Avontuurlijk, kleurrijk en divers
Consultatie bewoners ten behoeve van uitwerking Plan Van Eisen Hogewegzone Amersfoort Maart 2009, Stade Advies Ingrid Horstik Erik Vermathen Marije Zijlstra
COLOFON Maart 2009 Dit rapport gemaakt in opdracht van De Alliantie, Amersfoort ten behoeve van de consultatie van bewoners Tekst Ingrid Horstik Erik Vermathen Marije Zijlstra Lay out Marjolein van Raak Tekeningen op de bewonersavonden zijn gemaakt door Terra Incognita Dankwoord Ten behoeve van de bewonersavonden is door verschillende partijen beeldmateriaal ter beschikking gesteld, hiervoor dank. Dank ook aan alle bewoners die deel hebben genomen aan de bewonersavonden.
Avontuurlijk, kleurrijk en divers
2
Inhoudsopgave
1. Samenvatting, conclusies en aanbevelingen .......................................................... 4 2. Bijeenkomsten......................................................................................................... 9 2.1 Bijeenkomst Openbare Ruimte ....................................................................... 9 2.2 Bijeenkomst Wonen ...................................................................................... 12 2.3 Bijeenkomst Wonen (bewoners van de hoven) ............................................. 15 2.4 Bijeenkomst Ouder worden ........................................................................... 18 3. Interviews .............................................................................................................. 20 3.1 De Zwaluw .................................................................................................... 20 3.2 Buitenkasten ................................................................................................. 24 3.3 Omwonenden................................................................................................ 26 4. Consultatie Jeugd ................................................................................................. 28 5. Bijlagen ................................................................................................................. 32
Avontuurlijk, kleurrijk en divers
3
1. Samenvatting, conclusies en aanbevelingen De Alliantie en de gemeente Amersfoort zijn bezig met de herinrichting van de Hogewegzone. Het is een belangrijk project voor de stad Amersfoort, want het is een van de entrees tot de stad. Het project maakt onderdeel uit van Amersfoort Vernieuwt. Voor de herinrichting is al een stedenbouwkundig model door de gemeenteraad vastgesteld. Op 24 juni 2008 heeft de Raad gekozen voor het Groene Poortmodel als voorkeursmodel voor de Hogewegzone. Dit model zal verder uitgewerkt tot een stedenbouwkundig plan van eisen. De kaders en uitgangspunten voor het uitwerken zijn vastgelegd in een door de gemeenteraad vastgestelde startnotitie. Het ligt in de bedoeling om voorjaar 2009 het stedenbouwkundig plan van eisen gereed te hebben. De Alliantie en de gemeente Amersfoort hebben, net als in de eerdere fasen van de planvorming, bewoners benaderd om interactief mee te denken over het stedenbouwkundige plan van eisen van de Hogewegzone. Stade Advies is gevraagd om dit proces te begeleiden. In deze samenvatting leest u meer over de aanpak en bevindingen.
Aanpak
Stade Advies heeft de interactieve communicatie als volgt ingezet: - Consultatie bewoners op vier thema’s; - Consultatie jeugd; - Consultatie omwonenden. Consultatie bewoners op vier thema’s Per thema konden maximaal zestien bewoners1 deelnemen. Gestreefd is naar een diverse samenstelling. Naast een open werving zijn bewoners gericht benaderd, waarvoor ook het opbouwwerk van de SWA zich heeft ingespannen. Elke deelnemer heeft vooraf een informatiepakket ontvangen met informatie over: - het groene poort model; - (een samenvatting van) de door de raad goedgekeurde startnotitie waarin de kaders voor uitwerking van het stedenbouwkundig plan van eisen zijn aangegeven; - plattegrond van het gebied; - foto-opdracht ter voorbereiding van de eerste bijeenkomst. Aan de oproep om mee te denken hebben 52 bewoners gehoor gegeven. Samen met deze bewoners, belanghebbenden en belangstellenden is intensief gesproken over de vier thema’s. Het betreft de thema’s: - inrichting van de openbare ruimte; - de woonwensen van bewoners van de Hoven; - de woonwensen in het algemeen; - de voorzieningen en woningen voor ouderen. Aan elk thema zijn twee avonden gewijd waar actief meningen van aanwezigen zijn opgehaald. Daarbij is gebruik gemaakt van veel beeldmateriaal, door deelnemers meegenomen en door Stade Advies ingebracht. Het praten aan de hand van foto’s is als zeer plezierig ervaren. Het maakte het mogelijk om zowel algemene noties te ventileren als in te zoomen op details. Van de discussies is een beeldverslag gemaakt door een tekenaar die aan het eind van de eerste avond is gepresenteerd. Herkenbaar en een goede weergave van de discussie en opinie, was unaniem de mening. Tijdens de tweede avond zijn de 1
In de werving is hier wel soepel mee omgegaan. Avontuurlijk, kleurrijk en divers
4
discussies verdiept en is er gezamenlijk een keuze gemaakt voor onderwerpen die voor de inrichting en vormgeving van groter belang gevonden worden dan andere. Ook waren bij de bijeenkomsten deskundigen vanuit de gemeente en de Alliantie aanwezig om waar nodig een toelichting te kunnen geven. De beeldverslagen van de bijeenkomsten zijn verspreid over het rapport. Consultatie jeugd Voor de consultatie van de jeugd is aangesloten bij een project dat Stade Advies in opdracht van de provincie Utrecht uitvoert. Dit maakte het mogelijk om intensiever met jongeren van gedachten te wisselen over de inrichting van de openbare ruimte (vooral de pleinen) van de Hogewegzone. Er zijn verschillende groepen jongeren benaderd, waarbij ook diverse methodieken zijn ingezet om jongeren aan het woord te laten. De volgende middelen zijn gebruikt: - gesprek aan de hand van foto’s in de chillruimte; - twee lesuren op Vmbo college waarbij leerlingen zelf een maquette moesten maken; - ontwerpbijeenkomst Inrichten plein met leden van het panel Young vision. Dit leverde interessante noties op over jongerencultuur en onderlinge verhoudingen waarmee stedenbouwkundigen bij de inrichting van de pleinen hun voordeel kunnen doen. Jongeren beoordelen de openbare ruimte op een andere wijze dan kinderen. Jongeren en kinderen hebben dan ook verschillende wensen en behoeftes met betrekking tot de inrichting en het gebruik van specifieke locaties in de openbare ruimte. In het beoordelen van de resultaten dient onderscheid naar leeftijd gemaakt te worden. In totaal hebben 33 kinderen en jongeren deelgenomen: 22 kinderen in de leeftijd 13 – 14 jaar en 11 jongeren in de leeftijd 16 – 22 jaar. Jonge kinderen willen vooral sporten terwijl de oudere jeugd elkaar wil ontmoeten. Consultatie omwonenden Op 28 januari en op 10 februari zijn straatinterviews gehouden bij de buitenkasten in Liendert en Schuilenburg. Ook is er aangebeld bij alle bewoners van de aanleunwoningen. 22 van de 38 bewoners zijn geïnterviewd. Daarnaast zijn interviews gevoerd met allochtone bewoners. Aan alle omwonenden zijn een aantal vragen gesteld over de plannen en wat zij belangrijk vinden om rekening mee te houden in de uitwerking van het stedenbouwkundig plan van eisen.
Bevindingen
In deze samenvatting geven we een impressie van de gedeelde opvattingen, waarbij we de vrijheid nemen om naast enkele algemene bevindingen dwars door de workshops heen te kijken en per deelfacet aan te geven wat belangrijk wordt geacht. Sfeer en uitstraling Zorg dragen voor een kwalitatief hoogwaardige inrichting dient het uitgangspunt te zijn, waarbij ‘avontuurlijk’, ‘kleurrijk’ en ‘divers’ leidende principes zijn. Hierbij horen ook een toegankelijke en veilige openbare ruimte. De sfeer mag speels zijn, maar niet té modern: het moet passen bij de huidige sfeer van de stad en er moet ruimte zijn voor kunst. Hierbij horen geen torenhoge flats. De levendigheid in de wijk moet verschillend zijn: drukke en minder drukke plekken moeten elkaar afwisselen. De wens is geuit om daar ook een lijn in aan te brengen. Groen en rust bij het Valleikanaal en drukker bij het zwembad. Ook jongeren zien graag dat er zorg en aandacht is besteed aan plekken die voor hen bedoeld zijn: het moet kwaliteit hebben anders is het niet interessant.
Avontuurlijk, kleurrijk en divers
5
Inrichting De pleinen moeten vooral de mogelijkheid bieden om te verblijven en te spelen. Op de pleinen moeten vooral (overdekte) speelvoorzieningen voor de wat oudere jeugd komen, voor de jongere kinderen dienen er voldoende speelplekken in de directe nabijheid van de woningen te worden gerealiseerd, zodat ouders toezicht kunnen houden. Ook voor de speelplekken geldt dat speelvoorzieningen avontuurlijk dienen te zijn: ontdekken, klimmen, verstoppen, touwladders zijn trefwoorden die zijn gebruikt en bedoeld zijn om de fantasie van kinderen te stimuleren. Amersfoort beschikt over een aantal leuke voorbeelden waar inspiratie kan worden opgedaan. Voorbeelden: ABC-school bij het Operaplein, speelplek bij het Klokhuis. De inrichting van het plein voor het zwembad mag de functie van het zwembad versterken door in de inrichting speelse vormen toe te passen zoals: glooiende materialen met (verborgen) sproeiers of een fontein. Gepleit is om bij het zwembad te werken vanuit de inrichting van de openbare ruimte. Voor jongeren zijn hoogteverschillen in de inrichting van de openbare ruimte van belang en het geeft de mogelijkheid om te zitten. Alle jongeren geven aan dat zij een eigen plek willen die expliciet voor hen bedoeld is. Wonen en woonwensen Ruime woningen, met minimaal 3 slaapkamers en een flexibele indeling is een wens van alle deelnemers. De bewoners van de Hoven zijn tevreden met hun huidige ruime woningen en geven er de voorkeur aan om woningen met vergelijkbare woningplattegronden terug te bouwen. Bijzonder hecht men aan de ruime berging en aan gescheiden eet- en woonkamer. Alle deelnemers geven de voorkeur aan ruime woningen, minimaal 3 kamers, zodat zij ook kleinkinderen te logeren kunnen krijgen en/of een eigen werkplek in de woning hebben. Half inpandige balkons hebben de voorkeur boven balkons aan de gevel. De meeste deelnemers willen liever niet te veel glas in de gebouwen. Deelnemers pleiten wel voor transparante hoogbouw. Parkeren wil men het liefst inpandig. Variatie in stenen en bouwstijl is welkom voor zowel hoog als laagbouw. Complexen dienen niet te dicht op elkaar te worden gebouwd. De binnenpleinen bij de laagbouw worden als ontmoetingsplek gezien. Voor de buurtas wordt de bouw aan het Neptunusplein als een voorbeeld gezien. In de hoogbouw dient ruimte voor ontmoetingsplekken te zijn. Een belangrijk onderwerp tenslotte is de betaalbaarheid van de woningen . Groen Het Valleikanaal wordt gezien als een aantrekkelijk wandelgebied en dat zou ook zo moeten blijven. Hiervoor zijn verkeersmaatregelen nodig om te voorkomen dat fietsers dit als sluiproute gebruiken. De openbare ruimte langs het Valleikanaal mag wel wat spannender: bijvoorbeeld door het aanleggen van vissteigers, zitplekken langs het kanaal (zodanig opgesteld dat mensen makkelijk met elkaar in gesprek raken) en eventueel horeca. Het uitgangspunt dat de oevers onderdeel zijn van de ecologische zone wordt een belangrijk gegeven geacht. De kruising met de Hogeweg vormt een aandachtspunt, want die is nu erg omslachtig (drie stoplichten). De singel aan de kant van Liendert wordt gezien als een verbinding tussen het Valleikanaal en het waterwingebied. Belangrijk is dat deze ook ecologisch wordt ingericht. Beide wijken (Liendert en de Hogeweg) zouden moeten profiteren van deze singel. Om die reden is er voor gepleit om de bebouwing en het groen te laten verspringen. Alle jongeren vinden groen in de openbare ruimte belangrijk omdat dit sfeerverhogend is.
Avontuurlijk, kleurrijk en divers
6
Voorzieningen Ouderen wensen vooral winkelvoorzieningen op loopafstand, de huidige winkelvoorzieningen op het Operaplein of het Neptunusplein zijn te ver weg, zeker voor de bewoners van de aanleunwoningen. Menging van functies waardoor de levendigheid in de wijk toeneemt, verdient de voorkeur. Bij de woningen dienen oplaadpunten voor scootmobielen te komen. Gepleit is om ook te zorgen voor rolstoeltoegankelijke woningen. Een maaltijdvoorziening a la carte, een ouderen ‘honk’ en een pinautomaat zijn ondermeer als gewenste voorzieningen genoemd. Schenk aandacht aan de veiligheid rondom het hostel. Verkeer Het handhaven van het huidige profiel van de Hogeweg wordt wenselijk gevonden. Ook is gepleit voor het behoud van (zoveel mogelijk) grote bomen, deze kunnen bijdragen aan de uitstraling van de Hogeweg. Het mag de allure van een allee of avenue krijgen. Dichter bij de huizen kunnen dan lagere bomen komen. Bewoners pleiten voor de aanleg van een voetpad naast de ventweg. Gewaarschuwd is voor een te stenige uitstraling van de Hogeweg op de hoogte van het zwembad. Een berm tussen de stoep en de straat draagt bij aan het veiligheidsgevoel. Van belang is ook dat er logische routes door de wijk en naar andere wijken komen. Bewoners maken zich zorgen over de verkeersafwikkeling rondom het zwembad. Dit zou niet moeten leiden tot een verhoogde parkeerdruk en verkeerscirculatie in Liendert. Hier dient in de planvorming rekening mee te worden gehouden. Algemene bevindingen Een breed gedeelde opvatting is dat de nieuwe entree tot de stad avontuurlijk, kleurrijk en divers dient te zijn. Avontuurlijk door te kiezen voor spannende, afwisselende vormen en materialen die inspireren en uitnodigen om op onderzoek uit te gaan. Kleurrijk door te kiezen voor kleurige bakkstenen, bloemen en fruitbomen in het groen. Divers door te kiezen voor een variatie van bouwstijlen, bouwhoogten, huur en koop, functies en door ervoor te zorgen dat het gebied een vanzelfsprekende verblijfsplaats kan worden van allerlei groepen. Dit kan door op complexniveau te kiezen voor of koop of huur en op deze manier te zorgen voor goede mix van huur- en koopwoningen op buurtniveau. Geen enkele groep mag dominant zijn. In deze lijn past ook de gedachte om in de bebouwing letterlijk te spelen met het idee van een toegangspoort tot de stad. Zorg dragen voor een kwalitatief hoogwaardige inrichting dient daarbij het uitgangspunt te zijn. Een andere breed gedeelde opvatting is de wens om te zorgen voor voldoende groen in het gebied, liefst op een manier dat een doorlopend groen lint ontstaat waardoor mensen zich door het groen kunnen verplaatsen. Het gebied is nu groen en vertegenwoordigt voor direct omwonenden een belevingswaarde die men graag terugziet. Veel deelnemers hebben ook gepleit voor een geleidelijke overgang daar waar de rand van de stad overgaat in de Hogeweg en een natuurlijke, ecologische inrichting van de oevers en singel. De oplossingen voor waterretentie dienen daar bij aan te sluiten. Er is enige zorg dat de Hogewegzone een te stenige uitstraling krijgt. Een derde breed gedeelde opvatting is zorgen voor voldoende betaalbare woningen in huur en koop.
Avontuurlijk, kleurrijk en divers
7
Aanbevelingen 1. 2. 3. 4. 5.
Creëer een toegangspoort tot de stad met allure en zorg voor een goede inpassing. Zorg voor een gebied met een avontuurlijke en kleurrijke uitstraling met diversiteit. Creëer een groen lint door de wijk. Bouw ruime en gevarieerde woningen die ruim zijn opgezet. Zorg voor afwisseling in verblijfsplekken, levendigheid en rust, breng hier een lijn in aan.
Avontuurlijk, kleurrijk en divers
8
2. Bijeenkomsten Hieronder de resultaten van de twee bijeenkomsten per onderwerp:
2.1 Bijeenkomst Openbare Ruimte Sfeer en uitstraling -
Ecologisch Groen Spannend, inspirerend Divers Veilig Toegankelijk 3 R’s: Rust, Ruimte en Reinheid (harmonieus) Kwalitatief hoogwaardige leef/woonomgeving voor meerdere groepen Vriendelijk Leefbaar Inrichting pleinen
De bewoners willen op de pleinen twee functies: - Groen - Speelplekken Speelplekken - Spannend, attractieve en avontuurlijke speelvoorzieningen op het buurtplein en bij het zwembad - Een veilige speelplek (sociaal veilig, dus geen plek voor verslaafden) - Geschikt voor meerdere leeftijdsgroepen - Rekening houden met de toegankelijkheid voor gehandicapten, ouderen en kinderwagens - Leuke details (bijvoorbeeld muurtjes die ook geschikt zijn als zitplek, hoogteverschillen) Groen - Laag groen, veiliger en oogt ruimtelijk - Bomen - Bankjes - Inpandig parkeren, het buurtplein autovrij - Ruimte voor ontmoeting - Niet de bedoeling dat de auto’s van het zwembad in de wijk verdwijnen Spelen -
Spannend en avontuurlijk Mogelijkheden tot ontdekken Meer speelgelegenheid in de wijk Tot een jaar of acht vinden kinderen de buitenkasten leuk Bij speelgelegenheid voor oudere kinderen kijken naar vandalismebestendigheid Avontuurlijk, kleurrijk en divers
9
-
Speelplekken voor verschillende doelgroepen afgescheiden en dicht bij elkaar Voorbeelden van leuke speelplekken in Amersfoort zijn: schoolplein ABC school, speeltuin Klokhuis, Speeleiland met water en zand Kunst en spelen in één. Op iedere hoek van de straat, voor jonge kinderen Water met een eiland. Avontuurlijk en voor kinderen ouder dan 8. Wel goed onderhouden In de Hoven speelplekken voor de kleine kinderen Voor de jonge en oudere kinderen zijn de meest geschikte speellocaties: buurtplein, zwembadplein. Voor oudere kinderen de Valleioevers Bij het zwembad zorgen voor een veilige speelplek (i.v.m. hostel) Plein bij het zwembad eerst ontwerpen, pas daarna het gebouw (werken vanuit de openbare ruimte) Overdekte speelmogelijkheid voor oudere kinderen Groen
Valleikanaal - Wandelgebied langs de Valleikanaal - Als er gefietst mag worden dan apart fietspad langs het kanaal maken - Openbare ruimte spannend en uitnodigend - Zitplekken langs het kanaal - Veilig en toegankelijk pad - Onderdeel van de ecologische zone - Natuurlijke oevers - Steiger waarop je kunt zitten of vissen Singel - Aansluiten op waterwingebied - Onderdeel van de ecologische zone - Eén groene zijde en één plein/kadezijde, laten verspringen langs het singelgebied voor beide wijken - Houdt rekening met doorgaand water (geen hoeken), stilstaand water gaat stinken - Ecologische oevers Waterretentie - Natuurlijke uitstraling, plek voor water, bloemen en beestjes (afb 3) - Water, groen, ruimtelijke uitstraling, goed onderhouden (afb 5) - Waterretentie combineren met de Singel Verkeer Hogeweg - Mooie brede middenberm met bomen - Handhaven van de bestaande bomen - Handhaven van het bestaande profiel - Goed nadenken over plaats van verlichting om de ‘Allee’ te ondersteunen - Fietsverkeer, aan beide zijden 2 richtingsverkeer maken. - Haal de reclameborden weg, past niet in een weg met allure - Zorg voor bloemen in de bermen, zoals nu de narcissen in het voorjaar - Geen bomen te dichtbij de woningen - Hoge bomen in het midden (in de berm) lagere bomen aan de kant van de woningen - Goed nadenken over de ontsluiting van het gebied (ventweg, verkeerscirculatie en veilig)
Avontuurlijk, kleurrijk en divers
10
-
Op de buurtas aparte kleur asfalt voor het deel waar de fietsers mogen rijden Pas op voor sluiproutes Voetpad plaatsen langs de ventweg, met afstand van de Hogeweg
Straten - De stoep is een plek voor ontmoeting en voor kinderen om te spelen - Zorg voor een berm tussen de straat en de stoep, dat is veilig en een natuurlijke buffer - Groen in alle straten - Breed trottoir - Enkelzijdig parkeren is prima - Toegankelijkheid van trottoirs, glooiende randen en laag - Overgang tussen straat en woning, bijv. muurtje - Goede scheiding tussen rijweg en voetpad - Bestrating met klinkers is mooi - Onderzoek mogelijkheden voor fietspad langs Valleikanaal. - Houdt rekening met voldoende parkeerplaatsen in de wijk. Conclusie Sfeer en uitstraling
Groen, spannend en divers
Inrichting pleinen
Ruimte voor groen en spelen
Spelen
-
Groen
Verkeer
Plein bij het zwembad eerst ontwerpen en daarna het gebouw Genoeg speelplekken voor jongere en oudere kinderen, voor elke leeftijdsgroep Het belangrijkste is dat het gebied 1 geheel wordt, dat het past bij elkaar. - Singel en waterretentie samenvoegen - Langs Valleikanaal zitten en wandelen. Het pad moet veilig en toegankelijk zijn. Het moet als geheel een spannend en voor iedereen toegankelijk gebied worden, mensen trekken en een uitnodigende entree zijn Hogeweg, een mooie brede ‘Allee’ met allure. Middenberm met bomen. Handhaaf het huidige patroon en de bestaande bomen
Avontuurlijk, kleurrijk en divers
11
2.2 Bijeenkomst Wonen Sfeer en uitstraling -
Karakteristiek Vriendelijk Kunst in de wijk Aansluiten op de landelijke omgeving (groen) Natuurlijke materialen Ruime opzet Afwisselende bouw Rekening houden met landschappelijke en stedenbouwkundige aspecten Niet te moderne uitstraling, laat het passen bij de huidige sfeer van de stad Woonwensen
-
Groot en ruim Flexibele indeling Minimaal drie slaapkamers, liefst vier Oppervlakte van de tweede slaapkamer minimaal 10 m2 Groot, half inpandig balkon Parkeren inpandig Garage/berging Drie generatiewoningen Het aantal huurwoningen moet minimaal gelijk blijven Bewoners mengen op buurtniveau, niet op complexniveau Woningen
-
-
Hoogbouw • Landmark a la Dubai is best mooi, maar past niet in Amersfoort • Lage hoogbouw • Transparante hoogbouw • Afwisseling Bij de bouw van de hoogbouw rekening houden met: • Schaduw (bezonning van de achterliggende woningen), • Wind en tocht • Akoestiek (echo) en reflectie
Buurtas - Liefst half inpandige, grote balkons - Bij gemeenschappelijke binnentuin goed ontwerp en afspraken over beheer en onderhoud - Kleurverschillen aanbrengen in de wijk, geen eenheidsworst bouwen. - Ramen niet te groot en goed bewasbaar, bewoners willen niet in een etalage wonen - Toegankelijkheid - Mooie entree voor de garage, bijvoorbeeld half verdiept.
Avontuurlijk, kleurrijk en divers
12
-
Leuke gevarieerde bakstenen
Laagbouw - Hofje - Rekening houden bij de bouw met echo in het middenterrein - Variatie in stenen en bouwstijl Buitenruimte - Liefst eigen tuin of groot balkon - Bij de bouw rekening houden voor wie woningen bedoeld zijn, drukke 30’ers hebben geen tijd voor een voortuin - Trek- en tochtvrije balkons met ligging op het zuiden Woonomgeving -
Uitdagende woonomgeving Rekening houden met aanleggen van straatmeubilair voor de toegankelijkheid Bij de nieuwe wijk rekening houden met de plek van lantaarnpalen De achterpoort afsluiten voor een parkeerterrein van een complex kan afgesloten voelen Bij de bouw van hoogbouw rekening houden met zowel de voorkant als de achterkant Uitlaatplaats voor honden Veel speelplekken voor kinderen Flinke strook gras langs het water, groen in de wijk Ruimte voor mooie bankjes bijvoorbeeld bij Valleikanaal Scheiding voetpad en fietspad Logische routes door de wijk naar andere wijken Maak verbinding tussen de beide helften van de wijk en verbinding naar de stad
Buurtas - Vergelijkbaar met nieuwbouw Neptunusplein - Open en netjes - Vrolijke uitstraling - Inpandige berging - Met grote balkons - Groen - Complexen/woningen niet te dicht op elkaar Wie gaan er wonen? -
Gemengde buurt, buurt voor alle groepen Scheiding torens huur en koop Bouw ruim dat is toekomstbestendig Geen anonimiteit in de hoogbouw, zorg voor ontmoetingsplekken/voorzieningen VVE voor kopers Houd rekening met wat de buurt kan hebben (veerkracht) Start in nieuwbouw sociale huur met leefregels en houd huurders daaraan
Avontuurlijk, kleurrijk en divers
13
Functies / voorzieningen -
Menging van functies Supermarkt Café, Grand café bij het Valleikanaal en/of bij het zwembad Bedrijvigheid aan huis, bijv. een kapper Consultatiebureau (voor ouderen) Multifunctionele accommodatie bij de woonzorgzone Conclusies
Sfeer en uitstraling
Bouw speels (bijvoorbeeld met hoekverdraaiingen en ronde vormen) en passend binnen het landelijke karakter van de stad Amersfoort. Ruime opzet en afwisselende bouw.
Woningen
Grote, ruime woningen, flexibel indeelbaar
Buitenruimte
Bij een gemeenschappelijke binnentuin goed ontwerp maken en afspraken maken over het beheer en onderhoud.
Woonomgeving
Denk goed na over de bouw van de woningen in de omgeving. Een afwisselende en karakteristieke omgeving is mooi. De levendigheid van de wijk moet verschillend zijn. Van rust naar drukte. Bijv langs het Valleikanaal rustig wandelgebied en bij zwembad ruimte voor drukte.
Wie gaan er wonen?
Kijk goed hoe je het doet als je voor verschillende groepen bouwt. Bewoners mengen op buurtniveau (niet op complexniveau) en flexibele indeling. Denk aan de veerkracht van de wijk
Functies en voorzieningen
Menging van functies heeft de voorkeur.
Avontuurlijk, kleurrijk en divers
14
2.3 Bijeenkomst Wonen (bewoners van de hoven) Sfeer en uitstraling -
Grote, ruime woningen Variatie in bouw (bijv. Kattenbroek) Stadsentree met stadsallure Moderne uitstraling Woonwensen
-
Zelfde type woning als nu (flat, gelijkvloers) Veel bergruimte (schuur en zolder) Woon- en eetkamer apart Meerdere slaapkamers Ingebouwd balkon aan zonkant van het gebouw Gebouw met een lift Eengezinswoning met tuin, 3 slaapkamers en een aparte keuken Betaalbare huur of koop € 400 - € 500 Praktische indeling van de woning
Waar in het gebied zou u willen wonen? - In een laagbouwflats aan de Schuilenburgkant - In de hoogbouw met uitzicht over het water - In hoogbouw aan de Liendertkant met balkon in de zon Particulier opdrachtgeverschap De Alliantie staat open voor deze optie, binnen de mogelijkheden: - Flexibele indeling van de woning: Bewoners kunnen hun eigen woonwensen realiseren - Collectief particulier opdrachtgeverschap: Bijvoorbeeld een woongroep Laagbouw eengezinswoningen en laagbouwflats in het middengebied - Niet te grote ramen - Mix van verschillende kleuren bakstenen - Mooie eengezinswoningen met kleine tuin en erker aan de voorkant - Binnenplein als ontmoetingsplek - Retrowoningen met een dak - Leuke woningen met een galerij en lift Hoogbouw langs het Valleikanaal - Modern, maar niet te blokkerig - Ruimtelijke opzet - Voorkeur voor lagere hoogbouw - Liever lagere bouw met meer kleine complexen naast elkaar - Grote balkons - Transparant - Glazenwasser meenemen in de huur/servicekosten
Avontuurlijk, kleurrijk en divers
15
Buurtas - Nieuwbouw Neptunusplein is mooi - Open en netjes - Vrolijke uitstraling - Inpandige berging - Met balkons - Groen - Complexen/woningen niet te dicht op elkaar Buitenruimte -
Binnentuin bij de woningen Halfinpandig balkon Open ruimte kan onhandig zijn als er geen erf afscheidingen zijn Functies / voorzieningen
-
Supermarkt Winkelcentrum Winkels en andere voorzieningen in de Plint van de seniorenwoningen Wie gaan er wonen?
-
Ouderen, rekening houden met veiligheid
Gemengd wonen of apart - Gemengd wonen - Niet teveel grote gezinnen bij elkaar in één flat - Eén flat voor senioren • Dichtbij de voorzieningen • In de hoogste toren aan de buurtas met een centrale ontmoetingsruimte Parkeren -
Parkeerplaatsen schuin plaatsen Voldoende fietsenrekken bij de hoogbouw en de voorzieningen Parkeerplaatsen veilig (goed verlicht, alleen toegankelijk voor bewoners) Parkeren op begane grond met tuin of terras erboven leuk idee
Avontuurlijk, kleurrijk en divers
16
Conclusies Sfeer en uitstraling
Stadsentree met stadsallure met gevarieerde bouw.
Woonwensen
Zelfde type woning als in de hoven (flat, gelijkvloers, balkon op het zuiden, inpandige berging en lift) Laagbouw Ruimte in de woning is belangrijker dan de buitenkant. Leuke woningen met galerij en lift, retrowoningen, binnenplein als ontmoetingsplek en mix van verschillende kleuren bakstenen hebben voor de bewoners prioriteit. Hoogbouw Moderne hoogbouw is mooi, als het transparant oogt en niet teveel één blok is. De lagere flats genieten wel de voorkeur. Ruimtelijke opzet en grote balkons
Buitenruimte
Privé buitenruimte is belangrijk
Functies / voorzieningen
Wonen dichtbij winkels
Wie gaan er wonen? Parkeren
Gemengde wijk met veel ouderen Inpandig parkeren in de wijk goed idee, mits dichtbij de woning. Aparte parkeerplekken voor bezoek.
Avontuurlijk, kleurrijk en divers
17
2.4 Bijeenkomst Ouder worden Sfeer en uitstraling -
Geen ‘verzorgingshuis’ uitstraling Stijlvol en met allure Ruimte in de woningen Voorzieningen
-
Wensen Een maaltijdvoorziening, a la carte Supermarkt Ziekenboeg Postkantoor/bank/pinautomaat Internetcafé Uitlaatplaats voor honden Restaurant bij het Valleikanaal Ouderenhonk Woningen
-
Oplaadpunt scootmobielen bij entree hoogbouw Plaatsen van grote liften en brede gangen, misschien ruimte bij woning voor scootmobiel Bouw focuswoningen, dit zijn aangepaste woningen met 24-uurs dienstverlening op afroep. Geen woning met veel glas Geen atrium Ruime balkons, half inpandig Een open sfeer Tuintje bij de woning Aparte ontmoetingsruimte Ouderen bij elkaar in een complex Trapsgewijs appartementencomplex Galerij met vide Diversiteit in bouw, geen kantoorachtige gebouwen Park met gazons voor gezamenlijk gebruik Materiaalgebruik; onderhoudsvriendelijk Meer huurwoningen bouwen en toegankelijk maken voor senioren die het niet breed hebben Aparte berging beneden Duurzaamheid materiaal en bijvoorbeeld warmte terugwinsysteem Maak woningen domotica geschikt Woonomgeving
-
Voetpad en fietspad gescheiden Bankjes voor senioren (rechte rugleuning) op logische plekken Hondentoilet gecombineerd met afvalbakken Bushokjes met een bankje en goede beschutting tegen regen en wind Avontuurlijk, kleurrijk en divers
18
-
Goede openbare fietsenstalling bij openbare voorzieningen Goede verlichting in de wijk, bestand tegen vandalisme Egaal wegdek glooiend aflopende stoepranden Wandelpad langs Valleikanaal met bankjes Praktische doorgaande routes naar de stad Goed onderhouden groen Meer toezicht van gemeente en politie op goed parkeren Restaurant aan het Valleikanaal onder de Hoogbouw Brede parkeervakken Conclusie
Sfeer en uitstraling
Stijlvol en met allure en ruimte woningen
Voorzieningen
Maaltijdvoorziening en postkantoor/bank/pinautomaat. Voorzieningen aan beide zijden van de Hogeweg.
Woonwensen
Bouw (betaalbare) toegankelijke, ruime woningen: koop en huur. Brede gang en grote liften; ruimte bij woning voor scootmobiel. Ruime balkons, half inpandig. Domotica: Er is interesse voor domotica in de woningen. Zorg voor de leidingen die nodig zijn, rekening houden met de bouw.
Woonomgeving
Bankjes voor senioren op logische plekken
Avontuurlijk, kleurrijk en divers
19
3. Interviews Inleiding consultatie omwonenden Op 28 januari zijn de omwonenden geconsulteerd. Er is aangebeld bij alle bewoners van de aanleunwoningen. 22 van de 38 bewoners hebben we gesproken. Aan hen zijn kort een aantal vragen gesteld over de plannen. Wat vinden zij belangrijk om rekening mee te houden in de uitwerking van het stedenbouwkundig plan van eisen. Daarnaast zijn zowel de buitenkast in Liendert als in Schuilenburg bezocht waar gesproken is met bezoekers (moeders).
3.1 De Zwaluw Aanleunwoningen de Zwaluw naast Huize Liendert Doelgroep: ouderen/gehandicapten Van de respondenten uit ‘de Zwaluw’ waren 18 geïnterviewden bekend met de plannen voor de Hogewegzone. Vooral de plannen voor een zwembad waren bekend. Veel ouderen gaven aan geen mening te hebben over de plannen. Van de respondenten vinden 6 personen het mooi en denken dat het wel netjes zal worden. 6 Anderen vinden het niet mooi vooral vanwege verwachte drukte of dat het zonlicht uit de woning zal worden weggenomen. Zo’n 13 respondenten gaven aan de buurt goed te kennen. De overige 9 kennen de buurt slechts matig of niet. Wat spreekt u aan in de buurt? - De winkels en andere voorzieningen zoals apotheek en dokter, bushalte (5X) - Valleikanaal (groen, uitzicht, wandelpad) (10X) - Bekenden zijn dichtbij - Het is een gewone buurt, voor iedereen - Waterwingebied (5X) - De kwekerij (lekker dichtbij) (4X) - Hele buurt is prettig, gezellig (2X) - De Zwaluwstraat is mooi, veel bomen en groen - Het groen is goed onderhouden (3X) - Rust (2X) - Rolstoelvriendelijke wijk, verlaagde stoepen op de hoeken - Naschoolse opvang op de scholen is goed, daardoor minder overlast van kinderen - Neptunusplein is mooi - De huidige bebouwing past hier wel Waar moeten de plannenmakers rekening mee houden om ervoor te zorgen dat het een prettig woongebied wordt? Woningen - Veiligheid - Kijk naar waar behoefte aan is Laagbouw - Bouw laagbouw zoals in de wijk Rustenburg - Laagbouw, daar heb je geen last van, belangrijk om op uit te kijken
Avontuurlijk, kleurrijk en divers
20
-
Met mooie tuinen Veel verschillende woningen Bouw laagbouw, met flats wordt de wijk verkeerstechnisch afgesloten, qua entree van de stad is het ook gezelliger Bouw middenklasse woningen
Hoogbouw - Hoogbouw geen probleem, als de zon maar wel blijft schijnen in de flat (3X) - Zonlicht behouden, lichtinval van de flats en omgeving (3X) - Bouw geen hoogbouw - Hoogbouw stuk van het water bouwen, dan blijft ons uitzicht Groen - Het pad langs het kanaal opknappen tot iets vriendelijks, leuks, vrolijks. - Het wandelpad langs het Valleikanaal moet blijven (3X) - Doorlopend groen (openbare ruimte) in de nieuwe wijk (2X) - Wandelpad in het groen (3X) - Bomen voor de vogels - Maak een groene sfeer in de wijk - Maak een groene rand langs het water - Bomen en struiken (4X) - Zoveel mogelijk groen in de nieuwe wijk (2X) - Laag groen is veiliger en netter - Parkachtig, wel schoonhouden - Goed onderhoud Verkeer - Angst voor grote parkeerproblemen in de wijk - Parkeerproblemen als gevolg van zwembad (4X) - Toegankelijkheid van de wijk (trottoirs) (2X) - Zo min mogelijk auto’s/verkeer in de wijk (2X) - De hele nieuwe wijk 30 km zone - Veilige oversteekplaats over Hogeweg (2X) - Meer parkeerplekken Voorzieningen - Het hostel – houdt rekening met de veiligheid in de buurt - Winkels en andere voorzieningen (restaurant) op loopafstand (12X) - Operaplein en Neptunusplein zijn te ver weg - Speelplein - Sportieve voorzieningen bij elkaar bouwen - Ontmoetingsruimte Sfeer/uitstraling - Levendig (3X) - Gezellige uitstraling (3X) - Landelijke uitstraling/groen (5X) - Geleidelijke overgang van landelijk naar stedelijk - Traditionele bouw (met bakstenen) (3X)
Avontuurlijk, kleurrijk en divers
21
-
Geen hele moderne uitstraling, dat past niet bij dit gebied Vriendelijk, netjes, een warm welkom Chique behoorlijke bouw, bijvoorbeeld bungalows Zwembad moet moderne uitstraling hebben, internationale allure
Wat is belangrijk bij de bouw van woningen voor ouderen? Woonomgeving - Toegankelijkheid van de woonomgeving (trottoirs, pad langs kanaal) (7X) - Creëer genoeg parkeerplekken (vlakbij de woningen) (4X) - Mooie inrichting van de omgeving - Veel groen - Diversiteit in bewoners - Bereikbaarheid, voldoende liften (2X) - Levendigheid op straat (er is wat te zien) - Veilig (2X) - Rust - Weinig doorgaand verkeer in de wijk (2X) - Ruimtelijke opzet Woonwensen - Slim bouwen, ruime, logische indeling/woningplattegrond (3X) - Vrijheid, geen gehorigheid - Drempelvrije badkamer - Bouw ruime appartementen (5X) - Betaalbaarheid - Lichtinval in de woningen (4X) - Maak zonwering elektrisch bedienbaar vanuit de woning - Rollator/rolstoel/scootmobieltoegankelijke woning (ruime deuropeningen) (4X) - Bouw met een eigen privé buitenruimte (balkon of klein tuintje) (6X) - Vrij uitzicht Voorzieningen - Openbaar vervoer/Bushalte dichtbij (3X) - Voorzieningen zoals een café of restaurant in de buurt - Ontmoetingsplek voor ouderen (2X) - Winkels in de buurt - Zorg en maaltijdvoorziening dichtbij (2X) - Hoogbouw naast Huize Liendert toewijzen aan senioren (65+) dan zijn voorzieningen voor hen dichtbij Overige opmerkingen - Veel ouderen verwachten dat het zwembad zorgt voor parkeerproblemen in de wijk. - Ik zou graag in de nieuwbouw willen wonen - Alliantie staat bekend om de goede service - Hoog wonen is geen probleem voor sommigen - Niet beneden willen wonen ivm veiligheid (inbraakgevoeliger) - Geen broeikas bouw, veel te veel glas - Serre zoals ik nu heb is prima, heb je meer aan als aan een balkon. - Ik zie op tegen de herrie van het heien van de palen, aandacht voor tijdelijk beheer
Avontuurlijk, kleurrijk en divers
22
-
Veel ouderen zijn van mening dat inspraak niets helpt. Niet teveel gras in de wijk, dat wordt speelgelegenheid, struikgewas is beter. Conclusie
Sfeer en uitstraling
Landelijke, groene uitstraling, gezellig.
Woningen
Liefst laagbouw, als de zon maar blijft schijnen in gebouw ‘de Zwaluw’.
Groen
Veel groen, wandelpad langs het Valleikanaal.
Verkeer
Creëer voldoende parkeergelegenheid in de wijk en toegankelijkheid.
Voorzieningen
Winkels en andere voorzieningen dichterbij Huize Liendert.
Specifieke woonwensen ouderen Woonomgeving:
• • • •
Toegankelijk Genoeg parkeerplaatsen Veilig Weinig verkeer
Woonwensen
• • • • •
Ruime appartementen Lichte woningen Logische indeling van de woning Rollatortoegankelijke woning Eigen privé buitenruimte
Nabijgelegen voorzieningen
• • • •
Winkels Openbaar vervoer Ontmoetingsplek voor ouderen Zorg en maaltijdvoorziening
Avontuurlijk, kleurrijk en divers
23
3.2 Buitenkasten Doelgroep: allochtone moeders Buitenkast Schuilenburg Gesproken met 9 moeders Nieuwe woningen - Hoe zit het met de betaalbaarheid? - Ruimte in de woning is het belangrijkst, nu zijn ze groot en ruim - Liefst met privé buitenruimte - Aan het water wonen is wel mooi, wel gevaarlijk met kleine kinderen - Niet te dicht op elkaar bouwen, ruimte tussen de blokken, als je uit je woning kijkt wil je groen of een plein zien - Gevarieerde bouw, geen etalageramen maar kleine ramen - Heel hoog wonen lijkt me eng - Heel hoog wonen lijkt me mooi, mooi uitzicht - Lichte woning met zoninval is heel belangrijk, dat maakt vrolijk. Wie moeten er wonen? Gemengd, autochtoon en allochtoon. Ouderen apart, die hebben rust nodig. Woonomgeving: - Speelplekken voor kinderen zijn belangrijk - In elke twee straten een klein speelplekje - Spelen voor kinderen en oudere kinderen afgeschermd van elkaar - Klimrekken zijn gevaarlijk voor kinderen Locatie buitenkast in Schuilenburg - Bij het buurtplein, is voor iedereen, voor omwonenden - Idee: draai het buurtplein om; aan de kant van de Hogeweg. Dat is beter, meer afgeschermd van de omgeving en anders misschien klachten over spelende kinderen. Spelen tussen de woningen is niets in verband met lawaai. - Hoeft niet een plek in de zon te zijn, ochtend zon zou wel lekker zijn Voorzieningen Alles is hier dichtbij, Operaplein, Neptunusplein - Medische voorzieningen zijn ook dichtbij. In Schuilenburg is een gezondheidscentrum - Speeltuin bij de vrije school is mooi Sfeer en uitstraling - Nu staan de gebouwen allemaal in rijtjes. Meer variatie zou leuk zijn en kleuriger. - Nederlandse uitstraling, geen elementen uit bijv. Marokko - Gezellig, groen, bloemen (rozen), fruitbomen
Avontuurlijk, kleurrijk en divers
24
Buitenkast Liendert Gesproken met 5 moeders Woonomgeving en sfeer - Meer speelgelegenheid in de wijk, afgeschermd van verkeer - Meer bankjes bij speelgelegenheid - Meer groen om bijvoorbeeld te voetballen - Basketbalveldje - Nu is er een kleine ruimte voor kleine kinderen om te spelen. Voor de rest is er bijna geen speelplek - Groen en rustig - Meer ontmoetingsplekken in de wijk, om bijvoorbeeld te picknicken - Saai dat de kwekerij/tuincentrum weggaat. Sommige moeders komen hier met hun kinderen om beesten te kijken (is een minikinderboerderij) - In Liendert ook een buurtplein maken, of dit speelterrein opknappen. Kinderen hier willen erg graag een schommel - In de zomer wandelen we veel met een groepje. Zou leuk zijn als er wat meer bankjes staan bij elkaar gegroepeerd - Verkeersveiligheid in de buurt is belangrijk anders kunnen kleine kinderen niet veilig spelen. - Deze buurt is al druk, met zwembad erbij wordt het nog drukker. Kunnen kinderen nog buiten spelen? Woningen - Schuilenburg ziet er rommelig uit, blij dat het wordt vernieuwd - Liendert is netter, iedereen kent elkaar, veel kinderen van dezelfde leeftijd - Klachten in de buurt over hangjongeren en ’s zomers spelen er nog laat kinderen op straat - Ik wil in dezelfde wijk blijven wonen alleen dan in een eengezinswoning met een tuin en 3 slaapkamers, huur. - Liendert is een prettige wijk, alles is dichtbij, school, winkels, stad. Conclusie Woonomgeving
-
Meer speelgelegenheid Meer bankjes/ontmoetingsplekken
Woningen
-
Groot en ruim Betaalbaar
Avontuurlijk, kleurrijk en divers
25
3.3 Omwonenden Doelgroep: allochtone mannen Respondenten: 12 Interviews bij Atlas versmarkt naast theehuis, aangebeld bij Marokkanen in de straat. Van de 12 respondenten gaven 7 mannen aan dat zij bekend zijn met de plannen. 3 Personen gaven aan dat ze hopen dat de buurt er beter van wordt. Andere reacties vermelden de drukte rondom het zwembad. 10 Respondenten kennen de buurt goed. Wat spreekt u aan in de buurt? - Coffeeshop geeft overlast, verder is de buurt goed - Prima geen probleem - Ziekenhuis, stad dichtbij - Niet erg mooi, Hogeweg is te saai - Goed - Wiekslag is druk, kinderen kunnen er niet spelen - Wiekslag zou moeten worden doorgetrokken, is nu dicht - Rampzalig, in de avond een zooitje - Overlast, rommel is vervelend (2x) - Goed zoals ’t nu is - Te weinig speelvoorziening kinderen - Tevreden met de buurt - Flats zijn niet mooi - Flats bij bejaarden in de Wiekslag en Zwaluwenstraat veel rotzooi, niet mooi - Probleem: in sommige straten overlast Waar moeten de plannenmakers opletten/ rekening mee houden om er voor te zorgen dat het een prettig woongebied wordt. Woningen - Goede kwaliteit (4x) - Betere flats, - Zoveel mogelijk laagbouw Groen - Belangrijk - Meer dan nu Verkeer - Veilig voor kinderen - Lagere snelheden - Niet te druk Voorzieningen - Speelvoorzieningen (4x) - Zwembad, maar ook restauratie - Voorzieningen, sauna erbij - Koffiehuis, drinken, zwembad belangrijk Avontuurlijk, kleurrijk en divers
26
Sfeer/uitstraling: - Mooi, netjes (2x) - Geen daklozen Er worden ook woningen voor ouderen gebouwd. Wat is dan belangrijk? - Voldoende rekening houden voor andere mensen, jonge gezinnen. - Is voldoende voor oude mensen. Wijk moet wel levendig blijven en ook voor jonge gezinnen. - Goed aanpassen aan hun behoeftes. - Vooral mooi veilig. - Geen probleem, gebruiksvriendelijk, lift etc. - In de buurt van de ouderenwoningen moet wel rust zijn. Is de buurt daarvoor niet te druk is. - Er is al veel voor ouderen, meer woningen voor jongeren. Lastig voor jongeren. Conclusie Sfeer en uitstraling
Netjes en mooi
Woningen
Goede kwaliteit
Groen
Meer groen in de wijk
Verkeer
Niet te druk en veilig voor kinderen
Voorzieningen
Meer speelplekken in de wijk
Avontuurlijk, kleurrijk en divers
27
4. Consultatie Jeugd Inleiding Voor het thema speelvoorzieningen / openbare ruimte is gericht contact gezocht met kinderen en jongeren. Er is aangesloten bij een project dat Stade Advies in opdracht van de provincie Utrecht uitvoert genaamd: Leefbare Openbare Ruimte voor Jongeren. Dit maakt het mogelijk om intensief met jongeren van gedachten te wisselen over de inrichting van de openbare ruimte (vooral de pleinen) van de Hogewegzone. Er zijn verschillende groepen kinderen en jongeren benaderd, waarbij ook verschillende methodieken zijn ingezet om de jeugd aan het woord te laten: - gesprek aan de hand van foto’s in jongerencentrum the Game; - gesprek aan de hand van foto’s in ontmoetingsruimte Chill; - 2 lesuren Meridiaan College waarbij leerlingen zelf maquettes maakten; - sessie inrichting plein met jongeren Young Vision (multiculturele jongerenorganisatie).
“Ons buurtplein brengt de buurtbewoners bij elkaar” – 20-jarige jongere Young Vision
In totaal hebben 37 kinderen en jongeren deelgenomen: 22 kinderen in de leeftijd 13 – 14 jaar en 15 jongeren in de leeftijd 16 – 22 jaar. In het beoordelen van de resultaten dient onderscheid naar leeftijd gemaakt te worden. Jongeren beoordelen de openbare ruimte op een andere wijze dan kinderen. Jongeren en kinderen hebben dan ook verschillende wensen en behoeftes met betrekking tot de inrichting en het gebruik van specifieke locaties in de openbare ruimte. In dit hoofdstuk staan voorbeelden van hoe jongeren graag willen dat de openbare ruimte er uit ziet. Openbare ruimte door kinderen De kinderen in de leeftijd 13 – 14 jaar hebben algemene uitgangspunten geformuleerd voor de inrichting en het gebruik van de openbare ruimte. Belangrijk is: 1) Veiligheid 2) Sport 3) Relaxen 4) Kleurgebruik 5) Plek alléén voor jongeren 6) Hoogte/laagte verschillen 7) Afgebakend (muurtje, struiken, omheining) 8) Ruimte om te bewegen Vervolgens hebben de kinderen 3 maquettes gemaakt van het buurtplein, plein voor het zwembad en de Valleioevers.
“Over tien jaar ben ik dertig en woon ik misschien wel met mijn drie kinderen in deze buurt. Dan vind ik weer andere dingen belangrijk in de openbare ruimte”. – 20-jarige jongere uit Schuilenburg
Inrichting Buurtplein: belangrijkste kenmerken - kleurrijk - groen - sport - jongerenhangplek - tribune mét klok - snackbarretje Het buurtplein is een ontmoetingsplek voor de hele buurt. De sfeer is open, groen en kleurrijk (geïnspireerd op Mondriaan). Er zijn verschillende soorten bomen aanwezig. Op de tribune zit jong en oud op tredes met elkaar te praten en te kijken naar het voetbal. Voor de tribune ligt een voetbalveld van Avontuurlijk, kleurrijk en divers
28
kunstgras. Er is een klok op de tribune bevestigd: jonge kinderen kunnen de tijd in de gaten houden en de jeugd voor voetbalwedstrijdjes. Er is een aparte tafeltennistafel. Een stukje verderop hebben veertienplussers een eigen hangplek met afdakje. Jeugd komt naar het buurtplein om te sporten en te chillen. Inrichting Zwembadplein belangrijkste kenmerken: - parkeerplaats - winkeltjes - bankjes tussen de bomen - kunstgrasvoetbal-kooi - sport- en relaxplek Het zwembadplein ziet er ‘gezellig’ en groen uit. Het groen zorgt ervoor dat het zwembadplein er mooi uit ziet. Aan de noordelijke straatkant staat een rij bomen met bankjes er tussen. Om het zwembad heen zijn bosjes te zien. Voor de bezoekers van het zwembad is veel ruimte om te parkeren. Naast de doorgangroute ligt een kunstgras-voetbalkooi. Voor deze kooi staat een klein overdekte tribune. De kooi wordt aan de kant van de Hoge Weg aan het oog onttrokken door struiken. Er zijn een paar winkeltjes. De jeugd komt naar het zwembadplein om te sporten en te relaxen. Inrichting Valleioevers: belangrijkste kenmerken - natuur - levendig/kleurrijk - vlonder/aanlegsteiger - recreatie/sport - meidenhut - zitjes tussen de woontorens De uitstraling van de Valleioevers is open, natuurlijk en levendig. Voor de inrichting zijn kleurrijke en natuurlijke materialen (hout) gebruikt. Aan de oevers staat een rij bomen. Bij de Valleioevers kunnen bewoners sporten, recreëren en chillen. Er is een sportveld aan het water. In het water ligt een grote vlonder/aanlegsteiger waar men kan zitten en voor € 1 bootjes kan huren. Tussen de woontorens zijn zitplaatsen die uitkijken over het water en het sportveld. Opvallend is de kleurrijke meidenhut (met afdakje). In deze hut is plaats voor tien meiden die o.a. naar het sporten kunnen kijken en elkaar ontmoeten. Het is belangrijk dat er niet alleen voor jongens een plek wordt gecreëerd. Openbare ruimte door jongeren Aan de jongeren in de leeftijd van 16 - 22 jaar is gevraagd hoe zij gebruik maken van de openbare ruimte, wat zij belangrijk vinden bij de inrichting in zijn algemeenheid en specifiek bij de herinrichting van de Hogeswegzone. Er is onderscheid gemaakt tussen enerzijds de jongeren uit de Game en Chill en anderzijds de jongeren van Young Vision (20 jaar en ouder). Functie volgens jongeren the Game en Chill - Jongeren vinden elkaar ontmoeten op een eigen plek het belangrijkst. De hangplek in Rustenburg spreekt aan. Openbare ruimte wordt gebruikt om te ontspannen, elkaar te ontmoeten en gezien te worden. Deze behoefte is continue aanwezig. - Er is geen behoefte aan nieuwe sportmogelijkheden zoals panna- en basketbalveldjes. Dit is ruimschoots aanwezig in Schuilenburg/Liendert. Het aanwezige skatepleintje heeft weinig gebruikerswaarde: te dicht bij de woningen geplaatst (had dieper in park geplaatst kunnen worden) en aan de uitvoering is weinig aandacht besteed.
Avontuurlijk, kleurrijk en divers
29
-
-
Jongeren willen een eigen plek enerzijds niet te dicht bij woningen, maar aan de andere kant ook niet te afgelegen want dan is er geen contact meer met de buitenwereld. Jongeren zijn zich bewust van eventuele (geluids)overlast die zij kunnen veroorzaken: 1. Zij willen gebruik maken van het gedeelte van het buurtplein dat zo ver mogelijk van de laagbouw is verwijderd; 2. Er is geen animo om de Valleioevers een functie te geven. Deze locatie ligt te dichtbij de woontorens waardoor jongeren zich bekeken voelen. De jongeren zijn wel enthousiast om een vlonder in het water te plaatsen om te kunnen vissen. Het zwembadplein spreekt aan. De jongeren verwachten veel gebruik te maken van dit plein, vooral als er voorzieningen als een snackbar aanwezig zijn.
Inrichting volgens jongeren the Game en Chill - Inrichting moet vooral functioneel zijn. Kleur is hierin niet van belang. Een aantal jongeren wil graag verrast worden met een creatieve invulling. - Kwaliteit in de uitvoering is belangrijk. Gebruikerswaarde van de locatie wordt bepaald door kwaliteit en het aandacht besteden aan de uitvoering. - Als verschillende leeftijdsgroepen gebruik maken van dezelfde locatie, willen jongeren de ruimtes afbakenen van elkaar. - Suggestie om verschillende speelelementen (skateramp, zandbank, speeltoestellen etc.) in een cirkel te plaatsen. In het midden staan bankjes. Ouders kunnen op deze manier beter toezicht houden op hun kinderen die gebruik maken van de verschillende elementen. - Gebruik van lijnen op de grond: geeft open ruimte een functie en is speels - ’s Avonds verlichting bij reeds aanwezige sportlocaties in Hoge Wegzone - Zorg om beheer en onderhoud: niet alleen iets plaatsen en er vervolgens niet meer naar om kijken - Belangrijk dat er zitplekken zijn (ook naast de reeds aanwezige sportvoorzieningen). Deze - zitplekken moeten wel enigszins beschut liggen, niet open in de ruimte geplaatst. Jongeren willen een goede positie hebben om te kunnen zien wie er aankomt. - Overkapping bij hangplekken. - Gebruik maken van hoogte en laagteverschillen: jongeren kunnen hiermee hun positie bepalen - Meisjes willen graag op een zachte ondergrond kunnen zitten - Nadrukkelijk groen gebruiken in de inrichting. Voorkeur voor natuurlijke materialen en de rustige sfeer die groen geeft. Groene bermen langs de weg. - De inrichting van het zwembadplein spreekt het meest tot de verbeelding. Jongeren kiezen voor elementen die passen bij de functie zwembad zoals fonteinen. Nadrukkelijk aandacht voor het plaatsen van prullenbakken en herkenbare zit-elementen. Op het plein is gelegenheid voor kinderen om te spelen en jongeren om elkaar te ontmoeten. Een aantal jongeren is bezorgd of het hangen tot overlast kan leiden.
‘Wij willen dit zo omdat het heel leuk is!’ – 14-jarige leerling Meridiaan College
‘Herstructurering moet de buurt verder vooruit helpen’ – 16-jarige bezoeker Chillruimte
Functie volgens jongeren van Young Vision - Jongeren zijn zich bewust van de verschillende behoeftes per leeftijdsfase. - Jongeren gebruiken de openbare ruimte om te sporten of om zich aan het toezicht thuis te onttrekken. - Er is een grote behoefte aan een ontmoetings- en recreatiepark of boulevard in Amersfoort. Jong en oud kan hier flaneren, pick-nicken, wandelen en elkaar ontmoeten. Deze plek is nadrukkelijk voor iedereen toegankelijk. In de Hoge Wegzone kan zo’n locatie in het buurtplein gerealiseerd worden - Concentratie van jongeren woonachtig in en om het Operaplein. De jongeren maken geen gebruik van het gebied bij de Valleioevers (te ver weg). - De jongeren geven aan het zwembadplein niet te gebruiken als ontmoetingslocatie. Zij zullen naar het zwembad gaan om alleen te sporten
Avontuurlijk, kleurrijk en divers
30
Inrichting volgens jongeren van Young Vision - Geen aparte plek voor jongeren - Inrichting moet vooral functioneel zijn. Het gebruik van felle kleur bij specifieke elementen als doelpalen etc. is niet van belang. Voorkeur voor neutrale kleuren - Gebruik van hoogte en laagte in tredes en tribune - Voldoende verlichting en bankjes/tafel bij sportgelegenheden. Ook zijn de huidige pannaveldjes te klein. Jongeren hebben meer behoefte aan een groter kunstgrasveld met 2 doelen. - Tafels uit één oppervlakte samenstellen. - Valleioevers meer sfeer geven door in te richten met gekleurde verlichting. Jongeren vinden de vlonders een leuke suggestie maar niet veilig voor kinderen. - Groen is belangrijk - Ruimte niet statisch inrichten, maar met beweging werken (zoals fontein) - Jongeren benadrukken hun zorg over het beheer en verder onderhoud van de openbare ruimte Inrichting Buurtplein volgens jongeren van Young Vision - geen voor-geprogrammeerde functie - open plein - niet inrichten voor specifieke gebruikersgroepen - beschilderde ondergrond: landenvlaggen - avondklok Het buurtplein is een verzamelpunt voor alle bewonersgroepen in de buurt. Het plein is een open ruimte met bankjes en tafels erom heen geplaatst. De ruimte is niet ingericht voor specifieke gebruikersgroepen. Er is geen speel- of sportgelegenheid. Op andere locaties in Schuilenburg is dit voldoende aanwezig. De ondergrond van het plein bestaat uit landenvlaggen. Dit geeft het karakter van de buurt weer waar verschillende culturen geïntegreerd met elkaar samenleven. Er is een avondklok ingesteld om eventueel geluidsoverlast te beperken. Jaarlijks vindt er een buurtfeest met open-podium plaats.
Avontuurlijk, kleurrijk en divers
31
5. Bijlagen: Verslagen van de bijeenkomsten Verslaglegging Participatie en Communicatie Amersfoort Hogewegzone Thema: Openbare ruimte Data: 12 januari en 2 februari 2009 Locatie: Huize Liendert Openbare Ruimte Voorstelronde Iedere bewoner wordt gevraagd om zich voor te stellen en een woord te noemen wat betrekking heeft op de openbare ruimte en waarvoor men hier zit: - attractieve speelvoorzieningen, - kwalitatief hoge leef/woonomgeving voor meerdere groepen, - groene ruimte, - toegankelijkheid, - leefbaar, - veiligheid, - landelijke uitstraling, - openbare ruimte: schoonheid, inspirerend en veiligheid, - 3 r’s: rust, ruimte en reinheid (harmonieus), - ontmoeten, - vriendelijke uitstraling. Inrichting van de pleinen: In het plangebied worden twee pleinen onderscheiden: Het buurtplein en het plein voor het zwembad. -
Spannend, attractieve en avontuurlijke speelvoorzieningen op het buurtplein of bij het zwembad dat spreekt wel aan. Daarbij worden wel de volgende aantekeningen gemaakt: het moet wel veilig zijn (sociaal veilig, dus geen plek voor verslaafden) en geschikt voor meerdere groepen en ook moet gedacht worden aan de toegankelijkheid voor gehandicapten, ouderen en mensen met een kinderwagen. Leuke details zijn dan bijvoorbeeld muurtjes die ook geschikt zijn om op te zitten, hoogteverschillen. Qua groen op het plein wil men liever laag groen, dat is veiliger en oogt ruimtelijk. Ook graag een bankje onder een boom waar je zomers lekker fris kan zitten. De bewoners ondersteunen de ideeën van de KCAP architecten dat er inpandig geparkeerd gaat worden. Het buurtplein moet het liefst autovrij zijn en ruimte bieden voor ontmoeting. Ook kan het niet de bedoeling zijn dat de auto’s bij het zwembad in de wijk verdwijnen.
“Ik heb jaren ervaring met het speeltuinwerk. Ik zou graag willen dat er in de nieuwe wijk veel ruimte komt voor kinderen.” - Bewoner
Afbeelding 6 heeft een goede uitstraling en is leuk voor mensen met kinderen die naar het zwembad gaan. De fonteinen zijn ook leuk. Je hebt ‘bedriegertjes’ die door een sensor water spuiten uit zo’n fonteintje. Dat is verrassend en spannend, leuk voor kinderen en om naar te kijken. Zou leuk zijn, iets met water bij het zwembad.
Avontuurlijk, kleurrijk en divers
32
Speelplekken In het plangebied komen meerdere speelplekken. Mogelijkheden kunnen zijn bij het zwembad, bij het buurtplein, aan de Valleioevers en op meerdere plekken zouden kleine plekjes voor jonge kinderen gerealiseerd kunnen worden. De trefwoorden die over spelen genoemd zijn: - Avontuurlijk, - spannend, - mogelijkheden tot ontdekken. Tot een jaar of 8 vinden kinderen de buitenkasten leuk. Bij speelgelegenheid voor oudere kinderen ook kijken naar de vandalismebestendigheid. Ook is het goed om de plekken te onderscheiden wat is voor welke doelgroep bedoeld? Er zijn in Amersfoort zelf hele leuke voorbeelden van leuke speelplekken bijvoorbeeld - de ABC school op het Operaplein, - speeltuin Klokhuis. - En in de nieuwe wijken van Amersfoort een speeleiland met water en zand. - Kunst en spelen in één. Dat zou je op iedere hoek of in iedere straat kunnen neerzetten. Zodat je altijd een speelvoorziening in de buurt hebt. - Water met een eiland. Dat is avontuurlijk en voor kinderen ouder dan 8. - In de hoven kunnen de plekken voor de kleine kinderen komen. Dan heb je ook toezicht als ouder. Voor de oudere kinderen zijn de locaties: Buurtplein, Zwembad en Valleioevers het meest geschikt. - Bij het zwembad wel uitkijken voor de mensen uit het hostel, is die plek wel veilig genoeg, kan dat opgelost worden met extra toezicht en afspraken over de gedragsregels met het hostel en de bewoners? - Ook wordt gedeeld dat het er eerst een plein bij het zwembad ontworpen moet worden en pas daarna het gebouw, werken vanuit de openbare ruimte. Groen in de wijk - Langs de Valleioevers is nu een wandelpad. De bewoners zijn het erover eens dat dit een wandelgebied moet blijven, geen fietspad langs het kanaal. Ook hier mag de openbare ruimte wel wat spannender en meer uitnodigen. Zitplekken en een veilig en toegankelijk pad. Dit gebied is onderdeel van de ecologische zone, hiermee moet rekening worden gehouden. - Natuurlijke oevers vinden de bewoners mooi en een steiger waarop je kunt zitten of vissen. Het ontwerp moet ook passen binnen het ecologische. Bijvoorbeeld afbeelding 9 heeft een ecologische uitstraling. De afwisseling maakt het spannend. Conclusie, je moet er kunnen zitten en wandelen. Het pad moet veilig en toegankelijk zijn. Het moet als geheel een spannend en voor iedereen toegankelijk gebied worden, mensen trekken en een uitnodigende entree zijn. De bewoners zijn erg benieuwd naar de vorm van de verbinding over de Hogeweg bij de hoogbouw. KCAP architect Bart kan daar helaas nog geen uitsluitsel over geven, dit vraagstuk wordt nog bestudeerd. De grote traptreden (stenen blokken) van afbeelding 7 geven een spannend beeld, dan moet het wel over de hele lengte worden aangelegd langs het kanaal, niet een klein smal stuk, dit geeft leuk kijkplezier, past ook bij entree van de stad. Het is een mooi ontwerp. Groen langs de Singel (als verbinding naar omliggende wijken) - Laat het aansluiten op het waterwingebied en onderdeel uitmaken van de ecologische zone - Eén groene zijde en één plein/kadezijde is mooi, wel laten verspringen langs het singelgebied, zodat beide zijden groen en ruimte voor ontmoeting hebben.
Avontuurlijk, kleurrijk en divers
33
-
Houdt rekening met doorgaand water (geen hoeken), stilstaand water gaat stinken Maak ecologische oevers
Waterretentie - Natuurlijke uitstraling, plek voor water, bloemen en beestjes (afb 3) - Water, groen, ruimtelijke uitstraling, goed onderhouden (afb 5) - Waterretentie combineren met de Singel Het belangrijkste is dat het gebied 1 geheel wordt, dat het past bij elkaar. De aansluiting op elkaar is het belangrijkste. Verkeer - Onderzoek mogelijkheden voor fietspad langs Valleikanaal. Nu wordt het voetpad als fietspad gebruikt, dan liever beide paden naast elkaar. - Houdt rekening met voldoende parkeerplaatsen in de wijk. Hogeweg - Mooi een brede middenberm met bomen - Handhaven van de bestaande bomen - Handhaven van het bestaande profiel - Goed nadenken over plaats van verlichting om de ‘Allee’ te ondersteunen - Fietsverkeer, aan beide zijden 2 richtingsverkeer maken. - Haal de reclameborden weg, past niet in een weg met allure - Zorg voor bloemen in de bermen, zoals nu de narcissen in het voorjaar - Geen bomen te dichtbij de woningen - Hoge bomen in het midden (in de berm) lagere bomen aan de kant van de woningen - Goed nadenken over de ontsluiting van het gebied (ventweg, verkeerscirculatie en veilig) - Op de buurtas aparte kleur asfalt voor het deel waar de fietsers mogen rijden - Pas op voor sluiproutes - Voetpad plaatsen langs de ventweg, met afstand van de Hogeweg Straten - De stoep is een plek voor ontmoeting en voor kinderen om te spelen - Zorg voor een berm tussen de straat en de stoep, dat is veilig en een natuurlijke buffer - Groen in alle straten - Breed trottoir - Enkelzijdig parkeren is prima - Toegankelijkheid van trottoirs, glooiende randen en laag - Overgang tussen straat en woning, bijv. muurtje - Goede scheiding tussen rijweg en voetpad - Bestrating met klinkers is mooi
Avontuurlijk, kleurrijk en divers
34
Workshop Wonen in de Hoven Data: 13 en 27 januari 2009 Locatie: Operaplein Wonen in de Hoven De avond worden de wensen geïnventariseerd van de bewoners voor de nieuwbouw. Ongeveer de helft van de aanwezigen geeft aan dat ze niet willen dat de woningen worden gesloopt, de anderen zijn niet per sé tegen sloop maar willen wel terugkeren in de wijk in een soortgelijke woning. In de plannen staat dat minimaal 30% sociale huur terugkomt in het plangebied. De bewoners geven aan dat ze dat getal het liefst op minimaal 50% zien staan. Aan de bewoners wordt de vraag gesteld stel dat er wel gesloopt gaat worden in wat voor soort woning wilt u dan terugkeren: - De meesten antwoorden ik wil terug komen in zo’n zelfde type woning (flat, gelijkvloers), sommigen willen een kamer extra, anderen een kamer minder. - Er is veel ruimte in de woningen en ook veel bergruimte (schuur en zolder), ‘ik geef veel op als ik uit deze woning moet verhuizen’ aldus 1 van de bewoners. - Andere bewoners geven aan dat ze woon en eetkamer apart willen, dus geen open keuken en meerdere slaapkamers. Veel ruimte voor als de kinderen en kleinkinderen komen. - Ook wordt een ingebouwd balkon genoemd met veel zon. - Een lift zou ook prettig zijn voor de oudere bewoners. - Ook wordt één keer een eengezinswoning genoemd als woonwens, met een tuin en 3 slaapkamers en een aparte keuken, mag betaalbare huur of koop zijn. - Tot slot wordt genoemd dat op dit moment de deur van de douche bij sommige bewoners in de keuken zit. Dit is niet hygiënisch en zou in een volgende woning echt anders moeten. - Qua prijs willen de bewoners hier best € 400,- (voor 3 kamerflat) of € 500,- (voor 4/5 kamerflat) voor betalen. Het moet wel sociale huur blijven (binnen huurtoeslaggrens). Waar in het gebied zou u willen wonen? Hierop wordt door de bewoners verschillend gereageerd. - In een laagbouwflats aan de Schuilenburgkant. - In de hoogbouw met mooi uitzicht over het water en over Amersfoort. - In hoogbouw met een lift. - Aan de Schuilenburgkant anders krijg ik misschien last van het parkeren bij het zwembad. - In hoogbouw aan de Liendertkant met een balkon in de zon en ook mogelijkheid voor glazenwasser. Aangezien eerst de Liendertkant wordt gebouwd en sommige bewoners aangeven aan de Schuilenburgkant te willen blijven wonen wordt de vraag gesteld: Bent u bereid 2 keer te verhuizen? Hierop zeggen sommigen voluit ja, ik wil liever mijn plek terug. Anderen willen ook best aan de Liendertkant wonen. Aan de andere kant van het Valleikanaal aan de Schuilenburgkant zijn plannen om binnen ‘Amersfoort Vernieuwt’ ook hoogbouwflats te bouwen op zijn vroegst in 2015. Wat betekent dat voor de zoninval van de hoogbouw in dit plangebied vragen de bewoners zich af. Wonen Buurtas - Het moet er vrolijk en netjes uitzien, inpandige berging is ook mooi. Winkels onder de woningen hoeft niet per sé, bij de buurtas kan het wel, zo vlak bij het zwembad. - Mooi met balkons en groen. De blokken niet te dicht op elkaar laten staan.
Avontuurlijk, kleurrijk en divers
35
-
Marakech sfeertje met deze rode kleur baksteen vinden sommigen erg mooi, anderen houden er niet van.
Buitenruimte - Met een binnentuin bij de woningen, dat ziet er heel gezellig uit. - Geen echte erf afscheidingen, dat kan ook wel onhandig zijn. Laagbouw eengezinswoningen en laagbouwflats in het middengebied. - Niet te grote ramen. Al dat glas, net een etalage. - Een glazen pui kan ook gevaarlijk zijn, er rijdt zo een kind naar binnen. - Ziet er grappig uit, maar waarom zoveel glas in de erker, het lijkt wel een etalage. Een mix van verschillende kleuren bakstenen is goed. - Laagbouw eengezinswoningen, mooi met een klein tuintje een erker aan de voorkant. - Leuk zo’n binnenplein met elkaar. Werkt echt als er goeie afspraken met de buren zijn om de speelvoorziening schoon te houden, zoals elders in Amersfoort. - Retrowoningen met dakjes zien er ook mooi uit. - Leuke woningen met een galerij, wel een lift nodig voor de toegankelijkheid. Een brandtrap idee vindt niet iedereen mooi. Conclusie: de meeste bewoners geven aan dat de ruimte binnen in de woning belangrijker voor hen is dan de buitenkant. Modern of klassiek? Er komt straks waarschijnlijk nieuwbouw en het moet een mooie stadse entree worden, dan past modern ook. Valleikanaal, Hoogbouw - Hoogbouw mag best modern, niet te blokkerig, dat is lelijk. - De lagere hoogbouw vinden de bewoners het mooist. Maar ze willen toch hoger bouwen, 15 of 16 verdiepingen? Dan zouden ze er hiervan 3 op elkaar moeten zetten. Ziet er wel heel mooi uit zo langs het water en met grote balkons. - Aan het water wonen is misschien wel eng met kinderen. Conclusie: Moderne hoogbouw is soms best mooi, als het transparant oogt en niet te één blok is. De lagere flats genieten wel de voorkeur. En iets dat ruimtelijk is opgezet. De nieuwbouw op het Neptunusplein wordt door meerdere bewoners mooi gevonden. Parkeren - Op dit moment is de intentie om het parkeren zoveel mogelijk uit het zicht onder de woningen te realiseren. De bewoners geven aan dat ze hier voor zijn als het maar wel vlakbij de woning is. Het bezoek kan daar niet parkeren daar komen aparte parkeerplaatsen voor. - Het zou handig zijn als de parkeerplaatsen schuin ingetekend worden, dat is makkelijker met in en uitparkeren, meer zicht dan bij haaks parkeren. - Is zo onder de woningen parkeren veilig of niet? Als het goed verlicht is hoeft het niet onveilig te zijn en misschien afsluiten zodat alleen bewoners er kunnen komen. - Parkeren op begane grond niveau en een tuin of terras erboven is wel een leuk idee. Het zijn veel moderne voorbeelden. De bewoners geven aan dat er ook nieuwbouw komt, dan gaat het ook de moderne kant op. Wel wordt variatie erg mooi gevonden, zoals bijvoorbeeld in de wijk Kattenbroek.
Avontuurlijk, kleurrijk en divers
36
Wat voor mensen gaan hier wonen? - Er wonen nu veel ouderen, die zullen waarschijnlijk weer terug willen komen te wonen. Dat betekent dat veiligheid heel belangrijk is. Dat wil iedereen, maar voor ouderen is dat extra belangrijk. Gemengd wonen of apart? - Door elkaar wonen is wel leuk. Ik kan naar een ouderenwoning (55+), maar dat wil ik niet. Het leuke nu is je ziet kinderen, jongeren, ouderen. Je ziet altijd wat anders. - Niet teveel grote gezinnen bij elkaar op één flat, dat werkt niet, teveel herrie en te druk. - Misschien wel goed om één flat voor senioren in te richten: Senioren: Bij het water of dichtbij de woonzorgzone? Waar komt de seniorenflat? Conclusie: Dichtbij de voorzieningen is voor ouderen wel prettiger, seniorenflat in de hoogste toren aan de buurtas met een centrale ontmoetingsruimte. Ook moeten er voldoende fietsenrekken komen bij de hoogbouw en de voorzieningen. Functies winkels/voorzieningen? Alleen wonen of ook andere functies? De meesten willen wel dichtbij de winkels wonen. In de huidige situatie is gebleken dat er niet genoeg koopkracht is voor een echt winkelcentrum, op het Operaplein gaat het allemaal toch failliet. Een echt winkelcentrum is beter. In de plint van de seniorenwoningen mogen wel winkels komen, dat is leuk. En er blijft een supermarkt in de wijk. Particulier opdrachtgeverschap? Binnen de mogelijkheden wil de Alliantie dit graag mogelijk maken. Ook voor huurders. Bijvoorbeeld met flexibele indeling van de woning. Dat bewoners hun eigen woonwensen kunnen realiseren. Collectief particulier opdrachtgeverschap zou ook een mogelijkheid kunnen zijn. Bijvoorbeeld een woongroep, sommigen aan tafel hebben daar wel animo voor. De Alliantie wil voor de toekomst bouwen, groot en flexibel indeelbaar heeft meer toekomstwaarde alleen ook een kostenplaatje. De ideeën hiervoor kunnen als de bouwplannen gemaakt worden besproken met de bewoners.
Avontuurlijk, kleurrijk en divers
37
Workshop Wonen Data: 14 en 28 januari 2009 Locatie: Huize Liendert Wie van de aanwezigen zou er willen wonen? Hierop antwoord 1 iemand dat als het dichterbij komt ze er misschien wel zou willen wonen. Hoogbouw – laagbouw Wat is het? Laagbouw is met de voordeur aan de straat: 3, 4 of 5 woonlagen. Hoogbouw is in de vorm van appartementen: dat kan in dit geval zelfs 18 woonlagen betekenen. De hoogste komen langs het Valleikanaal en 1 toren langs de Hogeweg. De bewoners willen graag dat bij de bouw van de hoogbouw goed gekeken wordt naar: - schaduw (bezonning van de achterliggende woningen), - wind en tocht en - akoestiek (echo) en reflectie. Er zijn wisselende geluiden over de bewoners van de torens, gemengd of meer gescheiden. Wel willen de meesten graag ontmoetingsruimten in de hoogbouw om anonimiteit tegen te gaan. De sfeer van de stad Amersfoort is er volgens sommigen niet naar om moderne hoge gebouwen dichtbij de binnenstad te plaatsen, maar ze zijn ook niet tegen hoogbouw. Nadenken over het landschappelijke en stedenbouwkundige aspect. De torens zijn de bakens, de poort van Amersfoort, misschien ook zo vormgeven, als een hoge poort? Liefst transparant (geen betonkolos) en speels, bijvoorbeeld in een ronde vorm en gevarieerde bouw geen eenheidsworst. Ook nadenken over mooie achterkanten aan de hoogbouw. Aan welke soort woning is behoefte? Als eerste wordt particulier opdrachtgeverschap genoemd. Ruimte voor eigen inbreng van bewoners waarbij de woningplattegronden (deels) zelf in te vullen zijn als bewoner. Ruime woningen zijn het meest toekomstbestendig. De Alliantie geeft aan zoveel mogelijk keuze voor de bewoners te willen bieden en proberen door bijvoorbeeld flexibele wanden verschillende woningtypes te bouwen. De invulling zal wisselend zijn, kan 2, 3, 4 of 5 kamer appartementen worden volgens de Alliantie. De meeste bewoners geven aan minimaal 3 kamers te willen, het liefst 4. En de 2e slaapkamer dan geen hokje van 8 m2 maar van normaal formaat minimaal 10 of zelfs 12 m2. De verwachting is dat sommige senioren die hier zullen gaan wonen uit een eengezinswoning komen, die zijn veel ruimte gewend. Ook rekening houden met senioren die in een rolstoel zitten of met rollator lopen, dat vergt ook ruimte. Ook voldoende bergruimte in de woning plaatsen. Volgens sommigen is er ook vraag naar 3 generatiewoningen, vooral vanuit de Turkse en Marokkaanse gemeenschap is de verwachting dat die vaak hiervoor zullen kiezen. Ook een woongroep voor (allochtone) ouderen zou een mooie aanvulling zijn. Verhouding huur – koop? In de nieuwbouw wordt de verhouding minimaal 30% sociale huur/sociale koop, de rest wordt particuliere huur of gewone koopwoningen.
Avontuurlijk, kleurrijk en divers
38
Hierbij houdt de woningcorporatie rekening met de gemeentelijke behoefte. De bewoners geven aan dat het % laag klinkt. Doordat er echter meer woningen zullen komen kan het absolute aantal sociale huurwoningen gelijk blijven. Algemene conclusie: Mengen op buurtniveau, niet op complexniveau Rekening houden met leefstijlen? Sommigen geven aan het prettig te vinden als iedereen door elkaar woont, anderen geven de voorkeur aan een zekere onderverdeling in leefstijlen. Sommige bewoners hebben hier ervaring mee en adviseren om verschillende torens te bouwen voor huur en koopwoningen. Ook is het lastig om particuliere huur en sociale huur te mengen. Hierbij botsen soms ook de verschillende leefstijlen. De aanwezigen delen wel de mening dat het een buurt moet zijn voor alle bevolkingsgroepen. Sommige bewoners waarschuwen dat bij een hoogbouwflat waar alleen sociale huurwoningen in staan de verloedering sneller toeslaat. Dat is niet gewenst. Hoogbouw kan zorgen voor anonimiteit dat is toch niet de bedoeling, dan liever laagbouw dan is er meer aanspraak en sociale controle. In Liendert staan veel doorstroomwoningen. Deze maisonette woningen zijn klein en voldoen na een tijdje niet meer aan de huidige wensen. Jonge gezinnen willen toch liever een huis met een tuin. Sommigen zien in het stellen van leefregels als een oplossing voor de verloedering. Anderen vinden het vervelend dat ze aangesproken worden als een ‘debiel’. Bij de bouw van de wijk willen de bewoners graag dat er rekening gehouden wordt met wat de woonomgeving kan hebben. Misschien kunnen bepaalde voorzieningen problemen ondervangen. De Alliantie geeft aan dat er niet gestuurd mag worden op leefstijl bij de toewijzing van de woning. Het enige sturingsmechanisme is prijs. Tot slot geeft één van de bewoners aan dat de verkoopbaarheid van woning wordt vergroot als er een gelijkwaardigheid in de VVE is. Als je als één van de weinige kopers in een huurflat koopt heb je geen stem in de VVE.
“Ik vond het hele fijne avonden. Dit jaar woon ik 40 jaar in Liendert. We hebben uitgebreid onze mening kunnen geven.” - Bewoonster
Algemene conclusie: kijk goed hoe je het doet als je voor verschillende groepen bouwt. Hoe: - Buurt voor alle groepen - Scheiding torens huur & koop - Bouw ruim dat is toekomstbestendig - Geen anonimiteit in de hoogbouw, zorg voor ontmoetingsplekken/voorzieningen - VVE voor kopers en niet met corporatie/grootgrondbezitter erin. - Houdt rekening met wat de buurt kan hebben (veerkracht). - Start in nieuwbouw sociale huur met leefregels en houdt huurders daaraan. Rustig of druk in de wijk? De bewoners geven aan dat de levendigheid van de wijk verschillend moet zijn. Bijvoorbeeld langs het Valleikanaal een rustig wandelgebied en bij het zwembad ruimte voor drukte. Andere wensen: - Uitlaatplaats voor honden - Veel speelplekjes voor kinderen (op elke straathoek) - Flinke strook gras langs het water, groen in de wijk en niet alleen flats en parkeren. - Scheiding voetpad en fietspad, logische routes door de wijk naar andere wijken. - Ruimte voor mooie bankjes bijvoorbeeld bij Valleikanaal. - Houdt rekening met de verbinding tussen de beide helften van de wijk.
Avontuurlijk, kleurrijk en divers
39
Voorzieningen in de wijk In de wijk komt een hostel voor begeleid wonen van drugsverslaafden. Dit is een gegeven, de Raad heeft dit besloten, wat is hiervoor de beste plek? Sommige maken zich ongerust dat de wijk hiervan een stempel krijgt en dat het een negatief effect op de verkoopbaarheid van nieuwe woningen kan hebben. De bewoners vinden het oké als er een menging van functies is. Er moet in ieder geval een supermarkt komen in deze wijk. Kleine bedrijvigheid aan huis is ook leuk, vb kapper, atelier, consultatiebureau. Dat geeft misschien ook meer binding en sociale cohesie. Woonzorgzone: Het liefst en bredere functie dan alleen voor deze bewoners en voor ouderen. Ook ’s avonds aanloop dat zorgt voor veiligheid, dus niet alleen overdag activiteiten. In Hilversum staat een Multifunctionele accommodatie waar een kleine afdeling van de bieb in zit, daar worden cursussen gegeven. Jong en oud ontmoet elkaar er is een plek waar je koffie of thee kunt drinken. Een Grand café bij het Valleikanaal zou ook een leuke optie zijn. Wonen - Sommigen willen een tuin als ze daar zouden gaan wonen. Anderen geven aan dat je hierbij ook rekening moet houden met de leefstijl van mensen. Drukke dertigers leggen hun voortuinen vol met tegels. Opmerkingen bij foto’s over buurtas: - Liefst half inpandige grote balkons - Bij een gemeenschappelijke binnentuin goed ontwerp maken en afspraken maken over het beheer en onderhoud. - Kleurverschillen aanbrengen in de wijk, geen eenheidsworst bouwen. - Niet te grote ramen in het ontwerp van de woningen bouwen. - Maak een mooie entree voor de garage, bijvoorbeeld half verdiept. - Leuke gevarieerde bakstenen. Opmerkingen bij middengebied: - Hofje is leuk, wel rekening houden met bouw en echo in het middenterrein. - Variatie in stenen en bouwstijl is leuk. Opmerkingen bij hoogbouw - Landmark a la Dubai is best mooi, maar past niet in Amersfoort - De foto’s van de lage hoogbouw worden aantrekkelijker bevonden. - Transparante hoogbouw wordt mooi gevonden, niet te massief. - Afwisseling spreekt aan. CPO (collectief particulier opdrachtgeverschap) De bewoners tonen interesse in deze vorm van bouwen. De Alliantie geeft aan de mogelijkheden te onderzoeken voor PO & CPO, en welke plek zou dit kunnen?
“Ik vond het goede avonden. De tekeningen van de tekenaars waren leuk en hadden echt toegevoegde waarde.” - Bewoner
Woonomgeving en openbare ruimte - Uitdagende woonomgeving, ruimte om te ontdekken en avontuur. - Sfeer: karakteristiek, vriendelijk, kunst in de wijk verwerken (mooie sfeer Arnhemseweg), aansluiten op de landelijke omgeving, natuurlijke materialen, ruime opzet, afwisselende bouw, geen eenheidsworst. - Houdt rekening met aanleggen van straatmeubilair dat ouderen goed kunnen blijven lopen en niet hoeven te slalommen. - Op dit moment zijn er in een deel van de wijk overdekte brandgangen, dit vinden de bewoners niet prettig, deze zijn slecht verlicht.
Avontuurlijk, kleurrijk en divers
40
-
Bij de nieuwe wijk goed rekening houden bij het plaatsen van de lantaarnpalen. Het politiekeurmerk veilig wonen vereist hiervoor bepaalde plekken, maar voor bewoners is het niet prettig als er een lantaarnpaal naar binnen schijnt. De achterpoort afsluiten voor een parkeerterrein van een complex geeft sommige bewoners een afgesloten gevoel. Bij de bouw van hoogbouw rekening houden met zowel de voorkant als de achterzijde.
Ideeën: - Geluidswal langs hogewegkant en in die wal woningen verwerken. - Bij de sporthal kunstwerken ophangen op de plekken van de dichtgetimmerde ramen. - De bouw van de hoogbouw langs Valleikanaal in Poortvorm, zo wordt het echt de poort van Amersfoort.
Avontuurlijk, kleurrijk en divers
41
Workshop Ouder worden Data: 15 en 29 januari 2009 Locatie: Huize Liendert Ouder worden Eerste reactie van bewoners op de vraag wat zou u wens zijn, vanuit welke gedachte zit u hier? - Ouderenvoorzieningen, wens: 3 kamerwoning in een laagbouwappartement. - Leefbare woonomgeving en wonen. - 3 Kamerflats, minimaal 2 slaapkamers, goede woningen en voorzieningen voor ouderen. - Betaalbare huurwoningen, 2 ruime slaapkamers. - Hoogbouw, hoe groot wordt het vloeroppervlak. Wens 3 – 4 kamers en ondergronds parkeren en bergruimte - Ik maak me zorgen om de verloedering van de wijk. - Toegankelijkheid van de woningen en de woonomgeving. - Voorzieningen voor ouderen op het gebied van sport en wonen aan een pad (groen). - Veiligheid van de woonomgeving en ruimte in de woning, 3 kamer woning, goede berging, lift, toegankelijk. - Ontmoetingsplek voor senioren. Laagdrempelig met een bibliotheek, ouderenhonk, grijs/grandcafé. - Bebouwing stijlvol en met allure, functioneel en veilig. - Wens: 2 slaapkamers en een tuintje en in de buurt blijven wonen ivm vrijwilligerswerk. - Wens om in de buurt te blijven en ouderenwoningen bij het zwembad en een goede maaltijdvoorziening (restaurant, a la carte) en ziekenboeg in de vorm van tijdelijke aanleunwoning. - Woongroep, ruim opgezet met een binnentuin. - Mooi ruim appartement, parkeren en een berging/box, ruime 2e slaapkamer. - Ruim appartement, ruim balkon, 4 kamers, het is niet gauw te groot, wel te klein. - Levensloopbestendig wonen. De gemene deler uit de eerste reactie van bewoners: - bouw ruime appartementen minimaal 3 of 4 kamers (grote kamers, geen 8m2!) en liefst een groot vierkant half inpandig balkon of voor sommigen een tuintje. Parkeren, het liefst ondergronds inpandig en met eigen plekken/garage/berging. Voorzieningen en zorg dichtbij. - Levensloopbestendig/nultredenwoningen - Ouderen apart Voorzieningen Bij de buurtas zullen zeer waarschijnlijk in de plint voorzieningen komen en op het Operaplein komt een woonservicegebied. Dit is een deel van de wijk waar iedereen zelfstandig kan blijven wonen, ook mensen met een beperking. Op dit moment is het Operaplein niet een plek waar ouderen zich prettig voelen, maar het is de bedoeling dat het straks iets wordt waar je graag wilt zijn. De wensen die genoemd worden vanuit deze groep bewoners: - Een maaltijdvoorziening, a la carte en niet te duur. - Supermarkt - Ziekenboeg - Postkantoor/bank/pinautomaat - Internetcafé - Hondenuitlaatplaats Niet teveel voorzieningen aan 1 van beide kanten van de Hogeweg. Het hoort aan beide zijden.
Avontuurlijk, kleurrijk en divers
42
Woningen - Realiseer bij de entree van de hoogbouw een oplaadpunt voor scootmobielen. Bij de Brandaris hebben ze een garage voor scootmobielen geplaatst. - Rekening houden met nieuwbouw liften groter en brede gangen, ruimte bij woning om scootmobiel mee te nemen. Wens: dat de architecten zich houden aan de regels die hiervoor gelden, zodat de scootmobiel in de lift past. Bouw toekomstbestendig. - Bouw focuswoningen, dit zijn grote woningen die zijn aangepast aan mensen met een handicap. - De sfeer van de woningen met veel glas en een atrium die bij de referentiebeelden staan worden niet echt mooi gevonden. Het ziet er koud uit. Ruime balkons, en een open sfeer wordt mooi bevonden. - Balkon liefst groot en half binnen en half buiten. - Sommigen geven de voorkeur aan een tuintje bij de woning. - In de flat graag een aparte ontmoetingsruimte, om te klaverjassen, te bridgen. Een plek waar je een Nieuwjaarsborrel kunt houden. - Geen verzorgingshuisuitstraling. - Door elkaar wonen wordt wel als gezelliger ervaren, maar aan de andere kant is het ook prettig om met gelijkgestemden in een complex te wonen. - Trapsgewijze appartementen (beneden groot appartement, klein balkon/tuin, bovenin kleiner appartement groot balkon is ook mooi. - De meningen zijn verdeeld over een complex met een galerij of liefst in portiek. Bij een galerij is de privacy wel minder. - De entree van de stad, liefst diversiteit aan bouw, geen kantoorachtige gebouwen. En een mooi park met gazons voor gezamenlijk gebruik. - Materiaalgebruik bij de bouw; onderhoudsvriendelijk. Hout en glas worden snel vies, moeilijk te onderhouden. - Verhouding huur-koop; seniorenwoningen naar verhouding meer huurwoningen bouwen. En ook toegankelijk maken voor senioren die het niet breed hebben. Woonomgeving De woonomgeving en de openbare ruimte. Hierover zijn de volgende opmerkingen gemaakt: - Voetpad niet als fietspad gebruiken, maar deze twee scheiden. - Plaats mooi en oudervriendelijke bankjes op logische plekken (dus geen bankjes die teveel naar achteren leunen, niet te laag en niet te hoog, plaats bankjes in de grasrand, dan zitten de voetjes droog op het pad en het pad blijft ongeveer even breed. Plaats naast bankjes een afvalbak). - Maak ruimte voor hondentoilet en plaats afvalbakken hierbij met zakjesvoorziening voor hondenbezitters. - Maak bushokjes met een bankje, pas ervoor op dat het geen jongeren hangplek wordt in de avonduren. Zorg voor goede beschutting tegen regen en wind. Idee: Misschien om de paar jaar de halte van de bus een tiental meter verplaatsen zodat niet steeds dezelfde omwonenden last hebben van inkijkende wachtenden en hangjongeren. Of plaats de bushalte bij een groenstrookje zodat omwonenden minder last hebben. - Goede openbare fietsenstalling plaatsen bij openbare voorzieningen zoals straks het zwembad. Nu worden in Amersfoort overal dezelfde geplaatst. Die zijn misschien mooi, maar werken niet goed, Deze zijn te smal voor de huidige fietsen en moeilijk toegankelijk. - Plaats goede verlichting in de wijk en zorg dat dit hufterproof is. Bijvoorbeeld bij het Parsifalpad staan 6 lantaarns op 12 huizen. - Zorg voor glad wegdek en laat stoepranden glooiend aflopen. Obstakels in het wegdek kunnen ervoor zorgen dat mensen kunnen vallen. Maak de stoepen horizontaal, niet zoals in de binnenstad waar je scheef loopt op de stoep. Misschien ook ander materiaal voor stoepen, iets wat vlak is, bijvoorbeeld asfalt in een leuke kleur. Tegels gaan vaak scheef liggen en er komt onkruid tussen.
Avontuurlijk, kleurrijk en divers
“Wij willen graag weg uit onze eengezinswoning en naar een ruim en chique appartement met balkon en inpandige garage.” - Ouder echtpaar
43
-
Langs het Valleikanaal een mooi wandelpad aanleggen met fijne bankjes. Pas op dat dit ’s avonds geen hangplek wordt. Het zou ook prettig zijn als de van de ene kant door kan lopen naar de andere kan (over de Hogeweg?). Zorg ook voor handige doorgaande routes naar de stad. Groenvoorzieningen goed onderhouden. Gemeente en politie moeten meer toezicht houden op goed parkeren en niet op de stoep de auto neerzetten. Als gehandicapte word je dan gehinderd. Maak aan het Valleikanaal onder de Hoogbouw een mooi restaurant. Het zou er een heel mooi plekje voor zijn. Maak brede parkeervakken, sommige vakken zijn nu zo smal dat je de auto niet uitkunt. Woningen gereed maken voor domotica Focuswoningen (aangepaste en toegankelijke woning), keuzevrijheid in aanpassingen bijvoorbeeld brede deuren, geen drempels, verhoogde toiletten.
Avontuurlijk, kleurrijk en divers
44