Ontwikkelingskansen voor ieder kind!
Kiki ontdekt de vormen
Kiki ontdekt de vormen
voor ouders
Kansen in kinderen
Voorwoord In de opvang zijn de pedagogisch werkers op allerlei manieren bezig om de denkontwikkeling van kinderen te stimuleren. Dat gaat soms bewust en vaak onbewust. De pedagogisch werker benoemt waar zij en de kinderen mee bezig zijn, stelt uitdagende vragen en maakt af en toe expres een foutje om de kinderen te prikkelen zodat ze gaan nadenken. De basis van de methode KIKI is dat tijdens een opvangdag ontwikkelkansen worden herkend, gegrepen en gecreëerd. Kinderen dragen die kansen in zich, het is aan de pedagogisch werker om telkens dat extra duwtje te geven, zodat de kansen worden benut. Met het thema Kiki ontdekt de vormen gaan we de denkontwikkeling van uw kind op een speelse manier stimuleren. Dat doen we door allerlei vormen te combineren met vrolijke kleuren. Kleuren en vormen zijn overal. De beker is groen, de blauwe dobbelsteen is vierkant, de gele muts van de clown is een driehoek, de roze bal is rond en de wielen van de rode auto buiten op de stoep ook. En als u eens goed op zoek gaat thuis met uw kind dan vinden jullie op het behang in de slaapkamer, in boekjes en in de speelgoedkast ook voorwerpen in de vorm van een ster, een zeskant, een driehoek of in een hartvorm. In de opvang laten we uw kind eerst ontdekken wat vormen zijn. Daarvoor gebruiken we de woordkaarten. Omdat vormen en kleuren onderscheiden voor jonge kinderen nog niet zo makkelijk is hebben we alleen de eenvoudigste vormen en kleuren gebruikt voor de woordkaarten. De kinderen mogen ook vast kennismaken met andere vormen zoals de zeskant en de ruit, die zitten verstopt in de knapzak van beer Kiki. Zo leren ze de vormen niet alleen zien, maar ook voelen. Alle zintuigen komen aan bod, zelfs de smaak. Uw kind gaat samen met beer Kiki koekjes bakken in allerlei vormen. Hmmm, wat kunnen vormen lekker zijn! Ook buiten valt van alles te ontdekken over vormen en kleuren. De pedagogisch werker gaat met de kinderen in de wijk op zoek naar vormen en kleuren. Beer Kiki komt samen met de kinderen tot de ontdekking dat je overal vormen kunt ontdekken, vlak onder je voeten en hoog boven de huizen. Voor de wat oudere kinderen bedachten we een denkspel voor aan tafel waarbij vormen en kleuren worden gecombineerd. Ook voor thuis liggen de kansen om bij dit thema aan te sluiten voor het oppakken. Houdt u niet zo van knutselen, haal dan leuke boekjes van de bibliotheek of ga binnen en buiten op zoek naar kleuren en vormen en maak er een leuk spelletje van. Uw kind zal er telkens weer om vragen. “Ik zie ik zie wat jij niet ziet…….” Wij wensen u heel veel plezier met dit kleurrijke thema!
Kiki NB. Waar we in dit programma spreken over ‘hij’ of ‘zijn’, kan ook ‘zij’ of ‘haar’ worden gelezen. Waar we in dit programma spreken over ouder(s), kan ook verzorger(s) worden gelezen.
2
Kiki ontdekt de vormen Kansen in kinderen
Woordenlijst en woordkaarten Woorden die tijdens het thema Kiki ontdekt de vormen centraal staan:
0 tot 2,5 jaar
2,5 tot 4 jaar
Extra woorden
het hart
het vierkant
de hoeken
de ster
de rechthoek
rond
rood
de driehoek
de aardappel
geel
de cirkel
de vormen
groen
de ster
de ruit
blauw
het hart
de zeshoek
rood
paars
groen
zwart
geel
wit
blauw
de kleuren
oranje
de dobbelsteen
roze
het zand
Woordkaarten in de bijlage:
Kansen in kinderen
het vierkant
Kansen in kinderen
het hart Kiki ontdekt de vormen
Kansen in kinderen
Kansen in kinderen
groen 3
Liedjes die passen bij het thema: Klein rood autootje (YouTube: Gebarenliedje: klein rood autootje) Klein rood autootje waar breng je ons naartoe? Naar al die lieve kindertjes of naar de koetjes boe? En de handjes gaan van klap klap klap en de voetjes gaan van stap stap stap. Klein rood autootje waar breng je ons naartoe? Klein rood autootje waar breng je ons naartoe? Naar opa en naar oma of naar de koetjes boe? En de handjes gaan van klap klap klap en de voetjes gaan van stap stap stap. Klein rood autootje waar breng je ons naartoe? Twinkel twinkel kleine ster (YouTube: Twinkel twinkel – baby TV Nederlands) Twinkel twinkel kleine ster, ik zie jou al van heel ver. Met jouw stralen zij aan zij, maak jij alle mensen blij. Twinkel twinkel kleine ster ik zie jou al van heel ver. De wielen van de bus (YouTube: Nederlandse kinderliedjes – De wielen van de bus) De wielen van de bus gaan rond en rond, rond en rond, rond en rond. De wielen van de bus gaan rond en rond, als de bus gaat rijden.
De lampen van de bus gaan aan en uit, aan en uit, aan en uit. De lampen van de bus gaan aan en uit, als de bus gaat rijden. De wissers van de bus gaan heen en weer, heen en weer, heen en weer. De wissers van de bus gaan heen en weer, als de bus gaat rijden. De chauffeur van de bus zegt ‘dag dag dag’, ‘dag dag dag’, ‘dag dag dag’. De chauffeur van de bus zegt ‘dag dag dag’, als de bus gaat stoppen.
Boeken die passen bij het thema: ‘Barbapapa is in vorm’ van Annette Tison en Talus Taylor ISBN: 9789025743543 ‘Vormen’ van Roger Priddy ISBN: 9789047508663 ‘Leer vormen met Dribbel’ van Eric Hill ISBN: 9789000343935 ‘Schuif en ontdek: Vormen’ van uitgeverij Ballon Kids ISBN: 9789037491883
De deuren van de bus gaan open en dicht, open en dicht, open en dicht. De deuren van de bus gaan open en dicht, als de bus gaat rijden.
4
Kiki ontdekt de vormen Kansen in kinderen
Activiteit voor thuis, vormen ontdekken Doel De kinderen maken spelenderwijs kennis met de verschillende vormen en benoemen ondertussen ook de kleuren.
Nodig: ͳͳ wasknijpers ͳͳ vormen van gekleurd karton of gekleurd knutselfoam ͳͳ zwarte stift ͳͳ vormendoos
hier thuis mee verder te gaan. Want van activiteiten herhalen kunnen de kinderen nog meer leren. Een vormendoos met allerlei verschillende vormen is leerzaam speelgoed voor kinderen. De vormpjes in en uit de doos doen, klepje open en dicht, de vormen voelen en kleuren herkennen. Maar hoe werkt een vormendoos eigenlijk? De vormen zitten liggen allemaal naast de vormendoos en nu mag uw kind de vormen er weer in doen. Maar hoe moet dit? Want de vormen passen niet in elk gat. Lok uw kind uit om te helpen en een vorm uit te kiezen om in de vormendoos te stoppen. “Bas, kun jij helpen, wil jij het vierkant in de vormendoos doen? Wat knap van jou!” Benoem tijdens de activiteit de vormen. “Goed zo Amber, pak de ster maar.”
Kern Kinderen van 0 tot 2,5 jaar De kinderen maken bij de pedagogisch werker ook kennis met de vormendoos. Het is leuk om
Kinderen van 2,5 tot 4 jaar Verspreid de verschillende vormen over de tafel, benoem deze samen met uw kind en benoem ook de kleur. Pak vervolgens de wasknijpers
Voorbereiding Teken op de wasknijpers de verschillende vormen: het vierkant, de rechthoek, de driehoek, de cirkel, de ster, het hart. Knip vervolgens dezelfde vormen uit karton of van knutselfoam.
Kiki ontdekt de vormen Kansen in kinderen
5
erbij. Leg het kind uit dat elke wasknijper in de juiste vorm moet ‘happen’. Lukt het om de wasknijper aan de juiste vorm te koppelen? U kunt deze activiteit verlengen door meerdere wasknijpers te nemen met verschillende vormen erop getekend en ook meer vormen te knippen.
Extra idee Zelf een vormendoos maken: Teken twee vormen op het deksel van de schoenendoos: een cirkel, groot genoeg zodat balletjes erdoorheen kunnen, en een vierkant, van dezelfde grootte als een blok uit de blokkendoos of van Duplo. Snij de vormen uit met een scherp mes. Nadat alle ballen en blokken in de doos zijn gedaan kunt u het kind laten zien hoe de deksel van de schoenendoos kan worden gehaald. Zo kan het kind zien waar alle voorwerpen zijn gebleven, en kan het spel opnieuw worden gedaan. Afsluiting Wat hebben we tijdens deze activiteit gedaan? Was het leuk? ruim samen met uw kind alles weer op.
6
Kiki ontdekt de vormen Kansen in kinderen
Maandonderwerp, kansen herkennen, grijpen en creëren Spelen en ontwikkelen gaan in de methode KIKI Kansen in kinderen hand in hand met alledaagse situaties. Een opvangdag zit boordevol momenten die je kunt gebruiken om kinderen op een leuke manier een zetje te geven in hun ontwikkeling. Je krijgt daarvoor in dit thema Kiki ontdekt de vormen weer allerlei ideeën aangereikt. Omdat het dit keer gaat om vormen en kleuren en vooral de vormen aandacht krijgen bij de activiteiten gaan we nu in op de ontwikkelkansen om de kleuren te leren. Die kansen zijn er overal, de hele opvangdag door! Als een kind drie maanden oud is, kan het al veel kleuren zien. Vanaf ongeveer twee jaar gaat een kind kleuren herkennen en benoemen. Elk kind ontwikkelt zich in zijn eigen tempo, dus het ene kind is er wat eerder aan toe dan het andere. Hou dat telkens in je achterhoofd als je kijkt naar de ontwikkeling van kinderen. Pas rond de tienerleeftijd kan een kind net als volwassenen alle zachte kleuren onderscheiden. Lees de onderstaande activiteiten om kinderen te helpen de kleuren te onderscheiden eens rustig door en pas ze toe wanneer het jou uitkomt en wanneer kinderen openstaan om te leren. Die spontane leermomenten leer je steeds beter herkennen als je erop gespitst bent. Wanneer een kind naar je toe komt voor informatie, hulp of aandacht is hij meestal gemotiveerd om iets te leren. Grijp zulke gelegenheden aan om het kind nieuwe dingen te leren. Pasklare antwoord stimuleren kinderen niet om er ook zelf over na te denken. Moedig kinderen aan zelf het antwoord te vinden en kijk vervolgens of je een kind kunt helpen om meer te leren, door iets toe te voegen: “Welke kleur denk je dat dit is? Ja, rood. Wat is nog meer rood?” Zorg wel dat het leuk blijft, dus dring niet te veel aan. Als een kind niet reageert, geef dan gewoon zelf het antwoord en wacht een volgend leermoment af.
Kleuren op elk moment Benoem de kleuren die je tegenkomt. De hele dag door praat je tegen en met het kind. Net zoals je jezelf kunt aanwennen om bij elk zelfstandig naamwoord ook de lidwoorden te noemen, kun je er ook een gewoonte van maken om regelmatig de kleur te benoemen. In plaats van een kind te vragen om de beker te pakken, kun je ook vragen: “wil je de rode beker pakken?” Voor de allerjongsten blijft het bij benoemen: de tafel is blauw, het bruine huis heeft een groene deur, in de verkleed kist zit de roze prinsessenjurk en “jij hebt vandaag een blauwe trui aan met een rode auto”. Wanneer het kind al wat kleuren kent, kun je het ook vragen: “Wat is de kleur van de prinsessenjurk?” Samen boeken lezen Boekjes lezen is niet alleen goed voor het taalgevoel van je kind, het is ook een goede, speelse manier om kleuren te herkennen en benoemen. Bekijk eerst de voorkant van het boek: welke kleur heeft het boek en welke kleur heeft de boom op het boek? Tijdens het lezen praat je met het kind over de verschillende tekeningen in het boek. Benoem dan ook de kleuren en laat het kind de kleuren aanwijzen. Kleuren bouwen Kinderen zullen eerder kleuren kunnen sorteren dan benoemen. Leg een aantal Duplo blokken op de tafel. Samen met Kiki gaan we de blokken sorteren. We leggen alle blauwe blokken bij elkaar, de rode en de gele blokken. Daag alle kinderen uit om te helpen! Ook kun je stapels bouwen van dezelfde kleuren of juist om en om de kleuren gebruiken. Tafel dekken Ideaal om de kleuren te leren zijn plastic bordjes en bekers in diverse kleuren. Wanneer je tafel gaat dekken kun je de kinderen laten kie-
Kiki ontdekt de vormen Kansen in kinderen
7
zen voor een bepaalde kleur beker en bord. Of je kunt ze een beker en bord geven en de kleur laten benoemen.
Nog meer over kleuren? Op het KIKI YouTube kanaal vind je filmpjes over kleuren:
Kleurenkisten Maak 4 verschillende bakken, bijvoorbeeld schoendozen. Plak op iedere doos een groot vel papier in een bepaalde kleur. Deze vullen we met spullen in de kleur van het vel papier. Laat de kinderen zelf van alles bij elkaar zoeken wat in de doos kan. Bekijk na een tijdje samen met Kiki en de kinderen de doos, wat zit er allemaal in? Benoem de kleuren van de voorwerpen.
ͳͳ Kleuren leren voor peuters en kleuters ͳͳ Zandkasteel, aan het strand, zoeken naar kleuren ͳͳ Kleuren met peuters en kleuters ͳͳ Kleuren leren in de zee ͳͳ Het toverwolkje ͳͳ Echte kleuren
Zoek ook eens naar kinder-apps over kleuren zoals de Android App ‘Kleuren leren’. Wanneer je kinderen op verschillende manieren in aanraking brengt met kleuren, zelf de kleuren benoemt en herhaalt, zullen de kinderen de kleuren gaan herkennen en benoemen. Denk hierbij wel aan de 7- seconden- regel. Als je een kleur aan een kind vraagt, kan dit nog best een moeilijke vraag zijn. Stel je voor hoe het is als jij de vraag krijgt om een moeilijke som uit te rekenen! Geef het kind daarom minimaal 7 seconden bedenktijd en wees niet te snel met zelf het antwoord geven. Opruimliedje Plaats tijdens het werken met dit thema eens bakken met speelgoed in de themahoek, gesorteerd op kleur. Laat de kinderen er lekker mee spelen en als het tijd is om op te ruimen kies je daarvoor dit opruimliedje: Rood, rood, ‘k heb geen rood, ‘k moet nog rood gaan zoeken, hier in alle hoeken… Als alle rode speelgoed is verzameld kun je het liedje herhalen met andere kleuren.
8
Kiki ontdekt de vormen Kansen in kinderen
Kiki ontdekt de vormen
Kiki ontdekt de vormen Kleuren en vormen zijn overal. De beker is groen, de blauwe dobbelsteen is vierkant, de gele muts van de clown is een driehoek, de roze bal is rond en de wielen van de rode auto buiten op de stoep ook. En als we eens goed op zoek gaan vinden we op het behang in de slaapkamer, in boekjes en in de kieskast ook voorwerpen in de vorm van een ster, een zeskant, een driehoek of in een hartvorm. Natuurlijk laten we kinderen eerst ontdekken wat vormen zijn. Alle zintuigen komen in dit thema aan bod, zelfs de smaak. Kinderen gaan koekjes bakken in allerlei vormen. Hmmm, wat kunnen vormen lekker zijn!
Copyright © 2015, Kiki-s, Bunschoten-Spakenburg
KIKI Tr
hing oac
ing & C ain
Uitgegeven door: KIKI Training en Coaching www.kanseninkinderen.nl
