JUNI 2003

WATERLOOPLEIN

213 • 1011

PG AMSTERDAM

•

WWW . ARCAM . NL

•

MEI / JUNI

2003

87

TUSSEN STROOM EN PLEK

2

Door de globalisering veranderen plekken overal ter wereld. Tegelijk blijven ook lokale omstandigheden van invloed. De Balie brengt lezingen over de nieuwe ruimten die ontstaan op het raakvlak van wereldwijde en plaatsgebonden factoren.

KRANS VOOR BERLAGE

3

Ter viering van het honderdjarig bestaan van de Beurs van Berlage organiseert arcam op 27 juni een kranslegging bij het standbeeld van Berlage op het Victorieplein.

HONDERD KEER ALMERE

3

In de hal van het gemeentehuis van Almere worden honderd ontwerpvoorstellen voor de locatie Almere Oostvaarders tentoongesteld. Daarbij is ook het winnende plan voor deze plek, die nu nog een zandvlakte is. Boerderij in Middenbeemster. Foto: Brains Unlimited/Sebastiaan Steenstra.

JAAR VAN DE BOERDERIJ In 2003, het Jaar van de Boerderij, mag heel Nederland deze uitstervende gebouwsoort van dichtbij komen bekijken. Op 9 mei klinkt het startschot van de Boerderijenestafette, een evenement met weekendactiviteiten in en om boerderijen overal in Nederland.

REDACTIONEEL

‘City branding’. Wie nog niet vertrouwd is met het begrip, telt niet mee. Aan de orde is een actuele kwestie: hoe kan architectuur een bijdrage leveren aan het verbeteren van het imago van een stad? Het komt voor dat een stad niets heeft en dus iets wil. Denk aan Bilbao waarvan nog nooit iemand had gehoord totdat Gehry’s Guggenheim Museum daar verrees. Denk aan Rotterdam waar niemand ooit voor de lol heen ging voordat de Erasmusbrug bestond. Denk omgekeerd aan Berlijn dat nog steeds worstelt met het vinden van een alternatief voor de Muur. Het komt ook voor dat een stad iets heeft waarop iedereen is uitgekeken en dus iets nieuws wil. Die stad heeft een heel ander probleem, want de uitdaging betreft het overtreffen van attracties als de Eiffeltoren, de Big Ben, de toren van Pisa, de Dom van Florence, het Vrijheidsbeeld en het Rode Plein. Dicht bij huis blijvend: om in Amsterdam te komen tot een statement dat de grachtengordel naar de tweede plaats verwijst, moeten de handen van de afdelingen ruimtelijke ordening, economie,

financiën en cultuur op een nog nooit vertoonde manier ineengeslagen worden. Kans van slagen heeft dit bovendien alleen als het project van een absurde megalomanie getuigt. Als het een van bovenaf opgedrongen project is waarover alles en iedereen valt, maar dat er desondanks toch komt, al is het met veel vertraging en in een sfeer van bijtende kritiek, ruzie, haat en nijd. Liefst natuurlijk een project dat, al dan niet verzekerd, mede door onvoorspelbare frauduleuze praktijken duizend keer zo duur uitvalt als van tevoren ooit was geraamd. Een project dat politieke carrières breekt en mensenlevens kost, maar waarvan de geestelijk gebroken schepper uiteindelijk, kort voor zijn dood, nog net onsterfelijk wordt verklaard. Het grote voorbeeld is natuurlijk het Sidney Opera House waarvoor architect Jørn Utzon, dertig jaar na de opening van het gebouw en zelf inmiddels in de tachtig, de Pritzker Prize heeft gekregen. Terecht. Maarten Kloos

DESIGN OVERZIEN

4

Exposities bij de Frozen Fountain, Galerie Binnen en Pakhuis Afrika tonen keramiek en honderd winnende ontwerpen uit 2002. Bij droog & Co. is een presentatie te zien die vragen stelt bij de overvloed aan gedesignde waar.

ZENUWEN ONTBLOOT

4

De tentoonstelling ‘Verguld Nederland’ in De Melkweg toont foto’s die volgens het begeleidende persbericht ‘de zenuwen blootleggen van ons ogenschijnlijk zo rijke en harmonische land’.

JUBELFEESTEN

5

In 1928 werd het Olympisch Stadion geopend en werd de afdeling Stadsontwikkeling opgericht. Vijfentwintig jaar later startte het Amsterdams Bureau Monumentenzorg zijn werkzaamheden. Anno 2003 levert dat drie jubilea op, met excursies, tentoonstellingen, en meer.

ENGLISH SUMMARY

7

BOERS EN DORPS

Dit jaar wordt in Nederland de aandacht gevestigd op de historische boerderij in het veranderende landschap. Door hun opvallende verschijningsvorm en streekgebonden architectuur dragen boerderijen bij aan de belevingswaarde en identiteit van onze omgeving. De Stichting 2003 Jaar van de Boerderij heeft 2003 uitgeroepen tot het Jaar van de Boerderij. Met een Boerderijenestafette, congressen, excursies, tentoonstellingen, boeken, publicaties en tvuitzendingen wil deze stichting de landelijke bouwkunst en het omringende platteland in Nederland steunen. In alle provincies worden activiteiten georganiseerd in en rondom boerderijen. Van 9 mei tot en met 27 juli loopt de Boerderijenestafette, met tal van gevarieerde weekendactiviteiten. Meer informatie is te vinden op www.jaarvandeboerderij.nl. Bij Stichting Uitgeverij Noord-Holland verscheen Ruimzicht. Boerderijen onder het zand van Amsterdam Nieuw West. Auteur Marja van der Veldt beschrijft in deze publicatie de geschiedenis van het voormalig landelijk gebied van Sloten, Sloterdijk en Oud Osdorp, de mensen die er woonden en de boerderijen in dit gebied. De publicatie kost A 18,50. Werk van twintig kunstenaars is op 24 en 25 mei te zien in het Noord-Hollandse dorp De Rijp, tijdens de tweejaarlijkse manifestatie ‘Kunst op Kamers’. Deze manifestatie vindt plaats in woningen, bedrijfsruimten en tuinen die door dorpsbewoners ter beschikking zijn gesteld. Onder de deelnemers is ook René van Zuuk, de ontwerper van het nieuwe onderkomen voor arcam. Een extra feestelijk tintje is ontstaan doordat de Provincie Noord-Holland in de manifestatie aanleiding heeft gezien om opdrachten te verlenen voor vier beelden in de openbare ruimte van De Rijp. Alle kunstenaars zijn tijdens ‘Kunst op Kamers’ bij hun kunstwerken aanwezig om er desgevraagd uitleg over te geven. Als toegangskaart voor de hele familie fungeert het door Jaap Drupsteen vormgegeven manifestatieboek, dat in De Rijp, bij de met vlaggen gemarkeerde toegangen van de manifestatie, te koop is voor A 15,-. Stichting 2003 Jaar van de Boerderij, tel. (0800) 7890800; Stichting Kunst op Kamers, tel. (0299) 673072.

Stoelentoren op Landgoed Elswout. Foto: Thomas Schlijper. Zie: Land in Zicht.

LAND IN ZICHT

Ruim vijftig Noord-Hollandse organisaties werken samen in ‘Land in Zicht’, een culturele manifestatie annex fietsroute in Kennemerland. Tot en met 14 september worden bezoekers geprikkeld om het landschap met andere ogen te bekijken, onder meer vanuit spectaculaire ‘stoelentorens’. Bij deelnemende instellingen is een gids met achtergrondinformatie, routekaarten en kortingsbonnen te koop voor A 4,-.Voor meer informatie: www.landinzicht.nl of tel. (023) 5319139. In de fototentoonstelling ‘Wilderness’, tot en met 23 juni te zien in foam, onderzoekt Misha de Ridder de manier waarop wij ons gewoonlijk een voorstelling maken van natuurlandschap. Onderweg door Noord-Amerika maakte hij foto’s die het verschil illustreren tussen het landschap dat hij aantrof en het landschap dat bekend is van film, televisie en andere media.

foamFotografiemuseum Amsterdam, Keizersgracht 609, tel. (020) 5516500, ma.-zo. 10-17 u., do.-vr. 10-21 u.

MONDIALE PLEKKEN Politiek-cultureel centrum De Balie is het toneel van een lezingenserie ‘De mondialisering van het lokale’. Dit project van De Balie en het Ruimtelijk Planbureau schenkt aandacht aan de ruimtelijke politiek van het mondiale tijdperk. Globalisering op economisch, sociaal en cultureel gebied heeft gevolgen voor de identiteit van plekken overal ter wereld. Er ontstaan ‘mondiale plekken’ die er wereldwijd hetzelfde uitzien: vliegvelden, winkelcentra of suburbane woonwijken. Maar de precieze betekenis van zulke mondiale plekken is vaak toch weer afhankelijk van lokale omstandigheden. Zo blijkt er een nieuwe ruimtelijke werkelijkheid te ontstaan tussen de mondiale stroom en de lokale plek. De sprekers geven hun visie op de nieuwe sociale en culturele landschappen en onderzoeken ruimtelijk-politieke implicaties. De tweede lezing in de reeks - die in april is gestart - wordt 18 mei verzorgd door de aan de Yale-universiteit verbonden Indiër Arjun Appadurai. Oud-minister Jan Pronk zal op de lezing reageren en het aansluitende gesprek met de zaal wordt geleid door politicoloog en planoloog Maarten Hajer. De lezing begint om 16.00 uur. De reeks wordt vervolgd in het najaar. Het Podium voor Architectuur Haarlemmermeer organiseert op 19 mei een lezing getiteld ‘Honing met Kerosinesmaak?’ De Haarlemmermeer wordt vergeleken met de omgeving van andere grote vliegvelden in München, Parijs, Madrid en Londen. De lezing vindt plaats in het Theater Oude Raadhuis aan de Hoofdweg 675 in Hoofddorp. Op 16 juni wordt gesproken over de rol van de infrastructuur en over plekken die voor het publiek niet toegankelijk zijn zoals het midden van verkeersknooppunten, aquaducten, oorlogsbunkers, vluchttunnels, hangars en opslagloodsen. Aansluitend wordt een excursie georganiseerd. De lezing vindt plaats in het Auditorium ckc aan het Raadhuisplein 7 te Hoofddorp. De toegang tot de lezingen is gratis. Voor meer informatie: tel. (023) 5669589 of www.podiumarchitectuur.nl. De Balie, Kleine Gartmanplantsoen 10, tel. 5535100; Podium voor Architectuur Haarlemmermeer, Raadhuisplein 7, tel. (023) 5669589.

WERELDSTEDEN In de aula van de Universiteit van Amsterdam, gesitueerd in de Lutherse Kerk, Singel 411, verdedigt economisch geograaf Henk Grosveld op 5 mei om 12.00 uur in het openbaar zijn proefschrift The leading cities of the world and their competitive advantages – the perception of citymakers. Uitgangspunt is de notie dat een stad die de internationale concurrentie het hoofd wil bieden, inzicht moet hebben in haar internationale profiel en in de factoren die een stad een voorsprong kunnen geven. Op grond van literatuuronderzoek en een enquête komt Grosveld tot factoren die bepalend kunnen zijn voor de concurrentiekracht van een stad. Nochtans is een belangrijke uitkomst dat een stad internationaal een toppositie kan innemen zonder dat zij op enig onderdeel uitblinkt. Op 9 mei organiseert het Instituto Italiano per i Paesi Bassi een studiedag getiteld ‘Metropolitan governance in Italy: current planning experiences and reflections from the Netherlands’. Tijdens deze studiedag wordt een beeld gegeven van de huidige stand van zaken op het gebied van stedelijk bestuur in Italië, en verwacht wordt dat dit vergelijkingsmateriaal biedt voor het Nederlandse debat over dit onderwerp. Sprekers zijn onder anderen Alessandro Balducci (Politecnico Milaan), Jolanda Romano (planning consultant) en Willem Salet (directeur Amsterdam Study Center for the Metropolitan Environment en verbonden aan de uva). De voertaal is Engels. Voor informatie en reserveringen: tel. (020) 6263987. Op 9 mei organiseert het nirov een discussiebijeenkomst getiteld ‘Herstructurering: een kwestie van kiezen’. Deelnemers aan het debat zijn onder anderen Esther Agricola (kei, Rotterdam), André Ouwehand (otb, Delft) en Paul van Roosmalen (Volkshuisvesting, Arnhem). Esther Agricola vertelt in haar inleiding over de ontwikkeling van de stedelijke herstructurering in de afgelopen jaren, het huidige rijksbeleid en haar eigen visie. Vervolgens wordt een aantal praktijkvoorbeelden besproken, en tijdens een rondetafelgesprek worden deze voorbeelden vergeleken met het oog op de toekomst. De bijeenkomst vindt plaats in Felix Meritis. Het nirov organiseert op 4 juni een discussiebijeenkomst over grondbeleid in het Planetarium aan de Gaasperplas. Centraal staat de vraag naar de rol van het grondbeleid in ruimtelijke ordening en woningbouw, gezien in het licht van de huidige stagnatie van de economie in het algemeen en van de woningbouw in het bijzonder. Het programma belooft sprekers, workshops en discussie. De kosten voor deelname aan ieder van deze nirov-discussies afzonderlijk bedragen tussen A 20,- en A 250,-. Voor meer informatie: tel. (070) 3028434. Instituto Italiano per i Paesi Bassi, Keizersgracht 564, tel. (020) 6265314; Felix Meritis, Keizersgracht 324, tel. (020) 6262321.

ALLEDAAGS EN EERDAAGS

De in april gestarte lezingenreeks Re-connecting the real, in het kader van het Capita Selecta-programma van de Academie van Bouwkunst, wordt deze maand gecompleteerd met twee lezingen. Op 8 mei spreekt Wim Derksen, directeur van het Ruimtelijk Planbureau te Den Haag, over ‘New methods in spatial planning’. Co-referent is die avond de architect Stefan Bendiks. 15 Mei verzorgen de architecten

2

men tot gevolg dat het gemeentebestuur besloot de Beurs te slopen, maar dankzij protesten werd het gebouw kort daarna op de monumentenlijst geplaatst. In het roemruchte jaar 1966 werd Berlage definitief als pionier van de moderne architectuur bijgezet. In december van dat jaar werd Hildo Krops standbeeld van Berlage op het Victorieplein feestelijk onthuld. Als eerbetoon aan de grote meester organiseert arcam op 27 mei om 16.00 uur, op de minuut af 100 jaar na de opening, een kranslegging bij dit standbeeld. Op het programma staat onder meer een lofrede, uit te spreken door Berlage-kenner bij uitstek, Manfred Bock. Voor alle informatie: www.arcam.nl.

Architect H.P. Berlage. Zie: KRANS VOOR BERLAGE.

en onderzoekers Eyal Weizman en Rafi Segal, werkzaam te Tel Aviv, een lezing over ‘Cartographic representation’. Jaap Modder, secretaris bij De Nieuwe Kaart van Nederland, treedt bij deze afsluitende lezing op als co-referent. Thema van de reeks is de terugkeer tot de alledaagse werkelijkheid die waarneembaar is in beeldende kunst, architectuur en planologie. Die heroriëntatie wordt gezien als reactie op de teleurstellende uitkomsten van het idealisme dat binnen deze disciplines lange tijd toonaangevend is geweest. Op beide avonden is Engels de voertaal. De lezingen zijn gratis en beginnen om 20.00 uur. Reserveren is niet mogelijk. De K.L. Poll Stichting voor Onderwijs, Kunst en Wetenschap organiseert ‘Paradiso-lezingen’ in de poptempel aan de Weteringschans 6. Op 1 juni geeft architect Teun Koolhaas een lezing getiteld ‘Design the future’. De Nederlandstalige lezing gaat over ultieme verstedelijking en nieuwe technieken en dromen in de bouw. Aan bod komen de ongeplande groei van megapolis Sao Paulo, de bebouwing van de maan en gebouwen van anderhalve kilometer hoog. Aanvang om 11.00 uur, de toegang bedraagt A 7,50. Kaarten en informatie zijn verkrijgbaar via tel. (020) 6235451. In de Oosterkerk wordt op 7 mei een lezing gegeven door Jean Hubert van Tongeren over de Oosterkerk en de Protestantse kerkarchitectuur in de zeventiende eeuw. De lezing begint om 20.15 uur in de Oosterkerk aan de Kleine Wittenburgerstraat 1. Voor meer informatie: tel. (020) 6272280. Academie van Bouwkunst, Waterlooplein 211, tel. (020) 5318218, ma.-do. 10-22 u., vr. 10-18 u.

KRANS VOOR BERLAGE

3

‘27 mei 2003’, schrijft Prof. Dr Manfred Bock in het mei-nummer van het blad Baksteen, ‘zou eigenlijk een feestdag moeten zijn’. Die dag is het namelijk een eeuw geleden dat de door H.P. Berlage ontworpen Beurs aan het Damrak door koningin Wilhelmina werd geopend. Met dat gebouw werd niet alleen een voor het zakenleven belangrijk gebouw geopend. De Beurs was tevens een sociaal-cultureel manifest en een pleidooi voor een wezenlijk nieuwe architectuur. Berlage’s schepping werd beschimpt en bespot, maar ook bestempeld als baanbrekend en van grote betekenis. In de jaren vijftig hadden onderhoudsproble-

ARCHITECTUUR TEN DANS

Op 6 juni gaat op het Steigereiland in IJburg oak van theatergezelschap De Groep van Steen in première. Voor deze bewegingstheatervoorstelling ontwierp de Japanse architect Shigeru Ban de Dome, een koepelvormig tijdelijk theater van kartonnen kokers en canvas doek. Op 1 mei verschijnt de Dome op IJburg. Middenin de Dome graaft beeldend kunstenaar Klaas Kamphuis een zwaar eikenhouten beeld gedeeltelijk in de grond. Aangevoerd door artistiek leider Jeanette van Steen creëren vijf mimespelers samen met het Amstel Saxofoon Kwartet een compositie geïnspireerd door IJburg, de Dome en het beeldhouwwerk. De voorstelling heeft plaats van 13 juni tot en met 6 juli, op alle dagen van de week behalve op maandagen. In foam is van 25 april tot en met 27 juni de tentoonstelling ‘Roeland Fossen & bewegingstheater bewth, 15 onvoltooiden in foto’ te zien. Roeland Fossen fotografeerde in vijftien gebouwen waarin het bewegingstheater nog van plan was op te treden, waaronder Kerkcentrum De Nieuwe Stad in Amsterdam en de gewelven van de Bavokerk in Haarlem. Uitgeverij thoth presenteert op 24 april het boek bewth - 15 onvoltooiden in foto, met de foto’s van Roeland Fossen en inleidende teksten van Carol Schade. Het boek is te bestellen bij bewth en verkrijgbaar in de boekhandel voor A 24,90. Tevens geeft het bewegingstheater voorstellingen in foam van 5 mei tot en met 23 juni om 18.00 en 20.00 uur. De voorstellingen kosten A 12,-, telefonisch reserveren is noodzakelijk en kan op tel. (020) 6826650. De Groep van Steen, tel. (020) 6236851; bewegingstheater bewth, tel. (020) 6826650; nirov, tel. (070) 3028484.

KINDERARCHITECTUUR

Om kinderen uit de bovenbouw van het primair onderwijs aan te sporen bij het leren herkennen, beleven en waarderen van architectuur, is op initiatief van de Stichting Bouwen in de Beurs de Kinder Architectuur Prijs ingesteld. Op de website www.arki.nu kunnen kinderen gebouwen nomineren die volgens hen in aanmerking komen voor de prijs. Elk jaar zal een ander gebouwtype centraal staan; in het eerste jaar dat dit evenement plaatsvindt gaat het om schoolgebouwen. Een jury selecteert uit de genomineerde gebouwen tien kanshebbers, waarna kinderen op de website hun stem kunnen uitbrengen op de school die hun voorkeur geniet. De winnende school wordt bekend gemaakt in de uitzending van het Schooltv Weekjournaal, 6 juni om 11.00 uur op Nederland 3. Op 28 juni, de Dag van de Architectuur, wordt de prijs feestelijk uitgereikt. Kinder Architectuur Prijs, www.arki.nu.

GOED KAUWEN IN ALMERE Op 28 juni vinden door heel Nederland activiteiten plaats ter gelegenheid van de Dag van de Architectuur die jaarlijks rond 1 juli wordt georganiseerd. In het volgende nummer van arcam nieuws (verschijning eind juni) wordt een overzicht gegeven van alle activiteiten in Amsterdam en de regio. Traditioneel organiseert casla in Almere op de Dag van de architectuur het Architectuurontbijt. Plaats van handeling dit jaar is Almere-Poort, een van de nieuwe uitbreidingsgebieden van Almere. Naast een ontbijt is er aandacht voor de uitbreiding van stedelijke gebieden. In aansluiting op het ontbijt zullen verschillende sprekers ingaan op de problematiek van de groeiende stad en de mogelijkheden aangeven aan de hand van voorbeelden uit de praktijk. Voor meer informatie: casla, tel. (036) 5386842. Het ontwerp van Daniel Libeskind voor Ground Zero in New York is verkozen voor uitvoering. In Almere heeft Libeskind het landschapskunstwerk ‘Polderland Garden of Love and Fire’ gemaakt, een tuin voor meditatie. Met vijf lijnen in het landschap verbeeldt hij afstand, ruimte en tijd. Drie waterkanalen verbinden denkbeeldig drie steden in Europa: Almere, Salamanca en Berlijn. De ontwerpen van Libeskind zijn vooral plekken waar ruimte is voor overdenking. Informatie over zijn werk in Almere en een fietsroute naar het kunstwerk zijn verkrijgbaar bij Museum De Paviljoens. De honderd inzendingen voor de Bouwfondsprijsvraag ‘Mix to the Max - ontwerpen aan de

Dome van Shigeru Ban op IJburg. Zie: ARCHITECTUUR TEN DANS.

complete stad’ worden tot en met 16 mei tentoongesteld in de hal van het gemeentehuis van Almere. De prijsvraag heeft betrekking op de stationslocatie Almere Oostvaarders. Deze plek is nu nog een zandvlakte maar moet over enkele jaren een bruisend middelpunt van stedelijk leven zijn. Bij de honderd inzendingen is ook het winnende ontwerp. De tentoonstelling is te bezoeken op werkdagen tijdens kantooruren. Een catalogus is voor A 10,- te koop op het stadhuis en bij het nirov, tel. (070) 3028484.

casla, Markt 110, tel. (036) 5386842; Museum De Paviljoens, Odeonstraat 3-5, tel. (035) 5450400, wo., za., zo, 12-17 u., vr. 12-21 u.; Gemeentehuis Almere, Stadhuisplein 1, Almere, tel. (036) 5399911.

THEATERS IN HET SPOTLICHT Dit jaar is het vijfenzestig jaar geleden dat het rex-theater als bioscoop werd gebouwd en veertig jaar geleden dat het pand in gebruik werd genomen als stadsschouwburg in Velsen. In Museum Beeckestijn is tot en met 1 juni een kleine overzichtstentoonstelling ingericht getiteld ‘rex jubileert 1938-2003’. Affiches, foto’s, maquettes, bouwtekeningen, programmaboekjes, kostuums en rekwisieten brengen het verleden tot leven. In 1938 werd het rex-theater door architect Wim Noorlander gebouwd als particuliere bioscoop aan de Groeneweg in Velsen. Eigenaresse was de eigenzinnige mevrouw Dekker-Noorduijn, in de volksmond ook wel ‘Opoe Rex’ genoemd. In de jaren vijftig vond de eerste verbouwing plaats, gericht op een betere theaterfunctie. In 1963 werd het rex-theater verkocht aan de gemeente als nieuwe locatie voor de Stadsschouwburg en werd het gebouw wederom verbouwd. Het Dudok Centrum voor Architectuur in Hilversum presenteert twaalf voorlopige ontwerpen voor poppodium Tagrijn in Hilversum. Deze zijn gemaakt door studenten van de Hogeschool van Amsterdam, in het kader van een ontwerpwedstrijd die deel uitmaakt van de manifestatie Big impact on a small Stage, waarin recente popzaalarchitectuur in Nederland wordt belicht. De tentoonstelling hierover is te zien tot 22 juni in het Dudok Centrum. Museum Beeckestijn, Rijksweg 136, Velsen-Zuid, tel. (0255) 512091, wo.-zo. 12-17 u.; Dudok Centrum, Dudokpark 1, Hilversum, tel. (035) 6292262, wo.-vr., zo., 12-16.30 u.

ABC UITGESPELD

Tot en met 1 juni zijn in het abc in Haarlem de exposities ‘Natuurlijk. Licht. Lijnen. Kleur. Dick Beijer’, over de tuinarchitect Dick Beijer, en ‘má, de betekenisvolle lege ruimte - 7 experimenten op het snijvlak van gebouwd volume en open ruimte’, van tangram architecten te zien. Op zondag 11 mei presenteert fotogalerij 0031 de expositie ‘Zero gravity’ van Mark Buhrdorf in het abc. Deze Duitse architect en fotograaf vervormt foto’s van moderne architectuur vanuit de oorspronkelijke context naar zijn eigen subjectieve belevingswereld. Met behulp van de computer worden beelden gespiegeld en uit meerdere lagen opgebouwd. Speciaal voor deze expositie heeft Buhrdorf een aantal

bouwwerken in Nederland gefotografeerd waaronder het nieuwe ing-kantoor in Amsterdam. De expositie is te zien tot en met 6 juli. Op 8 juni opent een expositie van Verheijen Verkoren Knappers De Haan architecten en Jord den Hollander, architect/filmer/kunstenaar. Deze expositie loopt tot 24 augustus. Van 18 juni tot en met 24 augustus laat architectengroep Florapark recent gerealiseerde projecten in woning- en utiliteitsbouw zien. In het bijzonder wordt ingegaan op de samenwerking met kunstenares Stance Oonk voor het horecaproject Zeelicht in Zandvoort. Het samengaan van kunst en architectuur is hierbij als leidraad genomen. Op 2 juni opent het abcafé weer zijn deuren; het daarvoor gekozen thema is ‘Spoorzone Oost’. Tevens biedt het abc twee kinderworkshops. Op 1 mei ‘Kinderen bouwen een doolhof’ en op 28 juni ‘Bouwen zonder grenzen’. De workshops beginnen om 14.00 uur en kosten A 2,50. abc Architectuurcentrum, Groot Heiligland 47, Haarlem, tel. (023) 5340584, di.-za., 12-17 u., zo. 13-17 u.

DESIGN OVERZIEN Bij droog & Co. is tot en met 31 mei een selectie te zien uit droog’s presentatie voor de ‘Salone del Mobile’ in Milaan dit jaar. ‘Your Choice’ thematiseert het keuzeprobleem van de westerse consument die een enorm aanbod van al dan niet gedesignde waar krijgt voorgezet. Hoeveel keuzemogelijkheden verlangt een mens, en wat gebeurt er als hij zoveel krijgt aangeboden dat er niet meer te kiezen valt? Als producten precies hetzelfde zijn en alleen maar verschillend geprijsd, kiest de consument dan het goedkoopste of niet? In Your Choice worden voor de hand liggende overwegingen uitvergroot en op hun kop gezet. Het nieuwe interieur van droog & Co. is ontworpen door Concrete Architectural Associates. Dit bureau maakte ook het tentoonstellingsontwerp van ‘Your Choice’ in Milaan. De Frozen Fountain toont tot en met 7 juli met ‘Nothing New’ ontwerpen van talentvolle ontwerpers van nu voor Koninklijke Tichelaar Makkum. Deze fabriek realiseerde onder meer vazen van Hella Jongerius en werk van Arian Brekveld en Jan Broeksma. ‘Dutch Souvenirs’ is de titel van een expositie van modern keramiek. Ontwerpers en kunstenaars gingen de uitdaging aan om een nieuwe generatie souvenirs in keramiek te ontwikkelen. De expositie is van 28 mei tot en met 4 juli te zien in Galerie Binnen. In Pakhuis Afrika is van 8 mei tot en met 7 juni ‘De Nederlandse Designselectie’ te zien, een tentoonstelling van de honderd beste Nederlandse ontwerpen uit 2002. Het gaat om voortbrengselen uit niet minder dan zestien ontwerpdisciplines, uiteenlopend van industrieel ontwerp tot grafisch design. Er worden meubelen, lampen, huishoudelijke producten, modeaccessoires, verpakkingen en machines tentoongesteld – en nog veel meer. droog & Co., Rusland 3, tel. (020) 6269809, di.za. 12-18 u.; Frozen Fountain, Prinsengracht 629, tel. (020) 6229375, ma.-za. 10-18 u.; Galerie Binnen, Keizersgracht 82, tel. (020) 6259603, wo.-za. 12-18 u.; Pakhuis Afrika, Oostelijke Handelskade 17, tel. 4283546, ma.-za. 10-17 u.

DIVERS GEKADREERD

De tentoonstelling ‘Verguld Nederland’ in De Melkweg geeft tot en met 11 mei een beeld van het Nederland aan het begin van de 21e eeuw. Er zijn acht foto-essays te zien van Volkskrant-fotografen, die volgens het begeleidende persbericht ‘de zenuwen blootleggen van ons ogenschijnlijk zo rijke en harmonische land’. Harry Cock fotografeerde winkelcentra, Frank Schallmaier de inrichting van de openbare ruimte, en Wim Ruigrok asielzoekerscentra. Een gelijknamig fotoboek, verschenen bij uitgeverij De Verbeelding, is bij de tentoonstelling te koop voor circa A 35,-. Het tweejaarlijkse Dexia FotoFestival in Naarden richt zich dit jaar op het thema ‘Grenzeloos/Boundless’. Tijdens het festival, van 29 mei tot en met 22 juni, is in de Grote Kerk in Naarden de hoofdtentoonstelling te bezichtigen. De foto’s gaan over de grens als afbakening van een land of territorium, maar ook in overdrachtelijke zin over de grens als intellectuele of kunstzinnige uitdaging. Voor meer informatie: www.fotofestival.com of tel. (0299) 631634. In Huis Marseille wordt van 7 juni tot en met 24 augustus onder de titel De Eerste Acte werk tentoongesteld van drie jonge Nederlandse fotografen. Het werk van één van hen, Gertjan Kocken, omvat foto’s van plekken waar zich rampen voltrokken. Ze zijn bijvoorbeeld gemaakt op de plaats van de Bijlmerramp uit 1992, of in de Enschedese wijk waar in mei 2000 een vuurwerkfabriek ontplofte. De foto’s tonen sporen die na de rampen in het landschap achterbleven. Melkweg Galerie, Marnixstraat 409, tel. (020) 5318181, ma.-zo. 13-20 u.; Grote Kerk, Naarden, ma.-vr. 11-17 u., za. 11-18 u., zo. 12-18 u.; Huis Marseille, Keizersgracht 401, tel. (020) 5318989, di.-zo. 11-15 u.

GEBOUW OP DE BUIS De Amsterdamse zender at5 vertoont het programma Aanbouw over architectuur en stedebouw, met elke week afwisselend een nieuwe uitzending en een herhaling. Het programma van 6 mei is een herhaling over IJburg. Op 13 mei wordt een programma over het Westerpark uitgezonden. Thema’s van de overige uitzendingen in mei en juni waren bij het ter perse gaan van arcam nieuws nog niet bekend. De uitzendtijden zijn dinsdag en vrijdag 21.00 uur, zaterdag 18.35 uur en 20.45 uur. Meer informatie: at5, tel. (020) 5551111. Zie ook: drie jarigen. Mobiliteit is het thema van de eerste Internationale Architectuur Biënnale die van 7 mei tot 7 juli plaatsvindt in Rotterdam. De verbanden tussen het mondiale mobiliteitsvraagstuk aan de ene kant en architectuur en stedebouw aan de andere, worden belicht. Op 18 mei toont Kunstkanaal aansluitend op deze Biënnale een uitgebreid programma, met onder meer twee animatiefilms waarin mobiliteit en de stad centraal staan. ‘Trainspotting’ van regisseur Adriaan Lokman is een geanimeerd gedicht van Bart F.M. Droog uit 2002. ‘De Civitate Dei’ van Sander Alt, eveneens uit 2002, is gebaseerd op een gedicht van Serge van Duijnhoven. Kunstkanaal, tel. (020) 6271496, Salto (kanaal Amsterdam 1), uitzendtijden zondag 11-13 u., 1517 u., 21-23 u., herhalingen ma., di. en do. 23-01 u.

4

DRIE JARIGEN

Het Amsterdams Bureau Monumentenzorg viert dit jaar haar vijftigjarig bestaan. Door de jaren heen veranderde er heel wat in de restauratiepraktijk en de organisatie van het bureau, dat in 2002 samenging met de Dienst Archeologie en nu bureau Monumenten & Archeologie heet. Het huidige bma heeft zich ontwikkeld tot een kenniscentrum, met als doel om in de stad ook bij toekomstige ontwikkelingen culturele waarden te behouden. In het kader van het vijftigjarig bestaan komt bma in april met een special over monumenten en archeologie in het tijdschrift Monumenten, een speciaal programma voor de stadsdelen, educatieprojecten voor scholieren en een jubileumboek. Meer informatie op www.bma.amsterdam.nl. Het Olympisch Stadion viert in 2003 zijn 75jarig bestaan. Amsterdam liet dit stadion speciaal voor de Olympische spelen van 1928 bouwen door architect Jan Wils. Onlangs is het stadion gerestaureerd. Het complex is nu in gebruik voor internationale atletiekwedstrijden en andere evenementen en herbergt bedrijven en voorzieningen. Op 24 mei en 21 juni vinden excursies plaats door het Olympisch Stadion en langs de architectuur van de Amsterdamse school. In het kader van de Dag van de Architectuur op 29 juni, worden op 27 en 28 juni rondleidingen gegeven door het Stadion. In het kader van het 75 jarig bestaan zijn twee exposities in voorbereiding, die van begin juni tot eind september te zien zijn. Het Olympiahuis toont oude ontwerptekeningen van het stadion en de bijgebouwen van Jan Wils en in het Olympisch Stadion zelf is de collectie Treurniet te zien. Naar aanleiding van het 75-jarig bestaan van de dienst Ruimtelijke Ordening zendt at5 op 18 mei een programma van Aart Wevers uit dat de ontwikkeling van Amsterdam in het verleden, maar vooral in de toekomst tot onderwerp heeft. Beleidsmakers en deskundigen blikken vooruit en schetsen een toekomstbeeld waarin nog veel in nevelen gehuld blijft. Meer informatie: at5, tel. (020) 5551111. bma, Keizersgracht 123, tel., (020) 5524888; Stichting Olympisch Stadion, tel. (020) 6711115; Olympiahuis, Stadionplein 18, tel. (020) 4706349, vr.-zo. 12-17 u.

ZUIDERKERK EN NOORD

In de Zuiderkerk is van 13 juni tot en met 30 juli een tentoonstelling te zien rond het ontwerp voor het nieuwe hoofdgebouw van de Openbare Bibliotheek van Amsterdam (oba), die in 2007 haar deuren opent op het Oosterdokseiland. Het definitieve ontwerp van architect Jo Coenen wordt naar verwachting in de loop van mei afgerond. Behalve het plan voor de oba worden ook andere bibliotheekontwerpen van Coenen getoond, en materiaal dat de toekomst van het Oosterdokseiland verduidelijkt. Vanaf begin juni gaat een ontdekkingstocht langs de Noordelijke IJ-oever van start. In het toeristisch informatiepunt (het trip), in het Ponthuys aan de Buiksloterweg 5, zijn vanaf juni een plattegrond en een brochure met achtergrondinformatie te verkrijgen. Er is tevens een audiotour te huur voor A 7,50 (plus borg à A 50,- en identiteitsbewijs). De tocht is het beste per fiets te maken en duurt ongeveer twee uur. Op 1 juni, 6 juli en 3 augustus (data onder voorbehoud) zijn er rondleidingen met gids en voert een boottocht (zonder gids) langs de noordelijke IJ-oever. Tickets voor de boot zijn voor A 7,50 verkrijgbaar bij het trip. De fietstocht met gids kost A 6,50. Aanmelden via www.arttra.com of via tel. (020) 6259303. Zie voor meer informatie: www.noord.amsterdam/vrijetijd. De Amsterdamse Raad voor de Stadsontwikkeling heeft een rapport uitgebracht over de noordelijke IJ-oever. Het rapport is voor A 3,50 te koop bij de ars, tel. (020) 5522719. Zuiderkerk, Zuiderkerkhof 72, tel. (020) 5527987, ma. 11-16 u., di.-vr. 9-16 u., do. 9-20 u.

LIVING APART TOGETHER

Tot en met 29 mei is in het woongebouw ‘Piraeus’ op het knsm-eiland in het Oostelijk Havengebied de tentoonstelling ‘Living apart together, behind solid walls’ te bezichtigen. Piraeus was in 1993 een van de eerste experimenten met gedifferentieerd wonen, een principe dat recentelijk door Wouter Bos werd genoemd als remedie tegen haperende integratie. De tentoonstellingsmakers stellen echter dat de beoogde integratie tussen kapitaalkrachtige

128 mokken van Onkar Singh Kular bij droog & Co. Zie: DESIGN OVERZIEN

5

tweeverdieners, gezinnen en kosmopolitische alleenstaanden nauwelijks plaatsvindt. Wie toch in het Oostelijk Havengebied is beland, kan de architectuur van de verschillende eilanden bekijken met behulp van de wandel- en fietsgids Stappen door de nieuwe stad van Leo Platvoet. Kleurenfoto’s van de gebouwen worden met bondige teksten toegelicht en handige uitklapkaarten wijzen de weg. Deze uitgave van De Balie kost A 13,95. Ook de nieuwste arcam pocket bevat enkele beschrijvingen van gebouwen die zich in de populaire woonwijk bevinden. De pocket bevat in totaal 38 projectbeschrijvingen van gebouwen verspreid over de stad die door een jury werden geselecteerd. Architectuurcriticus Jaap Huisman becommentarieert in de inleiding de Amsterdamse architectuur van de afgelopen drie jaar aan de hand van drie p’s: poen, pretentie en plaatmateriaal. De pocket is voor A 15,- te koop bij arcam, in de betere boekwinkel of te bestellen via www.arcam.nl. Rederij Lovers organiseert regelmatig rondvaarten door het Oostelijk Havengebied. Voor meer informatie: tel. (020) 5301090. Piraeus, knsm-laan 604, tel. (020) 4685465, wo.-zo. 13.30-18 u.

TIPS EN CURSUSSEN Op 28 juni, de Dag van de Architectuur, organiseert arcam in samenwerking met boekhandel en uitgeverij Architectura & Natura een grote boekenopruiming. ‘s Ochtends vroeg start de verkoop van arcam pockets en vele andere publicaties op het gebied van architectuur en stedebouw uit het magazijn van de in architectuur gespecialiseerde boekhandel, natuurlijk tegen een goede prijs. Op 15 juni organiseren de musea verenigd in het samenwerkingsverband Plantage aan het Water de ‘Uitzinnige Zondag’, een dag voor jong en oud met speciale activiteiten. arcam geeft alvast een inkijkje in haar nieuwe gebouw onder de titel ‘Sneak Preview’. Zie www.arcam.nl voor meer informatie. In Haarlem zijn de Toneelschuur en de Filmschuur verhuisd naar een nieuw gebouw aan de Lange Begijnestraat 9, ontworpen door striptekenaar en illustrator Joost Swarte in samenwerking met Mecanoo Architecten. Zie voor meer informatie: www.toneelschuur.nl en www.filmschuur.nl. Over het ontwerp is bij nai Uitgevers een boek verschenen met teksten van Jan Tromp en Henk Döll. De prijs is A 25,-. Het Koninklijk Paleis is van 17 mei tot en met 15 juni weer voor bezoek geopend na een half jaar asbestsanering. In het paleis is van 26 juni tot en met 31 augustus een tentoonstelling te zien over het werk van Jacob de Wit (1695-1754). De Wit werd beroemd door zijn bedrieglijk echte beeldhouwwerken in olieverf in plaats van in steen. Deze zijn in de volksmond ‘Witjes’ gaan heten. De tentoonstelling toont onder meer hoe de schilder te werk ging. Voor meer informatie: tel. (020) 6248698. Hans Tulleners start op 7 mei in het Kunsthistorisch Centrum met ‘Historisch Amsterdam voor gevorderden’. Deze cursus bestaat uit een zestal lezingen op woensdagavond en daarnaast twee wandelingen op 31 mei en 15 juni. Koninklijk Paleis, Dam, tel. (020) 6248698, dagelijks (behalve maandag en vrijdag) 11-17 u.; KHC, Keizersgracht 126, tel. (020) 6265490.

RONDLEIDINGEN EN EXCURSIES In de periode mei en juni zijn er volop wandelingen en excursies in Amsterdam en omstreken. Hieronder een selectie, in de noot staan de telefoonnummers van organisaties waar meer informatie over de volledige programma’s en reserveringen is op te vragen. Artifex is de vaste rondleider in de Beurs van Berlage, het complex van de Westergasfabriek, het Olympisch Stadion en het hoofdkantoor van Het Oosten Woningcorporatie. Architectuurhistorici leiden op aanvraag rond door deze gebouwen. Ook zijn er excursies onder meer naar de historische binnenstad van Alkmaar (15 mei), naar gebouwen van architect Van Nieukerken (bekend van zijn ontwerp voor het Tropeninstituut) in Amsterdam en Santpoort Zuid (17 mei) en naar het Olympisch Stadion dat dit jaar 75 jaar bestaat (24 mei en 21 juni). Archivisie organiseert op 21 mei en 25 juni een rondleiding door het hoofdkantoor van de ing Bank van Alberts en Van Huut. Op 22 mei en 26 juni zijn er rondleidingen door het Scheepvaarthuis. De Burcht/Vakbondsmuseum organiseert 18 mei een excursie naar het Jachtslot St. Hubertus op de Veluwe, 25 mei is er een stadswandeling van Mercator- tot Hoofddorpplein en 15 juni organiseert De Burcht een excursie naar de eilanden Borneo en Sporenburg. Tot en met 29 september biedt Urban Home & Garden Tours op maandag, vrijdag en zaterdag een grachtentuinen- en architectuurwandeling langs vijf eeuwen bouw- en tuinkunst. Op 23, 24 en 25 mei vindt weer het jaarlijkse evenement ‘Het Ornament in de Tuin’ plaats. De eigenaren van de mooiste grachtenhuizen en -tuinen openen hun deuren voor een tuinenweekend. De entreekaarten (een passepartout kost A 12,-) zijn alleen op 23, 24 en 25 mei verkrijgbaar bij de deelnemende huizen en musea. Voor meer informatie: Hortus Botanicus, tel. (020) 6381670. Mieke Krijger organiseert op 7 juni de wandeling ‘Van klooster tot herberg’ over het klooster- en herbergleven in de Jordaan. Aanmeldingen: [email protected] of tel. (020) 6244695. Welgemoed op stap organiseert diverse wandelingen door de stad, onder meer op 4 mei door Joods Amsterdam en op 18 mei en 8, 9 en 29 juni over Java- en knsm-eiland en Borneo en Sporenburg. Op 1 juni is er een wandeling door de Plantage en over het Kadijkseiland en op 15 juni een wandeling van Westerkerk naar Noorderkerk, door de Jordaan. Voor het volledige programma: tel. (020) 6202105. De Vereniging voor Heemkennis Ons Amsterdam organiseert op 15 mei een excursie naar de Oranjesluizen. De kosten zijn voor leden A 1,-, niet-leden betalen A 2,-. Op 2 en 3 mei zijn er excursies naar begraafplaats Zorgvlied. Op 17 mei is er een excursie naar het Tuschinski Theater. Voor meer informatie: Vereniging voor Heemkennis Ons Amsterdam, tel. (020) 6737324. Amsterdam City Walks organiseert op 11 mei een wandeling langs plekken die refereren aan de klassieke oudheid. Op 24 mei gaat de tocht door de Plantage en is er aandacht voor de wetenschap in deze buurt. Op 25 mei treden de wandelaars in de voetsporen van Jacob Olie en andere fotografen die eind negentiende eeuw de stad op de gevoelige plaat vastlegden. De Volksuniversiteit organiseert op 9 mei een wandeling door Betondorp, op 11 mei over het

Beeld van ‘Verguld Nederland’. Foto: Marcel van den Bergh. Zie: divers gekadreerd.

Waterleidingterrein en op 17 mei langs de Prinsengracht. Volksuniversiteit Laren-Blaricum-Eemnes organiseert op zaterdag 24 mei een wandeling langs de houten huizen van Amsterdam onder leiding van Hans Tulleners. Het nirov organiseert zes ipsv excursies in diverse steden met als thema Stedelijke Herstructurering 2003. De Westelijke Tuinsteden in Amsterdam zijn 14 mei aan de beurt. De kosten van de excursie bedragen A 55,-. Amsterdam City Walks, tel. 06-18257014; Andiamo, tel. (0172) 441383; Archivisie, tel. (020) 6258908; Architectour, tel. (020) 6259123; Artifex, tel. (020) 6208112; arttra, tel. (020) 6259303; Arvoy, tel. (020) 6361387; Museum Het Schip, tel. (020) 4182885; Gilde - Mee in Mokum, tel. (020) 6251390; Muziektheater, tel. (020) 5518103; Informatiecentrum Stationseiland, tel. (020) 3445070; khc, tel. (020) 6265490; Rederij Lovers, tel. (020) 5301090; nirov, tel. (070) 3028436; Stadhuis, tel. (020) 6241111; United Different Voices, tel. (020) 7786131; Urban Home & Garden Tours, tel. (020) 6881243; Vakbondsmuseum (De Burcht), tel. (020) 6241166; Volksuniversiteit, tel. (020) 6261626; Volksuniversiteit Laren-Blaricum-Eemnes (035) 5312939; Vrije Academie, tel. (020) 4185050; Welgemoed op Stap, tel. (020) 6202105.

PUBLICATIES De Atlas van het Hollandse bouwblok, uitgegeven bij thoth, geeft een overzicht van de ontwikkeling van het stedelijke bouwblok in Amsterdam en Rotterdam vanaf de 17e eeuw. Aan de orde komen onder meer de stadsuitleg van de Amsterdamse grachtengordel, het uitbreidingsplan van Berlage in Amsterdam-Zuid en het stedebouwkundig plan voor het Java-eiland. De atlas is te koop voor A 39,90. Het Gemeentearchief opent op 17 mei de Schatkamer, een vaste presentatie van topstukken uit het archief. Bij de opening van de schatkamer verschijnt Het Amsterdam boek van uitgeverij thoth. Het boek geeft een beeld van de geschiedenis van de stad vanaf de eerste vermelding in 1275 tot de aanleg van IJburg. Kaarten, foto’s, tekeningen en brieven illustreren de tekst. Het boek is te koop voor A 14,90.

De nieuwste uitgave Plan Amsterdam van de Dienst Ruimtelijke Ordening heet ‘Voorzieningen op IJburg’. Eerder verscheen ‘Verkeer en stedenbouw’ over duurzame mobiliteit. De bladen zijn voor A 3,- te koop bij DRO en in de Zuiderkerk, Zuiderkerkhof 72, tel. (020) 6806806. Het Bureau Monumenten & Archeologie is gestart met een nieuwsbrief over monumenten en archeologie in Amsterdam. De nieuwsbrief ma informeert eigenaars en beheerders van monumenten over actuele zaken op cultuurhistorisch gebied en bericht over de bezigheden van bma. De nieuwsbrief verschijnt twee keer per jaar en is af te halen in het Huis met de Hoofden, Keizersgracht 123, tussen 8.30 uur en 17.00 uur. De digitale versie is beschikbaar op www.bma.amsterdam.nl.

EERDER AANGEKONDIGD Arti et sedibus, t/m 04/05, Arti et Amicitiae, Rokin 112, tel. (020) 6233508, di.-zo. 13-18 u.; ‘Zwart-wit kleur. 1000 foto’s van Amsterdam 1845-nu’, t/m 05/05, Amsterdams Historisch Museum, Kalverstraat 92 en Nieuwezijdsvoorburgwal 357, tel. (020) 5231743, ma.-vr. 10-17 u., za.-zo. 11-17 u.; ‘Verdronken Land’, foto’s van de watersnoodramp, t/m 11/05, Spaarnestad Fotoarchief, Haarlem; Nieuwe collectie van Ineke Hans, t/m 13/05, Galerie Binnen, Keizersgracht 82, tel. (020) 6259603, wo.-za. 12-18 u.; ‘Van Rembrandt tot stadsherstel’, t/m 19/05, Olympiahuis, Stadionplein 18, tel. (020) 4706349, vr.-zo. 12-17 u.; Mindscapes, t/m 01/06, Huis Marseille, Keizersgracht 401, tel. (020) 5318989, di.-zo. 11-17 u.; ‘Dick Beijer’, t/m 01/06, abc Architectuurcentrum, Groot Heiligland 47, Haarlem, tel. (023) 5340584, di.-za., 12-17 u., zo. 13-17 u.; tangram Architekten, ‘má, de betekenisvolle lege ruimte’, t/m 01/06, abc Architectuurcentrum, Groot Heiligland 47, Haarlem, tel. (023) 5340584, di.-za., 12-17 u., zo. 13-17 u.; ‘Roeland Fossen & Bewegingstheater bewth’, t/m 27/06, foam, Keizersgracht 609, tel. (020) 5516500, dag. 10-17 u.; ‘Organische architectuur: Mens en natuur als inspiratie voor het bouwen’, t/m 29/06, Beurs van Berlage, Beursplein 1, tel. (020) 5304141, di.-zo. 11-17 u.

6

SUMMARY In May and June 2003 Amsterdam and surroundings will be offering the following events for those interested in architecture, design, urban design and/or landscape architecture. EXHIBITIONS • until 04/05: Arti et sedibus, Chairs by artists (Arti et Amicitiae, tel. 6233508) • until 05/05: ‘Zwart-wit kleur’, 1000 pictures of Amsterdam 1845-now (Amsterdams Historisch Museum, tel. 5231743) • until 11/05: ‘Verdronken Land’, pictures of the flood disaster (Spaarnestad Fotoarchief, Haarlem, tel. 023-5185150) • until 11/05: Verguld Nederland, photography on Dutch culture (Melkweg Galerie, tel. 5318181) • until 13/05: New furniture and design by Ineke Hans (Galerie Binnen, tel. 6259603) • until 16/05: Mix to the Max, proposals for Almere (town hall Almere, tel. 036-5399911) • until 19/05: ‘Van Rembrandt tot stadsherstel’ (Olympiahuis, tel. 4706349) • until 31/05: ‘Your Choice’ (droog & Co., tel. 6269809) • until 01/06: Mindscapes, photography by Jacqueline Hassink (Huis Marseille, tel. 5318989) • until 01/06: ‘Dick Beijer’ (abc, tel. 0235340584) • until 01/06: tangram Architekten (abc, tel. 023-5340582) • until 01/06: rex theatre (Museum Beeckestijn, Velsen-Zuid, tel. 0255-512091) • until 22/06: designs for music stage Tagrijn in Hilversum (Dudok Centrum, tel. 035-6292262) • until 23/06: ‘Wilderness’, landscape photography (foam, tel. 020-5516500) • until 27/06: ‘Roeland Fossen & bewegingstheater bewth’ (foam, tel. 5516546) • until 29/06: Organic architecture (Beurs van Berlage, tel. 5304141) • until 07/07: ‘Nothing New’ (Frozen Fountain, tel. 6229375) • 07/05-24/08: ‘De Eerste Acte’, photography by Gertjan Kocken (Huis Marseille, tel. 5318989) • 08/05-07/06: Dutch Design from 2002 (Pakhuis Afrika, tel. 4283546) • from 17/05: De Schatkamer, highlights from the archives (Gemeentearchief, tel. 5720202) • 28/05-04/07: ‘Dutch Souvenirs’, modern ceramics (Galerie Binnen, tel. 6259603) • 29/05-22/06: Dexia FotoFestival, photography on ‘boundlessness’ (Grote Kerk, Naarden, tel. 0299-631634) • 08/06-24/08: vvkh and J. den Hollander (abc, tel. 023-5340582) • 13/06-30/07: Design for a new public library (Zuiderkerk, tel. 5527987) • 18/06-24/08: Florapark Architecten (abc, tel. 023-5340582) • 26/06-31/08: Painted sculpture by Jacob de Wit (Koninklijk Paleis, tel. 6248698)

LECTURES AND MANIFESTATIONS • until 14/09: ‘Land in Zicht’, manifestation on landscape (Kunst en Cultuur Noord-Holland, tel. 023-5319139) • 08/05: Wim Derksen on ‘New methods in social planning’ (Academie van Bouwkunst, avb, tel. 5318218) • 09/05: Seminar ‘Metropolitan governance in Italy: current planning experiences and reflections from the Netherlands’ (Instituto Italiano per i Paesi Bassi, tel. 6263987) • 15/05: Eyal Weizman and Rafi Segal on ‘Cartographic representation’ (avb, tel. 5318218) • 18/05: Arjun Appadurai on ‘Cultural globalisation and the public sphere’ (De Balie, tel. 5535100) • 24/05-25/05: Arts manifestation in a traditional Dutch village (Kunst op Kamers, tel. 0299673072) EXCURSIONS, TRIPS AND VISITS Buildings regularly to be visited are: Muziektheater (tel. 5518103), Town Hall (tel. 6241111), Koninklijk Paleis (tel. 6248698), Vakbondsmuseum (tel. 6241166). • Excursions by Artifex (tel. 6208112) to Alkmaar (15/05), Olympisch Stadion (24/05, 21/06) and regularly to Beurs van Berlage, Westergasfabriek, headquarter Het Oosten by architect Steven Holl; by Archivisie (tel. 6258908) to headquarter ing Bank Amsterdam Zuidoost by architects Alberts & Van Huut (21/05, 25/06), Scheepvaarthuis (22/05, 26/06); by Welgemoed op stap (tel. 6202105) Westerkerk, Noorderkerk, Jordaan (15/06), Plantage, Kadijkseiland (01/06), Java- and knsm-eiland, Borneo/Sporenburg (18/05, 08/06, 09/06, 29/06); by Lovers (tel. 5301090) boatexcursion to Eastern Harbour area (every sunday); by Urban Home & Garden Tours (tel. 6881243) Canal gardens and architecture (until 29/09); by Volksuniversiteit (tel. 6261626) to Betondorp (09/05), Waterleidingterrein (11/05), Prinsengracht (17/05), by Volksuniversiteit Laren-Blaricum-Eemnes (tel. 035-5312939) to wooden houses in Amsterdam (24/05), by nirov (tel. 070-3028436) to Westelijke Tuinsteden. MISCELLANEOUS • 05/05: Academical promotion H. Grosveld on ‘leading cities’ (Aula uva, tel. 5259111) • 05/05-23/06: bewth in foam, dance performance (bewth, tel. 6826650) • 09/05-27/07: Farmhouse Estafette (Stichting 2003 Jaar van de Boerderij, tel. 0800-7890800) • 23/05-25/05: Walks through canal-house gardens (Hortus Botanicus, tel. 6381670) • 13/06-06/07: oak at IJburg, dance performance (Groep van Steen, tel. 6236851) • 28/06: Book sale Architectura & Natura and arcam (arcam, tel. 6204878) • 28/06-29/06: Activities National Day of Architecture (www.dvda.nl)

Detail ing-house. Foto: Mark Buhrdorf. Zie: abc uitgespeld.

7

COLOFON arcam nieuws, informatiebulletin over architectuur, stedebouw en vormgeving in Amsterdam en omstreken, is een uitgave van de Stichting Architectuurcentrum Amsterdam, Waterlooplein 213, 1011 PG Amsterdam, tel. (020) 6204878, fax (020) 6385598, e-mail [email protected]. Redactie: Marlies Buurman, Dave Wendt (eindredactie), Else Wissink; basis lay-out: Arlette Brouwers, Caroline de Lint; opmaak en druk: Drukkerij Rob Stolk, Amsterdam. arcam nieuws verschijnt zes keer per jaar – in de eerste week van september, november, januari, maart, mei en juli. Inleveren kopij voor het arcam nieuws nr. 88 (juli-augustus) uiterlijk 27 mei. ABONNEMENT arcam nieuws kan gratis worden afgehaald op een groot aantal verspreidingspunten in Amsterdam (arcam, Academie van Bouwkunst, de academies voor beeldende kunst, de grote musea, gespecialiseerde boekwinkels, diverse galeries). Wie het blad thuis wil ontvangen kan contact opnemen met arcam (tel. 020-6204878) of zich opgeven voor een abonnement via de website www.arcam.nl. Donateurs ontvangen het blad gratis. Zie de website www.arcam.nl, onder ‘organisatie’. HET WERK VAN ARCAM WORDT MOGELIJK GEMAAKT DOOR: Gemeente Amsterdam: Stedelijke Woningdienst, dienst Ruimtelijke Ordening, sector Ruimtelijke Ontwikkeling, Infrastructuur en Beheer; Dienst Welzijn Amsterdam, afdeling Kunst en Cultuur; Amsterdams Fonds voor de Kunst; Stimuleringsfonds voor Architectuur, Rotterdam. SPONSORS 2003: Algemene Woningbouwvereniging, Amsterdam; Amstelland Ontwikkeling Wonen, Amsterdam; a+d+p Architecten, Amsterdam; arcadis, Hoofddorp; De Architectengroep, Amsterdam; amvest, Amsterdam; Architectuurcentrale Thijs Asselbergs, Haarlem; Atelier Zeinstra van der Pol, Amsterdam; Gerard W. Bakker Projektadviezen, Amsterdam; Koninklijke bam nbm, Bunnik; Benthem Crouwel Architekten, Amsterdam; Eiso Bergsma Kunststof producten, Amsterdam; Blauwhoed Vastgoed, Rotterdam; Boer Hartog Hooft, Amsterdam; Bouwfonds Vastgoedontwikkeling, Hoevelaken; Claus en Kaan Architecten, Amsterdam; Woningbouwvereniging De Dageraad, Amsterdam; Duinker Van der Torre, Amsterdam; Dura Bouw, Amsterdam; era Bouw, Zoetermeer; hbg Bouw en Vastgoed, Amsterdam; Heijmans ibc Bouw/Vastgoedontwikkeling, Almere; Hillen en Roosen Planontwikkeling, Amsterdam; iba, Amsterdam; ing Real Estate Development, Den Haag; Jones Lang LaSalle, Amsterdam; Woonstichting De Key/De Principaal, Amsterdam; Kondor Wessels, Amsterdam; Van der Leij Groep, Amsterdam; mab Groep, Den Haag; Johan Matser Projectontwikkeling, Hilversum; Moes Bouwbedrijf, Zwolle; Het Oosten/Kristal, Amsterdam; Woningcorporatie Het Oosten, Amsterdam; Woningstichting Patrimonium, Amsterdam; Rijnja Repro, Amsterdam; Soeters Van Eldonk Ponec Architecten, Amsterdam; sfb Vastgoed, Amsterdam; Smit’s Bouwbedrijf, Beverwijk; Vesteda Management, Maastricht; Woningbedrijf Amsterdam, Amsterdam; Woningstichting Zomers Buiten, Amsterdam; Zwarts & Jansma Architecten, Amsterdam.

KALENDER TENTOONSTELLINGEN • t/m 04/05: Arti et sedibus (Arti et Amicitiae) • t/m 05/05: ‘Zwart-wit kleur, 1000 foto’s van Amsterdam 1845-nu’ (Amsterdams Historisch Museum) • t/m 11/05: ‘Verdronken Land’, foto’s van de watersnoodramp (Spaarnestad Fotoarchief, Haarlem) • t/m 11/05: Verguld Nederland (Melkweg Galerie) • t/m 13/05: Nieuwe collectie van Ineke Hans (Galerie Binnen) • t/m 16/05: Mix to the Max (gemeentehuis Almere) • t/m 19/05: ‘Van Rembrandt tot stadsherstel’ (Olympiahuis) • t/m 31/05: ‘Your Choice’ (droog & Co.) • t/m 01/06: ‘rex jubileert 1938-2003’ (Museum Beeckestijn, Velsen-Zuid) • t/m 01/06: Mindscapes (Huis Marseille) • t/m 01/06: ‘Dick Beijer’ (abc, Haarlem) • t/m 01/06: tangram Architekten, ‘má, de betekenisvolle lege ruimte’ (abc, Haarlem) • t/m 22/06: Ontwerpen voor poppodium Tagrijn (Dudok Centrum, Hilversum) • t/m 23/06: ‘Wilderness’ (foam) • t/m 27/06: ‘Roeland Fossen & Bewegingstheater bewth’ (foam) • t/m 29/06: ‘Organische architectuur: Mens en natuur als inspiratie voor het bouwen’ (Beurs van Berlage) • t/m 07/07: ‘Nothing New’, keramiek (De Frozen Fountain) • 07/05-24/08: ‘De Eerste Acte’ (Huis Marseille) • 08/05-07/06: ‘De Nederlandse Designselectie’ (Pakhuis Afrika) • vanaf 17/05: De Schatkamer, een vaste presentatie van topstukken van het archief (Gemeentearchief) • 28/05-04/07: ‘Dutch Souvenirs’, modern keramiek (Galerie Binnen) • 29/05-22/06: ‘Grenzeloos/Boundless’, Dexia FotoFestival (Grote Kerk, Naarden) • 08/06-24/08: vvkh en J. den Hollander (abc, Haarlem) • 13/06-30/07: Nieuw hoofdgebouw Openbare Bibliotheek (Zuiderkerk) • 18/06-24/08: Florapark Architecten (abc, Haarlem) • 26/06-31/08: ‘Een bedrieger in het Paleis’ (Koninklijk Paleis) LEZINGEN • 07/05: Jean Hubert van Tongeren over de Oosterkerk en Protestantse kerkarchitectuur in de 17e eeuw (Oosterkerk) • 08/05: Wim Derksen over ‘New methods in social planning’ (Academie van Bouwkunst, avb) • 15/05: Eyal Weizman en Rafi Segal over ‘Cartographic representation’ (avb) • 18/05: Arjun Appadurai over ‘Cultural globalisation and the public sphere’ (De Balie) • 19/05: ‘Honing met Kerosinesmaak?’ De Haarlemmermeer vergeleken met andere Europese vliegvelden (Podium voor architectuur Haarlemmermeer) • 20/05: Hans Tulleners over de houten huizen van Amsterdam (Volksuniversiteit Laren-Blaricum-Eemnes) • 01/06: Teun Koolhaas over ‘Design the future’ (Paradiso) • 16/06: ‘Geheime ruimten’. Over de infrastructuur en omliggende ontoegankelijke plekken (Podium voor architectuur Haarlemmermeer)

DISCUSSIES, SYMPOSIA EN MANIFESTATIES • t/m 14/09: ‘Land in Zicht’ (Kunst en Cultuur Noord-Holland) • 09/05: Studiedag ‘Metropolitan governance in Italy: current planning experiences and reflections from the Netherlands’ (Instituto Italiano per i Paesi Bassi) • 09/05: Discussiebijeenkomst ‘Herstructurering: een kwestie van kiezen’ (nirov/Felix Meritis) • 09/05-27/07: Boerderijenestafette (Stichting 2003 Jaar van de Boerderij) • 15/06: Uitzinnige Zondag en Sneak Preview (arcam) • 24/05-25/05: Kunst op Kamers in De Rijp • 02/06: abcafé ‘Spoorzone Oost’ (abc) • 04/06: Discussiebijeenkomst over grondbeleid (nirov/Planetarium Gaasperplas) OPEN DAG • 17/05-15/06: Paleis op de Dam geopend voor bezoek (Koninklijk Paleis) • 28/06: Boekenmarkt Architectura & Natura en arcam (arcam) RONDLEIDINGEN • t/m 29/09: Grachtentuinen en architectuurwandeling (Urban Home & Garden Tours) • 02/05-03/05: Begraafplaats Zorgvlied (Vereniging voor Heemkennis Ons Amsterdam) • 04/05: Joods Amsterdam: Vlooienburg, Uilenburg, Rapenburg, Plantage (Welgemoed op stap) • 09/05: Betondorp (Volksuniversiteit) • 11/05: ‘Hoe klassiek is Amsterdam?’ (Amsterdam City Walks) • 11/05: Waterleidingterrein (Volksuniversiteit) • 14/05: Westelijke Tuinsteden (nirov) • 15/05: Historische binnenstad van Alkmaar (Artifex) • 15/05: Oranjesluizen (Vereniging voor Heemkennis Ons Amsterdam) • 17/05: Prinsengracht (Volksuniversiteit) • 17/05: Tuschinski Theater (Vereniging voor Heemkennis Ons Amsterdam) • 17/05: Werk van architect Van Nieukerken in Amsterdam en Santpoort Zuid (Artifex) • 18/05: Jachtslot St. Hubertus (De Burcht/Vakbondsmuseum) • 18/05, 08/06, 09/06, 29/06: Java-en knsm-eiland en Borneo en Sporenburg (Welgemoed op stap) • 21/05, 25/06: Hoofdkantoor van de ing Bank (Archivisie) • 22/05, 26/06: Scheepvaarthuis (Archivisie)

• 24/05, 21/06: Olympisch Stadion (Artifex) • 24/05: ‘De universiteit en wetenschap in de Plantage’ (Amsterdam City Walks) • 24/05: Houten huizen van Amsterdam (Volksuniversiteit Laren-Blaricum-Eemnes) • 25/05: Mercator- tot Hoofddorpplein (De Burcht/Vakbondsmuseum) • 25/05: ‘Vroeger en nu, Amsterdam op oude foto’s’ (Amsterdam City Walks) • 01/06: Plantage, Kadijkseiland (Welgemoed op stap) • 01/06: Rondleidingen en boottocht langs de noordelijke IJ-oever (trip, Amsterdam-Noord) • 07/06: Klooster- en herbergleven in de Jordaan (Mieke Krijger) • 15/06: Borneo en Sporenburg (De Burcht/Vakbondsmuseum) • 18/05, 08/06, 09/06, 29/06: Java- en knsm-eiland en Borneo en Sporenburg (Welgemoed op stap) CURSUSSEN • 01/05: Kinderworkshop ‘Kinderen bouwen een doolhof’ (abc, Haarlem) • 07/05-15/06: ‘Historisch Amsterdam voor gevorderden’ (khc) • 28/06: Kinderworkshop ‘Bouwen zonder grenzen’ (abc, Haarlem) DIVERSEN • 05/05: promotie H. Grosveld over ‘leading cities’ (Aula uva) • 05/05-23/06: Voorstellingen bewegingstheater bewth (foam) • 06/05: Herhaling Aanbouw over IJburg (at5) • 13/05: Aanbouw over Westerpark (at5) • 18/05: ‘Trainspotting’ en ‘De Civitate Dei’ (Kunstkanaal) • 18/05: 75 jaar dro (at5) • 20/05, 03/06, 17/06: Herhaling Aanbouw (at5) • 23/05-25/05: Het ornament in de tuin (Hortus Botanicus) • 27/05, 10/06, 24/06: Aanbouw (at5) • 06/06: Kinderarchitectuurprijs (Schooltv Weekjournaal) • 13/06-06/07: Bewegingstheatervoorstelling oak van de Groep van Steen (IJburg) • 28/06: Architectuuronbijt ter gelegenheid van de Dag van de Architectuur (casla, Almere) • 28/06: Boekenmarkt arcam en Architectura & Natura (arcam) • 28/06-29/06: Dag van de Architectuur (www.dvda.nl)

Nieuwbouw arcam. Foto: arcam. Zie: tips en cursussen.

8