Kennissessie INSPIRE

Kennissessie INSPIRE Algemene vereisten & architectuur Metadata View Services Download Services Ondersteuning vanuit Geonovum

15 Mei 2013, Amersfoort

Agenda

Kennissessie INSPIRE Algemene vereisten & architectuur Metadata View Services Download Services Ondersteuning vanuit Geonovum

Michel Grothe, Geonovum 15 Mei 2013, Amersfoort

Agenda 1. INSPIRE korte intro 2. Architectuur en algemene vereisten 3. Uit te voeren activiteiten door dataproviders 1. Metadata aanmaken en publiceren 2. Netwerk- en datadiensten aanbieden op het Internet 3. Datasets harmoniseren 4. Op verzoek datasets leveren aan EU instellingen Kennissessie INSPIRE Algemene vereisten & architectuur

5. Monitoren en rapporteren

4. INSPIRE vereisten in 2013 15 mei 2013

5. Samenvatting

1. INSPIRE korte intro

Eén gemeenschappelijke Europese geo-informatievoorziening van overheden voor iedereen met geo-informatie van goede kwaliteit en afgestemd over de grens goed beschikbaar en te vinden toegankelijk en uitwisselbaar Kennissessie INSPIRE Algemene vereisten & architectuur

15 mei 2013

Voor beleid en uitvoering aangaande het milieu Voortbouwend op bestaande infrastructuren, gebaseerd op gemeenschappelijke afspraken en standaarden

INSPIRE, een set van afspraken

Kennissessie INSPIRE Algemene vereisten & architectuur

15 mei 2013

voor de uitwisseling van milieudata in Europa aangaande: 1. Metadata: om datasets, netwerkdiensten en ruimtelijke datadiensten te vinden 2. Netwerkdiensten : voor het zoeken, raadplegen, downloaden, transformeren en oproepen van INSPIRE data en ruimtelijke datadiensten 3. Geharmoniseerde data 4. Delen van milieudata met de EU instellingen 5. Monitoring en rapportage over (het geheel van) de infrastructuur in een lidstaat

INSPIRE Richtlijn en Wet Op 14 maart 2007 EU INSPIRE richtlijn van kracht Op 2 juli 2009 inwerkingtreding INSPIRE Wet


15 mei 2013

34 INSPIRE thema’s

Annex I 1. Systemen voor verwijzing door middel van coördinaten 2. Geografisch rastersysteem 3. Geografische namen 4. Administratieve eenheden 5. Adressen 6. Kadastrale percelen 7. Vervoersnetwerken 8. Hydrografie 9. Beschermde gebieden Annex II 1. Hoogte 2. Bodemgebruik 3. Orthobeeldvorming 4. Geologie Kennissessie INSPIRE Algemene vereisten & architectuur

15 mei 2013

Annex III 1. Statistische eenheden 2. Gebouwen 3. Bodem 4. Landgebruik 5. Menselijke gezondheid en veiligheid 6. Nutsdiensten en overheidsdiensten 7. Milieubewakingsvoorzieningen 8. Faciliteiten voor productie en industrie 9. Faciliteiten voor landbouw en aquacultuur 10. Spreiding van de bevolking – demografie 11. Gebiedsbeheer, gebieden waarbeperkingen gelden, gereguleerde gebieden en rapportageeenheden 12. Gebieden met natuurrisico’s 13. Atmosferische omstandigheden 14. Meteorologische geografische kenmerken 15. Oceanografische geografische kenmerken 16. Zeegebieden 17. Biogeografische gebieden 18. Habitats en biotopen 19. Spreiding van soorten 20. Energiebronnen 21. Minerale bronnen

Belangrijke INSPIRE uitgangspunten

Enkel overheidsorganisaties hebben INSPIRE verplichtingen om hun data te delen. Derden mogen, als ze voldoen aan de INSPIRE voorwaarden, meedoen. INSPIRE geldt enkel voor data die op moment van inwerkingtreding van de Richtlijn beschikbaar zijn; geen verplichting tot verzamelen van nieuwe data. Kennissessie INSPIRE Algemene vereisten & architectuur

15 mei 2013

De lidstaten mogen de uitwisseling beperken wanneer deze de rechtsgang, de openbare veiligheid, de nationale defensie of de internationale betrekkingen in gevaar brengt.

Zie BE-INSPIRE-D


15 mei 2013

2. Architectuur en algemene vereisten monitoring en reporting

afspraken toegang netwerkdiensten en ruimtelijke datadiensten


datasets ‘as is’ metadata en geharmoniseerd

15 mei 2013

Soorten vereisten Afspraken in de vorm van: 1. Verordeningen (Implementing Rules of IR) 2. Technische Richtlijnen (Technical Guidelines en Guidances of TG) 3. Overige documents (conceptuele kaders, onderzoek) Zie http://inspire.jrc.ec.europa.eu/


15 mei 2013

Verordeningen voor: 1. Metadata 2. Network Services 3. Data 4. Data delen met EU instellingen 5. Ruimtelijke datadiensten (Spatial Data Services)

Overzicht van de vereisten in documentatie Wet Besluit Richtlijn

INSPIRE richtlijn 2007/2/EG

Implementatiewet EGrichtlijn infrastructuur ruimtelijke informatie

Besluit INSPIRE

Netwerkdiensten (Art. 16 richtlijn) en spatial data diensten

IR 976/2009: Zoek- en raadpleegdiensten

IR 1088/2010: Download- en transformatiediensten

Metadata (art. 5(4) richtlijn)

IR 1205/2008: Metadata

Corrigendum L 328/83

Geharmoniseerde data (art. 7(1) richtlijn)

IR 1089/2010: Annex I data

IR 102/2011 Wijziging IR 1089/2010

Data sharing met EC (art. 17(8) richtlijn)

IR 268/2010: Geharmoniseerde toegang voor EC

Monitoring en reporting (art. 21(4) richtlijn)

IR 2009/442/EC Commission Decision

Ministeriële regeling INSPIRE

Technische richtlijnen

IR XXX Spatial data diensten en oproepdiensten

Technical Guidances Discovery, View, Download, Transformation en Spatial data diensten

Onderdelen Technical Guidelines based on EN ISO 19115 and EN ISO 19119

IR XXX Annex II en III data

Uitvoeringsregels in Verordeningen Corrigendum L 322/40

Guidance documents for each data theme & Framework documents

Guidance on the 'Regulation on access to spatial data sets and services of the Member States by Community institutions and bodiesunder harmonised conditions'

Guidelines document and Excell Template

INSPIRE documentatie register http://inspire.jrc.ec.europa.eu/


15 mei 2013

Naleven van afspraken

Afspraken in de tijd; de INSPIRE roadmap 2013

Implementing INSPIRE dataprovider: INSPIRE in theen wat Netherlands nu ? Deel II Introductie INSPIRE vereisten 24 januari June 2008 2013

2015

2020

4. De INSPIRE to do’s 1. Metadata aanmaken en publiceren 2. Netwerkdiensten aanbieden op het Internet 3. Datasets harmoniseren en ontsluiten via de netwerkdiensten 4. Op verzoek datasets leveren aan EU instellingen Kennissessie INSPIRE Algemene vereisten & architectuur

15 mei 2013

5. Monitoren en rapporteren

De INSPIRE to do’s (1) Metadata aanmaken en publiceren Metadata voor datasets en netwerkdiensten. Metadata INSPIRE omvat circa 35 metadata elementen en is afgestemd op de Nederlandse metadata standaarden. Metadata INSPIRE wordt door data providers gepubliceerd in het nationaal georegister.


15 mei 2013

Het nationaal georegister is aangewezen als het nationale knooppunt naar de EU (zoekdienst). Nationaal georegister is ‘gelinkt’ met het EU geoportaal. Het nationaal georegister is nu in beheer bij PDOK in opdracht van Ministerie IenM (eigenaar) .

De INSPIRE to do’s (2) Netwerkdiensten aanbieden op het Internet


15 mei 2013

INSPIRE kent vijf typen netwerkdiensten: NGR verzorgt de (enige) INSPIRE zoekdienst De data providers richten INSPIRE view- en downloaddiensten in. Nederland heeft geen centrale INSPIRE transformatiediensten. Data providers zorgen zelf voor de datatransformatie naar de geharmoniseerde INSPIRE schema’s en CRSs. De oproepdiensten is in laatste fase van ontwikkeling en bestaat uit additionele metadata vereisten (onder de noemer van ‘ruimtelijke datadiensten’) .

De INSPIRE to do’s (3) Datasets harmoniseren


15 mei 2013

Data aanbieden op het Internet voor view en download Om te beginnen ‘as is’ Daarna geharmoniseerd Harmonisatie op basis van INSPIRE data specificatie zoals vastgelegd in het Guidance document van het INSPIRE thema Data specificatie is een UML klassendiagram met object typen, attributen en associaties en evt. specifieke bepalingen (bijv. codelijsten, constraints) Data providers dienen mapping te maken van het ‘eigen’ schema naar het INSPIRE schema en vervolgens met eigen tooling technisch schema transformatie uitvoeren

De INSPIRE to do’s (4) Op verzoek datasets leveren aan EU instellingen


15 mei 2013

Specifieke Verordening met voorwaarden ,zoals Een bestuursorgaan is verplicht de gevraagde informatie zo spoedig mogelijk maar in ieder geval binnen twintig werkdagen te leveren. Het verstrekken aan EU instellingen geschiedt kosteloos. Etc.

De INSPIRE to do’s (5) Monitoren en rapporteren Lidstaten rapporteren over de uitvoering van de INSPIRE Richtlijn en het functioneren van de infrastructuur Data providers leveren informatie aan voor de jaarlijkse monitoring op basis van een wettelijk vastgelegde set van indicatoren


15 mei 2013

Indicatoren zijn o.a. aantal datasets en diensten (naar type), conformiteit van de datasets en diensten en gebruik van de diensten. Jaarlijkse monitoring en 3-jaarlijks een uitgebreide rapportage over de Nederlandse situatie

4. INSPIRE vereisten in 2013 NU (deadline 3 december 2013) 1. Metadata publiceren voor de datasets ‘as is’ 2. View service inrichten voor de datasets ‘as is’ 3. Download service inrichten voor de datasets ‘as is’ 4. Op verzoek leveren datasets aan EU instellingen onder bepaalde voorwaarden 5. Jaarlijks monitoren en rapporteren


15 mei 2013

En 1. 2. 3.

… STRAKS (2015 en 2020) Metadata publiceren voor de geharmoniseerde data View service inrichten voor de geharmoniseerde data Download service inrichten voor de geharmoniseerde data 4. Metadata publiceren voor ruimtelijke datadiensten

De INSPIRE to do’s (1) Metadata aanmaken en publiceren Zie presentatie Ine de Visser

INSPIRE dataprovider: en wat nu ? Deel II Introductie INSPIRE vereisten 24 januari 2013

De INSPIRE to do’s (2) Inrichten van een view service Een publiek via het Internet toegankelijke web service Geeft een image van (een gebruikersgedefineerd) deel van een dataset op basis van een verzoek van een gebruiker (via een client) De web service is geimplementeerd volgens gestandaardiseerd protocol incl. INSPIRE profiel; INSPIRE Profiel van ISO 19128 (OGC WMS 1.3.0) of INSPIRE Profiel van OGC WMTS 1.0.0 Kennissessie INSPIRE Algemene vereisten & architectuur

15 mei 2013

Wat is het niet! Een GIS-applicatie Web mapping applicatie Een pdf met een weergave van de dataset

De INSPIRE to do’s (2) Inrichten van een view service Het gestandaardiseerde protocol van de web service biedt operaties aan, die in de Verorderdening voor netwerkdiensten abstract zijn gedefinieerd. Deze operaties zijn verplicht. De implementatie dient deze operaties te ondersteunen. Voor het WMS protocol geldt:


15 mei 2013

Inrichten van een view service conform Quality of Service (QoS) vereisten Performance request onder normale omstandigheden max. 5 seconden voor verzenden initiële antwoord Capaciteit (minimum aantal gelijktijdige verzoeken): minimaal 20 requests per seconde Beschikbaarheid: 99%


15 mei 2013

Technical Guidance (TG) neemt QoS vereisten 1-op-1 over uit de Verordening (wettelijk verplicht) en geeft verdere praktische aanwijzingen voor het meten van de QoS.

De INSPIRE to do’s (3) Inrichten van een download service Een publiek via het Internet toegankelijke web service Geeft een copie van (een gebruikersgedefineerd) deel van een dataset op basis van een verzoek van een gebruiker (via een client) De web service is geimplementeerd volgens gestandaardiseerd protocol incl. INSPIRE profiel; INSPIRE Profile of ISO 19142/19143 (OGC WFS 2.0.0/ Filter Encoding 2.0) of INSPIRE Profile of ATOM feed Kennissessie INSPIRE Algemene vereisten & architectuur

15 mei 2013

Wat is het niet! GIS-applicatie Web mapping applicatie Een pdf met een weergave van de dataset

Inrichten van een download service De download service TG biedt 3 implementatie opties: 1. Directe toegang via een Web Feature Service 2. Indirecte toegang tot voorgedefinieerde datasets via een Atom feed 3. Indirecte toegang tot voorgedefinieerde datasets via een Web Feature Service


15 mei 2013

Inrichten van een download service conform Quality of Service (QoS) vereisten Performance onder normale omstandigheden: Voor Getcapabilities max 10 seconden voor GetSpatialObjects: max 30 seconden voor verzenden initiële antwoord (ook voor bounding box query) Continue response handhaven van 0,5 megabytes of 500 objecten per seconde


15 mei 2013

Capaciteit (minimum aantal gelijktijdige verzoeken): minimaal 10 requests per seconde (max 50 parallel) Beschikbaarheid: 99% TG neemt 1-op-1 over uit Verordening en geeft (binnenkort) praktische hints voor meten van de QoS

Inrichten van een download service voor raster en sensordata Specifiek voor rasterdata Inspire profiel van Web Coverage Service Specifiek voor sensordata Inspire profiel van Sensor Observation Service Verwachting is deze in het komende jaar worden toegevoegd aan de Technical Guidance van Download Service (onder voorbehoud) Kennissessie INSPIRE Algemene vereisten & architectuur

15 mei 2013

Overzicht standaarden voor netwerkdiensten

download

discovery view

De INSPIRE to do’s (4) Op verzoek datasets leveren aan EU instellingen en organen Met voorwaarden ,zoals Een bestuursorgaan is verplicht de gevraagde informatie zo spoedig mogelijk maar in ieder geval binnen twintig werkdagen te leveren. Het verstrekken aan EU instellingen en organen geschiedt kosteloos. Etc. Kennissessie INSPIRE Algemene vereisten & architectuur

15 mei 2013

De INSPIRE to do’s (4) Op verzoek datasets leveren aan EU instellingen en organen Tot op heden nog geen verzoek geweest (voor zover bekend) Bereid jouw organisatie hierop voor!


15 mei 2013

De INSPIRE to do’s (5) Jaarlijks de monitoring en rapportage aanleveren aan EU Over 2012 is inmiddels afgerond! Coördinatie door Geonovum Ministerie van IenM levert aan EU. Aanleveren uiterlijk 15 mei 2014 aan EU. Start uitvraag monitoring over 2013 in januari 2014 Volgens een vast format (spreadsheet) Kennissessie INSPIRE Algemene vereisten & architectuur

15 mei 2013

Bereid jouw organisatie hierop voor!

De INSPIRE to do’s (5) Monitoren en rapporteren Indicatoren voor conformiteit van de datasets en diensten aan de gestelde vereisten Geonovum heeft daarvoor conformiteitstoetsen en validators ontwikkeld. Template rapport Conformiteittoets beschikbaar. Zie website Geonovum: http://www.geonovum.nl/geostandaarden/conformiteittoets

Indicatoren aan het gebruik van de diensten Kennissessie INSPIRE Algemene vereisten & architectuur

15 mei 2013

Dataproviders meten daarvoor het gebruik van datasets en diensten op hun infrastructuur.

5. Samenvatting INSPIRE vereisten voor data providers voor (3 december) 2013

Inrichten van een IT infrastructuur voor het monitoren van het gebruik en de QoS van de netwerkdiensten view en download

Metadata van de datasets publiceren in het nationaal georegister

(Organiseren van het) Inrichten van een IT infrastructuur voor de netwerkdiensten view en download

INSPIRE dataprovider: en wat nu? 1. Publiceren van een beschrijving van de datasets ‘as is’ in het nationaal georegister (metadata) 2. Inrichten van een view service op de dataset ‘as is’ 3. Inrichten van een download service op de dataset ‘as is’


15 mei 2013

4. Monitoring inrichten (o.a. voor de view en download services) voor de monitoring en rapportage 5. Organisatie inlichten en voorbereiden op verzoeken voor data levering aan EU instellingen en organen

INSPIRE, aan de slag Implementatie INSPIRE in de praktijk: Dataproviders en gebruikers van INSPIRE-data zijn verantwoordelijk voor eigen aandeel: aanpak, resultaten, financiën, communicatie in eigen organisatie


15 mei 2013

Geonovum informeert, coördineert, stimuleert en ondersteunt en ontwikkelt samen met hen evt. gezamenlijke voorzieningen (programmaburo INSPIRE) Sturing op het programma INSPIRE via klankbordgroep en stuurgroep

Vragen ?


15 mei 2013

Kennissessie INSPIRE

Recommend Documents