Kinderverhalen schrijven
Inhoudsopgave
Les 1
Les 2
Schrijven voor en lezen door kinderen
Wat heeft u nodig voor een goed lopend verhaal?
1.1
Inleiding
2.1
Inleiding
1.2
Waarom schrijft u graag?
2.2
Wat heeft u nodig als schrijver?
1.2.1
Een passie of roeping
2.3
1.2.2
Plezier in schrijven
Welke zijn de ingrediënten voor een goed lopend verhaal?
1.2.3
Kinderen iets leren, bijbrengen
2.3.1
De juiste dosis humor
1.2.4
Kinderen helpen en ondersteunen
2.3.2
De juiste hoeveelheid vaart
1.2.5
Eigen wereld scheppen
2.3.3
Drama
1.2.6
Kinderen – kleinkinderen – oppaskinderen
2.3.4
Een te snappen plot
2.3.5
Pakkend
1.2.7
U opnieuw jong voelen
2.3.6
1.2.8
Omdat u zelf zo veel van lezen houdt
Aansluiting bij de leefwereld – voldoende identificatiemogelijkheden
1.2.9
Om ermee te verdienen
2.3.7
Geloofwaardigheid
1.2.10 Om beroemd te worden
2.3.8
Soepel lopend - lekker lezen
1.2.11 Om iets na te laten
2.4
Verder werken aan Geheim dossier Wonen
1.3
Waarom lezen kinderen?
1.3.1
Leren lezen
2.5
Leestips
Even uit de eigen wereld stappen en een andere wereld in gaan
2.6
Samenvatting
2.7
Oefenopgaven
1.3.3
De wereld leren kennen via boeken
2.8
Huiswerkopgaven
1.3.4
Herkenning van situaties en problemen om zo oplossingen te vinden
2.9
Antwoorden oefenopgaven
1.4
Inspiratie: uw hoofd als schatkist
Les 3
1.5
Het aanleggen van een Geheim dossier
1.6
Geheim dossier vullen: eerste tips
1.7
Leestips
1.8
Samenvatting
3.1
Inleiding
1.9
Begrippenlijst
3.2
1.10
Oefenopgaven
Verschillende leeftijdsgroepen en hun belevingswerelden
1.11
Huiswerkopgaven
3.2.1
Baby’s en peuters
1.12
Antwoorden oefenopgaven
3.2.2
Beginnende lezers: 6 en 7 jaar
3.2.3
Middenbouw basisschool: 7 - 9 jaar
3.2.4
Bovenbouw basisschool: 10 - 12 jaar
3.2.5
Tieners/pubers/adolescenten: 12-plus – 13-plus
3.3
Geheim dossier
3.4
Leestips
1.3.2
© Copyright Laudius
Schrijven voor verschillende leeftijden
Inhoudsopgave
3.5
Samenvatting
3.6
Begrippenlijst
3.7
Oefenopgaven
3.8
Huiswerkopdrachten
3.9
Antwoorden oefenopgaven
Les 4 Aan de slag!
Les 6 Personages en belevingswerelden jonger kinderen 6.1
Inleiding
6.2
Identificeren en belevingswereld
6.3
Peuters en kleuters – één hoofdpersonage
6.4
Beginnende lezers - twee hoofdpersonages
6.4.1
Vos en Haas
6.4.2
Bil en Wil
6.4.3
Het AVI-niveau
6.5
Middenbouw – fictieve personages – 7 – 10 jaar
4.1
Inleiding
4.2
Methoden om te schrijven
4.2.1
Losse Flodders
4.2.2
Chronologisch schrijven
4.2.3
Doorschrijven
4.2.4
Woorden wikken en wegen
6.5.1
Personage GVR
4.3
Opdracht Geheim dossier
6.5.2
Personage Matilda
4.4
Leestips
6.6
Taal: spelling en grammatica
4.5
Samenvatting
6.7
Geheim dossier
4.6
Begrippenlijst
6.8
Leestips
4.7
Oefenopgaven
6.8.1
Peuters en kleuters
4.8
Huiswerkopdracht
6.8.2
Beginnende lezers
4.9
Antwoorden oefenopgaven
6.8.3
Middenbouw
6.9
Samenvatting
6.10
Oefenopgaven
6.11
Huiswerkopgaven
6.12
Antwoorden oefenopgaven
Les 5 Personages 5.1
Inleiding
5.2
Verschillende personages
5.3
Spelen met het scheppen van personages
5.4
Spelling en Grammatica - Weet u het nog?
5.5
Geheim Dossier: Personages
5.6
Leestips
5.6.1
Pippi Langkous
5.6.2
Ellie en Nellie
5.7
Samenvatting
5.8
Begrippenlijst
5.9
Oefenopgaven
5.10 5.11
Les 7 Personages en belevingswerelden 10 - 12 jaar 7.1
Inleiding
7.2
Identificeren en belevingswereld
7.3
Verschillende personages
7.3.1
Het leven van één hoofdpersonage
7.3.2
Een personage in een serie - Hoe overleef ik …
7.3.3
Klassieke en eigentijdse avontuurlijke verhalen
Huiswerkopgaven
7.3.4
Geheimen
Antwoorden oefenopgaven
7.4
Geheim dossier Personages
7.5
Leestips 10 – 12 jaar
7.6
Samenvatting
7.7
OefenopgavenFout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
7.8
Huiswerkopgaven
7.9
Antwoorden oefenopgaven
2
Inhoudsopgave
Les 8
10.4.3 Het eindpunt vormt de start – post rem 10.5
Personages en belevingswerelden 12 – 13-plussers
Openingszinnen en het einde van een verhaal
10.5.1 Openingszinnen
8.1
Inleiding
10.5.2 De afloop van een verhaal
8.2
Identificatie en belevingswereld
10.6
Geheim dossier
8.2.1
Pubers/tieners/adolescenten
10.7
Leestips
8.2.2
Middelbare scholieren bovenbouw
10.8
Samenvatting
8.3
Geheim Dossier Personages
10.9
Oefenopgaven
8.4
Leestips
10.10 Huiswerkopgaven
8.4.1
Doelgroep van 12 - 13-plus
10.11 Antwoorden oefenopgaven
8.4.2
Middelbare scholieren bovenbouw
8.5
Samenvatting
8.6
Oefenopgaven
8.7
Huiswerkopgaven
8.8
Antwoorden oefenopgaven
Les 9 Vertelperspectief
Les 11 Taal: beeldende en poëtische taal 11.1
Inleiding
11.2
Beeldende, poëtische taal
11.3
Rijmen en versjes – Annie M.G. Schmidt
11.4
Rijmschema
11.5
Een elfje en andere gedichten
9.1
Inleiding
11.6
Poëzie voor pubers
9.2
Verschillende vertelperspectieven
11.7
9.2.1
Hij/zij-perspectief
Geheim Dossier: twee verschillende opgaven dit keer
9.2.2
Ik-perspectief
11.8
Leestips
9.2.3
Auctoriale verteller
11.9
Samenvatting
9.2.4
Wisselend perspectief
11.10 Oefenopgaven
9.2.5
De directe aanspreekvorm
11.11 Huiswerkopgaven
9.3
Geheim dossier
11.12 Antwoorden oefenopgaven
9.4
Leestips
9.5
Samenvatting
9.6
Oefenopgaven
9.7
Huiswerkopgaven
9.8
Antwoorden oefenopgaven
Les 10
Les 12 Taal: aantrekkelijk schrijven 12.1
Inleiding
12.2
Aanraders, oftewel: wat u wél moet doen
12.2.1 Soepel geschreven en vaart in uw tekst 12.2.2 Afwisselende zinsbouw
Verteltijd en compositie
12.2.3 Wees concreet, helder en specifiek
10.1
Inleiding
12.2.4 Beeldspraak
10.2
Verteltijd en vertelde tijd
12.3
10.3
De tijd in een verhaal
12.3.1 Beperk de lijdende vorm
10.3.1 Tijd versnellen via tijdsprongen 10.3.2 Tijd vertragen door uitvoerige beschrijvingen
Let op! Oftewel: wat kunt u beter laten
12.3.2 Vermijd te veel zelfstandig naamwoorden in één zin 12.3.3 Vermijd ‘tangconstructies’
10.3.3 Terugblikken – flashbacks – vooruitblikken
12.3.4 Beperk het aantal ontkennende woorden
10.3.4 Wisseling van locatie voor andere tijd
12.3.6 Vermijd clichés en andere onnodige woorden
10.4
Hoe componeert u uw verhalen?
12.3.5 Liever geen afkortingen
10.4.1 Beginnen bij het begin – ab ovo
12.4
Geheim Dossier huiswerkopdracht
10.4.2 Zomaar ergens beginnen – in media res
12.5
Leestips voor schrijvers – volwassenen 3
Inhoudsopgave
12.6
Samenvatting
15.3
Jip en Janneke
12.7
Begrippenlijst
15.4
De personages Suus en Steef
12.8
Oefenopgaven
15.5
Juffen en meesters
12.9
Huiswerkopgaven
15.6
Geronimo Stilton – De Wakkere Muis
15.7
Cliffhangers - Klifhangers
15.8
Geheim dossier
15.9
Leestips
12.10 Antwoorden oefenopgaven
Les 13
15.10 Samenvatting
Korte terugblik en prijzen voor kinderboeken
15.11 Oefenopgaven
13.1
Inleiding
15.13 Antwoord oefenopgaven
13.2
Een korte terugblik
13.3
Kinderboekenweek en Kinderjury
13.3.1 De Kinderboekenweek: Griffels en Penselen 13.3.2 Kinderjury – kinderen stemmen op hun favoriete boek
15.12 Huiswerkopgaven
Les 16 Genres: Sprookjes 16.1
Inleiding
16.2
Ken uw klassieken: mythen, sagen, legenden en sprookjes Sprookjes van toen en nu
13.3.3 De Jonge Jury 13.4
Geheim Dossier
16.3
13.5
Leestips
16.3.1 De gebroeders Grimm
13.6
Samenvatting
16.3.2 Andersen
13.7
Oefenopgaven
16.3.3 Van klassiek naar modern
13.8
Huiswerkopgaven
13.9
Antwoorden oefenopgaven
16.3.4 Moderne sprookjes voor wat oudere kinderen
Les 14 Schrijven voor jongens en meisjes/meiden
16.4
Plotsignalen
16.5
Oefenopgaven Plotsignalen
16.6
Geheim Dossier
16.7
Leestips
16.8
Samenvatting
16.9
Begrippenlijst
14.1
Inleiding
14.2
Schrijven voor meisjes/meiden -– Waarover praten zij?
14.3
Jongens – schrijven over en voor jongens
14.4
Jongens en meiden
14.5
Leestips
14.6
Samenvatting
14.7
Oefenopgaven
Genres en meer
14.8
Huiswerkopgaven
17.1
Inleiding
14.9
Geheim Dossier
17.2
Aan de slag
17.3
Genre: realistische boeken
17.4
Geheim Dossier
17.5
Leestips
17.6
Samenvatting
17.7
Oefenopgaven
17.8
Huiswerkopgaven
17.9
Antwoorden oefenopgaven
14.10 Antwoorden oefenopgaven
Les 15 Jongens en meiden, verhalen voor beiden 15.1
Inleiding
15.2
Jongens en meiden, vroeger en nu
16.10 Oefenopgaven 16.11 Huiswerkopgaven 16.12 Antwoorden oefenopgaven
Les 17
15.2.1 Het traditionele jongensboek 15.2.2 Het traditionele meisjesboek
4
Inhoudsopgave
Les 18
20.8
Samenvatting
20.9
Begrippenlijst
Inspiratie voor personages en dierenverhalen
20.10 Oefenopgaven
18.1
Inleiding
20.12 Antwoorden oefenopgaven
18.2
Voortborduren op de vorming van personages
Les 21
18.3
Dierenverhalen
20.11 Huiswerkopgaven
18.3.1 Dierenverhalen als fantasieverhalen: Alice in Wonderland
Historische verhalen II 21.1
Inleiding
18.3.2 Kleuters en dieren
21.2
De veertien hoofdlijnen van de canon
18.3.3 Fabels – Max Velthuys
21.3
De rol van bibliotheken
18.3.4 De eigen stijl van Toon Tellegen
21.3.1 Floris V: het boek ‘Floris’
18.3.5 Diverse verhaaltjes over dieren
21.3.2 Slavernij: het boek ‘Slaaf kindje slaaf’
18.4
Geheim dossier
21.4
18.5
Leestips
Alles moet kloppen: onderzoek en bronnen
18.6
Samenvatting
21.5
Geheim dossier
18.7
Oefenopgaven
21.6
Leestips
18.8
Huiswerkopgaven
21.7
Samenvatting
18.9
Antwoorden oefenopgaven
21.8
Oefenopgaven
21.9
Huiswerkopgaven
Les 19 Op het spoor van verhaalideeën 19.1
Inleiding
19.2
Opvallende gebeurtenis of persoon
21.10 Antwoorden oefenopgaven 21.11 Facultatief: bijlage
Les 22
19.2.1 Een klein berichtje in de krant
Het schrijfproces
19.2.2 Hier volgt het nieuws
22.1
Inleiding
19.3
Geheim dossier
22.2
Schrijven
19.4
Leestips
22.2.1 Herschrijven
19.5
Samenvatting
22.2.2 Proeflezers en herschrijven
19.6
Oefenopgaven
22.3
De geloofwaardigheid
19.7
Huiswerkopgaven
22.4
Geheim dossier
19.8
Antwoorden oefenopgaven
22.5
Leestips
22.6
Samenvatting
22.7
Oefenopgaven
22.8
Huiswerkopgaven
22.9
Antwoorden oefenopgaven
Les 20 Historische verhalen I 20.1
Inleiding
20.2
Historische verhalen
Les 23
20.2.1 Oorlog 20.2.2 Kijkje in de schrijfkeuken ‘historische verhalen’
Opbouw van een verhaal 23.1
Inleiding
20.2.3 Dialogen uit vroeger tijden
23.2
Opbouw
20.3
Geschiedenis voor jonge kinderen?
23.3
Plotsignalen, plot en subplot
20.4
De cultuur-historische canon (kort)
23.4
Starten van een schrijfgroep
20.5
Omgaan met proeflezers
23.5
Geheim dossier
20.6
Geheim dossier
23.6
Leestips
20.7
Leestips 5
Inhoudsopgave
23.7
Samenvatting
23.8
Begrippenlijst
23.9
Oefenopgaven
23.10 Huiswerkopgaven 23.11 Antwoorden oefenopgaven
Les 24
Les 26 Humor in verhalen – voor jongere kinderen 26.1
Inleiding
26.2
Humoristische verhalen en leeftijd
26.2.1 Peuters en kleuters 26.2.2 Middenbouw basisschool
Schrijfkilometers maken
26.3
Geheim dossier
24.1
Inleiding
26.4
Leestips
24.2
Kilometers maken: lezen en schrijven
26.5
Samenvatting
24.2.1 Lezen
26.6
Oefenopgaven
24.2.2 Schrijven
26.7
Huiswerkopgaven
24.3
Schrijfoefeningen met voorwerpen, muziek en meer
26.8
Antwoorden oefenopgaven
24.4
Andere oefeningen
Les 27
24.4.1 Oefeningen met perspectief 24.4.2 Auctoriale verteller
Humor in verhalen – voor oudere kinderen
24.5
Oefeningen met de zintuigen
24.6
Openingspassages: hoe beginnen?
27.1
Inleiding
24.7
Geheim Dossier - Afrondende opdracht
27.2
Humor via keuze van personages
24.8
Leestips
24.9
Samenvatting
27.2.1 Humor in de bovenbouw van de basisschool
24.10 Oefenopgaven
27.2.2 Humor voor 12/13 plus 27.3
Geheim dossier - Leraar middelbare school
27.4
Leestips
27.5
Samenvatting
27.6
Oefenopgaven
Korte terugblik (lessen 13 t/m 24)
27.7
Huiswerkopgaven
25.1
Inleiding
27.8
Antwoorden oefenopgaven
25.2
Korte terugblik
25.3
Wat mag u verder verwachten?
25.4
Geheim dossier - Freewriting
25.5
Leestips
25.6
Samenvatting
25.7
Oefenopgaven
25.8
Huiswerkopgaven
25.9
Antwoorden oefenopgaven
24.11 Huiswerkopgaven 24.12 Antwoorden oefenopgaven
Les 25
Les 28 Schrijfhindernissen, scèneketting en griezelen 28.1
Inleiding
28.2
Uw ontwikkeling als schrijver
28.2.1 Wat heeft u daarvoor nodig? 28.2.2 Herkenbare hindernissen 28.3
Stappenplan en scèneketting
28.4
Griezelen
28.5
Geheim Dossier materiaal - opgaven
28.6
Leestips griezelboeken
28.7
Samenvatting
28.8
Begrippenlijst
28.9
Oefenopgaven
28.10 Huiswerkopgaven 28.11 Antwoorden oefenopgaven 6
Inhoudsopgave
Les 29
Les 30
Creatiever kijken, uw tekst verbeteren en daarna?
Spanning en nog wat tips op de valreep
29.1
Inleiding
30.1
Inleiding
29.2
Creatiever kijken
30.2
Spanning scheppen
29.2.1 Kijken als een schrijver
30.2.1 Via personages
29.2.2 Kijken als een kind
30.2.2 Informatie achterhouden
29.3
Verbeteren van tekst
30.2.3 Informatievoorsprong
29.4
En nu?
30.2.4 Manipuleren met de tijd
29.4.1 Diverse wegen
30.2.5 Locaties
29.4.2 Uitgevers
30.2.6 Perspectief
29.5
Geheim Dossier – met huiswerkopgaven
30.2.7 Nieuwsgierigheid prikkelen
29.6
Leestips
30.3
29.7
Samenvatting
30.3.1 Young Adults
29.8
Oefenopgaven
30.3.2 Dystopische boeken
29.9
Huiswerkopgaven
30.4
Baby’s, dreumesen en peuters
30.5
Leestips
30.6
Geheim Dossier: wat nu?
30.7
Samenvatting
30.8
Begrippenlijst
30.9
Oefenopgaven
29.10 Antwoorden oefenopgaven
30.2.8 De spanningsboog Schrijven voor jongeren/jeugdboeken
30.10 Huiswerkopgaven 30.11 Antwoorden oefenopgaven
7
