21-3-2013
Kennisbijeenkomst Wijkinitiatieven energiebesparing
Welkom • René Jansen coördinator Servicepunt Duurzame Energie
• Len Duffhues Vrijheidskerk Alkmaar Donderdag 14 maart 2013
– vernieuwing Bespaar Daar – toelichting programma
R. Jansen - Servicepunt DE L. Duffhues - Servicepunt DE D.J. Dubbelhuis - Servicepunt DE R. Nigten - gemeente Alkmaar A. Slooves - initiatiefnemende bewoner 21-3-2013
Servicepunt Duurzame Energie • • • •
Kenniscentrum voor gemeenten Collectief kennisprojecten Subsidie- en financieringsadvies Samenwerking
21-3-2013
1
Kader • Provinciegrens • Gemeenten • Koersdocument – Gebouwde omgeving – Zon PV
• Energieafspraken • Samenwerking EnergyBoard 21-3-2013
21-3-2013
Energieafspraken
Werkzaamheden 2013
4 thema’s • verduurzamen bestaande bouw • energie neutrale nieuwbouw • lokale energieproductie • energie neutrale regio
Regioconsulenten: persoonlijk contact noord: Laurens Jongepier midden: Jaap Neeleman
zuid: René Jansen 21-3-2013
21-3-2013
5
1
21-3-2013
Vernieuwing Bespaar Daar
Handige data
• Van tool voor bewoners naar kennisuitwisseling gemeenten
• 25 maart nieuwe site online www.sde.nl/bespaardaar • 25 maart informeren alternatieven • Tot 31 mei www.bespaardaar.nl in de lucht • Vanaf 31 mei doorverwijzen naar SDE site
– Praktijk voorbeelden – Interessante kennisdocumenten – Achtergronden
21-3-2013
6
Programma • • • • • • •
21-3-2013
Rembrandtkwartier Alkmaar
14.00 – Opening 14:15 – Rembrandtkwartier Alkmaar 14:45 – Conclusies kennisdocument 15:15 – Korte pauze 15:30 – Brainstorm in groepen 16:30 – Plenaire terugkoppeling 16:40 – Filmfragment + afsluiting
21-3-2013
8
21-3-2013
9
Duurzaamheid, kunnen wij daar in de buurt iets mee?
Rembrandtkwartier Alkmaar
• • • • •
*
7
*
Energiebesparing door onze woning beter te isoleren! zodat onze woning een hoger energielabel krijgt meer woningen gezamenlijk isoleren is voordeliger! waarom niet collectief voor de hele buurt? door buren voor buren, dat schept een band en vertrouwen.
Buurtvereniging Rembrandt
2
21-3-2013
...en hebben we ook de Skills?
en hoe krijgen we onze buren mee?
Onze doelstelling is woningverbetering en energiebesparing voor een geringe investering
Kunnen wij het initiatief nemen om de beste oplossingen hiervoor aan te dragen en er zelf en als buurt voordeel uit halen ?
?
Buurtvereniging Rembrandt
Buurtvereniging Rembrandt
Onze natuur
Onze natuur
Mijn buurvrouw heeft drie-dubbel-argon-gevuld-glas,
Mijn andere buurvrouw van in de zeventig heeft
een compostbak in de tuin, acht zonnepanelen, elekrische vloerverwarming in de badkamer, gebruikt een wasdroger, • …..en rijdt 50.000 km(20 prive+ 30zakelijk) in haar . hybryde auto van de zaak.
enkele beglazing, een compostbak in de tuin, droogt de was maandag's aan de lijn , heeft een AOW en een klein pensioen... en leeft zuinig..
Buurtvereniging Rembrandt
theetje doen? (brainstormen bij de buren)
Buurtvereniging Rembrandt
Mini-enquette •
Wilt u deelnemen aan een buurtactie waarbij wij collectief inkopen?
• • • •
•
•
• • • •
Buurtvereniging Rembrandt
Bent u ervaringsdeskundige op een van bovenstaande items? Ja / nee*
•
Spouwmuurisolatie? HR+ isolatieglas? HR cv-toestel? Vloerisolatie? Zonnepanelen?
naam:...................................... adres:………........................... email:………………………….. ………………………………….
Buurtvereniging Rembrandt
3
21-3-2013
Presentatie op informatie-avond voor buurtbewoners
Waarom Duurzaamheidscommissie?
Spouwmuurisolatie
De eerste stap naar nog fijner wonen in het Rembrandtkwartier
•
vanuit overtuiging dat iedereen bijdrage kan leveren aan duurzamer samenleving
•
grote mogelijkheden op energiebesparing in onze jaren 30 - wijk
•
duurzaamheidcommissie •
•
Duurzaamheidcommissie
verricht voorwerk door verzameling van relevante informatie en op een rij zetten van mogelijkheden (niet iedereen hoeft opnieuw het wiel uit te vinden) door gezamenlijk op te trekken kunnen interessante prijsvoordelen behaald worden
26/4/2011
Buurtvereniging Rembrandt
Erik Uiterwijk :
[email protected] Arjen Slooves :
[email protected] Richard Kooge :
[email protected]
Duurzaamheidscommissie ? •
initiatiefnemers • • •
•
Arjen Slooves Richard Kooge Erik Uiterwijk
skills
bouwkundig marketing sales
Buurtvereniging Rembrandt
Aanpak Duurzaamheidscommissie • • •
Actieve buren • • • •
Aad Duivestein Lonee de Ruiter Marco van der Heijden Robin Jacet
epa-adviseur sales inkoper maatschapp.
Buurtvereniging Rembrandt
Actieplan spouwmuurisolatie
•
Inventarisatie mogelijke projecten Mini-enquête Prioriseren naar besparingsimpact vs ingrijpendheid Opzetten kalender
Buurtvereniging Rembrandt
Project: Spouwmuur of gevelisolatie Wat is het?
•
Top 3 prijs/kwaliteit……>…………presentatie...
Wat levert het op? Comfort Besparing Wat hebben we gedaan? Wat zijn onze bevindingen? Hoe nu verder…..?
Buurtvereniging Rembrandt
Buurtvereniging Rembrandt
4
21-3-2013
Wat is het? •
Wat levert het op?
Verhogen van de isolatiewaarde van de muur. • •
Besparing • energierekening • Verkoopwaarde (Energielabel) Comfort • woning blijft langer op temperatuur, • Geen koudeval langs de muur • geen vochtplekken • Tochtwerend
Het tegengaan van circulatie van de aanwezige lucht Het vormen van een buffer tussen koude en warme omgevingen
Buurtvereniging Rembrandt
Buurtvereniging Rembrandt
Wat hebben we gedaan?
Wat zijn onze bevindingen? Alle gevels/spouwen zijn geschikt voor spouwisolatie! (Muv van geschilderde gevels) Drie technieken/materialen met vergelijkbare isolatiewaarden
Buurtvereniging Rembrandt
•
Zilverparel; gecoate polystyreenbolletjes; Lambda waarde= 0,034 W/m2K; Standaard prijs per m2= € 17,-; Collectieve* richtprijs= € 13,-
3.
SuperPUR; PUR-schuim; Lambda waarde= 0,032 W/m2K; Standaard prijs per m2= € 26,-; Collectieve* richtprijs= € 18,-
Voorinschrijven; hoe meer zielen hoe beter de prijs; •
Standaard prijs Supafil: 40m² x € 15,-Collectieve* prijs Supafil: 40m² x € 12,-`
€ 600,-€ 480,-------------€ 120,--
Gemiddelde hoekwoning heeft 80m²
verschil (uw voordeel)
2.
En nu verder…
Gemiddelde tussenwoning heeft 40m²
Standaard prijs Supafil: 80m² x € 15,-Collectieve* prijs Supafil: 80m² x € 12,--
Supafil; Glaswolvezels; Lambdawaarde= 0,034 W/m2K; Standaard prijs per m2= € 15,-; Collectieve* richtprijs= € 12,-
Buurtvereniging Rembrandt
Voorbeeldberekeningen
verschil (uw voordeel)
1.
• •
•
€ 1200 € 960 ------------€ 240,--
* Richtprijzen die we minimaal met onze onderhandelingen zullen nastreven. Bijkomende kosten; ventilatieroosters (tbv kruipruimte) á € 35,- en evt spouwafscheiders á € 35,Buurtvereniging Rembrandt
Met uw keuzes gaan we de onderhandelingen aan! •
•
Ontvangst definitieve offertes van meerdere partijen
Terugkoppeling aan u tegen eind mei •
•
Het aangeven van eerste en eventuele tweede voorkeur per woning Streven naar maximalisatie! Inschrijven mogelijk tot en met 8 mei. Vanavond of via onze site; http://www.duurzaamwonen.tk of bij één van de commissieleden.
Definitieve intekening
Uitvoering vanaf begin juni
Buurtvereniging Rembrandt
5
21-3-2013
Volgende project: zonnepanelen •
….is goed, maar kan altijd beter…
Waarom dit project? • •
•
Wonen in het Rembrandtkwartier
uit enquête blijkt dat er belangstelling voor is bij voldoende belangstelling biedt Gemeente Alkmaar subsidiemogelijkheid (project "Zonnesteek")
Kijk op; http://www.duurzaamwonen.tk/ Onze eigen website met: 1. Alle informatie over de lopende projecten 2. Projectenkalender 3. Meterstandencalculator!
Wat is de aanpak? •
• •
inventarisatie mogelijkheden door Duurzaamheidcommisie (mei / juni) Vervolgpeiling belangstelling (juni) Aparte informatiesessie (juni)
Buurtvereniging Rembrandt
?
Buurtvereniging Rembrandt
Resultaat meten • • • • •
Buurtvereniging Rembrandt
Tips Duurzame buurtparticipatie?
•
Deel doelen en ervaringen. Als je er voor jezelf uit bent dat je het echt wilt, dan spreek je dit openlijk uit en deel je je ervaringen met mensen die je vertrouwt. Zij kunnen je steunen, je aan je doelen herinneren en je over een dood punt heen helpen. Nog beter is om een paar vrienden ervan te overtuigen om met je mee te doen (‘buddies’). Maak er een groepsproject van.
• •
Help jouw buren doelen te stellen en geef ze gelegenheid om ervaringen met elkaar te delen.
voorinschrijving 43 uiteindelijk 52 woningen geisolereerd offertedoel minimaal 40 woningen gehaald aannemer tevreden minimaal aantal klachten door een buurtbewoner als aanspreekpunt vanuit de buurt
Buurtvereniging Rembrandt
Tips Duurzame buurtparticipatie? Buurtbewoner doet mee wanneer hij
• Winst kan creeren • Autonomie als buurtbewoner kan behouden • Presteren kan als individu en/of als groep (voordelig kan inkopen en
jaarlijks kan besparen)
( het hele proces zelf keuzes kan blijven maken )
(
organiseer een buurtinformatie-avond
bijdrage aan "duurzaamheid"en verbeteren woning )
Buurtvereniging Rembrandt
Buurtvereniging Rembrandt
6
21-3-2013
Vragen?
Conclusies kennisdocument - poll -
21-3-2013
36
Ervaring met wijkinitiatieven energiebesparing in mijn gemeente...
21-3-2013
37
Wat mij aanspreekt in wijkinitiatieven…
Bottom up benadering
Laagdrempelig karakter Grote slagen maken 36% Ja
Enthousiasme dat er vanuit gaat
Nee
64% Het gezamenlijk optrekken
21-3-2013
38
Bij (laten) initiëren wijkinitiatief loop ik aan tegen… Hoe bedrijven te betrekken?
Hoe krijg ik andere afdelingen binnen mijn gemeente mee?
21-3-2013
21-3-2013
39
Onderzoek wijkinitiatieven • Doel: inzichten & praktijkervaring verzamelen • 10 wijkinitiatieven
Werven van bewoners, hoe?
– Alkmaar – Castricum – Haarlem (6) – Haarlemmermeer – Zwaag (Hoorn)
Beperkt aantal praktijkvoorbeelden Beperkende overheidsregels Beperkte capaciteit & budget
• Landelijke ervaringen & onderzoek 40
21-3-2013
41
7
21-3-2013
Conclusies
Verloop initiatief
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
• ‘Automatisch’ 4 themagroepen
Verloop wijkinitiatief Redenen deelname wijkinitiatief Kenmerken doelgroep Voorwaarden initiatiefgroep Communicatiemiddelen Rol gemeente Invloed wijkstructuur
21-3-2013
– Energiebesparing – Duurzame Energie – Groen in de wijk – Sociale dzh/toekomst wijk
• Divergeren, convergeren, divergeren
42
Verloop initiatief - deelname Buurt/wijk
Aantal woningen
Deelname Deelname (absoluut) (procentueel)
Componistenbuurt
220
30
14%
Fruitbuurt
300
30-40
10-13%
Rembrandtkwartier
420
52
12%
Ramplaankwartier
1125
35
3%*
Garenkokerskwartier
1300
-
-
Planetenbuurt
2000
1
<1%**
Geneesherenbuurt
300
-
-
-
-
-
Rozenprieel
-
-
-
Hoofddorp Oost (1e project)
450
27
6%
Koninginnebuurt
21-3-2013
21-3-2013
43
Waarom deelnemen? • • • • • • • 44
Wie doet er mee? Kenmerken van de doelgroep
Samen taken verdelen Samen betere beslissingen Meer wederzijds begrip Samen interessante groepskortingen Samen meer besparing/CO2 reductie Toename sociale cohesie Spin-off voor vervolg
21-3-2013
45
Voorwaarden initiatiefgroep • Lokaal verbonden
• 40+ > jongere huishoudens • Gemiddeld tot hoog inkomen > gemiddeld tot laag inkomen • Voorkeuren mannen - vrouwen: techniek vs. behaaglijkheid, PV vs. isolatie
21-3-2013
– Wonen – Werken – Overig (pand)
• Competenties – Technisch – Financieel – Organisatorisch – Communicatief 46
21-3-2013
47
8
21-3-2013
Communicatiemiddelen
(Nieuwe?) rol gemeente
• • • • •
• Faciliteren
Persoonlijk Bestaande netwerken Vaak en breed communiceren Rol straatambassadeurs Rol marketing
– – – – – –
Technische gegevens beschikbaar stellen Overlegruimte beschikbaar stellen Gezicht laten zien Communiceren/bekend maken Kennis/ervaring inbrengen Mede-afzender?*
• Aanjagen – Actief zoeken naar initiatiefnemers – Zie Haarlem
• Bottom up aanpak? → persoonlijke communicatie! 21-3-2013
48
21-3-2013
49
Invloed wijkstructuur • Ruimtelijke opzet versterkt sociale structuur • Grote infrastructuur breuk sociale structuur
21-3-2013
Einde conclusies kennisdocument
50
21-3-2013
Groepsopdracht
Conclusies
• • • •
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Groep A,B,C Casus/vragen/stellingen 7 conclusies uit kennisdocument Discussie – Inhoudelijke verdieping – Wat betekent dit voor mijn werkwijze? – Welke kansen zie ik in mijn eigen gemeente? – .........
21-3-2013
52
51
Verloop wijkinitiatief Redenen deelname wijkinitiatief Kenmerken doelgroep Voorwaarden initiatiefgroep Communicatiemiddelen Rol gemeente Invloed wijkstructuur
21-3-2013
53
9
21-3-2013
Power to the people! Filmfragment
Korte terugblik…
‘Een grote revolutie in het klein…?’
21-3-2013
54
21-3-2013
55
Bedankt voor uw aanwezigheid! Vragen? Daniël Dubbelhuis 06 482 07 165
[email protected] René Jansen 06 – 533 40 898
[email protected] 21-3-2013
56
10