Kamers van Koophandel Mechelen, 25 november 2009
Bewustwording: energieschaarste CO2-problematiek CO2-neutraal bedrijf Luc Van Nuffel, Electrabel 1
De 3 energie-uitdagingen
Redelijke prijzen
Minimale impact op milieu
Zekere bevoorrading
2
1
Meerdere indicatoren in rood
Toenemende energieschaarste => hogere energieprijzen • stijgende prijstendens • beperkte voorraden (“oil peak”) • stijgende vraag
Hogere investeringskosten • hernieuwbare energie • vervanging/uitbreiding productiepark (& back-up voor zon/wind)
Hogere nettarieven • uitbreiding gasnetten • smart metering/smart grids • openbare dienstverplichtingen • aansluiting windparken
Hogere milieukosten • kost van CO2 emissies • respecteren van NOx en SO2 plafonds 3
Oil Prices Source: EIA – Energy Information Administration EU BRENT Spot Price FOB (USD/Barrel) 1990-2009 140 120 100 80 60 40 20 2009-08
2009-02
2008-08
2008-02
2007-08
2007-02
2006-08
2
2006-02
4
2005-08
2020 → 131 $
2005-02
(November 2009)
2004-08
2015 → 102 $
2004-02
Price forecast IEA :
2003-08
2003-02
2002-08
2002-02
2001-08
2001-02
2000-08
2000-02
1999-08
1999-02
1998-08
1998-02
1997-08
1997-02
1996-08
1996-02
1995-08
1995-02
1994-08
1994-02
1993-08
1993-02
1992-08
1992-02
1991-08
1991-02
1990-08
1990-02
0
Natural Gas Prices Source: BP Statistical Review of World Energy 2009 European Union (USD /Million Btu) 1990-2008 14 12 10 8 6 4 2 0
5
Coal Prices Source: BP Statistical Review of World Energy 2009 North West Europe Marker (USD/tonne) 1990-2008 150 125 100 75 50 25 0
6
3
Fossil Fuel Price Indicators 450
EU Allowances 2009 (EUR/tCO2) 2006-2009 35
2009-11
2009-10
2009-09
2009-08
2009-07
2009-06
2009-05
2009-04
2009-03
8
2009-02
2009-01
2008-12
2008-11
2008-10
2008-09
2008-08
2008-07
2008-06
2008-05
2008-04
2008-03
2008-02
2008-01
2007-12
2007-11
2007-10
2007-09
4
Natural Gas Oil (Brent) Coal 300
2007-08
2007-07
2007-06
2007-05
2007-04
2007-03
2007-01
2006-12
2006-11
5
1990 = 100 400
350
250
200
150
100
50
0
7
Carbon Prices
Source: Point Carbon
30
25
20
15
10
Belgium Source: IEA Lessons Learned from Energy Policies of IEA Countries
TPES = Total Primary Energy Supply
9
Reference Scenario European Union (EU27) Source: IEA World Energy Outlook 2009 – Reference Scenario
10
5
Proved Oil reserves at end 2008 Source: BP Statistical Review of World Energy 2009 754,1
123,2
125,6
142,2
S. & Cent. America
Africa
Europe & Eurasia
70,9
42 Asia Pacific
North America
Middle East
Reserves-to-Production Ratio 2008: 42 years 11
Proved Coal reserves at end 2008 Source: BP Statistical Review of World Energy 2009
246,097
259,253
272,246
125,6
33,399 15,006 S. & Cent. America
Middle East
Africa
North America Asia Pacific
Europe & Eurasia
Reserves-to-Production Ratio 2008: 122 years 12
6
Proved Natural Gas reserves at end 2008 Source: BP Statistical Review of World Energy 2009 75,91 62,89
7,31
8,87
S. & Cent. America
North America
14,65
15,39
Africa
Asia Pacific
Europe & Eurasia
Middle East
Reserves-to-Production Ratio 2008: 60,4 years 13
Uranium reserves Source: ENS – European Nuclear Society The global uranium resources with mining costs up to US $ 130 per kilogram amount to about 3.3 million tonnes, which allow to supply all 436 world-wide nuclear power plants for at least 80 years. The deposits with large uranium reserves which can be mined in a costeffective way are well distributed across the world.
Uranium Reserves in tonnes 800.000 700.000 600.000 500.000 400.000 300.000 200.000 100.000 0
725.000
243.100
284.400
329.200 339.000
157.400 172.400 176.400 72.400
14
7
378.100
Source: VGB 15
Onvoldoende elektriciteitsproductiecapaciteit in België (Bron CREG) 6000 Nodige bijkomende capaciteit 5000 in MW
Peakload units Baseload units
4000
Hypothesen:
3000
Geleidelijke sluiting kolencentrales
2000
Nucleaire phase out : 1900 MW in 2015
1000
Invoer buiten beschouwing
0 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Gelijkaardige capaciteitstekorten bestaan/ontstaan in buurlanden, waardoor verhoging of zelfs behoud van import geen betrouwbare optie is 16
8
REG en hernieuwbare energie = oplossing voor bevoorradingszekerheid?
REG •
industrie reeds zeer energie-efficiënt (cfr benchmarking)
•
belangrijkste potentieel in gebouwensector + transport
•
REG leidt tot substitutie fossiele brandstof => elektriciteit: transport, industrie (staal…), warmtepompen,….
Hernieuwbare energie •
beperkt potentieel in Vlaanderen/België, maar valorisatie is noodzakelijk
•
technische impact: intermittent karakter ⇒ noodzaak van back-up, aanpassing/versterking van elektriciteitsnet
•
economische impact: b.v. meerkost onshore wind = 71 €/MWh (studie KEMA nov2007) offshore (20km) 107 €/MWh offshore (140km) 136 €/MWh
VB Thorntonbank 300 MW (30 km) at 3.300 h/jaar (kerncentrale > 7.000 h/jaar) subsidie 107 resp. 90 €/MWh = 101 Mio €/jaar gedurende 20 jaar
17
Zeer ambitieuze milieudoelstellingen
EU: 20% hernieuwbare energie tegen 2020 België 13% (2005: 2,2 %/ 6% groene stroom tegen 2010)
EU: CO2-emissies: - 20% t.o.v. 1990 (⇒ -14% tov 2005) België (niet ETS) = - 15% tov 2005 EU (ETS) = -21% tov 2005
EU: Energie efficiëntie: globaal energieverbruik in 2020 -20% tov Business as Usual-scenario België: idem
⇒ Belangrijke economische impact : kost
= 0,45% (gemiddelde EU) resp. 0,7% (kost voor België) van BNP in 2020
18
9
Drie uitdagingen… drie antwoorden
Efficiënter energie gebruiken (+ emissies beperken) •
bij productie van elektriciteit
•
bij transport & distributie van energie
•
bij eindverbruik
Juiste beslissingen voor energiebevoorrading •
gediversifieerde mix van primaire energiebronnen (geopolitiek risico beperken)
•
lange termijn contracten
•
ontwikkeling nieuwe en hoogefficiënte toepassingen
•
gediversifieerde mix voor elektriciteitsproductie: hernieuwbaar + nucleair + fossiel
Integratie van nationale markten •
supranationale groothandelsmarkt voor elektriciteit = realiteit (marktkoppeling)
•
marktintegratie verbetert bevoorradingszekerheid, concurrentie, prijsvorming, competitiviteit,… 19
Energie efficiënter gebruiken: Electrabel-park Zandvliet Power Fluxys
Lanxess
Antwerpse haven
Herdersbrug
Langerbrugge BP Chembel Oudegem Vilvoorde Sappi
Tate § Lyle
Drogenbos Saint-Ghislain Electrabel heeft sterk geïnvesteerd in meer efficiënte gasgestookte centrales : WKK’s, STEG’s
Solvay Amercoeur
Rendement klassieke centrales is gevoelig toegenomen: + 17% t.o.v. 1980 Deze trend wordt verder gezet 20
10
Degussa
Aangepaste dienstverlening aan onze klanten
Groene stroom en WKK-projecten in partnerschap
REG advies, studies,…
Voorbeelden: Volvo Europe Trucks = CO2-vrij bedrijf: •
Elektriciteit : windmolens (3 x 2 MW) - groenestroomcontract (AlpEnergie) en PV (150 panelen = 30 kW)
•
Warmte : biomassaketel (5 MW) en zonnepanelen
Honda Belgium •
Installatie van 13.000 m² PV
•
Gelijkaardige initiatieven bij tientallen klanten
Lutosa •
Installatie van 2,3 MWe WKK met biogas (afval van productieproces)
Totaal WKK vermogen Electrabel in België = ca 1000 MWe bij een 40-tal klanten 21
VOLVO-TRUCKS = ZERO CO²
Zonnepanelen -8,4 tCO2
Energiebesparing - 3.500 tCO2 - 14.400
tCO2
Bio-olie - 1.200 tCO2
AlpEnergie -3.450 tCO2
Wind turbines - 3.450 tCO2
Biomassa (hout) boiler -2.800 tCO2
22
11
Integratie van nationale elektriciteitsmarkten : creatie van regionale, N-W Europese markt
Marktkoppeling in Benelux/Fr/D leidt tot hogere bevoorradingszekerheid, convergerende prijzen met lagere prijsvolatiliteit, meer concurrentie...
NO
+ 0.7 GW in 2008
+ 1 GW in 2010
UK
Now: 3.0 GW + 1.0 GW in 2013
DE Now: 1.2 GW
Benelux/FR/D - regio ook meer en meer gekoppeld met rest van Europa: Scandinavische markt, UK
FR
Now: 3.0 GW + 1.0 GW in 2010
23
Electrabel/GDF SUEZ further invests in new power production capacity (2009-2015)
o o o o
THE NETHERLANDS o Wind 26 MW o CCGT 872 MW o Coal 800 MW (whereof biomass
BELGIUM CCGT repowering 400 MW CHP 120 MW GT 200 MW Sidmar 305 MW
200 MW) ; CCS ready
o Nuclear 112 MW o Renewables 640 MW
GERMANY o Coal 724 MW, CCS ready o CCGT 207 MW o Hydro 42 MW
Spread investments:
Belgium The Netherlands Germany 24
12
Regional wholesale market BeNeLux/Fr/D is reality Regionale groothandelsmarkt elektriciteit Benelux/FR/DE is reeds sterk geïntegreerd Huidig productie-aandeel EBL/GDF SUEZ ≈ 8%
120
35%
32%
100
GW
80 60 40
10%
10%
8%
5%
20 0
25
ENDEX Forwards: Ref. for energy component in most industr. contracts
(7 % of forward market)
Endex forwards in EUR/MWh => strong convergence of prices in this area 26
13
Price evolution electricity for household customers Evolution of electricity prices for residential customers Consumer profile: 3500 kWh/year - Prices VAT and taxes included 0,25
EUR/kWh
0,20
0,15
0,10
0,05 Jun Oct Feb Sep Jan Mar Jul Oct Jan Mar Jul Oct Jan Apr Jul Oct Jan Apr Jul Oct Jan Apr Jul Oct Jan Apr Jul Oct Jan Apr Jul 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
Belgium
Germany
France
The Netherlands
United Kingdom
Average D-F-NL-UK
27
Electricity prices for industrial customers Belgium versus neighbouring countries (Eurostat- Id 2000 –20 000 MWh/year
(Eurostat- IF 70 000 –150 000 MWh/year
SEM2 2008 - EUR/MWh)
SEM2 2008 - EUR/MWh)
Very few relevant statistical data available for industrial market 28
14
Samen voor minder CO2 De 10 engagementen van Electrabel Hernieuwbare energie voor 1 miljoen gezinnen
500 mio € voor verbetering van de energie-efficiëntie van onze klassieke centrales in België
Onze klanten helpen om Met hen samenwerken hun energieverbruik met zodat ook zij lage CO2energie opwekken 30% te verminderen
Een open dialoog voeren met onze stakeholders
Verder beperken van de milieu-impact van onze productie activiteiten
Mobiliteit op aardgas & elektriciteit stimuleren CO2 –uitstoot van onze dagelijkse activiteiten met 21% verminderen
Onderzoek & ontwikkeling van milieuvriendelijke technologieën stimuleren
Een brede waaier groene energie aanbieden
Als producent
Met onze stakeholders
Met onze klanten
23/11/2009
29
Conclusies Drie uitdagingen: 1. Redelijke prijzen (competitiviteit - koopkracht) EN 2. Bevoorradingszekerheid EN 3. Minimale impact op leefmilieu
Drie antwoorden: 1. REG (elektriciteitsproductie .... energieverbruik) EN 2. Hernieuwbare energie + WKK EN 3. Gediversifieerde grootschalige productie, incl. nucleair, kolen & gas
30
15
16
