RVI/VELT/1980 8 januari 2007 1
Toespraak Rokus van Iperen voor gezamenlijke Kamers van Koophandel, 8 januari 2007.
Dames en heren,
Een kopieerapparaat maakt veel lawaai, hij stinkt naar ozon en straalt veel warmte uit. Met andere woorden: als je op kantoor een werkplek hebt gekregen in de buurt van de copier, ben je niet de meest favoriete medewerker van de baas. Wij hebben, als producent van copiers en printers, de schijn tegen, als het gaat om duurzaam ondernemen. Ik zal u er echter van overtuigen, dat in het geval van Océ, schijn bedriegt!
Maar allereerst wil ik u namens onze 24.000 medewerkers de beste wensen overbrengen voor 2007. Ik hoop dat het voor u écht een ‘Zalig Nieuwjaar’ zal worden!
Speciaal het bestuur, management en medewerkers van de beide Kamers van Koophandel, die inmiddels “verloofd” zijn, wens ik toe, dat 2007 het jaar van “ware trouw” en verdere toenadering moge zijn. Ik zal met plezier de uitnodiging voor de bruiloft op 1 januari 2008 ontvangen.
1
RVI/VELT/1980 8 januari 2007 2
‘Green business is good business’ In het komende kwartier wil ik U laten zien dat duurzaamheid bij Océ volledig verweven is geraakt met de normale commerciële business. En ik zeg er meteen eerlijk bij: dat hebben we niet zo verzonnen, maar dat is zo gegroeid.
Inmiddels zijn we er wél van doordrongen geraakt, dat duurzaamheid en business een goede combinatie vormen, dat we er bovendien baat bij hebben en dat het geen voorbijgaand Nederlands verschijnsel is. Duurzaamheid is internationaal een grootheid om terdege rekening mee te houden. ‘Green business is good business.’ Daar zijn we van overtuigd.
Sommigen zeggen dat onze oprichter Lodewijk van der Grinten in 1870 al bezig was met duurzaam ondernemen. Hij onderzocht toen namelijk de kwaliteit van drinkwater in Venlo. Om dat op duurzaamheid te betrekken is nogal overdreven, maar het tekent wèl zijn belangstelling voor de volksgezondheid als toenmalig lid van de Geneeskundige Raad voor Noord-Brabant en Limburg. Overigens vond hij bij die gelegenheid een prima waterfilter uit, maar een ander was hem voor bij het patenteren. Wie weet had ik hier anders gestaan namens een grote filterfabrikant.
Wat al veel dichterbij duurzaamheid komt, zijn de luchtkappen die hij uitvond ter bescherming van de medewerkers, die de stoffen mengden voor boterkleursel, het product waarmee alles begon. Die aandacht voor de gezondheid van de medewerkers is een rode draad, die door de geschiedenis van ons hele bedrijf loopt. 2
RVI/VELT/1980 8 januari 2007 3
Nog méér in de buurt van ons huidige begrip duurzaamheid komt de uitvinding van één van onze basistechnologieën, het CopyPress principe. In de destijds gangbare xerografie-techniek moest het zwarte poederbeeld met een sprongetje overgezet worden naar het papier. Dat was maar een héél klein sprongetje, maar het beeld werd er iets onscherper door en er was heel veel statische elektriciteit nodig om het te realiseren. De uitvinders van Océ bedachten een manier om het poeder direct op het papier te drukken. Resultaat: een scherper beeld maar tevens is er geen statische elektriciteit meer nodig en daardoor veel minder ozonproductie. Destijds was het scherpe beeld het belangrijkste. Maar niet veel later is de lage ozon-emissie net zo belangrijk. Zo, nu weet U meteen hoe een kopieerapparaat werkt!
U ziet het, duurzaamheid hoeft niet altijd het belangrijkste punt op de agenda te zijn om later toch een belangrijke rol te gaan spelen. Dat is het aardige van de ontwikkeling der dingen. Toen Lodewijk van der Grinten in 1877 een recept voor boterkleursel bedacht, kon hij tenslotte ook niet weten, dat hij daarmee de basis legde voor de huidige printerfabrikant Océ, met een jaaromzet van 3,1 miljard Euro.
3
RVI/VELT/1980 8 januari 2007 4
Nu ik het toch over ons bedrijf heb, een beetje achtergrond.
Profiel Océ Onze wortels liggen in Venlo. Dat lijdt geen twijfel. Maar we zijn intussen actief in bijna 100 landen. Onder onze klanten zijn klinkende namen zoals de Europese Unie, American Express, Toyota, Group Suèz en de Rabobank. Ik weet vrijwel zeker, dat al uw bankafschriften op Océ-printers worden geprint. En de belastingaanslag, die U dit jaar mogelijk krijgt, wordt sinds kort ook op Océ-printers geprint. Om bij de slogan van de Belastingdienst te blijven: Leuker kunnen we het niet maken, wel goed leesbaar. In Engeland printen we alle rijbewijzen. Enkele miljoenen stuks per jaar. In de Verenigde Staten gebruiken de grootste advocatenkantoren onze technologie om razendsnel de juiste files te lichten uit een bestand van honderdduizenden dossiers, als ze een rechtzaak moeten voorbereiden.
We zijn uitgegroeid tot een mondiale specialist in documentmanagement. En hoewel we bijna 130 jaar oud zijn, komt de grootste groei er nog aan.
En daarmee groeit ook het belang van duurzaamheid.
4
RVI/VELT/1980 8 januari 2007 5
Duurzaam ondernemen Duurzaamheid wordt al gauw in verband gebracht met milieu. Maar duurzaam ondernemen is veel breder. Duurzaam ondernemen wil een gezonde balans tot stand brengen tussen de belangen van people, planet en profit. En heel kort door de bocht zou je kunnen zeggen, dat duurzaam ondernemen betekent, dat je nu geen dingen doet, waar de generaties na ons last van hebben. We mogen onze kinderen en kleinkinderen geen wereld achterlaten met een opgewarmd milieu en uitgeputte bronnen van energie. Daaraan moeten èn willen we met overtuiging werken. Vanuit die overtuiging heb ik onlangs ook mijn handtekening gezet onder de oproep van het bedrijfsleven aan de informateur, de heer Wijffels, om te komen tot een consistent lange termijn milieubeleid. Dat is een initiatief, dat je je een jaar of 10 geleden niet had kunnen voorstellen. Het geeft aan, dat duurzaamheid in het Nederlandse bedrijfsleven breed wortel begint te schieten.
Ik had beloofd om u te laten zien hoe in ons bedrijf business en duurzaamheid samengaan. Eén voorbeeld heb ik u al gegeven. CopyPress. Een weergaloos systeem dat al meer dan 20 jaar de kwaliteit van onze afdrukken bepaalt en dat tegelijk veel minder ozon produceert dan apparaten van de concurrent. Dat is heel belangrijk als u nagaat dat onze apparaten vaak in niet al te grote ruimten gebruikt worden. Maar er zijn meer voorbeelden.
5
RVI/VELT/1980 8 januari 2007 6
Asset Recovery In 1990, toen duurzaam ondernemen minder belangrijk was dan nu, opende Océ een zogenaamde ‘Asset Recovery Afdeling’. In deze afdeling nemen we printers terug, die door klanten niet meer worden gebruikt. We zijn daarmee niet alleen begonnen vanuit de optiek van duurzaamheid, maar ook omdat het ons commercieel goed uitkwam. Onze printers zijn zo solide, dat we ze na meerjarig gebruik door de klant uit elkaar halen, helemaal schoonmaken, er hier en daar nieuwe onderdelen in zetten, en ze dan weer een tweede leven kunnen geven. Je verkoopt dus eigenlijk dezelfde printer twee keer. Op dit moment krijgt ruim 70% van onze printers een ‘tweede leven’. Vanuit de optiek van hergebruik van materialen een duurzame activiteit, die tegelijkertijd voor Océ bedrijfsmatig interessant is. We mogen tenslotte de P van Profit niet vergeten!
Hergebruik van chemicaliën In 1958 ontwikkelden we een nieuw productieproces voor het coaten van papier, waardoor 80% van de gebruikte chemicaliën kan worden hergebruikt. In 1983 gingen we een stap verder en installeerden we machines, die nieuw en gebruikt papier kunnen coaten, waarbij 97% van de gebruikte chemicaliën wordt hergebruikt.
Waarom we dat deden, moge duidelijk zijn: chemicaliën zijn duur en om verontreinigd afvalwater af te voeren, is zo mogelijk nog duurder. Feit is, dat we met dit procédé het milieu sparen. 6
RVI/VELT/1980 8 januari 2007 7
We doen er ook wat voor Maar laat ik u nou niet de indruk geven dat duurzaamheid iets is dat ons alleen maar overkomt. We werken er ook hard aan.
Zo doen we ons uiterste best om de apparaten zó te ontwerpen, dat de bestaande onderdelen ook inderdaad hergebruikt kunnen worden. We maken onze machines zó, dat geestdodend werk als vergaren, vouwen en nieten niet nodig is. En heel belangrijk is, dat we bij het ontwerp volledig uitgaan van de gebruiker. Dat betekent, dat we bijvoorbeeld bij de plaatsing van de bedieningspunten rekening houden met de bewegingen van het lichaam. Dat betekent ook, dat we zorgen voor elektronische bedieningspanelen, die niet alleen heel duidelijk afleesbaar zijn, maar ook voor iedereen gemakkelijk te begrijpen en te hanteren. Zo zorgen we voor goede arbo-omstandigheden van de medewerkers bij de klanten. Dat is een stevige bijdrage aan duurzaamheid, waar we heel veel aandacht en geld in steken.
We doen ook ons best om mee te helpen duurzaamheid breed te introduceren in de maatschappij. Om te beginnen door ons te laten certificeren. In 1997 kreeg onze fabriek in Venlo op grond van het milieumanagementsysteem een ISO 14001-certificaat. En inmiddels geldt dat voor al onze fabrieken.
7
RVI/VELT/1980 8 januari 2007 8
We tekenden in 1991 het Business Charter voor Duurzame Ontwikkeling, dat werd opgesteld door de Internationale Kamer van Koophandel. En in 2002 ondertekenden we de verklaring van de UN Global Compact, die wereldwijd het duurzaam ondernemen wil bevorderen.
Ja, en dan moet je natuurlijk niet mopperen als je te maken krijgt met Europese maatregelen op duurzaamheidsgebied, die misschien minder goed uitkomen.
Zo kregen we in 2005 te maken met een Europese richtlijn (de WEEE, what’s in a name) die is gericht op het voorkomen van elektronisch afval. Elke printer bevat veel elektronische onderdelen, dus is er potentieel ook sprake van elektronisch afval. Volgens deze richtlijn moeten wij garanderen, dat bepaalde elektronische onderdelen van onze printsystemen ná gebruik door de klant, worden verzameld en worden hergebruikt.
En per 1 juli 2006 werd in de Europese Unie een richtlijn van kracht (de RoHS: Restriction of Hazardous Substances, u waarschijnlijk ook niet onbekend), die voorschrijft, dat er bijvoorbeeld geen loodhoudende onderdelen mogen zitten in onze nieuwe printsystemen.
8
RVI/VELT/1980 8 januari 2007 9
Dat betekende voor ons, dat we met veel leveranciers om de tafel moesten om de specificaties van hun onderdelen in onze printsystemen aan te passen. Dat was niet eenvoudig, niet voor de leveranciers en niet voor ons, want ondertussen draaide de winkel wél door. Kortom, een gigantische technische en vooral logistieke operatie met aanzienlijke kosten, die voor de lange termijn onze duurzame samenleving ten goede komt!
Concluderend: we doen er dus wel degelijk wat voor. Maar we krijgen er ook heel wat voor terug. Waardering van onze gebruikers op de eerste plaats. De mensen vinden het fijn om met onze apparaten te werken. Daar zijn we trots op. Maar ook krijgen we waardering van de financiële wereld. Sinds 2004 is het aandeel Océ als een van de weinige Nederlandse aandelen opgenomen in de Dow Jones Sustainability Index. En last but certainly not least, we winnen er deals mee.
Gewonnen deals dankzij ons duurzaam track record
Wederom geef ik u enkele voorbeelden.
We konden begin 2006 in de Verenigde Staten een grote order noteren van FedEx Kinko’s voor honderden printers. Maar die order kregen we pas, nadat we uitvoerig hadden laten zien, hoe wij duurzaam ondernemen.
9
RVI/VELT/1980 8 januari 2007 10
Verschillende Océ-medewerkers, in Chicago en Venlo, zijn dagen bezig geweest om alle vragen van FedEx Kinko’s op het gebied van duurzaam ondernemen minitieus te beantwoorden. Dat kost natuurlijk geld, maar de omvang van de order én het prestige van de klant compenseren dat ruimschoots. Medio 2006 kregen we van deze klant een onderscheiding als hun meest duurzame leverancier.
In Engeland hebben we onlangs een order afgesloten met TJ International, één van de toonaangevende boekdrukkers van het land. Het ging hier om een order voor onze VarioPrint 6250, die we begin 2006 hebben geïntroduceerd. Dat is de meest productieve digitale printer ter wereld, die in één beweging beide zijden van het papier kan printen. Daar schuilt een unieke duplex-technologie achter, die onze mensen in Venlo hebben ontwikkeld.
Met behulp van de VarioPrint 6250 kunnen drukkers en uitgevers hun boeken digitaal printen. Zo kunnen ze hun voorraden veel beter afstemmen op de vraag uit de markt en dat maakt hùn waardeketen stukken goedkoper. In zijn criteria voor een nieuwe digitale printer had TJ International de milieucriteria bovenaan gezet. Mede daarom wonnen we deze order. Bestuursvoorzitter Angus Clark van TJ International gaf een verklaring uit, waarin hij zei dat ‘Océ meer milieuvoordelen biedt dan enig andere concurrent’. 10
RVI/VELT/1980 8 januari 2007 11
Citaat: ‘De printers van Océ gebruiken minder energie, minder consumables en produceren minder geluid zonder in te boeten aan kwaliteit’, aldus Angus Clark in zijn verklaring. Ik had het zelf niet beter kunnen zeggen!
Dames en Heren, dit zijn maar twee van de vele recente voorbeelden. Onze verkoopmaatschappijen melden dat klanten in hun tenderinformatie steeds meer vragen stellen over gebruikte materialen, het hergebruik van verpakkingsmaterialen en het hergebruik van de apparaten zelf. Door als Océ te laten zien dat we hiermee bewust bezig zijn, hebben we een grotere kans om belangrijke orders binnen te halen. Bijvoorbeeld van overheden.
Veel overheden – ik noemde u al de Europese Unie - zijn klant van ons. En overheden zijn het natuurlijk wel aan hun stand verplicht om hun eigen regels rechtstreeks door te voeren in hun eigen inkoopbeleid. Dat leidt weer tot tenders, waarvan criteria rondom duurzaamheid een belangrijk onderdeel uitmaken.
En die lijn kunt u doortrekken naar de toekomst. Wie niet duurzaam onderneemt, mist een deel van de markt. Anders gezegd: duurzaam ondernemen is winstgevend geworden.
11
RVI/VELT/1980 8 januari 2007 12
Innovatie als succesfactor Ik heb nog één ding niet genoemd, dat toch van onnoemelijk groot belang is voor duurzaamheid in onze business. Wie mij een beetje kent, heeft zich waarschijnlijk al afgevraagd wanneer ik erover zou beginnen. Ik doel op de rol van de innovatie. Sinds de oprichting is innovatie altijd de motor geweest achter de groei en bloei van Océ. En dat zal in de toekomst ook zo blijven. We investeren circa 7% van onze omzet in productontwikkeling. Dat is een hoog percentage in de verhoudingen binnen onze industrie, en het is zeker een hoog percentage binnen de Nederlandse verhoudingen.
Ruim 1800 medewerkers wereldwijd, waarvan 1000 in Nederland, werken dag in dag uit aan nieuwe producten op het vlak van documentproductie en documentmanagement voor onze klanten.
Maar innovatie is ook de motor van duurzaamheid. In al de voorbeelden die ik u gaf uit de praktijk van ons bedrijf ging het over innovatie. Innovatie levert de kansen voor vernieuwing en vooruitgang in technologie en business. En innovatie biedt de mogelijkheden om duurzaamheid daadwerkelijk vorm te geven.
12
RVI/VELT/1980 8 januari 2007 13
Zo hebben we altijd veel aandacht geschonken, en we zullen dat blijven doen, aan de terugkoppeling van onze gebruikers als het gaat om productveiligheid en milieuvriendelijkheid van onze producten. Deze feedback vertaalt zich naar betere eigenschappen in nieuwe printers. Innovatie vereist moed en een lange termijn visie. Dat geldt net zo goed voor duurzaamheid. Duurzaamheid gaat per definitie over de toekomst. En er is moed of in iedere geval een ferm standpunt voor nodig om de juiste beslissingen te nemen.
Zo zal ook niet alles wat we op het terrein van duurzaam ondernemen doen, zich onmiddellijk vertalen in harde commerciële voordelen. Maar er is geen twijfel meer over mogelijk, dat duurzaam ondernemen niet langer een modegril is, maar een volwassen discipline, die uw en mijn onderneming aanzienlijke voordelen kan opleveren. Vaak in niet-tastbare vorm. Steeds vaker ook in klinkende munt.
Zoals ik in het begin al zei: ‘Green business is good business’. Ik wens u van harte goede duurzame zaken in 2007.
Dank u wel.
13