Jan Peter Balkenende op bezoek bij Hennie van der Most 'Op de lastenverlichting mag u mij afrekenen' Nr. februari 09

Nr.

2

M a r k t l e i d e r

i n

o n d e r n e m e n d

T w e n t e .

februari

09 | Twentevisie | Jaargang 21 | Nummer 02 | Februari 2009 |

Jan Peter Balkenende op bezoek bij Hennie van der Most

'Op de lastenverlichting mag u mij afrekenen'

colofon

| inhoud

commentaar | jan medendorp

Wilco Jiskoot 6 Wilco Jiskoot en Henry Holterman aan het roer bij Reggeborgh 10 Jan Peter Balkenende imponeert ondernemers



12 Gerrit Grotenhuis zit op de Balkenende-norm



15 Column Werving en Selectie 16 Henk ten Cate en Mike Snoei aan het werk in Athene 19 Herman Hutten speelt Sinterklaas in Roemenië 20 Carrie ten Napel in gesprek met Margot Ribberink



22 Beeldverslag Memphis 26 Column Notarieel Advies 27 Column Financieel Accent 28 Nieuws en Feiten 32 Jan van Halst: een profiel 34 Column Juridisch Gezien 35 Column Personeelsmarketing 36 Onroerend Goed Transacties 39 Opmerkelijke personeelstransacties 41 Jacqueline van Vreden: ‘Een lopende hond vindt altied wat’. 43 Auto huren vaak goedkoper dan leasen 44 Katern New Business Twente over en voor nieuwe ondernemers 49 Peter Vogelzang enthousiast over Twente

6 Holterman en Jiskoot, toppers Een bijzonder dubbelinter view met twee topondernemers: Henr y Holterman, terug van weggeweest bij Reggeborgh, en Wilco Jiskoot, voormalig topman van ABN AMRO en tegenwoordig ook werkzaam als adviseur bij Reggeborgh. Beiden praten openhartig over deze bank, de huidige kapitaalcrisis en natuurlijk over het werk bij Reggeborgh.

56 Twence levert groene energie 58 Indes expandeert naar China

Balkenende, premier Met de ondernemersclub van Hennie van der Most houdt de politiek steeds meer rekening. Politici lopen de deur plat van de Koperen Hoogte, Van der Most belt geregeld met minister Van der Hoeven, VVD-voorzitter Opstelten schrijft het programma in samenspraak met de club. Op 20 januari kwam de premier zelf polshoogte nemen. Het ging natuurlijk over regels en de crisis.

32 Jan van Halst, analist

Willemsgang 5, Almelo [email protected] www.punctuality.nl T. 0546 - 639370

60 Thoraxcentrum als hart van Twente 63 Solar Team zoekt sponsors 64 Percussie in Eibergen 65  Scope 66 Twente Agenda

10

Dé specialist in Twente in werving, selectie & detacheren van topsecretaresses

56 Twence levert groene energie

Ook meer commerciële slagkracht? Kijk op www.visie.com

Personeel- en organisatieontwikkeling

Corinne bellen.

‘Onze’ regionale af valver werker Twence heef t met een derde ver br andingsoven de capaciteit sterk vergroot. Samen met de bio-energiecentrale is Twence meer en meer een leverancier van groene energie geworden: elektriciteit voor het net, stoom voor AkzoNobel en warmte naar Enschede. De warmtekrachtcentrale van Essent kan hierdoor buiten gebruik worden gesteld. Directeur 074 250 16 25 | pampeople.nl Rooijakkers wil zijn eigen energie nu steken in de ontwikkeling van een bio-energiepark voor spin-offs van de UT en Saxion en andere nieuwe Uw partner in opleidingen ‘groene’ energiebedrijven; een ontwikkeling die 027AdvTwentevisieNieuw.indd 1 29-01-2009 past in de Twentse Innovatieroute en aansluit bij het Kennispark.

Johan Derksen vindt dat hij zich louter met de commercie bij FC Twente moet bezighouden en niet hypocriet moet doen op de televisie. Jan van Halst haalt er zijn schouders over op, hij weet wel beter. Evenals trouwens vele mensen om hem heen in de voetbalwereld. Een portret van de commercieel manager van FC Twente.

www.maatwerktwente.nl

50 IKTelgids

NIEUW IN OOST-NEDERLAND! Colofon Twentevisie is een onafhankelijk economisch ma­ga­zine dat maandelijks (m.u.v. juli/augustus) verschijnt voor on­der­nemers in Twente. In dit blad zijn onder meer verhalen opgenomen van inter views die hebben plaatsgehad in het economische programma ‘Memphis’. De op­names vinden maandelijks op dinsdag plaats in de business-ruimte van de COMMERCIEEL

Grolsch Veste in Enschede. De data vindt u elders in dit magazine. Daarnaast fungeer t Twente­visie als of ficieel mededelingenorgaan voor deel­nemers van de Industriële Kring Twente

KLANTGERICHTHEID

Uitgever Twentevisie b.v., Getfer tsingel 41, Enschede, Postbus 268, 7500 AG Enschede, Telefoon 053-4842180, Fax 053-4842189, E-mail:[email protected], Website: www.twentevisie.nl

LEIDINGGEVEN

Directie Mario Hannink Bladmanager Anno Oude Engberink Redactie Jan Medendorp (hoofd­redacteur), Anno Oude Engberink (eindredactie), Eric Brinkhorst (fotografie) Redactie IKT Niko Wind,

Het (mijns inziens) beste boek van de afgelopen jaren zou voor iedere economiestudent verplichte kost moeten zijn: De Prooi van Jeroen Smit. Over de ondergang van ABN AMRO. Wouter Bos schrijft daarover in zijn weblog: ‘Het is werkelijk ten hemel schreiend wat een onvermogen en chaos je honderden pagina’s achter elkaar in dat boek tegenkomt’. Een van die gevallen topbankiers is Wilco Jiskoot over wie op pagina 84 te lezen is, dat hij ‘geen diplomaat is, onaangepast, ongeduldig, horkerig’. Verderop: ‘En echt representatief is hij ook niet, hij zit niet, hij hangt in een stoel. Bij voorkleur rokend’. Wellicht dat dat Dik Wessels aansprak voor wie het rookverbod wellicht nog een groter probleem is dan de kredietcrisis. Jiskoot kwam op het pad van Wessels door Jan Kalff, ooit topman en commissaris bij ABN AMRO en (als toezichthouder) VolkerWessels. Het was Kalff een doorn in het oog dat Wessels bij ING bankierde; Jiskoot werd er op uitgestuurd. Later kwamen Jiskoot en Wessels elkaar weer tegen bij World Online. Wessels is er de man niet naar om cadeautjes weg te geven. Wellicht ziet hij in Jiskoot een man die zijn schoonzoon Holterman tegengas kan geven. Holterman loopt zich (opnieuw) warm om Reggeborgh voor de komende generaties Wessels vorm te geven. Elke dinsdag zitten Wessels, Holterman, Jiskoot en Hazewinkel bij elkaar, te hangen, te roken zeer waarschijnlijk, de wereld te bespreken, kansen te analyseren. Eén directeur, twee commissarissen en e en ad v is eur ov er miljar dende als . Zoals over de verglazing van Nederland. Ik ken Jiskoot eigenlijk helemaal niet, afgezien van drie sms’jes, twee telefoongesprekken 11:06:39 (waarvan eentje toen hij in een supermarkt in Zwitserland stond) en twee ontmoetingen. Ik maak me geen illusies, Jiskoot werkte mee aan een interview bij RTV Oost en dit blad op verzoek van Wessels (en Holterman). Toen ik Rijkman Groenink voor dit blad interviewde enige tijd terug had ik meteen ruzie met zijn schare voorlichters. Zijn verhaal deugde ook niet, vond ik. Voor mijn eerste ontmoeting met Jiskoot had ik kriebels in mijn buik, zoals voor mijn interview met Johan Cruijff ooit. De (ooit) grootste dealmaker van Nederland, de man die Ahold in een weekend overeind hield, is een betrekkelijk kleine man, absoluut niet onaardig, kraaloogjes. En oh ja, hij hangt in zijn stoel.

COMMUNICATIE

Saskia Rikhof-Slot, Jaap Baar t (fotografie) Secretariaat IKT Hengelose­straat 585, Postbus 5501, 7500 GM Enschede, Tele­foon 053-48 49 980, Fax 053 - 48 49 985 E-mail: [email protected], Website: www.ikt.nl Adver tentie-exploitatie Twentevisie b.v., Angelica Speelman, Aleid Kluivers, Telefoon 053 - 484 21 80, Fax 053 - 484 21 89, E-mail: [email protected] Acquisitie IKTelgids Lidy Busscher Vormgeving Wegener Studio Speciale Uitgaven, Enschede Druk Roelofs, Enschede Cover foto Eric Brinkhorst Oplage De oplage bedraagt ongeveer 7.000 exemplaren en

Zie de bijsluiter in deze uitgave voor onze open trainingen en kijk op www.XL10.nl

wordt verspreid onder IKT-deel­nemers, bedrijven met meer dan 5 werknemers, en zoge­noemde ‘decision makers’. Ar ti­ke­len uit deze uitgave mogen niet zonder toestemming van de uitgever worden overgenomen. Aan de inhoud van dit blad kunnen geen rechten worden ontleend. © Twentevisie bv



Twentevisie 02/2009



Twentevisie 02/2009

JOBO5012 AD 50x40mm 1

06-01-2006 12:27:00

Topman Henry Holterman: ‘We gaan ons nu meer toeleggen op grote deals’

interview | reggeborgh

Wessels haalt ‘moneymaker’

Jiskoot binnen bij Reggeborgh van de aandelen gekocht. Tot op de dag van vandaag is er gedonder over deze beursgang, vooral omdat uit de prospectus niet bleek dat Brink al een deel van haar aandelen had verkocht. Inmiddels hebben Brink en Wessels ook ruzie, en ook ABN AMRO ligt onder vuur omdat de bank de koers zou hebben gemanipuleerd. De advocaat-generaal adviseert de Hoge Raad nu een heronderzoek naar de beursgang van World Online. Jiskoot heeft een iets andere mening: “Ik kan me nog heel goed herinneren dat er niet één instituut van enige omvang was dat geen grote orders had ingelegd; ik ben die avond voor de beursintroductie wel door tien instituten bedreigd dat als ze niet een order kregen, dat ze dan hun relatie met ABN AMRO zouden opzeggen. Iedereen heeft altijd de wijsheid achteraf. Je moet ook niet vergeten dat ook precies in die week de hele internetbubbel is gebarsten.”

Henry Holterman (links), terug van weggeweest bij Reggeborgh, gemoedelijk naast Wilco Jiskoot, de nieuwe man bij de investeringsmaatschappij die met zijn grote ervaring als dealmaker aan de slag kan.

KPN (door Jan Medendorp) Het overlijden van zijn broer Herman (een paar jaar geleden) heeft er flink ingehakt bij Dik Wessels. Hij nam daarna een paar belangrijke beslissingen (hijzelf heeft namelijk ook een vuistdik medisch dossier): langzaam maar zeker wilde hij zich terugtrekken uit VolkerWessels (geen lid meer van de Raad van Bestuur), hij wilde zich meer concentreren op zijn kasteel in Schotland, VolkerWessels werd voor een groot deel verkocht aan investeringsmaatschappij CVC waardoor de komende generaties Wessels geen financiële zorgen zullen hebben, en hij haalde zijn schoonzoon Henry Holterman terug. “Dik belde mij en zei ‘volgens mij wordt het weer gewoon tijd dat jij aan het werk gaat’. En dat heb ik gedaan.” Een generatiewisseling is aanstaande. Waar Dik het familiebedrijf VolkerWesels in de vaart der volkeren opstuwde tot een van de grootste bouwers van Nederland, daar maakte zijn schoonzoon Holterman een paar flinke klappers (zoals World Online) met het investeringsvehikel Reggeborgh. VolkerWessels ligt inmiddels weer op koers, er zijn nieuwe (top)mensen aangesteld, het beleid voor de komende jaren is uitgezet (het gros van de managers is ook aandeelhouder) en CVC deelt in de winst en in de zorgen.



‘De joint venture tussen Reggefiber en KPN kan in potentie een absolute wereldspeler worden’

Bij Reggeborgh is Hazewinkel commissaris, Holterman en Wessels zijn de bestuurders (zwager Marc is verantwoordelijk voor het vastgoed) en Wilco Jiskoot is aangetrokken als adviseur. Elke dinsdag vergadert dit vijftal over de kansen en mogelijkheden van investeringen van Reggeborgh. Holterman: “Dik is 62 jaar, is zich toch langzaam een beetje aan het terugtrekken, maar is nog wel heel sterk betrokken bij strategische en investeringsbeslissingen.” Is Jiskoot aangetrokken om Holterman een beetje tegengas te geven? “Grijze haren zijn in deze tijd belangrijk bij het nemen van beslissingen.”

ABN AMRO Wilco Jiskoot was de ‘moneymaker’, de dealmaker van ABN AMRO. Hij stamt uit een oud bankiersgeslacht. De opa van zijn vader was een van de grondleggers van zakenbank Pierson, Heldring & Pierson. Zijn vader Allard was een van de laatste partners van deze bank die daarna opging in ABN AMRO. “Mijn vader wilde in de tweede wereldoorlog boer worden. Wij hadden ook een boerderij en al zijn

broers zijn toen naar uit Nederland gevlucht. Toen is mijn vader tegen zijn zin in bij de bank terecht gekomen en uiteindelijk de baas geworden. Ik wilde graag scheikunde studeren, maar nadat mij was uitgelegd dat je met die studie voor de klas kunt gaan staan of in een laboratorium werken, ben ik uit armoede ook bij de bank gaan werken, maar het is dus niet zo dat het mij met de paplepel is ingegoten.” In de laatste decennia heeft Wilco Jiskoot 80 à 90% van alle beursintroducties in Nederland gedaan, bij vrijwel alle fusies en overnames was hij betrokken. Jiskoot was ook de man die er voor heeft gezorgd dat Ahold niet failliet is gegaan. De zakenbank van ABN AMRO verdiende het grote geld voor de bank. De toenmalige bestuursvoorzitter Jan Kalff was commissaris bij VolkerWessels, het was hem een doorn in het oog dat Wessels alle bankzaken via de ING deed. Jiskoot werd er toentertijd op uitgestuurd. “Toen ik wegging had ik 50% van de zaken van Wessels binnengehaald,” herinnert Jiskoot zich nog steeds tevreden.

World Online Voor zover bekend is Wessels (Reggeborgh) de enige die geld verdiend heeft aan de beursgang van World Online, het internetbedrijf van Nina Brink. Jaren daarvoor had Wessels (lees Holterman) voor niet al te veel geld een deel Twentevisie 02/2009

Het investeringsbeleid bij Reggeborgh is ook veranderd, vroeger zaten de eieren over veel mandjes verspreid. “We gaan ons nu meer toeleggen op grote deals. Ik doe liever één of twee grote deals per jaar dan tien of twaalf. En daar past natuurlijk het profiel in van een man als Jiskoot.” Een van de speerpunten van Reggeborgh is Reggefiber, het bedrijf dat heel Nederland in de komende jaren gaat voorzien van glasvezel. Samen met KPN. Holterman verhaalt dat ze een week of twee geleden met de Raad van Bestuur van KPN hebben gegeten. En dan komt er met het trio Holterman, Wessels, Jiskoot natuurlijk wel een prettige afvaardiging van Reggeborgh aanschuiven. “De joint venture tussen Reggefiber en KPN kan in potentie een absolute wereldspeler worden,” aldus Jiskoot. Holterman: “We gaan in de komende tien jaar zo’n zes miljoen huishoudens verglazen, dat vergt een investering van vijf, zes miljard, dat ga je niet even in je eentje op een achterkamer bedenken.”

De Prooi Over de ondergang van ABN AMRO is een fraai maar tegelijkertijd onthutsend boek verschenen, De Prooi van Jeroen Smit. Zelfs Jiskoot erkent dat: “Jeroen Smit heeft een goed stukje research gedaan, ik denk dat zeker 90% van wat er in het boek staat correct is.” Op pagina 84 wordt een weinig zachtzinnig beeld geschetst van Jiskoot: ‘In de Raad van Bestuur zijn er Twentevisie 02/2009

twijfels: Jiskoot is een fantastische dealmaker, maar absoluut geen bestuurder, geen manager; om die reden had Hazehof, lid van de Raad van Commissarissen, deze benoeming (van Jiskoot, JM) al eerder in de weg gestaan. Jiskoot is ook geen diplomaat, sommige bestuurders vinden hem onaangepast, te ongeduldig, op het horkerige af en echt representatief is Jiskoot ook niet, hij hangt in de stoel, bij voorkeur rokend’. Holterman droogjes: “Dat was ongeveer het profiel wat we zochten.” In de wetenschap dat Wessels ook rookt als een ketter en ook niet altijd even zorgvuldig zijn woorden kiest.” Je verwacht een bepaald niveau van denken, werken en handelen in een Raad van Bestuur. Ontluisterend is het beeld dat Smit beschrijft over ABN AMRO waar Groenink en Jiskoot allesbehalve collegiale bestuurders waren. Groenink heeft zelfs gepleit voor het ontslag van Jiskoot, staat in het boek. “Ik heb dat nooit geweten,” zegt Jiskoot. “Groenink heeft mij later een mailtje gestuurd waarin hij schreef dat het niet zo gegaan was. Maar dat zegt me nog steeds niet… Ik heb het nooit geweten, achteraf is dat ook best rustig.”

‘Banken zijn kuddedieren, doen elkaar allemaal na. Dus als er één terughoudend is, worden ze het allemaal. Het lijkt wel of er niet meer zinnig gedacht wordt’

De bonussen De huidige economische crisis wordt gezien als een vervolg op de kredietcrisis en die lijkt op zijn minst te zijn veroorzaakt door graaiende bankiers. Jiskoot is (in Nederland althans) een van de mensen die aan de basis van de uitkering van grote bonussen heeft gestaan. In De Prooi staat een mooie passage waarin een bankier ontevreden een cheque van twee miljoen terugschuift naar Jiskoot. “Dat is een van de weinige dingen in het boek die niet kloppen.” Jiskoot verdedigt zich verder met het argument dat de bonusregeling al uitgevonden was in de Verenigde Staten en Engeland. Achter het systeem van bonussen staat hij overigens nog steeds: “Werken met lage basissalarissen maar behoorlijke bonussen als het goed gaat, dan ben je heel flexibel in goede en in slechte tijden. Ik was ook verantwoordelijk voor het bedrijf in Nederland, de kosten waren voor 75% personeelskosten die al voor 95% vaststonden op 1 januari. Als je een slecht jaar draait, kun je niets meer doen. Bij de zakenbank die ik runde waren de personeelskosten inclusief de bonussen 50% , dus die kosten waren percentueel veel lager dan de kosten die we in Nederland hadden. Als de zaken heel goed gaan, verdienen mensen ook veel meer. Je mag van mening verschillen of dat een goed of een slecht principe is. Ik vind het wel een goed systeem. En je moet ook niet vergeten dat de gemiddelde handelaar bij de zakenbank niet langer kan werken dan tot 45, 50 jaar. Dan is het over en uit. Die mensen hebben een kortere levensfase waarin ze goed kunnen functioneren.”

De bankiers Groenink Groenink heeft al weer van zich laten horen; hij is beschikbaar om de nieuwe ABN AMRO te leiden. Jiskoort sneert: “Ik heb Groenink nooit kunnen betrappen op een grote mate van zorgvuldigheid in de dingen die hij zei.” Gerrit Zalm gaat die klus nu doen, hij heeft zijn ouwe maat Joop Wijn binnengehaald. Toch is het verrassend dat Jiskoot niet genoemd werd, juist omdat er achter de schermen hard gewerkt wordt aan het terugkopen van allerlei vroegere ABN AMROonderdelen. De beste dealmaker van Nederland is nog altijd Jiskoot. “Je moet dat doen met mensen die geen verleden hebben bij de bank. Of Zalm en Wijn nou de beste combinatie is… de tijd zal het leren.”

Wat de samenleving er aan heeft overgehouden, is de beleving dat banken en bankiers producten hebben bedacht om aan de man te brengen met als enige doel hun bonus veilig te stellen. Met als uiteindelijk resultaat de kredietcrisis omdat banken in financiële problemen kwamen als gevolg van al die onveilige hypotheken. “We hebben allemaal een korte horizon. Eind jaren zeventig, begin jaren tachtig stond de huizenmarkt in Nederland ook op instorten. In die tijd financierden banken tot wel 125% van de aankoopsom; precies hetzelfde gebeurde in de tweede helft van de jaren negentig. En vervolgens zijn al die pakketten doorverkocht. Diezelfde fout hebben we dus eerder ook al gemaakt. Daar hebben wij niets van geleerd >



interview | reggeborgh

te blijven. “Ik begrijp natuurlijk best dat de banken enigszins terughoudend zijn, maar mijn mening is wel dat die houding doorgeschoten is. Banken zijn extreme kuddedieren.” Behalve voor Wessels werkt Jiskoot ook voor de investeerder Marcel Boekhoorn. “Voor Boekhoorn ben ik bezig met een transactie… ik heb nog nooit zo’n recht-toe recht-aan transactie van mijn leven gezien, als je ziet hoe lang het duurt voor de banken een ei leggen, ja, dat verbaast mij zeer. Half Nederland ligt op zijn rug, dus de bank die het goed oppakt, heeft volgens mij een waanzinnige ‘opportunity’.” “Banken zijn kuddedieren, doen elkaar allemaal na. Dus als er één terughoudend is, worden ze het allemaal. Het lijkt wel of er niet meer zinnig gedacht wordt.”

“We hebben allemaal een korte horizon. Eind jaren zeventig, begin jaren tachtig stond de huizenmarkt in Nederland ook op instorten. In die tijd financierden banken tot wel 125% van de aankoopsom; precies hetzelfde gebeurde in de tweede helft van de jaren negentig. En vervolgens zijn al die pakketten doorverkocht. Diezelfde fout hebben we dus eerder ook al gemaakt. Daar hebben wij niets van geleerd en daar hebben ook alle regelgevers niets van geleerd.” Mooie televisie: al die grote mannen van Fortis (Voltron), ING (Tilmant), ABN AMRO (Groenink) moesten op het matje komen bij de nota bene socialistische minister van Financiën, Wouter Bos. Een martelgang moest dat zijn. Jiskoot vindt nog steeds niet dat hem veel te verwijten valt. De bank is niet gevallen omdat het slecht ging, maar de ambities waren wellicht te hoog gegrepen. “Toen wij spraken met Barclays en vervolgens met het consortium, maakte ABN AMRO een rendement op eigen vermogen van Twentevisie 02/2009

20%.” Snerend: “De Rabobank is de laatste vijf jaar nog nooit boven de 10% gekomen.” En die financiële injecties dan om al die banken overeind te houden? “In het deel dat de Nederlandse overheid heeft overgenomen, waren helemaal geen problemen, dat heeft heel evident in alle persberichten gestaan. Dat was gewoon structureel heel winstgevend de afgelopen jaren, dus dat is niet genationaliseerd wegens problemen. Het is genationaliseerd vanwege problemen bij Fortis.” Jiskoot herhaalt nog maar even dat de beste deal ooit voor de aandeelhouders (71 miljard) eruit is gesleept. “Ik kan me ook herinneren dat ik in vijf dagen tijd onze Amerikaanse bank voor 21 miljard cash aan Bank of America verkocht heb. Dat is dezelfde marktkapitalisatie van de Bank of America per vandaag.”

Boekhoorn De opstelling van de banken door geen of weinig krediet te geven, lijkt de huidige economische malaise verder te versterken, terwijl die banken ‘ons’ belastinggeld nodig hadden om overeind

Wessels en Boekhoorn hebben Jiskoot met graagte binnengehaald. Het spreekt Jiskoot zeer aan dat de beslissers van een deal om de tafel zitten. Geen ellenlange vergadercircuits waarin iedereen zijn zegje moet doen. “De besluitvorming is heel makkelijk. Dat is overigens precies de reden waarom een heleboel transacties niet doorgaan. De besluitvorming is te langzaam, omdat er ongelooflijk veel mensen bij betrokken zijn.” Over Boekhoorn en Wessels: “Het zijn natuurlijk verschillende mensen, maar ze worden gedreven door dezelfde soort elementen: ze willen heel graag succesvol zijn, ze zijn bereid daar ongelooflijk veel tijd, energie in te stoppen en zijn bereid risico’s te lopen die anderen misschien niet bereid zijn te lopen.”

Nuon Achteraf gezien kijk je een koe in de kont, maar het was logisch geweest als ING en ABN AMRO samen waren gegaan, zoals ook Nuon en Essent hadden moeten fuseren. Ook bij dat proces was Jiskoot betrokken. Waarom gaat het fout? “Ik heb ook nooit begrepen waarom de fusie tussen Essent en Nuon niet heeft plaats gevonden, het was onzin, die transactie had wel plaats moeten vinden, maar helaas gaan er in de wereld een heleboel transacties mis vanwege zaken die onder de oppervlakte spelen. Bij ING en ABN AMRO speelde er ook mee dat een fusie tienduizend arbeidsplaatsen had gekost, dat was allemaal niet één, twee, drie zo geregeld. Maar per saldo zaten er zoveel voordelen aan dat het had moeten doorgaan. Maar dat is geschiedenis.” ■



Premier Balkenende

‘U mag van de (door Jan Medendorp) De ster van Hennie van der Most (58) is rijzende. De vroegere oudijzerboer wordt tegenwoordig omarmd door het establishment. VNO-NCW heeft hem in zijn gelederen opgenomen en de Haagse politiek loopt met hem weg. Van der Most maakt zich hard voor directeur-grootaandeelhouders, “echte ondernemers,” in zijn jargon. En van ondernemers wordt inmiddels alle heil verwacht, dus komen Tweede Kamerleden, ministers en op 20 januari zelfs de ministerpresident graag naar zijn Zwolse toren (cynici noemen dat inmiddels het zelf opgerichte standbeeld van Van der Most). Inmiddels telt het conglomeraat Van der Most achttien bedrijven die overigens ook niet allemaal vlekkeloos door de economische winter heen komen. De ‘moneymaker’ is Preston Palace in Almelo. De beurscomplexen in Hardenberg en Gorinchem heeft hij op precies het goede moment verkocht (aan ABN AMRO Participaties) voor naar schatting tachtig tot negentig miljoen euro. Met dat geld heeft hij een aantal schuldeisers tevreden gesteld. De investeringen (minstens dertig miljoen) in de Koperen Hoogte in Zwolle zal hij met het tiental hotelkamers en het draaiende restaurant bovenin nooit meer terugverdienen. “Ik gebruik het ook als hoofdkantoor,” zegt hij daarover schouderophalend. En hij heeft het als ontmoetingspunt ingericht voor andere ondernemers voor zijn DGA-club. De een na de andere topondernemer (van Jaap Blokker tot Jan Zeeman, van Cor van Zadelhoff tot prins Berhard jr.) heeft daar in de afgelopen jaren een spreekbeurt gehouden.

Politici De groep rond Van der Most (inmiddels heeft zijn club ook een ‘steunpunt’ in Gorinchem) is al uitgegroeid tot een paar honderd invloedrijke ondernemers met bedrijven die (in totaal) miljarden omzetten en honderdduizenden mensen aan het werk hebben. Deze club heeft zich georganiseerd afgezet tegen VNO-NCW, een club die gerund zou worden door managers en de grote concerns als Akzo, Shell en Ahold. En het zijn die managers die ook grote invloed hebben in politiek Den Haag, zo is de gedachte waardoor de politici eigenlijk geen idee hebben van wat er echt in het land gebeurt. ‘Wij zijn geen graaiers,

10

Premier Balkenende op bezoek bij Hennie van der Most: de oud-ijzerboer is een machtige ondernemer geworden. (Foto: Gerlinde Schrijver.)

Twentevisie 02/2009

op bezoek bij Hennie van der Most

achtergrond | premier

mij afrekenen op verlaging administratieve lasten’ en alles wat Den Haag bekokstooft, moeten wij uit eigen zak betalen, die managers niet’, is zo ongeveer het gedachtegoed. Bernard Wientjes (die absoluut geen zin had in een nieuwe ondernemersvereniging) heeft de zaak ternauwernood kunnen redden door Van der Most in het hoofdbestuur op te nemen met als speciale taak de belangen van echte ondernemers te bewaken. Ook de politieke partijen is niet ontgaan dat Van der Most een machtig ondernemer is geworden. Waar de organisatie eerder bijkans moest smeken of een minister wilde langskomen, bieden ze zichzelf nu ongeveer aan. Dat merkt ook transporteur Henk Bolk in Almelo die erg nauwe contacten heeft met een aantal V VD-leiders (Opstelten, Rutte, Zalm).

VVD Bolk heeft Han ten Broeke geholpen om in de tweede kamer te komen en de V VD is zijn hulp dankbaar. Dat gaat inmiddels zover dat de nieuwe voorzitter Opstelten heeft toegezegd het nieuwe partijprogramma van de VVD (voor wat betreft de ondernemersparagrafen) in nauw overleg met de DGA-club van Van der Most op te stellen. Waarmee de VVD zich bij de komende verkiezingen zal afficheren als de echte ondernemerspartij van Nederland. Het CDA ziet het gevaar en dus laat minister Van der Hoeven (Economische Zaken) zich nadrukkelijker zien en horen. Onlangs in Dalfsen positioneerde zij zich als de minister van en voor ondernemers. En als Van der Most belt, krijgt hij haar ook direct aan de lijn. De laatste keer was dat om zijn nieuwe plan aan haar voor te leggen dat natuurlijk enthousiast werd ontvangen. Het nieuwste idee van Van der Most komt er ongeveer op neer dat iedereen met een oud huis dat afbreekt en opnieuw laat bouwen naar de eisen van deze tijd, met de nodige subsidiestromen in de vorm van niet af te dragen BTW en dergelijke. “Er zijn zeker vijftig, zestig bedrijven bij het bouwen van een huis betrokken, van de metselaar tot de man die vloerbedekking komt leggen.” Eerder presenteerde Van der Most het plan om de werkloosheid op te lossen als alle bedrijven een paar werklozen zouden aannemen. Het is niet mislukt, maar het loopt minder soepel dan hij vooraf had gedacht. Saillant detail is wel dat Van der Most inmiddels veel meer respect heeft voor organisaties als CWI en UWV. Twentevisie 02/2009

Balkenende Zijn afkeer van bureaucratie en ambtenaren is ongeveer spreekwoordelijk. En dus gooide Van der Most dat Jan Peter Balkenende ook voor de voeten toen hij een verlate Nieuwjaarspeech kwam uitspreken in de Zwolse toren die voor deze bijeenkomst nog nooit zo vol is geweest. Er was zelfs een speciale tent neergezet waar anders de Heerenkamer (voor tweehonderd mensen) voldoende was. “U zegt wel dat er onder uw bewind geen ambtenaren gaan bijgekomen, maar er komen wel dagelijks tien adviesbureaus bij en die zijn vijf keer zo duur per uur als een ambtenaar,” wierp hij Balkenende voor de voeten. Balkenende ( 52) kreeg vooral veel vragen en opmerkingen over de bureaucratie, over de regelgeving en over de kredietcrisis, maar hij heeft weinig gezegd die avond. Het werd een show van inpalmen, van gezelligheid. En het slaagde want na afloop mopperde niemand dat Balkenende geen toezeggingen had gedaan aan de ondernemers. De kracht van Balkenende is zijn kennis, zijn ontwapende manier van praten. Een jaar geleden was hij in Heino op een besloten bijeenkomst waar hij Bernard Wientjes de oren waste zonder dat Wientjes het gevoel had belachelijk gemaakt te worden.

‘U zegt wel dat er onder uw bewind geen ambtenaren gaan bijgekomen, maar er komen wel dagelijks tien adviesbureaus bij en die zijn vijf keer zo duur per uur als een ambtenaar’

vliegveld Valkenburg). Binnenkort zal Mercedes een advertentie plaatsen met als plagerijtje dat Van der Most voor Toyota reclame maakt, maar dat hij wel in een Mercedes rijdt. Dit gebeurt overigens in goed overleg met Toyota. Balkenende is gek op auto’s en snelheid. Na de grappen en grollen haalt hij zijn speech tevoorschijn en verhaalt over de goede dingen die dit kabinet gedaan heeft, zeker in het geval van de ingrepen in de bankensector. De geselecteerde ondernemers kwamen tijdens het vragenrondje niet verder dan wat ingestudeerde algemeenheden waarna Balkenende het aandurfde de zaal in te gaan waar hij een tiental mensen de gelegenheid gaf tot het stellen van vragen. Maar dat waren bijna altijd verhalen over het onrecht dat de overheid hun was aangedaan. Geen gevaar dus voor Balkenende die herhaaldelijk aangaf “alles aan te horen en mee te nemen.” Alleen op het punt van de administratieve lasten deed hij een toezegging: “Ik pak die handschoen op. Tijdens mijn kabinetsperiode moet dat met een kwart zijn afgenomen, daar mag u mij op afrekenen.” En toen nog even op de foto met een paar mensen in de zaal en een paar medewerkers van Van der Most. En een hapje eten in het onderste gedeelte van de toren - dat onlangs verbouwd is - waar hij nog persoonlijk met een paar ondernemers sprak en… hup op de achterbank van de gepantserde BMW, naar de volgende klus. In de wetenschap dat de VVD nog zeker niet alle ondernemerszieltjes heeft gewonnen.  ■

Toyota Zijn kracht wordt in de voorbereiding volledig uitgenut door zijn medewerkers: geen gespreksleider, Balkenende wil zelf de microfoon hanteren, geen zaaldiscussie, hij wil met een paar van te voren geselecteerde ondernemers discussiëren. Hij begint met een paar grappen, over zijn eigen BMW, de Mercedes S-klasse van Van der Most die voor de deur staat waar Van der Most reclame maakt voor Toyota. Van der Most heeft voor een dag werk ongeveer 25-mille ontvangen en werd die dag behandeld als een filmster (op

11

Bankdirecteur en accountant over

En de winnaar is… Autonomie heeft voor- en nadelen. Maar wat ik eerder ook al zei, geldt hier ook: het toezicht moet echt professioneel zijn. Ik moet zeggen dat wij in Enschede een Raad van Commissarissen hebben die ik als zeer professioneel ervaar.”

Eén in Twente

Als Gerrit Grotenhuis het voor het zeggen zou hebben, zouden de Twentse Rabobanken fuseren.

(door Jan Medendorp) Gerrit Grotenhuis, bankier van de Rabobank in Enschede, werkt in zijn vrije tijd op het land of staat op de planken van de Bathmense revue. Zonder omwegen bevestigt hij dat de economische crisis voor een deel te wijten is aan graaiende bankiers. “En het toezicht heeft gefaald.” De consumenten zijn hard weggelopen bij Fortis, ABN AMRO, ING en renden bij wijze van spreken de winkels van de Rabo binnen. And the winner is … de Rabobank. “Dat voelt fantastisch.” Miljarden zijn er overgeboekt naar de Rabobanken, daarvan werd in Enschede zo’n tweehonderd miljoen ontvangen waarmee het balanstotaal op 2,3 miljard kwam. De commotie in de afgelopen maanden ging natuurlijk over het bijna omvallen van banken als Fortis, ABN, ING, maar vooral ook over de miljoenensalarissen en -bonussen van de bankiers. Wat verdient Grotenhuis? “Ik zit op de Balkenendenorm.” Waar de gifpijlen vooral op mannen als Groenink, Votron en Tilmant worden gericht, vindt Grotenhuis vooral het slechte toezicht kwalijk. “Ik vind dat daar heel veel mis is gegaan.” Nou is het zeker niet zo dat de rest van de banken niet deugt en alleen de Rabo (niet beursgenoteerd) de zaken wel goed voor elkaar heeft. In het verleden heeft de autonomie van de Rabobanken in onder meer Mariaparochie en Doetinchem ook tot onverkwikkelijke affaires geleid. “In elke organisatie werken toppers en mensen die het wat minder goed doen.

12

Als Grotenhuis het voor het zeggen zou hebben, zouden de Twentse Rabobanken fuseren. “Het waren er ooit dertien, nu nog vijf, dus het schiet mooi op. Maar ik denk niet dat ik één Twentse bank nog ga meemaken. We zijn nu wel bezig met het opzetten van een soort bovenlokaal samenwerkingsorgaan voor agrariërs. Je ziet de agrarische wereld opschalen; nou, je moet je kwaliteit daaraan aanpassen. Hoewel het met een vehikel gebeurt, waar ik toch niet zo gelukkig mee ben.” Grotenhuis is zelf een boerenzoon uit Oxe (Deventer) die al meer dan dertig jaar de Rabobank dient. Hij vindt zich zichzelf een ondernemersman. “Die ruimte heb ik binnen de bank altijd gekregen.” Naast bank voor de boeren en bank die de grootste is in hypotheken wilde Grotenhuis van zijn bank een bank voor ondernemers maken. De grote jongens voor het prestige en de winst, maar ook de

starters. Ooit zei hij in een interview: ‘Ik vind het mooi om die kleine, startende bedrijfjes, misschien met maar 10.000 euro krediet, om die te helpen’. Nu lijkt het moment om het bedrijfsleven te laten overstappen. “Twintig jaar terug hadden we in Enschede een balanstotaal van honderd miljoen, nu 2,3 miljard. In het bedrijfsleven hadden we toen een marktaandeel dat niets voorstelde, nu zitten we op 35 tot 40%. Het gaat goed zo.” ■

Oostelijke ondernemingen “Nedap is recentelijk door onze analisten op kopen gezet.” Over 2008 zijn de omzet en winst (ten opzichte van 2007) licht gedaald, het bedrijfsresultaat kwam bijna onveranderd uit op 19,5 miljoen euro. Nedap waagt zich niet aan een voorspelling voor 2009. Het dividend zal 1,85 bedragen (een pay-out van maar liefst 90%), waardoor het dividendredement op 11% komt. “Een sterk signaal naar de aandeelhouders,” vindt Steenkamp. Wavin heeft haar schuldpositie enigszins afgebouwd dankzij het realiseren van een stabiele kasstroom. “Gezien de ronduit slechte marktomstandigheden en de nog altijd zwakke balans handhaven wij ons verkoopadvies.”

hun rol in de kredietcrisis

achtergrond | beurs

de Rabobank Tip van de week De Twentse Rabobanken hebben voor dit jaar hebben een top 5 opgesteld (zie kader) van Ahold, DSM, KPN, Royal Dutch Shell A en Fidelity Financials Services Fund (waarvan de belangrijkste beleggingen zijn: Munich RE; HSBC Holdings: Wells Fargo; Berkshire Hathaway; JP Morgan Chase - belangen ca. 3% per aandeel). Naast deze algemene tips geven Wim Steenkamp en Martin Landkroon dit jaar wekelijks de beurstip van de week die bij RTV Oost (woensdagavond in het tv-programma In de Wandelgangen) en elke vrijdagmiddag bij Radio Oost (om half zes PuntKomma) worden besproken.  In de wandelgangen tips 2009 Index

31.12.2008

30.01.2009

Verschil

AEX

246,00

248,60

1,06%

AScX

316,00

321,90

1,87%

AMX

312,00

311,73

-0,09%

07.01

Imtech

12,46

12,11

-2,80%

14.01

Vopak

27,5

29,44

7,12

21.01

Reed Elsevier

8,86

8,68

-2,00%

28.01

Fugro

21,55

21,23

-1%

gemiddeld

0,21%

underperformance t.o.v. AEX

0,85%

Vopak is hierbij de witte raaf, het bedrijf profiteert strk van de behoefte aan tankopslag i.v.m. stagnerende olieafzet. Koerswinstverhouding is 9, dividentrendement ca 4%, onlangs adviesverhoging naar kopen. Koersdoel: 32 euro.

Top 5 2009

Het Rabo-beleggingsspel is een simpel maar leuk spel dat gespeeld wordt tijdens (en vooral in de weken voor) het maandelijkse radiocafé Memphis. Bezoekers kunnen een formulier invullen, anderen kunnen meespelen via internet (www.twentevisie.nl) en de vraag beantwoorden hoe hoog de AEX zal staan tijdens de eerstvolgende Memphis-bijeenkomst op 3 februari in Enschede. De winnaar van januari was de heer Paul in ’t Velt.

Twentevisie 02/2009

Ahold

8,79

9,41

7,05%

DSM

18,33

18,80

2,56%

KPN

10,38

10,45

0,07%

Royal Dutch Shell

18,75

19,40

3,47%

Fidelity Fin.serv.fund

12,21

11,80

-3,40%

gemiddeld

1,95%

performance AEX

1%

outperformance top 5

0,89%

De beursrally begin januari was van korte duur; na een dieptepunt van 227 punten heeft de AEX zich enigszins hersteld. De slotstand van 2 februari was identiek aan de slotkoers op 31 december 2008. “Per saldo is de Amsterdamse graadmeter dus nauwelijks van de plek gekomen,” aldus Wim Steenkamp, beleggingsadviseur van de Rabobank Centraal-Twente. Saillant detail: “In een stijgende beurs is de omzet lager zijn dan in een dalende beurs. Per saldo is dit een negatieve voorspeller.” ■ Twentevisie 02/2009

Als regiodirecteur (en partner) van één van de vijftien kantoren van PricewaterhouseCoopers in Zwolle (met 140 accountants, belastingadviseurs en specialisten op diverse gebieden) ziet Jan Boom (38) van dichtbij dat de kredietcrisis voor heel veel problemen zorgt bij het bedrijfsleven. “We hebben te maken met een heel raar fenomeen, namelijk dat banken elkaar niet vertrouwen.” Als gevolg daarvan en van het heel terughoudend zijn met het verstrekken of verlengen van kredieten, zijn de gevolgen groot, heeft Boom ervaren. “Eén van mijn cliënten heeft een rekening-courant krediet wat gebaseerd is op de actuele debiteurenstand. In oktober heeft hij net iets minder omzet gefactureerd, in november werd zijn kredietlimiet direct door de bankier teruggedraaid wat tot acute problemen leidde. Hij moest gaan uitleggen bij de bank hoe zijn orderportefeuille voor november en december er uitziet. Hij kon praten als Brugman, maar hij kreeg het niet voor elkaar. De banken lijken in een soort kramp terecht gekomen.” Sommige andere klanten van Boom staat het water tot aan de lippen en willen graag gebruik maken van het vangnet van de overheid. In dat geval hebben ze een verklaring nodig van Boom dat de omzet met dertig procent is gekelderd. “Kun je je voorstellen, maarliefst 30% minder omzet? Dan is het goed dat er een soort van vangnet is van de overheid. Aan de andere kant kun je nog wel even doorpraten over hoe groot die bemoeienis van de overheid dan moet zijn.” Niet alleen naar banken, maar ook naar accountants wordt kritisch gekeken. “Er wordt gezegd dat de internationale boekhoudregels, die overigens niet zijn bedacht door accountants, er voor hebben gezorgd dat de kredietcrisis in een stroomversnelling is gekomen; dat zou best kunnen. Veel belangrijker is het uitgangspunt om geen zaken op de balans te zetten die nu geen waarde meer hebben. Dan zet je mensen op het verkeerde been.” Boom adviseert de ondernemers om eens een gevoeligheidsanalyse van de winst- en verliesrekening op te stellen. “Ga dan eens uit van 30% minder omzet, hoe pakt dat dan uit? Kan dat opgevangen worden binnen de bestaande kredietruimte? Welke maatregelen zou je dan op korte termijn kunnen nemen?” De hamvraag is natuurlijk hoe het allemaal zo ver heeft kunnen komen en wat is hierbij de rol van de accountant geweest. “Wij zitten natuurlijk niet naast elke transactie. Als accountant heb je uiteraard je eigen verantwoordelijkheid rondom de controle van de jaarrekening.  Daarnaast bespreek je met de directie: wat heeft u gedaan om die interne processen te beheersen, en als daar leemtes inzitten dan is het onze taak om daar op te wijzen en onze taak om daarover te adviseren.” In 1997 schreef Jan Boom zijn afstudeerscriptie ‘Corporate Governance en de rol van de accountant’. Daarin schrijft Boom (meer dan tien jaar geleden) over de rol van commissarissen en directies bij bedrijven. “Hoe vaak bespreek je nou als commissaris de strategie van de organisatie, de risico’s die daar aan verbonden zijn, en de interne beheersingsmaatregelen op operationeel en financieel gebied , maar ook de naleving van wet en regelgeving, om tijdig te kunnen ingrijpen?”

13

Vrijblijvend persoonlijk advies? Kijk op www.twentevisie.nl

column | werving & selectie

Vraagt zwaar weer om ander leiderschap? Die vraag houdt ons bezig in een tijd waarin het economisch tij tegen zit en alle zeilen bijgezet moeten worden. Zonder nu teveel in deze maritieme terminologie te blijven hangen, is het wel duidelijk dat een heldere koers hard nodig is. En ja, de kapitein moet het roer nemen. Maar is dat nu wezenlijk anders dan in een beter economisch klimaat? Alvorens nader in te gaan op dit onderwerp zullen we ons eerst aan u voorstellen. Dit is immers de eerste column die wij voor Twentevisie schrijven. Wij zijn Sanne Lohman en Frank ten Doeschate, verbonden aan Ebbinge & Company in Amsterdam, maar ook aan Twente. Sanne Lohman vanwege haar verhuizing naar Hengelo, ruim een jaar geleden en Frank ten Doeschate, de naam verraadt het al, vanwege de oorsprong van de familie in Goor.

Even voorstellen Wij willen graag vanuit Ebbinge & Company de focus richten op Twente. Niet alleen vanwege de geschetste verbinding, maar vanuit de wetenschap dat Twente zich in hoog tempo verder ontwikkelt als regio waar ondernemerschap de ruimte krijgt en resulteert in expansie. Het spreekt voor zich dat daarvoor van tijd tot tijd behoefte bestaat aan nieuwe functionarissen op leidinggevend niveau. En dat is precies de doelgroep waarvoor Ebbinge & Company wordt ingeschakeld. Door een nationale zichtbaarheid en een regionale aanwezigheid kunnen we twee werelden verbinden: we kennen de top van werkend Nederland en verstaan de eisen die Twentse organisaties stellen. Dat vormt een prima basis om vraag en aanbod in de arbeidsmarkt duurzaam bij elkaar te brengen.

gende eigenschappen van een leider benadrukt. 1) Communiceren en inspireren. Een goede leider kan gezichtspunten buitengewoon inspirerend aan anderen uitleggen en weet zijn mensen mee te krijgen, maar ook uit te dagen. Dit lukt de leider nog beter als hij vroegtijdig en in open communicatie met de collega’s de dialoog aan gaat. Hij (of ‘zij’ natuurlijk, maar voor het leesgemak houden we in dit artikel de mannelijke leider aan) stelt oprecht belang in de mening en kritische houding van de anderen. Het is iemand waar je energie van krijgt als je hem spreekt of hoort spreken. 2) Groei. Een goede leider is in staat anderen te laten groeien. In kennis en kunde, maar vooral ook door passie over te brengen. Passie voor de organisatie, de producten en de markt. Op die manier creëert een leider een sfeer waarin mensen er sámen voor willen gaan, waarin mensen geloven in hun product en daar graag een paar stappen extra voor zetten. 3) Geloofwaardig door optreden en gedrag. Een goede leider houdt koers en licht helder en onomwonden toe als daar toch van wordt afgeweken. Hij geeft in zijn gedrag het goede voorbeeld en hij is zich er van dag tot dag van bewust dat er naar hem wordt gekeken. Ga d’r maar aanstaan! Dat is nogal een pakket eigenschappen. Maar goed dat we in organisaties niet al te veel leiders nodig hebben, maar slechts één of enkele. Het zware weer waarin

we nu (bijna allemaal) verkeren, vraagt om leiders met zoveel mogelijk van deze eigenschappen. Die ook nog eens in staat zijn alle registers net weer een stuk verder open te trekken.

Baken in de organisatie Leiderschap Plus dus. Want in economisch mindere tijden ligt de nadruk extra sterk op een leider die vertrouwen uitstraalt. Mensen hebben een baken in de organisatie nodig. Een sterke persoonlijkheid die voorkomt dat er paniekvoetbal wordt gespeeld. Die de koers helder maakt en houdt. Die snapt dat er juist in deze tijden extra naar hem gekeken wordt. Dus als hij extra inzet vraagt van de medewerkers, dan zorgt hij er voor dat de organisatie zijn extra inzet óók kan zien. En als er kostenbeperkende maatregelen moeten worden genomen, dan geeft hij hierin zelf ook het goede voorbeeld. Maar bovenal betekent leiderschap in zwaar weer: blijven communiceren, inspireren en investeren in mensen. En als de bonus een jaar substantieel lager wordt, zoekt een goede leider naar een substituut om te waarderen en te stimuleren. Hij zorgt dat de ‘funfactor’ niet verloren gaat, door naar bindende activiteiten met de mensen te zoeken. En als er iets te vieren valt, vergeet hij dat vooral ook niet te doen. Met het vasthouden van vertrouwen en visie en te zorgen voor een ‘winning mood’ is de kans dan ook het grootst dat een leider de organisatie door het slechte weer navigeert. Wij wensen u behouden vaart!

Eigenschappen van een leider Terug naar het leiderschap. De vraag was of in het huidige economische tij behoefte is aan een ander type leider. Een belangrijke kanttekening is dat daarbij onderscheid gemaakt moet worden tussen een manager en een leider. Management draait om ‘de dingen goed doen’, waar leiderschap gaat om ‘de goede dingen doen’. Een leider is degene die het systeem zo nodig verandert. Een gezaghebbende persoonlijkheid, die buiten de kaders en de gevestigde orde denkt en tot andere gezichtspunten komt. In een rondetafeldiscussie die wij onlangs met directeuren voerden, werden daar nog de volTwentevisie 02/2009

Sanne Lohman en Frank ten Doeschate De auteurs zijn beiden werkzaam bij Ebbinge & Company

15

Panathinaikos geleid door

De verering van Henk ten (door Jan Medendorp) Hij parkeert zijn SUV in de smalle straat (aan de voet van de Akropolis) op de stoep schuin voor het hotel, de conciërge beent naar buiten om de bestuurder eens even de huid vol te schelden. Tot hij de blonde voetbaltrainer Mike Snoei aan zijn gezicht of groenwitte trainingspak herkent. Natuurlijk kan de heer Snoei daar wel even parkeren, wat had hij willen drinken trouwens. Snoei grijnst. Dit is Griekenland, dit is Athene. Volkomen voetbalmaf. De conciërge laat overigens nog wel even weten een fan van Olympiakos te zijn… De voetballer Snoei was een talentvol joch dat het bij Feyenoord niet wist te maken. Later speelde hij nog (niet onverdienstelijk) voor de andere Rotterdamse clubs Excelsior en Sparta. Snoei was een gastje zoals Mario Been (overigens een boezemvriend van Snoei), die wellicht niet het maximale uit zijn carrière heeft gehaald. Een mogelijke oorzaak is het veel te vroege overlijden van pa Snoei die in woord en daad zoonlief met de beide beentjes op de grond hield. Als trainer wist Snoei bij Sparta en Go Ahead heel fatsoenlijke resultaten te boeken met een beperkte spelersgroep waaronder twee periodetitels in Deventer. Bij Go Ahead werd hem voortijdig de wacht aangezegd, nadat beide partijen al hadden aangegeven dat aan de driejarige samenwerking in de zomer van 2008 een einde zou komen. De technisch directeur (Marc Overmars) vond het niet nodig in een persoonlijk gesprek de oefenmeester een toelichting op zijn ontslag te geven. Het heeft Snoei lange tijd dwars gezeten. “Ik kijk niet meer met pijn terug op mijn periode bij Go Ahead.”

Istanbul Van Deventer naar Athene. Dankzij Henk ten Cate. Ze kennen elkaar van Sparta, van Go Ahead waar de roots van Ten Cate liggen en van Didam waar ze naast elkaar woonden. De koffers stonden gepakt voor Istanbul (Fenerbahce). “Op het laatste moment kwam Henk met dit avontuur.” Ten Cate: “Ik houd van de zuidelijke cultuur, van emotionele maar wel heel warme mensen. Panathinaikos is een heel grote club, veel groter dan menigeen denkt. Een club ook met veel

16

financiële mogelijkheden om hier wat moois neer te zetten.” Ten Cate, die als toptrainer heeft gewerkt bij Barcelona, Ajax en Chelsea, had aan Snoei al eerder aangegeven hem graag een keer te willen ‘meenemen’. Het is overigens de eerste keer dat Snoei als assistent werkt. Maar assistent van Ten Cate bij Panathinaikos zal iets meer indruk maken op zijn CV dan hoofdtrainer bij Go Ahead.

‘Ik houd van de zuidelijke cultuur, van emotionele maar wel heel warme mensen’ Bij Barcelona werd Ten Cate als de man achter de grote successen (zoals het winnen van de Champions Leaque) beschouwd; Rijkaard de manager, Ten Cate de veldtrainer. Overigens lijkt het vroegere succesvolle Spaanse duo niet meer helemaal ‘on speaking terms’. Niet verwonderlijk, want Ten Cate heeft van zijn hart nooit een moordkuil gemaakt. Aan zijn verdienste in Barcelona heeft de Amsterdammer Ten Cate zijn overstap naar Ajax te danken waar hij letterlijk op één doelpunt na kampioen werd. Toch heeft hij daar nooit het gevoel gehad serieus te zijn genomen door het bestuur noch door de vermaledijde pers. Chelsea was een bevrijding, hij hoopte daar op eenzelfde manier te kunnen werken als bij Barcelona. Maar hij werd slechts een heel erg goed betaalde pionnensjouwer.

Groen Athene is in groen (Panathinaikos), geel (AEK Athene) en rood (Olympiakos Piraeus) verdeeld, telt twaalf dagelijkse voetbalkranten en slechts zuigelingen tot een jaar of twee hebben geen uitgesproken mening over alles en iedereen in het voetbal. Olympiakos is de afgelopen elf jaar aaneengesloten kampioen geweest. Aan Ten Cate en zijn assistenten Snoei en Gerard van de Lem de opdracht daar verandering in aan te brengen. Die kans lijkt dit seizoen buitengemeen klein, niet alleen als gevolg van het doelpuntloze gelijkspel tegen AEK dat we die zondag zien, de achterstand op Olympiakos is al opgelopen tot twaalf punten. Je wordt kampioen tegen de kleintjes en daar laat Panathinaikos (begin jaren zeventig nog tegenstander van Ajax in de finale van de Europacup I) te veel en te gemakkelijk

twee Deventer trainers

interview | voetbalbedrijf

Cate in Griekenland

punten liggen. Het is geen wonderteam, maar er wordt verzorgd gespeeld. De verdienste van Ten Cate, die bij alle clubs waar hij werkte (Heracles, Go Ahead, Sparta, Vitesse, KF Uerdingen, MTV Boedapest, NAC) het maximale uit de spelersgroep wist te halen. Panathinaikos heeft met de Braziliaan Gilberto Silva (oud-speler van Arsenal) een absolute vedette in huis, maar de zeventigduizend mensen in het fonkelnieuwe stadion van Panathinaikos (waar geen AEK-aanhangers worden toegelaten…) beginnen te gillen als tijdens Henk ten Cate op het grote bord wordt gepresenteerd. “Hij heeft hier nog net geen standbeeld,” grijnst Snoei. Ten Cate zelf wordt er niet blij van, zegt hij. “Ik heb me groen en geel geërgerd aan de verheerlijking van Mourinho bij Chelsea. Dat is iets voor spelers, niet voor trainers.”

Villareal In de competitie is dit seizoen niet zoveel meer te halen, des te meer in Europa. En dat gaat voorspoedig. Hoewel, drie wedstrijden in poule B met onder meer Inter en Bremen leverde Panathinaikos slechts een schamel puntje op. Weer drie wedstrijden later zijn de Grieken groepswinnaar; op 25 februari en 10 maart speelt het team van Ten Cate tegen het Spaanse Villareal om een plek in de kwartfinale. Het kan. Van de laatste zestien topclubs is Villareal de beste die Panathinaikos kon loten. Niet geheel onbelangrijk ter plaatse: Olympiakos haalde het bal der kampioenen niet eens. Het lijkt erop of de prestaties in Europa de Nederlandse equipe in Athene redden. “Ik heb nooit onder vuur gelegen, dat maken de kranten ervan,” moppert Ten Cate die eigenlijk al meer met volgend seizoen bezig is. “We missen inderdaad creativiteit in het elftal, voornamelijk linksbenige spelers. En scorend vermogen, als je toch ook nu weer ziet hoeveel kansen we tegen AEK kregen. Dat is eigenlijk ons probleem in de competitie; we worden gedwongen om altijd het spel te maken, in een kleine ruimte te voetballen. Ook AEK en eerder Olympiakos komen hier alleen maar om te verdedigen en om een punt te halen. Dan moet je elke keer een muur slechten. We geven niet zoveel weg, terwijl we altijd zestig meter moeten verdedigen.” Voor de broodnodige creativiteit zoekt Ten Cate vooral in Nederland, onder meer bij Ajax. Twentevisie 02/2009

Go Ahead Mike Snoei (midden) over Ten Cate (links): “Henk is niet de makkelijkste, hij is veeleisend, heeft veel meegemaakt en wil alleen maar winnen.” (Foto: Jan Medendorp.)

Trainingscomplex Buiten de stad ligt het trainingscomplex van Panathinaikos. Bewaakt als een fort. Met slagbomen. De Nederlandse trainers zijn ook hier populair. Ze zwaaien altijd even naar de bewakers, waar de spelers hen niet zien staan. Ook het personeel in het restaurant werd in het begin weinig eerbiedig benaderd. Dat is nu wel anders, geen speler staat op zonder zijn bordje weg te brengen.

‘Hij heeft hier nog net geen standbeeld’

De training begint om elf uur met uitlopen, de spelers worden een half uur voordien verwacht. Een dikke Porsche snelt over het terrein. Karagounis, een uur te laat. Alle spelers houden in de gaten wat er gebeurt. Ten Cate beseft razendsnel dat er aan zijn gezag wordt getornd. Twentevisie 02/2009

Hij laat de speler zich verkleden die dan haastig het veld op komt en stuurt hem dan weg. ‘En morgen hoef je ook niet te komen’, tiert Ten Cate tegen de gewezen vedette. De training wordt geleid door Snoei en Van der Lem. Vooral het rondo spelen is erg populair. We hebben uren gekeken, maar in die tijd heeft de ouwe rot Van der Lem (“ik weeg 130 kilo”) niet één keer in het midden hoeven staan. Snoei: “Ik krijg bij Henk heel veel vrijheid; hij stelt het erg op prijs als ik hem niet alleen adviseer, maar ook mijn mening geef over allerlei situaties. Van der Lem en ik hebben echt het gevoel dat we inbreng hebben. Henk is niet de makkelijkste, hij is veeleisend, heeft veel meegemaakt en wil alleen maar winnen. Dat wil iedereen, zeg je, maar hij gaat heel erg ver.” Snoei zet ons af bij het hotel. De conciërge vraagt waarom Karagounis is weggestuurd van de training, ‘als hij maar tien minuutjes te laat was’. “Zo gaat dat hier, iedere speler heeft lijntjes met journalisten.” ■

Het hart van Ten Cate ligt bij Go Ahead. Hij is ook aandeelhouder van de club. Na zijn buitenlandse avonturen zal hij in Deventer terugkomen. Maar wat treft hij aan? Een club die besloten heeft vooralsnog geen nieuw stadion te bouwen, niet te fuseren met AGOV V. “Nee, gelukkig niet. Ik ben juist heel blij dat er geen fusie komt met AGOVV, want dan was ik direct afgehaakt; ik heb niks met AGOVV, ik heb iets met Go Ahead en met Deventer.” Oud-spelers als Overmars (saillant detail, de man die Snoei wegstuurde) en Bosvelt bewaken de cultuur. “Ik denk dat er in Deventer nog wel eentje loopt van wie ik vind dat hij bij Go Ahead thuishoort: Harry Decheiver, een jonge, ambitieuze vent die graag trainer wil worden. Marco Heering is toch ook een jongen van Go Ahead, die zit bij AGOVV, bij de verkeerde club, die moet je heel snel naar Go Ahead halen. Na mijn carrière gaan we terug naar Nederland, omdat we nog een schoolgaande dochter hebben. Dit is geen sollicitatie, maar dan ben ik gaarne bereid om de kennis die ik de loop der jaren heb opgedaan ten dienste te stellen van mijn club en dat is Go Ahead Eagles.”

17

Metaalbedrijf uit Beerzerveld zoekt groei in Oost-Europa

interview | roemenië

Huttenklaas in Roemenië

Herman Hutten voor bij vestiging aan de weg tussen Agarbiciu en Medias, voorheen een oude staatsboerderij. (Foto: Ruud Dilling.)

(door Ruud Dilling) Op tafel lig een rode mijter. In een hoek van het kantoor staan twee zakken vol pakjes. In een andere ruimte worden drie pieten geschminkt. Herman Hutten prutst een witte pruik op z’n hoofd. De directeur van Beerzeveldse staalbedrijf Hutten Group is in Roemenië om cadeautjes uit te delen aan de kinderen van het kinderdagverblijf en de lagere school in Agarbiciu. “Toen ik een tijdje terug op bezoek in de school was, zag ik mezelf weer in de banken zitten, het was zo herkenbaar. Het is daar net als bij ons vijftig jaar geleden, heel Spartaans. Ik wilde wat voor die kinderen doen.” Roemenië is een economie in opkomst. Maar nog altijd zijn de verschillen tussen arm en rijk enorm. Het land is sinds een aantal jaren lid van de Europese Unie; Brussel heeft miljarden gereserveerd voor het voormalige Oostblokland. Maar het is nog altijd het land van de lage lonen, een gemiddelde arbeider verdient er negenhonderd lei, omgerekend zo’n tweehonderd euro per maand. Veel Nederlandse bedrijven (waaronder de Hutten Group) hebben een vestiging in Roemenië.

verhaal. Alle klassen hebben een stukje voorbereid. Hutten is ontroerd. Niet alleen de staalproducent, maar ook de kinderen van Agarbiciu hebben flink uitgepakt. Het is overigens opvallend hoe gedisciplineerd de kinderen zijn, geen geschreeuw of rondslingerend papier. Ouders en onderwijzers bieden als afsluiting een uitgebreide lunch aan met traditionele gerechten en zelf gemaakte wijn. De school is bekend met de vrijgevigheid van Hutten; bij een eerder bezoek heeft hij speeltoestellen aangeboden. Het dorpje Agarbiciu midden in Transilvanië heeft slechts een paar duizend inwoners. De omstandigheden zijn armoedig. De enige verharde weg loopt dwars door het dorp en is de hoofdweg tussen de steden Medias en Sibiu.

Eigenbelang “Natuurlijk, de cadeautjes zijn ook bedoeld om goodwill te kweken. We willen voet aan de grond krijgen bij de lokale bevolking. Ik moet hier straks mijn personeel werven. De plaatselijke autoriteiten heb ik nodig voor de vergunningen. Maar ik wil ze ook helpen, het mes snijdt aan twee kanten.” De Roemeense vestiging van Hutten is nu nog ondergebracht in een opgeknapte graanloods. “Ik heb net een vergunning binnen voor een nieuwe, grote productiehal. Daar gaan straks zo’n twintig mensen trapleuningen maken. Daarnaast moeten er nog twee hallen komen op het terrein van de voormalige staatsboerderij, een voor de productie van banden en een voor de verhuur.”De werkgelegenheid in Beerzeveld komt volgens Hutten, voorlopig althans, niet in gevaar.

“De Roemeense vestiging is een uitbreiding van de productiecapaciteit, bedoeld voor seriematige producten. Het is niet de bedoeling werk vanuit Nederland over te hevelen naar Roemenië. De concurrentie zal de komende jaren alleen maar toenemen. We moeten daarom komen met bedrijfsversterkende ideeën. Deze vestiging in Roemenië is zo’n idee, we kregen er zelfs subsidie voor vanuit Den Haag.”

Bijgeloof of toeval Binnen in de graanloods staat een stokoude zaagmachine. “Het is een oudje, maar hij doet het nog goed hoor,” lacht Hutten. “Het is de allereerste machine die ik als zelfstandig ondernemer heb gekocht, hij heeft jaren in Beerzeveld gestaan. Later is hij verhuisd naar de vestiging in Leipzig, en nu staat hij hier. Bijgeloof? Nee hoor. De machine werkt nog prima, we hadden er hier gewoon een nodig.”De nieuwe productiehal gaat open op 1 april. Eén april? Het was ook de startdatum van zijn allereerste vestiging in Beerzeveld en later van de vestiging in Leipzig. Hoe belandt een metaalboer uit Beerzerveld in hemelsnaam in ‘the middle of nowhere’ in Roemenië? “Ik ben fervent motorrijder. Per toeval kwamen we hier een paar jaar geleden terecht. Met de gids heb ik altijd contact gehouden. Toen de vestiging in Roemenie ging spelen, heb ik hem gebeld. Hij bracht me in contact met de Nederlandse ondernemer die hier al jaren zit.” Bij het vertrek zegt hij: “Niet gek hè, voor een jongen met alleen maar LTS.” N

Hutten als Sinterklaas Sinterklaas is een niet alledaagse verschijning in Roemenië. De inwoners (onbekend met de Nederlandse traditie) kijken dan ook de ogen uit als Hutten verkleed als Sinterklaas langsrijdt. De eerste stop is bij het kinderdagverblijf. Binnen zitten zo’n dertig kinderen geduldig te wachten. Voordat Hutten de cadeautjes en chocoladeletters uit kan delen, wordt hij eerst zelf getrakteerd: op zang, dans en gedichten. In de lagere school, een paar honderd meter verder, hetzelfde Twentevisie 02/2009

Kinderen zingen voor Hutten in het kinderdagverblijf. (Foto: Erna Ekkelkamp.)

19

‘Voor mijn allereerste TV-optreden werd mijn haar kort geknipt en zwart geverfd’

Voor Twentevisie portretteert Carrie ten Napel een aantal succesvolle ondernemende vrouwen uit het oosten des lands; een zoektocht naar de carrièrevrouw. In dit nummer Margot Ribberink. Ten Napel kreeg thuis de journalistiek met de paplepel ingegoten van vader Evert (Studio Sport). Ze werkte zelf als sportjournalist voor Tien (het televisiekanaal van John de Mol), inmiddels ter ziele en ze is dit televisieseizoen presentatrice van het praatprogramma En Dan Nog Even Dit. (dagelijks bij TV Oost).

interview | carrièrevrouw

‘Ik heb nooit echt

ambities gehad’ dig gaat wonen in een stad waar iedereen erg op zichzelf is, dan is die overgang erg moeilijk. Ik ben toen overgestapt naar Nijmegen en daar vond ik het gemoedelijke van thuis weer terug. Ik heb die studie afgemaakt, daarna nog een jaar in Enschede gestudeerd en toen wist ik nog steeds niet wat ik wilde doen. Ik heb nooit echt ambities gehad.”

Voor iemand met weinig ambities ben je goed terecht gekomen. “Het is meer allemaal op mijn pad gekomen. Ik kwam bij Meteoconsult toen het nog in de pioniersfase zat. Zij wilden mensen aannemen die niet alleen verstand hadden van het weer, maar ook breder zijn opgeleid. Tijdens mijn eerst vijf jaar heb ik naast het werk nog allemaal meteorologische colleges gelopen. Ik ben de enige ‘weervrouw’ die daar zonder een meteorologische studie is binnengekomen.”

Was het een meisjesdroom?

Margot Ribberink (links) is een nuchtere, bescheiden Twentse weervrouw: “Nou, ik vind dat ik het wel lekker doe.”

(door Carrie ten Napel) Op een dag zag de in Hengelo opgegroeide Margot Ribberink een advertentie in de krant staan: ‘weerman of vrouw gezocht bij Meteoconsult’. Ze had biologie gestudeerd maar geen meteorologische opleiding gevolgd. Ze besloot toch te reageren. Met succes, want inmiddels werkt ze al twintig jaar bij Meteoconsult en is ze een van de vaste ‘weer’-gezichten op de Nederlandse televisie.

het erom dat je stem goed is. Ik woon hier een half uur vandaan en in de auto doe ik dan alvast stemoefeningen. Want een slaapstem kan niet. Maar voor televisie moet je er ook nog eens uitgeslapen uitzien. Wij doen hier alles zelf. Er is hier geen cameraman, geen licht en geluid. Alles is door een studiotechnicus zo afgestemd dat je het ‘s ochtends alleen kunt opnemen. Ook de weerkaarten maken we zelf.”

mailde laatst met een jeugdvriendin uit Hengelo die op dit moment in Dubai woont. Ik zei: je kunt op het ogenblik schaatsen in Nederland. Wij hebben vroeger samen leren schaatsen in

‘Voor hetzelfde geld was ik huisarts of chirurg geworden’

Wat een werk… We hebben om negen uur ’s ochtends afgesproken in Wageningen waar Meteoconsult is gevestigd. Margot blijkt die ochtend al om vijf uur te zijn begonnen om de eerste weerberichten voor de ochtendjournaals op te nemen. “Wij nemen hier ontzettend veel weerberichten op. Behalve RTL, dat is in Hilversum. Maar wij maken voor bijna alle regionale omroepen de TV-weerberichten. En er zijn omroepen bij die in hun ontbijtnieuws al een weerbericht willen hebben. Voor zes uur moet dat door ons aangeleverd worden. Je kunt daar natuurlijk niet in je pyjama gaan staan, dus dan moet ik om vier uur op.”

Pff, dat lijkt me wel zwaar zeg. “Dat zijn ook zware diensten hoor. Dan gaat

20

“Dat is ook de uitdaging en de kick. Het is jouw product. Bij RTL heb je natuurlijk tien mensen om je heen staan. Licht, geluid, een visagist en een kapper, iedereen zit maar aan je te trekken. Je zult heus wel wat verschil zien, maar in principe kun je het ook alleen.”

Twente. En niet dat getut op kunstschaatsen; nee, de meiden uit Twente schaatsten op noren. Ik trok van de week na 23 jaar mijn noren weer aan. En ik schaatste er zo weer op weg. Dus ik heb haar gemaild dat ik het nog niet ben verleerd, leuk hè.”

Je bent geboren in Hengelo. Hoe herinner jij je jeugd in Twente?

Na het Twickelcollege ben je gaan studeren, wat wilde je toen worden?

“Ik heb daar tot mijn achttiende gewoond. Ik voel me nog altijd erg verbonden met de regio. Ik ben opgegroeid in de jaren zestig, zeventig. Een tijd zonder zorgen. Hoewel mijn vader is overleden toen ik veertien was. Dat is natuurlijk heel bepalend geweest; een traumatische herinnering. Maar daarvoor was het heel zorgeloos. En het schaatsen natuurlijk hè. Heel grappig, ik

“Ik had een hele brede belangstelling. Ik twijfelde tussen biologie, meteorologie en medicijnen; heel uiteenlopende studies. Ik koos voor biologie in Leiden omdat twee vriendinnen van mij dat ook deden. Het eerste jaar hebben we alleen maar feest gevierd. De stap van Hengelo naar Leiden was voor mij te groot. Niet dat ik mij het plattelandsmeisje voelde, maar als je zelfstanTwentevisie 02/2009

“Nee. Dat is raar hè. Maar dat komt ook omdat ik hier ben ingerold. Voor hetzelfde geld was ik huisarts of chirurg geworden. Maar toevallig door die advertentie ben ik meteoroloog geworden. Onze directeur vroeg bij mijn sollicitatiegesprek al of ik op TV zou willen? Daar had ik al helemaal niet over nagedacht. Maar ik dacht wil ik een kans maken, dan moet ik maar ja zeggen. Zonder te beseffen wat het allemaal zou inhouden.”

in vlechtjes, tuinbroek aan. Ik zag er meisjesachtig uit en kreeg de vraag of ik bereid was iets aan mijn uiterlijk te doen. Tja, dat moest dan maar. Toen kwamen er een kapper, een visagist en een stylist en die gaan allemaal aan je plukken. Voor die eerste uitzending hebben ze mijn haar heel kort geknipt en zwart geverfd. Het gaf een vreselijk onzeker en naar gevoel. Het heeft jarenlang geduurd voordat ik de moed had om te zeggen dat ik er niet zo uit wilde zien.”

‘Ik ga ieder jaar drie weken naar Amerika, tornado’s jagen’

Heb je wel eens gedacht, waarom doe ik dit? Ik kap er mee. “Nee, want ik vond het werk heel leuk. Dat kletsen over het weer dat ligt mij wel. Dit is gewoon mijn ding.”

Wat ben jij dan nu? Presentatrice, meteorologe of docent? “Ik probeer niet te erg een docent te zijn, daar heb ik een hekel aan. Maar ik vind het wel leuk mijn kennis te delen met mensen. Van de week hadden we een situatie met rijp op de bomen. Dan vind ik het leuk om uit te leggen waarom die bomen zo wit zijn. Mensen laten zien hoe mooi het weer is.”

Hoe werd je uiteindelijk voor televisie klaar gestoomd?

Je voorspelt ook niet alleen het weer, je vertelt veel meer toch?

“Je begint hier met schrijven. Als je niet kunt schrijven, dan kun je ook geen verhaal vertellen. Daarna komt het radio maken. En als er dan aanleiding voor is moet je een screentest doen om te kijken of je het ook kunt overbrengen op TV. Als ze het in je zien, ga je eerst een tijd meelopen met de bekende weermannen of -vrouwen. In mijn geval was dat John Bernhard. Dat was echt een genot. Die man was altijd zichzelf en nooit zenuwachtig. Dus van hem heb ik heel veel geleerd.”

“Ik hoef niet meer te vertellen dat het klimaat verandert. Dat kwartje is inmiddels wel gevallen. Maar wat voor effect het heeft, hoe snel het gaat en wat men er aan kan doen, dat is veel interessanter om te vertellen. Het weerbericht is sowieso veranderd met de intrede van het internet. Vroeger kon je nooit controleren of wij het juist hadden. Nu zijn onze middelen ook beschikbaar voor de mensen thuis. Mensen kunnen zelf weerman en -vrouw spelen. Dus laten wij nu foto’s van de mensen thuis zien. Dat is heel populair geworden. Je merkt heel sterk dan men graag iets wil leren over het weer.”

Kun je je eerste optreden nog herinneren? “Ja, dat was een afschuwelijk moment. Het was op de EO. Ik had daar eerst een screentest gedaan. Ze zagen mijn presentatie zitten, maar er moest eerst iets aan mijn uiterlijk gedaan worden. Ik was biologe, dus ik had lange haren Twentevisie 02/2009

Is het ook geen spelletje onderling, kijken wie de beste voorspellingen doet? “Misschien wel een beetje. Met zijn allen proberen we dat scenario voor morgen dat er nog niet

is door middel van modellen zo goed mogelijk in kaart te krijgen. Dat kan ook wel eens mis gaan. Afgelopen maandag zat ik ernaast; daar heb ik dan echt een kater van. Het is dan een uitdaging om het voor de volgende dag zo nauwkeurig mogelijk te verwachten, want voorspellen doe je met de glazen bol.”

Wat voor reacties krijg je op straat? “Mensen die mij van RTL kennen, spreken mij niet aan op straat. Dat staat kennelijk toch op afstand. Mensen die mij van de regionale omroep kennen, doen dat wel. Als ik door Nijmegen loop, waar ik nu woon, krijg ik hartverwarmende reacties. Dat is heel erg leuk.”

Krijg je ook wel eens de vraag wat het morgen wordt? “Ja, regelmatig. Maar ook als ik het verkeerd heb gedaan. Ik had afgelopen zondag dus de verkeerde verwachting gegeven voor maandag. Dan krijg je dat ook te horen hoor.”

Hoe combineer je deze baan met je gezin? “Ik heb gelukkig een echtgenoot die een eigen bedrijf heeft en dus als vliegende keep fungeert. Anders had het niet gekund. Ik vind mijn werk fantastisch leuk, maar mijn gezin komt op één. Totdat de kinderen naar school gingen had ik het moeilijk met mijn geweten. Ik vond mijn werk leuk, maar je mist thuis wel veel. Gelukkig was mijn man vaak thuis en we hadden een gastoudergezin. Ik kon de kinderen daar midden in de nacht brengen als ik ineens werd opgeroepen. En als ik in de file stond konden ze daar blijven eten. Dat is echt geweldig geweest.”

Vind jij jezelf een succesvolle vrouw? “Nou, ik vind dat ik het wel lekker doe. Maar ik ga niet op een voetstuk staan. Ik doe lekker mijn ding en daar voel ik me goed bij. En ik probeer een heel goed evenwicht te zoeken tussen mijn vak en mijn gezin. Toch denk ik de laatste jaren wel meer aan mezelf. Naast het werk dat ik hier doe, ga ik ieder jaar drie weken naar Amerika. Samen met een groep weer-geïnteresseerden gaan we daar tornado’s jagen. Ik laat dan dus voor mijn hobby drie weken lang mijn gezin achter. Dat is natuurlijk wel iets egoïstisch. Je moet voor tornado’s jagen sowieso een beetje gek zijn hoor. Maar ik kom met een bult energie weer thuis.”  ■

21

impressie | memphis

De hapjes en drankjes werden aangeboden door FC Twente Horeca en Twentevisie

Memphis in beeld

Topgasten Op 3 februari was de businesslounge van de Gouden Talenten in de Grolsch Veste weer het decor van het radiocafé Memphis. Het spits werd afgebeten door Rob de Koning, directeur van het Bedrijfs Technologisch Centrum (BTC) in Enschede. Vol enthousiasme maakte hij de zaal warm voor het congres Powered by Twente, dat - na de wat voorzichtig opgestarte eerste editie in 2007 - voor de tweede keer plaats vindt, te weten op 11 en 12 juni. De afgeladen zaal ging er toen eens extra goed voor zitten, want Jan Medendorp had de eer om twee topgasten te kunnen interviewen. Henry Holterman heeft een paar jaar op de achtergrond gefungeerd, maar is nu in vol ornaat terug bij Reggeborgh. Daar wordt hij terzijde gestaan door voormalig ABN AMRO-topman Wilco Jiskoot. Beiden praatten openhartig over allerhande zaken die er toe doen, zoals de situatie bij Reggeborgh, de kapitaalcrisis, het boek De Prooi waarin de ondergang van ABN AMRO wordt beschreven, en veel meer. Twee aimabele mensen, die de aandacht van de zaal van de eerste tot de laatste minuut vast wisten te houden. De volgende opname van Memphis is op dinsdag 3 maart. LET WEL: plaats van handeling is dan de business lounge in het Polman Stadion in Almelo. De gasten zijn dan onder anderen uitgever Dennis Slettenhaar (Typisch-bladen) en Klaas Reinders. Noteer t u de daarna volgende opnames ook alvast in uw agenda: 7 april, 12 mei, 2 juni, 1 september, 6 oktober, 3 november en 1 december.

Holterman en Jiskoot zaten samen aan tafel bij Memphis: een unieke aangelegenheid, die ervoor zorgde dat het publiek in groten getale was toegestroomd in de Grolsch Veste.

Als u maandelijks uitgenodigd wilt worden voor de opnames van Memphis, dan kunt u zich voor de e-mailservice opgeven via www.twentevisie. nl. U wordt dan ook op de hoogte gehouden van de gasten. U ontvangt dan bovendien de maandelijkse nieuwsbrief die een voorproefje geeft van wat de komende uitgave te bieden heeft.

Op 3 februari schoof als eerste aan tafel Rob de Koning, directeur van het BTC-gebouw in Enschede en voortrekker van het congres Powered by Twente. Na hem namen naast Jan Medendorp gebroederlijk plaats achter de microfoon Henry Holterman en Wilco Jiskoot, terug van weggeweest bij Reggeborgh c.q. aangetrokken als adviseur van deze investeringsmaatschappij.

Op de volgende pagina’s een vervolg van de fotoreportage van de Memphis-bijeenkomst van 3 februari.

Wij bouwen merken.

22

Dat is de hoofdzaak!

reclame en communicatie check: wigmanvandijk.nl

23

Vrijblijvend persoonlijk advies? Kijk op www.twentevisie.nl

column | notarieel advies

Europese BV maakt Flex-BV overbodig? Op dit moment liggen meerdere wetsontwerpen ter tafel met als doel ons vennootschapsrecht te moderniseren. De Wet personenvennootschappen en de regeling inzake de ‘flexibele BV’ komen er aan. De Europese Commissie heeft medio 2008 een nieuw voorstel gepresenteerd voor een - nog flexibeler - Europese vennootschap, de SPE. Enige verschillen worden in deze column besproken. Op dit moment bestaat onduidelijkheid over de invoeringstermijn van het nieuwe personenvennootschapsrecht. Aanvankelijk lag in de planning, dat deze nieuwe wetgeving per 1 januari 2009 zou worden ingevoerd. Deze inmiddels verstreken datum gold eerder ook als datum van invoering van de wetgeving inzake flexibilisering van het BV-recht. Onze nationale wetgever dreigt te worden ingehaald door de Europese Commissie die op 25 juni 2008 een voorstel heeft gepubliceerd, inzake de SPE. Dit voorstel betreft een verordening (Verordening) waarin het statuut is opgenomen van de Europese Besloten Vennootschap (Societas Privata Europaea, SPE). De SPE is een nieuwe Europese rechtsvorm die is toegesneden op de behoeften van het MKB. Onder het MKB worden begrepen ondernemingen met ten hoogste 250 werknemers en een omzet van maximaal 50 miljoen euro. Het voorstel zal in beginsel op 1 juli 2010 in werking treden.

Waarom een Europese BV? In de praktijk ondervinden MKB-ondernemers die hun activiteiten over de grenzen willen uitbreiden de nodige moeilijkheden. Zij kunnen weliswaar met gebruikmaking van hun nationale rechtsvorm vrijelijk activiteiten ondernemen in andere lidstaten, maar niet iedere nationale rechtsvorm geniet voldoende vertrouwen van het zakelijk publiek. Dit geldt vooral voor rechtsvormen uit Oost-Europese landen. Hier klinkt het bekende gezegde ‘onbekend maakt onbemind’! Vandaar dat thans vaak wordt gekozen voor het oprichten van dochter-BV’s in verschillende lidstaten. Dit heeft volgens de Europese Commissie het bezwaar, dat diverse kosten moeten worden gemaakt, zoals storting minimumkapitaal, inschrijvingskosten, notariskosten en andere kosten van juridisch advies. De creatie van een nieuwe Europese rechtsvorm die specifiek op het MKB is toegespitst, zou de beste optie zijn voor het verwijderen van obstakels

26

voor het verrichten van grensoverschrijdende activiteiten door bedrijven uit het MKB.

Kenmerken SPE De SPE heeft net zoals de huidige en de FlexBV rechtspersoonlijkheid, een in aandelen verdeeld kapitaal, een besloten karakter en is een vennootschap met beperkte aansprakelijkheid. Daarnaast lijkt de Verordening in tegenstelling tot de huidige BV stemrechtloze aandelen niet te belemmeren. Bij de Flex-BV is dit straks ook toegestaan. Aandelen in de SPE kunnen bij onderhandse akte worden uitgegeven en geleverd. Bij de huidige BV en de Flex-BV kan dit slechts bij notariële akte. Overigens is het niet noodzakelijk dat bij de oprichting van de SPE sprake is van een grensoverschrijdend element. Tot slot kan de SPE haar zetel naar een andere lidstaat verplaatsen zonder haar rechtspersoonlijkheid te verliezen of te moeten worden ontbonden.

Besturingsmodel De statuten van de SPE bepalen haar bestuursstructuur. Zij geven aan of het leidinggevend orgaan bestaat uit een of meer bestuurders, een raad van bestuur (dualistisch besturingsmodel) of een raad van uitvoerende en algemene bestuurders (monistisch besturingsmodel). In de praktijk is dit al mogelijk voor de huidige BV en de Flex-BV. De bestuurders kunnen bij de SPE slechts natuurlijke personen zijn.

Toepasselijk recht De SPE is slechts onderworpen aan het recht van de staat waar de SPE haar zetel heeft, indien de Verordening dit uitdrukkelijk bepaalt of wanneer de Verordening of de daarbij behorende bijlage de aangelegenheid niet (geheel) regelt. In alle andere gevallen is de SPE qua toepasselijk recht onderworpen aan de Verordening, ook als strijd is met dwingend vennootschapsrecht van het land waar de SPE haar zetel heeft.

Oprichtingsvereisten

Flex-BV overbodig?

Een SPE kan zelf standig worden opgericht, of ontstaan ten gevolge van omzetting, fusie of splitsing van (een) bestaande vennootschap(pen). Voor de zelfstandige oprichting is slechts inschrijving in het door het toepasselijke nationale recht aangewezen register noodzakelijk. Een notariële akte en een verklaring van geen bezwaar zijn in beginsel niet vereist. Voor de andere gemelde wijzen van oprichting wordt evenwel verwezen naar de vereisten van het nationale recht. De SPE zal net als de Flex-BV een minimumkapitaal hebben dat geheel geplaatst dient te zijn en dat tenminste één euro moet bedragen. Een waardering door een deskundige van een inbreng in natura is bij de SPE facultatief. Een beschrijving bij of na oprichting van de inbreng is niet verplicht, dit in tegenstelling tot de huidige BV en de Flex-BV.

Het voorstel legt de regeling van het toezicht op de oprichting van de SPE op het bordje van de nationale wetgevers. Hierdoor kan een lidstaat grote invloed uitoefenen op de aantrekkelijkheid van zijn ‘eigen’ SPE en deze daarmee tot een geduchte concurrent maken van niet alleen buitenlandse rechtsvormen, maar ook ten opzichte van de eigen BV. Ondernemers kunnen dan simpelweg kiezen, ook in puur nationale verhoudingen, tussen de SPE en de nationale BV en zij zullen daarbij de minst aantrekkelijke rechtsvorm links laten liggen. Als de oprichtingsformaliteiten en daarmee ook de oprichtingskosten voor de SPE aanzienlijk worden beperkt, heeft de toekomstige Flex-BV er een gevaarlijke concurrent bij en dreigt mogelijk overbodig te worden.

Bescherming crediteuren Bij de SPE hangt, evenals bij de Flex-BV, bescherming van de schuldeisers niet samen met bescherming van het kapitaal van de vennootschap. Dit uit zich door het schrappen van dwingendrechtelijke bepalingen inzake kapitaalbescherming die wel van toepassing zijn op de huidige BV. De crediteuren van de SPE en de Flex-BV zijn voor wat betreft eventuele claims dan ook meer aangewezen op de wijze van handelen van de bestuurders dan bij de huidige BV.

Mr. R.A.C. Marres De auteur is als notaris werkzaam bij Suwijn Notarissen in Hengelo Twentevisie 02/2009

Vrijblijvend persoonlijk advies? Kijk op www.twentevisie.nl

column | financieel accent

Excessieve beloningen; onzekerheid troef Op 9 december van het vorig jaar heeft de Eerste Kamer het wetsvoorstel Belastingheffing Excessieve Beloningen (BEB) aangenomen. Het wetsvoorstel is per 1 januari 2009 in werking getreden. Het kabinet heeft daarmee aangegeven “iets” te willen doen aan “het in de maatschappij gevoelde ongemak” over excessieve beloningsbestanddelen. Vooral met het oog op de huidige kredietcrisis is het wel begrijpelijk dat het kabinet wil aangeven dat het wat hen betreft ernst is met de bestrijding van excessen in beloningen. We kunnen echter constateren, dat het wetsvoorstel dat werd geïntroduceerd om duidelijkheid te scheppen, onduidelijkheid tot norm heeft verheven. En dat is iets waar niemand in deze onzekere tijden op zit te wachten. De Wet BEB is in grote lijnen in drie situaties van toepassing: 1. Excessieve vertrekvergoedingen. In deze situaties kan de werkgever een extra heffing verschuldigd zijn van 30%. 2. Excessief pensioengevend loon. In bepaalde gevallen is de werkgever een heffing verschuldigd van 15%. 3. Lucratieve belangen. Bepaalde inkomsten worden belast tegen het progressieve tarief van maximaal 52%. In deze column zullen wij ons beperken tot de laatste categorie, de lucratieve belangen.

Wanneer is sprake van een lucratief belang? Om te worden aangemerkt als een lucratief belang moet er in grote lijnen sprake zijn van bepaalde aandelen of andere vermogensbestanddelen die juridisch of feitelijk meer dan evenredig delen in het rendement op een totale investering, doordat het waardeverloop in enigszins belangrijke mate afhankelijk is van management- of aandeelhoudersdoeleinden, of wanneer de waarde in enigszins belangrijke mate vermeerdert bij verkoop of overname van een onderneming. Met de invoering van de nieuwe wet BEB wordt geprobeerd een einde te maken aan de verschillende manieren waarop belastingheffing over excessieve beloningen plaats zou kunnen vinden. Als er sprake is van een zogenaamd lucratief belang worden inkomsten uit bepaalde aandelen, vorderingen of rechten in box 1 belast tegen het maximale tarief Twentevisie 02/2009

van 52%. Voor alle duidelijkheid moet hierbij worden opgemerkt dat het gaat om heffing over gerealiseerde inkomsten. Voorafgaand aan deze heffing bij realisatie kan ook nog belastingheffing plaatsvinden bij de verkrijging van het belang, als de inspecteur kan aantonen dat de werkelijke waarde van het verkregen belang hoger ligt dan de aankoopprijs. Het verschil tussen deze waarden wordt dan bij de verkrijging als loon belast! Het tarief van (max.) 52% is van toepassing wanneer het lucratieve belang tot het privévermogen behoort. Het lucratieve belang kan ook via een eigen houdstervennootschap worden gehouden. In dat geval kan de heffing van 52% , onder bepaalde voorwaarden, worden teruggebracht naar het box 2 tarief van 25%. Op basis hiervan is de verwachting dat de zgn. lucratief-belanghouders hun aandeel in zullen willen brengen in een eigen houdstervennootschap om op die manier in ieder geval het 25% deelachtig te worden. De staatsecretaris heeft inmiddels meegedeeld dat wanneer een dergelijke inbreng plaats vindt vóór 1 april 2009, geen voordeel uit lucratief belang of aanmerkelijk belang hoeft te worden genomen. In dat geval is enige haast dus geboden!

Waar zit nu het probleem? Het probleem met deze wet zit daarin dat nergens duidelijk wordt gedefinieerd wat lucratieve belangen nu precies zijn. Wanneer is sprake van een normaal rendement en wanneer is sprake van een excessief rendement als gevolg waarvan de gerechtigde ineens getroffen wordt door de heffing op grond van de wet BEB. Deze onduidelijkheid is bewust gecreëerd omdat op vragen daarover werd geantwoord dat “een nadere precisering zou leiden tot ontwijkgedrag door belanghebbenden” en dat “geen antwoord kan worden gegeven omdat de praktijk veelkleurig is en de adviespraktijk inventief.” Kortom het wetsvoorstel dat werd ingevoerd omwille van de duidelijkheid heeft met datzelfde wetsvoorstel de onduidelijkheid tot norm verheven.

tijdrovend is, zeker wanneer de zaak (op basis van interne richtlijnen) moet worden voorgelegd aan de Kennisgroep. Daarnaast heeft de Staatssecretaris aangegeven dat duidelijkheid kan worden verkregen door interpretatie van de voorbeelden die tijdens de Kamerbehandeling aan de orde zijn geweest. De voorbeelden in de Kamerbehandeling lijken op voorhand echter meer vragen op te roepen dan te beantwoorden. Over voorbeelden van werknemers die aandelen konden krijgen of verwerven van het bedrijf waarin zij werkten, werd de ene keer aangegeven dat zij niet onder de nieuwe wet zouden vallen en de andere keer dat deze wel onder de werking van het lucratieve belang konden worden gebracht! Kortom ook hier onzekerheid troef. Heel even leek het er zelfs op dat ook reguliere bedrijfsopvolgingsstructuren in het MKB op basis van preferente aandelen door de nieuwe wet zouden worden getroffen. De staatsecretaris heeft daarover inmiddels echter geruststellende woorden gesproken. Deze structuren zullen in principe ongemoeid worden gelaten. Ondanks deze uitspraken lijkt het toch aan te raden om samen met uw adviseur nog eens goed naar de wet te kijken wanneer u te maken hebt met preferente aandelen. Ondanks alle kritiek is de wet BEB in flink tempo vrijwel ongeschonden door de Tweede en Eerste Kamer geloodst. Met zijn optreden in de kredietcrisis heeft de Minister van Financiën flink aan prestige gewonnen. Met deze maatschappelijk steun in de rug is (opnieuw) een wetsvoorstel aangenomen waarvan maar zeer de vraag is of de praktijk daarmee is gediend. In deze toch al onzekere tijden mag toch in ieder geval van de overheid worden verwacht dat (rechts)zekerheid wordt verschaft.

(TK:)Kan duidelijkheid worden verkregen? De vraag is nu of en zo ja hoe deze (gewenste) duidelijkheid wel kan worden verkregen. Op de eerste plaats kunnen concrete situaties worden voorgelegd aan de Inspecteur. De ervaring heeft (helaas) geleerd dat het vooroverleg met de Belastingdienst in veel gevallen zeer

mr. G.J. Kluvers De auteur is verbonden als belastingadviseur aan Ten Kate & Huizinga

27

nieuws en feiten

| actueel

actueel | nieuws en feiten

Ondernemersnieuws

SWB Groep in Hengelo en Visschedijk Facilitair in Oldenzaal gaan intensief samenwerken in de schoonmaakbranche. B draagt al zijn schoonmaakactiviteiten over aan Visschedijk. De betrokken medewerkers zijn in dienst van de SWB Groep en worden gedetacheerd. Daarnaast wordt de infrastructuur van Visschedijk benut om werk-leerplekken te realiseren voor nieuwe instromende cliënten.

De provincie Overijssel wil het geld dat vrijkomt met de verkoop van aandelen Essent aan het Duitse RWE investeren in het creëren van werkgelegenheid en het opknappen van onder meer stationsomgevingen, aldus gedeputeerde Theo Rietkerk. De provincie wil na de mogelijke overname van RWE haar aandelen verkopen; de opbrengst hiervan is 540 miljoen euro. De provincie wil de komende jaren extra investeren, deels in het herinrichten van de stationspleinen van Zwolle en Hengelo. Echter, volgens wethouder Gerard ter Ellen wordt de gemeente Hengelo geen cent wijzer van de voorgenomen verkoop van Essent. In de gemeentebegroting is namelijk een bedrag van 860.000 euro opgenomen aan dividend van Essent. Als het bedrijf wordt verkocht, droogt die bron van inkomsten op. De opbrengst van de verkoop van de aandelen is nodig om dat gat in de begroting af te dekken. Verder werd onlangs bekend dat Essent dit jaar nog zijn vestiging in Hengelo wil sluiten. De ongeveer 100 medewerkers van de frontoffice kunnen hun werk voortzetten in de vestiging Zwolle. Volgens Essent heeft de sluiting niets te maken met de geplande overname van het bedrijf door RWE.

Twentevisie-fotograaf Eric Brinkhorst en Kerstbomenproducent Frank Bos hebben in

Weyl Beefproducts, de grootste runderslachterij en verwerker van Nederland met 600

Op16 januari vond de officiële opening het XL Businesspark Twente plaats, waarbij de historische grootheden Columbus, Newton en Darwin de hoofdweg openden.

De toegang tot het XL Businesspark Twente in Almelo is een feit. Het bedrijventerrein is nu rechtstreeks te bereiken vanaf de A35 of de Henriëtte Roland Holstlaan. Ook de werkzaamheden aan het viaduct over de Pastoor Ossestraat zijn afgerond en de carpoolplaats aan het begin van het terrein is eveneens gereed. Op16 januari vond de officiële opening plaats, waarbij de historische grootheden Columbus, Newton en Darwin de hoofdweg openden en gaven de aanwezige ondernemers enkele tips voor ‘grootse plannen’ mee. Een rode Engelse dubbeldekkerbus, in de stijl van XL Businesspark Twente, reed hen daarna over het uitgestrekte bedrijventerrein voor een ‘grand tour’. XL Businesspark Twente ligt ingeklemd tussen de A35 en de A1 ter hoogte van Almelo. Het terrein van 180 hectare is vooral bestemd voor bedrijven in de logistiek, transport, distributie of industrie, die een locatie van meer dan twee hectare zoeken. Burgemeester Kerckhaert van Hengelo heeft op 2 februari in het bijzijn van notaris Ruud Marres van Suwijn Notarissen de Stichting WTC Twente opgericht. Het WTC Twente gaat als zelfstandige stichting verder met de ontwikkeling van de plannen, die moeten leiden tot de opening van het WTC-gebouw bij het Centraal Station Twente in 2012. In het Bestuur nemen zitting Hans Kroeze, directeur Asito en voorzitter van VNO-NCW Twente, Wilma van Ingen, (nu nog) directeur Kamer van Koophandel Oost Nederland en Wimjoost Licht, directeur van de Gemeente Hengelo. Met een vierde kandidaat (een ondernemer) worden nog besprekingen gevoerd.

28

januari deelgenomen aan de Arctic Challenge rally. Bij de rit van 7.000 km door Duitsland, Denemarken, Noorwegen, Zweden en Finland werd onder extreme omstandigheden  op tijd van coördinaat naar coördinaat gereden door 49 equipes. Team 31 van Brinkhorst en Bos heeft door middel van sponsoring 4.675 euro binnengehaald voor Stichting Kans voor een kind. Op de website www.brinkhorst.nl/arctic kunnen foto’s en een verslag  worden bekeken

Twente en Salland krijgen extra geld voor zo’n honderd projecten voor het landelijk gebied. Het gaat om 100 miljoen euro. Dat is de provincie onlangs overeengekomen met de betrokken gemeenten. Het geld is onder meer bedoeld voor de aanleg van 60 kilometer wandelpaden, 125 kilometer fietspaden en de bouw van woonzorgcentra. Vorig jaar kregen de regio’s al 150 miljoen om dat allemaal te realiseren. Technisch Bureau Hengelo is begonnen met de bouw van een nieuw bedrijfspand op een toplocatie in Hengelo aan de snelweg, waardoor de klanten beter en sneller kunnen worden bediend. Tevens zal het programma dat tot op heden werd gevoerd, uitgebreid worden met nieuwe producten waarvoor in het nieuwe pand speciaal ruimte is gereserveerd. Het nieuwe onderkomen zal in de loop van dit jaar gereed zijn. Rita Leferink is een kwart eeuw in dienst van reclamebureau SIR in Enschede.

werknemers en diverse verkooppunten in de wereld, en de gemeente Enschede hebben een overeenkomst gesloten over de concentratie van alle bedrijfsactiviteiten van Weyl aan de Ossenboer in het Enschedese havengebied. Volgens de overeenkomst koopt Weyl aan de Ossenboer een perceel bouwterrein van ruim 14.000 m² van de gemeente, die op haar beurt het huidige bedrijfspand en de grond van Weyl aan de Handelskade Noord overneemt. Door zich nu volledig op het recentelijk gerenoveerde bedrijventerrein aan de Ossenboer te vestigen, aansluitend aan de bestaande slachterij, krijgt Weyl de gewenste ruimte voor concentratie en uitbreiding van zijn bedrijfsactiviteiten. Rita Leferink, f inancieel manager/media ad v is eur, is 25 jaar in diens t bij SIR Communicatiemanagement uit Enschede, dat onder meer werkt voor de gemeente Enschede, SWB, UPC, Regio Twente, Saxion en FNV. Leferink is een medewerker van het eerste uur, waar zij begon op het secretariaat. Tegenwoordig zit zij in het managementteam en is verantwoordelijk voor het financiële reilen en zeilen van de onderneming.

Willem Hoevers (midden) neemt namens Stichting Kans voor een Kind een cheque ter waarde van 4.675 euro in ontvangst, het sponsorresultaat van Eric Brinkhorst (links) en Frank Bos die aan de Arctic Challenge hebben deelgenomen. (Foto: Karin van der Meul.)

Twentevisie 02/2009

Na een jaar van plannen en bouwen heeft de Tuinte groep uit Hengevelde zijn intrek genomen in een nieuwe vergrote montagehal en magazijn. Tevens is het bestaande pand grondig verbouwd. Door de gerealiseerde groei en verdere professionalisering van de organisatie, was het noodzakelijk om te investeren. De uitbreiding heeft positieve gevolgen voor de drie werkmaatschappijen die onder de groep vallen. Voor Tumakon engineering & machinebouw en TDO onderhoud & revisie is de montagehal verplaatst en aanmerkelijk vergroot. Bij Tuinte machinefabriek is het vloeroppervlak van de mechanische en de constructieafdeling vergroot. Twentevisie 02/2009

De snelwegen en autowegen die om Hengelo en Enschede liggen, gaan tussen de zomer van 2009 en eind 2010 op de schop. Over een lengte van 23 kilometer gaat het beton van de A1 eruit en wordt er ZOAB gelegd. Enkele weken geleden werd al bekend dat het knooppunt Buren, waar A1 en A35 samenkomen, en verschillende open afritten daar, worden voorzien van verlichting. Tijdens de werkzaamheden aan de A1 gaat Rijkswaterstaat automobilisten naar Duitsland omleiden via de A35 en de N35. Daarom wil Rijkswaterstaat eerst de aanpassingen aan de N35 voor elkaar hebben.

Office Works de activiteiten overnemen van KantoorMeubelVoordeel aan de Industriestraat te Haaksbergen. Beide Haaksbergse ondernemingen zien in de bundeling van krachten nieuwe mogelijkheden om de markt rondom kantoorinrichting nog beter en effectiever te bedienen. In de periode vanaf 13 december tot en met 18 januari 2009 heeft de Rechtbank de volgende faillissementen doorgegeven. Aan het onderstaande kunnen geen rechten worden ontleend.  Tussen het verschijnen van deze uitgave en de uitspraak van de rechtbank kunnen er wijzigingen ontstaan. Voor de actuele situatie kan men terecht bij het handelsregister, telefoon 0900-1234567 of via www.kvk.nl/faillissementen. Almelo: Keukenhof van Twente B.V.; De Bouwheer B.V. Enschede: Music Logistics B.V.; M.A.G. Productions B.V.; E.P.T. Recycling B.V.; HTC Industrial Suppliers B.V.; L. Beheer B.V.; J.T.H. Fashion B.V.; Transport Brokers B.V.; Camel Active Stores Holding B.V. Haaksbergen: Magic Sports International B.V.; LDM Holding B.V.; Hoffstedde Holding B.V. Hengelo Ov.: Feedtec International Holding B.V. Sint Jansklooster: Handelsonderneming Meijer B.V.; Meijer Holding B.V. Vroomshoop: Stijlgroep Twente B.V. 



■

Woonaccent Makelaars Hengelo en Gerritsjans & Kamp Makelaars Delden gaan verder onder één naam, Hofstede & Kamp Makelaars. Sinds vorige week staat die nieuwe naam op de gevel van de vestiging in Delden aan de Langestraat 15 en van die in Hengelo aan de Bornsestraat 28. De verhuizing van Parker Hannifin vanuit Oldenzaal naar nieuwbouw op bedrijventerrein Westermaat Campus in Hengelo is voorlopig opgeschort. Het Amerikaanse hoofdkantoor heeft zjin Nederlandse dochter verzocht de investering uit te stellen vanwege de economische omstandigheden. Projectontwikkelaar KBH Vastgoed zou het complex bouwen: kantoren met een omvang van 3.900 vierkante meter en een bedrijfshal van bijna 9.000 vierkante meter. Parker Hannifin is ‘s werelds grootste producent op het gebied van hydraulische en pneumatische componentensystemen. De start van een nieuwe specialist in internettoepassingen. Oxilion Het is de nieuwe naam voor JR Online in Enschede. Het bedrijf richt zich op het ontwikkelen van innovatieve, flexibel aanpasbare producten voor de consument en voor de zakelijke markt. Met ingang van 1 maart a.s. gaat Leferink

De naam van internetbedrijf JR Online is gewijzigd in Oxillion met bijbehorend nieuw logo.

Persberichten kunnen per e-mail worden toegestuurd aan [email protected]. Tekst als word-bestand, eventuele foto’s of ander illustratiemateriaal als jpeg, 300 dpi.

29

Commercieel manager

De

combineert kennis met naamsbekendheid

portret | sporter wordt manager

koning van de samenvatting Johan Derksen

gevolgen. Een 7,5 is zijn beloning. “Typisch Jan van Halst,” zegt Hoekstra. “Heel slim, altijd bezig mensen te bespelen. Enorm goed in het overtuigen van mensen. En in staat om de hoofdlijnen uit een onderwerp duidelijk en helder voor het voetlicht te brengen.”

Champions Leaque Het zijn eigenschappen die Jan van Halst (39) tijdens zijn actieve voetbalcarrière niet echt nodig had, maar die hem nu goed van pas komen. In de strijd om van FC Twente een stabiele Nederlandse topclub te maken is hij niet alleen de frontsoldaat richting (potentiële) sponsors, maar stuurt hij achter de schermen een team van vijftig commerciële medewerkers aan. Dat doet hij, zegt hoofd verkoop commerciële zaken Marco Behrens, op een inspirerende en enthousiaste wijze. “Hij weet anderen te motiveren.” Drie jaar geleden zegt Van Halst intern dat FC Twente Champions Leaque moet nastreven, niet alleen sportief maar ook organisatorisch. “Veel collega’s lachten hem uit,” herinnert Behrens zich. “Maar bij de laatste oudejaarsborrel was Jan niet te beroerd om die mensen even aan zijn woorden ter herinneren.” Van Halst wil de lat telkens hoger leggen. Hij noemt zichzelf “chronisch ontevreden” en weigert tijd te steken in iets dat voortkabbelt. Zijn enthousiasme en werklust vallen op. Voor acht uur is hij aanwezig op de club om vaak in de late avonduren thuis te komen, al dan niet na een tv-optreden of een presentatie in het land. Van Halst kent geen rust, zegt jeugdvriend Hoekstra. “Stil zitten en naar een film kijken, kan hij niet. Hij moet altijd bezig zijn.”

Passie Hij is oud-voetballer, voetbalanalist, maar bovenal manager commerciële zaken van FC Twente: “Ik wil wat teruggeven aan de club waar ik negen jaar voor gespeeld heb.”

(door Martin Steenbeeke) Hij is oud-voetballer, voetbalanalist, maar bovenal manager commerciële zaken van FC Twente. En op commercieel vlak heeft de club weinig te klagen. De Grolsch Veste is succesvol uitgebouwd en de populariteit en begroting zijn stijgende. Staat een bekend gezicht met vlotte babbel garant voor commercieel succes of heeft Jan van Halst meer in huis?

32

‘Stadvernieuwing in de oostelijke mijnstreek’. Jeugdvriend Ivar Hoekstra herinnert zich nog goed de titel van het werkstuk dat Jan van Halst inlevert bij de aardrijkskundeleraar op het Christelijk Lyceum in Zeist. Van Halst heeft het stuk gekopieerd van de broer van Hoekstra maar hij countert de wantrouwende blik van de leraar met een bevlogen relaas over de relatie tussen de sluiting van de mijnen en de sociaaleconomische

Jan van Halst groeit op in Zeist, in een gezin met twee zussen. Hij typeert zijn opvoeding als warm maar tegelijkertijd streng. Vader van Halst, gymnastiekleraar, huldigt het principe ‘wie niet werkt, zal niet eten’. Hij laat zijn tienerzoon gerust mee helpen bij de bouw van een garage. En als Jan zonodig bij FC Utrecht wil voetballen, dan moet hij zelf vervoer regelen. Het vormt zijn karakter. Bij zijn laatste club, Vitesse, levert hij zijn contract in omdat hij vindt dat hij door blessures onvoldoende terug kan geven. Een carrière die hij als kleine jongen had geambieerd, stopt abrupt. Al op de lagere school staat alles in het teken van de bal. “Gedreven en gepassioneerd. Altijd Twentevisie 02/2009

maar voetballen,” herinnert Jack Spijkerman zich. De cabaretier, ex-onderwijzer, komt verschillende keren in aanvaring met Van Halst. “Ik verbood hem te voetballen op het schoolplein. Daar was hij wel gevoelig voor.” Van Halst rondt het Atheneum af, met dank aan zijn verbale capaciteiten. Hij praat zo enthousiast over zijn boekenlijst dat geen enkele leraar denkt dat hij de boeken wel eens niet gelezen zou kunnen hebben. “Maar Jan was de koning van de samenvattingen,” zegt Hoekstra. Een 6 voor geschiedenis wordt na een goed gesprek met zijn leraar verhoogd naar een 7, genoeg om een andere onvoldoende te compenseren. “Die leraar kon moeilijk anders want ik was tuinman bij hem,” lacht Van Halst. Hoekstra herinnert zich hoe Van Halst op tienjarige leeftijd met veel bravoure op een pleintje mee ging voetballen met jongens van gemiddeld vier jaar ouder. “Binnen korte tijd bepaalde hij wat er moest gebeuren,” zegt Hoekstra. “Jan was een populair jongetje”, weet Spijkerman. “Maar als ik nu zie hoe hij een groep toespreekt, heb ik daar wel bewondering voor.”

Keihard Als hij eind 2003 bij FC Twente in dienst treedt als commercieel medewerker straalt de club weinig zelfbewustzijn uit. FC Twente heeft net een faillissement achter de rug maar de doorstart en het reddingsplan pakken succesvol uit. Inmiddels is de begroting (29,5 miljoen) ten opzichte van vijf jaar geleden bijna verdriedubbeld, vooral door de uitbreiding van het stadion en het opzetten van commerciële activiteiten. Van Halst strijkt niet met de eer en spreekt

‘Van Halst is een echte ondernemer. Die werken niet alleen op basis van feiten en cijfers maar ook op basis van gevoel’ over het resultaat van teamwerk. “Jan is een van de kaatsballen,” zegt ook FC Twente-voorzitter Joop Munsterman. Volgens Munsterman is Van Halst operationeel sterk en kan hij zich ergens goed op focussen. “Als hij zegt dat hij de merchandising gaat reorganiseren, doet hij dat voortvarend. Hij is echt een commercieel manager, bereidt zich gedegen voor en kent alle ins en outs van een klant.” Al vrij snel na zijn indiensttreding stroomt Van Halst door naar zijn huidige functie. “Met Jan zit er dynamiek Twentevisie 02/2009

Jan van Halst is behalve commercieel manager bij FC Twente voetbalanalist voor Eredivisie Live. Volgens directeur Tielbeke van Eredivisie NV is Van Halst een van de meest gewaardeerde analisten en vormt zijn functie bij FC Twente geen belemmering. Voetbaljournalist Johan Derksen vindt beide functies onverenigbaar. “Als analist moet je volledig onafhankelijk zijn, vrijuit praten en niet relaties van FC Twente uit de wind houden. Van Halst is erg autoriteitgevoelig en wil graag wat interessanter zijn dan hij is. Ik hoor van Joop Munsterman dat hij fantastisch functioneert als commercieel manager. Laat Jan reclameborden gaan verkopen in plaats van hypocriet te doen op televisie.” Van Halst zegt dat de kritiek van mensen zoals Derksen “lachend het ene oor in, en het andere oor uit gaat.”

en besluitvaardigheid in de afdeling,” aldus Munsterman. “Afspraak is bij hem afspraak. Als je je daar niet aan houdt, pakt hij je keihard aan,” zegt Behrens.” De vergelijking met de voetballer, ‘bijtertje Van Halst’, is snel gemaakt. Maar niet elke voetballer maakt succesvol de overstap naar een leidinggevende functie. Daarvoor zijn andere kwaliteiten nodig, zoals zijn analytische vermogen. “Dat laat me niet in de steek,” beaamt Van Halst. “Ik kan onnodige informatie snel laten vallen.” Alex Tielbeke, algemeen directeur van Eredivisie NV, vindt de snelheid waarmee Van Halst zich zaken eigen heeft gemaakt opvallend. Tielbeke maakt Van Halst mee tijdens vergaderingen waar de eredivisieclubs praten over commerciële onderwerpen als uitzendrechten. “Het leek in het begin alsof hij hier al jaren ervaring mee had. Heel knap, want profvoetballer zijn is toch heel wat anders dan werken als commercieel manager bij een voetbalclub.” Van Halst is “een echte ondernemer” concludeert Tielbeke. “Die werken niet alleen op basis van feiten en cijfers maar ook op basis van gevoel.”

Onbegrip De theoretische kennis waarmee hij zijn gevoel onderbouwt, vergaart Van Halst al tijdens zijn voetballoopbaan door het volgen van managementcursussen. De commerciële kant trekt en hij wil het wederzijdse onbegrip tussen commercie en sport wegnemen. Als sponsors klagen dat de spelers van FC Twente tijdens de nieuwjaarsreceptie alleen maar op de bank zitten, maakt Van Halst hun duidelijk dat het juist onverstandig is om twee dagen voor een wedstrijd lang op de benen te staan. Van Halst heeft volgens bestuurslid Aldo van der Laan de gave op elk niveau te kunnen communiceren. “Of het nu Vak P of een ondernemerscongres is.” Van der Laan noemt Van Halst “commercieel gewoon goed” maar erkent dat zijn bekende naam geen nadeel is. “Je komt als commercieel manager toch makkelijker binnen bij sponsors als je Jan van Halst heet dan Pietje Puk,” zegt Van der Laan. FC Twente maakt slim gebruik van zijn bekendheid. Als er in het stadion een bespre-

king met potentiële sponsors is, wordt Van Halst wel eens gevraagd even binnen te lopen. Een bekende kop kan ook een valkuil zijn, benadrukt voorzitter Joop Munsterman. “Als je het inhoudelijk niet waarmaakt, is dat dan heel vervelend” Het is de mix van beroemdheid, voetbalkennis en sociale intelligentie die maakt dat Jan van Halst het goed doet bij sponsors, zegt voorzitter Wim Goldschmidt van de TOS, de sponsorclub waar zo’n 850 bedrijven bij zijn aangesloten. “Natuurlijk heeft hij voordeel van zijn naam, maar Jan is ook een heel intelligente kerel. Hij kan makkelijk in structuren denken en contacten leggen. Hem betrap je niet op bobo-gedrag.” Collega Behrens vindt dat Van Halst de club “erg goed verkoopt” maar dat hij nee moet leren zeggen tegen verzoeken die minder prioriteit hebben, zoals een interview met een schoolkrant. Maar dat wil Van Halst niet. Op deze manier houdt hij contact met de achterban. “Als ik geen tijd meer vrij kan maken voor de schoolkrant of een ontevreden seizoenkaarthouder kom ik in een ivoren toren.” Blijft de vraag waar zijn ‘drive’ vandaan komt. Zelf zegt hij “die psychologische verdieping nog niet te hebben gemaakt.” Van Halst: “Mogelijk is het een overdreven loyaliteit. Ik wil wat teruggeven aan de club waar ik negen jaar voor gespeeld heb. Daarom zou ik dit nooit bij andere clubs kunnen doen.” ■

CV Naam: Jan van Halst Geboortedatum: 20 april 1969 Geboorteplaats: Utrecht Burgerlijke staat: gehuwd, twee kinderen Opleiding: Atheneum, Fysiotherapie (1 jaar), Managementcursussen (Saxion, KNVB) Clubs: FC Utrecht, Wageningen, FC Twente, Ajax, Fortuna Sittard, Vitesse Functie: Commercieel medewerker FC Twente (2003-2004), Manager Commerciële Zaken (2004-...)

33

Vrijblijvend persoonlijk advies? Kijk op www.twentevisie.nl

column | juridisch gezien

’t Wordt nog erger Zo kopte de Telegraaf op 27 januari jl. De economiepagina’s staan bol van door het bedrijfsleven aangekondigde reorganisaties. ING, Corus en Philips worden niet gespaard, maar het midden- en kleinbedrijf evenmin. De huidige reorganisaties zijn ingegeven door bedrijfseconomische motieven, namelijk de verminderde vraag naar diensten en producten. Hoewel het huidige economische klimaat uitzonderlijk is, veranderen bedrijven voortdurend. Stilstaan is achteruitgang. Als ondernemer bent u voortdurend bezig met innovatie, productvernieuwing, het aanboren van nieuwe markten, heroriëntatie op de core business, het wijzigen van de bedrijfsstructuur. Kortom, interne en externe factoren nopen u tot heroriëntatie op de bedrijfsactiviteiten ofwel reorganisatie. Reorganisatie gaat vaak gepaard met gedwongen ontslagen. Welke criteria gelden er eigenlijk als u werknemers moet laten afvloeien om de toekomstige werkgelegenheid van de overige werknemers te kunnen waarborgen? In dit artikel beschrijf ik - in hoofdlijnen - het ontslagproces via UWV Werkbedrijf bij ontslag van meerdere werknemers tegelijk wegens bedrijfseconomische omstandigheden.

Het toetsingskader Bij een ontslagaanvraag vanwege bedrijfseconomische redenen toetst UWVWerkbedrijf achtereenvolgens op drie punten: 1. Zijn de bedrijfseconomische omstandig- heden voor het structureel vervallen van één of meer arbeidsplaatsen aannemelijk gemaakt? 2. Zijn de ‘juiste’ werknemers voorgedragen voor ontslag? 3. Zijn er geen mogelijkheden tot herplaatsing?

Bedrijfseconomische omstandigheden UWV Werkbedrijf gaat niet op uw stoel als ondernemer zitten, maar u moet wel kunnen onderbouwen waarom er gesneden moet worden in het personeelsbestand en waarom dat moet leiden tot het door u gewenste aantal ontslagen. Dat kan via de jaarcijfers, overzichten van de ontwikkelingen in omzet, kostenposten en resultaten, de prognoses over het komende half jaar onder vermelding van de gevolgen bij ongewijzigd én gewijzigd beleid, de reeds genomen kostenbesparende maatregelen.

34

Anciënniteit (oud) Als de noodzaak tot inkrimping aannemelijk is, toetst UWVWerkbedrijf vervolgens of de ‘juiste’ werknemers voor ontslag zijn voorgedragen. Tot 1 maart 2006 gold het anciënniteitbeginsel bij ontslagen wegens bedrijfseconomische omstandigheden. Dat principe hield in: last in, first out (lifo). Kortweg: de werknemers met het kortste dienstverband vliegen er als eerste uit. Aldus werden doorgaans alleen de jonge (enthousiaste) werknemers weggesaneerd. Ten behoeve van een evenwichtige personeelsopbouw is afspiegeling daarom nu de norm.

Afspiegelingsbeginsel Het afspiegelingsbeginsel is de methode om de ontslagvolgorde te bepalen. Er wordt gespiegeld per categorie van uitwisselbare functies. Uitwisselbaar houdt in dat de taken van deze functies elkaar goeddeels overlappen en er qua kennis, vaardigheden en beloning geen wezenlijk onderscheid is. Stel, binnen uw bedrijf zijn er twee soorten chauffeurs werkzaam: een groep van 15 man taxichauffeur en 10 man buschauffeur. Het taxiwerk is drastisch teruggelopen en u kunt met 10 man minder uit. Bij de bus is nog (net) voldoende werk. Stel dat beide functies onvergelijkbaar zijn qua aard en inhoud werk en beloning, dan vervallen er alleen arbeidsplaatsen binnen de categorie taxichauffeur. De buschauffeurs ontspringen dan de dans. Er zullen 10 van de 15 taxichauffeurs moeten afvloeien. Is er echter nauwelijks onderscheid tussen beide functies, met andere woorden zijn zij uitwisselbaar, dan worden beide groepen samengevoegd en wordt er gespiegeld binnen de categorie chauffeurs als geheel (25 man/vrouw). Eerst moet u dus de verschillende functiecategorieën en het aantal gewenste ontslagen per categorie vaststellen. Daarna vindt de spiegeling plaats. Het personeel per categorie wordt ingedeeld in 5 leeftijdsgroepen, te weten 15 tot 25 jaar, van 25 tot 35 jaar enz. De laatste groep is de groep van 55 jaar en ouder. De verdeling van de ontslagen over de leeftijdsgroepen vindt zo plaats dat de leeftijdsopbouw vóór en na de inkrimping verhoudingsgewijs - per categorie zoveel mogelijk gelijk is. Als er binnen de groep 55 jaar en ouder verhoudingsgewijs veel chauffeurs zitten, dan zullen er binnen die leeftijdsgroep relatief de meeste chauffeurs voor ontslag in aanmerking komen. Deze berekening moet telkens per categorie

uitwisselbare functies, waarin ontslagen vallen, worden herhaald. De categorie uitwisselbare functie centralist bijvoorbeeld bestaat uit 8 werknemers en moet met 4 werknemers worden ingekrompen. De 8 werknemers worden in de vijf leeftijdsgroepen ingedeeld, waarna de (4) ontslagen over de leeftijdsgroepen worden verdeeld.

Melding collectief ontslag De werkgever die van plan is om (binnen een tijdvak van drie maanden) ten minste twintig werknemers te ontslaan, moet daarvan tijdig melding doen bij de belanghebbende vakverenigingen. Na de melding gaat een maand wachttijd in. Pas na die maand mag UWVWerkbedrijf de ontslagaanvragen in behandeling nemen. Het doel hiervan is dat de werknemersorganisaties de gelegenheid krijgen om overleg te voeren met de werkgever over de omvang van het ontslag en over het verzachten van de financiële gevolgen (sociaal plan). De inhoud van de melding omvat onder andere de overwegingen, die hebben geleid tot het voornemen van collectief ontslag, het aantal betrokken werknemers, de selectiecriteria, en de eventuele afvloeiingsregeling.

Ondernemingsraad De wet geeft de OR adviesrecht op het terrein van alle serieuze beslissingen van strategische aard. Daaronder valt het adviesrecht ten aanzien van een voorgenomen besluit tot (belangrijke) inkrimping en wijziging van de organisatie. Hoewel het misschien als een ingewikkeld proces op u overkomt, hoeft dat niet zo te zijn. Een goede en tijdige voorbereiding onder begeleiding van een deskundige is wel essentieel. Voor advies en ondersteuning staan wij u graag terzijde.

Adriaan van Overbeek de Meyer De auteur is werkzaam als advocaat bij Van Overbeek de Meyer c.s. Advocaten te Deventer Twentevisie 02/2009

Vrijblijvend persoonlijk advies? Kijk op www.twentevisie.nl

column | personeelsmarketing

Alstublieft! Meer omzet in crisistijd! met dank aan onze opdrachtgevers We zitten er met ons allen middenin. De kredietcrisis. Volgens sommige experts de ergste ooit en wellicht zelfs erger dan die van de jaren ‘20. Klinkt best griezelig, maar in alle eerlijkheid; ik heb geen idee hoe dat destijds was. Ik ken ook niemand die ik dat vragen kan. Dus laten we ons richten op de zaken waar we invloed op hebben.

Wat doen uw collega-ondernemers? Interessant is dus de vraag hoe te reageren als het aantal aanvragen, het aantal orders en/of de omzet achterblijft. Simpel gedacht is de oplossing op hoofdlijnen eenvoudig: OF je bespaart op kosten OF je zoekt naar nieuwe en wellicht meer creatieve wegen om de omzet weer op niveau te tillen OF u doet allebei in meerdere of mindere mate. Ook onze trainers bedenken op dit moment samen met onze opdrachtgevers allerlei creatieve oplossingen om in de meest uiteenlopende bedrijfstakken op korte termijn meer aanvragen, orders en/of omzet te realiseren. En regelmatig worden we ook verrast door de effecten van de acties die onze klanten zelf al hebben ingezet. In het onderstaande een aantal voorbeelden die, hoe eenvoudig ook, leiden tot resultaat.

1 U bent verkoopleider? Begin dan bij uzelf: focus!





Haal uw commerciële binnen- en buitendienst bij elkaar. Definieer samen met hen (tip - houdt zelf vooral uw mond) de 5 op dit moment meest kansrijke doelgroepen in uw markt. Nadat hier overeenstemming over bestaat, laat u ze in 20 minuten voor ieder segment een acquisitie-propositie ontwikkelen. Wat dat is? Simpel gezegd een set positieve prikkelvragen, een aantal segmentspecifieke voordelen en een aantal gedegen referenties (namen van opdrachtgevers en/of relevante projecten). Regel in aanwezigheid van iedereen direct de adressen door een online-selectie van deze segmenten te maken op kvk.nl/schober.nl/marktselect.nl/etc. Print de adressen direct, laat uw salesteam op basis Twentevisie 01/2009

een dag uit, verdeel deze in 4 blokken en registreer de resultaten per persoon. Een aantrekkelijke prijs voor de winnaar helpt enorm.

3 Mail iedere order naar iedereen die met sales te maken heeft

Actie geeft reactie!

Onzin natuurlijk als u honderden orders per dag heeft, maar als de aantallen kleiner zijn heeft dit zeker effect. Kies bij grotere aantallen voor het mailen van iedere nieuwe klant of voor het mailen van alle orders boven de X euro. Laat u verrassen door de positieve competitie die hierdoor ontstaat.

In iedere markt, voor ieder bedrijf. Zin in een goed gesprek over het stimuleren van uw verkopers en omzet? Ik hoor het graag!

4 Iedere ochtend een sales-kick-off Liefst op een manier waarbij iedereen fysiek aanwezig is. Als dat niet kan, kies dan voor een conference call of maak gebruik van andere hedendaagse technieken. In 15 minuten worden de resultaten van gisteren in termen van nieuwe aanvragen en nieuwe orders besproken aangevuld met de belangrijkste commerciële acties voor de komende dag. Probeer het eens, het effect is enorm. Sla geen dag over. Mocht u een keer écht niet kunnen, wijs dan vooraf een van de deelnemers aan als uw vervanger. Wissel dat af en zorg dat u niet al te vaak belangrijker zaken te doen heeft dan ‘omzet stimuleren’.

5 De flip-over

Veeg uw agenda leeg en neem de tijd voor contact met uw verkopers. Bel, mail, toon betrokkenheid, maak concrete afspraken en biedt hulp aan. Geef zelf het goede voorbeeld.

2 Definieer gezamenlijk focus-doelgroepen

hiervan de taken en activiteiten vaststellen en verdelen waarna iedereen direct aan de slag kan.

Een omzetdoel per dag (of week) op een flipover geplaatst in het midden van de ruimte heeft echt effect. Uw verkopers zien hun orderintake per periode. Het ‘verhullende’ effect van grote orders in het verleden is per direct verdwenen. Bovendien neemt de focus op ‘het scoren’ per vandaag direct toe.

6 Maak kleine inspanningsafspraken Spreek met uw binnendienstverkopers af dat ze iedere dag minstens twee bestaande klanten bellen met een commerciële actie, een bijverkoop-actie, etcetera. Of laat ze bij iedere order een neven-product aanbieden of … Ach, bedenk het maar!

7 Plan acquisitiedagen of cross-sell-dagen



Het idee is dat u met een groep ‘commerciëlen’ gezamenlijk aan de slag gaat met een specifiek doel. Acquisitie-afspraken maken? Meer omzet bij bestaande relaties? Met de hele club een bepaald gebied openbreken? Canvassen? Trek

Arjan Bloemendaal Directeur Jobo Training & Coaching en XL10 Training

35

transacties

| vastgoed

vastgoed | transacties

Vastgoed transacties

aan Serku Bouw- en Kozijntechniek B.V. Een koopsom werd niet bekend gemaakt.

Hengelo ◆ DTZ Zadelhoff v.o.f. heeft namens een

Almelo ◆ MA Nederland BV heeft de bedrijfshal van 870 m² met kantoren in drie lagen verkocht aan het Bedrijvenpark Twente 294 aan Handelsonderneming Schipper. De koopsom is niet bekend gemaakt. Kamphuis Bedrijfmakelaars uit Almelo heeft bemiddeld namens de verkoper.

Recore Systems B.V. heeft aan het Capitool 1-11 in Enschede 564 m² kantoorruimte en 11 parkeerplaatsen gehuurd. Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. bracht deze transactie tot stand.

DTZ Zadelhoff v.o.f. trad bij de verhuur van circa 1.478 m² bedrijfsruimte, aan het Bedrijvenpark Twente 170 in Almelo aan Ekoblok B.V.

Ganzeboom Transmissies de bedrijfsruimte met kantoor aan de Planthofsweg 45 aangekocht tegen een koopsom van rond de € 2.000.000,-. De verkoper is een belegger.

◆ Uniek Bedrijfsmakelaars heeft namens een particulier circa 70 m² winkelruimte aan het Schokland 4 onderverhuurd aan B&B Kidz kinder schoenen. De huurprijs bedraagt € 10.800,- per jaar.

◆ DTZ Zadelhoff v.o.f. trad op namens de eigenaar, een particuliere belegger, bij de verhuur van circa 1.478 m² bedrijfsruimte, waarvan circa 216 m² kantoorruimte is, aan het Bedrijvenpark Twente 170. De huurder is Ekoblok B.V. en het object is verhuurd voor een huurprijs van €49.000,- per jaar.     

◆ DTZ Zadelhoff heeft namens een particuliere belegger bemiddeld bij de verhuur van circa 200 m² kantoorruimte aan de Stadionlaan 50 te Almelo. De huurder is RCTM en de huurprijs is marktconform.

◆ Uniek Bedrijfsmakelaars heeft namens een particulier circa 50 m² kantoorruimte verhuurd aan het Bedrijvenpark Twente 418 voor een huurprijs van € 120,- per m². De huurder is een marketing- en communicatiebureau.

◆ ten Hag bedrijf smakelaar s / IBG heef t namens een particuliere belegger circa 650 m² bedrijfsruimte, circa 230 m² kantoor en circa 190 m² zolderruimte verhuurd De aan de Windmolen 16. De huurder is Egger Textiles en de huurprijs bedraagt € 42.000,per jaar.

Borne ◆ Een adviesbureau heeft een kantoorkamer van 38 m²  in de kantoor villa aan de Oostermaat 5 gehuurd. De huurprijs is niet bekend gemaakt. Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. bracht deze transactie tot stand namens de verhuurder, een particuliere belegger.

huurd aan Esscher Design B.V. De huurp r ijs b e dr aa gt €5 0 . 0 0 0 , - p er jaar.    ◆ DTZ Zadelhoff heeft namens een particuliere belegger bemiddeld bij de verhuur van circa 370 m² kantoorruimte aan het Colosseum 15d. De huurder is Ambient Systems en de huurprijs bedraagt € 49.800,- per jaar.  

◆ DTZ Zadelhoff heeft namens een particuliere belegger bemiddeld bij de verhuur van de kantoorvilla aan de Parkweg 147. De huurder is NoSun Reizen en de huurprijs bedraagt € 29.500,- per jaar.

◆ In Person Uitzendbureau heeft aan de Enschede ◆ Imp o s sible B .V. he e f t aan de H o g e Bothofstraat 45 13.800 m² bedrijfsruimte gehuurd. De huurprijs is niet bekend gemaakt. Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. bracht deze transactie namens de verhuurder, Hoge Bothofontwikkeling v.o.f., tot stand.

◆ Twentse Waren- en Goederenmarkt heeft eveneens aan de Hoge Bothofstraat 45 5.760 m² bedrijfsruimte gehuurd. De huurprijs is niet bekend gemaakt. Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. trad bij deze transactie op namens de verhuurder, Hoge Bothofontwikkeling v.o.f..

◆ ten Hag bedrijfsmakelaars/IBG heeft namens een belegger aan Workx Materieelverhuur circa 1.100 m² bedrijfsruimte verhuurd aan de Strootsweg 22-22A tegen een huurprijs van € 57.500,- per jaar.

Brammelerstraat 11 circa 200 m² kantoorruimte gehuurd. De huurprijs is niet bekend gemaakt. Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. bracht deze transactie namens de verhuurder, een particuliere belegger, tot stand.

◆ Recore Systems B.V., een technolgiebedrijf in het maken van geavanceerde platformchips, heeft aan het Capitool 1-11 564 m² kantoorruimte en 11 parkeerplaatsen gehuurd. De huurprijs is niet bekend gemaakt. Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. bracht deze transactie namens de verhuurder tot stand.

DTZ Zadelhoff v.o.f. heeft circa 1.250 m² bedrijfsruimte aan de Lenteweg 11 in Enschede verhuurd aan Esscher Design B.V.

◆ Aan de Aquamarijnstraat 95 is circa. 135

◆ DTZ Zadelhoff heeft namens een particuliere

m² kantoorruimte verhuurd aan Elite Bouw & Advies. Euverman Temmink & Partners Bedrijfsmakelaars trad op namens de verhuurder. De huurprijs bedraagt naar verluidt € 12.000,-.

belegger circa 1.000 m² bedrijfsruimte en kantoorruimte aan de Kleibultweg 90-92 verhuurd aan Dumeta Handwheels B.V. De huurprijs bedraagt naar verluidt € 35.000,per jaar.  

◆ DTZ Zadelhoff v.o.f. heeft namens de eige-

◆ DTZ Zadelhoff heeft namens een particuliere

particulier circa 280 m² opslagruimte aan de Veldegge 37/C verhuurd aan de Roos Group voor €12.000,- per jaar.

naar, een particuliere belegger, een bedrijfsruimte van circa 350 m² gelegen aan de Granaatstraat 28-6 verhuurd aan Heso B.V. De huurprijs bedraagt € 21.000,- per jaar te vermeerderen met BTW.

belegger bemiddeld bij de verhuur van circa 1.625 m² kantoorruimte aan de Berkstraat 10 0. De huurder is Nykamp Ny boer Corporate B.V. en de huurprijs is marktconform. De huurder werd bij deze transactie begeleid door Weldam Vastgoedadvies.  

Goor ◆ Taxi Centrale Hof van Twente heeft aan de

Nijverdal ◆ Levite Makelaars B.V. heeft bemiddeld bij de

Breukersweg 14 315 m² bedrijfsruimte en 195 m² kantoorruimte gekocht. De koopsom is niet bekend gemaakt. Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. trad bij deze transactie op namens de verkoper, een particuliere belegger. De koper werd begeleid door Euvermann Temmink & Partners.

verkoop van een bedrijfsruimte met een b.v.o. van 30 m² aan de Handelsweg 11-12 en de bedrijfsruimte met een b.v.o. van 55 m² aan de Handelsweg 11-13. De koper is een vennootschap die als nevenactiviteit bedrijfspanden verhuurt.

◆ Tandartsenpraktijk Besseler heeft aan ◆ ten Hag bedrijfsmakelaars/IBG heeft voor

particuliere belegger het bedrijfspand aan de Adam Smithstraat 45 verhuurd aan Blic B.V. Het object bestaat uit circa 714m² bedrijfshal. De huurprijs bedraagt € 31.200,- per jaar.

de Oosterstraat 2 242 m² kantoorruimte gehuurd. De huurprijs is niet bekend gemaakt. Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. trad bij deze transactie op namens de verhuurder, een particuliere belegger.

Enter ◆ Uniek Bedrijfsmakelaars heeft namens een

Haaksbergen ◆ DTZ Zadelhoff v.o.f. adviseerde de gemeente Haaksbergen bij de verkoop van circa 2.200 m² bedrijfsgrond aan de Tolstraat 18-20

 

Oldenzaal ◆ Een belegger heeft aan de Munsterstraat 4 1.940 m² bedrijfsruimte en 180 m² kantoorruimte verhuurd. Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. trad op namens de huurder.

Vroomshoop ◆ ten Hag bedrijfsmakelaars/IBG heeft aan S.J. Reklame V.O.F. een perceel industrieterrein verkocht op Bedrijventerrein Vroomshoop Oost tegen een koopsom van € 196.000,-.

Weerselo ◆ DTZ Zadelhoff v.o.f heeft namens de eigenaar, een particuliere belegger, het object aan de Stadtlohnallee 9 verkocht aan Woningstichting St. Joseph. Het betreft een kantoor-/bedrijfsgebouw met een totale oppervlakte van circa 582 m² op een kavel van circa 1.079 m². De koopsom bedraagt € 335.000,-.   

◆ Stichting Kinderopvang Enschede heeft aan de Tegelerweg 7 circa 825 m² kantoorruimte gehuurd. De huurprijs is niet bekend gemaakt. Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. bracht deze transactie, namens de verhuurder, een particuliere belegger, tot stand.

◆ T.T. Groep heeft aan de Piet Heinstraat 1

DTZ Zadelhoff v.o.f heeft namens de eigenaar, een particuliere belegger, het object aan de Stadtlohnallee 9 in Weerselo verkocht aan Woningstichting St. Joseph. Het betreft een kantoor-/bedrijfsgebouw met een totale oppervlakte van circa 582 m² op een kavel van circa 1.079 m². De koopsom bedraagt € 335.000,-.   

36

circa 172 m² kantoorruimte op de tweede verdieping gehuurd. De huurprijs bedraagt € 16 .320,- per jaar. Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. bracht deze transactie namens de verhuurder, een particuliere belegger, tot stand.

◆ DTZ Zadelhoff v.o.f. heeft namens een pariculiere belegger cir c a 1. 25 0 m² bedrijfsruimte aan de Lenteweg 11 ver-

Namens de ver huur der, Hoge Bothofontwikkeling v.o.f, bracht Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. twee transacties tot stand aan de Hoge Borhofstraat 45 in Enschede. DTZ Zadelhoff heeft circa 1.000 m² bedrijfsruimte en kantoorruimte aan de Kleibultweg 90-92 in Oldenzaal verhuurd aan Dumeta Handwheels B.V.

Twentevisie 02/2009

T.T. Groep heeft aan de Piet Heinstraat 1 in Enschede circa 172 m² kantoorruimte gehuurd. Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. bracht deze transactie tot stand.

Twentevisie 02/2009

Transacties kunnen per e-mail worden toegestuurd aan [email protected]. Tekst als word-bestand, eventuele foto’s of ander illustratiemateriaal als jpeg, 300 dpi.

37

actueel | personeelstransacties

“What is it that you like doing? If you don’t like it, get out of it, because you’ll be lousy at it. You don’t have to stay with a job for the rest of your life, because if you don’t like it you’ll never be successful in it.” (Lee Iacocca)

Mens en organisatie Voor de maand februari werden de volgende opmerkelijke transfers op management- en directieniveau in Twente bij de redactie van Twentevisie aangemeld. Outplacementbureaus, werving- en selectiebureaus, bedrijven of instellingen, maar ook nieuwe medewerkers zelf kunnen recente transfers doorgeven aan de redactie van Twentevidie via www.twentevisie.nl (voorpagina, rechts in de menubalk). Frank ter Beke en Gerben Bouwmeester vormen vanaf 12 januari de nieuwe directie van Unipro. Frank ter Beke is sinds 1994 werkzaam bij Unipro en sinds 2006 verantwoordelijk voor alle commerciële activiteiten van Unipro. Samen met zijn team heeft hij Unipro gebracht naar het huidige omzetniveau. Gerben Bouwmeester werkt sinds 1998 bij Unipro, waar hij als marketingmanager een belangrijke bijdrage heeft geleverd aan de strategische ontwikkelingen. Daarnaast is hij sinds 2007 verantwoordelijk voor het merk Qeshfloor (kunstharsvloeren) binnen de groep. Het nieuwe directieteam zal worden ondersteund door Henk Bogerd, sinds 2004 als controller verantwoordelijk voor alle financiële en personele zaken.

Het managementteam van Unipro, v.l.n.r. Henk Boger, Gerben Bouwmeester en Frank ter Beke.

Gerjan van Werven heeft per 1 december de overstap gemaakt naar een 100 % dochter van ABN AMRO Bank NV, New HBU II N.V. Van Werven wordt voor deze nieuwe bank adjunct directeur Oost Nederland. Hiervoor was hij werkzaam als Directeur Zaken District Enschede bij ABN AMRO. BonsenReuling Accountants-Belastingadviseurs heeft op 1 januari 2009 het vennotenteam uitgebreid met Mark de Jonge en Stefan Klijn. De 35-jarige De Jonge begon na zijn studie Fiscaal Recht aan de Rijksuniversiteit Groningen in 1996 als belastingadviseur in Arnhem. In 1999 keerde Twentevisie 02/2009

hij terug naar zijn ‘roots’ in de Achterhoek en werd hij belastingadviseur bij BonsenReuling. Frank Tichelaar is de nieuwe directeur van de Holland Casino-vestigingen in Enschede, Leeuwarden en Groningen. Hij vervangt de huidige directeuren die het veld ruimen wegens een reorganisatie. Tichelaar, momenteel nog locatiemanager bij Holland Casino in Scheveningen, komt aan het roer van de nieuwe regio Noordoost. Holland Casino kent vanaf volgend jaar vijf Frank Tichelaar regiodirecteuren. Erik Jutstra is de nieuwe algemeen directeur van de Rabobank Tubbergen. Hij volgt Gerrit Jan Bezemer op die ruim een jaar op interimbasis deze functie vervulde. Jutstra geniet binnen de Rabobank een ruime staat van dienst. Momenteel werkt hij bij de Rabobank Vaart en Vechtstreek (omgeving Hardenberg) als statutair directeur advies. Rabobank Tubbergen is bezig met het fusieproces met de Rabobank Noordwest Twente Erik Jutstra (Almelo en omgeving). Na een periode van zeven jaar als voorzitter van Stichting Enschede Marathon heeft Mark Pastoor op 1 februari 2009 de voorzittershamer aan Joop Hassink overgedragen. Hassink was van 2002 tot 2006 wethouder Cultuur en Sport van de gemeente Enschede. Hij is momenteel onder andere vice voorzitter van Provinciale Staten in Joop Hassink Overijssel. Per 1 december is Berend Moerdijk (35) in dienst getreden als commercieel manager bij Santar. Hij is verantwoordelijk om na een recente koersen naamswijziging de marktpositie van Santar binnen aanpalende marktsegmenten op- en uit te bouwen. Santar, als dochteronderneming van Universiteit Twente, wil op deze wijze uitgroeien tot een regionaal toonaangevend centrum voor werk en gezondheid.

Naam: Cees Schoormans Leeftijd: 28 jaar Burgerlijke staat: gehuwd Vorige functie: Accountmanager Zaken bij ABN AMRO Nieuwe functie: Directeur Zaken bij ABN AMRO

Hoe ziet je loopbaan er tot nu toe uit? Ik ben mijn carrière begonnen bij de Koninklijke Marine. Daarna heb ik de overstap gemaakt naar Randstad om op commercieel gebied ervaring op te doen. Na ruim vier jaar kwam ABN AMRO op mijn pad. Hier ben ik inmiddels een kleine vier jaar werkzaam en ik ben van plan deze termijn met nog vele jaren voort te zetten.

Was deze stap ook conform je ambitie? Deze stap is een logisch vervolg van mijn ambitie om telkens op zoek te gaan naar nieuwe uitdagingen.

Waar zit voor jou de grootste uitdaging? Ons kantoor in Enschede behoort tot de best presterende kantoren van ABN AMRO in Nederland. Om leiding te geven aan een team van accountmanagers die deze prestatie hebben neergezet, daar ligt voor mij de grootste uitdaging.

Welke doelstellingen heb je meegekregen? Om ook in deze tijd van economische onduidelijkheden partner in ondernemen te blijven van onze klanten. Alleen door deze partner te zijn zorg je ervoor dat je ook dit jaar weer tot de besten behoort.

Wat voor type ben je? Ik ben een no-nonsense type. Ik zeg wat ik denk en doe wat ik zeg. Verder ben ik ambitieus en erg resultaatgericht, soms ook een tikkeltje eigenwijs.

Wat vind je het belangrijkste in samenwerking met je collega’s? Deze pagina wordt samengesteld door Joost Luttikhuis, directeur van Cevae TopSelect. Objectief, in samenspraak met de hoofdredactie.

Een open en eerlijke cultuur, waarin feedback geven op goede, maar ook minder goede gedragingen een standaard gedragskenmerk is.

39

Coach, trainer en loopbaanadviseur Jacqueline van Vreden:

interview | tegeltjeswijsheid

‘Alle mensen hebben een netwerk` (door Patricia Penrhyn Lowe) ‘Een lopende hond vindt altied wat.’ Het is een van de nuchtere tegelwijsheden van haar oma die Jacqueline van Vreden tot motto heeft verheven in haar werk als coach, trainer en loopbaanadviseur. Het is ook de titel van haar gebundelde columns, aangevuld met nuttige tips voor werknemers en sollicitanten. Jacqueline heeft een eigen bureau (Van Vreden Advies in Enschede). Jacqueline houdt van nuchtere oneliners, boerenwijsheden die nogal eens uit Twente komen en die tot nadenken prikkelen omdat ze zo verfrissend zijn. Tegels met spreuken hangen in huize Van Vreden in de keuken en op de WC. “Ik houd van spreuken, de tegeltjes in de keuken hebben vriendinnen me op mijn verjaardag cadeau gedaan, die op de WC zijn van mijn oma. Er zit zoveel waarheid in die spreuk van mijn oma. De meeste banen staan niet in advertenties maar zitten in netwerken. Veel mensen zeggen dan ‘ik heb geen netwerk’, maar alle mensen hebben een netwerk. Je hoeft alleen maar om je heen te kijken. Op de sportclub, op het schoolplein, in je kennissenkring, daar begint je netwerk al. Ik heb in mijn leven maar één keer gesolliciteerd.”

Coachen Haar loopbaan begon als intercedent bij Randstad. Langs de weg van aanvullende opleidingen, trainingen en cursussen en diverse functies ontwikkelde Jacqueline van Vreden zich tot de zelfstandig ondernemer die zij nu is met - sinds 2001 - een eigen trainings- en coachingsbureau. Haar expertise bestaat uit groepstrainingen, workshops, individuele coachingstrajecten, het aansturen van veranderingsprocessen binnen organisaties en het beter laten functioneren van teams en medewerkers, door hun persoonlijke groei te stimuleren. Voor grotere opdrachten benut Jacqueline haar eigen netwerken. Collega’s die Twentevisie 02/2009

Coach, trainer en loopbaanadviseur Jacqueline van Vreden: “Op de sportclub, op het schoolplein, in je kennissenkring, daar begint je netwerk al.”

op verwante terreinen werken, kan zo inschakelen. “Ik werk met veel mensen samen, maar ik heb geen personeel. Ik ben nu bezig met een grote outplacementopdracht die ik niet alleen aankan. Dat doe ik met een collega.” Haar ‘missie’ komt erop neer dat coaching en training bijdragen aan vergroting van zelfkennis, bewustwording van talent en het vermogen tot zelfsturing, vertelt Jacqueline in de volgens de laatste woontips ingerichte huiskamer, met een roze bank en een roze muur. Aan de wand hangt een grote foto van haar vier kinderen. In het voerhuisje buiten voor het raam werkt een eekhoorn behendig de pinda’s uit het groene netje dat voor vogels is bestemd. Ook een eekhoorn vindt altijd wel wat. Na de eekhoorn krijgen we exclusieve beelden van een boomklever. Jacqueline maakt foto’s.

pakken neerzit, tot actie overgaat, blijft geloven in jezelf en in je eigen mogelijkheden, dan is de helft van het werk gedaan. We houden van doelen stellen en van plannen maken en dat is in een groeiscenario natuurlijk een stuk prettiger dan onder de huidige omstandigheden. Maar de

‘De uitdaging is in deze crisis des te groter, echte professionals weten er flexibel mee om te gaan’

Blijven geloven in jezelf

uitdaging is des te groter, echte professionals weten er flexibel mee om te gaan.” Ze heeft zelf “haar gedachten over de besteding van haar bescheiden beleggingspolis fors moeten bijstellen.” Van Vreden beschrijft met gevoel voor humor en relativeringsvermogen situaties waarmee werkgevers, werknemers en werkzoekenden in de praktijk worden geconfronteerd.

We komen onvermijdelijk terecht bij de kredietcrisis, waardoor voor veel mensen ontslag dreigt, met (of zonder) outplacementtraject. Dat betekent wel werk aan de winkel voor Jacqueline. “Verlies van een baan is natuurlijk heel verdrietig, het is een rouwproces, maar als je niet bij de

Haar nieuwjaarsboodschap van vorig jaar kan ook voor 2009 weer ter harte worden genomen: ‘De Nieuwjaarsborrel is geen verplicht nummer, maar het eerste belangrijke contactmoment in het nieuwe jaar...’ N

41

‘Huurauto alternatief, en voor mensen minder dan 8.000 kilometer rijdt’

interview | huurauto

Bedrijven minder scheutig met leaseauto’s ler dan verwacht bij een bedrijf vertrekt, blijft het bedrijf met de leaseauto zitten.” Daarnaast kiezen bedrijven voor huurauto’s omdat de personeelsleden weigeren hun privéauto voor zakelijke reizen te gebruiken. “Begrijpelijk, van een belastingvrije vergoeding van 19 eurocent kun je hooguit de brandstofkosten betalen.” Hij stelt dat deze markt nog ruimte biedt, omdat het wagenparkbeheer veel rompslomp met zich meebrengt. Zodra verschillende personen uit één organisatie dezelfde auto gebruiken, voelt niemand zich verantwoordelijk voor bijvoorbeeld het onderhoud. Martijn Krakers van Huiskes-Kokkeler Autoverhuur: “De huurauto’s worden vooral doordeweeks gebruikt als vervangende auto. In de weekeinden verdienen we door de verhuur aan particulieren.”

(door Gerrit Strijbis) ‘Huur niet duur’: dat staat prominent op de pui van HuiskesKokkeler Autoverhuur in Hengelo. Met een tarief vanaf 39 euro per dag lijkt een huurauto een aantrekkelijk alternatief voor een eigen auto. Toch bepaalt de consumentenmarkt slechts vijftien procent van de omzet van het autoverhuurbedrijf. Het grootste gedeelte van de omzet van Huiskes-Kokkeler Autoverhuur komt uit de zakelijke markt Algemeen manager Martijn Krakers noemt geen exacte omzet- en winstcijfers, maar vertelt wel dat de bezettingsgraad van zijn wagenpark 83 procent is terwijl 80 procent noodzakelijk is om quitte te spelen; een marktaandeel van slechts 15%, het restant nemen de grote spelers op deze markt, zoals Europcar en Avis en enkele regionale bedrijven, voor hun rekening. Huiskes-Kokkeler Autoverhuur startte een paar jaar geleden met zestig voertuigen, inmiddels is dit aantal opgelopen tot 375. De explosieve omzetgroei schrijft Krakers toe aan de verdere professionalisering van het bedrijf enkele jaren geleden. Ook profiteert het autoverhuurbedrijf van de grote naamsbekendheid van het dealerbedrijf.

Minder dan 8000 kilometer “Veel consumenten kunnen zich door de voortdurend stijgende kosten geen auto meer permitTwentevisie 02/2009

‘Later bleek dat de man met de auto van een ander verhuurbedrijf vier overvallen in Duitsland had gepleegd’ teren.” Daarnaast spelen parkeerproblemen een steeds grotere rol. Met het oog op de vergrijzing verwacht Krakers een verdere toename: “Senioren verhuizen vaak naar appartementen met weinig parkeerruimte.” Hij adviseert automobilisten die jaarlijks minder dan achtduizend kilometer afleggen na te denken over de overstap naar een huurauto: “Financieel is een huurauto aantrekkelijker.” Hij erkent dat een eigen auto het comfort vergroot, maar stelt dat consumenten de meerwaarde van dit gemak niet moeten overdrijven. “Tegenover het comfort staan de zorg en administratieve rompslomp.” De huurauto’s worden vooral doordeweeks gebruikt als vervangende auto. “In de weekeinden verdienen we door de verhuur aan particulieren.”

19 cent per kilometer Ook de zakelijke markt groeit. Bedrijven zijn door de zorgelijke economische ontwikkeling minder scheutig met leaseauto’s voor hun personeel. “Leasecontracten sluit je meestal af voor een langere periode. Wanneer een medewerker snel-

Criminelen Krakers stelt dat er naast kansen ook bedreigingen bestaan. Autoverhuurbedrijven draaien soms op voor onbetaalde boetes van hun klanten. Wanneer bij een politiecontrole blijkt dat de bestuurder een boete heeft openstaan, kan Justitie de auto in beslag nemen. “Wij controleren daarom de antecedenten van de klanten grondig.” Zo meldde zich onlangs een klant die in Den Haag een auto had gehuurd, deze auto bij Huiskes-Kokkeler wilde parkeren om vervolgens een auto te huren voor een rit naar Duitsland. “Dat vonden we merkwaardig; later bleek dat deze man met de auto van een ander verhuurbedrijf vier overvallen in Duitsland had gepleegd.” Soms zijn de criminelen slimmer. Zo constateerde Huiskes-Kokkeler Autoverhuur pas enkele weken na het inleveren van de auto dat de klant de banden, de airbags en de accu van de auto had vervangen door de versleten versies van een andere auto. N

Secretaris Robert van Almkerk van BOVAG Autoverhuurbedrijven schat dat circa 1.500 bedrijven in Nederland zich professioneel met autoverhuur bezighouden. Een wagenpark van minimaal twintig auto’s neemt hij daarbij als maatstaf. Deze bedrijven beschikken samen over een marktaandeel van 70 procent. Het restant komt voor rekening van autobedrijven die naast hun core business ook op kleinere schaal auto’s verhuren.

43

44

Rob de Koning gelooft heilig in Powered by Twente

‘Als je goed bent, dan moet je het laten zien’

- advertorial -

Christel de Maar wil het vak van secretaresse naar een hoger plan tillen

Millepede, duizendpoot op vele vlakken

Internetbureau The Bean Machine

Telefoon: 053-7112718 E-mail: [email protected] www.thebeanmachine.nl/twentevisie

Gildeprint drukkerijen

Op 11 en 12 juni a.s. zal voor de tweede keer het festival Powered by Twente plaatsvinden, dit keer in de Grolsch Veste. Een van de initiatiefnemers en tevens directeur van het Bedrijfs Techologisch Centrum (NBT) in Enschede, Rob de Koning, twijfelt er niet aan dat het festival een succes zal worden; het moet zelfs elk jaar gaan plaatsvinden. Over het succes van de eerste editie waren de meningen overigens verdeeld, vooral liet de belangstelling te wensen over. De Koning: “Het beursgedeelte was inderdaad minder druk dan gehoopt, maar het symposium bijvoorbeeld werd wel goed bezocht. Ook waren de reacties positief. Maar, toegegeven, aan de publiciteit schortte wel wat, dat gaan we nu veel beter doen.” Kracht van Twente ervaren Vanwaar de drive om zo’n grootschalig festival te organiseren? “Eigenlijk is het het oude verhaal: we kunnen en doen zo veel in Twente, er zit hier zoveel kennis en het ene na het andere mooi innovatieve bedrijf wordt geboren. Maar… we doen er niets mee! En ik vind dat als je goed bent, dat je dat dan ook moet laten zien. Waarom wel bijvoorbeeld in de Randstad, Delft en Eindhoven en hier niet?”

College voor 24.000 studenten In brede zin richt het Powered by Twente Innovation Festival 2009, zoals het officieel heet, op innovatie en ondernemerschap, wat gericht is verwoord in het thema ‘Hoe nanotechnologie de wereld zal veranderen’. Dat thema moet voldoende aanspreken om voor zo’n vierhonderd congresdeelnemers te zorgen, die, volgens De Koning, veel kunnen leren van onder andere lezingen van toonaangevende gasten. Dat mag trouwens ook wel voor een toegangsprijs van 795 euro. “Ik kan alleen nog niet definitief zeggen wie de gasten zijn.”

Adres: Telefoon: Fax: Website: Heijne Schoenen Studio

Adres:

Samenwerking Sinds een paar maanden heeft Twentevisie een speciaal katern, New Business Twente, bedoeld voor en met nieuwe ondernemers, maar natuurlijk ook voor de geïnteresseerde gevestigde ondernemer. We werken op dit moment samen met de Kamer van Koophandel, Kennispark, Saxion, Campus Business Center, New Business Society (NBS) en het Bedrijfstechnologisch Centrum (BTC). Meer partijen zullen binnenkort aansluiten. Met laatstgenoemde drie partners hebben we de afspraak gemaakt dat we in samenwerking een speciale ‘Memphis New Business’ zullen organiseren: op 30 maart in het Campus Business Center, op 11 mei in de Grolsch Veste en op 2 oktober in het BTC-gebouw. Campus, NBS en BTC stellen zich voor: “Het Campus Business Center is het bedrijfsverzamelgebouw met een plus, incubator, ontmoetingspunt, kenniscentrum en als facilitair ondersteuningsconcept geeft het ons een unieke positie in Twente met een hoog innovatief karakter. Onze doelgroep bestaat uit hoogwaardige starters en doorstarters met MBO achtergrond. In de samenwerking met Memphis New Business zien wij met onze partners NBS en BTC mogelijkheden om onze leden en huurders een unieke mogelijk te geven om met elkaar kennis te maken en het onderlinge netwerken te bevorderen. Ook hebben we op deze manier vooral de mogelijkheid te laten zien wat met elkaar kunnen met de ondersteuning van het professionele zakenblad Twentevisie.” Hans Hammink, CBC  

Oogstplein 60 7545 HR Enschede

www.heijne-schoenstudio.nl

Vorig jaar is Christel de Maar (35) uit Hengelo begonnen met Millepede Secretaresses, hét secretariaatsbureau voor tijdelijke managementondersteuning. Christel wilde eerst alleen voor zichzelf freelance opdrachten aannemen, maar de groei zat er snel in met het resultaat dat freelancers zich nu ook inschrijven en dat office-personeel terecht kan voor een vaste baan.

Wat al wel vast staat is de UT-innovatielezing met aansluitende netwerkbijeenkomst. En op donderdagavond geeft Dave Blank, als wereldrecordpoging, een nanocollege voor 24.000 studenten in de Grolsch Veste. Wanneer is het festival geslaagd? “Als we met alle bedrijven en instellingen nog meer bekend worden in Twente, de rest van Nederland maar ook internationaal, mede om zo nog meer basis te leggen voor en verder te bouwen aan de 10.000 nieuwe arbeidsplaatsen die we met zijn allen willen creëren.” ■

Javastraat 123 7512 ZE Enschede 053-4800530 053-4304777 www.gildeprint.nl

Rob de koning wil van Powered by Twente een jaarlijks terugkerend festival maken.

“New Business Society (NBS), de business club binnen FC Twente speciaal voor jonge ondernemers niet ouder dan veertig jaar, heeft New Business Twente (NBT), het katern voor startende ondernemers in Twentevisie, gekozen als communicatieplatform. De doelgroep van NBT sluit nauw aan bij die van NBS. Beide partijen richten zich op de jonge startende ondernemer en hebben een frisse kijk op het ondernemersschap. Leden van NBS kunnen zich tegen gereduceerde tarieven bekend maken in het NBT-katern. Ook zal NBS zich zelf middels dit katern presenteren aan de buitenwereld.” Jan Morsink, NBS “BTC-Twente vindt het een goed initiatief van Twentevisie om meer aandacht te besteden aan de ‘kleinere’ ondernemers in Twente, die vaak prestaties van formaat leveren. BTC-Twente doet al 27 jaar zaken met deze ondernemers; er zijn momenteel ruim honderd bedrijven gevestigd in de panden van het BTC, voornamelijk met een HBO+ en academische achtergrond. Deze bedrijven kunnen dit soort aandacht goed gebruiken. Ze zijn vaak op zoek naar hoog opgeleid personeel, terwijl afgestudeerden meestal de ‘grote’ bedrijven opzoeken. De samenwerking met Campus Business Centrum, voornamelijk MBO-gericht, en Young Business Professionals (student-ondernemersvereniging), versterkt dit initiatief.” Rob de Koning, BTC.

De kredietcrisis heeft gevolgen, maar positief: “Bedrijven schakelen eerder een freelancer in voor een project dan dat ze iemand aannemen. Mijn agenda zit behoorlijk vol voor de komende maanden, maar opdrachtgevers kunnen altijd contact opnemen hoor, want in mijn bestand heb ik nog voldoende goede medewerksters.”

Doordachte trainingen Millepede betekent duizendpoot. Die naam is niet toevallig: het bedrijf is een duizendpoot op vele vlakken. Het biedt nu ook trainingen aan op het gebied van managementondersteuning, zoals telefoon- en communicatietrainingen. Klantgericht werken is een belangrijk onderdeel van de trainingen, zeker nu bedrijven extra hard moeten werken om klanten binnen te halen en te houden. Bij enkele trainingen krijgt Christel hulp van zakenpartner Holtkamp Communicatie in Enschede. Ook voor de organisatie van een klantencontactdag, symposium of netwerkbijeenkomsten is Millepede het juiste adres.

Kwaliteitsslag nodig Een van de toekomstdromen van Christel is dat ze secretaresses gaat coachen en begeleiden en zo het vak van secretaresse naar een hoger plan kan tillen. De kwaliteit van een goede secretaresse gaat verder dan alleen bureauvaardigheden. Uit jarenlange ervaring die Christel heeft opgedaan bij onder meer de Rabobank, Johma en Woongroep Twente weet ze dat er nog een kwaliteitsslag te maken is onder managementondersteuners. Momenteel start ze met haar eerste groep dames die gecoacht gaan worden. “Bij freelance opdrachten is het een natuurlijk gegeven om er samen met je collega’s een succes van te maken. Maar nu word ik als externe binnengehaald. Ik signaleer knelpunten binnen een secretariaat en zeg dan hoe die het beste opgelost kunnen worden. In individuele gesprekken coach ik de medewerkerster om tot de beste resultaten te komen.”

Morssinkhof Bouw BV

ENSCHEDE BORCULO ULFT

Triple S, smart sport solutions

Adres: Telefoon: Website:

Adres: Telefoon: Fax: Website:

Energiestraat 10 7442 DA Nijverdal 0548-378390 0548-378391 www.quadrobv.nl

De Firma Creatieve zaken B.V.

Adres: Telefoon: Fax: Internet:

Welberweg 130 7559 PE Hengelo 074-2472585 074-2472586 www.defirma.nl

Yakov, effectieve communicatie

#REATIEVEIDEEÂNVOORSUCCES Telefoon: 053-4344200 E-mail: [email protected] Web: www.yakov.nl I-Signaal B.V.

Adres: Telefoon: E-mail: Internet:

Millepede, Onze Lieve Vrouwestraat 37, 7557 HW Hengelo, tel. 074-2509052, [email protected], www.millepede.nl Bijlage voor nieuwe ondernemers in twente

Oostermaat 5 7623 CS Borne 074-2671976 www.triples3.nl

Quadro, winkel- en projectinrichting

FC Twente-supporter dankzij NBS Wie Christel kent, weet dat ze een echte netwerker is. “Zeker in mijn vak is het heel belangrijk om kennis en ervaring uit te wisselen; daar word je samen sterker van! Ik vind het daarom ook belangrijk dat mensen die bij Millepede ingeschreven staan elkaar geregeld ontmoeten. Het lidmaatschap van NBS legt Christel geen windeieren: “Door mijn lidmaatschap leer ik leuke nieuwe mensen kennen met wie ik goede zakelijke contacten heb en mij ook nog eens alle liederen van vak P leren! En zo ben ik een nieuwe supporter van FC Twente geworden.”  ■

Adres: Lonnekerbrugstraat 105 7547 AL Enschede Telefoon: 053-4809130 Fax: 053-4809139 www.morssinkhofbouw.nl

Postbus 90 7468 ZR ENTER 0548-801999 [email protected] www.i-signaal.nl

46

Nanotechnologie als toekomstbeeld in crisistijden: Powered by Twente

De kranten staan er vol mee: de crisis treft het ene na het andere grote bedrijf. Je zou bijna automatisch mee gaan met de negatieve spiraal. Toch zijn er ondanks de negatieve berichten ook nog altijd de mooie positieve berichten. Zo las ik dat Micha Mulder, directeur van nanobedrijf Micronit, een nieuwe vestiging in Noord Amerika heeft geopend. In het kader van het mede door ons gesponsorde programma Embedded Coaching verbleef hij in 2008 twee maanden in Silicon Valley. Om te leren, te netwerken en sterker terug te komen. Resultaat? Een Amerikaanse vestiging én een aantal nieuwe arbeidsplaatsen voor zijn vestiging in Nederland. Een mooi voorbeeld van waar wij als Kennispark Twente voor staan: het versterken van innovatie en ondernemerschap in deze regio. Er zijn meer pareltjes van startende bedrijven in Twente waar we met recht trots op mogen zijn. Zij doen het ondanks de kredietcrisis juist extra goed. We vinden die met name rondom de speerpunten van de Universiteit Twente, waarvan nanotechnologie er één is. En over die technologie wil ik het nu even hebben. Bij nanotechnologie gaat het om één miljardste meters. En met die technologie op zeer klein formaat kunt u als ondernemer zeer groot voordeel halen. Ook in uw eigen branche. Want nano wordt ingezet om zelfreinigende verpakkingen te ontwikkelen of om de rubberen banden van auto’s zo te maken dat ze minder brandstof verbruiken. Of om vlamwerend textiel te maken. Kortom: de mogelijkheden lijken eindeloos. Hebt u er eigenlijk al eens over nagedacht wat nanotechnologie voor uw bedrijf kan betekenen? Want juist op het gebied

Kees Eijkel Directeur Kennispark

van nanotechnologie is Twente toonaangevend in de wereld. Dat blijkt wel uit de wereldstatus van MESA+, het onderzoeksinstituut voor nanotechnologie van de Universiteit Twente. En wat betekent nanotechnologie voor onze samenleving? Op donderdag 11 juni en vrijdag 12 juni is Twente het middelpunt van een tweedaags congres dat ondernemend en beleidsbepalend Nederland antwoord gaat geven op deze vragen. Met cases vanuit het bedrijfsleven, trendwatchers die vergezichten schetsen en concrete ideeën voor toekomstige business. Onder het motto ‘Powered by Twente’ zal de toekomst van nanotechnologie die ons leven gaat veranderen uit de doeken worden gedaan. Rond februari vindt u op www.poweredbytwente.nl informatie over het congres en de sprekers.

Wacht niet tot het kalf verdronken is! Een zwarte dag voor een ondernemer: je kijkt naar bureaus waar eerst computers stonden en overziet de ravage en vernielingen; of je inventariseert hoe en waar die fraude heeft plaatsgevonden ; of je doet aangifte bij de politie tegen een eigen werknemer. Te laat dus, de onderneming, inclusief medewerkers en de ondernemer zelf, blijkt kwetsbaar te zijn op het gebied van veiligheid en dan zijn de druiven erg zuur…

geen spiegels en camera’s. Communiceer niet met personeel over veiligheidsmaatregelen. Op www.kvk.nl /veiligondernemen staan meer tips om overvallers en inbrekers vrij spel te geven.

Doemscenario’s? Het is maar hoe je het noemen wilt. Het zijn in ieder geval scenario’s waar je als ondernemer, ook als beginnende ondernemer, rekening mee moet houden. Immers, Veel bedrijven krijgen te maken met vernieling, diefstal, geweld, fraude, oplichting of interne criminaliteit. Dat kost jaarlijks honderden miljoenen, los nog van de immateriële schade. Veiligheid is dus een onderwerp voor ondernemers dat er écht toe doet en dat al in het ondernemingsplan een volwaardige paragraaf waard is.

Fraude en andere gevaren Adverteren is heel nuttig, zeker in deze economisch barre tijden. Natuurlijk moet je daar budget voor hebben. En juist dan is het zuur als je een rekening krijgt voor advertenties waarvoor je geen opdracht hebt gegeven en helemaal als er geen advertentie geplaatst is. Gelukkig kan deze acquisitiefraude worden voorkomen. Dat geldt ook voor de grootschalige fraude met facturen die op nota’s van de Kamer van Koophandel lijken. Hackers, virussen... we huiveren ervoor. Computercriminaliteit kan immers grote schade aanrichten. Maar de grootste gevaren komen vaak van binnenuit. Bijvoorbeeld bij het personeel dat dagelijks omgaat met gevoelige informatie zoals wachtwoorden of met de computer van de baas een privéfeestje maken.

Overvallers houden geen winterslaap Integendeel! Juist in de donkere maanden slaan overvallers toe. Hoe maak je het hun gemakkelijk?: maak voor iedereen zichtbaar de kas op en stort het altijd - en alleen - op het zelfde tijdstip af. Laat klanten niet pinnen maar contant betalen. Gebruik

Kijk vooral ook in de eigen keuken Welke maatregelen ook om de veiligheid te vergroten: communiceer ze met het personeel dat positief mee kan denken. Besef anderzijds dat heel veel fraude en diefstallen worden gepleegd door het eigen personeel. Wees dus actief en preventief!

‘Een notaris hoeft niet stereotype te zijn’ (door Martijn Albers) Een notaris is niet alleen een wetsdienaar, maar ook een ondernemer. Het is niet echt een makkelijke tijd voor deze beroepsgroep. Want met het instorten van de huizenmarkt dalen ook het aantal overdrachten en te passeren aktes. Aan ambitie ontbreekt het Linda Hamer echter niet. Met 30 jaar is ze de jongste notaris in Twente. Samen met Jan Hordijk runt ze vanuit een statig pand aan de M.H. Tromplaan in Enschede Hordijk & Hamer notarissen. “Man of vrouw maakt niet uit, het gaat om het vak en de inhoud.” Toen ze op jonge leeftijd koos voor een rechtenstudie kon ze nog alle richtingen op. De geboren Almelose werd echter al snel getrokken door de notariële kant van ‘de wet’. Daarmee koos ze niet voor gebaande paden en ging bovendien dwars tegen het stereotype beeld van de notaris in. “Met als specialisatie erf- en familierecht kun je alle kanten op. Maar als notaris ben je er op alle belangrijke momenten in iemands leven ook daadwerkelijk bij.” Na haar studie werd de ambitieuze Hamer op haar vierentwintigste dan ook al kandidaat-notaris. Dit moet je minimaal zes jaar zijn om benoemd te kunnen worden tot notaris. Ondernemerschap of ouderschap Terwijl bij de kandidaat-notaris meer dan 60 procent vrouw is, zijn het uiteindelijk ruim 85 procent mannen die notaris worden. Veel vrouwen maken dan ook nooit de stap naar het notariaat, maar blijven aan als kandidaat-notaris. Slechts één op de zes neemt uiteindelijk het besluit om te kiezen voor het ondernemerschap. “Notarissen zijn altijd onafhankelijk en mogen dan ook nooit in dienst zijn van anderen. Daarmee is direct een drempel gecreëerd, want part-time ondernemen bestaat

‘Laat ik het als mens zo zeggen: oprechte aandacht en een bezoekje op zijn tijd, daar wordt niemand slechter van’

Wij hopen van harte dat u als jonge of gevestigde ondernemer komt mee debatteren, u laat inspireren en vooral ook uw eigen bedrijf laat schitteren tijdens dit congres. Want wij geloven in de kracht van jonge ondernemers om de toekomst van Twente, Nederland en de wereld te garanderen. Joop Dahlmans Stafmedewerker Voorlichting

Rob Gregorowitsch Directeur Voorlichting

Bijlage voor nieuwe ondernemers in twente

47

Roerige tijden in het Notariaat

wel op papier maar niet in de praktijk. Het grappige is overigens dat over het zakelijk runnen van het notariaat, het management, bijna niets in de opleiding terugkomt.” Om tot notaris benoemd te kunnen worden, moet een heus ondernemings-

Bijlage voor nieuwe ondernemers in twente

Linda Hamer is de jongste notaris in Twente: “Man of vrouw maakt niet uit, het gaat om het vak en de inhoud.” plan worden gemaakt, dat vervolgens wordt getoetst en goedgekeurd door een commissie van deskundigen. Hierna volgt benoeming door een Koninklijk Besluit. Behoudend en beschermd Doordat het notariaat nog een beschermd vak is, wordt ook een voorbeeldig gedrag gewenst. Als dit vertrouwen wordt beschaamd, dan staat het al snel op de voorpagina van de krant. “Met zo’n 1.500 notarissen in Nederland, van wie zo’n 200 vrouwen, heeft de beroepsgroep een behoudend imago. Zo werden vrouwelijke notarissen pas sinds 1957 handelingsbekwaam geacht en is het beeld van de oude man met de sigaar nog steeds van toepassing. Het beeld van saai en stoffig en mag van mij wel wat levendiger worden.” Zelf merkt ze dat het af en toe tot verrassende situaties leidt. “Als mensen voor het eerst komen, vragen ze wel eens of ze ‘toch een afspraak met de notaris hebben’. Soms moet je ook rekening houden met cultuurverschillen; als iemand liever door een man wordt geholpen dan neemt mijn compagnon dat gewoon over.” Bemiddelen in ruzies Het kantoor van Hordijk en Hamer is van alle markten thuis en telt veel vaste klanten. Haar compagnon is met name thuis in onroerendgoed- en ondernemingsrecht. Naast familie- en

erfrecht heeft ze ook nog een opleiding tot mediator gevolgd. Met een NMI-erkenning wel te verstaan. Bij haar kunnen cliënten dus terecht om conflicten op te lossen. “Het gaat vaak om lastige kwesties waarbij bemiddeling centraal staat. Wet en emotie lopen dan door elkaar en de emotie neemt meestal de overhand. Het is altijd een spannend proces, maar het levert ook veel tevredenheid op als het lukt om tot een oplossing te komen. Steeds meer mensen kloppen hiervoor bij ons aan, want het scheelt ellenlange procedures en negatieve energie.” Gelukkig is het niet alleen maar conflict of ruzie wat de klok slaat. Steeds meer taken Samenlevingscontract, het kopen van een woning of het vastleggen van de erfenis: de notaris is er voor steeds meer taken. “De samenleving wordt complexer, dus moet er meer geregeld worden. Als notariaat helpen wij mensen om structuur aan te brengen. In goede en slechte tijden.” Dit brengt ook de vraag naar voren of het niet lastig is om altijd de juiste afstand te bewaren tot de cliënt? “Een notaris is altijd objectief bezig met zijn vak, dus als er een cliënt komt die zijn testament wil wijzigen, dan noteren wij dit ongeacht de reden.” Maar wat is nu een veel voorkomende reden? “Laat ik het als mens zo zeggen: oprechte aandacht en een bezoekje op zijn tijd, daar wordt niemand slechter van.” ■

Grand Opening NBS-lounge één groot feest

NBS opende woensdag 4 februari, voorafgaand aan de wedstrijd FC Twente-NAC Breda, haar eigen lounge. Een prachtige ruimte in de Grolsch Veste waar NBS leden elkaar ontmoeten. De opening was een groot succes. Genodigden genoten van muziek van een live band, heerlijke champagne en een chique fingerfood buffet. Tijdens de Grand Opening van de NBSlounge werd gesproken door NBS-voorzitter Sander te Wierik en manager commerciële zaken van FC Twente, Jan van Halst. Door beiden werd benadrukt dat het succes van NBS niet onopgemerkt is gebleven binnen FC Twente. Al na een half jaar zijn bijna alle NBS stoelen gevuld en daarmee ook de nieuwe ruimte. De inrichting van de NBS-lounge is trendy en hip, aansluitend op de doelgroep van NBS die bestaat uit jonge, dynamische ondernemers. Zo hangen boven de witte, verlichte bar gigantische zilvergrijze lampen en is er een strakke rood lederen bank. In de ruimte zijn een aantal computers aanwezig. Een daarvan wordt gebruikt om muziek te draaien, de andere twee kunnen door de leden gebruikt worden bijvoorbeeld om elkaar de eigen website te tonen.

Twente kan zichzelf volgens Peter Vogelzang als sportzone op de kaart zetten

interview | triathlon

‘Het draait om geloof, hoop en liefde’ (door Martin Steenbeeke) Als budgetten ontoereikend zijn, kun je met creativiteit, enthousiasme en inventiviteit veel bereiken in de topsport. Het is de overtuiging van Peter Vogelzang, sportbestuurder en ex-korpschef van politie. Tijdens de evenementpresentatie van het EK Triatlon in Holten adviseerde hij de aanwezige (sport)bestuurders vooral hun droom achterna te jagen. “In topsport moet je als leider een soort meedogenloze gedrevenheid hebben om je doel te bereiken.” Als de functie al niet bestond, had Peter Vogelzang (64) deze wellicht uitgevonden: sportbestuurder. Vogelzang is president-commissaris van de Eredivisie CV, lid van de raad van toezicht van de KNVB en voorzitter van het Fonds Gehandicaptensport. Daarvoor was hij onder meer bestuurder bij NOC*NSF, Chef de Mission tijdens de Olympische Spelen van 2004, interim-directeur bij voetbalclub Feyenoord en onderzoeker van de affaire-Rasmussen, in opdracht van wielersponsor Rabobank.

Enthousiasme Een bestuurder, zo vertelde hij de genodigden tijdens de triatlonbijeenkomst, moet vooral duidelijk zijn. “Een goede leider heeft een aansprekend, inspirerend verhaal. Hij creeert geloof, hoop en liefde. Als het moet door duizend keer hetzelfde verhaal te vertellen met het enthousiasme van de eerste keer. Dat

‘Bestuurders die alleen het succes claimen krijgen geheid problemen’ moet dusdanig binden dat mensen ergens voor gaan.” Essentieel is dat de boodschap realistisch, betrouwbaar en haalbaar is. Als er geen vertrouwen is, dan gaat het pas echt slecht, stelt Vogelzang, verwijzend naar de crisis in de financiële sector. “Banken zijn niet afgerekend op harde resultaten maar op vertrouwen. Ook mijn onderzoek bij de Rabobank-wielerploeg draaide maar om één vraag: is er nog voldoende vertrouwen tussen de betrokken spelers. Als dat er niet is, heb je als organisatie een probleem.” Vogelzang huldigt het principe dat bestuurders normaliter op de achtergrond hun werk moeten doen. “Het is net als in het bedrijfsleven: je moet er staan als er ellende is en successen Twentevisie 02/2009

Peter Vogelzang, sportbestuurder pur sang: “In topsport moet je als leider een soort meedogenloze gedrevenheid hebben om je doel te bereiken.” (Foto: Karin van der Meul.)

delen of gunnen aan anderen, zoals de coach. Bestuurders die alleen het succes claimen, krijgen geheid problemen.” Een goed leider, zo zegt Vogelzang, laat conflicten niet uit de hand lopen. “Leidinggeven is kleine dingen klein houden. Als dat niet lukt, wordt een potentiële crisis een crisis. Dan geldt er weer een andere spelregel: openheid, duidelijkheid en betrokkenheid.”

FC Twente Nederland presteert de afgelopen jaren, afgemeten aan het aantal inwoners, bovengemiddeld op de Olympische Spelen. Vogelzang verklaart dit doordat Nederlanders zich goed kunnen focussen en doordat minder hoge budgetten worden gecompenseerd met ideeën en creativiteit. Vogelzang noemt FC Twente als voorbeeld. “Je moet een organisatie sturen op geld, mensen en ideeën. Men denkt vaak dat geld het belangrijkste, is maar de grootste kansen zitten in innovatie en creativiteit. Als je het mathematisch bekijkt, kan FC Twente met de huidige begroting niet op de plek staan waar het nu staat. Het bewijst dat als het budget

ontoereikend is, je met ideeën, infrastructuur en professionaliteit ook veel kunt bereiken. Je moet het geld dan daar inzetten waar de kans op succes het grootst is, want succes creëert geld.” Wat de ex-korpschef bovendien aanspreekt in FC Twente is dat de club ook maatschappelijke activiteiten ontplooit, door bijvoorbeeld projecten in de Hengelose wijk Berflo Es. “De drive om maatschappelijke betekenis te hebben is erg groot. Je bestuurt geen club of evenement voor eigen glorie. Het allerbelangrijkste is dat je in de regio de sociale omgeving versterkt. Sport is daar bij uitstek een geschikt middel voor. Het geeft, van hoog tot laag, mensen de mogelijkheid om zich te identificeren met succes. Om trots te zijn.” De samenwerking tussen de vijf grote Twentse topsportevenementen (CSI, Military, Marathon, FBK en Triathlon Holten) juicht Vogelzang toe. “Het zijn stuk voor stuk evenementen die allure geven aan Twente. Het is de kunst om Twente dusdanig op de kaart te zetten dat het een sportzone wordt. Daarvoor zijn allianties tussen topsport, breedtesport, onderwijs, bedrijfsleven en overheid noodzakelijk.” N

49

IKT Visie op…

Anticyclisch investeren De economie is de laatste maanden in snel tempo verslechterd en het einde is nog niet in zicht. De meeste bedrijven nemen dan ook acties om de consequenties van de recessie voor hun organisatie zoveel mogelijk te beperken. Dat kan op vele manieren: van ontslag tot korter werken van personeelsleden, van uitstel van productie tot cancelen van orders. Men denkt zelfs aan het

OUD sluiten van bedrijven of verplaatsen van productie naar andere

landen.

Mede door de vergrijzing zullen bedrijven de effecten van consequenties voor hun personeelsbehoefte niet moeten onderschatten. In de steeds verder globaliserende concurrentiewereld

moeten organisaties ervoor zorgen dat hun mensen toegerust zijn voor die veranderende omgevingen. Daarnaast moeten we

verwachten dat dit soort crisescycli sneller zullen optreden dan

in het verleden en dat ze misschien wel korter maar ook heftiger

zullen worden.

We kunnen het ook positief bekijken. Bedrijven kunnen nu mee-

Twence levert 56 groene energie Indes expandeert 58 naar China

investeren in het verbeteren van de capaciteiten van hun werknemers. Ik zeg bewust mee-investeren, omdat veel werknemers

zelf ook deze tijd aangrijpen om kennis op te frissen en nieuwe kennis op te doen, om zich zo te wapenen tegen de gevolgen van

deze gebeurtenissen. Bij veel opleidingsinstituten is deze interesse merkbaar. Modern (bij)leren is meer dan alleen maar instam-

pen van wetenswaardigheidjes; het is leren je aan te passen aan snel veranderende omstandigheden; het ontwikkelen van competenties voor duurzaam leiderschap en ondernemerschap om de

Thoraxcentrum 60 als hart van Twente Solar Team 63 zoekt sponsoren Percussie in Eibergen 64 Scope 65 Twente Agenda 66

organisatie toekomstgericht te maken. Juist deze tijd, waarin de nadruk ligt op ‘zuinig aan doen’ en iets lagere productie, biedt anticyclisch investeren in opleiden van medewerkers die basis voor toekomstige groei. Ook Twentse bedrijven zullen moeten gaan nadenken over de kwaliteiten waaraan hun mensen morgen moeten voldoen. En dat betekent dat de huidige ondernemers ook gevraagd worden actief mee te denken over inhoud van trainingsprogramma’s. Opleidingsinstituten als de UT, Saxion en TSM stellen veel prijs op deze uitwisseling van informatie. We hebben de goede faciliteiten in de regio; laten we ze ook optimaal gebruiken!

Geert de Raad Voorzitter IKT

Stichting Industriële Kring Twente - Postbus 5501, 7500 GM Enschede - Tel. 053 - 48 49 980 - Fax 053 - 48 49 985

| Twentevisie | Jaargang 21 | Nummer 2 | februari 2009 |

Af valver werker gaat o ok

Twence levert steeds 56

Anderhalf jaar lang stond Twence regelmatig hoog op de regionale politieke agenda. De verkoop van dit bedrijf zou de regio (meer dan) voldoende geld opleveren om de ambitieuze plannen van de Twentse Innovatieroute en de Agenda van Twente te financieren. Twente zou met dit geld ook de verbreding van de A1 naar voren kunnen halen. Voor het management van ‘onze’ afvalverwerker een spannende, maar vooral een drukke tijd. Directeur Jan Rooijakkers is blij dat er een beslissing is genomen. “Onze grootste zorg was dat we een betrouwbare eigenaar zouden hebben, die de continuïteit van het bedrijf garandeerde en ons voldoende ruimte zou geven om onze ontwikkelingsplannen te realiseren.” Die randvoorwaarden die hij met zijn mensen in die periode heeft ontwikkeld, gelden ook voor de wens om via een soort superdividend geld uit het bedrijf te trekken. “We willen een gezond bedrijf blijven, dat voldoende ruimte houdt om te investeren.”

bodemassen verwerken en wint daar ruim 13.000 kilo ijzer en 3.000 kilo non-ferromaterialen uit. De bodemassen worden daarna geschikt gemaakt als grondstof voor ondermeer de wegenbouw.

(door Niko Wind)

Maar Jan Rooijakkers en zijn mensen willen meer. “In een centrale als die van ons komt veel warmte vrij. We proberen nu deze warmte maximaal om te zetten in elektrische energie, maar we laten nog te veel onbenut. Als we die warmte direct gebruiken is het rendement veel hoger.” Het transport van warmte is echter kostbaar en de afstanden waarover dit rendabel kan geschieden zijn - door het verlies in de pijpleidingen - veel korter dan voor elektriciteit. Ambitieuze plannen, zoals de verwarming van het nieuwe ROC en de andere gebouwen in de Kop van Zuid, blijven daarom waarschijnlijk voorlopig in de koelkast nu de woningbouw achter blijft bij de oorspronkelijke planning. “Pas als daar voldoende afzet is of voldoende subsidie wordt verleend voor de aanleg kunnen we rendabel een pijplijn laten aanleggen.”

Gezond blijven betekent voor Rooijakkers in eerste instantie het creëren van voldoende schaalgrootte én het doorgaan met innoveren. Daarnaast staat voor hem ‘gezond’ ook voor schoon en groen. “Twence moet binnen enkele jaren naast afvalverwerker ook een volwaardige leverancier worden van groene energie.” Dat laatste geeft hem voorlopig nog voldoende uitdagingen om door te gaan. Negen jaar op één functie lijkt lang, maar als er genoeg ontwikkelingen en uitdagingen zijn, houdt dat de mens automatisch jong en scherp.

sto om en warmte lever en

meer groene energie 57

Elektriciteit en warmte Naast de derde verbrandingslijn is bij Twence in 2008 ook een bio-energiecentrale in gebruik genomen, volgens Rooijakkers een perfecte aanvulling op het dienstenpakket. “We stoken hierin bouw- en sloopafval en de grotere houtdelen die we uit het compost van ons composteringsbedrijf zeven.” De verwerkingscapaciteit van deze centrale is zo’n 140.000 ton per jaar. De energie die de verbrandingslijnen en de bio-energiecentrale leveren, wordt momenteel in de vorm van elektriciteit aan het net geleverd. Na de ingebruikname van de derde verbrandingslijn zal Twence jaarlijks in totaal een kleine 475 GWh per jaar aan elektriciteit kunnen leveren, volgens de standaardberekening komt dat neer op het verbruik van 143.500 huishoudens.

Derde afvalverbrandingslijn In de wereld van de afvalverwerkers speelt Twence, naast de eredivisie van AVR, van Ganzewinkel en Essent Milieu, bovenin de eerste divisie. In de Randstad wonen nu eenmaal meer mensen bij elkaar dan in Twente en dat vraagt om afvalverwerkers met een grote capaciteit. Toch neemt Twence binnenkort een derde verbrandingsoven in gebruik, terwijl voor het Twentse huishoudelijke afval twee ovens genoeg zouden zijn geweest. “We moeten voldoende schaalgrootte hebben om kosteneffectief te opereren. Dat is goed voor onze aandeelhouders en voor onze klanten, de burgers van de Twentse gemeenten.” Om voldoende aanvoer van afval te kunnen realiseren, heeft Twence de blik óók naar het oosten gericht. “We leven in één Europa. In een nog niet zo’n grijs verleden waren zelfs de provinciegrenzen gesloten voor afval, nu is de grens met Duitsland geen barrière meer.” Twence heeft daarom contracten afgesloten in de regio’s net over de grens. In totaal voldoende voor de totale capaciteit van 520.000 ton per jaar. De uitbreiding in verbrandingscapaciteit betekent ook een uitbreiding van slakkenopwerkingsinstallatie, waar metalen teruggewonnen worden uit de bodemassen. Twence kan nu per jaar 150.000 slakken en

Heel anders is het gesteld met de levering van warmte naar Enschede. Daar staat op de Marssteden een gasgestookte WKC-installatie van Essent die - naast elektriciteit - warmte levert aan veel woningen en andere partijen, waaronder de UT. “We hebben inmiddels alle vergunningen binnen om Twence met deze installatie - en dus met het bestaande warmtenet - te verbinden. De gasketels kunnen hierna uitgeschakeld worden, wat een forse besparing van aardgas, en dus een reductie van de CO2-uitstoot, betekent.

AkzoNobel Maar er staat meer te gebeuren. In de ketels van de verbrandingsinstallatie wordt stoom geproduceerd, dat wordt gebruikt voor de opwekking van elektrische energie. Bijna buurman AkzoNobel heeft stoom nodig voor de zoutproductie en moet dit - met fossiele brandstof - zelf opwekken. “Het meest logisch is dat AkzoNobel direct gebruik maakt van de door ons opgewekte stoom. We kunnen voor ongeveer 40% in hun behoefte voorzien.” De contracten zijn inmiddels getekend en de aanleg van de pijplijn start binnenkort. Dat Twence hierdoor wat minder elektriciteit produceert, weegt bij lange na niet op tegen de energie-

winst die optreedt door de directe levering van stoom. De levering van warmte aan het warmtenet van Enschede en stoom aan AkzoNobel past exact in de doelstellingen van Twence: “We willen naast afvalverwerker steeds meer een leverancier van groene energie worden. Met het gereedkomen van beide pijpleidingen zullen we bijna 50% van onze omzet genereren uit de levering van energie. Als we ook warmte aan Hengelo kunnen gaan leveren, zal dat aandeel verder toenemen.” In de publicaties van Twence wordt gesproken over een equivalent van 153 miljoen m³ aardgas en een reductie van 273.000 ton CO2, waardoor deze centrale een flinke bijdrage levert aan het bereiken van de klimaatdoelstellingen.

Bio-energie park In de negen jaar dat Jan Rooijakkers aan het roer staat, is door inzet van alle betrokkenen heel veel bereikt bij Twence. Maar er zijn nog genoeg uitdagingen en interessante projecten waar hij zijn tanden de komende jaren op kan stukbijten. “We willen ondermeer, samen met de Universiteit Twente, de Saxion Hogeschool en een aantal spin-off

www.ikt.nl

bedrijven, een bio-energie park opzetten met een daarvoor geschikt bestemmingsplan en met één overkoepelende milieuvergunning. Het grote voordeel hiervan is dat niet elk bedrijf al die procedures hoeft te doorlopen en - als het aan bepaalde voorwaarden voldoet - zo aan de gang kan.” De gemeenten Enschede en Hengelo en Oost NV zijn ook enthousiast en willen meewerken aan een haalbaarheidsonderzoek. Dat enthousiasme is mede ingegeven door het feit dat een dergelijk park perfect aansluit op de ambities van het Innovatieplatform Twente en de uitbouw van het (hightech) kennispark op de UT en het B&S-park. Parallel daaraan zijn er gesprekken gestart met de CvB-voorzitter en enkele lectoren van de Saxion Hogeschool over een andere invulling van de stages en afstudeerprojecten. Als alles doorgaat - en daar wijst alles op - zal de samenwerking worden toegespitst op een aantal projecten waarin studenten kunnen participeren. Dat ook de UT hieraan zal deelnemen is duidelijk. “De gezamenlijke afvalverwerkers hebben een leerstoel duurzame energie ingesteld. In Twente past een dergelijke leerstoel, door de praktische instelling van de UT, perfect.” ■

Directeur Jan Rooijakkers heeft de komende jaren nog uitdagingen genoeg bij Twence.

Als onder steuning van hun klanten en de intro ductie

Indes expandeert 58

Henk Janssen en zijn plaatselijke bedrijfsleider Cynthia Tang (uiterst links) ontvingen in december 2008 een delegatie van de Saxion Hogeschool. Samen met de opleiding Industrieel Ontwerpen van de UT zullen zij ook aanwezig zijn bij de grote design-manifestatie komend najaar.

China is de snelst groeiende economie van de wereld; het land dat, dankzij de lage loonkosten, de productielocatie is geworden van veel ‘westerse’ bedrijven. Wie China zegt, heeft het over textiel, speelgoed, schoenen en andere simpele artikelen, waarvoor veel goedkope handen nodig zijn. IT-bedrijven besteden hier hun programmeerwerk uit, maar dat een bureau voor industrieel ontwerp daar een filiaal opent, is opmerkelijk. Toch opende het Enschedese Indes eind vorig jaar een nevenvestiging in Ningbo, een oude havenstad die door de langste brug van de wereld verbonden is met Sjanghai. De plaatselijke overheid verleende alle medewerking en de bouwvakkers werkten dag en nacht door om de geplande opleveringsdatum van het gebouwtje te halen. Men was zelfs zo blij dat Indes het eerste jaar geen huur hoeft te betalen. Ook de huurprijs in de volgende jaren is extreem laag. Directeur Henk Janssen blijft er nuchter onder. “We vervullen daar een onmisbare schakel tussen onze Europese relaties en de toeleveranciers van de onderdelen voor de geavanceerde producten die wij ontworpen hebben.” Dat hij inmiddels ook Chinese bedrijven als klant heeft binnengehaald, is opvallend. “Men beseft in China plotseling dat men door het fabriceren van ‘westerse’ producten de vertraging in de economische groei kan opvangen.”

(door Niko Wind)

van ‘ wester se’ ont werp en

naar China

De vestiging van Indes in Ningbo is het directe gevolg van het uitbesteden van hun klanten naar onderdelenproducenten in China. Henk Janssen: “Wij ontwikkelen nieuwe, vaak technologisch hoogwaardige producten voor relatief kleine bedrijven. Om de kostprijs te drukken, willen zij de productie goeddeels in China laten plaatsvinden. Ze zijn echter te klein om zelf toezicht te houden en zijn maar wat blij dat wij dat - tegen een klein bedrag - willen overnemen.” Janssen heeft het dan over de productie van onderdelen. De assemblage is een heel ander verhaal. “Als we dat aan Chinese bedrijven overlaten is de kans op fouten groot en - wat nog veel erger is - een fors deel van de kennis lekt weg naar de toeleveranciers.” Als voorbeeld noemt hij de elektrisch ondersteunde fiets die Indes en 3T voor Sparta hebben ontwikkeld. “De Chinese leveranciers van onderdelen mogen wel weten wat het eindproduct wordt, maar het is onwenselijk als ze weten hoe de fiets werkt en welke software we gebruiken om het systeem optimaal te laten werken.” Tot nu toe besteedde Indes assemblage al uit aan een Taiwanees bedrijf met fabrieken in Zuid China, waarmee wel goede afspraken rond de geheimhouding gemaakt kunnen worden. Met de ingebruikname van de vestiging in Ningbo kan een flinke uitbreiding van de assemblage nu ‘in eigen huis’ gaan plaatsvinden.

59

Spin in het web Naast assemblage gaat Indes China zich met name richten op het aansturen van de onderdelenproducenten. “We vlogen regelmatig op en neer om met deze bedrijven te overleggen en om controle uit te oefenen op de producten en de manier waarop deze geproduceerd worden. Dat laatste is van belang omdat onze klanten het zich niet kunnen veroorloven dat zaken als kinderarbeid of milieuvervuiling aan hun producten kleven.” Met eigen mensen in China gaat dat allemaal veel eenvoudiger en efficiënter. En met die ‘eigen mensen’ bedoelt Janssen met name zijn Chinese vestigingsmanager: een dame die goed ingevoerd is in de problematiek en voortreffelijk Engels spreekt. Mevrouw Tang heeft zelfs een Europese voornaam aangenomen: Cynthia. “Zij is echt een lot uit de loterij. We kenden haar al langer en zijn dolblij dat ze bij ons in dienst wilde komen.” Cynthia zal in Ningbo regelmatig ondersteuning krijgen vanuit het hoofdkwartier in Enschede. Het is de bedoeling dat er steeds één of twee Nederlanders voor enkele maanden of een jaar worden gedetacheerd. Daarnaast wil Henk ook stagiaires en afstudeerders van de UT en Saxion de kans bieden om in Ningbo te werken. “Het filiaal in China is ook een perfect middel om goede mensen in huis te halen, want wat is mooier voor een pas afgestudeerde dan om een jaar in China te werken.” Dat inmiddels ook Chinese bedrijven Indes inschakelen als ‘westers’ ontwerpbureau, maakt de vestiging in Ningbo extra aantrekkelijk voor stagiaires en afstudeerders.

Visrestaurant Janssen is enthousiast over het onderkomen dat hij in China heeft weten te bemachtigen. “Ningbo is een oude havenstad en met zijn 7 miljoen inwoners toch rustiger en goedkoper dan Sjanghai, waarmee het sinds

2008 door de langste brug van de wereld is verbonden. De wijk waarin wij zitten en waar de plaatselijke overheid een industrial design centre wil ontwikkelen, is te vergelijken met de Kop van Zuid in Rotterdam: een combinatie van oude en nieuwe gebouwen, leuke straatjes en gezellige terrassen.” Zijn pleisterplaats is daar een geweldig visrestaurant in de oude visafslag, waar je zelf de verse vis kunt uitzoeken. “Die gezellige binnenstad is op fietsafstand van ons paviljoen. En we hebben uiteraard in die binnenstad een appartement gehuurd voor onze mensen.” Het paviljoen van Indes staat, samen met soortgelijke gebouwtjes, met de rug tegen een oude fabriekshal, waarin een designmuseum zal worden gevestigd. Dus ook hier een combinatie van industrieel erfgoed en hightech innovatie. “Je kunt het vergelijken met de ontwikkelingen in Roombeek in Enschede en het Hart van Zuid in Hengelo.”

Twente Naast de verbreding tot het voeren van de regie bij productie en assemblage en de sprong naar het Verre Oosten blijft Henk Janssen zich ook inzetten voor de verbetering van de positie van de regionale industriële ontwerpers en de kwaliteit van de opleidingen aan de UT en Saxion. “We hebben tien jaar geleden samen met onder meer First, d’Andrea & Evers , UT, Saxion, STODT en Oost NV het Industrial Design Centre opgezet. Naast (bijna) alle ontwerpbureaus en de twee opleidingen hebben inmiddels veel regionale bedrijven die gebruik maken van industrial design zich bij dit IDC aangesloten. Een club van ongeveer honderd bedrijven, die qua opzet en werkwijze vergelijkbaar is met de Technologie Kring Twente.” De functie van het IDC is in de loop der jaren wel gewijzigd. Bij de start stonden de kwaliteit van beide opleidingen en de samenwerking met de

www.ikt.nl

professionele bureaus centraal. Nu dat inmiddels perfect verloopt, is de focus verlegd naar de samenwerking tussen de bureaus onderling en de ‘ontwerpgerichte’ bedrijven. Henk Janssen nam als bestuurslid van het IDC het initiatief voor het aanvragen van een Innovatie Prestatie Contract voor een groep van liefst dertig bedrijven (industrieel ontwerpers en afnemers van hun diensten). “Het doel is de samenwerking te verbeteren en de inzet van industrieel ontwerpen bij productontwikkeling te vergroten.” Een enorme klus, die vooral op de schouders van Tonny Grimberg komt te liggen. Hij coördineert de activiteiten van het IDC al vanaf de start en heeft inmiddels zijn sporen verdiend bij het initiëren van veel projecten.

UT en Saxion De aanwezigheid van Indes in China is niet alleen goed voor het bedrijf zelf, maar zorgt ook voor een springplank voor de opleidingen aan de UT en Saxion. China - en met name de omgeving van Sjanghai - wil een enorme stap maken als het gaat om industrieel ontwerpen. Het centrum in Ningbo zal daarom een broedplaats moeten worden op het gebied van creatief ondernemerschap. De Chinese autoriteiten pakken dat grondig aan door een compleet bedrijvenpark te bouwen met alle faciliteiten, tot en met werkplaatsen voor rapid prototyping. Ze willen dat proces ondersteunen met opleidingen en beurzen. En daar zit weer een extra kans voor het IDC en de opleidingen aan de UT en Saxion. In dit kader werken Nederland en China samen in het ‘open minds’ programma en in het najaar van 2009 wordt er een grote manifestatie gehouden waar ook ‘Twente’ massaal aanwezig zal zijn. “Op deze wijze helpen we in Twente elkaar om hogerop te komen en ons internationale netwerk te versterken.” ■

Henk Janssen heeft in Enschede ook nog 35 mensen aan het werk.

Thor axc entrum maak t b elof te waar

Letterlijk het hart 60

Jarenlang werd er vanuit de regio gelobbyd voor een ‘eigen’ hartcentrum in Enschede. De patiënten uit Twente en de Achterhoek waren aangewezen op de hartcentra in onder meer Groningen, Utrecht, Zwolle en Nijmegen. Dit terwijl het MST inmiddels was uitgegroeid tot het grootste niet-academische ziekenhuis en de bevolkingsconcentratie dusdanig groot was dat een eigen regionaal hartcentrum zeker verantwoord was. Nog geen vijf jaar na de formele start heeft het Thoraxcentrum Twente zijn bestaansrecht meer dan bewezen. Het sprankelt daar van (innovatieve) energie en de samenwerking met de ziekenhuizen in Almelo, Hengelo en Winterswijk begint steeds betere vormen aan te nemen. De combinatie met de medisch-technische opleiding aan de Universiteit Twente is voor Nederlandse begrippen uniek en zelfs het bedrijfsleven is geïnteresseerd in samenwerking bij het testen en ontwikkelen van nieuwe producten of technieken. Veel van die ontwikkelingen worden gestimuleerd - of in ieder geval financieel mogelijk gemaakt - door de Stichting Hartcentrum Twente en haar sponsors. (door Niko Wind)

De verpersoonlijking van de samenwerking met de Universiteit Twente is professor Clemens von Birgelen, die bijna twee jaar geleden op kosten van Ferdinand Fransen (een van de sponsors van de Stichting) werd benoemd tot hoogleraar ‘invasieve technieken’, voor de niet-medici: dotteren. Hij heeft inmiddels zijn eerste promovendus afgeleverd en er zitten er nog vier in de pijplijn: twee arts-onderzoekers en twee collega cardiologen. “Juist door die combinatie met de techniek aan de UT kunnen we verrassend goed werk afleveren. We leren letterlijk van elkaar en dat is essentieel als je nieuwe stappen wilt maken. ”Medicijn-afgevende stents die bij het dotteren worden ingebracht, zijn kleine veertjes met daaromheen een dun laagje polymeer dat gereguleerd medicijnen afgeeft. De aard en de kwaliteit van dat laagje is van groot belang voor het herstel en vooral voor het voorkomen van herhaling. “Voor ons als artsen is het belangrijk te weten of de ene stent betere resultaten oplevert dan de andere; de techneuten leren ons wat de materiaal-technische verschillen zijn en wat de werking kan beïnvloeden. Het gaat daarbij onder meer om de flexibiliteit van het laagje polymeer.” Clemens von Birgelen is er trots op dat de industrie inmiddels belangstelling heeft getoond om nieuwe typen stents aan de UT, samen met cardiologen van het Thoraxcentrum, te laten onderzoeken. Bovendien is inmiddels een project gestart waarbij bijna 1.400 patiënten twee jaar na de dotterbehandeling (met verschillende typen stents) worden gevolgd.

In de voorhoede “Wij leveren op het gebied van het dotteren topkwalitatieve zorg en willen in Nederland, maar ook internationaal, in de voorhoede meelopen.” Het Thoraxcentrum loopt in de praktijk ook met het introduceren van innovatieve dottertechnieken soms voorop. De nieuwe FFR-methode die onlangs door cardiologen uit Eindhoven in de pers werd gebracht (FAME studie) wordt in Enschede al enige tijd toegepast om onnodige dotterprocedures te voorkomen. En ook het verwijderen van stolsels uit de bloedbaan bij

van de regio

patiënten met een hartinfarct - het nut werd recentelijk door de TAPAS studie aan de RU Groningen aangetoond - werd in Enschede al sinds 2005 bij rond 450 patiënten met groot succes toegepast. Wetenschappelijke studies en publicaties zijn voor Clemens von Birgelen natuurlijk ook belangrijk. Als aan een centrum gedreven specialisten en goed gemotiveerde arts-assistenten samenwerken en topklinische zorg verrichten, dan zijn, volgens Von Birgelen, studies en publicaties het voortvloeisel uit deze activiteit. “Studies helpen ons de zorg voortdurend verder te ontwikkelen en te verbeteren.” De kwaliteit van het klinische werk en de zorg voor onze patiënten hebben bij ons steeds prioriteit. We willen gewoon de beste zijn in de toepassing van technieken die we zelf ontwikkelen of van elders halen. Op deze wijze krijgen we ook de beste dotteraars in huis van wie nu alle patiënten in de regio Twente en Oost-Achterhoek mogen profiteren.”

61

Sponsors De Stichting Hartcentrum Twente is een belangrijke financier van projecten om de patiëntenzorg te verbeteren en vooral ook om de regionale samenwerking te verbeteren. Voor Jan Grandjean, die zich als hartchirurg vooral hard maakt voor de samenwerking met de ziekenhuizen van Almelo, Hengelo en Winterswijk, gaat die samenwerking nooit snel genoeg: “Patiënten hebben er baat bij als we cardiologen en cardiochirurgen hebben die de neuzen volledig in dezelfde richting hebben staan. In feite ontstaat dan zo één regionaal centrum, waarbij het zwaartepunt misschien in Enschede ligt, maar ook in de centra in Almelo en Hengelo en Winterswijk.” De ploeg in Enschede is wat dat betreft al een eenheid: allemaal medici met een gezonde belangstelling voor de techniek en bereid om met techneuten samen te werken en van hen te leren. Er blijven echter altijd projecten waarvoor geen reguliere fondsen beschikbaar zijn. “We kunnen hiervoor bij de Stichting Hartcentrum aankloppen. Deze projecten worden door een gemengde commissie bekeken.” Dat veel daarvan betrekking heeft op de samenwerking in de regio is duidelijk. De sponsors komen uit het Twentse bedrijfsleven en weten allemaal dat samenwerking de basis is voor succes.

Groei Mede door die goede naam en de snel verbeterende regionale samenwerking is het verwijzingsgebied van het Twentse Thoraxcentrum snel aan het uitdijen. “Zeker op het gebied van de hartchirurgie - maar ook voor ingewikkelde dotterbehandelingen - krijgen we momenteel meer dan 25% van de patiënten van buiten de regio Twente en Oost Achterhoek. Zij zijn doorverwezen door cardiologen elders in het land, die weten dat wij anders werken en meer ingewikkelde operaties aankunnen.” In Enschede worden momenteel op jaarbasis bijna 1.100 hartoperaties uitgevoerd en 1.900 dotterbehandelingen. “We zijn hiermee het enige centrum in Nederland dat in 2008 qua behandelingen is gegroeid.” Opvallend daarbij is dat de kennis en de technieken vanuit de cardiologie en de hartchirurgie steeds meer bij andere ziektebeelden worden toegepast. Dat geldt met name voor het oprekken van bloedvaten in de longen en het daar wegzuigen van bloedpropjes. Grandjean kijkt voor een verdere uitbreiding met name naar het oosten. “Het is toch te gek dat iemand met hartproblemen vanuit Gronau of Bad Bentheim met de helikopter maar Münster moet, terwijl

Hartchirurg Jan Grandjean (rechts) en ‘dotter-hoogleraar’ Clemens von Birgelen willen echt naar de top.

Enschede veel dichterbij is.” Er zijn inmiddels gesprekken met een Duitse ziektekostenverzekeraar. Daar hoopt men het verschil in bekostigingssystemen te kunnen overbruggen.

Twentse patiënten met een hartritmestoornis hoeven daardoor niet meer naar Zwolle om verlost te worden van hun hartritmestoornis, maar kunnen nu - sneller - in Enschede terecht.

Kloppend hart

Norit en Mesa+

Dat ‘andere manier van werken’ slaat vooral op de wijze van opereren. Elders wordt 70-90% van de bypass-operaties uitgevoerd met ondersteuning van een hart-longmachine. In Enschede is dat een hoge uitzondering. Jan Grandjean wil dit percentage zelfs tot nul terugbrengen bij patiënten die hier absoluut baat bij hebben. “Het voordeel van opereren met kloppend hart is dat we de aorta niet hoeven aan te raken en het hart - na stilstand - niet weer op gang gebracht moet worden. Mede hierdoor is het sterftecijfer hier heel laag en vergelijkbaar met topcentra zoals Cleveland Clinics. Dit ondanks het feit dat de populatie in Twente een hoger risico heeft omdat door een hogere leeftijd er meer patiënten al eerder gedotterd zijn.” Dat de Twentse methode niet veel breder wordt toegepast ligt, volgens Grandjean, aan de wat behoudende instelling in de oudere centra. “Wij konden ruim vier jaar geleden met een nieuwe ploeg ervaren specialisten starten en er is toen al geselecteerd op mensen die innovatief bezig wilden zijn.” Bij het aannamebeleid gelden deze criteria nog steeds. Ondanks dat, of misschien juist daardoor, willen toppers van andere centra maar al te graag naar Enschede overstappen. Dat laatste geldt uiteraard niet alleen voor de hartchirurgen en dotteraars. Het Thoraxcentrum heeft inmiddels op alle terreinen van de cardiologie topspecialisten in huis. De laatste ‘aanwinst’ was een Amsterdamse elektronfysioloog, die het nieuwe ‘hightech’ centrum voor katheter-ablatie is gaan leiden. De

De artsen in het Enschedese Thoraxcentrum wagen zich letterlijk steeds gemakkelijker buiten de poorten van het ziekenhuis. Uiteraard zijn de medisch-technologen en materiaalkundigen op de UT partners met wie zij kunnen samenwerken. Maar ook ’t Roessingh en Saxion komen veel vaker in beeld. Jan Grandjean: “We zijn samen met hen - en de UT - gestart met een project om de conditie van mensen die lang op de intensive care liggen te verbeteren. Bij hen gaat de spiermassa snel achteruit, met alle gevolgen van dien. We kijken nu of we met behulp van onder meer fysiotherapie dat proces kunnen vertragen.” Maar ook de industrie blijkt een doelwit van de samenwerkingsdrang van het Thoraxcentrum. “Ik heb met Norit gepraat om mee te denken over een methode om het bloed, waarvan altijd een deel verloren gaat bij hartoperaties, met behulp van filters terug te winnen. Als dat lukt, kan het aantal bloedtransfusies drastisch worden beperkt.” Ook op andere terreinen liggen er volgens hem kansen. “De wereld van de nanotechnologie lijkt mijlenver verwijderd van die van de hartchirurgie, maar als je hoort wat al die kleine bedrijfjes voor bijzondere dingen ontwikkelen, dan moet er ook wel wat voor ons bij zitten. Ik ga toch maar eens met Mesa+ praten. Dat is immers een internationaal top-instituut. En dat willen wij ook worden!” ■

www.ikt.nl

“ We willen Twente echt op de kaar t zet ten ! ”

Solar Team Twente zoekt sponsors Het zal voor het Solar Team Twente moeilijk zijn om Delft op snelheid te kloppen en van de eerste plaats in de World Solar Challenge te verdrijven. Dat team is het paradepaardje van één grote sponsor en het wordt gesteund door Wubbo Ockels. Voor hen gaat het alleen om winnen. Het uitgangspunt van het Twentse team is het stimuleren van de innovativiteit van de studenten; de primaire doelstelling van de World Solar Challenge. Als eind oktober de challenge voorbij is wil Twente in ieder geval de innovatietrofee in ontvangst nemen. Het geld dat daarvoor nodig is, hopen de studenten binnen te halen bij het regionale bedrijfsleven. (door Niko Wind)

Marketing manager Marit Lintsen verwacht dat dit zeker zal lukken: “De UT, Saxion en Thales zijn de basis-sponsors en zij stellen ons onder meer kennis en ruimte ter beschikking. Voor de rest van de financiën zijn we aangewezen op het Twentse bedrijfsleven. Dat geld is niet nodig om de 17 studenten van de UT en Saxion te betalen. Zij offeren ruim anderhalf jaar van hun (studie)tijd op voor deze unieke ervaring. “We zijn net een echt bedrijf en ik leer hier nog meer - en vooral veel andere dingen - dan in de afgelopen drie jaar in mijn studie Industrieel Ontwerpen.” Marit zamelt met haar team vooral geld in voor de reis naar Australië en de transportkosten; en uiteraard voor de onderdelen en de dure zonnecellen. Die laatste hebben ze goedkoper op de kop getikt dan voor de oude wagen die nu alleen nog voor promotionele doelen wordt gebruikt. Twee studenten zijn brutaalweg bij de drie producenten van deze hoogwaardige zonnecellen op bezoek gegaan: twee in de VS en één in Duitsland. Door dit persoonlijke contact en hun goede verhaal hebben ze de cellen - bij de oorspronkelijke Duitse producent - nu veel goedkoper kunnen krijgen.

Het Twentse Ros De wagen, die nu nog op de tekentafel ligt en in de hoofden van de negen techneuten verder wordt ontwikkeld, zal qua uitstraling anders worden dan beide voorgangers. “We willen geen wagen vol met plakplaatjes met de namen en logo’s van alle sponsors, maar een ‘cleane’ auto met daarop alleen het Twentse ros. Het wordt een Twentse wagen, die het visitekaartje moet zijn van innovatief Twente.” Het marketingteam probeert door een persoonlijke benadering sponsors binnen te halen, maar het is voor hen onmogelijk om alle Twentse bedrijven te benaderen. “We hebben inmiddels contacten met veel van de grote netwerken in Twente zoals de TOS, VNO-NCW en uiteraard IKT en we hopen via hen het Twentse bedrijfsleven te benaderen.” Om grote bedragen gaat het niet. Het Solar Team Twente mikt op duizend euro per bedrijf. “Als de helft van de ruim 1.100 IKT-deelnemers ons voor zo’n bedrag wil sponsoren, dan hebben we de begroting in feite rond.” Ze verwijst maar al te graag naar de website www.solarteam.nl, waarop alle informatie is te vinden. De sponsors, die via deze netwerken worden geworven, krijgen geen uitstraling meer op de wagen zelf. “Maar ze kunnen nu al ons logo gebruiken voor hun eigen communicatie. Later komen daar foto’s en

www.ikt.nl

bewegende beelden bij.” De eerste die dat nu al doet is Twence. Dit bedrijf richt zich op duurzaamheid. Zonne-energie past daar uiteraard volledig bij. De sponsors van het Solar Team Twente vormen in feite weer een nieuw netwerk omdat zij uitgenodigd worden bij alle officiële bijeenkomsten van het team, zoals de ontwerppresentatie.

TV-exposure De strategie om zich dit jaar volledig te focussen op de promotie van innovatief Twente brengt uiteraard direct ook de Regio Twente en het Innovatieplatform Twente in beeld als sponsors. De eerste gesprekken hebben de studenten al gevoerd. “Een van onze grote wensen is om ons dit jaar veel beter in de media te presenteren. Wij zijn hard op zoek naar extra geld om een van de commerciële TV-zenders te interesseren.” Marit hoopt dit bekende kip-en-ei probleem binnenkort op te lossen. De Twentse innovativiteit moet immers tot alle uithoeken van ons land doorklinken.

Techniek De Twentse techneuten werpen zich elke keer als pure Willy Wortels op de zonneauto. Vorige keer stalen zij de show met een kantelbare vleugel en een - inmiddels gepatenteerd - systeem van lenzen dat het zonlicht concentreert op de cellen. Over de nieuwste snufjes wil werktuigbouw student Haico Stegink nog niets vertellen. Wel wil hij kwijt dat ze dit jaar extra aandacht gaan besteden aan de ophanging van de wielen. “Bij de vorige race ging het daar mis omdat we met een te hoge snelheid de zware wildroosters in de Australische wegen wilden nemen. We gaan het nieuwe ontwerp nu nog meer in de praktijk testen door bijvoorbeeld balken over de weg te leggen. Als er bij zo’n test wat kapot gaat, kunnen we het ontwerp hier aanpassen.” De feitelijke bouw gaat binnenkort van start. En daarvoor krijgen de studenten van de UT en Saxion hulp uit een opmerkelijke hoek: het ROC van Twente. “De staf was daar razend enthousiast en wil er voor zorgen dat we steeds een aantal stagiaires krijgen die ons met het feitelijke bouwen komen helpen. Voor hen een unieke ervaring en voor ons een geweldige hulp.”  ■

Het nieuwe team, hier bij de ontmantelde oude wagen, zoekt sponsors via www.solarteam.nl.

IK T- Berkelland verjaagt de boze geesten van de crisis

Percussie in Eibergen 64

Hoe breng je veertig (saaie) ondernemers tot extase? Je sleept een flinke hoeveelheid exotische muziekinstrumenten naar een gezellig zaaltje en zorgt voor een man die orde tracht te scheppen in de chaos van klanken die dan ontstaat. Dat was de opzet van het bestuur van IKT-Berkelland toen zij hun nieuwjaarsbijeenkomst gingen plannen. Het resultaat was een zee van ritmisch geluid dat opsteeg uit de fraai gerenoveerde achterzaal van café De Klok in Eibergen, waar veel van de IKT-ers zich bijkans in het zweet werkten om een maximale hoeveelheid geluid uit hun trommels te halen. Burgemeester Bloemen moest wat eerder weg en miste daardoor het derde - en meest heftige - deel van dit muzikale spektakel. Of hij na die avond nog net zo dacht over ‘zijn’ ondernemers als daarvoor, is niet bekend. Dat er dynamiek in ondernemend Berkelland zit, moet hem wel duidelijk zijn geworden

Volledig met muziek bezig zijn geeft een sensationeel gevoel. Het is prachtig om te zien hoe gezichten van mensen veranderen als ze achter een trommel zitten. Een bevrijdende lach na een flinke roffel, ontspanning in het gezicht.’ De naam Anitya komt uit het Sanskriet en betekent zoveel als ‘in beweging brengen’. De combinatie met een uitstekend driegangenbuffet gaf een extra dimensie aan dit muzikale gebeuren. Drie momenten om te eten en te netwerken en drie om uit het dak te gaan. In het eerste deel van de percussie-avond liet Enrique van Doezelaar de verblufte IKT-ers zien (en horen) dat ook de eigen handen muziekinstrumenten zijn en dat alleen door ritmisch te klappen een flinke spanning kan worden opgebouwd. Na het voorgerecht leek het echte werk te kunnen beginnen. Het bleef echter bij spelen op de meest simpele instrumenten, van holle buisjes tot raspachtige stukjes hout.

Orkaan van geluid (door Niko Wind)

De man achter Anitya, Enrique van Doezelaar, bleek als geen ander in staat om mensen in beweging te brengen. Deze gepassioneerde danser verzamelde een schat aan - meest Afrikaanse - percussie-instrumenten waarmee hij ‘optreedt’ tijdens bedrijfsfeesten en teambuilding-bijeenkomsten. Op zijn website beschrijft hij dat als: ‘Samen muziek maken zet mensen in beweging en samen trommelen geeft veel voldoening en energie.

Burgemeester Bloemen (rechts) moest na het tweede bedrijf helaas afhaken. (Foto: Laura de Hoog)

Toen de echte trommels ten tonele verschenen, kon het feest pas echt beginnen: de overbekende diembe, tweetonige daga dunun en de bastrommel dunun, aangevuld met de platte - uit Zuid-Amerika afkomstige - tambourim en de ‘tere’ djabarra. De talkingdrum, die in de binnenlanden van Afrika de verteller begeleidt, leek een dissonant, maar de inzet van zo veel instrumenten maakte het toch tot een geheel. Van Doezelaar liet het ritme rustig opbouwen waarna het uitzwol tot een orkaan van geluid. Welk instrument de IKT-ers ook tussen de knieën hadden, uiteindelijk ging het om hard, harder, hardst. Om abrupt te eindigen in een oorverdovende stilte, die slechts werd verstoord door die ene amateur-percussiespeler die net iets te fanatiek was. ■

Met jasje-dasje achter de diembe, de dunun of de talkingdrum. (Foto: Laura de Hoog)

Scope Nieuwe deelnemers

Nieuwsrubriek over Twentse zaken en mensen.

IKT-Almelo

Wanneer u deelnemer bent van IKT kan uw nieuws onder Scope worden opgenomen. Persberichten bij voorkeur per e-mail aan te leveren.

Unique Nederland BV Marktplein 57 7607 HL Almelo Contactpersoon: mevrouw J. Wissink

IKT-Enschede Symbol Consultancy BV Postbus 545 7500 AM Enschede Contactpersoon: dhr. ir. H.C. Theisens Total Sign Reclameprojecten Postbus 10000 7504 PA Enschede Contactpersoon: dhr. M. Hagels

IKT-Hengelo Unique Nederland BV Enschedeswestraat 41 7551 EJ Hengelo Contactpersoon: mevrouw M. Vreuls Accountadvies Postbus 582 7550 AN Hengelo Contactpersoon: dhr. R. Gielen LOGICS b.v. Uilvlinder 22 7534 MD Enschede Contactpersoon: dhr. ir. A.A. van Kaam Sieger Wijnsma Makelaar Deldenerstraat 103 7551 AD Hengelo Contactpersoon: dhr. S. Wijnsma

Ons adres: IKT/Twentevisie T.a.v. Saskia Rikhof-Slot Postbus 5501 7500 GM ENSCHEDE

Tel. 053 - 48 49 980 Fax. 053 - 48 49 985 E-mail [email protected]

De gemeenteraad van Enschede heeft ingestemd met het Masterplan Gebiedsontwikkeling Kennispark Twente. In deze visie wordt ruimte gecreëerd voor 10.000 nieuwe hoogwaardige arbeidsplaatsen op de campus van de Universiteit Twente en het aangrenzende Business & Sciencepark en het verdwijnen van het viaduct in de Hengelosestraat. Het College van Bestuur van de Universiteit Twente stemde al eerder in met het plan. BonsenReuling Accountants-Belastingadviseurs heeft op 1 januari jl. het vennotenteam uitgebreid met Mark de Jonge en Stefan Klijn. Deze uitbreiding is nodig vanwege de snelle groei van het kantoor. BonsenReuling behoort momenteel tot een selecte groep van accountantskantoren in Nederland. De organisatie beschikt zelf over de WTA-vergunning om wettelijke controleopdrachten te mogen uitvoeren. Met ingang van 1 maart 2009 gaat Leferink Office Works de activiteiten overnemen van KantoorMeubelVoordeel te Haaksbergen. Beide Haaksbergse ondernemingen zien in de bundeling van krachten nieuwe mogelijkheden om de markt rondom kantoorinrichting nog beter en effectiever te bedienen. Frank ter Beke en Gerben Bouwmeester vormen vanaf 12 januari jl. de nieuwe directie van Unipro. Dit jonge en enthousiaste directieteam beschikt gezamenlijk over bijna 25 jaar Unipro-ervaring en kent de organisatie en de markt waarin Unipro opereert ‘als hun broekzak’. Algemeen directeur drs. Wilma van Ingen verlaat per 1 mei a.s. de Kamer van Koophandel Oost Nederland. Zij treedt per die datum in dienst als bestuurder bij Nysingh Advocaten. Nysingh is een vooraanstaand kantoor in Nederland met vestigingen in Arnhem, Zwolle en Apeldoorn. ■

HMS Hoogers Management Support Kormelinksweg 3 7151 NM Eibergen Contactpersoon: dhr. P.W. Hoogers Elmekanic B.V. Spelleweg 3 7475 GV Markelo Contactpersoon: mevr. L.H.A. Potgieter

IKT-West-Twente De Groot Vroomshoop B.V. Postbus 31 7680 AA Vroomshoop Contactpersoon: dhr. W.G.M. Pigge

www.ikt.nl

Meer nieuws opwww.ikt.nl De website van IKT is vernieuwd. Naast een andere vormgeving en een meer logische manier om de presentaties tijdens de verschillende bijeenkomsten te downloaden, zijn er twee rubrieken toegevoegd: ‘Persberichten deelnemers’ en ‘Goed om te weten’. In de rubriek Persberichten deelnemers wordt het nieuws opgenomen dat de deelnemers toezenden aan [email protected]. Een deel daarvan (vaak in gecomprimeerde vorm) wordt ook in de rubriek Scope van Twentevisie gepubliceerd. De rubriek Goed om te weten is bedoeld voor laatste nieuwtjes zoals bijeenkomsten die na het sluiten van Twentevisie zijn aangemeld. Ook de gasten bij de opnamen van het radioprogramma Memphis zullen hierop worden vermeld. Uiteraard kunt u er ook informatie vinden over alle IKT-bijeenkomsten en alle IKT-deelnemers. Nieuwe deelnemers hebben de gelegenheid om zich gedurende een beperkte tijd op de site te presenteren. Ook is het mogelijk een artikel in een oud nummer in het IKT-deel van Twentevisie na te lezen. Door op de cover van Twentevisie te klikken opent zich een PDF-archief van de afgelopen drie jaargangen.

65

Twente Agenda 66

Datum

Aanvang

Onderwerp

Organisatie

2 mrt. 3 mrt. 3 mrt. 10 mrt. 16 mrt. 18 mrt. 24 mrt. 25 mrt. 27 mrt. 6 apr. 7 apr. 15 apr. 16 apr. 21 apr. 6 mei 11 mei 12 mei 28 mei 2 juni 2 juni 3 juni 4 juni 8 juni 10 juni 11 juni 16 juni 22 juni 23 juni 24 juni 1 sept. 3 sept. 14 sept. 16 sept. 16 sept. 16 sept. 17 sept. 21 sept. 24 sept. 30 sept. 1 okt. 5 okt. 6 okt. 13 okt. 5 nov. 12 nov. 14 nov. 16 nov. 18 nov. 20 nov. 23 nov. 24 nov. 25 nov.

12.00 uur 16.00 uur 17.00 uur 12.00 uur 16.00 uur 12.00 uur 16.00 uur 11.30 uur 12.00 uur 16.00 uur 17.00 uur 16.00 uur 16.00 uur 11.30 uur 07.00 uur 16.00 uur 17.00 uur 16.00 uur 16.00 uur 17.00 uur 12.00 uur 16.00 uur 16.00 uur 12.00 uur 16.00 uur 16.00 uur 16.00 uur 17.00 uur 16.00 uur 17.00 uur 17.00 uur 16.00 uur 07.00 uur 07.30 uur 12.00 uur 16.00 uur 16.00 uur 16.00 uur 17.00 uur 15.00 uur 12.00 uur 16.00 uur 16.00 uur 18.00 uur 16.00 uur 09.30 uur 16.00 uur 12.00 uur 12.00 uur 16.00 uur 16.00 uur 12.00 uur

Lunchbijeenkomst IKT-Oldenzaal Bijeenkomst IKT-Ondernemen & Communicatie Opname programma Memphis Lunchbijeenkomst IKT-Hengelo Bijeenkomst IKT-Financiën & Economie Lunchbijeenkomst IKT-Berkelland Jaarvergadering + Bedrijfsbezoek IKT-Almelo Jaarvergadering + lunchbijeenkomst IKT-Enschede Jaarvergadering/lunchbijeenkomst IKT-Haaksbergen Bijeenkomst IKT-Personeel & Organisatie Opname programma Memphis Jaarvergadering + bedrijfsbezoek IKT-West-Twente Bedrijfsbezoek IKT-Haaksbergen Jaarvergadering + lunchbijeenkomst IKT-Hengelo Ontbijtbijeenkomst IKT-Almelo Jaarvergadering + bedrijfsbezoek IKT-Oldenzaal Opname programma Memphis Bedrijfsbezoek IKT-Productie, Logistiek & Techniek Bijeenkomst IKT - O&C i.s.m. IKT-P&O Opname programma Memphis Jaarvergadering/Lunchbijeenkomst IKT-Berkelland Jeu de boules IKT-Haaksbergen Bijeenkomst IKT-Financiën & Economie Lunchbijeenkomst IKT-West-Twente Bedrijfsbezoek IKT-Enschede Bedrijfsbezoek IKT-Hengelo Bijeenkomst IKT-Personeel & Organisatie Informele bijeenkomst IKT-Oldenzaal Bedrijfsbezoek IKT-Almelo Opname programma Memphis Informele bijeenkomst IKT-Enschede Bijeenkomst IKT-Personeel & Organisatie Ontbijtbijeenkomst IKT-Almelo e.o. Ontbijtbijeenkomst Lunchbijeenkomst IKT-Berkelland Bedrijfsbezoek IKT-West-Twente Bijeenkomst IKT-Financiën & Economie Bijeenkomst IKT-Productie, Logistiek & Techniek Avondbijeenkomst IKT-Haaksbergen Jaarvergadering IKT Lunchbijeenkomst IKT-Oldenzaal Bedrijfsbezoek IKT-Hengelo Bijeenkomst IKT-Ondernemen & Communicatie Twente Concert Bijeenkomst IKT-Productie, Logistiek & Techniek Interregionaal Klootschiet Toernooi Bijeenkomst IKT-Financiën & Economie Lunchbijeenkomst IKT-Berkelland Lunchbijeenkomst IKT-Haaksbergen Bijeenkomst IKT-Personeel & Organisatie Bijeenkomst IKT-Ondernemen & Communicatie Lunchbijeenkomst IKT-West-Twente

IKT IKT Twentevisie IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT Twentevisie IKT IKT IKT IKT IKT Twentevisie IKT Twentevisie IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT Twentevisie IKT IKT IKT KPMG IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT

Voor nadere informatie: IKT tel. 053 - 484 99 80 Twentevisie www.twentevisie.nl