QUICKSCAN ENERGIEBESPARING

QUICKSCAN ENERGIEBESPARING

Dit document wordt u aangeboden door de gemeente Wormerland, Produbo en het Duurzaam Bouwloket CONTACTPERSONEN TELEFOON E-MAIL DUURZAAMBOUWLOKET

: : :

RAOUL SANTIBANEZ 072 – 743 39 56 [email protected]

INHOUDSOPGAVE 1. Intro ..................................................................................................................................................................... 3 2. uitgangspunten ................................................................................................................................................... 3 3. Algemene gegevens woning................................................................................................................................ 4 3.1. Verwachte energielasten op basis van huidg verbruik ................................................................................ 4 4. Bouwkundige staat van de woning ..................................................................................................................... 5 5. Infraroodopname van de woning........................................................................................................................ 8 6. Besparingspotentieel ........................................................................................................................................ 12 6.1. Besparingspotentieel in de schil van de woning ........................................................................................ 12 6.1.1. Besparingspotentieel bij de gevel ....................................................................................................... 12 6.1.2. Kozijnen en beglazing .......................................................................................................................... 14 6.1.3. Besparingspotentieel bij de vloer ........................................................................................................ 14 6.1.4. Besparingspotentieel bij het dak ......................................................................................................... 15 6.2. Besparingspotentieel op installatietechnisch gebied................................................................................. 16 6.2.1. PV-systeem .......................................................................................................................................... 16 6.2.2. Zonneboiler ......................................................................................................................................... 18 6.2.3. LED verlichting ..................................................................................................................................... 19 7. overige maatregelen ......................................................................................................................................... 20 7.1. Waterzijdig inregelen ............................................................................................................................. 20 7.2. Reduceren sluipverbruik ........................................................................................................................ 20 7.3. Ventilatie ................................................................................................................................................ 21 8. Conclusie/samengevat ...................................................................................................................................... 22

Disclaimer Deze keuring is een visuele inspectie (non destructief) en een momentopname. De non destructieve wijze van deze opname heeft zijn beperkingen. Voor gebreken die niet waarneembaar waren op het moment van het bezoek kan het Duurzaam Bouwloket niet aansprakelijk worden gesteld. Het doel evenals de aard en wijze van de visuele inspectie brengt met zich mee dat specialistische onderzoeken niet worden uitgevoerd, er geen metingen worden verricht, er geen berekeningen worden uitgevoerd en er geen onderdelen worden verwijderd, opgegraven etc. om achterliggende constructies te kunnen beoordelen. Deze rapportage is een energiebesparingsadvies en geen energielabel of bouwkundige keuring.

2

1. INTRO Beste bewoner van de gemeente Wormerland, In opdracht van de gemeente Wormerland en Produbo heeft het Duurzaam Bouwloket een aantal veel voorkomende woningtypen uit de gemeente doorgelicht op energieverbruik. Uw woning komt grotendeels overeen met deze referentiewoning. Het kan zijn dat enkele maatregelen voor u minder of niet van toepassing zijn, omdat deze maatregelen door u al zijn uitgevoerd. Ook kan het zijn dat uw woning een uitbouw of extra verdieping heeft. Daardoor kunnen berekeningen anders uitvallen. Toch krijgt u met dit rapport een goede eerste indruk van de energiebesparende maatregelen die bij dit woningtype het meest effectief zijn. Mocht u op basis van dit rapport vragen hebben, of wilt u meer weten? Dan kunt u kosteloos contact opnemen met het Duurzaam Bouwloket. Met vriendelijke groet, Duurzaam Bouwloket

2. UITGANGSPUNTEN Aan de hand van het interview hebben wij een goed beeld gekregen van uw persoonlijke wensen en uw gebruikservaring van de woning. Bij het vormen van dit advies hebben wij rekening gehouden met de volgende zaken:  

      

 

U geeft aan dat u uw energierekening redelijk hoog vindt; U bent in u uw stookpatroon bewust van uw gedrag. De verwarming staat overdag en ’s nachts op circa 15 graden Celsius. ’s Ochtends staat de verwarming op circa 18 á 20 graden. ’s Middags en ’s avonds staat de verwarming op 20 graden Celsius; U geeft dat u let op lichten die uit staan en u brengt elke week uw energieverbruik in kaart; U denkt energie te kunnen besparen door spouwmuurisolatie; U heeft last van vochtproblemen gehad in de woning. Na het impregneren van de buitenwand is het vocht weg; U heeft het idee dat de vloerisolatie van de begane grondvloer niet echt geholpen heeft. U geeft aan dat u de vloer nog steeds koud vindt; Het dak aan de voorzijde van uw woning is georiënteerd op het oosten. De achterkant van uw woning is georiënteerd op het westen; U verwacht de komende 40 jaar nog in uw woning te blijven; De afgelopen jaren de volgende ingrepen zijn verricht aan de woning: - Dak is geïsoleerd met circa 6 centimeter steenwol; - Gehele woning zijn de kozijnen voorzien van dubbele beglazing; - De begane grondvloer onder de woonkamer is geïsoleerd met steenwol; - Ongeveer 23 jaar geleden is de keuken uitgebreid (deze aanbouw is geïsoleerd). Zaken die u graag verbeterd ziet is met name spouwmuurisolatie voor verbetering comfort; U bent bereid te investeren in duurzaamheidsmaatregelen maar wilt deze wel binnen een redelijke termijn terugverdienen.

3

3. ALGEMENE GEGEVENS WONING Woningtype Bouwjaar Gezinssamenstelling 3 Uw energieverbruik in m gas (2013/2014) Uw energieverbruik in kWh (2013/2014) Gemiddelde maandelijkse energielasten (incl. BTW)

: : : : : :

Twee-onder-één kap 1961 1 Volwassene en 2 kinderen 3 2.018 m per jaar 4.430 kWh Circa € 201,-

3.1. VERWACHTE ENERGIELASTEN OP BASIS VAN HUIDG VERBRUIK Elektra + gas

Jaar

Gemiddeld per maand

Totale kosten over looptijd

Per jaar

1

2015

€ 200,95

€ 2.411,38

€ 2.411,38

2

2016

€ 206,98

€ 2.483,72

€ 4.895,10

3

2017

€ 213,19

€ 2.558,23

€ 7.453,33

4

2018

€ 219,58

€ 2.634,98

€ 10.088,31

5

2019

€ 226,17

€ 2.714,03

€ 12.802,34

6

2020

€ 232,95

€ 2.795,45

€ 15.597,79

7

2021

€ 239,94

€ 2.879,31

€ 18.477,11

8

2022

€ 247,14

€ 2.965,69

€ 21.442,80

9

2023

€ 254,56

€ 3.054,66

€ 24.497,47

10

2024

€ 262,19

€ 3.146,30

€ 27.643,77

11

2025

€ 270,06

€ 3.240,69

€ 30.884,46

12

2026

€ 278,16

€ 3.337,91

€ 34.222,38

13

2027

€ 286,50

€ 3.438,05

€ 37.660,43

14

2028

€ 295,10

€ 3.541,19

€ 41.201,62

15

2029

€ 303,95

€ 3.647,43

€ 44.849,05

In bovenstaande tabel is een prognose weergeven van de jaarlijkse energiekosten voor elektra en gas voor uw woning over de komende 15 jaar. Deze prognose is gebaseerd op uw huidige energieverbruik. In de tabel is uitgegaan van een prijsstijging van 3% per jaar. Uitgaande van bovengenoemde uitgangspunten zal de familie Blank in de periode 2015-2029 voor in totaal voor circa € 44.849,05 aan energiekosten hebben betaald. Een doelstelling om 20% energie te besparen in uw woning is zeer realistisch. Dit zou betekenen dat u nu 20% van € 44.849,05 zou kunnen investeren in energiebesparende maatregelen die binnen 15 jaar zijn terugverdient. Uw theoretische investeringsbudget komt dan neer op circa € 8.969,-. Doordat u een laag energietarief heeft hebben een aantal van de genoemde duurzaamheidsmaatregelen in een terugverdientijd die hoger liggen dan 10 jaar.

4

4. BOUWKUNDIGE STAAT VAN DE WONING Om een goede indruk te krijgen van de bouwtechnische en installatietechnische mogelijkheden is een visuele inspectie gehouden van de woning. Gedurende deze visuele inspectie is van verschillende onderdelen de bouwtechnische staat geïnventariseerd.

Onderdeel

Opmerking

Fundering

Technische staat is prima in orde. Voor zover zichtbaar is er geen verzakking en/of scheurvorming in de fundering en het opgaande werk geconstateerd.

Vloer/kruipruimte

Deel van de vloer is een houten balkenvloer. Overige gedeelte onder de woonkamer is betonvloer. De hoogte van de kruipruimte is circa 60 centimeter. Onderkant van de betonvloer onder de woonkamer is geïsoleerd met steenwol. Houten balkenvloer is niet geïsoleerd. De bodem van de kruipruimte is licht vochtig.

Dakgoten/HWA/Riolering

Technisch in prima staat. Voor zover zichtbaar zijn geen verstoppingen en/of gebreken geconstateerd.

Algemeen

Begane grond Beton/metselwerk gevels

Het metselwerk en voegwerk vertonen geen gebreken en verkeren in goede conditie. De spouwmuur is niet geïsoleerd.

Kozijnen, ramen en deuren

Houten kozijnen zijn voorzien van dubbele beglazing. Alleen het houten kozijn in het toilet is voorzien van enkel glas. Het schilderwerk is in in prima conditie.

5

Diversen

Digitale meter met enkel tarief aanwezig.

Diversen

Binnen de woning zijn meerdere Halogeenlampen aanwezig. De lampen hebben niet heel veel branduren.

Verdieping Dak / overstekken / boeidelen

Geen zichtbare gebreken geconstateerd en het schilderwerk van de dakgoten en overstekken verkeert in goede conditie.

Kozijnen, ramen en deuren

Alle houten kozijnen op de verdieping zijn voorzien van dubbel glas. Het hang en sluit werk verkeert in goede conditie en functioneert goed. Het schilderwerk is ook in prima conditie.

Toilet/badkamer

Technisch in goede staat. Voor zover zichtbaar geen gebreken geconstateerd. Er is een mechanische ventilatie aanwezig in de badkamer. Het ventilatierooster is vrij vuil.

Dak

De technische staat van de dakpannen is zowel aan de voor als achterzijde in orde. Het dak is van binnenuit geïsoleerd met circa 6 centimeter steenwol.

Zolder

6

Kozijnen, ramen en deuren

De dakkapel is voorzien van kunststof kozijnen met HR+ glas. Het rubberen kaderprofiel van het draaiende deel is in orde.

Diversen

Er is een Vaillant ketel uit 2004 op zolder aanwezig. Deze ketel is met een speciale ombouwset geschikt om een zonneboiler op aan te sluiten.

7

5. INFRAROODOPNAME VAN DE WONING Een zeer goede manier om bij een woning te zien waar warmteverliezen en koudebruggen zitten is aan de hand van thermografische foto’s (infraroodfoto’s). Thermografische foto’s laten door middel van kleuren op foto’s zien welke tempratuur de plekken in en rondom de woning hebben. Hieronder is een overzicht te zien van een aantal infrarood foto’s van uw woning. Naast elke foto staat een temperatuurstaat die aangeeft welke kleur welke temperatuur heeft. Gedurende het nemen van de foto’s was er een buitentemperatuur van circa 9 graden Celsius. De binnentemperatuur bedroeg circa 21 graden Celsius.

Op de bovenstaande foto’s is de naad- en kierdichting van de draaiende delen in het kozijn te zien. Op de foto (links) is te zien dat er koude-infiltratie is bij de deur op de begane grond. U heeft al een stuk tapijt tussen de kier van de deur gestopt. Om de koude-infiltratie verder te minimaliseren kan een tochtstrip worden toegepast. Op de foto’s (rechts en midden) lijkt het of er koude-infiltratie is bij het draaiende deel in het kozijn. Echter wanneer we kijken naar het richtpunt en de temperatuur uit de kamer erbij pakken gaat er nauwelijks warmte verloren. Bij alle draaiende delen in het kozijn zijn rondgaand rubberen kaderprofielen toegepast. Deze zorgen voor een goede naad- en kierdichting. Op de onderstaande foto is de achterkant van de woning te zien. Op de foto lijkt veel warmte verloren te gaan via het glas. Echter door de reflectie van het glas geeft dit een vertekend beeld. Er zijn verder geen vreemde vertekeningen in het warmtebeeld geconstateerd.

8

Op de bovenstaande foto’s is te zien dat er koude-infiltratie plaats vindt bij de aansluitingen van de wanden, verdiepingsvloeren en het dak. Tijdens de bouw van een woning zijn dit vaak kritische punten waar warmte verloren gaat. In uw geval is uw spouwmuur nog niet geïsoleerd. De koude-infiltratie kan op deze punten worden geminimaliseerd door uw spouwmuur te isoleren. Op de onderstaande foto’s is de naad- en kierdichting van de kozijnen ten opzichte van de gevel te zien. Deze is over het algemeen prima in orde overal. Dit is ook duidelijk zichtbaar op de foto’s. Er gaat nauwelijks warmte verloren. Gedurende de opname gaf u ook aan dat u deze naden en kieren heeft dichtgemaakt na de aankoop van de woning.

9

Op de bovenstaande foto lijkt het of er veel koude-infiltratie is in de badkamer. Echter was de temperatuur in de badkamer circa 19 á 20 graden Celsius. Wanneer we kijken naar de temperatuur van het richtpunt op de foto. Ligt deze vlakbij de temperatuur in de badkamer. Hierdoor kunnen wij concluderen dat de koudeinfiltratie hier mee valt. Er is ook geen vochtprobleem of schimmelvorming aanwezig. Dit komt doordat de vochtige lucht vroeg en goed wordt afgezogen door de mechanische ventilatie. Op de onderstaande foto is te zien dat er achter de radiatoren op de begane grond radiatorfolie aanwezig is. De folie is tegen de binnenmuur geplakt. Op de foto is duidelijk zichtbaar dat de warmtestraling goed wordt terug gestraald door de folie.

10

Op de bovenstaande foto’s is goed te zien dat er warmte geblokkeerd wordt door de gordijnen. Wanneer de gordijnen bijvoorbeeld worden ingekort zou het verwarmingssysteem een betere warmteafgifte richting de kamer hebben. Wij adviseren daarom ook om de radiatoren zo vrij mogelijk te houden. Er wordt ongeveer 50% van de warmteafgifte (temperatuur) naar de woonkamer geblokkeerd door de gordijnen.

11

6. BESPARINGSPOTENTIEEL Aan de hand van het interview en de visuele inspectie kan er een goed beeld worden gemaakt van welke ingrepen voor uw woning het meest interessant kunnen zijn. Tijdens de visuele inspectie zijn een aantal punten naar voren gekomen waar mogelijk besparingspotentieel zit. Dit betreft de volgende onderdelen: 

 

Besparingspotentieel in de schil van de woning (besparen van energie): o Besparingspotentieel bij de gevel; o Besparingspotentieel bij de vloer; o Besparingspotentieel bij het dak. Besparingspotentieel op installatietechnisch gebied (opwekken energie): o Besparingspotentieel ZON pv & ZON thermisch; Overige maatregelen o Ventilatie; o CV waterzijdig inregelen; o Radiatorfolie; o Reduceren sluipverbruik.

Bovengenoemde onderdelen worden in de volgende paragrafen toegelicht.

6.1. BESPARINGSPOTENTIEEL IN DE SCHIL VAN DE WONING 6.1.1. BESPARINGSPOTENTIEEL BIJ DE GEVEL Algemene gegevens van de gevel Spouwmuur aanwezig? Ja, diepte circa 3 cm Isolatiemateriaal aanwezig? Nee, endoscopisch onderzoek wees uit dat de spouw niet geïsoleerd is. Mogelijke maatregel Aantal vierkante meter Subsidie mogelijk? Indicatie kosten Voordelen van maatregel

: : : :

Isoleren gevels met EPS Parels 2 +/- 86 m Nee +/- € 1.548,- (EPS Parels )voor isoleren metselwerk - EPS Parels hebben een goede isolatiewaarde; - Warmteverlies naar de voor- en achtergevel neemt af en het comfort in de woning neemt toe doordat warmte langer kan worden vastgehouden;

Vanaf 1975 werd het in Nederland pas verplicht (bouwbesluit) om woningen te isoleren. Uw woning had dus geen gevelisolatie als we puur kijken naar het bouwjaar van de woning. Gedurende de opname hebben wij met behulp van de endoscoopcamera via een gevelopening in de spouw kunnen kijken. Aan te bevelen valt om uw spouwmuur altijd nog te laten inspecteren op vervuiling door een gecertificeerd isolatiebedrijf. In uw situatie zult u kijkende naar uw gasverbruik en het aantal m2 metselwerkoppervlak circa 20% op uw stookkosten 1 kunnen besparen. In de praktijk komt veelal neer op een terugverdientijd van circa 5 á 6 jaar. De comfortverbetering zal duidelijk voelbaar zijn. Op de volgende pagina vindt u een omschrijving van de verschillende meest toegepaste materialen die er zijn.

1

De terugverdientijd is o.a. afhankelijk van de mate van reeds toegepaste isolatiemaatregelen, oriëntatie van de woning, stookgedrag etc.

12

1.

PUR: PUR is de afkorting voor polyurethaan en is een synthetisch isolatiemateriaal. Dat wil zeggen dat het een verfproduct is met kunstharsen als basisgrondstof. Het is mogelijk om PUR als vloeibare stof in de spouwmuur te spuiten. Op het moment dat de vloeistof in de spouw terecht is gekomen zal het langzaam uitharden en uitzetten zodat alle naden en kieren goed worden afgedicht. PUR isolatie heeft een hoge isolatiewaarde en is goed bestendig tegen vocht. Daarnaast is het redelijk brandwerend en zorgt het voor een redelijk geluidisolatie. Na het isoleren met PUR kan er een rare geur hangen in de woning. Belangrijk is dat u de dagen erna goed ventileerd in de woning zodat de geur de woning uit kan trekken.

2.

EPS – isolatieparels: Dit zijn kleine piepschuim parels. Samen met een speciale lijm worden de EPS - isolatieparels vermengd de spouwmuur in gespoten. Als het isolatiemateriaal is uitgehard vormt er zich een massieve piepschuim plaat in de spouw die niet kan inzakken. Daarnaast dicht het isolatiemateriaal goed alle naden en kieren af. De isolatiewaarde van EPS - parels is hoog en daarmee zorgt het er voor dat de warmte goed binnen blijft. Naast de goede isolatiewaarde zijn de parels ook licht van gewicht, goed bestand tegen vocht en redelijk brandwerend. Bij deze vorm van isoleren is het materiaal niet geheel duurzaam. EPS (piepschuim) is daarnaast goed recyclebaar. Biofoam: Deze isolatieparel is de eerste composteerbare geëxpandeerde polystyreen met de kenmerken en eigenschappen die u kunt vergelijken met die van EPS parels. Biofoamparels zijn gemaakt uit plantaardig restmateriaal en is volledig biologisch afbreekbaar (Cradle to cradle). Op het gebied van duurzame isolatieproducten staat dit product bekend als één van de meest duurzaamste. Bij het produceren van biofoamparels is tevens maar een zeer geringe hoeveelheid fossiele energie nodig. Voordelen van de biofoam parels is het feit dat ze goed bestand zijn tegen vocht, temperatuurwisselingen, schimmelvorming, vraat door ongedierte en inzakken. Nadeel is echter wel dat het iets duurder is dan de normale EPS. Economisch gezien is de normale EPS parel dus iets voordeliger Minerale wol: Minerale wol is een andere benaming van 2 soorten isolatiemateriaal. Dit zijn namelijk glaswol en steenwol. Zoals de namen als zeggen zijn dit minerale wollen die gesponnen zijn uit glas of uit steen. De wol wordt net als bij EPS - parels in de spouw geblazen en heeft een hoge isolatiewaarde. De inblaaswol lijkt op wit katoen. Naast de hoge isolatiewaarde zijn steen en glaswol vlokken ook goed bestand tegen geluid, vocht en brand. Glaswol isoleert beter dan steenwol. Steenwol heeft echter een iets betere geluidsisolerende werking vanwege de hogere massa per m3. Vroeger had men veel kritiek op isolatie met minerale wol omdat er na verloop van tijd veel klachten waren over ingezakt isolatiemateriaal. Tegenwoordig is dit niet meer het geval omdat de materialen dusdanig zijn doorontwikkeld dat ze geheel waterafstotend zijn. Kiest u het zekere voor het onzekere dan raden wij u toch aan om een isolatiemateriaal te kiezen die een massieve plaat vormt in uw spouw.

3.

4.

13

6.1.2. KOZIJNEN EN BEGLAZING Gedurende de opname kwam naar voren dat het houten kozijn in het toilet voorzien is van enkel glas. Het kozijn is in prima conditie. U gaf zelf aan dat u het gehele kozijn wilt vervangen wanneer u het glas gaat vervangen. Wij willen u een indicatie geven van de kosten voor het vervangen van het kozijn en beglazing. De kosten voor het vervangen van het huidige kozijn voor een nieuw kozijn met HR++beglazing komt neer op circa € 300,- á € 400,-.

6.1.3. BESPARINGSPOTENTIEEL BIJ DE VLOER De begane grondvloer van de woning is voor een gedeelte geïsoleerd met steenwol. Het gaat om de betonvloer onder de woonkamer. De houtenbalkenvloer in de hal is niet geïsoleerd. De bodem van de kruipruimte is ook niet geïsoleerd. De bodem van de kruipruimte is licht vochtig. De onderkant van de begane grondvloer is niet vochtig. U kunt er voor kiezen om de onderkant van de vloer onder de hal te isoleren. Echter zal de besparing op uw stookkosten minimaal zijn, omdat u al een gedeelte van de vloer heeft geïsoleerd. Wij adviseren eerst uw spouwmuur te isoleren voordat u de vloer verder gaat isoleren.

Wanneer u last heeft van vocht in de woning kunt u er ook voor kiezen om een bodem afsluitende laag aan te brengen in de kruipruimte. Bodemisolatie is een maatregel tegen de reductie van de dampspanning (vocht) in de kruipruimte. Aangezien u geen last heeft van vocht in de woning en de kruipruimte licht vochtig is adviseren wij niet om de bodem te isoleren. Thermisch gezien zal de maatregel in uw situatie weinig comfortverbetering of energiebesparing opleveren. Doordat u in het interview ook aangaf dat u misschien de huidige isolatie wil vervangen door Thermokussens (Tonzon principe) hebben wij hieronder ook een kostenindicatie gegeven voor het isoleren van de vloer met Thermokussens (dit is wel wanneer u de huidige isolatie zelf weghaalt). Verder is hieronder een kostenindicatie voor het isoleren van de begane grondvloer in de hal met PUR en het aanbrengen van een bodem afsluitende laag. Algemene gegevens van de vloer Kruipruimte aanwezig? : Type vloer: : Vloeroppervlak hele woning Vloeroppervlak hal Mogelijke maatregelen

: : :

Indicatie kosten

:

Ja, hoogte bedraagt circa 60 cm deel houten balkenvloer (ongeïsoleerd) en deel betonvloer(geïsoleerd) Circa 46 m2 Circa 12 m2 Vloerisolatie middels Thermokussens, gespoten PUR en bodemisolatie door aanbrengen bodem afsluitende laag +/- € 1.472,-(Thermokussens) +/- € 966,- (aanbrengen bodem afsluitende laag) +/- € 300,- (gespoten PUR begane grondvloer hal)

14

6.1.4. BESPARINGSPOTENTIEEL BIJ HET DAK Gedurende het interview gaf u aan dat het dak van binnenuit is geïsoleerd. Uw dak is aan de binnezijde van het dakbeschot geïsoleerd met steenwol van circa 6 centimeter. Op isolatie gebied is hier weinig aan te verbeteren. Het is dan ook aan te bevelen in uw situatie hier niet op in te zetten. Bij het isoleren van een dak is het aan te bevelen de juiste folie toe te passen om vochtproblemen (condensatie) in de constructie te voorkomen. De opbouw is schematisch op de onderstaande foto weergeven. Wanneer er aan de buitenzijde van het dakbeschot een dampdichte laag aanwezig is dan dient van binnenuit geen dampremmende folie maar een speciale klimaatfolie te worden toegepast.

Kostenindicatie binnenkant dakisolatie met een isolatiewaarde van RC 2,5 - Isolatiemateriaal € 5,per m2 - folie / tape € 10,- per m2 - Vurenhout stijl / regelwerk € 7,per m2 - Gipskartonplaat €8 per m2 - Afwerking keuze afhankelijk + Kosten isolatie binnenkant dak Circa € 35,- tot € 50,- per m2

15

6.2. BESPARINGSPOTENTIEEL OP INSTALLATIETECHNISCH GEBIED Naast maatregelen in de schil van de woning zijn er ook diverse maatregelen mogelijk op installatietechnisch gebied. Op basis van de visuele inspectie is zijn de volgende installatietechnische maatregelen goed toepasbaar:   

PV-systeem (zonnepanelen); Zonneboiler (zonnecollectoren); LED.

6.2.1. PV-SYSTEEM Uw energieverbruik voor elektriciteit was het voorgaande jaar 4.430 kWh. Met uw dak kunt u niet genoeg energie opwekken om te voorzien in uw totale elektriciteitsbehoefte. Uw dak aan de voorzijde van de woning ligt georiënteerd op het oosten. Op basis van de huidige situering van uw woning heeft een PV-systeem een lager rendement dan bij een ideale oriëntatie van een dak pal op het zuiden (maximale jaarlijkse zoninstraling). Uw systeem zal circa 85% van het jaarlijkse maximum aan zoninstraling opvangen. Hierdoor zal uw terugverdientijd langer zijn dan bij een gunstiger georiënteerd dak. Een PV-systeem zet zonlicht om in elektrische energie. Een PV – systeem zet zonlicht om in elektrische energie. Een installatie bestaat uit zonnepanelen die in serie aan elkaar worden doorgeschakeld. Omdat de zonnepanelen gelijkstroom opwekken is er nog een omvormer benodigd die de stroom omvormt van gelijkstroom naar wisselstroom. Bij een in serie geschakeld systeem is het zo dat wanneer één zonnepaneel in de schaduw ligt de gehele serie zonnepanelen negatief beïnvloed. Het is namelijk zo bij zonnepanelen dat de hele serie werkt op de opbrengst van de laagste cel. Bij daken waar sprake is van schaduwvorming van bomen, dakkapellen en afvoerpijpen (wat in uw situatie het geval is) wordt soms gekozen om te werken met microomvormers (optimizers) op de zonnepanelen. Iedere paneel heeft dan zijn eigen micro-omvormer (optimizer) en wordt dus niet negatief beïnvloed als een ander paneel in de schaduw ligt. Een dergelijk systeem kost iets meer maar geeft een veel beter beeld op de prestatie per paneel (ieder paneel is online ook uit te lezen, bij in serie geschakeld ziet u slechts de opbrengst van de totale serie). Een normale omvormer gaat circa 10 jaar mee. Micro-omvormers circa 20 jaar. Belangrijk aandachtspunt is dus om in het toekomstig legplan van de zonnepanelen rekening te houden met schaduwval en tevens is het aan te bevelen voor een systeem te kiezen met WIFI / online uitlees functionaliteit. Op het dak van aan de voorzijde van de woning kunt u circa 5 zonnepanelen laten monteren. Door de schaduwvorming van de dakkapel adviseren wij u een systeem te plaatsen met micro omvormers. Door de micro omvormers zullen de panelen energie opwekken zelfs wanneer er één paneel in de schaduw ligt. Het systeem wordt door het gebruik van micro omvormers duurder, maar de levensduur van omvormers ligt een stuk hoger. De levensduur van de zonnepanelen is langer als 25 jaar. Het vermogen van het systeem neemt jaarlijks circa 0,5% af (degradatie). Met 5 zonnepanelen (1250 Wattpiek vermogen) zou u in uw situatie jaarlijks circa 962 kWh opwekken (circa € 194). De terugverdientijd van uw systeem ligt daarmee op 14 á 15 jaar. Hierbij is nog geen rekening gehouden met collectieve inkoop met bewoners uit de wijk en BTW teruggave over uw investering.

16

De prijs die wordt weergeven als kosten indicatie in het overzicht is de turn-key prijs inclusief BTW. Door het toepassen van micro omvormers is deze prijs hoger dan de prijs bij een normaal geschakeld systeem. Wanneer gezamenlijk met uw buren of andere wijkbewoners zonnepanelen worden ingekocht, kan dit een stuk scherper. Dit zou de terugverdientijd voor uw situatie ook aanzienlijk kunnen verkorten (bijvoorbeeld tot onder de 10 jaar).

PV-systeem aantal panelen

Omvang installatie (in Watt Piek)

kosten indicatie

3 panelen

750 WP

€ 1.650,00

5 panelen

1250 WP

€ 2.750,00

7 panelen

1750 WP

€ 3.850,00

Subsidie / BTW teruggave Er is geen subsidie voor zonnepanelen beschikbaar. U kunt wel gebruik maken van een speciale regeling voor BTW teruggave. Dit zal de terugverdientijd van het systeem aanzienlijk verkorten. Veel installateurs kunnen u helpen in dit traject. Bij de keuze van uw uiteindelijke installateur / leverancier is het belangrijk te letten op de verschillen in kwaliteit panelen, omvormers, garanties en certificeringen van het bedrijf. Er is namelijk ook veel slechte kwaliteit op de markt. Vanuit Duurzaam Bouwloket kunnen wij u hier eventueel in ondersteunen bij de vergelijking van de verschillende aanbiedingen. Tevens is tot ½ 2015 nog een laag BTW op arbeidsloon van 6% van toepassing.

17

6.2.2. ZONNEBOILER De huidige CV – ketel is Vaillant ketel uit 2004. Deze CV- ketel is niet geschikt om een zonnecollector op aan te sluiten. Er kan met een speciale ombouwset een zonneboiler op worden aangesloten. Doordat uw dak niet gunstig is georiënteerd zal een zonneboiler direct gemonteerd op uw dakpannen niet interessant zijn. De oriëntatie op het oosten geeft namelijk een veel lager rendement. Ondanks dat het systeem voor uw situatie niet geschikt is hebben wij globaal de werking voor u omschreven in de onderstaande alinea’s. Een zonneboiler zet de warmte van de zon om in warm water. Een zonneboiler installatie bestaat globaal gezien uit één of meerdere zonnecollectoren, een buffervat en een circulatiepomp. Het systeem wordt aangesloten op uw CV -ketel. Op het moment dat er warm tapwater nodig is binnen uw woning, zal eerst het warme water uit het buffervat van de zonneboiler worden gebruikt voordat de CV -ketel aan hoeft te slaan. Op het moment dat het buffervat van de zonneboiler leeg is, dan zal de CV -ketel aanslaan op het moment dat er een warmtevraag is binnen de woning. In de zomer kunnen er gemakkelijk temperaturen van 70 graden Celsius worden gebufferd. In de winter is dit uiteraard een stuk lager, maar ook hier kan bij volle zoninstraling een temperatuur van bijvoorbeeld 15 á 30 graden worden opgewekt. Dit hangt af van het type systeem dat u toepast maar ook van de soort collectoren. Er zijn namelijk vlakke plaat collectoren en vacuümbuiscollectoren. De vacuümbuiscollectoren kunnen door het vacuüm een hogere temperatuur opwekken dan de vlakke plaat collectoren, maar zijn in aanschaf ook weer iets duurder. In uw woonsituatie en gezinssamenstelling zou een vlakke plaat collector voldoende zijn. Kijkend naar uw gezinssamenstelling, oriëntatie van het dak en het lage tapwaterverbruik zou een zonneboiler installatie voor uw woning en gezin een minder interessante investering zijn. Wij adviseren u dan ook niet te investeren in een zonneboiler. In onderstaand overzicht ziet u een kostenindicatie en terugverdientijd weergeven voor uw situatie uitgegaan van alleen een zonneboiler systeem voor warm tapwater. Mogelijke maatregel Indicatie kosten Indicatie terugverdientijd Subsidie mogelijk Opmerking

: : : : :

Zonneboiler +/- € 2.200,00 ( voorraadvat van 120 liter en 2,5m2 collector oppervlak) +/- 18 jaar Nee Terugverdientijd is afhankelijk van het warmwaterverbruik. Bij een huishouden dat veel warm water verbruikt heeft u een hogere besparing en is de investering ook sneller terugverdient.

18

6.2.3. LED VERLICHTING In de woning zijn er meerdere halogeenspotjes/lampen aanwezig. Gedurende opname gaf u aan dat de verschillende lampen weinig branduren per dag hebben. De lamp op de foto heeft een vermogen van 40 Watt. Om een inschatting te maken wat er bespaart kan worden wanneer de huidige verlichting wordt vervangen door LED verlichting schetsen wij hieronder een voorbeeld van de kosten en terugverdientijd. Uitgaande van 1 branduur per dag zou een halogeen lamp met een vermogen van 40 Watt het volgende aan energie verbruiken: 1 x 365 = 365 uur per jaar x 40Watt = 14.600 Watt uur = 14,6 kWh 14,6 kWh x € 0,20 cent = € 2,92 verbruikskosten per jaar Uitgaande 1 branduur per dag zou de LED lamp met een vermogen van 5 Watt het volgende aan energie verbruiken: 1 x 365 = 365 uur per jaar x 5Watt = 1.825 Watt uur = 1,825 kWh 1,825 kWh x € 0,20 cent = € 0,37 verbruikskosten per jaar Een nieuwe LED lamp is verkrijgbaar vanaf circa € 6,50 per lamp (5 Watt) en een nieuwe halogeenlamp is verkrijgbaar vanaf circa € 3,50 per lamp (40 Watt). Aan de hand van bovenstaande berekening kan geconcludeerd worden dat de LED verlichting bij bovenstaand scenario na iets langer dan 1 jaar is terugverdient. Dezelfde berekening kan eveneens gemaakt worden voor de TL-verlichting. LED TL is verkrijgbaar vanaf € 16,95 per balk. Naast het vervangen op korte termijn kunt u ook overwegen om de halogeenverlichting aan het einde van de levensduur te vervangen door LED verlichting. In de praktijk is over het algemeen te zien dat LED verlichting zich binnen 1 tot 4 jaar terugverdient. De terugverdientijd is afhankelijk van het vermogen van de huidige verlichting, het aantal branduren per dag en de kosten voor vervanging. Bij het kiezen van LED verlichting zou u dezelfde lichtsterkte en kleur kunnen aanhouden. Let er ook goed op of de LED verlichting dimbaar is!

19

7. OVERIGE MAATREGELEN 7.1. WATERZIJDIG INREGELEN Veel van de verwarmingsinstallaties in Nederland zijn niet goed ingeregeld. Door de installatie waterzijdig in te regelen kan de verwarmingsinstallatie efficiënter verwarmen. Waterzijdig inregelen is een eenmalige handeling waarmee men de ketel inregelt. Vaak staat de aanvoertemperatuur onnodig hoog ingesteld. Dit is de temperatuur die de ketel uit gaat. Hierdoor is de retourtemperatuur ook te hoog. Dit heeft als gevolg dat een CV ketel in de praktijk vaak niet zijn hoge rendement kan halen omdat de retourtemperatuur ruim boven de 55 graden uitkomt. Vanaf 55 graden Celsius wordt pas echt een hoog rendement behaald. Naast het instellen van de ketel dienen de maximale doorstroomopeningen van de radiatorkranen op elkaar afgesteld te worden. De juiste instelling is afhankelijk van de afstand van de radiator tot de ketel. Hoe verder, hoe minder druk er zal zijn, en hoe groter de opening zal moeten zijn. Er zijn meerdere manieren om uw verwarmingssysteem in te regelen. Dit kan handmatig. Hierbij stelt een installateur de maximale doorstroomopening in door het binnenwerk van een radiatorkraan in te stellen (het kan ook door een voetventiel te verdraaien maar dat is niet aan te bevelen). U heeft in uw radiatorkranen geen dubbel instelbaar binnenwerk. Wanneer u op deze manier wilt inregelen dient u een aantal nieuwe radiatorkranen aan te schaffen. Aandachtspunt hierbij is dat wanneer u een aanpassing maakt in uw verwarmingssysteem het systeem eigenlijk weer in onbalans is en opnieuw ingeregeld dient te worden. Aangezien u nog geen dubbel instelbaar binnenwerk heeft in de radiatorkranen kunt u er ook voor kiezen wanneer u nieuwe radiatorkranen koopt om deze te kopen met automatische debietregelaars. Deze regelen zelfstandig de balans in het verwarmingssysteem. Let wel op dat u regelmatig blijft ontluchten. Lucht blokkeert de doorstroming. Waterzijdig inregelen is de belangrijkste maatregel in het CV- optimaliseringstraject, omdat het de voorwaarde schept om een hoofdregeling scherp en goed af te stellen. Een indicatie van de kosten voor CV optimalisatie zijn circa €300,- maar variëren per situatie aangezien iedere woning maatwerk is (handmatige inregelen, nieuwe radiatorkranen of automatische debietregelaars). In een pilot test zijn in Nijmegen 10 woningen ‘’ingeregeld’’. De gemiddelde besparing op de stookkosten was 5 á 10% (met uitschieters van 30%).

7.2. REDUCEREN SLUIPVERBRUIK In het persoonlijke interview kwam naar voren dat u niet direct inzicht heeft in het energieverbruik van uw huishoudelijke apparaten. Er zijn apparaten beschikbaar die het totale sluipverbruik binnen uw woning kunnen meten. Met dit apparaat kunt u uw sluipverbruik in de woning opsporen en real-time het energieverbruik in Watt in uw woning bekijken. Het sluipverbruik is het verbruik wat uw woning in ‘’stand-by’’ stand verbruikt. Het Duurzaam Bouwloket kan u deze één week in bruikleen geven. Op het moment dat u naar bed gaat en alle apparaten ‘’uit’’ heeft gezet kunt u uw sluipverbruik op de Wattcher aflezen. Vuistregel is dat iedere Watt sluipverbruik circa € 2,- op jaarbasis is. Het is dus de moeite en zoektocht waard om uw sluipverbruik te reduceren.

20

7.3. VENTILATIE Tijdens de quickscan is er een kleine luchtkwaliteitsmeting gedaan. Door het korte tijdsbestek is deze meting niet representatief voor de luchtkwaliteit binnen de woning. Voor een betere meting dient de luchtkwaliteitsmeter langer in de woning te staan en gedurende een aantal dagen data te loggen om vervolgens geanalyseerd te worden. De luchtvochtigheid (47,1%) en het CO2 gehalte (875 PPM) was tijdens de scan prima en gezond. Een ander belangrijk aspect is het reinigen van de luchtkanalen, uw ventilatieventielen en ventilatieroosters. In de loop der jaren vervuilen de luchtkanalen zich door fijnstof, huismijt, schimmels, bacteriën en virussen. Door de jaren heen kunnen deze zich hechten aan de wanden van uw ventilatiekanalen waardoor de efficiency van het systeem afneemt.

> 1200 ppm : de binnenlucht is ongezond 1000-1200 ppm : de kwaliteit van de binnenlucht is aanvaardbaar <1000 ppm : de kwaliteit van de binnenlucht is gezond

> 70 % 30 – 70 % < 30%

: de binnenlucht is te vochtig : de binnenlucht is prima : de binnenlucht is te droog

21

8. CONCLUSIE/SAMENGEVAT Op basis van de quickscan adviseren wij om op onderstaande volgorde de maatregelen in de komende jaren uit te laten voeren. Hiervoor kunt u een meerjarenplan opstellen. Het betreft de volgende maatregelen: -

Isoleren gevel met EPS parels Waterzijdig inregelen van het verwarmingssysteem LED verlichting plaatsen na einde levensduur halogeenlampen Aanschaf zonnepanelen (5*250) = (1250 WP systeem) Vervangen kozijn in toilet voor kozijn met HR++beglazing

€ 1.548,€ 300,vanaf € 6,50 per spot € 2.750,€ 300,- á 400,-

Het totaal van de bovengenoemde maatregelen komt neer op circa € 4.961,-. Er van uitgaande dat u de komende 15 jaren jaarlijks een besparing van 20% op uw energielasten realiseert met bovengenoemde ingrepen, valt te concluderen dat het bedrag van € 4.961,- ruim binnen het theoretische investeringsbudget valt van € 8.970,- (zoals genoemd in hoofdstuk 3.1). Opmerkingen: 

  

Het waterzijdig inregelen van uw c.v. systeem is een zeer interessante maatregel om te overwegen. Dit kan zorgen voor een energiebesparing en comfortverbetering (warmteafgifte en reactiesnelheid van het warmteafgifte systeem) in overleg m uw installateur kunt u nagaan of dit in het verleden reeds is gedaan; Het isoleren van de gevels zal in uw situatie een flinke comfort verbetering en energiebesparing opleveren; Een zonneboilersysteem is een interessante en duurzame installatie. Mocht u twijfelen tussen zonnepanelen en een zonneboiler, dan is de investering in zonnepanelen economisch rendabeler; Het is aan te bevelen voor uzelf een stappenplan te maken en de komende jaren budget te reserveren om stapsgewijs het energieverbruik van uw woning te minimaliseren.

Naast het nemen van bouwtechnische en installatietechnische maatregelen is de gerealiseerde besparing uiteindelijk afhankelijk van uw gedrag. Uit onderzoek is gebleken dat door alleen gedragsverandering al 15% op de energielasten bespaart kan worden. Mocht u interesse hebben om eens met de Wattcher te experimenteren dan kunnen wij u deze één week in bruikleen geven. Net zoals je in een Toyota Prius 1 op 9 kunt rijden, kunt u in een duurzame / energiezuinige woning nog steeds een hoog energie verbruik hebben. Gedrag en bewust omgaan met energie is dus de succesfactor van uw uiteindelijke energiebesparing per jaar. Mocht u nog vragen hebben over de geadviseerde maatregelen dan kunt u altijd vrijblijvend contact met ons opnemen. Besluit u over te gaan tot het uitvoeren van maatregelen dan kan het Duurzaam Bouwloket u ondersteunen bij het aanvragen van subsidie, offertes en onderhandelingen met bedrijven en wellicht aanvragen bij u in de buurt combineren zodat er een inkoopvoordeel kan ontstaan. Met vriendelijke groet, Duurzaam Bouwloket

22