Jaarverslag Stichting Verzetsmuseum Zuid-Holland

Jaarverslag Stichting Verzetsmuseum Zuid-Holland

2010

Verzetsmuseum Zuid-Holland

Turfmarkt 30

2801 HA Gouda

Inhoudsopgave Pag. Voorwoord

3

Presentatie Tentoonstellingen Jongerenactiviteiten Lezingen Evenementen Projecten Vertelochtenden Jongerenparticipatie Educatie

4 5 5 9 11 11 12 14

Collectie en documentatie Collectie Bibliotheek

16 16

Externe contacten Bezoekersaantallen Overleggen Publiciteit

17 18 18

Lunchcafé Résistance

21

Interne organisatie Bestuur Medewerkers

21 21

Financieel verslag Exploitatierekening Subsidiërende gemeenten in Zuid-Holland Subsidie Provincie Zuid-Holland Fondsen

24 24 25 25

Jaarverslag 2010 Verzetsmuseum Zuid-Holland

2

Voorwoord Het afgelopen jaar heeft vooral in het teken gestaan van de modernisering. De inrichting van het museum kreeg een zeer grondige opknapbeurt. Ik zou zelfs willen spreken over een facelift. De vaste opstelling werd ontmanteld. De nieuwe opstelling was niet alleen moderner en fraaier, maar ook praktischer. De bijschriften werden vervangen door ingesproken teksten die middels een podcaster, verstrekt bij de ingang, kunnen worden beluisterd. Bovendien worden door een goed ontwerp in de nieuwe opstelling meer informatie en objecten op een kleinere oppervlakte getoond. Hierdoor ontstond er ruimte in de centrale zaal van het museum. Vooruitlopend op het jubileum in 2011 kon deze zaal met ondersteuning van de provincie ook naar een hoger plan worden getild. De zaal is met een nieuw verlichtings- en geluidssysteem uitgerust. Ook kwamen er een beamer en een scherm te hangen. De provincie sponsorde de ontwikkeling van een nieuwe website die in 2011 gereed gaat komen. Tevens is inhoudelijk bij de herinrichting een slag gemaakt. Onze belangrijkste doelgroep, scholieren, krijgt toegang tot de tentoonstelling door nieuwe werkbladen die de mensenrechten centraal stellen. Hiervoor is een speciale mensenrechtenwaaier gemaakt die tevens een visitekaartje is voor het museum. Het publiek, vooral jongeren, bekijken de oorlog vanuit een hedendaags en vanuit een historisch standpunt. Daarom heet de nieuwe presentatie ‘Met terugwerkende kracht’. Een mooi voorbeeld hiervan is de diapresentatie over vluchtelingen. Drie vluchtelingen van nu en drie uit de Tweede Wereldoorlog vertellen om en om hun verhaal en maken duidelijk dat er niet veel veranderd is. De opening van de nieuwe opstelling werd verricht door Youp van ’t Hek op één april. Dat was geen grap maar wel grappig. Naast de bekende activiteiten zoals de viering van 4 en 5 mei hebben weer veel bekende en minder bekende personen lezingen in het museum gegeven. Eén naam die ik hierbij wil noemen is Arnon Grunberg. De toeloop was dermate groot dat wij voor zijn Coornhertlezing naar de voormalige Synagoge moesten uitwijken. Het museum gaat graag buitenshuis. Vooral de jongerenafdeling ontplooide weer veel activiteiten op festivals en zelfs in winkelcentra. Mensen bewustmaken van de waarde van tolerantie en mensenrechten moet tenslotte altijd en overal. Dat deden we in 2010 en dat zullen we met veel plezier komend jaar ook weer doen. Cristan van Emden Directeur


3


4


5

Presentatie Tentoonstellingen Met terugwerkende kracht De cabaretier Youp van ’t Hek heeft op 1 april met een miniconference de gedeeltelijke herinrichting van het museum geopend.

De vaste presentatie van het museum is nu ondergebracht in een vijftien meter lange wand waarin grote foto’s en authentieke voorwerpen in vogelvlucht het verhaal van de Tweede Wereldoorlog vertellen. Door middel van podcatchers krijgt het publiek informatie over de tentoongestelde zaken. De onderwerpen die aan bod komen zijn verbonden aan actuele thema’s zoals mensenrechten. Tijdens de opening werd het geheel muzikaal omlijst door Eefje de Visser, winnares van de Grote Prijs van Nederland in de categorie singer/songwriter.

Atlantikwall In de door de herinrichting ontstane grote ruimte in het museum was van mei tot en met 29 augustus de tentoonstelling ‘Atlantikwall’ te zien. De Atlantikwall was de verdedigingslinie van het Derde Rijk die bestond uit een serie van 12.000 bunkers, anti-tank versperringen en Jaarverslag 2010 Verzetsmuseum Zuid-Holland

6

mijnen. De linie was verspreid over zes West-Europese landen en werd gebouwd tussen 1942-1945 ter bescherming tegen een mogelijke invasie vanuit het westen. De tentoonstelling was gemaakt door de Canadees-Joodse architecte Rose Tsalmona en bestond uit acht grote panelen die het verhaal van de bouw en de sloop van de ‘Atlantikwall’ vertelden. Een reeks speciaal ontworpen vitrinekasten, van honingraat karton om het ruwe effect van bunkers na te bootsen, lieten tekeningen, artikelen en foto’s zien.

Jongerenactiviteiten Adopteer een monument Op woensdag 22 april hebben ca. 200 leerlingen van 4 basisscholen, na een herdenkingsdienst in de Sint Janskerk, bloemen gelegd bij een monument dat door hun school is geadopteerd. Daarna bezochten zij de monumenten van de andere scholen. Vervolgens brachten de leerlingen een bezoek aan het Verzetsmuseum en het Streekarchief. De geadopteerde monumenten zijn: het bevrijdingsraam in de Sint Janskerk, het Herdenkingsmonument Sint Joris met de draak op de Markt, het Joodse Poortje en het Herdenkingskruis van Toon Pille.

Lezingen Auschwitzherdenking Op 27 januari vond de jaarlijkse Auschwitzherdenking plaats. Hélène Egger en haar dochter Debby Petter hebben gesproken naar aanleiding van het boek ‘Ik ben er nog’. In dit boek zette Debby het verhaal van haar moeder op papier, die aanvankelijk zweeg over haar verliezen in de Tweede Wereldoorlog, maar het nu als haar taak ziet de geschiedenis door te geven. Muzikale medewerking werd verleend door het Kees Kramp Kwartet. De avond werd mede mogelijk gemaakt door Boekhandel Karssen.


7

Herdenking Februaristaking In het kader van de herdenking van de Februaristaking sprak Jan Marijnissen van de SP op 25 februari over het thema: ‘Is er nog toekomst voor de solidariteit?’ Er was veel belangstelling voor deze lezing.

Koos Groen Onder auspiciën van boekhandel Karssen werd op 4 maart de journalist Koos Groen geïnterviewd door Gerrit Schinkel, woordvoerder van de politie in Rotterdam en raadslid in Gouda. Onderwerp was het boek van Koos Groen ‘Fout en niet Goed. De vervolging van collaboratie en verraad na de Tweede Wereldoorlog’, het nieuwe standaard werk over de politieke zuiveringen in ons land. Buitenplaats Gouda, deel 1 Onder de titel ‘Buitenplaats Gouda’ is Verzetsmuseum Zuid-Holland met museumgoudA een unieke samenwerking aangegaan. Het doel van dit project was om de veelkleurigheid van Gouda zichtbaar te maken en de identiteit van de stad bloot te leggen. Op 18 maart is het project van start gegaan met een lezing over de Goudse historicus De Lange van Wijngaerden. Deze avond werden lezingen gehouden door dr. N. Habermehl, stadshistoricus en prof. Dr. K. Goudriaan, hoogleraar geschiedenis aan de VU in Amsterdam. Verder werd door een aantal bekende Gouwenaars, o.a. Maurits Tompot, Henny van Dolder en Arnoud Menkvelt, voorgelezen uit het veertiende hoofddeel ‘De aard der Gouwenaars’. Sytze van der Zee Schrijver/journalist Sytze van der Zee heeft op 8 april gesproken over zijn nieuwste boek: Vogelvrij, de jacht op de Joodse onderduikers tijdens de Tweede Wereldoorlog. Tevens heeft hij onderzoek gedaan naar de rol die Nederlanders hierin speelden. Een belangrijk onderdeel in het boek is weggelegd voor de beladen geschiedenis van de Joodse verraders, die hun eigen landgenoten aangaven om zo buiten de kampen te blijven. In het verlengde hiervan heeft Van der Zee de vraag onderzocht wie Anne Frank en de overige bewoners van het Achterhuis hebben verraden. Carel Erasmus In de ‘grote zaal’ van het museum werd op 22 april de documentaire ‘Soldaat van Ambon’ van regisseur Carel Erasmus vertoond. Deze Jaarverslag 2010 Verzetsmuseum Zuid-Holland

8

onthullende documentaire ging over de geheime missie van Erik Hazelhoff Roelfsema in de Zuid-Molukken. Carel Erasmus gaf hier tevens een lezing over en beantwoordde vragen van de bezoekers. Kristine Groenhart Schrijfster Kristine Groenhart kwam op 29 april voor een lezing over haar tweede non-fictie boek ‘Koffer in Berlijn’. Dit boek vertelt de geschiedenis van haar oom Nico die in 1943 werd ingezet voor de ‘Arbeiteinsatz’ in Berlijn. Aan de hand van brieven, dagboekfragmenten en gesprekken met betrokkenen werd zijn leven gereconstrueerd. Ed van Thijn Op 4 mei sprak Ed van Thijn over zijn boek ‘Het verhaal’. Hierin beschrijft de auteur hoe hij de oorlog overleefde dankzij achttien verschillende onderduikadressen. De avond werd muzikaal omlijst door het gitaar – mandoline duo Amuse-Oreille. De muziek sloot naadloos aan bij het verhaal van Ed van Thijn. Het werd daardoor een bijzondere herdenkingsavond.

Rob Witte Op 20 mei zou de auteur Rob Witte een lezing geven naar aanleiding van zijn boek ‘Al eeuwen lang een gastvrij volk’. Wegens gebrek aan belangstelling is de avond afgelast. Frans Weisz De bekende regisseur Frans Weisz werd op 27 mei geïnterviewd door journaliste en schrijfster Colet van der Ven. Het interview had betrekking op de jongste jaren van Weisz en hoe hij als Joods jongetje de Tweede Wereldoorlog overleefde. In het openbaar had Frans Weisz zich hier nog niet eerder over uitgesproken. Op verzoek van het museum deed hij dat nu wel in de vorm van een interview. Muzikale medewerking werd verleend door de accordeonist Michiel Ockeloen en Jaap Mulder van Di Gojem. Ad van Liempt In samenwerking met boekhandel Karssen is op 17 juni een lezing georganiseerd met journalist, publicist en tv-programmamaker Ad van Liempt. De lezing was naar aanleiding van zijn laatste boek ‘Selma, de vrouw die Sobibor overleefde’. Het boek beschrijft het aangrijpende verhaal van Selma Wijnberg over haar periode in Sobibor, over haar onderduik en haar leven daarna. Jaarverslag 2010 Verzetsmuseum Zuid-Holland

9

Buitenplaats Gouda, deel 2 De tweede aflevering in deze reeks kreeg als titel mee: ‘Buitenplaats Go(u)d(a)’. Hierin stond het Calvinisme centraal en wat voor invloed dit heeft gehad op de stad Gouda en wat voor invloed het heden ten dage heeft. Dit thema werd behandeld in een dienst in de SintJanskerk op 19 september en werd voorgegaan door Ds. Leo Webbink. Verdere medewerking werd verleend door Maurits Tompot en het Gouds Kamerkoor onder leiding van Mark Lippe. Emile Roemer In het kader van de Internationale Dag van de Vrede op 21 september hield Emile Roemer, voorman van de SP, op 27 september een lezing over het thema: ‘Is er toekomst voor de vrede?’ In zijn betoog maakte hij duidelijk hoe dicht vrede en oorlog bij elkaar liggen. De lezing werd goed bezocht.

Ds. Nico ter Linden Eveneens in het kader van de Internationale Dag van de Vrede gaf Ds. Nico ter Linden, voormalig predikant van de Westerkerk in Amsterdam, op 30 september een lezing over het thema: ‘Is er toekomst voor de vrede?’. Ds. Klaas Hendrikse Op 7 oktober sprak Ds. Klaas Hendrikse over het thema:’Is God snel beledigd?’. De toespraak handelde over de frictie tussen de vrijheid van meningsuiting en het al dan niet lasteren of loochenen van een God en hoe we daar mee om gaan. Klaas Hendrikse is bekend geworden als de predikant die het bestaan van God ontkent. Dit heeft hij verwoord in een klassiek geworden boek: ‘Geloven in een God die niet bestaat. Manifest van een atheïstische dominee’. Coornhertlezing De jaarlijkse Coornhertlezing op 29 oktober werd dit jaar verzorgd door de schrijver Arnon Grunberg. De plaats van handeling was de voormalige Synagoge aan de Turfmarkt 25. Jaarverslag 2010 Verzetsmuseum Zuid-Holland

10

De volledig gevulde zaal luisterde met grote aandacht naar de lezing. De avond werd mede mogelijk gemaakt door Boekhandel Karssen.

Evenementen 21 maart Antiracismedag Op uitnodiging van de Stichting 21 maart Gouda heeft de schrijver en publicist Khalid Boudou op 30 maart een lezing verzorgd. Het thema waarover hij heeft gesproken was ‘Leve het verschil’. De ontmoetingsmaaltijden vonden plaats op 24 en 27 maart op elf verschillende locaties in Gouda. 5 mei Bevrijdingsfestival Met het thema ‘Vrijheid wereldwijd’ werd 65 jaar bevrijding uitbundig op de markt gevierd met een multiculturele markt. De introductie van de viering vond plaats met het optreden van de Sambaband XammeRamme. Na het ontsteken van het vredesvuur door de burgemeester droeg stadsdichter Jan Graafland met Goudse scholieren vrijheidsgedichten voor.

Hierna volgden optredens van Balinees meesterdanseres Ni Ketut Wirjati, Marokkaanse Manar met percussie en zang, draaiorgel De Lekkerkerker, tangodansers van de Goudse tangovereniging Tango d’oro, Braziliaanse capoeira act van Aldeia Capoeira, Bamboedans uit Birma door de Internationale Christelijke Gemeenschap en twee Turkse volksdansgroepen Zeybekler en Laleler. Ook waren er kraampjes met hapjes uit ZuidAfrika, Marokko en Turkeije. Kinderen konden hun eigen Tolerantie T-shirt maken en op het springkussen hun vrijheid vieren. De viering werd mogelijk gemaakt door Stichting 4 en 5 mei Gouda, Gemeente Gouda en Stichting Jac. Bezemer. Speciale dank was er voor de Waag Gouda en alle deelnemers van 5 mei 2010.


11


12

Projecten Samenwerking In het theaterseizoen 2010/2011 zijn er vier voorstellingen met het thema Tweede Wereldoorlog geprogrammeerd bij de Goudse Schouwburg. Het Verzetsmuseum biedt dagelijks de mogelijkheid hier meer over te weten te komen. Er is dan ook een samenwerking ontstaan tussen de Schouwburg en het Verzetsmuseum om zoveel mogelijk geïnteresseerden de mogelijkheid te geven zich te verdiepen in de Tweede Wereldoorlog en het verzet in het bijzonder. De vier voorstellingen zijn het toneelstuk ‘Adres onbekend’, de musical ‘Je Anne’ naar aanleiding van het bekende dagboek van Anne Frank, het levensverhaal van de omstreden schrijver Knut Hamsun uitgebeeldt met de poppen van Ulrike Quade en de toneelbewerking van de bestseller ‘De Aanslag’. Bezoekers van een van de genoemde voorstellingen ontvangen op vertoon van het plaatsbewijs een euro korting bij het Verzetsmuseum. Bezoekers van het Verzetsmuseum krijgen op vertoon van een toegangsbewijs drie euro korting bij een van de eerdergenoemde voorstellingen. Struikelsteentjes (Stolpersteine) Voor zover bekend zijn er 327 Goudse joden in de Tweede Wereldoorlog omgebracht. Dit zijn mensen die zomaar verdwenen zijn en ook in het straatbeeld is er weinig dat aan deze mensen herinnert. Om hier verandering in te brengen is op initiatief van Soesja Citroen het Stolpersteineproject in Gouda in het leven geroepen. De Stichting Gouds Metaheerhuis heeft zich hierbij aangesloten evenals het Verzetsmuseum. De steentjes van 10x10 cm, bestaande uit messing plaatjes, zijn kleine gedenktekens die in het trottoir voor de huizen worden geplaatst, waar mensen tijdens de Tweede Wereldoorlog door de Nazi’s zijn afgevoerd. Op de plaatjes worden de naam, geboortedatum, deportatiedatum en datum van overlijden gegraveerd. Met de struikelsteentjes wordt de geschiedenis gevisualiseerd en krijgen vroegere stadsgenoten weer een plek en een naam. Het Stolpersteineproject werd in 1994 gestart en inmiddels zijn er tientallen steentjes geplaatst in meer dan veertien gemeenten in Nederland. In Gouda zullen de eerste zes steentjes in april 2011 worden geplaatst.

Vertelochtenden De maandelijkse vertelochtenden met interculturele verhalen voor vrouwen krijgen nog steeds veel bezoeksters. Dit jaar was het programma als volgt: 31 januari - Henriëtte Oomen en Gerda Hoogendijk met verhalen uit alle windstreken.


13

28 februari 28 maart 26 september 31 oktober 28 november

- Juliènne Difukidi, voorzitter van de stichting Tosangana, vertelde over de problematiek van straat- en weeskinderen in Khinshasa. - ‘Zo zie je me liever, mevrouw Tjendol’; Indonesische sprookjes in beweging werden verteld door Loes Koop en Ria Volk. - Marjan Eleveld Kruijzen vertelde over haar werk voor Cordaid in Malawi, Afrika. - Najoua Bijjir schreef een sprankelende roman vanuit het perspectief van drie Marokkaanse meisjes. - theatermaakster Nadine Chatoui en het toneelstuk ‘Echte Bloemen’

Jongerenparticipatie Dit jaar heeft de afdeling Jongerenparticipatie contact gezocht met de organisatoren van diverse festivals in de provincie Zuid-Holland. Dit heeft geresulteerd in een aantal bijeenkomsten met jongeren, waarbij de thema’s tolerantie, verdraagzaamheid, vooroordelen etc. aan de orde kwamen. De installatie ‘De Praatjesmaker’ was hierbij het uitgangspunt. De promotiemail leverde verrassende reacties op. Zomer editie De Praatjesmaker Tijdens het festival Zomerterras 2010 in Vlaardingen heeft de organisatie van het festival op zondag 8 augustus ruimte beschikbaar gesteld voor de installatie ‘De Praatjesmaker’. Op deze zonnige dag kwam het campingdecor van de installatie goed tot zijn recht. Bezoekers werden uitgenodigd om vragen te beantwoorden en zo bewust te worden van hun vooroordelen. Hierbij raakten bezoekers met elkaar in gesprek waarbij de wereld van een onbekende voor ze openging. Enthousiaste reacties waren het gevolg. Raad Eens Naar aanleiding van de promotiemail van het verzetsmuseum over de installatie ‘De Praatjesmaker’ reageerde het 4pop festival in Voorschoten. Omdat deze organisatie van mening was dat de doelgroep “jongeren” zelden een gesprek met vreemden aanging en meer in groepsvorm ergens aan meedeed, betekende dit het startpunt voor het creëren van ‘Raad Eens’. Op 14 augustus werd ‘Raad Eens’ in gebruik genomen. De installatie bestond uit een marktkraam met een duidelijk Raad Eens logo. Op de marktkraam zaten twee jonge begeleiders, die voorbijgangers een formulier gaven met vragen over de persoonlijkheid van deze twee vreemde mensen. Na het invullen van het formulier maakten de mensen kennis met de begeleiders en


14

bespraken zij de antwoorden. Hierdoor ontstond een gesprek over eerst indrukken, vooroordelen en subculturen. Een aantal bezoekers wilde ook op de Raad Eens stoel zitten om te weten te komen hoe anderen over hen dachten. Bijles Het Car Art Festival in Delft heeft ook enthousiast gereageerd op de promotiemail voor de ‘Praatjesmaker’. Dit festival richtte zich echter op autokunst en heeft de afdeling Jongerenparticipatie ertoe gebracht om een nieuw concept te bedenken om auto en tolerantie onder de aandacht te brengen. Op 11 en 12 september werd in Delft de Bijlesauto gepresenteerd. Bezoekers mochten in de auto stappen en een rondje buiten het festivalterrein meerijden met de bijleschauffeur. Ondertussen luisterden ze naar de stem van de bijles CD die de stem van een navigatiesysteem na bootste en vragen stelde over verdraagzaamheid. De bijrijders schreven het antwoord op een formulier dat na de rit met elkaar werd besproken. De antwoorden zorgden voor veel discussie bij de nabespreking.

Mensenrechtendecor Verzetsmuseum Zuid-Holland heeft een lespakket met een decor in ontwikkeling om het belang van mensenrechten te benadrukken. Een speciaal ontworpen en gemakkelijk monteerbaar decor laat scholieren kennismaken met de verschillende mensenrechten die in hun omgeving van toepassing zijn, zoals het recht op privacy, vrijheid van bewegen, vrijheid van denken, het recht op vrije tijd en rust , op onderwijs etc. Het mensenrechten decor bewijst op een laagdrempelige manier dat de rechten van de mens bouwstenen zijn voor een veilig en vrij leven. Om de bewustwording te bevorderen is een educatief pakket ontwikkeld.


15

Educatie Het aantal onderwijscontacten bedroeg het afgelopen jaar 2494 leerlingen uit Gouda en andere gemeenten in de provincie. Zij namen deel aan diverse activiteiten zoals workshops, museumlessen en rondleidingen zoals: Niet Weggooien!, Het Tribunaal, Het Onderzoeksdossier en Met terugwerkende kracht. De reizende expositie Kind met Bagage is dit voorjaar in de gemeente Berkel en Rodenrijs door 500 leerlingen uit het basis en voortgezet onderwijs bezocht. Leerlingcontacten per product Primair onderwijs: NW! + vitrines NW! + Podcatchers + Anne Frank NW! + Podcatchers AV + Podcatchers NW! + Podcatcher + AV AV + Zeperd + Podcatcher Eigen begeleiding Kind met bagage Kunstronde Totaal

15 113 100 190 27 25 118 500 80 1168

Voortgezet onderwijs: Tribunaal + vragen + Zeperd Tribunaal + AV + vragen + Zeperd Intro + Podcatcher + Tribunaal Verhalen uit de oorlog Podcatcher + Tribunaal + Zeperd Tribunaal + Podcatcher AV + Onderzoeksdossier + Tribunaal Tribunaal + Onderzoeksdossier + Zeperd Kunstronde Totaal

175 72 281 96 84 29 120 175 180 1212

Speciaal voortgezet onderwijs: AV + Podcatcher AV + vertellen vitrines Totaal

45 15 60

Middelbaar Beroepsonderwijs Eigen begeleiding

54

Samenwerking met Jeugdtheaterhuis Het thema van de Nieuwjaarsreceptie van de Gemeente Gouda afgelopen jaar was: Jongeren en Democratie. Tijdens deze receptie op vrijdag 8 januari heeft een lesgroep van vijftien jongeren van het


16

Jeugdtheaterhuis vier casussen van de dilemmashow Het Tribunaal van het Verzetsmuseum nagespeeld. Op een scherm werden de filmpjes vertoond waarna drie jongeren in de rol van aanklager, advocaat en rechter kropen. De rest van de groep discussieerde er lustig op los. Het aanwezige publiek, de receptiegasten konden met behulp van bordjes voor of tegen stemmen. Samenwerking met het provinciehuis Op 14 en 15 januari vond in het provinciehuis in Den Haag een groot jongerendebat plaats. Circa 150 jongeren discussieerden en stemden over de casussen uit de dilemmashow Het Tribunaal. Met terugwerkende kracht Tijdens de ontwikkeling van de nieuwe vaste opstelling, de verhalenwand Met terugwerkende kracht is tevens gestart met het bijpassende educatieve materiaal. Er is onderscheid gemaakt tussen enerzijds leerlingen van groep 7/8 van het basisonderwijs en leerlingen van de brugklas en anderzijds leerlingen van de tweede t/m vierde klas van het voorgezet onderwijs. Het materiaal bestaat uit een voorbereidende lesbrief voor in de klas en een vragen en opdrachtenblad voor in het museum. Ook zijn er verwerkingopdrachten voor beide onderwijsniveaus. In het voorbereidende materiaal maken de leerlingen vanuit hun eigen belevingswereld en de wereld om hen heen kennis met het begrip mensenrechten. Met die nieuw verworven kennis en vaardigheden wordt er in het museum teruggekeken op de gebeurtenissen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Atlantikwall Bij de tijdelijke expositie over de Atlantikwall werd een informatiefolder gemaakt om het publiek wegwijs te maken in de tentoongestelde voorwerpen, foto’s, kranten, tekeningen en documenten die in een vijftal bunkermeubels te zien waren.


17

Lesbox Recht of krom? Er is een aanvang gemaakt met een multimediale interactieve lesbox met als thema kinderrechten. Vanuit de eigen belevingswereld zullen kinderen van 10 t/m 12 jaar kennismaken met de Rechten van het Kind. In november en december zijn ten behoeve van de lesbox veertien mensen geïnterviewd over hun persoonlijke ervaringen tijdens de Tweede Wereldoorlog. De interviews vormen de basis voor een dvd die in de lesbox wordt opgenomen. Verdere ontwikkeling van de lesbox vindt in 2011 plaats. Nieuwe folder In het najaar werd een nieuwe algemene informatie folder met nieuw beeldmateriaal van de semi-permanente expositie Met terugwerkende kracht ontworpen en gedrukt. Stagiaires Laura de Ruiter, studente Culturele en Maatschappelijke Vorming aan de Hogeschool Utrecht, heeft zich voor haar afstudeeropdracht van eind februari tot eind juni bezig gehouden met het leidinggeven aan een projectgroepje van medestudenten dat een concept ontwikkelde voor het educatieve materiaal bij Met terugwerkende kracht. Mariëlle Ledder, leerlinge 4 VWO aan de Goudse Waarden is aan haar maatschappelijke stage begonnen en zal deze in 2011 nog voortzetten.

Collectie en documentatie Collectie In 2009 werd het ADLIB programma geïnstalleerd en werd een aanvang gemaakt met de feitelijke registratie van de collectie. In 2010 is de registratie/documentatie voortgezet. In de praktijk blijkt de registratie zeer arbeidsintensief (scannen of fotograferen en opmaak van het record). Deze werkzaamheden worden uitsluitend door vrijwilligers in deeltijd uitgevoerd, hetgeen impliceert dat het nog geruime tijd zal vergen voor alle objecten en documenten in ADLIB zijn ingevoerd. Schenkingen Voor wat betreft de schenkingen was ook 2010 wederom een opvallend jaar. Er werden 61 schenkingen gedaan; 26 schenkingen bestonden uit objecten en documenten; 35 schenkingen bestonden uit boeken.

Bibliotheek De bibliotheek van ons museum vernieuwt zich voortdurend. Ook het afgelopen jaar hebben wij weer van talloze uitgevers nieuwe


18

boekuitgaven mogen ontvangen over thema’s als: De Tweede Wereldoorlog, discriminatie en racisme. De collectie van de bibliotheek bestaat naast de sectie boeken – ruim 7500 stuks – ook uit dvd’s / cd’s / video’s / cassettes en lp’s, kranten en tijdschriften. Al deze producten worden door vrijwilligers geregistreerd en geconserveerd. Als dienstverlener met het motto “Ask your library” heeft de bibliotheek het afgelopen jaar weer vele vragen van klanten kunnen beantwoorden. Ook verschaft ze materiaal ter ondersteuning van de afdeling Educatie en ten behoeve van de voorbereiding voor de welbekende lezingen in het museum. Voorts is de bibliotheek bezig met het digitaliseren van het beeldmateriaal en de verwerking van de grote hoeveelheden kranten uit de Tweede Wereldoorlog die in ons bezit zijn. Het afgelopen jaar mochten we tevens weer veel gebruikte boeken ontvangen, wat variëerde van een schenking van één à twee boeken tot hele bibliotheken. Dat boeken soms een hele wereldreis maken alvorens ze bij ons in de bibliotheek belanden bleek wel toen we van iemand uit Dubai een mooie verzameling boeken / brochures over de Tweede Wereldoorlog ontvingen die eerst aan een Gouwenaar had toebehoord.

Externe contacten Bezoekersaantallen 2010 Regulier bezoek museum Rondleidingen Scholieren met rondleidingen Begeleiding scholieren Jongeren projecten Vertelochtenden buitenlandse vrouwen Groepsbezoek via Résistance 21 maart antiracisme activiteiten Museumweekend 4 en 5 mei activiteiten Lezingen Open monumentendag Auschwitzherdenking Herdenking Februaristaking Coornhert Herdenking Project Buitenplaats Gouda Heropening museum Adopteer een monument


1853 102 2494 230 368 155 2.763 355 135 899 403 170 74 80 123 230 115 200

19

Kaarsjesavond Reizende tentoonstellingen Totaal aantal bezoekers

290 493 11.532

Door de herinrichting is de capaciteit van de grote zaal voor lezingen uitgebreid van ca. 40 personen tot ca. 70 personen.

Overleggen Verzetsmuseum Zuid-Holland nam deel aan de volgende overleggen: • C9 - Culturele instellingen in Gouda • Afstemmingsgroep VWS • Collectieoverleg WOII instellingen • Vereniging van Musea in Zuid-Holland • Landelijk Educatief Overleg Oorlog- en Verzetsmusea en Herinneringscentra • CEPVO: Cultuur Educatie Primair en Voortgezet Onderwijs Gouda • Stichting 4 en 5 mei Gouda • Stichting 21 maart Gouda

Publiciteit Alle door het museum georganiseerde activiteiten hebben in de plaatselijke pers aandacht gekregen. Naast persberichten, zijn er ook foto’s en interviews geplaatst. Overzicht persberichten 2010 Nieuwjaarsfeest gemeente Gouda 8 januari Auschwitz Herdenking m.m.v. Debby Petter en Hélène Egger. Muzikale medewerking Kees Kramp Kwartet. 27 januari Interculturele verhalen voor vrouwen 31 januari

Diverse dag- en weekbladen. 13 januari Goudse Post 15 januari Krant van Gouda 03 februari Goudse Post 28 januari Gouds Nieuwsblad

Overhandiging poster raadslid Anita Engbers aan directeur VMZH 1 februari

02 februari AD Groene Hart

Herdenking Februaristaking – lezing door Jan Marijnissen (SP) 25 februari

08 09 17 12 18

Interview met Koos Groen n.a.v. boek ‘Fout en niet Goed’ 4 maart

25 februari AD Groene Hart 03 maart Goudse Post


februari februari februari februari februari

AD Groene Hart AD Groene Hart Goudse Post Krant van Gouda Gouds Nieuwsblad

20

1e aflevering project ‘Buitenplaats Gouda’ i.s.w.met. museumgoudA – lezing over De Lange van Wijngaarden 18 maart

11 12 16 17

maart maart maart maart

AD Groene Hart Krant van Gouda AD Groene Hart Goudse Post

In kader Anti Racismedag lezing door 25 maart Gouds Nieuwsblad Khalid Boudou 21 maart Opening gedeeltelijke herinrichting ‘Met terugwerkende kracht’ door Youp van ’t Hek 1 april

16 17 25 26 31 07

Lezing Sytze van der Zee over boek ‘Vogelvrij, de jacht op de Joodse onderduiker’. 8 april

27 maart AD Groene Hart

Lezing regisseur Carel Erasmus over documentaire ‘Soldaat van Ambon’ 22 april

12 april AD Groene Hart 16 april Goudse Post 16 april Krant van Gouda

Lezing Kristine Groenhart over boek ‘Koffer in Berlijn’. 29 april

21 april Goudse Post

Koninklijke onderscheiding Wim Reerds 29 april

05 mei Goudse Post

Lezing Ed van Thijn over boek ‘Het verhaal’ 4 mei

28 april Goudse Post 29 april Krant van Gouda 06 mei Goudse Post Internet

Bevrijdingsdag in Gouda ‘Samen vrijheid vieren’. 5 mei

17 30 05 06 14

Meigedenkdagen Kwartaalclub – bezoek aan het Tribunaal 7 mei

28 april Goudse Post

Lezing Rob Witte over boek ‘Al eeuwenlang een gastvrij volk’. 20 mei

14 mei Goudse Post 14 mei Krant van Gouda


maart AD Groene Hart maart Goudse Post maart Gouds Nieuwsblad maart Krant van Gouda maart Goudse Post april Goudse Post

maart Goudse Post april Goudse Post mei Goudse Post mei AD Groene Hart mei Krant van Gouda

21

Interview Frans Weisz door Colet van 19 mei Goudse Post der Ven 21 mei Krant van Gouda 27 mei Tijdelijke tentoonstelling Atlantikwall tot 1 september

26 mei Goudse Post 31 mei AD Groene Hart

Lezing Ad van Liempt over boek ‘Selma, de vrouw die Sobibor overleefde’. 17 juni

09 juni Goudse Post 11 juni Krant van Gouda 25 juni Goudse Post

Project ‘Struikelsteentjes’

21 03 10 10

2e aflevering project Buitenplaats Gouda i.s.m. museumgoudA – kerkdienst in St.Jan met ds. Leo Webbink 19 september

17 september Krant van Gouda

juli Goudse Post september AD Groene Hart november Goudse Post november AD Groene Hart

Lezing Emile Roemer - Is er toekomst 22 september AD Groene Hart voor de vrede? 22 september Goudse Post 27 september 24 september Krant van Gouda 29 september Goudse Post oktober Nieuwsblad SP Lezing ds. Nico ter Linden – Is er toekomst voor de vrede? 30 september

24 september Krant van Gouda

Samenwerking Schouwburg en Verzetsmuseum

08 oktober Krant van Gouda

Coornhertlezing door Arnon Grunberg 20 oktober Goudse Post 29 oktober 27 oktober AD Groene Hart 05 november Krant van Gouda Artikel over Tribunaal in blad nr, 1 1e jaargang van conferentie ‘Connect!’

November Museum Future

Onverwachte subsidie van Provincie Zuid-Holland

10 december AD Groene Hart


22

Lunchcafé Résistance In februari hield de Partij van de Arbeid een discussiebijeenkomst over integratie en emancipatie in café Résistance. Toenmalig staatssecretaris Nebahat Albayrak en Tweede Kamerlid Khadija Arib waren hierbij aanwezig. Ter gelegenheid van de jaarlijkse meigedenkdagen bracht de Kwartaalclub een bezoek aan het Tribunaal, luisterde naar een lezing van Cristan van Emden en bezocht daarna het museumcafé voor de naborrel. De Gemeente Gouda, de Partij van de Arbeid, Humanitas en de Wereldwinkel zijn dit verslagjaar regelmatig te gast geweest voor recepties, vergaderingen e.d. De serre van het café werd eveneens verhuurd voor een cursus kunstgeschiedenis en een cursus schrijven (Gouds schrijfcafé).

Interne organisatie Bestuur Het bestuur bestond in 2010 uit de volgende personen: Ineke van der Wel (voorzitter) – Burgemeester Rijswijk Piet Zuijdwijk (secretaris) – vm. Rector Coornhert Gymnasium Jan van Lankvelt (penningmeester) – vm. Docent Economie aan de Hoogeschool van Rotterdam Wim Bakker – Deputy Director bij het Nederlands Institute for Multiparty Democracy Joop de Graaf (vertegenwoordiger vrijwilligers) – Kolonel b.d. van de Luchtmacht Debby Hakker – vm. pianolerares Malène van der Put-van der Stroom - rechter Kim Magnée-de Berg - predikant Het bestuur kwam op de volgende data bijeen:15 februari, 29 maart, 31 mei, 5 juli, 6 september en 29 november. Medewerkers Cristan van Emden (directeur Truusje Vélu (educatie en projecten) Alejandra Huerta (jongerenparticipatie) Yvonne Bouman (bedrijfsleidster lunchcafé Résistance) Tijdelijk vaste medewerker Hans Slooter, (projecten, lezingen e.d.)


23

Vrijwilligers Het secretariaat, de bibliotheek, de afdeling collectie, de tuin en tal van andere activiteiten werden door vrijwilligers verzorgd. De volgende vrijwillige medewerkers hebben in 2010 de doelstellingen van het museum mede verwezenlijkt: Saban Akbulut, Hilda Blom, Leny Bodegom, Ineke den Boer, Rob Carstens, Trudy de Frankrijker, Joop de Graaf, Ferry Jacob, Wim Kagei, Geke Kleinenberg, Wanda Kraan, Anne-Eva Krebs, Colum Lefevre, Loek Meulenberg (v.a. 12 september), Wim Reerds, Gail Tetteroo, Marijke Ticheler, Marrianne Waalwijk, Jim van der Want (t/m september). Stagiaires Jan Pijpers, leerling Wellant College – beroepsoriënterende stage. Laura de Ruiter – afstudeeropdracht voor Hogeschool Utrecht. Mariëlle Ledder, leerlinge 4 VWO - maatschappelijke stage. Overleden Op 19 januari overleed Arie Severijnen. Arie heeft jarenlang alle klusjes in het museum verricht en nam een bijzondere plaats in. Zijn werkhok heeft, ondanks de veranderingen die hier inmiddels hebben plaatsgevonden, de naam gekregen “Arie’s hok”. Medewerkers activiteiten De medewerkers hebben dit jaar met elkaar als jaarlijks uitje een bezoek gebracht aan Dordrecht. Onder leiding van een gids werd een stadswandeling gemaakt en na de lunch een boottochtje. Het was een heel geslaagde dag. Op 16 december kwamen de medewerkers bijeen voor een gezellige middag ter gelegenheid van Sinterklaas en de overige feestdagen. Deze middag werd de kennis van de medewerkers en een aantal bestuursleden getest door middel van een Triviantspel. Dit spel was speciaal voor het museum vervaardigd door de directeur. Het werd een bijzonder gezellige middag, mede door de lekkere hapjes die de dames van het café hadden klaargemaakt.


24

Dagje Dordrecht begint met koffie, dan een stadswandeling en een boottochtje.

16 december spelmiddag


25

Financieel overzicht 2010 Exploitatierekening BATEN

begroting

resultaat

1. Opbrengsten museum

8.200,00

7.538,52

2. Opbrengst activiteiten

60.750,00

75.523,26

150.000,00

149.644,47

3.500,00

3.390,04

750,00

342,95

TOTAAL

223.200,00

236.439,24

LASTEN

begroting

resultaat

3. Subsidies 4. Donateursgelden 5. Giften

6. Personeelskosten

111.700,00

106.520,38

7. Kosten activiteiten

66.250,00

85.498,99

8. Beheerskosten

13.500,00

9. Huisvestingskosten

23.350,00

19.563,44

8.200,00

9.223,61

223.000,00

236.275,09

200,00

164,15

10. Overige kosten TOTAAL Voordelig exploitatiesaldo

15.468,67

Subsidiërende gemeenten Albrandswaard Bergambacht Brielle Gouda Krimpen a/d IJssel Moordrecht


1.298,00 687,00 777,00 22.082,00 551,00 555,00

26

Nieuwerkerk a/d IJssel Ouderkerk Reeuwijk Rijnwoude Rijswijk Zevenhuizen/Moerkapelle

1.520,00 500,00 1.091,00 607,00 3.404,00 992,47

Subsidie van Provincie Zuid-Holland Boekjaarsubsidie

115.580,00

Fondsen De volgende instanties en financiële organisaties hebben in 2010 bijgedragen aan projecten van het Verzetsmuseum: Ministerie van VWS, Provincie Zuid-Holland, Nationaal Fonds voor Vrijheid en Veteranenzorg, VSB-fonds, Elise Mathilde fonds, Stichting Jac. Bezemer, Boekhandel Karssen.


27

Jaarverslag Stichting Verzetsmuseum Zuid-Holland

Recommend Documents