Ketenanalyse Beton in project "Gemeente Eindhoven, Tempel fase 3, west"

EUROPA LEASING B.V.

Ketenanalyse Beton in project "Gemeente Eindhoven, Tempel fase 3, west" Opgesteld volgens de eisen van ISO 14064-1 en het Greenhouse Gas Protocol

EUROPA LEASING B.V.

Inhoudsopgave 1 Inleiding 1.1. Wat is een ketenanalyse 1.2. Activiteiten Europa Leasing BV 1.3. Opbouw Stap 1: Globale berekening van scope 3 emissies Stap 2: Keuze van ketenanalyses Stap 3: Identificeren van schakels in de keten Stap 4: CO2 uitstoot per schakel in de keten Stap 5: Reductiemaatregelen Reductiemaatregelen 2 Bijlagen

4.A.1_1 Ketenanalyse Beton in project

3

5 6 7 9 14 18

3 3 4

15

2/18

EUROPA LEASING B.V.

1 Inleiding In het kader van het behalen van niveau 5 op de CO2-Prestatieladder voert Europa Leasing BV twee analyses uit van GHG (Green House Gas) genererende ketens. Dit document beschrijft de ketenanalyse van beton. Deze ketenanalyse is opgesteld door Europa Leasing BV onder begeleiding van CO2 seminar.nl.

1.1.

Wat is een ketenanalyse

Een ketenanalyse houdt in dat van een bepaald product of dienst de CO2 uitstoot wordt berekend van de gehele keten. Met de gehele keten wordt de gehele levenscyclus van het product bedoeld: van inwinning van de grondstof tot en met verwerking van afval (of recycling).

1.2.

Activiteiten Europa Leasing BV

Europa Leasing BV, gevestigd in Varik: Deze organisatie heeft diverse soorten materieel op voorraad en is volledig dienstbaar voor de onderstaande werkmaatschappijen. Van der Horst Holding NV, gevestigd in Varik: Is een organisatie, die actief is in beton-, grond- weg en waterbouw, burgerlijke en utiliteitswerken en civiele projecten. Gezien haar jarenlange expertise durven wij te stellen dat we de diverse specialiteiten in alle dimensies van water en land, zowel boven- als ondergronds beheersen. Voor van der Horst Holding NV zijn 21 medewerkers werkzaam. Grond-, Weg- en Waterbouw van der Made BV, gevestigd in Zevenbergen: Is een dynamisch bedrijf welke actief is op het gebied grond-, wegen waterbouw, waarbij zij zichzelf voornamelijk hebben gespecialiseerd in het bouwen van bruggen, tunnels, kademuren, gemalen en waterzuiveringinstallaties. 12 medewerkers. TEDAB BV, gevestigd in Nederweert: De naam TEDAB staat voor Telecommunicatie, Electrotechniek, Datacommunicatie, Automatisering en Beveiligingstechniek. Deze producten zijn in het afgelopen decennium aan permanente veranderingen en ontwikkelingen onderhevig geweest, waarbij TEDAB steeds aan de top heeft meegedaan. Met de huidige ontwikkelingen op het gebied van internet en e-commerce zal de techniek in de toekomst blijven veranderen. TEDAB is er zeker klaar voor. Sterker nog, haar positie zal alleen maar dominanter worden. 23 medewerkers.


3/18

EUROPA LEASING B.V.

1.3.

Opbouw

In dit rapport presenteert Europa Leasing BV de ketenanalyse van beton. De opbouw van het rapport is als volgt: Stap 1: Globale berekening van scope 3 emissies Stap 2: Keuze van ketenanalyse Stap 3: Identificeren van schakels in de keten Stap 4: CO2 uitstoot per schakel in de keten Stap 5: Reductiemaatregelen


4/18

EUROPA LEASING B.V.

Stap 1: Globale berekening van scope 3 emissies Voordat wordt bepaald welke ketenanalyse uitgevoerd wordt, maakt een berekening overzichtelijk wat de meest significante scope 3 emissiebronnen zijn. Onderstaand overzicht geeft dat overzicht weer. Voordat wordt bepaald welke ketenanalyse uitgevoerd wordt, maakt een berekening overzichtelijk wat de meest significante scope 3 emissiebronnen zijn. Onderstaande tabel geeft dat overzicht weer.

Upstream Scope 3 Emissions 1. Purchased Goods & Services 2. Capital Goods 3. Fuel- and Energy 4. Transportation & Distribution 5. Waste Generated in Operations 6. Business Travel 7. Employee Commuting 8. Leased Assets Downstream Scope 3 Emissions 9. Transportation & Distribution Sold Goods 10. Processing of Sold Products 11. Use of Sold Products 12. End-of-Life Treatment of Sold Products 13. Leased Assets (Downstream) 14. Franchises 15. Investments

Relevant

Scope 1/2

Omvang geschat in CO2/jr

Beïnvloed -baarheid

Ranking

Ja Nee Ja Nee

Nee Nee Nee Nee

10.459,6 tCO2 0 54,48 tCO2 0

Ja Nee Ja Nee

Ja

Nee

1658,42 tCO2

Matig

2

Nee Ja Ja

Nee Nee Ja

Nee 2,74 tCO2 scope 1/2

Nee Ja ja

4

Nee

Nee

0

Nee

Nee Ja Nee

Nee Nee Nee

0 0 0

Nee Nee Nee

Nee Nee Nee

Nee Nee Nee

0 0 0

Nee Nee Nee

1 3

De achterliggende berekeningen zijn terug te vinden in de 'Memo introductie inventarisatie scope 3 Europa Leasing B.V.' met de daarbij behorende bijlagen 1 t/m 4.


5/18

EUROPA LEASING B.V.

Stap 2: Keuze van ketenanalyses Europa leasing BV zal conform de voorschriften van de CO2-Prestatieladder 2.1 uit de top 2 een emissiebron moeten kiezen om een ketenanalyse van te doen. De top 4 betreft: 1. 2. 3. 4.

Purchased Goods & Services; Waste Generated in Operations ; Fuel- and Energy- Related Activities; Employee Commuting.

Binnen de emissiebron 'Purchased Goods & Services' bevinden zich een aantal grondstoffen die separaat van elkaar groter zijn dan de overige emissiebronnen binnen bovenstaande lijst. Er kan gesteld worden dat deze materialen tot de kernproducten behoren waar Europa Leasing BV mee werkt. Het is dan ook voor de hand liggend dat Europa Leasing BV er voor heeft gekozen om voor deze producten een ketenanalyse op te stellen zodat voor deze producten ook daadwerkelijk een reductie in de keten gerealiseerd kan worden. In bijlage 1.1 en bijlage 1.2 zijn de inkooplijsten van Van der Horst en GWW van der Made terug te vinden. De lijsten laten de volgende CO2-uitstoot zien bij de twee grootste emissiebronnen: • •

Staal: 8.815 tCO2; Beton: 2.170 tCO2.

Aan de hand van een project en de grootste leverancier van Europa Leasing BV wordt er een ketenanalyse opgesteld voor bovengenoemde emissiebronnen.


6/18

Figuur 1 Keten beton

EUROPA LEASING B.V.

Stap 3: Identificeren van schakels in de keten In dit hoofdstuk worden de schakels in de keten in kaart gebracht. Onderstaand schema presenteert de schakels in de keten van beton.

Per schakel zal in onderstaande tabel de partner worden gepresenteerd. Over de winning van de grondstoffen wil de leverancier uit strategische overwegingen alleen het land van herkomst benoemen. Dit is onderstaand weergegeven.

Categorie Winning grondstoffen incl. bewerking

Type Betonnen Bestratingsklinkers

Land van herkomst Nederland, Duitsland en België Nederland en Duitsland Nederland en Duitsland Duitsland

Toelichting

Categorie Type Winning Beton banden grondstoffen incl. bewerking * Combinatie van grind en split

Land van herkomst Nederland en België Duitsland Duitsland

Toelichting CEMIII Spligri* Plastificeerder

Categorie Winning grondstoffen incl. bewerking

Land van herkomst België Nederland Nederland en Duitsland Duitsland

Toelichting CEMI / CEMIII Zand Grind Plastificeerder

Type Betonnen tegels


CEMII / CEMIII Zand Grind Plastificeerder

7/18

EUROPA LEASING B.V.

Categorie Transport

Categorie Productie beton

Categorie Verwerking beton

Partner Diverse vervoerders Diverse vervoerders

Toelichting Downstream Upstream

Type Betonnen Bestratingsklinkers Beton banden Betonnen tegels

Partner MBI B.V.

Toelichting locatie Veghel

MBI B.V. MBI B.V.

Locatie Aalst Locatie NieuwLekkerland

Type Betonnen Bestratingsklinkers Beton banden

Partner Van der Heijden Neerloon Beheer BV Van de Bunt Bestratingen B.V. Van der Heijden Neerloon Beheer BV Van de Bunt Bestratingen B.V. Van der Heijden Neerloon Beheer BV Van de Bunt Bestratingen B.V.

Betonnen tegels

Categorie Onderhoud / vervangen

Partner nvt

Toelichting nvt

Categorie Recycling

Partner nvt

Toelichting nvt


8/18

EUROPA LEASING B.V.

Stap 4: CO2 uitstoot per schakel in de keten In dit hoofdstuk wordt per schakel uit de keten (zie figuur 1) de CO2 uitstoot berekend. Alle schuin gedrukte getallen in deze berekening zijn schattingen. Grondstof De eerste schakel van de keten is het inkopen van materialen. Om de CO2 uitstoot hier van te berekenen worden, voor de verschillende mixen van beton, de grondstoffen op een rij gezet . Onderstaande tabel geeft dit overzichtelijk weer. Betonnen Bestratingsklinkers Betonnen Bestratingsklinkers

2.700.000 kg***

Conversie*

2.449 kg/m3

Grondstoffen per m3 beton

Totaal

Cement

325 kg*

Zand

660 kg*

Grind

1.300 kg*

Plastificeerder

4,393 kg**

Water

1.103 m3

358 ton 728 ton 1.434 ton 5 ton 176 ton 2.702 ton totaal

160 kg*

2.449 kg Tabel 1 Betonnen Bestratingsklinkers Beton banden Beton banden

286.430 kg***

Conversie*

2.449 kg/m3

Grondstoffen per m3 beton

Totaal

Cement

325 kg*

Spligri

1.960 kg*

Plastificeerder

4,393 kg**

Water

160 kg* 2.449 kg

117 m3

38 ton 229 ton 1 ton 19 ton 287 ton totaal

Tabel 2 Beton banden


9/18

EUROPA LEASING B.V.

Betonnen tegels Betonnen tegels

1.105.070 kg***

Conversie*

2.449 kg/m3

451 m3

Totaal Grondstoffen per m3 beton Cement

Totaal 325 kg*

Zand

660 kg*

Grind

1.300 kg*

Plastificeerder

4,393 kg**

Water

160 kg* 2.449 kg

147 ton 298 ton 586 ton 2 ton 72 ton 1.105 ton totaal

Tabel 3 Betonnen tegels * Bron: Ketenanalyse prefabbetonproducten GMB Beheer B.V. (Bijlage 2) ** Bron: ketenanalyse beton Max Bögl (bijlage 3) *** Bron: MBI B.V.

Onderstaande tabel bevat de berekening van de CO2 uitstoot van de verschillende grondstoffen; cement, zand, grind, plastificeerder en water.

Cement** Zand* Spligri*** Grind* Plastificeerder* Water*

CO2 uitstoot productie materialen 543 ton 550 kg CO2/ton* 1.026 ton 2,42 kg CO2/ton* 229 ton 5,54 kg CO2/ton*** 2.020 ton 3,12 kg CO2/ton* 7 ton 1000 kg CO2/ton* 267 ton 0,00026 kg CO2/ton* 4.093 ton

298,69 ton CO2 2,67 ton CO2 1,27 ton CO2 6,78 ton CO2 7,34 ton CO2 0 ton CO2 316 ton CO2

* Bron: ketenanalyse beton en afvalverwerking, Schagen Groep Beheer bv ** Bron: Dubocalc *** Aanname i.v.m. onbekende emissiefactor (zie bijlage 1)


10/18

EUROPA LEASING B.V.

Transport (upstream) De verschillende grondstoffen worden getransporteerd naar MBI B.V., de producent van de prefab betonnen elementen. Onderstaande tabel geeft de verschillende elementen weer met daarbij de transportafstanden. De transportafstanden zijn ingeschat op basis van herkomst van de producten per land. CO2 uitstoot transport Betonnen bestratingsklinkers Cement 358 ton 200 km** 0,11 kg CO2/tonkm* 7,89 ton CO2 Zand 728 ton 250 km** 0,11 kg CO2/tonkm* 20,02 ton CO2 Grind 1.434 ton 250 km** 0,11 kg CO2/tonkm* 39,43 ton CO2 Plastificeerder 5 ton 300 km** 0,11 kg CO2/tonkm* 0,16 ton CO2 Water 176 ton 0 0,00 ton CO2 2.702 ton 67,50 ton CO2

Cement Spligri Plastificeerder Water

Cement Zand Grind Plastificeerder Water

CO2 uitstoot transport Beton Banden 38 ton 100 km** 0,11 kg CO2/tonkm* 229 ton 300 km** 0,11 kg CO2/tonkm* 1 ton 300 km** 0,11 kg CO2/tonkm* 19 ton 0 287 ton CO2 uitstoot transport Betonnen tegels 147 ton 100 km** 0,11 kg CO2/tonkm* 298 ton 100 km** 0,11 kg CO2/tonkm* 586 ton 250 km** 0,11 kg CO2/tonkm* 2 ton 300 km** 0,11 kg CO2/tonkm* 72 ton 0 1.105 ton

CO2 uitstoot transport Totaal Betonnen bestratingsklinkers Beton Banden Betonnen tegels Totaal transport upstream:

0,42 ton CO2 7,57 ton CO2 0,02 ton CO2 0,00 ton CO2 8,00 ton CO2

1,61 ton CO2 3,27 ton CO2 16,12 ton CO2 0,07 ton CO2 0,00 ton CO2 21,08 ton CO2

67,50 ton CO2 8,00 ton CO2 21,08 ton CO2 97 ton CO2

* Bron: SKAO C02-conversiefactoren ** Schatting op basis van land van herkomst product (zie bijlage 1)


11/18

EUROPA LEASING B.V.

Productieproces van grondstoffen tot prefab beton Dit deel van de keten bevat de werkzaamheden die MBI B.V. uitvoert om van de grondstoffen prefab betonnen elementen te maken. Om de CO2 uitstoot van deze schakel uit de keten te berekenen wordt gekeken naar de uitstoot van het productieproces. Hiervoor is als referentie de Ketenanalyse prefabbetonproducten GMB Beheer B.V. toegepast.

Totale hoeveelheid

CO2 uitstoot productieproces 1671 m3 30 kg CO2/m3

50,13 ton CO2

Transport (downstream) Het beton wordt getransporteerd van diverse de diverse locatie van MBI B.V. naar de projectlocatie. Onderstaande tabel geeft de CO2 uitstoot weer van dit transport. CO2 uitstoot transport downstream Veghel - Eindhoven 2.702 ton 60 km 0,11 kg CO2/tonkm* Aalst - Eindhoven 287 ton 320 km 0,11 kg CO2/tonkm* Nieuw Lekkerland - Eindhoven 1.105 ton 212 km 0,11 kg CO2/tonkm* Totaal: 4.093

17,83 ton CO2 10,09 ton CO2 25,76 ton CO2 53,68 ton CO2

* Bron: SKAO CO2-conversiefactoren Verwerken van het prefab beton op de bouwplaats Op de projectlocatie wordt het prefab beton verwerkt. Het prefab betonnen elementen worden door Van der Heijden Neerloon Beheer BV en Van de Bunt Bestratingen B.V. verwerkt. De CO2-uitstoot die vrij komt bij het verwerken is minimaal. De grootste emissiebron is het brandstofverbruik van het personeel. Op basis van het aantal werkdagen (17) is ingeschat dat de mobiele kraan en de midigraver 50% van de tijd werkzaam is geweest en de minishovel 70% van de tijd.

transport mankracht bus 2 man Mobiele kraan 15-25t Graafmachine medium 15-25 t Mini shovel Totaal:

CO2 uitstoot verwerken prefab beton 4 busjes 100 m3/dag, 200 km 0,215 kg CO2/voertuigkm* 136 uur 136 uur 136 uur

2,87 ton CO2

50% werkzaam 50% werkzaam

46,73 kg CO2/uur** 33,38 kg CO2/uur**

3,18 ton CO2 2,27 ton CO2

70% werkzaam

33,38 kg CO2/uur**

3,18 ton CO2 11,50 ton CO2

* Bron: SKAO CO2-conversiefactoren ** Bron: CO2 kengetallen van werktuigen van BAM Infra B.V Gebruik / onderhoud Tijdens het gebruik van de wegen en trottoirs zal het beton geen CO2 uitstoot veroorzaken. Hiervoor is dus geen berekening gemaakt.


12/18

EUROPA LEASING B.V.

Sloop & Recycling Indien alle prefab onderdelen hergebruikt worden, worden deze eerst getransporteerd naar een nog nader te bepalen locatie. Hiervoor is een aanname van 100km gedaan.

Transport prefab elementen

CO2 uitstoot transport t.b.v. Recycling 4.093 ton 100 km** 0,11 kg CO2/tonkm*

1,61 ton CO2

* Bron: SKAO C02-conversiefactoren De verwerking van de stenen in een puinbreker levert een CO2 emissie op. Daar staat tegenover dat het gebroken puin weer hoogwaardig wordt toegepast, waardoor de winning en productie van primaire grondstoffen wordt vermeden. Uit een studie blijkt dat de CO2 emissie voor het breken van puin en daarmee de productie van puingranulaat min of meer gelijk is aan de CO2 emissie voor het winnen en produceren van primaire mineralen (Prognos, 2008). Daarom wordt de CO2 emissie die behoort bij de verwerkingsfase niet meegenomen en wordt enkel gekeken naar het vervoer van en naar de verwerker.


13/18

EUROPA LEASING B.V.

Stap 5: Reductiemaatregelen Om een overzicht te geven van de totale CO2 uitstoot van de keten wordt onderstaand een tabel en een taartdiagram gepresenteerd. Nu de CO2 uitstoot over de gehele keten bekend is worden reductiedoelstellingen opgesteld om deze CO2 uitstoot te reduceren.

Totalen Fase: ton CO2 Grondstoffen 316,09 Aanvoer grondstoffen 96,58 Verwerking tot prefab beton 50,13 Transport naar bouwplaats 53,68 Verwerken beton op bouwplaats 11,50 Onderhoud 0,00 Recycling 45,02 Totaal 573 ton CO2 Tabel: Overzicht CO2 uitstoot per schakel uit de keten (in ton CO2).

% 55,2% 16,9% 8,7% 9,4% 2,0% 0,0% 7,9% 100%

2% 0% 9%

8%

Grondstoﬀen Aanvoer grondstoﬀen

9% 55% 17%

Verwerking tot prefab beton Transport naar bouwplaats Verwerken beton op bouwplaats Onderhoud Recycling

Grafiek: Resultaat ketenanalyse beton


14/18

EUROPA LEASING B.V.

Reductiemaatregelen Europa Leasing B.V. ziet zichzelf als een middenmotor wat betreft de emissie in scope 3. De mate van invloed binnen de keten is redelijk. Omdat Europa Leasing B.V. veelal een coördinerende rol heeft is het wel mogelijk om eisen te stellen aan het leveranciers. Met het inzicht dat is verkregen met de ketenanalyse kan Europa Leasing B.V. in het vervolg gerichter eisen stellen aan haar ketenpartners. De volgende reductiedoelstellingen zijn daarbij bepaald: -‐ -

-

Door de grondstoffen voor het beton over kortere afstand te transporteren wordt minder CO2 uitgestoten. Het halveren van de transportafstand realiseert in een reductie van 75,13 ton CO2. Een tweede reductiemaatregel kan het gebruiken van zuinigere vervoersmiddelen gebruiken. Deze reductiemaatregel is niet doorgerekend omdat niet bekend is hoeveel zuiniger de transportmiddelen kunnen worden. Hiervoor zal verder onderzoek gedaan moeten worden in samenwerking met de ketenpartners. Door gebruik te maken van fijner cement reageert het sneller waardoor de eindsterkte sneller bereikt wordt. Hierdoor zou minder cement nodig zijn, wat resulteert in een lagere CO2 emissie. Hier heeft Europa Leasing B.V. echter geen invloed op.

Het doorrekenen van deze maatregelen heeft als gevolg dat de footprint beton er als volgt uit komt te zien: Reductie

Doelstelling Totaal: % ton CO2 Verschil % Grondstoffen 55,2% 316,09 0,00 63,5% Aanvoer grondstoffen 16,9% 50% 48,29 48,29 9,7% Verwerking beton 8,7% 50,13 0,00 10,1% Transport > bouwplaats 9,4% 50% 26,84 26,84 5,4% Verwerken beton 2,0% 11,50 0,00 2,3% Onderhoud 0,0% 0,00 0,00 0,0% Recycling 7,9% 45,02 0,00 9,0% Totaal 497,87 75,13 Tabel: Reductie CO2 uitstoot per schakel uit de keten (in ton CO2). ton CO2 316,09 96,58 50,13 53,68 11,50 0,00 45,02 572,99


15/18

EUROPA LEASING B.V.

5%

2% 0%

9%

316,09 48,29

10%

50,13 10%

64%

26,84 11,50 0,00 45,02

Grafiek: nieuwe resultaat na reductie transport met 50%


16/18

EUROPA LEASING B.V.

Colofon auteur(s) kenmerk datum versie status

Thijs Lindhout, René Poulussen Ketenanalyse beton 13 maart 2014 1.0 Concept


17/18

EUROPA LEASING B.V.

2 Bijlagen •

Bijlage 1: Rekenmodel ketenanalyse beton.xlsx;

•

Bijlage 2:Ketenanalyse prefabbetonproducten GMB Beheer BV.pdf

•

Bijlage 3: Ketenanalyse beton Max Bögl.pdf


18/18

Ketenanalyse Beton in project "Gemeente Eindhoven, Tempel fase 3, west"

Recommend Documents