QUICKSCAN ENERGIEBESPARING

QUICKSCAN ENERGIEBESPARING

Dit document wordt u aangeboden door de gemeente Bodegraven-Reeuwijk.

TELEFOON DUURZAAM BOUWLOKET E-MAIL DUURZAAM BOUWLOKET

: :

072-7433956 [email protected]

INHOUDSOPGAVE 1. Intro ..................................................................................................................................................................... 3 2. Uitgangspunten ................................................................................................................................................... 3 3. Algemene gegevens woning................................................................................................................................ 4 3.1. Verwachte energielasten op basis van historisch verbruik .......................................................................... 4 4. Bouwkundige staat van de woning ..................................................................................................................... 5 5. Infraroodopname van de woning........................................................................................................................ 7 6. Besparingspotentieel ........................................................................................................................................ 11 6.1. Besparingspotentieel in de schil van de woning ........................................................................................ 11 6.1.1. Besparingspotentieel bij de vloer........................................................................................................ 11 6.1.2. Besparingspotentieel bij de gevel ....................................................................................................... 13 6.1.3. Besparingspotentieel bij het dak ......................................................................................................... 14 6.1.4. Kozijnen en beglazing .......................................................................................................................... 15 6.2. Besparingspotentieel op installatietechnisch gebied................................................................................. 16 6.2.1. PV-systeem .......................................................................................................................................... 16 6.2.2. Zonneboiler ......................................................................................................................................... 18 6.2.3. LED verlichting ..................................................................................................................................... 19 7. Overige maatregelen ......................................................................................................................................... 20 7.1. Ventilatie ................................................................................................................................................ 20 7.2. Reduceren sluipverbruik ........................................................................................................................ 20 7.3. C.V. waterzijdig inregelen en verlengen levensduur door vuilafscheider .............................................. 21 7.4. Radiatorfolie en leidingisolatie .............................................................................................................. 22 8. Conclusie/samengevat ...................................................................................................................................... 23

Disclaimer Deze keuring is een visuele inspectie (non destructief) en een momentopname. De non destructieve wijze van deze opname heeft zijn beperkingen. Voor gebreken die niet waarneembaar waren op het moment van het bezoek kan het Duurzaam Bouwloket niet aansprakelijk worden gesteld. Het doel evenals de aard en wijze van de visuele inspectie brengt met zich mee dat specialistische onderzoeken niet worden uitgevoerd, er geen metingen worden verricht, er geen berekeningen worden uitgevoerd en er geen onderdelen worden verwijderd, opgegraven etc. om achterliggende constructies te kunnen beoordelen. Deze rapportage is een energiebesparingsadvies en geen energielabel of bouwkundige keuring.

2

1. INTRO EN LEESWIJZER Beste bewoner van de gemeente Bodegraven-Reeuwijk, In opdracht van de gemeente Bodegraven-Reeuwijk heeft het Duurzaam Bouwloket vijf veel voorkomende woningtypen uit Reeuwijk (Ravensberg) doorgelicht op energieverbruik en besparingspotentieel. Uw woning komt grotendeels overeen met deze referentiewoning. Het kan zijn dat enkele maatregelen voor u minder of niet van toepassing zijn, omdat deze maatregelen door u al zijn uitgevoerd. Ook kan het zijn dat uw woning een uitbouw of extra verdieping heeft. Daardoor kunnen berekeningen iets anders uitvallen. Toch krijgt u met dit rapport een goede eerste indruk van de energiebesparende maatregelen die bij dit woningtype het meest effectief zijn. Mocht u op basis van dit rapport vragen hebben, wilt u meer informatie of weten hoe u dit rapport kunt vertalen naar uw eigen woning zodat u precies weet welke maatregelen voor u interessant zijn? Neem dan contact op met een adviseur van het Duurzaam Bouwloket. Deze gratis en onafhankelijke adviesfunctie wordt u door de gemeente Bodegraven-Reeuwijk aangeboden.

2. UITGANGSPUNTEN Aan de hand van het interview hebben wij een goed beeld gekregen van uw persoonlijke wensen en uw gebruikservaring van de woning. Bij het vormen van dit advies hebben wij rekening gehouden met de volgende zaken:  

   





U geeft aan dat u content bent met uw energierekening; U bent in uw stookpatroon redelijk bewust van uw gedrag en u heeft een klokthermostaat; - Overdag en ’s avonds stookt u op circa 20 graden Celsius, afhankelijk of u thuis bent; - Bij afwezigheid en ’s nachts stookt u op circa 16 graden Celsius; - U verwarmt de garage, de hal en de slaapkamers over het algemeen niet; De voorzijde van uw woning is georiënteerd op het noorden; ste De woonkamer en keuken bevinden zich op de 1 verdieping; U geeft aan dat u geen last heeft van vochtproblemen; In het verleden de volgende ingrepen zijn verricht aan de woning: - In alle buitenkozijnen is dubbele beglazing aangebracht op de beglazing bij de voordeur na; - U heeft in 2003 het dak laten isoleren met circa 63 mm dikke PIR hardschuim isolatieplaten met een R-waarde van 2,50 m2.k/W. (warmteweerstand); - De cv-ketel is in circa 2004 vervangen; U denkt dat u nog energie kunt besparen via gevelisolatie en glasvervanging. U denkt ook de energierekening te kunnen verminderen door zonnepanelen, maar zonnepanelen vindt u over het algemeen niet mooi; U bent bereid te investeren in duurzaamheidsmaatregelen, maar heeft hiervoor niet een bepaald budget in gedachten.

3

3. ALGEMENE GEGEVENS WONING Woningtype Bouwjaar Gezinssamenstelling Verbruik 2014-2015 3 Uw energieverbruik in m gas Uw energieverbruik in kWh Gemiddelde maandelijkse energielasten

1

: : :

Hoekwoning 1973 1 Volwassenen

: :

1.624 m per jaar 2.706 kWh waarvan 1.046 kWh hoog tarief en 1.004 laag tarief per jaar Circa € 138,- per maand (incl. BTW)

3

:

3.1. VERWACHTE ENERGIELASTEN OP BASIS VAN HISTORISCH VERBRUIK

Elektra + gas

Jaar

Gemiddeld per maand

Totale kosten over looptijd

Per jaar

1

2016

€ 138,00

€ 1.656,00

€ 1.656,00

2

2017

€ 142,14

€ 1.705,68

€ 3.361,68

3

2018

€ 146,40

€ 1.756,85

€ 5.118,53

4

2019

€ 150,80

€ 1.809,56

€ 6.928,09

5

2020

€ 155,32

€ 1.863,84

€ 8.791,93

6

2021

€ 159,98

€ 1.919,76

€ 10.711,69

7

2022

€ 164,78

€ 1.977,35

€ 12.689,04

8

2023

€ 169,72

€ 2.036,67

€ 14.725,71

9

2024

€ 174,81

€ 2.097,77

€ 16.823,48

10

2025

€ 180,06

€ 2.160,70

€ 18.984,18

11

2026

€ 185,46

€ 2.225,53

€ 21.209,71

12

2027

€ 191,02

€ 2.292,29

€ 23.502,00

13

2028

€ 196,76

€ 2.361,06

€ 25.863,06

14

2029

€ 202,66

€ 2.431,89

€ 28.294,95

15

2030

€ 208,74

€ 2.504,85

€ 30.799,80

In bovenstaande tabel is een prognose weergeven van de jaarlijkse energiekosten voor elektra en gas voor uw woning over de komende 15 jaar. In de tabel is uitgegaan van een prijsstijging van 3% per jaar. Uitgaande van bovengenoemde uitgangspunten zal u in de periode 2016-2030 in totaal voor circa € 30.799,80 aan energiekosten hebben betaald. Een doelstelling om 35% energie te besparen in uw woning is realistisch. Echter kijken wij naar de gehele rekening en gaan we er niet vanuit dat er iets in het vaste deel van de energierekening veranderd. Dit zou betekenen dat u nu 35% van € 30.799,80 zou kunnen investeren in energiebesparende maatregelen die binnen 15 jaar zijn terugverdiend. Uw theoretische investeringsbudget komt dan neer op circa € 10.780,-. Veel van de genoemde duurzaamheidsmaatregelen in dit rapport zijn tussen de 6 à 12 jaar terugverdiend. 3 Iedere m gas of kWh die u daarna bespaart is dus al winst voor uw portemonnee.

1

De gemiddelde maandelijkse energielasten zijn gebaseerd op de doorgegeven energielasten en het verbruik van 2014/2015.

4

4. BOUWKUNDIGE STAAT VAN DE WONING Om een goede indruk te krijgen van de bouwtechnische en installatietechnische mogelijkheden is een visuele inspectie gehouden van de woning. Gedurende deze visuele inspectie is van verschillende onderdelen de bouwtechnische staat geïnventariseerd.

Onderdeel

Opmerking

Fundering

Technische staat in orde. Voor zover zichtbaar zijn er geen verzakkingen en/of scheurvorming in de fundering en het opgaande werk geconstateerd.

Vloer/ kruipruimte

Betonvloer systeemvloer aanwezig, ongeïsoleerd. De hoogte van de kruipruimte is circa 40 a 45 centimeter. De bodem en de onderkant van de vloer zijn vochtig. Veel condens druppels aanwezig op de leidingen. Kruipruimte is in twee delen verdeeld.

Dakgoten/HWA/Riolering

Voor zover zichtbaar geen verstoppingen en/of gebreken geconstateerd en technisch in goede staat.

Ventilatie

De woning wordt geventileerd d.m.v. natuurlijke luchttoe- en afvoer via draaiende delen en uitzetramenen.

Algemeen

Begane grond Beton/metselwerk gevels

Het beton-, metselwerk en voegwerk vertonen geen gebreken en verkeren in redelijke tot goede ste conditie. Bij de zijgevel is er tot de 1 verdieping een klimop aanwezig.

Kozijnen, ramen en deuren

Begane grond geheel voorzien van houtenkozijnen. Alle kozijnen zijn voorzien van dubbele beglazing op de beglazing bij de voordeur na (enkele beglazing). Voor zover zichtbaar verkeren de kozijnen in goede conditie.

Diversen

Dubbeltarief draaischijfmeter van Siemens aanwezig. Hoogstwaarschijnlijk heeft deze meter geen terugloopblokkering.

5

1ste Verdieping Beton/metselwerk gevels

Kozijnen, ramen en deuren

Het beton-, metselwerk en voegwerk vertonen voor zover zichtbaar geen ste gebreken en verkeren in redelijke tot goede conditie. Op de zijgevel van de 1 verdieping is er nog wel wat uitgroei van een klimop aanwezig. Verdieping geheel voorzien van houtenkozijnen. Alle kozijnen zijn voorzien van dubbele beglazing. Bij de woonkamer is er een ruit (aan de onderzijde) lek. Tevens aan de achterzijde houtrot aanwezig en verkeert het schilderwerk in matige conditie. Dit voornamelijk door de oriëntatie van de woning. U was al van plan dit op korte termijn te vervangen. Aan de voorzijde verkeren de kozijnen en het schilderwerk nog in redelijke / goede conditie.

2de Verdieping Metselwerk gevels

Het metselwerk en voegwerk vertonen voor zover zichtbaar geen gebreken en verkeren in redelijke conditie. Aan de achtergevel wel wat scheurvorming aanwezig in het voegwerk.

Gevelbekleding

De gevel van de verdieping is tevens aan de voorzijde voorzien van horizontaal geplaatste houten delen, gelijk met de boeidelen. De delen verkeren voor zover zichtbaar in goede conditie.

Dak / boeidelen

Het dak van de woning is in 2003 geïsoleerd met circa 63 mm dikke PIR hardschuim isolatieplaten met een R-waarde van 2,50 m2.k/W. (warmteweerstand). Daarnaast zijn de boeidelen voor zover zichtbaar, ook in goede staat.

Kozijnen en ramen

2 verdieping geheel voorzien van houtenkozijnen en alle kozijnen zijn voorzien van dubbele beglazing. Voor zover zichtbaar verkeren de kozijnen in redelijk/goede conditie.

Diversen

CV-ketel: Nefit Smartline HRC 24/CW4, uit 2004 aanwezig. De CV-ketel heeft een comfort warmte klassse 4.

Badkamer

Technisch in goede staat. Voor zover zichtbaar geen gebreken geconstateerd. Ventilatiepunt aanwezig.

de

6

5. INFRAROODOPNAME VAN DE WONING Een zeer goede manier om bij een woning te zien waar warmteverliezen en koudebruggen zitten is aan de hand van thermografische foto’s (infraroodfoto’s). Thermografische foto’s laten door middel van kleuren op foto’s zien welke temperatuur de plekken in en rondom de woning hebben. Hieronder is een overzicht te zien van een aantal infrarood foto’s van uw woning. Naast elke foto staat een temperatuurstaat die aangeeft welke kleur welke temperatuur heeft. Gedurende het nemen van de foto’s was er een buitentemperatuur van circa 13 graden Celsius. De binnentemperatuur bedroeg circa 22 graden Celsius. Voor en tijdens de opname was het wisselend bewolkt en zonnig, zie naastliggende foto. Wanneer de zon op de woning schijnt geeft dit over het algemeen een vertekend beeld en hier zal rekening mee moeten worden gehouden.

Op de onderstaande foto’s ziet u dat de radiatoren van de slaapkamers. Beide radiatoren hebben een mooie gelijkmatige warmteafgifte richting de ruimtes. De temperatuur van de radiatoren in de woning die werden verwarmd hadden een temperatuur van circa 40 à 50 graden Celsius. Door de warmtestraling van de radiator wordt ook de binnenzijde van de muur opgewarmd. Dit is warmte die verloren gaat in de massa en tevens warmte naar buiten afgeeft. Om de warmtestraling richting uw buitenmuur te minimaliseren kunt u radiatorfolie toepassen. Het toepassen van radiatorfolie heeft het meeste effect bij radiatoren die regelmatig aan staan.

Op de onderstaande foto’s is het leidingwerk van het verwarmingssysteem te zien. Er gaat warmte verloren tijdens het transport van het warme water naar de radiatoren. Door het leidingwerk te isoleren in onverwarmde ruimtes of ruimtes waar u weinig aanwezig bent of verwarmt, kunt u het warmteverlies tijdens het transport minimaliseren. Bij u zijn de leidingen in de garage en in de tuinkamer interessant om te isoleren. Belangrijk bij het aanbrengen van isolatiekokers is dat deze goed op elkaar aansluiten. Wanneer de isolatie niet goed op elkaar aansluit ontstaan er alsnog warmtelekken en dat is zonde van het verrichte werk. Om openingen tussen de isolatiekokers zoveel mogelijk te voorkomen kunt u deze in de benodigde vorm snijden (inkepingen) en de overgangen voorzien van speciale isolatie / bandage tape.

7

Op de onderstaande foto’s is de naad en kierdichting rondom de kozijnen te zien. Over het algemeen valt te concluderen dat de naad en kierdichting rondom de kozijnen en de gevelconstructie van de woning redelijk goed is. Er gaat nauwelijks warmte verloren rondom de kozijnaansluitingen op de gevelconstructie.

Op onderstaande foto is duidelijk het verschil te zien met het plafond/geïsoleerde dak, de binnenwand en de buitengevel. De ongeïsoleerde buitengevel is circa 2 a 3 graden Celsius kouder dan de binnenwand en het plafond/geïsoleerde dak.

Op de onderstaande foto’s is te zien dat de naad- en kierdichting van de draaiende delen in het kozijn van slaapkamers en de keuken (rechterfoto’s) niet helemaal optimaal is. Het kan zijn dat het rondgaand rubberen kaderprofiel iets verouderd is of niet helemaal meer goed aansluit. Wij adviseren om de kaderprofielen te controleren en wanneer deze niet goed meer functioneert te vervangen. Door nieuwe rondgaand rubberen kaderprofielen te plaatsen/vervangen of de aansluitingen te verbeteren kan koude infiltratie en warmteverlies geminimaliseerd worden. Let hierbij tevens op de onderlinge hoekaansluitingen.

8

Op de onderstaande foto’s is de koude infiltratie bij de schuifdeuren en de achterdeur te zien. De koude infiltreert bij de schuifdeuren voornamelijk aan de linker bovenzijde en tussen de deuren(zie linkerfoto’s). Deze koude infiltratie is te minimaliseren door tochtstrips te plaatsen/vervangen en beter aan te laten sluiten. Op de rechterfoto’s is te zien dat er bij de achterdeur ook kou infiltreert, voornamelijk aan de bovenzijde en in de hoeken. Dit zal in de winter nog erger zijn. Door de rubberen kaderprofielen te vervangen en beter op elkaar aan te laten sluiten kunt u deze koude infiltratie minimaliseren. Bij de deur zou de infiltratie tevens verminderd kunnen worden door aan de boven- en onderzijde een extra sluiting (een raamboompje) te plaatsen, hierdoor sluit de deur over het algemeen beter tegen de rubberen kaderprofielen en voornamelijk in de hoeken.

In de hal op de begane grond heeft u een klapdeur. Door aan de onderzijde een extra tochtstrip (borstel) te plaatsen kan u de kou vanuit de hal verminderen.

9

Op de onderstaande foto’s ziet u de voorkant van de woning. Er lijkt veel warmte verloren te gaan bij de keukendeur. Dit komt gedeeltelijk door stond daarvoor even open, maar tevens doordat deze warmte blijft hangen onder het overstek bij het balkon. Hierdoor lijkt er nog meer warmte verloren te gaan dan dat er daadwerkelijk verdwijnt. Er verdwijnt tevens warmte bij de garagedeur en bij de voordeur. Deze warmte blijft tevens gedeeltelijk onder het overstek hangen. Maar hier hebben de deuren nog niet open gestaan. De warmte verdwijnt hier voornamelijk doordat de garagedeur niet goed aansluit, wat verouderd is en niet geïsoleerd. De voordeur en de ruit ernaast is van enkele beglazing waardoor veel warmte verloren gaat. Dit is duidelijk op de rechterfoto te zien. U heeft wel aangegeven de begane grond en garage normaal niet zoveel te verwarmen als tijdens de opname. Tevens is ook op de foto’s te zien dat er warmte verloren gaat via de gevel.

Op de onderstaande foto’s ziet u de achterkant van de woning. Er zijn op de foto’s geen vreemde vertekeningen te zien. Wel is er op de rechterfoto ter plaatse van de kledingkamer te zien dat er warmte via de gevel verloren gaat. Dit is ter plaatse van de radiator en de warmtestraling richting de gevel is duidelijk te zien.

10

6. BESPARINGSPOTENTIEEL Aan de hand van het interview en de visuele inspectie kan er een goed beeld worden gemaakt van welke ingrepen voor uw woning het meest interessant kunnen zijn. Tijdens de visuele inspectie zijn een aantal punten naar voren gekomen waar mogelijk besparingspotentieel zit. Dit betreft de volgende onderdelen:   

Besparingspotentieel in de schil van de woning (besparen van energie): o Besparingspotentieel bij de vloer, gevel en dak; Besparingspotentieel op installatietechnisch gebied (opwekken energie): o Besparingspotentieel ZON pv & ZON thermisch. Overige maatregelen o Ventilatie; o Reduceren sluipverbruik; o C.V. waterzijdig inregelen; o Radiatorfolie en leidingisolatie;

Bovengenoemde onderdelen worden in de volgende paragrafen toegelicht.

6.1. BESPARINGSPOTENTIEEL IN DE SCHIL VAN DE WONING 6.1.1. BESPARINGSPOTENTIEEL BIJ DE VLOER De begane grondvloer van de woning is niet geïsoleerd. De bodem van de kruipruimte is ook niet geïsoleerd. De onderkant van de begane grondvloer en de bodem van de kruipruimte zijn nat/vochtig. Door de vloer te isoleren valt er een verbetering in het comfort te behalen en wordt koude infiltratie en afkoeling van de vloer door koude uit de kruipruimte geminimaliseerd. Door te isoleren direct tegen de onderkant van de vloer zou u thermisch gezien het beste resultaat boeken. Echter, de hoogte van de kruipruimte is circa 40 a 45 centimeter. Conform de arbo is voor uitvoerende bedrijven de minimale werkhoogte om tegen de onderkant van de vloer te isoleren circa 50 centimeter. Isolatie tegen de onderkant van de vloer zal dus hoogstwaarschijnlijk niet mogelijk zijn om door een isolatiebedrijf te laten uitvoeren. Dit is jammer want qua comfort levert juist isolatie direct tegen de onderzijde van de vloer het beste rendement op. U zou nog een isolatiebedrijf kunnen navragen of zij in uw situatie het werk kunnen uitvoeren (isolatie direct tegen de onderzijde van de vloer). Isolatie tegen de onderzijde van de vloer levert in de praktijk vaak een temperatuurverbetering van circa 1 a 2 graden Celsius op kijkende naar een vóór en na situatie.

Een mogelijkheid voor uw woning zou kunnen zijn om een bodem afsluitende laag aan te brengen op de bodem van de kruipruimte. Hierbij kunt u kiezen uit echte ‘’natuurlijke’’ schelpen, kunststof (EPS) isolatiechips of korrels. Het werkingsprincipe van de materialen is hetzelfde. Vocht wat uit de bodem verdampt en condenseert in de isolatielaag op de bodem. Hierdoor wordt de luchtlaag boven de isolatielaag droger waardoor u ook drogere lucht krijgt in huis. Voor het verwarmen van drogere lucht is minder energie nodig dan voor vochtigere lucht.

11

Het voordeel van het inblazen van een bodem afsluitende laag is dat door de lagere luchtvochtigheid (dampspanning) in de kruipruimte het leidingwerk minder wordt aangetast en de levensduur hiervan wordt verlengd. Belangrijk aandachtspunt is dat voordat u bodemisolatie laat aanbrengen al het leidingwerk laat inspecteren en indien nodig vervangen. Dit omdat leidingwerk in de toekomst slecht bereikbaar zal zijn voor eventueel onderhoud doordat de kruipruimte gevuld zal zijn met de bodemisolatie. Met bodemisolatie wordt het probleem van veel vocht in de bodem niet weggenomen, maar wordt de overlast/hinder wel geminimaliseerd. Afbeelding hiernaast geeft een schematische weergave van de werking van bodemisolatie. Normaliter verdampt vocht uit de bodem en vind condensatie van dit vocht veelal plaats tegen de zijkanten van de fundering en onderkant van de vloer. Door het aanbrengen van een bodem afsluitende isolatielaag zal vocht verdampen in de laag met schelpen waardoor de luchtlaag boven de schelpen droger zal worden. Hierdoor hebben bewoners voornamelijk minder overlast van vocht in huis. Wanneer de luchtlaag boven de schelpen groot is en er goed geventileerd wordt in de kruipruimte dan is het thermisch isolatie effect van bodemisolatie minimaal. De vloer zal namelijk evengoed blijven afkoelen door ventilatie onder de vloer. Bij u konden we niet duidelijk zien of uw kruipruimte (goed) wordt geventileerd. Kostenindicatie bodem afsluitende laag (bodemfolie of isolatiechips) Kruipruimte aanwezig? Ja, hoogte bedraagt circa 40 a 45 cm Type vloer: : Betonvloer, ongeïsoleerd Vloeroppervlak: : Circa 60 m2 Mogelijke maatregel : Aanbrengen bodem afsluitende laag (inblazen kunststof isolatiechips of aanbrengen bodemfolie) Indicatie kosten : +/- € 1.260,- bij kunststof isolatiechips (schelpen) +/- € 300,- bij bodemfolie (doe het zelf) Voor en nadelen van bodemisolatie met isolatiechips - Reductie van de dampspanning (vocht) en minder last van muffe lucht in en vanuit de kruipruimte; - Levensduur van het leidingwerk neemt toe doordat het leidingwerk minder wordt aangetast door het vocht; - Bij kunststof isolatiechips is het leidingwerk onder de vloer minder goed toegankelijk. Je kunt er wel nog doorheen waden. Bij echte (natuurlijke) schelpen is dit niet het geval. Onderhoudswerkzaamheden voor een loodgieter zijn bij kunststof en echte schelpen dus lastig uit te voeren. Voor het aanbrengen van een bodem afsluitende laag is het aan te bevelen eerst de technische staat van het leidingwerk te laten inspecteren; - Een laag van 30 centimeter EPS isolatiechips heeft een R-waarde (isolatiewaarde) van circa 2,5 Dit is vrij hoog. In principe is bodemisolatie er primair voor bedoeld om de overlast van vocht te minimaliseren. Wanneer de isolatiechips vrij dicht tegen de onderzijde van de vloer komen te liggen is een stijging in vloertemperatuur te verwachten van circa 1 graad Celsius. Dit is natuurlijk niet gigantisch veel, maar kan wellicht net het gevoel verbeteren van koud naar redelijk comfortabel; Bij uw fundering zal er waarschijnlijk een doorgang gecreëerd moeten worden tussen de verschillende kruipruimte gedeeltes van uw woning. Eventuele mogelijkheden kunnen zijn een doorgang creëren in de fundering (uithakken), een gat graven onder de fundering door of een doorgang / kruipluik creëren via de vloer. De aanpak en prijs kunnen verschillen per bedrijf en zijn tevens woning en bewoner afhankelijk. Overleg dit van te voren goed met het uitvoerende bedrijf. In uw geval heeft het niet de voorkeur een bodemafsluitende laag aan te brengen aangezien zich op de begane grond de garage, de entree en de hal bevinden en deze over het algemeen niet worden verwarmd en u geen last heeft van een hoge luchtvochtigheid in de woning. Wanneer u ste dit wel merkt kunt u altijd nog bodemisolatie overwegen al heeft vloerisolatie de voorkeur. Aangezien u de 1 de en 2 verdieping wel verwarmd is spouwmuurisolatie interessanter.

12

6.1.2. BESPARINGSPOTENTIEEL BIJ DE GEVEL Vanaf 1975 werd het in Nederland pas verplicht (bouwbesluit) om woningen te isoleren. Uw woning had dus geen gevelisolatie als we puur kijken naar het bouwjaar van de woning. U gaf aan dat u een offerte heeft opgevraagd om de spouw te isoleren met HR++ EPS parels. Tevens heeft het isolatiebedrijf dat bij u langs is geweest al een endoscopisch onderzoek gedaan naar de aanwezigheid van een isolatiemateriaal, de dikte en eventuele vervuiling in de spouw. U heeft aangegeven de klimop bij de zijgevel zelf te verwijderen voor de isolatiewerkzaamheden. Hieronder geven wij de kosten die door het isolatiebedrijf worden gerekend om de bestaande spouw te isoleren. In uw situatie is het isoleren van de gevel zeer interessant, omdat u relatief veel 2 geveloppervlakte heeft en de verdiepingen voor een groot deel verwarmd . Maatregel Aantal vierkante meters volgens offerte Kosten volgens offerte(incl. BTW)

: Isoleren van gevel met HR++ EPS parels : +/- 100 m2 : +/- € 1.338,-

Onderstaand vindt u een omschrijving van de verschillende meest toegepaste materialen die er zijn.

2

1.

PUR: PUR is de afkorting voor polyurethaan en is een synthetisch isolatiemateriaal. Dat wil zeggen dat het een verfproduct is met kunstharsen als basisgrondstof. Het is mogelijk om PUR als vloeibare stof in de spouwmuur te spuiten. Op het moment dat de vloeistof in de spouw terecht is gekomen zal het langzaam uitharden en uitzetten zodat alle naden en kieren goed worden afgedicht. PUR isolatie heeft een hoge isolatiewaarde en is goed bestendig tegen vocht. Daarnaast is het redelijk brandwerend en zorgt het voor een redelijk geluidisolatie. Na het isoleren met PUR kan er een rare geur hangen in de woning. Belangrijk is dat u de dagen erna goed ventileert in de woning zodat de geur de woning uit kan trekken. Wij adviseren u 24 uur na het isoleren niet in de woning te verblijven in verband met de vrijkomende dampen in het uithardingsproces. Dit is bijvoorbeeld in Amerika verplicht.

2.

EPS – isolatieparels: Dit zijn kleine piepschuim parels. Samen met een speciale lijm worden de EPS - isolatieparels vermengd de spouwmuur in gespoten. Als het isolatiemateriaal is uitgehard vormt er zich een massieve piepschuim plaat in de spouw die niet kan inzakken. Daarnaast dicht het isolatiemateriaal goed alle naden en kieren af. De isolatiewaarde van EPS - parels is hoog en daarmee zorgt het er voor dat de warmte goed binnen blijft. Naast de goede isolatiewaarde zijn de parels ook licht van gewicht, goed bestand tegen vocht en redelijk brandwerend. Bij deze vorm van isoleren is het materiaal niet geheel duurzaam. EPS (piepschuim) is daarnaast goed recyclebaar.

De terugverdientijd is o.a. afhankelijk van de mate van reeds toegepaste isolatiemaatregelen, oriëntatie van de woning, stookgedrag etc.

13

3.

Biofoam: Deze isolatieparel is de eerste composteerbare geëxpandeerde polystyreen met de kenmerken en eigenschappen die u kunt vergelijken met die van EPS parels. Biofoamparels zijn gemaakt uit plantaardig restmateriaal en is volledig biologisch afbreekbaar (Cradle to cradle). Op het gebied van duurzame isolatieproducten staat dit product bekend als één van de meest duurzaamste. Bij het produceren van biofoamparels is tevens maar een zeer geringe hoeveelheid fossiele energie nodig. Voordelen van de biofoam parels is het feit dat ze goed bestand zijn tegen vocht, temperatuurwisselingen, schimmelvorming, vraat door ongedierte en inzakken. Nadeel is echter wel dat het iets duurder is dan de normale EPS. Economisch gezien is de normale EPS parel dus iets voordeliger.

4.

Minerale wol: Minerale wol is een andere benaming van 2 soorten isolatiemateriaal. Dit zijn namelijk glaswol en steenwol. Zoals de namen als zeggen zijn dit minerale wollen die gesponnen zijn uit glas of uit steen. De wol wordt net als bij EPS - parels in de spouw geblazen en heeft een hoge isolatiewaarde. De inblaaswol lijkt op wit katoen. Naast de hoge isolatiewaarde zijn steen en glaswol vlokken ook goed bestand tegen geluid, vocht en brand. Glaswol isoleert beter dan steenwol. Steenwol heeft echter een iets betere geluidsisolerende werking vanwege de hogere massa per m3. Vroeger had men veel kritiek op isolatie met minerale wol omdat er na verloop van tijd veel klachten waren over ingezakt isolatiemateriaal. Tegenwoordig is dit niet meer het geval omdat de materialen dusdanig zijn doorontwikkeld dat ze geheel waterafstotend zijn. Kiest u het zekere voor het onzekere dan raden wij u toch aan om een isolatiemateriaal te kiezen die een massieve plaat vormt in uw spouw.

6.1.3. BESPARINGSPOTENTIEEL BIJ HET DAK U heeft aangegeven dat het platte dak van de woning in 2003 geïsoleerd met circa 63 mm dikke PIR hardschuim isolatieplaten met een R-waarde van 2,50 m2.k/W. (warmteweerstand). Dit komt overeen met de infraroodfoto’s, waarbij de onderzijde van het dak circa 21 graden Celsius is (binnentemperatuur). Uw dakoppervlakte bedraagt circa 60 vierkante meter. Extra investeringen op het gebied van dakisolatie zullen niet opwegen tegen de (kleine) comfortverbeteringen en energiewinst. Qua investering raden wij het dan ook aan om de meer interessantere maatregelen eerst te bekijken.

14

6.1.4. KOZIJNEN EN BEGLAZING Beglazing Gedurende de opname kwam naar voren dat er aan de achterzijde van de woonkamer beglazing lek was. Het kozijn, voornamelijk de glaslatten, verkeren tevens in matige conditie. U kunt energie besparen wanneer u de lekke beglazing laat vervangen voor HR++beglazing. De kosten voor het vervangen van beglazing voor bijvoorbeeld HR++ beglazing komen neer op circa € 140,- per m2. De beglazing bedroeg circa 1,0 m2. Dit komt neer op ongeveer € 140,- voor het vervangen van de beglazing. Kozijnen Daarnaast is het uiteraard ook mogelijk om het kozijn geheel te vervangen. Hierbij geven wij een indicatie voor het vervangen van dit kozijn. Wij zijn qua vierkante meters uitgegaan van het gehele kozijn inclusief de schuifdeuren, circa 14,3 vierkante meter. De kosten voor het vervangen van de houten kozijnen komt neer op circa € 825,- per m2. Dit geeft een totaal van circa € 3 11.780,- voor het vervangen van het houten kozijn. Voordeur Gedurende de opname kwam naar voren dat er bij de voordeur veel warmte verloren gaat. In verband met inbraakveiligheid en energiebesparing is het aan te raden om de voordeur en de beglazing er naast te vervangen voor een nieuwe (isolerende) voordeur en isolerende beglazing. Let hierbij tevens op eventuele kierdichtingen en de onderlinge aansluitingen. De kwaliteit en bedragen van voordeuren kunnen erg verschillen en zijn tevens afhankelijk van uw wensen en het hang- en sluitwerk. In dit advies zijn we uitgegaan van een nieuwe voordeur en beglazing voor circa € 750,-, maar dit is erg afhankelijk van uw wensen. Het is aan te raden om verschillende offertes aan te vragen.

Let bij het vervangen van de kozijnen, ramen, deuren en beglazing ook op de ventilatiemogelijkheden. Het is vaak mogelijk om ventilatieroosters aan te brengen, hierdoor is het mogelijk continu te ventileren zonder de inbraakveiligheid te verminderen.

3

De kosten zijn een indicatie en inclusief verwijderen en afvoeren oude kozijnen, plaatsen nieuwe kozijnen, plaatsen isolerende beglazing en panelen en hang- en sluitwerk, excl. steigerwerk.

15

6.2. BESPARINGSPOTENTIEEL OP INSTALLATIETECHNISCH GEBIED Naast maatregelen in de schil van de woning zijn er ook diverse maatregelen mogelijk op installatietechnisch gebied. Op basis van de visuele inspectie zijn de volgende installatietechnische maatregelen goed toepasbaar:  

PV-systeem (zonnepanelen); Zonneboiler (zonnecollectoren);

6.2.1. PV-SYSTEEM Op basis van de huidige situering van de woning is een PV - systeem een goede optie op het platte dak van de o woning. De achtergevel is georiënteerd op het zuiden(195 ). Op basis van de huidige situering van de woning heeft een PV-systeem bijna een ideale oriëntatie van een dak pal op het zuiden (maximale jaarlijkse zoninstraling). Een voordeel met een platdak is dat de zonnepanelen ideaal geplaatst kunnen worden richting het zuiden. Doordat het systeem het jaarlijkse maximum aan zoninstraling kan opvangen maakt dit een investering in zonnepanelen interessanter. Uw energieverbruik voor elektriciteit bedroeg circa 2.050 kWh. Met uw dak kunt u waarschijnlijk genoeg energie opwekken om te voorzien in uw totale elektriciteitsbehoefte. Het is overigens altijd aan te bevelen niet meer op te wekken dan je eigen elektriciteitsverbruik. Voor je elektra overschot ontvang je namelijk ‘’slechts’’ de kale stroomprijs van 5 a 6 eurocent per kWh. Voor een systeem met meer dan 3 panelen moet wel een nieuwe groep worden aangemaakt en daarnaast zou beoordeeld moeten worden of de draagconstructie het gewicht van de panelen aankan. Hoogstwaarschijnlijk geeft dit geen problemen echter is het altijd goed om even door de installateur / constructeur na te laten berekenen. De levensduur van de zonnepanelen is langer dan 25 jaar. Vermogen Het vermogen van een zonnepaneel wordt uitgedrukt in Wattpiek. Dit is het maximaal vermogen dat het paneel kan opwekken. Een standaard paneel (vandaag de dag) is 250 Wattpiek en heeft een afmeting van 1 x 1,65 meter. Deze kan liggend of staand worden geplaatst. De jaarlijkse energie opbrengst van een paneel o georiënteerd op het zuiden (180 ) in een hellingshoek van circa 36 graden is circa 225 kWh per jaar. Een installateur kan eventueel voor u uitwerken hoeveel panelen er maximaal op uw dak geplaatst kunnen worden. Kosten en opbrengsten De kostprijs van een zonnepanelen systeem wordt door installateurs vaak uitgedrukt in een prijs per Wattpiek vermogen. Dit is een all-inclusief prijs (panelen, omvormer, kabels, ballast, installatie etc.) De kostprijs van een zonnepaneel varieert per aanbieder. Er zijn namelijk verschillen in merk (kwaliteit) panelen en omvormer, garanties en certificeringen van de installateur. Voor systemen van particulieren komen wij in de praktijk prijzen tegen variërend van 1,40 en 1,80 per Wattpiek. Bij grotere systemen soms nog iets lager. Een systeem met micro omvormers (optimizers) is iets duurder maar geeft daarentegen wel een hoger rendement. 1 paneel van 250 Wattpiek geïnstalleerd vermogen komt uit op ongeveer € 350,- á € 450,-. Een belangrijk aandachtspunt in uw situatie is dat wanneer u zonnepanelen overweegt het belangrijk is om rekening te houden met schaduwvorming van de schoorstenen, dakdoorvoeren of schaduw van bomen etc. Wanneer één zonnecel van een paneel in de schaduw ligt kan deze het gehele rendement van alle panelen negatief beïnvloeden. Een in serie geschakeld systeem werkt namelijk op de opbrengst van de laagste cel. Wanneer er sprake is van veel schaduwvorming zou gekozen kunnen worden voor een systeem met microomvormers of optimizers. Ieder paneel heeft dan een eigen micro omvormer of optimizers (in plaats van 1 grote omvormer voor de gehele serie zonnepanelen). Door de micro omvormer / spanningsoptimizers wordt dus niet de hele serie negatief beïnvloed wanneer een zonnepaneel in de schaduw ligt.

16

Wij zijn in deze berekening uitgegaan van 9 panelen i.v.m. het huidige elektraverbruik. Met 9 panelen (2250 Wattpiek vermogen) georiënteerd op het zuiden, waardoor de maximale jaarlijkse zoninstraling, wekt u circa 2.025 kWh per jaar op, oftewel circa € 445,-. Hierbij zijn wij uitgegaan van een gemiddeld energietarief van circa € 0,22 voor iedere opgewekte kWh. Op uw totale energierekening houdt dit een besparing in van circa 27%. De opwekking van 2025 kWh is een besparing van circa 99% van het door u doorgegeven elektraverbruik van 2.050 kWh per jaar. Wanneer u van plan bent zonnepanelen te laten plaatsen kan een installateur een gerichter legplan maken, de draagconstructie beoordelen en de verschillende opties en wensen bij elkaar brengen. In het onderstaande overzicht ziet u een keuzelijst voor de omvang van een systeem. De gemiddelde 4 terugverdientijd van een zonnepaneel ligt rond de 10 jaar voor een particuliere woningeigenaar. Hierbij is rekening gehouden met het vervangen (kosten) van de omvormer binnen 10 jaar voor één systeem. Het rendement wat u pakt op de investering ligt gemiddeld op 10%. Als u dit vergelijkt met bijvoorbeeld geld op een spaarrekening kunnen we concluderen dat zonnepanelen een rendabele investering zijn. Daarnaast is het natuurlijk prachtig als u zelf uw eigen duurzame energie kunt opwekken en minder afhankelijk kunt zijn van de grote energiemaatschappijen.

PV-systeem aantal Omvang installatie panelen (in Watt Piek) 3 panelen 750 WP 6 panelen 1500 WP 9 panelen 2250 WP 12 panelen 3000 WP

kosten indicatie € 1.350,00 € 2.700,00 € 4.050,00 € 5.400,00

De prijs die wordt weergeven als kosten indicatie in het overzicht is de turn-key prijs inclusief BTW. Door gezamenlijke inkoop met een grote groep particulieren kan deze prijs veelal nog een stuk omlaag. Het is dus interessant om gezamenlijk met bijvoorbeeld uw buren of buurtbewoners dit in te kopen. Dit zal er voor zorgen dat de terugverdientijd en het rendement op uw investering nog gunstiger wordt.

Subsidie / BTW teruggave Er is geen subsidie voor zonnepanelen beschikbaar. U kunt wel gebruik maken van een speciale regeling voor BTW teruggave. Dit zal de terugverdientijd van het systeem aanzienlijk verkorten. Veel installateurs kunnen u helpen in dit traject. Bij de keuze van uw uiteindelijke installateur / leverancier is het belangrijk te letten op de verschillen in kwaliteit panelen, omvormers, garanties en certificeringen van het bedrijf.

4

De terugverdientijd verschilt per situatie. Dit is onder andere afhankelijk van de oriëntatie, energietarief, hellingshoek, omvormer, rendement van het paneel, schaduwvorming op het paneel et cetera.

17

6.2.2. ZONNEBOILER De huidige CV– ketel bestaat uit een Nefit Smartline HRC 24/CW4 uit 2004 met een ‘’Comfort Warmte’’ klasse van 4. Deze ketel heeft een hoog rendement (HR) en is niet geschikt om een zonnecollector op aan te sluiten. Om een zonneboiler te kunnen aansluiten op de ketel dient er een speciale aansluitset te worden aangeschaft en geplaatst. Kijkend naar de economische levensduur van een ketel (gemiddeld 15 jaar) valt te concluderen dat de ketel nog circa 3 jaar mee kan. Dit verschilt uiteraard per ketel. Het is nu dan ook nog niet aan te raden om een zonneboiler aan te sluiten op de huidige CVketel. Mocht u in de toekomst de ketel gaan vervangen dan adviseren wij u een HR combiketel aan te schaffen. Er zijn hier veel energie efficiënte ECO modellen van op de markt. Zeer belangrijk is dat u deze ook waterzijdig laat inregelen wanneer u een nieuwe ketel plaatst. Het is namelijk zonde als uw nieuwe ketel met 107% rendement door slechte afstelling niet meer dan 90% zou halen en bepaalde ruimten en radiatoren niet gelijkmatig of goed warm worden. In hoofdstuk 7.3 wordt meer verteld over het waterzijdig inregelen. Belangrijk aandachtspunt bij de keuze van uw ketel (in de toekomst) is het vermogen van de ketel en de CW waarde. Bij een te hoog vermogen zal de ketel namelijk in het voor- en naseizoen veel aan en afslaan. Dit verlaagt het rendement. Laat uw installateur berekenen welk vermogen ketel voor uw situatie geschikt is. De CW waarde staat voor ‘’Comfort Warmte’’ klasse. De klasse geeft aan hoeveel water per minuut tegelijk je CVketel kan leveren voor verschillende doeleinden. Aan de hand van uw gebruikersgedrag en warm water behoefte wordt door de installateur geadviseerd welke ketel voor u het meest geschikt is. De CW waarde is van toepassing op de CV-ketel, boiler en geiser. De verdeling in waarden ligt tussen de 1 (laag comfort) en 6 (hoog comfort). Daarnaast adviseren wij u een ketel te kiezen die geschikt is om een zonneboiler op aan te sluiten. Dit kunt u herkennen aan het NZ (Naverwarming Zonneboiler) teken op de gaskeur sticker van de ketel. Bijna alle moderne CV-ketels zijn geschikt voor aansluiting van een zonneboiler systeem. Een zonneboiler zet de warmte van de zon om in warm water. Een zonneboiler installatie bestaat globaal gezien uit één of meerdere zonnecollectoren, een voorraadvat en een circulatiepomp. Op het moment dat er warm tapwater nodig is binnen uw woning, zal eerst het warme water uit het buffervat van de zonneboiler worden gebruikt voordat de CV –ketel aan hoeft te slaan. Op het moment dat het buffervat van de zonneboiler leeg is, dan zal de CV –ketel aanslaan wanneer er warmtevraag is binnen de woning. In de zomer kunt u gemakkelijk temperaturen van 70 graden Celsius bufferen. In de winter is dit uiteraard een stuk lager, maar ook hier kan bij volle zoninstraling een temperatuur van bijvoorbeeld 15 á 25 graden worden opgewekt. Dit hangt af van het type systeem dat u toepast, maar ook van de soort collectoren. Er zijn namelijk vlakke plaat collectoren en vacuümbuiscollectoren. De vacuümbuiscollectoren kunnen bij weinig zoninstraling door het vacuüm een hogere temperatuur opwekken dan de vlakke plaat collectoren, maar zijn in aanschaf ook weer iets duurder. In uw woonsituatie en gezinssamenstelling zou een vlakke plaat collector voldoende zijn. Kijkend naar uw leefsituatie en huishouden zou een zonneboiler installatie voor uw woning een minder interessante investering zijn in vergelijking met zonnepanelen. In onderstaand overzicht ziet u een kostenindicatie en terugverdientijd weergeven voor uw situatie uitgegaan van alleen een zonneboiler systeem voor warm tapwater. Mogelijke maatregel Indicatie kosten Indicatie terugverdientijd Opmerking

: : : :

Zonneboiler voor alleen warm tapwater +/- € 2.200,00 ( voorraadvat van 120 liter en 2,5m2 collector oppervlak) +/- 18 jaar Terugverdientijd is afhankelijk van het warmwaterverbruik. Bij een huishouden dat veel warm water verbruikt heeft u een hogere besparing en is de investering ook sneller terugverdiend.

18

6.2.3. LED VERLICHTING In uw woning heeft u op verschillende plaatsen gloeilampen of halogeenverlichting. Op foto ziet u de gloeilamp (1x15 Watt) in de woonkamer. Een groot deel van de energie bij gloeilampen en halogeenverlichting wordt omgezet in warmte. In uw situatie zou het aantrekkelijk zijn om deze te vervangen door LED verlichting. Gezien het vermogen van een LED lamp (circa 1,5 Watt) ten opzichte van een reguliere gloeilamp (15 Watt) kunt u hierdoor veel besparen op uw energierekening. Onderstaande schetsen wij een voorbeeld van de kosten en terugverdientijd bij vervanging van de bestaande gloeilamp voor een LED lamp. Des te meer branduren en Wattage de verlichting heeft des te interessanter het wordt. Met onderstaande berekening heeft u een beeld hoe u een berekening kunt maken om het verbruik van de verlichting te achterhalen. Uitgaande van gemiddeld verbruik van 1 branduur per dag zou de gloeilamp (15 Watt) het volgende aan energie verbruiken: 1 x 365 = 365 uur per jaar x 15 Watt = 5.475 Watt uur = 5,48 kWh 5,48 kWh x € 0,22 cent = € 1,20 verbruikskosten per jaar per lamp bij een gem. verbruik van 1 uur per dag. U gaf aan de lamp gemiddeld circa 4 per dag aan te hebben. Dit resulteert in een verbruik van circa 21,9 kWh per jaar en € 4, 82 verbruikskosten. Uitgaande van gemiddeld 1 branduur per dag zou de LED lamp het volgende aan energie verbruiken: 1 x 365 = 365 uur per jaar x 1,5 Watt = 547,5 Watt uur = 0,55 kWh 0,55 kWh x € 0,22 cent = € 0,12 verbruikskosten per jaar per lamp bij een gem. verbruik van 1 uur per dag. Bij gemiddeld 4 branduren per dag komt dit op een verbruik van 2,2 kWh per jaar en € 0,48 verbruikskosten. De kosten voor een led-lamp kunnen erg verschillen per lamp. Dit is erg afhankelijk of deze dimbaar is, de vorm, de fitting etc. Een led-lamp is verkrijgbaar vanaf ca. € 3,50 per lamp en een nieuwe halogeenlamp is verkrijgbaar vanaf circa € 1,00 per lamp. Echter gaan led-lampen gemiddeld veel langer mee en kunnen de ledlampen ook beter tegen aan- en uit schakelen. Bij bovenstaand scenario is de verlichting in circa 1 jaar terugverdiend. Wanneer de lampen een hoger verbruik hebben (Watt) of meer branduren dan is het nog interessanter om deze lampen te vervangen. U kunt voor uw situatie met bovenstaande berekening kijken voor welke verlichting het wel of niet interessant is om van gloeilampen / halogeenverlichting naar LED verlichting over te stappen. Naast het vervangen op korte termijn kunt u ook overwegen om de gloeilampen en/of halogeenverlichting aan het einde van de levensduur te vervangen door LED verlichting. Dit is vooral toepasselijk bij de aanwezige spaarlampen. Bij het kiezen van LED verlichting zou u dezelfde lichtsterkte en kleur kunnen aanhouden. Let er ook goed op of de LED verlichting dimbaar is en of er in de lamp eventueel LED verlichting geplaatst kan worden of dat de dimmer en transformator vervangen moeten worden!

19

7. OVERIGE MAATREGELEN 7.1. VENTILATIE Tijdens de quickscan is er een luchtkwaliteitsmeting gedaan. Door het korte tijdsbestek is deze meting niet representatief voor de luchtkwaliteit binnen de woning. Voor een betere meting dient de luchtkwaliteitsmeter langer in de woning te staan en data te loggen. Het CO2 gehalte was gedurende de scan circa 764 PPM. Dit is een prima CO2 gehalte. De luchtvochtigheid was met circa 57% ook prima in orde. Bij een gezond binnenklimaat moet worden gelet op de onderstaand aspecten.

> 1200 ppm : de binnenlucht is ongezond 1000-1200 ppm : de kwaliteit van de binnenlucht is aanvaardbaar <1000 ppm : de kwaliteit van de binnenlucht is gezond

> 70 % 30 – 70 % < 30%

: de binnenlucht is te vochtig : de binnenlucht is prima : de binnenlucht is te droog

7.2. REDUCEREN SLUIPVERBRUIK In het persoonlijke interview kwam naar voren dat u niet direct inzicht heeft in het energieverbruik van uw huishoudelijke apparaten. Wellicht interessant om te weten dat er apparaten beschikbaar zijn die het totale sluipverbruik binnen uw woning kunnen meten. Met dit apparaat kunt u uw sluipverbruik in de woning opsporen en real-time het energieverbruik in Watt in uw woning en van apparaten bekijken. Het sluipverbruik is het verbruik wat uw woning in ‘’stand-by’’ stand verbruikt. Het is aan te bevelen een simpele verbruiksmeter aan te schaffen. Hiermee wordt u ook bewust van de apparatuur die onnodig aan staat binnen de woning. Op het moment dat u naar bed gaat en alle apparaten ‘’uit’’ heeft gezet kunt u uw sluipverbruik aflezen. Er zijn ook verbruiksmeters die per apparaat of aansluitingen het verbruik kunnen meten. Vuistregel is dat iedere Watt aan vermogen ( bij apparaten die 24 uur per dag het gehele jaar door stroom pakken) circa € 2,- op jaarbasis is. Het is dus de moeite en zoektocht waard om uw sluipverbruik te reduceren. Een verbruiksmeter kost circa € 20,- á € 30,-.

20

7.3. C.V. WATERZIJDIG INREGELEN EN VERLENGEN LEVENSDUUR DOOR VUILAFSCHEIDER Veel van de verwarmingsinstallaties in Nederland zijn niet goed ingeregeld. Door de installatie waterzijdig in te regelen kan de verwarmingsinstallatie efficiënter verwarmen. Waterzijdig inregelen is een eenmalige handeling waarmee men de ketel inregelt. Vaak staat de aanvoertemperatuur onnodig hoog ingesteld. Dit is de temperatuur die de ketel uit gaat. Hierdoor is de retourtemperatuur ook te hoog. Dit heeft als gevolg dat een CV ketel in de praktijk vaak niet zijn hoge rendement kan halen omdat de retourtemperatuur ruim boven de 55 graden uitkomt. Vanaf 55 graden Celsius wordt pas echt een hoog rendement behaald. Naast het instellen van de ketel dienen de maximale doorstroomopeningen van de radiatorkranen op elkaar afgesteld te worden. De juiste instelling is afhankelijk van de afstand van de radiator tot de ketel. Hoe verder, hoe minder druk er zal zijn, en hoe groter de opening zal moeten zijn. Er zijn meerdere manieren om uw verwarmingssysteem in te regelen. Dit kan handmatig. Hierbij stelt een installateur de maximale doorstroomopening in door het binnenwerk van een radiatorkraan in te stellen (het kan ook door een voetventiel te verdraaien maar dat is niet aan te bevelen). Aandachtspunt bij handmatig inregelen is dat wanneer u een aanpassing maakt in uw verwarmingssysteem het systeem eigenlijk weer in onbalans is en opnieuw ingeregeld dient te worden. Aangezien u hoogstwaarschijnlijk nog geen dubbel instelbaar binnenwerk heeft in de radiatorkranen kunt u er ook voor kiezen wanneer u nieuwe radiatorkranen koopt om deze te kopen met automatische debietregelaars. Deze regelen zelfstandig de balans in het verwarmingssysteem. Let wel op dat u regelmatig blijft ontluchten. Lucht blokkeert de doorstroming. Waterzijdig inregelen is de belangrijkste maatregel in het CVoptimaliseringstraject, omdat het de voorwaarde schept om een hoofdregeling scherp en goed af te stellen. Een indicatie van de kosten voor CV optimalisatie zijn circa € 300,- maar variëren per situatie aangezien iedere woning maatwerk is (handmatig inregelen, nieuwe radiatorkranen of automatische debietregelaars et cetera). In een pilot test zijn in Nijmegen 10 woningen ‘’ingeregeld’’. De gemiddelde besparing op de stookkosten was 5 a 10% (met uitschieters van 30%). Ook interessant voor de centrale verwarming is een vuilafscheider met magneet. Binnen een verwarmingssysteem circuleren kalk en versneld magnetiet (zeer kleine ijzerdeeltjes). Vaak is dit vuil in het installatiewater de oorzaak van storingen en versnelde slijtage van onderdelen in uw cv-installatie. Dit vuil bestaat grotendeels uit corrosiedeeltjes, die de magnetische velden in pompen, ventielen en regelkleppen opzoeken. Andere vuildeeltjes worden door de installatie gepompt en verzamelen zich uiteindelijk in kritische componenten. Met als gevolg: onnodig energieverbruik, snellere slijtage en terugkerende klachten zoals storingen, uitval of een minder goede werking. Toepassing van een vuilafscheider kost circa € 150,- en is gemakkelijk toe te passen op (bijna) iedere cv installatie.

21

7.4. RADIATORFOLIE EN LEIDINGISOLATIE Een goede manier om de stralingswarmte van de radiatoren de kamer in te leiden is door de achterzijde van de radiator of de wand te beplakken met radiatorfolie. Hierdoor wordt de warmte die de radiator aan de achterkant uitstraalt naar de wand, gereflecteerd naar de woon- of slaapkamer. De gemiddelde kosten van radiatorfolie voor een woning liggen rond de € 50,-. Echter wanneer de radiatoren in een bepaalde ruimte nauwelijks aan staan, heeft het toepassen van radiatorfolie hier weinig nut. U heeft tevens in de woonkamer en in de tuinkamer ledenradiatoren staan en sommige radiatoren staan voor kozijnen met beglazing. Hier verdwijnt ook veel warmtestraling. Echter is het aanbrengen van radiatorfolie op de beglazing niet aan te bevelen. De radiatorfolie aanbrengen direct tegen de achterzijde van de radiator is niet mogelijk. Het is wel mogelijk om een warmteschild te creëren. Bijvoorbeeld door radiatorfolie op een vlakke (houten/ kunststof) plaat aan te brengen en deze door middel van beugels/haken te bevestigen aan de radiator. Het is ook een optie om deze plaat op poten te bevestigen waardoor deze neergezet en eventueel verzet kan worden. Het is waarschijnlijk mogelijk om dit voor circa € 150,- te realiseren, afhankelijk van de materialen en afwerking.

CV-leidingen verliezen veel warmte wanneer deze niet geïsoleerd zijn. Door leidingisolatie in onverwarmde ruimten (zoals kruipruimte, hal etc.) of ruimtes die u niet verwarmt toe te passen voorkom je onnodig warmteverlies via leidingen. U kunt uw leidingen isoleren met speciale isolatiekokers voor leidingwerk, maar ook met bijvoorbeeld isolerende bandage-folie (stralingsprincipe). Voor circa € 25,- zou u alle leidingen binnen uw woning kunnen isoleren of de leidingisolatie verbeteren die zich bevinden in niet verwarmde ruimten.

22

8. CONCLUSIE/SAMENGEVAT Op basis van de quickscan adviseren wij om op onderstaande volgorde de maatregelen in de komende jaren uit te laten voeren. Hiervoor kunt u een meerjarenplan opstellen. Het betreft de volgende maatregelen: -

Aanbrengen radiatorfolie, warmteschild en verbeteren leidingisolatie € 225,Optimaliseren kierdichting bij draaiende delen en schuifdeur € 100,Isoleren van de spouwmuur met HR++ EPS parels, volgens offerte € 1.338,Het vervangen van de lekke beglazing in de woning € 140,Het vervangen van de voordeur en beglazing € 750,Aanschaf zonnepanelen (9*250) = (2250 WP systeem) € 4.050,Vervanging CV ketel (bij einde economische levensduur huidige ketel) € 2.000,Waterzijdig inregelen verwarmingsinstallatie € 300,Vuilafscheider met magneet t.b.v. verwarmingsinstallatie € 150,LED verlichting plaatsen bij punten met veel branduren of na einde levensduur p.m.

Het totaal van de bovengenoemde maatregelen komt neer op € 9.053,-. Er van uitgaande dat u de komende 15 jaren jaarlijks een besparing van 35% op uw energielasten realiseert met bovengenoemde ingrepen, valt te concluderen dat het bedrag van € 9.053,- binnen het theoretische investeringsbudget valt van € 10.780,(zoals genoemd in hoofdstuk 3.1). Opmerkingen: 



   

Het waterzijdig inregelen van uw c.v. systeem is een zeer interessante maatregel om te overwegen. Dit kan zorgen voor een energiebesparing en comfortverbetering (warmteafgifte en reactiesnelheid van het warmte afgifte systeem), het is aan te bevelen dit op te pakken bij toekomstige vervanging van de huidige ketel. Wanneer u nu radiatoren inregelt overweeg dan (automatische) debietregelaars aan te brengen zodat het afgiftesysteem ook bij een nieuwe ketel snel ingeregeld kan worden; Kijkende naar de technische levensduur van een CV ketel (circa 15 jaar) is het verstandig hier alvast rekening mee te houden en budget te reserveren. Hierdoor zal uw gasverbruik tevens verminderen doordat de nieuwe ketel een hoger rendement heeft. Het is aan te bevelen pas een nieuwe ketel te plaatsen als de huidige ketel aan het einde van zijn economische levensduur is (defect); Het isoleren van de gevels zal in uw situatie comfort en energiebesparing opleveren; Dakisolatie is in uw situatie geen interessante oplossing omdat uw dak al is voorzien van isolatie en de investering van nieuwe isolatie niet opweegt tegen het comfort en de terugverdientijd; Een zonneboilersysteem is een interessante en duurzame installatie. Mocht u twijfelen tussen zonnepanelen en een zonneboiler, dan is de investering in zonnepanelen economisch rendabeler; Het is aan te bevelen voor uzelf een stappenplan te maken en de komende jaren budget te reserveren om stapsgewijs het energieverbruik van uw woning te minimaliseren.

Naast het nemen van bouwtechnische en installatietechnische maatregelen is de gerealiseerde besparing uiteindelijk afhankelijk van uw gedrag. Uit onderzoek is gebleken dat door alleen gedragsverandering al 15% op de energielasten bespaart kan worden.Net zoals je in een Toyota Prius 1 op 9 kunt rijden, kunt u in een duurzame / energiezuinige woning nog steeds een hoog energie verbruik hebben. Gedrag en bewust omgaan met energie is dus de succesfactor van uw uiteindelijke energiebesparing per jaar. Mocht u nog vragen hebben over de geadviseerde maatregelen dan kunt u altijd vrijblijvend contact met het Duurzaam Bouwloket opnemen. Besluit u over te gaan tot het uitvoeren van maatregelen dan kan het Duurzaam Bouwloket u ondersteunen bij het aanvragen van subsidie, offertes en onderhandelingen met bedrijven en wellicht aanvragen van andere bewoners bij u in de buurt combineren zodat er een inkoopvoordeel kan ontstaan.

23