Kennismaken met sporten, een leven lang? Onderzoek sportdeelname jeugd en jongeren gemeente Hellendoorn

Kennismaken met sporten, een leven lang?

Onderzoek sportdeelname jeugd en jongeren gemeente Hellendoorn september 2006

Onderzoek sportdeelname jeugd en jongeren gemeente Hellendoorn

Inhoudsopgave Inleiding, onderzoeksopzet _________________________________________________________ 3 Deel 1 Resultaten 12-jarigen _______________________________________________________ 5 Deel 2 Resultaten 15- en 18 jarigen _________________________________________________ 17 Project ‘Kennismaken met sporten’_________________________________________________ 23 Resultaten samengevat ____________________________________________________________ 27

Colofon Titel: Kennismaken met sporten, een leven lang? Auteur: Sportscan Met dank aan directie en leerkrachten van het basisonderwijs in Hellendoorn en jongeren. Opdrachtgever: Gemeente Hellendoorn Teamsport www.hellendoorn.nl www.sportisvooriedereen.nl

Popovstraat 56, 8013 RK Zwolle, telefoon 038 422 71 68; www.sportscan.nl

Onderzoek: Sportscan www.sportscan.nl Popovstraat 56 8013 RK Zwolle tel. 038 - 422 71 68 september 2006

2

Kennismaken met sporten, een leven lang? Onderzoek sportdeelname jeugd en jongeren gemeente Hellendoorn

Aanleiding De gemeente Hellendoorn organiseert al sinds 1987 het project ‘Kennismaken met sporten’. Het project is een sportoriëntatie- en sportkeuze programma (SOK) voor kinderen van de groepen 3 tot en met 8. Door kinderen in de basisschoolleeftijd te laten kennismaken met diverse takken van sport worden kinderen in de gelegenheid gesteld na schooltijd een keuze te maken voor een sportcursus die goed bij ze past. Verondersteld wordt dat het volgen van deze groep jongeren inzicht geeft in de effecten van het project op de deelname aan sportactiviteiten van de jongeren door de jaren.

Probleemstelling De gemeente Hellendoorn heeft in 1999 een groep van 466 jeugdigen uit groep 8 van het basisonderwijs (destijds 11, 12 jaar) gevraagd naar de sportparticipatie. Ruim 80% van deze jeugdigen deden toen aan sport. In 2003 is dezelfde groep benaderd voor een tweede onderzoek. Nu, zeven jaar na het eerste onderzoek is deze groep wederom benaderd. Ook andere cohorten (zie tabel 1) vulden de vragenlijst in. Deze onderzoeken moeten leiden tot meer inzicht in de effecten van ‘Kennismaken met sporten’ op de sportdeelname van jongeren. De gemeente Hellendoorn is één van de weinige gemeenten die dusdanig longitudinaal onderzoek doet en jongeren een aantal jaren volgt.

Onderzoeksvragen De volgende onderzoeksvragen zijn geformuleerd: - wat is de sportparticipatie van diverse cohorten jongeren uitgesplitst naar tak van sport en organisatiegraad (vereniging, sportschool, ongeorganiseerd)? - wat is de frequentie waarmee de jongeren aan sport doen? - zijn de niet sporters in 1999 nu in 2006 wel sporters? - zijn de sporters in 1999 nu in 2006 nog steeds sporters? - welke invloed hebben de destijds gevolgde cursussen gehad op de sportdeelname nu?

Onderzoeksmethode Bij dit onderzoek (2006) is wederom gebruik gemaakt van schriftelijke vragenlijsten. De lijsten voor groep 8 zijn via het basisonderwijs in week 14 verspreid en klassikaal ingevuld. De lijsten voor 15-jarigen en 18-jarigen zijn per post verzonden aan het huisadres. In onderstaande tabel staat een overzicht van de jaren waarin het onderzoek is uitgevoerd en de groep/klas van de respondenten. Tussen haakjes het aantal (n) respondenten. Er is hier gekozen om de huidige groep 8 in deze rapportage de groep 12-jarigen te noemen. De leerlingen van groep 8 uit 2003, 15-jarigen en groep 8 uit 1999, 18-jarigen. Tabel 1 Schematisch overzicht onderzoeksgroepen Onderzoeksleeftijd 12-jarigen 15-jarigen 18-jarigen

1999 ‘99/8’ (n=446)

2003

2006

‘03/8’ (n=402)

‘06/8’ (n=404)

‘03/3’ (n=293)

‘06/3’ (n=120) ‘06/6’ (n=111)

Horizontaal kunnen we derhalve resultaten verwachten van de sportdeelname in groep 8 op drie momenten. Diagonaal kunnen we individuele respondenten volgen gedurende hun ‘sportcarrière’.

3


Respons In groep 8 zitten in totaal 507 kinderen. 404 van hen vulden de lijsten correct en volledig in. Een respons derhalve van 80%. De groep 15-jarigen (groep 8 van 2003) bestond uit 402 jongeren waarvan er 120 retour zijn gekomen (30%). De groep 18-jarigen (groep 8 uit 1999) bestond uit 481 adressen waarvan er 111 terugkwamen (23%). De vragenlijsten voor 15- en 18-jarigen volgen de Richtlijn Sportdeelname Onderzoek zoals deze is opgesteld in opdracht van het Ministerie van VWS. Voor de basisschooljeugd is geen richtlijn beschikbaar. Voor deze groep wordt een standaard vragenlijst gebruikt die Sportscan eerder in Hellendoorn en andere gemeenten veelvuldig heeft gehanteerd.

Sinds juni 2000 is de Richtlijn Sportdeelname Onderzoek beschikbaar (RSO). De RSO is een standaardmodel voor onderzoek naar sportdeelname. De gebruikte vragenlijst voor jongeren is overeenkomstig de Richtlijn Sportdeelname Onderzoek (RSO) opgesteld. Het gebruik van de richtlijn maakt vergelijk met andere onderzoeken mogelijk. Iemand wordt als sporter beschouwd wanneer hij/zij meer dan twaalf keer per jaar aan sport doet. Bij sporten gaat het om activiteiten die volgens gebruiken en regels uit de sportwereld worden gedaan. Badminton, fitness, toerfietsen, schaken (en andere takken van sport aangesloten bij NOC*NSF) zijn sporten. Yoga, tuinieren, fietsen naar school wordt niet tot sportbeoefening gerekend. Sporten tijdens de lessen lichamelijke opvoeding tellen niet mee, sporten in de pauze en na-schoolse activiteiten wel.

Leeswijzer Dit rapport is een uitgebreide weergave van de resultaten. Niet alle verzamelde data zijn in dit rapport beschreven, gepoogd is om de meest relevante resultaten te presenteren. Centraal staat de boven omschreven probleemstelling. Het rapport beschrijft de resultaten van de drie ‘cohorten’ in twee achtereenvolgende delen. In deel 1 de resultaten van het onderzoek onder 12-jarigen van het basisonderwijs. In deel 2 worden de resultaten van de 15- en 18-jarigen besproken. Voor die lezer die slechts de belangrijkste conclusies wil lezen, kan volstaan met het lezen van de ‘memo teksten’ die in de kantlijn over de pagina’s verspreid staan. Op bladzijde 27 zijn al deze memo’s verzameld.

4


Deel 1 Resultaten 12-jarigen (groep 8) In deel 1 de resultaten van het onderzoek in groep 8. Onderstaande tabel geeft een overzicht van het totaal aantal kinderen in groep 8 (het potentieel), het aantal respondenten (verwerkte vragenlijsten) en het percentage kinderen dat ooit een cursus heeft gevolgd. In de laatste kolom de sportparticipatie per school. Tabel 2 Aantal respondenten en cursisten per school Totaal kinderen groep 8

Sportparticipatie in procenten

Prins Clausschool (K)

25

18

78

De Triangel (K)

30

22

95

95

De Marliaantjes (B)

10

7

29

100

De Rietslenke (K)

36

27

78

93

Prinses Margiet (K)

22

21

100

81

De Wingerd (K)

19

16

81

63

Prinses Irene (K)

27

20

45

85

De Drie Linden (K)

11

9

78

100

Op Weg (B)

24

20

30

95

De Blenke (K)

26

21

67

81

De Ark (B)

24

16

13

88

7

4

100

75

Prins Bernhard (K)

15

12

75

92

Prinses Beatrix (K)

24

18

89

100

Tormentil (K)

19

9

89

78

Elimschool (B)

26

12

33

75

De Brug (K)

17

15

40

53

3

2

50

50

‘t Lochtersnest (K)

13

15

87

67

Prinses Marijke (K)

16

13

92

92

8

8

38

78

De Es (K)

11

14

71

100

De Bongerd (K)

30

28

79

96

St.Sebastianus (K)

18

18

61

100

De Schaapskooi (K)

46

39

79

87

507

404

69

85

De Peppel (K)

Jan Barbier (B)

De Veenbrug (B)

69% van de leerlingen in groep 8 heeft ooit deelgenomen aan ‘Kennismaken met sporten’, dit is 5% meer dan in 2003.

Aantal Ooit cursus respondenten gevolgd in procenten

Totaal

61

(K) (B) Locatie school in Kern of Buitengebied * Van de 404 respondenten hebben 280 leerlingen ooit aan een sportcursus meegedaan (69 %). Drie jaar geleden had 64% van de respondenten ooit een cursus gevolgd. ** Van de 404 respondenten doen er 345 aan sport (85%).

5


85% van de 12-jarigen doet aan sport, jongens minder dan meisjes

De sportparticipatie in Hellendoorn is hoog. 85% van de kinderen in groep 8 doet aan sport. Op enkele scholen blijft de sportdeelname duidelijk achter. Op de Prins Clausschool, De Wingerd, de Brug en de Jan Barbier blijft de sportdeelname onder de 65%. Er is nauwelijks verschil in sportdeelname tussen kinderen op scholen in de Kernen (86%) (aangegeven met een K achter de naam van de school) en in de Buitengebieden (85%) (B). Gegevens onderzoeksgroep 60% van de respondenten is 12 jaar, 34% is 11 jaar. De gemiddelde leeftijd van de respondenten is 11,7 jaar. De sportdeelname van 11 jarigen is iets hoger (88%) dan die van 12 jarigen 84%. Het verschil in sportdeelname tussen jongens en meisjes is opmerkelijk. Jongens doen minder aan sport dan meisjes, respectievelijk 81% om 90%. Onder de respondenten waren 85 meisjes en 55 jongens die dit schooljaar aan één of meerdere cursus(sen) hebben meegedaan. Het aanbod lijkt meisjes dit schooljaar meer aan te spreken. Ook in het verleden heeft het aanbod de meisjes meer aangesproken. 67% van de jongens heeft ooit eens een sportcursus gevolgd terwijl 71% van de meisjes zich ooit voor een cursus heeft ingeschreven. Om de sportdeelname van de kinderen te meten is de vraag gesteld of ze buiten de sportkennismakingscursussen en de les bewegingsonderwijs nog aan sport doen. Daarbij is een ‘ruime’ definitie van sport aangehouden. Sporten kan georganiseerd, anders georganiseerd of niet-georganiseerd plaatsvinden. De frequentie van sportbeoefening is grotendeels buiten beschouwing gelaten. Daar waar kinderen aangaven lid te zijn van een sportvereniging wordt, om het kind als sporter aan te merken, niet verder gekeken naar de frequentie van sportbeoefening. Daar waar een kind aankruist slechts in niet-georganiseerd verband te sporten is een frequentie van minimaal één keer per week, gedurende minimaal een half uur aangehouden. Tabel 3 Sportparticipatie Sporters

Niet-sporters

Aantal

Perc.

Aantal

Perc.

345

85

59

15

85% van de respondenten doet aan sport. In 1999 was de sportdeelname (81%). Drie jaar geleden nog 88%. Let wel het gaat hier dus steeds om andere kinderen, maar wel steeds om kinderen uit groep 8. Ook is gekeken naar de sportvorm (in welk verband doen de leerlingen aan sport). Dit kan zijn bij een sportvereniging, bij een wijk- of buurtvereniging, ergens anders georganiseerd (sportschool, dansschool, manege) of niet-georganiseerd (op een pleintje met vrienden, trimmen in het bos, spelen op de camping). De leerlingen konden meerdere antwoorden aankruisen, waardoor het totale percentage boven de 100% uitkomt.

6


Tabel 4 Sportvorm

Sporten in verenigingsverband wordt populairder, 91% van de sporters, sport bij een vereniging.

Sportvorm

Aantal

Sportvereniging

313

91

3

1

47

14

169

49

Wijk- buurtvereniging Ergens anders (sportschool, dansschool, manege, fitnesscentrum) Niet-georganiseerd (pleintje met vrienden, zwemmen, schaatsen)

Perc. (van het aantal sporters n=345)

Liefst 91% van de sporters, sport bij een sportvereniging (drie jaar terug 80%, zeven jaar terug 81%). Het percentage respondenten dat (tevens) niet-georganiseerd sport bedraagt 49%. De respondenten is gevraagd welke tak van sport ze beoefenen, hoelang ze deze tak van sport al doen en hoeveel tijd ze per week ze met sport bezig zijn. Er zijn van elke respondent maximaal drie sporten geregistreerd. De sporten zijn alfabetisch gerangschikt. Tabel 5 Tak van sport, aantal beoefenaars, sporthistorie en sportomvang Tak van sport

Aantal beoefenaars

Sportomvang (in uren per week)

Sporthistorie (in jaren)

Aerobics/steps

1

1,0

0,5

Atletiek

5

2,9

3,4

Badminton

7

1,2

2,1

Basketbal

7

3,3

2,8

Danssport

78

1,4

2,8

Gymnastiek/turnen

51

3,1

4,5

Handbal

8

2,1

5,4

Hardlopen/joggen/ trimmen

3

1,0

1,0

Hockey

9

3,6

4,4

Korfbal

5

2,8

3,3

Motorsport

1

3,0

4,0

31

3,0

3,9

Schaatsen

3

1,7

2,2

Skeeleren/skaten

7

1,7

3,6

Tafeltennis

2

4,5

1,3

Tennis

17

1,9

3,7

Vecht- en verdedigingssporten

13

2,5

1,9

145

3,4

4,4

12

2,2

2,0

3

1,7

2,3

Paardensport

Veldvoetbal Volleybal Wielrennen/mountainbiken/toerfietsen Zwemsport Totaal

31

3,8

4,2

439

2,71

3,74

7


Voetbal en gymnastiek blijven de populairste sporten onder leerlingen van groep 8 van het basisonderwijs.

Gemiddeld wordt ruim tweeenhalf uur sport per week gedaan.

345 sporters konden aangeven welke sport(en) (maximaal drie) ze beoefenen. Er zijn op die wijze 439 ‘sporten’ geregistreerd. De meeste respondenten doen aan voetbal (145). Op de tweede plaats staat danssport met 78 gevolgd door gymnastiek/turnen met 51 beoefenaars. Drie jaar geleden waren voetbal, paardensport en aerobics/steps het populairst. Zeven jaar geleden, voetbal, gymnastiek en paardensport. Voetbal en gymnastiek blijven derhalve de populairste sporten onder leerlingen Voetbal en gymnastiek blijven derhalve de populairste sporten onder leerlingen van groep 8 van het basisonderwijs. Zwemmers zijn gemiddeld de meeste tijd (bijna vier uur) kwijt met het beoefenen van hun sport. Daarachter volgen de voetballers, gymnasten en ruiters. De (vele) danssporters besteden relatief weinig tijd aan hun sport; een dik uur per week terwijl het gemiddelde op ruim tweeënhalf uur ligt. Het aantal uren sport per week vertoont een licht stijgende lijn. Achtereenvolgens van 2,5 uur per week in 1999, naar 2,6 uur per week in 2003 en dus nu 2,7 uur per week. Opmerking: slechts die sporten met meer dan tien respondenten worden hier besproken. Gemiddeld worden de genoemde sporten al meer dan drieënhalf jaar beoefend. Met een gemiddelde leeftijd van bijna twaalf jaar betekent dit dat de respondenten tussen het achtste en negende levensjaar beginnen met de sport. Je zou dit de startleeftijd voor de sportcarrière kunnen noemen. Van de sporten met meer dan 10 beoefenaars wordt gymnastiek/turnen het langst beoefend (4,5 jaar). Vlak daarachter voetbal en zwemsport. Ten aanzien van de wijze waarop de kinderen naar de sport gaan valt op te merken dat 85% van de cursisten zelfstandig naar de accommodatie loopt of fietst. 15% moet worden gebracht. Meisjes worden drie keer zo vaak gebracht dan jongens. Motieven om aan sport te doen zijn divers. Gezondheidsmotieven (o.a. je wordt er fit van) en sociale motieven (o.a. het is gezellig om te doen) worden vaak genoemd als reden om aan sport te doen. Kinderen kunnen worden aangesproken op deze motieven om ze te motiveren voor sportief gedrag. Binnen het programma ‘Kies voor Hart en Sport’ wordt bijvoorbeeld met name in de modules op school, gemikt op gezondheidsmotieven. De leerlingen konden kiezen uit 12 reden waarom ze aan sport doen. Ze mochten maximaal 5 redenen aankruisen. Worden er meer redenen genoemd dan zijn willekeurig redenen verwijderd. Tabel 6 Redenen om aan sport te doen Reden

Aantal


Ik vind de sport heel leuk (i)

278

81

Sport is goed voor je conditie (g)

232

67

Ik word er lekker fit van (g)

198

57

Ik ben goed in deze sport (i)

124

36

Ik vind het leuk om goed in mijn sport te presteren (i)

117

34

Sport is goed voor je figuur (g)

112

32

Er zitten leuke kinderen op (s)

105

30

Om me lekker uit te leven (i)

103

30

Mijn ouders vinden het goed voor me dat ik sport (s)

95

28

Sport is goed voor je hart (g)

67

19

Er worden naast de sport ook andere leuke dingen gedaan (s)

65

19

40

12

Sport is lekker dicht in de buurt (s) Totaal

1536

8


‘Ik vind de sport heel leuk’ is voor 81% van de sporters reden om aan sport te doen. Als tweede wordt genoemd ‘Sport is goed voor je conditie’ met 67% en als derde ‘Ik word er lekker fit van’ met ruim 57%. Deze motieven zijn door de jaren heen constant, ook in 1999 en 2003 scoorden deze drie het hoogst. Bovengenoemde 12 motieven om aan sport te doen kunnen gerubriceerd worden in een drietal dimensies (van elke 4 motieven). Er zijn drie dimensies te onderscheiden: de intrinsiek/ fysieke dimensie (i), de sociaal/ emotionele- (s) en de gezondheidsdimensie (g). Deze dimensies zijn met hun afkorting tussen haakjes aangegeven achter de reden. Tabel 7 Dimensies Dimensies

Aantal

Percentage

Intrinsiek/fysiek (i)

622

40

Gezondheid (g)

609

40

Sociaal/emotioneel (s)

305

20

1536

100

Totaal

Intrinsiek/ fysieke motieven maar ook gezondheidsmotieven zijn voor 40% van de respondenten reden om aan sport te doen. De sociaal/ emotionele dimensie is slechts voor 20% reden om aan sport te doen. Leerlingen die niet sporten, hebben daar diverse redenen voor. Ze konden kiezen uit 12 redenen, waarvan ze er vijf mochten aankruisen. Deze vraag is slecht beantwoord. De 59 niet-sporters kruisen gezamenlijk slechts 56 redenen aan. De meest genoemde reden om niet aan sport te doen is: ‘Ik vind andere dingen leuker om te doen’ (15x). Sport moet concurreren met andere vormen van vrijetijdsbesteding. Als tweede word genoemd ‘Ik vind trainingen/ wedstrijdjes niet leuk’ (12x). Body Mass Index De Body Mass Index of Quetelet index wordt veel gebruikt als maat voor overgewicht. Deze index wordt berekend door het gewicht te delen door de lengte in het kwadraat. Een waarde van 25 duidt bij volwassenen op overgewicht een waarde van meer dan 30 zelfs op ernstig overgewicht (zwaarlijvigheid of obesitas). Het Voedingscentrum hanteert diverse omslagpunten gebaseerd op leeftijd en geslacht. In de volgende tabel zijn deze omslagpunten van het Voedingscentrum overgenomen. Achtereenvolgens worden leeftijd, de BMI waarde waarvan het Voedingscentrum aangeeft dat het kind overgewicht heeft, de gemiddelde BMI en aantal kinderen en percentage kinderen met overgewicht in betreffende leeftijdscategorie weergegeven. Tabel 8 Aantal en percentage kinderen met overgewicht Leeftijd

BMI waarde overgewicht jongens

BMI waarde overgewicht meisjes

Gemiddelde BMI

Aantal en percentage met overgewicht

11

>20,55

>20,74

17,3 (n=124)

9 (6,5%)

12

>21,22

>21,68

17,3 (n=222)

20 (8,3%)

Overig Totaal

1 (4%) 17,3 (n=365)

30 (7,4%)

9


Ruim 7% van de kinderen uit groep 8 heeft overgewicht, de helft daarvan heeft nooit een sportcursus gedaan.

Met het stijgen van de leeftijd neemt normaliter voor kinderen ook de gemiddelde BMI toe. Dit is vreemd genoeg in deze onderzoeksgroep niet het geval. De waarden waarboven het kind een beetje te zwaar of te zwaar wordt bevonden neemt hierdoor uiteraard ook toe. In de kolom uiterst rechts, wordt het aantal en percentage kinderen dat volgens de richtlijn van het Voedingscentrum overgewicht heeft gepresenteerd. In totaal zijn er 30 kinderen (15 jongens, 15 meisjes) met overgewicht op basis van de definitie van het Voedingscentrum. één meisje van deze 30 heeft zelfs ernstig overgewicht. Deze 30 vormen 7,4% van de onderzochte basisschoolleerlingen. De kinderen zitten op verschillende scholen, waarbij de Schaapskooi er uitspringt met 5 respondenten met overgewicht. Zes van de 30 kinderen met overgewicht zitten op een school in het Buitengebied. Zes van de 30 kinderen met overgewicht doen niet aan sport. 22 van de 30 hebben dit schooljaar niet meegedaan aan de sportcursussen. De helft van de kinderen met overgewicht hebben nog nooit meegedaan aan een sportcursus. Het percentage kinderen met overgewicht dat meer aan sport zou willen doen (68%) is iets hoger dan het gemiddelde (53%). Evaluatie cursussen In dit deel komen met name de vragen over de sportcursussen aan de orde. Er hebben 280 respondenten (69%) aangegeven gedurende hun schoolloopbaan aan één of meerdere sportcursus(sen) te hebben deelgenomen. Afgelopen schooljaar heeft 35% van de kinderen in groep 8 meegedaan. Het project ‘Kennismaken met sporten’ probeert extra aandacht te besteden aan met name de kinderen die nog niet aan sport doen. Vooral voor deze doelgroep is het wenselijk dat ze deelnemen aan een sportcursus, om op die manier kennis te maken met de tak van sport. Onderstaande tabel geeft antwoord op de vraag hoeveel niet-sporters het afgelopen schooljaar aan één of meerdere cursussen hebben meegedaan. Tabel 9 Sportdeelname en cursusdeelname Sport/cursist Sporter Niet-sporter Totaal

70% van de sporters en 64% van de nietsporters heeft ooit meegedaan aan ‘Kennismaken met sporten’.

Cursist

Geen cursist

Totaal

123

222

345

17

42

59

140

264

404

In de tweede kolom staat het aantal cursisten. In de tweede rij staat het aantal sporters. De kruising van de tweede kolom en de tweede rij levert de cursisten (dit schooljaar) die al aan sport doen, dat zijn er in Hellendoorn 123. De kruising van de tweede kolom met de derde rij levert de cursisten die niet aan sport doen; voor beleidsmakers een interessante groep (zie gearceerde vlak). Het zijn immers die kinderen die nog niet aan sport doen, maar zich wel hebben aangemeld voor deelname aan een sportcursus. Wellicht ervaren ze de sport waarmee ze tijdens de cursus kennismaken als een sport die bij ze past en blijven ze sporten. Het project ‘Kennismaken met sporten’ probeert in feite het aantal kinderen dat binnen het gearceerde gebied valt zo hoog mogelijk te krijgen. Van de sporters doen er 123 van de 345 (36%) mee. Van de niet-sporters doen er 17 van de 59 (29%) mee. Dit percentage verschilt iets. Niet-sporters melden zich in de gemeente Hellendoorn dus verhoudingsgewijs minder vaak aan voor een cursus dan sporters. Niet uit deze tabel af te lezen is dat 70% van de sporters en 64% van de niet-sporters ooit eens aan een cursus hebben meegedaan. Slechts 28% van kinderen van scholen uit het Buitengebied hebben ooit meegedaan aan een sportcursus (drie jaar geleden 40%, zeven jaar geleden 30%). Van kinderen van scholen uit de Kern heeft 76% ooit meegedaan. Dit schooljaar deed

10


12% van de respondenten in het buitengebied mee met één of meerdere sportcursus(sen), in de kernen 38% mee. Het project ‘Kennismaken met sporten’ loopt al vanaf het schooljaar 1987-1988 en wordt dus dit schooljaar voor de achttiende keer georganiseerd. De inschrijving voor de cursussen is niet gelimiteerd. Kinderen kunnen zich inschrijven voor zoveel cursussen als ze wilden. Een aantal heeft daar flink gebruik van gemaakt. Tabel 10 Gevolgde cursussen Aantal cursussen gevolgd Aantal leerlingen

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

124

84

74

66

21

18

8

4

1

2

De tabel moet als volgt worden gelezen. 124 kinderen hebben géén enkele cursus gevolgd. 84 kinderen hebben gedurende hun ‘schoolloopbaan’ 1 cursus gevolgd. 74 kinderen hebben twee cursussen gevolgd... etc. Niet uit deze tabel op te maken is dat meisjes meer cursussen (gem. 2,7) volgen dan jongens (gem. 2,4). Meisjes schrijven zich dus vaker in voor een cursus en volgen meer cursussen. Waardering cursussen De leerlingen hebben hun waardering uitgesproken over een aantal items die een indicatie geven van de kwaliteit van de gevolgde cursus dit schooljaar. Hierbij moet aangetekend worden dat van sommige cursussen een gering aantal vragen zijn beantwoord, waardoor hier en daar een wat vertekend beeld ontstaat. De leerlingen kregen de volgende stellingen te beoordelen: - Ik vond de sport leuk, - Ik vond de cursus te lang (omvang), - Ik vond de trainer goed, - Ik vond de cursus te moeilijk (niveau), - Ik vond de afsluiting van de cursus leuk, - Ik vond de kinderen in mijn groep leuk (sfeer), - Heb je alle lessen gevolgd Op deze items konden de leerlingen de stelling met ja of nee beantwoorden. Tot slot gaven de leerlingen een algemene beoordeling door middel van een cijfer (1 tot 10). In de laatste kolom het aantal nieuwe leden per cursus (volgens opgave kinderen).

11

56

41

Atletiek

Badminton

64

33

19

53

10

13

33

16

21

n.b.

n.b.

Hockey

Jazzdans

Judo

Korfbal

Majoretten

Modelvliegen

Schaken

Schaatsen

Streetdance

Synchroonzwemmen

n.b.

Gymnastiek

Gymnastiek-springen

n.b.

Breakdance

8

23

Biljarten

51

Acrogym

Deelnemers *

Aerobics

Tak van sport

2

20

10

4

12

3

4

5

5

9

8

3

4

6

13

14

4

5

Beoordeling **

1

15

9

3

8

2

3

4

5

5

7

3

4

6

10

13

4

3

1

4

1

2

1

2

1

1

2

1

6

1

1

1

1

1

2

1

1

1

14

10

3

9

2

4

3

4

7

7

3

4

4

11

12

4

4

nee

ja

ja

nee

Omvang cursus te lang

Sport leuk

Tabel 11 Waardering van de cursussen op een aantal items

1

16

9

2

9

2

4

4

4

8

7

2

4

6

9

9

4

2

ja

1

2

1

2

1

1

1

2

4

3

nee

Trainer goed

1

5

2

1

3

1

1

1

4

2

3

ja

1

15

7

3

7

1

4

3

5

7

7

3

4

2

11

11

4

2

nee

Cursus moeilijk

1

16

8

3

6

2

2

4

4

7

5

3

6

6

11

1

1

ja

1

3

1

1

3

2

1

2

2

3

2

3

4

nee

Afsluiting leuk

1

12

10

3

9

1

4

4

4

8

6

3

4

5

11

11

4

3

ja

1

8

1

1

1

1

1

1

3

2

nee

Sfeer goed

15

6

2

8

1

4

2

4

5

5

1

1

3

8

9

1

2

ja

2

5

3

2

1

1

1

1

3

2

2

3

3

2

5

3

3

nee

Alle lessen geweest

6,0

6,9

7,9

7,1

7,9

8,0

7,1

8,1

8,1

8,2

8,3

7,8

8,9

8,8

8,5

7,8

8,3

6,2

Cijfer

2

1

2

1

2

2

Lid


12

n.b.

809

Zwemmen

Totaal

207

1

3

2

2

11

3

19

15

20

Beoordeling **

90

169

1

2

2

2

11

3

11

13

19

10

19

2

2

11

20

3

2

89

170

1

2

2

2

11

3

10

12

20

nee

ja

ja

nee

Omvang cursus te lang

Sport leuk

87

162

1

2

2

2

11

3

10

14

15

ja

13

25

3

1

3

nee

Trainer goed

19

36

1

1

1

1

6

2

ja

81

151

2

1

2

10

3

12

8

16

nee

Cursus moeilijk

78

141

1

2

2

2

11

3

10

9

15

ja

22

39

2

5

4

nee

Afsluiting leuk

85

162

1

2

2

2

11

3

10

9

19

ja

15

29

3

5

1

nee

Sfeer goed

* Het aantal deelnemers staat voor het totaal aantal deelnemers dat aan betreffende cursus heeft meegedaan (groep 5 t/m 8). ** Het aantal beoordelingen staat voor het aantal respondenten dat de betreffende cursus heeft beoordeeld

Percentage

22

Wielrennen

17

Voetbal-meisjes

19

10

Voetbal-jongens

Waterpolo

98

Tennis

n.b.

47

Volleybal

19

Taekwondo

Deelnemers *

Tafeltennis

Tak van sport

Tabel 11 Waardering van de cursussen op een aantal items

67

126

1

2

2

2

7

3

9

10

13

ja

33

62

4

4

5

7

nee

Alle lessen geweest

7,96

10,0

9,5

8,8

8,9

9,1

9,6

7,6

8,5

8,0

Cijfer

23

1

1

1

2

2

4

2

Lid


13


Als geheel genomen werden de cursussen door de kinderen zeer positief beoordeeld (zie voorlaatste rij in de tabel). De sport wordt door 90% van de cursisten leuk gevonden. Slechts 10% van de cursisten vindt de cursus te lang. De trainer was goed, geeft 87% van de cursisten aan. 19% vindt de cursus te moeilijk. Dit hoeft overigens niet negatief uitgelegd te worden; een cursus dient de nodige uitdaging te kennen. De afsluiting van de cursus was leuk (78%). De sfeer was goed (85%). De cursussen worden gemiddeld met een 7,96 (cijfer van 1 tot 10) beoordeeld. Daarnaast zeggen 23 kinderen zich te hebben aangemeld als lid van de sportaanbieder (twee daarvan deden voorheen niet aan sport en één van hen heeft overgewicht). Toch zijn er voor een aantal cursussen op een aantal items opmerkingen te maken. Daar waar een cursus op een item sterk afwijkt van de gemiddelde score is het desbetreffende vakje gearceerd. -

-

De sport streetdance wordt vaker als niet leuk beoordeeld De cursussen streetdance en tennis worden vaker te lang genoemd. De trainers van de cursussen atletiek en tennis worden minder goed beoordeeld De cursussen aerobics, biljarten en taekwondo worden iets vaker moeilijk gevonden De afsluiting van de cursus wordt minder goed beoordeeld bij aerobics, acrogym en gymnastiek 67% van de cursisten heeft daadwerkelijk alle lessen gevolgd. Bij de volgende cursussen heeft meer dan de helft van de cursisten niet alle lessen gevolgd: aerobics, acrogym, breakdance en gymnastiek Niet één cursus krijgt een onvoldoende van de kinderen bij de algemene waardering (voorlaatste kolom) Verder geeft de laatste kolom het aantal nieuwe leden per cursus: taekwondo mag de meeste nieuwe leden begroeten.

De vraag: ‘Wat zou de vereniging die de cursus organiseerde beter of anders kunnen doen om de sportcursus te verbeteren’ leverde de volgende reacties van de respondenten op. Opmerkingen als ‘niets, ik vond het prima zo, worden niet weergegeven’. Aerobics Bij groepsindeling op leeftijd letten 3x Te veel herhaling 2x

Gymnastiek/springen Te grote groep, beginnelingen bij elkaar 2x Langer les 1x

Acrogym Training mag moeilijker 1x

Jazzdans Bij groepsindeling op leeftijd letten 1x Kinderen helpen 1x

Atletiek Bij groepsindeling op leeftijd letten 1x Geen kinderen als trainers 2x Meer partijtjes 1x Badminton Meer uitleggen 1x Langer les 1x Meer trainers 2x

Judo Ik word binnenkort lid 1x Andere dag 1x Bij groepsindeling op leeftijd letten 1x Korfbal Meer schieten 1x

Meer partijtjes 2x Te streng 1x Majorette Niet schelden 1x Schaatsen Op meerdere locaties trainen 1x Te moeilijk 2x Afsluiting leuker maken 1x Mag moeilijker 2x Streetdance Elke les hetzelfde 3x Meer uitleg en beter de pasjes laten zien 4x Te moeilijk 1x

14


Meer grondstukjes 3x Meer in tweetallen 3x Synchroon zwemmen Bij groepsindeling op leeftijd letten 1x Tafeltennis Lestijden niet veranderen 1x Meer uitleg en beter de technieken laten zien 5x Meer partijtjes spelen 2x Lessen beter voorbereiden 2x Trainer zelf laten spelen tegen de kinderen 1x

Reclame maken 1x Meer tafels, dus grotere zaal 2x Taekwondo Te grote groep 1x Meer uitleg en technieken, trappen laten zien 3x Meer helpen 1x Tennis Competities en andere toernooien vind ik niet leuk 1x Geen hekken tussen de banen 1x Meer partijtjes spelen 1x

Te veel herhaling 1x Voetbal meisjes Training mag moeilijker 2x Meer partijtjes spelen 1x Voetbal jongens Meer partijtjes 1x Waterpolo Minder spelletjes 1x Wielrennen Meer fietsen lenen 1x

De slotvraag: ‘Wil je verder nog iets vertellen’ gaf o.a. de volgende reacties: goed initiatief 8x, voor kinderen is het belangrijk te sporten, ik heb astma en door mijn sport heb ik er een stuk minder last van 1x, ik zit door deze cursus op basketbal 1x, cursus badminton komt nog 1x, eerder ook meegedaan met hockey, hierdoor zit ik er nog steeds op 1x en tenslotte drie jaar geleden ook meegedaan en zit hierdoor nog steeds op tennis 1x. Redenen geen sportcursus te doen De belangrijkste reden voor de 264 respondenten die dit schooljaar geen cursus hebben gevolgd om niet mee te doen is: ‘Ik vind andere dingen leuker om te doen’ (80x) en ’Ik kon niet op de tijden dat de cursus plaats vond’ (58x). De sportcursussen verliezen de concurrentieslag in dit geval met andere vrijetijdsbesteding. Diverse respondenten schreven zelf een aanvullende reden bij de vraag, zoals: ik sport voldoende 44x, geen tijd i.v.m. andere sport 14x, aanbod in het boekje spreekt me niet aan 9x, vind sporten niet leuk 7x, ik mag geen 2e sport van mijn ouders 5x, sporten te duur 4x, kies liever op eigen initiatief een sport uit 4x, bereikbaarheid een belemmering/ te ver weg 3x, tijd waarop de sport wordt aangeboden vormt een belemmering 3x, had geen boekje 3x, vergeten / te laat inschrijven 2x, sport liever individueel/zonder vereniging 1x, verhuizing 1x en tenslotte heb vorig jaar al meegedaan 1x. Alle kinderen is de volgend vraag voorgelegd: ‘Ben je één van de sporten gaan doen nadat je een sportcursus (uit het boekje) bent gaan doen?’ Tabel 12 Lid geworden als gevolg van deelname aan sportcursus in het verleden. Lid Ja Nee Niet ingevuld

Aantal

Perc.

71

18

191

47

18

4

N.v.t. (nooit cursus gevolgd)*

124

31

Totaal

404

100

* Opmerking: Voor 124 kinderen is deze vraag niet van toepassing (kind heeft nooit cursus gevolgd).

15


83% van de kinderen heeft meegedaan aan activiteiten van de Schoolsportkalender.

71 kinderen geven aan zich in het verleden aan te hebben gemeld bij de vereniging waar ze een sportcursus hebben gevolgd. Dit is 25 % van de cursisten. Drie jaar geleden ging het om 32 kinderen (12%). Schoolsportkalender Uit een lijst met twaalf activiteiten die in samenwerking met het onderwijs en de sportaanbieders in Hellendoorn worden aangeboden op de Schoolsportkalender konden kinderen aangeven welke ze gevolgd hebben. De voetbalkampioenschappen konden de meeste deelnemers noteren te weten, 284. Ook de avondvierdaagse was populair (205 deelnemers), verder korfbal (172), volleybal (132), basketball (114), hockey (90), atletiek (Regge survival, 79), Skate Safe (29), schaken (23), mountainbike Kidsdag (15), fietscross (14) en tenslotte jazzdans (7). Vooral van de Brug, de Elimschool en de Schaapskooi doen veel leerlingen niet mee met de activiteiten van de Schoolsportkalender. Van de kinderen uit de Buitengebieden heeft 29% niet meegedaan, van kinderen uit de Kernen heeft 12% niet meegedaan. Doet gemiddeld 86% van de respondenten mee aan één of meerdere van deze activiteiten, van de respondenten met overgewicht doet 73% mee. Daarnaast is respondenten de vraag voorgelegd of ze meer aan sport zouden willen doen dan ze nu doen. Daarbij valt op dat niet-sporters vaker meer aan sport zouden willen doen dan sporters, respectievelijk 71% om 54%. Tussen kinderen die zich dit jaar inschreven voor een sportcursus en zij die dit nalieten is het verschil kleiner, respectievelijk 64% om 52%.

16


Deel 2 Resultaten 15- en 18-jarigen In deel 2 worden de resultaten van de ‘15-jarigen’ en ‘18-jarigen’ besproken. Om de rapportage leesbaar te houden worden de meeste resultaten voor beide groepen gepresenteerd. Indien relevant worden verschillen per klas weergegeven. Algemene gegevens onderzoeksgroep Uiteindelijk konden van de 15-jarigen, 120 correct ingevulde lijsten worden verwerkt (respons 30%) en van de 18-jarigen, 111 (respons 23%). De respons blijft achter bij de 63% die 3 jaar geleden werd gehaald, hoewel de jongeren toen ook via de huisadressen zijn benaderd. Er is geen herinneringsbrief verstuurd. De gemiddelde leeftijd van de onderzoeksgroep is 16,6 jaar. In de onderzoeksgroep zijn 95 jongens (41%) en 136 meisjes (59%). In de onderzoeksgroep uit 2003 was deze verhouding iets minder scheef. De verhouding was toen 47 om 53%. Meisjes hebben relatief vaker meegewerkt aan dit tweede onderzoek. In 2003 deed 88% van de jongeren van de toenmalige 15-jarigen aan sport, nu drie jaar later zijn sporters iets oververtegenwoordigd onder de groep respondenten (93%). 65% van de respondenten woont in Nijverdal, 10% in Hellendoorn. Daarnaast wonen de respondenten momenteel in Haarle (7%), Daarle (6%), Daarlerveen (5%) en in 9 andere plaatsen. De respondenten gaan naar 13 verschillende scholen. Het merendeel van de respondenten gaan naar het Reggesteyn (34%), het Noordik College (7%) en het Pius College (4%). Van de 15-jarigen volgt 44% van de respondenten een VMBO opleiding, 38% een HAVO opleiding, 18% een VWO/gymnasiumopleiding. De 18-jarigen ontvangen Saxion Enschede (7%), Landstede Raalte (6%), ROC Twente Almelo (6%) en ROC Twente Hengelo (5%) de meeste studenten. In onderstaande tabel een overzicht van de sportfrequentie per klas in absolute aantallen en tussen haakjes de percentages. Tabel 13 Overzicht sportdeelname en sportfrequentie per onderzoeksgroep Aantal malen aan sport gedaan in de afgelopen 12 maanden

Aantal 15-jarigen

Aantal 18-jarigen

Geen enkele keer

6

(5)

14

(13)

1-11 keer

3

(3)

7

(6)

12-59 keer

14

(12)

20

(18)

60-119 keer

33

(27)

24

(22)

120 keer en meer

64

(53)

46

(41)

Totaal

120 (100)

111 (100)

Sporters conform de RSO

111 (93)

90

(81)

Conform de richtlijn vallen die sporters die minder dan 12 keer per jaar aan sport doen af als sporters. Het absolute aantal sporters onder 15-jarigen komt dan op 111 (93%) (drie jaar terug 87%). Ruim de helft van de 15-jarigen doet meer dan 120 keer per jaar aan sport (meer dan 2 keer per week). Ruim een kwart doet 1 à 2 keer per week aan sport. Vijf respondenten die in 2003 niet aan sport deden, worden nu wel als sporter aangemerkt. Daarentegen zijn zes sporters uit 2003 nu niet meer actief. Drie deden en doen niet aan sport. Jongens en meisjes worden vergelijkbaar vaak als sporter aangemerkt. Onder respondenten sporten jongens en meisjes vergelijkbaar frequent.

17


93% van de 15-jarigen en 81% van de 18-jarigen doen aan sport.

Onder 18-jarigen kunnen minder respondenten als sporter aangemerkt worden (81%). Ook doen ze minder intensief aan sport. Drie respondenten van de 18-jarigen die in 2003 niet aan sport deden doen dat nu wel, 6 toen niet en nu ook niet. Twee respondenten van de 18-jarigen die in 1999 niet aan sport deden doen dat nu wel, 6 toen niet en nu ook niet. Ook onder 18-jarigen kunnen jongens en meisjes vergelijkbaar vaak als sporter worden aangemerkt (83% om 80%). Tabel 13 Overzicht sportdeelname van de onderzoeksgroepen Leeftijd/onderzoeksjaar 12-jarigen

1999 81%

15-jarigen

2003

2006

88%

85%

87%

93%

18-jarigen

81%

In 2006 is 3 keer onderzoek gedaan in groep 8 (12-jarigen). De sportdeelname van de 12jarigen ligt constant boven de 80%. In 2003 is de hoogste sportdeelname genoteerd (88%). Volgen we langs de diagonalen dezelfde groep kinderen, dan zien we bijvoorbeeld dat de sportdeelname van de 12-jarigen uit 1999, 4 jaar later een stuk hoger is. Weer 3 jaar later is de sportdeelname gedaald (81%). In het nog uit te voeren onderzoek in 2009 zal blijken wat de sportdeelname dan is. Evenzo de sportdeelnamecijfers van de 12-jarigen uit 2003. De groep 18-jarigen kan op deze wijze verdeeld worden in 5 sub-groepen: - constante sporters; doen zowel in 1999 als in 2003 als in 2006 aan sport - de vroege definitieve afhakers; doen in 1999 aan sport in 2003 niet meer en in 2006 ook niet - de late afhakers; doen in 1999 aan sport, in 2003 ook nog maar in 2006 niet meer - de twijfelaars; doen het ene onderzoeksjaar wel en het andere niet aan sport of andersom - de hardnekkige niet-sporters; doen in geen van de jaren aan sport De onderzoeksgroep ziet er dan na deze indeling als volgt uit: Tabel 14 Overzicht herindeling respondenten 18-jarigen op basis van sportdeelname Subgroep

Aantal en Perc.

Constante sporters (+ + +)

69

(62)

Vroege definitieve afhakers (+ - -)

4

(4)

Late afhakers (+ + -)

6

(5)

Twijfelaars (+ - + of - + -)

7

(6)

Hardnekkige niet sporters (- - -)

2

(2)

Onvoldoende gegevens

23

(21)

Totaal

111 (100)

Helaas is de omvang van de subgroepen te klein in dit onderzoek (door het geringe aantal niet-sporters in 2003 en de non-respons in 2003 en dit jaar) om goede vergelijkingen te maken.

18


Motieven voor sportdeelname Motieven om aan sport te doen zijn divers. Gezondheidsmotieven (o.a. je wordt er fit van) en sociale motieven (o.a. het is gezellig om te doen) worden vaak genoemd als reden om aan sport te doen. Jongeren worden aangesproken op deze motieven om ze te motiveren voor sportief gedrag. De jongeren konden kiezen uit 12 reden waarom ze aan sport doen. Ze mochten maximaal 5 redenen aankruisen. Worden er meer redenen genoemd dan zijn willekeurig redenen verwijderd. Tabel 15 Redenen om aan sport te doen 15-jarigen Reden


Aantal


Ik vind de sport heel leuk (i)

96

86

58

64

Sport is goed voor je conditie (g)

79

71

61

68

Ik word er lekker fit van (g)

77

69

54

60

Sport is goed voor je figuur (g)

61

55

56

62

Om me lekker uit te leven (i)

52

47

50

56

Ik vind het leuk om goed in mijn sport te presteren (i)

43

39

31

34

Er zitten leuke kinderen op (s)

22

20

10

11

Ik ben goed in deze sport (i)

22

20

16

18

Mijn ouders vinden het goed voor me dat ik sport (s)

19

17

5

6

Sport is goed voor je hart (g)

13

12

19

21

Er worden naast de sport ook andere leuke dingen gedaan (s)

12

11

10

11

6

5

7

8

Sport is lekker dicht in de buurt (s) Totaal

Gezondheidsmotieven spelen bij jongeren uit klas 6 een belangrijke rol om aan sport te doen.

Aantal

18-jarigen

502

377

15-jarigen ‘Ik vind de sport heel leuk’ is voor 86 % van de sporters reden om aan sport te doen. Als tweede wordt genoemd ‘Sport is goed voor je conditie’ met 71% en als derde ‘Ik word er lekker fit van’ met 69%. Motieven voor sportbeoefening zijn stabiel. In 1999 als in 2003 worden dezelfde drie motieven het vaakst genoemd. Verhoudingsgewijs lijkt de ‘fysieke component’: ‘Ik word er lekker fit van’ en ‘Sport is goed voor je figuur’ belangrijker te worden. Gezondheidsmotieven zijn voor 46% van de respondenten reden om aan sport te doen. Intrinsieke/ fysieke motieven scoren 42%. De sociaal/emotionele dimensie is slechts voor 12% reden om aan sport te doen. In vergelijking met drie jaar geleden (in deze tabel niet zichtbaar) zijn gezondheidsmotieven een stuk belangrijk geworden. Respondenten onder 18-jarigen hebben wat andere voorkeuren en scoort ‘Sport is goed voor de conditie’ zelfs het hoogst. Gezondheidsmotieven scoren onder de huidige 18-jarigen dan het hoogst (50%), gevolgd door de intrinsieke/ fysieke motieven (42%) en sociale motieven (8%).

19


Redenen om niet aan sport te doen De groep niet-sporters onder de 15-jarigen is klein en bestaat uit 9 respondenten. De belangrijkste reden voor hen om niet aan sport te doen is omdat ze andere dingen leuker vinden om te doen (4x) en omdat ze niet kunnen op de tijden dat er trainingen/wedstrijdjes zijn (2). Daarnaast vullen jongeren zelf aan de tak van sport wordt niet leuk meer gevonden (4x), bereikbaarheid een belemmering (1x). Onder 18-jarigen zijn er 21 niet-sporters. Het voornaamste argument voor deze groep is het kostenaspect (door meer dan de helft van de niet-sporters; 11x genoemd). Ook hier speelt geen tijd/andere dingen belangrijker een grote rol. Tak van sport Uit een lijst met 44 sporten is jongeren gevraagd aan te kruisen welke van die sporten ze de afgelopen 12 maanden hebben beoefend. Deze score is te zien in de linker kolom. De kolom rechts geeft een overzicht van de sporten die het meest beoefend worden door jongeren (ze konden maximaal drie aankruisen). Tussen haakjes de percentages per klas (n=120 en n=111). Tabel 16 Overzicht beoefende sporten jongeren in Hellendoorn 15-jarigen Tak van sport

18-jarigen

Totaal aantal malen beoefend

Aantal sporters

Aantal


Veldvoetbal

42 (35)

34 (28)

31 (28)

27 (24)

Danssport

34 (28)

23 (19)

18 (16)

10 (9)

Hardlopen/joggen/trimmen

39 (33)

23 (19)

32 (29)

13 (12)

Wielrennen/ mountainbiken/ fietsen

31 (26)

17 (14)

16 (14)

10 (9)

Basketball

28 (23)

16 (13)

11 (10)

6 (5)

Fitness kracht

21 (18)

15 (13)

36 (32)

20 (18)

Skaten / Skeeleren

20 (17)

13 (110)

17 (15)

11 (10)

Volleybal

20 (17)

12 (10)

22 (20)

15 (14)

Fitness conditie

24 (20)

12 (10)

37 (33)

30 (27)

Korfbal

10 (8)

10 (8)

5 (5)

2 (2)

Gymnastiek / turnen

16 (13)

9 (8)

10 (9)

6 (5)

Skiën/langlaufen/snowboarden

19 (16)

9 (8)

14 (13)

5 (5)

Tennis

18 (15)

8 (7)

15 (14)

4 (4)

Zwemmen

20 (17)

8 (7)

16 (14)

9 (8)

Paardensport

12 (10)

7 (6)

9 (8)

9 (8)

Schaatsen

19 (16)

7 (6)

8 (7)

0 (0)

Darts

15 (13)

7 (6)

8 (7)

0 (0)

Tafeltennis

21 (18)

6 (5)

12 (11)

1 (1)

Wandelsport

10 (8)

5 (4)

8 (7)

5 (5)

7 (6)

4 (3)

10 (9)

7 (6)

Motorsport

5 (4)

4 (3)

1 (1)

0 (0)

Badminton

21 (19)

4 (3)

11 (10)

1 (1)

6 (5)

4 (3)

6 (5)

2 (2)

12 (10)

3 (3)

12 (11)

5 (5)

Hockey

Atletiek Zaalvoetbel

20


15-jarigen Tak van sport

18-jarigen


Aantal sporters

Aantal


Karting

6 (5)

2 (2)

9 (8)

0 (0)

Vecht- en verdedigingssporten

4 (3)

2 (2)

7 (6)

3 (3)

Watersport/zeilen/surfen

3 (3)

2 (2)

4 (4)

2 (2)

Honkbal/softbal

6 (5)

1 (1)

3 (3)

0 (0)

Biljart/pool/snooker

4 (3)

1 (1)

24 (22)

7 (6)

Schietsport

2 (2)

1 (1)

0 (0)

0 (0)

Handbal

2 (2)

1 (1)

4 (4)

3 (3)

Klimsport/bergwandelen

6 (5)

1 (1)

0 (0)

0 (0)

Jeu de boules

4 (3)

1 (1)

3 (3)

0 (0)

Bowling

16 (13)

0 (0)

22 (20)

4 (4)

Kano

8 (7)

0 (0)

2 (2)

0 (0)

Midgetgolf

8 (7)

0 (0)

3 (3)

0 (0)

Dammen

5 (4)

0 (0)

0 (0)

0 (0)

Aerobics/steps

5 (4)

0 (0)

12 (11)

3 (3)

Schaken

2 (2)

0 (0)

6 (5)

1 (1)

Golf

2 (2)

0 (0)

0 (0)

0 (0)

Squash

1 (1)

0 (0)

10 (9)

4 (4)

Roeien

1 (1)

0 (0)

0 (0)

0 (0)

Duiksport

0 (0)

0 (0)

3 (3)

0 (0)

Bridge

0 (0)

0 (0)

1 (1)

1 (1)

De door de meeste jongeren beoefende sporten onder 15-jarigen zijn veldvoetbal (42), hardlopen/ joggen/ trimmen (39), danssport (34), wielrennen/ mountainbiken/ fietsen (31) en basketball (28). De vijf sporten die de afgelopen twaalf maanden door jongeren het vaakst zijn beoefend (ze konden drie sporten noemen) zijn: veldvoetbal (34), danssport (23), hardlopen/ joggen/ trimmen (23), wielrennen/ mountainbiken/ fietsen (17) en basketball (16). Wanneer we kracht en conditiefitness onder één noemer scharen dan is fitness (27) op één na de populairste sport. De meest beoefende sporten in 2003 waren: voetbal, paardensport en aerobics/ steps. Onder 18-jarigen is fitness populair. Alleen al fitness conditie scoort hoger dan veldvoetbal, ook fitness kracht scoort hoog. De respondenten is gevraagd in welk verband zij de sport hebben beoefend. In de rechter kolom het percentage van de gehele onderzoeksgroep (n=231).

21


Tabel 17 Overzicht verband waarin gesport wordt.

18-jarigen sporten minder bij sportverenigingen en meer bij fitnesscentra.

Organisatieverband Lid van een sportvereniging

Aantal sporters

Perc.

168

73

Abonnee/ lid/ cursist van een fitnesscentrum

54

23

Tijdens de na-schoolse sporttoernooien

55

24

9

4

Tijdens een georganiseerde sportvakantie

22

10

Deelnemer aan een georganiseerd sportevenement

45

19

In groepsverband, georganiseerd door jezelf, familie, vrienden en/ of kennissen

82

35

Alleen, ongeorganiseerd

90

39

Via het sociaal-cultureel werk, sportbuurtwerk of welzijnswerk

73% van de respondenten sport als lid van een sportvereniging. 23% bij een fitnesscentrum, 39% sport ongeorganiseerd alleen en 35% sport met vrienden/ familie. Bijna één op de vier respondenten sport tijdens de na-schoolse sporttoernooien. Van de 18-jarigen sporten minder bij sportverenigingen en meer bij fitnesscentra. De respondenten is gevraagd in welk verband zij de sport hebben beoefend (slechts geregistreerd voor de (maximaal) drie sporten die het meest beoefend zijn). Op deze wijze is per tak van sport het aantal sporters in verenigingsverband berekend. Veldvoetbal is de voor beide klassen de grootste verenigingssport. 50 respondenten voetballen bij een sportvereniging, 22% van de gehele groep. Volleybal is tweede en Danssport tweede met respectievelijk 21 (9%) en 20 (9%) sporters. In commercieel verband wordt vooral aan fitness gedaan 30 respondenten (13%). Tweede danssport 8 (3%). In ongeorganiseerd verband zijn hardlopen/ joggen/ trimmen populair 25 deelnemers (11%). Daarnaast skaten/ skeeleren 19 (8) en wielrennen/ mountainbiken/ fietsen 18 respondenten (8%). Onderstaand overzicht geeft een weergave van het type sportvoorziening waarvan jongeren gebruik maken. De voorzieningen worden per type in absolute aantallen en percentages (tussen haakjes) per klas gepresenteerd.

22


Tabel 18 Overzicht locatie sportbeoefening 15-jarigen

18-jarigen

Aantal en Perc. (n=120)

Aantal en Perc. (n=111)

Officiële sportaccommodatie eigen gemeente (zoals sporthal, zwembad, voetbalveld, manege etc)

79 (66)

65 (59)

Andersoortige voorziening eigen gemeente (zoals park, bos, openbare weg, buurthuis, wijkcentrum etc.)

58 (48)

48 (43)

Officiële sportaccommodatie elders

44 (37)

51 (46)

Andersoortige voorziening elders

32 (27)

28 (25)

Openbare ruimte eigen gemeente (zoals halfpipe, pleintje, trapveldje etc.)

32 (27)

23 (21)

Openbare ruimte elders

14 (120

7 (6)

Locatie

Er wordt in de gemeente Hellendoorn zowel onder 15-jarigen als 18-jarigen het meest gesport op een officiële sportaccommodatie in de eigen gemeente (sporthal, zwembad, voetbalveld, manege etc). Daarnaast sport iets minder dan de helft in/ op andersoortige voorzieningen in de eigen gemeente (park, openbare weg, buurthuis, wijkcentrum etc). Onder de 18-jarigen wordt meer gebruik gemaakt van voorzieningen buiten de gemeente.

23


Project ‘Kennismaken met sporten’ Kennismaken met sport In samenwerking met de basisscholen wordt het project ‘Kennismaken met sporten’ georganiseerd. Drie jaar geleden had 66% van de kinderen uit groep 8 ooit wel eens een sportcursus gevolgd. Van de 15-jarigen geeft 69% aan ooit op de basisschool wel eens zo’n sportcursus te hebben gevolgd. Onder de 15-jarigen zijn de deelnemers en niet-deelnemers derhalve gelijk vertegenwoordigd. Dit voorkomt een ‘gekleurde’ kijk op het project. Van het project ‘Kennismaken met sport’ verwacht de gemeente Hellendoorn dat het kinderen helpt om verschillen tussen sporten te ervaren en te ontdekken. Door kinderen op de basisschool kennis te laten maken met diverse verschillende sporten verwacht men dat jongeren tijdens de zogenaamde ‘kritische leeftijd’ van 15-16 jaar niet stoppen met sport. In onderstaande twee tabellen een overzicht van de relatie tussen beide variabelen, eerst voor de 15-jarigen in tabel 19 en daarna voor de 18-jarigen in tabel 20. Tabel 19 Overzicht deelname 15-jarigen ‘kennismaken met sporten’ op de basisschool en sportdeelname in 2006 Sporter in 2006

Totaal

79

4

83

Niet-cursist in 2003

32

5

37

111

9

120

Totaal

28% van de 15-jarigen heeft na het volgen van een sportcursus later nogmaals gesport bij diezelfde sportaanbieder; 17% is later alsnog lid geworden.

Niet-sporter in 2006

Cursist in 2003

Van de jongeren die ooit wel eens een sportcursus op de basisschool hebben gevolgd sport momenteel 95% (79 van de 83). Onder jongeren die nooit een sportcursus hebben gevolgd sport momenteel 86% (32 van de 37). Het gemiddeld aantal sporters bedraagt 93%. Dit verschil in sportdeelname tussen jongeren die ooit en nooit hebben deelgenomen is klein. Lange termijn Verder blijkt dat 28% van de jongeren nog gesport heeft bij één (of meerdere) van de verenigingen waar hij/ zij toen ooit een cursus heeft gevolgd (drie jaar terug ging het om 22%). 33% is nooit meer terug geweest, 38% weet niet of heeft de vraag niet ingevuld. 20 jongeren (17% ) hebben zich in de afgelopen drie jaar aangemeld als lid bij één (of meerdere) van de verenigingen waar ooit een cursus is gevolgd (drie jaar terug ook 17%). Al deze 20 jongeren deden in 2003 ook al aan sport en zijn er dus een sport bij gaan doen of hebben voor een andere sport gekozen. Tabel 20 Overzicht deelname 18-jarigen ‘kennismaken met sporten’ op de basisschool en sportdeelname in 2006 Sporter in 2006

Niet-sporter in 2006

Totaal

Cursist in 1999*

57

10

67

Niet-cursist in 1999

18

5

23

Totaal

75

15

90

* gecontroleerd op basis van onderzoek uit 1999

24


De sportdeelname in de laatste groep van de basisschool is bepalend voor de sportdeelname van jongeren later.

Van de jongeren die in 1999 of daarvoor wel eens een sportcursus op de basisschool hebben gevolgd sport momenteel 85% (57 van de 67). Onder jongeren die nooit een sportcursus hebben gevolgd sport momenteel 78% (18 van de 23). Het gemiddeld aantal sporters onder de 18-jarigen bedraagt 81%. Dit verschil in sportdeelname tussen jongeren die ooit en nooit hebben deelgenomen is klein. Lange termijn Verder blijkt dat 16% van de 18-jarigen nog gesport heeft bij één (of meerdere) van de verenigingen waar hij/ zij toen ooit een cursus heeft gevolgd. 53% is nooit meer terug geweest. 7 jongeren (6% ) hebben zich in de afgelopen drie jaar aangemeld als lid bij één (of meerdere) van de verenigingen waar ooit een cursus is gevolgd. Al deze 7 jongeren deden in 1999 of in 2003 ook al aan sport. Uit dit laatste resultaat zie ook die van de 15-jarigen valt op te maken dat het erop lijkt dat de sportdeelname in de laatste groep van de basisschool bepalend is voor de sportdeelname van jongeren later. Bewuste keuze voor sport De vraag of jongeren zelf het idee hebben dat deze sportcursussen ze hebben geholpen bij het maken van een keuze voor een sport, antwoordt 34% bevestigend (onder 15-jarigen iets hoger 38%), 37% ontkennend. 30% heeft de vraag niet ingevuld. Van de 15-jarigen hebben drie jongeren die in 2003 niet aan sport deden het idee dat het project ze heeft geholpen bij het kiezen van een sport, twee niet-sporters vinden van niet. Onder de 18-jarigen zijn nietsporters vaker van mening dat de sportcursussen ze niet hebben geholpen bij het maken van een keuze.

71% van de jongeren vindt dat de gemeente Hellendoorn door moet gaan met het organiseren van sportcursussen voor kinderen van de basisschool.

Doorgaan met ‘Kennismaken met sporten’ Op de vraag van de gemeente Hellendoorn of ze door moet gaan met het organiseren van sportcursussen voor kinderen van de basisschool geeft 71% van de jongeren (evenveel als drie jaar geleden) een positief advies. Slechts 2 jongeren vinden van niet. 85% van de jongeren geeft ook een toelichting voor deze keuze. Deze opmerkingen zijn gerubriceerd rondom de volgende items. -

Vanuit de eigen ervaringen ‘kennen’ ze nu zelf de verschillen tussen de sporten en weten ze welke sport bij ze past 62x, Vanuit het idee dat sport goed is voor de gezondheid en de conditie (overgewicht) 43x (vooral genoemd door 18-jarigen), Vanuit het kostenaspect; de kennismaking op de basisschool is goedkoop waardoor je geen dure materialen hoeft te kopen of lidmaatschappen hoeft aan te gaan 12x, Vanuit het idee dat sport goed is voor de sociale ontwikkeling 9x (vooral genoemd door 18-jarigen) Vanuit de eigen ervaringen ‘gunnen’ ze dit ook de huidige basisschooljeugd 8x, Vanuit de eigen ervaring dat ze zelf zijn blijven ‘hangen’ bij de sport 6x, Nee hoor, niet nodig zoeken ze zelf maar uit 1x.

De open vraag wat zou de gemeente Hellendoorn voor jongeren in de leeftijd van 15-18 jaar (18-25 jaar) jaar moeten doen om meer jongeren aan het sporten te krijgen of aan het sporten te houden levert de volgende suggesties: - organiseren van sportstimuleringsactiviteiten als : toernooi op bijvoorbeeld het Raadhuisplein in Nijverdal, beachvolleybal, triathlon, dansclinic demonstraties, mountainbiketocht enz. 42x - algemene promotie voor sporten/ voorlichting geven over sporten (boekje door brievenbus) 32x - investeren in studentenkortingen, subsidies, materialen, onderhoud velden, pleintjes en

25


accommodaties 25x sport betaalbaar houden 23x (vooral genoemd door 18-jarigen) meer diversiteit in aanbod, iets anders dan standaard volleybal, voetbal 20x graag meer aandacht voor sporten in de kleinere dorpen zoals Haarle, Daarlerveen 12x via het onderwijs, schoolteams, sportdagen/ feesten, ook leraren moeten initiatief nemen om sport te stimuleren 11x - soortgelijke sport acties organiseren zoals voor de basisscholen, alleen dan voor 15-18 jarigen 9x - accommodaties op maat maken/ voorzieningen aanpassen/ schoon houden 7x - er bestaat grote tevredenheid over huidig beleid gemeente Hellendoorn 6x - sporten dicht bij huis 6x - het uitgaansleven combineren met sport, posters, kortingflyers uitdelen bij uitgaansgelegenheid 5x - aangeven waarom sporten leuk en zo belangrijk voor je gezondheid is 5x - sportschool Middelkamp is veel te duur 4x - ook ongeorganiseerd sporten promoten 4x - ik ben heel tevreden over de gemeente Hellendoorn op dit gebied, motivatie moet uit jezelf komen 4x - zwembad opknappen 3x - draai eens een leuke film in de sporthal of combineer toernooi met gezellig weekend met muziek 3x - subsidies aan verenigingen geven 2x - skeelerbaan aanleggen 1x - meer voorzieningen zoals skateplaats, voetbal- en basketbal veld aanleggen 1x - zegelactie korting sportzaken 1x - een openbare sportschool maken voor mensen die minder te besteden hebben 1x - ook ouders motiveren 1x -

Onder de 15-jarigen zijn er 3 (3%) met over-gewicht, van de 18-jarigen zijn er 15 jongeren met overgewicht (14%).

Een vergelijkbare vraag is gespitst op de rol van sportverenigingen en sportscholen; wat zouden die moeten doen? - de sport betaalbaar houden/ maken 59x (vooral genoemd door 18-jarigen) - reclame/ voorlichting (open dagen) geven over aanbod sporten, proeflessen, gratis instuifdagen 56x - verenigingen moeten zelf aantrekkelijke acties opzetten (bijvoorbeeld een Thai-bo cursus van 10 weken., gratis fitnessdag, toernooien) 39x - sporten op elk tijdstip van de dag (binnenloopuren, combipas) aanbieden zodat ook na school gesport kan worden 17x - goede begeleiding en kwaliteit waarborgen 5x - adverteren 3x - verenigingen moeten de mogelijkheid bieden om nog gezellig na te praten 2x - meer inzicht in de plannen van de vereniging 1x - skeelerbaan aanleggen 1x - nieuwelingen niet in een bestaande groep plaatsen 1x Overgewicht Ook voor jongeren in de leeftijd van 13 tot en met 18 jaar zijn er op basis van leeftijd en geslacht omslagpunten te berekenen waarvoor geldt dat jongeren (ernstig) overgewicht hebben. Passen we deze tabellen zorgvuldig toe op de 15-jarigen dan zijn er 3 jongeren met overgewicht te herkennen (2 jongens, 1 meisje). 89% heeft een normaal gewicht, 8% kon niet berekend worden. De drie zijn sporter conform de RSO en deden in 2003 ook aan sport. Twee van deze drie hebben nooit meegedaan aan het project ‘Kennismaken met Sporten’. Alle drie denken ze ook aan de NNGB (zie onder) te voldoen.

26


Onder 18-jarigen komt overgewicht frequenter voor. 15 jongeren (14%) hebben overgewicht (10 meisjes, 5 jongens). Eén van de jongeren met overgewicht doet niet aan sport. Drie van de jongeren met overgewicht deden in 2003 niet aan sport en 1 deed in 1999 niet aan sport. Vijf van de jongeren met overgewicht hebben nooit meegedaan aan het project ‘Kennismaken met sporten’. Zes jongeren met overgewicht denken niet aan de NNGB te voldoen. Beweegnorm Door een forum van beweegexperts is in 1998 de Nederlandse Norm Gezond Bewegen (NNGB) geformuleerd. De Norm heeft tot doel het risico op chronische ziekten te verlagen en de levensduur te verlengen. De Norm stelt dat jongeren tot 18 jaar dagelijks minimaal een uur matig intensieve lichamelijke activiteiten moeten verrichten. Een half uur fietsen naar school bijvoorbeeld geldt als een matig intensieve activiteit, het spelen van een sportwedstrijd of in de tuin werken worden gezien als zware lichamelijke activiteiten. Op de vraag: ‘Schat je in dat je zelf voldoet aan de Nederlandse Norm Gezond Bewegen, dat je dus elke dag minimaal een uur matig intensieve activiteiten verricht?’ antwoordt 88% van de 15-jarigen bevestigend. 14 jongeren denken de NNGB niet te halen. Zeven niet-sporters denken de NNGB wel te halen. Zes jongeren geven expliciet aan dat een woon-school afstand van 30 kilometer intensief sporten overbodig maakt. Van de 18-jarigen denkt 71% de NNGB te halen. 7 niet-sporters denken de NNGB wel te halen.

27


69% van de leerlingen in groep 8 heeft ooit deelgenomen aan ‘Kennismaken met sporten’, dit is 5% meer dan in 2003.

Gemiddeld wordt ruim tweeenhalf uur sport per week gedaan.

93% van de 15-jarigen en 81% van de 18-jarigen doen aan sport.

De sportdeelname in de laatste groep van de basisschoo l is bepalend voor de sportdeelname van jongeren later.

85% van de 12-jarigen doet aan sport, jongens minder dan meisjes

Ruim 7% van de kinderen uit groep 8 heeft overgewicht, de helft daarvan heeft nooit een sportcursus gedaan.

Gezondheidsmotieven spelen bij jonge een ren uit klas 6 belangrijke rol te om aan sport doen.

71% van de jongeren vindt dat de gemeente Hellendoorn door moet gaan met het organiseren van sportcursussen voor kinderen van de basisschool.

28

Sporten in verenigingsverband wordt populairder, 91% van de sporters, sport bij een vereniging.

Voetbal en gymnastiek blijven de populairste sporten onder de 12-jarigen van het basisonderwijs.

70% van de sporters en t64% van de nie sporters heeft n ooit meegedaa ken aan ‘Kennisma met sporten’.

83% van de kinderen heeft meegedaan aan activiteiten van de Schoolsportkalender.

18-jarigen sporten minder bij sportverenigingen en meer bij fitnesscentra.

Onder de 15-jarigen zijn er 3 (3%) met over-gewicht, van de 18-jarigen zijn er 15 jongeren met overgewicht (14%).

28% van de 15-jarigen heeft na het volgen van een ter sportcursus la ort nogmaals gesp orbij diezelfde sp % taanbieder; 17 lid is later alsnog geworden.

Kennismaken met sporten, een leven lang? Onderzoek sportdeelname jeugd en jongeren gemeente Hellendoorn

Recommend Documents