Juryrapport Aluminium Award 2003 Architectuur, Constructies & Projectinrichting
Januari 2003
Juryrapport Aluminium Award 2003 Architectuur, Constructies & Projectinrichting De jury heeft in het totaal 31 inzendingen ter beoordeling gekregen, verdeeld over drie categorieën, Architectuur(18), Constructies(6) en Projectinrichting(7). De jury heeft de inzendingen op de volgende criteria beoordeeld. A: Originaliteit en functionaliteit van het materiaalgebruik: de mate waarin sprake is van een originele en zinvolle toepassing van het metaal aluminium. B: Functionaliteit van het product; de mate waarin het onderdeel zowel de primaire gebruiksfunctie als de technische functie kan vervullen dankzij materiaalgebruik, constructie en eventueel ergonomische aanpassing. C: Vormgeving: de mate waarin het ontwerp in zijn vormgeving qua opbouw en vormdetaillering- in relatie tot het gebruikte materiaal- in totaalbeeld tot een harmonische eenheid of oplossing is gebracht. D: Duurzaamheid: gerelateerd aan de levensduurkosten. E. Recycling; de mogelijkheid tot hergebruik van de toegepaste materialen en grondstoffen. F: Representativiteit en promotiewaarde voor aluminium. Voorwaarde is, dat de ontwerpen na 1 januari 2001 op de markt moeten zijn gebracht, of geproduceerd.
De jury bestond uit de volgende personen: Prof.ir. J.Brouwer, voorzitter
XX Architecten
Ir.I.Kraal
Cobouw
Prof.ir.L.Katgerman
TUD-Materiaal Technologie
Prof.ir.F.Soetens
TNO Bouw/ TUE Bouwkunde
R.van de Velde, secretaris
Aluminium Centrum
De beoordeling van de drie categorieën is door de jury uitgevoerd. De voltallige jury heeft zich unaniem uitgesproken over de prijstoekenning in de onderscheiden categorieën. Algemene opmerking van de jury: De jury was zeer tevreden over het toegenomen aantal inzendingen, ten opzichte van voorgaande jaren, hiermee heeft deze 5e editie van de Aluminium Award Architectuur, Constructies & Projectinrichting bewezen tegemoet te komen aan de vurige wens van de Nederlandse bouwwereld om nog meer erkenning te krijgen voor het toepassen van het materiaal aluminium, in een zeer breed gebied. De jury was zeer verrast door het aantal inzendingen in de categorie constructies, de markt heeft ontdekt dat voor dit soort toepassingen het materiaal, mits goed gebruikt, goede kansen biedt. Ook dit jaar zijn alle inzenders weer in staat gesteld om een persoonlijke toelichting te geven op hun inzending. De meesten hebben dankbaar gebruik gemaakt van deze mogelijkheid en de jury additionele informatie kunnen verschaffen. De jury heeft gemeend om het niveau en de daar uit voortvloeiende marktwaardering van de Aluminium Award op een hoog peil te houden, waardoor het kan voor komen dat niet in alle, ter beoordeling voorliggende categorieën, een Award en deelprijzen voor Design, Innovatie of Milieu worden uitgereikt. Het Juryberaad heeft daarmee per categorie geleid tot de volgende prijswinnaars:
Categorie Projectinrichting: De Aluminum Award Designprijs is toegekend aan: “Curlink systeemwanden” van M.R. Producten/Madelon Revermann Consideratie: In systeemwanden komen we veel variaties tegen. De meest uiteenlopende vormen zijn wel op de markt verkrijgbaar. Het Curlink systeemwanden concept is anders. Vormgeving, multifunctionaliteit en de grote vrijheid in de toepassing, maken dit systeem bijzonder. De ontwerper heeft met eenvoudige bewerkingtechnieken als zetten en materialen zoals gelaagd rubber een mooi flexibel wandsysteem het licht doen zien.Ook de bijbehorende accessoires zijn stijlvol en functioneel ontworpen en vormgegeven. De vormvrijheid die men, met dit wandsysteem kan bereiken is bijzonder groot. Speelse en chique vormen zijn mogelijk al naar gelang de creativiteit van de gebruiker. Dit systeem geeft een extra dimensie aan toepassing van aluminium in presentatie en scheidingswanden gebruik. De Aluminium Innovatieprijs is toegekend aan: “Van Nelle Ontwerpfabriek, Rotterdam -aluminium binnenwandsysteem", van Oskomera Gevelbouw Consideratie: Deze inzending is door de jury in overleg met de inzender verplaatst van de categorie Architectuur naar de categorie projectinrichting, waar deze meer op zijn plaats werd bevonden. Oskomera is al jaren bekend met aluminium ramen, deuren Gevelsystemen, en heeft flink wat totaal projecten op haar naam staan. Deze historie is mede een argument geweest om Oskomera de opdracht te geven het Rijksmonument Van Nelle ontwerpfabriek, waaraan hoge technische en esthetische eisen gesteld werden, van een aluminium binnenwand systeem in opdracht te geven. Zij maakte hierbij deel uit van een ontwerpteam waarin zich naast Oskomera, Kondor Wessels Ontwerpfabriek, IBB Kondor, Claessens Erdmann + Designers en Wessel de Jonge Architecten vertegenwoordigd waren. Juist deze samenwerking heeft krachtig gewerkt om een zo moeilijke opdracht tot een goed einde te brengen. De Van Nelle fabriek is sinds 1996 rijksmonument mede door het
bijzondere karakter van de buitengevel. Door het ontwikkelen van een speciale binnenwand/gevel, waaraan zeer strenge eisen zijn gesteld, o.a. dat deze op geen enkele wijze zichtbaar en verstorend zou werken vanaf de buitenzijde. Zo moest er antwoord gegeven worden op de geluids en rook werend heid, waarbij tevens aandacht besteed moest worden aan de hoge klimatologische eisen. Voor realisatie heeft men gebruik gemaakt van special profielen met een afmeting van 20x90 mm. Het toepassen van een aluminium profielsysteem was financieel aantrekkelijker dan gebruik te maken van oorspronkelijke stalen profielen. In de geextrudeerde profielen konden functies voor toegangscontrole en klimaatregeling geïntegreerd worden. Door vernuftige koppelingen konden de doorgaande strookpuien in het werk worden samengesteld, hetgeen belangrijk was i.v.m. de bereikbaarheid van de binnenconstructies.
Categorie Constructies: De Aluminium Award Innovatieprijs is toegekend aan: “Ziekenhuis Helideck” Bayards Aluminium Constructies Consideratie: Bereikbaarheid van de randstad maar ook steden in de provincie door de enorme verkeerstoename staat onder druk. Hulpdiensten hebben het hierdoor moeilijk adequaat te reageren bij calamiteiten. Het inzetten van traumahelikopters biedt hiervoor uitkomst, echter kan alleen dan effectief zijn als er een landingsplaats bij of in de directe omgeving van een ziekenhuis is. Daar waar de omgeving een landingsplaats niet toelaat, is de bouw van een landingsplaats op het dak van een ziekenhuis de oplossing. Door toepassing van aluminium voor de opbouw van een dergelijk dek kan men in de meeste gevallen gebruik maken van de bestaande constructie, daar door de lichte constructies de dakbelasting gering is. De eisen die gesteld worden aan landingsplaatsen voor helikopters zijn zeer streng, zo dienen er voorzorgen genomen te zijn ten aanzien van brand en gladheidbestrijding op het platvorm waar de heli moet landen. Door toepassing van een speciaal ontwikkeld profielsysteem kan men tegemoet komen aan de eisen. In het dek zijn speciaal voor afvoer van water gaten geponst die tevens voor voldoende frictie zorgdragen, waarbij de geïntegreerde verwarming het oppervlak ijsvrij houdt. De specifieke eigenschappen die aluminium heeft, zijn in deze toepassing maximaal benut, hoewel de jury
voor de toekomst het gebruik van deze grote warmtewisselaar voor het opwarmen van water voor b.v. de douche,s, in de zomerperiode als punt van overweging zou willen meegeven. De Aluminum Award is toegekend aan: “Uivergbrug-klapbrug” IBA Amsterdam / XX Architecten/Bayards Aluminium Constructies Consideratie: Volgens de inzender is de Uiverbrug de eerste moderne klapbrug ter wereld. Hetgeen dus een primeur genoemd mag worden. De afmetingen van de brug is 13 m lang en 10 m breed. Deze brug is geschikt voor zwaar vrachtwagen transport en valt in de klasse 45 belasting. Door het toepassen van aluminium voor de volledige brug kunnen de bedieningselementen als de kelder aanzienlijk kleiner worden uitgevoerd dan bij traditionele stalen verkeersbruggen. De benodigde kelderdiepte kan tot eenderde gereduceerd worden. Ook de hydraulische aandrijving kan vanwege het veel lagere gewicht aanzienlijk kleiner worden uitgevoerd, waardoor er minder energie benodigd is om de brug te openen. Door de geringe onderhoudsbehoefte van aluminium kan de brug met een veel groter onderhoudsinterval toe, waardoor verkeersvertragende werkzaamheden tot een minimum beperkt worden. In de afweging om de brug in aluminium uit te voeren speelden de life cycle kosten een belangrijke rol, daar de deelgemeente als voorwaarde had gesteld dat de nieuwe Uiverbrug niet minder duurzaam mocht zijn dan de stalen brug. Dit ontwerp toont aan dat de kandidatuur voor aluminium in duurzame zware constructies steeds meer binnen een ieders bereik komt te liggen. Een voorbeeld van goede engineering, realisatie en toepassing van aluminium voor Future Generations.
Categorie Architectuur: De Aluminium Award Milieuprijs is toegekend aan: “The Healthy Building” van Renson Consideratie: Toen Renson besloot om een nieuw hoofdkantoor te gaan bouwen, wilde men een kantoor dat op de verre toekomst is voorbereid. Vooral het toepassen van haar eigen healthy building concept stond hoog in het vaandel. In haar producten speelt aluminium een cruciale rol. Het toepassen van de basisventilatie
creëert een gezond binnen klimaat gedurende het gehele jaar door. In combinatie met de verborgen aluminium ramen, welke zich achter een Renson lamellen wandsysteem bevinden, en tijdens warme dagen automatisch ,s nachts automatisch in combinatie met een aantal dakkappen geopend worden. Hierdoor ontstaat een schoorsteeneffect die een goede luchtcirculatie tot stand brengt. De volle betonnen plafondelementen slaan de koude gedurende de nacht op om dit overdag gelijkmatig af te staan. Het geheel wordt compleet gemaakt door het toepassen vaste en beweegbare zonwering op de op de zongelegen gevelvlakken. Door deze systemen ontstaat een bijzonder prettig binnenklimaat dat zeer energie vriendelijk mag worden genoemd. De Aluminium Award Innovatieprijs is toegekend aan: “Brandwerend aluminium prefab klimaat gevelelement” van Prince Cladding Consideratie: Met deze inzending heeft een ontwikkelaar en producent weer laten zien dat innovatie zin heeft. Kostenreductie, verkorting van montagetijden verhogen van de brandwerendheid stelt Prince Cladding in staat met dit gevelpaneel te concurreren met de meer traditionele materialen voor dit soort toepassingen. De afmeting van dit uitzonderlijk grote klimaat gevelelement 3600 x 2070 mm voldoet aan de geldende prestatie-eisen en biedt alle voordelen van moderne aluminium vliesgevelbouw in combinatie met 2 uur brandwerendheid. Door de IFD (Industrieel Flexibel en Duurzaam) benadering heeft men tegemoet kunnen komen aan de snelle logistiek eisen op de bouw. De in house kwaliteitsborging heeft garant gestaan voor het verkrijgen van een innovatief sterk doorontwikkeld product. Als extra moeilijkheid bestond de eis dat de brandwerende en niet brandwerende panelen niet van elkaar te onderscheiden mochten zijn. Het oplossen van het probleem, van de verschillen in thermische uitzetting van de brandwerende en de niet brandwerende panelen bij brand werd gevonden in een speciaal beweegbare bevestigingspunten. De fabriekmatige fabricage, hoge kwaliteit en kwaliteitsborging, de zeer nauwe toleranties, snelle afbouw en bijzondere brandwerende prestaties maken dit gevelpaneel tot een bijzonder innovatief concept, dat voldoet aan de strenge vigerende bouwvoorschriften.
De Aluminium Award Architectuur is toegekend aan: “ING House” van Sorba Projects Consideratie: Bouwtijdverkorting, scheiding tussen binnen en buiten, doorwerksystemen, opleveren, kwaliteit prijsverhouding, allemaal begrippen bij bouwprojecten sleutelwoorden zijn. Juist in het project ING House is Sorba Projects er in geslaagd aan deze voorwaarden tegemoet te komen. Onder vaak moeilijke omstandigheden heeft men een prachtig en voor het materiaal aluminium een zeer waardig en promotioneel gebouw neergezet. De buitenschil is in het geheel in geanodiseerd aluminiumplaat uitgevoerd. Door een zeer goede samenwerking met de fabrikant van het plaatmateriaal de firma Alcan heeft men in het voortraject bijzonder veel aandacht kunnen besteden aan de materiaalkwaliteit. De textuur van de plaat heeft bij anodiseren soms invloed op het gereflecteerde licht, door een goede afstemming en samenspel in productie en levering, zien de panelen er egaal schitterend uit. Een prachtig staaltje van oppervlaktebehandeling in combinatie met vormgevingstechniek. Juist dit laatste is voor de jury mede aanleiding geweest om de Award aan dit project toe te kennen. Alle plaatvelden maar vooral de dubbelgekromde panelen, die geheel met 3D computertechnologie uit de vliegtuigbouw, ge engineerd zijn, spreken tot de verbeelding. Explosief vervormen van plaat stelde Sorba in staat een zeer nauwkeurige maatvoering te bereiken. Wat bij dit soort projecten een absolute noodzaak is. Dit gebouw zo direct gelegen aan de A10 onder de rook van onze nationale luchthaven is een parel en voorbeeld voor een goed en duurzaam gebruik van aluminium, en daarvoor een terechte winnaar van de Aluminium Award Architectuur 2003.
Utrecht 31 januari 2003 Namens de Jury: Prof.Ir.Jan Brouwer (voorzitter) Rein van de Velde (secretaris) Noot: bij de beoordeling van de Award toekenningen de categorie constructies: Daar waar juryvoorzitter betrokken was, vanuit zijn dagelijkse beroepspraktijk, bij een inzending, heeft hij zich teruggetrokken uit de beraadslagingen. Hierdoor is belangenverstrengeling voorkomen.
