www.hetlock.nl
30-09-2015
Jeugd, Gezin en Zeden
Wie ben ik?
Presentatie LOCK
Landelijk Officier van Justitie HG en Zeden 30 september 2015
Vergroten van veiligheid en veerkracht Veiligheid voorop Voorkomen verdere beschadiging kwetsbare personen Strafrecht als optimum remedium
De visie van het OM op toegevoegde waarde van het strafrecht bij kindermishandeling Veiligheid voorop Voorkomen verdere beschadiging kwetsbare personen Strafrecht als optimum remedium
Niet meer, maar anders
Welke momenten zijn er?
Welke momenten zijn er?
Direct gevaar afwenden
Direct gevaar afwenden
Onderzoek doen naar wat er is gebeurd en waarom
Onderzoek doen naar wat er is gebeurd en waarom
Interventie bepalen
Interventie bepalen
Voortgang interventie monitoren en eventueel opnieuw
Voortgang interventie monitoren en eventueel opnieuw
Taak van alle betrokkenen!
Congres: Feitenonderzoek bij kindermishandeling
1
www.hetlock.nl
30-09-2015
Direct gevaar afwenden
Handelen bij kindermishandeling: • • • •
Niemand kan het alleen Overal puzzelstukjes Talloze interventies en combinaties Samenwerken is een must
• Direct gevaar inschatten is een vak • Tijdelijke maatregelen treffen, dan verder kijken • Er zijn veel tijdelijke mogelijkheden! - spoed-OTS (civiel recht/RvdK) - huisverbod (bestuursrecht/gemeente) - voorgeleiding (strafrecht) - voorlopige hechtenis schorsen onder voorwaarden (strafrecht) - tijdelijke gedragsaanwijzingen (strafrecht)
Onderzoek doen
Onderzoek doen
Hulpverleners (volgens een kinderarts in San Diego): • Zijn meer geneigd te geloven wat ouders zeggen • Zijn meer pleasing • Worden hulpverlenend opgeleid • Vinden het moeilijker om consequenties te verbinden aan wat ze zien • Vinden de relatie met betrokkenen cruciaal
Onderzoek naar wat er is gebeurd: • Scenario’s maken • Deductie: scenario’s uitsluiten • Scenario’s onderbouwen met feiten/verklaringen
Onderzoek doen
Onderzoek doen – ondervoeding
Onderzoek naar hoe de veiligheid duurzaam te vergroten: • recidive-taxatie • Persoonlijkheidsonderzoek • Omgevingsonderzoek • Risico-factoren bekijken
• • •
Moeder was al vaker geïnformeerd over voeden Kind was toch overleden ten gevolge van ondervoeding Uitgangspunt: als je ze voedt, groeien ze
•
Alternatieve scenario’s uitsluiten:
Onderzoek naar waarom het is gebeurd: • Omstandigheden en persoonlijkheden in kaart brengen
• Ik wist niet hoeveel voeding ik moest geven Contract opgesteld tussen arts en moeder over voedingen • Ik kon de voorschriften van de arts niet begrijpen Onderzoek naar welke krant ze las, welke diploma’s ze had
Congres: Feitenonderzoek bij kindermishandeling
2
www.hetlock.nl
30-09-2015
Onderzoek doen – ondervoeding
Onderzoek doen – ondervoeding
•
Belangrijk om mee te nemen bij PD-onderzoek (dus):
Alternatieve scenario’s uitsluiten: • Ik had geen geld om voeding te kopen Onderzoek nagels en haren: drugsverslaving (daar dus wel geld voor)
• “Onwetendheidverweer” Ik weet het allemaal ook niet goed hoor Onderzoek naar eerder opgevoede kinderen, onderzoeken of ze medische voorschriften tov zichzelf wel opvolgde, vastleggen dat het een tijd wel goed ging met dit kind
• • • •
•
Kranten, diploma’s Eerdere medische voorschriften Sporen van drugsgebruik, alcoholisme Hoeveel voeding is nog aanwezig en hoeveel is wanneer gekocht (bonnen). Wat over is, is dus niet aan het kind gegeven. Het verwaarloosde kind is ook het genegeerde kind: zijn er van het betreffende kind foto’s, boekjes etc in huis
Onderzoek doen – oververhitte peuter
Onderzoek doen – oververhitte peuter
• •
Dus nodig:
melding: kind warm in een caravan geworden Verhaal moeder: is ineens gebeurd, ik heb elke 30 minuten gecheckt
Onderzoek: • Hoe lang duurt het voordat lichaam dodelijke temperatuur bereikt (tenminste 1-2 uur) • Waar was moeder? (tentje buiten) • Met wie (met bekende drugsgebruiker) • Eerdere meldingen moeder: drugsgebruik, alcoholmisbruik
• •
Gezamenlijk onderzoek door artsen en politie (PD) Uitwisselen bekende eerdere info
Scenario moeder uitgesloten. Scenario hulpeloze toestand bewezen.
Onderzoek doen – kind aan de ketting
Onderzoek doen – kind aan de ketting
• • •
PD-onderzoek voor onderbouwing ernst van het feit
• •
Disclosure: ik word 6 uur per dag aan ketting gehouden Leraar: kind heeft veel fantasieverhalen Toch politie gebeld: meteen ter plaatse (voordat kind thuis kwam) Foto-album op tafel in beslag genomen: foto van kind aan ketting Ketting aangetroffen
• •
Was vanaf de plek van de ketting zicht op buiten Was er toegang tot eten/water?
Verweren in kaart brengen en weerleggen: • Ketting was voor de hond Bak met hondenvoer stonden buiten bereik van de ketting
Congres: Feitenonderzoek bij kindermishandeling
3
www.hetlock.nl
30-09-2015
Interventie kiezen
Interventie kiezen
Uitgangspunten:
Mogelijkheden van het strafrecht lange termijn:
Die interventie kiezen die de grootste kans van slagen heeft om duurzame veiligheid voor het betrokken kind te genereren.
• Informatie delen zodat interventie van een ander kan worden ondersteund • Voorwaardelijk sepot met bijzondere voorwaarden • Voorwaardelijke straf met bijzondere voorwaarden • Straf met voorwaardelijk deel • Ter beschikking stelling met voorwaarden • Ter beschikking stelling met dwang
Die interventie kiezen die zo weinig mogelijk extra schade toebrengt aan de betrokken kwetsbare personen.
Interventie kiezen
Voortgang monitoren en eventueel opnieuw
Wat voor voorwaarden? Vragen die je met elkaar moet beantwoorden: • • • • •
contact- of gebiedsverbod Verplichte hulpverlening via reclassering of RvdK Schadevergoeding Meldplicht Overige voorwaarden
Met wie doen we dat samen?
• Wie voert de interventie uit? • Wie houdt toezicht op die uitvoering? • Wie schakelt terug als de interventie niet werkt?
Samenwerking Veilig Thuis-politie-OM
Handreiking Veilig Thuis:
VenJ RvdK
3RO
Veilig Thuis
Gemeenten
SHN ZSM
VHH
Sociale teams
Politie
Puzzel compleet maken: - Veilig thuis vraagt in elke zaak of gezin bekend is bij politie
MDA
OM hulpverleners
VWS Rechtbanken
Congres: Feitenonderzoek bij kindermishandeling
4
www.hetlock.nl
30-09-2015
Samenwerking Veilig Thuis-politie-OM
Samenwerkingsovereenkomst: Op basis van een compleet beeld het juiste doen:
Handreiking Veilig Thuis:
- Veilig Thuis start met triage-instrument - Altijd overleg met politie/OM bij: - ernstige zaken (ernstige mishandeling, verwaarlozing, misbruik, huwelijksdwang, etc - acuut gevaar of structurele onveiligheid - als VT denkt dat strafrecht van toegevoegde waarde is
Samenwerken bij directe veiligheid/onderzoek: - Altijd overleg bij strafbare feiten - Altijd overleg bij inzet forensisch medisch onderzoek - Er wordt een samenwerkingsovereenkomst gemaakt
Samenwerkingsovereenkomst:
Politie doet zorgmelding aan Veilig Thuis: • • • •
bij (vermoedens van) kindermishandeling; als minderjarigen getuige zijn van huiselijk geweld; bij delict gedrag van jeugdige 12-minner; in overige gevallen waarin sprake is van zorg over een minderjarige; • op basis van een ‘Prokid’-indicatie; • in zorgelijke situaties waarbij sprake is van een nog ongeboren kind (en doet waar nodig zelf onderzoek)
Samenwerkingsovereenkomst: • • • • •
Politie en VT stemmen af als ze allebei onderzoek doen Er worden op ZSM geen besluiten genomen totdat alle informatie beschikbaar is Als de zaak start bij VT: VT overlegt met politie en politie zorgt voor info van VT op ZSM Als zaak start bij politie: Raad en Reclassering informeren bij VT Raad en Reclassering adviseren OM over acuut gevaar, structurele onveiligheid en complexiteit achterliggende problematiek
Samenwerking Veilig Thuis-politie-OM
Samenwerkingsovereenkomst: • • • •
Is de eerste (grote) stap in koppeling van actoren Moet nog overal worden uitgewerkt Uitwerking afhankelijk van de lokale situatie Gezamenlijk programma om de samenwerking te ondersteunen en te kijken wat de effecten zijn
Vragen?
Congres: Feitenonderzoek bij kindermishandeling
5
