Kerst In dit nummer o.m. Kerstmis, vrede en muur Over vrede en een muur in de staat Israël. 4

S ’amen

thiopië, schildering op leer)

(E

Officieel orgaan van de Protestantse Gemeente Breda - 5e jaargang no. 10 - december 2012

In dit nummer o.m.

Kerstmis, vrede en muur Over vrede en een muur in de staat Israël.

4

Open huis Muzikaal Open Huis zondag 16 december vanaf 14.00 uur in Het Kruispunt te Prinsenbeek 4

Weg van leven Een cursus bedoeld voor iedereen die met anderen in gesprek wil gaan over de betekenis van zijn/haar geloof. 6

Kerstconcert Shalom

Zaterdag 15 december 20.00 uur in Gereformeerde kerk te Nieuwendijk ‘The Night before Christmas’.

5

Noorderlicht Viering op zaterdag 15 december om 16.00 uur. De vijgenboom staat centraal. 9

Kerkbalans “Wat is de kerk u waard?”

Kerst 2012 Kerstavondvieringen op 24 december in de Grote kerk en Johanneskerk om 21.30 uur en in de Lucaskerk om 22.00 uur

11

Verantwoording diaconie Ontwikkelingen binnen het College van Diakenen. 12

Jongerenpagina Als u geen belangstelling heeft voor S’amen en het blad niet meer wil ontvangen, kunt u dit doorgeven aan het Kerkelijk Bureau: [email protected] of Pottenbakkerstraat 51, 4813 LB Breda

Nieuws over kinderkerstmusical Lucaskerk, Kerstfeest Markuskerk en Fido Dido Club. 16

S ’amen

2

Colofon

De Protestantse Gemeente Breda

S’amen is het maandblad van de Protestantse Gemeente Breda. Uitgever Algemene Kerkenraad Protestantse Gemeente Breda scriba: Joke Gurke Koolmees 61, 4822 PP Breda [email protected]

Inleveren kopij De sluitingsdatum voor het volgende nummer is dinsdag 8 januari Verschijningsdatum is vrijdag 18 januari. Aanleveren van kopij uitsluitend als “platte tekst”. U krijgt een ontvangstbevestiging. Als dit daags na de kopijdatum nog niet is gebeurd: informeren bij [email protected]

Redactie adres Kopij sturen naar: [email protected] Redactie Marlies Brandwijk Ger van Dooren Leon Geschiere Adriënne Hoevers-den Hollander Peter Jan Plooy (eindredactie) Jan Smaling (vormgeving) Adreswijzigingen Kerkelijk bureau: Mieke Frankfoorder-Boevé Pottenbakkerstraat 51, 4813 LB Breda 076-5146523 [email protected] Druk: Drukkerij Roggeband, Breda Website www.protestantsegemeentebreda.nl Collectebonnen a. Vellen van 20 bonnen met een waarde van € 0,60 per bon, totaal dus € 12.00 per vel. b. Vellen van 20 bonnen met een waarde van € 1,20 per bon, totaal dus € 24,00 per vel. Bonnen kunnen besteld worden door storting/overschrijving van € 12,00 of € 24,00 (of een veelvoud daarvan) op bankrekening 52.02.27.867 ten name van de Protestantse gemeente Breda.

Protestantse wijkgemeente NoorderBeemden Website: www.noorderbeemden.nl Predikant ds. W. Bisschop, Elise van Calcarstraat 23 4822 VK Breda, tel. 076-541 96 03 E-mail: [email protected] Lucaskerk, Tweeschaar 125 4822 AS Breda, tel. 076-542 24 33 Protestantse wijkgemeente Midden/Zuid Johanneskerk, Dreef 5 4813 ED Breda (Princenhage), tel. 076-521 05 45 Predikant ds. M. Wagenvoorde, Zandbergweg 107 4818 LK Breda, tel. 076-521 74 02 E-mail: [email protected] Markuskerk, Hooghout 96 4817 ED Breda tel. 076-514 00 80 Predikant ds. T. van Prooijen, 542 33 34 Arenberglaan 168, 4824 RD Breda E-mail: [email protected] Werkt op maandag, dinsdag en vrijdag. Pioniersplek “Noorderlicht” Biesdonkweg 30, 4826 KR Breda, tel. 076-571 58 11 Missionair werkers /pastor Joost de Bruijn, [email protected] en [email protected] - tel. 06-53679264 Berthe van Soest - [email protected]

* Financiën: Postbanknr. 108 06 82 ABN-AMRO banknr. 52 02 27 867 Diaconie Algemeen: Postbanknr. 107 08 50 t.n.v. Protestantse Gemeente Breda Diaconie ZWO: Postbanknr. 154 29 41 t.n.v. ZWO-groep Protestantse Gemeente Breda

Vrijwillige bijdrage voor S’AMEN: 1080682 t.n.v. Prot. Gemeente Breda o.v.v. “S’amen” (Richtbedrag: € 25,- per jaar)

S ’amen

3

In

meditatie Kerstlicht

houdsopgave

Pagina 3 4 7 8

Vergeet het licht niet. Woorden van een lief mens. Een vrouw met een open hart. Vergeet het licht niet.

9 12 16

Het licht lijkt ons soms te vergeten, alles aardedonker en grauw, geen licht op de ogen, geen licht in de ogen.

17

Overal zoeken naar licht, wanhopen van het licht, nergens licht te ontdekken, het duister niet licht genoeg.

23 23 24 25 27

Iemand ziet in het donker. De stem klinkt van verre, licht hoorbaar, haast overstemd.

: Meditatie : Actueel : Opinie : Algemeen Kerkelijk nieuws : Noorderlicht : Diaconie : Jeugd- en jongerennieuws : Nieuws uit de wijken : Geknipt voor U : Mediatheek : Foto-impressie : Agenda : Vieringen

Zoveel kunstlicht in deze dagen, zoveel schijn die bedriegt. Onverwacht toch echt licht. Licht sinds mensenheugenis. Lichtend Kind, licht vergeten, telkens weer doorverteld, door lieve goede stemmen, verder gedragen door lichtdragers.

Clicktip 32

Vergeet het licht niet. Het daagt telkens weer op, in mensen, in woorden, die het duister verdrijven.

Click in de balk op de website www. protestantsegemeentebreda.nl

(uit: Marinus van den Berg, Een nieuw begin) Licht en kerstmis - ze horen bij elkaar. Het licht is een goede metafoor om het wonder van kerst te omschrijven: Het kind in de kribbe wordt zo teer en kwetsbaar gezien als de vlam van een kaars. Het licht verheldert wat donker was net zo als de goddelijke kracht degene verwarmd die zich van binnen koud of eenzaam voelt. Blijkbaar hebben wij beelden, metaforen nodig om uit te kunnen spreken wat onvoorstelbaar is: dat God in Jezus Christus mens is geworden. Dat Hij ons nabij komt en dat het feest van zijn geboorte ons nog steeds diep kan raken. Bijvoorbeeld als wij oude of nieuwe kerstliederen samen zingen, als wij luisteren naar de overbekende woorden uit het kerstevangelie, als wij kerstlichtjes aansteken in de dienst of als wij simpelweg genieten van het samenzijn met de mensen die ons dierbaar zijn. Het zijn één voor één momenten die geladen kunnen zijn met de grote vreugde erover dat de geboorte van dat ene kind het begin van de hemel op aarde is. Voor ons en voor de hele wereld. Het is een lichtblik en het blijft een wonder!

Marlies Schulz

op Stemmen uit de stad en lees het maandelijkse artikel, je kan onderaan je reactie geven door op reactie te clicken

probeer dit eens! Informatie: Rob Snijders

S ’amen

Actueel Kerstmis, Vrede en de Muur

* Foto genomen in Bethlehem door Kathinka Minzinga

Bethelehem 2012, de VN Resolutie 194 garandeert in 1948 het recht op terugkeer van alle 750.000 vluchtelingen uit de gebieden die voorheen Palestina waren en sinds 15 mei Toen een studente mij de vraag stelde: “Wat als Jezus vandaag geboren zou worden?” antwoordde ik: “Als Jezus dit jaar geboren zou worden, zou hij niet in Bethlehem ter wereld komen. Maria en Josef zouden niet doorgelaten worden bij de controlepost evenmin als de Wijzen, terwijl de herders vast zullen zitten binnen de muur en hun stadje niet kunnen verlaten. Wellicht zou Jezus op het checkpoint geboren worden zoals zovele Palestijnse kinderen terwijl de Wijzen en de herders aan weerszijden van de muur zouden staan.” Breng ik je nu in verwarring met het leuke Kerstverhaal? Kerstmis is een leuk feest geworden van een soort vrede die niemand eigenlijk ten diepste kan beschrijven. In feite is het een goedkope vrede, waar je over kunt preken als je je niet zo goed hebt voorbereid, of een beetje de wens de vader van de gedachte laten zijn als je niet bereid bent om echt iets te doen. Kerstmis is een periode geworden voor vrolijke vrede vertellers in plaats van zalige vredestichters. In onze Palestijnse context is spreken over vrede een goed recept om het conflict beheersbaar te maken in plaats van het op te lossen. Terwijl de wereld doorgaat om over vrede te spreken, blijft de staat Israël bouwen aan de Muur en terwijl de Christenen zingen “Maria die zoude naar Bethlehem gaan”, zorgt Israël er voor dat deze stad zo klein mogelijk blijft. Drie vierkante kilometer openlucht gevangenis omgeven door muren, hekken en greppels zonder enige groeimogelijkheid. Niemand evenaarde Paulus als het om inzicht in het begrip vrede gaat. Hij, een voormalig Joodse leidsman, zeloot, vervolger en fanaticus, stelde alles in het werk om ervoor te zorgen dat een scheidingsmuur werd opgetrokken en bewaard tussen zijn gemeenschap en haar vijanden. Hij was bereid om een ieder aan te vallen en te terroriseren die het belang van deze muur voor de veiligheid van zijn gemeenschap in twijfel durfde te trekken. Toch maakte deze radicale man een radicale ommekeer.

4 Hij had een unieke ontmoeting die maakte dat hij de werkelijke betekenis van het woord vrede ontdekte, die hij beschreef als de vrede die de tussenmuur, die scheiding maakte, de vijandschap, weggebroken heeft (Efeze 2 vers 14). Vanaf dat moment werd de zeloot Saulus de gepassioneerde apostel Paulus. Het was zijn grote ontdekking dat als God zelf in Christus de muren van vijandschap heeft weggebroken tussen de mens en God, er geen plaats meer is voor muren tussen volkeren, stammen, culturen en naties. Hij was bereid een hoge prijs te betalen voor zijn overtuiging. Nu er een muur van vijandschap gebouwd is om onze kleine stad, moeten we onszelf er opnieuw aan wijden om alle muren van haat en vijandschap weg te breken, of het nu betonnen muren betreft of ideologische, politieke, sociale of economische muren. Vanuit de geboortestad van Christus hebben we slechts één boodschap dit jaar: “Hij is onze vrede, die de twee één heeft gemaakt en de tussenmuur die scheiding maakte, de vijandschap, heeft weggebroken”. Op dit moment zijn er weer twee waarnemers uitgezonden door Kerk in Actie: Gerrit Buunk, predikant in de protestantse kerk in België en Geert Horstmann. U kunt hen steunen en volgen via www.kerkinactie.nl/eappi

Ds. Mitri Raheb, Predikant van de Evangelisch Lutherse kerk te Bethlehem

Open Huis in

Het Kruispunt Dit jaar viert de Protestantse Gemeente Prinsenbeek het 25jarig bestaan van kerkgebouw Het Kruispunt aan de Harmonielaan 24. Iedereen is van harte welkom bij het Muzikaal Open Huis op zondagmiddag 16 december van 14.00 tot 17.00 uur

met gevarieerde optredens van koren, ensembles en solisten uit Prinsenbeek en omgeving, zowel vocaal als instrumentaal. Ook zijn er film- en fotopresentaties en voor de kinderen van 4 tot 8 jaar is er om 15.30 uur een poppenspel. Meer informatie over het programma vindt u op onze website www.hetkruispunt.org. Graag tot ziens op 16 december in Prinsenbeek!

S ’amen

Kerstherberg Breda 2012 Het duurt nog even, maar ik wil het toch graag nu al met u over de kerstdagen hebben. Voor de meeste mensen is kerst een periode van gezelligheid, warmte, geborgenheid en liefde. Maar dat geldt helaas niet voor iedereen. Er zijn mensen die het helemaal niet gezellig hebben, omdat ze bijvoorbeeld ruzie hebben. Er zijn mensen die het koud hebben, omdat ze buiten wonen. Er zijn mensen die zich niet veilig voelen omdat ze bijvoorbeeld gepest, uitgesloten, gediscrimineerd of genegeerd worden. Er zijn mensen die verdrietig worden aan de herinnering van liefde, omdat hun lief er niet meer is. Voor deze mensen is kerst een eenzame tijd. 32 jaar geleden waren er mensen in Breda die zich het lot van deze groep mensen aantrokken. Ze richtten de Kerstherberg op. Iedereen die redenen heeft om tijdens de kerstdagen niet thuis te willen of kunnen zijn, is er van harte welkom. Voor hapjes, drankjes, kerstdiners en vermaak wordt gezorgd. En dat kost de bezoekers helemaal niets. Inmiddels is de Kerstherberg uitgegroeid tot een grote organisatie waarin zo’n 80 vrijwilligers werkzaam zijn. De organisatie leeft uitsluitend van giften. Om dit project ook dit jaar weer tot een succes te maken hebben we steun nodig. Daarvoor doen we een beroep op u als lezer. In eerste instantie hebben we dit jaar behoefte aan financiële steun. Want ondanks dat we uitsluitend met vrijwilligers werken en veel aan ons geschonken wordt uit een goed hart, zijn er ook zaken waar we wèl gewoon voor moeten betalen. En daarom vragen we u om een financiële bijdrage. Niets van uw bijdrage blijft ergens aan een strijkstok hangen. U kunt uw gift storten op Postbanknummer 9384636 t.n.v. C.W.M. Snijders-Gerlag onder vermelding van Kerstherberg 2012. Natuurlijk bent u ook van harte uitgenodigd om ons op een andere manier te steunen. Voor meer informatie of contact verwijs ik u naar onze website www.kerstherbergbreda.nl Maar u mag natuurlijk ook gewoon langs komen. U vindt ons dit jaar op een andere locatie dan vorig jaar. In het buurthuis Gerardus Majella, Odilia van Salmstraat 25 te Breda opent de Kerstherberg op kerstavond 24 december om 19.00 uur haar deuren. Die blijven dag en nacht open tot en met tweede kerstdag 26 december 19.00 uur. Beide kerstdagen zal om 15.00 uur het kerstdiner geserveerd worden. Op tweede kerstdag is er een speciale kindermiddag van 12.00 uur tot 15.00 uur. Alles wordt u gratis aangeboden. Iedereen die tijdens de kerstdagen een beetje afleiding, gezelligheid en aandacht van medemensen zoekt, gewoon nieuwsgierig is of een plek zoekt om te mogen zijn, is van harte welkom. En dat geldt echt voor iedereen, zonder onderscheid. Samen maken we het gezellig!

Zaterdag 22 december 19.30 uur,

Willibrorduskerk Teteringen

Lessons and Carols Wij nodigen u uit voor Lessons and Carols; een sfeervolle avond gevuld met prachtige liederen, gedichten en verhalen in de aanloop naar Kerstmis. Het koor Consonne zingt onder

5 de bezielende leiding van Jochem van Velthoven met als pianist Jan Marie Wouters en als fluitiste Brechtje de Haas. De liederen van het koor worden afgewisseld met samenzang. De avond wordt gehouden in de Willibrordus kerk van Teteringen. Iedereen is welkom en de toegang is vrij.

Beweging van Barmhartigheid Breda In Brabantpark en Heusdenhout voelen mensen, jong – oud, samen – alleen, autochtoon- allochtoon zich thuis; het is er prettig wonen. Velen wonen er ook al lang. Toch gebeurt het wel eens dat iemand door ziekte, verlies of andere omstandigheden behoefte heeft aan contact. Om daarin te voorzien is er een maatjesproject voor buurtbewoners gestart. Het behelst het bezoeken van buurtbewoners die dat wensen; gezellig een praatje maken, de krant voorlezen, een boodschap doen, samen wandelen of een spel doen. Het maatjesproject is een van de initiatieven van de beweging van barmhartigheid Breda. Zij heeft haar thuisbasis in de Michaelkerk en bestaat uit een groep enthousiaste vrijwilligers, die worden ondersteund door de diakenen Vincent de Haas en Peter Hoefnagels. Doel is in praktijk brengen wat je gelooft; het evangelie handen en voeten geven. Dat kan door wat van je tijd te delen met een ander; een helpende hand te bieden. Wilt u, wil jij eens in de twee weken je tijd delen met een ander? Laat het weten aan coördinator Hanneke Oomen, via: [email protected] of 076-5712246. Een ander initiatief van de beweging van barmhartigheid is helpende handen bieden in Zorgcentrum Thebe, Kangoeroestraat. We bieden aan om mensen mee naar de kerk te nemen op zondag, we helpen bij activiteiten, we zorgen voor rolstoelbegeleiders tijdens uitstapjes en bezoeken bewoners van het zorgcentrum. Iets voor u of jou? www.barmhartigheidbreda.nl

Gospelkoor Shalôm brengt het kerstverhaal tot leven Beleef samen met Gospelkoor Shalôm uit Nieuwendijk het kerstverhaal. Dat kan op zaterdag 15 december als het koor de kerstmuscial ‘The Night before Christmas’ gaat uitvoeren. Een verteller neemt u mee door het verhaal en een zorgvuldig samengesteld combo (met o.a. een harpiste uit Breda!) begeleidt de ruim 35 zangers en zangeressen van het koor naar een ongekende hoogte.

S ’amen

6

Een avond met zang, dans en muziek, waarin ook een aantal bekende kerstliederen gezamenlijk worden gezongen. Het concert begint om 20:00 uur in de Gereformeerde kerk, Kerkweg 3 in Nieuwendijk. De zaal gaat open om 19:30 uur. De entree is € 5,- per persoon; kinderen tot 12 jaar zijn gratis. U kunt het koor ook beluisteren op maandag 24 december, want dan zingen ze in de Kerstnachtdienst in de Grote Kerk in Breda. Zij zullen dan een vijftal liederen uit deze kerstmusical voor u zingen. Het beloofd een mooie avond te worden waarin een boodschap wordt mee gegeven, niet alleen voor de komende kerstdagen maar ook voor de toekomst. Tot ziens,

Evelien de Kruijff, Secretaris van Gospelkoor Shalôm

Wandelen met God

Oecumenische viering met bijzondere aandacht voor mensen met een verstandelijke beperking De aan de Raad van Kerken verbonden kerken kennen al meer dan honderd jaar een Week van gebed voor de eenheid van de christenen. De gebedsweek vindt in 2013 plaats van 20 tot 27 januari. In de geschiedenis van de Evangelische Alliantie bestaat al ruim 160 jaar een traditie om het nieuwe jaar met de Week van Gebed in Gods hand te leggen. Onder auspiciën van de Raad van Kerken Breda wordt er begin volgend jaar een oecumenische kerkdienst georganiseerd waarin iedereen (!) welkom is en waarin in het bijzonder aandacht is voor mensen met een verstandelijke beperking. Het thema van de viering is net als het landelijke thema: ‘Wandelen met God’. Via een verhaal en een muzikale rondtocht door de kerk maken we dit thema zichtbaar in de openingsviering van de week van gebed voor de eenheid. Deze viering zal plaatsvinden op zaterdag 19 januari 2013, in de Petrus en Pauluskerk, Graaf Hendrik III Plein 28 - 4819 CL Breda, aanvang 19.00 uur. De viering wordt voorbereid door Pastor Ineke Leemput en Ds. Ton van Prooijen en vormt het begin van de Gebedsweek voor de Eenheid, die in heel Breda wordt gehouden.

Hervormingsdag Lutherse Kerk Op 31 oktober, hervormingsdag, stonden de deuren open en was het feest in de Lutherse Kerk: Onder het genot van koffie en een heerlijk stuk appeltaart, gebakken door de medewerkers van Koutersplaza uit Bavel, een werkplaats voor mensen met een verstandelijke beperking, hebben wij ons eerst gebogen over de 95 stellingen van Maarten Luther en over de vraag: Waarom hebben die stellingen die vooral over de aflaatpraktijken gingen toen zo veel losgemaakt? Het werd snel duidelijk dat er binnen de kerk van toen vooral machtsbelangen een rol speelden terwijl Luther vooral geloofsvragen op het oog had die van een hele andere orde waren: Waarom is het nodig om aflaten te verkopen als God het is die de mensen vergeving schenkt? In een tweede gespreksronde zijn wij dan over gegaan naar het hier en nu: Welke stellingen zouden wij als kerk vandaag nodig hebben?

Hier zijn er een paar: 1. Laten wij (bij al het vergaderen) niet vergeten waar het in onze kerk ‘echt’ om gaat: om het woord, het gebed en de ontmoeting met God en met elkaar. 2. De basis van geloven is vertrouwen in God. Dat is door de eeuwen niet veranderd. 3. Laten wij met elkaar delen waar wij enthousiast over zijn in kerk en geloof! Na een inspirerend gesprek over deze en andere stellingen voor deze tijd hebben wij de avond in de kerk afgesloten met een korte vesper. Hopelijk kunnen wij ook in oktober 2013 weer onze deuren in de nieuw gerestaureerde kerk open stellen en dit gesprek voortzetten! Marlies Schulz

WEG VAN LEVEN Zeven donderda g avonden met gezamenlijke maaltijd. Een paar jaar geleden is er vanuit ons landelijk dienstencentrum in Utrecht een cursus ontwikkeld die ‘Weg van leven’ heet en bedoeld is voor iedereen die met anderen in gesprek wil gaan over de betekenis van haar/ zijn eigen geloof. Het is een serie van zeven avonden waarop we op een ‘meditatieve’ manier (Bijbel-) teksten lezen en beelden bekijken . Bij deze avonden hoort een werkboek dat de deelnemers in deze weken thuis kunnen gebruiken. Heel graag bieden wij deze serie avonden ook in Breda aan.

De predikanten Ton van Prooijen, Marlies Schulz en Martin Wagenvoorde zullen elk een aantal avonden leiden en we zijn nog in gesprek met de Michaëlkerk en de Martinuskerk, omdat er vanuit deze parochies ook belangstelling is en we het graag samen doen. De avonden worden gehouden in de Markuskerk, van 19.30u tot 21.00u. Vooraf, om 18.30u, eten we met elkaar (meedoen zonder de maaltijd vooraf is natuurlijk ook mogelijk). De eerste cursusavond is op donderdag 24 januari. De week daarvoor, op donderdag 17 januari, organiseren we een introductieavond (nog zonder maaltijd), van 19.30u tot 21.00u. U kunt dan het materiaal bekijken en we doen, als proef, een aantal oefeningen. Als u enthousiast geworden bent, kunt u zich die avond opgeven. Het is de bedoeling dat u dan, voor zover mogelijk, aan alle zeven avonden meedoet. De kosten zijn 2,50 per avond, dus in totaal 17,50 euro. Het minimum aantal deelnemers is 10. Meer informatie over het project kunt u vinden op de website van de PKN. Wilt u meer weten over onze avonden, dan kunt u contact opnemen met dhr. Ger van Dooren ([email protected], 0161432190) of ds. Ton van Prooijen ([email protected], 076 5423334).

S ’amen

Jong! Kerkentocht 2012/2013 Begin 2013 houden we voor de derde keer een Kerkentocht waarbij we een aantal kerken bezoeken. Dit keer is het thema van onze tocht: ‘jong’. ‘Jong’, dat is ‘lef’ en ‘nieuwsgierigheid’, dat is ‘veranderen’ en ‘optimisme’, dat is ‘energie’! We gaan naar een bijeenkomst van jonge gelovigen, de studentenvereniging Alpha Breda. We wonen een viering bij van Noorderlicht, een jonge en experimentele manier van kerk zijn. We gaan naar 2 immigrantenkerken, één van vooral Ghanezen en één van Poolse werkers in Nederland. De startbijeenkomst is op 9 januari 2013 en de afsluitende bijeenkomst op 22 maart 2013. De Kerkentocht wordt voorbereid met de Raad van Kerken Breda en we hopen op een breed samengestelde deelnemersgroep. Woensdagavond 9 januari: Startbijeenkomst Wat zijn onze verwachtingen? Wat is de relevantie van ‘jong’ zijn voor ons geloof en onze kerken? De volgende bijeenkomsten zijn op: 29 januari (avond) : Alpha Breda 10 februari (middag) : Victory Bible Church 10 maart (ochtend) : Poolse kerk Breda 22 maart (middag) : Afsluiting Inhoudelijke informative over deze bijeenkomsten kunt u in de volgende edities van S’amen lezen!

Opinie Wachten tot masjiach komt… Die Herodes had in zijn leven al zoveel meegemaakt dat hij niemand meer vertrouwde, zijn eigen vrouw niet en zijn kinderen zeker niet. Dat ging zover dat hij rustig een complete slachting in zijn eigen familie liet aanrichten, als er dingen plaatsvonden die hem niet zinden. Als er ook maar iemand was die praatjes durfde rond te strooien over een andere koning der Joden, greep hij onmiddellijk in. De senaat van Rome had hem toch zeker niet voor niets op voorspraak van zijn vriend Marcus Antonius en met steun van Octavianus, de latere keizer Augustus, benoemd tot koning van groot-Judea? Er was maar één koning van de Joden en dat was hij! Aan geruchten anderszins moest direkt elke grond worden ontnomen; daar had hij genoeg ervaring mee. Maar ja, dit was een land vol lieden die dachten dat ze iets waren, een land vol profeten. En het volk was erg gevoelig voor profetieën, vooral als die waren verpakt in legenden uit lang vervlogen eeuwen. Vooral bij geruchten over de geboorte van prinsjes uit het geslacht van David of uit de familie van de Makkabeeën moest hij uitkijken. Zoiets kon zomaar uit de hand lopen. Hij liet dan rustig voor de zekerheid in een bepaalde streek alle pasgeboren jongetjes doden! De Romeinen hadden een groot vertrouwen in hem als koning van de Joden, zij gaven hem de vrije hand en hij hield dat volkje goed onder de duim. En de Joden zelf? Jarenlang, eeuwenlang keke zij al uit naar de komst van hun messias. En maar wachten en wachten tot masjiach komt. En maar verhalen vertellen aan hun kinderen: Eéns zal hij komen, die messias die hen bevrijden

7 Aanmelden: Wilt u meedoen of heeft u nog vragen, neem dan contact op met: Hans Tiemersma [email protected] of Victor Witter [email protected]

Samen je geloof vieren op de tonen van Taizé Op de vierde zaterdag van de maand (in 2013 op 26 januari, 23 februari, 23 maart, 27 april, 25 mei, 22 juni) , om 19.00 uur is er weer een Taizéviering in de Michaëlkerk, Hooghout 67. Samen met anderen je geloof vieren is in een Taizéviering een weg van hoop en vertrouwen gaan. Zo schep je ruimte voor jezelf, voor je eigen zoektocht en ruimte om je te openen voor God. De sfeer van de viering wordt bepaald door muziek, zang, gebed en stilte. Er zijn gemakkelijk mee te zingen (korte) liederen. Er zijn geen preken, alleen stilte om het evangelie tot je door te laten dringen. Na de viering is er tijd voor ontmoeting. Je kan op jouw manier meedoen aan deze vieringen: door er te zijn, door actief mee te doen, door een eigen instrument mee te nemen, door mee te zingen, door mee te denken of voor te bereiden. Welkom! Voor meer informatie: mail [email protected]. Ook is er een Taizéviering op de vierde dinsdag van de maand (in 2013 op 22 januari, 26 februari, 23 april, 28 mei,

zal van… ja, van wat eigenlijk? Van hun onderlinge godsdienstige ruzietjes? Van hun onmin met de Samaritanen? Van hun zonden? Wachtten ze op iemand die nou eens echt het initiatief zou nemen tot het herstel van dat éne Israel, en tot het verdrijven van de onderdrukkers? Zodat er weer een tijd kon komen dat echt héél Israel naar die éne tempel kon opgaan om die éne God te dienen? Misschien wèl, maar het duurde allemaal wel lang, zo vreselijk lang dat zeer velen er eigenlijk helemaal niet meer in geloofden. ‘Dan kun je wachten tot Masjiach komt’, ach… zo’n gezegde gaat dan in de loop der eeuwen betekenen dat je kunt wachten tot je een ons weegt. Nee, dan wij christenen, wat hebben wij het dan gemakkelijk! Wij hoeven niet meer te wachten, wij zijn allang verlost. Dat kun je toch ook wel aan ons zien? Voor ons is die messias al gekomen… ruim tweeduizend jaar geleden! Wij hebben sinds zijn dood en opstanding inmiddels een andere verwachting: wij wachten op zijn terugkeer. Hij heeft zelf beloofd dat hij zou terugkomen en dáárop zitten we nu ècht te wachten en al zólang dat dit in onze taal zo langzamerhand het tegengestelde betekent, nl. dat we daar helemaal niet zo op zitten te wachten. Het tegendeel is het geval: voor velen van ons mag het nog wel even duren. Eerst nog met vakantie, eerst nog een huis, eerst nog een andere baan, eerst nog een kind, eerst nog die reis, eerst nog … Ja zeg, op die manier kunnen we nog een hele lijst maken. De joden zijn kennelijk niet de enigen die het altijd maar moeilijk hebben gehad met al dat wachten dat bij het ‘ver’wachten hoort. Die herders uit het evangelie van Lucas… dié hadden die verwachting wèl; dié hadden het aan de hemel gezien, net als die drie magiërs die hun verwachting uit de sterren afleidden. Het kerstfeest is het feest van de verwachting, en van de uitkomst van die verwachting. Moge onze hoop en onze verwachting de komende dagen uit onze ogen stralen.

Piet Winsemius

S ’amen

8

Nieuwbouw Hydepark Enkele weken geleden stonden er in Trouw een paar artikelen over het plan van de synode van de PKN om op Hydepark in Doorn het conferentiegebouw en het zorghotel te herbouwen. Gelukkig stond er in november in ons kerkblad S’amen een stukje over de bestemming van deze gebouwen, overgenomen uit ‘Kerkbulletin’: een plek voor bezinning en een diaconaal zorgcentrum. Daar zal in de toekomst veel behoefte aan zijn. De commentaren op de crises in de banken en de financiële wereld geven genoeg aanleiding tot bezinning. ‘De crisis komt niet door de banken’ luidde de kop van een artikel. De lezer begreep al gauw dat de schrijver bedoelde, dat de crisis door mensen was veroorzaakt. Gebrek aan verantwoordelijkheidsbesef, moraal, ethiek en integriteit werden genoemd. In het bezinningscentrum in Doorn en in de plaatselijke kerken zal het druk worden. De kerk heeft immers een dubbele taak: de mensen tot God en tot elkaar brengen. Er zal in de kerk bezinning tot stand moeten komen op de ethiek van het Nieuwe Testament. Relevante vragen als hoe gaan we met elkaar om in het leven van alle dag op allerlei plaatsen waar mensen elkaar ontmoeten, zijn kennelijk weer aan de orde. Jezus heeft die vele malen aan de orde gesteld. In de jaren 70 en 80 hebben we ons bezonnen op vragen van oorlog en vrede. Daar is in 1983 het Conciliair Proces uit voortgekomen afkomstig uit de kleine Evangelische Kerk in de DDR en uitgedragen door de Wereldraad van Kerken. Is de morele crisis van nu kleiner

lgemeen Kerkelijk nieuws Van de voorzitter AK In Dagblad Trouw staat in de zaterdagbijlage af en toe een gesprek met een al dan niet bekende man of vrouw over ‘Levenslessen’. Bijna altijd levert dit een boeiend artikel op. Mijn aandacht werd vorige maand extra getrokken door het ‘Levensles-artikel’ , niet zozeer door de titel (‘Ik was te rebels om non te worden’), maar door de prachtige foto van ‘Sister Chan Khong’, de vrouw die vertelde welke lessen zij uit het leven geleerd had. Ik werd getroffen door de serene, vriendelijke, doorleefde uitstraling van haar gelaat. Er sprak vrede en liefde uit. En oprechte aandacht. Zuster Chan Khong, geboren in 1938, was boeddhistisch vredesactiviste in de Vietnamoorlog en heeft haar leven lang zich ingespannen voor het welzijn van haar medemens. Haar werk is de basis van wat ‘het geëngageerde boeddhisme’ wordt genoemd. De levenslessen die zij met ons deelt zijn even simpel als krachtig. Ik noem u er twee. Les één: zoek een goede Leermeester! En les twee: zeg mensen dat je van ze houdt! Boeiend om voor jezelf eens te bedenken wat deze twee levenslessen voor jou, voor u betekenen. Zo’n ontmoeting, al is het maar via de bijlage van de krant, inspireert en bemoedigt om verder te gaan met het vele werk dat verricht moet worden. Het zal u wellicht niet ontgaan zijn dat er een ruime vertraging is opgetreden in het aanleveren van de jaarstukken van de College van Diakenen (CvD). Door allerlei omstandigheden binnen het College, alsmede door

dan de oorlogsdreiging van toen? Hoeveel ellende is er de laatste jaren niet ontstaan en hoe lang zal dat nog duren? Een boek dat bij de bezinning helpen kan is het werk van de Franse filosoof Frédéric Francois die zich humanist noemt maar die een grote bewondering heeft voor Jezus en zijn woorden voor de samenleving. De titel van zijn boek luidt: ’De filosofie van Christus’ met als ondertitel: ‘Het christendom is meer dan een religie’. Hij geeft ook een stuk kerkgeschiedenis en vertelt waarom hij in de katholieke kerk niet kon blijven. Hij doet eigenlijk een dringend beroep op christenen en anderen om zich in deze tijd met een enorm gebrek aan moraal te bezinnen op de woorden van Christus ten behoeve van de mensenwereld. Hij realiseert zich daarbij dat veel van Jezus’ woorden bekend zijn in andere godsdiensten en levensbeschouwingen. Hij is dan ook van mening dat de ethiek van Jezus in de basisgedachten van de Europese Unie thuishoort. Verhelderend is ook het artikel van Hans Achterhuis van 3 april 2010 in Trouw. Hij legt uit hoe de crisis in de VS ontstond, mede door het boek ‘Shrugged’ van Ayn Rand, dat hij een ‘Utopie zonder mededogen’ noemt. Ook in ons land zijn er leidinggevenden die aanhanger zijn van deze gedachtenwereld, die lijnrecht tegenover de ethiek van Christus staat. Binnenkort verschijnt er van dit boek een verbeterde Nederlandse vertaling. Er is veel werk voor de kerk en de kerkleden die toch de kerk vormen. Het gaat toch niet alleen om wat er in de kerk gezegd wordt maar het gaat er toch zeker ook om waartoe dat in de samenleving leidt, tot iets dat op het koninkrijk van God begint te lijken.

K. de Bruijn onvoldoende toezicht van de Algemene Kerkenraad en andere organen was er een achterstand opgetreden en moesten de jaarstukken van 2008 t/m 2010 nog goed gekeurd worden alvorens de jaarrekening van 2011 opgemaakt kon worden. Een en ander heeft ertoe geleid dat onze CvD al enige tijd onder verscherpt toezicht staat van het RCBB. Door een geweldige krachtsinspanning van het huidige moderamen van het CvD, in het bijzonder van de voorzitter Henrieke de Bruyn, is inmiddels de jaarrekening 2009 vastgesteld. Elders in dit nummer zult u een uitgebreide toelichting bij deze jaarrekening kunnen lezen. We hebben van de nood een deugd gemaakt door gelijk schoonschip te maken met de financiële administratie van het CvD. Verder zijn er ook maatregelen genomen om te garanderen dat deze problemen niet meer voorkomen. Ik ben blij dat ik u vandaag ook de naam kan noemen van onze nieuwe studentenpastor: Niels den Toom. Niels is 24 jaar en recent afgestudeerd als predikant-geestelijk verzorger. Hij is per 1 december begonnen met zijn werkzaamheden in Breda. Niels is getrouwd en als predikant in algemene dienst verbonden aan de landelijke organisatie. Aanzien hij gaat wonen en werken in Breda heeft hij ervoor gekozen om in Breda bevestigd te worden als predikant. Dit zal naar verwachting in de loop van 2013 plaatsvinden tijdens een feestelijke dienst in de Grote Kerk. Rondom Niels is een werkgroep ‘Studentenpastoraat’ geformeerd die in de komende vergadering van de AK formeel benoemd zal worden. Ik hoop dat in een volgende nummer van S’Amen de leden van de werkgroep zich kort zullen introduceren. Ook kan ik u melden dat de namen van de leden van de commissie ‘Wijze Mensen’ bekend zijn. Zoals u in de vorige S’Amen hebt kunnen lezen heeft de AK een commissie ingesteld die, kort geformuleerd, gaat onderzoeken wat voor

S ’amen

9

gemeente de PGB na 2016 wil zijn en hoe we dat kunnen bereiken rekening houdend met het feit dat we vanaf die periode ook weer een min of meer sluitende begroting willen hebben. Dat wordt een hele klus voor de commissie. We hopen dat de commissie in de loop van 2014 met een eindadvies aan de AK kan komen. Ook deze commissieleden zullen zich in een volgende uitgave van S’amen kort aan u voorstellen. Tot slot kan ik u meedelen dat er een datum is vastgesteld waarop de formele vereniging van de ELG met de PGB zal plaatsvinden. Er moeten nog wel wat formele zaken worden afgehandeld, maar naar het zich laat aanzien zullen die niet zorgen voor problemen of vertraging. Als alles naar verwachting verloopt zal de vereniging op zondag 21 april 2013 in een feestelijke cantatedienst bekrachtigd en gevierd worden. Noteert u die datum vast in uw agenda. Als u dit leest is het al bijna weer Kerstmis. Kerstféést. Dat willen we althans heel graag. Een feest van samenzijn, warmte, licht en vrede. Maar vaak valt het niet mee om ook écht kerstfeest te vieren. De wereld waarin wij leven wordt bedreigd door honger, oorlog en crisis. En ook met de vrede in ons hart is het vaak niet best gesteld. Wellicht kunnen we bemoediging vinden als we bedenken dat wij als Christenen een heel goede Leermeester hebben! Met kerstmis gedenken wij Zijn geboorte. Het Goddelijke Kind van Bethlehem draagt in zijn handen een gave: het geheim van de vrede voor de mensheid! En misschien helpt het ook als we met kerstmis beginnen om de mensen om ons heen te zeggen dat we van ze houden! Moge de twee simpele lessen van onze Boeddhistische zuster ertoe bijdragen dat kerstfeest 2012 gezegend wordt voor ieder van ons. Ik wens u namens de Algemene Kerkenraad de Vrede van het Kind van Bethlehem toe. Olda Bode-Nuis, voorzitter

GABRIEL nu moet je gaan het is hoog tijd de mensheid is rijp, zó, dat er weer leven in komt nieuw anders, mooier volken zullen verbaasd uitroepen Dit is "HEM" nu wordt het een begin van samen Leven hoopvol nieuw Gabriel wijs hen de weg van aarde naar hemel nu moet je gaan en zegen hen in Mijn naam. Regina de Ruiter

De Algemene Kerkenraad nodigt u van harte uit voor de nieuwjaarsbijeenkomst op 9 januari 2013 in de Markuskerk, Hooghout 96, 4817 ED, Breda Kees van der Zwaard, theatermaker, schrijver en theoloog, verzorgt een voorstelling waarin hij zijn vaak humoristische kijk geeft op het reilen en zeilen in protestants Breda en omstreken. De Markuskerk is voor een kopje koffie open vanaf 19:30 uur. Het programma begint om 20:00 uur. Na afloop is er onder het genot van een hapje en een drankje gelegenheid elkaar te ontmoeten. Wij hopen u allen op deze avond te ontmoeten. Aanmelding wordt vanwege de organisatie op prijs gesteld: [email protected]

Noorderlicht vierde ‘Compassie’ Sinterklaas en zijn Pieten voeren het Spanjaardsgat binnen op de dag van de viering. De pepernoten van de Pieten vonden hun weg tot in de Lutherse Kerk. Gevoed met het snoepgoed voedden wij ons met spiritualiteit en zingeving in de namiddag. De viering met een kleine 15 deelnemers stond in het teken van een Sint. Niet Nicolaas, die weliswaar werd genoemd, maar Maarten stond centraal in de viering. Sint Martinus van Tours is een boegbeeld van compassie, in het omzien naar de ongeziene ander. 11 November was het Sint Maarten. Hij stond in de aandacht in onze viering een aantal dagen later. De legende van de man, die zijn mantel deelde met een bedelaar, werd verteld. Matteüs 25, de zeven werken van barmhartigheid, werd gelezen. Vrijwilliger van het Noorderlicht Rob Snijders is tevens vrijwilliger van het diaconaal centrum Het Annahuis in Breda. Rob had mij een aantal weken terug het Annahuis laten zien en vertelde in de viering over hoe de betrokkenen dienstbaar zijn aan hen, die tussen wal en schip vallen.

Noorderlicht blog Regelmatig schrijven we inspirerende teksten op NoorderlichtBreda.nl en op onze Facebookpagina. Op 18 november werd onderstaand artikel geplaatst.

Viering zaterdag 15 december de vijgenboom van Advent Een uur eerder!!! Het is Advent. Vier weken scheiden ons van Kerstmis, het feest van God’s komst in de wereld en God’s komst tussen de mensen. Advent is uitkijken naar die komst. Advent is verwachten. Behalve het project Bijbel dichtbij in Advent op Facebook, geeft het Noorderlicht vorm aan een viering in het teken van Advent. In de viering staat de vijgenboom centraal. De vijgenboom is een teken van nieuw leven, van

S ’amen bloei en hoop. De vijgenboom moedigt ons aan alert te blijven. Als waakzame mensen van God verwachten wij God’s komst tussen zijn mensen. Advent doet ons hopen, verwachten en wij mogen daaraan vorm geven. Zaterdag 15 december, 16:00 uur, Lutherse Kerk Veemarkstraat 11/Stadserf 3. De kerk is open vanaf 15:00 uur.

10 te geven. Wie heeft zin om mee te doen in de voorbereiding van een viering en of in de uitvoering. Wie mogen wij bellen om hand en spandiensten te doen? Misschien heb je nog heel andere dingen die je wilt doen voor Noorderlicht. Laat het ons weten dan kijken wij graag met jou naar iets wat bij je past. Een gezegende Kerst en een gelukkig nieuw jaar,

Joost de Bruijn Berthe van Soest

Begroting 2013 In het november nummer van S‘amen heb ik u over de meerjarenbegroting 2013-2015 bericht. Nu volgt de begroting voor 2013, ook omdat de Algemene Kerkenraad deze in principe heeft goedgekeurd. De begroting voor het komende jaar laat het volgende beeld zien: 2013 “Kijk naar de vijgenboom en al de andere bomen. Als je ziet dat ze uitlopen, weet je dat de zomer in aantocht is. Zo moeten jullie ook weten, wanneer je die dingen ziet gebeuren, dat het koninkrijk van God nabij is.” (Lucas 21: 29 -31)

Noorderlicht viert door in de Antoniuskerk Vanaf januari 2013 viert het Noorderlicht in een ruimte van de Antoniuskerk. De vieringen zullen op de derde of vierde zaterdagmiddag van de maand plaatsvinden en zullen aanvangen om 16:00 uur. Wij danken de Antoniuskerk voor hun medewerking en wij hopen met haar steun als volgelingen van Christus het Noorderlicht te laten schijnen. (Vooralsnog gepland) Noorderlichtviering, zaterdag 19 januari 16:00 uur, zaal naast de Antoniuskerk (ingang links van de hoofdingang), Sint Jansstraat 8.

Adventsproject op Facebook: Dichtbij Advent Heeft u al van het project Bijbel dichtbij in Advent gehoord? Nieuwsgierig geworden? Kijk dan op de Facebookpagina van Noorderlicht Breda en leef toe naar Kerstmis.

Aandacht vragen, aandacht geven Op de website: www.noorderlichtbreda.nl is er de mogelijkheid om aandacht te vragen en aandacht te geven.

Praktische hulp Naar aanleiding van de oproep in dit kerkblad en in de kerken zijn er mensen die zich hebben gemeld om voor het Noorderlicht iets te willen doen. Daar zijn wij erg blij mee. Toch zijn er nog steeds mensen nodig om het project glans

Lasten Gebouwen Pastoraat Kerkelijke activiteiten Quota en bijdragen Salarissen en vergoedingen Overige kosten

58.854 231.309 26.520 27.271 54.045 75.585

Baten Gebouwen Rente en dividenden Overige opbrengsten Bijdragen levend geld

14.000 61.166 15.500 312.180

Tekort (exploitatieresultaat)

-70.738

Dit is geen gering tekort en ik kan me voorstellen dat u als gemeentelid zich daarover zorgen maakt. Dat doen wij als kerkrentmeesters tenminste wel, net als de Algemene Kerkenraad. Toch vinden wij (College van Kerkrentmeesters en Algemene Kerkenraad) dat dit tekort verantwoord is. Verantwoord, omdat dit het gevolg is van het gekozen beleid, dat gericht is op het geven van een impuls aan onze missionaire verantwoordelijkheden en het jeugdwerk, terwijl tegelijkertijd het gewone kerkenwerk zo veel mogelijk doorgaat. Verantwoord ook, omdat wij een aanzienlijk vermogen hebben, dat enige intering toelaat. Maar, zoals eerder gezegd, dergelijke tekorten moeten niet te lang duren, dus na 2015 moet onze exploitatierekening op orde zijn. De Algemene Kerkenraad heeft inmiddels mensen bereid gevonden om als “commissie van wijze mensen” te adviseren hoe wij in de toekomst kerk willen zijn, op een financieel verantwoorde manier. Natuurlijk gaan wij als kerkrentmeesters ons best doen om de kosten naar beneden te krijgen. Als u nu uw best doet om de vrijwillige bijdragen, voor zover u dat kunt, op peil te houden, slagen we er misschien met z’n allen in om het verwachte tekort voor 2013 te verminderen. Zoals steeds geldt, dat als u vragen, suggesties of opmerkingen heeft over deze begroting, u mij gerust even kunt bellen of een e-mail sturen. Pieter Flach, Penningmeester van het College van Kerkrentmeesters

S ’amen

11

Kerstfeest met de Zandtovenaar Het Nederlands Bijbelgenootschap (NBG) werkt mee aan een uitzending van De Zandtovenaar op Eerste Kerstdag. Vorig jaar trok dit programma 1,2 miljoen kijkers. De opnames van De Zandtovenaar worden gemaakt op het marktplein van Gouda, dezelfde plaats waar in 2011 voor het eerst het grote evenement The Passion plaatsvond. De zandkunstenaar Gert van de Vijver schildert met zand het verhaal van de geboorte van Jezus. De beelden worden afgewisseld door kerstsongs, uitgevoerd door bekende jonge artiesten. Wie de opnames wil meemaken is van harte welkom op de markt in Gouda op 16 december, 's avonds van zeven uur tot half negen. Op het plein staat een aantal grote televisieschermen, zodat het publiek goed kan volgen wat er gebeurt. Het programma is een gezamenlijk project van de omroepen RKK, KTRO (Vlaanderen), de Protestantse Kerk in Nederland, de Bisschoppelijke Adventsactie, de gemeente Gouda en het Nederlands Bijbelgenootschap. Volgens de organisatoren is dit evenement 'een prachtige kans om kinderen, ouders en grootouders de betekenis van kerst te laten zien'. Kerstfeest met de Zandtovenaar wordt uitgezonden op Eerste Kerstdag om 17.00 uur op Z@pp/Nederland 3.

Namens het NBG, Diny Fockens

belangstelling te tonen bij vormings- en Toerustingsactiviteiten, door u in te zetten als vrijwilliger in het plaatselijke kerkenwerk, waarin iedereen naar beste kunnen welkom is, met handen en hoofd. En natuurlijk door uw geldelijke bijdrage aan de Protestantse Gemeente te Breda (PGB), zodat onze kerk van waarde kan blijven, voor ons allemaal, voor onze omgeving, nu en in de toekomst. Want onze kerk is van blijvende waarde! Al honderden jaren wordt er: Gebeden, gevierd, (mede)geleden, geloofd, gezongen en geleerd. Gedoopt, getrouwd, begraven en herdacht. Dit alles doen wij met elkaar als gemeente, wij ondersteunen en bemoedigen elkaar en vieren onze mijlpalen. Want dáárvoor is de kerk er. We hebben de kerk (en de gemeente van Jezus Christus) nodig. Die kerk is van onschatbare waarde, heel ons leven, op zondag, doordeweeks, op gedenkwaardige momenten. Gisteren, vandaag én morgen! Voor het werk van de kerk is natuurlijk wél geld nodig. En dat heeft u gelukkig dit jaar weer in ruime mate gegeven. Voor het jaar 2012 mochten we, dankzij uw betrokkenheid bij onze kerk € 290.000 aan toezeggingen voor de actie Kerkbalans 2012 ontvangen. Met dat bedrag wordt een groot gedeelte van de reguliere kosten voor de instandhouding van de eredienst gedekt. Voor het lopende jaar 2012 wordt een tekort van ca. € 37.000 verwacht en voor het jaar 2013 wordt een tekort begroot op ca. € 71.000. Voor meer informatie alsmede verklaringen over de begroting 2013 en verder, verwijzen we u naar het vorige nummer van het blad S' Amen (nr. 9 / november 2012 / bladzijde 10). Het staat u overigens nog steeds vrij om over deze meerjarenbegroting vragen te stellen aan de penningmeester (email: [email protected]). Het mag duidelijk zijn dat dit geplande tekort voor 2013 ook ons zorgen baart. Als ouderling kerkrentmeesters van uw gemeente doen we dan ook een dringend beroep op u om stil te staan bij uw financiële bijdrage en verzoeken wij u een bijdrage te gaan geven of uw bijdrage te verhogen, als u het missen kunt natuurlijk.

Actie Kerkbalans 2013 Deze maand vieren we weer de geboorte van Jezus Christus. En, hoewel de kerk het hele jaar door een baken en een lichtpunt in ons bestaan vormt, lijkt dat nu nog meer dan anders het geval. Juist in dit donkere seizoen ontmoeten we elkaar in de vieringen rondom kerstmis, in helder verlichte en sfeervol gedecoreerde kerkgebouw(en), vaak nog met veel meer familie, vrienden en bekenden dan in de rest van het jaar. In de periode 13 t/m 24 januari 2013 vindt de actie Kerkbalans plaats. We vragen u dan om een toezegging als bijdrage voor het plaatselijke kerkenwerk van de Protestantse Gemeente Breda voor het jaar 2013. In 2013 heeft de actie als thema Wat is de Kerk u waard? We vragen u op de man / vrouw / meisje / jongen af om over die vraag na te willen denken. Want de kerk is het waard om je voor in te zetten. Voor iedereen om zijn eigen redenen. De vraag “Wat is de kerk mij waard” kan ook worden omgekeerd, en luidt dan: ”Wat kan ik voor de kerk betekenen?” Misschien een brutale vraag maar we durven hem tóch te stellen. Want u kunt veel voor onze kerk doen. Door aanwezig te zijn in de erediensten en vespers,

Vanaf midden januari 2013 komt een vrijwilliger van de actie Kerkbalans twee maal bij u langs. Eerst om de u de bekende Kerkbalans enveloppe te overhandigen en ongeveer twee weken daarna opnieuw om uw (hopelijk positieve) antwoord weer op te halen. In de Kerkbalans enveloppe treft u een informatiefolder aan over het werk en de beknopte begroting 2013 van onze PGB. Op de bijgesloten antwoordstrook kunt u aangeven hoeveel u in 2013 denkt te kunnen bijdragen aan het plaatselijk kerkenwerk in Breda. U kunt deze strook in de eveneens bijgesloten antwoordenveloppe doen, liefst voordat de Kerkbalans vrijwilliger weer bij u aanbelt. Ook al is uw band met de Protestantse Gemeente Breda in de loop van de jaren wellicht wat minder geworden, u weet dat u er altijd op kunt terugvallen. Geven aan de kerk geeft daarom voldoening. Want u investeert in iets dat van blijvende waarde is! Namens het College van Kerkrentmeesters van de Protestantse Gemeente te Breda,

Jan Noordermeer en Pico Rozendaal Ouderling Kerkrentmeesters

S ’amen

Koopvaardijpastoraat In dienst van de Protestantse Kerk Nederland werken koopvaardijpastores in de havens van Rotterdam (Rijnmond) en Amsterdam (inclusief IJmuiden). Een van hen is ds. Helene Perfors, die in Rijnmond haar werkgebied heeft. In de Contactbrief 249 van september 2012 mijmert ze wat over de wenselijkheid en het nut van deze vorm van pastoraat in een wereld die steeds minder kerkelijk meelevende leden telt. In haar werk heeft ze ontdekt dat religie mensen bij elkaar houdt. Het latijnse woord religare betekent samenbinden. Dan vervolgt ze : “Op dat moment gaat mijn mobieltje; het is diaconaal werker Rijk van Lent. Hij heeft doorgekregen dat aan boord van een gastanker een Filippijnse zeeman suïcide heeft gepleegd. Of er een priester of een dominee aan boord kan komen. De priester is op vakantie, dus laat deze dominee de contactbrief de contactbrief, pakt de tas die voor dit soort gevallen al klaar staat en gaat op weg. Aan de kade in Maassluis ligt de tender Cheetah om Rijk en mij naar het schip te brengen, dat op de rede ligt. Op de gastanker heerst grote verslagenheid. Er is een bemanning van Polen, Russen, Roemenen en Filippinos. John was pas drie dagen aan boord. Niemand kende hem goed. Niemand weet wat er door hem heen is gegaan. Niemand weet waarom hij besloten heeft dit te doen. In overleg met de kapitein en de hoofdwerktuigkundige wordt de baar met het lichaam op het dek neergezet, vlakbij de plek waar hij gestorven is. Wij staan er in een kring omheen. De Filippijnse collega’s hebben een kruis, een paaskaars (niet ontstoken, het is tenslotte een gastanker) en een kom met water vast, de symbolen van verlossing, licht en levengevend water. Op het dek spreek ik een gebed uit en vraag om een zegen. Zegen voor de achtergebleven familie van deze jongen en een zegen voor de bemanning. De zon schijnt op het dek. Water wordt gesprenkeld; reinigend, levengevend water. Vervolgens herhalen we het ritueel bij de koelcel, waar zijn lichaam wordt bewaard. Dan in de kombuis waar John werkte en in zijn hut. Opdat duidelijk wordt dat hij

Diaconie Het College van Diakenen in 2012 In een bericht in S’amen eerder dit jaar over onze begroting 2012 heb ik u geïnformeerd dat de leden van het moderamen van het College van Diakenen in de afgelopen jaren gewijzigd zijn. De overdracht van de werkzaamheden was door omstandigheden niet optimaal. Daarnaast was er een achterstand in het opstellen en goedkeuren van de jaarrekeningen ontstaan (vanaf 2006). Het nieuwe moderamen is in 2011/2012 volop bezig geweest om de achterstand in de financiële administratie en het opmaken van de jaarrekeningen weg te werken. Hierbij werd het moderamen ondersteund door leden van de Algemene Kerkenraad (AK) en het Regionaal College voor Behandeling Beheerszaken (RCBB) van de PKN. Het opmaken van de jaarrekeningen is inmiddels uitbesteed aan het Kantoor der

12 rust mag vinden. En opdat degenen die achterblijven hun leven weer kunnen oppakken en kunnen doorgaan. We komen weer bij elkaar in de messroom, waar ik op verzoek van de bemanning een avondmaals-/ eucharistieviering doe. Iedereen doet mee. Er heerst saamhorigheid. Thuiskomend in de puinhoop die ik zomaar heb laten liggen, denk ik: ja, daar gaat het dus om. Niet om het een of ander, maar als er werkelijk wat aan de knikker is, heb je dat cement van de religie nodig. Kun je elkaar ontmoeten. Om het moeilijke met elkaar te kunnen delen. Om het te kunnen verwerken. Om net iets boven het dagelijkse, jawel, het seculiere, uitgetild te worden. Omdat er meer nodig is dan een koele afweging van belangen.” Tot zover het citaat over een stuk kerkenwerk dat veel vraagt van de koopvaardijpredikanten, vaak moeizaam verloopt omdat heel veel contacten eenmalig zijn en dat soms ook heel ontroerend kan zijn. Gerard Kerssies

Gebed Advent: in vertrouwen wacht ik de toekomst... Ter inspiratie Lieve God, In vertrouwen wacht ik de toekomst, kome wat komt. U kent mijn hart, mijn ziel, mijn onzekerheid, en tegelijk ook mijn standvastigheid, mijn diepe wens om door te gaan op de ingeslagen weg. Als U met mij gaat, bij mij blijft, dan durf ik voortgaan. In vertrouwen wacht ik de toekomst, kome wat komt! Amen.

Liesbeth Dercksen o.praem. in Op weg naar Kerstmis

Kerkelijke Administraties (KKA), een organisatie zonder winstoogmerk en gericht op dienstverlening aan lokale kerkelijke bureaus . Nadat de opmaak van de jaarrekeningen 2006-2008 was afgerond, was de kennis en informatie weer op peil. Met deze kennis, informatie en recente ontwikkelingen in de waardering van de beleggingen in het huidige economische klimaat, is er in overleg met de AK en het RCBB besloten om in de jaarrekening 2009 een aantal zaken aan te passen zodat er een actueel en reëel beeld van het vermogen wordt weergegeven. Ook zijn administraties die onder de rechtspersoon Diaconie vallen toegevoegd aan de jaarrekening 2009. Fondsen niet puur diaconaal. Om historische redenen waren er bij de Diaconie een tweetal fondsen in beheer die niet een puur diaconale bestemming hadden. Deze waren tot 2008 buiten de jaarrekening Diaconie gehouden maar zijn in 2009 toegevoegd onder vermelding van de bestemming. Allereerst is er het fonds Ad Pius Usus (waarde EUR 160.000,=). Dit fonds is terug te herleiden naar een testament uit 1640 waarin de bestemming beschreven is als ‘aelmoessen of ter

S ’amen eere ende ten dienste Godts’. Na overleg met de AK en het RCBB is er eind 2011 besloten om de helft van het banksaldo van deze rekening over te dragen aan het College van Kerkrentmeesters. Het tweede fonds is het Jeugdfonds (waarde EUR 24.000,=). De oorsprong is onduidelijk maar het geld is sinds mensenheugenis in de diaconie geoormerkt voor jeugdwerk. Hier worden bijvoorbeeld een aantal abonnementen van Kind Op Zondag van betaald. Het plan is om dit fonds over te dragen aan het College van Kerkrentmeesters zodat al het Jeugdwerk van de PGB in één begroting kan worden ondergebracht en vanuit één pot kan worden betaald. Toevoeging van de financiële administraties van de diaconie in de wijken. In 2009 zijn de administraties van de Diaconale Werkgroep Noorderbeemden en de Wijkdiaconie DOS opgenomen in de jaarrekening Diaconie. Jaarlijkse ontvangen deze wijkdiaconieën een bijdrage van de Diaconie voor het wijkwerk. Een eventueel overschot wordt inmiddels jaarlijks teruggestort. In het verleden werd dit niet altijd gedaan waardoor er kleine reserves op aparte bankrekeningen ontstonden. Toevoeging van de financiële administratie van de ZWO werkgroep. De ZWO heeft een eigen bankrekening en doet ook aan eigen werving van middelen. Tot en met 2008 werd dit niet meegenomen in de jaarrekening Diaconie. Toevoeging van de financiële administratie van de diaconale werkgroep Breda-Wismar-Arad. De werkgroep heeft een eigen bankrekening en doet ook aan eigen werving van middelen. Tot en met 2008 werd dit niet meegenomen in de jaarrekening Diaconie. Vastgoedbeleggingen. Deze beleggingen in kantoorpanden op diverse locaties in Nederland dateren uit de periode 20032005 en hebben tot en met 2011 hun jaarlijkse rendement goed opgeleverd. In de jaarrekeningen werd tot 2008 de aankoopwaarde gehanteerd. Gezien de sombere vooruitzichten voor de waarde van kantoorpanden is de waarde in de jaarrekening 2009 gesteld op de commerciële waarde zoals vermeld in de invulinstructie aangiftebiljet belasting 2011 (60% van de aankoopwaarde). Er is tevens een voorziening van 20% van het aankoopbedrag opgenomen. In totaal een afname van EUR 180.000,= op de algemene reserve. Beleggingen in bosbouwprojecten met teakhout. Deze beleggingen in teakhout in Brazilië (Goodwood) en Costa Rica (TerraVitalis) dateren uit de periode 2003-2005. Indertijd leken de toekomstige rendementen goed en zat er een diaconale component in wat betreft het scheppen van werkgelegenheid, gezondheidszorg en scholing in de regio. Alhoewel de bomen er staan en groeien is de waarde van de beleggingen zeer onzeker geworden door instabiele verkooporganisaties en eigendomsstructuur. Tot 2008 werd de aankoopwaarde gehanteerd in de jaarrekeningen. Gezien de onzekere vooruitzichten zijn de beleggingen in de jaarrekening 2009 opgenomen met een symbolische waarde van 2 x EUR 1000,= in afwachting van toekomstige ontwikkelingen. De verwachting is dat het nog vele jaren zal duren voordat hier duidelijkheid over komt. In totaal een afname van EUR 233.000,= op de algemene reserve. Waardering landerijen Hoogezand. De investering van 0,6 ha grond is gedaan in 2007 vanuit de gedachte dat wanneer de bestemming van de grond verandert van agrarisch in woningbouw de waarde van de grond zal stijgen. Door de economische crisis is het onduidelijk hoe en wanneer deze plannen uitgevoerd zullen worden. Voor de waarde van de landerijen bij Hoogezand wordt daarom een voorzichtige

13 waarde van EUR 18.000 aangehouden in de jaarrekening 2009. Een afname van EUR 71.000,= op de algemene reserve. Een overzicht van Staat A van de jaarrekening 2009 laat de volgende balans zien:

EURO ACTIVA Vaste activa Onroerende zaken Financiële vaste activa Vlottende activa Overige kortlopende vorderingen Geldmiddelen TOTAAL PASSIVA Eigen vermogen Fondsen en voorzieningen Overige kortlopende schulden TOTAAL

2009

2008

18.000 437.982

89.872 558.651

7.568 22.636 712.748 339.511 1.176. 1.010.67 298 0 837.024 882.747 313.210 75.809 26.064 52.114 1.176. 1.010.67 298 0

Inmiddels is de jaarrekening 2009, voorzien van een beoordelingsverklaring van een register accountant, getekend door het College van Diakenen en de AK. Onlangs is begonnen aan de jaarrekeningen 2010 en 2011. Deze jaarrekeningen worden nog in 2012 gemaakt door de KKA zodat we in 2013 weer naar een normale jaarlijkse routine van budget en jaarrekening kunnen overschakelen. Al met al is er heel wat tijd en energie in administratie en financieel beheer gaan zitten. Dit gaf ook stof tot nadenken over de toekomst. Het is niet meer zo makkelijk om bestuurders voor de Diaconie te vinden die hier veel tijd in willen steken en expertise hebben op het gebied van vermogensbeheer. De meeste diakenen willen vooral bezig zijn met het echte diaconale werk in onze samenleving. Hierin zijn we niet uniek in Nederland. Daarom zal er binnenkort een overleg plaatsvinden tussen het moderamen van het College van Diakenen en vertegenwoordigers van de AK en het RCBB om een duurzaam plan te maken voor de bankrekeningen en beleggingen. Terwijl het moderamen van het College van Diakenen zich vooral met administratie en financiën heeft beziggehouden, gingen de diakenen in de wijk, de ZWO en de diaconale werkgroep Breda-Wismar-Arad door met het diaconale werk in onze samenleving. Hierover is in S’amen en in de zondagse kerkgroet of kerkbrief regelmatig gepubliceerd. En ook de Goede Doelen Commissie kwam bij weer elkaar en heeft de jaarlijkse EUR 10.000,= toegekend aan kleinschalige projecten ver weg en dichtbij: Margate (Zuid-Afrika), Lotjeshuis (Suriname), Stichting Papa (Namibië), de Straatraad in het Annahuis (Breda), Vluchtbed (Breda), De Kleine Hoeve (Breda), Suvadra (Nepal) en Tools for Work, voorheen de Derde Wereld Werkplaats (Teteringen). De huidige commissie is in 2010 begonnen voor een periode van 5 jaar.

S ’amen

14

Het moderamen van het College van Diakenen heeft in 2012 de contacten met het Annahuis in Breda aangehaald en EUR 2000,= per jaar toegezegd voor een periode van 4 jaar vanaf 2012. Ik zal u in 2013 op de hoogte houden van de ontwikkelingen binnen het College van Diakenen. U bent overigens van harte welkom als u wilt meedenken of meewerken bij diaconale activiteiten of het vermogensbeheer. Als u vragen of opmerkingen heeft naar aanleiding van dit artikel of de jaarrekening 2009 wilt inzien, kunt u contact met mij opnemen via [email protected]

Henrieke de Bruin, voorzitter van het College van Diakenen

Laatste nieuws uit Arad Op donderdag 29 november deed de rechter in het proces rond het gebruiksrecht van kerk en gemeenschapshuis een definitieve uitspraak. Hij oordeelde dat de gemeente van ds. Béla Tothpal geen recht meer heeft op het gebruik van deze gebouwen. U begrijpt: de ontsteltenis was groot! Dit betekent dat onze zustergemeente per direct op zoek moet naar een vervangende ruimte. Nog dachten zij, na een geruststellend telefoontje van de, door de bisschop daar geïnstalleerde pastor, dat zij rustig de tijd kregen om hun spullen te pakken. Helaas bleek op zondag 2 december er plotseling een groot slot op de Betsaaldeur te hangen zodat zij er geen kerkdienst meer konden houden. Wel hadden zij nog toegang tot de keuken en de eetzaal zodat zij daar toen hun diensten gehouden hebben. Eerst voor 17 Roemeenssprekende gemeenteleden en daarna in het Hongaars voor zo’n 60 mensen. Men stond en zat op de grond tot in de gang. Het is voor geen weldenkend mens te vatten hoe men zo met zijn medechristenen om kan gaan!

Bezoek aan Wismar 16-18 november 2012

Een jaarlijks terugkerend gebeuren, dat zijn aanvang reeds had in de tijd van de DDR en door de kerken in Duitsland georganiseerd wordt, is de Friedensdekade. En nadat het vorig jaar (voor het eerst sinds vele jaren) niet lukte daar als partnergemeente ‘acte de présence’ te geven, konden we er dit keer met 6 mensen bij zijn. De reizigers waren: Hannie Bouman, Renate Junker, Willy van den Akker, Henrieke de Bruin en Rob en Mieke Frankfoorder. Het thema van de Friedensdekade dit jaar was ‘Mutig für Menschenwürde!’ dat wil zoveel zeggen als: ‘Kom op voor menswaardigheid, wees moedig, vecht voor mensenrechten!’ Iets waar wij allemaal aan kunnen meewerken, ieder naar onze talenten en mogelijkheden. Dat wil niet zeggen dat wij in Wismar plots grootse daden verricht hebben maar wij zijn begonnen, waar ieder van ons kan beginnen, nl. met bidden. Nadat wij vrijdag in de namiddag aangekomen waren, werd er om 19.00u. een avondgebed gehouden in de Neue Kirche waar ruim 30 mensen aan deelnamen. Bij elke voorbede, hardop uitgesproken of in stilte, werd er een kaarsje aangestoken en zo stonden daar op een gegeven moment wel 30 kaarsjes stil te branden. Een

bijzonder moment. Dat wil niet zeggen dat wij in Wismar plots grootse daden verricht hebben maar wij zijn begonnen, waar ieder van ons kan beginnen, nl. met bidden. Nadat wij vrijdag in de namiddag aangekomen waren, werd er om 19.00u. een avondgebed gehouden in de Neue Kirche waar ruim 30 mensen aan deelnamen. Bij elke voorbede, hardop uitgesproken of in stilte, werd er een kaarsje aangestoken en zo stonden daar op een gegeven moment wel 30 kaarsjes stil te branden. Een bijzonder moment. Zaterdagmorgen was er een gespreksronde met de Kontaktgroep Wismar. Dit is een groep van zo’n 10-12 mensen die de spil zijn in onze ontmoetingen. Daar de informatiestroom vanuit Arad voornamelijk via Breda verloopt, wilde men graag op de hoogte gebracht worden van de laatste ontwikkelingen van de gemeente daar. Daarnaast kregen wij informatie over de kerk in Wismar en haar plaats in de nieuwgevormde ‘Nordkirche’, een samenvoeging van de voormalige Landeskirchen in Noord-Duitsland. Het gebied wat de Nordkirche nu bestrijkt loopt ongeveer vanaf Kiel tot aan de Poolse grens. Een behoorlijke schaalvergroting dus. Verder werden er geschenkjes uitgewisseld. Zo hadden wij voor de 25 jonge mensen die komend voorjaar hun Konfirmation hopen te doen, kleine vredesduifjes meegenomen, gehecht aan een kaart met een vredegroet. Konfirmation in de Lutherse Kerk is vergelijkbaar met ons belijdenis doen, alleen gebeurt dit op een leeftijd van 14-15 jaar. Lorelies Runge, die deze jongelui mede begeleidt, zal hen deze duifjes bij hun Konfirmation overhandigen. Zo spinnen wij wederzijds kleine draden in het web van ons partnerschap. Na ’s middags een frisse neus gehaald te hebben aan de Ostsee was er ’s avonds een gemeenteavond in de gemeenschapszaal bij de Neue Kirche. Een fijne opkomst van bijna 40 mensen! Hier werd beurtelings verteld wat er zo gaande is in onze drie gemeenten. Wel wat beknopt vertelden wij opnieuw over de zorgelijke situatie in Arad en brachten we de Wismaraner op de hoogte van de dingen die in Breda gebeuren. Ook dominee Christian Schwarz vertelde over het wel en wee in zijn gemeente. Sinds er geen koster meer is, worden de werkzaamheden gedaan door vrijwilligers en tot op heden loopt dat goed. Ook lichtte hij nogmaals toe wat met name de bestuurlijke veranderingen zijn, nu Wismar niet meer behoort tot de Landeskirche Mecklenburg Vorpommern maar tot de grote Nordkirche. Verder zijn er ook in Wismar zorgen over hoe de kerk aantrekkelijk te houden is voor jonge mensen. Maar het is positief dat er nu wel 25 Konfirmanden zijn; dat deze zelf de keus gemaakt hebben en niet meer, zoals vroeger, door hun ouders gestuurd werden èn het zijn er meer dan men in vele jaren gehad heeft. Overigens bedraagt het totaal aantal geregistreerde Lutheranen in Wismar zo’n 1260 en dit is de laatste jaren stabiel. Na alle informatie was er tijd voor ontmoeting en konden we

S ’amen

15

genieten van een smakelijk buffet, waar iedereen wat lekkers voor meegebracht had. Tijdens de kerkdienst op zondagmorgen werd er door mij een groetwoord uitgesproken en deden Henrieke en Hannie mee aan de lezingen. Na de dienst was er opnieuw tijd voor ontmoeting tijdens het koffiedrinken. Vele handen werden geschud, oude bekenden begroet, nieuwe gezichten meldden zich. Tenslotte kwamen we nog kort bijeen in de kerk voor de Reisesegen. Daarna weer afscheid nemen van iedereen en terug naar huis, waar wij veilig en wel rond acht uur ’s avonds aankwamen. In Breda werden in elk van de 4 met Arad en Wismar verbonden kerken een kaars met het logo van de Friedensdekade aangestoken als teken van verbondenheid en werd niet alleen in Breda maar ook tegelijk in Arad met ons in Wismar meegebeden voor de vrede. Hoe bijzonder om dit mee te maken! Tot slot willen wij u, die de activiteiten van de Contactgroep Breda-Wismar-Arad ook dit jaar weer zo ruimhartig gesteund hebben, hartelijk danken en u allen Gezegende Kerstdagen toewensen en een Voorspoedig en Gezond 2013!

Mieke Frankfoorder, 076-5146523, [email protected]

Zending Werelddiaconaat en Ontwikkelingssamenwerking ZWO De ZWO groep is uitgebreid met 2 leden van de Protestantse gemeente Prinsenbeek en 1 lid van de Johanneskerk. Wij zijn blij met hun versterking. Ons 2 jarig Lotjeshuisproject loopt nog steeds. Veel mensen zetten zich in om geld ‘te verdienen’ voor het project. Voor de kinderen van het tehuis maken we ook dit jaar wat extra geld over voor een mooie kerstviering. Op zondag 3 februari 2013 is er een ZWO dienst in de Protestantse kerk in Ginneken. De cantorijen van de Markusen Lucaskerk, Ginneken en Prinsenbeek zingen in de dienst. Hannie en Marit den Ouden van de Lucaskerk vertellen over hun reis naar Suriname en hun bezoek aan het Lotjeshuis. Het beloofd een mooie dienst te worden met Ton van Prooijen als voorganger, de cantorijen die enkele surinaamse liederen zingen en de verhalen en foto’s van Hannie en Marit. Ook de kinderen krijgen een mooi surinaams verhaal te horen. Een deel van de collecteopbrengst is bestemd voor het Lotjeshuis. Op zaterdag 22 september 2013 is de boekenmarkt in Mariëndal. Met de boekenmarkt sluiten wij het Lotjeshuis project af en introduceren ons nieuw project. Kleinschaligheid, direct contact en controleerbaarheid zullen ook hierbij belangrijke items zijn. De inzameling van boeken begint omstreeks juni 2013. Wij bedanken iedereen die ons heeft gesteund. Voor allen fijne feestdagen.

Namens de ZWO, Karin Nelson

‘’Wat voeren die DOS-diakenen nu eigenlijk uit?’’ (13) Grote bezuinigingen staan voor de deur. De sterkste schouders gaan de zwaarste lasten dragen, althans dat is de bedoeling van de regering. Sommige maatregelen zijn reeds merkbaar, andere werpen hun schaduwen reeds ver vooruit.

Men houdt de hand al behoorlijk ‘op de knip’ zo klagen winkeliers en beweren de economen. De laatsten zeggen dat we het geld moeten laten rollen dan komt de economie wel uit het dal. Maar er zijn veel mensen die hebben niets of heel weinig in de knip en kunnen dus niets laten rollen. Zij worden waarschijnlijk de echte slachtoffers van de recessie. Het zijn vooral de werklozen, de bijstandmoeders, de ouderen met uitsluitend AOW en de dak- en thuislozen zo bemerkt de diaconie. Een gezin met kinderen klopte bij de diaconie aan omdat er nog slechts E10 in de portemonnee zat voor de hele week. Van deze mensen, soms ook nog met een schuldenproblematiek gaan een aantal, vaak schoorvoetend wekelijks naar de voedselbank om een hun dagelijks eten, maar wel eten wat op dat moment voorradig is. Dat is vaak maar mondjesmaat omdat de vraag toeneemt en het aanbod van winkeliers waar het leeuwenaandeel vandaan moet komen steeds verder afneemt. De DOS heeft daarom besloten de intensiteit van de voedselinzameling in de beide kerken waar mogelijk te verhogen. In de Markuskerk staat steeds bij de ingang van de kerkzaal een winkelwagen waarin de van huis meegenomen etenswaren kunnen worden gedeponeerd. Een keer in de maand wordt het ingezamelde voedsel bij de Voedselbank afgeleverd. De Johanneskerk houdt tweemaal per jaar een grote inzameling waarbij de kinderen van de kinderkerk behulpzaam zijn. Op zondag 6 januari vindt er weer een dergelijke inzameling plaats en natuurlijk rekent de DOS, evenals voorgaande keren weer op de volledige medewerking van alle kerkgangers van de Johanneskerk.

* Voedselinzameling in de Markuskerk Naast deze inzameling verleent de DOS nog ruime financiële noodhulp en helpt vooral dak- en thuislozen zowel via de stichting ‘De Herberg’ (de zgn ‘’Soepbus’’) als rechtstreeks aan 2e hands kleding. Toen onlangs kleding en schoenen werd afgeleverd bij de bus was er een vast bezoeker die een paar schoenen droeg van maat 47 terwijl zijn voeten vroegen om maat 42. Hij had de schoenen opgevuld met oude kranten. Na de overhandiging van een paar van maat 42 was hij er vast van overtuigd dat God hierbij was betrokken.

Henk Zwaan

S ’amen

Fido Dido club Lucaskerk Zit je in groep 5 tot en met 8 en hou je van knutselen, speurtochten, spelletjes doen of gewoon gezellig kletsen, kom dan naar de Fido-Dido. 1 keer in de 3 weken op vrijdagavond hebben wij van 19.00 uur – 20.15 uur club in de Lucaskerk. Het kost € 1,00 per keer. Opgeven hoeft niet. Kijk voor meer info op de site van de kerk of neem contact op met de leiding (Ria 076 – 5426691 – [email protected] / Peter 06 – 18061880 – [email protected] / Jurgen 06 – 31746770 – [email protected]) Groetjes van de Fido Dido leiding Ria, Peter, Jurgen Data clubavonden 2013: 11 januari, 1 februari, 22 februari, 15 maart, 5 april, 26 april, 17 mei en 25 mei (afsluiting)

16

KERSTFEEST voor Jong & Oud in de MARKUSKERK (Hooghout 96, Brabantpark) Thema: Weet dat je welkom bent! Wanneer: zondag 23 december 2012. Hoe laat: we beginnen om 16.00 uur Voor wie: voor iedereen, maar vooral voor alle (klein)kinderen. U/je bent van harte uitgenodigd. Heb je vragen: Ellen van Hooijdonk, tel. 5 218 365 Dinah Roobol, tel. 5 221 810

S ’amen

17

Nieuws uit de wijken

termijn in kaart te brengen wat “omzien naar elkaar” daadwerkelijk kan betekenen. Wat zijn de mogelijkheden en waar liggen de beperkingen? De nota Verbinding en Aandacht van de PKN is als basis gebruikt voor goede gesprekken binnen de werkgroep. Binnenkort zal de werkgroep naar buiten brengen waartoe alle gesprekken hebben geleid. In de aanloop naar een uiteindelijk plan schreef Wim Bisschop het volgende stukje in het Lucasbericht:

Van de voorzitter In de serie ‘Een rondje langs de werkgroepen’ deze maand aandacht voor de werkgroep Pastoraat. Het is verheugend dat, met de bevestiging van twee pastorale ouderlingen en de start van een nieuw werkgroeplid, de werkgroep Pastoraat weer wat meer bemensing heeft gekregen. De werkgroep kiest ieder jaar een speciale groep waarvoor omzien naar elkaar een speciale betekenis krijgt. Dit jaar is gekozen voor de groep jonggehuwden. Het gaat om stellen waarvan een van beiden, of allebei, lid zijn van onze wijkgemeente en die in de afgelopen jaren zijn getrouwd. De uitnodiging tot een gezamenlijke avond vond gehoor bij zo’n 7 stellen. De avond was zeer boeiend te noemen: het is herkenbaar om ervaringen uit te wisselen en in gesprek te gaan. Tegelijkertijd is het voor de werkgroep interessant om te horen waar jonge mensen, sommigen met kleine kinderen, in de huidige, drukke maatschappij mee te maken hebben. De werkgroep pastoraat heeft zich tot doel gesteld om op korte

Om goed te kunnen omzien naar elkaar is het noodzakelijk dat we in de werkgroep pastoraat op de hoogte zijn van veranderingen en ontwikkelingen in de gemeente. Ook ouderlingen kunnen niet ruiken of er ergens iets aan de hand is. We hebben allemaal een signaalfunctie, want pastoraat is een functie van de hele gemeente en van alle leden. Tegelijk is het erg ongewenst te moeten afgaan op “van horen zeggen”. Stelt de betrokkene het wel op prijs dat zijn naam/informatie is doorgegeven? En klopt de informatie wel? Het is eigenlijk ook veel correcter om geen berichten door te geven – ook niet met de beste bedoelingen “achter iemands rug om”. Dat kan heel lastige situaties veroorzaken… Dus is het advies van de werkgroep pastoraat: houd ons op de hoogte, maar altijd in overleg met de betrokkenen. Hartelijke groeten,

Rolf Boertien, [email protected]

Vieringen Zondag 16 december Op de derde zondag van advent houden we de eerste van een serie Compassie-diensten. Alle collega’s namen één van de twaalf trefwoorden van de catechismus van de Compassie tot uitgangspunt voor een themadienst. In overleg met de anderen heb ik gekozen voor het trefwoord “Waarheid”. Daarover gaat de dienst: wat is waar? Wat is waarheid? Waar is het goed voor? Natuurlijk is er ook ruimte voor het adventsproject en de profeet Sefanja. Zondag 23 december Op de laatste zondag van advent komen we samen in een viering van Schrift en Tafel. We ontmoeten elkaar bij woorden van Micha en ook bij brood en wijn. Zomaken we ons op voor het komende kerstfeest. Maandag 24 december In de Lucaskerk zijn verschillende activiteiten: In het begin van de avond wordt de kinderkerstmusical opgevoerd. Zelfs twee keer. Al maanden zijn kinderen en leiding druk met de voorbereidingen. Nu lijkt alles klaar en het thema van de musical is dan ook: Kan ik nu eindelijk gaan slapen? Later op de avond, om 22 uur, begint de kerstnachtdienst. Na een korte inleiding laten we ons meenemen door het kerstoratorium “Met Engelengeduld”. De cantorij – met tijdelijke aanwas - heeft veel geoefend, zodat we mogen genieten van een prachtig samenspel van muziek en zang en van teksten met inhoud.

S ’amen 25 december, eerste dag van Kerstfeest Op eerste kerstdag komen we samen in een viering voor jong en oud. We zingen bekende kerstliederen, we ontmoeten de vier profeten van advent nog een keer en we vieren het nieuwe begin dat God ons schenkt in de komst van het kind Jezus. Zondag 30 december Op de zondag tussen kerst en jaarwisseling houden we in Breda een gezamenlijke viering. Deze keer onder leiding van collega Marlies Schulz in de Lutherse kerk. Dat is voorlopig ook de laatste viering in die kerk: de voorbereidingen voor de restauratie zijn al begonnen en van vanaf 1 januari tot de zomervakantie kunnen we er niet in. Dinsdag 1 januari Op de eerste dag van het nieuwe jaar komen we samen in een morgengebed. We bidden om heil en zegen en zoeken vertrouwen voor het jaar dat komt Zondag 6 januari In de kerk wordt het feest van de Epifanie gevierd: dat het heil van God openbaar wordt in de wereld: zijn licht voor alle mensen. Deze dag nemen we afscheid van een paar ambtsdragers en we hopen ook enkele nieuwe ambtsdragers te kunnen begroeten. En bij de zondag van de drie koningen hoort het verhaal uit Mattheüs 2 over de wijzen uit het Oosten Zondag 13 januari We begroeten een goede bekende: ds. Janneke Nijboer, nu dominee in Noordwijk en jarenlang was ze predikant in ons midden. Het is goed elkaar weer eens te ontmoeten. Als ze het rooster volgt horen we uit Lucas 3 het verhaal over de doop van Jezus in de woestijn

Uit de wijkgemeente We beginnen met blij nieuws: Op 16 november is de tweeling Siem en Jens geboren: de zonen van GertJan en Natalie van Poppel-Huizing in de PCHooftstraat 36. Na een paar dagen ziekenhuis mochten ze naar huis en zo kunnen ook Ymke en Jurre hun broertjes bewonderen We zijn erg blij dat alles zo goed is verlopen en wensen hen van harte veel geluk met elkaar. Er is ook verdrietig nieuws: we gedenken Wim Branderhorst

18 Hij overleed donderdag 29 november na een leven van 71 jaar. Zijn heengaan kwam niet meer onverwacht, heeft wel grote indruk gemaakt. De dagen trokken een grote wissel op het uithoudingsvermogen van zijn vrouw en kinderen. Wim was een aardige man, die soms op een heel eigen manier uit de hoek kon komen. Zo lang hij kon heeft hij hard gewerkt; daarna kwam ruimte voor zijn hobby: fotograferen en alles wat daarbij hoort. En hij kon genieten van het goede leven: lekker eten, mooie, goeie spullen. Hij waardeerde stijl en goede vormen. Een slopende ziekte kreeg hem steeds meer in zijn greep en zo’n vijf jaar geleden moest hij naar een verpleeghuis moest. Daar is hij uitstekend verzorgd, en in die tijd heeft Wim ook meermalen gezegd dat het voor hem zo niet langer hoefde. Donderdag 6 december hebben we afscheid genomen, met woorden van troost over God die als een herder de lammeren in zijn armen draagt. Verder moeten we doorgeven dat de gezondheid van Wim Fraanje toch wel steeds meer onder druk komt staan. En dat geldt ook voor Jos Pustjens. De situatie rond Elsbeth Lemmes-de Boer lijkt stabiel te blijven en dat beschouwen we als winst. Gelukkig zijn er overal veel goede contacten en waardevolle momenten die het leven kleur geven en zin. En Harry van Vliet is inmiddels verhuisd naar de afdeling Heksenwiel van Thebe; dat is gelukkig wel dichtbij, maar de verandering is voor hem en zijn vrouw erg ingrijpend.

Leerhuis In de werkgroep Leren en Ontmoeten kijken we tevreden en met voldoening terug op ons programma van de a f g e l o pe n m a a n d en : b o e i en d e avonden, interessante thema’s, veel bezoek. Dat geeft ook inspiratie om door te gaan. Begin januari komt een nieuwe flyer uit met het programma voor de komende manden. We zijn er van overtuigd dat het een aansprekend aanbod wordt.

Generale Synode

In de maand november ben ik afgezwaaid als lid van de Generale Synode. Vanwege de overgang naar een nieuw vergadermodel heb ik vijf ipv de gewone vier jaar in de Synode (en ook in de kleine synode) gezeten. En aan de ene kant ben ik wel blij dat het er op zit, want het was af en toe een heel forse belasting in tijd en

energie. Aan de andere kant denk ik met veel plezier en heel goede herinneringen terug aan de synodejaren. Om te beginnen kom je daar de volle breedte van de kerk tegen: bonders, vrijzinnigen, lutheranen, en alles wat daar tussen zit. Het is motiverend om te ervaren dat al die mensen vanuit zo verschillende invalshoeken houden van de kerk en de Heer van de kerk en zich daarvoor inzetten. En de onderwerpen waren over het algemeen zeer interessant en leerzaam: een beleidsplan, een visienota, de kerkorde die moet worden aangepast aan veranderende tijden, ethisch bezinning, noem maar op. En in de synode heb je voortdurend het gevoel: hier gebeurt het, hier wordt het beslist en bepaald. En in alles wat de sfeer tussen synode en moderamen heel constructief, kritisch en opbouwend. Ik vind dat ik veel geleerd heb in en van die jaren in de synode. Eigenlijk had ik het niet graag willen missen. Ik vind het prima dat nu anderen aan de beurt zijn en als u ooit de kans krijgt om vanuit de classis te worden afgevaardigd naar de synode: met beide handen aangrijpen die kans!! ds. Wim Bisschop

Noordsoos Wat zijn we dankbaar en rijk dat we regelmatig een predikant in ons midden hebben die ons van alle ter verdieping aanbiedt. Zo waren in november bij ons ds Ton van Prooijen en ds Wim Bisschop. Ds Wim Bisschop legde verder enkele delen van het Onze Vader uit. Op 19 december vieren we samen het Kerstfeest. Dit jaar is er het thema “Stilte in de Kerstnacht”. Op 2 januari hebben we onze Nieuwjaarsbijeenkomst. We wensen kracht en sterkte toe aan ons soosteamlid Johanna Branderhorst. Haar man Wim is na een langdurig ziekbed op 29 november overleden. Mede namens het soosteam een groet, Wim de Kruijf

Oproep:

Op zoek naar fotograaf fotomap Lucaskerk. Te vroeg voor mijn vergadering in de Lucaskerk bladerde ik de fotomap van de gemeenteleden door. Voor mij een middel om gezicht en naam met elkaar te verbinden. Al woon ik hier bijna 2 jaar, het is vaak nog moeilijk deze twee met elkaar te

S ’amen combineren en dan is dat dikke boek een uitkomst. Maar tot mijn verrassing stond ik er nu ook in! "Wauw, ik hoor nu echt bij deze gemeente" was de gedacht die direct bij mij op kwam.

19 Een mooie foto gemaakt op de openingsmiddag van dit lopende seizoen.

Hartelijke groet, Daarom mijn vraag aan de fotograaf of het mogelijk is mij de foto digitaal op te sturen en omdat men mij niet kon

Mevrouw Betty van Wijngaarden wordt nu in haar plaats contactpersoon voor de ziekenhuizen. De heer Henk Zwaan heeft zich jarenlang als diaken ingezet en de heer Pieter Harder heeft zich als ouderlingkerkrentmeester ook zeer verdienstelijk gemaakt.

Uit de wijkkerkenraad

vertellen wie dat was geweest, deze oproep via ons kerkblad.

We zullen hen missen in ons team en we willen alle ambtsdragers graag danken voor hun gewaardeerde diensten die zij ter beschikking hebben gesteld aan de kerk. We zijn blij dat zij alle drie bereid zijn nog een aantal taken te willen voortzetten, maar in ons ouderlingenteam hebben wij echt versterking nodig.

Bevestiging/afscheid ambtsdragers 13 januari 2013 in de Markuskerk

Wie is hiertoe bereid? U bent van harte welkom. Opgave graag bij de scriba.

Op 13 januari wordt tijdens een gemeenschappelijke dienst van de wijkgemeente Breda Midden-Zuid in de Markuskerk bevestigd de heer Rob Snijders als ouderling met bijzondere opdrachten, n.l. met betrekking tot de PR en communicatie en het project Noorderlicht. Ouderlingen en diakenen worden benoemd voor een periode van 4 jaar, met mogelijkheid van verlenging van een periode. Daardoor treden jaarlijks een aantal ambtsdragers af.

In de laatste kerkenraadsvergadering van dit jaar was als gast aanwezig onze nieuwe jeugdwerkster mevrouw Daniëlle van Drongelen. Inmiddels heeft zij met diverse groepen en mensen uit onze gemeente kennisgemaakt. Zij zal ondersteuning bieden aan vrijwilligers in het jeugdwerk waar nodig. Voor de komende tijd zijn er door haar een aantal ideeën en plannen op papier gezet die door haar zijn toegelicht tijdens de vergadering.

Afscheid nemen we van mevrouw Nel Vrijheid, als pastoraal ouderling met bijzondere opdracht voor ouderen en voor de contacten met de ziekenhuizen en verpleeghuizen. Zij was ook lid van de classis.

Verdiepingsdag

Vergadering wijkkerkenraad

Op 26 januari is er een verdiepingsdag voor ambtsdragers, leden van de wijkraden en wijkteams. Het onderwerp is hoe het Noorderlicht in te passen in onze missionaire gemeente.

mw. H.(Rineke) Alberts Viktorsberg 11. 076 - 53 23 710

Beroepingswerk Ds Wagenvoorde zal per 1 mei 2013 met emeritaat gaan en er zal een opvolger voor hem worden beroepen. Recent is over de manier en de voortgang van het beroepingswerk korte informatie gegeven in zowel de Johanneskerk als de Markuskerk door de voorzitters van de beroepingscommissie en van de wijkkerkenraad. De volgende vergadering van de wijkkerkenraad is op dinsdag 22 januari in de Markuskerk.

Karien van Mourik, Scriba, tel. 076 – 56 54 987 [email protected]

Vieringen

Derde advent met het DCC-koor Op zondag 16 december, de derde zondag van advent, komt het DCC-koor (Dutch Christian Choir) uit Roosendaal weer bij ons zingen. Dit koor heeft prachtige adventsliederen op het repertoire, dus het wordt een mooie, muzikale dienst. We lezen die zondag over de geboorte van Johannes. Ook vieren we de maaltijd van de Heer.

Kinderkerstfeest Een week later, op 23 december, is er ’s morgens geen kerkdienst in de Markuskerk. Die middag, om 16.00u, vieren we het kinderkerstfeest, waarvoor iedereen, klein en groot, van harte wordt uitgenodigd!!

Kerst Het gospelkoor SHALOM uit Nieuwendijk zal zingen in onze kerstnachtdienst. Meer daarover leest u

S ’amen

20

elders in deze S’Amen. De dienst begint om 21.30u en vooraf zingen we bekende kerstliederen, begeleid door organist Aart Bergwerff. Onze eigen Markuscantorij werkt mee aan onze kerstviering de volgende morgen, op Eerste Kerstdag.

‘SJOFAR’ uit Dordrecht haar medewerking verlenen. Vóór de dienst zingen zij een tweetal liederen, tijdens de dienst nog eens twee en we zullen de dienst samen met koor zingend afsluiten met het “Ere zij God.’ Het thema van de viering is: ‘welkom zijn’ en het Kerstevangelie naar Johannes zal gelezen worden. (Johannes 1: 1-14).

Oud & Nieuw Op oudejaarsavond bent u van harte welkom in de Johanneskerk. Op nieuwjaarsmorgen komen we samen in de Markuskerk voor een kort morgengebed, dat begint om 11.00u. Vanaf 10.00u is er koffie en alle gelegenheid om elkaar het beste toe te wensen voor het nieuwe jaar. Dat kan ook op 6 januari, de eerste zondag in het nieuwe jaar. We vieren ook die zondag in onze kerkdienst de maaltijd van de Heer. Natuurlijk is er het gebruikelijke ‘koffiedrinken na de dienst’, maar dit zal extra worden aangekleed met een hapje en een drankje.

13 januari Zondag 13 januari is er een gezamenlijke dienst van de Johannesen Markuskerk in de Markuskerk, met daarin het afscheid en de bevestiging van oude en nieuwe ambtsdragers.

We gedenken Geertje van Rij-Buijs Op donderdag 29 november overleed Geertje van Rij-Buijs. Ze was 67 jaar. Geertje kwam begin jaren ’70 naar Breda, met haar man Ies, die hier een tandartsenpraktijk begon. De eerste jaren woonden ze in Heusdenhout, daarna verhuisden ze naar Bavel. Ze was jarenlang actief in onze gemeente als pastoraal contactpersoon en als lid van de bloemengroep, tot ze een paar jaar geleden ziek werd en haar gezondheid ineens erg achteruit ging. Geertje werd in 1945 geboren in het bevrijde Amsterdam, in de zonnige zomer na de lange, moeilijke hongerwinter. Als kleuter kwam ze, onderweg naar opa en oma, vaak langs het Vondelpark. De geur van de rozen die daar bloeiden is haar altijd bijgebleven. Tijdens de dankdienst voor haar leven, op 6 december, zongen we het lied ‘Er is een roos ontloken’, een lied van verwachting en hoop en vertrouwen. We zijn in onze gedachten en gebeden bij haar man Ies, haar kinderen Dorine en Remco, Michiel en Maaike en Ies en Héléne, en haar zes kleinkinderen.

Vieringen

Zondag23 december Vierde zondag van Advent Voorganger: dhr. G. Bosma, Breda In het evangelie van vandaag is het één en al vreugde. Volgens de Herziene Statenvertaling (2010) staat Maria op en gaat op bezoek bij haar nicht Elizabet (Luc. 1:39). ‘Opstaan’ duidt in de Schrift op beweging. Mensen die in beweging komen worden door God in beweging gebracht. Maria staat op en gaat naar Elizabet om haar te bezoeken. Beide vrouwen ontmoeten elkaar en in de ontmoeting worden ze vervuld met Geestkracht. Elizabet begroet Maria met woorden, ingegeven door door de Geest van God: ‘Gezegend ben je onder de vrouwen en gezegend is de vrucht van je schoot’ (Luc. 1: 42). Ja, als de Schriften ergens zinderen van geluk om de komst van God, dan is het wel in het evangelie van vandaag. (Lucas 1: 39-45)

Maandag 24 december Kerstnacht Inmiddels is het traditie aan het worden in de Johanneskerk, dat we in de Kerstnacht, voorafgaande aan de eigenlijk dienst, die om 21.30 uur be gin t , v ana f 21.00 uu r een samenzang is van bekende kerstliederen, die door Graham Kennett op de accordeon worden begeleid. Dus als u graag wilt meezingen, wees dan al om 21.00 uur in de kerk! Het thema van de viering in de Kerstnacht zal zijn: ‘Er – zijn – voor – de - ander (anderen)’ en het Kerstevangelie naar Lucas zal gelezen worden. (Lucas 2: 1-20)

Dinsdag 25 december Kerstdag Aan de dienst op kerstmorgen die om 10.00 uur begint, zal het gospelkoor

Zondag 30 december is er een gemeenschappelijke dienst van de Prot. Gem. Breda in het kerkgebouw van de Lutherse gemeente, Veemarktstraat 11, Breda. De dienst begint om 10.30 uur! (De Markus Lucas en Johanneskerk zijn op die dag gesloten)

Maandag 31 december Oudejaar Gezamenlijke dienst MarkusJohaneskerk in de Johanneskerk, die begin tom 19.30 uur. (De Markuskerk is met oudejaar gesloten). Het thema van de viering zal zijn: ‘Oud en nieuw’ en we lezen over twee oude mensen Simeon en Anna die op een bijzondere wijze bij de tijd zijn gebleven (Lucas 2: 25-38).

Dinsdag 1 januari 2013 Nieuwjaarsdag Gezamenlijke (vesper)dienst Johannes - Markuskerk in de Markuskerk, aanvang 11.00 uur!! (De Johanneskerk is op nieuwjaarsdag gesloten).

Zondag 6 januari Openbaring van de Heer – Driekoningen In het evangelie gaan mensen op zoek naar het licht. Geholpen door een ster vinden ze hun weg. En -zoals in ieder mensenleven- worden de zoekers afgeleid door macht, geld en eer. Maar de eerlijke zoekers laten zich niet misleiden, ze trekken zoekend verder en vinden het licht bij een kind, de Redder van de wereld en leggen voor hem hun schatten neer. De ontknoping van ons verhaal zit in de laatste zin, zoals zo vaak: ‘nadat ze in een droom waren gewaarschuwd om niet naar Herodes terug te gaan, reisden ze via een andere route terug naar hun land’ (Matth. 2: 12). De weg via Herodes is niet de weg van God. De wijzen hebben het kind ontmoet, ze hebben hun rijkdom afgegeven, ze hebben geknield en gezien dat God de wereld zal leiden als een herder. Dàt is de openbaring van de Heer (Mattheüs 2: 1-12).

S ’amen

21

Zondag 13 januari Eerste zondag van Epifanie – De doop van de Heer in de Jordaan. Gezamenlijk dienst JohanneskerkMarkuskerk in de Markuskerk, aanvang

10.00 uur. (De Johanneskerk is vandaag gesloten). In deze dienst wordt er van een drietal ambtsdragers afscheid genomen (dhr. H. Zwaan, mw. A. Vrijheid en dhr.

P.W. Harder) en wordt één ambtsdrager bevestigd (dhr. R.H. Snijders).(Lucas 3:15-16; 21-22).

Martin Wagenvoorde

KERSTNACHTDIENST

Nieuwjaarsbijeenkomst

JOHANNESKERK Dreef 5

De wijkraad van de Johanneskerk nodigt alle gemeenteleden van harte uit om op

Maandag 24 december

vrijdag 18 januari om 20.00u.

vanaf 21.00u.

SAMENZANG o.l.v. Graham Kennett

Aanvang dienst 21.30u. met ds. Martin Wagenvoorde

naar het Kerken- en Glazenhuis te komen om samen met ons het glas te heffen op het nieuwe jaar. Op 3 februari zal in de Johanneskerk ’s middags een Herdenkingsconcert Joodse Onderduik plaatsvinden . En wat nu de reden is dat dit Herdenkingsconcert in de Johanneskerk gehouden wordt, daarover zal Mevr. Ineke Lolcama-Coolsma, dochter van wijlen Ds. Coolsma, in de oorlogsjaren predikant van onze gemeente, ons vertellen . Laat u vóór 13 januari even weten of u komt? Mieke Frankfoorder, tel. 5146523 of [email protected] Graag tot dan! P.S. Als u vervoer nodig heeft, bel dan ook even naar 5146523.

25 december KERSTMORGEN JOHANNESKERK Dreef 5

m.m.v.

GOSPELKOOR

‘SJOFAR’ uit Dordrecht. www.gospelkoorsjofar.nl

Aanvang dienst 10.00u. Voorganger ds. Martin Wagenvoorde

S ’amen

22 Bij het afscheid van ds. P. Masmeijer

Afscheid van een “Athossiaanse” predikant! Afgelopen maand zijn er vele gelegenheden geweest om afscheid te nemen van ds. Masmeijer en zijn vrouw. Van de “Griekse zondag-ochtend” is al verslag gedaan in het vorige Kerknieuws. Op de eerste zondag van november nam de Kleine Kerk afscheid van hun dominee Pieter en Adri. De kinderen hadden een leuke collage voor Adri gemaakt van schaapjes en dit alles in een mooi lijstje verpakt. Schaapjes was het thema waar Adri vaak over sprak met de kinderen. “Wij gaan weg” zei Adri; “maar jullie blijven, als schaapjes blijven jullie bij elkaar”. De kinderen zongen de dominee en Adri als afscheid ook toe, “Dag Adri dag, we zwaaien je gedag!” Zondag 11 november was het officiële afscheid gepland. De middag begon met de afscheidsdienst in een volle kerk. Veel gemeenteleden, gasten en genodigden waren aanwezig. De Cantorij en het Tilburgs Byzantijns Koor zorgden voor een prachtig accent in deze waardige afscheidsdienst. Na afloop van de kerkdienst sprak de voorzitter van de kerkenraad de heer J. Schipper ds. Masmeijer namens de gemeente toe. Hij bedankte voor de afgelopen jaren waarin we gezamenlijk optrokken! Geprobeerd hebben met elkaar de kerk in beweging te houden en de liturgie tot zijn recht te laten komen. De Kleine Kerk heeft veel aandacht gekregen van zijn vrouw Adri. Zij heeft er veel tijd aan gespendeerd, waarvoor veel dank. Dhr. Schipper wees op de bevoorrechte positie die dominees eigen is, je beroep kunnen blijven uitoefenen. Hierna werd een schilderij aangeboden van de Laurentiuskerk, mevr. Masmeijer ontving de bloemen uit de kerk. Het tweede deel van de middag werd een vrolijk geheel. Er waren speeches en liedjes en een gedicht (zie hierna), herinneringen werden opgehaald, cadeaus in ontvangst genomen en intussen werd iedereen voorzien van eten en drinken. Aan het eind van de middag werd de familie Masmeijer onder het zingen van “Adieu meneer de dominee” naar de pastorie geleid. Het laatste afscheid vond plaats in Huize De Werve. Dinsdagochtend 20 november kwamen de bewoners van De Werve in de tuinzaal bijeen om de dominee te groeten. De collega’s pastor Ben Kortman en ds. Paul Siderius en de vrijwilligers van de kerkdiensten waren ook aanwezig. Mevr. Boot, afdelingshoofd, sprak haar waardering uit voor de kerkdiensten en overhandigde een bos bloemen. Na het koffiedrinken ging ds. Masmeijer langs de tafeltjes om iedereen persoonlijk te groeten en nog een laatste bemoedigend woord te zeggen. Hiermee is het tijdperk Ginneken voor ds. Masmeijer afgesloten. De komende tijd staat in het teken van het inrichten van de woning in Zegveld. Gezond met pensioen gaan is een voorrecht. Ook in de “pensioentijd” kan nog veel gedaan worden om in de maatschappij te blijven staan en deel te nemen. De kapel

met de Iconen, in Zegveld, zal voor inspiratie zorgen en veel gesprekken met bezoekers opleveren. Persoonlijk hoop ik dat jullie, Adri en Pieter, gezond en goede jaren in Zegveld tegemoet gaan met kinderen en kleinkinderen en terugkijken op een mooie periode in Ginneken. Annet van Zijl, Scriba

S ’amen

23

Inzameling voor de voedselbank Op zondag 6 januari a.s. wordt er eten ingezameld in de Johanneskerk voor de voedselbank. Evenals voorgaande keren worden alle kerkgangers verzocht niet bederfelijk voedsel mee naar de kerk te nemen. De kinderen zullen weer assisteren bij de verdere inzameling. De diaconie zorgt voor vervoer naar de voedselbank.

Geknipt voor U R. v. Klaveren-Koelewijn

Op weg naar kerst In Amsterdam, op het Damrak, is een kerstwinkel. Het hele jaar door kun je daar terecht voor attributen om het kerstfeest 'aan te kleden'. Toen ik daar een keer langs liep in de zomer dacht ik: nee 'hé? Asjeblieft, zeg! Het hele jaar? Is dat niet teveel van het goede? U kent die verzuchting misschien ook wel: nou alweer? In november, nog vóór Sinterklaas, zie je al etalages met kerstbomen en kerstballen. In de winkels hoor je al 'Jingle Bells' en 'I am dreaming of a white christmas'. Moet dat nou allemaal? Zo vroeg al op weg naar Kerst? Nee hé? En toch, als kerkmensen doen we dat ook: naar kerst toeleven. Advent noemen we dat. Daar nemen we vier weken de tijd voor. En de zin van die vier adventsweken is juist het vooruitkijken. Een kinderlied verwoordt het zo: Advent is dromen dat Jezus zal komen dromen van vrede voor mensen van heden Dromen, dat is je voorstellen dat iets gaat gebeuren. Het gevoel hebben dat er iets aan zit te komen. Een mens kan niet zonder verwachting. In het duister van de nacht wakker liggen met de vraag: wanneer begint het licht te worden?In het ziekenhuis belanden en blijven vertrouwen dat je over een poosje weer naar huis kunt. Verwachten, dat is vooruit dromen. En wie dat doet, wie iets durft te verwachten, die leeft, die heeft er zin in. Zin in de tijd die komt en zin in de toekomst. Advent is in het jaar een periode om dat dromen te oefenen. Dat is de zin van advent: oefenen in verwachting, oefenen in het uitzien naar de toekomst. Zo wordt je sterker, steviger en rustiger in je verwachting. Het ontsteken van de kaarsen is zo'n 'oefening'(vier kaarsen, elke week eentje meer) Het zingen van 'liedjes van verlangen' is zo'n oefening, het vertellen van oude verhalen ook, verhalen vol verwachting, verhalen uit de bijbel. Ons bidden, ons spreken met God is ook een oefening. In verwachting. Het woord Advent betekent: de Komende, Hij die komt. Wij vieren met Kerst de komst van Jezus, de Verlosser. Het Kerstkind is de Mensenzoon die de tijd van God inluidt. Het Koninkrijk van God noemen we dat, de Koninklijke heerschappij waarin al meer de bedoelingen van God met deze wereld waar worden en vorm krijgen. Samenleven,waarin almeer zichtbaar en voelbaar wordt dat God regeert. Waarden en normen, er wordt geroepen om duidelijke regels en heldere afspraken. In de tijd van God, dat koninkrijk, hoef je daar niet om te vragen, dan gelden de waarden van het Koninkrijk: gerechtigheid, solidariteit, vredelievendheid, gastvrijheid, zachtmoedigheid en ruimhartigheid. En die waarden zullen ons de regels, de normen aanreiken waarmee we de samenleving gestalte geven. Dan komen we voluit op voor de zwakken in ons midden; dan geven we vreemdelingen royaal een thuis; dan staan we pal voor de rechten van machtelozen, eenzamen, weduwen en wezen,

zoals dat in de bijbel heet. Dan geven we een stem aan wie het zwijgen kreeg opgelegd. Advent is de periode om op dat koninkrijk vooruit te lopen, om op die waarden en normen nu al in te spelen. Daarmee gaat advent in tegen de moedeloosheid, de matheid, de eenzaamheid ook en het isolement. Dromen van vrede voor mensen van heden. Goede advents- en kerstdagen toegewenst. Ad Geerling, beleidsmedewerker PCOB

in Perspectie

M ediatheek G. van Dooren Belangstelling voor informatie uit de protestantse kerken? Eenmaal per veertien dagen: Kerkbulletin. Aanmelden: [email protected]

Mijnkerk: pionieren op internet

De Protestantse Kerk is bezig met het opzetten van een ‘digikerk’, een kerk op internet. Het past bij het missionaire karakter van de kerk: daar zijn waar de mensen zijn. De Protestantse Kerk vond dat ze daarom niet afwezig kon blijven van het wereldwijde web. Onder de titel ‘Mijnkerk.nl’ experimenteert de nieuwe internetkerk met de vraag of een kerkelijke gemeenschap opgebouwd kan worden rondom een website. De basis wordt hierbij gevormd door een interactieve website die volop in verbinding staat met verschillende sociale netwerken. De digikerk wil een online community rond het christelijk geloof worden, waar mensen terecht kunnen met hun vragen, en hun geloof, emoties en twijfels kunnen delen. En dat 24 uur per dag, 7 dagen in de week. De internetkerk is een pioniersplek, dat wil zeggen dat de Protestantse Kerk daarmee nieuwe doelgroepen wil bereiken: mensen die niet (meer) in de kerk komen, op plaatsen waar de kerk niet of nauwelijks is vertegenwoordigd.

Taizé in Rome

Ook in 2012 organiseren de broeders van Taizé weer een Europese Jongerenontmoeting. Dit jaar reizen jongeren uit alle Europese landen af naar één van de belangrijkste steden van het christendom: Rome. Deze jongerenontmoeting wordt bijzonder, dat staat vast. Daarom organiseren JOP (jeugdorganisatie van de Protestantse Kerk) en Jong Katholiek voor jongeren van 16 t/m 35 jaar een gezamenlijke reis naar Rome.

Doornse Levenskunst weerlegt malle spotjes Humanistisch Verbond

‘Ik geloof in het leven vóór de dood’, laat het Humanistisch Verbond bekende Nederlanders als Alexander Pechtold verkondigen. De suggestie is duidelijk. Christenen zouden het gewone leven van alledag verwaarlozen vanwege hun geloof in een hiernamaals. Hoe onzinnig deze bewering is, wordt aangetoond in de bundel 'Doornse Levenskunst', die onlangs verscheen. Zestien predikanten, verbonden aan Op Goed Gerucht, laten daarin zien hoe rijk de christelijke traditie is aan inzicht en inspiratie voor een mooi, goed en waarachtig leven hier en nu. >'Doornse levenskunst: mooi, goed en waarachtig leven', onder redactie van Aarnoud van der Deijl, Alida Groeneveld en Stefan de Jong. Utrecht; Kok, 2012. Prijs:€ 14,50.

S ’amen

24

Rev’n Ross in de Lukaskerk op 11 november

* Kunst uit eigen kring in de Lukaskerk op 10 november

* Veiling opbrengsten voor Maitland Cottage Home

Tijdens de laatstgehouden Bredase Bijbel Quiz Is uw redactieteam BOVENGEMIDDELD geëindigd!!` Dat mag best even gezegd zijn!

S ’amen

Ekklesia Breda Waalse Kerk (Catharinastraat 83b) Kerstviering Op maandag 24 december om 19.30 is de kerstviering van de Ekklesia Breda. Thema is 'Het verhaal van menswording'. Deze viering vindt plaats in de MARKUSKERK aan het Hooghout 96 te Breda. Met medewerking van Ekklesia koor onder leiding van Jerry Korsmit en pianist Daan Boertien. Toespraak door Franck Ploum.

25

Remonstrantse Gemeente Cimburgalaan 98 aanvang 10.30 uur 23 dec. :dhr. P.W.A. Overdiep 25 dec. : mevr. dr. C.M.G. Berkvens-Stevelinck 06 jan. : Winterbuchmesse Nieuwjaar wensen 20. jan.:ds. A.N. Verheul. Doopsgezinde Gemeente Cimburgalaan 98 Aanvang 10.30 uur 16 dec. : ds. A.A. Rijken 24 dec. : ds. I. ReinholdScheurman; 19.30 uur

Prot. Gem. Ginneken 10:00 uur

Dinsdagen 4, 11 en 18 december om 19.00 uur:

Prot. Gem. Ginneken 10.00 uur. Behalve de eerste zondag alle zondagen dienst van Schrift en tafel. Op de adventszondagen kleine kerk

Oecumenische Adventsvespers in de kerk

16 dec.: 3e zondag van de Advent “Gaudete” Voorganger: Ds. E.V.E. Wijnands , Dalmsholte Christingledienst 23 dec.: 4e zondag van de Advent “Rorate Coeli” Voorganger : Ds. M. Diepenbroek, Burgh

24 dec. kerstavond

S ’amen

26

Stap over op groene energie van Greenchoice en steun Kerk in Actie! U kunt overstappen op groene energie en u ontvangt 0,25 eurocent korting per kWh groene stroom en elke m3 groen gas die u gebruikt. Als u overstapt, helpt u niet alleen het milieu; u steunt ook duurzame energieprojecten in ontwikkelingslanden. Greenchoice doneert namelijk voor elke kWh groene stroom die u gebruikt 0,25 eurocent aan het FairClimate programma van Kerk in Actie. Meer informatie: www.kerkinactie.nl/fairclimate of www.greenchoice.nl/fairclimate 010 478 23 26

S ’amen

27

Vieringen in de periode 16 december 2012 Grote Kerk

Kerstnachtdienst 24 december 21.30 met gospelkoor SHALOM uit Nieuwendijk Op kerstavond, 24 december, is er zoals altijd een kerstnachtdienst in de Grote Kerk. Deze dienst begint om 21.30 uur. Vooraf (vanaf ongeveer 21.10u) is er een ‘kerst sing-in’ met bekende kerstliederen. Dit jaar wordt onze kersnachtdienst opgeluisterd met liederen uit de kerstmusical ‘The Night before Christmas’, gezongen door het gospelkoor Shalom uit Nieuwendijk. Het belooft dus een sfeervolle, feestelijke kerstviering te worden. Voorganger is ds. Ton van Prooijen. Aart Bergwerff bespeelt het orgel. U bent allen van harte welkom!

Protestantse wijkgemeente NoorderBeemden

Lucaskerk Tweeschaar 125, aanvang 10:30 uur

Tijdens alle morgendiensten is er kinderopvang en Kindernevendienst. Maandelijks Jongerennevendienst, info: Noorderbeemden.nl 16 dec. 23 dec. 24 dec. 25 dec. 30 dec. 1 jan. 6 jan. 13 jan. 20 jan.

: ds. W. Bisschop 3e advent, M.v.d.H : ds. W. Bisschop 4e advent, Lucas 8 : 18.00 en 19.30 uur kerstviering voor kinderen 22.00 uur ds. W. Bisschop, cantorij : ds. W. Bisschop : Gesloten, zie Evangelische Lutherse Gemeente : ds. W. Bisschop, morgengebed : ds. W. Bisschop, epifanie : ds. J. Nijboer, Noordwijk : ds. W. Bisschop/pastor F. Verkleij 11.30 uur oec. viering in Bethlehemkerk

Protestantse Wijkgemeente Breda Midden/Zuid

Markuskerk Hooghout 98, aanvang 10:00 uur Tijdens alle morgendiensten is er kinderopvang en Kindernevendienst 16 23 23 24 25

dec. dec. dec. dec. dec.

: : : : :

30 dec. 31 dec. 1 jan.

: : :

6 jan. 13 jan.

: :

ds. T. van Prooijen, 3e advent, viering HA geen morgendienst, zie Johanneskerk Gezinskerstviering, 16.00 uur Gesloten, zie Grote Kerk ds. T. van Prooijen, 1e kerstdag m.m.v. de cantorij en Martjan van der Wel, trompet Gesloten, zie Evangelisch Lutherse Gemeente Gesloten, zie Johanneskerk Morgengebed, aanvang 11.00 uur, nieuwjaar wensen vanaf 10.30 uur ds. T. Van Prooijen, viering HA ds. M. Wagenvoorde en ds. T. Van Prooijen, afscheid en bevestiging ambstdragers

Johanneskerk Dreef 5, aanvang 10:00 uur. e 16 dec. 23 dec. 24 dec.

: ds. M. Wagenvoorde, 3 advent, Kindernevendienst : ds. G. Bosma, Breda, 4e advent : ds. M. Wagenvoorde, kerstnachtdienst, 21.30 uur;

25 dec. 30 dec. 31 dec. 1 jan. 6 jan. 13 jan.

t/m 13 januari 2013

: ds. M. Wagenvoorde, 1e kerstdag m.m.v. gospelgroep Sjofar; kindernevendienst en creche : Gesloten, zie Evangelisch Lutherse Gemeente : ds. M. Wagenvoorde, oudjaarsdienst,19.30 uur : Gesloten, zie Markuskerk : ds. M. Wagenvoorde : Gesloten, zie Markuskerk

Amphia Ziekenhuis, locatie Langendijk Altijd dienst van Schrift en Tafel op zondagmorgen aanvang 10:15 uur. 16 dec. : ds. A Visser 23 dec. : ds. K. van Huisstede 25 dec. : Pastor P. Galama en ds. K. van Huisstede 30 dec. : ds. A Visser 13 jan. : ds. K. van Huisstede 20 jan : ds. T. Los 27 jan : ds. K. van Huisstede Amphia Ziekenhuis, locatie Molengracht, Molengracht 21, Altijd dienst van Schrift en Tafel op zondagmorgen aanvang 10:30 uur. 16 dec. : pastor J. Looijse; zanggroep 23 dec. : pastor J. Schippers 24 dec : Kerstavond ds. K. van Huisstede en pastor P. Galama; aanvang 20.00 uur 30 dec. : pastor J. Looijse 6 jan . : ds T. Los 13 jan. : ds. A. Visser Verpleeghuis Aeneas Altijd dienst op zaterdagavond aanvang 18:15 uur 15 dec. : ds. Henrieke ten Thije 22 dec. : pastor Ellie Bouwmans 24 dec. : ds. Henrieke ten Thije 29 dec. : pastor W. Franken 05 jan. : pater M. van Kooten 12 jan. : ds. Henrieke ten Thije 19 jan. : ds. Henrieke ten Thije Woonzorgcentrum De Breedonk, locatie Mastbos Altijd dienst op vrijdagmiddag aanvang 15:00 uur 14 dec . : ds. M. Wagenvoorde 20 dec . : oecumenische kerstfeestviering 28 dec. : ds. M. Wagenvoorde 04 jan. : pastoor P. van Gorp 11 jan. : ds. C. Nieuwenhuizen 18 jan. : ds. M. Wagenvoorde Zorgkruispunt de Werve Vrijdagen, 15:00 uur Evangelisch Lutherse Gemeente Lutherse Kerk, Veemarktstraat 11, aanvang 10:30 uur Informatie en wijzigingen voor de rubriek ‘Vieringen’ vóór 8 januari opgeven aan de redactie: [email protected]

S ’amen

Bij onbestelbaarheid: Retour Pottenbakkerstraat 51, 4813 LB Breda

Alles voor óp uw vloer en vóór uw raam vindt u bij

Woonboulevard Breda, Kruisvoort 62, langs de Ettense Baan. Voor meer informatie: www.roobol.com. Roobol vindt u ook in Almere-Buiten, Almere-Stad, Amersfoort, Barendrecht, Bergen op Zoom, Delft, Den Haag (F.H. Laan), Den Haag (Leyweg), Den Haag (Megastores), Dordrecht (Woonboulevard), Dordrecht (Sterrenburg), Hellevoetsluis, Hilversum, Hoogvliet, Huizen, Maassluis, Naaldwijk, Oosterhout, Oud-Beijerland, Ridderkerk, Rijswijk, Roosendaal, Rotterdam, Sliedrecht, Soesterberg, Spijkenisse, Utrecht, Vlaardingen, Zeist en Zwijndrecht.

28