Jaarverslag 2013
_________________________________________________________________________________________ Jaarverslag Stichting Groennetwerk 2013
1
Colofon Uitgave: Stichting Groennetwerk, februari 2014 Secretariaat: Koningsweg 203, 3852 NB Ermelo Website: www.groennetwerk.nl E-mail:
[email protected] Teksten en foto’s: Diverse personen
Druk: Accent Graficenter, Putten
Omslag is digitaal gedrukt op 250g Biotop FSC Mixed Credit Binnenwerk 120g Biotop FSC Mixed Credit
_________________________________________________________________________________________ Jaarverslag Stichting Groennetwerk 2013
2
Inhoudsopgave
Voorwoord................................................................................................................ 4 1. Inleiding ............................................................................................................. 5 2. Werkgebied Stichting Groennetwerk ....................................................................... 6 3. Organigram Stichting Groennetwerk....................................................................... 8 4. Uit het bestuur .................................................................................................... 9 5. Projecten en netwerkbrede activiteiten 2013 ........................................................... 10 Reguliere bijeenkomsten en acties Groennetwerk Noord-Veluwe ............................. 10 Reguliere bijeenkomsten en acties Groennetwerk Apeldoorn................................... 11 Reguliere bijeenkomsten en acties Groennetwerk Achterhoek ................................. 13 Project afhandeling wildaanrijdingen 2013 ........................................................... 13 Verslag werkgroep praktijkdagen 2013 ................................................................ 15 Gelderse Handhavingsweek 2013 ........................................................................ 16 6. Diverse acties vanuit de netwerken ........................................................................ 18 7. De groennetwerken in cijfers ................................................................................. 29
_________________________________________________________________________________________ Jaarverslag Stichting Groennetwerk 2013
3
Voorwoord Zelf ben ik niet woonachtig in het Gelderse, maar voor mijn werk reis ik al jaren vanuit Hilversum naar het noordelijk deel van de natuurrijke provincie Gelderland. Met veel genoegen overigens want tijdens het woon- werkverkeer, geniet ik volop van de vergezichten over de Veluwe randmeren en de blik op de Veluwse bossen. Sinds ik per 1 april 2013 ben aangesteld als (mede) directeur van de kersverse Omgevingsdienst Noord Veluwe, word ik geregeld geconfronteerd met het doen en laten van de Stichting Groennetwerk.
Een
Stichting
die
zich
-
samen
met
heel
veel
‘groene’
buitengewoon
opsporingsambtenaren – in alle stilte inzet voor het noodzakelijke toezicht in het buitengebied. De Omgevingsdienst Noord Veluwe is slechts één van de zeven Gelderse omgevingsdiensten. Deze uitvoeringsdiensten
houden
zich
primair
bezig
met
het
toezicht,
de
handhaving
en
de
vergunningverlening van de z.g. wabo taken (= Wet Algemene bepalingen omgevingsrecht). Het toezicht op natuur en landschap is niet of nauwelijks bij deze diensten ondergebracht. Toch constateer ik dat een aantal boa’s die aansluiting hebben gezocht bij de acties die door de Stichting Groennetwerk worden geïnitieerd, ook werkzaam zijn voor enkele van onze omgevingsdiensten. Niet onlogisch eigenlijk, want we hebben toch een min of meer gelijkluidend doel te weten: een gezonde, schone en veilige leefomgeving, en natuur en landschap horen daar gewoon bij. Na een eerste kennismaking met de voorzitter van de Stichting Groennetwerk en na mijn bezoek aan een boa praktijkdag te Tongeren, ben ik me meer gaan verdiepen in het werk van de ‘groene’ boa en de taak van de valwildverlofhouders. Dat zijn natuurlijk vooral al die onverwachtse zaken waar de boa tijdens het dagelijks toezicht mee geconfronteerd wordt. Dit jaarverslag over 2013 schetst daarvan een gevarieerd beeld. Groene boa’s zijn naar ik heb begrepen veelal alleen op pad en dat maakt het werk niet altijd eenvoudig. Het is denk ik een verstandige keuze geweest om al weer jaren geleden de handen ineen te slaan en een Groennetwerk op te richten. Een netwerk waarbinnen alle bij de groene handhaving betrokkenen elkaar weten te vinden en elkaar helpen en versterken. Door de handen in een te slaan kun je je als organisatie beter profileren en wordt je in eens voor allerlei partijen een gesprekspartner van formaat. Ik besef echter ook dat het groentoezicht vandaag de dag behoorlijk onder druk staat. Prioriteiten liggen blijkbaar elders en vrijwel alle bij toezicht en handhaving betrokken organisaties zien zich geconfronteerd met een bezuinigingsopgave. Tel daarbij op de toenemende opleidingseisen, de noodzakelijke tijdsinvestering en het gebrek aan instroom van nieuwe boa’s en een ieder snapt dat het zo eigenlijk niet langer kan. Niet voor niets loopt het aantal ‘groene’ boa’s in Gelderland (maar ook landelijk) snel terug. Het is aan deze steeds kleiner worden groep om met minder menskracht het toezicht in het buitengebied te continueren. Ik besef dat dit een behoorlijke opgave is, maar zie tegelijkertijd veel enthousiasme en passie voor het werk. Ik wens al degene die bij het Groennetwerk zijn betrokken, veel succes toe om er ook in 2014 weer en goed jaar van te maken. Ik blijf in elk geval het doen en laten van de Stichting Groennetwerk met belangstelling volgen. Peter Verhoeven, directeur Omgevingsdienst Noord Veluwe
_________________________________________________________________________________________ Jaarverslag Stichting Groennetwerk 2013
4
1.
Inleiding
Voor u ligt het jaarverslag 2013 van de Stichting Groennetwerk (SGN) met hierin opgenomen de Groennetwerken Noord-Veluwe, Apeldoorn en Achterhoek. Rechtspersoon voor de Groennetwerken Noord-Veluwe, Apeldoorn en Achterhoek is de Stichting Groennetwerk. Voor alle drie de groennetwerken geldt een samenwerkingsverband waaraan zowel de groene (milieubeschermingsrecht) als de grijze (milieuhygiënerecht) buitengewoon opsporingsambtenaren (BOA’s) en andere partners, zoals de politieregio Noord- en Oost-Gelderland en de Koninklijke Marechaussee (KMAR) deelnemen. De BOA’s van deze groennetwerken zijn in dienst van o.a. de provincie Gelderland, de Omgevingsdienst Flevoland, Gooi en Vechtstreek, Omgevingsdienst Noord Veluwe en Omgevingsdienst Veluw IJssel. Diverse gemeenten, natuurterrein beherende instanties zoals het Geldersch Landschap, Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten, het Kroondomein, de RGV, Defensie en van diverse particuliere grondeigenaren. Doelstelling van de drie groennetwerken is de bevordering van de samenwerking in de handhaving, kennisuitwisseling en overdracht en het gezamenlijk uitvoeren van projecten met als onderliggende filosofie dat een gezamenlijke aanpak van een milieuprobleem efficiënter is waardoor meer milieuwinst wordt geboekt. Milieuwinst dient hier te worden gelezen als een mooier, schoner, gezonder en veiliger leefomgeving. In dit jaarverslag komen diverse onderwerpen en activiteiten die in 2013 hebben plaatsgevonden aan bod. Tevens wordt informatie gegeven rondom de aantallen wildaanrijdingen en de behaalde resultaten van de groennetwerken. Onder het hoofdstuk ‘Diverse acties’ maken we, net als in voorgaande jaren, ruimte voor de BOA zelf. In dit hoofdstuk staan verhalen van de BOA’s uit de diverse groennetwerken. Verhalen uit de dagelijkse praktijk dus. Het jaar 2013 was ook voor het bestuur een jaar van wisselingen. Gerrit Hobbelink heeft zijn rol als voorzitter neergelegd en vrijwel gelijktijdig nam Peter van de Velden als secretaris afscheid van het bestuur. De rol van voorzitter is vanuit het bestuur ingevuld door Henk Lindt en de rol van secretaris is nog vacant en wordt op dit moment uitgeoefend door de Eline Verwoerd, die tevens penningmeester is. Een dubbelfunctie die verre van ideaal is. Door het bestuur wordt dan ook naarstig gezocht naar een nieuwe secretaris. Nieuw in ons bestuur is Hanneke Bixerman, die zich verderop in dit jaarverslag aan u voorstelt. Uiteraard volgt het bestuur de landelijke, provinciale en regionale ontwikkelingen op de voet. Eén van die ontwikkelingen betrof het informele verzoek van de provincie Gelderland om te overwegen om de afhandeling van wildaanrijdingen binnen de gehele provincie Gelderland uit te laten voeren door, en onder verantwoordelijkheid te brengen van, de SGN. Het bestuur heeft besloten om negatief te reageren op dit verzoek.
_________________________________________________________________________________________ Jaarverslag Stichting Groennetwerk 2013
5
Reden was vooral gelegen in het feit dat er naar mening van het bestuur dan niet meer volstaan kan worden met een vrijwilligersorganisatie en dat er beroepskrachten ingehuurd dienden te worden. Het bestuur was unaniem van mening dat dat de draagkracht en -last van de Stichting Groennetwerk ver te boven ging en dat zij daar geen verantwoordelijkheid voor kon en wilde dragen. Als vervolg op dit besluit is door een aantal mensen de Stichting Wildaanrijdingen Nederland opgericht. Deze stichting staat geheel los van de SGN en is op dit moment bezig om de blauwdruk van de wildaanrijdingen die binnen de SGN is ontwikkeld landelijk uit te rollen. Zij voeren hiertoe overleg met Provincies, Rijkswaterstaat, Nationale Politie, gemeenten en ander partijen die betrokken zijn bij de afhandeling van wildaanrijdingen. Een ander thema dat het bestuur voortdurend bezighoudt, is de afname van het aantal ‘groene’ BOA’s en de ‘vergrijzing’. Dit is inmiddels ook onderkend door de politiek, terreineigenaren en natuurorganisaties. Er worden gesprekken gevoerd tot in de Tweede Kamer der Staten Generaal toe. Dit heeft nog niet geleid tot concrete activiteiten. Het bestuur van de SGN vindt het haar verantwoordelijk om het voortbestaan van haar stichting te waarborgen en zal activiteiten gaan ontplooien om het aantal BOA’s minimaal op het huidige aantal te houden en trachten verjonging door te voeren. Waar mogelijk vragen wij ook de provincie Gelderland om haar rol als regisseur van de groene handhaving serieus ter hand te nemen. Het bestuur van de Stichting Groennetwerk.
_________________________________________________________________________________________ Jaarverslag Stichting Groennetwerk 2013
6
2.
Werkgebied Stichting Groennetwerk
Groennetwerk Noord-Veluwe omvat negen gemeenten, te weten Putten, Ermelo, Harderwijk, Nunspeet, Elburg, Oldebroek, Hattem, Heerde en Epe. Groennetwerk Apeldoorn omvat de gemeenten Apeldoorn, Voorst en Brummen. Groennetwerk Achterhoek omvat tien gemeenten, te weten Aalten, Berkelland, Bronckhorst, Doetinchem, Lochem, Montferland, Oost Gelre, Oude IJsselstreek, Winterswijk en Zutphen.
_________________________________________________________________________________________ Jaarverslag Stichting Groennetwerk 2013
7
3.
Organigram Stichting Groennetwerk
_________________________________________________________________________________________ Jaarverslag Stichting Groennetwerk 2013
8
4.
Uit het bestuur
Ik ben Hanneke Bixerman, 40 jaar oud en ik woon samen met mijn vriend in Nunspeet. Sinds 1994 ben ik werkzaam bij de politie, toen nog Regiopolitie Noord- en Oost Gelderland en inmiddels Nationale politie, eenheid Oost. In 1994 werd ik opgeleid tot politievrouw. Binnen de opleiding die ik heb gevolgd was Milieu een mini onderdeel van onze opleiding. Wij werden alleen getoetst op de kennis van de “grijze” wetgeving en ons werd verteld dat er ook nog iets bestond van de groene wetgeving, de Flora en Faunawet, maar werden hier niet op kennis getoetst. Na mijn opleiding werd ik geplaatst op de Noordwest Veluwe en zag daar dat het politiewerk bestond uit het daadwerkelijk handhaven van de openbare orde. Het groen was iets waar je door reed en van genoot, maar wat er achter die bomen gebeurde was mij niet duidelijk. Daar hadden wij tenslotte ook “onze” specialisten voor. Alleen als er geschoten werd, werd het interessant. Van BOA's had ik gehoord, maar ik was er nog nooit één in levende lijf tegengekomen. Binnen de basiseenheid Nunspeet-Elburg kwam ik Gerrit Hobbelink tegen, “oud” veldpolitieman. Ik ging eens met hem mee en zag dat er dus meer achter die bomen te doen was. Daardoor raakte ik steeds meer geïnteresseerd in de groene wetgeving. Voor het eerst maakte ik echt kennis met onze BOA's. Ik zag dat er door die mannen goed en vooral bijzonder en professioneel werk werd afgeleverd. Ook zag ik dat de interesse van de blauwe collega's, vooral door onwetendheid, niet echt groot was. Later werd ik geplaatst in Nunspeet en kreeg de mogelijkheid om mij meer te gaan bemoeien met de groene wetgeving. Samen met Gerrit heb ik mooie controles met de BOA's uitgevoerd. Al met al werd ik steeds enthousiaster. Toen de plek van BOA contactpersoon vrij kwam vond ik, en gelukkig ook mijn toenmalige chef, dat ik daar de geknipte persoon voor was. In mijn tijd als BOA contactpersoon heb ik veel van mijn diensttijd kunnen besteden aan het werk van de BOA's. Ook zag ik dat door ieders enthousiasme de BOA's steeds bekender en meer gewaardeerd werden. Door een vervelend dienstongeval moest ik een tijd uit het uniform en dus van de straat. Gelukkig lag er op het regionaal bedrijfsbureau nog een project met betrekking tot de BOA's waar nog niemand aan was begonnen. Ik had inmiddels de nodige expertise m.b.t. de BOA's en mocht deze klus aanpakken. Het resulteerde in een mooie notitie, welke landelijke werd afgestemd. Na deze periode ben ik naar de opsporing gegaan, een heel andere tak van sport. Na 4 jaar teamrechercheur in Epe ben ik eind 2011 begonnen bij het regionaal overvallen team in Apeldoorn. Inmiddels
was
ik
ook
secretaris
van
de
onderdeelscomissie
Noordwest
Veluwe
van
de
ondernemingsraad en bestuurslid van de International Police Association, district Veluwemeer. Vorig jaar vroeg Gerrit mij of ik iets voelde voor een bestuursfunctie bij de Stichting Groennetwerk. Daar moest ik even over nadenken, omdat ik toch nog een behoorlijk groen hart heb en ook wel wat bestuurlijke ervaring, vond ik dit een mooie uitdaging. Binnen het inmiddels ver uitgegroeide groene netwerk van de stichting heb ik mij positief verbaasd, over hoever dit inmiddels is uitgegroeid. Ik heb mijzelf een periode gegeven om mij te oriënteren binnen het bestuur van de Stichting Groennetwerk, om te kijken waar ik het best tot mijn recht kom en een positieve bijdrage kan leveren.
_________________________________________________________________________________________ Jaarverslag Stichting Groennetwerk 2013
9
5.
Projecten en netwerkbrede activiteiten 2013
In 2013 werden door de drie Groennetwerken onderstaande projecten en activiteiten uitgevoerd.
Reguliere bijeenkomsten en acties Groennetwerk Noord-Veluwe Vergaderingen In 2013 zijn de kringen Noord en Oost samengevoegd. Het doel van deze samenvoeging is om nog meer samen te werken en samen informatie te delen. Tijdens de vier vaste vergaderdata binnen 2013 is het goed om te zien dat BOA’s van de hele Noord-Veluwe gezamenlijk overleggen en kennis delen. De samenvoeging is echter niet alleen vanuit ideële gedachte ingegeven. In de praktijk blijkt wederom dat diverse factoren -opleidingen, scholingen, en het inleveren van (teveel) vrije tijd- bijdragen aan het stoppen van BOA’s. Door de terugloop in -voornamelijk groene- boa’s is het efficiënter gebleken om in plaats van meerdere verspreide bijeenkomsten enkele gecentraliseerde vergaderingen te houden. De bijeenkomsten worden trouw bezocht door de actieve BOA’s. Iedereen ziet de nut en noodzaak van periodiek overleg. Door de steeds verdergaande professionalisering van het Groennetwerk worden de vergaderonderwerpen echter wel steeds verder uitgehold. Waar er bijvoorbeeld vroeger nog werd gediscussieerd over de nut en noodzaak van de aanschaf van middelen is er nu een aparte materialencommissie. Vanuit de politie is er het laatste jaar ook wat minder input geweest tijdens de vergaderingen. Het enige nieuws wat door de contactpersonen kon worden gedeeld, was de boodschap dat nagenoeg alles stilstond hangende de omvorming tot Nationale Politie. Om ondanks de verminderde gespreksstof toch voldoende inhoud en meerwaarde te blijven geven aan de vergaderingen wordt in 2014 de stijl van de vergaderingen aangepast. Vanaf 2014 is het de bedoeling dat er een gastspreker de vergadering bijwoont en uitleg geeft rondom een bepaald thema. Inmiddels is het spits afgebeten door de collega’s van de marechaussee die een avond verzorgd hebben rondom het thema ID-bewijzen. Acties Los van de 2 gezamenlijke actiedagen in het voor- en najaar zijn ook afgelopen jaar weer diverse “kleine” acties op touw gezet. De inzet was –net als vorige jaren- goed te noemen. Naast de groene BOA’s zijn de acties ook goed bezocht door de “grijze” gemeentelijke BOA’s en de BOA’s van de Omgevingsdiensten. De marechaussee en de politie waren ook een betrouwbare partner tijdens deze dagen en leverde de nodige mensen en materiele ondersteuning. Naast de bereden eenheden die op viervoeters de bossen controleerden was er ook inzet van dierenpolitie en motoren van de Marchaussee. Ook waren de BOA’s van Pro-Rail goed vertegenwoordig. Gezamenlijk met groene boa’s controleerden zij de (bos)gebieden langs de spoorlijn die de gehele Noord-Veluwe doorkruist. Telefoonnummers en sleutels van toegangshekken werden tijden acties onderling uitgewisseld om effectiever te kunnen handhaven in en op elkaars gebieden. De resultaten van de controles blijven nagenoeg ongewijzigd. Er worden nog steeds diverse pv’s opgemaakt voor uiteenlopende zaken. Dit blijft het nut en de noodzaak bevestigen van toezicht in het buitengebied. Sebastiaan Smit, secretaris Groennetwerk Kring Noord
_________________________________________________________________________________________ Jaarverslag Stichting Groennetwerk 2013
10
Reguliere bijeenkomsten en acties Groennetwerk Apeldoorn Het jaarverslag van een bijzondere tijd, stuurgroep Apeldoorn 2013 is een bijzonder jaar voor het Groennetwerk. Natuurorganisaties moeten bezuinigen en hierdoor verandert voor BOA’s vaak de manier van werken, omdat er gewoon geld in het laadje moet komen. Dit vraagt flexibiliteit en creativiteit van deze groep. Op 10 januari was er een nieuwjaarsinloop in Tongeren. Deze inloop werd goed bezocht en het was een mooie gelegenheid om een ieder even de hand te schudden en een fijn nieuwjaar te wensen. De werkgroep van Apeldoorn kwam op 15 januari 2013 bijeen en de planning voor 2013 werd vastgesteld; niet te vast, want dan kunnen we niet meer flexibel inspringen op trends en overlast. In februari 2013 kwamen er opeens een aantal WOB (Wet Openbaarheid van Bestuur) verzoeken binnen bij enkele Boa’s. In deze verzoeken staan de meest uiteenlopende vragen waarop je binnen vier weken moet reageren. Gelukkig konden we met wat hulp van Jillian Kok van de politie deze verzoeken tijdig beantwoorden. De voorjaarsvergadering werd op 20 maart gehouden in Tongeren. Daar waren goede sprekers met actuele onderwerpen, namelijk: WOB verzoeken, archeologie en grafheuvels, technisch onderzoek van de politie en oefeningen van militairen in het bosgebied. Kortom allerlei praktische onderwerpen die je iedere dag tegen kunt komen. Op 24 maart was er een crossactie van Staatsbosbeheer: samen met een motorrijder van de Koninklijke Marechaussee is er op verschillende plekken post gevat. De samenwerking verliep goed, echter deze keer kwamen er geen crossers voorbij. Kennelijk gaat er een goede preventieve werking uit van onze controles uit. Vorig jaar hebben we enkele keren daadwerkelijk motorfietsen in beslag genomen en dat soort verhalen doen dan snel de ronde binnen het circuit. De praktijkdag voor de BOA’s uit Apeldoorn werd gehouden op 7 mei. Zes verschillende casussen worden aangeboden en de wetgeving wordt op deze wijze direct verbonden met de praktijk. Het weer was goed en het verloop van de ochtend ook. Een ieder ging huiswaarts met nieuwe of opgepoetste kennis. In 2014 zal deze praktijkdag worden ingevlochten in de PHB cursus van de NVWA. Op 6 juni 2013 hielden wij een vergadering met de BOA’s uit Apeldoorn en deze keer was het op de locatie van firma Leemans. Na koffie met koek werden de laatste ontwikkelingen doorgenomen en was er een film over het werk en een rondleiding op het terrein bij Leemans. Alle soorten en maten munitie en granaten werden aan ons getoond. Bijzonder om te zien en zeker erg interessant. De stand van Groennetwerk stond op 10 augustus bij het bezoekerscentrum in Nunspeet. De vrijwilligers in de stand hadden het druk deze dag. Er werden veel vragen gesteld over wildaanrijdingen en de klemmen, klapkooien en aalkisten trokken veel aandacht. Ook de kinderen stelden veel vragen. Er werd ook een interview gehouden met BOA Geurt Hop en dit interview was rechtstreeks te horen op de lokale radio.
_________________________________________________________________________________________ Jaarverslag Stichting Groennetwerk 2013
11
Op 5 september 2013 was er een vergadering op Emma’s oord. Tijdens deze vergadering werd aandacht besteed aan de diefstallen van adelaarsvarens en tonderzwammen, een nieuw fenomeen en besproken werd welke wetgeving hierbij hoort. Daarnaast is aandacht geschonken aan de bronst en de bronstcontroles die deze maand volgden. De controle avonden m.b.t. de bronst waren op 21 en 28 september. Er waren opnieuw mensen die zwijnen voeren vanuit de auto en er werden bonnen geschreven voor mensen die niet op de paden bleven of in geslotenverklaringen reden. Het is de bedoeling dat de bronst niet verstoord wordt en met het uitdelen van waarschuwingen en bonnen hopen we dat een ieder zich ook aan die regels gaat houden. Er werd ook een verdacht voertuig af gepost; helaas kwam de eigenaar niet in de beschikbare tijd bij zijn voertuig terug. 1 november 2013 was de datum dat Gerrit Hobbelink echt met pensioen ging. Gelukkig blijft als vrijwilliger actief voor de politie en uiteraard ook bij het Groennetwerk. In november zou er een controle plaatsvinden in het buitengebied, maar helaas door andere drukke werkzaamheden is hier niet veel van gekomen. Volgend jaar gaan we dit alsnog organiseren in samenwerking met de politie. De eindejaarvergadering op Emma’s Oord werd gehouden op 12 december. Daar namen we afscheid van (6!) actieve BOA’s. Dat gaat een ieder aan het hart. Helaas zijn de opleidingskosten en de tijd voor deze mensen een belemmering om hiermee door te gaan. Na een hapje en een drankje ging een ieder weer naar huis. Voor 2014 is er genoeg te doen en zullen we de samenwerking hard nodig hebben. Met zijn allen de schouders eronder en samen sterk. Op naar een groen 2014 Loes Slingerland, Politie Eenheid Oost, Milieuteam
_________________________________________________________________________________________ Jaarverslag Stichting Groennetwerk 2013
12
Reguliere bijeenkomsten en acties Groennetwerk Achterhoek De eerste bijeenkomst in de Achterhoek vond plaats op 21 maart. Hier is o.a. gesproken over hoe het gaat met het aanbieden van de combibonnen door de BOA's en wie, waar en hoe de bonnen inlevert. Verder is bekeken hoe het zit met de contactpersonen bij de politie t.a.v. de BOA's: wie zit waar op welk bureau en hoe is het contact onderling. Aanvullend heeft Peter van Tulden van het CVI een interessante lezing gegeven over de vervolging van wilde fauna in Nederland, met name over roofvogelvervolging. Hierbij kwam ook het Protocol onderzoek vergiftigde fauna in beeld. De tweede bijeenkomst was op 27 juni. Hierbij is een praktijkcasus besproken waarbij een BOA een dode, vergiftigde buizerd vond met daarbij in de buurt een dode duif, die in de buurt lag met daarop een hoge dosis paration aangebracht. Hein Vieberink meldde verder dat aan de eerste handhavingsdag Visserijwet (15 juni) 17 opsporingsambtenaren hebben meegedaan en 4 federatiecontroleurs: er zijn 139 vissers gecontroleerd, 22 strafbare feiten geconstateerd en 14 waarschuwingen en 8 verbalen uitgereikt. Op zondag 12 mei werd er een controle in Bronkhorst gehouden op wildcrossers, waarbij helaas geen crossers werden aangetroffen. Er werd wel voor enkele andere zaken geschreven. Op 25 mei was de praktijkdag in de Achterhoek. De derde bijeenkomst was op 3 oktober. In de tussentijd waren er al weer drie handhavingsdagen Visserijwet gehouden. Op 13 juli zijn er 318 vissers gecontroleerd en zijn er 19 verbalen uitgereikt. Hierbij zijn er een hengel en een kruisnet in beslag genomen en werd eenzelfde persoon tweemaal bekeurd voor het vissen zonder vispas: 's middags pleegde hij dezelfde overtreding als waar hij 's morgens voor bekeurd was. Op 24 augustus werden er 229 vissers gecontroleerd waarbij 9 verbalen vielen en op 21 september vielen 13 pv's. Daarnaast werd op 13 september op eigen initiatief nog een visserijcontrole gehouden, waarbij geen bekeuringen uitgereikt werden voor het vissen. Er werd wel een aanhouding verricht omdat een visser nog gesignaleerd stond in het opsporingsregister voor het verplicht af moeten staan van DNA. Ook werd er verteld dat er in het bos, in de Slangenburg, een drugslab aangetroffen werd, waarbij een BOA van Staatsbosbeheer betrokken was. Het ging hier om een productieplaats voor amfetamine. Verder werden er tijdens deze bijeenkomst 10 vragen behandeld aangaande de FFW en de Visserijwet. Henry Kreeftenberg
Project afhandeling wildaanrijdingen 2013 Doelstelling
Doelstelling van deze aanpak is het zo snel en effectief mogelijk handelen na een wildaanrijding om aangereden wild te verwijderen, nazoek te doen en dieren zo nodig uit hun lijden te verlossen.
Resultaten
Vanaf 1 januari tot en met 31 december 2013 zijn er in het gebied van het Groennetwerk Noord-Veluwe 422 aanrijdingen met wild geweest. In totaal zijn er 203 reeën, 114 wilde zwijnen, 22 edelherten en 83 overige dieren aangereden.
_________________________________________________________________________________________ Jaarverslag Stichting Groennetwerk 2013
13
Vanaf 1 januari 2013 tot en met 31 december 2013 zijn er in het gebied van het Groennetwerk Apeldoorn 305 aanrijdingen met wild geweest. In totaal zijn er 138 reeën, 44 wilde zwijnen, 31 edelherten en 92 overige dieren aangereden. Vanaf 1 januari 2013 tot en met 31 december 2013 zijn er in het gebied van het Groennetwerk Achterhoek 572 aanrijdingen met wild geweest waarbij het in 486 gevallen een aanrijding van een ree betrof en 86 overige dieren. Bij nagenoeg alle aanrijdingen kwam er een valwild-verlofhouder van een van de Groennetwerken ter plaatse om het wild af te voeren, nazoek te verrichten of om een aangereden dier uit zijn lijden te verlossen. Het werkelijke aantal aanrijdingen zal naar verwachting hoger liggen, omdat niet in alle gevallen ook daadwerkelijk dieren als slachtoffer zijn aangetroffen.
In 2013 zijn door de drie Groennetwerken de in onderstaande tabellen opgenomen aantallen aanrijdingen geregistreerd. Aantal aanrijdingen 2013 Groennetwerk
ree
wild zwijn edelhert damhert moeflon das
anders
totaal
Noord-Veluwe
203
114
22
1
1
45
36
422
Apeldoorn
138
44
31
3
0
46
43
305
Achterhoek
486
0
0
2
0
37
47
572
Totaal
827
158
53
6
1
128
126
1299
Na een melding komt een deelnemer (valwildverlofhouder) die meedoet aan het project afhandeling wildaanrijdingen en piketdienst heeft, op de plaats van het ongeval. Is het aangereden dier al dood, dan wordt het afgevoerd ofwel als biomassa teruggegeven aan de natuur. Soms leeft het dier nog en wordt het met een vangschot uit zijn lijden verlost. Wordt er geen dier aangetroffen maar zijn er wel aanwijzingen van een aanrijding, dan wordt met speciale honden het dier opgespoord (nazoek). Na melding zijn in 2013 de volgende acties gepleegd Groennetwerk
biomassa
vangschot
nazoek
Noord-Veluwe
201
50
35
Apeldoorn
176
32
12
Achterhoek
297
34
3
Totaal
674
116
50
_________________________________________________________________________________________ Jaarverslag Stichting Groennetwerk 2013
14
Verslag de werkgroep praktijkdagen 2013 Verslag van de werkgroep BOA praktijkdagen 2013 Zoals John Harleman in het jaarverslag 2012 schreef, heeft het neerleggen van zijn functie als voorzitter van de werkgroep geen gevolgen gehad voor de praktijkdagen. Ik, Jan Brinkman (BOA bij Natuurmonumenten de Graafschap te Vorden) ben in maart 2013 gevraagd om John op te volgen als voorzitter van de werkgroep. Na ampele overwegingen heb ik besloten deze functie te aanvaarden. De werkgroep was op dat moment al zover in de uitvoering dat ik in goed overleg met de groep het voorstel heb gedaan, dat Gerrit Hobbelink ad interim voorzitter zou blijven tot na de praktijk dagen. Dit gaf mij meteen de gelegenheid om in alle rust de overdracht met John te regelen en de werkwijze vanaf maart rustig te kunnen volgen. Op 2 juli 2013 heb ik de eerste vergadering van de werkgroep in Tongeren voorgezeten. De belangrijkste agendapunten op dit overleg waren: evaluatie van het afgelopen jaar, afscheid van John Harleman, hoe verder met de praktijkdag in Vorden en uiteraard voor komend jaar de inbreng van de nieuwe casussen. Evaluatie praktijkdagen 2013, gehouden 7 en 16 mei te Tongeren en 25 mei te Vorden De casussen waren goed praktijkgericht en de deelnemers waren na afloop duidelijk van mening dat dit een toegevoegde waarde heeft bij hun dagelijks werk. Zoals John al in het jaarverslag van 2012 schreef, blijft de opkomst in Vorden een probleem. Als de bekende BOA’s allemaal komen dan kan Vorden gecontinueerd worden. Echter, dit jaar was het aantal deelnemers weer onvoldoende. Afscheid John Harleman Niemand weet precies hoe lang John voorzitter is geweest: hij gaf zelf aan ongeveer 10 jaar. Dat is niet niks. Bij de overdracht in maart heb ik ervaren dat John zijn zaken goed op orde heeft. Een actueel draaiboek, met daarbij een werkgroep die wil werken en samenwerken op vrijwillige basis, nou wat wil je nog meer als nieuwe voorzitter. We hebben John uitgenodigd op de vergadering van 2 juli 2013 en daar op gepaste wijze afscheid genomen. John heeft een attentie in ontvangst genomen geheel buiten de beroepssfeer, waarvan hij en zijn vrouw samen van kunnen genieten. John: vanaf deze plaats nogmaals hartelijk dank voor jouw inzet en motivatie. Ik zal proberen met dezelfde inzet de werkgroep te leiden. Maar nieuwe heren, nieuwe hekken. Er zal toch wel het een en ander gaan veranderen. Hoe verder met de praktijkdag te Vorden Dit is en blijft een probleem. Om hier een andere invulling aan te geven is het initiatief genomen om te kijken wat de mogelijkheden zijn in een samenwerking met NVWA / PHB om het praktijkdeel van de PHB te combineren met een praktijk dag. In een gesprek met mevr. Linda Boenders, NVWA en een paar medewerkers was er al snel een intentie om tot een samenwerking te komen. Met als uitgangspunt dat we als werkgroep de casussen inbrengen. Om kort te gaan we hebben besloten om te gaan samenwerken, aanmelding van de deelnemers voor de PHB module C in company via de St. Groennetwerk. Er hebben zich 64 deelnemers aangemeld waarvoor in middels 4 cursus blokken zijn ingekocht.
_________________________________________________________________________________________ Jaarverslag Stichting Groennetwerk 2013
15
Het voordeel van deze samenwerking zit vooral in de tijdswinst en dat alle BOA’s (dus ook de Achterhoekers) nu moeten mee doen aan een praktijkdeel. Daarnaast is er toch nog vanuit een groep BOA’s een voorstel om een praktijkdag te houden conform het oude model. Ook dit zullen we laten plaats vinden. De werkgroep zal een gedegen evaluatie doen na afloop en kijken of deze samenwerking gecontinueerd kan worden. Rest mij nog een ieder te bedanken die de praktijkdagen mogelijk hebben gemaakt. Jan Brinkman, voorzitter werkgroep BOA praktijkdagen
Gelderse Handhavingweek 2013 Aanleiding
In de week van 11 tot en met 17 november 2013 vond de Gelderse handhavingsweek plaats. Van oudsher draaien we vanuit het Groennetwerk tijdens deze week een z.g. ‘groene actiedag’. Omdat deze data wat laat bekend werden gemaakt, was er al besloten een groene actiedag op 21 september te organiseren. Mooi midden in de bronsttijd zodat deze dag zich prima liet combineren met het bronsttoezicht.
Constateringen
In
het
noordelijk
deel
van
Gelderland
richtte
de
controles
zich
voornamelijk op het publiek dat in deze periode de natuur in trekt om te kunnen genieten van de herten bronst. Een mooi natuurverschijnsel, dat zich afspeelt in de periode van half september tot half oktober. Het Edelhert heeft in deze periode alle baat bij rust. Al te opdringerig publiek dat wegen en paden verlaat om het wild te zien, bereikt vaak het tegenovergestelde. Het wild trekt dieper het bos in of slaat op de vlucht waarbij het bij het passeren van wegen ongelukken kan veroorzaken. Om dit soort excessen te voorkomen is hier extra toezicht op uitgeoefend. Het geïnteresseerde publiek is daarbij geïnformeerd over hoe ze zich het beste kunnen gedragen. Daar waar sprake was van ontoelaatbaar gedrag is enkele malen proces-verbaal opgemaakt. De Stichting Groennetwerk dringt er bij het publiek op aan vooral op wegen en paden te blijven en in de avond en nacht de rust in de natuur te respecteren. De komende periode wordt deze actie enkele keren herhaald. In het zuiden van Gelderland en in de Achterhoek werd de groene actiedag vooral ingevuld met controles van sportvissers. De Hengelsportfederatie Midden Nederland hield op deze dag haar 4e regionale handhavingsdag. Vele 10-tallen vissers zijn gecontroleerd op het bezit van de noodzakelijke vergunningen. Bij de meeste sportvissers was alles gelukkig in orde. Aanvullend zijn constateringen gedaan van afvalstorten, een illegale dropping met 60 personen in verboden gebied, het zich bevinden op locaties waar dit niet was toegestaan en zijn twee verdwaalde dames weer met hun auto herenigd. Deelnemers
Aan de Groene Actiedag 2013 werd deelgenomen door: gemeenten, provincie, (dieren) politie, boa’s van natuurbeschermingsorganisaties en particuliere
terreineigenaren,
Pro-rail,
KMAR,
Defensie,
Hengelsport-
federatie en vele anderen.
_________________________________________________________________________________________ Jaarverslag Stichting Groennetwerk 2013
16
Persbericht (verspreiding door Gelderland) Succesvolle Groene toezichtsdag in Gelderland Op zaterdag 21 september hebben diverse groene toezichthouders in Gelderland gecontroleerd op de naleving van vooral de ‘groene’ wet en regelgeving. Voor het overtreden van diverse regels is in enkele gevallen proces-verbaal opgemaakt maar in nog veel meer situaties is volstaan met een stevige waarschuwing. Op de Noord-Veluwe namen als vanouds de toezichthouders van de Stichting Groennetwerk deel aan deze actiedag, maar ook in andere Gelderse regio’s sloten groene BOA’s zich bij dit initiatief aan.
_________________________________________________________________________________________ Jaarverslag Stichting Groennetwerk 2013
17
6.
Diverse acties vanuit de netwerken
Diefstal Tonderzwammen Loes Slingerland, regionaal milieuteam politie Oost Afgelopen zomer kreeg het regionaal milieuteam van de politie eenheid Oost te Apeldoorn diverse meldingen van diefstal
van
tonderzwammen.
De
groene
BOA’s
van
Staatsbosbeheer, het Kroondomein gemeente Ermelo en de gemeente Apeldoorn kregen hiermee te maken. In de bosgebieden werden de tonderzwammen met een bijl of een hamer van de bomen geslagen. Deze handelingen werden uitgevoerd door personen van Chinese afkomst. Op de vraag van een BOA hoe men dit eigenlijk deed was een van deze personen bereid om het even voor te doen. Hij klom op een laddertje en sloeg met een handzaam bijltje de zwammen met kracht van de bomen. Er stonden vier zakken met inmiddels verzamelde tonderzwammen op de grond met in totaal 194 zwammen. Met behulp van alle medewerkers en de landelijke pers werden wij stukje bij beetje wijzer: de tonderzwammen kunnen worden gebruikt als middel voor wondverzorging en tegen de ongemakken van reuma. Je kunt er ook thee van zetten en dit werkt zuiverend voor het lichaam. Naar aanleiding van de stukjes in de krant ging het nieuws als een lopend vuurtje en was er aandacht voor in het jeugdjournaal. Door deze publiciteit kwam er een melding binnen bij Staatsbosbeheer dat op een balkon in Leiderdorp tonderzwammen lagen te drogen. Gelukkig waren de collega’s van de politie in Leiderdorp bereid om hier polshoogte te nemen. Op het internet werden tonderzwammen te koop aangeboden voor € 45,00 per stuk. Hoe zit dit nu juridisch in elkaar? In de gemeente Ermelo staat in de APV vermeld dat het verwijderen van paddenstoelen van hun groeiplaats, het onder zich hebben of te koop aanbieden, niet is toegestaan. De gemeente Apeldoorn heeft dit niet in de APV vermeld. Dan kunnen we uiteraard naar artikel 310 Wetboek van Strafrecht (diefstal) en hiervoor is een aangifte nodig van de eigenaar van het betreffende bos. In Ermelo en het Kroondomein is ook sprake van een Natura 2000 gebied. Hierdoor is de Natuurbeschermingswet van toepassing, waarmee we het proces-verbaal wat meer body kunnen geven. Artikel 16, artikel 19 en artikel 20 lid 3 van de Natuurbeschermingswet worden alle drie genoemd in artikel 1a onder 2 Wet Economische Delicten. Harry Hees, ecoloog van Staatsbosbeheer, zorgde daarnaast voor een deskundige onderbouwing en Henk Salomons, politie eenheid Noord-Holland, registreert de incidenten landelijk. Het is de bedoeling dat het plukken of weghakken van paddenstoelen in de toekomst juridisch onder artikel 314 (eenvoudige stroperij) komt te vallen. Dan is het makkelijker om deze zaken op te pakken. Tot die tijd kunnen de PV’s diefstal tonderzwammen gepleegd in een natura 2000 gebied opgestuurd worden naar het Functioneel Parket.
_________________________________________________________________________________________ Jaarverslag Stichting Groennetwerk 2013
18
De groene BOA’s wil ik graag bedanken voor het meedenken en aanpakken van deze unieke zaak. Door alle media aandacht en de processen-verbaal zijn de diefstallen verminderd, maar nog niet gestopt: blijven opletten dus!
Weerzien van een oude bekende Gert Aartsen, toezichthouder Omgevingsdienst Flevoland Gooi en Vechtstreek “Een echte liefhebber, die altijd door blijft gaan” Dat waren de woorden van Gerrit Hobbelink, toen ik hem op Koninginnedag 2004 aan de telefoon had. Een paar weken voor deze dag hadden we gezamenlijk een drietal fuiken aangetroffen en daar inmiddels een paar ochtenden bij gepost. Op Koninginnedag hadden we weer een postactie gepland; Gerrit was echter niet in de gelegenheid er bij te zijn, maar uiteraard moest ik bellen als we succes zouden hebben en dat hadden we. Samen met Bianca de Groot en Wim Dekker zag ik na een paar uur posten een bootje aankomen. Na onze constatering probeerde de verdachte er nog vandoor te gaan, maar mijn boot was sneller. Toen ik uitgebreid had verteld wat de verdachte heel vriendelijk en deemoedig verklaard had, dat hij pas sinds een paar jaar zo af en toe een paar fuikjes zette om een maaltje paling te vangen, (en dat ik de indruk had dat hij de waarheid sprak) wilde Gerrit wel eens weten wie de verdachte was. Bij het noemen van zijn naam begon Gerrit te lachen en zei; ”O ja, dat is een heel vriendelijke man. Die hebben we met de veldpolitie ook al vier keer gepakt. Jammer dat ik er niet bij was”. Dat ik daar een beetje stil van werd zal duidelijk zijn. In de jaren erna hebben we het er nog vaak over gehad, over hoe betrouwbaar mensen zich soms kunnen voordoen en je op het verkeerde been kunnen zetten. Uiteraard wilden we onze oude bekende graag nog eens ontmoeten, maar kennelijk was hij van alle ervaringen een stuk slimmer geworden. Hoewel we door de jaren heen met enige regelmaat fuiken aantroffen die, gezien de wijze van zetten, welhaast zeker van onze verdachte waren en we daar ook regelmatig op gepost hebben, lukte het niet om hem te betrappen.
De in beslag genomen fuiken
_________________________________________________________________________________________ Jaarverslag Stichting Groennetwerk 2013
19
Mei 2013 trof ik wederom fuiken aan op bekende locaties en ook nu was het vermoeden dat ze van onze oude bekende konden zijn. Na Gerrit gebeld te hebben, volgden een paar weekenden posten. Op zaterdag 18 mei was er een handhavingsdag van het Groennetwerk georganiseerd en ook deze morgen zouden we bij de fuiken posten. We hadden daarbij ook de assistentie van de Politieboot, die op afstand op de achtergrond zou blijven. Om vijf uur vertrokken we uit Elburg en om kwart voor zes die morgen hadden we onze posten ingenomen. Het weer was niet echt goed, een behoorlijke wind en wat motregen. Naarmate de tijd verstreek begonnen we toch te twijfelen. Het leek erop dat onze visstroper lekker in bed was gebleven. Tegen half negen hadden we net afgesproken er maar mee te stoppen. Ik was al op weg naar de boot toen Gerrit ineens over de porto meldde dat er een bootje aan kwam varen. “Volgens mij moet hem dat zijn, Gert”. Terwijl ik in mijn boot zat af te wachten gaf Gerrit zijn bevindingen door via de porto. Uiteindelijk kwam de verdachte met zijn boot dicht in de buurt van Gerrit. Vlakbij…., maar niet op de verwachte plek, in het donker had ik Gerrit iets te ver van de fuik afgezet. Gelukkig kon Gerrit zich nog ongezien verplaatsen en na een paar minuten klonk heel zachtjes door de porto “kom maar, ik heb genoeg gezien”. Hierop ben ik zo snel mogelijk naar de verdachte gevaren. Deze, nog steeds in het zicht van Gerrit, die hij nog niet gezien had, hoorde mijn boot aankomen en begon, net als in 2004, zijn fuiken overboord te gooien. Toen ik hem in het zicht kreeg, stond hij nog net met de laatste fuik in zijn handen naast zijn boot in het water. Bij de verdachte aangekomen, zei deze netjes goedemorgen en voegde er aan toe U bent toch mijnheer Aartsen van het toezicht?” Toen ik dat bevestigde zei hij dat het al weer een tijd geleden was en het jammer te vinden dat hij nu betrapt was. Gerrit, die door de verdachte nog steeds niet was opgemerkt, was inmiddels uit de struiken gekomen en stond achter de verdachte alles te overzien en antwoordde “Ja, jammer hé?” Het gezicht van onze verdachte was goud waard! Hij draaide zich om en herkende Gerrit waarop hij zei “U bent toch van de Politie, mijnheer Hobbelink toch?”
Hartelijk weerzien
Met zijn geheugen leek dus niets mis. Toen we hem echter vroegen hoeveel fuiken hij had staan, kreeg hij een plotselinge aanval van geheugenverlies. Uiteindelijk vertelde hij dat hij er zes had weggezet en zei er net iets te nadrukkelijk bij dat er “hier” niets meer stond. _________________________________________________________________________________________ Jaarverslag Stichting Groennetwerk 2013
20
Dat we er in totaal tien hebben gevonden zal hem de volgende dag wel verrast hebben. Toen de Politieboot ook nog verscheen moest hij nog wel opmerken dat hij dat overdreven vond: hij was immers geen crimineel. Tja, dat vonden wij ook niet, maar de ervaring leerde ons dat hij niet op ons bleef wachten. Na het aanzeggen van een proces-verbaal en het in zijn bijzijn loslaten van de schamele vangst, slechts twee palingen, hebben we met een hartelijk tot ziens afscheid van elkaar genomen. Tussen
beide
gebeurtenissen
zijn
negen
jaar
verstreken
en
is
er
veel
veranderd
in
handhavingsland. Er zijn minder BOA’s, de politie is gereorganiseerd en zelf werk ik nu voor de Omgevingsdienst Flevoland & Gooi en Vechtstreek. Maar ondanks al die veranderingen is er een goede samenwerking blijven bestaan en kunnen nog steeds zaken als deze tot een goed einde worden gebracht. Dat is precies waar ONS Groen Netwerk voor bedoeld was. Laten we er zuinig op zijn!
Groene actiedagen een blijvend succes Succesvolle Groene toezichtsdag op Noord-Veluwe Op zaterdag 18 mei hebben de groene toezichthouders op de Noord-Veluwe opnieuw gecontroleerd op de naleving van vooral de ‘groene’ wet- en regelgeving. Voor het overtreden van diverse regels werden 16 processen-verbaal opgemaakt en is in 19 gevallen volstaan met een stevige waarschuwing. Op de Noord-Veluwe namen als vanouds de toezichthouders van de Stichting Groennetwerk deel aan deze actiedag, maar dit jaar schoven ook voor de eerste keer medewerkers
aan
van
de
onlangs
opgerichte
Omgevingsdienst
Noord-Veluwe
en
de
Omgevingsdienst Flevoland, Gooi en Vechtstreek. Constateringen De groene actiedag begon omstreeks 10.00 uur en werd rond 16.00 uur afgesloten. Op de Veluwe randmeren werden twee boten ingezet en is een proces-verbaal opgemaakt voor het vissen met verboden middelen (verdachte met 6 fuiken, 1 kg paling) en zijn er ook nog eens 4 fuiken aangetroffen zonder dat er een verdachte kon worden aangesproken. Daarnaast zijn er visserij controles uitgevoerd, waarbij enkele keren een waarschuwing moest worden uitgedeeld omdat kleinere zaken niet in orde bleken. Op het land werden diverse processen-verbaal opgemaakt voor de eigenaren van loslopende honden, een ruiter die zich buiten de daartoe aangewezen ruiterpaden bevond en voor het branden van afvalstoffen. In 6 gevallen liepen de toezichthouders tegen een grote afvalstort in de natuur aan. In één geval ging het om een dumping van 13 vuilniszakken met hennepafval. Aan de dag namen 32 controleurs deel, waaronder diverse toezichthouders van gemeenten, natuurbeschermingsorganisaties, politie (waaronder 2 te paard) en Pro-rail. De Stichting Groennetwerk (SGN) is de rechtspersoon van het Groennetwerk Noord-Veluwe, Apeldoorn en Achterhoek. Deze netwerken zijn samenwerkingsverbanden tussen de politieregio Noord-
en
Oost-Gelderland,
opsporingsambtenaren
Koninklijke
(afgekort
BOA),
Marechaussee, flora-
en
Defensie,
de
faunabeheerders
groene van
bijzondere
onder
andere
Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten en Geldersch Landschap. Ook zijn hier bij aangesloten de gemeenten, provincies Gelderland en Flevoland en particuliere terreineigenaren van de NoordVeluwe.
_________________________________________________________________________________________ Jaarverslag Stichting Groennetwerk 2013
21
Hoogwaterproblemen juni 2013 Fred Mekelenkamp en Peter Horstman Op een mooie zonnige dag in juni kwam er een melding via het valwildpiket dat er een reegeit met haar 2 kalveren in de problemen dreigde te raken door het stijgende water. Een inwoner uit Veessen (gemeente Heerde) had met zijn verrekijker gezien dat een reegeit, met haar twee kalveren zich ophielden op een klein droog stukje grasland. Maar, omdat het water nog verder zou stijgen, kon het niet goed blijven gaan en zouden de kalveren uiteindelijk verdrinken. Ter plaatse aangekomen zag ik inderdaad aan de kant van de IJssel een reegeit in het gras liggen. Een smalle strookgras met daar omheen alleen maar water. Maar hoe kom je erbij? Uiteindelijk contact opgenomen met college Fred, die de beschikking heeft over een kano en de bijbehorende attributen. Aangekomen met de kano en vanaf de dijk gekeken zagen wij geen reegeit meer, maar deze kon ook niet ver weg zijn. De kano te water gelaten en de richting opgegaan waar de geit het laatst gezien was. Al vrij snel zagen wij de twee zeer jonge kalveren liggen in het nog droge gras. Er was opdat moment geen reegeit te bekennen. Wij besloten de kalveren in een jas mee te nemen en naar de dijk te brengen omdat daar het hoge water niet zou kunnen komen. Al roeiend naar de dijk, sprong er ineens een geit op, welke in een greppel in de nabijheid van de kalveren de boel stond te observeren. Met grote sprongen door het wassende water ging de geit in de richting van de dijk en bleef staan in een dicht bosje. Met een omtrekkende beweging zijn wij naar de dijk geroeid en hebben we de kalveren vlak bij het bosje onder aan de voet van de dijk gelegd. Of de geit haar kalveren nog heeft gevonden en het wassende water hebben overleefd, weten wij niet, maar als we geen actie hadden ondernomen was het zeker niet goed afgelopen. Nadien de melder nog gebeld deze was zeer te spreken over de wijze waarop het Groennetwerk zich had ingezet voor de reeën.
Verslag aanpak stroperij Gerrit Hobbelink, politie NO-Gelderland De aanpak van stroperij is lastig, tijdrovend en vraagt om veel inzet en geduld. Toch is het afgelopen jaar opnieuw gelukt om met enkele enthousiaste BOA’s een aantal zaken rond te breien. Onderstaand enkele voorbeelden Het eerste resultaat van de inzet van deze BOA’s werd geboekt door de staande houding van een tweetal jagers in Uddel, die al enkele jaren bezig waren eenden te schieten binnen een straal van 200 meter van plaatsen waar lokvoer werd verstrekt. Dit is wettelijk niet toegestaan. Het onderzoek heeft meer dan twee jaar geduurd. Een van de jagers gebruikte tijdens de jacht op deze eenden loodhagel. Deze munitie werd inbeslaggenomen. Van deze laatste jager is inmiddels de jachtakte ingetrokken. Wat betreft de andere jager wordt m.b.t. de jachtakte de uitspraak van de rechter afgewacht. Inmiddels is tegen deze jager weer proces-verbaal opgemaakt, wat verder in dit verslag nog aan de orde komt. Bij een geplande controle samen met de terreinbeheerder van het Zwolschebos (SBB) op enkele zwartwild jagers in dat gebied bleken twee jagers niet de vereiste documenten te hebben. Tegen het tweetal werd proces-verbaal opgemaakt. _________________________________________________________________________________________ Jaarverslag Stichting Groennetwerk 2013
22
Op een plaats in een bos in de gemeente Ermelo werd een voederplaats voor wilde zwijnen ontdekt die niet door jagers werd gebruikt. De wilde zwijnen maakten veel gebruik van deze plek, waar zo te zien graan werd gevoerd. Na het nodige onderzoek bleek het om volière-afval te gaan. Na geruime tijd onder soms barre weersomstandigheden te hebben gepost, kon uiteindelijk begin dit jaar de verdachte staande worden gehouden. Bleek om een inwoner van Putten te gaan, die alleen maar van zijn niet ongevaarlijke afval af wilde en er vanuit ging dat de wilde zwijnen het wel op zouden eten. Het gevaar van dit afval bestond uit o.a. dode volièrevogels tussen het afval waarvan de doodsoorzaak onbekend was. Tijdens een gezamenlijk optreden i.v.m. een ander onderzoek werd (als bijvangst) nabij het Strand Horst een zogenaamd werpnet (castingnet) in beslag genomen. Een vistuig uit exotische landen dat o.a. door asielzoekers wordt meegebracht. De verbalisanten hadden zelf op dat moment geen boot ter beschikking, toen er een Rib de jachthaven in kwam varen die aan het varen was voor een verzekeringskeuring. De bemanning was zo vriendelijk de verbalisanten even naar de verdachten te varen. Onopvallender kon niet. Nog een langdurig onderzoek (van september 2012 tot juli 2013) vond plaats in Hoenderloo, waar enkele jagers zonder ontheffing twee wilde zwijnen en een edelhert hadden geschoten. Het gewei van het edelhert kon later alsnog in beslag worden genomen. Tegen drie jagers werd procesverbaal opgemaakt. De jachtakten van de drie werd direct ingetrokken.
_________________________________________________________________________________________ Jaarverslag Stichting Groennetwerk 2013
23
In oktober werd een onderzoek gestart naar drie groepen jagers die deel uitmaken van één jachtcombinatie die op drie plaatsen afzonderlijk bezig waren de eenden te voeren met de bedoeling deze bij die voederplaatsen te schieten. Startend met de ene groep eindigden we uiteindelijk met de staande houding van een andere groep uit die combinatie. Drie personen werden staande gehouden. Acht wilde eenden werden in beslag genomen. Tegen de drie werd proces-verbaal opgemaakt. Rond Elspeet wordt al enkele jaren door enkele jagers tijdens de duisternis edelherten geschoten. Simpelweg, omdat deze dieren overdag niet in het betreffende jachtveld voorkomen. Daar deze jagers wel bevoegd zijn om het hele jaar na zonsondergang wilde zwijnen te schieten maakte dat de aanpak er niet eenvoudiger op. Er zou dus vastgesteld moeten worden dat het geloste schot op een hert was geweest. Na veel tijd, inspanning en ontbering lukte het toch midden november 2013 twee jagers op heterdaad te betrappen bij het schieten van een edelhert, ver in de avond en ruim na het wettelijk toegestane tijdstip. Het vrouwelijk edelhert werd inbeslaggenomen. Tegen de twee jagers wordt proces-verbaal opgemaakt. Voor een van deze jagers (een eenden jager) was dit de tweede keer binnen een jaar, dat hij met opsporingsambtenaren van het team werd geconfronteerd.
Jagers opgepakt na schieten edelhert bij Nunspeet Geplaatst op 23 november 2013
NUNSPEET - Twee jagers zijn betrapt op het schieten van een edelhert op een verboden tijdstip. Bovendien gebruikten ze een schijnwerper om het dier te ontdekken. De jagers werden betrapt door opsporingsambtenaren van de Stichting Groennetwerk. Persvoorlichter John ter Horst van de stichting zegt de laatste weken meerdere jagers op de Veluwe te hebben betrapt op het overtreden van de jachtregels. De twee jagers werden betrapt in de gemeente Nunspeet. Ze schoten het edelhert in de late avond met behulp van een schijnwerper, uren na het tijdstip waarop het schieten van een hert niet langer is toegestaan. Het edelhert is in beslag genomen. Een van de twee jagers, die in bezit waren van een jachtakte, was een jaar geleden ook al betrapt op overtreding van de faunawet. Ter Horst zegt als stichting dag en nacht alert te zijn op overtreding van de regels. ,,Het is een slechte zaak dat jachtaktehouders zich met deze praktijken bezighouden, en een smet op de goede faunabeheerder en jager.'' De stichting Groennetwerk is een samenwerkingsverband tussen verschillende werkgevers van opsporingsambtenaren (boa's) van de provincie Gelderland, Omgevingsdiensten, particuliere en andere terreineigenaren.
_________________________________________________________________________________________ Jaarverslag Stichting Groennetwerk 2013
24
Marteldood van een ree Loes Slingerland RMT politie Oost, Harry Hees Staatsbosbeheer en Henk Ruiterkamp Vereniging Wildbeheer Veluwe Stel je voor, dat je als wandelaar door de natuur loopt en heerlijk geniet van al het moois wat de natuur
te
bieden
heeft.
Je
maakt
een
onvergetelijke wandeltocht en kunt daar heerlijk op terug kijken en het aan je vrienden en familie vertellen. Totdat
je tegen een prachtig
ree
aankijkt, dat levenloos in een wild zwijn kerend raster hangt. Het pootje hangt boven in het raster en is tot op het bot ontvelt. Klemvast zit het dier, hangend met zijn kop naar beneden. Hoe kunnen we dit voorkomen? Historie Waarom werden er wildrasters geplaatst? Deze werden geplaatst op de Veluwe in de jaren ’80. Wilde zwijnen gingen vaak op zoek naar voedselrijke plekken en dat waren vooral de akkers op de landbouwenclaves op de Veluwe. Boeren klaagden regelmatig en er moesten veel wilde zwijnen worden afgeschoten. De klachten kwamen binnen bij de gemeente, de provincie en bij de grote natuur beherende organisaties.
Gezamenlijk
werd
er
een
plan
gemaakt waarbij het jachtfonds betrokken werd. Plan Het plan werd gemaakt om de landbouwenclaves op de Veluwe uit te rasteren. Dit gebeurde door het plaatsen van de zogenaamde wild zwijn kerende rasters rond deze akkers en dorpen. Ook werden er wildroosters geplaatst in de wegen. Hierdoor nam de schade drastisch af en werd er minder geklaagd. Probleem Het bleek al snel dat deze rasters nare gevolgen konden hebben voor het reewild en het roodwild. Vooral de jongere dieren hadden het moeilijk om de oude ervaren moederdieren te volgen. Vaak zag je deze dieren drentelen langs de wild zwijn kerende rasters, voordat ze erover heen sprongen. Overdag ging het wel redelijk goed, maar in het donker sprongen ze toch regelmatig mis en belanden verstrikt in de gevaarlijke rasters. De mazen van deze wild zwijn kerende rasters waren dermate groot dat daar de poten van de dieren doorheen konden steken. Ze sloegen over de kop en hingen vast in het raster. De mazen hadden een doorsnede van circa 10 cm x 8 cm. Dit was veel te groot. Om van een veilig dierenraster te spreken zou het gewoon niet groter mogen zijn dan het bekende dubbeltjesgaas.
_________________________________________________________________________________________ Jaarverslag Stichting Groennetwerk 2013
25
Oplossing Inventarisatie van gevaarlijke rasters. Kijken waar rasters ingepland moeten worden. Kijken waar rasters niet effectief zijn. Eigenaren overtuigen dat de rasters op deze plekken verwijderd kunnen worden. Nieuwe aanvragen voor rasters, vergunning en voorschriften met een Flora en Fauna natuurtoets. Controle hierop door deskundige onafhankelijke personen is noodzakelijk. Het beste is om bij de aanleg van wild zwijn kerende rasters gebruik te maken van dubbeltjes gaas. Om het grove wilde zwijnenraster dat er nu staat afdoende te beveiligen, moeten de bovenste drie mazen van het raster bedekt worden aan beide zijden door dit dubbeltjesgaas. Hier zijn op de Veluwe al circa 30 jaar goede ervaringen mee opgedaan. De Vereniging het Edelhert heeft een goede vrijwilligersploeg van circa 30 goed op elkaar ingewerkte personen, die al heel veel goed werk hebben gedaan. Maar het kost natuurlijk veel geld om het materiaal aan te schaffen. Het raster van het faunafonds kan dus echt veiliger worden door deze verbetering aan te brengen. Wetgeving De Flora en Faunawet heeft beschreven in artikel 11 over het wegnemen van leefgebieden en schrijft niets voor over de soort rasters en maaswijdte. Het is noodzakelijk dat alle gemeenten op één lijn gaan zitten en dat een vergunning voor het plaatsen van een raster verplicht is. De eisen/voorschriften waaraan dit raster moet voldoen, zouden daarbij gelijk moeten zijn. Samenwerken is ook hier de sleutel tot succes, laten we zorgen voor eenduidige regels.
Afvaldumpingen in de natuur De dumping van afval, soms in kleine, maar steeds vaker ook in grote hoeveelheden, neemt zienderogen toe. Het gaat daarbij al lang niet meer om onschuldig zwerfvuil, maar vaak ook om gevaarlijk chemisch afval dat in onze schaarse natuurgebieden wordt gedumpt. Dumpingen van afval afkomstig uit XTC-afval, halen volop de landelijke pers, maar ook in de werkgebieden van onze
groene
handhavers
neemt
het
aantal
incidenten toe. De opruimkosten komen daarbij veelal voor rekening van de terreineigenaar. Dat is jammer, want de budgetten voor het beheer van onze natuurgebieden staan al onder zware druk en dit soort oneigenlijke kosten komen daar nog eens boven op. Enkele voorbeelden Op 1 september 2013 meldt een van onze BOA’s dat er emmers met mogelijk chemische middelen gedumpt zijn op een locatie nabij Vierhouten. Het ging om emmers waarin zo als later blijkt wegenverf heeft gezeten. In 2 emmers waren nog restanten aanwezig en deze zijn als chemisch afval afgevoerd. Ook afvaldump van hennepkwekerijen komt met zekere regelmaat voor. Zo werden in Ermelo op 11 september 2013 ongeveer 70 zakken met afval van een hennep afval aangetroffen, zoals filters, plastic, afvoerbuizen, jerrycans met voedingsstoffen en de grond waar de hennep in gekweekt was. _________________________________________________________________________________________ Jaarverslag Stichting Groennetwerk 2013
26
Ook in Winterswijk en nabij Doetinchem was sprake van illegaal storten van afvalstoffen en op de parkeerplaats bij het Caitwijcerzand (Apeldoorn) werd afval aangetroffen, waaronder een tweetal grote oude beeldbuis TV's. Het zijn zo maar een paar voorbeelden uit de lange lijst van constateringen die we in 2013 konden samenstellen. Waarschijnlijk is dit nog maar het topje van de ijsberg. Ook gemeenten treffen immers vaak afval aan in het buitengebied en deze zaken zijn niet opgenomen in onze eigen onderstaande opsomming van feiten. Een goede reden hier gezamenlijk afspraken over te maken en er de schouders onder te zetten.
Constatering
Waarschuwing
Proces-verbaal
Ander afval in spec. geplaatste afvalbak
5
0
0
Dumpen afgewerkte olie
3
0
0
Dumpen autowrak
7
0
0
12
0
0
Dumpen bromfiets
1
0
0
Dumpen bruin goed
5
0
0
Dumpen fiets
4
0
0
Dumpen overige afval
21
1
0
Dumpen verpakkingsmateriaal
86
25
42
5
0
0
2
0
0
Storten algemeen
40
3
2
Storten asbest
14
0
0
Storten folders/druk
8
0
0
Storten gevaarlijk afval
3
0
0
44
0
0
119
5
19
Storten overige afval
10
0
0
Storten puin
21
2
1
3
0
0
49
4
0
Storten tuinafval
114
31
6
Storten van zand
5
0
2
Straatafval niet in afvalbak
8
1
7
Verbranden binnen een inrichting
5
3
0
Verbranden buiten een inrichting
11
5
5
Verbranden zonder bodembescherming
11
5
4
3
1
0
619
86
88
Dumpen banden motorvoertuig
Dumpen wit goed Het lozen in op of in de bodem van afgewerkte olie
Storten hennepafval Storten huishoudelijk afval
Storten slachtafval Storten sloopafval
Zwerfvuil
_________________________________________________________________________________________ Jaarverslag Stichting Groennetwerk 2013
27
Bron: www.politie.nl 21-04-2013 Controle groennetwerk in bos Apeldoorn - Het Groennetwerk, een samenwerkingsverband van politie, Koninklijke Marechaussee, boswachters en groene buitengewoon opsporingsambtenaren (BOA’s), heeft zaterdag 20 april een controle gehouden in het Ugchelse bos bij Apeldoorn. Zes mensen kregen een proces-verbaal wegens loslopende honden, lopen op verboden terrein en rijden buiten ruiterroutes. Zeven anderen kregen een waarschuwing. Tijdens dergelijke controles is er veel contact met de mensen die in het bos komen, die over het algemeen aangeven het zeer te waarderen dat dergelijke controles plaatsvinden. Meer weten over het Groennetwerk? Zie groennetwerk.nl ‘Meer toezicht in natuur hard nodig’ 30 januari 2014 Het buitengebied dreigt een vrijplaats te worden van criminelen en overlastplegers. Natuurorganisaties dringen daarom bij minister Opstelten (Veiligheid en Justitie) aan op versterking van het toezicht. Dat het buitengebied niet zonder toezicht kan, bleek deze week toen boswachter Luc Roosen van Natuurmonumenten op een illegale dump stuitte van een XTC-lab, dit keer in Noord-Brabant. Er vinden in natuurgebieden regelmatig ongeregeldheden plaats zoals dumping van (drugs)afval, stroperij, illegale feesten, de aanleg van wietplantages of andere vormen van overlast. Dringend versterking nodig Voor de toezichthouders in het groen, de zogenoemde groene BOA’s (buitengewoon opsporingsambtenaren) betekent dit een steeds grotere last. In 3 jaar tijd zijn nog maar 500 van de 800 landelijke toezichthouders in het groen over. Het uitgedunde BOA-corps kampt bovendien met vergrijzing. De positie van de toezichthouders moet daarom dringend worden versterkt. Deze oproep staat in een brandbrief aan minister Opstelten van samenwerkende natuurorganisaties zoals Natuurmonumenten, De 12Landschappen, Het Nationale Park De Hoge Veluwe, Sportvisserij Nederland en recreatieorganisatie Recreatie Gebieden Veluwe (RGV). Er moet volgens hen een betere opleiding komen, een vaste onkostenvergoeding en een gezamenlijke aanpak voor het werven van jonge toezichthouders. Toegenomen druk “Op mijn ronde krijg ik regelmatig te maken met rotzooi en overlast”, vertelt Roy Mes, toezichthouder van Natuurmonumenten in de provincie Utrecht.
“Mensen misbruiken onze natuur-
gebieden voor commercieel gebruik. De druk op groene BOA’s neemt enorm toe, we moeten het werk met steeds minder man doen. Soms is er maar één toezichthouder op duizenden hectares. We kunnen de druk bijna niet aan. Heel vervelend, want ik voel me wel verantwoordelijk voor het beschermen van de natuur en voor de veiligheid van mensen.“ Actie De natuurorganisaties merken bovendien dat de overheid de lat voor toezichthouders en hun werkgevers steeds hoger legt en zich tegelijkertijd meer terugtrekt uit het buitengebied. Ze vragen de minister van Justitie daarom actie te ondernemen om te voorkomen dat de groene BOA’s op termijn verdwijnen. Bijlage: Oproep tot versterking toezicht
Bron: Natuurmonumenten
_________________________________________________________________________________________ Jaarverslag Stichting Groennetwerk 2013
28
7.
De Groennetwerken in 2013 in cijfers
Hieronder
zijn
een
aantal
tabellen
weergegeven
met
cijfers
van
het
aantal
controles,
waarschuwingen en processen-verbaal in 2013 van de Groennetwerken Noord-Veluwe, Apeldoorn en Achterhoek. De gegevens zijn afkomstig uit het BOA-registratiesysteem (BRS). Overzicht aantallen Groennetwerk Noord-Veluwe Noord-Veluwe
Controles
Waarschuwingen
Proces-verbaal
780
289
150
31 23 1 13 86 2 16
2 24
52 2 70 2 793 1175 2
100
165 3175 2
Wet wapens en munitie
159 463 40 54 485 7 112 3 399 5 654 2 1425 4480 5 12
Totaal
9085
2557
3734
APV (algemene plaatselijke verordening) Boswet Flora & faunawet Gezondheid en welzijnswet dieren Horeca Milieu Militair Natuurbeschermingswet Opiumwet Overig Ruimtelijke ordening Visserij Vliegverkeer Wetboek van Strafrecht Wegverkeer Waterverkeer
1 87
28
_________________________________________________________________________________________ Jaarverslag Stichting Groennetwerk 2013
29
Overzicht aantallen Groennetwerk Apeldoorn Apeldoorn APV (algemene plaatselijke
Controles
232
Waarschuwingen
Proces-verbaal
75
41
5
1 1 3
verordening) Bestrijdingsmiddelenwet Boswet Flora & faunawet Gezondheid en welzijnswet dieren Milieu Militair Natuurbeschermingswet Overig Visserij Wetboek van Strafrecht Wegverkeer Wet wapens en munitie Totaal
2 7 23 6 88 1 11 50 25 472 74 3 994
3 1 1 4 6 212 31
11
4 127 28
338
224
8
Overzicht aantallen Groennetwerk Achterhoek Achterhoek APV (algemene plaatselijke
Controles
Waarschuwingen
24
7
4 48 7 7 108 4 4 49 551 1 548 48 2 1405
2 11 4 1 7 3
Proces-verbaal
5
verordening) Boswet Flora & faunawet Gezondheid en welzijnswet dieren Horeca Milieu Natuurbeschermingswet Opiumwet Overig Visserij Vliegverkeer Wetboek van Strafrecht Wegverkeer Wapens en munitie Totaal
3 1 5
5 63
28
388 4
37 31
495
110
_________________________________________________________________________________________ Jaarverslag Stichting Groennetwerk 2013
30
De groene wetten nader uitgewerkt (Noord-Veluwe, Apeldoorn en Achterhoek samen) Hieronder is het totaal aantal controleacties t.a.v. de groene wetten van de Groennetwerken Noord-Veluwe, Apeldoorn en Achterhoek in een tabel weergegeven. Type overtreding
Constatering
Waarschuwing
Proces-verbaal
481
30
21
1
6
Flora en Faunawet Beschermde dieren (o.a. zorgplicht, bezit en vervoer, vernielen hol of verblijfplaats, verontrusten etc.) Niet beschermde dieren
1
Jagen (o.a. zonder akte, zonder jachtrecht of jachtakte, aandachtsvestiging, etc.)
14
Beschermde vogels (o.a. zorgplicht, vangen en doden, eieren rapen, vernielen of uithalen van nesten, etc.)
20
2
Amfibiën-reptielen (o.a. zorgplicht en opsporen en vangen) Mier-kever-slak (verontrusten)
1
Beschermde planten (o.a. plukken, uitsteken en beschadigen) Middelen (verboden middelen in het veld) Wild Uitheemse dieren
3
1
10
2
2
Algemeen (o.a. aandachtsvestiging en verdachte situaties) Roofvogels (o.a. uitleggen giftig aas en algemeen onderzoek) Gedragscodes (o.a. algemene controle, controle op naleving, inventarisatierapport al dan niet aanwezig) Flora en Faunawet totaal
2 534
34
29
_________________________________________________________________________________________ Jaarverslag Stichting Groennetwerk 2013
31
Type overtreding
Constatering
Waarschuwing
Proces-verbaal
Natuurbeschermingswet EHS gebied Natura 2000 Natuurmonument Vogelrichtlijngebied
1 104
16
1 10
3
Aantasting/verstoring in habitatgebied Natura 2000/activiteit zonder vergunning Natura 2000/controle voorschriften vergunning Natuurmonument/handeling in strijd met beheerplan Natuurbeschermingswet totaal Type overtreding
116
19
Constatering
Waarschuwing
Proces-verbaal
Boswet Vellen houtopstand
3
1
Beschadigen houtopstand
4
2
107
25
14
10
2
38
2
Controle herplantplicht Niet voldoen aan meldingsplicht Niet voldoen aan herplantplicht Controle melding
40
Handelingen houtopstand Boswet totaal
168
_________________________________________________________________________________________ Jaarverslag Stichting Groennetwerk 2013
32