Kantoor vol energie Zó krijgen we de markt
van energieneutraal
renoveren in beweging!
Offerte Expertteam Balance – Adamas – Arkoz 29 januari 2014 Contactpersoon: Wim Voogd, 06 22 92 58 76
Inhoudsopgave Inleiding3 Visie4 Strategie4 1 2 3 4
Koploper start transitie, zorgt voor desire in Nederland “Kantoor Vol Energie” wordt een brand Deliverables komen voort uit praktijk koplopertraject Het expertteam ondersteunt bij externe financiering
Plan van aanpak
8
1 Zo vinden wij de koploper 2 Zo overtuigen wij de koploper 3 Fasering
Ons expertteam
10
Bijlage: referenties
12
Inleiding Een excellent expertteam dat VRAAG aanjaagt en DOEN faciliteert. Dat is de basis van de uitvraag van Platform31, programma Energiesprong. De markt voor energieneutrale huisvesting - waarbij bestaande kantoorgebouwen worden gerenoveerd tot kantoren zonder energienota aan de gebruikerszijde - moet groots gestimuleerd worden. Een ware transitie moet leiden tot concrete verandering, acties en resultaten: razendsnelle aanwas van kantoren vol energie in Nederland. Kennis en ervaringen moeten door een expertteam worden geborgd middels toegankelijke tools (deliverables). In deze aanbieding nemen wij u mee in hoe wij tot december 2014 het beste resultaat bereiken. Wij geven u inzicht in onze visie, onze strategie en de processen om de doelen te realiseren. Voordat u verder gaat met lezen willen we u uitnodigen onderstaande film van ongeveer 2 minuten te bekijken. Hierin wordt het uitgangspunt van onze visie en strategie toegelicht.
http://www.youtube.com/watch?v=9h1T60-jAh0
3
Visie Transities vergen veel tijd. Soms gaan er zelfs generaties overheen. Echter, als je kijkt naar de doelstellingen die wij in Nederland hebben op het gebied van energiebesparing en verduurzaming, hebben wij niet de tijd voor een “normale” transitie. Wij hebben een revolutie nodig. Een revolutie zoals die ontstond na de introductie van de Prius of de iPad. Onze visie is dat je een revolutie niet start met louter systeem- en technische innovaties. Een revolutie start met een revolutionair. De eerste die opstaat en daadwerkelijk het lef heeft de verandering in korte tijd tot stand te brengen. Wij noemen dat de koploper. De koploper wordt – naast financieel economisch belang – gedreven door passie en emotie, wat wij in onze strategie omzetten in waarde. Marketingwaarde. Overdenk eens het volgende: Platform31/Energiesprong heeft een hoge ambitie. Aan de uitvraag heeft u de bezielende titel “Kantoor Vol Energie” gegeven. Gaat u met ons mee om deze titel zo optimaal te benutten en uit te bouwen tot een brand: een label dat door bedrijfsleven, media, maatschappij en politiek omarmd wordt als de drie-michelinsterren-waardering voor de avonturiers die het lef hebben om de ambitie werkelijkheid laten worden? Het brand “Kantoor Vol Energie” is daarom de belangrijkste drager van onze strategie. Een strategie die start bij de begeleiding van een koplopersproject dat leerinformatie levert, desire opwekt en waaruit deliverables ontstaan die ondersteuning, efficiëntie en versnelling geven aan opvolgende projecten. In onze aanpak leest u hoe wij invulling geven aan de gevraagde deliverables.
Strategie De koploperstrategie heeft als doel verandering in patronen en vastgeroest denken te bewerkstelligen. We jagen de markt aan met een voorbeeldcase waar niemand omheen kan. We stimuleren en overtuigen één invloedrijke onderneming met landelijke uitstraling om als eerste in Nederland - als koploper - een “Kantoor Vol Energie” te realiseren. Grote veranderingen worden immers op gang gebracht door het eerste schaap dat over de dam is. Het succes van het koploperbedrijf wordt in eerste instantie de doelstelling van andere bedrijven in Nederland en na een tijdje is het geen doelstelling meer maar simpelweg een must, een randvoorwaarde. Ons advies: bijt je in de eerste fase daarom niet vast in manieren om het systeem te veranderen, staar je niet blind op het precieze hoe van de ‘deliverables’ maar beïnvloed de mindset van de belangrijke bedrijven in Nederland. Wij positioneren “Kantoor Vol Energie” als brand voor energieneutrale kantoorrenovatie. In eerste instantie als beloning voor de ambitie van de koploper en, zoals dat gaat met innovatie, wordt dat dan vanzelf een norm. Dit moet zich ook tonen in de architectuur van het eerste gerenoveerde energieneutrale kantoor: de renovatie moet zichtbaar innovatief en esthetisch overdonderend zijn. Onderdelen van de strategie nader bekeken: 1 Koploper start transitie, zorgt voor desire in Nederland 2 “Kantoor Vol Energie” wordt neergezet als brand 3 Deliverables komen voort uit de praktijk rond dit traject 4 Het expertteam zorgt voor extra financiering In de navolgende hoofdstukken gaan wij dieper in op deze onderdelen van de strategie. 4
1 Koploper start transitie, zorgt voor desire in Nederland. Ons expertteam start met het zoeken van de perfecte koploper. Deze zal als eerste daadwerkelijk een energieneutrale renovatie realiseren van één van haar kantoorgebouwen. Of door de markt (een verhuurder of eigenaar) daartoe aanzetten.
Wat is een goede koploper? De koploper is een algemeen bekend bedrijf in Nederland en heeft lopende contacten met branche-organisaties, MVO Nederland en diverse corporate bedrijven. De publieke opinie, de mening van de consument, geldt voor ons als een belangrijk instrument in de campagne rond “Kantoor Vol Energie”. De trend immers, is dat consumenten kiezen voor bedrijven met een goed imago én duurzame (in de gehele keten) producten. Daarnaast is de consument ook medewerker en kantoorgebruiker. De koploper moet een marktleider zijn binnen zijn bedrijfstak en in nauw contact staan met consumenten. Bij voorkeur een B2C bedrijf dus. De koploper moet zich willen presenteren als een bedrijf dat energieneutraliteit en duurzaamheid hoog in het vaandel heeft staan. En bovendien moet de koploper een belangrijke bijdrage willen leveren op het gebied van duurzaamheid en Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO). Voor de koploper geldt het renovatietraject (met als start de beslissing om de eerste te zijn) als kapstok voor een marketingcampagne die leidt tot nationale bekendheid rond de doelstellingen van de koploper - bij media en publiek. De publieke opinie wordt dusdanig beïnvloed dat andere bedrijven eigenlijk niet meer kunnen achterblijven. De ervaringen van de koploper zorgen er bovendien voor dat vooroordelen worden weggenomen en de weg geprepareerd is. We vinden de koploper dus aan de gebruikerszijde. Dit stemt overeen met de uitvraag van Platform31 om de vraag hier te stimuleren. De Nederlandse kantorenmarkt is momenteel een vragersmarkt (vanwege veel leegstand). Zij bepaalt daarmee welk aanbod een gebouweigenaar moet bieden. De koploper is dus het eerste bedrijf uit de gewenste TOP 100 MVO-bedrijven met energieneutrale huisvesting.
2 “Kantoor Vol Energie” wordt een brand Met branding en PR rond energieneutrale kantoorrenovaties, zal werkelijk verandering in denken ontstaan. De invloed van energieneutraal renoveren op het imago van de koploper, maakt de business case sluitend én aantrekkelijk voor volgers. Het wordt de belangrijke drijfveer voor de koploper om te investeren. Als het aan ons ligt, wordt “Kantoor Vol Energie” niet alleen de titel van een uitvraag van Platform31 maar gaat het gelden als een marketinginstrument voor de koploper, een keurmerk, een statement in de markt. In de startfase is het brand nog exclusief voor de kop loper. Dat versterkt de desire voor andere organisaties om het brand aan het eigen imago te verbinden. Vervolgens is het óók de marketingtool waarmee de transitie na december 2014 op gang gehouden wordt, ondersteund door de bijbehorende toolbox met deliverables om de projecten van volgers te begeleiden, te ontzorgen en te stimuleren. Het merk “Kantoor Vol Energie” kan dan aan ieder opvolgend energieneutraal gerenoveerd kantoor gekoppeld worden. 5
3 Deliverables komen voort uit de praktijk rond het koplopertraject De koploper wordt in haar opgave ondersteund door ons ervaren, multidisciplinaire expertteam. Het expertteam levert zijn diensten vanuit het beschikbare budget van de uitvraag. Het expertteam ontwikkelt deliverables en past deze in het project toe. We onderkennen nadrukkelijk het nut, de noodzaak en de kernwaarden achter de deliverables zoals geformuleerd in de uitvraag. De deliverables moeten het leven van de gebruiker met renovatieplannen makkelijker maken. Ze helpen om afspraken te maken tussen gebruiker en verhuurder. Ze bevorderen uitdaging en sturing van de (toeleverings)markt. Ze geven toegang tot informatie uit de praktijk en specialistische kennis wordt toegankelijk en eenvoudig overgedragen. De basis van onze strategie is dat deze deliverables vólgen uit het koploperproject. Wij zien de deliverables als een gevolg van de transitie die is ingezet en als nieuw systeem na de transitie. Dus we willen niet voorafgaand aan het traject hieraan al een invulling geven, omdat de ervaringen en lessons learned uit de praktijk voortkomen. Wij leveren de in de uitvraag geformuleerde deliverables: • Een (model) value case vanuit de gebruiker • Een hieraan gekoppelde geaccepteerde systematiek van taxatie op basis van gegarandeerde prestatie • Een geaccepteerd nieuw model huurovereenkomst (hospitality-overeenkomst) • Een effectieve uitvraagprocedure voor energieneutrale renovatie van kantoorgebouwen • Een routekaart naar energieneutrale kantoorrenovatie, geïntegreerd in bestaande certificeringsmethodieken • Een tool om effecten van maatregelen en bijkomende effecten hard en voorspelbaar te maken Voorts bieden wij nog extra deliverables die daadkracht en energie in het koplopertraject brengen: • De organisatie van drie inspiratiesessies voor de koploper en zijn stakeholders. Een ware expert deelt kennis, opent luikjes in het denken en geeft innovatieve handvatten • Een plan van aanpak om de marketingwaarde van “Kantoor Vol Energie” optimaal te benutten binnen de business case, ook voor de volgers • Een overzicht van kansen voor aanvullende financiering
4 Het expertteam ondersteunt bij extra financiering Naast het beschikbare budget zien wij mogelijkheden om meer financieringsbronnen aan te spreken. Daarom nemen wij in onze aanbieding mee dat de subsidieadviseurs van Balance de koploper ondersteunen bij het in kaart brengen van de kansrijke subsidies voor zijn renovatieproject. Denk aan EU fondsen (zoals ELENA, Horizon 2020, etc.), provinciale en gemeentelijke energiefondsen.
6
Een blauwdruk van onze tools (deliverables) De in de uitvraag gestelde deliverables vormen in onze ogen uiteindelijk een verzameling van tools als in een toolbox. Het resultaat van het inzetten van deze tools geeft antwoord op de vraag: wat draagt mijn huisvesting bij aan mijn bedrijfsresultaat? De tools werken als meetlat en benchmark. Je krijgt een onderbouwd, kwantitatief inzicht in wat de positieve, dan wel negatieve uitwerking is van de fysieke omgeving, op de resultaten van de medewerkers en het bedrijf als geheel. Het wordt een schaal die voor iedereen begrijpelijk en hanteerbaar is. Onze schaal gaat verder dan alleen een energielabel. Technisch kan een gebouw aangepast worden tot een energieneutraal gebouw. Maar dat wil niet zeggen dat het ook aantrekkelijk is voor de gebruiker. De ontwikkeling is dat bedrijven niet meer alleen focussen op de ‘klassieke’ bedrijfseconomische waarden, maar ook steeds meer investeren in: • Mensen Het aantrekken, effectief ontwikkelen, verbinden en behouden van de noodzakelijke mensen die aan het succes van het bedrijf moeten bijdragen. • Duurzaamheid Een bijdrage leveren om de maatschappij naar een duurzame toekomst te drijven (MVO). • Asset Outcomes Transformeren van proces-gestuurde naar resultaat/prestatiegerichte oplossingen. Gebaseerd op gevalideerde economische en sociale waarden.
Kenmerken van onze tools Hoe de tools (deliverables) er uiteindelijk inhoudelijk uit gaan zien, wordt tijdens het koploperproject bepaald. Wel kunnen wij vooraf aangeven aan welke eisen onze tools zullen voldoen: praktisch, pragmatisch, dynamisch en holistisch: • Praktisch De tools zijn toegankelijk. Ook niet-experts kunnen de toolbox begrijpen en toepassen. Ons expertteam verzorgt de kennisoverdracht richting de koploper en de markt. • Pragmatisch “Kantoor Vol Energie” is niet het zoveelste label dat aan het bestaande arsenaal wordt toegevoegd. Daar waar bestaande methoden bewezen zijn, worden deze in onze schaal opgenomen. (Denk aan BREEAM voor duurzaamheid, Energielabel, etc.) De (bestaande) labels geven momentopnames van de huisvesting. Onze schaal zorgt ervoor dat deze labels ook periodiek gemonitord worden. • Dynamisch Wat betekent het als een gebouw voorzien is van een energielabel A? Haalt dit gebouw werkelijk de berekende waarden? En hoe wordt een gebouw met een energienota 0 gewaardeerd, in termen van tevredenheid, ziekteverzuim, etc.? Deze onderwerpen worden op basis van metingen in onze schaal geverifieerd en in de tijd beheerd en verbeterd. Dit proces geeft het bedrijf de mogelijkheid om als lerende organisatie zichzelf steeds te verbeteren en aan de top te blijven. Onze schaal is dus vergelijkbaar met het behalen van een ISO-certificaat, waarna bedrijven regelmatig geaudit worden om te waarborgen dat ze hun kwaliteit steeds behouden. • Holistisch De tools worden holistisch opgezet. Dus ze dekken niet alleen energieneutraliteit af, maar ook andere aspecten binnen de huisvesting die bijdragen aan het bedrijfsresultaat. Internationale onderzoeken laten ons zien wat gebruikers waarderen (of niet). Bijvoorbeeld: • De productiviteit: in goed ingerichte kantoren is deze 36% hoger dan in kantoren die middelmatig zijn ingericht – Fraunhofer Institut. • Een kwalitatief hoogwaardige werkomgeving: deze draagt voor 25% bij aan de tevredenheid van medewerkers – Cabe. • Het binnenklimaat: de meest gehoorde klacht van gebruikers betreft het binnenklimaat - I3CON.
7
Plan van Aanpak In dit hoofdstuk leest u hoe de hiervoor beschreven strategie zijn uitwerking vindt in de praktijk.
1 Zo vinden wij de koploper Essentieel in onze strategie is het enthousiasmeren van de juiste Koploper. Het expertteam stelt een krachtig aanbod op waarin alle voordelen van het koploperschap worden toegelicht en waarin de concrete business case is uitgewerkt. Het expertteam heeft een “long list” opgesteld van CEO’s van organisaties uit ons netwerk die voldoen aan de eerder beschreven criteria. De top 10 van de bedrijven waar wij contact mee hebben, is: Ahold (Albert Heijn), NS, Akzo Nobel, Unilever, Heineken, Philips, TNT Express, Ahrend, ABN Amro en TomTom. Een aantal van deze bedrijven is reeds benaderd. Wij verwachten voor 13 februari 2014 een shortlist te presenteren met serieus geïnteresseerde CEO’s.
2 Zo overtuigen we de koploper Het aanbod voor de koploper belichten wij via een vooraf uitgewerkte, sluitende voorbeeldbusiness case. Deze voorbeeld business case stellen wij op voor eigen rekening en risico. Alle aspecten die in bedrijfseconomisch opzicht aantrekkelijk zijn, worden toegelicht. We kwantificeren hoe de investering zich terugverdient. Aspecten die worden meegenomen, zijn: • De imagowaarde, verhoogde klanttevredenheid, positionering als aantrekkelijke werkgever • Verbeterd kantoorklimaat en verhoging medewerkerstevredenheid, hogere productiviteit, lager ziekteverzuim • Lagere huisvestingskosten (ca. 30 – 40%) • Betere communicatie en kennisuitwisseling • Duurzaamheid: verlaagd energieverbruik of energienota-nul • De ondersteuning door het expertteam met kennis op het gebied van duurzaamheid, bouwprojecten, certificering, subsidies, marketing, innovatieve aanbestedingen, etc. Op basis van onze referenties, onderzoeken en onze expertise kunnen wij de koploper overtuigen van de gekwantificeerde waarde van de argumenten.
3 Fasering Wij delen ons project op in de volgende fasen: • Initiatieffase • Definitiefase • Haalbaarheidsfase • Planuitwerkingsfase (toetsing) Deze fasen vindt u aan de bovenzijde van het figuur op de volgende pagina. Van boven naar beneden, wordt in de rijen het volgende beschreven: • Activiteiten van de koploper • Activiteiten van het expertteam, als voorbereiding op de deliverables • Inspiratiesessies • Deliverables en de status van de (tussen) producten • Marketing van het brand “Kantoor Vol Energie” Iedere fase start met een inspiratiesessie voor de koploper en haar partners, waarbij wij Platform31 ook vragen aan te schuiven. De sessies hebben tot doel om de koploper en haar partners uit hun comfortzone te halen en te bewegen tot het formuleren van de eindbeelden die beantwoorden aan de ambities die we met “Kantoor Vol Energie” hebben. De eerste 8
inspiratiesessie die de definitiefase inleidt, wordt verzorgd door een futurist/trendwatcher die de koploper en haar partners op innovatieve gedachten brengt. De volgende sessies leiden de haalbaarheidsfase en de planuitwerkingsfase in. Hierbij komen respectievelijk de onderwerpen energie van de toekomst en branding van energieneutraliteit aan de orde. jan-mrt 2014
1 mrt-1 mei 2014
1 mei-1 jul 2014
1 nov-dec 2014
Projectfase
initiatief
definitie
haalbaarheid
planuitwerking
• beantwoorden vraag in hoeverre “Kantoor Vol Energie” de MVO-doelstellingen versterkt.
• definiëren huisvestingsvraag • formeren bouwteam • scenario’s uitwerken • schetsontwerp • elementenbegroting • investeringsbeslissing
• definitief ontwerp • bestedingstraject bouw gereed • definitieve raming • uitvoeringsbeslissing
• het ‘verlangen’ definieren om koploper te verleiden • opstellen prospectus Koploper • geschikte koplopers verleiden • koploper bepalen
• bepalen social en economic values • de smaak van de koploper verwerken • inventarisatie 0-situatie • taxatie huidige waarde pand • definieren opgave energieneutraal kantoor (prestaties)
• gebouw bepalen • expertinput voor scenario’s • opstart marketing branding • zoeken funding marketing branding
• definitief funding branding • start marketing branding
Intentieverklaring ‘Ja, ik wil’
Integrale uitvraag ‘Dat wil ik’
Samenwerkingsovereenkomst Brand ‘Dat wil ik ook’
Prestatiecontract ‘Ja ik beloof’
Inspiratiesessies
futurologen, trendwatchers
energie-goeroe
branding-goeroe
Value case
1e concept • definieren social en economic values
versie gereed
toetsing
0-situatie • meten bestaande social en economic values
versie gereed
1e concept • dienstverlening en prestaties
versie gereed • dienstverlening en prestaties
toetsing
1e uitvraag: koploperpartners: o.a. bouw, installaties, energie
samenwerkingsovereenkomst
uitvoeringsovereenkomst eindversie
Routekaart
1e versie
toetsing eindversie
Voorspelbaarheid
1e versie
toetsing eindversie
1. Value case: versie gereed 2. Taxatie: versie gereed 3. Hospitality overeenkomst: versie gereed 4. Uitvraag: versie gereed 5. Routekaart: concept 6. Voorspelbaarheid: concept
1. Value case: evaluatie, eindversie 2. Taxatie: evaluatie, eindversie 3. Hospitality overeenkomst: evaluatie, eindversie 4. Uitvraag: definitief (wordt later nog geevalueerd) 5. Routekaart: versie gereed (wordt later nog geevalueerd) 6. Voorspelbaarheid: versie gereed (wordt later nog geevalueerd)
Expertteam
Activiteit
Koploper
Datum
Fasedocument
Taxatie
Hospitality overeenkomst
Marketing
Deliverables
Uitvraag
Rapportage
1. Value case: concept 2. Taxatie: 0-meting 3. Hospitality overeenkomst: concept 4. Uitvraag: concept
Corporate
start
Brand “Kantoor Vol Energie”
eindversie toetsing eindversie
eindversie
start
2015
Het expertteam We hebben een complementair expertteam samengesteld. Een leider met helikopterview, een perfectionist die de “puntjes op de i” zet, een visionair die uitdaagt en ons naar een hoger level tilt, een verbinder die zorgt dat de boel telkens bij elkaar komt. De teamleden hebben met ekaar gemeen dat ze over veel relevante kennis beschikken en bovendien een oprechte passie hebben om bij te dragen aan een werkelijke transitie naar duurzame kantoren in Nederland. Met ons samenwerken betekent hard werken, veel lol maken en we schuwen de discussie niet.
Een korte impressie van de bureaus Balance Ervaring op Projectbasis B.V. (Balance), Adamasgroep en Arkoz hebben de handen ineen geslagen. Balance voert in de opdracht het penvoerderschap. Uw aanspreekpunt is de Projectmanager Wim Voogd. Balance is een bureau voor advies, projecten en interim management. Ruim 350 consultants bewegen zich binnen het domein bedrijfsvoering, of complexe projecten in de infrastructuur, gebiedsontwikkeling en de energiesector. Opdrachtgevers krijgen een oplossing op maat. Opgesteld door de beste, multidisciplinaire teams. Qua ervaring en expertise én qua mentaliteit en energie. Door ervaring te delen, weten de consultants meer dan gemiddeld. En kunnen ze kruisverbanden leggen die versnellend, verhelderend of verbeterend werken. Of alle drie tegelijk. Adamasgroep biedt een groot scala aan unieke specialismen, die in verschillende combinaties ingezet kunnen worden. De consultants begeleiden innovatieve trajecten, visievorming en bieden consultancy op het gebied van duurzaam ontwikkelen, huisvesting op maat en conceptenontwikkeling. Dit kunnen zij combineren met de laatste inzichten op het gebied van omgevingspsychologie, budgetbeheersing, BREEAM-certificering en andere meetmethodieken rond duurzaamheid. Arkoz strateeg op het gebied van vastgoed voor woningcorporaties, zorg, gemeenten en commerciële partijen. Arkoz helpt opdrachtgevers vanuit soms onorthodoxe invalshoeken met portfoliomanagement, verkoopplannen, gebiedsontwikkeling en huisvestingsvraagstukken. Arkoz brengt alle relevante disciplines bij elkaar: van personeelsmanagement, verhuur en financiën tot juridische expertise, techniek, commercie en facilitymanagement.
10
Het expertteam Ons aanbod wordt natuurlijk mogelijk gemaakt door de expertise en de samenstelling van ons expertteam. Wij stellen ons graag aan u voor.
Wim Voogd (Balance Ervaring op Projectbasis BV)
Lennert de Keizer (ARKOZ)
Wim is onze expert en projectleider die het geheel van deliverables en experts verbindt. Door de gevarieerde ervaring van Wim in het werkveld van energie in de gebouwde omgeving is hij als geen ander in staat om boven de materie uit te stijgen, outside the box te denken en te zorgen voor cohesie binnen het project. Wim heeft daarnaast brede kennis van financiële stimulerings- en subsidieregelingen, waaronder MIA/VAMIL regelingen en EU-subsidies.
Lennert is onze expert binnen de deliverables 1 (Value Case), 2 (Taxatie) en 3 (Hospitality Overeenkomst). Als portfoliomanager heeft Lennert ervaring met het formuleren van nieuwe toekomstvisies op (minder renderend of verouderend) vastgoed. Het hiertoe beoordelen van investeringsvoorstellen maakt onderdeel uit van zijn ervaring. Hij heeft kennis van rekenmethodieken, en bovenal van de gedachtegangen van beleggers om tot investeringen te komen. Vanuit zijn achtergrond als ontwikkelaar, bedrijfsmakelaar en assetmanager, kent hij de wensen van de klant en de manieren om tot overeenstemming te komen en levert hiermee een belangrijke bijdrage aan de invulling van de Hospitality Overeenkomst.
Harold Maasen (Balance Ervaring op Projectbasis BV) Harold is onze expert binnen de deliverables 5 (route kaart naar energieneutraal) en 6 (vergroten van de voorspelbaarheid). Hij brengt expertise in op energieneutraal maatregelniveau, gebouwbeheer (ICT), inzicht in energieverbruik (door middel van smart metering e.d.) en garanties op de performance van installaties.
Olaf Buter (Adamasgroep) Olaf is expert binnen de deliverables 5 (routekaart naar energieneutraal) en 6 (vergroten van de voorspelbaarheid). Olaf heeft ruime ervaring in het verduurzamen van vastgoedtrajecten in de utiliteit. Hij heeft een brede kennis van BREEAM-NL, BREEAM International, GPR, LEED en DGNB. Olaf heeft een model ingericht ten behoeve van “gebouwpotentieelonderzoek”, dat ingezet kan worden om de voorspelbaarheid te ondersteunen. In dit model worden de harde en zachte kanten gecombineerd.
Eelco Nap en Caroline Matulessya (Balance Ervaring op Projectbasis BV) Zij zijn onze experts binnen de deliverables 4 (Slimme Efficiënte Uitvraag op basis van Performance). Als senior adviseurs inkoopstrategie hebben zij ervaring opgebouwd in de wereld van infrastructuur, vastgoed en gebiedsontwikkeling. Beide hebben meer dan 15 jaar ervaring met winstrategieën, aanbestedingen en contracteren van grote integrale prestatiegerichte (innovatieve) opgaven (D&C, DBFM, ESCO vorming, gunningscriteria, BVP, inkoop en duurzaamheid). Eelco levert de technische en pragmatisch expertise en Caroline de juridische expertise. Hiernaast is Caroline ook onze expert om de wensen van gebouweigenaar en huurder te vertalen in een juridische overeenkomst, deliverable 3 (Hospitality Overeenkomst).
Roelie Buter (Adamasgroep) Roelie is expert binnen de deliverables 1 (Value Case) en 5 (routekaart naar energieneutraal). Roelie is bouwkundige met specialisatie omgevingspsychologie, de discipline die zich bezighoudt met de wederzijdse invloed van de (gebouwde en natuurlijke) omgeving en het gedrag. Zij is deskundig om vanuit het gedrag van mensen een huisvestingsvisie te formuleren. Als wetenschapper kan zij zachte aspecten verifieerbaar formuleren en indicatoren SMART maken. Ze heeft voor verschillende organisaties door middel van multi-criteria analyse de zachte aspecten gewaardeerd (o.a. Studiecentrum Rechtspleging SSR, Werkplein Delft, Philips, Shell).
Lotte de Vries (Balance Ervaring op Projectbasis BV) Lotte is specialist op het gebied van corporate communicatie en branding. De doelen van het management vertaalt zij naar communicatiestrategieën en concrete, haalbare plannen. Ze ontwikkelt creatieve concepten en events voor marketingcampagnes of interne communicatieprojecten. Ook leidt zij interactieprocessen tussen partijen in goede banen.
11
Breed netwerk Naast het primair team van experts beschikken alle deelnemende bedrijven over een groot netwerk van medewerkers en kennispartners. Door de flexibiliteit van ons netwerk kunnen wij snel kennis ‘invliegen’. Denk aan taxatiedeskundigen, financiers, marketingdeskundigen, etc. Daarnaast onderhouden wij een nauwe samenwerking met onze klanten. Hiertoe behoren Nuon, GDF, Tennet, Alliander, Cofely, Imtech, Croon, Dura, Heijmans, TNO, provincies, gemeenten en woningcorporaties. Met dit netwerk zijn we snel in staat om onze deliverables aan de markt te toetsen. Wij vinden het van belang om gaandeweg het proces te kunnen klankborden met marktpartijen. Inmiddels hebben wij met FGH Bank (vastgoedfinancier, onderdeel RABO) besproken om tijdens het project én over de uiteindelijke deliverables met hen te mogen klankborden. Hiervoor is het research team van FGH bank voor ons aanspreekbaar. Leden van het researchteam spelen op landelijk niveau (innovatieplatform, DGBC, etc) een rol.
BIJLAGE Referenties Enkele recente relevante projecten van het expertteam met energie in relatie tot vastgoed: • Advisering over kerndoelstellingen programmabureau Koude/Warmte ZuidHolland. Het programmabureau is ontstaan vanuit de Green Deal met Ministerie EZ en Provincie Zuid-Holland en 20 andere partijen, waaronder gemeenten en marktpartijen. Doelstelling: in 2020 vindt 14% van de verwarming van gebouwen en kassen in Zuid-Holland plaats op basis van duurzame warmte. • Optimalisatie energieverbruik Gresco (Groningse Esco gemeentelijke gebouwen). Snelle verlaging van het energiegebruik, door optimalisering van de regeltechniek (het zogenaamde ‘tunen’) en door realisatie van good-housekeeping-maatregelen. Creëren van inzicht in de verdere energiebesparingsmogelijkheden die een terugverdientijd hebben van 5 jaar of minder. • Implementatie ISO 50001. Als energiecoördinator TU Delft voor de TU Delft alle activiteiten coördineren die vallen onder de MJA. • No Cure No Pay-aanpak Energiebesparingsprojecten. Een unieke aanpak, waarbij bedrijven zonder risico een energiebesparingstraject kunnen opstarten. We leveren garantie op de besparing. Een groot aantal (100+) onderzoekstrajecten binnen de gebouwde omgeving en in de industrie, met als doel het vinden en realiseren van energiebesparende maatregelen op de gebieden good-housekeeping en investeringstrajecten. • Advies duurzame ontwerpbeslissingen Stadskantoor Utrecht. Ondersteuning bij het nemen van ontwerpbeslissingen voor de ontwikkeling van het nieuwe stadskantoor te Utrecht boven op CS Utrecht (70.000m2) en de consequenties ervan aantonen op het gebied van duurzaamheid. Ontwerptraject is middels 2 sterren gecertificeerd volgens BREEAM-NL. • Het opstellen van het huisvestingsplan voor de locatie van Heineken Technical Services in Zoeterwoude. Doel: een inspirerende “fit-for-purpose” accommodatie en faciliteiten voor Project Services als herkenbare entiteit realiseren, met flexibiliteit om ook toekomstige bedrijfsontwikkelingen te ondervangen. • Advisering en opzetten van een strategische huisvestingsvisie SSR. Voor de komende 15 jaar voor alle vestigingen van SSR, door middel van creatieve en interactieve workshops. Dit onderzoek betrof zowel de kantoor- als de cursusfuncties. Er is integraal gekeken naar de identiteit van het instituut, nu en in de toekomst en zijn huisvesting. • Advisering bij de ontwikkeling van een centraal SHELL Research and Technology Centre Amsterdam (SRTCA). Het opstellen van het master huisvestingsplan alwaar een concentratie van Research-activiteiten konden plaatsvinden. Hoofddoelstelling: 12
• •
• • •
•
•
een inspirerende “fit-for-purpose” accommodatie en faciliteiten voor CT en OG tegen acceptabele marktprijzen. Advisering over en voeren van onderhandeling inzake (ver) huurovereenkomsten voor VuMC Second Opinion op Aanbestedingsstrategie en Aanbestedingsleidraad GSA. Installatie 2 miljoen slimme meters voor Alliander conform Best Value Procurement (BVP) methodiek. Adviseren van een projectorganisatie van de Provincie Zuid-Holland over de concurrentiegerichte dialoog en Best Value Procurement (BVP). Advisering, tendersupport bij de winstrategie voor tenders voor onder meer: Imtech, Croon, Besix, Heijmans, Tauw, Boskalis, Zueblin Kwartiermaken in Green Deal: Smart Energy Cities. Het doel is om in de periode 2014-2019 slimme energieconcepten toe te passen op enkele locaties in de betrokken gemeenten, met een totale omvang van minimaal 100.000 gebouwen, door middel van een Programma Opschaling Slimme Energieconcepten. Advisering bij de ontwikkeling van 2 OUTSTANDING (hoogst haalbare 5 sterren ontwikkeling) BREEAM-NL projecten. Waarin opgenomen: 50% industrie en 50% kantoor van in totaal ca 20.000 m2 bvo. Hierbij wordt de uitstraling van de klant ook vertaald in de huisvesting. De klant is een internationale INNOVATOR en wil dit ook tonen met zijn nieuwe huisvesting. Beoordeling BREEAM-NL voor hoofdkantoor TenneT. 40.000 m2 bvo, waarbij de verwachting een 3-sterren-certificaat is en de ambitie een 4 sterren certificaat.
13
