Kerkinformatie. Katern over het liedboek. Justitiepastoraat wil mensen weer thuis brengen Gemeenteleden doneren online Missionaire tips&stops

Kerkinformatie nummer 215 • juni 2013

Katern over het liedboek Justitiepastoraat wil mensen weer thuis brengen • Gemeenteleden doneren online • Missionaire tips&stops

2|

Internetnieuwtjes Religie als blijver

Geloofsopvoeding

Database werkvormen jeugdwerk

www.chirho.nl

www.jop.nl/werkvormen

Chi Rho is een spannende 26-delige serie op 13 dvd’s voor kinderen van 8-12 jaar. De afleveringen kunnen ook los van elkaar gezien worden. Bij deze afleveringen heeft JOP een speciale website gemaakt waarop ouders gespreksvragen, knutseltips en achter grondinformatie kunnen vinden. Hierdoor kunnen ze op een laagdrempelige manier met hun kinderen in gesprek rondom Bijbelse thema’s als liefde, vertrouwen en bidden.

Wie succes heeft met een mooie werkvorm voor jeugdwerk in eigen gemeente, kan dit sinds kort rechtstreeks delen met anderen. JOP, jeugdorganisatie van de Protestantse Kerk, is daarvoor een interactief systeem gestart. Op eenvoudige wijze kan iedereen zelfbedachte werkvormen toevoegen aan de werkvormen-database op de website van JOP. Aanmelden en uploaden kan via de site.

Nieuw jasje Amstelveen

Leesrooster

www.pga-b.nl

Op 7 juni verschijnt het geheel vernieuwde editie van De Eerste Dag. Dit tijdschrift verschijnt viermaal per jaar als handreiking voor voorgangers en kerkmusici die het Oecumenisch Leesrooster of het Gemeenschappelijk Leesrooster volgen. Het staat vol suggesties voor de liturgie, aantekeningen bij de schriftlezingen, inspirerende illustraties, gebeden en gedichten, culturele associaties, verwijzingen naar de wereldkalender en materiaal voor 'met kinderen in de kerk'.

www.religie-in-cultuur.nl Begin mei is de website Religie-in-Cultuur.nl online gegaan. De site is te zien als een internettijdschrift en bevat essays, artikelen en besprekingen over religie als factor in de cultuur. Volgens de makers ligt het belang van de website in de grondgedachte: 'hoe seculier een cultuur ook moge zijn, religie blijft!' In de eerste aflevering van Religie-in-Cultuur.nl staan beschouwingen over secularisme en religie in Nederland, religie en de politieke idee 'Europa', en over het conflict in het Midden-Oosten. Het digitale tijdschrift verschijnt ongeveer drie keer per jaar met nieuwe artikelen. Het is ontstaan uit een initiatief van Anton van Harskamp en Bart Voorsluis, die tevens de redactie vormen. Lezers kunnen zelf een bijdrage over de rol van religie in politiek, kunst, economie, het sociale leven etc. aanleveren. Uit het artikel moet inhoudelijke betrokkenheid blijken. De bijdrage mag een omvang hebben van tussen de 2000 en 5000 woorden. Bij aanlevering moet een korte samenvatting worden meegestuurd, met aan aantal sleutelwoorden. Het adres voor inzendingen staat op de site.

Een website voor uw gemeente: te moeilijk? Te duur? Niet haalbaar? Kijk eens op www.protestantsekerk.net!

www.de-eerste-dag.nl De Protestantse Gemeente Amstelveen Buitenveldert heeft haar websites in een nieuw jasje gestoken. Zowel de algemene site als de websites van de wijkgemeenten en van de jeugdraad zijn door vrijwilligers vernieuwd. Ze gebruiken onder meer gezamenlijke content en expertise. De makers willen gemeenteleden informeren, wat veel tekst vraagt. Maar ze willen ook wervend zijn en dat vraagt om weinig tekst en veel beeld.

Colofon Nummer 215 juni 2013 ISSN 1380-460X

Kerkinformatie verschijnt elf keer per jaar als officieel orgaan van de Protestantse Kerk in Nederland. Algemeen adres Dienstenorganisatie Protestantse Kerk in Nederland, Joseph Haydnlaan 2a, 3533 AE Utrecht, Postbus 8504, 3503 RM Utrecht, telefoon (030) 880 18 80, e-mail: [email protected]. Kerkinformatie • juni 2013

Abonnementenadministratie Abonnementsprijs e 17,50 per jaar; buitenland e 24,-. Vanaf 35 ex.: e 15,- per jaar. U kunt zich als abonnee opgeven en afmelden bij de Abonnementen-administratie Kerkinformatie, Postbus 8504, 3503 RM Utrecht, telefoon (030) 880 17 25, [email protected] Dit blad is voor visueel gehandicapten in aanpaste leesvorm verkrijgbaar. Voor nadere informatie CBB, Postbus 131, 3850 AC Ermelo, telefoon (0341) 56 54 99.

Redactie-adres Kerkinformatie, Postbus 8504, 3503 RM Utrecht, telefoon (030) 880 14 17 (di, wo, do). E-mail: [email protected] Advertenties: zie achterin aan het begin van de advertentierubriek.

Opmaak Ladenius Communicatie B.V., Houten

Redactie Janet van Dijk, Jan-Gerd Heetderks (hoofdredacteur), Marloes NouwensKeller, Marieke Riedemann, Henk van IJken en Frans Rozemond (eindredactie).

Overname van artikelen wordt op prijs gesteld, mits met bronvermelding. Overname van foto’s in overleg.

Basis vormgeving ReproVinci, Schoonhoven

Druk De Groot Drukkerij, Goudriaan Kerkinformatie op internet www.pkn.nl/kerkinformatie

|

Inhoud

Ten geleide

Toch vinden veel kerkleden het niet gemakkelijk om mensen serieus te nemen in hun eigen context. Dat zegt Hannie Luiten, na 43 jaar werken in de kerk. Zij bereidt een proefschrift voor over contextualiteit en missionaire geloofscommunicatie en zal ook spreken tijdens een symposium over dit onderwerp op 17 juni. Het sluit aan bij wat Friso Mout schrijft over missionaire presentie onder jongeren: ‘Om te ontdekken wat je als kerk zou kunnen betekenen is het noodzakelijk ze eerst op te zoeken, te weten waar ze zijn, wat er leeft, welke vragen en behoeften ze hebben.’ Jonge generaties construeren via hun netwerken nieuwe theologieën, stelt prof. dr. Marcel Barnard van de PThU in een nieuwe rubriek over Kerk en Theologie. De vraag is wel: hoe komen zij in gesprek met de theologie van kerk en wetenschap? Kun je nog wel van ‘de theologie’ spreken? In elk geval is er veel te zingen, bijvoorbeeld uit het nieuwe liedboek waaraan het Katern in dit nummer is gewijd. Het beproeven kan beginnen, zo besloot de synode. ‘Zingen en bidden in huis en kerk’, luidt de ondertitel. Gemaakt om mensen van nu ook met het Evangelie te bereiken.

Justitiepastoraat

Afscheid van ds. Jan Eerbeek: ‘Mensen weer thuisbrengen’ 8

Boekpresentatie

Het geloof als ‘Overvloed en overgave’ 9

Missionair werk

Wat kun je doen en wat beter niet? 10

Oecumene

Kerkennacht 21-23 juni 2013 11 Gemeente

Opsteker voor jubilerende taak- en ambtsdragers 14

Geldwerving

Meer gemeenteleden doneren online Katern over het nieuwe Liedboek 17

Geloofsgesprek

Symposium over contextualiteit 18

Synode

Besluiten kleine en generale synode april 20

JOP

Missionaire presentie 22

Predikanten en kerkelijk werkers

De dienstverlening van het Mobiliteitsbureau 23

Kerk & Theoloog

Marcel Barnard: ‘Wat doet het geloof in een netwerksamenleving?’

Rubrieken

6 Kroniek bi

j

d

e

Frans Rozemond eindredacteur Kerkinformatie

4

12

Mensen (inclusief predikantswisselingen)

13

Daar in Utrecht

co

16 Missionaire modellen

ve

rfot

30 Collecten 31 Bijbelteksten Taizé

o

32 Advertenties

Veel gemeenten gaan direct zingen uit het nieuwe liedboek dat op 25 mei is gepresenteerd. Daarom is het Katern in dit nummer geheel gewijd aan het nieuwe liedboek, zie tussen p. 16-17.

Kerkinformatie • juni 2013

kerk in actie

Willen we mensen met het Evangelie bereiken, dan moeten we ons in hun situatie verdiepen. Die oproep loopt als een rode draad door dit nummer van Kerkinformatie. Dat is natuurlijk geen nieuwe boodschap. De pastores die in gevangenissen en penitentiaire inrichtingen werken, en de medewerkers van de Exodushuizen voor ex-gedetineerden doen dat al heel lang. Hoofd justitiepredikant Jan Eerbeek schrijft bij zijn afscheid over de resultaten die zijn bereikt, mede dankzij de kerken.

3

4|

Hoofd justitiepastores Jan Eerbeek:

‘Mensen weer thuisbrengen’

t Justit m ieepnassetnoraa

Begin juni neemt ds. Jan Eerbeek afscheid als hoofdpredikant bij het ministerie van Veiligheid en Justitie. Via de Werkgroep Justitiepastoraat is de Protestantse Kerk met dit werk verbonden. In onderstaand artikel vertelt hij over het werken aan inkeer en herstel, de weg van vergeving. ‘Ik heb in het justitiepastoraat en in de nazorg de kracht van de kerk gezien.’ ‘Overmorgen ga ik bij mijn vriendin wonen’, zei Carlo. Ik zag hem in het Exodushuis in Leiden, op de open dag. Belangstellenden, ook uit de kerken, waren uitgenodigd om een kijkje te nemen in dit begeleidingsprogramma van ex-gedetineerden. Carlo had een badge op met daarop ‘stagiair’. Ik dacht eerst dat hij bij de begeleiding hoorde, maar het bleek dat hij bewoner was en dat hij bij een bedrijf stage liep. ‘Ik ken u’, zei Carlo. ‘Vorig jaar in de kerkdienst in de gevangenis in Krimpen aan den IJssel heb ik u gezien. Ik was daar toen koster en ik ben daar ook gedoopt. U vertelde daar over Exodus.’ Ik was uitgenodigd door justitiepredikant ds. Jan Kraaijeveld om deze kerkdienst te leiden die over Exodus ging. Mooi dat Carlo weer een nieuwe levensweg heeft gevonden! Mensen weer thuisbrengen bij God, bij zichzelf en in de samenleving, dat is


wat het justitiepastoraat en Exodus doen. En daarbij krijgen we veel steun uit de kerken. Via de Werkgroep Justitie pastoraat is de Protestantse Kerk met het justitiepastoraat verbonden. Het is mooi om in ons werkveld de kracht van de kerk te ervaren. Zo maar een paar grepen daaruit. Justitiepastoraat en nazorgpastoraat Een kleine impressie uit de gevangeniskerk in Sittard: vrijwilliger Piet loopt in het stiltecentrum rond om mensen te begroeten. ‘Hoe is het met je moeder?’ hoor ik hem aan iemand vragen. In de kerkzaal ernaast oefent het gedetineerdenkoor onder leiding van vrijwilligster Wilma. Ze begeleidt hen op de piano, ze coacht de zangers lichtvoetig, maar wel met vaste hand. Een hele prestatie om zo’n groep sterke mannen aan het zingen te krijgen! Ze doen het vol overgave. In

het justitiepastoraat en in Exodus zijn 1800 vrijwilligers werkzaam vanuit de kerken. Ze brengen de buitenwereld binnen in de gevangenis. Ze laten voelen dat er een band is die blijft. Ook als muren mensen van elkaar scheiden. Ze maken zichtbaar en tastbaar wat het hart van het evangelie is: dat we onszelf en elkaar mogen zien in het licht van Gods genade. Vrijwilligers werken niet alleen in de gevangenis, maar ook in de nazorg. In de Exodushuizen, naast de professionele begeleiders, maar ook als maatje van ex-gedetineerden die op zichzelf gaan wonen. Ze gaan mee om zaken te regelen,

| en ze helpen zoeken naar een vereniging of nieuwe contacten. In het Ouders, Kinderen en Detentieproject brengen vrijwilligers kinderen naar hun gedetineerde ouders, om zo het inhoud geven aan het vader- en moederschap te stimuleren. Kerken met Stip ‘Ik kom hier iedere week, omdat ik het nodig heb mensen te ontmoeten. Zo blijf ik op de been’, zei Peter mij. Na de dienst sprak ik hem bij de koffie in één van de 68 Kerken met Stip. Dat zijn kerken die gastvrij willen zijn voor exgedetineerden. Peter had gewoond in een Exodushuis en daar gewerkt aan een nieuwe levensstijl. In de Kerk met Stip vond hij een geestelijk dak boven z’n hoofd. Vreemdelingendetentie ‘Het waren twee prachtige concerten!’, liet de dominee uit een detentiecentrum mij weten. Joany Muskiet en de More Gospel band hadden er opgetreden, en bijna de hele inrichting was erbij geweest. De concerten in alle Detentiecentra zijn mogelijk gemaakt door Kerk in Actie, om zo wat ontspanning te brengen voor de mensen die ingesloten zijn. Al eerder waren er boeken voor de bibliotheek en muziekinstrumenten bijeengebracht. Een sterk initiatief van Kerk in Actie in samenwerking met het justitiepastoraat, INLIA en het IOM is ook het Transithuis in Groningen. Met vreemdelingen die naar hun land van herkomst willen terugkeren en dat om welke reden dan ook niet kunnen, wordt daar gezocht naar mogelijkheden om dat toch te realiseren. Justitiepastores in de vreemdelingendetentie vervullen hierin een verwijzende rol. Paasgroetenactie ‘De kerk denkt aan u in de gevangenis’, zei Bert van Bokhoven, lid van het moderamen van de generale synode, op Palmzondag in de Penitentiaire Inrichting Vught. De landelijke paasgroetenactie van de Protestantse Kerk werd daar gepresenteerd. Veel vrijwilligers, vertegen woordigers van de kerken, van Epafras en van de directie van de inrichting waren aanwezig. De kaarten zijn ontworpen door twee gedetineerden, Alberto en Jan. Ook zij waren er. ‘Nieuw leven’ was dit jaar het thema. Meer dan 100.000 kaarten zijn gestuurd uit alle hoeken en gaten van Nederland naar mensen in gevangenissen en ook naar Nederlanders in buitenlandse gevangenissen. In mijn toespraakje zei ik: ‘In al die jaren dat de actie loopt moeten dat al bijna een miljoen kaarten geweest zijn. Ik zie die kaarten als een uitgestoken hand van heel veel mensen. Een teken dat er aan jullie wordt gedacht en dat er mensen zijn die jullie ook weer een

In 2011 opende (toen nog) prinses Maxima een nieuw pand van Exodus in Alkmaar.

nieuwe kans willen geven. Een teken van hoop, dus.’ Verbinden en versterken Verbinden en versterken is een project in Flevoland. Veerle Rooze werkt als diaconaal pastor in twee gevangenissen om een verbinding te brengen tussen binnen en buiten. De vraag van gedetineerden bij hun terugkeer in de samenleving wordt gekoppeld aan wat kerken en organisaties te bieden hebben. Het project is een initiatief van Kerk in Actie, Exodus en het justitiepastoraat. Het is, naar het oordeel van de directeur van de inrichting, uitermate succesvol. Zo werkt de kerk mee om het functioneren van de samenleving te verbeteren door verbindingen te leggen. Exodushuizen Carlo is inmiddels weer thuis. Bij zijn geliefde. Een nieuw begin onder de mensen. Ieder jaar wonen in elf Exodushuizen circa 450 ex-gedetineerden. Ze worden er met veel succes begeleid op alle levensgebieden. Er zijn 220 professionele begeleiders en zoals gezegd ook veel vrijwilligers. In heel het land worden die huizen gesteund door kerken en diaconieën. Ook pas nog in het Veertigdagentijd-project. Zonder de kerk en het geloof van de kerk in mensen zou Exodus niet bestaan. Exodus is een initiatief van het justitiepastoraat en de kerken. Het is een creatieve bijdrage vanuit de geloofsgemeenschap aan het terugdringen van het grote maatschappelijke probleem van de criminaliteit door middel van preventie en investeren in mensen. De kracht van de kerk In het justitiepastoraat en in de nazorg wordt begeleiding gegeven in diepe

levensvragen. Er is veel gebeurd in het delict. Er zijn slachtoffers gemaakt. Er zijn dingen kapot gegaan. Verwerking van het verleden is nodig. Bij berouw om wat gedaan is en mensen is aangedaan begint het. Het justitiepastoraat en Exodus spreken ook over het delict en de slachtoffers. Langzaamaan kan er weer iets van herstel van het leven gaan ontstaan. Het justitiepastoraat en Exodus werken daaraan, om mensen weer thuis te brengen in de samenleving. Een nieuw bestaan zonder criminaliteit. Dat werken aan herstel wordt gedragen door de kracht van het evangelie. In de wereld van God mogen wij opnieuw beginnen. Er is opstanding uit alle dodelijke wanhopigheid en uit de dood. Wij kunnen met Jezus naar de mensen en naar de wereld kijken door de bril van de hoop en van de verwachting. In dat werken aan inkeer en herstel, de weg van vergeving, heb ik in het justitiepastoraat en in de nazorg in vele jaren de kracht van de kerk gezien. Ik ben er trots op die kerk in het ambt te mogen dienen, en dankbaar voor zoveel opbouwende steun en betrokkenheid die wij uit de christelijke gemeenschap mogen ontvangen. Jan Eerbeek hoofdpredikant bij het ministerie van Veiligheid en Justitie en oprichter en oud-voorzitter van Exodus Nederland.

Op maandagmiddag 3 juni neemt Jan Eerbeek afscheid als hoofdpredikant en van Exodus in de City Life Church in Den Haag. Hij wordt als hoofd predikant opgevolgd door ds. JanGerd Heetderks, tot 18 juni woordvoerder van de Protestantse Kerk.


5

6|

Kroniek

Nederlands Christelijk Forum Onlangs is de oprichting van het Nederlands Chris-

Oecumene begint met het delen van geloof. Soms

telijk Forum aangekondigd. Op 25 en 26 juni zullen

heeft de oecumene de neiging in de voortgang juist

zestig ‘leiders’ van een ruime verzameling van

dat te vergeten. Dan gaat er iets verloren. Dan dreigt

kerken bij elkaar komen voor een retraite.

oecumene een organisatie te worden waar

U zult denken: wat nu weer? De lucht ziet

de ziel uit verdwijnt. Het is goed dat daar dan weer op teruggegrepen

onderhand blauw van de initiatieven op oecumenisch gebied… Toch valt dat wel mee. Het Nederlands Christelijk Forum is inderdaad een nieuw initiatief. Het is een ‘beweging’, die in het spoor verder gaat van

Openheid voor wat Geest zegt

wordt. Het is ook goed dat nieuwe partners echt mee gaan doen. Het NCF wil daar dienstbaar aan zijn. Ik ben ervan overtuigd dat juist het delen van het leven in Christus en

Nationale Synode en Wij kiezen voor

de gezamenlijke openheid voor wat

eenheid. Die laatste twee stromen in het Nederlands Christelijk Forum (NCF) in.

de Geest ons nu te zeggen heeft, nieuwe impulsen geeft aan de oecumene.

Zo komt er juist wat meer orde in de oecumene. We hebben nu een Raad van Kerken en daar komt

Dat is wat anders dan zogenaamde knuffeloecumene.

dus een Nederlands Christelijk Forum bij.

Laat er een basis zijn, waarin we elkaar herkennen als leden van het ene lichaam van Christus, dan kan er ook

Wat is de bedoeling daarvan? De naam lijkt op die

een basis zijn om elkaar vragen te stellen, waar nodig

van het Global Christian Forum (GCF). Daar komt

ook kritische vragen. Zo kunnen we verder komen.

het ook vandaan. Het GCF is ontwikkeld naast de

Hopelijk op weg naar verdere zichtbare eenheid.

Wereldraad van Kerken. In het GCF ligt een sterk

Het NCF begint met een retraite voor ‘kerkleiders’,

accent op geloofsontmoeting en delen van geloof.

maar wil het daar natuurlijk niet bij laten. Geloofs

Het nodigt daar ook leden van kerken voor uit, die

gesprekken kunnen op allerlei vlakken en niveaus

tot nu toe niet in de Wereldraad van Kerken meedoen.

gevoerd worden. Het is dan ook de bedoeling dat

Sterker nog: het heeft als spelregel dat de helft van

er vanuit zo’n eerste retraite een olievlekwerking

de deelnemers van zogenaamde ‘gevestigde’ kerken

uitgaat. Want de 21e eeuw zal hopelijk met recht

komen en de andere helft van Pinkster-, evangelie

de eeuw van de oecumene gaan worden.

en migrantenkerken komt. Zo hoeft niemand zich excuustruus te voelen. Dat wil het NCF dus ook. Beschouw het als een open ruimte, waarin vertegenwoordigers van de christelijke kerken in ons land

Arjan Plaisier

elkaar ontmoeten en met elkaar het geloof delen en

scriba van de generale synode

open zijn over de weg die elk van hen met Christus gaat. Ook hier is de verdeling van de deelnemers ongeveer dezelfde als bij het GCF.


| • berichten

• Nieuwe editie toelichting op de kerkorde In de nieuwste editie van de Toelichting op de kerkorde van de Protestantse Kerk in Nederland zijn alle kerkorde wijzigingen sinds 2004 verwerkt. De veranderingen zijn onder meer een gevolg van de evaluatie die de generale synode tussen 2008-2012 liet uitvoeren. Maar ook andere besluiten leidden tot forse aanpassingen, zoals de oprichting van de Protestantse Theologische Universiteit, de veranderende positie van de HBO-theoloog, de permanente educatie voor predikanten en kerkelijk werkers en het fenomeen ‘gemeentestichting’. Kerkbestuurders gebruiken het boek als handleiding bij het toepassen

van de kerkorde in dagelijkse praktijk in gemeente, classis en synode. Het boek is samengesteld door deskundigen die regelmatig betrokken zijn (geweest) bij het adviseren van plaatselijke gemeenten. De bijlagen geven organigrammen over de verhouding tussen de ambtelijke vergaderingen, de werkwijze van een kerkenraad, de verhouding tussen de ambtelijke vergaderingen, de organisatie van classicale vergaderingen, en de verhouding tussen generale synode en evangelisch-lutherse synode. De kerkordetekst zelf is te vinden op www.pkn.nl > Actief in de Kerk > Kerkorde.

P. van den Heuvel (red.), F.T. Bos, L.J. Koffeman, B. Wallet, T.M. Willemze/A. Richters, Toelichting op de kerkorde van de Protestantse Kerk in Nederland. Herziene uitgave. Zoetermeer 2013, 410 p, € 29,50. •

• Lutherse kerkleden goed registreren De Evangelisch-Lutherse gemeenten zijn door het interim-bestuur van de Lutherse synode opgeroepen om hun ledenadministratie goed bij te houden. ‘Dat is niet alleen van belang voor uw lokale gemeente, maar ook voor de landelijke evangelisch-lutherse organisatie’, zo stelt het bestuur in haar nieuwsbrief. ‘Bij de verkiezing van de evangelisch-lutherse synode worden de

leden van evangelisch-lutherse gemeenten en leden van andere gemeenten met een evangelisch-lutherse achtergrond aangeschreven. Daarvoor wordt gebruik gemaakt van de registratie van deze leden in LRP. Daarom is het belangrijk dat u minimaal de kerkelijke gegevens, pastorale gegevens en adresgegevens correct registreert in LRP.’ De lutherse synode heeft sinds 1 februari 2013 voor

één dag per week een ambtelijke onder steuning in de persoon van ds. Hans Breunese. Hij voert het lutherse synode secretariaat en bewaakt de voorbereiding en uitvoering van besluiten. Zie voor alle nieuwsbrieven: www.pkn.nl > Abonnementen > Nieuwsbrieven > Ev.-Lutherse Synode. •

• Fusie gereformeerden en lutheranen Frankrijk Er zijn in het overwegend roomskatholieke Frankrijk heel wat minder protestanten dan in Nederland. Des te verheugender dat de Gereformeerde Kerk van Frankrijk en de EvangelischLutherse Kerk samen de Verenigde Protestantse Kerk van Frankrijk hebben gevormd. De nieuwe kerk telt 272.000 leden, waarvan er 250.000 afkomstig zijn uit de Gereformeerde Kerk. De fusiekerk telt 456 predikanten en 960 kerkgebouwen. Begin mei kwamen de afgevaardigden bij elkaar voor de eerste synodevergadering in Lyon, met toespraken van oecumenische leiders en zelfs van de minister van binnenlandse zaken.

Samen met andere buitenlandse gasten woonde synodescriba dr. Arjan Plaisier deze feestelijke synode bij. Plaisier: ‘De afgelopen jaren heb ik het proces van enige afstand gevolgd, en het moet gezegd: de Fransen hebben de vereniging ‘geklaard’ in slechts vijf jaar. Misschien kon het korter omdat ze goede voorbeelden hadden van hun noorderburen (de Belgen en de Nederlanders). Hoe dan ook, mooi om er bij te zijn. Soms lijkt het er op dat de oecumenische beweging stokt, maar verenigingen als deze maken duidelijk dat dit niet waar is. De twintigste eeuw was de eeuw van de oecumene en de eenentwintigste eeuw zal in dat spoor verder

gaan. We wensen onze Franse broeders en zusters veel geluk en zegen en wensen hen toe een moedige kerk van Jezus Christus te zijn in de eigen samenleving.’ Meer informatie: www.eglise-protestante-unie.fr •

• OJEC-conferentie Hoe herdenken wij de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog? Denken we dan ook aan gesneuvelde Duitse militairen, zoals in Vorden? Mogen we de namen van zowel Joodse als Duitse slachtoffers op één moment te zetten, zoals in het Brabantse Geffen? Kun je slachtoffers en daders in één adem noemen, als teken van verzoening? Met welk ritueel gedenken wij, hoe kijken wij naar onze (vroegere) vijanden? Over deze vragen gaat op 3 juni de dagconferentie van

het OJEC, het Overlegorgaan van Joden en Christenen in Nederland. Thema: ‘Gedenken, vergeven en verzoenen’. Sprekers: rabbijn mr. drs. Raphaël Evers te Amsterdam (Ned. Isr. Kerkgenootschap) en drs. Jan Post Hospers te Zwolle (predikant en coördinator Caïro Overleg Raad van Kerken, een informeel overleg van joden, christenen, moslims). Plaats: Etty Hillesum Centrum, Roggestraat 3, 7411 EP Deventer van 10.0016.00 uur. Facultatief na afloop: wande-

ling door Joods en christelijk Deventer o.l.v. Manja Pach (€ 3,50). Deelname aan de dag kost voor vrienden OJEC € 20,-, anderen € 25,-, studenten € 15,-, overmaken op ING rek.nr. 5289250 van penn. St. OJEC, Enschede. Lunch, koffie/thee inbegrepen, kosher apart opgeven. Aanmelding vóór 26 mei: e-mail [email protected], tel. 06-53998400. Meer informatie: www.ojec.org. •


7

8|

Synodescriba schreef geloofsboek:

ntatie Boekm nsseen ee pr

‘Overvloed en overgave’ Geloven is een minimalistisch gebeuren geworden, stelt dr. Arjan Plaisier in ‘Overvloed en Overgave. Een caleidoscopisch geloofsboek’ dat op vrijdag 7 juni 2013 wordt gepresenteerd. Caleidoscopisch wil zeggen dat er veel invalshoeken zijn. Plaisier: ‘Over de christelijke traditie wordt gesproken als een relict uit het verleden, en over kerk met een verontschuldiging dat we toch heus niet intolerant zijn. Anderzijds lijkt geloof soms een kant-en-klaarpakket, een set van waarheden, afgeleid uit een van kaft tot kaft te verdedigen Bijbel, waar vreugde noch vrijheid in zit. Daar is dit boek een weerwoord tegen.’ Voor Arjan Plaisier, scriba van de generale synode, is het geloof ‘een bruisende overvloed, een overstroming van licht en waarheid’. Om dit te beschrijven, grijpt hij naar onverwachte perspectieven. Zo schildert hij bijvoorbeeld het geloof van de mens in de kleuren van de vier jaargetijden. De jaargetijden zijn dan ook het uitgangspunt tijdens de presentatie van het boek. Plaisier opent de presentatie zelf met een korte lezing. Daarna reageren vier sprekers uit verschillende hoeken van kerkelijk Nederland op de vraag: herkent u uw kerkgenootschap meer in een lente-,

zomer-, herfst- of wintertype? En wat is daar de zon- en schaduwzijde van?

predikant van het gemeentestichtingsproject Noorderlicht (IZB) in Rotterdam.

Sprekers Als sprekers zijn uitgenodigd: mgr. de Korte (bisschop van het bisdom Groningen-Leeuwarden), dr. Regien Smit (justitiepredikant bij Ministerie van Veiligheid en Justitie en predikant binnen de pinksteren evangeliebeweging), ds. Hester Smits (predikant van de Protestantse Gemeente Wognum Benningbroek, Sijbekarspel en Nibbixwoud en lid van de Vereniging van Vrijzinnige Protestanten) en ds. Niels de Jong (missionair

Aanmelden De presentatie vindt plaats op vrijdag 7 juni om 14.00 uur in het auditorium van Museum Catharijneconvent te Utrecht en wordt georganiseerd in samenwerking met uitgeverij Boekencentrum en dagblad Trouw. Toegang gratis. Er is ruimte voor maximaal 100 mensen. Aanmelden via Marloes Nouwens-Keller: [email protected]

• Oecumenisch Leesrooster

leesrooster: www.raadvankerken.nl > Vieren > Leesrooster.

• berichten

Foto: Hein Verburg


De werkgroep Oecumenisch Leesrooster van de Raad van Kerken heeft een rooster gemaakt voor de periode 2013-2022. Door een langere periode te kiezen komt er meer balans in de lezingen, aldus de werkgroep. Er is meer ruimte voor lezingen die representatief zijn voor de afzonderlijke Bijbelboeken en die in de gang van het kerkelijk jaar onmisbaar zijn. Als onderlegger is opnieuw de ABC-indeling van het Lectionarium ’69 benut, zoals die te vinden is in het Dienstboek. Evenals in voorgaande jaren zijn de epistels op de groene zondagen hersteld met gebruikmaking van het Oud-Katholiek Lectionarium. De werkgroep heeft ervoor gekozen in het jaar 2017 – ter gelegenheid van vijf eeuwen Reformatie – de lutherse leeswijze een jaar lang in te roosteren. Het nieuwe leesrooster zal tijdens een nader aan te kondigen studiedag worden gepresenteerd. Zie voor het nieuwe

• Toekomst Protestantse Kerk Op 8 juni houdt de Protestantse Gemeente Bilthoven een symposium over de vraag: hoe ziet de toekomst van de Protestantse Kerk in Nederland eruit? Er worden lezingen gehouden over jeugdwerk, kerkmuziek, gemeenteopbouw en relatie tussen de vroege kerk en die van nu. Waar zijn nieuwe wegen te vinden? Een dag van verdieping voor theologen en andere geïnteresseerden. De dag wordt georganiseerd ter gelegenheid van het 25-jarig ambtsjubileum van ds. Paul Wansink te Bilthoven. Plaats en tijd: Noorderkerk, Laurillardlaan 6, Bilthoven, 10.30-17.00 uur. Bijwonen is gratis, aanmelden via www.pknbilthoven.nl. De lezingen verschijnen in een gebundelde uitgave. Meer informatie: [email protected]

|

9

Honderd praktische missionaire tips

Simpel Hoe simpel kan het zijn? Blijkbaar zo simpel dat we het er met z’n allen maar wat moeilijk mee hebben om een begin te maken met missionair gemeentezijn, met ‘kerk naar buiten zijn’. Zelfs na twee missionaire rondes vol handreikingen krijgt het Missionair Team van de Protestantse Kerk nog vaak de vraag: wat kunnen we doen? Om aan de vraag te beantwoorden schreef Nynke Dijkstra met communicatieadviseur Bram Dijkstra-Geuze het boekje ‘100 tips&stops’. In dit boekje staan honderd dingen die gemeenten nú kunnen doen (of laten) om missio-

• Jeugdwerk in zomertijd Gemeenten die op zoek zijn naar een leuke jeugdactiviteit in de zomer kunnen een jongerenambassadeur uitnodigen. Met hulp van een jongerenambassadeur maak je de wereld van de gemeente en kinderen en jongeren een beetje groter. Hij/zij biedt een interactief programma met een diaconale insteek voor het jeugdwerk. De jongeren zijn onder andere uit te nodigen voor: • kindernevendienst of club • een interactieve workshop voor jongeren van 12-16 jaar • medewerking aan een (jeugd)dienst • een programma met een jongerengroep van 16 jaar en ouder • een gemeenteavond of avond voor een ZWO-commissie De jongeren vertellen graag over de ontmoetingen die ze hebben gehad en doen dit op verschillende manieren; door erover te vertellen, filmpjes te laten zien, foto’s te delen en nog veel meer.

Tip 78: ‘Belijdenis’: Schrijf je eigen geloofsbelijdenis en vertel er een ander over

nair actief te zijn. Vaak zijn het tips of stops die meteen zijn toe te passen in de bestaande activiteiten. Missionair zijn gaat immers niet om méér doen, maar juist om ánders doen. Soms wordt er iets nieuws geopperd. Steeds hebben de auteurs vraag gesteld: hoe simpel kan het zijn? Of: hoe simpel kunnen we het maken? Deze honderd tips & stops zijn daarmee geen ‘wondermiddelen’. Ze hebben niet de pretentie de kerkbanken weer vol te krijgen. Wel kunnen ze helpen. Om nieuw elan te creëren. Om een frisse blik te krijgen. Om áán te pakken. Het boekje ‘100 tips&stops’ is te bestellen via webwinkel.pkn.nl en kost € 7,50. Meer weten? Bekijk een kleine preview op www.pkn.nl/missionair/materiaal.

“In onze gemeente hebben we een ontmoetingstafel ingeric ht bij het koffiedrinken. Daar kunnen gasten een plekje zoeken en in contact komen met gemeenteleden.”

17. Koffie, koffie, koffi e! Ga niet eens in de zoveel tijd, maar áltijd samen koffiedrinken na de dienst. Liefst in een sfeervolle omgeving waar mensen kunnen zitten en elkaar ontmo eten. Zorg daarbij voor een goede opvang van gasten en nieuwkomers na afloop van de kerkdie nst.

13

100 tips&stops

voor de missionaire gem eente doen

Wat je vandaag al kunt

én laten om missionair

te zijn

1

Ambassadeur op bezoek? Neem contact op: [email protected] Kijk voor meer informatie op www.jop.nl/jongerenambassadeur

• Biografie over

ds. Hans van der Werf

De markante predikant Hans van der Werf, de eerste citypastor van de Domkerk in Utrecht, heeft een generatie predikanten en kerkgangers blijvend beïnvloed. Hij was een vernieuwer door zijn geïntegreerde manier van werken rond de begrippen vieren, leren en dienen. Ds. Ries den Dekker (1950) uit Dordrecht maakte hem onder andere als leervicaris van dichtbij mee en schreef een heldere biografie over zijn leermeester. Ds. Pieter Oussoren, vertaler van de Naardense Bijbel, toonde zich enthousiast over het boek: ‘Onze kinderen en kindskinderen mogen wel wéten welk gedreven type Citypasto-

raat Domkerk heeft opgebouwd, welke bevlogen liturg en prediker de aanzetten heeft gegeven voor het Dienstboek van de Protestantse Kerk van Nederland en welke wekelijkse bijbelvertaler de grootvader van de Naardense Bijbel genoemd mag worden. Iedereen vraagt zich af wat er te doen is tegen kerkverlating en krimp. Laten we eerst eens lezen over Hans van der Werf!’ Bestelgegevens: Ries den Dekker, Architect van kerkenwerk. Biografie van ds. Hans van der Werf (1926-1979). Uitg. IZB-Ark, 608 p., ISBN: 978-94-90708-59-7, € 44,50.


Mission air werk

Onlangs verscheen een eigenwijs boekje met allerlei handige do’s en don’ts die gemeenten vandaag al kunnen doen én laten om missionair te zijn. Een kerkelijke gemeente die alle examenscholieren in haar wijk een kaartje stuurt. Een jonge gemeente die geschenkpakketjes weggeeft als er in de buurt een kind is geboren. Een dominee die intensief contact onderhoudt met de wijkagent, de huisarts en de plaatselijke groenteboer om op de hoogte te zijn van wat er leeft in de omgeving.

10 |

Kerkennacht 21, 22, 23 juni 2013 Wat hebben kerken in huis? Kerkschatten, glas in lood, orgels, kunst. Maar vooral ook mensen: kunstenaars, muzikanten, theatermakers, kinderen, jongeren, ouderen... met elk hun talenten. Ontdek de schatten van de kerk tijdens de Kerkennacht!

se n e Om nm eceu

In het weekend van 21 juni zetten honderden kerken in ruim 50 plaatsen hun deuren open. Ervaar muziek, ruimte, stilte, debat, dans, preek, theater. Kijk op zolder, achter het orgel of in de biechtstoel tijdens de rondleiding. Van liturgisch bloemschikken tot aan speedbiechten: er is van alles te doen. Kortste nacht De Kerkennacht is een tweejaarlijks oecumenisch evenement. In Nederland, maar ook in diverse andere Europese landen, openen tal van kerken en gebedshuizen ‘s nachts hun deuren. In 2013 is dat in het weekend van 21 juni, rond de kortste nacht van het jaar. De Kerkennacht vertelt een verhaal bij iets wat anders alleen maar een gebouw met deuren en ramen blijft. Op deze manier worden kerken en gebedshuizen zichtbaar als plekken waar iets te beleven valt. Plekken die iets toevoegen aan de waarde van het leven. Bezoekers aan de Kerkennacht mogen meegenieten van waar kerken goed in zijn. Vijftig plaatsen De Kerkennacht wordt georganiseerd door het Landelijk Beraad Kerkennacht en ondersteund door de Raad van Kerken. In 2007 werd de eerste Kerkennacht georganiseerd. Aan de vierde Kerkennacht in 2013 doen zo’n 50 plaatsen mee. Kijk op de website www.kerkennacht.nl voor het programma

van een kerkennacht in de buurt! Ook is de Kerkennacht te volgen via twitter: www.twitter.com/kkn813 of als fan op facebook. Marloes Nouwens-Keller communicatieadviseur Raad van Kerken

• berichten

• Giovanni Dalessi exposeert in

fietsen (18 km) en onderweg de schilderijen bezoeken. Op 5 juni rijdt er een historische bus langs de kerken, met Giovanni Dalessi zelf als gids. Informatie: www.iconen.nu

zeven Friese kerken

Giovanni Dalessi, kunstenaar van het jaar 2013, heeft schilderijen gemaakt voor zeven Friese dorpskerken. Als onderwerp koos hij de patroonheiligen van deze kerken: Maria (Blessum en Winsum), Johannes de Doper (Deinum), Catharina van Alexandrië (Leons), Gertrudis van Nijvel (Baard) en Margaretha van Antiochië (Boksum en Easterlittens). Dalessi is geïnspireerd door de Vlaamse primitieven en het werk van kunstenaars uit de Renaissance. Uit zijn fresco-achtige werken spreekt liefde en geborgenheid. Friese dichters maakten bij zes van de zeven kerken een gedicht: Willem Abma, Jelle Bangma, Sannemaj Betten, Eppie Dam, Elmar Kuiper, en Margryt Poortstra. Het zevende gedicht is een Friese vertaling van het gedicht ‘Notities bij een Friese kerkmuur’ van de Groninger dichter C.O. Jellema, in het Fries vertaald door Hindrik Brouwer. Het resultaat is Kerkinformatie • juni 2013

• Zin in kleur

Madonna met zwaluw, geschilderd voor de Mariakerk in Blessum. Foto: Peter Cox

van 1-9 juni te bekijken tijdens het evenement ‘Fietsen langs kerken en kunst’. Wie wil kan van Deinum naar Winsum

Kleur en ruimte zijn opvallende elementen in werk, omgeving en verschijning van Anne-Marie van der Wilt, beeldend kunstenaar en theoloog. ‘Een mens is geschapen met meerdere zintuigen. We mogen daar volop gebruik van maken, in de kerk en overal waar het gaat om geloof en zingeving.’ Ze is er heilig van overtuigd dat kunst en kleur mensen kunnen helpen om tot een beter verstaan te komen van geloof en Bijbel. Ruimte is elementair in haar werk, vertelt Van der Wilt. ‘Met ruimte bedoel ik vooral ruimte voor verbeelding, zodat de mens die ernaar kijkt zijn of haar eigen ervaring of verhaal erin kan leggen. Ruimte voor

|

11

Opsteker voor jubilerende taak- en ambtsdragers De Vereniging voor Kerkrentmeesterlijk Beheer in Dordrecht heeft een insigne ontworpen dat kerkenraden kunnen laten opspelden bij jubilerende kerkleden in niet-beheersfuncties. Als blijk van waardering voor bijvoorbeeld predikanten, kerkelijk werkers, ouderlingen, medewerkers kindernevendienst of jeugdwerkers. Verkrijgbaar in brons, zilver, goud en briljant.

Voor wie? De onderscheiding is bedoeld voor betaalde en niet betaalde functies in de plaatselijke gemeente: predikanten,

verschillen in geloof of levensovertuiging. Ruimte voor mensen die zoeken naar zin in hun bestaan, die worstelen met geloofsvragen’. Anne-Marie van der Wilt maakt vooral kunst en liturgische kleden voor kerkelijke ruimtes en stiltecentra van instellingen. Op 1 juni presenteert zij haar eerste boek onder de titel Zin in kleur. Het is een kijken leesboek, met prachtige

kerkelijk werkers, ouderlingen, medewerkers kindernevendienst, jeugd werkers, etcetera. Bij jubilea kunnen deze insignes, uitgevoerd in brons (0 tot 25 jaar), zilver (25-40 jaar), goud (40-50 jaar) en goud met briljant (vanaf 50 jaar) worden uitgereikt. Toekenning van de onderscheiding geschiedt onder verantwoordelijkheid van de plaatselijke kerkenraad, classis of synode. De voorzitter en scriba ondertekenen de bij het insigne behorende, gekalligrafeerde oorkonde.

Gemeente

Al meer dan 35 jaar verstrekt de Vereniging voor Kerkrentmeesterlijk Beheer (VKB) op vraag van gemeenten onderscheidingen aan plaatselijke functionarissen die werken onder de verantwoordelijkheid van het college van kerkrentmeesters: veelal kosters, organisten en kerkrentmeesters. De Vereniging vindt namelijk dat werkzaamheden die vrijwillig worden uitgevoerd best onderscheiden en beloond mogen worden als er bepaalde mijlpalen zijn bereikt. De laatste tijd bereikten de Vereniging steeds meer vragen vanuit gemeenten naar een onderscheiding voor niet-beheerfuncties. Vandaar dat nu in overleg met de Protestantse Kerk een insigne is ontwikkeld dat is voorzien van het logo van de Protestantse Kerk.

Bestellen Het insigne is aan te vragen het bestelformulier op www.kerkrentmeester.nl of via het kantoor van de VKB, tel. (078) 639 36 66 of [email protected]. De prijzen zijn vanaf € 100,- (excl. 21% BTW). De meeste actuele prijzen staan op de website. De levertijd bedraagt ongeveer zes weken.

kunst-afbeeldingen en meditaties. Woord en beeld versterken elkaar en geven de lezer zo verdieping. Het boek is verkrijgbaar bij de auteur, via www.zin-in-kleur.com of via de boekhandel.

• Toerroute voor missionair werk Almelo

Op zaterdag 15 juni wordt de ‘Toer voor het goede doel’ verreden, een sponsortocht ten bate van het missionaire werk van de IZB in Almelo. Iedereen die van fietsen houdt kan meedoen: racefietsers, toerrijders, recreanten, jong en oud. Er zijn parcoursen voor uiteenlopende categorieën. Rappe trappers kunnen kiezen het traject Zeist-Almelo (125 km) of zelfs vice versa. Anderen starten in Voorthuizen (85 km). Voor wie het liever rustig aan doen, is een prachtroute door het Twentse land uitgezet. En er is een speciale wandelroute rondom Almelo.

De opbrengst gaat naar het missionaire werk van de IZB in Almelo, vanuit wijkgemeente ‘De Ontmoeting’. Sinds 2012 is ds. Catherinus Elsinga als missionair predikant werkzaam in deze gemeente, die is ontstaan uit een fusie. De Toer voor het Goede Doel werd vorig jaar voor het eerst gereden. De deelnemers trapten toen € 30.000,- bij elkaar voor de nieuwbouw van missionair-diaconaal centrum Het Pand in Groningen. Informatie en aanmelding: www.toervoorhetgoededoel.nl.


12 |

Predikantswisselingen

me n s e n M

Beroepen te Gouda (hervormd, Sint Janskerk wijk A), ds. M.C. Batenburg te Waddinxveen; te Monster (hervormd), ds. P. Nobel te Waddinxveen; te Veenendaal (hervormd wijk 2), ds. C. van Duijn te Gouda; te Voorthuizen (hervormd wijk 2), ds. L.W. Smelt te Bodegraven; te Westerbork (hervormd), ds. M.M. Leffers te Stadskanaal; te Wirdum en omstreken, ds. W. de Boer te Heerenveen (geestelijk verzorger De Tjongerschans), die dit beroep heeft aangenomen; te Zeist (hervormd, wijkgemeente De Bron), ds. J.C. Minnema te Bennekom; Aangenomen naar Amsterdam (Ark-Jacobuskapelgemeente), ds. A. Myburgh te Beverwijk; naar Alphen aan den Rijn (Lichtkring), ds. P.M. Sonnenberg te Doorn; naar Assendelft (deeltijd), ds. B. Vijfvinkel te Oostzaan; naar Brielle (deeltijd), ds. C. Flim te Helle voetsluis, die ook deeltijd-predikant blijft te Hellevoetsluis; naar Den Ham (gereformeerd), ds. R.D. van Hornsveld te Oldebroek; naar Dokkum-Aalsum-Wetsens (wijkgemeente De Fontein), ds. J. van der Goot te Leeuwarden (krijgsmachtpredikant); naar Enschede (deeltijd), ds. E. Sonneveld te Enschede, die tevens deeltijd-predikant blijft voor het Citypastoraat Enschede en voor de Vrije Evangelische Gemeente Enschede; naar Gorinchem (hervormd), ds. E.K. Foppen te Katwijk aan Zee, die bedankte voor IJsselstein (hervormd); naar 's Graven moer (hervormd), proponent J. Boom te Sliedrecht; naar Lunteren (hervormd, Maranathakerk), ds. J. Hansum te Beiroet (Libanon, docent Praktische Theologie); naar Luttelgeest (deeltijd), proponent D. van Keulen te Zwolle; naar Meerkerk (hervormd), ds. C. Mijderwijk te Besoyen (Waalwijk-West); naar Middelharnis (hervormd), ds. M.J. Middelkoop te HendrikIdo-Ambacht; naar Nieuw-Lekkerland (gereformeerd, Ontmoetingskerk), ds. A.A. Wisman te Driesum; naar Ommen (hervormd, wijk 2), ds. K.A. Hazeleger te Daarlerveen, die bedankte voor Beekbergen en voor IJsselmuiden-Grafhorst; naar Oostvoorne, ds. N.E. van der Horst-Kattenberg te Suawoude; naar Rhoon (gereformeerd), proponent R. Maas te Rotterdam, die bedankte voor Kethel en Spaland (hervormd); naar Rotterdam-Delfshaven (hervormd, Pelgrimvaderskerk), ds. A. Markus te Utrecht; naar Sleen (protestantse gemeente in wording), ds. J.C. Borst te Veessen; naar Stolwijk (hervormd wijk 2), ds. J.J. ten Brinke te Bleiswijk (hervormde wijkgemeente van bijzondere aard), die bedankte voor Monster (hervormd); naar Ten Boer (gereformeerd), ds. P.J. Elzinga te St. Nicolaasga (Op 'e Noed); naar Westerbork (hervormd), ds. M.M. Leffers te Stadskanaal; benoeming naar Gouda (docent godsdienst Driestar Educatief), ds. A.J. Kunz te Katwijk aan

Zee; benoeming als voorzitter college van bestuur Christelijke Hogeschool Ede, ds. H.J. van Wijnen (programma-manager Jeugdwerk Protestantse Kerk). Bedankt voor Doornspijk (hervormd), proponent J. van Eijsden te Driebruggen; voor Houten (hervormd), ds. G. Lustig te Nieuwerkerk aan den IJssel; voor Huizen (hervormd, Oude Kerk), ds. C.H. Hogendoorn te Oud-Beijerland; voor Nieuwer ter Aa (hervormd), ds. J. Prins te Ederveen; voor Waddinxveen (hervormde wijkgemeente Zuid De Morgenster), ds. J.S. Heutink te Ede; voor Zeist (hervormde wijkgemeente Pniël), ds. C. van Duijn te Gouda. Beroepbaar proponent L.L. van Berkel, H.R. Holststraat 15, 3141 BK Maassluis, e-mail [email protected], tel. (010) 752 40 24. proponent I.M. Buijser, Gedempte Gracht 589, 2512 AM Den Haag, e-mail [email protected], tel. (070) 363 86 93. proponent J.W.J. Guis, Ferdinand Bolstraat 16, 2981 CC Ridderkerk, tel. 06-13703120, e-mail [email protected]. proponent G.J. van Meijeren, St. Winfridusstraat 54 bis A, 3553 SG Utrecht, e-mail: [email protected], tel. 06-24490831. proponent J.A.J. Pater, Jan Steenlaan 26-I, 3904 XS Veenendaal, tel. (0318) 59 13 17, e-mail [email protected]. proponent R. Pronk-van Belle, Valge 20, 9965 PG Leens, e-mail [email protected]. proponent M. de Vos, Borneolaan 3, 3705 XG Zeist, e-mail [email protected], tel. (030) 692 12 79. proponent W.J. Westland, Barneveldsestraat 13a, 3927 CA Renswoude, tel. (0318) 57 20 31. Overleden 3 april dr. M.C. Jongeling (geb. 4 maart 1918); 13 april ds. S.J. Seinen (geb. 15 augustus 1931); 17 april ds. A.C. Mooij (geb. 11 juni 1920); 3 mei ds. G. Vesseur (geb. 29 juni 1924); 8 mei ds. F.J. Kok (geb. 19 februari 1946); 8 mei ds. D. van der Valk (geb. 19 maart 1922).

Wilt u berichten over predikantswisselingen en beroepbaarstellingen doorgeven aan het Synodesecretariaat? Postbus 8399, 3503 RJ Utrecht, e-mail: [email protected] Daarnaast kunnen deze berichten doorgegeven worden aan Persbureau Scheps, Persbureau Scheps, Slagvink 7, 3906 AE Veenenaal, [email protected]

• berichten

• Marja van Bijsterveldt voorzitter Raad van Toezicht PThU De generale synode heeft op 26 april Marja van Bijsterveldt benoemd als nieuwe voorzitter van de Raad van Toezicht van de Protestantse Theologische Universiteit (PThU). Van Bijsterveldt volgt Frank van der Duyn Schouten op, die rector magnificus van de Vrije Universiteit (VU) in Amsterdam is geworden. Marja van Bijsterveldt (1961) was van 2010 tot 2012 minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Daarvoor was zij vier jaar staatssecretaris van hetzelfde ministerie. De Raad van Toezicht beoordeelt het algemene beleid van de PThU Kerkinformatie • juni 2013

en oefent controle op het college van bestuur van de universiteit. Beide gremia gaven in een persbericht tekennen ‘bijzonder verheugd’ te zijn met de keuze van mw. Bijsterveldt ‘gegeven haar ervaring en bekendheid met de universitaire wereld. Daarnaast heeft Marja van Bijsterveldt een relevant en functioneel netwerk binnen de politieke en bestuurlijke omgeving waarin de PThU staat.’ Van Bijsterveldt was tot aan haar aantreden als staatssecretaris in 2007 reeds lid van de Raad van Toezicht van de PThU. Informatie: www.pthu.nl.

|

13

Daar in Utrecht ... Is er een kloof tussen gemeenten en dienstenorganisatie? Het is goed om daar alert op te zijn, want ‘Utrecht’ werkt voor en namens alle gemeenten in de Protestantse Kerk. Veel medewerkers van de dienstenorganisatie zijn niet alleen actief voor de landelijke kerk, maar ook voor hun plaatselijke kerkelijke gemeente. In deze rubriek vertellen ze daarover. Deze maand deel 13: Robert Mazier (34).

‘Loop eens een rondje door je eigen woonwijk’ motivatie

Robert Mazier is sinds 2008 adjunctprogrammamanager van het Jeugdwerk van de Protestantse Kerk. Hij is inhoudelijk betrokken bij de presentie van de kerk in de jongerencultuur en leidt een scenario-onderzoek naar de kerk in 2030. Jaren geleden begon hij in het jeugdwerk als kinderclubleider, catecheet en jeugdouderling in zijn wijkgemeente. In april is hij benoemd tot jeugdouderling vanuit de algemene kerkenraad van de hervormde gemeente in Ermelo. Robert is getrouwd en heeft vier kinderen tussen 3 en 11 jaar.

Hoe ziet de kerk er in 2030 uit? ‘Dat weet niemand. Maar het is wel mogelijk om scenario-onderzoek te doen: nadenken over wat er zou kunnen gebeuren, en daar op inspelen. Ons onderzoek ‘Kerk in 2030’ maakt wat als-vragen concreet. Wat doen we in de toekomst voor mensen die zeggen: ‘Ik heb niet zoveel met het instituut kerk, maar ik heb wel het idee dat de christelijke boodschap relevant is?’ Hoe kunnen we als kerk aansluiten bij nieuwe situaties en contexten? De netwerkmaatschappij waarin we leven vertoont overeenkomsten met oude, tribale vormen van samenleven. Dat vraagt om concessies van de kerk als instituut. Een landelijke kerk kan alleen van betekenis blijven door lokaal en regionaal meerwaarde te bieden. Ook om die reden wil ik me niet alleen landelijk, maar ook plaatselijk inzetten voor het jeugdwerk.’

Je bent in april benoemd tot centraal jeugdouderling. Wat is je droom voor jongeren? ‘Dat er een plek is waar ze terecht kunnen. Als tiener heb ik dat zelf ervaren: er waren mensen om me heen die tijd vrijmaakten voor mij! Onder andere door diepe gesprekken over God, geloof, de zin van het leven en twijfel. Ik dacht: als je geloven en twijfelen kunt combineren, dan wil ik me wel committeren aan de kerk. Die ruimte hoop ik tieners van nu

Foto: Laurens Oosterbroek, QRoost

ook mee te geven. Verder wil ik mensen uitdagen om in hun eigen context actief betrokken te zijn. Loop eens een rondje in je eigen woonwijk. Kijk of er een sportclub is, of een speelveldje. De overheid bezuinigt in veel plaatsen op jongerenwerk, dus misschien zijn we er als kerkelijk jeugdwerkers wel toe geroepen om er ook meer voor niet-kerkelijke jongeren te zijn. Ik wil investeren in het missionair en diaconaal aanwezig zijn in de wijk.’

Hoe doet Ermelo dat? ‘Ik hoop dat de zes wijkgemeenten in Ermelo met elkaar en met andere kerken zullen samenwerken, bijvoorbeeld

bij een jongerenkamp voor tieners, of een vakantiebijbelweek. In het algemeen mogen we best meer vertrouwen tonen in de kerk. Als kerk mogen we zelfbewust en vol hoop zijn. Durven we als jongerenwerker en gemeentelid eerlijk tegen de ander te zeggen: ‘Ik denk dat onze club een goede plek voor jou is. Je bent van harte welkom’? Daarbij is het voor mij de kunst om bijbelse thema’s te vangen in herkenbare taal en beelden. Je praat met jongeren over eeuwenoude thema’s, maar met nieuwe woorden.’

Jacolien Weststrate medewerker Corporate Communicatie Kerkinformatie • juni 2013

Geldwerving

14 |

Collecteren via sms tijdens een kerkdienst in Abcoude.

Acceptgiro verdwijnt, digitaal geven neemt toe

Meer gemeenteleden doneren online Hoe kunnen gemeenten in de Protestantse Kerk zich voorbereiden op geldwerving voor het kerkenwerk en diaconaat in de toekomst? De maatschappij verandert en de jonge generatie vraagt om nieuwe mogelijkheden. Het Landelijk Dienstencentrum en de Stichting Kerkelijk Geldbeheer (SKG) onderzoeken nieuwe opties. Wat is er al, en wat komt mogelijk beschikbaar? Een rondgang langs enkele hoofdrolspelers. Plaatselijke gemeenten merken net als andere fondsenwervende instellingen dat mensen steeds minder contant geld op zak hebben. Ook wordt het steeds moeilijker om voor de Actie Kerkbalans voldoende vrijwilligers te vinden die in de campagnetijd enveloppen met toezeggingsformulieren willen bezorgen bij de gemeenteleden. Verder zijn jongeren voortdurend online – zij vullen geen papieren formulieren meer in. Bovendien moeten de inkomsten voor het kerkenwerk eigenlijk omhoog. Fikse uitdagingen voor ‘het grondvlak’ van de kerk. Gelukkig zitten de landelijke kerkelijke organisaties niet stil. Geef-SMS Henk Lubberts, projectleider SEPA van het Landelijk Dienstencentrum, is ook fondsenwerver en vertegenwoordiger van Kerk in Actie in de VFI, branche organisatie van – maar liefst 120 – goede doelen-organisaties. Met deze organisatie werkt de Protestantse Kerk nauw samen bij het verkennen van nieuwe manieren van geldwerving. ‘Het streven is aan te Kerkinformatie • juni 2013

haken bij bewezen goede methodes, en hoge ontwikkelkosten te voorkomen’, vertelt Henk. De landelijke kerk experimenteerde bijvoorbeeld met Geef-SMS. Daarmee kan iedereen op elk moment een klein bedrag overmaken dat geïncasseerd wordt van het beltegoed of via de telefoonrekening. ‘In mei 2009 heeft Kerk in Actie gecollecteerd via sms, als aanvulling op de reguliere collecte. Het ging om hulp aan slachtoffers van de burgeroorlog in Sri Lanka. Radiospots riepen luisteraars op om het keyword ‘noodhulp’ te sms’en

naar 4333. Daardoor werd € 1,50 van hun beltegoed of gesprekskosten overgeboekt naar Kerk in Actie, na aftrek van kosten voor de operator. Ook in de Protestantse Gemeente Abcoude hebben we toen zo gecollecteerd tijdens een kerkdienst. Hoewel de campagne slechts een paar duizend euro opleverde, gaan we met deze techniek door, omdat we zo een brede doelgroep kunnen bereiken.’ Een optie die nu wordt onderzocht is om Geef-SMS ook voor plaatselijke gemeenten beschikbaar te maken, als aanvulling op de collecte tijdens de kerkdienst (zie kader).

Nu al online doneren Op landelijk niveau zijn dit de mogelijkheden voor het online doneren van grotere bedragen: • Particulieren kunnen bijvoorbeeld geven aan Kerk in Actie via https://donatie.pkn.nl, of aan JOP, via www.jop.nl > Steun ons. • Penningmeesters kunnen ervoor kiezen om collecte-opbrengsten voor de landelijke kerk, Kerk in Actie of JOP online af te dragen via https://collecte.pkn.nl • In de webwinkel van de Protestantse Kerk, met producten van de synode, missionair werk, Kerk in Actie en JOP, is online betalen mogelijk via de iDEAL-button: https://webwinkel.pkn.nl

| SKG Collect Intussen is er voor plaatselijke gemeenten een betrouwbaar, gebruiksvriendelijk en betaalbaar digitaal product op de markt gekomen: SKG Collect. Dit computerprogramma van financiële dienstverlener Stichting Kerkelijk Geldbeheer (SKG) koppelt een webwinkel aan de website van een protestantse gemeente. Bij deze ‘digitale balie’ kunnen gemeenteleden collectebonnen bestellen en betalen, hun toezegging doen voor Kerkbalans, kerkelijke bijdragen daadwerkelijk overboeken, en cd’s en boeken kopen via iDEAL. Het is ook mogelijk geld te werven voor de diaconie, het kerkorgel of andere specifieke doelen. SKG werkt voor zijn product samen met Pintip, verhuurbedrijf van mobiele betaalautomaten. Pintip kan geldstromen afhandelen en is gecertificeerd door De Nederlandsche Bank. Koppeling met LRP en Scipio Volgens SKG-directeur Teun Copier hebben inmiddels 60 van de 1.800 gemeenten in de Protestantse Kerk een abonnement genomen op SKG Collect. In 2012 zijn er ongeveer 30 gemeenten bijgekomen, vertelt Teun. ‘Wij willen best harder groeien, maar de kerkelijke molens malen langzaam. En gemeenten willen vaak liever eerst dat de Leden registratie Protestantse Kerk bij hen draait voor ze starten met SKG Collect. ’Die koppeling met de ledenregistratie – LRP of Scipio – en met de geldwerving noemt hij ‘uniek’. De resultaten zijn veelbelovend, en niet alleen bij de jonge generatie. ‘De “oudere jeugd”, tussen de 50 en 70 jaar, vindt het ook leuk! Toen de Hervormde Gemeente in Rijssen de collectebonnen alleen nog via de webwinkel aanbood, kocht iedereen ze daar gewoon. Maar het blijft een én-én-verhaal, SKG Collect is een aanvulling op de bestaande geldwerving.’

Accountmanager Bertil Prins (links) en directeur Teun Copier in het SKG-kantoor in Gouda.

Gebruiksvriendelijke software Bertil Prins, accountmanager van SKG voor de regio noord, weet veel van SKG Collect én van LRP, omdat hij zes jaar heeft gewerkt bij de SMRA, de voorloper van LRP. Hij laat op internet zien hoe

Elly Moorlag-den Hartog en Bert Wubs tussen collectebusjes en pinapparaat op het kerkelijk bureau in Elburg.

Online opties in de toekomst De kerkelijke fondsenwervers oriënteren zich op deze mogelijkheden voor de toekomst: • de FinBOX van ING, ABN Amro en Rabobank. Binnen FinBOX kunnen rekeningen voor de kerkelijke bijdragen aangeboden worden; • de AcceptEmail. Deze AcceptEmail komt in de mailbox van de geadresseerde en lijkt uiterlijk veel op de bekende acceptgiro. Het verschil is dat de AcceptEmail naar de digitale betaalomgeving leidt; • Geef-SMS met subkeywords voor plaatselijk niveau (zie boven); • micro-incasso – voor bedragen tot € 50,-; • een app met informatie over de Protestantse Kerk. Welke van deze mogelijkheden levensvatbaar zijn en aansluiten bij de behoeften van de plaatselijke gemeenten wordt onderzocht.

een gemeente als Amstelveen haar webwinkel volledig in de eigen huisstijl heeft ingericht. ‘De software voor SKG Collect is flexibel en gebruiksvriendelijk. Iedereen kan zó een pagina maken. We verbeteren het pakket regelmatig op basis van commentaar van de gebruikers. Voortdurend checken we waar behoefte aan is en wat wel of nog niet goed werkt.’ Elburg Tijd voor een duik in de praktijk. In Elburg waren de zestigplussers de eersten die achterop het toezeggingenformulier voor Kerkbalans 2011 aangaven dat ze hun bijdragen via SKG Collect wilden betalen, vertelt Elly Moorlag-den Hartog van het kerkelijk bureau van de Hervormde Gemeente Elburg. ‘We kregen maar liefst 300 positieve reacties. In totaal stuurden we 2.100 verzoeken uit, waarop we digitaal en op papier 1.800 toezeggingen terug kregen.’ Kerkrentmeester Bert Wubs vertelt dat na het stormachtige begin er elk jaar sprake is van een lichte stijging. ‘Er zijn nu 400 personen die SKG Collect gebruiken. Maar we geven er alleen via de website en de achterkant van het toezeggingenformulier ruchtbaarheid aan.’ De kerkelijke bijdrage stijgt trouwens in Elburg en zorgt voor een sluitende begroting, vertelt Bert. Volgens Elly vermindert SKG Collect de werkdruk voor kerkelijk medewerkers en vrijwilligers. Toch valt er nog iets te verbeteren. ‘Niet iedereen weet hoe iDEAL werkt. Men-

sen denken dat ze betaald hebben door alleen aan te geven dat ze dit via iDEAL willen doen’, zegt Elly. ‘Maar zo werkt het niet.’ De iDEAL-button is daarom van de webwinkel gehaald, alleen de optie van automatische incasso is overgebleven. Wassenaar in januari 2014 startklaar Beter en sneller geldwerven is voor protestants Wassenaar de reden om over te stappen op SKG Collect. ‘In januari 2014 moet het zover zijn’, vertelt Lida Keukenmeester van het kerkelijk bureau daar. ‘Van een derde van de gemeenteleden hebben we e-mailadressen, en die gaan we eind dit jaar vragen om hun kerkelijke bijdrage via onze webwinkel te betalen. Het is fijn dat we minder vrijwilligers nodig hebben voor het aanbieden van de enveloppen. En we hopen dat gemeenteleden die tot nu geen papiertje invulden, nu iets toezeggen en betalen. Alles verandert, kijk maar naar SEPA. Er gaat tegenwoordig veel meer via internet. Je moet erin meegaan.’ Anja de Zeeuw freelance tekstschrijver

Meer informatie: http://www.skgcollect.nl/index.html www.hervormdelburg.nl


15

16 |

Kerkenspeurtocht in de Betuwe

‘Dááág dominééééé!’

missionaire modellen

Hoe blazen we onze ingezakte samenwerking nieuw leven in? Met die vraag gingen de predikanten van de protestantse gemeenten in Hemmen en Zetten aan de slag. Ze bedachten een kerkenspeurtocht langs hun vier kerkgebouwen, waarin ze een kleine honderd kinderen vertellen over het reilen en zeilen binnen en buiten de kerk. In de Betuwse dorpen Hemmen en Zetten werken we als verschillende kerken prima samen. Jaren lang hielden we samen vespers in de Advents- en Veertigdagentijd en onze catechesegroepen liepen samen op. Ieder jaar is er met pinksteren een grote oecumenische openluchtdienst namens zes kerken uit de regio. En op 4 mei houden we een gezamenlijke dodenherdenking. Maar zoals dat gaat: sommige gezamenlijke activiteiten raakten over hun hoogtepunt heen. De vespers stopten en de catechese kreeg een andere opzet. Jammer om een punt te zetten, vonden sommigen. Tegelijkertijd kwamen we daardoor op nieuwe ideeën voor samenwerking. Basisscholen Zo ontstond het idee van een Kerkenspeurtocht bij mijn collega’s ds. M. de Jong, ds. M.S. van Tuijl, ds. J. Muller en mij. Een tocht, zo stelden wij ons voor, waarbij wij als kerken en als predikanten ons gezicht zouden laten zien aan de kinderen van alle basisscholen van het dorp. We wilden daarbij graag onze onderlinge verbondenheid als gemeenten van de Protestantse Kerk uitdragen, omdat we die interessanter en wezenlijker vonden dan onze ‘kleurverschillen’. Bijna negentig kinderen van alle groepen 6 en hun leerkrachten verzamelden zich vorig jaar op een mooie meimorgen in de grootste van de vier kerken. Ze kregen uitleg over het gebrandschilderde raam en fietsten daarna in colonnes van dertig van kerk naar kerk. Bij iedere kerk kregen ze iets te horen over een bepaald aspect van het kerk-zijn. Bij de Vluchtheuvelkerk in Zetten werd uitgelegd wat de Tien Geboden betekenen als je Kerk in de Wereld wilt zijn. De kinderen stonden in een kring rondom kaarsen en mochten met elkaar iemand bedenken aan wie een bos bloemen gebracht zou worden. In de Dorpskerk van Zetten stond het zilveren avondmaalsstel klaar. Hier vertelde ds. Muller iets over de sacramenten van avondmaal en doop. En in Hemmen vertelde ik de kinderen over wat een dominee allemaal doet op zondag en doordeweeks. Kerkinformatie • juni 2013

Kinderen krijgen uitleg over de kanselkleden.

Vol vragen Het was voor iedereen een prachtige ochtend! De kinderen zaten vol vragen en daardoor raakten wij als predikanten steeds enthousiaster. Aan alle klassen vroegen we tot slot, voordat we hen weer uitzwaaiden en een mooie boekenlegger meegaven met de gezichten van de vier kerken en de vier voorgangers erop, of ze nog iets wilden opschrijven over hoe ze het gevonden hadden. Enkele reacties: ‘De kerkenspeurtocht was interessant want het ging over Jezus, God en de dominee.’ ‘Ik wist nog niet dat je een kerk 800 jaar kon laten staan en ik weet nu ook hoe ze dopen.’ ‘Ik vond het niet zo leuk, maar ik heb wel wat geleerd zoals de paaskaars en de dominee en wat het leukste was dat je op de orgel mocht spelen.’ ‘Het was superleuk. Je moest wel heel goed luisteren, want anders snapte je het niet.’ ‘Ik heb nog één vraag: waarom hebben niet alle kerken glas in loodt?’ Al met al kijken we als predikanten en scholen terug op een zeer geslaagde

tocht. En het doel (‘ons gezicht laten zien’) is ook bereikt, want toen ik de week na de kerkenspeurtocht over het dorpsplein fietste, joelden een paar kinderen die ik voorbijschoot: ‘Dááág dominééééé!’

Aafke E.I. Zaal predikant Hervormde Gemeente Hemmen

Bungelen De kerkenspeurtocht voor kinderen werd in mei 2013 herhaald. Ds. M. van Beusichem, de huidige predikant van de Vluchtheuvelkerk in Zetten, vertelde de kinderen over ds. O.G. Heldring (1804-1876) en de door hem opgerichte Heldringstichtingen, die tot op de dag van vandaag de identiteit van Zetten en omgeving bepalen. In Hemmen mochten kinderen de toga van ds. Zaal passen en een stukje uit de 300 jaar oude statenbijbel proberen te lezen. In de eerste kerk kregen ze een pakje drinken en een koek, in de tweede een snoepje en in de derde kerk een sleutelhanger met het fotootje van de predikanten erin (‘Wauw, cool!’). En zo bungelen wij predikanten de komende weken aan menige tiener-fiets...

|

17

Symposium over contextualiteit:

De uitdaging van Pinksteren ‘Als je elkaars denkwereld kent, kun je elkaar beter bereiken’, zegt Hannie Luiten uit Eindhoven. Binnenkort neemt zij afscheid als gemeenteadviseur met een symposium over het belang van contextualiteit in missionair en diaconaal werk. Met leerervaringen uit haar eigen werk en uit het buitenland.

Begrip Het begrip contextualiteit is herkenbaarder dan het lijkt, zo stelt Luiten. ‘Elk mens leeft als het ware in een betekenissenweb, de voorstellingswereld waarin hij is grootgebracht en waarmee hij betekenis geeft aan wat hij meemaakt. Vaak wordt je je eigen context ineens bewust als je elkaar tijdens een gesprek niet begrijpt. Je realiseert je dan dat je in verschillende contexten leeft. Voor het missionaire en diaconale werk van de kerk is het van groot belang dat we ons verdiepen in de context van de ander. Wie zich niet bewust is van zijn/haar eigen wereldbeeld, kan niet openstaan voor dat van een ander. Geloofscommu nicatie begint met het serieus nemen van de ander in zijn of haar taal en betekenissen.’ Het symposium valt niet toevallig samen met het afscheid van Hannie Luiten als gemeenteadviseur voor Kerk in Actie Interactief. Zij houdt zich al jaren met het onderwerp bezig en is bezig met een promotieonderzoek naar contextualiteit en missionaire geloofscommunicatie. Naast binnenlandse voorbeelden uit haar onderzoek komen tijdens het symposium twee internationale praktijkvoorbeelden aan de orde. Zuid-Afrika ‘Een van de andere sprekers is dr. Attie van Niekerk’, vertelt Luiten. ‘Hij is als missioloog verbonden aan de universiteit van Pretoria en directeur van Nova, een Fairclimate partner van Kerk in Actie. In zijn streven de leefomstandigheden in sloppenwijken te verbeteren, ontdekte hij dat hij eerst de normen en waarden van de mensen waar het om gaat moet

Geloofs gesprek

Het staat er zo simpel in het Pinksterverhaal: ieder hoorde de apostelen in zijn eigen taal spreken. De persoonlijke situatie van mensen speelt kennelijk een belangrijke rol als je hen met het Evangelie wilt bereiken. Toch zijn kerkleden zich dat vaak niet bewust, zo concludeert Hannie Luiten na 43 jaar werken in kerkelijke dienst. ‘Wat betekent die context voor inhoud en vorm van onze missionaire en diaconale activiteiten?’

begrijpen, voor hij in staat is hen te helpen. Hij zal laten zien dat verandering alleen tot stand komt in wisselwerking tussen de mensen zelf en hun context enerzijds en de hulpverleners met hun technische kennis anderzijds. Zonder kennis van de leefwereld van mensen en hun betekenissenweb is het niet mogelijk oplossingen te bedenken die geaccepteerd worden.’ Contextueel Bijbellezen Over de hele wereld wordt de Bijbel gelezen, maar samen lezen blijkt een weerbarstig proces. Daarover zal drs. Hester Oosterbroek een bijdrage leveren tijdens het symposium. Zij is als theologe werkzaam bij de afdeling zending van Kerk in Actie en betrokken bij intercultureel en contextueel Bijbellezen. Hester: ‘Mensen komen tot verrassende ontdekkingen door elkaars

visie op een Bijbeltekst te lezen. En in dat proces ontdekken we in Nederland dat wij vaak erg weinig de Bijbel lezen en lang niet altijd door hebben hoe onze context bepalend is voor hoe wij de Bijbel lezen. Daarom is het van belang van mensen uit heel andere situaties te horen hoe zij de Bijbel verstaan.’ Symposium Het symposium ‘Over contextualiteit gesproken’ wordt gehouden op 17 juni 2013 van 13.00-16.00 uur in het Landelijk Dienstencentrum, Joseph Haydnlaan 2 te Utrecht. Deelname is kosteloos, maar aanmelden is wel nodig. Informatie en aanmelding: Mieke Labots, tel. (030) 880 14 62, [email protected]

Frans Rozemond eindredacteur Kerkinformatie Kerkinformatie • juni 2013

18 |

Besluiten kleine en generale synode april

Synode

De vergaderingen van de kleine synode op 25 april en de generale synode op 26 april werden voor het eerst voorgezeten door preses ds. Karin van den Broeke. Ook nieuw was de verkleinde samenstelling van de synode. De kleine synode telt voortaan 32 leden, de generale synode 79. Op de agenda stonden het nieuwe liedboek, een vervolg op de islamnota en benoemingen. Verder werd de synode bijgepraat over de plannen voor Hydepark en arbeidsmarktonderzoek voor werkers in kerkelijke dienst door CNV Kerk en Ideëel.

Liedboek vrijgegeven voor beproeving ‘Wanneer is hier voor het laatst een kind gedoopt? Wanneer is hier voor het laatst een huwelijk bevestigd? Dat is natuurlijk een strikvraag, maar het betekent dat de beproeving van het liedboek niet hier moet gebeuren, maar in de gemeente waar samen gevierd, gezongen en geleefd wordt.’ Met deze zinnen gaf adjunct-directeur ds. E. Overeem van de dienstenorganisatie aan dat de vraag of het vrijgeven van het liedboek voor beproeving in gemeenten niet zozeer een inhoudelijke maar een procedurele zou moeten zijn. De generale synode kon het nieuwe liedboek niet inhoudelijk toetsen, omdat de exacte inhoud van de bundel nog niet bekend was. De synode kon zich wel over het bestuurlijk proces buigen dat bij de samenstelling van het liedboek gevolgd is. Ds. K. Holwerda, secretaris van het bestuur van de ISK (Interkerkelijke Stichting voor het Kerklied) gaf een uitgebreide inleiding op het proces van het ontstaan van het liedboek. In het synoderapport ‘Nieuw liedboek’ dat ten grondslag lag aan de synodebespreking, wordt beschreven hoe de Interkerkelijke Stichting Kerkinformatie • juni 2013

voor het Kerklied (ISK) met de eisen van de synode in de afgelopen jaren omgegaan is en hoe het proces van de totstandkoming van het nieuwe liedboek verlopen is. De commissie van rapport was van mening dat de synode het liedboek niet vrij zou kunnen geven zonder het te kennen. Zij stelde daarom voor pas in de volgende synodevergadering de inhoud van het liedboek te bespreken en het dus nog niet ter beproeving vrij te geven. Sommige synodeleden steunden dit standpunt, maar de meeste sprekers bleken hier niets voor te voelen. Zij gaven aan dat dit een verkeerd signaal zou zijn en riepen de synode op het liedboek met enthousiasme voor de beproeving vrij te geven. Synodescriba dr. Arjan Plaisier vond dat er op grond van de signalen van supervisoren en op grond van de toetsing van het bestuurlijk proces voldoende reden was om nu het liedboek voor beproeving vrij te geven. Na de uitleg van de ISK en de scriba trok de commissie van rapport het tegenvoorstel in.

De synode stemde in met het besluitvoorstel zoals het moderamen dat had voorbereid en gaf het liedboek ter beproeving vrij. De gemeenten zullen nog informatie ontvangen met het oog op de beproeving. Meer over het liedboek: zie het katern in dit nummer van Kerkinformatie. Vervolgnota ‘Integriteit en respect’ ‘Christenen ontmoeten moslims in hun dagelijks leven, in de buurt, op het werk, op school en op het voetbalveld. Die ontmoeting kleurt hun leven; het roept tegelijkertijd vragen op, over onze eigen identiteit, over de diepere levensvragen, maar ook over tal van actuele zaken die in onze maatschappij spelen. Die vragen wil de kerk serieus nemen.’ Met deze zinnen typeert de nota ‘Integriteit en respect – reacties en aandachtspunten’ de positie van de Protestantse Kerk in de ontmoeting met moslims. De nota is een vervolgnota op de eerder door de generale synode besproken nota ‘Integriteit en respect’, vaak aangeduid als islamnota, die in november 2010 is verschenen.

Synodelid ds. Hester Smits verzorgde de meditatie bij de opening van de generale synode.

| Nationale en internationale partners van de Protestantse Kerk waren gevraagd om op de eerste nota te reageren. Deze reacties werden verwerkt in de vervolgnota. De meeste reacties waren positief. Kritische reacties waren eerder aanscherpingen dan voorstellen tot daadwerkelijke veranderingen. Deze aanscherpingen worden helder in de positiebepaling waarmee de vervolgnota eindigt. In verschillende punten wordt uitgewerkt hoe integriteit en respect in de ontmoeting met moslims gestalte kunnen krijgen. De nota benadrukt het belang van ontmoeting en toerusting van de gemeenten voor deze ontmoeting. Nieuwbouwplannen Hydepark Nadat de generale synode van november 2012 een besluit had genomen over de ontwikkeling van nieuwbouwplannen voor Hydepark is er veel werk verzet. Er werd een stuurgroep samengesteld, bestaande uit vier bestuurders uit de dienstenorganisatie en de PSDV (Protestantse Stichting Diaconaal Vakantiewerk). De stuurgroep is verantwoordelijk voor de planvorming en het overleg met de Gemeente Utrechtse Heuvelrug en de Provincie Utrecht. Er is intensief overleg geweest met ambtenaren en bestuurders van beide organisaties. Hierbij is niet alleen gekeken naar de bouw van een nieuw Roosevelthuis en seminarium, maar ook naar het landgoed als geheel. Er wordt onderzoek gedaan naar de ecologische, de stedenbouwkundige en de archeologische aspecten van deze plannen. In de vergadering van de generale synode op 26 april werd ook de onafhankelijke commissie van deskundigen

Benoemingen De generale synode deed in haar vergadering van 26 april 2013 de volgende benoemingen: • Voorzitter van de raad van toezicht van de Protestantse Theologische Universiteit: mw. J.M. van BijsterveldtVliegenthart. • Leden van het generale college voor de Kerkorde: mw. mr. J.A.W. ScholtenHinloopen en mw. dr. S. Hiebsch. • Lid van het generale college voor de Behandeling van Bezwaren en Geschillen: mr. ing. M. Mouthaan. • Leden van het generale college voor de Visitatie: ing. N.A. Becht en ds. J.J.A. Doolaard. • Lid van de generale raad van Advies (herbenoeming): dr. R. de Reuver. • Universitair hoofddocent Oude Testament aan de PThU: mw. dr. M. Korpel. • Hoogleraar Interculturele Theologie aan de PThU: dr. B. van den Toren.

Zingend moderamen, van links naar rechts: Henny Dolstra-Muggen, ouderling mr. Marjoleine Engelbert-Clarenbeek, ds. Karin van den Broeke (preses), dr. Arjan Plaisier (scriba), diaken Frits Pasveer en ouderling-kerkrentmeester Bert van Bokhoven.

onder voorzitterschap van Evert van Veen (registeraccountant) gepresenteerd. Deze commissie zal de synode gevraagd en ongevraagd van advies dienen met betrekking tot de nieuwbouw op Hydepark. Méér zicht op werken in de kerk De vakbond CNV Kerk en Ideëel, waarvan veel medewerkers in kerkelijke dienst lid zijn, overhandigde aan de generale synode het rapport ‘Méér zicht op werken in de kerk, arbeidsmarktonderzoek in de Protestantse Kerk in Nederland’. Dit rapport geeft informatie over de verschillende beroepen die, naast het predikantschap, op plaatselijk niveau in de Protestantse Kerk worden uitgeoefend. Het bevat tevens de resultaten van een onderzoek naar de omvang, kenmerken en de ontwikkelingen van de verschillende taken binnen de kerk. Dit arbeidsmarktonderzoek werd samen met de Vereniging voor Kerkrentmeesterlijk Beheer uitgevoerd. Er werken 400 pastorale werkers (hbotheologen) en 4400 overige medewerkers binnen de Protestantse Kerk (bureaumedewerkers, jeugdwerkers, diaconale medewerkers e.d.). Volgens het rapport zal tot 2017 20 tot 25% van alle kerkelijke

medewerkers uitstromen. Bovendien zegt de helft van de plaatselijke kerken die meewerkten aan het onderzoek geen nieuwe professionals te zullen aantrekken. Dat werk moet dan worden overgenomen door vrijwilligers. Het rapport vraagt aandacht voor de positie van de werkers die deze beroepen uitoefenen. Dit niet alleen vanwege de krimp van de kerkelijke organisatie en de gevolgen die dit voor de beroepsuitoefenaars en voor het werk heeft, maar juist ook vanwege de bijdrage die beroepskrachten kunnen leveren aan de realisering van beleid en aan vitaliteit van kerkelijke gemeenten.

Marloes Nouwens-Keller communicatieadviseur Protestantse Kerk

Meer weten? Alle verslagen over deze synode zijn te lezen via www.pkn.nl/synode > verslagen en besluiten.


19

20 |

JOP is jeugdorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland

Missionaire presentie JOP wil kinderen en jongeren uitdagen, voorleven en begeleiden op hun levensweg, met als doel dat zij verantwoordelijkheid (leren) nemen en zorg hebben voor zichzelf, de ander en de wereld. Dit geldt niet alleen binnen de kerkelijke gemeente, maar ook voor kinderen en jongeren die niet betrokken zijn bij de kerk. Daarom ondersteunt JOP de plaatselijke gemeente om aanwezig te zijn in de wereld van (alle) kinderen en jongeren. Dat aanwezig zijn kan, afhankelijk van de context en de behoeften en vragen, steeds weer anders ingevuld worden. Iedere gemeente kan, op haar eigen wijze en in haar eigen context, aanwezig zijn in de wereld van kinderen en jongeren buiten de kerk. Missionaire presentie gaat over aansluiten bij de behoeften die er leven in de wijk, het dorp of de stad waar je kerk bent. Dit kan gaan om zorg en welzijn van jeugd, maar bijvoorbeeld ook om de behoefte aan speelruimte, betrouwbare kinderopvang, huiswerkbegeleiding of een kunsten cultuurplek. Hoe kom je erachter welke behoeften er leven in je omgeving? Wat zijn de valkuilen als je ervoor kiest om contextgericht te gaan werken? Vanuit het specialisme ‘missionaire presentie’ adviseert JOP plaatselijke gemeenten over dergelijke vragen en processen. Veel kerken stellen de vraag hoe ze jongeren weer bij de kerk kunnen betrekken. Maar het is misschien veel spannender en relevanter om de vraag te stellen hoe de kerk weer op jongeren betrokken kan zijn. De kerk is immers geroepen om in de wereld te bouwen aan het koninkrijk van God. Het gaat er dan niet om de kerkbanken vol te krijgen, maar om de vraag naar de behoeften en verlangens van kinderen en jongeren uit de buurt. Op zoek gaan naar hoe hun talenten en interesses volledig tot hun recht komen. Hoe je hen als gemeente kunt ondersteunen en sterken in de kwetsbare momenten van hun dagelijks leven. Ontmoeten Als een gemeente zo aanwezig wil zijn in de wereld van kinderen en jongeren buiten de kerkelijke gemeente, dan zal ze op zoek gaan naar waar zij zich bevinden: in hun eigen context. Bijvoorbeeld op straat, in een speeltuin, op het sportveld, op school, een festival, het café en op internet. Want om te ontdekken wat je als kerk zou kunnen betekenen voor de kinderen en jongeren in de omgeving, is het nood zakelijk ze eerst op te zoeken, te weten waar ze zijn, wat er leeft, welke vragen en behoeften ze hebben. Pas dan kan je bepalen op welke manier je als kerk dienstbaar aan hen zou kunnen zijn. Hebben ouders en kinderen misschien behoefte aan een speelplek op het kerkplein omdat er zo weinig speelruimte is? Of zoeken de jongeren een warme en aandachtige plek om na school of ’s avonds bij elkaar te komen? De context van kinderen en jongeren wordt bepaald door allerlei factoren: bijvoorbeeld het milieu waarin ze opgroeien, de Kerkinformatie • juni 2013

subcultuur waarin ze zich bevinden, of ze in de stad of in een dorp wonen, welke leeftijd ze hebben en welke interesses en hobby’s ze hebben. Op welke manier de kerk van betekenis kan zal daarom steeds weer anders zijn en zal steeds aansluiten op hun leefwereld en context. Kerk op de campus Er is een protestantse gemeente in de Randstad die te horen kreeg dat drie scholen in het dorp worden samengebracht op een campus. Deze campus komt op een steenworp afstand van de kerk te liggen. De gemeente stelt zich de vraag hoe ze van betekenis zou kunnen zijn voor de jongeren van deze drie scholen. Ze verwacht niet dat ze de kerkbanken komen vullen. Enkele mensen uit de gemeente stappen zelf op de scholen en de jongeren af met de vraag: wat hebben jullie nodig? Waarmee kunnen we jullie van dienst zijn? Vanuit deze houding ontstaat een goed beeld waar de jongeren bij gebaat zijn. Misschien een inloopruimte waar ze op verhaal kunnen komen, of huiswerkbegeleiding, of nog heel andere zaken. De gemeente stelt zich dienstbaar op en is zo aanwezig in de wereld van de jongeren op de campus. Kindertheater Enkele leden van de Bethelkerk in Tuindorp-Oostzaan wilden een nieuw initiatief beginnen en met een aantal vrijwilligers en het kerkgebouw dienstbaar zijn aan de buurt. Met advies en ondersteuning van de Vrijwilligerscentrale werd gezocht naar nieuwe combinaties van organisaties en leefwerelden in de buurt ter bevordering van de sociale cohesie. Zo groeide het idee om een improvisatietheater met kinderen te starten. Het doel: kinderen in de basisischoolleeftijd uit de buurt een positieve middag bieden Ze krijgen de kans om aan theater te proeven, plezier te beleven en op hun eigen wijze even in het middelpunt te staan en te stralen. Inmiddels is het initiatief zodanig gegroeid dat het vrijwel helemaal draait op vrijwilligers uit de wijk: ouders van kinderen die enthousiast zijn en het initiatief verder dragen. Goede buur De ontmoetingen die deze mensen vanuit de kerk aangaan, zijn een doel op zich. Er is geen sprake van een ‘dubbele agenda’. Het gaat er niet om de jeugd uiteindelijk weer in de

| kerkbanken te krijgen. Deze ontmoetingen zullen wel altijd iets met de gemeente doen: open staan voor de ander betekent altijd verandering. Voor velen betekent het dat de blik op de buurt, de omgeving en ‘de buitenkerkelijke’ gaat veranderen. Het doel is niet om meer jongeren op de club te krijgen, maar om een ‘goede buur’ te zijn als kerk. Om zo invulling te geven aan onze roeping om gestalte te zijn van Gods liefde in de wereld. Dorp en stad Niet alleen gemeenten in grote steden met stadswijkse problematiek hebben deze roeping. Ook in dorpen en zelfs kleine gemeenten waar ‘binnen’ en ‘buiten’ de muren vrijwel dezelfde jeugd te vinden is, kan men met nieuwe ogen kijken naar de kinderen en jongeren in haar omgeving. Het gaat om deze andere bril die je als gemeente opzet. De bril waarmee je naar de kinderen en jongeren kijkt. Om zo te kijken vanuit het leven van het kind, dat zich uiteraard grotendeels dagelijks afspeelt buiten de kerkmuren. En van daaruit op te lopen met kinderen en jongeren, juist in die niet-kerkelijke momenten, ervaringen en situaties.

Experimenteren Vaak zijn dergelijke initiatieven eenmalig of van kortere duur; ze kunnen een evenement-karakter hebben. Het leven van veel jongeren verandert snel: vriendschappen komen op en verdwijnen weer, school en allerlei activiteiten vragen de aandacht en voor studie en werk wordt er vaak verhuisd. Hoewel we in de kerk soms denken dat er altijd sprake moet zijn van duurzame gemeenschapsvorming, doet het einde van een activiteit niet af aan de waarde van deze momenten, ontmoetingen en activiteiten en het belang ervan voor de kinderen en jongeren. Zoals het wordt verwoord in ‘De hartslag van het leven’ (visienota van de Protestantse Kerk in Nederland): ‘We hebben de Geest hard nodig om ons te helpen kerk te zijn voor onze tijdgenoten, voor (leeftijds)groepen die verder van onze huidige kerkelijke cultuur af staan. Experimenten met nieuwe vormen van kerk zijn gewenst.’ Zo kunnen we als kerk steeds opnieuw op creatieve en dienstbare wijze gestalte gegeven aan onze roeping voor kinderen en jongeren. En dat is van onschatbare waarde. Friso Mout specialist Missionaire presentie bij JOP Foto: scx.hu

Aanbod van JOP

Kijk op www.jop.nl/ missionairepresentie en vraag een adviesgesprek aan.

JOP wil gemeenten ondersteunen bij verschillende vormen van present zijn in de wereld van kinderen en jongeren in de eigen omgeving. Ook verzamelt JOP ervaringen van gemeenten die invulling geven aan deze roeping, zodat zij hierin van elkaar leren en elkaar kunnen inspireren.


21

22 |

Over de dienstverlening van het Mobiliteitsbureau

Mobiliteit

Het Mobiliteitsbureau voor predikanten en kerkelijk werkers is constant in beweging. In dit artikel aandacht voor de klanttevredenheid, de kerkelijk werkers en de interim-pastores. Enkele jaren geleden werd er een vrij groot onderzoek gehouden naar de klanttevredenheid over de dienst verlening van het Mobiliteitsbureau. Over het algemeen werd die als goed tot zeer goed ervaren. Na dat onderzoek stuurden wij aan gemeenten na afloop van een geslaagde beroepingsprocedure een evaluatieformulier. De respons hierop was zeer hoog. Graag willen we iedereen bedanken voor de goede medewerking hieraan. Omdat deze wijze van evalueren echter geen nieuwe feiten oplevert en we gemeenten niet onnodig willen belasten met verzoeken om informatie is de evaluatie met ingang van 1 mei anders opgezet. In de eerste plaats zoeken we (telefonisch) contact na verwerking van uw

adviesaanvraag. Dat doen we om nadere uitleg, voorlichting en verantwoording te kunnen geven over de totstandkoming van de advieslijst en de aansluiting bij de profilering en de leeftijd van de gewenste predikant (de meeste reacties betroffen dit onderdeel). Ook willen we hiermee een goede brug slaan tussen de vacante gemeente en het Mobiliteitsbureau om elkaar – zo nodig – te vinden tijdens het vervolg van de procedure. Om de relatie met de ‘klant’ en de adviseursrol te optimaliseren. In de tweede plaats houden we na afloop van de procedure steekproefs gewijs een telefonische evaluatie (met standaardvragen). Dit met het oog op een objectieve periodieke meting, efficiëntie en effectiviteit. En om wellicht in een later stadium een nieuwe vragenlijst te ontwikkelen en/of bouwstenen te ontwikkelen voor het herhalen van het onderzoek van een paar jaar geleden. In de derde plaats: via onze normale communicatiekanalen rondom de vervulling van de vacature, zoals de Gids voor het beroepingswerk en de begeleidende brieven rondom de adviesaanvrage, vragen we elke kerkenraad/beroepingscommissie ons een evaluatie te geven van het lokale proces van het beroepingswerk. We vragen ze met name ons te laten horen wat voor de verdere optimalisering van onze dienstverlening positief zou kunnen werken. Dit kan op elk moment, zowel tijdens als na afloop van de zoektocht naar een nieuwe predikant. De eerste reacties op deze nieuwe ontwikkeling bieden wederzijds nieuw perspec-


tief en zijn hoopgevend. Ze kosten tijd, maar verhogen de effectiviteit van onze dienstverlening. Kerkelijk werkers Het Mobiliteitsbureau is er voor predikanten en voor kerkelijk werkers. Steeds meer gemeenten die op zoek zijn naar een kerkelijk werker weten ons te vinden. Met het oog daarop vragen wij alle geregistreerde kerkelijk werkers hun gegevens en voorkeurswensen aan ons door te geven. Dat kan zowel persoonlijk, telefonisch, via de mail en ook via het extranet. Via dit laatste medium kunt u ook zelf wijzigingen in gewenst werktijdpercentage, regio etc. doorgeven. Ook kunt u dit gebruiken voor het bijhouden van uw scholingsprogramma (PE). Interimpredikant Een specifieke vorm van mobiliteit vormt het interim-predikantschap. Hierover verscheen onlangs in een informatief boekje: Rein Brouwer, Jodien van Ark en Jan Oortgiesen (redactie), Voorganger als voorbijganger (Boekencentrum Zoetermeer 2013). De interimpredikant is een tijdelijke buitenstaander, een betrokken vreemdeling, een kritische vriend. Gemeenten kunnen in contact komen met een interim-predikant of interim-kerkelijk werker via het Mobiliteitsbureau. Overigens kan dat ook met het werkverband van interim-pastores, In Between (www.interimpastor.nl), die met name de kwaliteit in het oog houdt door permanente educatie, nascholing en intervisie.

Ds. Jan Oortgiesen hoofd Mobiliteitsbureau voor predikanten en kerkelijk werkers

Meer weten? Voor meer informatie of contact met het Mobiliteitsbureau: [email protected] of tel. (030) 880 15 05.

|

Kerk en theoloog Aan de Protestantse Theologische Universiteit in Amsterdam en Groningen worden predikanten opgeleid. Wie geven daar les? Wat is hun specialisme? En hoe staan ze in de kerk? Een serie interviews, deze maand met: dr. Marcel Barnard, hoogleraar Praktische Theologie.

‘Wat doet het geloof in een netwerksamenleving?’ ‘Als hoogleraar Praktische Theologie kijk ik naar de geloofspraktijk, het geleefd geloof’, zegt Marcel Barnard. Op de Protestantse Theologische Universiteit (PthU) starten we bij “What’s going on?”, zowel binnen als buiten de kerk. Wij analyseren kerkdiensten, maar we kijken ook in het Stedelijk Museum naar het schilderij “Cathedra” van Barnett Newman. Waarom noemt hij dat “kansel”? Kortom, ons beginpunt is de empirische werkelijkheid. Wat is er in de samenleving aan de orde?’

Fluïde ‘We leven in een netwerksamenleving die fluïde is; de grenzen vervagen. We zien twee ontwikkelingen. Enerzijds daalt het kerkbezoek drastisch: de afgelopen tien jaar met ongeveer 35 procent. Dat is niet omdat die mensen plotseling antikerkelijk zijn geworden, maar omdat het geloof voor hen niet meer relevant is. Een tweede ontwikkeling is dat er veel religie, misschien zelfs wel theologie, in openbare manifestaties zit, zoals de 4- en 5-meiherdenkingen. Je ziet het ook bij The Passion, het lijdensverhaal dat zowel in de kerken als in concertzalen en op straat wordt verbeeld. Dat zijn hervertellingen, maar iedere geloofspraktijk is steeds een hervertelling. Hoe verhouden deze dingen zich tot de kerk?’

Bidden via internet ‘Ook de muren van de kerk zijn vloeibaar geworden. De religieuze praktijk kun je niet meer opsluiten binnen de kerk. Mensen gaan bijvoorbeeld ’s ochtends naar de kerk maar vertoeven ’s middags in de virtuele wereld en bidden dan via internet. Dit proberen we in verband te brengen met wat de Kerk belijdt en wat er feitelijk in de gemeenten gebeurt. Daar zit licht tussen. Uiteindelijk is onze onderzoeksvraag: Wat voor theologieën construeren de mensen en hoe breng je dat met andere theologieën, bijvoorbeeld die van ons wetenschappers, in gesprek? Er is niet meer één theologie. Theologieën van

Marcel Barnard: ‘Dat wetenschap en geloof elkaar uitsluiten, vind ik flauwekul.’ Foto: PThU

de participanten zijn even belangrijk als de ‘officiële’ theologie, die van het Dienstboek bijvoorbeeld, is.’

kerkdienst en ’s middags naar het Stedelijk Museum. Dan was het een goede zondag.’

Liturgie

Kunst

‘Neem bijvoorbeeld de liturgie. Vroeger ging het daarin alleen maar om teksten en om het Dienstboek. Tegenwoordig speelt alles een rol; er is een verschuiving naar niet-verbale uitdrukkingsvormen. God communiceert met ons als mensen; dus ook ons lichaam en onze zintuigen, ogen en oren, spelen een rol. De PThU bestrijkt een breed terrein. Mijn leerstoel Praktische Theologie met als specialisatie Liturgie richt zich op drie velden: het liturgisch ritueel, de kunst en ‘formation’, de leerprocessen, wat vroeger catechetiek heette. Over kunst wil ik het volgende zeggen. Er is geen liturgie zonder kunst: de muziek, het kerkgebouw, de kleding – alles speelt een rol. En wat mezelf betreft. Ik ben met kunst opgevoed. Op zondagmorgen naar de hervormde

In het boek De Bijbel cultureel. De Bijbel in de kunsten van de twintigste eeuw (2009), dat ik met Gerda van de Haar heb geschreven, laten we zien dat geloof nog steeds aanwezig is in de kunst, maar alleen niet op een klassieke manier. Kunstenaars reageren in hun werk op een eigen manier op de christelijke traditie. De PThU is volop universiteit, in die zin dat wij op wetenschappelijk aanvaardbare manier ons verantwoorden. Tegelijkertijd staat de opleiding ook ten dienste van de geloofsgemeenschap, de Kerk. Daar zit vanouds een spanning, maar dat wetenschap en geloof elkaar uitsluiten, vind ik flauwekul.’

Dirk Visser freelance journalist Kerkinformatie • juni 2013

23

24 | • D i e n s t g e h e i m e n

• berichten

• Cursussen en studiedagen PCTE

Wat moeten we zingen? Vraag: Het kiezen van liederen kost me steeds meer moeite. Ik merk dat ik steeds vaker voor dezelfde liederen kies. Hoe doorbreek ik de impasse? En hoe kan ik de gemeente daarbij betrekken? Antwoord: Voor wie gebruikmaakt van een leesrooster is al een aantal keuzen gemaakt. Zo is er de psalm van de zondag en de antwoordpsalm tussen de schriftlezingen. Dat is alvast een begin. Het oecumenisch leesrooster en het Luthers leesrooster reiken bovendien nog een zondagslied aan. Maar dan de overige liederen. Ik kan mij goed voorstellen dat daar met de jaren een zekere sleur in komt. Er is een aantal hulpmiddelen om die sleur te doorbreken. De meeste liedboeken kennen een index op bijbelverzen. Het tijdschrift De Eerste Dag reikt daarnaast voor elke zondag liedsuggesties aan, passend bij de lezingen. De liedsuggesties zijn ook te raadplegen op www.kerklied.net. Verder kan ik u aanraden ‘out of te box’ te denken. Durf eens een lied op te geven dat u zelf niet zou zingen. Dat kan verrassend uitwerken. Iedere gemeente kent een standaard repertoire. Wijk daar eens van af. En probeer associatief te denken. Zoek kernwoorden of sleutelwoorden op in de schriftlezingen en zoek hierbij liederen. Wees creatief en laat uw gedachten de vrije loop. Ten slotte kunt u ook de gemeente erbij betrekken. Er zijn vast momenten bij bijvoorbeeld vergaderingen of gesprekskringen waarop u mensen kunt vragen wat ze graag zingen. Wellicht brengt het u op ideeën. Veel zangplezier toegewenst!

Ds. Maarten Diepenbroek lid van de werkgroep Eredienst Heeft u een vraag over de eredienst? Stel deze via [email protected]


Hieronder staat het overzicht van de basis- en vervolgcursussen en de landelijke cursussen van het Protestants Centrum voor Toerusting en Educatie (PCTE) in de komende maanden. Aanmelding en nadere informatie over cursusinhoud, ook over het aanvragen van een cursus op maat voor de eigen gemeente: www.pkn.nl/pcte. Als predikanten en kerkelijk werkers punten kunnen halen in het kader van de Permanente Educatie (PE) staat dat erbij vermeld. Vragen? PCTE, Postbus 8504, 8503 RM Utrecht, tel (030) 880 1558, e-mail: [email protected] U kunt zich nog inschrijven voor de volgende cursussen en activiteiten: Basiscursus Pastoraat 4 juni, Zwolle

Motiverende gespreksvoering (Punten PE 2,5) 3 oktober, Utrecht Leidinggeven aan veranderingen (punten PE 3,5) 7 oktober, Utrecht

Basiscursus Diaconaat 12 juni, regio Arnhem/Nijmegen/Tiel

Introductiecursus Meditatie (punten PE 1,5) 8 november, Maarssen

Basiscursus ZWO 11 september, Nunspeet

Symposium Eredienst Creatief 15 november, Huissen

Zinvol visiteren I (Punten PE: 0,5) 27 september, Doorn

Werkweek voor liturgie en kerkmuziek 9 t/12 juli, Hoeven

Uitvaartdiensten leiden door gemeenteleden 21 september, Hoogeveen Conflicthantering voor visitatoren Verdieping (Punten PE: 0,5 ) 7 oktober, Doorn Uitgebreide training Pastoraat voor vrijwilligers 6 september, Amersfoort Begeleiden van rouwgroepen in de gemeente (Punten PE 0,75) 2 oktober, Amersfoort

Presentatievaardigheden voor Voorgangers (Punten PE 0,5) 3 september, Drachten Met vreugde werken vanuit je roeping (Punten PE 2,5) 21 oktober, Maarssen Geestelijk Leidinggeven aan de geloofsgemeenschap 21 juni, Giessenburg Zorg voor de Ziel 22 januari 2014

Nieuw: Geestelijk Leidinggeven aan de geloofsgemeenschap In samenwerking met Retraitecentrum De Spil organiseert het Protestants Centrum voor Toerusting en Educatie een retraite speciaal voor kerkenraden. Het doel van deze retraite is (her)oriëntatie op de kerntaak van de kerkenraad: geestelijk leidinggeven aan de geloofsgemeenschap. Deze kerntaak komt nogal eens in het gedrang door de grote nadruk op organisatorischbestuurlijke taken. Veel kerkenraden vinden het moeilijk om inhoud te geven aan ‘geestelijk leidinggeven’. In de praktijk van het kerkenraadswerk wordt er vaak weinig tijd en ruimte vrijgemaakt voor bezinning op het thema ‘geestelijk leidinggeven’. De retraite vindt plaats van vrijdagavond tot zaterdagavond (24 uur), inclusief een overnachting. Data: 21 en 22 juni 2013. Aan deze retraite neemt een kerkenraad als groep deel. Het is dus geen retraite voor deelnemers uit verschillende kerkenraden.

| • Va n a f d e w e r k v l o e r

• Apostelen als voorbeeld? Hoe ziet de ideale kerk eruit? Vaak is in de geschiedenis de kerk van de apostelen gebruikt als hèt voorbeeld van een zuivere kerk. Telkens weer klonk de roep om terugkeer naar dit oorspronkelijke ideaal. Op een studiedag op 15 juni, georganiseerd door de Faculteit Katholieke Theologie Tilburg en de Vrije Universiteit staat de vraag centraal hoe verschillende kerken een beeld hebben gevormd van deze vroege kerk en vervolgens dit beeld hebben gebruikt als lichtend voorbeeld. Prof. dr. Gerard Rouwhorst leidt het onderwerp in. Tijdens het ochtendprogramma komt aan de orde hoe dit ideaal beslag kreeg in de verschillende theologische tradities. Sprekers zijn dr. Aza Goudriaan (protestants), prof. dr. Paul van Geest (roomskatholiek) en dr. Michael Bakker (orthodox). ’s Middags gaan drs. Frank Bosman en prof. dr. Marcel Poorthuis in op de verbeelding van de eerste christenen in de kunst. Tijd en plaats: zaterdag 15 juni, 10.00-16.00 uur in Museum Catharijneconvent, Nieuwe Gracht 65, Utrecht. Kosten: € 12,50 (inclusief koffie, thee en lunch). Aanmelden vóór 8 juni via: [email protected] of tel. (013) 466 38 00. Geld over maken naar nr. 56.94.75.457 (ABN Amro), t.n.v. Universiteit van Tilburg, Financiële administratie, Postbus 80101, 3508 TC Utrecht, o.v.v. 7010.10. •

• Symposium over verbindend vieren Eredienst Creatief organiseert op 15 en 16 november 2013 een symposium voor predikanten, (kerk) musici en andere geïnteresseerden in liturgie. De titel is ‘Over grenzen heen… Verbindend & Verhalend Vieren’. Daarbij gaat het om stijlen en vormen, maar ook om het verhaal, de samenhang en de spanningsboog van een kerkdienst. Met ruimte voor theorie en praktijk, vieringen en workshops, creativiteit en experiment, eenvoud en stilte, en ontmoeting. Eredienst Creatief is een platform voor het verbinden van (muziek)stijlen en culturen in de liturgie. Het symposium wordt gehouden in het Dominicanenklooster te Huissen. Informatie: www.eredienstcreatief.nl. In verband met het thema verscheen onlangs onder redactie van liturgiedeskundige dr. Klaas Willem de Jong, predikant in Vleuten/De Meern/Leidsche Rijn-Oost, het boekje Verbindend Vieren. Spelen met vormen en stijlen in de eredienst. (Boekencentrum Zoetermeer, 156 p., € 14,90, zie foto). Met bijdragen van Andries Govaart, Jaap Overeem, Kees van Setten en Els van der Wolf-Kox. Het biedt praktische voorbeelden en daagt uit om aan de slag te gaan. •

• Volkskerk in de marge Kan een kerk vandaag nog volkskerk zijn? Alleen al vanwege de krimp van de kerk wordt deze vraag vaak ontkennend beantwoord. De volkskerkgedachte heeft in de loop van de tijd altijd al aanleiding gegeven tot scherpe, principiële discussies. Een belangrijke vraag hierin is of het gaat om de kerk van of voor het volk. In Volkskerk in de marge bespreekt dr. Jan van der Graaf de hoofdlijnen van de discussies, vooral tussen hervormden en afgescheidenen in het verleden. Hij brengt daarin onder andere de visies van prominente hervormde theologen als dr. Ph. J. Hoedemaker, prof. dr. A.A. van Ruler en dr. W. Aalders ter sprake, maar ook van critici als de vrijgemaakt gereformeerde hoogleraar J. Kamphuis. De schrijver stelt, met een beroep op de Schrift, dat de kerk naar haar wezen volkskerk is, ook al is zij dat in de marge van de samenleving. Hij werkt dat uit met betrekking tot de Protestantse Kerk. Volkskerk in de marge is een uitgave van Jongbloed en kost € 12,50. •

Op zoek naar wat waardevol is Kunnen beelden tot leven komen? Ja, dat kan. Op een gemeenteavond kwamen beelden tot leven, werd verlangen tot omzien naar elkaar zichtbaar en uitgesproken. Tijdens deze avond werd waarderend gewerkt. Appreciative Inquiry heet dat, een aanpak voor organisatieverandering waarbij mensen samen onderzoeken wat werkt in plaats van zich te richten op wat verkeerd gaat. In het contact dat ik als gemeenteadviseur met gemeenten heb, blijkt vaak in tweede of derde instantie meer te spelen dan aanvankelijk leek. Dan komt er bij het verkennen van waar het om gaat een vraag naar boven: hoe komt het dat we er niet mee verder komen? Ik kies graag voor de methode van Appreciative Inquiry. Terugkerende thema’s zijn bijvoorbeeld de veranderde visie op en uitvoering van het pastoraat, en de manier waarop men kerk wil zijn in deze tijd. Een ‘waarderende inventarisatie’ kan gedaan worden door middel van post-its op bijvoorbeeld een muur. Dat levert een opsomming van waardevolle ervaringsmomenten op. Op een gemeenteavond kreeg een kerkenraad zo meer dan honderd tips en adviezen van de aanwezigen die opschreven waar hun verlangen ligt. Een diaconie maakte na twee avonden ‘waarderende aanpak’ een plan om twee thema’s met de bijbehorende activiteiten uit te werken in het volgend seizoen. Vanuit de waardevolle ervaringsverhalen koos ze voor de thema’s ‘aandacht voor de jeugd’ en ‘contact met het dorp’. Ze formuleerde wat over een jaar gerealiseerd zou zijn, maakte twee concrete plannen en ging aan de slag. Het is mooi om waardevolle beelden om te zetten naar concrete activiteiten. Door verbinden, ontdekken, verbeelden en dat alles te vertalen naar actie komt energie vrij. Ja, beelden kunnen tot leven komen. Trix Drewes gemeenteadviseur in de classes Achterhoek-Oost en Arnhem. www.pkn.nl/gemeenteadviseur


25

26 |

Bijbelteksten juni 2013 Deze teksten zijn gekozen uit de lezingen die in het gezamenlijk gebed in Taizé worden gebruikt. Taizé is een oecumenisch klooster in Frankrijk. De teksten zijn kort genoeg om verschillende keren per dag herlezen te worden. Zo is men door dit rooster te gebruiken verbonden met de wereldoecumene. za 1

zo 2

Jezus zei tot Simon Petrus: Ik heb voor je gebeden opdat je geloof niet zou bezwijken. En als jij eenmaal tot inkeer bent gekomen, moet jij je broeders sterken. (Lucas 22:28-34) Paulus schreef: Wat ik heb ont vangen en aan u heb doorgegeven, gaat terug op de Heer zelf. Altijd wanneer u dit brood eet en uit de beker drinkt, verkondigt u de dood van de Heer, totdat hij komt. (1 Korintiërs 11:23-26)

ma 3 Jezus bad voor zijn leerlingen en zei: Zoals u in mij bent en ik in u, Vader, laat hen zo ook in ons zijn, opdat de wereld gelooft dat u mij hebt gezonden. (Johannes 17:11-21) di 4

God heeft de heilige Geest door Jezus Christus, onze redder, rijkelijk over ons uitgegoten. Door zijn genade krijgen wij deel aan het eeuwige leven waarop we hopen. (Titus 3:4-7)

wo 5 De eerste leerlingen bleven dagelijks onderricht geven in de tempel of bij iemand thuis en gingen door met het verkondigen van het goede nieuws dat Jezus de messias is. (Handelingen 5:27-42) do 6 Zo spreekt de Heer: Niemand zal zijn naaste meer hoeven te onderwijzen en te zeggen: “Ken de Heer!”, want allen zullen mij kennen, van klein tot groot. (Hebreeën 8:6-13) vr 7

za 8

Alle gelovigen hadden alles gemeenschappelijk. Ze verkochten al hun bezittingen en verdeelden de opbrengst onder degenen die iets nodig hadden. (Handelingen 2:42-47) Heb altijd ontzag voor de Heer. Dan heb je een toekomst, je hoop gaat niet verloren. (Spreuken 23:15-19)

di 11 Voert u het woord, laat dan Gods woorden doorklinken in wat u zegt. Helpt u anderen, doe dat dan vanuit de kracht die God u geeft. Want zo doet u alles tot eer van God, dankzij Jezus Christus. (1 Petrus 4:7-11) wo 12 Wij moeten niet ons eigen belang dienen. Laat ieder van ons zich richten op het belang van de ander, op wat goed en opbouwend voor hem is. (Romeinen 15:1-7,13) do 13 Jeremia zei: De woorden van de Heer brengen mij schande en vernedering. Als ik denk: Ik wil hem niet meer noemen, niet meer spreken in zijn naam, dan laait er in mijn hart een vuur op. Ik kan het niet in bedwang houden. (Jeremia 20:7-9) vr 14 Jezus zei tot zijn leerlingen: Blijf wakker en bid dat jullie niet in beproeving komen; de geest is wel gewillig, maar het lichaam is zwak. (Matteüs 26:36-46) za 15 De Heer zegt tot zijn volk: Ik weet nog hoe je me liefhad in je jeugd, hoe je van me hield en me volgde door de woestijn. (Jeremia 2:1-13) zo 16 Jezus zei tot een vrouw: “Uw zonden zijn u vergeven.” De aanwezigen dachten bij zichzelf: “Wie is hij, dat hij zelfs zonden vergeeft?” Hij zei tegen de vrouw: “Uw geloof heeft u gered; ga in vrede.” (Lucas 7:36-50) ma 17 De Geest helpt ons in onze zwakheid; wij weten immers niet wat we in ons gebed tegen God moeten zeggen, maar de Geest zelf pleit voor ons met woordloze zuchten. (Romeinen 8:26-27) di 18 Petrus schreef: Heb elkaar vóór alles innig lief, want liefde bedekt tal van zonden. (1 Petrus 4:7-11)

De mensen zeiden over Jezus: “Een groot profeet is onder ons opgestaan,” en: “God heeft zich om zijn volk bekommerd!” (Lucas 7:11-17)

wo 19 Met Jezus ging in vervulling wat gezegd is door de profeet Jesaja: Hij zal geen woordenstrijd aangaan en zijn stem niet verheffen, noch dooft hij de kwijnende vlam. Op zijn naam zullen alle volken hun hoop vestigen. (Matteüs 12:14-21)

ma 10 Dit zegt de Heer, die jou schiep: Wees niet bang, want ik zal je vrijkopen, ik heb je bij je naam geroepen, je bent van mij! (Jesaja 43:1-4a)

do 20 Paulus schreef: Nu kijken we nog in een wazige spiegel, maar straks staan we oog in oog. Nu is mijn kennen nog beperkt, maar straks zal ik volledig kennen, zoals ik zelf

zo 9


gekend ben. (1 Korintiërs 12:31-13:13) vr 21 De Heer vond zijn volk in een dorre woestijn, in een niemandsland. Hij omringde het met zorg en met liefde, koesterde het als zijn oogappel. (Deuteronomium 32:8-11) za 22 Johannes zei: Wie jullie denken dat ik ben, ben ik niet. Maar let op: na mij komt iemand anders, en ik ben het niet waard om zelfs maar zijn sandalen los te maken. (Handelingen 13:23-25) zo 23 Jezus zegt: Wie achter mij aan wil komen, moet zichzelf verloochenen en dagelijks zijn kruis op zich nemen en mij volgen. (Lucas 9:18-24) ma 24 De Heer zei: Ik zal je maken tot een licht voor alle volken, opdat de redding die ik brengen zal tot aan de einden der aarde reikt. (Jesaja 49:1-6) di 25 De Heer zegt: Ik zal mijn geest uitgieten over al wat leeft. (Joël 3:1-5) wo 26 Wat in de ogen van de wereld zwak is, heeft God uitgekozen om de sterken te beschamen; wat in de ogen van de wereld onbeduidend is, heeft God uitgekozen. (1 Korintiërs 1:26-31) do 27 Jezus zegt: Maak je geen zorgen over jezelf. Wie van jullie kan door zich zorgen te maken één el aan zijn levensduur toevoegen? (Lucas 12:22-31) vr 28 Laat ieder van u de gave die hij van God gekregen heeft, gebruiken om de anderen daarmee te helpen, zoals het goede beheerders van Gods veelsoortige gaven betaamt. (1 Petrus 4:7-11) za 29 Paulus schreef: Ik heb de goede strijd gestreden, het geloof behouden. Nu wacht mij de krans van de gerechtigheid die de Heer aan mij zal geven. (2 Timoteüs 4:6-18) zo 30 Iemand zei tegen Jezus: “Ik zal u volgen waarheen u ook gaat.” Jezus zei tegen hem: “De vossen hebben holen en de vogels hebben nesten, maar de Mensenzoon kan zijn hoofd nergens te ruste leggen.” (Lucas 9:57-62)

| • collecten

FOTO: LAURENS OOSTERBR

Het jeugdwerk neemt een belangrijke plaats in binnen de Protestantse Kerk. In het jeugdwerk wordt geloof doorgegeven aan onze (klein)kinderen. Via JOP Coach Live en een trainingstour van HGJB Support geven regionale jeugdwerkadviseurs trainingen aan vrijwilligers in het plaatselijk jeugdwerk. Hanna Oosterlee is een van de jeugdwerkadviseurs. ‘Ik hoop dat anderen mijn passie voor God en de kerk voelen en uitgedaagd worden om hun passie te delen.’ In PRO! (het gratis relatiemagazine van JOP) is meer te lezen over haar en haar werk (www.jop.nl/steunjop). De Protestantse Kerk gelooft in jeugdwerk en investeert in een goede ondersteuning van de plaatselijke vrijwilligers, want zij hebben voor hun taak inspiratie en training nodig. De Protestantse Kerk vraagt uw steun om de toerusting van plaatselijke jeugdwerkers mogelijk te maken. Met uw steun helpt u het jeugdwerk verder! Voor deze collecte kunt u een poster (ook te gebruiken als advertentie in bv. uw kerkblad) downloaden via www.pkn.nl/steunons. Daar vindt u ook meer informatie. •

OEK

• Collecte JOP 7 juli 2013

PASSIE VOOR JEUGDWERK COLLECTE JEUGD WERK 7 JUL I 201 3

www.jop.nl Reke ningnr. 120738

• berichten

• Fietsen op

wereldvluchtelingendag

Kerk in Actie organiseert tijdens de Internationale Dag van de Vluchteling op 20 juni een fietstocht langs oude en nieuwe plaatsen van migratie in Utrecht en omgeving. De Internationale Dag van de Vluchteling is een initiatief van de Verenigde Naties. Wereldwijd is er dan aandacht voor het lot van vluchtelingen. Deelnemers aan de fietstocht (25 km) kunnen onderweg op bezoek bij De Vrolijkheid in het Asielzoekerscentrum in Utrecht. Verder gaat de tocht gaat langs het STIL (Steunpunt Illegalen). Wie wil kan deelnemen aan een rondleiding in de Doopsgezinde Kerk en in kerk van de Evangelische Broeder gemeente in Zeist. Aan de pleisterplaats De Rijdende Kerk worden verhalen verteld over de situatie in Syrië en over Afrikaanse vluchtelingen. De tocht wordt afgesloten met een wake bij de vreemdelingengevangenis in Zeist, waarna men kan terugfietsen naar huis of auto (15 km). ’s Avonds kan men de voorstelling ‘As I left my fathers house’ bezoeken. De fietstocht start bij het Landelijk Dienstencentrum van de Protestantse Kerk Nederland (Joseph Haydnlaan 2a) tussen 9.30 uur-11.30 uur. Deelnemers krijgen een route beschrijving en een lunchpakket. Informatie en aanmelden bij Geesje Werkman: [email protected] of tel. (030) 880 17 56. •

• Jaarverslag GZB 2012 Zendingswerkers van de Gereformeerde Zendingsbond kunnen sinds vorig jaar ook voor een korte periode worden uitgezonden. In 2012 hebben er twee korte termijnuitzendingen plaatsgevonden en zijn er twee voorbereid. Dat schrijft de bond in haar jaarverslag over 2012. Daarin ook aandacht voor het toerusten van kerkleiders en gemeenteleden in Afrika, Latijns-Amerika en (Centraal-)Azie, digitale programma’s voor informatie-uitwisseling tussen tussen uitgezonden zendingswerkers en de vestiging van een bijzondere leerstoel mede namens de IZB. Er zijn in 2012 vijf nieuwe zendingswerkers/-echtparen benoemd (uitzending 2013). Voor acht zendingswerkers/-echtparen eindigde de contractperiode. De inkomsten van de GZB daalden met 1,6%. De inkomsten uit gemeenten zijn met 3,9% gestegen tot 3,41 miljoen euro. De inkomsten van particulieren zijn met 1,5% gedaald tot 1,45 miljoen euro. De totale inkomsten van de GZB bedroegen in 2012 € 7.768.000. In 2011 was er sprake van extra inkomsten uit noodhulpacties voor Japan en Kenia. In 2012 is er eveneens sprake van extra inkomsten, maar nu vooral uit nalatenschappen (1,12 miljoen). •

• Creatief diaconaat: Voorbeelden uit de praktijk Nederland telt veel jonge mensen in creatieve beroepen: kunstenaars in de brede zin van het woord. Ook al hebben ze vaak geen enkel contact met de kerk, toch blijken zij zich graag in te willen zetten voor diaconale projecten. Hun inspiratie en inzet werken stimulerend, want creativiteit en diaconaat hebben dezelfde spirituele kracht. Dit boek geeft elf praktijkvoorbeelden van zo’n samenwerking tussen diaconaat en jonge, creatieve mensen. Creatief diaconaat beschrijft bovendien drie proefprojecten die Nico van der Perk (1961-2012) tussen 2008 en 2012 uitvoerde in opdracht van de Vereniging Beraad Grote Steden in de Protestantse Kerk. Daarnaast zijn er inspirerende interviews met de kunstenaars opgenomen en geeft het boek handreikingen om zelf een diaconaal project tot een succes te maken. Na het overlijden van Van der Perk hebben Herman Noordegraaf en Dick van Kampen het door hem nagelaten materiaal geredigeerd. De Prof. Dr. G. van der Leeuw Stichting maakte deze publicatie mede mogelijk. Bestelgegevens: Nico van der Perk, Dick van Kampen en Herman Noordegraaf, Creatief diaconaat. Voorbeelden uit de praktijk. Uitg. Skandalon Vught 2013, 125 p. •


27

28 |

• advertenties

Advertenties Kerkinformatie kent twee soorten advertenties: vacatureadvertenties van kerkelijke gemeenten en andere advertenties. Vacatureadvertenties van gemeenten kunnen in vier verschillende formaten geplaatst worden: Klein (tot 65 woorden), Normaal (tot 130 woorden), Groot (tot 260 woorden) en Zeer groot (tot 520 woorden/hele pagina). Voor deze formaten gelden respectievelijk de volgende tarieven: € 174, € 348, € 698 en € 1.394. Het aantal woorden wordt berekend met de functie ‘Woorden tellen’ in tekstverwerkingsprogramma Word. Aanlevering Vacatureadvertenties Per e-mail aan: [email protected] (de kale tekst in een Word-bestand en logo’s

uitsluitend apart in een jpg-bestand) of in papieren foto’s zijn uiteraard hartelijk welkom. vorm per post aan: Kerkinformatie Advertenties (F. Rozemond), Postbus 8504, 3503 RM Utrecht. Uiterste aanleverdata (zie ook www.pkn.nl/kerkinformatie) Andere advertenties kunnen worden aangeboden bij M. Dubbink, tel. 06-30574768, e-mail: Juli-Augustusnummer: 3 juni [email protected]. Septembernummer: 5 augustus Oktobernummer: 2 september Naam en logo’s De afkorting PKN wordt zoveel mogelijk vermeden. De advertentiepagina’s in Kerkinformatie worden Wanneer het logo van de Protestantse Kerk wordt vanaf de dag van verschijnen tevens geplaatst gebruikt dient dat volledig (met vaste naamtekst) te op www.pkn.nl > klik rechtsboven op: Vacatures. worden afgedrukt. Dit in verband met de optimale De redactie van Kerkinformatie is niet verantwoordelijk voor de inhoud van advertenties. Bij en eenduidige werking ervan. Eigen varianten op dit logo kunnen in Kerkinformatie worden geweigerd. de opmaak zal zoveel mogelijk rekening worden gehouden met de wensen van de adverteerder. Andere eigen logo’s, beeldmerken, vignetten of

De Protestantse Wijkgemeente Drachten Oost heeft plaats voor een enthousiaste

fulltime predikant m/v Wij zijn een gemeente (± 1300 leden), die: • geïnspireerd door Gods woord en geleid door de Geest een bewogen gemeente van Jezus Christus wil zijn voor iedereen • elkaar de ruimte gunt en elkaars wijze van geloofsbeleving respecteert • missionair, een dienende gemeente wil zijn • er wil zijn voor anderen, voor de wereld, gericht op heelheid, rechtvaardigheid en vrede • een hechte gemeenschap vormt in onze kerk, de Menorah. Wij bieden: • een team enthousiaste vrijwilligers • een in de wijk gelegen pastorie • een mooie, centraal aan bos, hei en het Friese watersportgebied gelegen woonomgeving.

Wij zoeken een energieke inspirator die: • respectvol omgaat met diversiteit in geloofsvisie en geloofsbeleving • pastor is, met een warm hart voor mensen, hen bezoekt en kan luisteren; die met bezieling werkt aan het vormgeven van het pastoraat • in de liturgie traditie en eigentijdse vormen weet te combineren tot uitnodigende vieringen, inspirerend voor alle leeftijdsgroepen • affiniteit heeft met jeugd en jonge gezinnen, maar ook met de leefwereld van ouderen • communicatief vaardig is, met samenbindende en enthousiasmerende kwaliteiten • samen wil werken met de andere wijken, in het bijzonder met wijk Zuid.

Herkent u zich in bovenstaand profiel en heeft u belangstelling? Dan kunt u zich voor inlichtingen of een informatiepakket richten tot Hans Dorsman (voorzitter), tel. 0512-517520, [email protected]. Uw schriftelijke sollicitatie met CV kunt u vóór 1 juli a.s. sturen naar Coby de Vries, de Leijen 31, 9202 VE Drachten, [email protected]

L’Eglise Wallonne d’Utrecht cherche un(e) pasteur bilingue (français-néérlandais) Pour informations adressez-vous à [email protected]

Gezocht: vernieuwende predikant in onze vernieuwde kerk www.pknbruchterveld.nl

De Waals Hervormde Gemeente te Utrecht zoekt een tweetalige (Frans-Nederlands)

dominee (m/v) Informatie [email protected]


|

De wijkgemeente Haarlem-Centrum van de Protestantse Gemeente Haarlem zoekt per 1 september 2013 een

kerkelijk werker (0,5 fte) die in goede samenwerking met de wijkpredikant, de missionaire predikant en de wijkkerkenraad in het bijzonder tot taak krijgt: • organisatorisch en inhoudelijk mee vorm te geven aan de activiteiten die de wijkgemeente ontplooit in en rond de Grote of St. Bavokerk met het oog op een breder publiek; • organisatorisch en inhoudelijk mee vorm te geven aan de vormings- en toerustingsactiviteiten binnen de wijkgemeente; • zichtbaar en actief deel te nemen in het leven en werken van de wijkgemeente. Salariëring geschiedt volgens de regelingen van de Protestantse Kerk in Nederland. Voor meer informatie zie http://www.bavo.nl/bladen/vacature.php Sollicitaties kunnen tot uiterlijk 15 juni 2013 gezonden worden aan [email protected]

29

De Protestantse Gemeente te Haarlem zoekt voor haar wijkgemeente Haarlem-Oost een

kerkelijk werker m/v voornamelijk voor jeugdwerk (0,5 fte) De wijkgemeente Haarlem-Oost is een kleine levendige gemeente die een eigentijdse invulling wil geven aan kerkzijn. We richten ons daarbij vooral op diaconale activiteiten. We zoeken iemand met een theologische of sociaalpedagogische opleiding op HBO-niveau en ervaring met (kerkelijk) jeugdwerk. Hij of zij is initiatiefrijk, organisatorisch bekwaam, communicatief vaardig, een teamspeler en thuis in moderne media. De taken zijn het verzorgen van de kindernevendienst en de basiscatechese, het onderhouden van contacten met tieners en gezinnen, het organiseren van jeugd- en jongeren diensten en het opzetten van diaconale activiteiten. Aanstelling geschiedt voor een jaar. Bij goed functioneren volgt een vast dienstverband. Meer informatie op www.oosterkerkhaarlem.nl De sollicitatietermijn sluit 15 juni a.s.

Wij zoeken een

toegewijde en enthousiaste predikant voor 70% die zich met hart en ziel in dienst wil stellen van de Heer, onze groeiende gemeente kan leiden en inspireren en daarbij oog heeft voor jong en oud. In het Zeeuwse Krabbendijke bouwen wij aan een jonge en levendige gemeente. Wekelijks bezoeken zestig kinderen de nevendiensten en gaan gemiddeld twaalf jongeren naar tienerkerk. Voor onze gemeente zoeken wij een predikant die de gemeente samenbindt. Hierbij staan pastorale zorg, samenwerken, organiseren en communiceren hoog in het vaandel. Bent u de predikant die wij zoeken en ziet u zichzelf als herder en leraar werkzaam in onze gemeente? Voor meer informatie over deze vacature kunt u contact opnemen met dhr. M.F. Ots, tel. (0113) 50 11 45, mail: [email protected]. Graag reageren voor 1 juli 2013.

De Hervormde Gemeente Ommeren is een pluriforme maar hechte gemeente. Wij zijn veelstemmig, meestal harmonieus, en raken niet van de wijs van zo nu en dan een contrapunt of zelfs een dissonant: wij vinden elkaar telkens weer door de Liefde van God, ook aan ons door de werking van de Heilige Geest geopenbaard in Jezus Christus. Wij roepen nu om een geoefende en ervaren eerste stem van een fulltime

predikant(e) om vanuit de kerk en het midden van de gemeente het evangelie te verkondigen in woord en daad. Hij of zij zal worden ondersteund door een kern van toegewijde vrijwilligers voor elk van de werkgebieden in onze gemeente. De pastorie in ons Betuwse dorp is onlangs opgeknapt en staat gereed om u te ontvangen. Voor de profielschets en nadere informatie of met uw sollicitatie kunt u zich richten tot onze scriba: mevrouw A.D. van Emst-Mulder Perengaard 21 4033 JG LIENDEN tel. (0344)-60 21 54 [email protected]


30 |

• advertenties

Gezocht: bruggenbouwer met ruggengraat Zoveel mensen, zoveel meningen. Als Protestantse Gemeente te Zuidland zijn wij een pluriforme gemeente, waarbinnen mensen met een evangelische, een traditionele en een gematigd vrijzinnige geloofsbeleving zich thuis voelen. Wij zoeken daarom een

predikant (m/v) die een samenbindende kracht is, en tegelijkertijd de kerk niet in het midden houdt. Een bruggenbouwer met ruggengraat, die niet met alle winden meewaait.

De Protestantse Gemeente te Zundert met leden en gastleden uit Zundert, Rijsbergen en omliggende plaatsen zoekt een

predikant (m/v) voor 70 % Onze kleine vitale gemeente zoekt iemand met visie op de toekomst van de kerk en met leiderschapskwaliteiten om bij alle pluriformiteit de eenheid te bewaren. Kennis van hedendaags theologisch inzicht en kunnen omgaan met moderne communicatiemiddelen stellen wij op prijs. Meer informatie kunt u vinden op de website www.pk-zundert.nl of verkrijgen via de voorzitter van de beroepingscommissie mevr. A. Niemantsverdriet, tel.nr. (0165) 34 23 93.

Voldoet u aan dat profiel? En bent u tegelijkertijd in staat… • de boodschap van de Bijbel in hedendaagse taal te vertalen naar het dagelijks leven; • in het pastoraat bijzondere aandacht te besteden aan jeugd en jonge gezinnen; • en onze gemeente te stimuleren in de viering van onze erediensten?

Sollicitaties kunt u tot uiterlijk woensdag 19 juni per mail of per brief sturen naar Mevrouw A. Niemantsverdriet Past. Van Ettenstraat 7 4721 AP Schijf [email protected]

Schrijf dan een brief voor 21 juni 2013 naar mevr. C.C. Schenk-Schaafsma, secretaris beroepingscommissie, Mr. Thorbeckestraat 27, 3214 XP Zuidland, [email protected]. www.kerkeninzuidland.nl

Panel Protestantse Kerk Kerkelijk werker, gemeentepredikant of interim-predikant nodig? Het Mobiliteitsbureau kan bemiddelen! www.pkn.nl/mobiliteitsbureau tel. (030) 880 15 05 (ma, di, vr)


De dienstenorganisatie is benieuwd naar de mening van predikanten en andere ambtsdragers, maar ook gemeenteleden die een cursus volgen, producten afnemen of als donateur Kerk in Actie steunen. Met deze informatie kan zij voortdurend werken aan verbetering van de dienstverlening. Wat vindt u? U kunt het laten weten via het Panel Protestantse Kerk. Wie zich laat inschrijven ontvangt een paar keer per jaar een verzoek om een vragenlijst in te vullen. Deelname is anoniem. Informatie en aanmelden: www.pkn.nl/panel

|

31

Don atu s verz ekert vert ro uwd Donatus verzekert kerkgebouwen en wat daar bij hoort, zoals ruimtes voor kinderopvang, doopvonten, kanselbijbels en orgels. Donatus is een betrokken specialist. Klein genoeg om u persoonlijk van dienst te zijn. Groot genoeg om uw verzekeringsbelangen aan toe te vertrouwen. Samen met u zorgen we ervoor dat wat waardevol is, behouden blijft voor onze kinderen en hun kinderen en hun kinderen…

w w w .donatus .nl tel . 073 - 5 221700

De Protestantse Gemeente van Linschoten zoekt een

predikant (m/v) voor 50% Wij zijn een pluriforme gemeente met een groot aantal vrijwilligers. Wij hebben circa 400 leden, waaronder opvallend veel jongeren. We scharen ons rond de Bijbel en getuigen van de boodschap van het Evangelie op een aansprekende en eigentijdse wijze. Wij zoeken een predikant(e) die • Midden in de gemeente staat en betrokken is bij jong en oud • Gepassioneerd en zinvol preekt • De jeugd aanspreekt • Ouderen aan de kerk bindt • Iedereen betrekt bij het verhaal Meer informatie over onze gemeente en de profielschets is te vinden op www.kruispuntlinschoten.nl. Voor inlichtingen kunt u terecht bij de voorzitter van de beroepingscommissie, Anton den Hartogh: 06 - 51256027 / [email protected]. Sollicitaties met CV graag uiterlijk dd/mm/jj mailen naar [email protected]

Christelijke lectuur in aangepaste leesvormen! De CBB, Christelijke Bibliotheek voor Blinden en Slechtzienden, heeft een grote collectie kranten en tijdschriften in gesproken vorm, in braille en in grootletter. Ook diverse liedbundels, psalmboeken en de verschillende vertalingen van de Bijbel zijn in aangepaste leesvormen te verkrijgen bij de CBB. Verenigingen, bedrijven en organisaties kunnen hun lectuur bij de CBB laten omzetten in de verschillende leesvormen. Wilt u meer informatie? Bel dan naar 0341 565 499 of mail naar [email protected]. CBB, Christelijke Bibliotheek voor Blinden en Slechtzienden Postbus 131 • 3850 AC Ermelo • Tel. 0341 565 499 www.cbb.nl • [email protected]


FOTO: LAURENS OOSTERBROEK

PASSIE VOOR JEUGDWERK COLLECTE JEUGDWERK 7 JULI 2013

www.jop.nl Rekeningnr. 120738

Kerkinformatie. Katern over het liedboek. Justitiepastoraat wil mensen weer thuis brengen Gemeenteleden doneren online Missionaire tips&stops

Recommend Documents