Vallen en opstaan Kinderorthopaedie Duodagen dec 2008 Miranda Diks Orthopaedisch Chirurg St. Maartenskliniek Woerden
Onderwerpen • • • •
Voeten Knieën Looppatroon Heup
• • •
Thorax en nek Wervelkolom Groeipijn
•
Orthopaedische infecties
VOETEN • • • •
Platvoeten Aangeboren voetafwijkingen Kromme tenen Schoenadviezen
VOETEN normale fysiologie • Tot 4-6 jaar groot gedeelte flexibele platvoeten • Laxe ligamenten • Vetkussentjes
Platvoeten
PLATVOETEN • Meestal asymptomatisch
• Onderscheid normale variant flexibele
-
pathologisch
-
stug
PLATVOETEN Onderscheid flex -
stug
• Heelrise – Redressie mediale gewelf en – Redressie v/d achtervoet van valgus naar varus
• Zittend – Mediale Gewelf – Onderste Sprong Gewricht
• Lengte AP – vluchtvalgus
PLATVOETEN • Flexibele platvoet – Redressie mediaal gewelf en achtervoet – OSG soepel – Achillespees lang genoeg
• Stugge platvoet – OSG stijf – Geen redressie
PLATVOETEN • FLEXIBEL – Fysiologisch tot 6 jr – Normale variant – Ligamentaire laxiteit toegenomen • Familiair • Down, Marfan etc
– Contractuur Achillespees – Spierzwakte • • •
Perifeer Centraal Musculair
-
vluchtvalgus
PLATVOETEN • STUGGE PLATVOET – Congenitaal • Coalitie OSG (presentatie meestal tiener), 01% • Talus verticalis
– Verworven • Destructie OSG door RA of posttraumatisch
PLATVOETEN • Asymptomatisch – Niets doen (als dat lukt)
Flex en Stug
• Symptomatisch flexibele platvoet • Mediale lengtegewelf ondersteunen d.m.v steunzool » Orthopaedisch schoenenmaker » Podotherapeut
– Indien niet effectief VERWIJZEN • • • •
Belaste foto’s Mediale ondersteuning en correctie hiel AP stretching Operatief na 10 jr (APV, Triple AD, …)
• Symptomatisch stugge platvoet
IN PRINCIPE VERWIJZEN • Mediale lengtegewelf ondersteunen • Operatief na 10 jr (Triple AD, resectie coalitie,…)
Hakvoet pes calcaneovalgus • • • •
Posturaal in utero Manipuleren ouders Spontane correctie Doorverwijzen als geen plantairflexie (=heel stug)
Klompvoet talipes equinovarus • Stug! • Doorverwijzen zsm • Behandeling starten bij voorkeur zsm • Gipsredressies (Ponseti) • Operatief 70%; 4-9 mnd; meestal APV • Restafwijkingen
Kommavoet (toeing-in) • Meestal metatarsus adductus – – – –
Laterale voetrand gebogen Passief corrigeerbaar 90% spontane correctie Evt >6 mnd doorverwijzen
• Indien heel stug en mediale huidplooi, metatarsus varus; doorverwijzen, casting
Veel ruimte tussen hallux en II VERWIJZEN • Abducted great toe bij metatarsus adductus – Gebogen lat voetrand
• Metatarsus primus varus – – –
Lat voetrand recht In TMT 1 MTP normaal en soepel
• Congenitale Hallux Varus – – – –
In MTP 1 Rigide MTP 1 Korte 1ste metatarsaal Operatief
Aangeboren platvoet talus verticalis • Zeldzaam • Oorzaak onbekend • Solitair of gepaard met andere aandoeningen • Convexe voetzool (rockerbottom deformity) • Achteruitstekende hiel • Onderscheiden van hakvoet • Talus staat verticaal • Onbehandeld veel problemen • Operatief
Schoenadvies • • • •
Stevig hielstuk/contrefort Goede maat zowel lengte als breedte Flexibele zool Neus staat omhoog.
Kromme tenen • Hamerteen
• Malletteen
• Klauwteen
Kromme Tenen • Curly toe
• Overriding 5de teen
Cavovarus voet met klauwtenen • Onmiddellijk aan neurologisch aandoening denken.
O-benen / X-benen normale fysiologie
jaar valgum
Wanneer verwijzen? • Deformiteit na de fysiologische leeftijd • Varus na 1,5 jr-2 jr • Valgus na 7 jr
• Bij unilaterale afwijking • Progressieve afwijking
O-benen / X-benen Oorzaken • Genu varum – – – –
Fysiologisch (tot 2 jr) Familiair Blount’s disease Asymmetrisch groeistop door infectie/trauma/tumor – Rachitis/vit D tekort – Skeletdysplasie/congenitale deficiënties
• Genu valgum – Fysiologisch tot 7 jr – Normale variant/familiair – Asymmetrisch groeistop door infectie/trauma/tumor – Skeletdysplasie/congenitale deficiënties – Osteogenesis imperfecta – Renale osteodystrofie (vit D/rachitis)
Genu varum • Doorverwijzen: – varus vanaf 1.5 jr – progressie varus – bij unilateraal varus
• Blount’s disease / tibia vara – – – – – – – –
Ontstaat bij lopers Groeivertraging prox. dorsomediale epifyse/fysis tibia Oorzaak: onbekend / mechanische stress Gerelateerd aan obesitas, Afro-amerikaanse etniciteit, vroege loper 3 groepen:1-3 jr, 4-10 jr, adolescenten Progressief Röntgenafwijkingen metafysis Orthopaedie: • • •
Observeren Bracing Valgiserende osteotomie/hemi-epifysiodesis
Blount’s disease / tibia vara
Genu valgum • • • • • •
Tot 7 jr fysiologisch. Afstand tussen malleoli >15 cm Braces niet effectief Cosmetiek kan reden tot operatie zijn Geen strikte richtlijnen (tijdelijke) Hemi-epifysiodesis (11-12 jr; timing moeilijk) of correctieosteotomie (volw)
Genu recurvatum • Bij pasgeborene mogelijk bij stuitbevalling, spontane correctie • Bij oudere kinderen wijst dit op premature sluiting van de groeischijf prox tibia anterieur - DOORVERWIJZEN
Wat is dit?
En dit?
Looppatroon
Toeing-in/out Normale Fysiologie • Eerste levensjaar; versterkte exo heupen, voeten naar buiten 80-0-20 • Bij gaan lopen; meeste voeten 20 grd naar buiten • 3 à 4 jaar; neutrale rotaties heup met voeten naar voren 45-0-45
Looppatroon
Toeing-in/out • Onderscheiden, locatie afwijking – Heup: versterkte anteversie heupen – Knie: Valgus beenas (Qhoek) – Tibia: Versterkte endo of exorotatie – Platvoeten – Kommavoet
Looppatroon
Toeing-in/out • Lichamelijk onderzoek: – Staand: Stand patellae – Staand: Stand voeten t.o.v. de patellae – Buikligging: Rotaties heup – Buikligging: Stand en vorm voet (TFA, laterale voetrand)
In buikligging beoordeel je 3 items
ENDO
Tibia
EXO
TFA NORMAAL
TIBIALE ENDOTORSIE
METATARSUS ADDUCTUS
Voorbeelden toeing-in op 1-2 jr
Veel voorkomend vanaf 4 jr • Versterkte anteversie van de heupen Exo/Endo
20/0/80
Versterkte anteversie van de heupen met versterkte exorotatie van de tibiae
Versterkte femorale anteversie
Toeing-in Leeftijd Prognose
Nivo
Deformiteit
Voet/enkel
Metatarsus adductus
(Onder)been/ knie
Versterkte 1 a 2 jaar endotorsie tibia unilateraal
Heup/femur
Vanaf geboorte
Compensatie vanwege pes planovalgus of genu valgum
Vanaf 3 jaar
Versterkte femorale anteversie
Vanaf 3 jaar
Spasticiteit heupadductore n bij cerebral palsy
Vanaf lopen
Behandeling
Resolves 90% -
Resolves 100%
-
Resolves 80% Alleen correctieosteot omie als er geen exorotatie in de heupen is
TOEING OUT Femorale Retroversie
Toeing-out Nivo
Deformiteit
Leeftijd
Prognose
Behandeling
Heup
Versterkte exorotatie heupen bij alle kinderen (= dus normaal!) normaal
Eerste levensjaar
Resolves 100%
-
Versterkte (pre) exorotatie door adolescentie slipped epifysis femurkop (Onder)been/ knie
Versterkte exorotatie tibiae
Vanaf 6 jr
Voet
Pes planovalgus door verkorting AP
kinderleeftijd
Pinning
Geen spontane correctie
Rotatie osteotomie tibia Rekken AP; AP verlenging
Looppatroon
Tenenloper • 1ste halfjaar vaak op voorvoet • Hierna normale voetafwikkeling • Habituele tenenloper • Vaak familiair • Soms korte achillespees • Tot 3 jr expectatief, evt FT • Vanaf 3 jaar bij verkorte achillespezen, nachtspalken, gipsredressies, evt verlenging
Heup • Aangeboren – Congenitale heupdysplasie; synoniemen CHD, DDH Developmental Dysplasia Hip
• Verworven
Risicofactoren DDH • • • •
Positieve Familieanamnese (10%) Stuitligging (2%) Torticollis (20%) Metatarsus adductus en klompvoet (5-10%)
3 MAANDEN ECHO
Echo
Aangeboren heupafwijkingen • Luxeerbare, instabiele heup direct na geboorte • • • • • •
10-20 op 1000 geboorten Natural history: stabiel, luxatie, dysplasie Multifactorieel 90 % stabiel na 2 maanden Allemaal behandelen, overtreatment 90% L(2):R(1) ; V(4):M(1) ; pos. FA 10x ; Stuit 5x
• Geluxeerde heup (10%) • 1 a 2 op 1000 geboorten
• Heupdysplasie • 10-20 op 1000 geboorten
na 2 mnd
Luxeerbare instabiele heup • L.O. – Ortolani – Barlow – Moeilijke testen
• Röntgenfoto • Doorverwijzen • Pavlik bandage
Barlow test
Röntgenfoto
Pavlik
Geluxeerde heup • Na 2 a 3 mnd secundaire veranderingen, stijf • Licham. Onderzoek – – – –
Ortolani/barlow negatief Abductiebeperking (<70) Extra bilplooi Beenlengteverschil = Galeazzi
• Röntgenfoto • Doorverwijzen • Pavlikbandage, controle op repositie
Geluxeerde heup
Geluxeerde heup • Behandeling gestart: – Voor 6 mnd: kans op succes 90% met dyn. abd behandeling (Pavlik)
– Tussen 6-18 mnd: eerst klinische tractie, dan repositie (on) bloedig op OK, gipsnabehandeling
– Na 18 mnd: open reconstructie met bekken en femurosteotomie
• Laat ontdekt (lopen): vaak dubbelzijdig
Heupdysplasie • 10-20 op 1000 geboorten. • Ondiepe heupkom, geen luxatie • Geen afwijkingen bij L.O. • Risicofactoren: pos. FA, stuit, syndromaal, eerstgeborene • Bij 3 mnd ECHO evt Röntgen • Doorverwijzen • Behandeling: spreidbroek
Heupdysplasie ECHO
FOTO
Heupdysplasie Camps spreider
Indicaties voor aanvullend onderzoek naar aangeboren heupafwijkingen • Positief L.O.
Röntgenfoto
• Pos. FA (10%)
Echo 3 mnd
• Stuitligging (2%)
Echo 3 mnd
• Torticollis (20%)
Echo 3 mnd
• MetatAdd/klompvoet (5-10%)
Echo 3 mnd
• Syndroom met verhoogde kans
Echo 3 mnd
Handvaten • L.O. • Altijd Röntgen
Alle pasgeborenen voor 3 mnd Bij afwijk L.O.(Ortolani, Barlow, abductie- beperking, Galeazzi)
• ECHO 3 mnd
Bij Ris.F zonder afwijk. L.O.
• Verwijzen: • • •
Afwijk L.O. (Ortolani,Barlow,Abductiebeperking,Galeazzi) Echo/Röntgenafwijkingen Z.s.m.
Casus – Jongen 6 jaar oud – Sinds paar dagen mank lopen, geen trauma – Pijn in de linker bovenbeen en knie – Niet ziek – VG: op 4 jr korte periode milde klachten
Casus – – – – –
Jongen 6 jaar oud Sinds paar dagen mank lopen, geen trauma Pijn in de linker bovenbeen en knie Niet ziek VG: op 4 jr korte periode milde klachten
– Lichamelijke onderzoek: beperkte pijnlijke endo van de heup, knie geen afwijkingen
Casus – – – – – –
Jongen 6 jaar oud Sinds paar dagen mank lopen, geen trauma Pijn in de linker bovenbeen en knie Niet ziek VG: op 4 jr 1week milde klachten Lichamelijke onderzoek: beperkte pijnlijke endo li heup, knie geen afwijkingen
– Lab geen afwijk – Röntgenfoto geen afwijk
Casus – – – – – –
Jongen 6 jaar oud Sinds paar dagen mank lopen Pijn in de linker bovenbeen en knie Niet ziek VG: op 4 jr korte periode milde klachten Lichamelijke onderzoek: beperkte pijnlijke endo van de heup, knie geen afwijkingen – Lab geen afwijk – Röntgenfoto geen afwijk
– DD • Coxitis fugax • Perthes eerste stadium
Casus – – – – – –
Jongen 6 jaar oud Sinds paar dagen mank lopen Pijn in de linker bovenbeen en knie Niet ziek VG: op 4 jr korte periode milde klachten Lichamelijke onderzoek: beperkte pijnlijke endo van de heup, knie geen afwijkingen – Lab geen afwijk – Röntgenfoto geen afwijk
– Paar dagen bedrust geen soelaas
Casus – Waarschijnlijkheiddiagnose: Perthes – Doorverwijzen
Casus • Jongen van 11 jaar • 4 weken antalgisch loop met pijn li heup, voet draait naar buiten, geen trauma • Niet ziek • ?
Casus • Jongen van 11 jaar • 4 weken antalgisch loop met pijn li heup, voet draait naar buiten, geen trauma • Niet ziek • L.O. dik exo/endo 70/0/20 • A.O.?
Casus • Jongen van 11 jaar • 4 weken antalgisch loop met pijn li heup, voet draait naar buiten, geen trauma • Niet ziek • L.O. dik exo/endo 70/0/20 • Röntgen voorachterwaartse foto: geen afwijk beschreven • Wat nu?
Casus • Jongen van 11 jaar • 4 weken antalgisch loop met pijn li heup, voet draait naar buiten, geen trauma • Niet ziek • L.O. dik exo/endo 70/0/20 • Röntgen voorachterwaartse foto: geen afwijk beschreven Epifysiolysis capitis femoris • Laterale foto!
Verworven Heupafwijkingen de Pijnlijke Heup bij kinderen • Welke afwijkingen?
de Pijnlijke Heup bij kinderen • Welke afwijkingen? – Coxitis Fugax – Perthes – Epifysiolysis – Bacteriële Arthritis/ osteomyelitis – Fractuur – Tumor – Snapping hip
de Pijnlijke Heup bij kinderen • Waar kun je op differentiëren?
de Pijnlijke Heup bij kinderen • Waar kun je op differentiëren? – Leeftijd – Tijdsduur van de klachten – Belastbaarheid van extremiteit – Algeheel ziek zijn – Nachtpijn – Bewegelijkheid van de heup
Verworven Heupafwijkingen - de pijnlijke beperkte heup • Coxitis fugax – Tussen 2 en 12 jaar (meestal tussen 3-6 jr) – Oorzaak onbekend – Manklopen, maar wel belastbaar – Paar dagen – Geen ziekteverschijnselen – BSE, CRP, L minimaal verhoogd – Röntgen geen afwijk – Bedrust enkele dgn
Verworven Heupafwijkingen - de pijnlijke beperkte heup• Perthes – – – – – – – –
2-13 jaar (meestal tussen 4-8 jaar) Mank lopen, wel belastbaar Meestal jongens 5:1 15% bilateraal Oorzaak onduidelijk Avasculaire kopnecrosis, 4 fases, bestrijkt enkele jrn Prognose afh van lftd Röntgenafwijk na enkele weken Behandeling: symptomatisch (krukken) en evt chirurgisch met doel behoud containment – 10% arthrosis op 30 jr leeftijd en 50% op 60 jr lftd
Perthes
Caput breve
-
Caput magnum
Verworven Heupafwijkingen - de pijnlijke beperkte heup -
Verworven Heupafwijkingen - de pijnlijke beperkte heup • Epifysiolysis capitis femoris (SECF) – Afglijden van de epifysis v/d heupkop – Chronisch (85%)- loopt antalgisch in exo – Acuut – niet belastbaar – 2:100.000 25% bilateraal – Vnl dikke jongetjes 2:1 – Vanaf 6de jaar, meestal 11-15 jr – Wrs hormonaal / endocriene stn – Pinning met of zonder repositie
Verworven Heupafwijkingen - de pijnlijke onbeperkte heup• Tumor – Nachtpijn, geen bewegingsbeperking – Benigne • Osteoid osteoom
– Maligne • Ewing sarcoom • Osteosarcoom
aspirine, resectie
Knoepende Heup • Snapping hip – Lateraal • • • • •
Tractus iliotibialis over trochanter major Begeleidende bursitis evt Gluteus trainen Kan passen bij heupdysplasie Chirurgie slecht resultaat
– anterieur / lies • M. iliopsoas over botrichel os pubis
Acuut pijnlijke Heup na triviaal trauma, onbelastbaar • Fractuur door juveniele botcyste (benigne)
• Acute epifysiolysis capitis femoris
Onbelastbare zeer pijnlijke heup met ziekteverschijnselen
• Acute hematogene osteomyelitis of Septische arthritis – Tot 1,5 jr meestal weinig ziekteverschijnselen! – Vanaf 1,5 jr ziek met verhoogd infectielab.
Handvaten voor doorverwijzing • Persisterende (langer dan 1 week) pijnlijke endorotatiebeperking zonder ziek verschijnselen, 1,5 jr -12 jr, na paar dgn bedrust • Niet voorbijgaande pijn in de heup bij kinderen 10-16 jr • Baby tot 1,5jr, niet ziek, die extremiteit niet beweegt • Verdenking bacteriële arthritis • Acuut onbelastbaar • Verdenking fractuur • Verdenking tumor
Beenlengteverschil • Komt veel voor, vooral tot 1- 1,5 cm. Normale variant. • Kan scoliosis nabootsen; correctie WK met hakje • Stabiel of progressief verschil • Andere Oorzaken: – Stabiel verschil: – Spast hemiplegie – Groeistimulatie door osteomyelitis , schachtfractuur
– Progessief verschil: – Destructie groeischijf door arthritis of trauma – Congenitale vaatanomalieën – Congenitaal defect
Meting Beenlengteverschil • Staand
plankjes methode
• Beïnvloeding door • adductiecontractuur / flexiecontractuur heup • valgus beenas • heupluxatie
• Zittend gelijke hoogte crista of SIAS • Locatie BeenLengteVerschil • Femur • Tibia
Beenlengteverschil • Doorverwijzen – 2 cm of meer – of progressie bij periodieke controle (0.5 jr)
• Verwachte verschil is < 2 cm – Correctie bij klachten
• Verwachte verschil is 2 cm - 5 cm – Groeiremming op bepaalde leeftijd van het lange been
• Verwachte verschil is > 5 cm – Beenverlenging van het korte been
Casus • • • • • • •
12 jr jongen Pijn onder knie gelocaliseerd Weken tot maanden Langzaam progressief Laatste tijd nachtpijn Bij L.O. geen afwijk DD?
Casus • • • • • • • •
12 jr jongen Pijn onder knie Weken tot maanden Langzaam progressief Laatste tijd nachtpijn Bij L.O. geen afwijk Lab: BSE 30 CRP 25 L8 Röntgenfoto: goed begrensde holte metafysis, met verlies corticaal bot • DD?
Casus • • • • • • • •
12 jr jongen Pijn onder knie Weken tot maanden Langzaam progressief Laatste tijd nachtpijn Bij L.O. geen afwijk Lab: BSE 30 CRP 25 L 8 Röntgenfoto: goed begrensde holte, met verlies corticaal bot
• DD – Brodie’s abces – Maligne bottumor
Gelocaliseerde vage botpijn • Brodie’s abces • • • • • • •
Subacute osteomyelitis NACHTPIJN Meestal metafyse, maar kan overal Meestal staf aureus Röntgen is afwijkend, kan lijken op tumor BSE/CRP licht ^, L=nl, Antibiotica in 90 % toereikend
• Maligne bottumor • Pijn niet gerelateerd aan activiteit • NACHTPIJN • Doorverwijzen naar academie
Aangeboren Thoraxafwijkingen • • • • •
1 tot 8 op 1000 M:V 3:1 Aangeboren; 80% gezien in eerste jaar Toename in puberteit Psychische problemen
Kippenborst 1
Trechterborst 9
Pectus carinatum-kippenborst • • • •
Aangeboren afwijking In eerste jaar of puberteit Cosmetisch probleem Spontane correctie is mogelijk tot 1 jaar • Kan pas in puberteit gaan opvallen en progressief worden
Pectus carinatum-kippenborst
Pectus carinatum-kippenborst • Romporthese vanaf 1 jaar gedurende 1 jaar • of in puberteit tot einde groei
Pectus Excavatum-trechterborst • Aangeboren • Vanaf geboorte aanwezig of later opvallen door progressie in puberteit • Cosmetisch probleem • Onderdeel van Marfan • Sporadisch klachten – – –
Uithoudingsvermogen Hartproblemen Pijnklachten
Pectus Excavatum-trechterborst • Operatie van Nuss • Leeftijd 6-7 jaar • Thoracoscopisch
Congenitale Torticollis • Ontstaat in 6-8 weken • Eerst zwelling spier 1ste maand • Fibrosis/contractuur M. Sternocleidomastoideus • Kin naar contralateraal • Verschillende theorieën – Geboortetrauma – Crowding in utero –…
Congenitale Torticollis • • •
Fysiotherapie 90% herstel 1ste jaar Na 1 jaar doorverwijzen voor tenotomie • Gevolg deformatie schedel en gezicht indien onbehandeld
Wervelkolom • • • • •
Kyphosis Scheuermann Lordosis Scoliosis Rugpijn
Kyphosis • Thoracaal; normaal tot 40° • Posturale kyfosis • Stugge kyfosis Wel/geen redressie bij flexie
Stugge Kyphosis • Congenitaal: wervel afwijking • Verworven: Scheuermann
Congenitale Kyphosis • Wervelmisvorming • Neemt toe met groei • 2de lijn • Chirurgisch
Scheuermann • • • •
Stugge Kyfosis > 40° 12 – 15 jr M=V Pijnlijk, later asympt 3 of meer wigvormige wervels 5° • Oorzaak onbekend • Familiair, dominant • Behandeling – – –
40-60°, FT >60° brace Chirurgie/fusie
Versterkte Lumbale Lordosis • Posturaal; correctie bij rugligging en flexie heupen FT
• Stugge lordosis o.b.v. fusiestoornis onderste wervels; neemt toe; zeldzaam FUSIE
• • •
Dubbelz heupluxatie Flexiecontractuur heupen Spondylolisthesis (I t/m IV) Stug
Scoliosis • Zijdelingse verkromming van de wervelkolom (>10°) met rotatie afwijking (gibbus) • Niet-structurele scoliosis (geen gibbus) – Houding – Beenlengteverschil
Scoliosis
Structurele Scoliosis Doorverwijzen
• Idiopatische scoliosis – – –
Infantiel (0-3 jr) Juveniel (3-10 jr) Adolescent (>10 jr)
• Congenitale scoliosis • Paralytische scoliosis
Scoliosis
25°-45° > 45°
Rode vlaggen bij rugpijn • • • • • • • • • •
Nachtpijn Pijn in rust behalve zitten Gepaard met afwijkend looppatroon Gepaard met ziekteverschijnselen Atypsiche locatie (bv thoracaal) 1 vinger test Achteruitgang Neurologische afwijk pes cavovarus Kyfosis Geassocieerde huidafwijkingen
Wat is Groeipijn? • • •
10% van de kinderen ‘s nachts pijn i.d. benen Beiderzijds
• Cave – Overdag – 1 been – Begeleidende bevindingen • Bewegingspijn en bewegingsbeperking
Osgood Schlatter • 10-15 jr • Jongens > Meisjes • Osteochondritis / traction apophysitis van tuberositas tibiae door repetitive microtrauma • Symptomatisch behandelen • 1 tot 2 jaar
Orthopaedische infecties • Algemeen: – 1 : 1000 p/j (volw 1 : 100000 p/j) – Alle leeftijden, vnl tot 10 jaar – Meer M dan V – Meestal onderste extremiteit
• Acute hematogene osteomyelitis – Metafysair – Femur 30%, Tibia 25 %
• Septische arthritis – Via synovium, doorbraak epifyse, doorbraak kapsel – Knie 40%, Heup 20%, Elleboog 10%
Meerdere Locaties • Pasgeborene met hemat osteomyelitis en/of arthritis in 40% • Meningococcen infectie • Tieners, sexueel actief, polyarthritis migrans op basis van N. Gonnorrhoe
Voornaamste Verwekkers • Neonaat: Staf aureus en streptococ B • 4 wkn tot 5 jaar: Staf aureus en streptococ A • > 5 jaar: Staf aureus • Tieners: Staf aureus en N. Gonnorrhoe • Prikverwonding: Pseudomonas aeruginosa
Presentatie hematogene osteomyelitis en septische arthritis • Fors pijnlijk extremiteit, mlgk warm, in voorkeursstand, niet belastbaar, koorts • Let op : kids tot 18 mnd kunnen weinig ziekteverschijnselen hebben (geen koorts, normale BSE, CRP)
• Met klinisch onderzoek geen onderscheid te zien • L/BSE/CRP ; röntgen ; echo ; bloedkweek ; puncties
Behandeling • Hematogene osteomyelitis – Antibiotica ; 2 weken i.v. , 4 weken oraal – Met subperiostaal abces: drainage chirurgisch en AB – Chronisch: drainage en nettoyage met AB
• Septische arthritis – – – –
Echo: vocht Drainage + AB (4-6 wkn) Heup: arthrotomie Knie, enkel, schouder, elleboog scopisch
• Gonococcen arthritis – AB – Meestal geen drainage
