1
Kennismaking vallen zonder zorgen Veilig leren vallen voor de actieve 55-plusser Inleiding Het verhaal van Jean-Pierre Dziergwa Jean-Pierre Dziergwa (°1955), actieve judoka eerste dan en trainer-B , is maatschappelijk werker-socioloog van opleiding en werkt in de gezondheidszorg. Ongeveer 2 jaar geleden stapte hij met zijn idee naar de Vlaamse Judofederatie. Hij zag dat in Vlaanderen meer en meer aandacht wordt geschonken aan de ‘valproblematiek’ bij ouderen vanuit een gezondheidszorg standpunt. In de bewustmaking campagnes o.a. tijdens de jaarlijkse week van de valpreventie, wordt er nergens vermeld dat mensen ook zouden kunnen leren vallen. Zo kwam hij op het idee om een aangepaste valtraining voor 55-plussers te ontwikkelen, gericht op struikelen en uitglijden, de twee meest voorkomende valscenario’s in het dagelijkse leven. Hij probeerde dit in de praktijk uit bij een senioren turnclub en tijdens enkele gemeentelijke sportdagen voor senioren. Dit resulteerde in een standaard valinitiatieles van 1 uur. Hij twijfelt dan ook niet meer aan de fysieke mogelijkheden van héél wat (judo onkundige) 55-plussers om nog valtechnieken aan te leren, hetzij enigszins aangepast en rekening houdend met een aantal specifieke aspecten van de ‘sportelende oudere’. Het idee kreeg de volle steun van de Vlaamse Judofederatie en legde ondertussen al een hele weg af. Elke judoleraar heeft voldoende valexpertise en zou mits een kleine bijscholing in functie van de doelgroep (actieve 55-plussers) op die manier een bijdrage kunnen leveren tot fractuurpreventie. Eigenlijk zou leren vallen, gebaseerd op de judoprincipes, zoiets moeten worden als leren fietsen of leren zwemmen. Zijn wens is verder dat het judo door deze nieuwe verbreding van haar sport, aan belangstelling mag winnen.
2
Het verhaal van de projectgroep De Zachte Weg, proud to be 55+ en de VJF
Raf Tits (°1957), hoofdtrainer van Judoteam Duffel, 6de dan Trainer-A en tot 2008 personal coach van verschillende topjudoka’s, begon bij het naderen van de leeftijd van 55 jaar na te denken over zijn eigen judobeoefening en die van zijn leeftijdgenoten. Sinds begin 2011 tracht hij judo voor 55-plussers theoretisch te onderbouwen en praktisch uit te werken. Daarvoor heeft hij binnen de VJF een projectgroep opgericht “De Zachte Weg, proud to be 55+” en startte hij in november 2013 in Duffel met aangepaste judotrainingen voor 45/55plussers, voor zowel nog actieve judoka’s, herstarters als starters. Het project “De Zachte Weg, proud to be 55+” is erkend door de Vlaamse Judofederatie en opgenomen in het beleidsplan 2013-2016. Ondertussen organiseert de VJF drie maal per seizoen een regionale training voor 55-plussers en al twee maal een Basisopleiding lesgever judo 55+. Raf is vanuit het project De Zachte Weg erg begaan met het aanbieden van valsessies voor 55-plussers en beschouwt Jean-Pierre Dziergwa als de deskundige voor valsessies binnen de VJF. Het aanbieden van lessenreeksen valpreventie voor 55-plussers aan andere sportfederaties, clubs en organisaties is dan ook een van de doelstellingen 2015 in het beleidsplan van de VJF.
Het verhaal van KBC
Frederik Goegebeur is Nationaal Coördinator Preventie en Slachtofferbegeleiding bij de KBC Groep. KBC heeft als één van haar maatschappelijke doelen het sensibiliseren van de mensen omtrent veiligheid in al haar facetten, als het ware de creatie van een nieuwe veiligheidscultuur in onze maatschappij. Eén van de middelen daartoe is de KBC Moeders Preventiewinkel. Geert Goetschalckx (°1956), lid van het trainersteam van Koninklijke Judoclub Lier, tweede dan en initiator, werkt als beleidsmedewerker bij KBC Verzekeringen. Bovendien is hij een projectmedewerker van “De Zachte Weg, proud to be 55+” en kwam hij op het idee om alle betrokken partijen bij mekaar te brengen en een win-win situatie voor iedereen te creëren. 3
Vallen zonder zorgen Zo werd tussen de VJF en KBC een samenwerkingsovereenkomst uitgewerkt en ondertekend. Als naam van dit bijzonder project hebben we gekozen voor “Kennismaking vallen zonder zorgen” met als ondertitel “Veilig leren vallen voor de actieve 55-plusser”. Het kernteam is samengesteld als volgt: - Raf Tits, projectleider De Zachte Weg, proud to be 55+ - Jean-Pierre Dziergwa, projectmedewerker De Zachte Weg, proud to be 55+ - Geert Goetschalckx, projectmedewerker De Zachte Weg, proud to be 55+ en beleidsmedewerker KBC - Silvia Buysens, projectmedewerker De Zachte Weg, proud to be 55+ en sporttechnisch coördinator recreatieve sportbeoefening VJF De VJF en KBC verbinden bun bedrijfsnamen aan deze valsessies en KBC ondersteunt dit VJF-project. De VJF organiseert in de periode april-mei-juni 2015 valsessies voor de fitte 55-plussers. In deze valsessie is het de bedoeling om een verkeerde reflex bij het struikelen en het uitglijden af te leren en een alternatief te bieden waarbij de kans op kwetsuren beperkt wordt. En de 55-plussers te laten proeven van een valtraining, een eerste kennismaking. De VJF rekent op de samenwerking met de judoclubs en trainers om deze valsessies tot een goed einde te brengen en organiseert op 22 februari 2015 een specifieke opleiding voor de lesgevers van deze valsessies.
4
Kennismaking vallen zonder zorgen Veilig leren vallen voor de actieve 55-plusser Inschrijving van de deelnemende club De Vlaamse Judofederatie stelt op de website een inschrijvingsformulier ter beschikking voor de deelnemende clubs. Dit via FormDesk. Deelname aan het project is enkel mogelijk door invullen van dit inschrijvingsformulier. In te vullen gegevens: Naam van de deelnemende club Stamnummer VJF Naam, telefoonnummer, emailadres en website van de contactpersoon Naam van de hoofdbegeleider Wijze van inschrijving: telefoonnummer, emailadres of website url Wachtlijst mogelijk: JA of NEEN Datum van de valsessie(s) Locatie van de valsessie(s) Aantal deelnemers: te bezorgen aan de VJF na de valsessie OPGELET: van zodra de valsessie volzet is, ONMIDDELLIJK aan Silvia Buysens van de VJF meedelen! Totale onkosten: te bezorgen aan de VJF na de valsessie en met voorlegging van facturen
Inschrijving van de deelnemers Deelname is GRATIS. Er wordt geen inschrijvingsgeld aan de deelnemers gevraagd, hoe klein ook. De deelnemende clubs kunnen zelf beslissen hoe ze hun deelnemers laten inschrijven. Het is wel belangrijk dat alle deelnemende clubs werken met voorinschrijvingen. We streven naar maximum 20 à 25 deelnemers per valsessie, dit in functie van de beschikbare ruimte en lesgevers. Omwille van verdere opvolging, rapportering en statistieken is het noodzakelijk dat volgende gegevens bij de inschrijving worden opgegeven:
Naam en voornaam van de deelnemer Woonplaats van de deelnemer: postcode en gemeente Geboortedatum Emailadres: indien u de inschrijving wil bevestigen per email Bent u hier op uitnodiging van KBC? Ja/Neen Met deze inschrijving gaat u akkoord met de volgende gezondheidsverklaring: “Ik ben in een algemene goeie gezondheid en heb geen ernstige aandoeningen van de ledematen: (nek-, schouder, knie- of rugletsels), geen osteoporose. Twijfel: neem even contact op met uw huisarts”.
5
Alle individuele inschrijvingen worden door de deelnemende club verzameld op een Excel inschrijvingsbestand. De Vlaamse Judofederatie stelt op de website dit inschrijvingsformulier ter beschikking voor de deelnemende clubs. Deelname aan dit project is voor de deelnemende clubs enkel mogelijk door invullen van dit inschrijvingsbestand. ZEER BELANGRIJK: NA DE VALSESSIE ZO SNEL MOGELIJK HET INGEVULDE INSCHRIJVINGSFORMULIER AAN DE VLAAMSE JUDOFEDERATIE BEZORGEN! Tip: indien de valsessie is volzet, werk met wachtlijsten, zodat je beschikt over de nodige gegevens om eventueel later een nieuwe sessie te organiseren.
6
Kennismaking vallen zonder zorgen Veilig leren vallen voor de actieve 55-plusser Kledij van de lesgevers Alle lesgevers die deze opleiding volgen krijgen een polo “Lesgever vallen zonder zorgen” en dragen deze polo op het ogenblik van de valsessie. Andere begeleiders dragen sportkledij: jogging, trainingspak,… Cruciaal: er wordt nooit een judogi gedragen!
Kledij van de deelnemers Losse kledij of sportkledij: jogging, trainingspak,… Dames: lange broek. Sportschoeisel of blootsvoets of op kousen indien op tatami: bij voorkeur blootsvoets.
7
Kennismaking vallen zonder zorgen Veilig leren vallen voor de actieve 55-plusser Terugbetaling van de onkosten De Vlaamse Judofederatie stelt op de website een formulier “Terugbetaling onkosten valsessie” ter beschikking. Het is enkel via dit formulier dat de club eventuele onkosten kan terugvorderen van de Vlaamse Judofederatie, mits bijvoegen van de betalingsbewijzen. Eventuele in te brengen onkosten: deze opsomming is limitatief:
Huur van de locatie Huur van bijkomend materiaal zoals turnmatten, dikke valmat, transportkosten Bewezen administratiekosten zoals ticket copy center voor fotokopies van de evaluatieformulieren en ongevalsaangiftes Wettelijke forfaitaire vrijwilligersvergoeding van maximum 2 lesgevers: per lesgever € 32 met € 0,2 per km en mits het invullen en overmaken van de nodige documenten aan de VJF (vrijwilligersovereenkomst VJF)
In te vullen gegevens:
Naam van de deelnemende club Stamnummer VJF Naam van de contactpersoon Locatie van de valsessie Datum van de valsessie Onkosten posten (invulvelden) Totaal bedrag van de onkosten
8
Kennismaking vallen zonder zorgen Veilig leren vallen voor de actieve 55-plusser Verzekering Na deze opleiding rekent de Vlaamse Judofederatie erop dat de valsessies in zo’n veilig mogelijke omgeving kunnen doorgaan. Zorg voor het nodige materiaal: eventueel bijkomende turnmatten of valmatten. Hou rekening met de samenstelling van de groep, de leeftijd en beperkingen van de deelnemers! Niets moet, alles kan. Probeer het maximum aantal deelnemers te beperken tot 20 à 25 deelnemers, tenzij je beschikt over voldoende accommodatie en begeleiders. Indien er dan toch iets gebeurt, heeft KBC Verzekeringen voor deze valsessies een polis Verenigingsleven afgesloten voor de verzekering van lichamelijke ongevallen van de deelnemers. De judoclubs hoeven zich dus geen zorgen te maken over de verzekering van de deelnemers of bijkomende verzekeringen af te sluiten. De opleiders zelf zijn (uiteraard mits een geldige vergunning) voor hun burgerlijke aansprakelijkheid en lichamelijke ongevallen verzekerd in de polis van de Vlaamse Judofederatie. Uit te voeren modaliteiten bij kwetsuren:
Bezorg de gekwetste deelnemer een blanco aangifteformulier. Dit formulier wordt ter beschikking gesteld op de website van de VJF, onder de rubriek Judo 55+, Vallen zonder zorgen. Print er een aantal af vóór de valsessie. Op dit aangifteformulier is het polisnummer reeds ingevuld. De deelnemer vult zelf thuis het aangifteformulier in en laat het medisch attest op de keerzijde invullen door de behandelende geneesheer. Vervolgens stuurt de deelnemer het document: o
o
Via de post naar: KBC Verzekeringen - LEUtiens-SAV Professor Roger Van Overstraetenplein 2 3000 LEUVEN Of via email naar:
[email protected]
KBC Verzekeringen neemt dan zo gauw mogelijk contact op met de gekwetste. Er zijn vanuit de clubs geen bijkomende acties nodig!
9
Kennismaking vallen zonder zorgen Veilig leren vallen voor de actieve 55-plusser Evaluatie van de valsessie Het is voor de evaluatie van de valsessies en de verdere uitwerking van het project en eventuele verdere samenwerking met het Expertisecentrum voor Val- en fractuurpreventie Vlaanderen (statistieken) ZEER belangrijk dat de club na de valsessie een evaluatieformulier door elke deelnemer laat invullen. Het evaluatieformulier is volledig anoniem, maak dit duidelijk aan de deelnemers. Dring er vriendelijk op aan dat elke deelnemer het invult en wijs op het belang ervan voor eventueel latere uitbouw van het project! Verzamel de evaluatieformulieren en stuur die door naar de Vlaamse Judofederatie ter attentie van Silvia Buysens.
Adres: Warandestraat 1A te 9240 Zele Emailadres:
[email protected] TIP: zorg voor enkele tafeltjes en voldoende schrijfgerief!
10
Kennismaking vallen zonder zorgen Veilig leren vallen voor de actieve 55-plusser Promotiemateriaal Er zullen affiches en folders ter beschikking zijn waarop de deelnemende club haar gegevens kan invullen. Affiches en folders aan te vragen bij de Vlaamse Judofederatie, Silvia Buysens.
KBC visibiliteit tijdens de valsessie Het is zeker niet de bedoeling van KBC om aan “platte commerce” te doen. Een KBC medewerker zal er eventueel voor zorgen dat er tijdens de valsessie een banner goed zichtbaar is en dat er wat informatiebrochures voor de geïnteresseerde deelnemers ter beschikking liggen. Er wordt hieromtrent geen enkele actie van de deelnemende club gevraagd!
11
Kennismaking vallen zonder zorgen Veilig leren vallen voor de actieve 55-plusser Inhoud van de opleiding Deze opleiding wordt gefilmd en op DVD gebrand, die achteraf aan alle deelnemers van deze opleiding wordt bezorgd.
12
Kennismaking vallen zonder zorgen Veilig leren vallen voor de actieve 55-plusser Meer info? Voor meer informatie verwijs ik naar de website van de Vlaamse Judofederatie onder de rubriek Judo 55+, sub rubriek Vallen zonder zorgen. Daar vind je o.a.: - het promotiefilmpje - de powerpoint presentatie die werd toegelicht op de Algemene Vergaderingen van de Provinciale Comités in januari 2015 - inschrijvingsformulier deelnemende clubs - inschrijvingsformulier valsessie - aangifteformulier lichamelijke ongevallen - evaluatieformulier - formulier terugbetaling onkosten valsessie
VEEL SUCCES MET DE VALSESSIES EN VAN HARTE DANK VOOR JULLIE MEDEWERKING AAN HET PROJECT VALLEN ZONDER ZORGEN!
Geert Goetschalckx projectmedewerker De Zachte Weg en proud to be 55+!
13
