Kerst bij de lieveheersbeestjes met vooraf concert voor een wortelcake
Film en educatie
Inhoudstafel
... in het vertoningscircuit van Lessen in het Donker, in het kader van het festival Open Doek, een workshop ingericht door Jekino, een film in de klas... Film kreeg een plaats in het lessenpakket van heel wat scholen en wij zorgen graag voor een goede programmatie en pedagogische omkadering. Daarbij spelen we in op de eindtermen en ontwikkelingsdoelen. We maken jaarlijks een fijne selectie van een 30-tal films uit het afgelopen seizoen, richten op heel wat plaatsen vertoningen in en zorgen voor kant en klare lesmappen voor een boeiende verwerking in de klas. In elke lesmap wordt aandacht besteed aan een filmtechnische en inhoudelijke benadering van de film. We stimuleren jullie graag om de film met een frisse blik te bebekijken. Bij elke film uit het aanbod leggen we de focus op één filmterm. doelgroep 2e en 3e kleuterklas.
CONCERT VOOR EEN WORTELCAKE
KERST BIJ DE LIEVEHEERSBEESTJES
www.lesseninhetdonker.be www.opendoek.be www.jekino.be
FEEDBACK! We horen graag je reactie over de film, de bespreking en de lesmap. Surf snel even naar de site www.lesseninhetdonker.be om een evaluatieformulier in te vullen. Ook de leerlingen kunnen hun reactie kwijt op de pagina van de film die ze zagen! Alvast bedankt!
Over de makers
6
Animatiefilm in Estland
7
Filmbeleving: indrukken verzamelen
8
De belangrijkste personages op een rijtje
9
De belangrijkste verhaallijnen
11
Focus op: Een grote wereld door kleine ogen
15
Opdracht rond inhoudelijke aspecten
17
Het verhaal in grote lijnen
18
De belangrijkste personages
19
Opdrachten rond inhoudelijke aspecten
20
Filmfiche Kopieer de filmfiche voor je collega’s die de kinderen vergezellen naar de film. Zo zijn ze meteen voorbereid op de filmvisie. Laat de leerlingen ter introductie onderstaande filmstrip bekijken.
KERST BIJ DE LIEVEHEERSBEESTJES Synopsis De twee lieveheersbeestjes Tim en Mia vieren Kerstmis in een dennenboom in een besneeuwd bos. Hun feestje wordt verstoord wanneer hun boom omgehakt wordt om dienst te doen als kerstboom. Samen met de boom belanden ze in een huis waar het -net als in het bos- wemelt van de kleine kriebelbeestjes. De kennismaking verloopt vlot, maar Mia en Tim merken dat de insecten zich enkel zorgen maken om hun eigen zaakjes. Hoe zullen zij terug in hun bos geraken? Een frisse en leuke animatiefilm met fijne figuurtjes!
concert voor een wortelcake
Vooraf de kortfilm: CONCERT VOOR EEN WORTELCAKE Een absurde tekenfilm over een kattenorkest en een opa, oma en kleindochter. Terwijl het kattenorkest het ‘concert voor een wortelcake’ inzet, besluit oma een wortelcake te bakken… Technische fiche Originele titels: Lepatriinude Jõulud/ Konsert Porgandipurukale Estland, 2001 & 2002. Regie: Heiki Ernits en Janno Põldma. Animatiefilm. 62 min (resp. 50 & 12). Nederlands gesproken.
>>>
Festivalprijzen/bekroningen KERST BIJ DE LIEVEHEERSBEESTJES -
Kerts bij de lieveheersbeestjes
1e prijs voor Lange Animatiefilm op Krok 2002, Internationaal Animatiefilmfestival in Kiev, Oekraïne, 2002
CONCERT VOOR EEN WORTELCAKE - - - -
Beste Animatiefilm op het 1e Animatiefilmfestival BIMINI, Letland, 2003 Speciale Vermelding van de Kinderjury op het 43ste Internationale Kinderfilmfestival Zlin, Tsjechië, 2003 Beste Animatiefilm voor Kinderen op het 1e Animatiefilmfestival TINDIRINDIS, Litouwen Zilveren Olifant voor Beste Animatiefilm op het Golden Elephant International Children’s Film Festival, India, 2003
Belangrijk om vooraf mee te geven! Vertel de kinderen op voorhand dat ze voor KERST BIJ DE LIEVEHEERSBEESTJES eerst een kortfilm te zien krijgen! Geef daarbij eventueel bij elke film een klein beetje uitleg over het verhaal en de personages.
Over de makers
Animatiefilm in Estland
Janno Põldma
Gebaseerd op een artikel van Chris Robinson (schrijver, artistiek directeur van het Ottawa International Animation Festival) voor MFA.
Geboren op 7 november 1950, Tallinn (Estland).
Animatiefilms uit Estland kregen al de meest uiteenlopende omschrijvingen: vreemd, absurd, filosofisch, politiek geladen, kinderlijk en provocerend. Hoewel Estse films bij het grote publiek misschien niet direct een belletje doen rinkelen, merk je hun invloed zelfs op in Amerikaanse producties zoals THE RUGRATS. Op het palmares van internationale animatiefilmfestivals vind je opvallend veel producties uit Estland terug.
Janno Põldma begon in 1973 als assistent cameraman in de Tallinnfilm Studio’s. Later werkte hij mee aan een 20-tal animatiefilms. Hij maakte zijn debuut als regisseur in de poppenanimatie-afdeling van de Tallinnfilm Studio’s in 1991 met de poppenfilm BROTHERS AND SISTERS. Hij schreef ook een 5-tal stukken voor poppentheater en een kinderboek. Heiki Ernits Geboren op 24 maart 1953, Tallinn (Estland). Heiki Ernits studeerde af als kunstleraar aan het Pedagogische Instituut van Tallinn. Hij ging aan de slag als fotograaf, leraar, regisseur en hij ontwierp covers voor boeken. Hij maakte ook tal van commercials (o.a. voor Mazda, Lada, Hyundai Computers). In Estland werd hij vooral bekend als cartoonist. Sinds 1978 is hij aan de slag in de Tallinnfilm Studio’s.
THE ADVENTURES OF JUKU THE DOG uit 1930 was de eerste Estlandse animatiefilm, maar van een echte productie is pas sprake vanaf de jaren ‘50, wanneer de poppenanimatie-afdeling van de Tallinnfilm Studio’s wordt opgericht. Rein Raamat was de eerste Estlandse animatiefilmmaker die internationaal bekend werd met THE BIG TYLL (over een mythische figuur uit de vaderlandse geschiedenis) en HELL. Mede dankzij hem kwamen nieuwe filmmakers in ‘the spotlights’ te staan, o.a. ook Heiki Ernits en Janno Põldma, die hun roots hadden in krantencartoons en surrealistische kunst. Deze nieuwe lichting werd het uithangbord voor de animatiefilm in Estland. Het in elkaar stuiken van het sovjetsysteem veroorzaakte een crisis in de (door de staat ondersteunde) Russische filmstudio’s - slechts weinigen konden met succes de overstap naar de vrije markt maken. In Estland verliep het anders: de animatie-afdelingen van de Tallinnfilm Studio’s sloten even de deuren, maar al snel namen animatiefilmmakers zelf het management in handen. Een nieuwe lichting artiesten kreeg z’n kans. Om financieel te overleven maakten ze ook commercials en producties voor televisie. Zo waren CONCERT VOOR EEN WORTELCAKE en KERTS BIJ DE LIEVEHEERSBEESTJES oorspronkelijk voor de televisie bedoeld, maar hun bioscoopcarrière in Estland was zo succesvol dat het buitenland als snel volgde. Voor meer info: Joonisfilm: www.joonisfilm.ee Nukufilm: www.nukufilm.ee
DE BELANGRIJKSTE PERSONAGES
FILMBELEVING Tim
INDRUKKEN VERZAMELEN •
Doos vol gevoelens
In de film komen de 4 hoofdgevoelens aan bod: blij, boos, bang en verdrietig. De ‘Doos vol gevoelens’ geeft je uitgebreid de kans om hier rond te werken. Gebruik hiervoor BIJLAGE GEVOELENS achteraan in de lesmap! • Hang 4 prenten (met bvb. een blij, verdrietig, angstig en boos gezichtje) op in de klas, één aan elke muur. Voorzie ook een reeks kleine prenten waarop deze gevoelens duidelijk zichtbaar zijn. De kinderen mogen de prenten hangen bij het juiste gevoel. Laat de kinderen verwoorden waarom ze een prent bij een bepaald gevoel plaatsen. Je kan hen in tijdschriften, boekjes, kranten,… ook zelf op zoek laten gaan naar prenten die bij de verschillende gevoelens passen. • De kinderen gaan de gevoelens herkennen en willen er over vertellen. Maak hierbij misschien gebruik van maskers die telkens een gevoel uitdrukken. Ze zetten het gepaste masker op als ze iets willen vertellen over een situatie waarin ze bvb. heel boos waren. Het masker helpt jonge kinderen soms om de drempel van het vertellen in groep te overwinnen.
Dit mannelijke lieveheersbeestje woont in een huisje in het bos. Met Kerstmis heeft hij een cadeau voor het allermooiste lieveheersbeestjesvrouwtje… Mia. Hij is heel zorgzaam en wil er echt alles aan doen om samen veilig terug thuis te geraken. Tim geeft veel om anderen. Mia Ook Mia woont in een huisje in het bos. Met Kerstmis nodigt ze voor de allereerste maal een gast uit… Tim. Wanneer ze in het mensenhuis terechtkomen, reageert ze erg angstig. Ze is bijzonder pessimistisch over de afloop van hun avontuur. Ze stelt zich erg afhankelijk op en laat al het initiatief volledig aan Tim over. De bewoners van het huis: Pedro en zijn familie Pedro is aan de luie kant; liefst van al speelt hij gitaar. Zijn vrouw doet veel aan sport. Hun kinderen zijn soms ondeugend. Ze vormen een hecht gezin. Salvatore Salvatore loop graag te pronken; hij is erg modebewust en pakt uit met speciale kledij. Hij vindt zichzelf één uit de duizend en wil er steeds piekfijn uitzien. De modeshows die hij organiseert, dienen vooral om zichzelf in de kijker te zetten.
DE BELANGRIJKSTE VERHAALLIJNEN Activiteit/opdracht
Het verhaal in grote lijnen
Laat de kinderen al spelend de belangrijkste personages ontdekken. De hoofdpersonages uit de film hebben duidelijke kenmerken. Beeld deze uit en laat de kinderen raden welk personage je bent. Enkele typerende kenmerken: • Tim wrijft de hele tijd door zijn haar • Pedro speelt graag gitaar • Julia doet aan gewichtheffen en is erg sportief • De kinderen van Pedro verkleden zich als indiaan • Mia is vaak heel bang De kinderen kunnen zelf nog meer karaktertrekken van de figuren aanreiken.
Het is Kerstmis bij de lieveheersbeestjes. Iedereen is druk aan het overleggen over cadeautjes. Voor Tim is het dit jaar extra speciaal. Hij heeft immers al lang een cadeautje voor Mia! Ook zij is in de wolken en wacht vol ongeduld op haar gast. Ze drinken thee, praten wat en dan is het eindelijk zover… Pakjestijd! Plots begint alles te schudden en te beven. De boom waarin Mia woont, wordt omgehakt en naar een huis gebracht om er dienst te doen als kerstboom. Wanneer Tim en Mia enkele uren later weer bij hun positieven komen, weten ze niet goed waar ze zijn terechtgekomen. Eén ding is zeker: ze zijn niet langer in het mooie, besneeuwde bos. De lieveheersbeestjes willen zo snel mogelijk terug, maar dat blijkt niet zo eenvoudig. Ze maken spoedig kennis met de anderen insecten die het huis bewonen. Eerst ontmoeten ze een man met een vliegtuig. Ook hij wil vluchten, maar waarheen? Ze worden gevangen genomen door drie indiaantjes - de kinderen van Pedro en zijn vrouw Julia. Pedro is boos omdat zijn kinderen Tim en Mia vastgebonden hebben; hij wil het weer goed maken met een liedje. Hij wil hen ook helpen bij hun terugkeer naar het bos. Zijn hond zal de weg wijzen. Maar helaas… hij brengt hen naar de koelkast. Er zijn nog meer insecten in huis. Eentje van hen is heel bijzonder… Salvatore de vlieg. Hij geeft een modeshow voor Tim en Mia. Hier hebben ze niet veel zin in. Liefst van al willen ze zo snel mogelijk naar buiten. Salvatore wil helpen: ze mogen op zijn rug meevliegen. Maar de fiere vlieg houdt regelmatig halt: eerst wil hij douchen, dan nog een nieuwe strik aandoen, dan is het tijd voor een stukje taart en dan… zijn ze er eindelijk… Althans… dat dachten ze! Want dit is hun bos helemaal niet, het is gewoon een postkaartje met de afbeelding van een bos. Hun zoektocht kan weer van nul af aan herbeginnen. Wanneer de kerstman langs komt, mogen Tim en Mia een wens doen. Natuurlijk wensen ze zo snel mogelijk terug naar huis te kunnen. Misschien kan hij hen helpen…
10
11
Reconstructieopdrachten
Om de quiz wat spannender te maken, kan je een scorebord voorzien aan de hand van voetstappen op een groot laken. Per goed antwoord mogen ze één stap vooruit.
• Reconstructie van het verhaal Benodigdheden: de prenten uit bijlage. Reconstructie 1 tot en met 7 In KERST BIJ DE LIEVEHEERSBEESTJES volgen de gebeurtenissen elkaar op in een snel tempo. Dat maakt het voor jonge kinderen misschien moeilijk om het verhaal in de juiste volgorde weer te geven. De prenten in bijlage kunnen hen ondersteunen. Voorzie bij de bespreking volgende stappen: 1. Bespreking van de prenten. 2. Neem één van de prenten weg. Welke prent ontbreekt? 3. Wanneer het voor iedereen duidelijk is wat er op de prenten staat, kan je met de kinderen het verhaal nog eens kort overlopen en de prenten in de juiste volgorde leggen. Om verwarring te vermijden, rangschik je de prenten in leesrichting (van links naar rechts). 4. Wanneer de kleuters de volgorde goed kennen, kan je een klein spelletje doen: verwissel 2 prenten van plaats… Kunnen de kleuters ontdekken welke prenten van plaats veranderd zijn? •
•
De TV
Geef elk kind de opdracht om een stukje uit de film te tekenen. Mogelijke tekeningen: - - - - - - - -
pakjes inpakken Tim en Mia in het huis Tim en Mia in de boom Tim en Mia worden gevangen genomen Tim en Mia krijgen hulp van Pedro Tim en Mia krijgen hulp van Salvatore Tim en Mia bij de kerstman Terug in het bos
Iedereen tekent op een rol behangpapier. Geef de precieze plek aan ‘van waar tot waar’ elk kind mag tekenen. De rol wordt nadien terug opgerold. Het is belangrijk dat de tekeningen in de juiste volgorde staan. Wie niet mee kan tekenen, mag intussen een tv maken. Dat kan eenvoudig met behulp van een kartonnen doos. De rol behangpapier wordt in een stok gehangen zodat ie uitgerold kan worden. Zo kan iedereen de film nog eens opnieuw bekijken op het eigen tv-toestel.
Quiz
Maak kaarten met vragen die te maken hebben met de film. Een paar mogelijke vragen: - - - - - - - - - - - - - -
Benodigdheden: groot laken, verf, kaarten met vragen.
Waar wonen de lieveheersbeestjes? Waarom gaat Tim naar Mia? Hoe komt het dat het huisje van Mia zo schudt en beeft? Wat deden ze allemaal in het huis van Mia? Wanneer werden Tim en Mia weer wakker? Wat zag Tim toen hij net in het tapijt was gevallen? Waarom moest ‘sportvrouw’ Julia Pedro wakker maken? Wat doet Pedro graag? Noem 3 dingen die je Julia zag doen. Wat gebeurt er in de koelkast? Hoe komen ze in de keuken terecht? Waar komen ze zoal terecht op de rug van Salvatore? Hoe komen ze uiteindelijk in het bos? …
•
Dramaoefening
Jonge kinderen vinden het altijd fijn om een film / verhaal na te spelen. Op voorhand kan je, al dan niet samen met hen, een aantal zaken klaarmaken: kledij, de pakjes, stukjes uit het decor... Dit concreet materiaal helpt hen om het verhaal tot leven te brengen. Laat ieder kind aan bod komen bij het uitbeelden. Wie speelt er welk fragment?
12
13
FOCUS OP... Fragmenten die makkelijk uit te beelden zijn: - - - - - -
De grote wereld door kleine ogen
Tim en Mia in het huisje van Mia (thee drinken,…) Tim en Mia in de kerstboom (spiegelen in de kerstbal,…) De kinderen van Pedro nemen Tim en Mia gevangen + Pedro die gitaar speelt Salvatore’s modeshow De haltes van Salvatore, met Tim en Mia op z’n rug …
Alle insecten leven in een mensenwereld, een wereld vol grote dingen. Wanneer ze bvb. in de koelkast zitten, lijkt een stukje kaas in hun ogen bijzonder groot. Onderstaande opdrachten nemen de kleuters mee in een wereld waarin ze soms heel groot en soms heel klein lijken. Opstart: Als inleiding op de opdrachten kunnen de foto’s in bijlage gebruikt worden ter illustratie van hoe een woonkamer, een borstel,… er uitziet vanuit “insecten-standpunt”. Hierbij horen de foto’s grootklein 1 tot en met 4. Foto’s invoegen bij dit hoofdstuk, eventueel op één blad samenbrengen… Mogelijke opdrachten: • In de klas wordt in één hoek samen met de kinderen een “grote wereld” gecreëerd, in de andere hoek een “kleine wereld”. Hoek 1: Koelkast Bouw samen met de kinderen een “reuzenkoelkast”. Voorzie voldoende groot materiaal. Wat zetten we allemaal in onze koelkast? - - - - - -
Een grote doos melk (kan je maken met een grote kartonnen doos) Een groot stuk kaas (met een spons) Een groot sardienenblik Een grote fles (die bestaan bvb. als spaarpot) Gigantische stukken fruit (met papier-maché) …
Hoek 2: Het bos Hoe zou het bos er uit zien als wij zouden kijken als reuzen? Richt de
14
15
OPDRACHTEN ROND INHOUDELIJKE ASPECTEN hoek in als een mini-bos, met allemaal klein materiaal.Wat zetten we in de hoek? - - - - -
•
Modeshow:
De kinderen ontwerpen hun eigen kledij. Als iedereen klaar is, maak je een podium waarop ze hun kledij mogen showen.
Kleine bomen (met behulp van wc-rolletjes) Een huisje gemaakt van kleine takken, mos,… Kleine paddestoelen uit klei Kleine diertjes …
•
Feestje:
De kinderen knutselen een cadeautje voor een klasgenoot. Laat het knutselen betrekking hebben op het verhaal. Nadien worden alle knutselwerkjes ingepakt en uiteraard ook uitgedeeld. •
Koken:
Hoe zou hun gezellig dineetje er uitzien? Stel een haalbaar menu samen dat de kinderen zelf kunnen klaarmaken. •
Zelf een huisje maken:
Je kan met de kinderen op stap gaan in de buurt van de school. Verzamel materiaal om een huisje te maken voor de lieveheersbeestjes. Misschien kunnen ze zelfs een paar figuren uit de film namaken zodat ze het verhaal in de vorm van een verteltafel kunnen naspelen.
•
Matrixrooster
Achteraan in deze bundel vind je een matrixrooster met legkaarten. Je kan het materiaal eventueel wat vergroten. Bedoeling is dat de kinderen de figuren in volgorde plaatsen van klein naar groot, dan weer van groot naar klein. Deze opdrachten kunnen uiteraard verder aangevuld worden met andere prenten of foto’s.
16
17
CONCERT VOOR EEN WORTELCAKE Het verhaal in grote lijnen
LAATSTE BEDRIJF: DE WORTELCAKE
BEDRIJF 1: ONTWAKEN Oma, opa en kleindochter liggen in bed en worden gewekt door Meneer Konijn. Oma wast zich als eerste. Dan haalt ze opa en kleindochtertje. Oma heeft een idee: ze wil een wortelcake maken! Maar daar heeft ze wel wortelen voor nodig. Daarvoor zorgen opa en kleindochter.
Nu kunnen ze eindelijk naar huis. Het is tijd voor de wortelcake. Iedereen eet mee: oma, opa, kleindochter, de muizen en Meneer Konijn. Maar de vliegen…?
DE BELANGRIJKSTE PERSONAGES BEDRIJF 2: OMA VLIEGT
Oma, kleindochter, Meneer Konijn, de muizen, opa...
Ondertussen doet oma de was. Maar twee vliegen komen haar storen. Ze ploeteren in de modder en maken oma’s laken vuil. Oma houdt het graag netjes - ze geeft de vliegen een poetsbeurt. Dat is niet naar de zin van de vuile beesten; ze hebben liever modder dan sop. De boel loopt uit de hand. De vliegen komen in het laken terecht en sleuren oma mee de lucht in. Ze belandt in het water. Ook daar vindt ze haar bezigheid: ze poetst de tanden van een vis. Opa en kleindochter keren terug met de wortel. Ze vinden de tuin… herschapen in één grote puinhoop. Hier klopt iets niet… Ze gaan op zoek naar oma. BEDRIJF 3: TRAGIEK DER MUIZEN Kleindochter vindt één schoen van oma. En de tweede schoen… maar oei - er zit een muis in! Daar heb je Meneer Konijn weer. Weet hij misschien meer?
en de vliegen.
BEDRIJF 4: VLIEGENDE VERLIEFDHEID Nog steeds spelend in de modder zien de vliegen… twee mooie meisjesvliegen. Nu willen ze wel proper zijn. Wie kan daar voor zorgen? Opa en kleindochter klimmen in een boom, kijken uit over het water en zien… oma’s voeten. Ze duiken het water in, zwemmen erheen en zien… hoe oma een octopus in het sop zet. Tenslotte krijgen ook de vliegen een stevige poetsbeurt.
18
19
Opdrachten Voor jonge kinderen is het interessant om de personages te ontdekken via opdrachten. •
Via voorwerpen
Neem voorwerpen, die typisch zijn voor de personages mee naar de klas. De kleuters zeggen welk voorwerp bij wie hoort en imiteren hoe de personages het gebruiken. Bvb. je kan een zwaard meenemen. Dit doet de kleuters denken aan opa. De kleuters tonen hoe opa het zwaard gebruikt. Mogelijke andere voorwerpen: mes, wortel, bril, laken, tandenborstel, voetbal, een muziekinstrument, een kookboek, een meetlat, een wasknijper, schoenen, een deegrol,… •
Twister met voorwerpen (gebruik hiervoor de bijlage ‘voorwerpen’)
Op de bollen waar de kleuters met hun handen en voeten moeten opstaan (elke bol heeft een kleur), staan verschillende voorwerpen afgebeeld. De kleuren staan ook op een draaischijf. Er wordt gedraaid. De pijl staat stil op rood. De kleuter gaat met hand / voet op een voorwerp staan dat op een rode bol staat. Ze benoemen het voorwerp waarop ze staan en zeggen bij welk personage het hoort. Zo kan een kleuter bvb. op een laken terecht komen. Het laken verwijst naar oma, maar ook naar de vliegen. Geef de spelers de kans om te verwoorden waarom ze dat personage kiezen. • Twister met personages (Gebruik hiervoor de bijlage ‘personages’) Ook met de personages kan je een twister maken. Zowel op de draaischijf als op het doek (op de grond) staan de personages door elkaar afgebeeld. Ze moeten op zoek naar het personage waar de pijl halt houdt. •
in de film). De kleuter van groep 1 weet dus dat hij bij de andere groep iets moet vinden dat bij een muis hoort. De kleuter van groep 2 weet dat hij op zoek moet naar een personage dat in de film zingt. Groep 1 staat aan de ene kant van de klas, groep 2 aan de andere kant. Dan wordt er muziek gedraaid. De kleuters doen hun personage / voorwerp of situatie na. Ze zoeken bij de andere groep iemand / iets dat bij hen hoort. Als ze de juiste gevonden hebben, gaan ze zitten. Zo zie je onmiddellijk wie klaar is. Wanneer iedereen zit, laat je alle kinderen aan het woord. Ze zeggen wie of wat ze voorstelden. Hebben ze allen de juiste keuze gemaakt? •
Beweging
Een kleuter krijgt een personage aangewezen; hij is de ‘tikker’. Volgens het idee van ‘Schipper mag ik overvaren’, stellen de andere kleuters vragen, bvb. “heb je meegegeten van de wortelcake?”. Indien het antwoord ‘ja’ is, mogen de kleuters proberen overlopen naar de andere kant. Wie getikt wordt, gaat even aan de kant zitten. Is het antwoord ‘neen’, dan weten kleuters dat de tikker een vlieg is. De kleuter die het eerst het juiste antwoord raadt, wordt de nieuwe tikker. Stimuleer de kleuters om creatieve vragen te stellen (bvb. “ben je een vrouw?”, “ben je oud?”, “ben je een dier?”). Het spel blijft oppervlakkig wanneer steeds dezelfde vragen gesteld worden. Geef de kleuters eventueel op voorhand de tijd om vragen te bedenken. •
Uitbeelden van personages
De kleuters doen een personage na, bvb. oma die aan het poetsen is. De andere kleuters raden wie er wordt uitgebeeld. De kleuter die als eerste geraden heeft, mag als volgende uitbeelden.
Twee groepen
OPDRACHTEN ROND INHOUDELIJKE ASPECTEN
Verdeel de klas in 2 groepen. Eén groep wordt een personage (groep 1), de andere groep een voorwerp / situatie (groep 2). Het is belangrijk dat de kleuters niet van elkaar weten wie of wat de anderen voorstellen. Bvb. een kleuter van groep 1 stelt een muis voor. Bij groep 2 krijgt een kleuter de opdracht om de situatie na te spelen waarin er gezongen wordt (zoals
20
•
Zoekspel (per 4 of 5)
Oma heeft ingrediënten en materiaal nodig voor het maken van de cake. Aan de hand van een plannetje kunnen de kleuters deze ook verzamelen. Op het plannetje staan de ingrediënten en materialen die ze per groep
21
moeten verzamelen. Per ingrediënt / materiaal moeten ze iets in de klas zoeken of een bepaalde opdracht uitvoeren. Vb. Verberg één van de materialen die nodig zijn om de cake te maken. Geef aanwijzingen aan de kleuters zodat ze het voorwerp kunnen vinden. Vb 2: Geef de kleuters een opdracht zoals “zoek 5 verschillende voorwerpen met een rode kleur”, “maak een puzzel binnen een bepaalde tijd”, “kleed een pop aan binnen een bepaalde tijd”, enz.
tikken. De kleuter die getikt werd, speelt de volgende slaapkop. •
Je kan de poppenhoek zo inrichten dat het een filmdecor wordt. In de film wast oma kledij, lakens,… De kleuters kunnen dit stuk naspelen en de kleedjes / dekentjes /… van de poppen wassen. Laat de kleuters de opdracht écht uitvoeren. Zorg voor kommen met water, zeep, washandjes,… Span in de poppenhoek een wasdraad waaraan ze de kleedjes, etc. met wasknijpers te drogen hangen. Als jouw kleuters van spanning houden, kan je er iets extra aan toevoegen. Duid 2 kleuters aan die de vliegen spelen. De andere kleuters mogen niet weten wie je hebt aangeduid. De vliegen hebben de opdracht om de propere was vuil te maken zonder dat de anderen het merken. Dit moet dus heel stiekem gebeuren. Wanneer de 2 vliegen ontdekt zijn, worden er 2 andere kleuters aangeduid.
Wanneer alle ingrediënten en materialen gevonden zijn, kan de cake in de klas gemaakt worden. Benodigdheden: de ingrediënten + materiaal om de cake te maken + het plannetje. •
Zelf wortelen planten
Een paar weken voor je naar de film gaat, kan je in de klas wortelen planten. Kleuters doen dit erg graag. Nadat je de film gezien hebt, kan je de wortelen gebruiken om zelf een ‘wortelgerecht’ te maken. •
Bewegingsverhaal
Een bewegingsverhaal doe je tijdens een bewegingsmoment (in een grote ruimte en in gepaste kledij). Vertel het verhaal “in grote lijnen”. Intussen beelden de kleuters uit wat jij vertelt (bvb. terwijl je vertelt dat oma zich wast, doen de kleuters ook alsof ze zich wassen). Laat de kleuters voldoende tijd en ruimte om de bewegingen te maken. Voorzie een pauze na elke handeling en vertel pas verder wanneer iedereen klaar is. Beweging “Wek me als je kan”
In de film zie je hoe Meneer Konijn iedereen gaat wekken. Hij zegt “good morning” en geeft een hand. Dit kan je in een bewegingsspel gebruiken. Eén kleuter staat aan de andere kant van het lokaal. Deze kleuter is de slaapkop (= gaat op de grond liggen en doet alsof hij slaapt). De andere kleuters krijgen de opdracht om de slaapkop te wekken. Dit moeten ze doen op verschillende manieren. Ze kunnen de slaapkop wakker schudden, een wekker nadoen, heel veel lawaai maken,… Na een tijdje wordt de slaapkop wakker en probeert een andere kleuter te
22
lay-out:
[email protected]
•
Poppenhoek
23
Bijlage Gevoelens
24
25
Bijlage Reconstructie
26
27
Bijlage Matrixrooster Dit is het matrixrooster: vergroot dit naar A3
28
29
Hier zijn de legkaarten voor de personages DE PERSONAGES:
DE GROOTTES:
I
I
I
30
31
I
Bijlage Voorwerpen
32
33
Bijlage Personages
34
35
36
37