SPECIFIEKE LERARENOPLEIDING
www.vti-leuven.be/volwassenenonderwijs
Creatief met talent. Een leven lang.
DI
D
I C AT I E F VA A R D UN MM
CO
CTICUS
A
EN ER
KRITISCH REFLECT
IG
participant
VORMING
vanouders lidvaneenschool team par tnervanexternen lidvandeonderwijsgemeenschap
ELE
cultuur
D
begeleider A E leer-en ontwikkelings EN TT processenopvoederinhoudelijk AS I EN expertorganisatorinnovato THOUS r enonderzoeker partner
cultuurparticipant
e x t e r n e n lidvan deonderwijsgemeenschap
PELERPROFESS S M
N IO
lidvaneenschool team partnervan
DI
A
ID ER
i n n ov a t o r e n o nderzoeker partnervanouders
EV DR
ontwikkelings processen opvoeder
inhoudelijk expert organisator
S ELE VORMI NG
M begeleider A leer-en E T
T AS NTHOUSI
GE
ELERPROF E SP
ON SI
EV DR
EN E
LE
ID ER
GE
BEGE
SPECIFIEKE
LE
CTICUS
BEGE
COMMUNICATIEFKRITISCH
BASISKENMERKEN DOELGROEP
De Specifieke Lerarenopleiding biedt een pedagogisch-didactische vorming, noodzakelijk voor het verwerven van onderwijsbevoegdheid. Deze opleiding is in principe bedoeld voor kandidaat-leraren van het secundair onderwijs en begeleiderleerenontwikkelings volwassenenonderwijs. basisdiploma waarover je beschikt, p r o c e s s e n oAfhankelijk p v o e d e r i n h ovan u d ehet lijk expertorganisator innovatore kan de onderwijsbevoegdheid betrekking hebben op o.a. de ambten van leraar par tnervan nonderzoeker algemene vakken, technische vakken en leraar praktijkvakken. o u d e r leraar s lidvaneenschoolteam p a r t n e r v a n e x t e r n e n lidvan deonderwijsgemeenschapcultuurparticipant
De opleiding biedt ook een goede voorbereiding indien je in het hoger onderwijs wil lesgeven en indien je buiten het onderwijs (in het vormingswerk, in het bedrijfsleven, …) belast bent met de opleiding van personeel of indien je op een didactisch verantwoorde manier informatie wil overbrengen.
Creatief met talent. Een leven lang.
LERARENOPLEIDING DOELSTELLINGEN Situering
Opleidingsvisie
Zoals hierna zal blijken wenst de SLO van het CVO VTI Leuven leraren te vormen die over de basiscompetenties beschikken die door de Vlaamse regering zijn vastgelegd. Daarbij willen we volgens onze eigen visie een aantal doelstellingen accentueren.
De basis voor het profiel van de leerkracht vormen de ‘basiscompetenties voor de leerkracht’, zoals geformuleerd door de Vlaamse Regering. Dit is het kader waaraan we de opleiding toetsen. Het is van groot belang mee te geven dat we in eerste instantie nastreven om al deze basiscompetenties waar te maken. Of we dat werkelijk realiseren wordt getoetst aan de competentiematrix en de ECTS-fiches van de verschillende modules. Toch willen we graag onze accenten leggen. Met het hele SLO-team schuiven we enkele rollen, taken en houdingen naar voor waar we extra aandacht aan willen besteden. Zij bepalen mee de eigenheid van de Specifieke Lerarenopleiding in het CVO VTI Leuven.
Basiscompetenties De competenties waarover je als beginnend beroepsbeoefenaar moet beschikken, zijn bij decreet vastgelegd. Het is de omschrijving van de kennis, vaardigheden en attitudes, waarover iedere afgestudeerde moet beschikken. Deze competenties zijn vereist om de afgestudeerde op een volwaardige manier als beginnend leraar te laten functioneren.
Voor de leesbaarheid gebruiken we telkens de ‘hij’-vorm.
1. Rollen van de leerkracht • Hij is een goed didacticus. • Hij is een begeleider: hij heeft oog voor de hele persoon met zijn socio-emotionele eigenheid. 2. Taken van de leerkracht • Hij maakt zijn leerlingen communicatief vaardig met respect voor de andere. • Hij leert de leerlingen kritisch reflecteren. 3. • • •
Houdingen van de leerkracht Hij is gedreven en enthousiast. Hij is een teamspeler. Hij is bereid tot voortdurende professionele vorming.
www.vti-leuven.be/volwassenenonderwijs
Opleidingsconcept In het concept maken we duidelijk op welke manier we de opleiding organiseren om o.a. de punten uit onze visie te kunnen waar maken. • Een warm, persoonlijk en laagdrempelig contact zorgt ervoor dat de cursist zich snel thuis voelt. • Individuele begeleiding krijgt veel aandacht. • Flexibiliteit is erg belangrijk. We houden rekening met de specifieke doelgroepen, met de werksituatie van de cursisten,…
Creatief met talent. Een leven lang.
• Theorie en praktijk worden optimaal geïntegreerd. • We onderwijzen en evalueren op een competentiegerichte manier. • We hebben veel aandacht voor een veilig klasklimaat. • We kiezen bewust voor de combinatie van afstands- en contactonderwijs. • We bewaken onze kwaliteit aan de hand van teamoverleg en bevraging van alle betrokkenen.
TOELATINGSVOORWAARDEN Om toegelaten te worden tot de SLO moet je beschikken over één van de volgende studiebewijzen: • een diploma van het secundair onderwijs; • een diploma van het hoger onderwijs; • een studiebewijs dat krachtens een wettelijke norm, een Europese richtlijn of een internationale overeenkomst wordt erkend als gelijkwaardig met één van de voorgaande diploma’s. Ook indien je een diploma of een getuigschrift hebt behaald buiten de Europese Unie dat toelating geeft tot het hoger onderwijs in dat land, kan je toegelaten worden tot de SLO.
LESBEVOEGDHEID EN BEKWAAMHEIDSBEWIJZEN Het basisdiploma bepaalt de onderwijsbevoegdheid van de toekomstige leraar. Op de website van de Vlaamse overheid : www.ond.vlaanderen.be /bekwaamheidsbewijzen kan je te weten komen voor welke vakken je onderwijsbevoegdheid hebt. Ook de betreffende weddenschaal wordt vermeld, zodat je meteen weet hoeveel je zal verdienen. Hou er rekening mee dat dit diploma je onderwijsbevoegdheid geeft voor het secundair onderwijs en het volwassenenonderwijs. Het geeft je geen onderwijsbevoegdheid voor het kleuter- en lager onderwijs.
www.vti-leuven.be/volwassenenonderwijs
PROGRAMMA De Specifieke Lerarenopleiding omvat 10 modules waaraan elk een aantal studiepunten zijn toegekend. In totaal bevat de SLO 60 studiepunten. Er wordt uitgegaan van een studietijd van 1500 à 1800 uur, waarbij 1 studiepunt correspondeert met 25 à 30 uur studietijd.
STRUCTUURSCHEMA VAN HET REGULIERE TRAJECT Het structuurschema van de SLO steunt op de pijlers, die voortvloeien uit de basiscompetenties die voor een beginnend leraar werden vastgelegd door de Vlaamse regering. Deze pijlers zijn: • de maatschappelijk en beroepsgerichte competentie (OMA, LEV); • de pedagogisch-organisatorische competentie (COO, BEG, GRM); • de psycho-pedagogische competentie (PPC); • de didactische competentie (DCA, DCP, DCO, DCS).
Creatief met talent. Een leven lang.
De SLO-opleiding is modulair opgebouwd, wat betekent dat de verschillende modules in principe in willekeurige volgorde kunnen worden afgelegd. Er zijn echter wel een aantal beperkingen ingebouwd: • de cursist moet geslaagd zijn voor de modules DCA (E1) en DCP (E3) vooraleer met de module DCO kan gestart worden; • de cursist moet geslaagd zijn voor de modules DCA (E1), DCP (E3) en DCO (E4) vooraleer met de module DCS (E5) kan gestart worden.
A
B
C
D
E
Maatschappelijke en beroepsgerichte competentie [MBC]
Pedagogischorganisatorische competentie [PDC]
Psychopedagogische competentie [PPC]
Didactische competentie [DC]
TV 120 lt
B1 Onderwijs en maatschappij [OMA] TV 40 lt
C1 Communicatie en overleg [COO] TV 80 lt
D1 Psycho-pedagogische competentie [PPC] TV 80 lt
E1 Didactische competentie algemeen [DCA] TV 80 lt
2,5 stp 0,2 stp 0,3 stp
3,0 stp 1,8 stp 1,2 stp
5,0 stp 0,4 stp 0,6 stp
5,0 stp 0,4 stp 0,6 stp
A2 Opstap algemene vorming
B2 Leerkracht en verantwoordelijkheden [LEV] TV 40 lt
C3 Begeleiding [BEG] TV 40 lt
Deelcertificaat Psycho-pedagogische competentie 80 lt
E3 Didactische comp. praktijkinitiatie [DCP] TV 120 lt
Opstap
A1 Opstap taalvaardigheid
TV 80 lt
3,5 stp 0,2 stp
Deelcertificaat Opstap
0,3 stp
Deelcertificaat Maatschappelijke en beroepsgerichte competentie 80 lt
200 lt
Theoretische component
30 stp
2,5 stp 0,9 stp 0,6 stp
3,0 stp 5,1 stp 1,9 stp
C4 Groepsmanagement [GRM] TV 40 lt
E4 Didactische competentie oefenlessen [DCO] TV 120 lt
2,5 stp 0,9 stp 0,6 stp
3,0 stp 5,1 stp 1,9 stp
Deelcertificaat Pedagogisch-organisatorische competentie 160 lt
E5 Didactische competentie stage [DCS] TV 80 lt 0,0 stp 0,0 stp 7,0 stp
TOTAAL Studiepunten Praktijkcomponent Opleidingspraktijk Preservicepraktijk 15 stp
15 stp
Deelcertificaat Didactische competentie 400 lt
www.vti-leuven.be/volwassenenonderwijs
Zoals uit de tabel kan afgeleid worden omvat de SLO 60 studiepunten, waarvan 30 SP theorie en 30 SP praktijk. De praktijk wordt onderverdeeld enerzijds in Opleidingspraktijk (OP) en anderzijds Preservicepraktijk (PP). De Opleidingspraktijk slaat op de oefenmomenten in het centrum zelf. Met de Preservicepraktijk worden leeractiviteiten bedoeld in reële onderwijssituaties (bijv. stage).
SEMESTER 1
SEMESTER 2
SEMESTER 3
SEMESTER 4
E1 Didactische competentie algemeen [DCA]
E3 Didactische competentie praktijkinitiatie [DCP]
E4 Didactische competentie oefenlessen [DCO]
E5 Didactische competentie stage [DCS]
OBSERVATIESTAGE
OBSERVATIESTAGE
OBSERVATIESTAGE + DOESTAGE
C1 Communicatie en overleg [COO]
C3 Begeleiding
B1 Onderwijs en maatschappij
[BEG]
[OMA]
C4 Groepsmanagement
B2 Leerkracht en verantwoordelijkheden [LEV]
D1 Psycho-pedagogische competentie [PPC]
[GRM]
Creatief met talent. Een leven lang.
VERKORTE TRAJECTEN MET VRIJSTELLING OP BASIS VAN EVC/EVK
REGULIERE TRAJECT
LIO-TRAJECT
Het traject weergegeven in de tabel is een mogelijk traject wanneer je er voor kiest om de SLO over 4 semesters te spreiden met 2 lesmomenten per week.
Indien je reeds in het onderwijs staat en een LIO-contract kan voorleggen, kan je kiezen tussen het reguliere traject en het LIO-traject.
Gezien de SLO een modulaire opleiding is kan je het traject verkorten tot minimum 3 semesters, of je kan er voor kiezen om de opleiding over meer dan 4 semesters te spreiden.
Je bent een LIO-cursist van zodra je het LIO-contract ondertekend hebt. Dit contract wordt afgesloten tussen jezelf, de school waar je werkt en het CVO. Binnen het kader van werkplekleren is het een formule om de opleiding in minimum 2 semesters te voltooien. De voorwaarde is dat je minstens een 60 %-lesopdracht hebt. Als leraar-in-opleiding (LIO) volg je een apart traject voor de volgende modules: • didactische competentie praktijkinitiatie; • didactische competentie oefenlessen; • didactische competentie oefenstage. De andere modules volg je binnen het reguliere traject, samen met de reguliere cursisten.
In het kader van de flexibilisering van het hoger onderwijs kan je een vrijstelling verkrijgen voor bepaalde modules op basis van elders verworven kwalificaties en/of elders verworven competenties (EVC en EVK). Alle vrijstellingsaanvragen worden ingediend op het secretariaat van CVO VTI Leuven bij de start van de opleiding.
Voor bijkomende informatie en advies bij de samenstelling van je traject kan je altijd terecht bij de coördinator van de SLO.
www.vti-leuven.be/volwassenenonderwijs
INHOUD VAN DE MODULES B1 Onderwijs en maatschappij [OMA] Het is van belang om het beroep van leerkracht niet enkel te situeren binnen de context van de school en haar bredere omgeving, maar ook binnen de maatschappelijke context. Het onderwijs bepaalt zijn opdracht immers in wisselwerking met de maatschappij. Je verwerft niet enkel inzicht in het beleid, de structuur en de organisatie van het onderwijs in Vlaanderen maar ook in die maatschappelijke invloeden en hun effecten op het onderwijsbeleid. Je gaat op bezoek naar het Vlaams Parlement, het kloppend hart van het onderwijsdebat en ter evaluatie van de module schrijf je een paper waarin je met vuur je eigen beleid mag verdedigen als minister van Onderwijs. B2 Leerkracht en verantwoordelijkheden [LEV] Wanneer neemt een leerkracht zijn verantwoordelijkheid? Wanneer is inzet gericht op het juiste doel? Is het voldoende dat een leerkracht weet wat wettelijk, deontologisch en administratief van hem verwacht wordt en daar naar handelt? Of is daar in de hedendaagse, alsmaar complexer wordende samenleving meer voor nodig? Deze module zoekt een evenwicht tussen het kennen van onze verantwoordelijkheid als leerkracht of de onderwijsdeontologie en het nadenken over onze verantwoordelijkheid als leerkracht aangezien er nu eenmaal altijd meer situaties dan regels zijn. De evaluatie van de module houdt onder meer de uitwerking van een zelfgekozen moreel dilemma in en een schriftelijk openboekexamen waarin je op zoek gaat naar het antwoord op concrete casussen over de rechtspositie van leerkrachten.
Creatief met talent. Een leven lang.
C1 Communicatie en overleg [COO]
C4 Groepsmanagement [GRM]
De klemtoon ligt op de praktische kant van communicatie. Zo worden verschillende (theoretische) kaders geschetst en wordt bekeken wat dit in de (klas)praktijk betekent. Tevens wordt bekeken hoe je als toekomstige leerkracht hier kan in intermediëren. Op deze wijze worden op een erg bruikbare, toegepaste manier de theoretische kaders behandeld en eigen gemaakt. Hiertoe is het uiteraard noodzakelijk om een divers gamma aan werkvormen te hanteren. Gaande van doceren, over groepswerken, rollenspelen en klasgesprekken, gebruiken we zoveel mogelijk verschillende werkvormen en bekijken hun consequenties. Naast een continue evaluatie doorheen de praktijklessen, schrijf je voor de eindevaluatie een eindpaper. Daarin pas je drie van de aangehaalde theoretische kaders toe op een authentieke situatie.
De leraar als opvoeder staat centraal in deze module. Je leert hoe je leerlingen positief kan benaderen en hoe je aan de slag kan gaan om van je klasgroep een (h)echtere klasgroep te maken. Jouw leiderschapsstijl en je inzicht in het groepsdynamische proces zullen bepalen welke rol je als leraar zal opnemen in de klas. Je werkt binnen deze module een workshop uit rond groepsvorming, die je ook uittest bij je medecursisten. De evaluatie gebeurt op basis van de gemaakte opdrachten en aan de hand van een mondeling examen.
C3 Begeleiding [BEG] In deze module leer je wat leerlingenbegeleiding op school inhoudt. Vanuit de verschillende topics van leerlingenbegeleiding kies je, samen met enkele medecursisten, 1 thema uit dat je wil uitdiepen. Dit thema wordt gekaderd in een casus. Je verkent dit thema theoretisch via een uitgebreide bronnenstudie. Je toetst je bevindingen af bij verschillende actoren die te maken hebben met deze problematiek (ouders, school, hulpverleners). Tenslotte formuleer je met je groep een oplossingsstrategie voor deze casus. Dit groepswerk is een vorm van probleemgestuurd onderwijs en wordt proces- en productgericht geëvalueerd.
www.vti-leuven.be/volwassenenonderwijs
E1 Didactische competentie algemeen [DCA]
D1 Psycho-pedagogische competentie [PPC]
In deze module worden gedrag en opvoeding vanuit verschillende ooghoeken benaderd. Vertrekkende vanuit diverse opvoedkundige modellen en psychologische theorieën geeft de cursus inzicht in de complexiteit van menselijk gedrag. We staan onder meer stil bij fenomenen als gewaarworden en waarnemen, ontwikkelings- en leerprocessen, motivatie en emotie. In een interactieve workshop begeleid door praktijkdeskundigen leer je omgaan met probleemgedrag van leerlingen. Ter evaluatie van de module zoek je samen met cursisten naar tips en tricks over een concrete leerof ontwikkelingsstoornis. Tot slot is er een mondeling examen.
In deze module kom je meer te weten over het algemene onderwijsbeleid en de algemene didactiek. Na de algemene inleiding leer je stap voor stap waar je rekening mee moet houden bij het maken van een lesvoorbereiding en hoe dit in zijn werk gaat. Je staat achtereenvolgens stil bij: het didactisch model, producten procesgericht onderwijs, doelstellingen, beginsituatie, werkvormen, media en evaluatie. In de les wordt gebruik gemaakt van verschillende werkvormen: doceren, onderwijsleergesprek, internetopdrachten, groepsdiscussies. Aan het einde van de les worden op regelmatige basis verwerkingstaken meegegeven. De evaluatie gebeurt aan de hand van drie grote opdrachten en een schriftelijk geslotenboekexamen. E3 Didactische competentie praktijkinitiatie [DCP] Tijdens deze module ga je de theorie van de module DCA verder uitdiepen via opdrachten in afstandsonderwijs. Tijdens de oefenmomenten in de lessen worden je didactische vaardigheden in een afgeschermde omgeving ingeoefend. Je geeft 3 à 4 minilessen aan je medecursisten waarbij telkens een andere focus ligt, o.a. didactische vragen stellen, taalontwikkelend lesgeven, gebruik van media. In verband met deze items verwerk je, in afstandsonderwijs, enkele theoretische opdrachten. Je vervult tevens een observatiestage van minimaal 10u bij ervaren leerkrachten in een zelfgekozen school en je volgt daarbij ook minimum 6u extra-curriculaire activiteiten. Uiteindelijk volgt de slotreflectie waarin je reflecteert over de doorgemaakte professionele ontwikkeling met betrekking tot de 10 functionele gehelen van het beroepsprofiel. Bij de evaluatie richten we ons op het proces waarbij de feedback en niet het cijfer een prominente plaats inneemt.
Creatief met talent. Een leven lang.
E4 Didactische competentie oefenlessen [DCO] De in DCP geoefende vaardigheden worden geïntegreerd in gestructureerde lessen van 50 minuten. Bij het aanbrengen van de leerstof ga je uit van activerende werkvormen waarbij ICT en het gebruik van het leerplatform je ondersteunen in je lesgeven. Bij dit lesgeven heb je tevens oog voor concrete leertips, binnenklasdifferentiatie en klasmanagement. In verband met deze items verwerk je, in afstandsonderwijs, enkele theoretische opdrachten. Naast het geven van lessen in een veilige leeromgeving en verschillende theoretische opdrachten volgt er een observatiestage (minimaal 8u) bij ervaren leerkrachten en je volgt daarbij ook minimum 6u extra-curriculaire activiteiten. Uiteindelijk volgt de slotreflectie waarin je reflecteert over de doorgemaakte professionele ontwikkeling met betrekking tot de 10 functionele gehelen van het beroepsprofiel. Bij de evaluatie richten we ons op het proces waarbij de feedback en niet het cijfer een prominente plaats inneemt. E5 Didactische competentie stage [DCS] De in DCA, DCP en DCO geoefende vaardigheden worden geïntegreerd in de voorbereiding en in de uitvoering van, minstens 20, volledige lessen (actieve stage). Je geeft deze lessen in een stageschool naar keuze. Voorafgaand aan de actieve stage ga je minstens 6 uur observeren bij ervaren leerkrachten (je latere mentor(en)). Bij een alternatieve stage (bijv. Buddy-project) kan hier van afgeweken worden. Daarnaast vervul je één of meer extracurriculaire activiteiten en werk je aan een persoonlijk ontwikkelingsplan (POP). Bij de evaluatie richten we ons op het proces waarbij de feedback en niet het cijfer een prominente plaats inneemt.
www.vti-leuven.be/volwassenenonderwijs
SAMENWERKINGSVERBANDEN SLO CVO VTI Leuven is lid van het expertisenetwerk School of Education – Associatie KULeuven
SLO CVO VTI Leuven werkt samen met de Stad Leuven in het kader van het Buddy-project.
SLO CVO VTI Leuven heeft een samenwerkingsovereenkomst met UC Leuven Limburg, Lerarenopleiding, Banaba buitengewoon onderwijs.
Creatief met talent. Een leven lang.
PRAKTISCHE INFORMATIE Officieel adres: Dekenstraat 3, 3000 Leuven Ingang 's avonds: Brabançonnestraat 22 Tel. 016 31 97 72 Fax 016 20 51 20 e-mail:
[email protected] Website: www.vti-leuven.be/volwassenenonderwijs https://www.facebook.com/CVOVTILeuven
Opleidingscheques Het inschrijvingsgeld van alle modules kan betaald worden met opleidingscheques, indien je hiervoor in aanmerking komt. Meer informatie vind je op de VDAB-website. http://www.vdab.be/opleidingscheques/ werknemers.shtml
Het secretariaat is geopend van maandag tot en met donderdag, van 17.30 u. tot 22 u., en op vrijdagavond van 17.30 u. tot 21 u.
Directeur: Philippe Houben e-mail:
[email protected] Tel. 016 31 97 79 Coördinator SLO: Lieve Decuber e-mail:
[email protected] PBIB, Dekenstraat 2, 3000 Leuven Openingsuren: • ma-do van 8.30 u. tot 22.00 u. • vr. van 8.30 u. tot 19 u.
Educatief verlof Cursisten die er recht op hebben, kunnen genieten van betaald educatief verlof. Meer informatie vind je op volgende website. http://www.meta.fgov.be/
www.vti-leuven.be/volwassenenonderwijs
Techniek
Voeding
• Lassen
• Keuken- en zaalopleidingen
• Houtsnijwerk
• Etiquette/ Ceremoniemeester
• Meubelmakerij • Klussen voor absolute beginners • Elektriciteit voor huisinstallaties
Social profit (VSPW) • Logistiek Assistent
Onderwijs • Specifieke Lerarenopleiding (SLO)
• Verzorgende
• Bierkennis
• Zorgkundige
Mode
• Wijnkennis
• Opvoeder / Begeleider
• Kleding
• Fietsenmakerij • Automechanica
• Aanvullende Algemene Vorming
• Hoeden maken •
Accessoires: - Handtassen - Sjaals - Bloemen
CVO VRIJ TECHNISCH INSTITUUT LEUVEN Dekenstraat 3 I 3000 Leuven Stationsstraat 23F I 3360 Lovenjoel Tel 016 31 97 72 I Fax 016 20 51 20 Tel 016 26 98 80 I Fax 016 26 98 81
[email protected]
Aarschotsesteenweg 1A I 3300 Tienen
[email protected]
Dekenijstraat 11 I 3071 Erps-Kwerps VRIJ TECHNISCH INSTITUUT LEUVEN