Toneelstuk Titel: Op Speciaal Verzoek Bij u op bezoek Napoleon Bonaparte Samenvatting: Napoleon Bonaparte komt in ‘vol ornaat’ op bezoek, en vertelt bijvoorbeeld over zijn jeugdjaren, leven, veroveringen, huwelijk en familie, kroning tot keizer, en de verbanning naar St. Helena. Ook zal hij reageren op onze tijd, zich bijvoorbeeld verbazen over de computers, internet, het moderne en snelle vervoer per auto, trein en vliegtuig. ‘In mijn tijd vlogen alleen de vogels en niet de mensen. Verder zal Napoleon de geschiedkundige kennis testen van zijn publiek door het stellen van allerlei vragen.’ Tijdsduur: circa een half uur met uitloop naar circa drie kwartier. Na afloop is er gelegenheid om desgewenst na te praten met Napoleon. Regieaanwijzingen: De acteur spreekt Nederlands met een ‘Frans’ accent, loopt fier heen en weer en komt zeer ijdel en zelfbewust over. (Zie onderstaande afbeelding)Hij is gekleed in een kostuum a la Napoleon Bonaparte, compleet met de grote steek op zijn hoofd en de nodige ‘bling bling.’ Bij voorkeur is de acteur een niet al te lange man, want Napoleon was zelf ook niet bepaald groot. Bronnen: www.wikipedia.org
Keizer der Fransen
Introductie van Napoleon Bonaparte Introductie met trompet en trommelgeroffel Een ‘voice over’ kondigt de komst van Napoleon aan ‘Op Speciaal Verzoek! Bij u op bezoek Napoleon Bonaparte’. Speciaal voor u gekomen uit Frankrijk’ en vervolgens maakt Napoleon zijn entree, en begroet het publiek. ‘Bonjour Mesdames et Messieurs, garcons et filles. Goedendag dames en heren, jongens en meisjes. Mijn naam is Napoleon Bonaparte en vandaag kom ik op speciaal verzoek bij u op bezoek. Het is een lange reis geweest vanuit Frankrijk en dat was een hele belevenis. Ik heb voor de eerste keer van mijn leven in een vliegtuig en de trein gezeten. Wat een belevenis was dat voor mij. Want weet u, ik heb nog nooit in een vliegtuig gezeten. Dat was echt een belevenis. En het personeel was heel aardig, ze serveerden mij zelfs Champagne in het vliegtuig. Weet u, champagne is mijn favoriete drank, en uiteraard is er ook champagne naar mij vernoemd. Dat kan natuurlijk niet anders. Want weet u, Ik drink champagne om mijn overwinningen te vieren, en ik drink champagne om mijzelf te troosten als ik heb verloren. Maar meestal drink ik champagne om mijn vele overwinningen te vieren, want verliezen doe ik natuurlijk niet graag. Die reis in het vliegtuig zal ik niet snel vergeten. Wat ging dat toch snel! Magnifique! Want weet u, in mijn tijd vlogen alleen de vogels, en geen mensen. Ook heb ik nog in een trein gezeten. Wat een belevenis! En wat ging die treinreis toch snel. Maar ik moest wel een treinkaartje kopen, en dat was ik niet gewend. Quelle horreur! Hoe Verschrikkelijk! Abominable! Afschuwelijk!Ik moest heel lang in de rij staan voor die kaartjesautomaat! En het schoot maar niet om, en ik had al zo’n verschrikkelijke haast. En tja, in de rij staan tussen het ‘gewone’ volk, dat ben ik natuurlijk niet gewend als de Keizer van Frankrijk. Ik sta natuurlijk nooit in de rij. En uiteindelijk heb ik ook nog in een auto gezeten, voor de allereerste keer van mijn leven. Een auto met chauffeur nog wel, en tegenwoordig noemt men dit een taxi. Ook daarvoor moest ik betalen! Tja, ik ben al eens eerder op doorreis in Nederland geweest. Mijn broer Lodewijk Napoleon was toen koning van Nederland, en ik ging bij hem op bezoek. Zo af en toe moest ik wel eens orde op zaken stellen bij die broer van mij, want die eigenwijze Lodewijk deed wat hij wilde en ging gewoon zijn eigen gang. Maar wat is er veel veranderd in Nederland in de loop der jaren. In mijn tijd waren helemaal geen auto’s, treinen en vliegtuigen en zelfs geen fietsen. Aan fietsen waag ik mij maar niet aan. Al die inspanning, en per auto of trein ben je veel sneller op je bestemming. Alleen vond ik het merkwaardig dat ik een kaartje moest kopen voor de trein. De keizer van Frankrijk die moet betalen om met de trein te mogen reizen. Dat zou in mijn tijd niet gebeuren. De Spoorwegen zouden het als een eer hebben beschouwd om Napoleon Bonaparte te vervoeren, maar in mijn tijd reden helemaal nog geen treinen. In mijn tijd verplaatste men zich met paard en wagen, boot of met de benenwagen, en ach dat duurde wel wat langer maar uiteindelijk kwam men ook op plaats van bestemming. En ik heb zelfs met mijn gevolg gegeten bij de McDonald’s. Voor de eerste keer van mijn leven heb ik een echte hamburger met Franse frietjes gegeten. Délicieux! Een tongstrelende delicatesse, maar helaas serveerde men daar geen champagne. Binnen enkele minuten had ik mijn eten, dat ik binnen 10 minuten al weer op had. Ik zit nooit lang aan tafel, allemaal tijdverspilling. Jammer dat in mijn tijd geen fastfoodrestaurants waren, dan was ik nog sneller klaar geweest met eten. In mijn tijd aten en dronken wij in herbergen, en tijdens mijn vele veldtochten aten wij in
onze kampementen, waar het eten voor ons gekookt werd door marketentsters. Deze flinke vrouwen gingen met mijn leger mee op veldtochten, en zij zorgden voortreffelijk voor mijn manschappen. Zij kookten ons eten, wasten onze kleding (met de hand natuurlijk want wasmachines waren er natuurlijk nog niet), voorzagen ons van lekkere hapjes, drankjes en een borrel op zijn tijd. Ook heb ik nog achter een echte computer gezeten en gesurft over het internet, wat een geweldige uitvinding is dat toch. Très Magnifique! En wat heb ik veel over mijzelf en mijn familie gelezen op het internet. Wie mijn naam ‘googlet’ komt heel wat te weten over mij en mijn familie. Bijzonder interessant! Ik wist niet dat ik zo wereld beroemd ben, maar ach eigenlijk was dit wel te verwachten. Uiteindelijk is er maar één echte Napoleon Bonaparte en dat ben ik. Er zijn vele producten naar mij vernoemd, waaronder bonbons, uiteraard mijn favoriete drank Champagne, cognac, tapijt en zelfs restaurants. Ik moet daar zeker eens uitgebreid gaan dineren of lunchen, dat zou goed zijn voor de omzet. Neen, ik ben zeker niet de eerste de beste en er is maar één Napoleon Bonaparte en dan ben ik! Neem dit maar van mij aan. Ondertussen heb ik ook kennis gemaakt met hyves en facebook en ik overweeg ook om zelf een eigen pagina te openen. Wat zal ik veel vrienden hebben op hyves, want wie wil nu niet bevriend zijn met Napoleon en Joséphine Bonaparte. Jammer dat ik op Sint Helena geen internet en mobiele telefoon had, dan had ik eindeloos kunnen sms’en en e-mailen met mijn geliefde Joséphine en familie. Maar nu heb ik wel een mobiele telefoon, en ik zal zo meteen eens bellen naar mijn lieve Joséphine. Uiteraard heeft zij ook een mobiele telefoon, de allerduurste natuurlijk. Wat een geweldige uitvinding is de mobiele telefoon. Magnifique! Très Magnifique! Napoleon haalt de mobiele telefoon tevoorschijn, toetst het mobiele nummer in van zijn echtgenote en belt haar. ‘Hallo Joséphine, waar ben je nu? Wat zeg je? Wat! Ben je nog steeds met Pauline en je hofdames in de PC Hooftstraat? Neen, waar ben je nu? Oh, je gaat nu naar Den Haag? Ga je daar ook winkelen? Word je dat winkelen nooit een keer moe? Je bent eergisteren nog in Parijs geweest. Okee, ik zie je straks wel. Tot straks hoor, kusjes….kusjes….’Napoleon maakt kusgeluidjes in de mobiele telefoon
De legende leeft voort En weet u, mesdames et messieurs, garcons et filles….
Einde zichtversie….
Vragen die Napoleon kan stellen aan zijn publiek Gemakkelijke vragen (geschikt voor jonger publiek en mensen met alleen basiskennis over Napoleon)
Op welk eiland ben ik geboren? A. Corsica (juiste antwoord) B. Martinique C. Sicilië Ik ben in 1769 geboren op het eiland Corsica in de stad Ajaccio. Daar groeide ik op samen met drie zussen en vier broers. Mijn vader verdiende de kost als advocaat. Neen, rijk waren wij beslist niet en dikwijls hadden mijn ouders de moeite om de eindjes aan elkaar te knopen. Maar toch hadden wij het echt wel goed thuis en ik heb een goede jeugd gehad samen met mijn broers en zussen. Helaas overleed mijn vader al op jonge leeftijd. Al op 9 jarige leeftijd vertrok ik al naar Frankrijk, waar ik de militaire school in Brienne bezocht. En op mijn vijftiende jaar vertrok ik naar Parijs om te gaan studeren aan de École Militaire en op 16 jarige leeftijd was ik al tweede luitenant. En daarna maakte ik een grootse carrière in het Franse leger. Hoe heette mijn broer die Koning van Nederland werd? A. Lucien Bonaparte B. Lodewijk Napoleon Bonaparte (juiste antwoord) C. Joseph Bonaparte Lodewijk Napoleon Bonaparte en hij reageerde slechts vier jaren. In 1806 stelde ik hem aan als Koning van Nederland, en helaas trad hij in 1810 weer af. Neen, die aanstelling van Lodewijk als Koning van Nederland was geen groot succes. Hij had er aanvankelijk ook helemaal geen zin in, en was zoals men dit tegenwoordig zo mooi zegt niet bepaald gemotiveerd. later ging hij ook nog zijn eigen gang. Zo weigerde hij zelfs de dienstplicht in te voeren. Hoe durfde hij zo ongehoorzaam te zijn?
Hoe heette mijn eerste vrouw en grote liefde voluit? A. Marie Antoinette B. Marie Louise van Oostenrijk C. Joséphine de Beauharnais (juiste antwoord)
Nog even napraten met Napoleon Uiteraard kan met Napoleon nog nagepraat worden, want hij heeft natuurlijk wel het een en ander uit te leggen en te vertellen. Dit onderdeel is geschikt voor een ouder publiek vanaf circa 12 jaar. Ondanks zijn hoge intelligentie en de positieve zaken die hij bereikt heeft, heeft Napoleon ook een aantal zeer foute beslissingen genomen en verkeerde inschattingen gemaakt. De bedoeling is om het publiek aan het denken te zetten. Vragen die gesteld kunnen worden, en waarover met elkaar gediscussieerd kan worden zijn: 1. Hoe zou de wereldgeschiedenis er uit hebben gezien als Napoleon in Frankrijk was gebleven om daar het land op te bouwen? 2. Zou Nederland dan ook zijn veroverd door Frankrijk of juist niet? 3. Waren al die kostbare veroveringstochten wel zo nodig geweest? 4. Wat was het nut van al die veroveringstochten? Hadden zij wel of geen toegevoegde waarde voor de wereldgeschiedenis? 5. En had Napoleon wel van Joséphine moeten scheiden omdat zij hem geen troonopvolger kon geven? Uiteindelijk was Joséphine wel zijn grote liefde! 6. Waar gaat het uiteindelijk om in een relatie en huwelijk? Het leiderschap van Napoleon Bonaparte was zeer autoritair en zelfs despotisch te noemen. Hij duldde geen enkele tegenspraak en zoals hij het wilde moest het gebeuren, en hierbij walste Napoleon erg gemakkelijk over mensen heen en hield geen rekening met de wensen van anderen. Zo bepaalde hij bijvoorbeeld dat zijn broer Lodewijk Napoleon maar moest trouwen met Hortense de Beauharnais (dochter van Joséphine), terwijl het tweetal niets voor elkaar voelde. Kortom, Napoleon had een bijzonder autoritaire manier van leidinggeven, en hierbij kunnen wel de nodige vraagtekens gezet. 1. 2. 3. 4.
Komt dit type leiderschap nog vaak voor? Is dit alleen maar negatief of juist niet? Voor en nadelen van een dergelijk leiderschap. Past dit nog wel in onze tijd? Welke impact heeft een dergelijk leiderschap op medewerk(st)ers?
Napoleon stelde familieleden aan op belangrijke posten, en zodoende werd het ‘familiebedrijf’ Bonaparte geboren. Zijn familieleden hadden echter niet altijd de juiste capaciteiten en instelling, en verrichten hun werkzaamheden ook niet altijd op enthousiaste en gemotiveerde wijze. Napoleon was een echte familieman, en had een sterke binding met zijn grote familie. Hij verwachtte gehoorzaamheid en loyaliteit van hen, maar de praktijk was echter zeer weerbarstig, want zijn familieleden gingen dikwijls hun eigen gang. Vragen die hierbij gesteld kunnen worden zijn: 1. 2. 3. 4. 5.
Wat zijn de voor en nadelen van een familiebedrijf? Wat zijn de voor en nadelen van het samenwerken met familieleden? Wat is de meerwaarde van de samenwerking met naaste familieleden? Wat zijn de valkuilen van een familiebedrijf? Wat is de bijzondere kracht van een familiebedrijf?
Einde zichtversie….
Een van de dingen die Napoleon bereikte was, dat de maatschappelijke standen tijdens zijn bewind werden afgeschaft, en ook de speciale voorrechten en privileges van de geestelijkheid en aristocratie. Zij hadden sindsdien dezelfde rechten en plichten als de gewone burgers. Ook werden onderwijs en gezondheidszorg beter geregeld en toegankelijk gemaakt voor de gewone burgers. Vragen die hierbij gesteld kunnen worden zijn: 1. Welke gevolgen had dit voor de samenleving? 2. Wat werd hiermee zoal bereikt? Werden de toen zeer grote verschillen tussen rijke en arme mensen minder of toch niet? 3. Merkten de gewone burgers inderdaad al veel van deze maatregelen en wat merkten zij ervan in het dagelijkse leven? 4. Hoe is het nu gesteld met de maatschappelijke standen? Is er nog steeds verschil tussen gewone burgers, geestelijken en aristocratie en hoe en waarin zien jullie dat? Onder de aristocratie kunnen tegenwoordig de mensen met een adellijke titel, leden van de Koninklijke familie of zeer rijke mensen worden gerekend. 5. Zijn er tegenwoordig nog veel en grote verschillen tussen rijke en arme mensen en waaruit blijkt dit zoal? 6. Hoe zouden grote verschillen tussen rijk en arm kunnen worden aangepakt en opgelost? Tenslotte nog wat aanvullende opmerkingen Uiteraard kan Napoleon ook samen met zijn echtgenote Joséphine of met een of meerdere familieleden (in vol ornaat natuurlijk) worden uitgenodigd. Napoleon kwam uit een grote familie en hij had meerdere broers en zussen, met als de meest bekende broer Lodewijk Napoleon, die enkele jaren Koning van Nederland was. Ook zijn statige moeder Laetizia Bonaparte ‘Madame Mère’ zou ‘acte de presence ‘ kunnen geven. Wellicht heeft zij nog wel leuke anekdotes over de kleine Napoleon en zijn broers en zussen.
