SCHOOLPLAN JAN LIGTHARTSCHOOL RENDIERHOF
2015 - 2019
Schoolplan Jan Ligthartschool Rendierhof 2015 – 2019 versie 11 november 2015 -1-
Inhoudsopgave 0. Inleiding ................................................................................................................................................. 3 0.1 Verantwoording ..................................................................................................................................... 4 1. Onze school ........................................................................................................................................... 5 1.1 Huidige situatie ...................................................................................................................................... 5 1.2 Leerling populatie .................................................................................................................................. 5 1.3. Overige omstandigheden die de beleidskeuze mogelijk gaan beïnvloeden ........................................ 5 2. De visie van onze school ....................................................................................................................... 6 2.1 Missie van onze school. Waar staan we voor? ..................................................................................... 6 2.2 Visie van onze school. Waar staan we voor? ........................................................................................ 6 2.3 Visie op mens en maatschappij ............................................................................................................. 6 2.4 Visie op opvoeden en kind .................................................................................................................... 7 2.5 Visie op onderwijs en ontwikkeling ........................................................................................................ 8 2.6 Visie op levensbeschouwing ................................................................................................................. 9 2.7 Visie op relatie en samenwerking .......................................................................................................... 9 2.8 Visie op relatie en samenwerking school en ouders ........................................................................... 10 2.9 Visie op personeel ............................................................................................................................... 11 3. Analyse van de huidige situatie ........................................................................................................... 12 3.1 Wat werkt op de Jan Ligtharschool Rendierhof................................................................................... 12 3.2 Tevredenheidpeilingen ........................................................................................................................ 13 Ouder tevredenheidpeiling (OTP) ..................................................................................................... 13 3.3 Het inspectierapport ............................................................................................................................ 13 3.4 Vervolg van activiteiten uit jaarplan 2014-2015................................................................................... 14 4 Nieuwe innovaties in schoolplanperiode 2015-2019 .............................................................................. 15 5. De onderwijskundige vormgeving van het onderwijs .......................................................................... 16 5.1 Onze algemene doelstellingen ............................................................................................................ 16 5.2 Onze onderwijskundige doelstellingen ................................................................................................ 16 5.4 Vak- en vormingsgebieden .................................................................................................................. 19 5.4.1 Ontwikkelingsgericht werken in groep 1-2 ............................................................................... 20 5.4.2 Rekenen en wiskunde............................................................................................................. 21 5.4.3 Nederlandse taal ...................................................................................................................... 21 5.4.4 Schrijven .................................................................................................................................. 22 5.4.5 Engelse taal ............................................................................................................................. 22 5.4.6 Lezen ....................................................................................................................................... 22 5.4.7 Wereld oriënterende vakken geïntegreerd .............................................................................. 23 5.4.7.1 Wereldoriëntatie: Aardrijkskunde ................................................................................ 24 5.4.7.2 Wereldoriëntatie: Geschiedenis .................................................................................. 24 5.4.7.3 Wereldoriëntatie: Natuur en Techniek ......................................................................... 24 5.4.7.4 Wereldoriëntatie: Verkeer ............................................................................................ 24 5.4.7.5 Wereldoriëntatie: Cultuureducatie ............................................................................... 24 5.4.8 Muziek ...................................................................................................................................... 25 5.4.9 Bewegingsonderwijs ................................................................................................................ 25 5.4.10 TeHaTex ................................................................................................................................ 25 6. Onze zorg voor leerlingen op JLR ....................................................................................................... 27 6.1 Passend onderwijs .............................................................................................................................. 27 6.2 Verschillen mogen er zijn .................................................................................................................... 28 6.2.1 Omgaan met verschillen in de groep ........................................................................................ 28 6.3 Het leerlingvolgsysteem ...................................................................................................................... 29 6.4 Cito-toetsen ......................................................................................................................................... 29 6.5 De toetslijngesprekken ........................................................................................................................ 30 6.6 Overdrachtsgesprekken ..................................................................................................................... 30 6.7 Hulp aan leerlingen .............................................................................................................................. 30 6.7.1 Hulp in de klas ......................................................................................................................... 30 6.7.2 Hulp aan dyslectische leerlingen ............................................................................................. 31 Schoolplan Jan Ligthartschool Rendierhof 2015 – 2019 versie 11 november 2015 -2-
6.7.3 Hulp buiten de klas .................................................................................................................. 31 6.7.4 Taalactivering door leraarondersteuner ................................................................................... 31 6.7.5 Meer begaafde leerlingen ........................................................................................................ 32 6.8. Leerlingen met een extra ondersteuningsbehoefte ............................................................................ 32 7. De inzet van ontwikkeling van ons personeel ..................................................................................... 34 7.1 Doelen van het personeelsbeleid ........................................................................................................ 34 7.2 Formatiebeleid ..................................................................................................................................... 34 7.3 Taakbeleid ........................................................................................................................................... 35 7.4 Beleid ten aanzien van loopbaan en scholing ..................................................................................... 35 7.5 Overige aspecten van het personeelsbeleid ....................................................................................... 36 7.6 Wet evenredige vertegenwoordiging van vrouwen in het onderwijsmanagement .............................. 36 7.6.1 Inleiding .................................................................................................................................... 36 7.6.2 Maatregelen voor de toekomst ................................................................................................ 36 7.6.3 Evaluatie .................................................................................................................................. 37 7.7 Het beleid gericht op de verbetering van de arbeidsomstandigheden ................................................ 37 8. Overige beleidsterreinen ....................................................................................................................... 38 8.1 Strategisch beleid ................................................................................................................................ 38 8.1.2 Bestuursbeleid .................................................................................................................................. 39 8.2 Het financieel beleid ............................................................................................................................ 39 8.2.1 De Lumpsumfinanciering ......................................................................................................... 39 8.2.2 Nascholingsbudget .................................................................................................................. 39 8.2.3 Ondersteuningsbudget Plein 013 ............................................................................................ 40 8.2.4 Klemtoon op taal subsidies ...................................................................................................... 40 8.2.5 Sponsoring ............................................................................................................................... 40 8.3 Het materieel beleid ............................................................................................................................. 40 8.4 Het relationeel beleid ........................................................................................................................... 40 9. Kwaliteitszorgsysteem ......................................................................................................................... 43 9.1 Inleiding ............................................................................................................................................... 43 9.2 Wat is kwaliteitszorg? .......................................................................................................................... 43 9.3 Doel kwaliteitszorg ............................................................................................................................... 44 9.4 Het INK-model ..................................................................................................................................... 44 9.5 De inrichting van de kwaliteitszorg ...................................................................................................... 45 10. Tot slot ................................................................................................................................................. 47
Schoolplan Jan Ligthartschool Rendierhof 2015 – 2019 versie 11 november 2015 -3-
0. Inleiding 0.1 Verantwoording Het schoolplan is een vierjarig beleidsdocument waarin de school de hoofdlijnen van het beleid beschrijft en de punten voor verbetering voor de komende vier jaar aangeeft. Met dit document voldoen wij aan de wettelijke verplichting tot het opstellen van een schoolplan. Met dit schoolplan geven we vorm aan integraal schoolkwaliteitsbeleid en leggen we verantwoording af aan de overheid (inspectie), het bevoegd gezag (stichting Jan Ligthartgroep Tilburg), leerkrachten en ouders [Waar ouders staat bedoelen we in het gehele document: ouder(s)/verzorger(s)]. Het schoolplan is een beleidsgericht document waarin we een omschrijving geven van ons onderwijskundig beleid, personeelsbeleid en de inrichting van de kwaliteitszorg.
Het schoolplan heeft twee functies: 1. Een interne ontwikkelingsfunctie. 2. Een verantwoordingsdocument in de richting van het bestuur, de MR, de inspectie en ouders. Het schoolplan moet minimaal één keer per vier jaar worden vastgesteld. Deze keer is dat voor de periode 2015-2019. Het schoolplan wordt door ons gebruikt als instrument dat bijdraagt aan de verbetering van de kwaliteit van de school: 'Kwaliteit is doen wat je belooft'. In dit schoolplan en het daaraan gekoppelde verandertraject spreken wij af aan welke voornemens we gaan werken. Het schoolplan is een integraal meerjarenbeleidsplan. We beschouwen het niet als een statisch document, maar als een levend document waarin aanpassingen kunnen plaatsvinden. Het is richtinggevend voor de korte en lange termijn. Dit vraagt om een concretisering in een beleid. Om dit te realiseren worden er een verandertraject gemaakt die de periode 2015-2019 bestrijkt. In het verandertraject geven we schematisch aan welke activiteiten we ontplooien in het betreffende schooljaren. In dit traject worden de doelen concreet uitgewerkt. We beschrijven de middelen die we inzetten om de doelen te behalen en we werken de planning gefaseerd uit. Per schooljaar evalueren we het verandertraject en stellen de plannen zo nodig bij. Met het uitgeven van de jaarlijkse schoolgids verantwoorden wij ons naar de ouders. In de schoolgids vinden ouders informatie over de Jan Ligthartschool Rendierhof. Het geeft inzicht in de praktijk van de school, de doelstellingen, de activiteiten om die doelen te behalen en de resultaten daarvan. In de schoolgids staat ook o.a. informatie over: de zorg voor jonge kinderen en leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften; de indeling van de verplichte onderwijstijd; de ouderbijdrage; de rechten en plichten van ouders, leerlingen en de schoolleiding. Daarnaast moet onze schoolgids ouders in staat stellen een verantwoorde schoolkeuze te maken.
Schoolplan Jan Ligthartschool Rendierhof 2015 – 2019 versie 11 november 2015 -4-
1. Onze school 1.1 Huidige situatie De Jan Ligthartschool Rendierhof is een school voor Bijzonder Neutraal Onderwijs in Tilburg. Onze school valt onder het bestuur van de Jan Ligthartgroep Tilburg dat het bevoegd gezag is van vier scholen, namelijk Jan Ligthartschool Driecant, De Eerste Jan Ligthartschool, Jan Ligthartschool Huibeven en Jan Ligthartschool Rendierhof. Alle scholen bieden neutraal onderwijs. De Jan Ligthartschool Rendierhof is een grote basisschool, met ongeveer 650 leerlingen. In de schoolgids die we jaarlijks uitgeven, wordt steeds de actuele groepsverdeling en inzet van personeel weergegeven.
1.2 Leerling populatie De Jan Ligthartschool Rendierhof ligt in de wijk De Reit. De leerlingen die onze school bezoeken komen uit meerdere omliggende wijken in Tilburg (zie ‘voedingsgebied’ in scholenopdekaart.nl). Wij willen een school zijn waar kinderen zich thuis voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen in een veilige omgeving met respect voor ieders culturele en/of levensbeschouwelijke achtergrond.
1.3. Overige omstandigheden die de beleidskeuze mogelijk gaan beïnvloeden Bij onze verantwoording gaven we al aan dat we het schoolplan beschouwen als een levend document waarin aanpassingen kunnen plaatsvinden. Op het moment van het schrijven van dit schoolplan (voorjaar 2015) hebben we te maken met wezenlijke veranderingen in onderwijswetgeving. De invoering van Passend Onderwijs (1-8-2014) Bestuursakkoord voor het primair onderwijs Transitie Jeugdzorg (1-1-2015) Het Tilburgse beleid: de T-aanpak, Klemtoon op Taal, IKC en het bestuur strategisch Beleidsplan (dromen, durven, doen) 2015-2019 van de Stichting Jan Ligthartgroep Tilburg. Daarnaast speelt de terugloop van het aantal leerlingen, onder invloed van o.a. demografische krimp en de economische crisis, ook een belangrijke rol. In Brabant ligt de leerlingenkrimp op 3 %. Eén van de kenwaarden van onze school die we willen en blijven koesteren, is de zorg die in en buiten de klas wordt gegeven aan onze leerlingen. Wij zullen er steeds naar blijven streven hen de hoogst haalbare kwaliteit van onderwijs aan te bieden.
Schoolplan Jan Ligthartschool Rendierhof 2015 – 2019 versie 11 november 2015 -5-
2. De visie van onze school 2.1 Missie van onze school. Waar staan we voor? Het motto van Jan Ligthart luidt: “De hele opvoeding is een kwestie van liefde, geduld en wijsheid, waarbij de laatste twee groeien waar de eerste heerst.”. Uitgangspunten die van hieruit meegenomen worden in onze visie op onderwijs zijn: Leren doe je zelf. Kinderen beschikken zelf over ontwikkelingskracht en leren om in toenemende mate zelf verantwoordelijkheid te dragen voor het eigen werk en hun eigen leerproces en gedrag. Door een positieve benadering en door vertrouwen in het kind kan die ontwikkeling tot bloei komen in interactie tussen kind en omgeving. Binnen die ontwikkeling staat het begrip ‘zone van naaste ontwikkeling’ centraal. Ieder kind is uniek. Kinderen verschillen in mogelijkheden, tempo, belangstelling en karakter. De mogelijkheden die ieder kind in zich heeft moeten tot hun recht komen. Goede sociale vaardigheden zijn nu en in de toekomst voor onze kinderen van belang om in school en in de maatschappij te kunnen functioneren. Het team van basisschool Jan Ligthart Rendierhof staat voor het verzorgen van onderwijs dat gebaseerd is op de volgende pijlers: “kwaliteit, kindgericht en creatief”.
2.2 Visie van onze school. Waar staan we voor? Wij streven niet alleen naar kwaliteit in ons onderwijs, wij verzorgen kwalitatief goed onderwijs. Dat vertaalt zich o.a. in goed opgeleide leerkrachten waarvan velen naast de basiskwalificatie ook aanvullende scholing hebben gevolgd, variërend van kortlopende cursussen tot en met post HBO opleidingen. Daarnaast stelt de school ieder jaar een nascholingsplan op waarin scholing van het team als geheel maar ook individuele scholing van leerkrachten wordt beschreven en gefaciliteerd. De kwaliteit waarborgen we ook door met geavanceerde methodes en middelen ons onderwijs vorm te geven. Kwaliteit is ook terug te vinden in de ambitieuze doelen die we stellen. Opbrengstgericht werken neemt bij ons een belangrijke plaats in. Kindgericht betekent dat we uitgaan van verschillen tussen kinderen en rekening houden met de individuele mogelijkheden die elk kind heeft. Op basis hiervan worden nieuwe uitdagingen gesteld. We streven ernaar ons onderwijs zo passend mogelijk te maken zodat de leerlingen de doelen kunnen bereiken die binnen hun vermogens liggen. Een goed pedagogisch klimaat waarin veel aandacht is voor de relatie tussen leerling en leerkracht en leerlingen onderling vormt de basis van ons werken in de klas en op onze school. Om een evenwichtige groei van het kind te bevorderen, wordt binnen school een nadrukkelijk accent gelegd op de creatieve ontwikkeling. Wij hebben vakleerkrachten voor de domeinen TeHaTex (tekenen, handvaardigheid en textiel) en muziek. De creatieve ontwikkeling bevorderen we niet alleen in het beeldend vermogen van kinderen maar ook in het denken. De creativiteit in het denken bevorderen we onder meer door coöperatieve werkvormen in lessen toe te passen. Concreet uitgewerkt betekent dit dat wij uitgaan van de visies zoals beschreven in de volgende paragraaf.
2.3 Visie op mens en maatschappij Wij vinden het van belang gemeenschappelijke waarden en normen over te dragen aan onze leerlingen die opgroeien in een pluriforme samenleving. Deze gemeenschappelijke waarden en normen vormen de basis van onze democratische samenleving. Samenleven en samenwerken kan niet zonder consensus over fundamentele waarden. Waarden als eerlijkheid, rechtvaardigheid, waardigheid van de menselijke persoon, recht op leven en vrijheid en andere fundamentele mensenrechten, respect voor de ander en trouw aan de ander zijn uitgangspunten die we van harte onderschrijven en over willen dragen aan onze Schoolplan Jan Ligthartschool Rendierhof 2015 – 2019 versie 11 november 2015 -6-
leerlingen. We vinden het van belang dat kinderen leren het evenwicht te bewaren tussen hun individuele belangen en de belangen van de ander. Door onze omgang met en opvoeding van kinderen willen we een bijdrage leveren aan de morele medeverantwoordelijkheid voor de inrichting van onze samenleving. Onze visie op mens en maatschappij valt geheel samen met de uitgangspunten zoals deze zijn geformuleerd in een aantal wetsartikelen rondom burgerschap en sociale integratie. De opdracht aan het onderwijs is: Het onderwijs is er mede op gericht dat actief burgerschap en sociale integratie wordt bevorderd. Het onderwijs is er op gericht dat leerlingen kennis hebben van en kennismaken met verschillende achtergronden en culturen van leeftijdsgenoten. Aan deze maatschappelijke opdracht willen we een bijdrage leveren door in onze school aandacht te besteden aan de vorming en ontwikkeling van: Respectvol omgaan met elkaar. Op schoolniveau betekent dit dat een goed pedagogisch klimaat, waarbij kinderen, leerkrachten, ouders en andere betrokkenen binnen de school op een respectvolle wijze met elkaar omgaan, belangrijk is. Naast respect voor elkaar is het belangrijk dat men ook respect heeft voor de materialen en de omgeving. Zelfstandigheid en verantwoordelijkheid voor je eigen gedrag en omgang met elkaar. Belangrijk hierbij is om een goed evenwicht te vinden tussen de belangen van iedere persoon afzonderlijk, het belang van de groep en het schoolbelang. Leren omgaan met verschillen, het respecteren van de verschillen en het tegemoet komen aan de verschillen tussen mensen. Autonomie, waarbij ruimte is voor eigen opvattingen en ideeën binnen de normen en waarden van de school, inbreng van kinderen, het zelf leren oplossen van problemen, verantwoordelijkheid leren dragen voor eigen gedrag en leerproces en het bevorderen van het meedenken en meebeslissen. Individualiteit. Elk kind dient gezien te worden als een individu dat behoefte heeft aan en recht heeft op een eigen weg en ruimte binnen de mogelijkheden van de school. Verdraagzaamheid naar elkaar, verantwoordelijkheid voor elkaar en socialisatie in de groep. Inzicht in en respect voor culturele overeenkomsten en verschillen en afwijzen van discriminatie.
2.4 Visie op opvoeden en kind Ook in onze visie op opvoeden en kind komen de genoemde uitgangspunten van burgerschap en sociale integratie duidelijk naar voren. Met name daar waar het gaat om opvoeden in democratische waarden en socialisatie. Naast de opvoeding door ouders, dragen wij als school ook ons steentje bij aan de vorming en opvoeding van het kind. We dragen culturele vaardigheden over. De school is bij uitstek een sociaal verband waarbij veel kinderen samenkomen. De nadruk ligt hierbij op opvoeden in dat sociaal verband. Samen met kinderen wordt gezocht naar mogelijkheden en overeenkomsten om samenwerken en samenleven te bevorderen. Binnen o.a. de onderwijskundige concepten als ontwikkelingsgericht onderwijs en coöperatief leren op onze school zien we hiervan een vertaalslag. Omdat we onze pedagogische opdracht als leerkracht en school serieus nemen, willen we ervoor zorgen dat we leerlingen helpen om zich voor te bereiden op een volwaardige deelname aan de samenleving. Die voorbereiding vindt niet alleen thuis plaats, maar ook op school. Daarom is het belangrijk dat wij als school aandacht schenken aan de ontwikkeling van sociale en communicatieve vaardigheden, hetgeen de samenwerking met anderen bevordert. In deze opvatting is duidelijk het sociale doel van ontwikkelingsgericht onderwijs en coöperatief leren te herkennen. Daarnaast bevorderen beide onderwijsconcepten het pedagogisch klimaat in een klas. We leren kinderen respectvol om te gaan met elkaar. Binnen ontwikkelingsgericht onderwijs en coöperatief leren stimuleren we dat kinderen elkaar helpen en elkaar waarderen voor hun inbreng. In dit verband mogen de drie sleutelbegrippen van Stevens (2004 “Zin in School”.) niet ontbreken. Hij spreekt over competentie, relatie en autonomie. Competentie heeft niet alleen te maken met wat een leerling individueel kan, maar ook met dat wat leerlingen samen kunnen bereiken. Leerlingen ervaren door samen te werken dat je niet alles alleen hoeft te weten, maar dat de leden van een groep elkaar kunnen aanvullen en helpen. Leerlingen die samenwerken ervaren de waarde van een goede relatie met groepsgenoten. Ze leren elkaar kennen en waarderen.
Schoolplan Jan Ligthartschool Rendierhof 2015 – 2019 versie 11 november 2015 -7-
Ook werken we schoolbreed met enkele “kapstokregels” voor omgaan met jezelf en anderen. We willen echter niet alleen opvoeden ten behoeve van het collectief. Onze overtuiging dat elk kind een individu is met eigen mogelijkheden en ontplooiingskansen, vergt van ons flexibele omgangsvormen, openheid en een positieve benadering van elk kind. We willen kinderen helpen zich te ontwikkelen in de richting naar volwassenheid. We willen kinderen leren dat ze daar zelf eigenaar van zijn. Het accent ligt daarbij op het kind helpen het zelf te doen. We geven alle kinderen de mogelijkheid zich zo optimaal mogelijk te ontwikkelen binnen hun mogelijkheden. Vanuit deze visie op opvoeding en kind vinden wij het volgende van belang: Het creëren van een goed pedagogisch klimaat op school, waarbij kinderen, leerkrachten en ouders betrokken zijn; Veiligheid: een veilige speel- en leeromgeving. Vanuit een fysieke en psychische veiligheid en geborgenheid kunnen kinderen zichzelf ontplooien. Hierbij dient binnen de school sprake te zijn van een klimaat van orde, rust en regelmaat. We spreken kinderen dan ook aan op gedrag dat niet tolerabel is; Bevorderen van zelfvertrouwen waardoor het kind in staat is tot het opdoen van competentiegevoelens, het aangaan van relaties en het streven naar autonomie; Kinderen moeten leren om in toenemende mate zelf verantwoordelijkheid te dragen voor het eigen werk en hun eigen leerproces en gedrag. We bevorderen dat onze leerlingen zelf eigenaar worden binnen de processen van hun ontwikkeling; We willen de zelfstandigheid en onafhankelijkheid van leerlingen bevorderen waardoor zij zich competent voelen. Dit betekent dat zij zelf gaandeweg activiteiten en werkjes moeten kunnen kiezen, zelf een planning leren maken, en leren reflecteren op hun eigen gedrag en werkwijze.
2.5 Visie op onderwijs en ontwikkeling In onze moderne samenleving gaat het niet alleen maar om overdragen van kennis door leerkrachten, maar is het ook noodzakelijk dat leerlingen leren zelf informatie te verzamelen. Moderne communicatiemiddelen en kennistechnologie vormen een nieuwe uitdaging maar ook een opdracht voor de inhoud van het onderwijs en de inrichting ervan. Dit houdt in dat we in toenemende mate investeren in het actief leren van kinderen. Daarbij houden we rekening met specifieke leerling kenmerken. Voor de gehanteerde didactiek heeft dit als gevolg dat er een balans is tussen leerkracht gestuurd onderwijs en leerling gestuurd onderwijs. We gebruiken daarvoor instructievormen die activerend werken op het leren van kinderen. In ons onderwijs op onze school houden we rekening met verschillen in ontwikkeling tussen leerlingen. Door het geven van passend onderwijs streven we ernaar om alle kinderen zo optimaal mogelijk te begeleiden. De volgende aspecten zijn hierbij belangrijk: We leren niet alleen om te leren, we leren om te leven. Naast het cognitieve leren vinden we het sociaal leren, het goed om kunnen gaan met anderen en ook het leren van en met elkaar zeker zo belangrijk. Kinderen leren niet alleen met hun hoofd, zij leren ook met hun handen. Sommige kinderen leren gemakkelijker door praktisch bezig te zijn of door dingen uit te proberen, dan door het lezen van een boek of het luisteren naar instructie. In de groepen 1-2 werken we vanuit de principes van ontwikkelingsgericht onderwijs. Eigen initiatief, zelfstandig werken en uitgaan van de interesses van kinderen geven doorlopend impulsen aan de ontwikkeling van kinderen. De leerkracht creëert uitdagende leersituaties en kan door voortdurend observeren de ontwikkeling van de kinderen op de voet volgen en waar nodig ondersteunen en bijsturen door aan te sluiten bij de zone van naaste ontwikkeling; Het aanleren van kennis en vaardigheden op grond van eisen die gesteld worden in de kerndoelen en het inspelen op maatschappelijke veranderingen; Zinvolle leerinhouden. De inhoud van het onderwijs dient voor de kinderen betekenisvol en zinvol te zijn; Het in een vroegtijdig stadium signaleren van (ontwikkelings)achterstanden van kinderen ten opzichte van de door de school gestelde doelen en indien nodig het opstellen van een handelingsplan gericht op de onderwijsbehoeften van het kind; Binnen onze school komen we tegemoet aan verschillen op pedagogisch, didactisch en sociaalemotioneel gebied. Hierbij accepteren we dat niet alle kinderen op hetzelfde moment aan dezelfde doelen kunnen voldoen; In aansluiting op het omgaan met verschillen ontwikkelen we passende leerroutes voor de kinderen die daaraan behoefte hebben, omdat zij zich meer leerstof eigen kunnen maken,
Schoolplan Jan Ligthartschool Rendierhof 2015 – 2019 versie 11 november 2015 -8-
anders leren of omdat zij juist meer problemen hebben met het zich eigen maken van de leerstof; We stimuleren dat leerlingen in toenemende mate zicht krijgen op dat wat voor hen bij het kunnen leren belangrijk is; Voor de leraren in de school is het belangrijk dat zij zicht hebben op de hele leerlijn zoals die geldt voor een bepaald vak- of vormingsgebied. Dit betekent dus niet alleen zicht op het onderwijsaanbod en de opbouw van je eigen groep, maar ook op de voorgaande en volgende groepen. Samenwerken en samen leren als werkvorm is voor onze school belangrijk, waarbij leeftijdgenoten uit dezelfde groep elkaar helpen, maar waarbij oudere kinderen ook jongere kinderen helpen en met en van elkaar leren; Het scheppen van een uitdagende leeromgeving, waarbij ruimte is voor keuzes. Binnen het leerproces moet tegemoet gekomen kunnen worden aan specifieke leerbehoeftes van kinderen, persoonlijke wensen en behoeftes van kinderen en ervaringen zoals die zich voordoen; We vinden het belangrijk om de ontwikkeling van leerlingen te bespreken. Deze besprekingen hebben als doel om, uitgaande van een gezamenlijke verantwoordelijkheid en betrokkenheid, de best passende leerroute of vervolgtraject te kiezen voor een bepaald kind; Het realiseren van effectief onderwijs door differentiatie in instructie aan te brengen binnen de kaders van het directe instructiemodel. Dit betekent dat er sprake is van grote groepsinstructie, kleine groepsinstructie in de vorm van verlengde instructie en meer individuele instructie voor kinderen die daaraan behoefte hebben. Ook een verkorte instructie voor leerlingen die aan ‘een half woord genoeg hebben’ maakt onderdeel uit van een effectieve instructie. Een goed klassenmanagement en een optimaal gebruik van de leertijd draagt in hoge mate bij aan effectief onderwijs, specifieke groepsplannen zijn hier een onderdeel van; Bij de indeling en verdeling van de groepen zijn er verschillende criteria waar rekening mee gehouden wordt, o.a. zorgbehoefte.
2.6 Visie op levensbeschouwing Ook in onze visie op levensbeschouwing is de relatie met burgerschap en sociale integratie zichtbaar, met name het uitgangspunt dat het onderwijs erop gericht is dat leerlingen kennis hebben van en kennismaken met verschillende achtergronden en culturen van leeftijdsgenoten. De Jan Ligthartschool Rendierhof is een Bijzonder Neutrale School. Dit is gebaseerd op het uitgangspunt dat alle kinderen vanuit allerlei maatschappelijke, culturele en godsdienstige stromingen en achtergronden welkom zijn, dat iedereen gelijkwaardig is aan elkaar en dus in de school gewaardeerd en gerespecteerd wordt. We gaan in op verschillen tussen mensen en opvattingen en er wordt gestreefd naar een goede harmonie tussen individuele ontwikkeling, ontplooiing en opvoeding tot deelname aan groepsprocessen. Hierbij is het van belang dat: alle leerlingen deelnemen aan schoolse activiteiten en vieringen; het onderwijsleerproces gericht is op respect voor de pluriformiteit van de samenleving en daar ook een bijdrage aan levert; de school ieders levensovertuiging respecteert indien het naar de overtuiging van het schoolteam, de medezeggenschapsraad en het bevoegd gezag een positieve bijdrage levert aan de Nederlandse samenleving; de school discriminatie en racisme bestrijdt; de school tot uitdrukking brengt dat neutraliteit niet wil zeggen dat de school geen keuzes maakt. De school maakt deze keuzes in het licht van haar visie op mens en maatschappij.
2.7 Visie op relatie en samenwerking De Jan Ligthartschool Rendierhof staat in wisselwerking met haar omgeving. Allerlei ontwikkelingen op economisch, demografisch, politiek, sociaal, wetenschappelijk en levensbeschouwelijk terrein beïnvloeden haar. Behalve deze zaken van meer algemeen maatschappelijk niveau is er ook een wisselwerking tussen onze school en haar directe omgeving. Hiertoe kunnen instanties gerekend worden als: andere onderwijsinstellingen / educatieve instellingen; Schoolplan Jan Ligthartschool Rendierhof 2015 – 2019 versie 11 november 2015 -9-
de plaatselijke en landelijke overheid; diverse partners die de zorg voor leerlingen met ons delen.
Kortom, het onderhouden en uitbreiden van het netwerk van onze school is in het belang van kinderen, ouders en schoolteam. Ook binnen de muren van de school zelf is het onderhouden van goede relaties belangrijk. Daar gaat het om een goede samenwerking tussen alle betrokkenen. De individuele verantwoordelijkheid van een leerkracht voor zijn klas gaat samen met de gemeenschappelijke verantwoordelijkheid voor het totale onderwijs op school. Uiteraard hechten we ook grote waarde aan een goede samenwerking tussen leerlingen. Dat is al tot uitdrukking gekomen in onze beschrijving van de visie op mens en maatschappij alsmede onze visie op opvoeden en kind.
2.8 Visie op relatie en samenwerking school en ouders Ouders zijn welkom op school, we hebben een gemeenschappelijk belang: het kind. KIND
Ouders en school bundelen krachten om de kinderen de mogelijkheid te bieden te anticiperen en door te groeien in hun eigen ontwikkeling en sociale omgeving. SCHOOL
OUDERS
De rol van school en ouders en ieders verantwoordelijkheden De leerkracht, IB, RT, directie zijn onderwijsprofessionals. Zij kennen het kind het beste in de onderwijssituatie, bij zelfstandig werken, taal, lezen, rekenen, omgaan met andere kinderen, hun sociaal emotionele functioneren op school, etc. Onderwijs geven is de primaire verantwoordelijkheid van de school. De school is verantwoordelijk voor de inhoud en de kwaliteit van het onderwijs en de “opvoeding” binnen de school. Het is de school die keuzes maakt ten aanzien van het curriculum, methodes, instructie, feedback, plaats van leerling in de groep, omgangsregels, overgang van leerlingen van de ene groep naar de volgende. De ouders zijn ervaringsdeskundigen. Zij kennen hun kind het langst en het best. Zij zien hun kind in uiteenlopende situaties, zoals thuis, buiten spelend, bij familie, op de sportclub, etc. Opvoeden is de primaire verantwoordelijkheid van ouders. Het zijn de ouders die zaken bepalen als religie, voeding, kleding, tijdstip van naar bed gaan, tv kijken, computergebruik, sport en hobby’s etc. We gaan ervan uit dat ouders hun kinderen op school voorbereiden en dat zij zorgen voor een thuissituatie die gunstig is voor het leren en gedrag van hun kinderen op onze school: Voorwaarden scheppend: Op tijd naar bed gaan, goed ontbijten, op tijd naar school, zo min mogelijk verzuim, gedragsregels die passen bij de regels op school. Aanmoedigend gedrag: belangstelling tonen voor schoolwerk, schoolinzet belonen, positief over school praten. Ontwikkelingsondersteunend: helpen bij huiswerk, samen spelletjes doen, voorlezen, naar de bibliotheek gaan, oefenen met lezen/rekenen etc. Ouderbetrokkenheid blijkt sterker te zijn in scholen die een duidelijke visie hebben op de samenwerking met ouders, die hier hoge verwachtingen van hebben en er doelgericht aan werken. In de uitwerking van deze visie blijven we de komende jaren investeren. Vanuit onze verantwoordelijkheid als school is het van belang de regie en de “toon te zetten” in de communicatie met ouders. We willen daarbij uitdragen dat het van belang is dat ouders zich realiseren dat niet alleen de school, maar ook zijzelf het schoolsucces van hun kind kunnen bevorderen. Betrokkenheid van ouders bij het onderwijs van hun kind kan zich uiten door: interesse voor het schoolwerk tonen; de schoolvorderingen met hun kind bespreken; kinderen stimuleren om hard te werken op school; kinderen te helpen met huiswerk; het belang van school benadrukken; o.a. bibliotheek en musea bezoeken; samen (culturele) uitstapjes maken en (voor)lezen in het gezin; supervisie van ouders, zoals toezicht houden op het gedrag van hun kind (buiten spelen, tv kijken, computergebruik) en het daarbij begeleiden; Schoolplan Jan Ligthartschool Rendierhof 2015 – 2019 versie 11 november 2015 - 10 -
zorgen dat hun kind gezond eet en op tijd naar bed gaat zodat het uitgerust op school komt.
Natuurlijk kunnen wij als school ouders suggesties geven voor de opvoeding en kunnen ouders ons suggesties geven voor het onderwijs aan hun kind. Uiteindelijk beslist de school of ze er wat mee doet in hun onderwijs en de ouders beslissen of ze er wat mee doen in hun opvoeding. Dat uitgangspunt willen we aan ouders helder maken. We vinden het belangrijk ouders aan te spreken op hun verantwoordelijkheid als opvoeder, zeker als hun opvoeding directe gevolgen heeft voor het gedrag en leren van hun kind op school. Bij het aanmeldingsgesprek wordt aan ouders informatie verstrekt over de visie van de school, het schoolplan en de organisatie, inhoud en kwaliteit van het onderwijs. Wij vragen daarbij naar de verwachtingen van ouders en we geven hen een reëel beeld van dat wat we als school binnen passend onderwijs kunnen waarmaken en wat niet. We geven ook duidelijk aan hoe we willen samenwerken met ouders, wat we daarbij van hen verwachten en wat ouders van ons als school mogen verwachten. We hanteren daarbij enkele richtlijnen: Wij willen graag een school zijn voor kinderen wiens ouders zich primair verantwoordelijk voelen voor de opvoeding van hun kinderen en hun voorschoolse ontwikkeling; Wij kunnen onze onderwijstijd effectief besteden als ouders de opvoeding voor hun rekening nemen; Wij willen elkaar kunnen aanspreken op ieders verantwoordelijkheid; Ouders mogen van ons eigentijds en kwalitatief goed onderwijs verwachten. Wij verwachten van ouders dat we ons op bovenstaande volledig kunnen toeleggen, omdat zij ervoor zorgen dat hun kinderen hebben geleerd waarden en normen te hanteren die het mogelijk maken goed in een groep te functioneren. Als ouders onze visie op bovenstaande delen, kunnen we goede partners zijn in opvoeding en ontwikkeling.
2.9 Visie op personeel Het beroep van leerkracht heeft in de afgelopen jaren een enorme ontwikkeling doorgemaakt en blijft in beweging. Het is een uitdagend beroep. Daarom is het noodzakelijk voor leerkrachten te blijven investeren in de eigen professionaliteit. Iedere individuele leraar heeft zijn eigen bijzondere identiteit en opvatting over het beroep. Binnen de Jan Ligthartschool Rendierhof hebben we in overeenstemming met de visie op opvoeden en kind, de overtuiging dat een leerkracht een individu is met eigen mogelijkheden en ontplooiingskansen. We vinden het belangrijk dat er een zodanige sfeer is op onze school dat wij als teamleden met elkaar open kunnen praten over het dagelijks werk, over de eigen mogelijkheden en moeilijkheden, over gewenste nascholing en over de eigen loopbaanontwikkeling. In onze visie op personeel vinden we het volgende belangrijk: Vertrouwen in elkaar en in elkaars mogelijkheden waardoor ieder zichzelf kan zijn; Professionaliteit. De leraar is een professional die op basis van vooropleiding, verdere scholing, teamscholing en ervaring in de praktijk als zodanig functioneert; Extra ondersteuning in de vorm van coaching voor met name nieuwe collega’s; De veranderingsbereidheid van teamleden;
Schoolplan Jan Ligthartschool Rendierhof 2015 – 2019 versie 11 november 2015 - 11 -
3. Analyse van de huidige situatie 3.1 Wat werkt op de Jan Ligtharschool Rendierhof In het schooljaar 2014-2015 hebben we op een studiemiddag een analyse gemaakt van waar we staan en van de weg die we verder willen volgen. Dit hebben we inzichtelijk gemaakt d.m.v. een boom. Deze boom visualiseert onze school. Onze missie en visie zijn de wortels, het fundament, een brede sterke basis. Er kunnen wortels bij groeien, ze kunnen van richting veranderen, maar de basis blijft, diepgeworteld in alles wat we doen. Vanuit wortels groeit de stam. Die stam dat zijn wij, het team van JLR samen met alle zaken waar we afhankelijk van zijn. Wij dragen de school. Wij zorgen samen voor een brede stam, een stam die sterk genoeg is om de kroon van de boom te kunnen dragen. Die kroon is het schoolplan, het verandertraject, alles waar we aan werken en waar we mee bezig zijn. De kroon hangt vol met appels, de vruchten die we kunnen plukken na al ons werk. Er zijn appels - voortkomend vanuit wat er al is, nog verder ontwikkelend - die we moeten reflecteren en opfrissen - die we gaan afronden en borgen - voortkomend uit punten vanuit het inspectiebezoek - die leeg zijn, ruimte voor nieuwe dingen
Schoolplan Jan Ligthartschool Rendierhof 2015 – 2019 versie 11 november 2015 - 12 -
3.2 Tevredenheidpeilingen Ouder tevredenheidpeiling (OTP) In de tevredenheidspeiling van november 2014 geven ouders aan dat ze tevreden zijn over de sfeer, de inrichting en het uiterlijk van het gebouw. De huidige schooltijden, de duidelijke regels en de aandacht voor normen en waarden worden ook als positief ervaren. De inzet van de leerkracht en de omgang met de leerlingen worden door ouders zeer gewaardeerd, als ook de aandacht voor taal en rekenen. Ouders zien als ontwikkelpunten: de veiligheid op weg naar school, aandacht voor pestgedrag. De hygiëne op school en de speelmogelijkheden voor het plein zijn/worden al aangepakt. Personeel tevredenheidpeiling (PTP) In de tevredenheidspeiling van februari 2015 geven de personeelsleden aan dat ze tevreden zijn over rust en orde op school, de duidelijke schoolregels en het werken aan kwaliteit van het onderwijs. Daarnaast wordt als positief ervaren: de samenwerking met de collega’s, de leidinggevende capaciteiten van de directeur en het houden van de functioneringsgesprekken. Tevens worden het uiterlijk, de sfeer, de inrichting en het onderhoud van het gebouw positief beoordeeld. Personeel noemt als ontwikkelpunten: de ontspanningsmogelijkheden voor het personeel, de werkdruk en de groepsgrootte. Daarnaast verdienen het benutten van ICT, de betrokkenheid van ouders binnen de school extra aandacht. Leerling tevredenheidpeiling (LTP) In de tevredenheidspeiling van januari 2015 geven de leerlingen aan dat ze tevreden zijn over de duidelijke regels, ze vinden dat er in geringe mate gepest wordt op school. De leerlingen voelen zich veilig op school en op het schoolplein. Daarnaast is er veel waardering voor de samenwerking, de gymnastiekles en het computerwerk. Ook worden de vele school vriendjes/vriendinnetjes, de uitstapjes met de klas hoog gewaardeerd. De kinderen zeggen dat ouders tevreden zijn over school. De leerlingen vinden dat er aandacht moet blijven voor rust in de groep en dat je met je leerkracht moet kunnen praten als er gepest wordt. Actiepunten: Vanuit deze tevredenheidspeilingen worden actiepunten geformuleerd die terug te vinden zijn in het schoolplan.
3.3 Het inspectierapport Basisschool Jan Ligthart Rendierhof kent een ambitievol, onderwijskundig leiderschap, dat door de directie, de interne begeleiders en de onderwijskundig teamleiders wordt vorm gegeven. Er is sprake van een planmatige kwaliteitssturing in de noodzakelijke schoolontwikkeling, waarbij de zorg en begeleiding, het handelingsgerichte werken, de 1-zorgroute, meerbegaafdheid en de afstemming van het onderwijs op de onderwijsbehoeften van de leerlingen centrale speerpunten zijn. Het team acht dit van belang, temeer omdat de leerlingenpopulatie een veelheid aan gevarieerde hulpvragen heeft. De school participeert samen met voorschoolse en buitenschoolse voorzieningen in een lokale pilot in de gemeente Tilburg om tot een integraal kindcentrum te komen. Het schoolklimaat is prettig; er is sprake van rust en structuur in de school. De sociale opbrengsten zijn van voldoende niveau. De kwaliteit van de gemiddelde leeropbrengsten, de eindopbrengsten en de tussentijdse opbrengsten, zijn eveneens voldoende. Er is echter meer leerwinst te behalen. Reden voor de school om het werken met streefdoelen en resultaatgerichte afspraken met de leraren ook als centraal verbeterthema komende periode aan te pakken. Winst van de afgelopen jaren is vooral de positieve ontwikkeling van de zorg en begeleiding, de ‘coaching on the job’ van de leraren, de invoering van het coöperatief leren, een instrument om de sociaal-emotionele ontwikkeling in beeld te brengen, het invoeren van nieuwe methodes en aanzetten om een doorgaande lijn in de school te bewerkstelligen. Deze thema’s zijn tegelijkertijd ook de belangrijkste aandachtspunten voor de komende jaren. Belangrijk is, dat ze structureel geborgd worden in de school en waar nodig verder verbeterd worden. Als ontwikkelpunten vanuit het inspectierapport: 1. Streefdoelen bepalen en resultaatgerichte afspraken maken met leerkrachten met daarbij het daadwerkelijk vastleggen van de vaardigheidsgroei van leerlingen. 2. Uitwerking van het doublurebeleid en de planmatige ondersteuning van betrokken leerlingen in de groep. Schoolplan Jan Ligthartschool Rendierhof 2015 – 2019 versie 11 november 2015 - 13 -
3. Het sterker maken van individuele leraren in hun (ortho)didactisch en pedagogisch handelen. Daarbij staat voorop het probleemeigenaarschap van de leerkracht en een aantal basiscompetenties waaraan ze moeten voldoen. Daartoe bekijken we opnieuw het document datagestuurd werken en HGW en maken een verdiepingsslag. 4. Handelingsplannen vanuit de RT beter afstemmen op het groepsplan in de klas en de planmatige zorg in de klas. 5. Een analyse van de leerlingenpopulatie en de daaruit volgende onderwijsbehoeften. 6. Een objectief instrument om de kwaliteit van het onderwijs in een cyclische periode van 4 jaar in beeld te brengen. De ontwikkelpunten 1,3,4,6 krijgen een plaats in ons verandertraject naast de andere veranderingsonderwerpen. De ontwikkelpunten 2 en 5 zullen worden opgepakt door het zorgteam en MT.
3.4 Vervolg van activiteiten uit jaarplan 2014-2015 De evaluatie van jaarplan 2014-2015 leidt tot de volgende ontwikkelpunten/werkafspraken: Opzet en uitvoering van groepsplannen beginnende gecijferdheid en rekenen en wiskunde voor de groepen 1 t/m 8 Implementeren groepsplan spelling voor de groepen 3 t/m 7 (8) Invullen en analyseren van de ZIEN vragenlijsten die door alle leerkrachten van de groepen 3 t/m 8 en door de leerlingen van de groepen 6 t/m 8 zijn ingevuld. Werken met de nieuwe taalmethode voor de groepen 4 t/m 7 Scholing in TEACH LIKE A CHAMPION voor alle leerkrachten Scholing cultuureducatie in de klas In kaart brengen leerlingenpopulatie en onderwijsbehoeften door het MT (schoolfoto) In kaart brengen van leerkrachtcompetenties door het MT (teamfoto) Verdere ontwikkeling IKC door de directeur, onderbouw IB-er en VVE-coördinator in samenspraak de leden van de bijbehorende werkgroepen.
Schoolplan Jan Ligthartschool Rendierhof 2015 – 2019 versie 11 november 2015 - 14 -
4 Nieuwe innovaties in schoolplanperiode 2015-2019 ACTIVITEITENPLANNING SCHOOLPLANPERIODE 2015-2019 Voor wie? VOOR TEAM Nieuwe leerkrachten 6-7-8 3-4-5 3 t/m 8 1 t/m 8 3 t/m 8 1 t/m 8 3 t/m 8 3 t/m 8 3 4 t/m 8 4 t/m 8 1 t/m 8 BO/TO 1 t/m 8 1 t/m 8 1-2 1 t/m 8 Gerry+ 1 t/m 8
ACTIVITEIT
2015-2016
2016-2017
2017-2018
Mijn Plan Coöperatief leren OGO ICT nieuwe digiborden ICT nieuwe digiborden ZIEN OGW/HGW rekenen OGW/HGW spelling OGW/HGW technisch lezen OGW/HGW begrijpend lezen Invoering nieuwe taalmethode Invoering aanvankelijk leesmethode Invoering voortgezet technisch leesmethode Invoering begrijpend leesmethode Aanbod in de groep voor (hoog)begaafde leerlingen Teach like a champion/ Eigenaarschap IKC OGO / VVE Directe instructie en ZW Cultuurbeleidsplan
VOOR MT/ ZORGTEAM MT Ondersteuningsprofiel MT/zorgteam Doublurebeleid Zorgteam HP’s RT afstemmen 1 t/m 8 groepsplannen MT/zorgteam SCHOOLFOTO MT Kwaliteitskaart lk vaardigheden 1t/m 8+MT Evaluatie van werkgroepen 1t/m 8+MT Taakbeleid 1t/m 8+MT Nieuw schoolplan 2015 – 2019 MT Verandertraject 2016-2017 implementeren
borgen
Herhalen/op aanvraag
Schoolplan Jan Ligthartschool Rendierhof 2015 – 2019 versie 11 november 2015 - 15 -
2018-2019
5. De onderwijskundige vormgeving van het onderwijs 5.1 Onze algemene doelstellingen Wij doen er alles aan om de basisschoolperiode voor alle kinderen en hun ouders tot een fijne tijd te maken. Het schoolteam vindt het belangrijk dat kinderen goed omgaan met zichzelf en met anderen. De leefwereld van het kind is ons uitgangspunt, want de Jan Ligthartschool Rendierhof staat voor: kwaliteit, kindgericht en creatief.
Kwalitatief goed onderwijs gaat gepaard met een eigentijdse inrichting van de onderwijsleersituatie, een veelzijdig leerstofaanbod met veel afwisseling in activiteiten, leerlingen die laten zien tolerant te zijn in gedrag en opvattingen en de leerlingenzorg die beantwoordt aan de gestelde eisen. Dit alles is te danken aan allen die nu én in het verleden met enthousiasme en een positieve levensinstelling, de school hebben gemaakt tot wat die nu is. Hard werken en extra inzet horen daarbij en zijn mede bepalend voor de sfeer. Kindgericht betekent leerlingen serieus nemen en voor ze openstaan. Onze school houdt daarom rekening met de talenten én de ontwikkelpunten van het kind. Door persoonlijke aandacht en een goed pedagogisch klimaat voelen de kinderen zich veilig en thuis. Kinderen die om welke reden dan ook extra steun en aandacht nodig hebben, kunnen op ons rekenen. Een fijne schooltijd voor iedereen houdt in dat de school uitgaat van verschillen tussen kinderen en rekening houdt met de individuele mogelijkheden die elk kind heeft. De school heeft speciale aandacht en begeleiding voor kinderen die dat nodig hebben, bijvoorbeeld omdat ze erg veel moeite hebben met de leerstof of juist sneller zijn dan andere kinderen en daardoor aan nieuwe uitdagingen toe zijn. Creatief is een belangrijk kernbegrip in onze school, omdat we een nadrukkelijk accent leggen bij de creatieve ontwikkeling in het streven naar een evenwichtige groei van het kind. De inzet van vakleerkrachten, het kunstenaarsproject en creatief omgaan met problemen zijn manieren om dat streven te onderstrepen. De creatieve ontwikkeling bevorderen we niet alleen in het beeldend vermogen van kinderen maar ook in het denken. De creativiteit in het denken bevorderen we onder meer door coöperatieve werkvormen in lessen toe te passen.
5.2 Onze onderwijskundige doelstellingen Op de Jan Ligthartschool Rendierhof willen wij bereiken dat ieder kind kennis en vaardigheden kan verwerven die het nodig heeft om een zelfstandig, sociaal en kritisch denkend mens te worden in een multiculturele samenleving. Dit gaat het beste in een omgeving waar de leerlingen zich thuis voelen. We streven naar een veilige, gestructureerde schoolomgeving waarin leerlingen zich geaccepteerd voelen en waarin zij zich optimaal kunnen ontwikkelen. Onze onderwijskundige doelstellingen richten zich op de volgende gebieden: de sociaal-emotionele ontwikkeling de cognitieve ontwikkeling het ontwikkelen van de creativiteit het verwerven van sociale vaardigheden de ontwikkeling van zelfredzaamheid en zelfstandigheid bij leerlingen. Sociaal-emotionele ontwikkeling Aspecten van sociaal-emotionele ontwikkeling die wij als team van de Jan Ligthartschool Rendierhof in ons dagelijks werk met kinderen nadrukkelijk willen ontwikkelen bij kinderen zijn: het samenwerken, het samen spelen, het samen delen, hulpvaardig zijn; respect hebben voor elkaars mening en inbreng; elkaar de ruimte geven om zelf ontdekkend bezig te zijn; het kunnen oplossen van conflictsituaties; het kunnen inleven in gevoelssituaties; anderen accepteren en respecteren; een gevoel van saamhorigheid. We werken met het pedagogisch expertsysteem ‘ZIEN!’. Op basis van een analyse van observaties geeft ‘ZIEN!’ concrete doelen en handelingssuggesties. Schoolplan Jan Ligthartschool Rendierhof 2015 – 2019 versie 11 november 2015 - 16 -
De cognitieve ontwikkeling. Onderwijs heeft als doel de kinderen de wereld om zich heen te laten begrijpen. Daartoe is nodig dat zij bij vakken als geschiedenis, aardrijkskunde, natuur en techniek, kennisnemen van wat door vorige generaties is ontdekt over die wereld. Ook kennis van basisvaardigheden binnen de domeinen taal, lezen en rekenen draagt bij tot intellectuele ontwikkeling. Op basis van kennis over de wereld kan binnen de basisvaardigheden nieuwe kennis worden verworven en informatie worden opgezocht en verwerkt. We zoeken nadrukkelijk de balans tussen het door de leerling zelf actief verwerven van informatie en onze rol als onderwijsinstituut om cultureel en intellectueel erfgoed over te dragen. Het ontwikkelen van de creativiteit. Creativiteit is niet alleen aangeboren, het kan ook (door)ontwikkeld en aangeleerd worden. We hebben vakleerkrachten voor muziek en TeHaTex (tekenen, handvaardigheid en textiel). Jaarlijks vindt er voor alle leerlingen van onze school een kunstenaarsproject plaats. De Jan Ligthartschool Rendierhof is een creatieve school, waar kinderen aan elkaar kunnen laten zien wat hen bezighoudt en waar kinderen ervaringen kunnen opdoen met vormen van kunstuitingen en cultureel erfgoed. Wij willen kinderen prikkelen, zodat zij zich kunnen uiten binnen de kaders van kunstzinnige vorming/erfgoededucatie. De ontwikkeling van creativiteit vindt echter niet alleen plaats binnen de domeinen muzische- en beeldende vorming, maar in diverse vak- en vormingsgebieden. Daarbinnen stimuleren we : het zelf ontdekkend bezig zijn; het komen met eigen oplossingen; het vinden van verschillende oplossingen voor één probleem; het experimenteren; het toepassen van kennis en vaardigheden in uiteenlopende situaties. Het verwerven van sociale vaardigheden In onze visie op mens en maatschappij gaven we al aan dat we het van belang vinden dat kinderen leren het evenwicht te bewaren tussen hun individuele belangen en de belangen van de ander. Een goed pedagogisch klimaat in de groep levert daaraan een grote bijdrage. Binnen ontwikkelingsgericht werken en coöperatief leren doen zich vele “natuurlijke” momenten voor, waarin kinderen met elkaar samen werken, spelen en leren. Ook leren we kinderen te reflecteren op hun gedrag. Dat vertaalt zich o.m. in oplossingsgerichte gesprekken die leerkrachten met hun leerlingen voeren. De ontwikkeling van zelfredzaamheid en zelfstandigheid Binnen ons pedagogisch klimaat stimuleren we de autonomie en het reflectief vermogen van kinderen. Dit uitgangspunt vertaalt zich in het pedagogisch handelen van de leerkrachten bij ons op school. Onze schoolregels, het stappenplan bij ruzie en “Mijn Plan” (een handelingsplan voor leerlingen) zijn hier uitingen van. Door leerlingen eigenaar te maken van dit handelingsplan (Mijn Plan) wordt ook tegemoetgekomen aan gevoelens van competentie en autonomie. Er wordt naar gestreefd de leerling gesprekspartner te maken van de leerkracht. Zij bekijken samen het probleem en zoeken samen naar mogelijke oplossingen: Wat wil jij bereiken? Wat heb jij nodig om goed te werken? Kun je zelf aangeven wanneer je dat nodig hebt? Een dergelijk proces vraagt behalve specifieke gespreksvaardigheden van de leerkracht ook het geloof en vertrouwen in ontwikkelingskracht van kinderen. Een andere belangrijke voorwaarde voor het realiseren van diverse doelstellingen is het zelfstandig kunnen werken van de leerlingen. Op onze school kennen we een opbouw in het zelfstandig werken van leerlingen. Dat begint in de groepen 1-2 en wordt verder ontwikkeld tot en met groep 8, als voorbereiding op het voortgezet onderwijs.
5.3
Opbrengstgericht en handelingsgericht werken
Opbrengstgericht werken en handelingsgericht werken zijn met elkaar verbonden. Om goed opbrengstgericht te kunnen werken is het van belang aan te sluiten op de onderwijsbehoeften van de leerlingen. Dat staat centraal in het handelingsgericht werken. Op de Jan Ligthartschool Rendierhof is het opbrengstgericht werken dan ook nadrukkelijke verbonden aan het handelingsgericht werken.
Schoolplan Jan Ligthartschool Rendierhof 2015 – 2019 versie 11 november 2015 - 17 -
Een voorwaarde voor opbrengstgericht werken is het vaststellen van duidelijke leerstandaarden op de Jan Ligthartschool Rendierhof. Tegen de achtergrond van het referentieniveau 1F en 1S kun je als school beoordelen wat je opbrengsten zijn. 1F is het niveau waaraan 75% van de leerlingen voldoet = voldoende standaard en gevorderde standaard samen. De onderkant van het cito niveau B en hoger niveau is de ondergrens voor het 1S niveau waaraan landelijk 55 % van de leerlingen voldoet. Een leerstandaard is een expliciet doel waar een vastgesteld aantal leerlingen aan moet voldoen. We zien dit als een prestatieniveau of norm waarbij we ons als JLR aansluiten. Het werken met doelen houdt ons onderwijs steeds in beweging, omdat dit iedere keer weer aanpassingen vraagt van het onderwijsleerproces. Doelen die hanteerbaar, meetbaar en uitdagend zijn.
5.3.2. Leerstandaard en opbrengstgericht werken Voor de domeinen rekenen voor kleuters, taal voor kleuters (groep 1-2), rekenen en wiskunde, spelling, begrijpend lezen, technisch lezen en woordenschat voor de groepen 3 t/m 8 stellen we voor onze school de volgende leerstandaarden als ondergrens vast. niveau
percentage
CITO
gevorderd voldoende voldoende minimum <minimum
25% 25% 25% 15% 10%
A B C D E
Toelichting op schema: Een gevorderde standaard waaraan de beste 25% van de leerlingen moet voldoen. = CITO A Een voldoende standaard waaraan 50% van de leerlingen moet voldoen+ de beste 25% inbegrepen. (= 75% inclusief de gevorderde leerlingen) = CITO B/C Een minimumstandaard waaraan 15% van de leerlingen moet voldoen. (= 90% inclusief de gevorderde en voldoende leerlingen) = CITO D 10% van de leerlingen die niet aan de minimumstandaard voldoet = CITO E We kiezen voor de indeling A t/m E omdat, uitgaande van onze populatie leerlingen, we het van groot belang vinden als uitgangspunt te hanteren dat niet meer dan 25% van onze leerlingen een significante leerachterstand mag vertonen. We sluiten aan bij de verdeling in percentages van CITO waarbij we de ambitie hebben om zeker boven het landelijke gemiddelde te blijven. Deze ambitie kan in de toekomst leiden tot een herziening van onze leerstandaarden. (zie ook hoofdstuk 4 beleidsvoornemens) In onze schoolgids zullen we ieder jaar de eindopbrengsten en tussenopbrengsten weergeven, waarbij we ook eventuele verbeterplannen beschrijven.
5.3.2. leerstandaard en handelingsgericht werken Standaarden gebruiken we om te kunnen vaststellen of leerlingen zich conform de verwachtingen ontwikkelen en welk onderwijsarrangement ze nodig hebben. Uitgangspunt daarbij is convergente differentiatie. Op die wijze wordt het omgaan met verschillen teruggebracht tot uitvoerbare proporties. Om tot clustering van leerlingen te komen met een vergelijkbare onderwijsbehoefte gaan we uit van de fasen van het model handelingsgericht werken van Pameijer en Beukering.
Cyclus HGW
Cyclus OGW/HGW
Praktijk
Waarnemen
Gegevens verzamelen, analyseren en interpreteren
methodeafhankelijke toetsen. werkjes van leerlingen (papier en PC). resultaten van CITO-toetsen. observaties/OVM informatie uit gesprekken met leerlingen en/of ouders. etc.(data uit interactie)
Schoolplan Jan Ligthartschool Rendierhof 2015 – 2019 versie 11 november 2015 - 18 -
Begrijpen (benoemen van specifieke onderwijsbehoefte van leerlingen)
Passende doelen formuleren
Doelen zijn op 3 niveaus beschreven in een groepshandelingsplan.
Plannen
Aanbod en aanpak bepalen (Leertijd, didactisch handelen, aanbod, klassenmanagement)
Leerlingen worden toegewezen aan verdiept, basis en intensief arrangement en ingedeeld in de betreffende leerlijn. Daarvoor zijn criteria opgesteld waarbij het eigenaarschap van de leerkracht een sleutelrol heeft.
Realiseren
Plan uitvoeren, tussentijds evalueren, eventueel bijstellen
Het groepsplan wordt 4x per jaar geëvalueerd, waarbij wordt bekeken of het arrangement nog passend is bij de leerling
We gaan in een groepsplan uit van een basisarrangement voor de grootste groep leerlingen. Daarnaast kennen we het verdiepte arrangement en het intensieve arrangement. Een enkele leerling zal ook in aanmerking kunnen komen voor het zeer intensieve arrangement. De arrangementen zijn op schoolniveau voor beginnende gecijferdheid en auditieve ontwikkeling, beschreven vanuit de ontwikkelingslijnen van het OntwikkelingsVolgModel van dhr. Memelink en voor aanvankelijk lezen en rekenen en wiskunde beschreven vanuit de methodes. In de komende 4 jaar worden deze arrangementen ook voor een aantal andere domeinen beschreven. (zie ook hoofdstuk 4 beleidsvoornemens)
5.4 Vak- en vormingsgebieden De in gebruik zijnde en nog aan te schaffen onderwijsleerpakketten dragen in belangrijke mate bij aan het bovengenoemde leerproces en de wettelijke plicht om aan de kerndoelen te voldoen. In de volgende paragrafen worden per vak-/vormingsgebied de specifieke doelen aangegeven.
Schoolplan Jan Ligthartschool Rendierhof 2015 – 2019 versie 11 november 2015 - 19 -
5.4.1 Ontwikkelingsgericht werken in groep 1-2 We nemen de vastgestelde SLO-doelen als uitgangspunt bij het vaststellen van ons thematische aanbod in groep 1-2. Ontwikkelingsmateriaal is materiaal dat de ontwikkeling van kinderen stimuleert. Het materiaal is prima te gebruiken binnen onze visie op OGO in de groepen 1-2. Ontwikkelingsmaterialen die wij op school gebruiken om het ontwikkelingsproces van de leerlingen in groep 1-2 optimaal te beïnvloeden zijn: Ontwikkelingsmateriaal dat op verschillende manieren en niveaus inzetbaar is; Constructiemateriaal; Bouwmateriaal; Wereldspelmateriaal; Spelmateriaal; Ongevormd materiaal (zand, water, klei); Prentenboeken, informatieve boeken, leesboeken (Avi); Specifiek materiaal m.b.t. voorbereidend lezen, rekenen en schrijven; Kansrijke hoeken waar de ontwikkeling van kinderen gestimuleerd wordt op het gebied van voorbereidend lezen, rekenen en schrijven. Ontwikkelingsmateriaal wordt gezien als een hulpmiddel om het ontwikkelingsproces van de leerlingen in groep 1-2 optimaal te beïnvloeden. De kinderen ontwikkelen zich als ze actief en handelend bezig zijn. Er wordt automatisch gewerkt aan de brede en specifieke ontwikkeling van het kind. De leerlingen voelen zich vaak aangetrokken tot materialen. De materialen zorgen ervoor dat de leerlingen uitgedaagd worden tot actie en onderzoek. Het werken met de materialen zorgt voor ervaringen die belangrijk zijn voor ontwikkelingsprocessen en leerprocessen. Door de materialen gaan de kinderen:
Initiatieven nemen en plannen maken; Zelfstandig opdrachten uitvoeren; Geconcentreerd luisteren en een opdracht verwerken; Samenwerken waardoor er sociale contacten tot stand komen; Vorm geven aan indrukken over de wereld; Mogelijkheden en gebruik van gereedschappen en technieken leren kennen; Problemen oplossen en tot creatieve oplossingen komen; Alle functies aan het werk zetten (kijken, luisteren, bewegen, hanteren, denken); Zelfvertrouwen opbouwen.
Er zijn leerlingen die een sterke voorkeur hebben voor een bepaald materiaal. Vaak maakt een leerling dan bepaalde ontwikkelingen door, doordat het materiaal steeds op andere manieren gebruikt wordt. De leerling kan ook voor zekerheid kiezen. Het is soms nodig om nieuw materiaal aantrekkelijk te maken. Dit inspireert en daagt de leerlingen uit. Verschillende materialen kunnen dezelfde ervaringen veroorzaken. Daarnaast komen techniek, wereldoriëntatie, beginnende geletterdheid, spel en sociaal emotionele aspecten aan bod. Er wordt gezorgd voor een gevarieerd aanbod tijdens de kleuterjaren. Methodes/ bronnenboeken waar we ons OntwikkelingsGericht Onderwijs in groep 1-2 mede vorm aan geven: Deel 1: Peuter en kleuterschrijfdans + deel 2: Schrijfdans; SLO doelen beginnende geletterdheid en auditieve ontwikkeling; SLO doelen beginnende gecijferdheid; Internet Bronnenboeken: o.a. over basisontwikkeling o Rekenen: wereld in getallen groep 1-2, met sprongen vooruit + 5 minuten spelletjes o Auditieve waarneming: de klankkast o Taal: Ik en Ko, Schatkist o Sociaal emotionele ontwikkeling: Goed Gedaan o Wereldoriëntatie: Het ei van Columbus (de wereld rond) o Techniek: Mijn Proefjes
Schoolplan Jan Ligthartschool Rendierhof 2015 – 2019 versie 11 november 2015 - 20 -
5.4.2 Rekenen en wiskunde Doelstellingen Het onderwijs in rekenen/wiskunde is erop gericht, dat de leerlingen: verbanden kunnen leggen tussen het onderwijs in rekenen/wiskunde en hun dagelijkse leefwereld; basisvaardigheden verwerven en eenvoudige wiskundetaal begrijpen en toepassen in praktische situaties; reflecteren op eigen wiskundige activiteiten en resultaten daarvan op juistheid controleren; eenvoudige verbanden, regels, patronen en structuren opsporen; onderzoeks- en redeneerstrategieën in eigen woorden beschrijven en gebruiken. In de groepen 1-2 wordt thematisch gewerkt. Binnen het thema is rekenen/wiskunde een kernactiviteit. Per thema wordt bepaald waar de accenten gelegd gaan worden in relatie tot de doelen van beginnende gecijferdheid. In onderstaand schema zijn de domeinen binnen beginnende gecijferdheid waarop we ons richten weergegeven. 1. Tellen en getalbegrip
2: Meten
Vergelijken en ordenen Beginnend tellen en getalbegrip Kennen telrij Werken met hoeveelheden Eenvoudige erbij- en eraf situaties Werken met getalsymbolen
Lengte Inhoud Gewicht Tijd Geld
3: Meetkunde/ruimtelijke oriëntatie Lichaamskennis Oriënteren Construeren Opereren
Er wordt hierbij gebruik gemaakt van de in school aanwezige ontwikkelingsmaterialen, maar ook van andere zich hiervoor lenende materialen en situaties. Rekenbegrippen die hierbij aan de orde komen zijn gerelateerd aan de kernactiviteit. In de groepen 3 t/m 8 wordt de methode "De Wereld in Getallen" (4e versie) van Malmberg gebruikt. Voor de inhouden verwijzen we naar de handleidingen. Daarnaast maken we ook gebruik van diverse software op de deelterreinen: Getallen en Bewerkingen, Hoofdrekenen, Meten Tijd en Geld.
5.4.3 Nederlandse taal Doelstellingen Het onderwijs in Nederlandse taal is erop gericht, dat de leerlingen: vaardigheden ontwikkelen waarmee ze deze taal doelmatig gebruiken in situaties die zich in het dagelijks leven voordoen; zowel de spreek- als luistervaardigheid in verschillende en gevarieerde situaties vergroten; kennis en inzicht verwerven omtrent betekenis, gebruik en vorm van taal; de spelling van de Nederlandse taal correct kunnen hanteren; plezier hebben en houden in het gebruiken en beschouwen van taal. In de groepen 1-2 wordt, uitgaande van de cirkel van basisontwikkeling, thematisch gewerkt. Voor taal is er ook een kernactiviteit per thema, dat uitgaat van gespreksactiviteiten: interactie en communicatie in de kleine kring en tijdens activiteiten in de groepskring. Hierbij worden vooral materialen en begrippen gebruikt die bij het thema horen. Tijdens de speelwerktijd worden de ontwikkelingsmaterialen ingezet en de kinderen worden gestimuleerd begrippen te verwoorden. De taalarme kinderen krijgen taalactivering als extra stimulans. Zowel bij de taalactivering als in de klas worden in een klein groepje op eigen niveau allerlei taalactiviteiten aangeboden, door middel van de VVE-methode “Ik en Ko”. In de groepen 3 wordt gebruik gemaakt van de methode “Veilig Leren Lezen” (2e maan-versie). De groepen 4 t/m 8 gebruiken de methode "Taal Actief"(3e versie) van Malmberg. In het schooljaar 20152016 zal gestart worden met de implementatie van een nieuwe methode.
Schoolplan Jan Ligthartschool Rendierhof 2015 – 2019 versie 11 november 2015 - 21 -
5.4.4 Schrijven Doelstelling Onder schrijven verstaan wij de technische vaardigheid die een kind in staat stelt om door middel van geschreven tekst te communiceren met de buitenwereld. Schrijven is een onderdeel van het onderwijs in de Nederlandse taal, maar is dienstbaar aan alle andere vakgebieden binnen de school. We trachten de volgende doelstellingen te bereiken: De leerling ontwikkelt een handschrift dat regelmatig is; De leerling ontwikkelt een handschrift dat goed leesbaar is; De leerling ontwikkelt een persoonlijk handschrift. In de groepen 1-2 komen in ieder thema lees- en schrijfactiviteiten aan de orde. Voorbeelden hiervan zijn: krabbelboodschappen tijdens spel, letterstempelen, boeken en prentenboeken lezen, teksten, gedichten en verhalen maken en koppeling plaatje/tekening en geschreven woord. Er wordt gewerkt met de methode “Schrijfdans”. Hierbij wordt zowel de grove als de fijne motoriek ontwikkeld. In de groepen 3 t/m 7 wordt gewerkt met de methode "Handschrift" van Malmberg. In groep 8 wordt niet specifiek gewerkt met een methode. Veel aandacht wordt besteed aan het verzorgen van het handschrift binnen andere vakgebieden. Ook worden allerlei vormen van creatief handschrift geoefend. Met name in de bovenbouw ontwikkelen de leerlingen een persoonlijk handschrift.
5.4.5 Engelse taal Doelstellingen Het onderwijs aan leerlingen in de Engelse taal is op het volgende gericht: A positive attitude towards the learning of the English language; Awareness of the role of the English language in the Dutch society; A certain level of skill in listening, speaking, reading and writing. Het vak Engels wordt gegeven in de groepen 7 en 8. Er wordt gewerkt met de digibord-methode “Take it Easy” van Thieme Meulenhoff.
5.4.6 Lezen Doelstellingen Het technisch leesonderwijs is erop gericht dat de leerlingen; nauwkeurig lezen: Leerlingen zijn in staat zonder fouten te lezen. In aangeboden teksten komen nieuwe woorden aan de orde met specifieke leesmoeilijkheden. Een overzicht van de leesmoeilijkheden die per niveau aan bod komen is te vinden in de handleiding van de gebruikte methodes. Kinderen leren deze woorden met specifieke leesmoeilijkheden correct te lezen. Naast het aanleren van nieuwe woordtypen, is er ook aandacht voor het herhalen en onderhouden van reeds geleerde woordtypen. vlot lezen: Leerlingen verhogen hun leessnelheid. Het lezen verloopt steeds meer geautomatiseerd. Dit is een belangrijk aandachtspunt omdat de meeste leesproblemen tempoproblemen zijn. vloeiend lezen: Leerlingen lezen met een goede intonatie. Dit is een belangrijk onderdeel omdat vloeiend lezen bijdraagt aan lezen met begrip. Het begrijpend en studerend leesonderwijs is erop gericht dat de leerlingen als goede begrijpend lezers de basisschool verlaten. Begrijpend lezen is essentieel voor schoolsucces, omdat bij alle andere vakken een beroep wordt gedaan op de leesvaardigheid en het leesbegrip. Ook in het dagelijks leven wordt hierop voortdurend een beroep gedaan. Voorbereidend lezen in groep 1-2 Per thema wordt bepaald waar de accenten worden gelegd op het gebied van ontluikende geletterdheid. Er zijn 7 tussendoelen: 7. Boekoriëntatie 7. Verhaalbegrip Schoolplan Jan Ligthartschool Rendierhof 2015 – 2019 versie 11 november 2015 - 22 -
7. 7. 7. 7. 7.
Functies van geschreven en gedrukte taal Relatie gesproken en geschreven taal Taalbewustzijn Alfabetisch principe Functioneel ‘schrijven’ en ‘lezen’
De klankkast wordt ingezet om de auditieve ontwikkeling te bevorderen (tussendoel 5, 6 en 7). De speelhoeken en lees-schrijfhoek worden ingezet om de ontluikende geletterdheid te stimuleren op eigen niveau. Met ICT middelen wordt ook het taalbegrip en woordenschat gestimuleerd. Technisch Lezen in de groepen 3 t/m 6 In de groepen 3 wordt gebruik gemaakt van de methode “Veilig Leren Lezen” (2 e maan-versie). In de groepen 4 t/m 6 wordt gebruik gemaakt van de methode “Tekstverwerken Voortgezet Technisch Lezen”. Daarnaast wordt iedere dag zelfstandig gelezen in de klas om “leeskilometers” te maken en de vaardigheid van het technisch lezen te onderhouden en het plezier in lezen te bevorderen. Leerlingen van de groepen 8 zijn een deel van het jaar de “leesmaatjes” van kinderen uit de groepen 3. Begrijpend en studerend Lezen in de groepen 4 t/m 8 In de groepen 4 t/m 8 wordt gebruik gemaakt van de methode “Tekstverwerken Begrijpend en Studerend Lezen”. Daarnaast werken de groepen 7 en 8 met Nieuwsbegrip. Om een goede begrijpend lezer te worden zijn onder andere de vaardigheden vlot technisch lezen en woordenschat van belang. Het onderwijs in begrijpend lezen bouwt voort op die vaardigheden en legt accenten op diverse leesstrategieën. Naast begrijpend lezen wordt er ook vaak gesproken over studerend lezen. Studerend lezen wordt gedefinieerd als het toekennen van betekenis aan geschreven taal met als doel de opgedane informatie te onthouden en mondeling of schriftelijk weer te geven. Hiertoe behoren bijvoorbeeld studievaardigheden als herlezen, schematiseren, onderstrepen, aantekeningen en samenvattingen maken. Aan deze vaardigheden wordt vooral in groep 7 en 8 aandacht besteed.
5.4.7. Wereld oriënterende vakken geïntegreerd Wereldoriëntatie vinden wij van belang, omdat onderwijs meer is dan taal en rekenen. Wij willen onze leerlingen breed ontwikkelen. Wereldoriëntatie komt bij ons op school aan de orde bij de vakken aardrijkskunde, geschiedenis, natuur en techniek en verkeer. In dit leergebied oriënteren leerlingen zich op zichzelf, op hoe mensen met elkaar omgaan, hoe ze problemen oplossen en hoe ze zin en betekenis geven aan hun bestaan. Leerlingen oriënteren zich op de natuurlijke (leef)omgeving en op verschijnselen die zich daarin voordoen. Leerlingen oriënteren zich ook op de wereld, dichtbij en veraf, toen en nu en maken daarbij gebruik van cultureel erfgoed. groep 1-2 Binnen de thema’s wordt de (direct) omringende wereld van allerlei kanten belicht. Er wordt gewerkt met thema’s uit de leefsituatie bijvoorbeeld “wonen” en “ziek zijn”, maar ook thema’s uit de omgeving zoals bijvoorbeeld “reizen” en “afval”. Ook komen thema’s voor die te maken hebben met de actualiteit van een bepaald jaar of periode. Er wordt gebruik gemaakt van het schooltelevisie programma Koekeloere. Elk thema heeft 2 afleveringen, zodat de doelstellingen op het gebied van taalontwikkeling, sociaal-emotionele vorming en oriëntatie op jezelf en de wereld bij de kleuters binnen deze twee weken kunnen beklijven. In het kader van techniek gebruiken de groepen 1-2 het bronnenboek “Mijn Proefjes”. groep 3 en 4 In de groepen 3 wordt vooral vanuit de thema’s van de leesmethode gewerkt aan wereldoriëntatie. In de groepen 3 en 4 wordt ook de methode Natuniek ingezet. Daarbij wordt ook nog gebruik gemaakt van de methode “Huisje Boompje Beestje. Groep 4 biedt ook enkele wereldoriënterende onderwerpen projectmatig aan. De onderwerpen zijn zo gekozen dat in de loop van twee jaar de meeste onderwerpen (weergegeven in de kerndoelen “mens en samenleving” en “natuur en techniek”) zijn behandeld. Voorbeelden van thema’s zijn: Gezondheid Zintuigen Schoolplan Jan Ligthartschool Rendierhof 2015 – 2019 versie 11 november 2015 - 23 -
Techniek Voorjaar Ontbijt Bewegen Gevoelens Rondom school Familie Jaren en Feesten
In het kader van techniek werkt groep 3 met de methode “Mijn Proefjes”. Ook kent groep 3 het tuinproject waarin kinderen in volkstuinen en in de schooltuin kennis en vaardigheden opdoen t.a.v. alles wat er groeit en bloeit. 5.4.7.1 Wereldoriëntatie: Aardrijkskunde In de groepen 5 t/m 8 wordt gewerkt met de methode "de Blauwe Planeet". De methode boeit de leerling door spannende en prikkelende vragen die uitdagen om op onderzoek uit te gaan. Er is een thematische leerlijn topografie en kaartvaardigheid. 5.4.7.2 Wereldoriëntatie: Geschiedenis In de groepen 5 t/m 8 wordt gewerkt met de methode "Speurtocht". Speurtocht kent een concentrische opbouw. Door de koppeling met de eigen omgeving ontdekken leerlingen wat geschiedenis voor hen persoonlijk betekent. De geschiedenis wordt aangeboden in 10 tijdvakken afgeleid van de Nederlands Canon. Dit draagt bij aan een beter historisch besef. Er wordt tijdens de geschiedenislessen ook aandacht besteed aan kennis en inzicht in maatschappelijke verhoudingen (maatschappijleer en staatsinrichting) en aan kennis en inzicht van diverse geestelijke stromingen. 5.4.7.3 Wereldoriëntatie: Natuur en Techniek In de groepen 3 t/m 8 wordt gewerkt met methode "NatuNiek”. De methode is concentrisch opgebouwd rond vier natuur- en vier techniekthema’s. De leerkracht gebonden lessen en de lessen zelfstandig werken wisselen elkaar af. De leerlingen doen eerst proefjes en leren daarna de theorie. Ze leren ook onderzoeken, ontwerpen, presenteren en tegelijk samenwerken. 5.4.7.4 Wereldoriëntatie: Verkeer In de groepen 3 t/m 6 wordt gewerkt volgens de handleiding van de methode "Klaar Over” . In groep 7 wordt gewerkt met materiaal van 3VO. In groep 7 nemen de leerlingen deel aan het theoretisch verkeersexamen. Het verkeersonderwijs is erop gericht, dat de leerlingen zich in het verkeer op de juiste wijze als verkeersdeelnemer gedragen, ze weet hebben van de verkeersregels en de verkeersborden en kennis hebben van gevaarlijke situaties in het verkeer. 5.4.7.5 Wereldoriëntatie: Cultuureducatie Met de kerndoelen als uitgangspunt willen wij, de Jan Ligthartschool Rendierhof, een creatieve school zijn, waar kinderen aan elkaar kunnen laten zien wat hen bezighoudt en waar kinderen ervaringen kunnen opdoen met vormen van kunstuitingen en cultureel erfgoed. Wij willen kinderen prikkelen, zodat zij zich kunnen uiten binnen de kaders van kunstzinnige vorming/erfgoededucatie. Vanuit het dagelijkse naar iets speciaals. We leggen accenten op het gezamenlijke, de dwarsverbanden naar de “gewone” lessen en zorgen voor verdieping en verrijking van de ervaringen van kinderen. Jan Ligthart vond het belangrijk dat kinderen zelf met hun handen bezig waren, dus niet alleen gericht op het verstand. De Schoolplan Jan Ligthartschool Rendierhof 2015 – 2019 versie 11 november 2015 - 24 -
wereld wordt in de school gehaald, maar er worden ook buiten de schoolmuren ervaringen opgedaan. Onze school draagt cultuureducatie al jaren een warm hart toe. Het beleidsplan “Cultuureducatie Jan Ligthartschool Rendierhof” vormt het uitgangspunt voor dit vakgebied. Er is een werkgroep en een coördinator cultuureducatie. Jaarlijks wordt er een programma gemaakt om de leerlingen kennis te laten maken met kunst in al haar facetten. Cultureel erfgoed heeft hierbinnen een vaste plaats. In de komende jaren zal expliciete aandacht worden besteed aan de implementatie en borging van cultuureducatie in het bestaande curriculum.
5.4.8 Muziek Het muziekonderwijs is erop gericht, dat de leerlingen kennis, inzicht en vaardigheden verwerven om muziek te beluisteren, te beoefenen en om met elkaar over muziek te kunnen praten en op muziek te bewegen. In groep 1-2 staat vooral het plezier in muziek maken en ervaren centraal: liedjes zingen, dansen op allerlei soorten muziek, ritmische patronen naklappen, gebruik van instrumentjes. Voor het vak muziek is een vakleerkracht aanwezig die in de groepen 1 t/m 8 een gedeelte van de lessen verzorgt. In groep 8 voeren de kinderen een musical op. De organisatie daarvan ligt behalve bij de groepsleerkrachten voor een groot deel in handen van de vakleerkracht muziek.
5.4.9 Bewegingsonderwijs In groep 1-2 gebruiken we de methode ‘beter bewegen met kleuters’. Er wordt vaak gewerkt in circuitvorm waarbij verschillende technieken aangeleerd en ingeoefend worden. De kinderen krijgen één keer per week gymles, één keer per week vrij spel en één keer per week dansles. Bij slecht weer wordt de speelzaal vaker ingezet als vervanging van het buitenspelen. Vanaf groep 3 krijgen de kinderen wekelijks 2 keer gymles in de grote zaal. Hiervoor maken we gebruik van de methode “Basislessen”. Er elke week ruimte voor eigen vaardigheid (toestelles) en spel (spelles). De methode werkt met een circuitmodel waarbij alle leerlingen tegelijkertijd actief zijn. De bewegingssituaties zijn zodanig ontworpen dat kinderen er aansluitend op hun eigen niveau goed en veilig zelfstandig in kunnen bewegen.
5.4.10 TeHaTex Het onderwijs in tekenen, handvaardigheid en textiel is erop gericht dat de leerlingen: kennis, inzicht en vaardigheden verwerven waarmee ze hun gedachten, gevoelens, waarnemingen en ervaringen op persoonlijke beeldende wijze kunnen vormgeven; leren reflecteren op beeldende producten en inzicht verwerven in de wereld om ons heen: de gebouwde omgeving, interieurs, mode en kleding, alledaagse gebruiksvoorwerpen en beeldende kunst; de kennis en het inzicht verwerven dat uitbeelden en vormgeven gebonden zijn aan tijd en aan cultuurgebied. Om de doorgaande lijn te waarborgen, werken we in iedere jaargroep aan de hand van een overzichtslijst met diverse vastgestelde beeldaspecten, technieken en materialen. In de groepen 1-2 wordt aangesloten op de thema’s die aan de orde komen binnen het ontwikkelingsgericht werken. Leerkrachten van de groepen 3 en 4 zorgen ervoor, dat een gevarieerd aanbod gegeven wordt m.b.t. de lessen handvaardigheid, textiel en tekenen. Zij gebruiken hiervoor diverse bronnen. Voor de groepen 5 t/m 8 is er een vakleerkracht TeHaTex. Aan het begin van het schooljaar wordt een jaarplan gemaakt om een uitgebalanceerd programma samen te stellen. Veel verschillende technieken komen aan bod, zoals: tekenen, schilderen, boetseren, timmeren, naaien, borduren, knippen en snijden. Schoolplan Jan Ligthartschool Rendierhof 2015 – 2019 versie 11 november 2015 - 25 -
We werken vanuit het materiaal of vanuit een thema maar ook een kunstenaar of kunststroming kan als uitgangspunt dienen. Leerlingen leren over kleur, verhoudingen, compositie, ritme, zowel in het platte vlak als 3-dimensionaal. Het plezier om met eigen handen wat te maken, alleen maar ook samen, staat voorop. We kijken naar de resultaten en bespreken deze samen. Binnen de school presenteren we onze werkstukken aan elkaar. Deze zijn in de eigen klas of tijdens de beeldende lessen gemaakt. In de gangen, trappenhuizen, ramen en presentatiekasten op iedere verdieping, kun je de resultaten bewonderen.
Schoolplan Jan Ligthartschool Rendierhof 2015 – 2019 versie 11 november 2015 - 26 -
6. Onze zorg voor leerlingen op JLR 6.1 Passend onderwijs Heel veel kinderen op onze school ontwikkelen zich en leren op een manier zoals de ouders en de school verwachten. Er is dan geen reden tot zorg. Soms gaat het leren moeilijk, mist een kind de uitdaging, is er sprake van een beperking of een probleem met het gedrag. Binnen Passend Onderwijs willen we bereiken dat elk kind de ondersteuning krijgt die nodig is. Om Passend Onderwijs te kunnen realiseren is samenwerking met ouders van het grootste belang. Ouders zijn voor ons de belangrijkste partner. Zij kennen het kind in de thuissituatie, wij kennen het kind in de schoolsituatie. Samen vullen we elkaar aan. Samenwerken betekent voor ons dat ouders en school elkaar als partners zien. Het betekent ook dat we van elkaar verwachten dat we elkaar steunen, afspraken nakomen en informatie delen. Een goede communicatie is daarbij onmisbaar. Onze school biedt prima Passend Onderwijs. Soms is daarbij hulp nodig. In onderstaand schema wordt de samenwerkingsrelatie tussen onze school en andere partners in beeld gebracht. Die samenwerking heeft als doel om de meest optimale zorg te kunnen geven aan alle kinderen van onze school.
Leer plicht Plein 013
GGZ
SMW
JGZ
JLR Praktijk voor onder zoek
Zorg advies team
Zorg en Veiligheid huis
Jeugd zorg
Centrum jeugd en gezin
Op school is een zorgteam, bestaande uit de intern begeleiders, de remedial teachers en de directeur. Ons zorgteam vormt samen met schoolmaatschappelijk werk en de jeugdgezondheidszorg als externe partner een breed zorgteam. We werken samen met consulenten van het samenwerkingsverband Plein 013, die ons helpen bij het in kaart brengen van ondersteuningsbehoeften van kinderen. We betrekken daarbij ook jeugdhulpverlening als dat voor het kind of gezin noodzakelijk is. We maken dan samen een arrangement dat past bij de ondersteuningsbehoefte van het kind in nauw overleg met de ouders. Het kan zijn dat de school en de ouders tot de conclusie komen dat de ondersteuningsbehoefte van het kind zo groot is dat de school het kind niet kan bieden wat nodig is. Het is dan niet in het belang van het kind dat hij of zij langer op deze school blijft. De school heeft dan zorgplicht en moet een passende onderwijsplek voor hem of haar vinden, waar het kind wél het onderwijs krijgt waar het recht op heeft. Dit kan een andere basisschool zijn, een speciale basisschool of een school voor speciaal onderwijs. Het samenwerkingsverband heeft de wettelijke plicht om voor de leerlingen, die zijn aangewezen op het speciaal (basis-) onderwijs een, toelaatbaarheidsverklaring af te geven. Schoolplan Jan Ligthartschool Rendierhof 2015 – 2019 versie 11 november 2015 - 27 -
6.2 Verschillen mogen er zijn Het schoolteam van de Jan Ligthartschool Rendierhof is er op gericht ieder kind zoveel mogelijk te helpen met individuele (leer)problemen, van welke aard dan ook. Het ene kind heeft meer zorg nodig dan het andere. Een kind kan lees- of rekenproblemen hebben of moeilijkheden met taal en spreken. Moeilijkheden in de omgang met andere kinderen, faalangst of andere psychosociale problemen, kunnen kinderen belemmeren in hun ontwikkeling. Kinderen die meer dan gemiddeld begaafd zijn, hebben ook onze zorg nodig. In die hulp zit een duidelijke opbouw en samenhang. Allereerst is er natuurlijk de groepsleerkracht, die het kind dagelijks ziet. De leerkracht kent de problemen van de leerling van dichtbij en weet welke aanpak al of niet past bij een leerling. We beschouwen dit als zorg in de eerste lijn. De betrokken groepsleerkracht is eerstverantwoordelijk voor de leerlingen uit zijn of haar klas. Natuurlijk kan het voorkomen dat deze eerstelijnszorg niet voldoende is. In het stroommodel leerlingenhulp dat is opgenomen in ons zorgdocument, is te zien hoe vervolgens de leerlingenzorg wordt vormgegeven in een tweede en derde lijn. In dit stroommodel beschrijven we een pakket van onderwijskundige en pedagogische maatregelen die beogen de leerling een optimale kans te geven om ontwikkelingsdoelen te bereiken. Voor een totaaloverzicht van de extra zorg voor leerlingen verwijzen we naar het zorgdocument ter inzage op school. Wat onze school kan bieden aan extra ondersteuning staat bovendien beschreven in het ondersteuningsprofiel van de school. Dat profiel is door onafhankelijke auditoren in 2013 beschreven. In dit profiel is te lezen wat onze school aan extra ondersteuning kan bieden en wat de ambities zijn voor de komende jaren. Het ondersteuningsprofiel van onze school is opgenomen in het overzicht van het samenwerkingsverband. U kunt dit vinden op de website www.plein013.nl De rechtstreekse link naar de gehele rapportage inclusief het ondersteuningsprofiel vindt u hier.
6.2.1 Omgaan met verschillen in de groep We willen dat ieder kind onderwijs krijgt dat past bij de eigen mogelijkheden en persoonlijke talenten. We gaan daarbij uit van wat kinderen kunnen leren. Ontwikkelen van de talenten van ieder kind is onze rode draad. Talentenontwikkeling voor alle kinderen betekent dat we zoeken naar het beste aanbod voor iedere leerling. Voor de leerling die meer uitdaging nodig heeft (meer begaafd of meer getalenteerd is), de leerling die het basisaanbod volgt en voor de leerling die meer ondersteuning nodig heeft. Leraren stemmen hun handelen af op de onderwijsbehoeften van hun leerlingen. Ze werken handelingsgericht. Onze doelen/afspraken zijn: 1. De leraren volgen de ontwikkeling van de leerlingen. 2. De leraren signaleren specifieke onderwijsbehoeften van hun leerlingen. 3. De leraren benoemen de specifieke onderwijsbehoeften van hun leerlingen. 4. De leraren clusteren leerlingen met een vergelijkbare onderwijsbehoefte. 5. De leraren stellen m.b.v. de groepsgegevens een groepsplan op. 6. De leraren voeren het groepsplan adequaat uit. 7. De leraren stemmen instructie en verwerking af op de clusters (leerlingen). 8. De leraren stemmen hun aanbod af op de clusters (leerlingen). Vanaf schooljaar 2013-2014 zijn we op onze school gestart met handelings- en opbrengstgericht werken voor de domeinen: beginnende gecijferdheid, auditieve ontwikkeling, aanvankelijk lezen en rekenen en wiskunde. In de komende jaren wordt deze wijze van werken uitgebouwd voor spelling en taal. Vervolgens komt ook voortgezet technisch lezen en begrijpend lezen aan bod.
Schoolplan Jan Ligthartschool Rendierhof 2015 – 2019 versie 11 november 2015 - 28 -
6.3 Het leerlingvolgsysteem Iedere leerkracht houdt een interne rapportage bij over de leerlingen die in zijn of haar klas zitten. Op basis van deze gegevens hebben ze een overzicht van de ontwikkeling van kinderen. In de groepen 1-2 wordt daarvoor gebruik gemaakt van het OntwikkelingsVolgModel (OVM) van dhr. Memelink, passend bij de jonge kinderen en het OGO in de groepen 1-2. In de groepen 3 t/m 8 gebruiken we een digitaal rapportagesysteem om de cognitieve vorderingen van de leerlingen bij te houden. Daarnaast worden ook observatiegegevens over o.a. werkhouding, taakgerichtheid, samenwerking met anderen genoteerd. In de groepen 3 t/m 8 wordt ook gebruik gemaakt van “ZIEN”, een leerlingvolgmodel voor sociaal – emotionele ontwikkeling. `ZIEN` helpt leerkrachten om signalen van kinderen op een zo objectief mogelijke manier te interpreteren, te bepalen welke zorgvraag de leerling stelt op sociaal emotioneel gebied en haalbare doelen te stellen waaraan gewerkt kan worden. In de groepen 1 t/m 8 gebruiken we naast de interne rapportage een leerlingvolgsysteem, dat is gebaseerd op methodeonafhankelijke toetsing. We gebruiken daarvoor het leerlingonderwijsvolgsysteem van het CITO (LOVS). Dat LOVS bestaat uit een op elkaar afgestemde serie pakketten voor de basisvaardigheden. In ieder pakket zijn in beginsel drie onderdelen opgenomen: de toetsen, materiaal om er achter te komen waar eventuele problemen precies liggen en concrete hulpmiddelen. Werken met het LOVS verloopt in fasen. Signaleren De eerste fase, het signaleren, start met het afnemen en nakijken van de toetsen. De resultaten daarvan worden verwerkt tot leerling rapporten en groepsoverzichten die met elkaar een goed beeld geven van de vorderingen van iedere leerling afzonderlijk en van de groep als geheel. Met het computerprogramma van het LOVS kunnen wij op onze school de toetsen geautomatiseerd verwerken. Op het leerlingrapport wordt voor een leerling de vooruitgang vastgelegd. Dit leerlingrapport is een handig hulpmiddel, leerkrachten kunnen het bijvoorbeeld gebruiken tijdens besprekingen met de ouders. Vooraf aan het tweede rapport wordt door de administratie een leerlingrapport vanuit het LOVS verstrekt. Dit wordt in het schoolrapport van de leerling ingevoegd. Op het groepsoverzicht kunnen leerkrachten de resultaten over alle afnamemomenten in beeld brengen. Daarmee kunnen zij hun collega's van het volgende leerjaar informeren en het niveau van de groep als geheel vaststellen. Analyseren De tweede fase is het analyseren. Wanneer leerlingen ten opzichte van zichzelf onvoldoende vooruitgaan of een te lage score halen, kan in kaart gebracht worden waarmee die leerling problemen heeft. Het in kaart brengen gebeurt door de leerkracht in samenwerking met de intern begeleider. Afhankelijk van de toets gebruiken zij daarvoor speciale analyseformulieren. Zo zijn er bijvoorbeeld analyse formulieren voor rekenen/wiskunde en spelling. Naast de analyse van de toetsen van CITO kunnen leerkrachten ook methodegebonden toetsen analyseren en al deze gegevens samen met observatiegegevens bijeenbrengen om de onderwijsbehoefte van leerlingen te bepalen. Is het beeld van de leerling helder en weten leerkrachten wat de onderwijsbehoeften zijn, dan stellen zij vast, waar nodig in overleg met de remedial teacher en/of intern begeleider, welke acties zij moeten ondernemen. Hiermee begint de laatste fase. Het handelen Leerkrachten en/of remedial teachers gaan gerichte hulp bieden. Daarvoor kunnen ze o.a. aanwijzingen en suggesties vinden in de handleiding bij de toets, in een hulpboek of in andere publicaties. De remedial teachers en/of intern begeleider kunnen hen daarbij behulpzaam zijn en materialen vanuit onze orthotheek aanbevelen.
6.4 Cito-toetsen Om de kinderen in hun ontwikkeling te volgen nemen we naast de methodegebonden toetsen, ook methode onafhankelijke toetsen af. De zogenaamde toetslijn. Op school maken we gebruik van toetsen uit het leerlingvolgsysteem van CITO. Wij hebben gekozen voor de volgende toetsen: groep 1-2 rekenen voor kleuters Taal voor kleuters groep 3 t/m 8 Drie-Minuten-Toets AVI Schoolplan Jan Ligthartschool Rendierhof 2015 – 2019 versie 11 november 2015 - 29 -
Begrijpend Lezen Spelling van woorden Spelling van werkwoorden (gr.7 en 8) Woordenschat Rekenen-Wiskunde De entreetoets (gr.7) De eindtoets basisonderwijs (gr.8)
6.5 De toetslijngesprekken De toetslijngesprekken vinden 2 maal per jaar plaats. Het doel van deze gesprekken is de groepsontwikkeling te volgen en de ontwikkeling van de individuele kinderen te bespreken. Vervolgens wordt bekeken welk hulpaanbod we kunnen bieden. Deze gesprekken vinden plaats in september en in de periode januari/ februari/maart. Deze planning is opgenomen in de jaarkalender. Bij deze toetslijngesprekken is de betreffende leerkracht de intern begeleider aanwezig. De directeur is minstens 1x per jaar aanwezig bij een toetslijngesprek. Vooraf aan deze gesprekken hebben de leerkracht en de intern begeleider de gegevens vanuit de toetsing geanalyseerd. Deze analyse is vertrekpunt voor de leerlingbespreking. Ook om andere redenen dan gegevens vanuit de toetsing kunnen leerlingen besproken worden, op verzoek van alle gespreksdeelnemers. Bij de groepen 8 staat in januari het advies dat gegeven wordt voor het vervolgonderwijs centraal. Behalve bovengenoemde gesprekken vinden er regelmatig leerlingbesprekingen plaats, vooral over leerlingen met extra ondersteuningsbehoefte.
6.6 Overdrachtsgesprekken Tegen het einde van het schooljaar (mei en juni), vindt indien nodig een gesprek plaats over leerlingen waarbij twijfel bestaat over een succesvolle overgang naar het volgende leerjaar. De betreffende leerkracht en de intern begeleider overleggen daarbij welke maatregelen er nodig zijn voor die leerling. Een eventuele doublure kan aan de orde komen. Uiteraard wordt er ook met ouders gesproken. De uiteindelijke verantwoordelijkheid voor een beslissing over het zittenblijven ligt bij de school. Ook houden collega’s in de laatste weken van het schooljaar overdrachtsgesprekken over leerlingen die in het volgende schooljaar overgaan. Basis van deze onderlinge gesprekken vormt een ingevuld digitaal overdrachtsformulier.
6.7 Hulp aan leerlingen 6.7.1 Hulp in de klas De eerste extra begeleiding voor een leerling met ontwikkelings-leerproblemen en/of sociaal emotionele problemen vindt plaats binnen de groep. Naar aanleiding van observaties, leerling gegevens, analyses van toetsen en leerresultaten kunnen er twijfels ontstaan over de ontwikkeling van een kind. Dit geldt zowel voor leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben om het basisprogramma te kunnen volgen, als voor leerlingen die extra uitdaging nodig hebben (voor deze laatste groep leerlingen verwijzen we tevens naar het hoofdstuk over meerbegaafde leerlingen). Indien de problematiek voor een leerkracht niet duidelijk is, kan er advies gevraagd worden aan de remedial teacher en/of intern begeleider of via een leerlingbespreking in de bouw aan de collega’s. De geboden hulp vindt plaats in de groep. De leerkracht richt het onderwijs zodanig in dat de leerlingen er zo optimaal mogelijk profijt van kunnen hebben en dat passend onderwijs gegeven kan worden. In alle groepen worden de principes van congruente differentiatie en zelfstandig werken gehanteerd. Herhaalde instructie, observatie, individuele instructie maken daarvan deel uit. Voor kinderen die dit aankunnen is er compacting van basisleerstof mogelijk gecombineerd met verrijking en verbreding.
Schoolplan Jan Ligthartschool Rendierhof 2015 – 2019 versie 11 november 2015 - 30 -
6.7.2 Hulp aan dyslectische leerlingen Al tijdens de basisschoolperiode worden dyslectische leerlingen vaak geconfronteerd met teksten en schrijfopdrachten die voor hen moeilijker zijn dan voor kinderen zonder dyslexie. Het zou niet goed zijn deze “lastige” teksten dan maar weg te laten of ze te versimpelen. Dat zou onherroepelijk gaan leiden tot onderstimulering met betrekking tot de algemene ontwikkeling en woordenschat. De cognitieve ontwikkeling zou steeds verder achterop raken met als gevolg dat deze leerlingen aan het einde van de basisschool ook echt moeite krijgen met het begrijpen van teksten. De leeshandicap kan dan een leerhandicap worden. Vanuit onze visie op onderwijs aan kinderen en ontwikkeling van kinderen willen we kansen benutten die zich aandienen om kinderen met dyslexie te ondersteunen. Dat zien we nadrukkelijk als onze taak en opdracht. We willen ervoor zorgen dat dyslexie geen barrière vormt voor de optimale ontwikkeling van de leerling. Wat we willen bereiken laat zich kernachtig samenvatten in onderstaande punten. Op schoolniveau hebben we een aantal faciliteiten afgesproken voor kinderen met de diagnose dyslexie en een dyslexieverklaring. De faciliteiten worden afgestemd op de behoefte van het kind. We denken daarbij aan: Meer tijd geven voor leesteksten; Met een leesmaatje langere teksten lezen; Van een proefwerk voor wereldoriëntatie een gedeelte van de vragen schriftelijk en een gedeelte mondeling afnemen; De Cito-toets ‘begrijpend lezen’ mag worden voorgelezen; Het gebruik van een leesliniaal; Uitvergroting van het schriftelijk toetsmateriaal; Extra oefenmateriaal voor thuis Extra ondersteuning door groepsleerkracht en/of RT Behalve deze vormen van extra zorg die we verlenen aan kinderen met dyslexie maken we ook gebruik van ICT middelen. Dyslectische leerlingen krijgen bijvoorbeeld een gesproken versie van de entreetoets en de eindtoets van het CITO aangeboden. Leerkrachten en remedial teachers maken gebruik van diverse software om leerlingen verder te ondersteunen bij leestaken en spellingsopdrachten. Een geavanceerd ICT middel dat we inzetten op de Jan Ligthartschool-Rendierhof voor extra ondersteuning van dyslectische leerlingen is Kurzweil . Dit is een softwarepakket voor technisch en begrijpend lezen, spellen, strategisch schrijven, leren en studeren. Kurzweil leest een tekst, een alinea, een zin, een woord, een lettergreep of zelfs één enkele letter voor. Dyslectische leerlingen uit de groepen 7 en 8 krijgen een inlogcode. Met de inlogcode heeft deze leerling toegang tot het ICT programma Kurzweil. De leerling mag met zijn inlogcode ook thuis gebruik maken van Kurzweil. De leerling heeft dan zowel thuis als op school toegang tot het programma.
6.7.3 Hulp buiten de klas Nadat de nodige stappen zijn gevolgd (zie stroomschema in zorgdocument ter inzage op school) kan het voorkomen dat hulp van de remedial teacher nodig is. De remedial teacher overlegt daarover met de betrokken groepsleerkracht. De remedial teacher geeft individuele begeleiding of begeleiding in kleine groepjes in en buiten de klas aan kinderen die specifieke hulp nodig hebben. Remedial teaching is een aanvulling op de hulp en begeleiding van de leerkracht en gebeurt altijd in nauw overleg met de groepsleerkracht en de intern begeleider. Uiteraard worden ouders geïnformeerd voordat de remedial teaching start. Daarvoor zijn aparte formulieren ontworpen die door de remedial teachers ter informatie aan de ouders worden meegegeven. De remedial teacher kan, na onderzoek, een speciaal handelingsplan opstellen voor een leerling. Dit plan kan zowel in de gereserveerde tijd voor remedial teaching worden uitgevoerd, als in de klas. Na afloop van het handelingsplan en indien de remedial teaching stopt worden ouders middels een formulier daarvan op de hoogte gesteld.
6.7.4 Taalactivering door leraarondersteuner Op de Jan Ligthartschool Rendierhof wordt taalactivering gegeven door een leraarondersteuner voor kinderen uit de groepen 1-2. Kinderen die in aanmerking komen voor extra ondersteuning m.b.t. taalverwerving worden zo vroeg mogelijk gesignaleerd in de kleutergroepen. De informatie verkregen vanuit de overdracht van VVE (PSZ/KDV) spelen hierbij een duidelijke rol. De ondersteuning die zij krijgen is langdurig en intensief. De samenwerking tussen leerkracht en de onderwijsondersteuner is hier Schoolplan Jan Ligthartschool Rendierhof 2015 – 2019 versie 11 november 2015 - 31 -
noodzakelijk, omdat zowel binnen als buiten de klas met de kinderen gewerkt moet worden. Voor de taalactivering wordt de methode Ik en KO gebruikt. Tevens wordt er gebruik gemaakt van een speeltas, waarbij de koppeling van het thema van school naar thuis gelegd kan worden. De thema’s van het OGO in groep 1-2 en het thema van de taalactivering lopen parallel, zodat de woordenschat ook thuis geoefend kan worden (educatief partnerschap van de ouders).
6.7.5 Meer begaafde leerlingen Voor begaafde en hoogbegaafde leerlingen hebben we een verrijkings- en verdiepingsaanbod in de groep. Naast het aanbod in de groep hebben we op de JLR de volgende extra begeleidingsmogelijkheden buiten de groep. In groep 1-2 kennen we de “onderzoekersclub” en voor de leerlingen van groep 3 en 4 de “Speurdersclub”. Centraal staat daarbij het filosoferen met kinderen en techniek. Ieder jaar wordt bekeken of we dit aanbod kunnen verzorgen met hulp van studenten pedagogiek. Vanaf groep 6 kunnen leerlingen in aanmerking komen voor het volgen van Spaans. Dit aanbod is voor sommige (hoog)begaafde leerlingen niet voldoende. Het betreft een groep leerlingen met specifieke leeren ontwikkelingsvragen dat vraagt om een aan de hoog begaafdheid geëigende aanpak. Met de instelling van een plusklas voor leerlingen vanaf groep 5 onder de naam “VindingRijk”, geven we die aanpak vorm. Met name voor (hoog)begaafde kinderen is omgaan met kinderen van een vergelijkbaar ontwikkelingsniveau extra stimulerend en biedt het een bron van herkenning en erkenning. Voor een evenwichtig functioneren is het naast intelligentie van belang dat het (hoog)begaafde kind zich ontwikkelt en groeit in kenmerken zoals werkhouding, concentratie, motivatie, probleemoplossend vermogen, emotionele stabiliteit, zorgvuldigheid en samenwerkend vermogen. “Vindingrijk” speelt hierop in door één keer in de week een moment te bieden waarop deze kinderen in een veilige omgeving van gelijkgestemden d.m.v. denk- en doe-activiteiten bovengenoemde competenties en vaardigheden kunnen ontwikkelen. Op onze school hanteren we een speciale procedure voor de voordracht van leerlingen voor Spaans en/of VindingRijk. Deze aanmelding is voorbehouden aan de leerkracht.
6.8. Leerlingen met een extra ondersteuningsbehoefte De meeste leerlingen hebben voldoende aan de basisondersteuning die op onze school wordt geboden. Onder deze basisondersteuning valt uiteraard de ondersteuning in de groep door de groepsleraar, maar ook de ondersteuning zoals we deze rondom de groep hebben georganiseerd. We hebben remedial teaching, extra taalondersteuning in de groepen 1-2, een extra aanbod voor meer en hoogbegaafden, sociale vaardigheidstraining en schoolmaatschappelijk werk. Ook is er expertise opgebouwd op het gebied van dyslexie en het werken met leerlingen binnen het autistisch spectrum. Toch kan de basisondersteuning niet voldoende zijn voor een leerling met een extra ondersteuningsbehoefte. Voor deze leerlingen stellen we een arrangement op waarin we de stimulerende en belemmerende factoren van deze leerling in kaart brengen met daaraan gekoppeld de onderstaande 5 velden waarin we beschrijven wat deze leerling nodig heeft. Niet de beperking of stoornis van de leerling is leidend bij het bepalen van wat er nodig is, maar wel de ondersteuningsbehoefte binnen de context van de school- én thuissituatie.
Hoeveelheid aandacht / handen in of buiten de klas; Materiaal; Ruimtelijke omgeving; Expertise; Samenwerking met andere instanties.
Dat arrangement wordt gekoppeld aan een ontwikkelingsperspectief waarin we doelen stellen op korte en middellange termijn en waarbij we een uitstroomperspectief formuleren. Het arrangement wordt ieder half jaar bijgesteld. We gaan bij het opstellen en bijstellen van het arrangement telkens na of het voor onze school mogelijk is deze leerling te begeleiden. Indien het voor onze school niet mogelijk is de leerling voldoende te begeleiden, kan het betekenen dat het beter is voor het kind om geplaatst te worden op een andere basisschool die wel de ondersteuning kan bieden of dat het kind geplaatst wordt op een school voor speciaal basisonderwijs of een school voor speciaal onderwijs. De school heeft de taak om deze passende plek voor het kind te vinden. Schoolplan Jan Ligthartschool Rendierhof 2015 – 2019 versie 11 november 2015 - 32 -
6.9 Deelname aan samenwerkingsverband Plein 013 De Jan Ligthartschool Rendierhof maakt deel uit van het samenwerkingsverband “Plein 013”, Tilburg en omgeving. Plein 013 is een samenwerkingsverband van scholen in Tilburg en omgeving. Dit samenwerkingsverband zet zich in om voor alle leerlingen in de regio in de basisschoolleeftijd een onderwijsaanbod te doen dat passend is bij hun ondersteuningsbehoefte bij voorkeur in de gewone basisschool. Voor doorgaande lijnen en afstemming wordt nauw samengewerkt met andere partners. Samen met de scholen in de regio worden afspraken gemaakt over passende ondersteuning voor leerlingen die dat nodig hebben. Daarnaast beslist Plein 013 of een leerling wordt toegelaten tot het speciaal basisonderwijs of speciaal onderwijs. Vanuit Plein 013 zijn er twee consulenten één dag per week verbonden aan onze school. As taak hebben ze het ondersteunen van de school en de leerkrachten in de omgang met kinderen die een extra ondersteuningsbehoefte hebben met name op het gebied van het gedrag. Praktisch houdt dit in, dat zij bijvoorbeeld: Kunnen observeren in de groepen Meedenken over oplossingen voor leerlingen met een extra ondersteuningsbehoefte. Gesprekken hebben met de directeur, IB-er, ouders en de leerkrachten. Kennisoverdracht naar het team kunnen geven over passend onderwijs, gedrag van kinderen, stoornissen en zorgstructuur. Met de directie en intern begeleiders mee kunnen denken over het zorgbeleid van de school en nog veel meer.
Schoolplan Jan Ligthartschool Rendierhof 2015 – 2019 versie 11 november 2015 - 33 -
7. De inzet van ontwikkeling van ons personeel Met ingang van 1-8-2015 heeft de GMR gekozen voor het cao-basismodel 7.1 Doelen van het personeelsbeleid De Jan Ligthartgroep Tilburg wil met haar personeelsbeleid de doelen van de scholen zo optimaal mogelijk verwezenlijken en daartoe het functioneren van al het personeel en het zich welbevinden in hun arbeidssituatie bevorderen. Er is gekozen voor een stapsgewijze ontwikkeling en implementatie wat moet leiden tot een samenhangend personeelsbeleid voor alle onder dit bestuur staande scholen. Een en ander is vastgelegd in het personeelsbeleidsplan.
Onderdeel Personeelsbeleid Sociaal jaarverslag Regeling introductie en begeleiding LKR Seniorenbeleid Managementstatuut jaartaak/Taakbeleid Deeltijdbeleid Arbo-beleid Professionalisering/scholing Loopbaanbeleid Beloningsbeleid Doelgroepenbeleid Functioneringsgesprekken/POP gesprek Competenties/bekwaamheidseisen Beoordelingsgesprekken Werving en selectie Mobiliteitsbeleid Ontslagbeleid Klachtenregeling Beleid t.a.v. seksuele intimidatie, Agressie en geweld HIV/Aids-beleid
afgerond x x x
In ontwikkeling
x x x x x x x x x x x x x x x x x x
7.2 Formatiebeleid Het bevoegd gezag formuleert het meerjarenbeleidsformatieplan, dat jaarlijks wordt geactualiseerd in een bestuursformatieplan. In de totstandkoming en vaststelling van dit formatieplan volgt het bevoegd gezag de onderstaande procedure, tenzij zwaarwegende redenen of omstandigheden hem noodzaken daarvan af te wijken: 1. Op grond van de maandelijkse leerlingentellingen per school, worden periodiek de hoofdlijnen van het meerjarenformatiebeleid zo nodig bijgesteld; 2. Voor 1 december is die bijstelling verbijzonderd in uitgangspunten voor het formatieplan van het daaropvolgend cursusjaar; 3. Deze uitgangspunten gaan bij gewijzigd beleid ter instemming en bij ongewijzigd beleid ter kennisname naar de personeelsgeleding van de PGMR; 4. Zo spoedig mogelijk na de teldatum, legt het bevoegd gezag het ontwerp formatieplan als zijn voorgenomen besluit voor aan de personeelsgeleding van de PGMR; 5. Het bevoegd gezag stelt het formatieplan voor een komend schooljaar voor 1 mei in concept en 1 juli definitief daaraan voorafgaand vast. De besteding van het formatiebudget geschiedt mede met inachtneming van het perspectief op behoud van werkgelegenheid. Extra gelden die door de Rijksoverheid zijn verstrekt voor een specifiek doel worden in eerste aanleg aangewend ter realisering van dat doel.
Schoolplan Jan Ligthartschool Rendierhof 2015 – 2019 versie 11 november 2015 - 34 -
7.3 Taakbeleid Op bovenschools niveau is hier in het schooljaar 2006-2007 beleid op ontwikkeld. Binnen de Jan Ligthartgroep Tilburg is een uniforme regeling rondom taakbeleid vastgesteld, waarin ook de werktijdenregeling is opgenomen. In dit beleid is aangegeven dat een taakomschrijving voor elke voorkomende taak wordt vastgelegd. Op basis hiervan worden de taken op de diverse scholen verdeeld. Deze taakverdeling ligt vast in het taakomvangsbeleid. Gedurende het schooljaar wordt de taakverdeling geëvalueerd en zo nodig bijgesteld. In het beheersen van de taakbelasting van het personeel zien de directies toe op een zo evenredig mogelijke spreiding van de werkzaamheden over het jaar, de week en de dag en op een zo evenwichtig mogelijke taakbelasting van de individuele personeelsleden. Wanneer de organisatie dit toelaat proberen wij zoveel mogelijk rekening te houden met de arbeidsomstandigheden van bepaalde groepen personeelsleden, zoals minder arbeidsgeschikten, personeel in deeltijdbetrekkingen, pas beginnende en ouderen. Bij de plenaire teamvergaderingen zijn in ieder geval aanwezig de personeelsleden, welke op de betrokken dag werkzaam zijn. Wanneer de organisatiestructuur gewijzigd is, zullen hierover nieuwe afspraken gemaakt worden. Voor het bijwonen van de bouwvergaderingen worden er op schoolniveau afspraken gemaakt. Voor de diverse werkgroepvergaderingen wordt er op basis van evenredigheid afspraken gemaakt. Dit alles wordt vastgelegd in een totaaloverzicht per leerkracht gerelateerd aan de jaartaak (zie taakomvangsbeleid onderwijzend personeel voor de Jan Ligthartgroep Tilburg). We werken met de volgende uitgangspunten: Schooltaken moeten worden verricht. Plichten, maar ook rechten, bieden bescherming aan de persoon; Er moet bewust met de taakverdeling en de neventaken worden omgegaan i.v.m. het voorkomen van ziekteverlof; We gaan uit van de jaartaak, hetgeen betekent: 1659 uur werken op basis van een jaartaak; Voor bepaalde taken/functies worden lesvrije schooltijden verstrekt (OTL-ers, IB-er. Voor ICT-er en ICP-ers indien noodzakelijk); We hebben afspraken gemaakt over deelname door elke leerkracht aan: ▪ teamvergadering; ▪ bouwvergadering; ▪ werkgroepvergadering; ▪ informatieavonden aan ouders; ▪ rapportgesprekken ▪ sportevenementen; ▪ feestelijke ouderavonden (DUW-avond); ▪ klaarmaken lokalen voor het nieuwe schooljaar Accepteer dat er drukke en minder drukke perioden zijn. Waardeer het gegeven dat er veel verantwoording en vrijheid is bij het invullen van de bruto tijd. Het trekken van agenda’s moet soepel verlopen.
7.4 Beleid ten aanzien van loopbaan en scholing Op bovenschools niveau is geen loopbaanbeleid vastgesteld maar dit wordt ontwikkeld. Er is wel scholingsbeleid vastgesteld. Binnen dit beleid omschrijft het bevoegd gezag haar verantwoordelijkheid voor de kwaliteitsbewaking en de deskundigheidsbevordering van leerkrachten. Regelmatig moet de functievervulling geëvalueerd worden om te kunnen vaststellen welke na- en bijscholing gewenst is. Dit kan o.a. gebeuren via de functioneringsgesprekken die structureel gehouden worden binnen de scholen. In de functioneringsgesprekken waarvan het Persoonlijk Ontwikkelingsplan een onderdeel is, kunnen de leerkrachten hun wensen ten aanzien van scholing op een bepaald gebied naar voren brengen en kunnen afspraken gemaakt worden over de te volgen scholing. De conclusie naar aanleiding van een beoordelingsgesprek kan zijn, dat scholing op een bepaald gebied absoluut noodzakelijk is voor een goede taakuitvoering. In dat geval kan een specifieke scholing opgelegd worden door het bevoegd gezag. Ook kan het bevoegd gezag besluiten dat scholing ten gevolge van bepaalde beleidsvoornemens noodzakelijk is voor het team of een gedeelte daarvan.
Schoolplan Jan Ligthartschool Rendierhof 2015 – 2019 versie 11 november 2015 - 35 -
In de nieuwe cao is vastgelegd, dat er € 500,00 per fte opgenomen moet worden in de begroting voor nascholing.. Tijdens het teamoverleg van juni 2015 hebben we afgesproken om 50 % van het nascholingsbudget – als proef voor een jaar- te besteden aan teamscholing. Dit i.v.m. de handhaving en verbetering van de kwaliteit van ons onderwijs. Bovenschools worden de nascholingsplannen waar mogelijk op elkaar afgestemd om kostenbesparend te kunnen werken.
7.5 Overige aspecten van het personeelsbeleid Binnen het personeelsbeleid zijn de volgende zaken vastgesteld en opgenomen; we verwijzen hierbij naar: Personeelsbeleid; Keuze ontslagbeleid; Regeling introductie en begeleiding LKR; Managementstatuut; Jaartaak/taakbeleid; Duurzame inzetbaarheid; Functiehuis; Functiemix; Professionalisering/scholing; Functioneringsgesprekken/POP-gesprek; Competenties/bekwaamheidseisen; Beoordelingsgesprekken; Werving en selectie; Mobiliteitsbeleid; Klachtenregeling; Beleid t.a.v. seksuele intimidatie, agressie en geweld. Nog ontwikkeld moeten worden: Seniorenbeleid; Beloningsbeleid Deeltijdbeleid; Doelgroepenbeleid; Wet op de privacy; Rechtspositie Vervangers Primair Onderwijs; Handleiding gebruik formulieren personeelsbeheer. Het bestuur van de Jan Ligthartgroep Tilburg heeft in 2011 een functiehuis vastgesteld. Het plan is op school op intranet terug te vinden.
7.6 Wet evenredige vertegenwoordiging van vrouwen in het onderwijsmanagement 7.6.1 Inleiding Het bevoegd gezag van de Jan Ligthartgroep Tilburg heeft in de afgelopen jaren actief beleid gevoerd om meer vrouwen te benoemen in leidinggevende functies. Binnen de directies van de Jan Ligthartscholen zijn zowel mannen als vrouwen vertegenwoordigd. In het MT van JLRendierhof hebben zowel mannen als vrouwen zitting.
7.6.2 Maatregelen voor de toekomst Bij alle vacatures in de komende jaren voor een functie in de schoolleiding (zowel op school- als bovenschools niveau) zullen de kerncompetenties van de kandidaat doorslaggevend zijn.
Schoolplan Jan Ligthartschool Rendierhof 2015 – 2019 versie 11 november 2015 - 36 -
Bij gelijke kwaliteiten kan de samenstelling van het team een rol spelen. In een team zal altijd sprake moeten zijn van mannen en vrouwen. Aandachtpunten kunnen zijn: Werving en selectie Krimp Zie IPB-plan van de Jan Ligthartgroep In 2015 wordt onderzoek gedaan naar de vorming van een personele unie om financiële en personele risico’s meer te spreiden..
7.6.3 Evaluatie Na een periode van vier jaar wordt het geheel geëvalueerd op de verdeling van de Management taken en functies. Vervolgens zal de situatie opnieuw in kaart worden gebracht, waarna het beleid wordt geactualiseerd en bijgesteld.
7.7 Het beleid gericht op de verbetering van de arbeidsomstandigheden Per januari 1997 geldt de verplichting om aan een aantal wettelijke eisen te voldoen in het kader van bedrijfshulpverlening. Voor onze school valt dit uiteen in drie delen: 1. Veiligheid, gezondheid en ergonomie met betrekking tot schoolgebouwen en de omgeving, de werken lesruimten, meubilair, leer- en hulpmiddelen. Er is voor enkele medewerkers speciaal meubilair aangeschaft in verband met fysieke problemen. Deze aanpassingen zijn bekostigd via het UWV. 2. Welzijn met betrekking tot het organisatiebeleid, personeelsbeleid en arbeidsomstandigheden. In het gebouw doen zich problemen voor met betrekking tot de klimaatbeheersing. Tussen 2006 en 2009 zijn er meerdere onderzoeken door diverse instanties uitgevoerd naar CO2 en temperatuur. De uitkomsten van deze onderzoeken laten zien, dat de uitslagen binnen de (brede) normen vallen. Echter de werkelijkheid is weerbarstig, want zowel leerlingen als leerkrachten blijven problemen ondervinden bij het zich kunnen concentreren op hun werkzaamheden tijdens de dag. Er wordt geklaagd over hoofdpijn en lusteloosheid door gebrek aan frisse lucht en de hoge temperatuur. Inmiddels is wel duidelijk, dat de zwarte stenen, het grote glasoppervlak en het zwarte dak er mede voor zorgen, dat de ingeblazen (koude) lucht warmer is dan de buitentemperatuur. Bestuur en directie streven ernaar het binnenklimaat te verbeteren. Helaas mogen de gelden vanuit het ministerie hier niet voor ingezet worden. Er wordt thans onderzoek gedaan naar het plaatsen van zonnepanelen. Dit zou de warmte in het gebouw kunnen beperken en de energierekening naar beneden bijstellen. 3. Ziekte en verzuimbeleid. Dit wordt in kaart gebracht binnen de Wet Verbetering Poortwachter door de Arbodienst. Sinds augustus 2014 zijn we overgestapt van het medisch- naar het gedragsmodel volgens Falke en Verbaan. De directeur overlegt met de zieke leerkracht welke taken hij nog wel kan verrichten ondanks dat hij zijn reguliere werk niet kan uitvoeren. We maken op deze manier gebruik van de capaciteiten die nog wel ingezet kunnen worden. Eén keer per acht tot tien weken wordt een SMT gehouden. Hierin hebben zitting: de voorzitter van het college van bestuur en alle directeuren. Er worden casussen behandeld in een intervisievorm. Bij langdurig zieken moet de arbo-arts eens in de zes weken geconsulteerd worden i.v.m. de WIA-aanvraag.; 4. De directeur is aangesteld als preventiemedewerker 5. De conciërge is aangesteld als “hoofd” BHV-er. Zijn speciale taken staan vermeld in het ontruimingsplan. Op de huidige locatie moet een aantal BHV-ers aanwezig zijn die jaarlijks het ontruimingsplan oefenen en zo nodig bijstellen. Daarnaast moet het aantal BHV-ers op peil blijven. Op school moet bij de conciërge een schrift aanwezig zijn waarin ongevallen van kinderen geregistreerd worden. Tevens moet een lijst worden bijgehouden welke speeltoestellen op het schoolplein stuk zijn en welke gebreken er aan het gebouw zijn. Deze lijsten dienen om een beter overzicht te krijgen van knelpunten in en om het schoolgebouw. Jaarlijks worden de gym- en speeltoestellen in de gym- en speelzalen gekeurd. De speeltoestellen op het schoolplein worden ook jaarlijks gekeurd. De keuringsrapporten zijn in de gebouwen map bij de directie terug te vinden.
Schoolplan Jan Ligthartschool Rendierhof 2015 – 2019 versie 11 november 2015 - 37 -
8. Overige beleidsterreinen 8.1 Strategisch beleid 8.1.1 Gemeente beleid Waar staan we nu? In de LEA 2010-2014 zijn de ambities uiteengezet langs drie domeinen: Leren als sleutel, Zorg voor de jeugd en Integrale Kindcentra 0-12 jaar. Afgelopen jaren hebben gemeente, kinderopvangorganisaties en primair onderwijs onder meer gewerkt aan de onderwijsverrijking en versterking van leerlingen op het gebied van voor- en vroegschoolse educatie (VVE) en een gecoördineerd aanbod van buitenschoolse activiteiten. De inzet was vooral gekoppeld aan financiën die via het Rijk door de gemeente beschikbaar zijn gesteld en waren vanuit de gegeven kaders vooral gericht op het bestrijden van achterstanden. Onder meer door stevige inzet op het VVE-traject en de coördinatie van buitenschoolse activiteiten zijn belangrijke stappen gezet om te komen tot een doorgaande ontwikkel- en leerlijn. Aandachtspunten liggen er nog ten aanzien van de inhoud, continuïteit en verbinding. De gemeente is in staat geweest om de kwaliteit van de VVE in kinderopvangorganisaties en primair onderwijs te verbeteren. Met de onderwijsinspectie is de gemeente van mening dat ten behoeve van de kinderen een verdere verbetering noodzakelijk is. Wij onderschrijven deze opvatting en hebben een VVE-coördinator aangesteld. In 2012 heeft in de gemeente Tilburg in opdracht van de LEA een verkenning naar integrale kindcentra plaatsgevonden. Na vaststelling van de nota IKC (mei 2013) is gewerkt aan een inhoudelijke ontwikkeling tot IKC’s in een proeftuinconstructie. De pilot-IKC’s bevinden zich op dit moment qua ontwikkeling in uiteenlopende fases. Belangrijke stappen om te komen tot IKC’s zijn gezet. Het realiseren van duurzame resultaten vraagt tijd en lokaal maatwerk. Wij nemen deel aan de IKC-pilot. Aanpak vanuit integrale locatieplannen Wat is het doel voor 2018? In 2018 hebben alle onderwijslocaties in het primair onderwijs in Tilburg, ook de scholen van Biezonderwijs en de Mytylschool Tilburg, een integraal locatieplan opgesteld. Dit plan is tot stand gekomen onder regie van de locatiedirecteuren onderwijs en opvang. De basis voor het plan ligt in een gedegen analyse van de doelgroep, wijk met ondersteuning van specialisten vanuit onder meer cultuur, sport, techniek, gezondheid/ggd. Deze gedeelde en gedragen inhoudelijke analyse per wijk wordt leidend. In het integraal locatieplan hebben de professionals het schoolplan (inclusief onderwijskundig en zorgprofiel), de kansen vanuit de fysieke omgeving van de wijk, de samenstelling van de wijk en de mogelijkheden van aanvullend gemeentelijk beleid, aan elkaar verbonden. Het integraal locatieplan omschrijft concreet wat op desbetreffende locatie of wijk nodig is om vanuit een doorgaande lijn brede talentontwikkeling mogelijk te maken. De plannen omvatten ook sluitende afspraken met samenwerkingspartners vanuit de Tilburgse Toegang op het gebied van zorg, welzijn, jeugdhulp, werk en inkomen. Het onderwijs werkt met deze plannen wijkgericht en stichting doorbrekend. Aansluiting Passend Onderwijs en Jeugdhulp Wat is het doel voor 2018? Samenwerking met de toegang voor ondersteuningsvragen is concreet vorm gegeven doordat vaste en deskundige medewerkers van de toegang verbonden zijn met de interne zorgstructuur op de scholen. Deze professionals van de toegang maken deel uit van het team in de wijk en vormen de verbinding met de toegang tot ondersteuning. School is een belangrijke vindplaats en beginnende problemen lossen we zoveel mogelijk in de vertrouwde omgeving op. Onderwijs draagt vanuit het belang van het kind bij aan hulp- of ondersteuningstrajecten voor zorgleerlingen die vanuit de toegang worden geïnitieerd. Voor zorgleerlingen hebben we een doorlopende zorglijn ingericht. Dit hebben we in een pilot met Kompaan en de Bocht gerealiseerd. Vanuit deze pilot hebben we ons zorgteam uit kunnen breiden met een gezinssysteembegeleider jeugdhulp. Op dit moment wordt bekeken hoe we deze belangrijke aanvulling op het zorgteam kunnen behouden. Een integraal kindcentrum of een andere passende organisatievorm Wat is het doel voor 2018?
Schoolplan Jan Ligthartschool Rendierhof 2015 – 2019 versie 11 november 2015 - 38 -
Op alle locaties binnen de gemeente Tilburg wordt toegewerkt naar het realiseren van een ononderbroken, brede ontwikkelingslijn voor optimale talentontwikkeling van kinderen tussen de 0 en 12 jaar. Er is vanuit dit kader, naast de ontwikkeling richting Integrale Kindcentra (IKC’s), ruimte aanwezig voor diversiteit in verschijningsvormen. Als een Kindcentrum niet de beste organisatievorm is om tot optimale talentontwikkeling te komen, dan werken in ieder geval kinderopvang- en peuterspeelzaalorganisaties en primair onderwijs samen waarbij er sprake is van een doorlopende ontwikkel- en leerlijn. De keuze voor de best passende organisatievorm vloeit voort uit de integrale locatieplannen. De ervaringen uit de acht lopende IKC-pilots ondersteunen kinderopvang, basisscholen, zorg en welzijn van deze en andere locaties bij het realiseren van IKC’s voor kinderen tussen de 0 en 12 jaar. Onze IKC-Rendierhof bestaat uit de samenwerking de Jan Ligthartschool, PSZ en BSO Kinderstad en KDV Nul-Vier.
8.1.2 Bestuursbeleid Op bestuurlijk niveau is een nauwe samenwerking gecreëerd tussen de vier scholen van de Jan Ligthartgroep Tilburg onder leiding van de voorzitter van het college van bestuur. Deze nieuwe functionaris is benoemd per 1 januari 2009. Eén keer per zes weken vindt er onder zijn leiding een directieoverleg plaats. Tijdens deze vergaderingen is de bestuurssecretaresse als notulist aanwezig. Gesprekspunten zijn: hoe loopt het op je school; beleidszaken vanuit ministerie; lokaal onderwijsbeleid; plein 013 personeelszaken nieuwe ontwikkelingen. Als voorbereiding op bestuursvergaderingen van PLEIN 013 wordt door de IB-ers van de vier scholen met de bestuurder de agenda van het bestuurlijk overleg doorgesproken. Op bestuursniveau is er een strategisch beleidsplan in ontwikkeling “dromen, durven, doen”, waarin de missie en de visie van het bestuur beschreven staan. Daarin wordt het strategisch beleid uiteengezet. Vanuit dit plan worden dan ook strategische doelen overgenomen naar het schoolplan. Toekomstvisie bestuur Het bestuur zoekt naar een nauwe samenwerking met andere besturen of er mogelijkheden zijn voor de toekomst.
8.2 Het financieel beleid 8.2.1 De Lumpsumfinanciering Dit budget bestaat uit gelden voor materiële instandhouding, personele bekostiging en personeel- en arbeidsmarktbeleid. Daarnaast ontvangen we nog overige subsidies van het Rijk: ondersteuningsgelden, voor zowel personele als materiële ondersteuning. Deze posten worden opgenomen in de schoolbegroting. Een aantal aspecten waaronder betaald ouderschapsverlof en regeling duurzame inzetbaarheid worden doorbelast op bovenschools niveau. Met betrekking tot onderhoud gebouw, aanschaf nieuwe methoden/OLP, meubilair en ICT zijn fondsen geformeerd. De nieuwe investeringen worden opgenomen in het investeringsoverzicht waarbij bovenschools is afgesproken wat de afschrijvingstermijnen per aspect zijn. In plaats van het reserveren voor OLP, meubilair, ICT en onderhoud worden nu afschrijvingslijsten gehanteerd. Jaarlijks wordt door het College van Bestuur met de directeuren, de taakstellende begroting doorgenomen. Dit plan gaat als voorgenomen besluit naar de Raad van Toezicht en GMR.
8.2.2 Nascholingsbudget Het nascholingsbudget wordt jaarlijks in de exploitatiebegroting vastgesteld. De scholen dienen ieder afzonderlijk een nascholingsplan in bij de CvB en de MR. Bij goedkeuring door de MR stelt het CvB het plan vast en stelt de benodigde middelen beschikbaar tot een maximum budget. Het nascholingsplan wordt na weging van argumenten samengesteld naar aanleiding van: Schoolplan Jan Ligthartschool Rendierhof 2015 – 2019 versie 11 november 2015 - 39 -
Schoolbeleid : wat willen we de komende vier jaar bereiken en welke nascholing wordt daaraan gekoppeld; Individueel beleid: individuele wensen die tijdens functionerings- en POP-gesprekken naar voren komen. € 500 per fte nieuwe cao Het voorstel van het MT is om het schooljaar 2015-2016 50% in te zetten voor teamscholing. Na dit schooljaar wordt de inzet geëvalueerd.
8.2.3 Ondersteuningsbudget Plein 013 Het samenwerkingsverband geeft scholen direct de beschikking over de ondersteuningsmiddelen, waarmee ze extra ondersteuning op school kunnen inzetten. Het bedrag wordt bepaald door het aantal leerlingen op school. De middelen kunnen aangewend worden om arrangementen voor extra ondersteuning te bekostigen en/of het inkopen van plaatsen in het SBO en/ of het SO. Daarnaast kunnen de middelen worden ingezet voor de versterking van de eigen zorgstructuur.
8.2.4 Klemtoon op taal subsidies zie 8.1.1 Op dit moment ontvangt onze school geen VVE-gelden. Er zijn diverse subsidies te verkrijgen via “Klemtoon op Taal”. In het schooljaar 2015-2016 ontvangen we (psz en school) een extra subsidie voor uitbreiding van: het koffertjesproject; organisatie van de taaltuin ouderactiviteiten kamer om de ouderbetrokkenheid te vergroten en tot december 2016 voor de uitwerking van de pilot IKC. Er worden thans eigen gelden ingezet voor taalstimulering in de groepen 1 t/m 3. Hieronder vallen het koffertjesproject in de groepen 1-2 en het tassenproject in groep 3. Aansluitend hierbij nemen we deel aan de pilot ‘de Taaltuin’. Een aantal kinderen van groep 3 krijgt extra ondersteuning m.b.t. uitbreiding van de woordenschat. Alle ouders van kinderen uit de groepen 1-2 en van de PSZ Rendierhof worden uitgenodigd om kennis te nemen van de inhoud van de taalthema’s. Tevens worden zij wegwijs gemaakt in het omgaan met de themamaterialen in de koffertjes c.q. tassen. De kinderen die taalactivering krijgen, mogen dit themakoffertje c.q. -tas één week mee naar huis nemen. Ouders en kind kunnen zich samen de Nederlandse taal verder eigen maken.
8.2.5 Sponsoring Het bestuur voert een zeer terughoudend beleid ten aanzien van de aanvaarding van materiële of geldelijke bijdragen. We doen het zeker niet wanneer daar naar de leerlingen toe bepaalde verplichtingen aan verbonden zouden zijn. Voor wat betreft de ouderbijdragen staat het beleid beschreven in de schoolgids.
8.3 Het materieel beleid Het budget voor materiële instandhouding is afhankelijk van het aantal leerlingen op 1 oktober van het voorgaande schooljaar (teldatum). Zie voor nadere uitwerkingen 8.2.1 de Lumpsumfinanciering.
8.4 Het relationeel beleid Interne informatievoorziening Binnen de werksituatie is communicatie zeer belangrijk en zorgvuldigheid is op zijn plaats. De informatievoorziening vindt plaats: via de teaminfo, naar alle personeelsleden; via de directie, het managementteam naar de (plenaire) teamvergadering; Schoolplan Jan Ligthartschool Rendierhof 2015 – 2019 versie 11 november 2015 - 40 -
via de directeur en de personeelsgeleding naar de medezeggenschapsraad; via de directeur en het aanspreekpunt van de werkgroep naar de ouderwerkgroep; via het (digitaal) postvakje, elk personeelslid heeft een e-mailadres en een postvakje; via de directeur worden onderwerpen met een specifiek karakter, b.v. personeelsaangelegenheden, op de (plenaire) teamvergaderingen behandeld; via de bouwvergaderingen; via de jaargroepvergadering.
Kortom, voor een goede communicatie is het van belang dat iedere medewerker een communicatieve attitude heeft waarbij hij ook zelf activiteiten ontplooit om informatie te verwerven. M.a.w., er is een brengplicht maar ook een haalplicht in dit verband. Duo-partners moeten elkaar informeren over nieuwe ontwikkelingen. Als hulpmiddelen staan tot onze beschikking: de app, de sms, e-mail, het intranet, telefoon en de fax. Een en ander wordt geëvalueerd binnen de team- en MR-vergaderingen. Contacten met ouders Communicatie met ouders wordt door ons als zeer belangrijk ervaren. Leerkrachten zijn daardoor beter in staat de kinderen te leren kennen en te begrijpen, ouders begrijpen beter waar de leerkrachten en kinderen op school mee bezig zijn. Ouders worden op de hoogte gehouden door: de maandelijkse nieuwsbrief: de Maandbrief; vier keer per jaar middels de schoolkrant een informatieavond aan het begin van het schooljaar; de periodieke informatieve e-mail vanuit de groepsleerkracht; de rapportgesprekken; adviesgesprekken met ouders en kinderen; leerling dossier voortgezet onderwijs gesprek met ouders en kind; tussentijdse gesprekken indien nodig; Schoolplan Jan Ligthartschool Rendierhof 2015 – 2019 versie 11 november 2015 - 41 -
een praatje bij het hek of op het plein; via de website van de school (www.jlrendierhof.nl).
Ouders kunnen meedenken, meepraten of meebeslissen door zich te organiseren binnen de medezeggenschapsraad of de ouderwerkgroep. Daarnaast kunnen ouders de school helpen bij surveillance, organisatie en inrichten van themahoeken, bibliotheek ouders, sportactiviteiten, computeronderwijs, avondvierdaagse, schoolreizen, hoofdluiscontrole, organiseren van festiviteiten en dergelijke. Activiteiten die specifiek door ouders worden georganiseerd zijn hoofdluiscontrole en avondvierdaagse. De andere activiteiten worden door ouders en leerkrachten gezamenlijk voorbereid. Verder is het dagelijks mogelijk binnen te lopen om een afspraak te maken met groepsleerkrachten en/of directie. Wij verwijzen hierbij naar onze schoolgids. Contacten met gemeente en andere instellingen Er bestaan functionele contacten met de gemeente en met andere instellingen, die de school op een of andere wijze ondersteunen. Hierbij kan o.a. gedacht worden aan de GGD, GGZ, Kompaan en de Bocht, ZAT West, ROC, nascholingsinstituten, maatschappelijk werk en lerarenopleidingen. Profilering van de school in de wijken De Reit/Het Zand. De Jan Ligthartschool Rendierhof werkt samen met diverse instanties die werkzaam zijn binnen de wijken De Reit en Het Zand, zoals de BSO “Rendierhof”, peuterspeelzaal Rendierhof (welke in de school is gehuisvest), kinderdagverblijf NulVier en de wijkagenten. In sommige gevallen is er sprake van een adhoc-samenwerking, terwijl in andere situaties er meer sprake is van een structurele samenwerking. Het ligt in ons beleid de betrokkenheid van de school binnen de wijk uit te bouwen en te verstevigen. Sinds april 2013 doen de BSO, PSZ Rendierhof, KDV NulVier samen met school mee aan de pilot IKC Rendierhof/Nulvier.
Schoolplan Jan Ligthartschool Rendierhof 2015 – 2019 versie 11 november 2015 - 42 -
9 Kwaliteitszorgsysteem 9.1 Inleiding Het ontwikkelen van kwaliteitsbeleid kan niet van bovenaf gerealiseerd worden. Een belangrijke voorwaarde is dat de medewerkers overtuigd zijn van de noodzaak van kwaliteitscontrole en kwaliteitszorg. De directeuren hebben in het directieoverleg uitgesproken dat het INK-model als kwaliteitsmodel gebruikt gaat worden binnen de scholen. Kwaliteit zegt iets over de mate waarin onze school haar doelen realiseert. Het is geen eigenschap van onze school, maar een oordeel van de ander. Kwaliteit wordt dus wel gemaakt door onze school, maar wordt bepaald door de ander. Het is echter van belang als schoolteam kritisch te reflecteren. In het kader van de Wet op het Onderwijs Toezicht (WOT) hecht de inspectie grote waarde aan zelfevaluatie van scholen. In dit verband zijn belanghebbenden o.a.: 1. de rijksoverheid, de gemeente (de middelenverschaffers); 2. de ouders, leerlingen en afnemende scholen (de klanten); 3. de andere scholen en schoolbesturen (de “concurrenten”); 4. de voorschoolse opvang, de naschoolse opvang, de jeugdhulpverlening, enz. (de bondgenoten); 5. de inspectie (de toezichthouders). Om elke school te stimuleren een zo hoog mogelijke kwaliteit te bereiken, geeft de WOT de inspectie de opdracht om niet alleen het naleven van wettelijke voorschriften te controleren, maar ook te letten op een aantal andere aspecten van kwaliteit die specifiek betrekking hebben op het functioneren en presteren van de individuele school. De WOT geeft voor het primair onderwijs aan welke aspecten dat zijn. Voor wat betreft de opbrengsten van het onderwijs: 1. leerresultaten; 2. voortgang in de ontwikkeling van leerlingen. Voor wat betreft de inrichting van het onderwijsleerproces: 1. leerstofaanbod; 2. leertijd; 3. pedagogisch klimaat; 4. schoolklimaat; 5. didactisch handelen van de leraren; 6. leerlingenzorg; 7. inhoud, niveau en uitvoering van de toetsen, tests, opdrachten of examens.
9.2 Wat is kwaliteitszorg? Artikel 10 van de WPO geeft aan dat de kwaliteitszorg in het onderwijs betekent: “Het uitvoeren van het in het schoolplan beschreven beleid op een zodanige wijze dat de wettelijke opdrachten voor het onderwijs en de door het bevoegd gezag in het schoolplan opgenomen eigen opdrachten voor het onderwijs worden gerealiseerd”. Het gaat vrijwel in alle gevallen om een complex geheel van activiteiten gericht op het verbeteren of handhaven van de kwaliteit. Wanneer we spreken van kwaliteitszorg gaat het ons om het volgende: De kwaliteit van ons onderwijs kan afgemeten worden aan de resultaten die wij boeken. Als school zijn wij er verantwoordelijk voor dat deze resultaten voldoen aan de eisen die de maatschappij aan ons stelt. Hierbij kan en mag rekening gehouden worden met de leerling populatie; De kwaliteit van ons onderwijs is ook afhankelijk van de kwaliteit van de leerkrachten die voor de groep staan. Het is de taak van de school om zorg te dragen voor goed gekwalificeerde leerkrachten en deze de mogelijkheden te bieden zich verder te ontwikkelen; Kwaliteit wordt ook bepaald door het beeld, dat de buitenwereld van de school heeft; Tot slot dragen ook het welzijn van leerlingen en leerkrachten bij tot de kwaliteit van de school. Kwaliteitszorg betreft activiteiten die erop gericht zijn systematisch de kwaliteit van het onderwijs te bepalen, te bewaken, te borgen en te verbeteren. Centraal binnen de kwaliteitszorg staan de opvattingen Schoolplan Jan Ligthartschool Rendierhof 2015 – 2019 versie 11 november 2015 - 43 -
van de school over wat zij kwalitatief goed onderwijs vindt met inachtneming van de wettelijke eisen. Verder houdt zij daarbij rekening met de kenmerken van de leerlingen en met de wensen en de verwachtingen die belanghebbenden, zoals ouders en voortgezet onderwijs uit de omgeving, hebben over de kwaliteit van onderwijs.
9.3 Doel kwaliteitszorg De school bewaakt systematisch de kwaliteit van het onderwijs en neemt maatregelen om de kwaliteit te behouden en zo nodig te verbeteren. Het doel van kwaliteitszorg kan als volgt worden omschreven: Met behulp van diverse instrumenten en werkwijzen wordt de kwaliteit van het onderwijs op school gecontroleerd en zo nodig aangepast, zodat we het onderwijs op onze school zo optimaal mogelijk kunnen laten verlopen. Hierbij wordt gekeken naar de resultaten van de leerlingen, de kwaliteit van de leerkrachten, het welzijn van leerlingen en leerkrachten en de wijze, waarop de buitenwereld naar de school kijkt. Belangrijk is dat het hele team zich verantwoordelijk voelt voor de resultaten en het welzijn van kinderen en collega’s op school. Dit betekent ook dat stappen moeten worden genomen om de kwaliteit, die door iedere betrokkenen gedragen wordt, te verbeteren. Dit impliceert dat er conclusies getrokken kunnen worden en maatregelen genomen kunnen worden op individueel/leerkrachtniveau en op schoolniveau. Als we sturen op kwaliteit gaan we gericht werken aan kwaliteit. M.a.w. we ontwikkelen beleid om de gewenste kwaliteit te bereiken, te behouden en te verbeteren. Hierbij werken we planmatig, integraal en cyclisch (volgens de PDCA-cyclus). Ook in de planning van onze beleidsdocumenten zien we deze cyclus terug: Plan Bepalen van het doel, de koers en de middelen: A. het bestuur stelt een Meerjaren Strategisch Beleidsplan vast, het Ondernemingsplan. Hier staan de kaders en de richting voor de komende vier jaar. B. de school stelt een Meerjaren Strategisch Beleidsplan vast. Hierin geeft de school (binnen de kaders van het Bestuursplan) de richting voor de komende vier jaar aan. Do
Check
Act
Het plan uitvoeren: C. het bestuur stelt een Jaarplan op, waarin het aangeeft waar zij het komende schooljaar aan wil gaan werken. D. de school stelt een Jaarplan op, waarin het aangeeft waar zij het komende schooljaar aan wil gaan werken. Nagaan of alles volgens plan verloopt door het verzamelen van de juiste kengetallen: E. het bestuur evalueert haar Jaarplan en legt haar bevindingen vast in een jaarverslag. F. de school evalueert haar Jaarplan en voert een zelfonderzoek uit volgens het INK Management model. Deze info wordt vastgelegd in een schooljaarverslag. Het bijstellen van het plan of de uitvoering: A(+1). op basis van al deze informatie zal het bestuur haar Meerjaren Strategisch Beleidsplan bijstellen. B(+1). op basis van al deze informatie zal de school haar eigen Beleidsplan bijstellen.
9.4 Het INK-model In de komende vier jaar willen wij het INK-model als kwaliteitszorginstrument gaan toepassen. Het INK-managementmodel bestaat uit negen praktijkgerichte aandachtsgebieden: vijf organisatiegebieden en vier resultaatgebieden. De vijf organisatiegebieden bieden enerzijds de structuur om te beschrijven hoe de organisatie is ingericht; de stand van zaken, bijvoorbeeld op het terrein van leiderschap. Anderzijds leveren zij input voor de manier waarop de organisatie ingericht zou kunnen worden op weg naar excellent presteren. In de vier resultaatgebieden worden de strategisch relevante maatstaven gekozen en wordt geregistreerd wat de uitkomsten zijn geweest. Hiertoe wordt gebruik gemaakt van de oudertevredenheidpeiling (OTP), Personeelstevredenheidpeiling (PTP) en de leerlingtevredenheidpeiling Schoolplan Jan Ligthartschool Rendierhof 2015 – 2019 versie 11 november 2015 - 44 -
(LTP). Deze laatste wordt afgenomen in de groepen 6, 7, 8. We willen deze instrumenten om de 2 jaar op een vast tijdstip afnemen. De feedback-loop geeft aan dat de organisatie moet leren van de uitkomsten om op koers te blijven, te verbeteren of te vernieuwen (zie schema).
Primair & Secundair proces
Strategisch leiderschap
Middelen
Beleid
Personeel
Resultaat
Ouders
Personeel
Maatschappij
Leren en ontwikkelen
Bij kwaliteitszorg stellen wij ons de volgende 5 vragen die in bovengenoemd proces worden beantwoord: 1. Doen we de goede dingen? (de opbrengstkwaliteit = productkwaliteit); 2. Doen we de dingen goed? (de proceskwaliteit); 3. Hoe weten we dit? (welke kengetallen hebben we daarvoor nodig); 4. Vinden anderen dat ook? 5. Wat doen we met die wetenschap?
9.5 De inrichting van de kwaliteitszorg Momenteel werken we binnen de Jan Ligthart groep Tilburg aan een sluitend systeem, waarin de volledige kwaliteitszorg is opgenomen. Zoals in 8.1 verwoord staat, gaan we de komende jaren ervaring opdoen met het INK-model. In het onderstaande wordt een aanzet gegeven om tot een sluitend systeem van kwaliteitszorg te komen. Wanneer dit systeem gereed is, zal het integraal in dit hoofdstuk worden opgenomen. Om de kwaliteitszorg te kunnen waarborgen, kunnen we gebruik maken van de volgende instrumenten en procedures: De kwaliteitsindicatoren De kwaliteitsindicatoren zoals die door de Inspectie van het Onderwijs zijn geformuleerd; Methodegebonden toetsen De resultaten worden geëvalueerd op groepsniveau. De groepsleerkracht kan op basis van deze resultaten het jaarplan en de wijze van aanpak aanpassen. De intern begeleider houdt de resultaten van de toetsen in de gaten en stuurt bij waar nodig; Methodeonafhankelijke toetsen Wij gebruiken hiervoor de toetsen van het leerlingvolgsysteem van het CITO. De resultaten worden tijdens leerlingbesprekingen besproken. Op basis van deze resultaten kunnen maatregelen genomen worden op leerling-, op groeps- en op schoolniveau. De directie analyseert samen met de intern begeleider de resultaten en neemt waar nodig maatregelen;
Schoolplan Jan Ligthartschool Rendierhof 2015 – 2019 versie 11 november 2015 - 45 -
Eindtoets basisonderwijs De resultaten worden geanalyseerd door de intern begeleider en besproken binnen het team. Indien nodig worden maatregelen genomen; Entreetoets Deze toets wordt in groep 7 afgenomen. De resultaten worden geanalyseerd door de intern begeleider en besproken binnen het team. Indien nodig worden maatregelen genomen; Toetslijngesprekken Regelmatige toetslijngesprekken leveren een beeld op van de wijze, waarop de leerlingen functioneren. Toetslijngesprekken dienen geëvalueerd te worden en op basis van deze evaluatie kunnen maatregelen genomen worden; Resultaten van de (oud)-leerlingen in het eerste jaar van het voortgezet onderwijs Op basis van contacten met het voortgezet onderwijs en de rapporten van de oud-leerlingen wordt nagegaan of de leerlingen zich kunnen handhaven binnen het voortgezet onderwijs; Tevredenheidsonderzoek Belangrijk is het om de mening van de ouders, leerkrachten en leerlingen van de groepen 6 t/m 8 over school te kennen. Daartoe houden we tweejaarlijks onder alle geledingen een tevredenheidsonderzoek. Op basis van de uitkomsten hiervan kunnen veranderingen om het imago van de school te wijzigen in gang gezet worden; Functioneringsgesprekken Jaarlijks worden door de directie functioneringsgesprekken gehouden met alle leerkrachten. Kwaliteit van het onderwijs en welbevinden zijn onderdeel van deze gesprekken. Op basis van alle gesprekken kan eventueel aanvullend beleid worden ontwikkeld; Coaching en begeleiding van leerkrachten Hier is een taak weggelegd voor de directie, IB-er, OTL-ers en coaches. Door middel van coaching en begeleiding de sterke en zwakke punten van de leerkrachten leren kennen en op basis daarvan, samen met de leerkracht, een persoonlijk ontwikkelingsplan opstellen. We gaan bekijken of de uitwerking van standaardberoepskwaliteiten van leerkrachten, zoals is samengesteld door het SBL, ons ten dienste kan staan; Klassenconsultatie Door middel van klassenbezoeken wordt het proces van kwaliteitsverbetering bewaakt; Jaarlijkse evaluatie van scholingsactiviteiten. Jaarlijkse evaluatie van scholing en onderwijskundige ontwikkelingen binnen het team geven aan, waar het op dat moment aan schort; Scholingsplan Op basis van alle vergaarde informatie moet worden vastgesteld op welke wijze er behoefte is aan bij- of nascholing. Dit moet worden aangeven in het jaarlijks bij te stellen scholingsplan; Kwaliteitsgesprekken Twee keer per jaar houdt de directeur gesprekken met de OTLers/IB-er over de kwaliteit van het onderwijsleerproces. D.w.z. over het functioneren, het pedagogisch klimaat, didactische - en pedagogische kwaliteiten, het klassenmanagement van de leerkrachten/RT-ers. Zij bezoeken de collega’s en er wordt gebruik gemaakt van een observatieformulier. Zelfregulatie formulier. Voor de studiedag mijn schoolplan.nl.
Schoolplan Jan Ligthartschool Rendierhof 2015 – 2019 versie 11 november 2015 - 46 -
10. Tot slot In het voorgaande schoolplan wordt een verantwoording gegeven van het onderwijs op de Jan Ligthartschool Rendierhof. Tevens wordt erin aangegeven op welke wijze we de school in de komende jaren verder willen ontwikkelen. Jaarlijks zal in de maand mei het schoolplan en de daaruit voortkomende veranderingsonderwerpen worden geëvalueerd en zo nodig worden bijgesteld. Het beleid, zoals dit in dit schoolplan wordt beschreven, zal op hoofdlijnen ook worden beschreven in de schoolgids. Dit schoolplan is in 2015 vastgesteld door het bestuur van de Jan Ligthartgroep Tilburg. Het plan heeft ook de instemming van de medezeggenschapsraad verkregen (zie bijlage).
Schoolplan Jan Ligthartschool Rendierhof 2015 – 2019 versie 11 november 2015 - 47 -