Kathedraal Notre-Dame

Bourgondië 2005

16-28 augustus.

1e dag : dinsdag 16 augustus

Rit: naar Laon (215 km) Bezoek: Laon / Kathedraal Notre-Dame Laon, de hoofdstad van Aisne, telt ongeveer 36000 inwoners. De stad, een voormalige residentie van de Karolingers, licht op een smalle heuvelrug. De beroemde kathedraal is daardoor van ver zichtbaar. Dit schitterende bouwwerk is een bekend voorbeeld van vroege gotische kerkarchitectuur. De kathedraal werd tussen circa 1160 en 1235 gebouwd. De belangrijkste delen waren kort na 1200 voltooid. Het was de bedoeling dat het dwarsschip ook door torens zou worden benadrukt, maar dat is niet gebeurd. Tijdens de revolutie zijn twee van de oorspronkelijk zeven toren vernield. Zicht vanuit het middenschip op het koor in de kathedraal van Laon De kathedraal van Laon is beïnvloed door de kathedraal van Noyon. De afstemming van de verschillende onderdelen is in Laon echter veel beter geslaagd. De verwezenlijkte eenheid is zeldzaam. Dat is zeer goed te ervaren in het middenschip. De opstand bestaat uit vier verdiepingen. Vijf colonnetten scheiden de traveeën, terwijl er boven de zuilen halverwege de traveeën drie colonnetten zijn geplaatst. Ze gaan over in de ribben van het gewelf. Hun kapitelen verhouden zich tot de wandlijsten, die de scheiding van de verdiepingen extra benadrukken. Deze heldere structuur was in die tijd opmerkelijk. Het resulteert in een uniformiteit die is doorgetrokken toen kort na 1200 besloten werd het koor uit 1160 te verlengen. Het koor lijkt haast even groot als het schip. Het nieuwe koor sluit recht af, zoals de westgevel. Ook in de plaatsing van de vensters is aangesloten op de westgevel. De gevels van de dwarsschepen waren eveneens van een roosvenster voorzien. In de absis bevindt zich een dertiende-eeuws roosvenster. Het beeld de verheerlijking van de kerk uit.

Detail uit de westelijke façade van de kathedraal van Laon De westfaçade, gebouwd in de jaren negentig van de twaalfde eeuw, was zeer vernieuwend. Het traditionele westwerk met torens is hier voor het eerst consequent betrokken op het interieur. De gevel is geïntegreerd in het bouwwerk en staat er niet als een opzichzelfstaand element voor. Karakteristiek zijn de vele vooruitspringende en naar achteren wijkende delen. De portalen zijn diep dankzij een triomfboogachtige constructie. Dit type portaalcomplex is verder uitgewerkt in Reims. De vensters wijken naar achteren. Achter elkaar geplaatste zuilen, half-zuilen en arcaden maken er bovendien een ritmisch geheel van. Latere gotische bouwwerken zijn vaak beïnvloed door deze constructie. Villard de Honnecourt had de westgevel geschetst in 1230. Hij vond één van de torens de mooiste die hij ooit had gezien. De kathedraal is voorzien van enkele interessante beeldhouwwerken, zoals het timpaan van het middelste portaal en de aangrenzende archivolten. Het linker en het middenportaal zijn aan Maria gewijd, het rechterportaal aan het laatste oordeel. Opmerkelijk zijn de ossen op de hoeken van de westelijke torens. Ossen werden ingezet om de bouwstenen omhoog te trekken. Ook zijn er exotische dieren op de gevel te bespeuren. Er is onder meer een waterspuwer in de vorm van een nijlpaard.

1

Het timpaan van het middenportaal, rond 1200 vervaardigd Er bevinden zich nog andere monumenten in het middeleeuwse stadje. De omgeving van de kathedraal is zeer charmant. Het bisschoppelijke paleis is hier te vinden, het hof van de dauphin en oude herenhuizen. Ook bevinden zich in de nabije omgeving enkele abdijen. Het is aangenaam om over de stadswallen te lopen of naar de zestiende-eeuwse citadel of de Eglise St. Martin te gaan. De oude stad is te bereiken via een kabelbaan.(de Poma).

Rit: Laon- Troyes (193 km)

Bezoek: Troyes

Het pittoreske Troyes, gelegen aan de Seine is onder andere bekend om haar kerken. De indrukwekkendste kerk is de Cathédrale St-Pierreet-St-Paul. De Basilique St-Urbain, de Église SteMadeleine en de Église St-Panthaléon zijn eveneens interessante kerken. De twaalfdeeeuwse Église SteMadeleine, de oudste kerk van Troyes, werd in de zestiende eeuw verbouwd. Er is een mooi laatgotisch doksaal te bewonderen en in de koorsluiting bevinden zich ramen die rond het jaar 1500 zijn vervaardigd. Eglise St-Nizier

Cathédrale St-Pierre et Paul

De zestiende-eeuwse Église St-Pantaléon heeft zowel gotisch als renaissancistische kenmerken. Het houten gewelf dateert uit de zeventiende eeuw. Een groot aantal beelden uit verwoeste kerken hebben hier onderdak gevonden. Let ook op de renaissancistische grisaillevensters. De Église St-Nizier is te herkennen aan het betegelde Bourgondisch dak. In veel kerken zijn authentieke glas-in-loodramen te zien.

Église St-Pantaléon te Troyes

2

Binnenplaats van het Hôtel de Mauray te Troyes

In het centrum bevinden zich nog talrijke andere historische gebouwen. Het grote aantal vakwerkhuizen geeft de stad een zeer charmant karakter. Meerdere huizen en hofjes zijn gebouwd in de zestiende eeuw. Een brand heeft in 1524 een deel van de stad verwoest. Hôtel de Mauray is een mooi gebouw uit 1550. Hotel du Petit Louvre is eveneens een omweg waard. Dit hôtel particulier aan de Quai Dampierre is mooi gerestaureerd. Het binnenhof, de trap en de bron stammen uit de renaissance, terwijl de toren middeleeuws is.

HetMuséed’ Ar tModer neheef teensc hi t t er endec ol l ect i e Het interessantste museum is het Muséed’ Ar tModer ne. In het Musée Historique de Troyes et de Champagne is veel kunst uit de romaanse periode tot en met de zeventiende eeuw geëxposeerd. De glasschilderkunst van Troyes is in beeld gebracht aan de hand van exemplaren uit de vijftiende eeuw tot de vroege zeventiende eeuw.

2e dag : woensdag 17 augustus Rit; Troyes- Sens (72 km)- Auxerre ( 75 km) [ –Pontigny -Chablis (25 km) –Tonnerre (14 km) – ] Avallon (60 km)

Bezoek: SENS Sens ligt in het departement Yonne, regio Bourgondië, aan de Yonne. Het Stedelijk museum bezit Gallo-Romeinse vondsten en Musée Jean-Cousin vertelt u de stadsgeschiedenis. De gotische kathedraal St-Etienne is de oudste van de grote gotische kathedralen van Frankrijk. De westelijke façade wordt bekroond door één toren en bezit een rijk gebeeldhouwd middenportaal, waarvan vooral de figuur van de patroonheilige, Stefanus, tussen de deuren van de hoofdingang, opvalt. De transeptportalen zijn in flamboyant-gotische stijl. In het interieur vallen de gebrandschilderde vensters op. De kathedraal heeft verder renaissanceretabel en een rijke kerkschat bestaande uit kerkelijke gewaden, wandtapijten, ivoren vorwerpen en edelsmeedwerk. Cathédrale St-Etienne 3

Het Palais synodal herbergt beelden van de kathedraal, Gallo-Romeinse mozaïeken en wandtapijten.

Cathédrale st-Et i e nnev anui tLeJ ar di ndel ’ Or ange r i e Hotel de Ville

Andere kerken zijn: de St-Pierre-le-Rond, met 16de-eeuwse ramen en de St-Jean met 13de-eeuws schip. Sens, het oude Agedincum, hoofdstad van de Senones in de Gallo-Romeinse tijd, werd centrum van een graafschap in de Karolingische en de vroeg-Capetingische tijd.

Office de Tourisme Place Jean Jaurès, 89100 SENS , tél. 03.86.65.19.49, télécopie : 03.86.64.24.18

Bezoek: PONTIGNY Pontigny ligt in het departement Yonne, aan de Serein in de regio Bourgondië. De plaats is bekend door de in de 12de eeuw gestichte cisterciënzerabdij, de tweede stichting vanuit Cîteaux. De abdijkerk, een kruisvormige basilica, is een belangrijk voorbeeld van de cisterciënzer bouwstijl. In 1954 werd Pontigny zetel van de Mission de France. Cisterciënzer bouwstijl Deze bouwstijl komt van de orde van Cîteaux die door de invloed van St.-Bernardus, abt van Clairvaux, overal in haar kloosters deze stijl invoerde. 4

Het was een reactie op de weelderige cluniacenzer bouwstijl. Haar beginselen waren soberheid en armoede en daardoor kwam de orde tot zeer eenvoudige maar tevens uiterst harmonische bouwvormen. De kerken kregen gesloten koren, geflankeerd door naar de transeptarmen en geopende rechthoekige kapellen. De westtorens ontbraken altijd, terwijl de sculptuur aan portalen en kapitelen vaak geheel achterwege bleef. Bij voorkeur werden pilaren en geen zuilen benut. In de plaats van gebrandschilderde ramen kwam blank glas met een abstracte versiering van de loodlijnen. De cisterciënzer bouwstijl, met zijn toepassing van het kruisribgewelf, verspreidde zich over geheel Europa. Daardoor ontstond de vroege gotiek en beïnvloedde in de bouwstijl van de bedelorden. Abdij Pontiniacum Een enorm schip lijkt midden op de akkers te zijn gestrand. De beste manier om het gebouw te benaderen is een wandeling eromheen, op een afstand. Het mooiste zicht is dat op de koorsluiting, vanuit de richting van Ligny-1eChatel via La Tuilerie. Daarna voert de laan tot aan het portaal van deze abdijkerk, die nu nog de enige in zijn soort is. Want deze kerk is de enige die nog over is van Cîteaux en haar vier dochters.

Interieur Het interieur is nog veel mooier, en hoger en witter! De kerk is 119 m lang en 20 m breed. De zijbeuken hebben kruisgewelven. Bij de bouw was men hiermee begonnen, om tegenwicht te bieden voor het middenschip. Het kruisribgewelf werd op dat moment nog niet frequent toegepast door de cisterciënzers, maar daar kwam snel verandering in toen ze doorkregen dat het veel economischer was qua stenen en qua gewicht dan het gangbare Romaanse gewelf. De keuze voor een gotisch schip werd ergens tijdens de bouw gemaakt. Archeologen geven alle bewijzen voor zo'n keerpunt in de aanpak. Toen de orde van Cîteaux later vol geestdrift kathedralen ging bouwen, braken de monniken van Pontigny de rechte koorsluiting van hun kerk af en zetten er een weergaloos gotisch koor voor in de plaats, met elf straalkapellen en een hoge geribde apsis die sierlijk rust op een krans van monolithische zuilen. Het schip wordt in tweeën gedeeld door de koorbanken, die van het eind van de zeventiende eeuw (1676) dateren. Daarvoor stonden er andere, vlak bij de kruising: de beste opstelling voor mooi psalmengezang. De beste plek ook om de dienst bij te wonen. De lekenbroeders achter in de kerk mochten alleen de oren spitsen, zien konden ze niets! In de noordelijke zijbeuk is rechts de deur van de overledenen, links de graftombe van de prinsen van Aragón, het koninklijk pantheon. Links zien we ook de hekken van het sanctuarium, plaats waar de gewijde voorwerpen en relikwieën van de kerk worden bewaard. Niet rijk Pontigny werd geen uitgebreid moederhuis. Ze liet het aan Clairvaux en Morimond om een recordaantal dochterabdijen te vestigen. Pontigny was wel rijk, maar haalde nooit het inkomstenniveau van de grootste abdijen. In 1765 sloeg de koninklijke commissie van ordegeestelijken haar aan voor vijfentwintig monniken en zevenentwintigduizend pond netto aan inkomsten op jaarbasis, dat was drie keer minder dan Clairvaux, voor twee keer zo weinig monniken. 5

Hoge gasten Misschien werd Pontigny wel rijk aan zijn vriendschappen. in de Middeleeuwen waren dat Engelsen. Het was een hele eer dat ze Thomas Becket huisvestten van 1164 tot 1166, de Engelse prelaat die verbannen was wegens zijn verzet tegen koning Hendrik 11. Maar eenmaal terug in zijn diocees, werd hij kort daarop het slachtoffer van de 'moord in de kathedraal'. Een andere verbannen aartsbisschop van Canterbury, Stephen Langton, volgde Becket op in Pontigny en verbleef er van 1208 tot 1213. En nog weer een andere aartsbisschop van Canterbury, de later heilig verklaarde Edmond, was onderweg naar Rome om daar gerechtigheid te zoeken en bleef logeren in het klooster, en stierf er in 1240. Zijn praalgraf blokkeert het sanctuarium van de kerk, maar getuigt wel van het belang van de bedevaart die deze heilige eeuwenlang te beurt viel ieder jaar met Pinksteren. De vereniging van vrienden van Pontigny organiseert nog ieder jaar in de abdijkerk op die datum uitstekende concerten van oude Engelse muziek. Intellectuelen Andere intellectuelen hebben eveneens hun sporen nagelaten in de 'seculiere' periode van Pontigny. Paul Desjardins, de pacifistische filosoof, organiseerde hier iedere zomer de beroemde 'tiendaagse van Pontigny', waar mensen als Gide, Malraux, Martin du Gard, Mauriac en Bachelard bijeenkwamen. Het sinds de Tweede Wereldoorlog in Pontigny gevestigde opleidingscentrum voor gehandicapten (opgericht door Suzanne Fouché, auteur van de bestseller Souffrance, école de vie) dat huist in het gebouw van de lekenbroeders, geeft Pontigny een geweldige uitstraling. Bron: Cisterciënzer abdijen, Könemann, Zie Fr. Info. Visites guidées et circuits sur réservation : abbaye cistercienne XIIe s. (2e "fille" de Cîteaux, M.H.), église romane et Renaissance de Ligny (XIIeXVIe s.), granges cisterciennes, vignoble chablisien, forêt de Pontigny

Bezoek:

AUXERRE

Ligt op de linker oever van deYonne in het departement Yonne, regio Bourgondië. Het centrum wordt gevormd door een zeshoek, omringd door boulevards, de middeleeuwse stadswallen. Auxerre is met name voor de wijn uit Chablis het handelscentrum, verder is er textiel en houtindustrie.

Pont Paul Bert Vanaf deze brug ziet u links Eglise St. Pierre, in het midden Cathedrale St. Etienne en rechts Abbaye St. Germain. De Eglise St. Pierre is uit de 17e eeuw. De gotische klokkentoren is uit de 16e eeuw.

6

KATHEDRAAL ST. ETIENNE De stad Auxerre in Midden-Frankrijk, ontstaan uit een bescheiden Keltische nederzetting en later een Gallo-Romeinse stad, is de geboorteplaats van de Heilige Gennain, aan wie de kathedraal Saint-Germain nog herinnert. De grote gotische Cathedrale Saint-Étienne is echter gewijd aan de Heilige Stefanus, Saint-Étienne. Het huidige gebouw dat kenmerken van de gotische bouwkunst bevat staat op de plaats van wel drie voorgangers, waarvan de eerste al in de 5de eeuw gebouwd werd. Van het Romaanse bouwwerk op welks plaats Saint-Étienne tussen 1215 en de 16de eeuw verrees is nog de crypte uit de 11 de eeuw bewaard gebleven.

Hoofdfaçade De portalen in de rijk versierde hoofdfaçade stammen uit de 13de en 14de eeuw en maken indruk door hun mooie sculpturen en opvallende vlakke reliëfs. In het linker portaal wordt Genesis uitgebeeld, de schepping van de mens, het aardse paradijs en de zondvloed, alsmede de kroning van de Heilige Maagd. Het rechter portaal schildert de geschiedenis van David en Bathseba.

Interieur In het interieur van de kerk verheft zich het hoge schip uit de 14de eeuw majestueus. Wonderschone vensterrozetten uit de 16de eeuw sieren het lichte dwarsschip. Het elegante koor dat tussen 1215 en 1234 verrees bevat een vlak reliëf van Saint-Étienne en een monument voor bisschop Nicolas Colbert. Het koorgestoelte stamt uit de 16de eeuw, toen het in opdracht van bisschop Jacques Amyot vernieuwd werd.

Het koor Met de bijbehorende omgang die werd aangelegd tussen 1215 en 1255 behoren tot de subtielste scheppingen van de gotische bouwkunst. De in volle kleuren stralende glasschilderingen uit de 13de eeuw zijn helaas niet volledig bewaard gebleven. Oorspronkelijk bevatten ze 350 thema's uit de bijbel en een aantal christelijke legenden.

Romaanse crypte Met fresco's, de schatkamer met goudsmeedwerk, brevieren, emailwerk, manuscripten, miniaturen en ivoor kunnen tussen 9.00-12.00 en 14.00-18.00 bezocht worden. Rechts van het koor zit een bel waar men de koster kan bellen. Vanaf de 68 m hoge toren heeft men een goed uitzicht op Auxerre. 7

Saint Germain

In de kerk van deze abdij is in 445 de heilige Germanus bijgezet. De bovengrondse kerk is uit 13e-15e eeuw. Onder de kerk zijn crypte's uit de 9e eeuw die alleen met een gids te bezoeken zijn. In deze ondergrondse ruimte liggen de H. Germanus en andere bisschoppen begraven. Het centrale deel wordt gedragen door vier Gallo-Romeinse pilaren. De muren zijn bedekt met fresco's. Het gewelf boven de kelder waar de H. Germanus rust is beschilderd met sterren en zonnen. De mozaïeken doen denken aan die van Ravenna. De kerk is tegen een helling gebouwd vandaar dat de twee boven elkaar gelegen kapellen gedeeltelijk onder de grond liggen.

Openingstijden 9.00-12.00 en 14.00-18.00, Kaartje is ook geldig voor Musee Leblanc- Duvernoy ( woensdag gratis! ) waar mooie tapijten, aardewerk en schilderijen te zien zijn.

Bezoek: Chablis Chablis wordt ook wel de "Gouden Poort van Bourgondië" genoemd. Ligt ten zuiden van de abdij van Pontigny. Hier liggen de wijngaarden van de Chablis- wijnen, gemaakt van de chardonnay druif. De kalkrijke streek levert een droge, frisse witte wijn, die prima past bij visgerechten. De monniken van Pontigny introduceerden hier in de middeleeuwen de druiven cultuur.

Via de brug over de Serein komt men in Chablis. Op place du Marche zijn wijnproeflokalen. Via een straatje komt men bij de St. Martin, een kerk uit de 12e eeuw. Het Romaanse portaal aan de zuidzijde valt direct op. Op de deuren bevinden zich veel hoefijzers, ex-voto's van pelgrims. Ten zuiden van de St. Martin ligt een promenade met mooi uitzicht op de Serein.

Office de Tourisme: 1, quai du Biez, B.P. 38 , tél. 03.86.42.80.80

8

3e dag: donderdag 18 augustus Rit: Avallon –Vézelay (15km) –Bazoches (10 km) –Avallon (25km)

Bezoek: Vézelay De basilique de Ste.-Madeleine in Vézelay

De voormalige kloosterkerk is opgericht in 864 en werd één van de belangrijkste ontmoetingsplaats voor de pelgrims op weg naar Santiago de Compostela. Vanaf de elfde eeuw kwamen er veel gelovigen naar de vermeende relikwieën van Maria Magdalena. In de twaalfde eeuw werden deze relikwieën door de paus erkent waardoor het aantal bezoekers fors groeide. In 1280 neemt het grote aantal pelgrims die deze kerk bezochten drastisch af. Men meende de echte relikwieën van Maria Magdalena te hebben gevonden. De relikwieën in Vézelay werden vervolgens als nep beschouwd. Toen veel pelgrims de relikwieën kwamen aanbidden, heeft men de kerk vergroot. In 1120 verwoeste een brand het schip. Men herstelde de kerk en voegde rond 1145 een voorhal toe. Het schip is romaans terwijl het koor in gotische stijl is gebouwd in 1215. In de zestiende eeuw werd de basiliek door protestanten beschadigd en ook de revolutie liet zijn sporen na. Nadat de abdij in 1796 was verkocht als staatseigendom, werd het klooster afgebroken.De Ste.-Madeleine was in een erg slechte staat toen zij tussen 1840 en 1859 werd gerestaureerd door Viollet-le-Duc. De kerk is beroemd door het schitterende romaanse beeldhouwwerk. Het timpaan boven de middelste portaal in de voorhal is het meeste geroemd.

9

Bezoek: St-Père Het kleine dorp StPère heeft één van de mooiste gotische kerken van Bourgondië. De bouw van Eglise Notre-Dame begon omstreeks 1220 en raakte rond 1455 voltooid. De opengewerkte 13eeeuwse klokkentoren is zeer sierlijk. Het voorportaal uit de 13e eeuw werd gerestaureerd door Violet-le-Duc.

Boven het roosvenster heeft de puntgevel een reeks bogen en nissen, met beelden van Christus, gekroond door twee engelen, en van de H. Stefanus, geflankeerd door Maria, Petrus, Andreas, Jacobus aan de ene kant en aan de andere kant Maria Magdalena en Johannes met nog twee evangelisten.

Bezoek: Bazoches Halfweg een beboste heuvel in de Morvan werd het Château de Bazochegebouwd in de 12e eeuw. De opeenvolgende eigenaars, les seigneurs de Bazoches, Chastellux, Montmorillon et la Perrière, Bazoches kregen in 1675 het gezelschap van le Maréchal de Vauban. Die kreeg het kasteel van Lodewijk XIV als beloning voor zijn militair genie na de belegering van Maastricht.

Na zijn installatie in Bazoche bracht Vauban heelwat veranderingen aan het kasteel en maakte er een militair garnizoen van.

10

I ndi tkas t eelont wi er pMar échaldeVaubandepl annenv oorz o’ n300v er st er kt est eden.

Hij werkte methodes voor aanval op en verdediging van de versterkingen uit. Afstammelingen van Charlotte de Vauban, de oudste dochter van de maréchal, zijn de huidige eigenars van het kasteel en bewaren met zorg het meubilair en de talrijke souvenirs van hun illustere voorvader..

Bezoek: Avallon Eglise St-Lazare

Avallon ligt in het departement Yonne. Regionaal museum bevat volkskunst, GalloRomeinse vondsten, munten en penningen en 19de- en 20ste-eeuwse schilderkunst. De romaanse kerk Saint-Lazare is een driebeukige vroegere kanunnikenkerk en heeft fraai gebeeldhouwde portalen. Er zijn diverse huizen uit de 15de tot 18de eeuw. De Tourdel ’ Hor l og ei sui tde15dee e uw. Verder zijn er resten van de oude vestingwerken. In het Château Montjalin is een museum met de voertuigen van staatslieden van over de hele wereld. Office de Tourisme: 6 rue Bocquillot , tél. 03.86.34.14.19, télécopie : 03.86.34.28.29. Château Montjalin

11

4e dag: vrijdag 19 augustus Rit: Avallon- Parc du Morvan : Saint-Brisson ( 28 km) –Avallon ( 28 km)

Bezoek:

MORVAN, granieten hart van Bourgondië

De Morvan is een berglandschap tot 902 m hoog. De Yonne en kleinere rivieren ontspringen er. Vanuit het uitzichtpunt 'Panorama du Calvaire', bij Château Chinon heeft u vanaf een hoogte van 600 meter een mooi uitzicht over dit natuurgebied. Parc Naturel Régional du Morvan Water is het hartenbloed ervan. Water voor de forellenvangst of om in te wildwaterkanoën, water voor de stuwen of water als transportmiddel voor boomstammen. Een voortreffelijk vakantiegebied voor actieve kampeerders. Ligging Het Parc Naturel Régional du Morvan ligt 200 km onder Parijs. Het heeft de formele status van een regionaal natuurpark sinds 1970. De oppervlakte bedraagt 173.000 hectares, verdeeld over 64 gemeentes in vier verschillende departementen. De Morvan zelf heeft een lengte van 70 km, NZ en een breedte van 55 km 0 W. Aan de bovenzijde wordt het afgesloten door Avallon, bekende plaats langs de Autoroute du Soleil, aan de zuidzijde door Autun. Landschap Aan de noordzijde wordt het de Bas-Morvan genoemd. Het is er niet hoger dan 600 meter en het geheel levert een golvend landschap op met veel bossen, heuvels, singels, wallen en water. Het is een wat wonderlijk landschap, wat Iers als het ware. De zuidzijde, de zogenaamde Haut-Morvan, levert een totaal ander landschap op. Toppen van 800 tot 1000 meter van ruw graniet, uitgestrekte wouden, woeste rivieren, meren en een fantastische wildstand. De Morvan wordt wel het granieten hart van de Bourgogne genoemd. Goed vakantiegebied De combinatie van beide 'Morvan's levert een voortreffelijk vakantiegebied op. In de eerste plaats voor liefhebbers van een doe-vakantie. Hoewel... door de centrale ligging in de Bourgogne wenken de gebieden aan de rand van het natuurpark voor leuke dagtochten. Tochten langs de kastelen van de Loire bijvoorbeeld. Of naar het Beaune van de Bourgogne-wijn. Hele fraaie en oude steden als Avallon en Autun, gepekeld door de historie en gelouterd door de gastronomie. Maar één ding is zeker, wie niet van water houdt zal het er niet leuk vinden. Het water van de Morvan Overal in de Morvan is de stem van het water nabij. De forse regenval en de smeltende sneeuw van het voorjaar zorgen - samen met het granieten en dus ondoordringbare gebergte - voor kolkende beken en watervallen die overgaan in rivieren van naam. Zoals de Yonne, de Cure en de Cousin. Water dat wordt gebruikt voor stuwen bij de vijf verschillende meren. Of als transportmiddel voor de houtwinning door de gevelde boomstammen met de stroom te laten meevoeren. Water dat vooral voor vakantiegangers een niet aflatende vreugde is. Forellenvangst, wildwaterkanoën, zwemmen en zeilen, in rivieren en beken en op de meren.

12

Lac des Settons De Morvan heeft een vijftal 'serieuze' meren. Van noord naar zuid zijn dat het Lac du Crescent, Lac St. Agnan, Lac des Settons, Lac de Chaumecon en Lac de Pannecière. Het meest populaire meer is het Lac des Settons dat, midden in het park ligt. Het ligt op bijna 600 meter hoogte en heeft een fraaie vorm met geprononceerde stranden en beboste oevers. De stranden zijn door hun glooiende karakter ideaal voor kinderen en het geheel is een ideaal vakantiegebied. Rond het meer liggen verschillende campings, restaurants en eethuisjes maar het geheel maakt nimmer een kermisachtige indruk. Er lopen verscheidene wandelpaden, randonnées, van 10 tot 30 km en het gedeelte langs de westoever maakt deel uit van de grote lange afstandswandelroute, de GR 13. Je kunt bij het meer paarden, boten, planken of fietsen huren. In Montsauche, in het centrum van de Morvan, is ook het centrale informatiepunt gevestigd: het Maison du Parc. Van de andere meren is het noordoostelijk gelegen Lac d'Agnan het meest aantrekkelijk.

Tochtjes Verder zijn afzonderlijke tochtjes door de valleien van de Cure en van de Cousin zeer aan te bevelen. Vissers wanen zich er in het paradijs, maar ook daar heb je tegenwoordig een visakte nodig... bij het Syndicat d'lnitiative dus. Een volgende waterige component van de Morvan betreft het weer. Door de typische vorm en ligging, de Morvan is eigenlijk een granieten buit die als waterscheiding fungeert, wil het in de Morvan nogal eens regenen. Meer dan 100 dagen per jaar. In de maanden juni, juli en augustus is het meestal mooi weer.

Kamperen Alleen in het Parc du Morvan zelf zijn zo'n twintig campings van verschillende soort en kwaliteit, plus nogal wat 'rurals', de groene boerencampings waar de VVV je de adressen van kan geven. Het gebied is niet al te groot, je kunt met één camping als uitvalsbasis volstaan. Er is keuze genoeg: midden in het park, vanwege de overweldigende natuur, of juist aan de rand van het park, vanwege de vele culturele uitstapmogelijkheden.

Bij Avallon De 'toegangspoort' van de Morvan, in het noorden, ligt een goede gemeente camping, de Municipal Sous-Rou-che, aan de zuidkant van de stad. Er is 2,5 ha. ruimte, er zijn ruime plaatsen met veel schaduw en behoorlijk comfort. De bewegwijzering naar het kamp is goed en de beheerder vriendelijk. In het midden van het park, bij het Lac des Settonf, vonden wij de Camping/Caravanning I'Hermitage de Chevigny een goede stek. Direct aan GR-13, aan het meer en rondritpaden. Flinke plaatsen, een kampwinkel en een klein restaurant geven de camping een verzorgde indruk.

Bij Arnay-le-Duc Aan de zuidzijde van het park, vind je de voortreffelijke camping Municipal de Fouché. Ook hier tref je ruime plekken, alleen moetje wat ver lopen voor het sanitair. En... op een steenworp van de gouden wijngaarden van Bourgogne. Een voordeel van Arnay-1e-Duc is dat het aan de zuidkant ligt. Dat levert vaak ook wat heter weer op. Adressen Aan de noordzijde, Avallon: Municipal Sous Roche, 89200 Avallon (Yonne), tel: 09- 33 86 34 1039 0 Aan de zuidzijde, Arnay-1e-Duc: Municipal de Fouché, 21230 Arnay-1e-Duc (Cote d'or), tel: 09-33 80 90 0223 In het park: Lac de Settons, Camping Hermitage de Chevigny, 58230 Les Settons (Nièvre), tel: 09-33 86 84 5097. INFORMATIE Parc Naturel Regional du Morvan, een stichting, kwam in 1970 tot stand. Inlichtingen en informatie bij het Maison du Pare, Saint Brisson, 58230 Montsauche, tel: 09-33 86 78 70 16.

13

5e dag: zaterdag 20 augustus Rit: Avallon- Semur-en-Auxois (25 km) –Fontenay (28 km) –Avallon (53 km)

Bezoek: Semur-en Auxois Schilderachtige oude stad in het departement Côte-d'Or. Ligt op een steil voorgebergte. In de Tour de l'Orle d'Or is een etnografisch en archeologisch museum. De kerk Notre-Dame is een voorbeeld van Bourgondische gotiek. Office de Tourisme: Place Gaveau , tél. 03.80.97.05.96, télécopie : 03.80.97.08.85 Ouvert toute l'année de 8h30 à 12h et de 14h à 18h30 - dimanches et jours fériés de 10h à 12h et de 15h à 18h - de juin à septembre de 9h à 19h

STADSWANDELING SEMUR-EN-AUXOIS Semur-en-Auxois met Pont Pinard Dit sfeervolle vestingstadje (290 m, 5400 inwoners), de hoofdplaats van de Auxois, vormt met zijn omgeving een schilderachtig geheel. Semur ligt kriskras gegroepeerd tegen een roodstenen granietrots boven het ravijn aan de bocht van de rivier de Armançon, die zich om het stadje heen slingert. De naam Semur komt men voor het eerst tegen in de oprichtingsoorkonde van de abdij van Flavigny (606). Etymologisch gezien komt de naam van het Latijn "sene muros, d.w.z. oude vestingsmuur. In de 8e eew schonk Karel de Grote het kasteel aan de monniken van Sint Maurice en Valois, die het tot aan de Franse revolutie behielden. In 1010 werd het gezag door de Benedictijner Priorij, die uit Flavigny stamde, vertegenwoordigd. In 1050 was het gezag verdeeld tussen de Priorij en het Hertogdom Bourgondië. Semur bestond oorspronkelijk uit drie delen die ieder hun eigen omwalling hadden: Donjon, het centrum, Château, in het westen, en Bourg, in het oosten. Van de 14e eeuwse stadswallen rond het centrum zijn nog vier imposante, ronde torens overgebleven, die het stadsbeeld totaal beheersen. De Tour de l'Orle d'Or (44 m) is daarvan het bezienswaardigst. De naam is ontleend aan de koperkleurige band die om de toren heen lag en die door het zonlicht een gouden glans kreeg. Over de Armançon ligt de Pont Joly, vanwaar je een prima zicht heeft op Semur, terwijl je het beste beeld van de rivier krijgt tijdens een wandeling over de stadswallen. Op het hoogste punt van de rots ligt op de driehoekige Place Notre-Dame, omringd door middeleeuwse vakwerkhuizen, een elegante kerk: Église Notre-Dame, Dit is een van de mooiste kerken van Bourgondië. De bouw begon in 1225 op de plaats van de vroegere, door Robert I in 1060 gesticht romanse kerk. Het koor van de kerk, die aan Maria Hemelvaart gewijd is, is naar het oosten gericht met het oog op het prachtige effect van de hoogstaande zon op 15 augustus. De restauratie van de onherstelbare schade gedurende de Revolutie werd in 1846 door Viollet-le-Duc uitgevoerd. Verder is Semur-en-Auxois bekend om de paardenrennen. In 1639 werden hier voor het eerst in Frankrijk paardenrennen georganiseerd. Ieder jaar op 31 mei wordt dit met de Course de la Baque herdacht. STADSWANDELING DOOR SEMUR

14

We starten onze wandeling door het vestingstadje Semur-en-Auxois op Place G. Gaveau. Hier is ook het plaatselijk : VVV kantoor. Via de Rue l'Ancienne Comedie bereiken we het Place de l'Ancienne Comedie. Hier is in een voormalig Jakobijnenklooster aan de Rue J.J. Collenot sinds 1834 een geologische, paleontologische en archeologische verzameling ondergebracht. Op de begane grond is een beeldengallerij met gipsafgietsels uit de 19e eeuw van werken van de beeldhouwer Dumont. Het museum bezit het origineel van de "Genie de la Liberté". Het beeld in Parijs op de z.g. zuil van Juli tegenover de Opera Bastille is een kopie. Op de eerste verdieping bevindt zich die prachtige collectie van 12.000 fossielen, die in de omgeving zijn gevonden. Ook is er een zaal die aan de zoölogie is gewijd en die geheel volgens de 19e eeuwse begrippen is ingericht. Maar ook wordt aandacht besteed aan de beeldhouw- en schilderkunst (13e t/m 18e eeuw).

We verlaten het Place de l'Ancienne Comedie voorbij de parkeerplaats in zuidelijke richting en dalen af de oever van de Armançon. Rechts af de rivier volgend met boven ons de het oude centrum van Semur-en-Auxois, zien we voor ons de 14e eeuwse stadswallen rond dit centrum met 2 imposante, ronde torens: de Tour Margot en de Tour de la Prison. Zo kom je bij de schilderachtige Pont Pinard. Je kunt ervoor kiezen om hier de oever van de Armançon te blijven volgen onder langs de oude stadsmuren over de Quai D'Armançon tot aan Pont des Minimes en vandaar via de Rue des Vaux naar het oude centrum terug te keren. Wil je direct het oude centrum bereiken dan kan dit via de steile trappen: "l'escalier du Fourneau" bij de Pont Pinard. We slaan linksaf de Rue du Rempart in, voorbij het Théâtre en over het Place Gueneau de Montbeillard. Gueneau en tijdgenoot Buffon waren beroemde inwoners van Semur-en-Auxois. Door de Rue de l"Hopitale passeren we het oude Hospitaal. Terug komen we zo op het Place Gueneau de Montbeillard en nemen nu de Rue du Donjon onder de Tour de la Géhenne en beroemde Tour de l'Orle d'Or (44 m) door. Deze laatste is het bezienswaardigst. De naam is ontleend aan de koperkleurige band die om de toren heen lag en die door het zonlicht een gouden glans kreeg.

Tour de l'Orle d'Or en Tour de la Géhenne Door de Rue du Vieux Marche, waarin het "Verblijf van de Koning" staat, bereiken we het oude centrum waar zich alle bedrijvigheid afspeelt. Volgens de traditie heeft hier Hendrik IV hier een nacht doorgebracht. In dit huis werd recht gesproken. Van 1789 to 1844 was hier de zetel van de revolutionaire Rechtbank. Je bevind je nu aan het einde van de Rue Buffon. Eerst naar rechts naar de Place Notre-Dame. Hier domineert de collegiale kerk, Église Notre-Dame, het plein. Deze kerk is een uitstekend voorbeeld van de Bourgondische gotiek, in 1225 in opdracht van de Bourgondische hertogen gebouwd (voltooiing in de 14e eeuw). De straat is hier veel nauwer want de voorgevels dateren uit de Middeleeuwen. Jammer genoeg werden door een brand in 1593 ongeveer 300 huizen verwoest en de collegiale kerk zwaar beschadigd. In het midden van de 19e eeuw is de église Notre-Dame ingrijpend gerestaureerde

15

door Viollet-le-Duc. In de Rue Notre-Dame naast de collegiale kerk bevindt zich een prachtig bouwwerk uit de 13e eeuw : Porte des Bleds. Deze wordt zo genoemd omdat zij vroeger direct op het platteland uitkwam. De tympaan vertelt de "vergulde legende van de apostel St. Thomas" uit. De kleine figuren in de boogversiering boven de tympaan beelden de 12 maanden van het jaar uit, van links naar rechts. Rue Buffon We keren terug naar de Rue Buffon. De voorgevels van deze straat dateren van de Renaissance tot en met de 17e eeuw. Er bevindt zich een put met een stenen rand die een elegante T-vormige smeedijzeren putbalk heeft (18e eeuw). Hier is het hart van de citadel. Door de Porte de Guillier (16e eeuw) verlaten we de citadel. Deze Porte Guiller, genoemd naar een rijke burger die hier in het begin van de 15e eeuw woonde, is in een sobere militaire stijl gebouwd. De hoge smalle voorgevel heeft op iedere verdieping dubbele muuropeningen met klaverbladvormige steunlijsten.

Porte Sauvigny We komen voorbij het gepolychromeerde beeld van de heilige Anna, die de inwoners van Semur-en-Auxois moest beschermen tegen de pest. Zo staan we nu bij de tweede poort, de Porte Sauvigny (15e eeuw). Deze poort wordt een zigzagdoorgang vooraf gegaan. De Sauvigny poort werd omstreeks 1447 gebouwd en bezit 2 hoektorentjes. Vroeger was daar een valbrug met hekwerk boven de gracht. Op de stutboog onder de poort staat het motto van de stad "Les Semurois se plaisent fort en l'accointance des Estrangers" (De inwoners van Semur maken graag kennis met vreemdelingen). We zijn nu terug op Place G. Gaveau, het startpunt van onze wandeling door Semur-en-Auxois.

Bezoek: Abbaye de Fontenay

De abdij van Fontenay is gesticht in 1118 door St.-Bernardes van Clairvaux. Het is één van de eerste dochterkloosters van Cîteaux. De meeste gebouwen van deze abdij stammen uit de twaalfde eeuw. De abdij is in overeenstemming met het gedachtegoed van de cisterciënzers. De cisterciënzer orde

16

stelde de regel van Sint Benedictus centraal. Dit had tot gevolg dat armoede en eenzaamheid onderdeel uitmaakten van het leven van deze monniken. Benedictus zijn lijfspreuk was ora et labora, gebed en arbeid. De ascetisch levenswijze van de cisterciënzers vertaalt zich in sobere gebouwen. Architectuur behoorde voor deze orde vooral praktisch te zijn, waarbij schoonheid gezocht werd in onderlinge verhoudingen in plaats van toeters en bellen. Eveneens moesten de kloosters volgens St.Bernardus zelfvoorzienend zijn.

In de abdij van Fontenay ging het vrij voorspoedig tot de zestiende eeuw. In deze periode begonnen de religieuze oorlogen. Eveneens werd de abt niet meer benoemd door de monniken, maar door de koning. Geldelijk gewin werd hierdoor belangrijk en het gedachtegoed van Benedictus werd opzij geschoven. Een neergaand proces was toen ingezet. Ten tijde van Franse Revolutie woonden er nog maar twaalf monniken terwijl in de hoogtijdagen er meer dan 200 monniken verbleven.

In 1906 kocht Raymond de Montgolfierde de voormalige abdij van de staat. Hij begon aan een restauratieproject. In 1981 is de abdij op de werelderfgoedlijst van de Unesco geplaatst.

Het voormalige klooster bevindt zich op een afgelegen plaats, in een vallei temidden van een zeer bosrijke omgeving. Een nabij gelegen rivier zorgde voor energiewinning en water.

17

6e dag: zondag 21 augustus Rit: Avallon- Beaune (110 km)

Bezoek: Beaune Beaune is omringd door stadswallen met verdedigingswerken .

Beaune beschikt over een oud centrum dat gemakkelijk te voet kan worden bezichtigd. De historische kern is omgeven door stadswallen. De bouw van deze verdedigingswerken begon eind vijftiende eeuw en duurde tot ca. 1550. Er zijn meerdere bastions en torens bewaard gebleven. De pittoreske stadswallen lopen jammer genoeg parallel met de drukke ring rond de stad. Gedeelten zijn niet toegankelijk voor wandelaars en daardoor alleen te bewonderen vanaf het voetgangerspad dat eveneens grenst aan de ring. Hotel-Dieu

De belangrijkste bezienswaardigheid van Beaune is het befaamde Hôtel-Dieu. Dit voormalige hospitaal is in 1443 gebouwd.

18

Een bezoek aan het schitterende gebouw is ook interessant voor liefhebbers van Vlaamse primitieven. Het Hôtel-Dieu herbergt namelijk een beroemd veelluik van Rogier van der Weyden .

In de stad zijn nog andere bezienswaardigheden. Deze kunnen echter niet concurreren met dit schitterende gebouw.

In de stad staan meerdere schitterende oude huizen, waaronder zestiende-eeuwse woningen op de Rue de Lorraine op no 18, 20, 22 en 24. Op place Monge staat een belfort uit de veertiende eeuw en een beeld van Fraçois Rude. Het dak van het belfort vertoont Vlaamse invloed. Er zijn op dit plein ook enkele mooie huizen te zien waaronder Hôtel de la Rocheport uit de zestiende eeuw. Dit huis heeft een schitterende gotische gevel en dateert uit de zestiende eeuw. Op Rue Rousseau Deslandes no 10 staat een romaans huis. Het belfort van Beaune op Place Monge

In Beaune bevinden zich ook twee interessante kerken, namelijk de Collégionale Notre-Dame en de Saint Nicolas. De laatstgenoemde bevindt zich buiten de historische kern. Deze romaanse kerk uit de twaalfde en dertiende eeuw bevindt zich op loopafstand van het centrum. Op het timpaan boven de ingang is een romaanse afbeelding van Sint Nicolas, de patroon van onder andere kinderen. In 1969 is deze legendarische figuur van de lijst van heiligen gehaald omwille van de vaagheid van zijn historische wortels. Sinterklaas en de kerstman zijn afgeleid van deze legendarische figuur.

19

timpaan waarop Sint Nicolas is weergegeven

Église Saint Nicolas

Rondom de stad liggen enkele wereldberoemde wijngaarden, het is dan ook logisch dat Beaune het centrum van de wijnindustrie is in Bourgondië. Dit maakt de stad bijzonder interessant voor wijnliefhebbers. Natuurlijk kan een museum dat informatie biedt over Bourgondische wijnen niet ontbreken. Zo'n museum is dan ook gehuisvest in het schitterende Hôtel des Ducs de Bourgogne. Dit herenhuis heeft een schitterende laatgotische gevel en een mooie binnenplaats. Het huis dateert uit de veertiende en de zestiende eeuw en diende als woning van de hertogen. De ruimte waar de druiven werden geperst behoort tot het oudste gedeelte, de portiersloge uit de 15 e eeuw. Het Musée du Vin de Bourgogne is er in gehuisvest.

7e dag: maandag 22 augustus Rit: Beaune- Dijon (47 km) –Clos Vougeot –Gevrey-Chambertin- Abbaye de Citeaux -Beaune (47 km)

Bezoek: Dijon Dijon is de hoofdstad van het departement Côte– d’ Or .Des t adi sbekendom z i j ns chi t t er ende architectuur, het Musée des Beaux-Arts en zijn goede keuken. Deze charmante stad heeft grofweg 151.000 inwoners. In het Musée des Beaux-Arts zijn naast vele schilderijen, wandtapijten en beeldhouwwerken ook de twee graftombes te bewonderen: enerzijds deze van Filips de Stoute en daarnaast deze met Jan zonder Vrees en Margaretha van Beieren. Beide graftombes zijn ondersteund door een galerij met albasten beeldjes. De zogenaamde “ Pl eur ant s ”

20

In het centrum van Dijon staan enkele schitterende bouwwerken. De oorsprong van enkele gebouwen gaat terug tot de middeleeuwen. In de zeventiende en de achttiende eeuw zijn er veel herenhuizen in opdracht van parlementariërs gebouwd. Tot in de achttiende eeuw was de Rue de Forges de hoofdstraat van de stad. Vroeger bevonden zich hier veel smederijen (forge betekent smederij). Er staan nog steeds enkele indrukwekkende gebouwen die op het aanzien van deze straat duiden, zoals het maison des Milsand uit 1561 op no 38. In deze straat is het Hôtel Chambellan gelegen, waarin het toeristenbureau is gevestigd. HetDe Jacquemartuurwerk op de Notre-Dame, getolen uit Kortrijk.

De rue Verrerie is interessant omwille van zijn vijftiendeeeuwse vakwerkhuisjes met gebrandschilderde ramen (m.n. no 8 +10+ 12 ). Een ander mooi huis in het centrum is het Maison des Cariatides, Rue Chaudronnnerie no 28. Hôtel de Voqüé is één van Dijons mooiste zeventiende-eeuws herenhuizen. Het decoratieve dak is typisch Bourgondisch. Verschillende kleuren dakpannen vormen patronen. Tot de bekendste gebouwen behoren het Palais des Ducs et des états de Bourgone, de St.-Michel, de Nortre-Dame en de St.Bénigne. (foto onder)

21

Chartreuse de Champmol In Dijon zijn er beelden te zien van Claus Sluter, een beeldhouwer uit de Nederlanden die zijn tijd ver vooruit was. Beelden van hem zijn te bezichtigen in de Chartreuse de Champmol, het Musée Archéologique en in het Musée des Beaux Arts. Dit laatstgenoemde museum is alleen al een bezoek aan de stad waard. De Puits de Moïse ( Chartreuse de Champmol ) staat symbool voor het leven. Op een sokkel staan de beelden van o.a. Mozes, David, Jeremia.

Bezoek: Clos de Vougeot De Clos de Vougeot is een ommuurde wijngaard met bijbehorend kasteel net buiten het dorpje Vougeot in de Bourgondische wijnstreek Côtes de Nuits, onderdeel van de Côte-d'Or. De wijngaard en het bijbehorende Château de Clos de Vougeot zijn in de vroege 12e eeuw gesticht door de monniken van de Abdij van Cîteaux, die de wijngaard zeven eeuwen zouden bestieren. Tegenwoordig is de ommuurde wijngaard in handen van verschillende wijnboeren, terwijl het château het hoofdkwartier is van de Confrérie des Chevaliers du Tastevin, oftewel de Broederschap van de Wijnproefridders. Het kasteel is bovendien ingericht als museum van wijnbouw - behalve de oude wijnkelders kan men hier ook nog twee wijnpersen uit de 12e eeuw bewonderen. Een wijngaard is een met druivenplanten door wijnboeren in cultuur gebracht stuk landbouwgrond. Een clos is een ommuurde wijngaard (of één die dat vroeger is geweest). Men treft Clos (tevens meervoudsvorm) vanwege het klimaat vooral aan in de Bourgogne en de Chablis. De beroemdste ommuurde wijngaard ter wereld is zonder twijfel "Clos de Vougeot" in Vougeot dat behoort tot de Côtes de Nuits. In vroegere tijden salueerde het Franse leger wanneer ze aan het Clos de Vougeot voorbijtrokken!

22

Bezoek: Gevrey-Chambertin Bezoek van het Kasteel van GevreyChambertin: begeleid bezoek van het middeleeuwse kasteel en proeven van de wijnen van het gebied. Alle dagen van 10 om 12h en 14h aan 18h. Gesloten de dinsdag en de woensdag. In juli en augustus: het proeven bij kaarslicht: opde zaterdagavond om 19h - bezoek van het kasteel en toelichting bij het proeven van de wijnen van het gebied - alleen op reservering 06.17.14.21.2 - het Tarief: 8 tel.03.80.51.84.85 [email protected]

Bezoek: Abbaye de Citeaux

MOMENTEEL is de Abdij van Cîteaux, weer de Hoofdzetel geworden van de Familie Cistercienzers, een gemeenschap van Cistercienzers van de Strikte Naleving, die ongeveer 35 leden telt. Een groot deel van de dag werken de monniken . De HANDENARBEID is factor van evenwicht. Handenarbeid maakt het mogelijk om zijn persoonlijkheid te ontwikkelen, en eveneens om de gemeenschap te laten beleven en om anderen te helpen die behoeftig zijn. Het aspect wederzijdse hulp en liefdadigheid. De werkzaamheden zijn verschillend. De hoofdactiviteit van het klooster is de vervaardiging van een kaas van het soort reblochon. 23

8e dag: dinsdag 23 augustus Beaune-Autun (53km) –Rochepot –Beaune (53km) [Château-Chinon (30 km) - Sully]

Bezoek: Autun Autun bevindt zich in een landelijke omgeving. Ten westen van de stad is het landschap vrij vlak terwijl het zuiden begrensd wordt door beboste heuvels. De stad is met name bekend door de kathedraal St.-Lazare. Deze kerk is wereldberoemd dankzij schitterende beeldhouwwerk uit de twaalfde eeuw. de kathedraal St.-Lazare

Eén van de vele schitterende kapitelen

Het beroemde timpaan

Meerdere monumenten houden de herinnering aan het Romeinse verleden van de stad levendig. Autun zijn er ook verschillende indrukwekkende huizen te zien uit de vijftiende eeuw tot de negentiende eeuw. Het is aangenaam wandelen langs de monumenten uit de loop der eeuwen. Één van de vele pittoreske gebouwen in Autun

24

In de musea kunt u met name objecten uit de oudheid en de middeleeuwen bewonderen. Het Musée Rolin is het belangrijkste museum van de stad. In dit museum zijn o.a. Gallo-Romeinse en middeleeuwse beeldhouwwerken te zien. Wie nog tijd over heeft kan het Musée Lapidaire bezichtigen. Het is gevestigd in een kapel dat onderdeel uitmaakte van een twaalfde-eeuws ziekenhuis. In de kapel is een fresco te zien en Gallo-Romeinse en middeleeuwse voorwerpen. Een deel van de collectie is ondergebracht in galerijen die een tuin omsluiten. De verzoeking van Eva uit het Musée Rolin Van de hand van Gislebertus

Bezoek: Chateau de Rochepot ( Groene Gids p. 292) Het kasteel heeft een prachtige ligging. Het oorspronkelijke 12e eeuwse kasteel is in de 15e eeuw verbouwd. Let op de buitenste verdedigingswerken en de massieve maar elegante torens. Aan het binnenplein staat een vleugel in renaissancestijl met torentjes met geglazuurde dakpannen

Het dorpje Rochepot

Le Château de la Rochepot

25

Bezoek: Chateau de Sully ( Groene Gids p. 318) Sully, een klein dorp tussen Beaune en Autun, behorend bij Epinac, met +/- 570 inwoners (de Sullysiens), een oppervlakte van 3183 ha. Genoemd naar een Romeinse generaal Sullius, geboorteplaats van Maarschalk MacMahon, president van Frankrijk van 18731879. Sully, nog steeds in het bezit van het schitterende chateau.. Vier vleugels, geflankeerd door vierkante hoektorens, omgeven het binnenplein. Voor de noordelijke gevel bevindt zich een monumentale trap, die leidt naar een terras met mooie balusters. Vanaf het terras heeft men een prachtig uitzicht op de waterpartij. Het renaissancekasteel vormt met zijn uitgestrekte park en bijgebouwen een prachtig complex.

9e dag: woensdag 24 augustus Rit: Beaune- Châlons-sur-Saone (30km)- Tournus(28 km) –Cormatin(20km) –Cluny (14km) –Beaune (92km) [Chapaize –Brançion- Ozenay Saulieu] Bezoek: Chalon-sur-Saône ▲ Ligt in het departement Saône-et-Loire, aan de Saône. De stad is vanwege de geografische ligging reeds sinds de oudheid een belangrijk handels-, transport- en administratief centrum. De stad herbergt nog verscheidene overblijfselen uit haar geschiedenis: naast een groot aantal 16deen 17de-eeuwse huizen zijn er de voormalige St.Vicentkathedraal, de St.-Pierrekerk en de tour du Doyenné. Het musée Denon heeft een collectie schilderijen en archeologische opgravingen uit de Romeinse tijd. Chalon is het oude Cabillonum dat ten tijde van de Gallische oorlogen een belangrijk steunpunt was voor de troepen van Caesar. Office de Tourisme: Square Chabas - 29, Boulevard de la République , tél. 03.85.48.37.97 26

Bezoek:

TOURNUS Ligt in het departement Saône-et-Loire, regio Bourgondië, aan de Saône, ten zuidoosten van Beaune. Musée Greuze en Musée Perrin de Puycousin met heemkundige collectie zijn een bezoek waard. Heilige Valerianus In het jaar 179 na Christus werd op een heuvel aan de Saône, het huidige Tournus, de christelijke martelaar Valerianus onthoofd. Bij zijn graf werd een gebedshuis, later een abdij gebouwd, waarin de monniken van Normoutier na een zwerftocht van veertig jaar hun uiteindelijke thuisbasis vonden en waar ze voor het gebeente van de Heilige Philibert eindelijk een waardige rustplaats konden scheppen. Op hun vlucht voor de Noormannen hadden zij de relieken steeds meegenomen, totdat koning Karel de Kale hun op 14 mei 875 de abdij van Tournus toewees, waaruit de waarschijnlijk merkwaardigste kerk van het Romaanse Bourgondië voortkwam.

Abt Étienne Onder leiding van abt Étienne en de architect Gerlannus werd na een inval door de Hongaren in het jaar 937 met de bouw van de kerk begonnen; in de 12de eeuw werd zij voltooid. Auguste Rodin omschreef de vroeg-romaanse tijd als het zware zwijgen, een uitdrukking die wel bijzonder van toepassing is op de kathedraal van Tournus. Ze is anders dan de andere Romaanse kathedralen in Bourgondië. Stevig en monumentaal, gelijkend op een Normandische vesting, is zij een niet in te nemen geloofsburcht, een plaats van sobere dienst en grote bescheidenheid. Haar nuchterheid en haar strengheid, het afzien van bevallige versiering, zijn waarschijnlijk uitdrukking van het harde, door vlucht en vervolging bepaalde leven van haar bouwers. 27

Zwaar en Massief Het inwendige van de kathedraal is verrassend daar aan haar uiterlijk zo spaarzaam gebruik gemaakt werd van de Romaanse vormgeving en ordening. Wanneer men door de zware, in haar massieve eenvoud haast bedrukt stemmende narthex, voorhal, het kerkschip betreedt, maken het licht en de luchtigheid van het inwendige een overweldigende indruk. Een ware symfonie van zuilen ruist omhoog en draagt samen met de muren en de sterke jukbogen het kolossale tongewelf De combinatie van drie verschillende gewelfsystemen maakt een voor Romaanse kerken ongekende hoogte mogelijk. Michaël-kapel Een indrukwekkend monument van het zware zwijgen is verder de boven de narthex liggende Michaëlkapel, waarvan de muren nog de oude muren van de Karolingische periode omsluiten. Hier openbaart zich de vormingsdrift van de bouwers van Tournus het indrukwekkendst. Geen enkele versiering leidt de aandacht af, de enkele bescheiden reliëfs en sierstenen lijken onder de druk van de muren en gewelven ineen te duiken. De beeldhouwers namen in Tournus geen vooraanstaande positie in; hier was geen plaats ingeruimd voor stenen gelijkenissen, voor visuele belering of zelfs maar de fantasie van de kunstenaar. Levenshouding der monniken De kathedraal Saint-Philibert is in haar sobere nuchterheid de belichaming van de levenshouding der monniken. Hierin werd zij niet door de rijkdom van andere Bourgondische kloosters beïnvloed. Zij streefde al evenmin een bepaalde machtspositie na. Zij is op geen enkele wijze verleidelijk en bezit toch een ongebruikelijke aantrekkingskracht. Hier treft men een ingetogen grootsheid die zo verheven is boven al het wereldlijke, dat van elke oppervlakkige versiering kan worden afgezien. In Crypte de crypte zijn wandschilderingen uit de 12de eeuw. Aansluitend aan de kerk ziet u een kapittelzaal en kruisgang. De woning van de abt dateert uit de 15de eeuw, het refectorium uit de 12de eeuw. Bron: Kathedralen, .. Michon, Zie Fr. info

Eglise de la Madeleine ( foto) Vanaf de oevers van de Saône is de koorsluiting van deze 12e eeuwse kerk goed te zien. Binnenin vind je een beeld van MariaMagdalena in verguld goud

Hôtel-Dieu Hier is een volledig ingerichte 17de-eeuwse apotheek te zien. Verder zijn er te zien de Romaanse kerk Ste-Madeleine en diverse oude huizen.

Office de Tourisme: Place Carnot , tél. 03.85.27.00.20,

28

Bezoek: Kasteel

van Cormatin

Op 12 km ten noorden van Cluny aan de D 981, op 4 km van Taizé Gecelebreerd d oorLa ma r t i nea l s“ e e nverblijf van aantrekkingskracht, kunst en g e n o t . ”d i t beroemde verblijf biedt u een authentieke afschildering aan van het adelijk leven tijdens de XVIe eeuw. Achter zijn imposerende gevels met torentjes en paviljoenen, wachten op u de mooiste appartementen uit de Lodewijk de XIII periode. De plafonds, haarden en houtwerk zijn beschilderd, besneden en met bladgoud bewerkt met verbazingwekkende weelderigheid.Een monumentaal open trappenhuis, een schilderachtige keuken en de appartementen van 1900 completeren uw bezoek. Het park zal u ook bekoren met zijn bloemperken, zijn grote doolhof van buxes, zijn volièreuitzichttoren, zijn moestuin, zijn openluchttheater en zijn vele waterpartijen. Een theesalon geopend van 1 juli tot 15 september. Het kasteel is geopend van 30 maart tot 11 november : 10 .00 tot 12.00 - 14.00 tot 18.30 April, mei, oktober en november : 10.00 tot 12.00 - 14.00 tot 17.30 (vertrek van de laatste rondleiding)

Bezoek: OZENAY-

CHAPAIZE-BRANCION -SAULIEU

Dit traject loopt dwars door een schilderachtig gebied me t mooi e ui t z i c h t e n e n we i ds e pa no r a ma ’ s . Onderweg ontdek je prachtige oude Romaanse kerkjes: Ozenay is een klein plaatsje in het dal. Hier is er een 13e eeuws kasteeltje en een 12e eeuwse kerk. Vanaf de Col de Brancçion gaat de weg naar het dorpje Brançion.

De Romaanse kerk van Ozenay is duidelijk hertkenbaar aan het houten afdak bij de ingang

29

In Brançion wor d e ng e e na u t o’ st oe g e l a t e n.Ee n ma a lv oor bi jde14e eeuwse vestingswallen ziet men de overblijfselen van een oude burcht. De Eglise St-Pierre is een Romaans kerkje uit de 12e eeuw met een vierkante klokkentoren. Binnenin zijn muurschilderingen uit de 14e eeuw te zien. Ze zijn nogal verweerd.

Terugrijden naar de Col en dan verder door naar Chapaize. Chapaize wordt gedomineerd door zijn mooie klokkentoren. De Eglise St*-Martin is gebouwd van de 11e tot de 13e eeuw. Deze Romaanse kerk is opgetrokken in de regionale kalksteen. De klokkentoren is net een Lombardische campanile.

Saulieu

is bekend voor zijn kok Bernard Loiseau (+) Het dure restaurant heeft ook een winkeltje met specialiteiten. De basiliek St-Andoche is gebouwd in het begin van de 12e eeuw. Dit mooie Romaanse monument werd geïnspireerd door de StLazare van Autun. Binnenin richt alle aandacht zich op de kapitelen, eveneens te vergelijken met Autun.

30

Bezoek: CLUNY Cluny, stadje in Frankrijk, regio Bourgondië, dep. Saône-et-Loire, 4700 inw., vermaard om het rijkste en grootste benedictijnenklooster van de vroege middeleeuwen, in 909 gesticht. De hier herstelde regel van Benedictus van Nursia werd het voorbeeld voor vele andere kloosters, die zich bij Cluny aansloten tot een machtige kloosterorganisatie. Cluny speelde een belangrijke rol in de hervormingsbeweging van de Investituurstrijd. De Romaanse kerk van de abdij was, vóór de bouw van de St.-Pieter te Rome, de grootste kerk van de christenheid. De indrukwekkende resten geven nog een goed beeld van dit monumentale gebouw. Het gaf de naam aan de cluniacenzer bouwstijl. In de bloeitijd was het een belangrijk centrum van (theologische) geleerdheid.

In de 13de eeuw raakte Cluny in verval en de organisatie viel uiteen. Het klooster bestond tot de Franse Revolutie; daarna werd het grotendeels gesloopt. Behouden bleven slechts de zuidzijde van het westelijk dwarsschip van de kerk en een deel van de abdijgebouwen. Het is de moeite waard om de omgeving van Cluny te bezoeken. Deze is rijk aan kastelen, grotten, musea, kerken en wandelpaden. Zo kunt u streekproducten proeven, kennismaken met de plaatselijke bevolking, de ambachtskunst leren waarderen, dwalen over de vele uitgestippelde wandel-, ruiter en fietspaden of lekker gaan zwemmen. Office de Tourisme:Tour des Fromages: 6, rue Mercière - 71250 CLUNY - Tel. 03.85.59.05.34 Fax. 03.85.59.06.95 - Ouvert tous les jours du 1er avril au 30 septembre. Fermé le dimanche du 1er novembre au 31 mars. E-mail: mailto:[email protected] Internet: http://www.cluny-tourisme.com/

10e dag: donderdag 25 augustus Rit: Beaune-Macon (92km) –Roche de Solutré (20km)–Berzé-la-ville (15km) – Beaune (105km)

Bezoek:

MACON

Hoofdstad van het departement Saône-et-Loire, regio Bourgondië, gelegen aan de Saône. Het 18de eeuwse Hôtel-Dieu heeft een in Louis XV-stijl ingerichte apotheek en een fraaie collectie aardewerk. Het Hôtel Senecé is nu Lamartine-museum. Verder is er een Musée des Beaux-Arts et d'Archéologie. De brug is uit de 14de eeuw. Office de Tourisme: 1, place Saint-Pierre, 71000 MACON , tél. 03.85.21.07.07

31

Mâcon gezien vanaf de SaôneMâcon is een stad in het oosten van Frankrijk. Het is de prefectuur van het departement Saône-et-Loire. De stad ligt op de rechteroever van de Saône. In 1999 woonden er 34.469 mensen. Geschiedenis De stad werd gesticht in de derde eeuw voor Christus in het gebied van de keltische stam de Haedui. Ze kreeg de naam Matisco. De Romeinen richtten er een legerkamp in. In de zesde eeuw veroverden de Franken het gebied. In 536 werd Mâcon bisschopszetel en in 585 vond de tweede synode van Mâcon plaats. In de Middeleeuwen was Mâcon de hoofdstad van een graafschap dat behoorde bij het hertogdom Bourgogne. Tijdens de Honderdjarige oorlog werd een groot deel van Mâcon verwoest.

Bezienswaardigheden Voormalige kathedraal Saint-Vincent. De kathedraal werd tijdens de Franse revolutie verwoest. Er resteren nog enkele delen, waaronder het voorportaal en de torens. Tegenwoordig wordt er beeldhouwwerk van de voormalige kathedraal tentoongesteld. Museum voor Schone Kunsten (in het voormalige Ursulinenklooster) Hôtel de Senecé (musée Lamartine)

Bezoek: Solutré (Groene gids p. 317) Het slanke silhouet van de Roche de Solutré is reeds te zien vanaf de vlakte van Bresse. Een pad leidt naar de Crot du charnier ( museum) en verder naar de top op 493 m. (gele markering: 45 min.) Het uitzicht reikt tot aan het Saone-dal, de Bresse, de Jura en op heldere dagen tot aan de Alpen.

32

Bezoek: Berzé la ville ( Groene gids p. 120)

Chapelle des Moines De Romaanse kapel van de priorij is beroemd om zijn muurschilderingen. De 12de eeuwse kapel is als een verdieping bovenop het oorspronkelijke gebouw gezet. He tk oori sv e r s i e r dme tf r e s c o’ sui tdeRoma a ns epe r i ode

11e dag: vrijdag 26 augustus Rit: Beaune - Paray-le-Monial (92km) –Anzy-le-Duc (20km) –Cluny (63km)? – Beaune (92 km)

Bezoek: Paray-Le-Monial · Basilique du Sacré-Coeur · Diorama de Paray-le-Monial - 03 85 81 62 22 · Musée de la Faïence Charolaise - 03 85 88 83 07 Paray-le-Monial is een oud stadje in Bourgondië in Frankrijk dat zijn bijvoegsel (le-Monial) kreeg doordat de "monniken" van de abdij van Cluny daar een klooster stichtten. De kloosterkerk die zij daar bouwden, werd een prachtige Romaanse Basiliek, die in vele kunstboeken vermeld staat. Nu zijn daar geen monniken meer. Paray heeft nog wel 4 contemplatieve zusterkloosters: de Dominicanessen, de Clarissen, het Cenakel en het klooster van de Visitandinnen. Paray-le-Monial is een oud stadje in Bourgondië in Frankrijk dat zijn bijvoegsel (le-Monial) kreeg doordat de "monniken" van de abdij van Cluny daar een klooster stichtten . 33

De kloosterkerk die zij daar bouwden, werd een prachtige Romaanse Basiliek, die in vele kunstboeken vermeld staat. Nu zijn daar geen monniken meer. Paray heeft nog wel 4 contemplatieve zusterkloosters: de Dominicanessen, de Clarissen, het Cenakel en het klooster van de Visitandinnen.

La Chapelle de la Visitation De H. Margaretha-Maria Alacoque kreeg hier in deze kapel haar belangrijkste visoenen.

La Chapelle de la Visitation

Bezoek: Anzy-le-Duc ( Groene Gids p. 79)

Bij de kerk van Anzy-le-Duc zal ons wellicht de basiliek van Vézelay weer voor de geest komen. Met de bouw van de kerk werd in de 11de eeuw begonnen. De schitterende veelhoekige Romaanse toren heeft drie etages galmgaten. Def r e s c o’ sb i n ne ni nz i j ns omse r g beschadigd.

34

12e dag: zaterdag 27 augustus Rit: Beaune –Evry(279km) –Reims (160km)

Bezoek: Evry De kathedraal wordt op de Plaats van de Rechten van de de Mens en de Burger, tussen de universiteit en het Stadhuis Évry, dichtbij het centrale station, van de Kamer van Koophandel en de Nationale School van Muziek en Dans geplaatst. Verleidt of niet, men wordt meteen verrast door zijn buitengewoon uitzicht. In geen enkel opzicht laat zij aan een vereringsplaats en nog minder aan een kathedraal denken! Men is ver van "de traditionele" kerk in de vorm van Latijns kruis. Moet men erover zich verwonderen? Kon men een kathedraal van de Middeleeuwen hier bouwen: moest men "de fout" van de kathedraal Heilig Patrick van New York dat aan het einde van de 19e eeuw in een geïnspireerde stijl "van gotische het Frans" wordt gebouwd, opnieuw maken? De kathedraal De enige kathedraal van de XX eeuw In 1988 besluit Monseigneur Herbulot om een kathedraal in Evry te bouwen–gezien de afwezigheid van een vereringplaats temidden van een agglomeratie van 80.000 inwoners. De eerste die in Frankrijk sinds meer dan een eeuw wordt gebouwd. De kathedraal van Evry "Onze Lieve Vrouw van de Verrijzenis", wordt in centrum, naast het stadhuis, van de Kamer van Koophandel en de Universiteit gebouwd. Via het Nationale Agentschap voor de Sacrale Kunsten, wordt het project aan de architect Mario Botta toevertrouwd, die voor zijn beheersing van de baksteen, het materiaal dat verkozen is voor het centrum van de nieuwe stad. De kathedraal is een dubbele cilinder van 35 m die schuin wordt afgesneden en heeft een doorsnede van 37 m. Er waren 800.000 bakstenen van Toulouse nodig voor zijn bouw. Het gebouw is uitgerust met een glazen dak om de hele dag het licht op te vangen. De kathedraal is eveneens met 24 verzilverde linden getooid die op de kroon van taxus wijzen die de cilindervormige mausolea van de keizers Auguste en Hadrian van Rome omgorden., Het moderne glasraam achter het altaar symboliseert de wortels van een boom en voorziet de kathedraal van extra licht.

35

Enkele data 1988: eerste schetsen van de kathedraal 1991: leggen van de eerste steen 1992: begin van het bouwen 1996 1997: Kerkwijding en bezoek van de paus Jean-Paul II (inwijding) Praktische informatie Inlichtingen en de bisschoppelijke winkel: Cours Monseigneur Romero (33) 01.64.97.85.21 Het bezoek op afspraak: (33) 01.64.97.93.53 e-mail [email protected]

Bezoek: REIMS Reims ligt in het departement Marne, regio Champagne-Ardenne, aan de Vesle en aan het Aisne– Marnekanaal.

Reims is het handelscentrum voor de champagne handel. De grootste champagne-producenten en tal van nevenbedrijven bijv. voor kurken en flessen zijn er gevestigd. In de driehoek Reims, Epernay en Châlons-en-Champagne ligt de driehoek voor de champagne liefhebbers. De wijngaarden kunt u vanuit Reims uitgebreid bezichtigen wanneer u de bewegwijzerde "Route de Champagne" volgt.

De stad heeft een universiteit , een conservatorium, een academie voor beeldende kunst en een Maison de la Culture. Het Musée St-Denis uit de 18de eeuw hoort tot de oudste musea van Frankrijk en is deels gebaseerd op een collectie portretten die werden geschonken door de schilder Ferrand de Monthelon. De collectie omvat werk van Le Nain, JeanBaptiste Camille Corot, Eugène Delacroix en Lucas Cranach de Oudere. Het Musée St-Remi, in de voormalige abdij, heeft een collectie antiquiteiten en sculpturen vanaf de prehistorie. Het Musée du Vieux-Reims is gevestigd in het Hôtel Le Vergeur uit de 13de–15de eeuw. Er is ook een Centre histori quedel ’ a ut omobi l ef r a nç a i s e .

36

De kathedraal is uit de 13de en 14de eeuw. Het is de kroningskerk van de Franse koningen. De kathedraal is 150 m lang. De westtorens zijn 81 m hoog. De rijk gebeeldhouwde façade stamt uit de 13de eeuw, heeft drie portalen en een reusachtig 13de-e e uwsr oos ve ns t e r .De‘ g a l e r i jde rkoni ng e n’i s magnifiek.

Naast de kathedraal ligt het Palais du Tau uit de 12de eeuw. Doet dienst als kerkmuseum voor 15de- en 17de-eeuwse wandtapijten, reliekschrijnen, een 12de-eeuwse gouden kelk en beelden afkomstig van de ‘ ga l e r i jde rkon i nge n’ .Be z i e ns wa a r di gi sv oor t sdevoor ma l i gea bdi j ke r kSt -Remi, 11de–12de eeuw. Is gebouwd op de plaats waar de Heilige Remigius in 533 werd begraven. De kerk St-Jacques heeft een gotisch schip, 13de–14de eeuw en een flamboyant gotisch koor, 16de eeuw.

37

De geschiedenis van de stad gaat terug op de Gallische nederzetting Durocortorum, die in de 1ste eeuw v.C. door Julius Caesar op de Remi werd veroverd en daarna tot grote bloei kwam, 2de eeuw. Tijdens de beide wereldoorlogen was de stad het toneel van ernstige gevechten en werd zij zwaar beschadigd. Op 7 mei 1945 werd in het hoofdkwartier van generaal Eisenhower te Reims de capitulatie van alle Duitse troepen door generaal Jodl ondertekend.

Office de Tourisme: 12, boulevard du Général Leclerc - 51100 REIMS - Tel: 33 (0) 3 26 77 45 00 - Fax: 33 (0) 3 26 77 45 19 Internet: http://www.tourisme.fr/reims | Marie de Reims: www.ville-reims.com

38