avontuurlijk
OMAN
national geographic traveler
1
Inleiding Oman is het land van wierookbomen en Sinbad de Zeerover, van stoffige bergwegen en duizelingwekkende ravijnen. Maar ook het land waar sinds enkele jaren het outdoortoerisme een hoge vlucht neemt. In deze special, samengesteld door de redactie van National Geographic Traveler in samenwerking met het Verkeersbureau
Oman, nemen we u mee naar dit Arabisch paradijs, voor een tocht langs authentieke dorpen en stille oases. We wandelen over de hoogste pieken en zweven boven parelwitte stranden. Reis met ons mee en laat u inspireren tot een vakantie in dit ruige land met verfijnde inwoners. — De redactie
Overal grazen geiten langs de weg tussen Muscat en Nizwa. Foto omslag: Vlak bij de zogeheten Snake Trail, een smal ravijn tussen de rotsen, loopt een jongen met zijn geit naar het wandelaarskamp. 2
national geographic traveler
national geographic traveler
3
Op avontuur in Oman Oman is het land van wierookbomen en Sinbad de Zeerover, van stoffige bergwegen en duizelingwekkende ravijnen. Maar ook het land waar sinds enkele jaren het outdoortoerisme een hoge vlucht neemt. Een tocht langs oude dorpen en stille oases. Tekst: Marjolijn van Heemstra Fotografie: Robin Utrecht
Het is heel simpel, roept de instructeur. ‘Gewoon rennen en springen, dan stijgen we vanzelf op.’ Ik kijk naar de klif recht voor me, de uitgestrekte Arabische Zee erachter, het strand van Zighy Bay ver beneden. Ik controleer nog een keer of het tuigje goed vastzit en vraag voor de vierde keer of het wel eens misgaat, en wat we dan doen. Maar de instructeur is al aan het aftellen. We rennen, springen, touwen klapperen, de vlieger vangt wind. En dan zweven we. Verlamd van angst hang ik onder de parapente. De wind buldert in mijn oren. Ik kijk naar mijn voeten en dan verder. Naar de top van de droge berg, baaien met witte strandjes, de diepblauwe zee, de grillige kust van Oman. Adembenemend. De reis begon een week geleden. Een autorit van de hoofdstad Muscat (in goed Nederlands: Maskate) naar een wan-
Vanuit een Micro-Lite heb je een prachtig uitzicht over het strand van Zighy Bay aan de Golf van Oman, in het uiterste noorden van Oman. Rechterpagina: een straatbeeld in het stadje Al Hamra.
TIPS
Nizwa, aan de voet van het Hadjargebergte, mag niet worden overgeslagen tijdens een reis door Oman. Behalve het imposante fort is de geitenmarkt een echte must see. Elke vrijdagochtend kunt u op deze kleurrijke markt het traditionele onderhandelingsspel aanschouwen. Ga vroeg in de ochtend en reis daarna door naar Djabal Sjams, met 3010 meter de hoogste berg van Oman. Deze ‘berg van de zon’ met hoge toppen en spectaculaire kloven wordt vaak vergeleken met de Grand Canyon in de Verenigde Staten.
4
national geographic traveler
bluegreen pictures /hollandse hoogte (links); hemis /hollandse hoogte (rechts)
delaarskamp in de bergen rond Nizwa, een oude vestingsplaats aan de voet van het westelijke Hadjargebergte. Een urenlange rit over stoffige wegen met links en rechts machtige rotspartijen. Niet ver van de autoweg liep ooit een handelsroute waarover slaven en wierook richting het noorden werden vervoerd. Nu kom je alleen nog sporadisch een herder tegen, tussen de droge stenen op zoek naar iets eetbaars voor zijn geiten. Yousef, de gids, stuurt de 4x4 over de hobbelige weg en praat honderduit. Over de geiten van Oman, de brutaalste van de wereld, die met de auto soms moeilijk te ontwijken zijn en die je verplicht moet kopen als je er een raakt. Over de sultan, een verlicht despoot, die het land in dertig jaar van de middeleeuwen de moderne tijd in slingerde door scholen, ziekenhuizen en wegen te bouwen. Over hoe trots hij is een Omani te zijn omdat, volgens hem, van alle landen in de Perzische Golf alleen Oman zijn eigenheid heeft behouden. ‘Bij ons vinden Saudiërs en Bahreiners wat ze zelf verloren zijn,’ zegt hij. ‘Rust, ruimte, natuur.’ Sinds de sultan zich realiseerde dat de olie ooit misschien opraakt en extra investeringen deed in het toerisme, is de sector snel gegroeid. Oman mikt vooral op de echte reiziger, de avonturier. Niet vreemd: je kunt er klimmen, fietsen, wandelen, kamelentochten maken, slapen onder de sterren, zand-
national geographic traveler
5
Met het dalen van de zon verandert het gesteente naast ons geleidelijk van kleur.
duinen ‘bashen’ met 4x4’s, en wie zich aan land verveelt, kan de lucht in met een parasail of duiken met dolfijnen in de Perzische Golf. We passeren een smal ravijn tussen de rotsen, de zogeheten Snake Trail, voor geoefende wandelaars. Tussen twee hoge rotsen hangt een via ferrata, een staalkabel waar klimmers zich aan zekeren om vervolgens langs de steile wand te lopen. Het idee boven die afgrond te hangen bezorgt me koud zweet. Yousef verzekert ons dat de kabel niet meer wordt gebruikt. Te gevaarlijk. Maar er komen hier nog wel regelmatig klimmers die de vier uur durende tocht door het ravijn afleggen. De weg slingert zich langzaam omhoog, met het dalen van de zon verandert het gesteente naast ons geleidelijk van kleur. Van grijs-groen, naar een licht oranje. Wanneer we ons doel hebben bereikt, is het donker. In het verlaten wandelaarskamp steekt eigenaar Hamed een kampvuur aan en eten we op een open plek tussen de bungalows. Ook Hamed zingt een lofzang op de sultan. ‘Ik weet dat er nadelen kleven aan een alleenheerser. Maar als je geen belasting hoeft te betalen, als gezondheidszorg gratis is, als er vrede is en onderwijs, dan zou je toch wel gek zijn om te klagen?’ Ik mompel dat ik er te weinig van af weet. Hier hoog in de bergen lijkt een politieke discussie iets zinloos, iets van een andere planeet. Ik kijk omhoog, naar de enorme sterrenhemel. Het is doodstil in het kamp. Vreemd, hoe je hier eigenlijk in het centrum van de wereld zit, met Afrika naast je, India om de hoek, Europa boven je, en je toch het gevoel hebt dat je ergens op een verre rand van de wereld balanceert.
‘welkom in het dorp!’ roept Hamed als we de volgende ochtend uit de wagen stappen. Een kleine verzameling stenen huizen met erachter de duizelingwekkende ‘Grand Canyon’ van Oman. Geiten mekkeren in een geïmproviseerde stal. Een groepje kinderen staat achter een tafel vol stenen uit de omringende bergen. Een euro per steen. ‘Dorp’ lijkt me een groot woord voor deze plek. Ik tel vijf huizen. Een ervan blijkt geen huis maar een majilis, een gastenkamer, waarvan elke Omaanse gemeenschap er een heeft. Bezoek is altijd een schaars goed geweest hier. Een reiziger wegsturen zonder koffie en schaduw aan te bieden geldt vooral in de afgelegen gebieden nog steeds als een zonde. Maar Hamed vindt dat we de koffie eerst moeten verdienen. Het ruige wandelpad begint vlak achter de geitenstal. Een min of meer gemarkeerde route tussen de stenen door over de flank van de Djabal Sjams, de hoogste berg van Oman. Ver beneden kronkelt de wadi, het droge rivierdal, waarlangs verschillende dorpen liggen. ‘Op deze berg,’ vertelt Hamed, ‘wonen van oudsher twee families. De ene links van de top de andere rechts. Niemand weet precies wanneer ze kwamen, maar dit is hun terrein.’ Hoe ze in hun levensonderhoud voorzien? Hamed lacht. Geiten, geiten, geiten. De mensen hier klimmen hun leven lang achter hun kudden aan. Hij wijst op een overhangend stuk steen met eronder een houten hek. Hier zitten de herders als het slecht weer is. Terwijl ze schuilen, weven ze stof van geitenhaar. We zijn halverwege de heenweg nu. De zon schijnt heet in onze nek en het stof prikt in mijn neus en ogen, maar het uitzicht is echt overweldigend. De enorme rug van de Djabal Sjams lijkt soms bruin, dan weer rood, dan weer van een groenachtig grijs. Honderden smalle lijntjes lopen van de top naar de voet, waterstroompjes die samenkomen in het een na diepste ravijn ter wereld. Een oude man verlaat een winkel nabij de markt van Nizwa, waar een traditioneel geklede vrouw haar boodschappen doet (rechterpagina). Een oriëntalistisch sprookje, zo omschrijft de auteur deze historische stad.
TIPS
Van bergen tot oases, van woestijnen tot oude dorpjes: Oman kent grote landschappelijke contrasten. Zo indrukwekkend als de bergen zijn, zoals ook uit deze reportage blijkt, zo imposant is ook het uitgestrekte woestijnlandschap. Een middag door het zand crossen, koffiedrinken bij de bedoeïenen en slapen onder de overweldigende sterrenhemel: een unieke belevenis die u niet snel zult vergeten. In de woestijn zijn diverse traditionele tentenkampen, van basic tot luxe, waar u zeer gastvrij wordt ontvangen.
6
national geographic traveler
national geographic traveler
7
Op het plateau openbaart zich het laatste wat ik hier had verwacht: een sprookjesachtig meer.
Hamed vertelt dat zijn familie een paar bergen verderop woont. Ik vraag hem wat mensen bezielt om zich hier te vestigen. Op een plek waar je je zo nietig voelt, waar niets groeit en je uren moet lopen voor een druppel water. Waarom niet in een oase? Het lijkt misschien leeg en onherbergzaam, antwoordt Hamed, maar als je goed kijkt, is hier meer dan je denkt. Hij wijst naar een onaanzienlijk plantje tussen twee stoffige rotsblokken. Deze bijvoorbeeld, een gras dat zijn water opneemt uit dauw. Hij wijst nog meer groene plukjes aan. Somt hun namen op in het Arabisch. Bout. Tash. Juniper. Namen van overlevers, met wortels diep genoeg om het verre water te bereiken. Na twee uur lopen begint het pad meer op een pad te lijken. We wandelen in de koele schaduw onder een groot uitstekend stuk rots. En dan zien we de eerste huizen van Sap, het verlaten dorp waar dit wandelpad naar leidt. Lemen hutten, die zich als krabben aan de bergwand lijken vast te klampen. De meeste staan op instorten, maar je kunt nog goed zien hoe klein de deuren en ramen zijn, om de warmte buiten te houden. Een paar minuten klimmen en je bent bij de tuinen. Kleine terrassen waar groente en fruit werden verbouwd, reikend aan een diepte van 500 meter. Tot ver in de jaren zeventig werd het dorp nog bewoond. Het is bijna onvoorstelbaar dat mensen hier leefden in een tijd dat televisie, tl-buis en de magnetron al waren uitgevonden. Toch wilden veel bewoners hier niet weg. Het was op aandringen van de sultan dat ze uiteindelijk hun huizen achterlieten om dichter bij de nieuw aangelegde wegen te
wonen – dichter bij de pasgebouwde scholen en ziekenhuizen. Het pad wat we net bewandelden was in die tijd nog minder begaanbaar dan nu, maar voor de toenmalige bewoners maakte dat weinig uit. Als ze het dorp verlieten, klommen ze recht omhoog, tegen de rotswand op. Hamed gebaart ons achter hem aan te lopen. Langs loszittende stenen klimmen we naar het rotsplateau dat over het dorp heen helt. Midden op het plateau openbaart zich het laatste wat ik hier had verwacht: een sprookjesachtig meer. Met helder groen water, uitzicht op de enorme canyon, dikke waterplanten, kikkers en libellen. Drie uur later zitten we met koffie, dadels en vier dorpsbewoners in de majilis. De verhalen over de oude bewoners komen naar boven. Het waren de vaders en moeder van de mensen tegenover ons. ‘Fitte mensen,’ zegt een van onze gastheren. ‘Wie zoveel loopt en klimt, wordt met gemak 120.’ Ik kijk naar hem. Op zijn voorhoofd staan diepe rimpels, maar onder zijn dunne kleding ziet zijn lichaam er vitaal uit. Ik vraag hem hoe oud hij dan is. Pas 83, zegt hij op verontschuldigende toon. En fit als een hoen. Hij loopt met zijn geiten nog dagelijks twintig kilometer door de bergen. Maar de oude bergbewoners, zegt hij, die waren echt onverslaanbaar, die liepen rustig een marathon per dag. Hij steekt twee oude vingers in de lucht. ‘Of twee.’ en dan nu het onvermijdelijke cliché. Dat wat een auteur niet wil opschrijven in een verhaal over Oman, hoe vaak de vergelijking zich ook opdringt. Maar de geitenmarkt van Nizwa, waar we de volgende dag naartoe rijden, is de ideale plek voor een verfilming van een vertelling uit Duizenden-één-nacht. Vrouwen met vreemde zwarte maskers, geiten, kamelen, felle kleuren, muziek, kruiden, gerinkel van munten. Het Oosten zoals we het in het Westen zo graag zien. Mysterieus, onEen tocht over Djabal Sjams, de hoogste berg van Oman, biedt een adembenemend uitzicht over de ‘Grand Canyon’ van het westelijke Hadjar-gebergte (links). Rechterpagina: een jonge inwoner van Nizwa lest de dorst.
TIPS
Voor de echte avonturier zijn de bergen van Oman the place to be! Niets is te gek en alles is mogelijk om u een ware adrenalinekick te geven. Het uitgestrekte berglandschap biedt mogelijkheden voor onder meer hiking, trekking en caving. Vliegen met een parapente biedt een adembenemend uitzicht over berg en zee. Is dat nog niet heftig genoeg, dan zijn er ook nog diverse via ferrata’s. Hierbij gaat wandelen over in klauteren langs beveiligde routes met vaste ijzeren kabels en stijgbeugels.
8
national geographic traveler
national geographic traveler
9
Reiswijzer
oman
reis Vanaf Schiphol vliegen diverse
maatschappijen via Dubai naar Oman, waaronder SWISS, www.swiss.com. Vluchtschema: dagelijks vanaf Amsterdam via Zurich naar Muscat. Heenvlucht: vertrek Amsterdam om 09.45 uur, aankomst in Muscat om 22.35 uur. Retourvlucht: vertrek Muscat 23.35 uur, aankomst Amsterdam de volgende dag om 08.55 uur. Vanafprijs voor vertrek juni tot en met november en 7 december: 475 euro, inclusief alle taxen en toeslagen, exclusief ticketing fee.
Beste periode Aan de kust in
het noorden heerst een subtropisch klimaat en in het binnenland heerst een woestijnklimaat. De beste periode om naar Oman te gaan is tussen oktober en april. In deze maanden is de temperatuur gemiddeld tussen de 25 °C en 35 °C en is de luchtvochtigheid niet te hoog. Wie in de zomermaanden naar Oman wil reizen, kan het beste de zuidelijke provincie Dhofar bezoeken. De jaarlijkse moesson verandert deze regio van half juni tot eind september in een tropische oase met weelderige vegetatie en een aangename temperatuur.
grijpbaar, exotisch. Het enige wat niet in het beeld past zijn de toeristen die zich met hun digitale camera’s een weg banen door het oriëntalistische sprookje. Na Muscat is Nizwa de grootste toeristische trekpleister van Oman. Vroeger zetelden hier de imams die over het gebied regeerden. In het grote ronde fort vlak bij de markt kun je hun kamers en bibliotheken bezichtigen. Nizwa was eeuwenlang een centrum van islamitische leer, poëzie en wis- en scheikunde. Het was vanuit deze stad dat de islam zich over Oman verspreidde. In dit conservatieve gebied bestaan er nog steeds wat reserves jegens toeristen, en dat merken we goed in een dorp verderop waar we overnachten in een oud huis tussen de palmen. Op grote plakkaten aan de muur worden toeristen gevraagd niet zomaar te fotograferen en iedereen die ze tegenkomen op straat te groeten. Een oud mannetje dat op de stoep naast het bord zit legt uit dat de toeristen het evenwicht verstoren. ‘Het is al eeuwenlang de regel dat mensen elkaar groeten, en als er dan plotseling een vreemdeling komt die dat niet doet, raakt iedereen in de war.’ Voor hem hoeft het niet, al die toeristen. Hij zucht. Niets tegen te doen. De wereld verandert. Hoewel... hij wijst naar een hoge stapel stenen op een rots boven het dorp. Een sterrenwijzer, waaraan vroeger werd afgelezen hoe de hemel lichamen bewogen om zo de verdeling van het water te bepalen. Die sterren, lacht het mannetje, die veranderen niet. 10
national geographic traveler
Aan het einde van een tocht in de zinderende zon rust een groepje wandelaars uit bij een sprookjesachtig meertje op een rotsplateau boven het verlaten bergdorp Sap.
We zweven inmiddels boven de zee. De instructeur schreeuwt iets in mijn oor. Ik versta hem niet. Maar dat maakt niet uit. Ik heb genoeg aan dit uitzicht. De wind, de zon. Eindelijk ben ik op ooghoogte met de bergen die mij al een week lang nietig doen voelen. Eindelijk een overzicht van alles wat dit deel vanOman te bieden heeft. Droogte en zee, stof en oases, luxe en onherbergzaamheid. Een ruig land met verfijnde inwoners. Ontoegankelijk en gastvrij. Zelfs op deze hoogte is Oman niet helemaal te bevatten. Colofon Redactionele leiding: Paul Römer (National Geographic Traveler) en Verkeersbureau Oman Teksten: Marjolijn van Heemstra Fotografie: Robin Utrecht Beeldredactie en tekstredactie: Lenneke Hoope Vormgeving: Dick van Doorn Kaart: Armand Haye Productiemanagement: Martin Maasland en Anouk Wouwenaar
Geld & visa Oman kent de Omani Rial. 1 euro = 0,6 OMR. Een visum voor Oman kun je op het vliegveld van Muscat (Maskate) aanschaffen. Het kost circa 20 OMR en is een maand geldig. Voor 10 dagen betaal je 5 OMR. Tijdsverschil In de winter
is het in Oman 3 uur later, in de zomer 2 uur.
Veiligheid Het officiële reis-
advies van het ministerie van Buitenlandse Zaken luidt ‘waakzaamheid betrachten’. Verder is Oman een uiterst veilig land met lage criminaliteitscijfers.
Taal De officiële taal is Arabisch, maar omdat Oman tot de Britse invloedssfeer heeft behoord, spreken vele Omani ook redelijk tot goed Engels. De bewegwijzering is zowel in Arabisch als in Engels.
Gezondheid Wie langer dan
Etiquette Zwemkleding, korte
twee weken in Oman verblijft, worden inentingen tegen dtp, hepatitus-A, gele koorts en buiktyphus aangeraden.
Overnachten De prachtige
luxe hotels in Oman zijn een attractie op zich. Het Chedi in Muscat (foto boven), met de grootste spa van Oman, drie zwembaden en uitzicht op zee, won in 2012 de Travelers’ Choice Award van TripAdvisor. Minstens zo indrukwekkend is het Six Senses Hotel in Zighy Bay. Sushi bij het ontbijt buffet, een gratis gym en sauna, privézwembad pal voor je villa, eigen waterbronnen en een moestuin waar groenten en kruiden voor in de keuken worden verbouwd. Een nachtje paradijs tussen de sterren kost minstens 570 euro.
broeken of rokken en mouwloze shirts kunnen prima bij het hotel en aan het zwembad of strand worden gedragen. In het openbare leven voldoet luchtige kleding die bij voorkeur schouder, bovenarmen en knieën bedekt. Voor vrouwen geldt dat zij bij een bezoek aan een moskee gesluierd dienen te zijn en in gebedshuizen is bedekkende kleding (tot enkels en polsen) voor mannen én vrouwen verplicht. Alcohol wordt geschonken in hotels, niet in openbare gelegenheden. Met vrijdag als belangrijkste religieuze dag voor moslims, valt het weekend voor Omani op donderdag en vrijdag.
Info & reisgidsen Kijk voor meer informatie op www.visitoman.nl. Een goede reisgids is de Lonely Planet van Oman, UAE & Arabian Peninsula. Nederlandstalige brochures zijn te bestellen via www.visitoman.nl/brochures. Boeken Arabian Sands van Wilfred Thesiger is het beroemdste boek over Oman (en een aantal omringende landen).
national geographic traveler
11
Luxe individuele lezersreis met DKTS inin samenwerking samenwerking met met National National Geographic Geographic f vana
5,€ 1.84soon! Wilt u zelf het ‘ 1001 nachter
per p
gevoel’ ervaren?
Dag 1: Vlucht per KLM, ontvangst en transfer. Dag 2: Dag strand en
Wij bieden u deze exclusieve lezersreis aan, waarbij u begint in sprookjesachtig Muscat en er zelf per 4x4 op uit gaat om dit wonderlijke land te verkennen. U vliegt per KLM in acht uur naar Muscat, waar onze agent u verwelkomt en u naar het luxe Shangri-la Bar al Jissah resort brengt voor drie heerlijke nachten aan zee. Verken de stad en ga dan getooid met het DKTS infopakket en een 4x4 Toyota Prado drie dagen op pad, langs bergen, wadi’s, woestijnen en pittoreske dorpjes, om vervolgens de laatste vier dagen de berg nieuwe indrukken te verwerken aan het strand van Bar al Jissah. Kijk op www.dkts.nl/aanbiedingen/nationalgeographic-lezersreis.html voor het totale programma van deze individuele lezersreis. Vermeld deze code bij uw boekingsaanvraag en ontvang p.p. € 50,00 korting op de reis. NGDKTS-OMAN50
eventueel Muscat Souq. Dag 3: Privé stadstour door Muscat.
Dag 4: Per huurauto naar Nizwa, Jabrin
Castle en Jebel Shams; de hoogste piek in Oman.
Dag 5: Wadi Bani Khalid & Wahiba Sands,
woestijnovernachting. Dag 6: Sur, Wadi Shab
en Wadi Tiwi, Sinkhole
Wadi Arabayeen & Hail al Ghaf.
Dag 7 en 8:
Muscat strand
Shangri-la Bar al Jissah. Dag 9: Muscat strand. Avondvlucht naar
Amsterdam.
Dag 10: Aankomst Amsterdam.
(0168) 37 02 08
-
[email protected] - www.dkts.nl
Wil jij ook naar OMAN? Dit is je kans! Overnacht onder de sterrenhemel in de Wahibawoestijn, ontdek in het binnenland het Hadjargebergte of zoek verkoeling in een van de vele paradijselijke wadi’s die Oman rijk is. Van oude tradities en moderne gebouwen tot moderne tradities en oude gebouwen: veelzijdig Oman biedt het allemaal! Speel de online game op facebook.nl/SultanaatOman en maak kans op een fantastische 9-daagse reis voor 2 personen naar Oman, in samenwerking met DKTS!
9-daagse reis voor 2 personen naar OMAN! De winnaar wint een individuele 9-daagse reis naar Oman voor twee personen. Hierbij start u met een bezoek aan de hoofdstad Muscat en vervolgens maakt u per 4x4 met privéchauffeur een 3-daagse ontdekkingstocht door bergen en woestijn, langs forten,
kastelen en dorpjes uit Duizend-en-één-nacht, waarna u nog drie nachten heerlijk kunt nagenieten aan het strand in het luxe Shangri-la Bar al Jissah Resort & Spa in Muscat. Ga naar facebook.nl/ SultanaatOman, speel de game en maak kans op deze fascinerende reis!
Over de reis Reisperiode: 10 januari t/m 15 oktober 2013 ● Inclusief: Economyclass retourvlucht, privé luchthaventransfers. ● Spelregels: Deze prijs is gebaseerd op verblijf in een tweepersoonskamer, is persoonsgebonden en kan niet worden verzilverd. Geldig voor boeking rechtstreeks bij DKTS.
T I P Kijk voor meer informatie op www.nationalgeographic.nl/oman, www.visitoman.nl en www.dkts.nl/bestemming/oman.html