Wetten moeten rechtvaardig zijn. Ze moeten voldoen aan algemene rechtsbeginselen en passen binnen bestaand Nederlands en internationaal recht. Een goede wet is uitvoerbaar, handhaafbaar en biedt een duidelijk richtsnoer voor handelen of nalaten.
Justitie werkt aan goede wetten en regels
Uitgave Ministerie van Justitie. Gewijzigde herdruk, januari 2004 code 3253 | oplage 2.000
Kansspelen
Deze brochure geeft in het kort de wettelijke regels aan die gelden voor het organiseren van kansspelen door verenigingen, stichtingen en winkeliersverenigingen. Deze regels zijn vastgelegd in de Wet op de Kansspelen en het bijbehorende Kansspelenbesluit. U leest bijvoorbeeld wanneer u een vergunning nodig heeft, waar u die kunt aanvragen en waar u verder zoal rekening mee moet houden. Ook vindt u in deze brochure informatie over de zogenaamde ‘prijsvragen’.
De permanente, landelijke loterijen vallen buiten het doel van deze brochure. Daarvoor gelden aparte regels. Wel treft u een overzicht met adressen aan, waar u meer informatie kunt krijgen.
1
2
Inhoud Kansspelbeleid in Nederland 4 College van toezicht op de kansspelen 4 Wanneer is sprake van een kansspel 5 Gewone loterij 5 - voorwaarden voor een vergunning 5 - verantwoording 7 - aanvragen vergunning 8 - procedure 8 - kosten 9 - kansspelbelasting 9 Bingo 9 Winkelweekacties 10 Prijsvragen 10 Bezwaar en beroep 11 Bijzondere vormen 11 Andere brochures 13 Adressen 14 - Kamers van Koophandel en Fabrieken 14 - Regionale politie 17 - Landelijke kansspelorganisaties 17
3
Kansspelbeleid in Nederland Hoofddoelstelling van het kansspelbeleid is het reguleren en beheersen van kansspelen, met bijzondere aandacht voor het tegengaan van gokverslaving, het beschermen van de consument en het tegengaan van illegaliteit en criminaliteit. Het kansspelbeleid en de kansspelregelgeving worden de komende jaren gemoderniseerd. Voor een actueel overzicht van deze ontwikkelingen zie: www.justitie.nl/publiek/criminaliteit_en_preventie/kansspelen U kunt ook een mail sturen naar het projectbureau Kansspelen:
[email protected].
College van toezicht op de kansspelen Het College van toezicht op de kansspelen is een onafhankelijk toezicht- en adviesorgaan voor de landelijke kansspelen. Kerntaak van het College is het houden van toezicht op de naleving van de Wet op de kansspelen door de vergunninghouders van de landelijke kansspelen. Daarnaast adviseert het College over het verlenen, wijzigen en intrekken van de vergunningen voor de landelijke kansspelen, alsmede over het verlenen van instemming met de statuten en reglementen van de kansspelvergunninghouders. Het College van toezicht is gevestigd aan het Lange Voorhout 86, 2514 EJ Den Haag; telefoon 070 361 44 22; fax 070 36 143 56; e-mail:
[email protected]; website: www.toezichtkansspelen.nl.
4
Wanneer is sprake van een kansspel Niet elk spel waarbij deelnemers prijzen kunnen winnen is een kansspel. Dat hangt af van de invloed die de deelnemer heeft op de uitslag. We spreken van een kansspel als de deelnemer geen (overwegende) invloed kan uitoefenenen op de uitslag. Het lot beslist dus wie er een prijs wint. Dat geldt bijvoorbeeld bij inzending van oplossingen voor een rebus of kruiswoordraadsel. De oplossingen verschillen in deze gevallen namelijk niet van elkaar en er is geen jury die de inzendingen moet beoordelen op bijvoorbeeld originaliteit. De deelnemer kan de uitslag niet beinvloeden. Heeft de deelnemer wel invloed op de uitslag, dan is de actie geen kansspel. U kunt hierbij denken aan het verzinnen van een limerick of een slogan. Hoe beter de slogan of limerick, hoe meer kans de betreffende deelnemer maakt op een prijs. In zo’n geval zal een jury de winnaar moeten kiezen. We spreken dan van een prijsvraagactie. U hebt een vergunning nodig voor het organiseren van een actie als: – u iets organiseert dat volgens de wet een kansspel is; – u een prijsvraag organiseert en de hoogste prijs die iemand kan winnen meer is dan € 2300,-. Op de volgende bladzijden leest u achtereenvolgens over de regels die gelden voor het organiseren van een gewone loterij, een bingo, een winkelweekactie en een prijsvraag.
Gewone loterij Voorwaarden voor een vergunning Om een vergunning te krijgen voor een loterij moet u aan een aantal voorwaarden voldoen. De twee belangrijkste zijn: – het doel van de actie moet van algemeen belang zijn; – de feitelijke uitgaven voor de loterij mogen niet meer bedragen dan 40% van de opbrengst van de verkochte loten.
5
Algemeen belang De eerste voorwaarde is dat de opbrengst van de actie moet worden besteed aan doelen van algemeen belang. Bij algemeen belang moet u denken aan: sport, maatschappelijk welzijn, cultuur, gezondheidszorg of ontwikkelingswerk. Van algemeen belang is bijvoorbeeld: – de bouw van een nieuw clubgebouw voor een sportclub; – het kopen van nieuwe muziekinstrumenten door een muziekvereniging; – de renovatie van het dak van een kerk. De instantie die de vergunning verleent, beoordeelt of sprake is van een algemeen belang. Commerciële activiteiten vallen hier dus niet onder. Een uitzondering geldt voor winkelweekacties. Zie hiervoor verder onder het kopje ‘winkelweekacties’. De 40-procentsregeling Het doel van de loterij staat voorop. Voor dat doel moet een zo hoog mogelijk netto-resultaat worden verkregen. Daarom is de hoogte van de uitgaven die ten behoeve van de organisatie van de loterij worden gemaakt, aan een maximum gebonden. De tweede voorwaarde voor een vergunning is dat de feitelijke uitgaven (kosten) niet meer mogen bedragen dan 40% van de opbrengst van de verkochte loten. Deze feitelijke uitgaven kunnen bestaan uit: – drukkosten voor de loten, mailings, brochures etc; – advertentiekosten; – notariskosten; – een eventuele vergoeding voor tussenpersonen die loten verkopen; – de vergoeding aan tussenpersonen mag ten hoogste 10% zijn van het bedrag – dat zij aan loten hebben verkocht; – de uitgaven voor de prijzen; de uitgaven voor prijzen kunnen bestaan uit – geldprijzen die door de organisator zelf beschikbaar worden gesteld of uit goederen die door de organisator zelf worden aangekocht, zoals een koelkast, televisie of auto; – de kansspelbelasting, indien deze niet door de winnaar hoeft te worden betaald, maar door de organisator van de loterij uit de opbrengst daarvan wordt voldaan. Zie hiervoor onder het kopje ‘kansspelbelasting’.
6
Behalve de feitelijke uitgaven is ook de totale waarde van de prijzen aan een maximum gebonden. Die totale waarde mag niet meer zijn dan 40% van de brutoopbrengst van de verkochte loten. De totale waarde wordt vastgesteld door bij de uitgaven voor de (geld)prijzen het volgende op te tellen: – de verkregen kortingen en – de (economische) waarde van de geheel gratis, door sponsoring verkregen prijzen. Voorbeeld: een loterij heeft een opbrengst van € 45.000,-. De feitelijke uitgaven mogen dan niet meer zijn dan € 18.000,-. Deze € 18.000,- bestaat deels uit de kosten van de aankoop van prijzen en deels uit de overige onkosten. Als het prijzendeel € 15.000,- bedraagt, mogen de verkregen kortingen en de gratis prijzen samen € 3.000,- bedragen. De totale waarde van de prijzen komt daarmee op €18.000,-. Het is belangrijk om de totale uitgaven en de waarde van de prijzen af te stemmen op de feitelijke opbrengst van de verkochte loten. Het is dan ook aan te bevelen om bij het opstellen van een raming voor de uitgaven en de prijzen niet direct op het maximum van 40% te gaan zitten. Het is beter voorzichtig te begroten, bijvoorbeeld op basis van verkoop van 80% van de loten. Bij een eventueel hogere verkoop kunnen dan extra prijzen beschikbaar worden gesteld.
Verantwoording Over de gehouden loterij moet u een financiële verantwoording afleggen aan de instantie die de vergunning heeft verleend. Voor een gemeentelijke vergunning gelden daarbij de voorwaarden die in de vergunning zijn opgenomen. Voor een ministeriële vergunning geldt dat u uiterlijk drie maanden na de (laatste) trekking een financiële verantwoording moet indienen, voorzien van een accountantsverklaring. Die verantwoording dient om vast te kunnen stellen of bij de organisatie van de loterij aan de gestelde voorwaarden is voldaan. Ook moet u daarbij aangeven of de opbrengst al is besteed aan het vooraf opgegeven doel en anders wanneer die besteding kan plaatsvinden.
7
Aanvragen vergunning De vergunning voor het organiseren van een loterij moet worden aangevraagd bij: – burgemeester en wethouders van de gemeente waar de vereniging of stichting die de loterij wil organiseren is gevestigd, indien de (economische) waarde van het totale prijzenpakket niet meer bedraagt dan € 4.500,-. In sommige gemeenten is de bevoegdheid voor het verlenen van de vergunning neergelegd bij de politie. – het ministerie van Justitie indien de (economische) waarde van het totale prijzenpakket meer bedraagt dan € 4.500,-. Let wel: het gaat om de waarde van het prijzenpakket en niet om de bruto-opbrengst van de loterij, zoals wel eens wordt gedacht, De gemeenten gebruiken een standaard-aanvraagformulier dat op het gemeentehuis (of bij de politie) verkrijgbaar is. Het ministerie van Justitie gebruikt een eigen aanvraagformulier dat u telefonisch of schriftelijk kunt aanvragen bij: Ministerie van Justitie Directie Sancties, Reclassering en Slachtofferzorg Projectbureau Kansspelen Postbus 20301 2500 EH Den Haag Telefoon: 070 - 370 4620
Procedure Voor de procedure rond gemeentelijke vergunningen kunt u bij de gemeente nadere informatie inwinnen. Voor ministeriële vergunningen is de procedure als volgt. U vult het aanvraagformulier in, voegt de statuten en de gegevens van de Kamer van Koophandel bij en zendt of brengt deze stukken naar het politie-onderdeel dat genoemd wordt in de brief die bij het formulier is gevoegd. De politie voorziet de aanvraag van advies en stuurt de stukken naar het ministerie van Justitie. Op het ministerie wordt de aanvraag behandeld. Dit kan leiden tot het direct
8
verlenen van de vergunning of het afwijzen van een aanvraag. Ook kan besloten worden tot het inwinnen van aanvullende gegevens. In dat geval wordt er nog contact met u opgenomen voor meer informatie.
Kosten Aan de aanvraag voor een vergunning zijn kosten verbonden. De vergoeding die moet worden betaald als het gaat om een gemeentelijke vergunning is vastgelegd in de gemeentelijke legesverordening. Het bedrag kan daarom per gemeente verschillen. Het vergoedingsbedrag voor een ministeriële vergunning wordt vastgesteld op basis van het Kansspelenbesluit. Is de economische waarde van het prijzenpakket meer dan € 4.500,- (dan is dus altijd sprake van een ministeriële vergunning) maar minder dan € 45.000,- dan bedraagt de vergoeding € 226,-. Bij een prijzenpakket dat hoger ligt dan € 45.000,- bedraagt de vergoeding € 907,-.
Kansspelbelasting Over prijzen die een waarde hebben van meer dan € 454,- moet kansspelbelasting worden betaald. Meer informatie hierover vindt u in de brochure ’Kansspelbelasting’ van de belastingdienst. Deze brochure is verkrijgbaar bij de lokale/regionale belastingdienst. Aanvragers van een vergunning bij het ministerie van Justitie krijgen de brochure bij het aanvraagformulier meegestuurd.
Bingo Bingo is een kansspel dat kan worden georganiseerd door een vereniging die tenminste drie jaar bestaat. De waarde van de prijzen mag per spelronde niet meer bedragen dan € 350,- en per bijeenkomst niet meer dan € 1.400,- (prijspeil 2001). Het organiseren van een bingo is niet aan een vergunning gebonden. Wel moet u de bingo-bijeenkomst uiterlijk veertien dagen van tevoren aanmelden bij de gemeente. De gemeente heeft de bevoegdheid om voorschriften voor zo’n bijeenkomst vast te stellen. Deze voorschriften liggen dan vast in een gemeentelijke verordening. Indien aan die voorschriften niet kan worden voldaan heeft de gemeente de bevoegdheid om de bijeenkomst te verbieden.
9
Winkelweekacties Op het principe dat een loterij alleen mag worden gehouden ten behoeve van enig algemeen belang, geldt een uitzondering voor winkelweekacties. Een winkelweekactie is een loterij van gezamenlijke ondernemers in het middenen kleinbedrijf (tenminste tien), waarbij de loten gratis aan de klanten worden uitgegeven. De loterij mag niet langer duren dan vier weken en kan ten hoogste twee maal per jaar worden gehouden. De waarde van het prijzenpakket mag niet hoger zijn dan € 11.950,- (prijspeil 2002). Bij een winkelweekactie mag geen gebruik worden gemaakt van instantloten. Dit zijn loten waarbij de consument direct na het verkrijgen van het lot kan zien of hij een prijs heeft gewonnen. Bijvoorbeeld door het afkrassen van een afdeklaagje, het openscheuren van het lot, of door het nummer dat op de loten staat direct te vergelijken met een lijst waarop de prijswinnende nummers staan vermeld. Bij een instantloterij vindt de trekking plaats voordat de loten in omloop worden gebracht. Voor een winkelweekactie heeft u een vergunning nodig van de Kamer van Koophandel en Fabrieken. Hoe u die kunt aanvragen kan men u bij de Kamer van Koophandel vertellen. De adressen vindt u achter in deze brochure.
Prijsvragen Organisaties die een algemeen belang dienen kunnen een loterij of een bingospel organiseren. De winkelweekacties zijn voorbehouden aan ondernemers in gezamenlijk verband. Voor de zelfstandige ondernemer is het niet mogelijk een loterij voor de klanten te organiseren. Een zakelijk jubileum, een renovatie van de zaak, of welke andere aanleiding dan ook, mag niet leiden tot het organiseren van een loterij. Om nu de ondernemer toch de gelegenheid te bieden iets voor de klanten te doen, bestaat de mogelijkheid om een prijsvraag te organiseren. Daarbij wordt van de klant een daadwerkelijke bijdrage verlangd. Denk bijvoorbeeld aan het maken van een slagzin, het schrijven van een (kort) verhaal, het maken van een foto etc. Een jury beoordeelt de inzendingen en kent op basis daarvan de prijzen toe.
10
Het organiseren van een dergelijke prijsvraag is geheel vrij - er worden dus ook geen regels gesteld voor de samenstelling van de jury - mits de waarde van de hoogst uit te keren prijs niet meer bedraagt dan € 2.300,-. Het is dus zonder vergunning mogelijk om een prijsvraag te organiseren met een veel groter prijzenpakket, mits de hoogste prijs maar niet meer dan € 2.300,bedraagt. Hoewel dit in de praktijk vrijwel niet voorkomt, wordt voor de volledigheid vermeld dat voor een prijsvraag waarvan de hoogst uit te keren prijs hoger ligt dan € 2.300,- een vergunning nodig is. En evenals bij de gewone loterij geldt dan, dat deze vergunning alleen verleend kan worden als met de opbrengst van de prijsvraag een algemeen belang wordt gediend. De vergunning moet u aanvragen bij de gemeente als de hoofdprijs maximaal € 4.500,- bedraagt en anders bij het ministerie van Justitie. Kansspelbelasting: voor prijsvragen - ook die zonder vergunning mogen worden gehouden - geldt dat kansspelbelasting moet worden voldaan, als ware het een loterij. Zie hiervoor de brochure ‘Kansspelbelasting’.
Bezwaar en beroep Tegen een negatieve beslissing op een aanvraag voor een vergunning kunt u bezwaar maken. U moet dan een bezwaarschrift indienen bij de instantie die de beslissing heeft genomen. Het indienen van zo’n bezwaarschrift moet gebeuren binnen zes weken na de datum die op de beslissing staat. Hoe u dit moet doen kunt u lezen in de brochure ‘Bezwaar en beroep tegen een beslissing van de overheid’.
Bijzondere vormen Naast de in deze brochure beschreven incidentele kansspelen, waarvoor per keer een vergunning kan worden verleend, zijn er nog meer vormen van kansspelen. Het gaat dan om landelijke, permanente kansspelen, waarvoor in de wet op de Kansspelen aparte regels zijn opgesteld. We volstaan hier met de vermelding van de permanente loterijen met adressen voor nadere informatie. Zie verder onder het kopje ‘Adressen’.
11
Voor de exploitatie van speelautomaten gelden bijzondere voorwaarden. De vergunning daarvoor wordt verleend door het ministerie van Economische Zaken.
12
Andere brochures In deze brochure kwam u titels tegen van een aantal andere brochures. – Kansspelbelasting Deze brochure is een uitgave van de Belastingdienst; de brochure is verkrijgbaar bij de lokale/regionale belastingdienst. – Bezwaar en beroep tegen een beslissing van de overheid U kunt deze brochure telefonisch bestellen bij: Postbus 51-Infolijn, telefoonnummer 0800 - 8051 (gratis) Openingstijden: maandag t/m vrijdag van 09.00 - 21.00 uur. Internet: http://www.postbus51.nl E-mail:
[email protected] U kunt ook contact opnemen met: Ministerie van Justitie, Directie Voorlichting Afdeling in- en externe communicatie Postbus 20301, 2500 EH Den Haag. Openingstijden: maandag t/m vrijdag van 09.00 - 15.00 uur Internet: http://www.justitie.nl E-mail:
[email protected]
13
Adressen Kamers van Koophandel Vereniging Kamers van Koophandel Watermolenlaan 1 Postbus 265, 3440 AG Woerden tel. 0348 426911 Internet: www.kvk.nl Noordwest- Holland Comeniusstraat 10 Postbus 68, 1800 AB Alkmaar tel. 072 5195757 Amsterdam De Ruyterkade 5 Postbus 2852, 1000 CW Amsterdam tel. 020 5314000 Centraal Gelderland Kronenburgsingel 525 Postbus 9292, 6800 KZ Arnhem tel. 026 3538888 West-Brabant Mozartlaan 7 Postbus 3182, 4800 DD Breda tel. 076 5646800 Veluwe en Twente Bergweidedijk 10 Postbus 716, 7400 AS Deventer tel. 0570 504405
14
Oost-Brabant Wal 20 Postbus 735, 5600 AS Eindhoven tel. 040 2323911 Groningen Leonard Springerlaan 15 Postbus 134, 9700 AC Groningen tel. 050 5205888 Haaglanden Koningskade 30 Postbus 29718, 2502 LS Den Haag tel. 070 3287100 Gooi- en Eemland Melkpad 26 Postbus 378, 1200 AJ Hilversum tel. 035 6721212 Friesland Heliconweg 62 Postbus 699, 8901 BL Leeuwarden tel. 058 2954321 Rijnland Stationsweg 41 Postbus 2059, 2301 CB Leiden tel. 071 5250500 Flevoland Het Ravelijn 1 Postbus 123, 8200 AC Lelystad tel. 0320 286286
15
Zuid-Limburg Pierre de Coubertinweg 5 Postbus 1920, 6201 BX Maastricht tel. 043 3506666 Drenthe Stationsweg 66 Postbus 27, 7940 AA Meppel tel. 0522 265600 Zeeland Buitenruststraat 225 Postbus 6004, 4330 LA Middelburg tel. 0118 673500 Rotterdam Beursplein 37 Postbus 30025, 3001 DA Rotterdam tel. 010 4057777 Rivierenland Laan van Westroyen 4 Postbus 218, 4000 AE Tiel tel. 0344 637700 Midden-Brabant Reitseplein 1 Postbus 90154, 5000 LG Tilburg tel. 013 5944122 Utrecht en Omstreken Kroonstraat 50 Postbus 48, 3500 AA Utrecht tel. 030 2363211
16
Noord- en Midden-Limburg Noorderpoort 21 Postbus 1910, 5900 BX Venlo tel. 077 3203333 Regio Zwolle Govert Flinckstraat 1 Postbus 630, 8000 AP Zwolle tel. 038 4553800
Hoofdkantoren van de regionale politie Tel. 0900 - 8844 Internet: www.politie.nl
Landelijke kansspelorganisaties Nationale Postcodeloterij Van Eeghenstraat 70 1071 GK Amsterdam tel. 020 6732446 SUFA (bank- en giroloterij) Zomerhofstraat 64-68 3032 CM Rotterdam tel. 010 4653044 Sponsorloterij Van Eeghenstraat 70 1071 GK Amsterdam tel. 020 5737507
17
Staatsloterij Postbus 16625 2500 BP Den Haag tel 070 3021500 Autotote B.V. (weddenschappen op paardenrennen) Postbus 84111 2508 AC Den Haag tel. 070 3380300 Nationale Sporttotalisator (toto, lotto, krasloten) Postbus 43330 2504 AH Den Haag tel. 070 3216621 Holland casino’s (hoofdkantoor) Postbus 355 2130 AJ Hoofddorp tel. 023 5677377
18
Oplage: 2.000/g Aan de inhoud van deze brochure kunnen geen rechten worden ontleend. Deze brochure is gedrukt op chloorvrij gebleekt papier.
19
20
