JAARVERSLAG 2012
Stichting SOLidariedade zet zich in voor de toekomst van jongeren in Brazilië.
Stichting SOLidariedade
INHOUDSOPGAVE Voorwoord Pag. 4 Samenvatting Pag. 5 Inleiding Het begin Pag. 7 Missie & Visie Pag. 8 Brazilië Pag. 8 Onderwijs Pag. 8 Programma’s Pag. 10 Millenniumdoelen Pag. 11 Beleid Beleidsplan Pag. 13 Kernprincipes Pag. 13 Plannen 2013 Pag. 13
Jaarverslag 2012
Stg. SOLidariedade in Nederland
Communicatie & Promotie
Bestuur Pag. 14 Medewerkers Pag. 15 Vrijwilligers Pag.16 ANBI Pag. 16
Communicatie & Promotie Pag. 24 Internet Pag. 24 Plannen 2013 Pag. 25
Stg. SOLidariedade in Brazilië Inleiding Pag. 17 Alvorada Pag. 18 Centro Franciscano Pag. 18 Plannen 2013 Pag. 20
Financieel beleid Pag. 26 Balans & Jaarrekening Pag. 27 Toelichting op de jaarrekening Pag. 28 Begroting 2013 Pag. 31 Accountantsverklaring Pag. 32
Fondsenwerving
Tot slot
Acties Pag. 21 Donaties Pag. 22 Sponsors Pag. 22 Plannen 2013 Pag.23
Gegevens
Pagina 2
Financiën
Bijlagen 1. 2. 3. 4. 5.
Onderbouwing van de visie. Analyse van Brazilië. Onderwijssysteem in Brazilië. Centro Franciscano. Plannen voor 2013. 6. Referenties.
Stichting SOLidariedade
Jaarverslag 2012
Stichting SOLidariedade draagt haar eerste jaarverslag op aan
Yasmine Santos
Wij hebben Yasmine slechts twee maanden gekend. In die tijd hebben wij haar leren kennen als een lief, verlegen en aanhankelijk meisje dat nog een heel leven voor zich had. Yasmine is op de laatste dag van 2012 overleden.
Pagina 3
Stichting SOLidariedade
Jaarverslag 2012
VOORWOORD Wanneer je eenmaal geconfronteerd bent met het feit dat niet iedereen geboren wordt in een land met gelijke kansen, rechten, plichten en zorg voor iedereen, dan is het voor sommige mensen moeilijk om dat onrecht te laten voortbestaan. En ook al toont de geschiedenis dat dit onrecht al zolang bestaat als de mensheid oud is, toch hopen sommige mensen dat dit onrecht in de toekomst zal verdwijnen of tenminste zal verminderen. Wij zijn twee mensen die zich heel erg kunnen opwinden over de ongelijke kansen in de wereld, over het gebrek aan solidariteit tussen mensen, over corruptie en zelfverheerlijking. Samen hebben wij besloten ons in te zetten voor eerlijkere kansen voor jongeren in Brazilië. Daar is niets knaps aan, dat is een keuze. We zijn er trots op dat het ons gelukt is Stichting SOLidariedade in 2012 in het leven te roepen. Wij hadden dit niet kunnen bereiken zonder de hulp en ondersteuning van een heleboel mensen. Vanzelfsprekend danken wij alle donateurs en sponsors. Een speciaal woord van dank aan het Provinciaal bestuur en de Stuurgroep Giftenbeleid van de Zusters Franciscanessen van Heythuysen, de bestuursleden van Stichting SOLidariedade, Edwin Korsten, Marjan Brugmans en als laatste onze moeders Margot Fijen en Marij Cleven, betere ambassadeurs van de stichting zijn er waarschijnlijk niet. Mark Fijen & Anouk Cleven
Pagina 4
Stichting SOLidariedade
Jaarverslag 2012
SAMENVATTING
Niet alleen Mark en Anouk hebben zich ingezet voor de stichting, naast het bestuur hebben ook enkele tientallen vrijwilligers geholpen. Bijvoorbeeld met de ontwikkeling van het logo en de website, het lopen van de Vierdaagse in Nijmegen, het verspreiden van brochures en het beschikbaar stellen van gratis kunstwerken. Stichting SOLidariedade is in 2012 voor meer dan €4.500,- gesponsord door vele lokale bedrijven en particulieren.
Stichting SOLidariedade is een Nederlandse stichting die is opgericht op 26 juni 2012 door het Nederlandse echtpaar Mark Fijen en Anouk Cleven. De stichting streeft naar economische onafhankelijkheid van jongeren in achterstandssituaties in Brazilië. In de visie van de stichting is onderwijs – in de meest brede zin van het woord – de sleutel tot economische zelfstandigheid. Stichting SOLidariedade wordt bestuurd door een bestuur van vijf vrijwilligers. In 2012 hebben er drie bestuursvergaderingen plaatsgevonden. In de vergaderingen zijn onder andere de statuten, een beleidsplan, communicatieplan en fondsenwervingsplan vastgesteld. Stichting SOLidariedade is door de Belastingdienst aangewezen als een Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI). De stichting heeft twee betaalde werknemers in dienst: Mark en Anouk. Zij werken vanaf november 2012 in Brazilië als vrijwilliger voor het Centro Franciscano in de stad Alvorada. In dit centrum worden honderd kinderen in de leeftijd tussen zes en zestien jaar opgevangen. Doel van het centrum is de kinderen te beschermen tegen het (drugs)geweld op straat en hen de zorg en ondersteuning te bieden die ze op school of thuis niet krijgen. Mark en Anouk ondersteunen het management van het centrum zodat dit meer gebruik gaat maken van haar mogelijkheden. Daarnaast geven zij Engelse les, huiswerkbegeleiding, computerles en bijles. Hun activiteiten zijn er op gericht de kinderen hun school te laten afmaken (programma: Campaigning towards Complete Education) en hun kansen op betaald werk of een vervolgopleiding te vergroten (programma: Training towards Economic Empowerment). In 2012 is veel aandacht besteed aan de promotie van Stichting SOLidariedade en de uitbreiding van haar netwerk. De stichting heeft een eigen logo, website, Facebook pagina, brochure en visitekaartjes ontwikkeld. Daarnaast hebben Mark en Anouk verschillende presentaties gegeven. Op 23 augustus vond de introductieavond plaats. Met tachtig bezoekers, een loterij en kunstveilig die meer dan €2.000,- opbrachten, was dit een zeer succesvolle avond.
Werkelijk 2012
Begroot 2012
58.718 1.515 165
29.500 0 0
60.398
29.500
26.465
27.543
1.781 313
1.166 791
Som der lasten
28.559
29.500
Resultaat
31.838
Inkomsten Uit eigen fondsenwerving Uit acties van derden Rente baten Som der baten Uitgaven Project Fondsenwerving Beheer en administratie
In 2013 zullen Mark en Anouk hun activiteiten in het centrum uitbreiden in overeenstemming met het tempo en de behoeften ter plaatse. Ook in 2013 zal veel aandacht besteed worden aan communicatie en promotie met als doel het netwerk uit te breiden en fondsen te werven. In maart vindt een grote sponsorloop actie plaats en in december zal de jaarlijkse SOLidariedade avond plaatsvinden in Nederland. Begroting 2013 Project Fondsenwerving Beheer en Administratie Totaal
Pagina 5
48.338 4.232
90,2% 7,9%
964
1,8%
53.534
100%
Stichting SOLidariedade
Jaarverslag 2012
Pagina 6
Stichting SOLidariedade
Jaarverslag 2012
Ten einde de oprichting en het bestaansrecht van Stg. SOLidariedade te rechtvaardigen was het noodzakelijk een haalbaarheidsstudie te ondernemen. Het belangrijkste onderdeel van deze haalbaarheidsstudie was een studiereis naar Brazilië in maart/april 2012. De studiereis had verschillende doeleinden: De doelgroepen en mogelijkheden voor de programma’s van Stg. SOLidariedade nader onderzoeken. Organisaties en projecten die werken met meisjes, jonge vrouwen en/of op het gebied van onderwijs bezoeken. Starten met de opbouw van een professioneel netwerk in Brazilië. Stg. SOLidariedade introduceren bij belangrijke toekomstige samenwerkingspartners. Starten met Portugese les. De mogelijkheden onderzoeken voor het huren van een trainingsruimte en een huis. Onderzoeken wat de wettelijke rechten, plichten en kosten zijn voor het werk van Stg. SOLidariedade in Brazilië.
INLEIDING HET BEGIN De Stichting SOLidariedade is op 26 juni 2012 opgericht door het echtpaar Mark Fijen en Anouk Cleven. Mark en Anouk zijn twee Nederlanders die na een voorspoedige carrière in Nederland begin 2008 besloten dat het tijd was voor een nieuw perspectief. Na uitvoerige training en voorbereiding vertrokken zij begin 2009 naar Indonesië om daar te werken als professioneel vrijwilliger voor de internationale ontwikkelingsorganisatie VSO (Voluntary Services Overseas). Drie jaar lang werkten zij voor verschillende lokale organisaties zoals een ziekenhuis, een school voor blinde en dove kinderen, een milieuorganisatie, een belangenvereniging voor blinde mensen en een vrouwengroep. Uitgangspunt van VSO is kennisoverdracht en geen liefdadigheid, een principe waar Mark en Anouk nog steeds achter staan. Gedurende de jaren in Indonesië deden Mark en Anouk veel nieuwe kennis en vaardigheden op en kregen zij meer inzicht in de manier waarop kennisoverdracht wel of niet werkt. Ook werden zij geconfronteerd met de barrières in ontwikkelingswerk, die meestal niet zozeer in de mensen zelf zitten, maar veelal te wijten zijn aan bepaalde sociale, politieke, culturele en religieuze gewoonten, die vaak moeilijk te veranderen zijn. Na drie jaar Indonesië wilden Mark en Anouk graag hun werk continueren, maar op een andere wijze en in een ander land. Zij waren van mening dat hun werk een duurzamer karakter moest hebben en dat er sprake moest zijn van meer transparantie. Volgens hen was dit alleen mogelijk door te werken op een kleinschalige en heel concrete manier. Eind 2011 hebben Mark en Anouk een projectvoorstel ontwikkeld voor de oprichting van Stg. SOLidariedade. In het oorspronkelijke projectvoorstel is het doel van de stichting: ‘Het realiseren van economische onafhankelijkheid voor meisjes en jonge vrouwen in achterstandssituaties in Brazilië’. In de visie van de stichting is onderwijs het middel tot economische onafhankelijkheid. Voor het bereiken van de doelstelling zijn twee programma’s ontwikkeld: Campaigning towards Complete Education (CCE) en Training towards Economic Empowerment (TEE).
Een uitgebreid reisverslag van de studiereis is te vinden op de website van Stg. SOLidariedade. De conclusie van de reis luidde als volgt: ’’Uit de bezoeken en gesprekken blijkt dat de informatie die wij verzameld hadden ten behoeve van ons projectvoorstel op alle punten klopt. Duidelijk is dat het doel van Stg. SOLidariedade ‘het realiseren van economische onafhankelijkheid voor meisjes en jonge vrouwen in achterstandssituaties’ voorziet in een grote behoefte. Dit is ons bevestigd door meerdere mensen en organisaties. Overigens is het niet zo dat er onder jongens en jonge mannen geen behoefte bestaat aan een soortgelijk project. Vandaar dat de doelstelling gewijzigd zal worden in ‘het bevorderen van economische onafhankelijkheid voor jongeren in achterstandssituaties in Brazilië’. Tot zover de studiereis. Na terugkoppeling van de haalbaarheidsstudie en de realisering van financiële dekking van het eerste begrotingsjaar starten Mark en Anouk met de aanvraag van hun vrijwilligersvisum om te mogen werken in Brazilië. De planning was om per 1 september 2012 te starten met werk in Brazilië. Helaas was de realiteit anders, door stakingen en andere Pagina 7
Stichting SOLidariedade
Jaarverslag 2012
onverklaarbare vertragingen liep de aanvraag van het visum twee maanden vertraging op. Mark en Anouk vertrokken op 8 november 2012 naar Brazilië. In het hoofdstuk ‘Stg. SOLidariedade in Brazilië’ worden hun werkzaamheden in Brazilië beschreven.
mensen die onder nationale armoede grens leven en de vijftig miljoen mensen die in de sloppenwijken, de favela’s, wonen.
MISSIE & VISIE
Geconcludeerd kan worden dat hoewel Brazilië formeel niet meer tot een ontwikkelingsland wordt gerekend, er nog zeer veel mensen wonen die ondersteuning hard nodig hebben, met name in de vorm van goed onderwijs.
Een uitgebreide analyse over Brazilië en de enorme tegenstellingen tussen rijk en arm kunt u vinden in bijlage 2.
Missie: het bevorderen van economische onafhankelijkheid van jongeren in achterstandssituaties in Brazilië. Onder economische onafhankelijkheid wordt verstaan het financieel in staat zijn in eigen levensonderhoud te voorzien. Visie: onderwijs – in de meeste brede zin van het woord – is de sleutel tot economische onafhankelijkheid. Een onderbouwing van de visie kunt u vinden in bijlage 1.
ONDERWIJS BRAZILIE
Het werk van Stg. SOLidariedade richt zich op onderwijs – in de meest brede zin van het woord. Het onderwijssysteem in Brazilië is voor een buitenstaander niet eenvoudig te begrijpen. In bijlage 3 is een overzicht en nadere uitleg opgenomen.
Mensen vragen zich soms af waarom het werk van Stg. SOLidariedade plaatsvindt in Brazilië. Het land waar in 2014 het Wereldkampioenschap voetbal plaatsvindt, waarvan de voorbereidingen en organisatie meer dan 2,5 miljard dollar kosten. Het land waar in 2016 de Olympische Spelen plaatsvinden. In de media wordt Brazilië gepresenteerd als een ‘booming country’. Tijdens het bezoek van Prins Willem-Alexander en Prinses Maxima in november 2012 konden de mensen in Nederland zien hoe goed het in Brazilië allemaal gaat. Welke geweldige economische kansen er liggen in het grootste land van Zuid-Amerika en hoezeer het leven voor een hele grote groep mensen verbeterd is. Dat is één kant van het verhaal, de andere kant zijn de acht miljoen mensen die minder dan $1 per dag verdienen, de drieënveertig miljoen
Onderwijs is een strategische investering in de ontwikkeling van een land. Een land dat investeert in zijn onderwijssysteem, investeert uiteindelijk in de totale ontwikkeling en groei van het land. In 2010 spendeerde Brazilië 16,8% van de totale overheidsuitgaven aan onderwijs1. De Braziliaanse overheid heeft de afgelopen decennia enorm geïnvesteerd in het nationale onderwijssysteem. Als gevolg hiervan nemen steeds meer kinderen deel aan onderwijs, maken steeds meer kinderen een opleiding af en is het analfabetisme afgenomen2. Pagina 8
Stichting SOLidariedade
Tabel 1: verschil tussen overheidsscholen en privé scholen. Cijfers voor 20103 Overheid Aantal kinderen Basisonderwijs 86,7% Voortgezet onderwijs 89,3% Gemiddeld aantal kinderen per klas Basisonderwijs 26,2 Voortgezet onderwijs 29,7
Jaarverslag 2012
Het onderwijsniveau in Brazilië is erg laag in vergelijking met Europese landen10. Uit onderzoek blijkt dat economische groei in een land niet ontstaat door het aantal voltooide jaren onderwijs van kinderen, maar door wat studenten daadwerkelijk leren op school11. In Brazilië is vooral de kwaliteit van het voortgezet onderwijs erg slecht. Bijna 42% van de studenten ontvangt slechts vier uur per dag onderwijs. Veel scholen hebben geen bibliotheek, laboratorium of computerfaciliteiten en de meeste scholen hebben een groot tekort aan gekwalificeerde wiskunde en scheikunde leerkrachten12.
Privé 13,3% 10,7% 17,6 25
Ondanks de investeringen in het Braziliaanse onderwijssysteem kent het onderwijs in Brazilië nog vele uitdagingen. Het grootste probleem is het grote kwaliteitsverschil tussen de gratis overheidsscholen en de dure privé scholen. De kinderen die gebruik moeten maken van de overheidsscholen komen meestal uit arme gezinnen.
Het gebrek aan goed en betaalbaar onderwijs heeft verstrekkende gevolgen voor de bevolking van Brazilië. De jongeren die opgroeien in armoede zijn nauwelijks in staat om te ontsnappen aan een toekomstig leven van armoede. Ze ontvangen zeer weinig en slecht onderwijs of verlaten school vroegtijdig, zodat ze alleen maar in aanmerking komen voor ongeschoold en laagbetaald werk13. Dit proces herhaalt zich van generatie op generatie. Door de uitzichtloze situatie nemen jongens hun toevlucht tot de ‘lucratieve’ drugshandel waarin op snelle wijze veel geld verdiend kan worden. Dat dit doorgaans ook een kort leven inhoud nemen ze op de koop toe. Meisjes worden op zeer jonge leeftijd moeder, dit heeft niets te maken met een gebrek aan voorlichting of voorbehoedsmiddelen, maar wel met een gebrek aan perspectief en andere rolmodellen dan hun eigen moeder. Een ander gevolg is dat opleidingsinstituten niet in staat om goed opgeleide en ervaren arbeidskrachten te vinden die in staat zijn om jongeren op te leiden. Er is een groot tekort aan gekwalificeerde leerkrachten, dit komt enerzijds omdat het duur is om leerkrachten goed te (blijven) trainen en anderzijds omdat de salarissen van leerkrachten in Brazilië zeer laag zijn14. Het is geen aantrekkelijk beroep. Overigens is het algemeen bekend dat Braziliaanse bedrijven steeds meer tijd nodig hebben voordat ze gekwalificeerde professionals kunnen vinden. Het tekort aan gekwalificeerde arbeidskrachten op de binnenlandse markt treft alle segmenten en heeft een sterke invloed op de productiviteit van de Braziliaanse ondernemingen15.
In Brazilië komt het heel vaak voor dat kinderen klassen doubleren. Hoewel dit percentage in het basisonderwijs gezakt is van 24% in 1999 tot 18% in 2009, is het percentage van 20% in het voortgezet onderwijs gelijk gebleven. Dat betekent dat één op de vijf leerlingen een klas doubleert4. Dit heeft o.a. tot gevolg dat veel leerlingen ouder zijn dan je op grond van hun klas zou verwachten. Binnen het basisonderwijs geldt dit voor 23% van de jongens en 15% van de meisjes. Dit komt ook doordat kinderen niet naar school gaan vanaf de verplichte leeftijd van zes jaar. Los van de gevolgen voor de kinderen heeft dit hoge aantal doublures ook financiële gevolgen: bijna 9% van het totale budget voor basis en voortgezet onderwijs in Brazilië wordt hier aan gespendeerd5. Veel kinderen verlaten hun school voordat het onderwijs afgerond is en hebben dus geen diploma. In 1999 was dit percentage in het basisonderwijs 20% en in 2004 was dat gestegen tot 25%6. In 2009 stopten in het voortgezet onderwijs 29% van de jongens en 20% van de meisjes met school voordat de eerste drie jaar waren afgerond7. De kinderen die school vroegtijdig verlaten komen vooral uit de arme wijken8. Uit onderzoek blijkt dat extreme armoede, het op zeer jonge leeftijd krijgen van kinderen en kinderarbeid redenen zijn waarom kinderen voortijdig onderwijs afbreken. Hoe ouder deze kinderen worden hoe groter de kans wordt dat ze met school stoppen9.
Pagina 9
Stichting SOLidariedade
Jaarverslag 2012
PROGRAMMA’S
Programma: Training towards Economic Empowerment (TEE)
Stg. SOLidariedade streeft naar economische onafhankelijkheid van jongeren in achterstandssituaties, zodat de armoede in Brazilië zal verminderen. Hoe doen we dat? Door deskundige, gekwalificeerde en ervaren vrijwilligers, zoals Mark en Anouk te plaatsen in Braziliaanse organisaties. Zij voeren ter plekke de programma´s van Stg. SOLidariedade uit. De twee programma’s: 1. Training towards Economic Empowerment (TEE). 2. Campaigning towards Complete Education (CCE). Het TEE programma is gericht op het leren van vaardigheden en kennis waardoor jongeren in staat zijn om zelf een klein bedrijf op te starten of in staat zijn deel te nemen aan het betaalde arbeidsproces. Het gaat hierbij om jongeren die het reguliere onderwijs zonder diploma verlaten hebben of niet in de gelegenheid zijn een vervolgopleiding te volgen.
Financieel & Management Start your own Business: het opzetten van een eigen bedrijf, productbepaling, marketing, verkoop, financiële planning. Micro Credit: hoe werkt een MC systeem, vanuit de stichting kan hulp geboden worden bij het opzetten van dit systeem. Boekhouden: basis financieel management, het huishoudboekje, uitgaven / inkomsten. Algemene management training: doel bepaling, planning, HRM, effectief vergaderen, monitoren & evalueren. Computer Basis computertraining. MS Excel; dit programma kan gebruikt worden ter ondersteuning van de administratie van een bedrijf. MS Word; hiermee kunnen diverse documenten geschreven en verwerkt worden. MS Publisher; voornamelijk gebruikt voor reclame en promotie van het bedrijf. Denk hierbij aan het maken van reclame folders en posters. Internet; gemakkelijker kunnen communiceren en netwerk onderhouden. Eenvoudiger toegang tot informatie, ook over gezondheid en ontwikkeling. Bouwen van gratis websites; de website kan gebruikt worden ter ondersteuning van de small business activiteiten. MS Powerpoint en MS Acces; gebruikt voor presentaties en databases. Taalcursus Engels Starters- en beginnerscursus Diensten Financieel: hulp bij het openen van een eigen bankrekening, toegang tot kredietmogelijkheden onderzoeken, begeleiding bij de KvK. Kinderopvang tijdens de trainingen. Voorlichting op het gebied van gezondheid (hygiëne, voeding, HIV/Aids), onderwijs, publieke diensten, rechten en plichten. Gratis internet.
Pagina 10
Stichting SOLidariedade
Jaarverslag 2012
Het CCE programma is gericht op het bevorderen, begeleiden en ondersteunen van de deelname aan en het volledig afronden van het reguliere onderwijs. Door jongeren in achterstandssituaties te begeleiden, te ondersteunen en hun extra kennis en vaardigheden bij te brengen, kunnen ze op school beter presteren, zo maken ze meer kans hun diploma te behalen, waardoor ze meer kans maken om op een vervolgopleiding te worden aangenomen, waardoor ze meer kans maken op geschoold en betaald werk.
MILLENIUMDOELEN In 2000 hebben de lidstaten van de Verenigde Naties (VN), waaronder Brazilië, afgesproken om vóór 2015 belangrijke vooruitgang te boeken op het gebied van armoede, onderwijs, gezondheid en milieu. Van de acht millenniumdoelen16 sluiten de eerste twee nauw aan bij de doelstellingen van Stg. SOLidariedade.
Programma: Campaigning towards Complete Education (CCE) Activiteiten Huiswerkbegeleiding na schooltijd voor jongeren die primair of voortgezet onderwijs volgen. De huiswerkbegeleiding wordt gecombineerd met motivatielessen, voorlichting op het gebied van gezondheid (voeding, hygiëne, HIV/Aids), onderwijs en het arbeidsproces. Bijlessen Engels, wiskunde, natuurkunde, scheikunde en aardrijkskunde. In samenwerking met het reguliere onderwijs avondonderwijs aanbieden voor jongeren die overdag werken. In samenwerking met het bedrijfsleven de combinatie leren-werken introduceren, waardoor jongeren tijdens het werken geld verdienen waarmee ze school kunnen betalen. Diensten Kinderopvang gedurende schooltijden voor tienermoeders of adolescenten. Gratis internet. Toegang tot bibliotheek faciliteren. Transport naar scholen faciliteren. Beschikbaar stellen van leningen (geld moet t.z.t. terugbetaald worden) voor jongeren die een (beroeps)opleiding willen volgen of naar de universiteit willen gaan en niet de financiële middelen hebben om toelatingsexamen te doen, collegegeld te voldoen, boeken te betalen of andere hiermee samenhangende kosten. Beschikbaar stellen van beurzen (geld hoeft niet terug betaald te worden) aan jongeren die primair of voortgezet onderwijs volgen maar niet in staat zijn uniform, boeken of andere hiermee samenhangende kosten te betalen.
De armoede halveren en minder mensen honger. ‘Het percentage mensen dat in extreme armoede leeft, moet in 2015 ten minste voor de helft zijn teruggebracht ten opzichte van 1990. Extreme armoede betekent dat iemand minder dan $1,25 per dag te besteden heeft. In 2015 moet ook het percentage mensen dat honger lijdt zijn gehalveerd. In 1990 was dat percentage 20%. En bijna een derde van alle kinderen onder de vijf was toen ondervoed17’. Brazilië heeft dit millenniumdoel al in 2008 gehaald18. Dat neemt niet weg dat er in Brazilië nog steeds acht miljoen mensen leven die minder dan $1 per dag verdienen.
Alle kinderen naar school. ‘Miljoenen kinderen in de wereld gaan nog niet naar school. Vaak worden zij thuis gehouden om mee te helpen in het huishouden of een bijdrage te leveren aan het gezinsinkomen. Verplicht en toegankelijk basisonderwijs is een belangrijk middel in de strijd tegen kinderarbeid. Daarom moet ervoor gezorgd worden dat in 2015 alle kinderen overal ter wereld basisonderwijs kunnen volgen en afronden19’.
Pagina 11
Stichting SOLidariedade
Jaarverslag 2012
In Brazilië is het basis en voortgezet onderwijs op de overheidscholen gratis. Het basisonderwijs is vanaf 2006 verplicht vanaf zes jaar, daarvoor was dat zeven jaar. In tabel 2 is te zien dat gedurende de periode 1992-2009 het aantal schoolgaande kinderen fors is gestegen, dit zijn echter gemiddelde cijfers. Kijkend naar de verschillende inkomensgroepen, dan gaat 93,6% van de kinderen (4-6 jaar oud) uit de rijkste inkomensgroep en 75,2% van de kinderen (4-6 jaar oud) uit de armste inkomensgroep naar school. Een verschil van maar liefst 18,4%20. Tabel 2: aantal schoolgaande kinderen. Leeftijd 1992 0-3 jaar 4-6 jaar 54,1% 7-14 jaar 86,6% 15-17 jaar 59,7% 18-24 jaar 22,6%
2009 18,4% 81,3% 98% 85,2% 30,3%
Tabel 3: regionale verschillen. Regio Jaren onderwijs
Noord Noordwest Zuidwest Zuid Centraal-Oost
1992 5,6 3,8 5,8 5,8 5,8
2009 6,5 6,3 8,2 8 7,9
Analfabetisme 1992 14% 33% 10% 10% 14%
2009 10% 19% 5,5% 5,5% 8%
Voor toekomstige fondsenwerving is het van belang dat de doelstellingen van Stg. SOLidariedade aansluiten bij de internationale millenniumdoelen.
Kijkend naar het aantal jaren onderwijs dat jongeren tot vijftien jaar gevolgd hebben is er een behoorlijke vooruitgang te zien in de periode 1992-2009: gemiddeld ontvangen jongeren nu zeven jaar onderwijs. Het streven van de Braziliaanse overheid is acht jaar. Uit tabel drie blijkt dat er grote regionale verschillen zijn in het aantal jaren genoten onderwijs, dit is een weerslag van het grote verschil tussen arm en rijk in Brazilië. Kijkend naar de verschillende inkomensgroepen is er tussen de armste en rijkste inkomensgroep een verschil van vijf jaar scholing, dat wil zeggen dat de meest rijke mensen in Brazilië vijf jaar meer scholing ontvangen dan de meest arme mensen21. Vanzelfsprekend heeft een verhoging van het aantal jaren onderwijs consequenties voor bijvoorbeeld het analfabetisme. Ook hier is weer sprake van grote regionale verschillen en een duidelijk etnische competent; veel meer zwarte mensen zijn analfabeet dan blanken. Door de bevolkingsgroei bleef het totaal aantal analfabeten in Brazilië in de afgelopen jaren tamelijk constant op ongeveer veertien miljoen mensen22.
Pagina 12
Stichting SOLidariedade
Jaarverslag 2012
Professionaliteit: Stg. SOLidariedade werkt samen met professionals op een gestructureerde en doelmatige wijze.
BELEID BELEIDSPLAN In 2012 heeft Stg. SOLidariedade een beleidsplan opgesteld voor de periode 2012-2013. Omdat de organisatie zo jong is, is bewust gekozen voor een korte periode. In het beleidsplan zijn de volgende aspecten beschreven: inleiding, strategie, organisatie, werkzaamheden, fondsenwerving en financiën. Veel van de inhoudelijke informatie komt overeen met de informatie in dit jaarverslag. KERNPRINCIPES Stg. SOLidariedade heeft gekozen voor een aantal kernprincipes die als uitgangspunt moeten dienen voor alle werkzaamheden van Stg. SOLidariedade. Gelijkheid: Stg. SOLidariedade maakt geen onderscheid op grond van geloofsovertuiging, politieke voorkeuren, afkomst, sexe, ras of seksuele geaardheid. Dit principe is niet alleen van toepassing op de bestuursleden, medewerkers en vrijwilligers, maar ook op de deelnemers aan de programma’s en de toekomstige samenwerkingspartners in Brazilië.
Dit principe blijkt o.a. uit het feit dat samen met het bestuur een beleidsplan is opgesteld waarin is aangegeven op welke wijze de stichting in 2012 en 2013 zal werken. De stichting maakt voortdurend gebruik van diverse professionals zoals de bestuursleden, een website designer, een illustratief ontwerper, een verloonbedrijf en een accountant. Daarnaast is in de begroting van de stichting een klein budget vrijgemaakt voor de deskundigheidsbevordering van bestuursleden en medewerkers. In 2012 heeft Mark o.a. een seminar over stichtingen van de Kamer van Koophandel en een informatiemiddag voor kleine goede doelen van Wilde Ganzen bezocht. Transparantie: Stg. SOLidariedade wil dat zoveel mogelijk geld direct ten goede komt aan het project. Er wordt gestreefd naar minimale overheadkosten, zodat minstens 90% van de gelden aan het project besteedt worden. In het hoofdstuk financiën vindt de verantwoording van de financiën plaats. In 2012 is het gelukt om 92% van de gelden aan het project te besteden. De stichting is daarmee ruim onder de 25% toegestane norm van het Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF) gebleven23.
Kennisoverdracht: Stg. SOLidariedade werkt aan overdracht van kennis en vaardigheden, niet aan liefdadigheid.
PLANNEN VOOR 2013
Dit principe betekent in de praktijk dat de coördinatoren en begeleiders van het centrum waar Stg. SOLidariedade werkt aanwezig moeten zijn bij de activiteiten voor de kinderen. Daarnaast zullen de coördinatoren en begeleiders aparte trainingen krijgen, waardoor zij in staat zijn de activiteiten voort te zetten op het moment dat Stg. SOLidariedade niet meer aanwezig is.
Na afronding van het eerste semester van 2012 zal er een nieuw beleidsplan voor de periode 2014-2016 worden opgesteld.
Bij het evalueren van werkzaamheden wordt standaard gekeken of er gewerkt is volgens de kernprincipes. Wanneer dit niet het geval is, zal gekeken worden welke processen veranderd moeten worden om dit in orde te maken.
Pagina 13
Stichting SOLidariedade
Jaarverslag 2012
STG. SOLIDARIEDADE IN NEDERLAND BESTUUR Stg. SOLidariedade wordt geleid door een bestuur. Alle bestuursleden zijn in 2012 door Anouk en Mark benaderd met het verzoek lid te worden. Zij zijn uitgekozen op grond van hun kennis, werkervaring en achtergrond.
Secretaris, Joyce van de Weerd-Korsten heeft eerst de opleiding Middelbare Hotelschool te Heerlen afgerond en daarna het diploma van de HEAO, afstudeerrichting Internationaal Marketing Management, in Utrecht behaald. Tijdens haar studies heeft ze meerdere keren in Frankrijk gewoond. Zij heeft meer dan tien jaar werkervaring als marketeer, projectmanager en secretariële dienstverlening in diverse branches. Penningmeester, Eric Hoving heeft aan de Hoge School Zuyd de HEAO-Ce afgerond. Na zes jaar te hebben gewerkt in de retail (drogisterij) is hij overgestapt naar de financiële sector. Binnen ABNAMRO is hij kantoordirecteur geweest van verschillende filialen. Sinds 2010 is hij Hoofd Servicedesk Bedrijven in Eindhoven. Bestuurslid, Jenny van Opdorp is afgestudeerd als loopbaanadviseur aan de Academie Mens-Arbeid in Tilburg. Ze heeft meer dan vijftien jaar ervaring in het coachen van diverse doelgroepen rondom vraagstukken over loopbaan en carrière in zowel de profit als de non profit sector. Begin 2009 verhuisde ze naar Indonesië om daar te werken als professioneel vrijwilliger voor de internationale ontwikkelingsorganisatie VSO. Gedurende tweeënhalf jaar faciliteerde ze workshops en gaf ze trainingen op het gebied van loopbaanbegeleiding. Momenteel is Jenny werkzaam bij een re-integratiebedrijf in Tilburg.
V.l.n.r. Joyce, Godelieve, Léon, Eric en Jenny.
Voorzitter, Godelieve de Heij-Lenoir is afgestudeerd aan de faculteit Sociale Wetenschappen van de Universiteit Utrecht met als afstudeerrichting leerstoornissen (orthopedagogiek). Zij heeft vijftien jaar als schoolbegeleider gewerkt binnen een onderwijsbegeleidingsdienst. Momenteel werkt Godelieve binnen het Speciaal Basisonderwijs als orthopedagoge.
Bestuurslid, Léon Peters is afgestudeerd aan de HBOV en heeft daarna de specialisatie Geestelijke Gezondheidszorg (SPV) bij de Hogeschool Sittard afgerond. Na vijftien jaar werkzaam te zijn geweest in leidinggevende functies binnen de verpleging was hij toe aan een nieuwe uitdaging en ging informatica studeren. In 1997 is Léon overgestapt naar de uitdagende wereld van de informatisering en automatisering. Hij is afgestudeerd aan de TIAS, de business school van Tilburg University en de Technische Universiteit Eindhoven te Tilburg. Hij heeft 7 jaar ervaring als manager ICT in een zorgorganisatie.
Pagina 14
Stichting SOLidariedade
Jaarverslag 2012
Het bestuur vergadert minimaal twee keer per jaar. Tabel 4: overzicht bestuursvergaderingen. Datum Onderwerpen 06.02.2012 - oprichting stichting - keuze bestuursleden - promotieplan - voorbereiding studiereis 29.05.2012 - verslag studiereis - concept statuten - inschrijving KvK - indiensttreding Anouk en Mark - financiën - fondsenwerving - onkostenvergoeding bestuur - taken en verantwoordelijkheden bestuur - PR 13.08.2012 - aanvraag ANBI status - beleidsplan - financiën - fondsenwerving - PR - introductie avond
MEDEWERKERS Stg. SOLidariedade heeft twee betaalde werknemers in dienst die in Brazilië werken.
Aanwezig Mark, Anouk, Joyce.
Mark, Anouk, Godelieve, Joyce, Eric.
Mark, Anouk, Godelieve, Joyce, Eric, Jenny, Léon. V.l.n.r. Mark en Anouk.
De bevoegdheden en verantwoordelijkheden van het bestuur zijn vastgelegd in de statuten van Stg. SOLidariedade. De taken en werkverdeling tussen bestuur en werknemers zijn vastgelegd in een intern document. Tabel 5: verantwoordelijkheden van bestuursleden. Bestuurslid Verantwoordelijkheden Godelieve Fondsenwerving en PR Joyce Administratie en communicatie Eric Financiën Jenny Programma's Léon ICT
Jaar van aftreden 2014 2014 2014 2014 2014
Stg. SOLidariedade heeft geen orgaan van toezicht. Dat betekent dat het bestuur toezichthoudend orgaan is. Voor bankzaken zijn de voorzitter, penningmeester en secretaris ieder afzonderlijk gevolmachtigd.
Algemeen directeur, Anouk Cleven is afgestudeerd in de Klinische psychologie aan de Universiteit van Nijmegen. Ze startte als psycholoog in de geestelijke gezondheidszorg en het (speciaal) onderwijs. Na enkele jaren werd ze benaderd voor een beleidsfunctie binnen een internationale religieuze organisatie. Tijdens deze baan groeide haar interesse en motivatie voor ontwikkelingswerk. Anouk was lid van de Goede Doelen commissie en bezocht in die hoedanigheid verschillende ontwikkelingsprojecten in Roemenië, Mexico, Guatemala en Brazilië. Begin 2009 verhuisde ze naar Indonesië om daar te gaan werken als professioneel vrijwilliger voor de internationale ontwikkelingsorganisatie VSO. In 2009/2010 werkte zij op het eiland Flores als managementadviseur voor verschillende lokale organisaties. In 2011 verhuisde ze naar het eiland Zuid-Sulawesi in Indonesië om daar een jaar lang als fondsenwerver voor verschillende belangenorganisaties van gehandicapte mensen aan de slag te gaan.
Pagina 15
Stichting SOLidariedade
Jaarverslag 2012
Directeur bedrijfsvoering, Mark Fijen is afgestudeerd als bedrijfskundig ingenieur aan de Technische universiteit Eindhoven. Hij heeft meer dan tien jaar werkervaring in de internationale, commerciële sector op het gebied van logistiek, transport en management. Nadat hij meerdere jaren in het bedrijfsleven had gewerkt was hij op zoek naar een nieuwe uitdaging in zijn carrière. Begin 2009 is hij samen met zijn vrouw, Anouk Cleven, als professioneel vrijwilliger gaan werken en wonen in Indonesië. Mark werkte in 2009/2010 als management adviseur voor de internationale organisatie VSO. In deze positie was hij werkzaam voor een regionaal ziekenhuis op het eiland Flores. Hij gaf daar o.a. (computer)trainingen en adviseerde het management. Onder zijn leiding werd er een nieuw, digitaal systeem voor medicijndistributie ontwikkeld en geïmplementeerd. In Flores heeft Mark ook de aanleg van een drinkwatersysteem gecoördineerd. Begin 2011 is hij verhuisd naar Makassar, waar hij een jaar als managementadviseur voor een belangenorganisatie van blinde mensen heeft gewerkt. Hij begeleidde de organisatie o.a. op het gebied van management, financiën en computerkennis. Tabel 6: werkzaamheden medewerkers. Functie Inhoud
Anouk
Mark
Beheer
De bestuursleden van Stichting SOLidariedade doen hun bestuurswerk vrijwillig. Zij ontvangen geen vergoeding voor hun werkzaamheden en hebben collectief afgezien van een reiskostenvergoeding. Naast het bestuur zijn er meerdere mensen die zich in 2012 vrijwillig hebben ingezet voor Stg SOLidariedade. Wij danken van harte in alfabetische volgorde: Edwin Korsten Joep Cox Margot Fijen-Olislagers Marij Cleven-Busch Marjan Brugmans Marlies Laenen Nicole Hoving-Kessel Pam Vosselman Pamela Mekel Ralph Plaum
Uren per week 36
Algemeen directeur
Management ondersteuning Engelse les Vaardigheidstrainingen
Communicatie Administratie
Fondsenwerver
Fondsenwerving
PR
4
Directeur bedrijfsvoering
Financiën Website Visum
40
Management ondersteuning Programma ontwikkeling Huiswerkbegeleiding Bijles Computertraining
VRIJWILLIGERS
ANBI De Belastingdienst heeft Stg. SOLidariedade per 26 juni 2012 aangemerkt als Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI). Dit houdt in dat de stichting is vrijgesteld van schenking- en successierecht. Bovendien zijn giften voor de donateur hierdoor aftrekbaar van het belastbaar inkomen.
Pagina 16
Stichting SOLidariedade
Jaarverslag 2012
STG. SOLIDARIEDADE IN BRAZILIE INLEIDING In Brazilië werken Mark en Anouk nauw samen met de Zusters Franciscanessen in de stad Porto Alegre. Porto Alegre is de hoofdstad van de meest zuidelijke provincie van Brazilië: Rio Grande do Sul.
armoedebestrijding. Hun reputatie is goed en betrouwbaar en hun netwerk groot. Vooral dit laatste aspect is van belang voor het welslagen van het werk van Stg. SOLidariedade, omdat het op die manier gemakkelijker is om ingang te vinden bij belangrijke personen en organisaties in Porto Alegre en omgeving. Voor de duidelijkheid is hieronder een tabel opgenomen die laat zien hoe de zusters hun werkzaamheden formeel georganiseerd hebben. Tabel 7: organisatie van de werkzaamheden.
Provincie bestuur
Er is bewust gekozen voor samenwerking met de Franciscaanse zusters. Deze zusters zijn gelieerd aan de Zusters Franciscanessen van Heythuysen in Nederland. Zij zijn beiden een onderdeel (provincie) van dezelfde internationale congregatie. De Zusters Franciscanessen van Heythuysen zijn de voormalige werkgever van Anouk en zij ondersteunen de stichting financieel. De samenwerking met de Zusters betekent niet dat Stg. SOLidariedade een religieuze organisatie is. De zusters in Porto Alegre zijn sinds hun bestaan werkzaam in het onderwijs en de gezondheidszorg. Tegenwoordig hebben ze nog maar een klein aantal scholen en één ziekenhuis in eigen beheer en werken ze vooral in diverse sociale projecten die gericht zijn op
SOCALIFRA
AEFRAN
AFRAS
ASIRFRA
Stichting voor filantropische projecten
Stichting voor onderwijs
Stichting voor gezondheidszorg
Stichting voor religieuze projecten
Centro Franciscano
Colégio Bom Conselho
Colégio da Imaculada
Colegio São José
Hospital Estrela
Mark en Anouk werken in Brazilië als vrijwilliger voor de stichting SOCALIFRA (Sociedade Caritativa e Literária São Francisco de Assis). Dit betekent dat SOCALIFRA geen salaris hoeft te betalen voor het werk dat Anouk en Mark voor hen verrichten. SOCALIFRA heeft aangeboden de dagelijkse reiskosten van Mark en Anouk te betalen, alsmede hen van een lunchkaart te voorzien. Dit zijn voorzieningen die alle medewerkers van SOCALIFRA ontvangen. Voor een goede start van het werk lopen Mark en Anouk minstens een half jaar mee in een al bestaande organisatie in Brazilië. Op deze wijze kunnen zij de Portugese taal (verder) leren, wat noodzakelijk is voor samenwerking met de doelgroep. Daarnaast is het op deze wijze mogelijk inzicht te krijgen in de Braziliaanse (werk) cultuur, wat nodig is voor een goede toekomstige samenwerking met mensen en organisaties in Brazilië.
Pagina 17
Stichting SOLidariedade
Jaarverslag 2012
Onder de stichting SOCALIFRA valt o.a. het Centro Franciscano Pedro Chaves Barcellos in de stad Alvorada. Het centrum is een zelfstandige entiteit, maar wordt bijna volledig gefinancieerd door SOCALIFRA.
provincie heeft. De bewoners van Alvorada zijn kwetsbaar en de sociale risico’s zijn groot. Hun leven wordt gekenmerkt door werkloosheid, slechte huisvesting en sanitaire voorzieningen, geweld, mensenhandel, slecht onderwijs, drugsmisbruik, kinderarbeid en seksuele uitbuiting. Vooral het slechte onderwijs zorgt er voor dat mensen vrijwel geen kans krijgen om hun levenssituatie te verbeteren. De situatie voor jongeren is tamelijk uitzichtloos. Uit recent onderzoek blijkt dat er grote groepen jongeren zijn die al op zeer jonge leeftijd dag en nacht over straat zwerven, met alle gevaren van geweld, kinderarbeid en seksuele uitbuiting van dien26. In de stad zijn veel sociale instituten en projecten, maar het ontbreekt aan (de bereidheid tot) samenwerking en aan kennis over de oorzaken van sociale problemen, waardoor er niet effectief wordt gewerkt.
ALVORADA Alvorada ligt op ongeveer een half uur rijden van de stad Porto Alegre, waar Mark en Anouk wonen. De stad Alvorada werd in 1965 gesticht en er wonen bijna tweehonderdduizend mensen24. Alvorada wordt in de volksmond een slaapstad genoemd, omdat het grootste gedeelte van de bevolking ‘s morgens vroeg van huis gaat om in de stad te werken en pas ’s avonds laat terug naar huis komt, alleen om te slapen. Vanaf haar oprichting wordt de stad Alvorada gekenmerkt door een zeer moeizame economische en sociale ontwikkeling. Het gemiddelde inkomen per hoofd van de bevolking is één van de laagste in de regio. 27% van de volwassen bevolking in de werkende leeftijd heeft geen vast inkomen. 4% van de bevolking ouder dan vijftien jaar kan niet lezen of schrijven25. Het zijn historische problemen die te wijten zijn aan een gebrek aan goed management en slechte investeringen door opeenvolgende gemeentebesturen. De lage sociaaleconomische status van de stad heeft grote gevolgen voor de bevolking. Het Instituto Sangari heeft in 2011 het geweld in de provincie Rio Grande do Sul tussen 2008-2010 in kaart gebracht. Hieruit kwam naar voren dat Alvorada met vierenveertig moorden per honderdduizend inwoners het hoogte percentage moorden van de hele
CENTRO FRANCISCANO De werkzaamheden van Stg. SOLidariedade in Brazilië zijn begonnen per medio november 2012. Mark en Anouk werken in het Centro Franciscano, Pedro Chaves Barcellos in de stad Alvorada. Achtergrond informatie over het centrum is te vinden in bijlage 4. Missie van het centrum: het opvangen van sociaal kwetsbare kinderen en jongeren, het ondersteunen van hun families en het cultiveren van waarden zodat zij op kunnen groeien tot effectieve burgers.
Pagina 18
Stichting SOLidariedade
Jaarverslag 2012
Visie van het centrum: door aandacht en zorg te schenken, worden vrede, hoop en goed burgerschap bevorderd. Om de missie te bereiken zijn drie projecten ontwikkeld: 1. Projecto Despertar: programma voor de kinderen van 6-14 jaar. 2. Projecto Construindo Caminhos: programma voor de jongeren van 15-16 jaar. 3. Projecto Famílias: ondersteuning van de families.
In het centrum worden kinderen/jongeren vanaf zes jaar tot zestien jaar opgevangen. De kinderen/jongeren die ‘s morgens naar school gaan komen ’s middags naar het centrum (13.00-17.00) en de kinderen/jongeren die ’s middags naar school gaan komen ’s morgens naar het centrum (07.30-11.30). De kinderen/jongeren zijn verdeeld in vier leeftijdsgroepen. Elke groep heeft een vaste sociale begeleider. Per dagdeel hebben de groepen drie uur activiteiten, zoals capoeira, sporten, tekenen, handarbeid en dansen. Alle kinderen/jongeren ontvangen een warme maaltijd. Tabel 8: overzicht groepen. Groep Sociale begeleider 1 Lisiane Santos Forte 2 Osmar Moraes da Silva 3 Roberta Souza Veira 4 vacature
In het centrum werken momenteel twee Franciscaanse zusters: Zr. Rosália Sehnem, de directeur en Zr. Teresa Krindges, de vicedirecteur. Daarnaast zijn er vijftien betaalde medewerkers in dienst: pedagoge, sociaal psycholoog, sociaal assistent, drie sociale begeleiders, administratief medewerker, capoeira leraar, tekenleraar, dansleraar, computerleraar (tevens IT-er) en vier huishoudelijke medewerkers.
Leeftijd 6-9 jaar 10-12 jaar 13-14 jaar 15-16 jaar
Aantal 20 20 20 15
Soortgelijke centra als dit zijn overal in Brazilië te vinden, het is dus geen uniek initiatief, de voorzieningen zijn dat echter wel en in die zin zou het zeker kunnen uitgroeien tot een unieke locatie. Het centrum is relatief jong (2006) en de mogelijkheden worden op dit moment niet volledig benut. Er is bewust gekozen om niet de volledige capaciteit aan kinderen toe te laten, omdat het op dit moment niet lukt om de kinderen consequent te laten komen. Het is nog niet duidelijk waar dit aan ligt. Het centrum kampt met een hoog verloop onder het personeel en een gebrek aan management ondersteuning en strategisch, lange termijn denkvermogen. Er is op dit moment nog weinig participatie van de families van de kinderen/jongeren en er is nauwelijks samenwerking met de scholen die de kinderen bezoeken. Beide aspecten zijn van groot belang in het streven naar een veilige en beschermde omgeving voor de kinderen/jongeren. Vanuit Stg. SOLidariedade ontvangt het centrum op twee manieren ondersteuning: 1. Management ondersteuning t.a.v. de directie. 2. Training en ondersteuning van kinderen/jongeren en medewerkers.
Pagina 19
Stichting SOLidariedade
Jaarverslag 2012
PLANNEN VOOR 2013
Januari Het Centro Franciscano ontvangt een kleine subsidie van de gemeente Alvorada, hieraan is de voorwaarde verbonden dat het centrum het hele jaar open is voor de kinderen. In 2013 heeft de directie dispensatie gevraagd, omdat het hele centrum geverfd moet worden. De dispensatie is de door de gemeente verleend. Er vinden deze maand dus geen activiteiten plaats in het centrum. Mark en Anouk zullen in januari het jaarverslag van de stichting schrijven, de website in het Engels vertalen en de programma’s voorbereiden in het Portugees.
Februari Vanaf 1 februari gaat het centrum open voor de kinderen. Omdat de schoolvakantie nog tot 1 maart duurt, is er gedurende deze maand een alternatief programma. Elke dag is een ander personeelslid verantwoordelijk voor de dagelijkse activiteiten. Mark en Anouk gaan elke woensdag de activiteiten organiseren. In deze maand vinden ook de aanmeldingen en selectie van de nieuwe kinderen plaats. Mark en Anouk voeren in februari de zogenaamde nulmetingen uit, dat betekent dat zij een database gaan aanleggen van alle kinderen met daarin gegevens over leeftijd, school, klas, aantal doublures, thuissituatie, niveau van Engels etc. Door deze gegevens nu te verzamelen is het mogelijk om in te toekomst te onderzoeken of de programma’s van Stg. SOLidariedade effect hebben op de ontwikkeling van de kinderen.
Maart – Juli (eerste semester) Vanaf deze maand starten de reguliere activiteiten in het centrum. Mark en Anouk starten met de TEE en CCE programma’s van Stg. SOLidariedade. Om aan te sluiten bij de behoeften van het centrum is gekozen voor een combinatie van onderdelen uit de twee programma’s. In dit kader gaan zij de volgende activiteiten ontplooien: Engelse les voor alle groepen. Computertraining voor alle groepen. Huiswerkbegeleiding voor groep 3 en 4. Bijles voor alle groepen. Vaardigheidstraining voor groep 4. Alle activiteiten moeten bijgewoond worden door de sociale begeleiders en/of staf, zodat er kennisoverdracht plaatsvindt. Op het einde van het eerste semester zal een evaluatie van de activiteiten plaatsvinden en een tweede toetsmoment van het niveau van Engels van de kinderen.
Augustus – December (tweede semester) In het tweede semester worden de activiteiten van Stg. SOLidariedade voortgezet, al dan niet aangepast aan de hand van de evaluatie die heeft plaatsgevonden.
In februari geven Mark en Anouk een presentatie over Stg. SOLidariedade voor de medewerkers en directie van het centrum en het bestuur van SOCALIFRA.
Pagina 20
Stichting SOLidariedade
Jaarverslag 2012
FONDSENWERVING
ACTIES
Anouk is voor 10% werkzaam als fondsenwerver voor de stichting. Ten behoeve hiervan heeft zij in 2012 een uitgebreid (vertrouwelijk) fondsenwervingsplan opgesteld. In het fondsenwervingsplan is bijvoorbeeld uiteen gezet op welke wijze de naamsbekendheid van Stg. SOLidariedade vergroot kan worden en op welke wijze de stichting in Nederland inkomsten kan genereren.
In 2012 hebben bestuur en medewerkers van Stg. SOLidariedade verschillende acties ondernomen die geld hebben opgebracht. Op 21 augustus vond de introductieavond van Stg. SOLidariedade plaats. Met meer dan tachtig enthousiaste bezoekers was dit een groot succes. Dankzij de donatie van vijf kunstwerken konden we op deze avond een kunstveiling houden die bijna €1.000,- heeft opgebracht.
In het voorbereidingstraject heeft de stichting al haar kosten kunnen betalen middels een donatie van de Congregatie Zusters Franciscanessen van Heythuysen en de aanwending van eigen vermogen van Mark en Anouk. Tevens heeft notariskantoor Olenz uit Veenendaal tegen geringe kosten de stichting formeel opgericht.
In totaal brachten de eigen acties €3.043,- op. 3 mei
In 2012 waren de totale inkomsten €60.233,-. Presentatie door Anouk voor Kiwanis club Sorores Geleen Sittard.
Als volgt verdeeld: 3.043
2 juli
1.515 Eigen fondsenwervingacties
Ralph Plaum loopt de Vierdaagse van Nijmegen als sponsortocht.
Acties van derden
12 augustus
Donaties
Eerste SOL loterij vindt plaats.
55.675
21 augustus Kunstveiling op de introductieavond van Stg. SOL 2 november
Pagina 21
Presentatie door Anouk en Mark voor het bestuur van de Congregatie Zusters Franciscanessen van Heythuysen. 25 juni
Presentatie door Mark en Anouk voor de zusters van de Congregatie Zusters Franciscanessen van Heythuysen. 17-20 juli Verjaardagsfeest van Jop Paulussen. 14-24 augustus Verjaardagsfeest Margot Fijen. 23 augustus SAMenDAVE feest in Maastricht.
Stichting SOLidariedade
Jaarverslag 2012
Ook familie en vrienden organiseerden evenementen of namen deel aan een bestaand evenement zoals de Vierdaagse van Nijmegen. Ralph Plaum liep vier dagen vijftig km voor Stg. SOLidariedade en haalde hiermee ruim €1.000,- op. In totaal brachten de acties van derden €1.515,- op.
Alle donateurs zijn bekend bij Mark, Anouk of één van de bestuursleden, met uitzondering van één iemand. Dit is jammer omdat we deze persoon niet hebben kunnen bedanken voor zijn donatie. Alle donateurs ontvangen immers een ‘bedankje’ van de stichting. Afhankelijk van de omvang van de donatie ontvangen mensen een digitale dankkaart, een persoonlijk e-mail bericht of een dankkaart per post.
DONATIES Sinds juli 2012 heeft Stg. SOLidariedade vierenvijftig donaties ontvangen, gezamenlijk hebben die €55.675,- opgebracht. Sommige mensen hebben meerdere malen een donatie gedaan. Op dit moment heeft de stichting zes donateurs die elke maand een vast bedrag doneren. Vrijwel alle donaties zijn rechtstreeks op de bankrekening van Stg. SOLidariedade binnengekomen. Er is geen gebruik gemaakt van de online betalingsmogelijkheden die geboden worden door de Stichting Geef Gratis (www.geefgratis.nl). Sommige donaties hebben Anouk en Mark contant ontvangen, zij hebben deze gelden vervolgens gestort op de bankrekening van de stichting.
Stg. SOLidariedade is aangesloten bij de Goede Doel Shop. Dit is een website waarbij vrijwel alle grote internetwinkels zijn aangesloten (www.goededoelshop.nl). Door via deze site te winkelen ontvangt Stg. SOLidariedade automatisch een donatie, dat kost de consument niets. De hoogte van de donatie is afhankelijk van de internetwinkel en varieert van €0,50 tot €30,- per aankoop. In 2012 hebben er vele kooptransacties via deze website plaatsgevonden. De betaling op de rekening van de stichting heeft echter nog niet plaatsgevonden. Dit gebeurt namelijk één keer in het kwartaal.
Donaties <1.000 in 2012
12
10
10
SPONSORS
Aantal donaties
10 8
7
6 3
4
5
4 2
3
2
3
3
3
1
0 5
10 20 22 25 30 50 100 150 200 350 500 Hoogte van donatie
Naast de inkomsten van fondsen, donateurs en door acties is Stg. SOLidariedade in 2012 ook op verschillende manieren gesponsord, bijvoorbeeld door het gratis ter beschikking stellen van een ruimte voor de introductie avond of het standaard verlenen van 30% korting op alle drukwerk. Wij danken van harte de volgende sponsors, in alfabetische volgorde: Bagels and Beans (Sittard), Café de Piep (Nieuwstadt), Café Zondag (Maastricht), Cool Brands House (Amsterdam), Hairplanet Kappers (Sittard), Ich en Dich (Sittard), Ineke Kamps, Jack Allerts, Johannus Orgelbouw (Ede), Kantoormeubelen Zuid VOF (Sittard), Kiwanisclub Sorores Geleen-Sittard, Krekelberg Flock Products (Maasbracht), Louise Pagina 22
Stichting SOLidariedade
Jaarverslag 2012
Korsten-van Gassel, Maurice Mentjens, Meubelstoffeerderij Jos Boonen (Echt), Notariaat Born (Born), Notariskantoor Piek (Susteren), Olenz notarissen (Veenendaal), Patrick Kleuters, Perry Kusters, Slagerij Scheepers (Nieuwstadt), Sneldrukkerij Pasklaar (Sittard), SOCALIFRA (Porto Alegre, Brazilië), Wassily’s Frisbee, Wervin (Nieuwstadt) en Wout Paulussen. Een bijzonder woord van dank aan Pieterjan Schmeits van Concreet Accountants en Belastingadviseurs B.V. voor het controleren van de jaarcijfers en aan Léon Nieling van Kwaliteit (Ver)Loont voor het beheren van de loonadministratie.
In het voorjaar van 2013 organiseren Mark en Anouk in Porto Alegre een evenement waarbij Stg. SOLidariedade aan een groter publiek in Brazilië geïntroduceerd wordt.
Stg. SOLidariedade zal voor één deelproject (dat plaatsvindt in 2014) een projectvoorstel indienen bij een (inter)nationaal fonds.
Stg. SOLidariedade zal voor de Engelse lessen in het centrum een sportieve sponsoractie organiseren, waarbij gestreefd wordt naar een opbrengst van €8.500,-.
De geschatte totale waarde aan sponsoring is ruim €4.500,-. PLANNEN VOOR 2013 De plannen voor fondsenwerving hangen nauw samen met de plannen op het gebied van communicatie en promotie. Deze worden in het volgende hoofdstuk beschreven.
In 2013 zullen we onderzoeken of en hoe we een Braziliaanse nevenstichting kunnen oprichten. Wanneer er een Braziliaanse nevenstichting is wordt het mogelijk om subsidies aan te vragen bij de Braziliaans overheid. Daarnaast is het voor Brazilianen dan gemakkelijker om te doneren.
Van 9 maart tot 2 april is Anouk in Nederland. In die periode zal ze verschillende presentaties geven over Stg. SOLidariedade. Daarnaast vinden er gesprekken plaats met mogelijke donateurs.
In december zullen Mark en Anouk in Nederland zijn, dan zal onder andere de ‘Vrienden van SOL’ avond plaatsvinden. In navolging van de introductieavond zal deze avond gepaard gaan met Braziliaanse hapjes, drankjes en onverwachte elementen.
Via alle mogelijke kanalen zal het www.goededoelshop.nl gestimuleerd worden.
kopen
via
de
website
In de loop van 2013 zal Stg. SOLidariedade bij het Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF) een Verklaring van geen bezwaar aanvragen. De Verklaring van geen bezwaar kan worden aangevraagd door fondsenwervende instellingen die minder dan drie jaar actief zijn. Vooruitlopend op deze aanvraag is dit jaarverslag al opgesteld aan de hand van de Richtlijn 650 voor Fondsenwervende instellingen, dit is een vereiste van het CBF.
Pagina 23
Stichting SOLidariedade
Jaarverslag 2012
COMMUNICATIE & PROMOTIE
INTERNET
COMMUNICATIE & PROMOTIE
Internet is het meest belangrijke communicatiemiddel voor Stg. SOLidariedade. Het is goedkoop, snel en bereikt een groot publiek.
Stg. SOLidariedade heeft in 2012 een communicatie en PR plan voor Nederland opgesteld. Dit plan heeft twee doelen: 1. Het bestaande netwerk van de stichting informeren en op de hoogte houden zodat zij betrokken blijven bij het werk van de stichting. 2. Nieuwe sponsors en donateurs werven zodat het netwerk van de stichting uitgebreid wordt. Om Stg. SOLidariedade duidelijk herkenbaar in beeld te brengen is samen met Marjan Brugmans een logo en huisstijl ontwikkeld. In alle communicatiemiddelen wordt vastgehouden aan deze stijl. Meer uitleg over het logo en een film over de ontwikkeling van het logo kunt u vinden op de website.
In 2012 hebben we een brochure ontwikkeld waarin op korte wijze informatie wordt gegeven over het werk van Stg. SOLidariedade. Meer dan driehonderdvijftig van deze brochures zijn in de loop van 2012 verspreid. Bij het analyseren van de donaties bleek dat 74% van de donateurs in het bezit van een brochure is geweest alvorens ze een donatie hebben gedaan. Naast de brochure is er ook een dankkaart en beste wensen kaart ontwikkeld. Om kosten te besparen zijn beide kaarten zoveel mogelijk digitaal verstuurd. Uit mondelinge en digitale reacties blijkt dat mensen het zeer waarderen een kaart te ontvangen.
Facebook pagina De Facebook pagina van Stg. SOLidariedade is geopend vlak voor de start van de studiereis naar Brazilië, begin maart 2013. Tijdens deze reis hebben Mark en Anouk bijna dagelijks berichten en foto’s geplaatst op de pagina. Meer dan vierduizend mensen hebben de Facebook pagina bezocht tijdens de reis. Inmiddels hebben tweehonderdzesendertig mensen de pagina ‘geliked’. Elke week kijken er tussen de driehonderdvijftig en zeshonderdvijftig mensen op deze pagina. Het aantal reacties op de berichten is hoog en mensen reageren geïnteresseerd en enthousiast. Via deze weg worden mensen geïnformeerd over fondsenwervingsacties zoals de Goede Doel Shop of de sponsorloop van de Vierdaagse van Nijmegen. Op dit moment worden er drie to vier keer per week nieuwe berichten of foto’s op de pagina geplaatst door Anouk. Gemiddeld wordt elk bericht gelezen door honderd mensen. Met de donatiemodule op de Facebook pagina kan ook via internet gedoneerd worden. Dit wordt gefaciliteerd door Stichting Geef Gratis. Website Samen met Edwin Korsten is de website van Stg. SOLidariedade ontwikkelt. De website is sinds 23 augustus 2012 te bezoeken op internet. Sinds die tijd hebben meer dan duizend unieke personen de site bezocht, per week bezoeken gemiddeld tweehonderd mensen de website en bekijken dan gemiddeld vijf pagina’s per keer. Maandelijks wordt er een nieuwsbrief geplaatst op de website. Mensen kunnen zich via de website abonneren op de nieuwsbrief, waardoor ze die automatisch toegestuurd krijgen op hun e-mail adres. Voor de mensen waarvan we weten dat zij geen toegang hebben tot internet zorgen we voor een papieren versie van de nieuwsbrief.
Pagina 24
Stichting SOLidariedade
1% 1% 1% 2% 6%
Jaarverslag 2012
sponsors of donateurs) op eenvoudige wijze informatie over Stg. SOLidariedade vinden.
Overzicht bezoekers website
1%
1%
Nederland
Brazilie
In het voorjaar zal de stichting een profiel aanmaken op de website OneWorld.nl. Dit is de grootste Nederlandse website over mondiale verbondenheid en een duurzame lifestyle. OneWorld wordt uitgegeven door NCDO, de Nationale Commissie voor Internationale Samenwerking en Duurzame Ontwikkeling. Door te participeren op deze website zal de naamsbekendheid van de stichting toenemen, maar kan er ook gratis gebruik gemaakt worden van allerlei kennis, materiaal en diensten.
Duitsland USA 87%
Belgie
Indonesie
Weblog Tijdens hun jaren in Indonesië hielden Mark en Anouk een weblog bij (www.markanouk.waarbenjij.nu). Tijdens de studiereis hebben zij elke week een stuk geschreven voor dit weblog. Deze verhalen zijn door bijna vijfduizend mensen gelezen. Uit de reacties blijkt een grote interesse voor het werk. Op dit moment worden alle nieuwsbrieven van Stg. SOLidariedade ook op dit weblog geplaatst, omdat meer dan 125 mensen hier een abonnement op hebben.
Uit enkele reacties is gebleken dat de inhoud van de brochure wellicht gewijzigd moet worden in een meer uitdagende en vernieuwende inhoud. Zodra we nieuwe brochures nodig hebben zal de inhoud opnieuw bekeken worden.
Eind 2013 zullen Mark en Anouk een communicatie en promotie plan voor Brazilië opstellen.
Eind 2013 wordt de website van Stg. SOLidariedade in het Portugees vertaald. PLANNEN VOOR 2013
In januari wordt de website in het Engels vertaald, zodat nog meer mensen kennis kunnen nemen van het werk van de stichting.
In januari zal Stg. SOLidariedade een eigen profiel op de internationale website Linkedin creëren. Door een eigen profiel te creëren op Linkedin kunnen mensen uit het bedrijfsleven (potentiële Pagina 25
Stichting SOLidariedade
Jaarverslag 2012
FINANCIEN FINANCIEEL BELEID Het financiële boekjaar van Stg. SOLidariedade is in 2012 begonnen op 26 juni, de dag van de oprichting van de stichting. Vanaf 2013 zal het financiële boekjaar gelijk zijn aan het kalenderjaar. In 2012 is 93% aan het project besteed In 2012 is 92,7% van de inkomsten van Stg. SOLidariedade besteed aan het project. De kosten voor fondsenwerving bedroegen 6,2% van de totale uitgaven. Dit is ver onder de norm van 25% die door het CBF wordt gehanteerd en ook onder onze eigen norm van 10%. De kosten voor beheer en administratie bedroegen 1,1% van de totale uitgaven, ook dat is onder onze norm van 5%. Opbouw reserves Stg. SOLidariedade is een jonge organisatie die slechts over beperkte reserves beschikt. Om de continuïteit van de stichting te waarborgen is het van belang een continuïteitsreserve op te bouwen. Het streven is een continuïteitsreserve gelijk aan vijf maanden projectkosten. Op basis van de begroting van 2013 zou deze reserve uiteindelijk €20.141,moeten bedragen. Het streven is de volledige omvang van deze reserve eind 2015 te bereiken. Interne financiële afspraken Ten behoeve van interne financiële afwikkelingen heeft de penningmeester een declaratie formulier en procedure opgesteld. Eenmaal per maand worden de declaraties die vergezeld zijn van originele bonnetjes uitbetaald. Elke bestuursvergadering presenteert de penningmeester een overzicht van de uitgaven en inkomsten van de stichting. Elke maand maakt Anouk een overzicht van de binnengekomen donaties, dit overzicht wordt verspreid onder de bestuursleden.
Pagina 26
‘Onderwijs is de sleutel’
Stichting SOLidariedade
Jaarverslag 2012
JAARREKENING
BALANS
Geconsolideerde staat van baten en lasten over 2012.
Geconsolideerde balans per 31 december 2012. 31.12.12 Inventaris Overige vorderingen Vooruitbetaalde reiskosten Nog te ontvangen rente Teveel betaald netto loon Liquide middelen RABO rek. crt 364 RABO spaarrek. 249 Totaal
0
01.06.12 0
31.12.12 Kapitaal Overige schulden Te betalen loonheffing Rekeningcourant directie Te betalen vakantiegeld
765 187 976
31.838
01.06.12
Werkelijk 2012
Begroot 2012
58.718
29.500
1.515 165
0 0
Som der baten
60.398
29.500
Lasten Project Fondsenwerving
26.465 1.781
27.543 1.166
313
791
Som der lasten
28.559
29.500
Resultaat
31.839
Baten Uit eigen fondsenwerving
0
Uit acties van derden Rente baten 6.353 313 1.857
Beheer en Administratie 1.649
0
36.785
0
40.361
0
Totaal
40.361
0
Toelichting op de balans Het totaal van de bezittingen van Stg. SOLidariedade bedraagt op 31 december 2012 €40.361,-. Het merendeel hiervan bestaat uit liquide middelen. Het geld van de stichting staat op een spaarrekening, het overschot wordt niet belegd.
Pagina 27
Stichting SOLidariedade
Jaarverslag 2012
TOELICHTING OP DE JAARREKENING Werkelijk 2012
Begroot 2012
Baten Baten uit eigen fondsenwerving Donaties Eigen acties Baten uit acties van derden Rente baten Som der baten
Werkelijk 2012
Begroot 2012
23.284 338
21.386 1.352
563 0 35
564 1.750 117
0 56 2.189
400 224 1.750
26.465
27.543
0 0
40 0
556 1.225 1.781
0 1.126 1.166
313 0 0
500 184 58
0 313
49 791
28.559
29.500
Lasten Project 55.675 3.043
29.500 0
1.515
0
165
0
60.398
29.500
Personeel Kantoorruimte Brazilië Vrijwilligersvisum Computertraining Deskundigheidsbevordering personeel Woon-werkverkeer Telecommunicatie Reiskosten naar Brazilië Totaal Fondsenwerving Publicaties Reiskosten t.b.v. fondsenwerving Eigen acties Personeel Totaal Beheer & Administratie Inrichtingskosten kantoor Brazilië Reiskosten bestuur Nederland Kantoorkosten Nederland Bankkosten Totaal Som der lasten
Pagina 28
Stichting SOLidariedade
Jaarverslag 2012
Waarderingsgrondslagen Algemeen De jaarrekening is opgemaakt conform de Richtlijn 650 Verslaggeving Fondswervende Instellingen ten behoeve van het Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF).
De werkelijke kosten voor het project zijn lager dan begroot. Dit komt omdat de twaalf laptops uit Nederland nog niet gearriveerd zijn in Brazilië en de computertraining dus nog niet begonnen is. Daarnaast hoeven er geen kosten voor woon-werkverkeer gemaakt te worden, omdat Mark en Anouk van de Braziliaanse stichting SOCALIFRA een openbaar vervoerskaart hebben ontvangen.
Activa en passiva De activa en passiva worden gewaardeerd tegen nominale waarde.
De salarissen van de medewerkers vallen onder projectkosten (Anouk voor 90% en Mark volledig).
Eigen vermogen Het vermogen van de stichting wordt aangewend in het kader van de doelstelling van de stichting.
Tabel 9: overzicht salaris medewerkers.
Buitenlandse valuta Voor alle transacties in Braziliaanse Reas is de koers van 2,65 Reas per Euro aangehouden. Alle vorderingen, schulden en transacties in buitenlandse valuta worden omgerekend naar Euro’s op basis van de koers per balansdatum. Koersresultaten zijn opgenomen in de staat van baten en lasten. Verplichtingen Kosten worden toegerekend in het jaar waarin de activiteiten worden verricht. Toelichting op de staat van baten en lasten Baten In totaal was de som der baten in 2012 €60.398,-. Dit is €30.898,- meer dan begroot. Aan de baten uit eigen fondsenwerving zijn de volgende inkomsten toegerekend: eenmalige en periodieke donaties en eigen acties. De baten uit eigen fondsenwerving vallen hoger uit dan begroot. Dit komt door een donatie die voor een deel bestemd is voor 2013. Bestedingen aan het project In 2012 is €26.465,- besteed aan het project.
Totale loonkosten p.p. per maand Bruto loon p.p. per maand Minus loonheffing, WGA premie en bijdrage ZVW Netto loon p.p. per maand
2012 1.722 1.608 281 1.327
2013 1.608 1.278 191 1.087
In 2012 is een fout gemaakt in de loonberekeningen van Mark en Anouk. In plaats van €1.608,- per maand per persoon voor de totale loonkosten (zoals begroot) is dit bedrag als bruto loon genomen. Voor 2013 is deze fout hersteld. Mark en Anouk betalen al hun verzekeringen zelf en bouwen geen pensioen op. Bestedingen aan fondsenwerving In 2012 is €1.781,- besteed aan fondsenwerving. De werkelijke kosten voor fondsenwerving zijn hoger dan begroot. Dit komt doordat in de begroting geen rekening gehouden was met kosten voor eigen fondsenwerving die gemaakt zijn voor bijvoorbeeld de introductieavond. Fondsenwerving kost geld en moet betaald worden uit de opbrengst ervan: het is normaal dat een deel van het geld dat binnenkomt besteed wordt aan fondsenwerving. Met betrekking tot de kosten voor fondsenwerving heeft het CBF een norm gesteld: 25%. Met andere woorden: er mag niet meer dan 25 eurocent worden uitgegeven om 1 euro binnen te halen. Stg. SOLidariedade streeft er naar maximaal 10% van de totale uitgaven te besteden aan fondsenwerving. In 2012 is 6,2% van de totale uitgaven besteed aan fondsenwerving.
Pagina 29
Stichting SOLidariedade
Jaarverslag 2012
In de begroting van 2012 was geen post opgenomen voor PR en representatiekosten. Deze kosten zijn wel gemaakt, o.a. voor de website, brochures, dankkaarten, enveloppen, postzegels, visitekaartjes, reiskosten t.b.v. de stichting en enkele attenties voor vrijwilligers. In totaal is hier €700,- aan besteedt. Dit bedrag is door Mark en Anouk zelf ingelegd. In de begroting van 2013 worden posten opgenomen voor promotiemateriaal en representatie en deze worden weggeschreven onder de kosten voor fondsenwerving. Bestedingen aan beheer en administratie In 2012 is €313,- besteed aan beheer en administratie. De werkelijke kosten voor beheer en administratie zijn daarmee minder dan begroot. Dit komt o.a. doordat Anouk en Mark twee maanden later dan gepland in Brazilië zijn aangekomen en hun kantoor nog niet compleet hebben ingericht. Daarnaast heeft het bestuur collectief afgezien van een reiskostenvergoeding. Kantoor- en bankkosten in Nederland zijn niet gemaakt. Onder kosten voor beheer en administratie vallen alle kosten die niet toe te rekenen zijn aan het project of aan fondsenwerving. Stg. SOLidariedade streeft naar een maximum van 5% van de totale uitgaven. In 2012 is 1,1% van de totale uitgaven besteed aan beheer en administratie. Positief resultaat De baten vallen in 2012 hoger uit dan begroot en de lasten zijn lager dan begroot. Hierdoor wordt het jaar 2012 positief afgesloten met een overschot van €30.898,-. In dit overschot zit een donatie met een waarde van €23.477,- die geschonken is voor de begroting van 2013. Resteert dus een feitelijk overschot van €7.421,-. Dit overschot wordt voor de helft weggeschreven onder de continuïteitsreserve, de andere helft wordt gebruikt om een gedeelte van de begroting van 2013 te dekken. Het streven is eind 2015 een continuïteitsreserve gelijk aan vijf maanden projectkosten te realiseren. Op basis van de begroting van 2013 zou deze reserve ruim €20.141,- moeten bedragen.
Pagina 30
Stichting SOLidariedade
Jaarverslag 2012
BEGROTING 2013 De begroting wordt vastgelegd in de voorafgaande novembermaand. De conceptbegroting wordt opgesteld door de penningmeester, de Algemeen directeur en de Directeur bedrijfsvoering en vervolgens door het bestuur geaccordeerd. BEGROTING 2013 Project Personeel Programma TEE Programma CCE Kantoorruimte Brazilië Deskundigheidsbevordering Reizen Br-Nld Telecommunicatie Visum
Kosten per unit
Aantal
Totaal
3.055 250 250
12 10 8
36.660 2.500 2.000
338 200
12 1
4.056 200
1.000 56 250
2 12 1
2.000 672 250
Subtotaal
48.338
Fondsenwerving Personeel
161
12
1.932
Promotiemateriaal Reizen Br-Nld Representatie
1.000 1.000 300
1 1 1
1.000 1.000 300
Subtotaal
4.232
Beheer en Administratie Kantoor Nederland
100
1
100
Bank CBF keurmerk Website hosting
42 580 50
2 1 1
84 580 50
Internet
150
1
150
Subtotaal Totaal
Dekking van de begroting 2013 Inkomstenbron Donatie in 2012 bestemd voor begroting 2013 Helft van overschot 2012 Donaties Opbrengst eigen acties Opbrengst acties van derden Totaal
90,2%
7,9%
964
1,8%
53.534
100%
Pagina 31
Bedrag 23.477 3.710 17.000 8.000 1.347 53.534
Stichting SOLidariedade
Jaarverslag 2012
Pagina 32
Stichting SOLidariedade
Jaarverslag 2012
TOT SLOT
GEGEVENS
Wij hopen dat u door het lezen van dit jaarverslag een goed beeld heeft gekregen van het eerste levensjaar van Stg. SOLidariedade. Wij hopen ook dat u de kernprincipes van Stg. SOLidariedade: gelijkheid, kennisoverdracht, professionaliteit en transparantie heeft kunnen terugvinden in de verslaglegging.
CONTACTGEGEVENS
In bijlage 5 vindt u een overzicht van alle plannen voor 2013. In het jaarverslag 2013 zullen we op deze punten terugkomen, zodat u kunt zien of de dingen die wij ons voornemen ook daadwerkelijk gebeuren. Mocht u opmerkingen of suggesties hebben ten aanzien van de inhoud of vormgeving van dit jaarverslag dan horen wij die graag. U kunt hiervoor e-mailen naar:
[email protected]
Postadres: De Clercqstraat 26, 3904 HS, Veenendaal Telefoon: 06 - 42911995 (Joyce van de Weerd-Korsten, secretaris) E-mail
[email protected] Website www.solidariedade.nl BANKGEGEVENS Bankrekeningnummer: NL66RABO0356202364 FORMELE GEGEVENS Inschrijving bij de Kamer van Koophandel onder nummer: 55592457.
Dit jaarverslag is in te zien op de website van Stg. SOLidariedade.
Het Rechtspersonen en Samenwerkingsverbanden Informatie Nummer (RSIN): 8517 77 946.
Uit kostenoogpunt en milieubesparing verspreiden wij geen papieren jaarverslagen. Mocht u prijs stellen op een papieren versie dan kunt u dit, tegen betaling van €5,- opvragen via:
[email protected]
Pagina 33
Stichting SOLidariedade
Jaarverslag 2012
BIJLAGEN Bijlage 1: Onderbouwing van de visie De visie van Stg. SOLidariedade luidt als volgt: onderwijs – in de meeste brede zin van het woord – is de sleutel tot economische onafhankelijkheid. De visie van Stg. SOLidariedade is niet nieuw. Al sinds de jaren 60 van de vorige eeuw heeft de zogenaamde Human Capital Theory een stevige stempel gedrukt op het onderzoek naar de relatie tussen onderwijs en ontwikkeling. De theorie gaat ervan uit dat door investeringen in het onderwijs het verdien vermogen en de productie op de werkplaats van individuen stijgt, m.a.w. hoe meer ik leer, hoe productiever ik word, hoe meer ik verdien. Dit heeft voordelen op individueel niveau (mijn inkomen gaat omhoog) en op nationaal niveau (het BNP gaat omhoog door een hogere productie). Het uitgangspunt luidt als volgt: investeren in menselijk kapitaal in de vorm van onderwijs leidt tot economische groei. Natuurlijk zijn er in de afgelopen 60 jaar nieuwe theorieën ontwikkeld over de relatie tussen onderwijs en ontwikkeling. Feit is dat het uitgangspunt van de Human Capital Theory door veel internationale organisaties, bijvoorbeeld de World Bank, nog steeds als leidend wordt genomen. Dit heeft onder andere te maken met veelvuldig wetenschappelijk onderzoek dat de hypothese heeft bevestigd. Dat wil niet zeggen dat de theorie geen manco’s kent, ook is het niet zo dat een investering in onderwijs zonder meer economische ontwikkeling oplevert. Wereldwijd is men het er echter over eens dat onderwijs kan bijdragen tot de economische ontwikkeling van een land, net zozeer als onderwijs kan bijdragen tot verbetering van de levenskwaliteit van mensen. Onderwijs biedt kinderen kennis en vaardigheden die nodig zijn om een gezonde levensstijl te ontwikkelen en om in sociaal, economisch en politiek opzicht een actieve rol te vervullen. Volwassenen die onderwijs hebben genoten hebben over het algemeen minder kinderen, zijn goed geïnformeerd over opvoedingsstijlen en zorgen ervoor dat hun kinderen
op tijd naar school gaan en fit genoeg zijn om te leren27. Voor vrouwen zijn de voordelen nog veel groter. Onderzoek toont aan dat vrouwen die onderwijs hebben genoten gezonder zijn, meer betaalde arbeid verrichten, meer inkomen hebben, minder kinderen hebben en betere gezondheidszorg en onderwijs voor hun kinderen kunnen bieden. Alle familieleden profiteren van deze ontwikkelingen en op deze wijze is het mogelijk om als gezin uit de armoede te komen en te blijven28. Deze voordelen spreiden zich uit over generaties en zelfs binnen gemeenschappen.29 Duidelijk is dat onderwijs heel veel positieve gevolgen heeft op individueel en op nationaal niveau. Het is dan ook niet vreemd dat het recht op onderwijs is vastgelegd in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens30 en het Verdrag inzake de Rechten van het Kind31. Onderwijs is een fundamenteel en universeel recht: elk kind heeft er recht op.
Everyone has the right to education. Education shall be free, at least in the elementary and fundamental stages. Elementary education shall be compulsory.’ Article 26, Universal Declaration of Human Rights, 1948
De afgelopen decennia zijn verschillende initiatieven genomen die gericht zijn op het bereiken van bovenstaande rechten. Bijvoorbeeld: Universal Primary Education (UPE, 1950’s) en Education For All (EFA, 1990 en 2000). In de praktijk blijkt het moeilijk om dit streven te bereiken. Dit komt omdat de bevolking blijft groeien, ook het
Pagina 34
Stichting SOLidariedade
Jaarverslag 2012
middelbaar en voorgezet onderwijs om investeringen vragen, een gebrek aan gekwalificeerde leerkrachten en een groeiend besef van de lage kwaliteit van het primair onderwijs in veel ontwikkelingslanden. Dat wil niet zeggen dat er op landelijk niveau niets bereikt is door de enorme internationale investeringen in onderwijs. Bijlage 2: Analyse van Brazilië Brazilië wordt al lang niet meer gezien als een ontwikkelingsland, maar als één van de zogenaamde BRIC landen32. Volgens experts hebben de BRIC landen een enorm potentieel op economisch gebied en zullen zij in 2050 behoren tot de dominerende economische wereldmachten. Brazilië heeft de zesde grootste economie ter wereld. In 2010 behaalde Brazilië een economische groei van 7,5%33. In de rangschikking van grootste naar kleinste BBP ter wereld stond Brazilië in 2011 op de 8 ste plaats (Nederland 23ste)34. Het tij is echter aan het keren. De voorspoedige economische groei is gestopt, in 2011 was de groei nog maar 2,7% en in 2012 slechts 1%35. Dit gaat gepaard met enorme inflatiecijfers van bijvoorbeeld 6,5% in 2011. In Brazilië is het gemiddelde inkomen per inwoner €9.174,- per jaar36, dat is ongeveer vier keer minder dan in Nederland. Dit betreft echter een gemiddelde. Meer dan 40 miljoen mensen leeft onder de armoedegrens en 13 miljoen mensen zijn extreem arm37. De armste Braziliaanse huishoudens, een kwart van de bevolking, ontvangen een maandelijkse uitkering uit het Bolsa Familia programma als ze hun kinderen laten vaccineren en naar school sturen38. Brazilië heeft bijna 200 miljoen inwoners39. Meer dan 50 miljoen mensen in de steden woont in sloppenwijken, de zogenaamde favela’s40. Dat wil niet zeggen dat al deze mensen onder de gemiddelde armoedegrens leven, het grootste gedeelte echter wel en daarnaast hebben zij te maken met onhygiënische, gebrekkige en zeer gevaarlijke levensomstandigheden.
Sinds 1990 publiceert het Human Development Report elk jaar de Human Development Index (HDI). Deze index is ooit geïntroduceerd als alternatief voor het meten van nationale groei. De HDI bestaat uit drie basis dimensies van ontwikkeling: gezondheid, onderwijs en inkomen. De HDI van Brazilië is 0,730, daarmee staat Brazilië op de 85ste plaats van 186 landen. De HDI van Latijns-Amerika is 0,741. Brazilië functioneert dus beneden het regionaal gemiddelde41. Het is duidelijk dat het aantal mensen dat in Brazilië in armoede leeft nog steeds heel groot is. Ondanks de enorme economische groei is Brazilië er (nog) niet in geslaagd om de ongelijkheid tussen arm en rijk te verkleinen. Brazilië heeft één van de hoogste Gini42 coëfficiënten ter wereld: 54,2. In de rangschikking van grootste naar kleinste inkomensverschil staat Brazilië hierbij op de 10 de plaats in vergelijking met 136 andere landen (Nederland staat op de 108 ste plaats)43. Bijlage 3: Onderwijssysteem in Brazilië Alle typen onderwijs worden in Brazilië gratis aangeboden door de overheid, zowel door de nationale, federale als gemeentelijke. De verantwoordelijkheid voor het bieden van onderwijs zijn gecompliceerd, zo is de federale overheid verantwoordelijk voor het bieden van voortgezet onderwijs, maar biedt de gemeentelijke overheid in vele plaatsen ook scholen voor voortgezet onderwijs. Alle typen onderwijs worden ook op privé instituten aangeboden die zeer duur zijn. De leeftijdscategorieën in de tabel zijn arbitraal, het is goed mogelijk dat een kind van 16 jaar nog steeds in séries inicias zit of een adolescent van 20 jaar op een colégio. Het basisonderwijs (Ensino Fundamental) in Brazilië is verplicht vanaf 6 jaar. Het voortgezet onderwijs (Ensino Médio) niet. Toegang tot het voortgezet onderwijs is alleen mogelijk na afronding van het basisonderwijs. Het voortgezet onderwijs wordt vaak gecombineerd met een specifieke beroepsopleiding, de zogenaamde Ensino Tecnico, dan kunnen kinderen namelijk gelijk (betaald) aan het werk gaan44.
Pagina 35
Educação Infantil
Ensino Fundamental
Ensino Médio Educação Superior
Universidade
0-3
Préescola
4-5
Séries inicias Séries finias
614
Colégios Ensino tecnico
Verantwoordelijk heid
Creche
Doel
Leeftijd
Educação Básica
Jaarverslag 2012
Niveau
Type
Stichting SOLidariedade
Ontwikkeling van fysieke, psychologische, intellectuele en sociale vaardigheden.
Gemeente
Basisopleiding tot burger, ontwikkeling van de leercapaciteit, begrip van de natuurlijke omgeving en het sociale en politieke systeem, technologie, kunst en waarden die ten grondslag liggen aan de maatschappij. Het versterken van de familiebanden, solidariteit en tolerantie.
Gemeente
1517
Voorbereiding op werk.
Staat
17 en +
Trainen van professionals op verschillende gebieden.
Gemeente, Staat, Nationaal
Een voorbeeld van bovenstaande is de ontwikkeling van het speciaal onderwijs. In principe is alle speciaal onderwijs afgeschaft, het uitgangspunt is dat leerlingen met leerproblemen en/of sociaalemotionele problemen binnen het reguliere onderwijs opgevangen moeten worden. De scholen kunnen hierbij professionele hulp vragen aan expertise centra die in elke gemeente aanwezig moeten zijn. Ouders kunnen voor hun kinderen een extra budget aanvragen zodat de school extra materiaal of hulpmiddelen kan aanschaffen. Voorwaarde hiervoor is dat er een officiële diagnose is vastgesteld door wederom een speciaal hiervoor in het leven geroepen expertise centrum. Wat is nu de realiteit in Alvorada? Laten we voorop stellen dat ik nog geen kind met een visueel waarneembare beperking heb gezien. Feit is dat er in een Alvorada een grote school is voor blinde leerlingen. Ook is er een kliniek/tehuis waar kinderen met een ‘zware’ mentale stoornis worden opgevangen, dit kan full-time zijn, alleen overdag of voor gesprekken. De expertise centra waarover gesproken wordt bestaan in Alvorada (nog) niet, ouders kunnen voor hun kinderen dus geen budget aanvragen voor bijzondere voorzieningen. Uit verschillende gesprekken is gebleken dat professionals niet graag werken in Alvorada, omdat de stad als onveilig bekend staat, maar ook omdat de gemeente in het verleden in gebreke is gebleven bij het uitbetalen van salarissen aan ambtenaren.
Staat, Nationaal
De afgelopen jaren is er veel wetgeving veranderd en nieuwe wetgeving ontstaan binnen het onderwijssysteem in Brazilië. Deze wetgeving wordt doorgaans op nationaal niveau ontworpen en moet vervolgens door de staat en gemeentelijke overheden uitgevoerd worden. Dit zorgt ten eerste voor enorme vertragingen bij het invoeren van nieuwe wetgeving en daarnaast wordt veel wetgeving niet of nauwelijks uitgevoerd omdat de lagere overheden daar geen gelden voor hebben, of althans beweren daar geen gelden voor te hebben.
Een ander voorbeeld van wetgeving met zeer verstrekkende gevolgen voor het onderwijssysteem in Brazilië is de invoering van het ‘Estatuto da Criança e do Adolescente’. Dit is een statuut dat in 1990 is ingevoerd ter bescherming van de rechten van kinderen en adolescenten. In die tijd was het wereldwijd een revolutionair statuut waarin zeer concreet beschreven werd hoe kinderen beschermd moeten worden. Om de wet tot uitvoering te brengen hebben alle schoolgaande kinderen in Brazilië uitleg gekregen door speciaal hiervoor opgeleide voorlichters. Helaas legden deze voorlichters de nadruk vooral op de rechten van de kinderen, voorbijgaand aan de plichten. Het gevolg was dat kinderen weigerden opdrachten, instructies of maatregelen van leerkrachten op te volgen alsmede van hun eigen ouders in de thuissituatie. Met name in het onderwijs heeft dit proces een ontwrichtende werking gehad op
Pagina 36
Stichting SOLidariedade
Jaarverslag 2012
de motivatie en betrokkenheid van leerkrachten met alle gevolgen van dien voor de leerlingen.
9
10
Bijlage 4: Centro Francsicano
11
Het Centro Franciscano, Pedro Chaves Barcellos is gelegen aan de Rua Pedro Álvares Cabral, nr. 944, in de wijk San Pedro in de stad Alvorada. Dit multifunctionele wijkcentrum is feitelijk een voortzetting van het voormalige weeshuis Pedro Chaves Barcellos dat op het terrein van de Zusters in Porto Alegre lag. Op enig moment was duidelijk dat dit weeshuis te ver weg lag van de doelgroep en is besloten het weeshuis in die hoedanigheid te sluiten. Het oude weeshuis wordt nu verhuurd aan de universiteit en met de huuropbrengsten hebben de Zusters het nieuwe Centro Franciscano, Pedro Chaves Barcellos in 2006 kunnen openen.
12
13 14
15 16
Website van het centrum: www.centrofranciscano.com.br
17
Bijlage 5: Plannen voor 2013
18 19
1 2
3
4 5 6 7 8
Beleid Na afronding van het eerste semester van 2012 zal er een nieuw beleidsplan voor de periode 2014-2016 worden opgesteld. Bij het evalueren van werkzaamheden wordt standaard gekeken of er gewerkt is volgens de kernprincipes. Wanneer dit niet het geval is, zal gekeken worden welke processen veranderd moeten worden om dit in orde te maken. In het jaarverslag 2013 zal hierover gerapporteerd worden. Stg. SOLidariedade in Brazilië Mark en Anouk zullen in januari het jaarverslag van de stichting schrijven, de website in het Engels vertalen en de programma’s voorbereiden in het Portugees. In februari organiseren Mark en Anouk elke woensdag de activiteiten voor de kinderen in het centrum. Mark en Anouk voeren in februari de zogenaamde nulmetingen uit. In februari geven Mark en Anouk een presentatie over Stg. SOLidariedade voor de medewerkers en directie van het centrum en het bestuur van SOCALIFRA. In maart starten Mark en Anouk met de programma’s van Stg. SOLidariedade. Op het einde van het eerste semester zal een evaluatie van de activiteiten plaatsvinden en een tweede toetsmoment van het niveau van Engels van de kinderen.
20 21 22 23
In het tweede semester worden de activiteiten van Stg. SOLidariedade voortgezet, al dan niet aangepast aan de hand van de evaluatie die heeft plaatsgevonden. Fondsenwerving In 2013 zullen we onderzoeken of en hoe we een Braziliaanse nevenstichting kunnen oprichten. Van 9 maart tot 2 april is Anouk in Nederland. In die periode zal ze verschillende presentaties geven over Stg. SOLidariedade. Daarnaast vinden er gesprekken plaats met mogelijke donateurs. In het voorjaar van 2013 organiseren Mark en Anouk in Porto Alegre een evenement waarbij Stg. SOLidariedade aan een groter publiek in Brazilië geïntroduceerd wordt. Stg. SOLidariedade zal voor één deelproject een projectvoorstel indienen bij een (inter)nationaal fonds. Stg. SOLidariedade zal voor de Engelse lessen in het centrum een sportieve sponsoractie organiseren, waarbij gestreefd wordt naar een opbrengst van € 8.500,-. In december zullen Mark en Anouk in Nederland zijn, dan zal onder andere de ‘Vrienden van SOL’ avond plaatsvinden. Via alle mogelijke kanalen zal het kopen via de website www.goededoelshop.nl gestimuleerd worden. In de loop van 2013 zal Stg. SOLidariedade bij het Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF) een Verklaring van geen bezwaar aanvragen. Communicatie In januari wordt de website in het Engels vertaald. In januari zal Stg. SOLidariedade een eigen profiel op de internationale website Linkedin creëren. In het voorjaar zal de stichting een profiel aanmaken op de website OneWorld. Zodra we nieuwe brochures nodig hebben zal de inhoud opnieuw bekeken worden. Eind 2013 zal de stichting een communicatie en PR plan voor Brazilië opstellen. Eind 2013 wordt de website van Stg. SOLidariedade in het Portugees vertaald.
Bijlage 6: Referenties 1
UNESCO, Global Education Digest 2012. grade repetition and early school leaving 2 Wikipedia: Education in Brazil. 3 UNESCO, Global Education Digest 2012. grade repetition and early school leaving. 4 UNESCO, Global Education Digest 2012. grade repetition and early school leaving 5 UNESCO, Global Education Digest 2012. grade repetition and early school leaving Pagina 37
Opportunities lost: the impact of Opportunities lost: the impact of Opportunities lost: the impact of Opportunities lost: the impact of
Stichting SOLidariedade
6
Jaarverslag 2012
UNESCO, Global Education Digest 2012. Opportunities lost: the impact of grade repetition and early school leaving 7 UNESCO, Global Education Digest 2011. Focus on Secondary Education. 8 World Bank, School Drop-Out and Push-Out Factors in Brazil: The Role of Early Parenthood, Child Labor and Poverty, 2006. 9 World Bank, School Drop-Out and Push-Out Factors in Brazil: The Role of Early Parenthood, Child Labor and Poverty, 2006. 10 Wikipedia: Education in Brazil. 11 World Bank, Achieving World Class Education in Brazil: The Next Agenda, 2010. 12 World Bank, Achieving World Class Education in Brazil: The Next Agenda, 2010. 13 UNESCO, Global Education Digest 2011. Focus on Secondary Education. 14 UNESCO, Global Education Digest 2011. Focus on Secondary Education. 15 http://link2brazil.com/2013/01/08/professionalsgezocht/?utm_source=feedburner&utm_medium=email&utm_campaign=Feed% 3A+Link2brazil+%28Link2Brazil%29 16 http://www.milleniumdoelen.nl 17 http://www.ncdo.nl/ 18 http://www.mdgmonitor.org/factsheets_00_print.cfm?c=BRA&cd=76 19 http://www.ncdo.nl/ 20 PNAD, Primeira analises: situação da educação brasileiro – avonçois e problemas, 2009. 21 PNAD, Primeira analises: situação da educação brasileiro – avonçois e problemas, 2009 22 PNAD, Primeira analises: situação da educação brasileiro – avonçois e problemas, 2009. 23 Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF). Reglement en Bijlagen CBF-keur, 2012. 24 Fundação de Economica e Estatística do Rio Grande do Sul, 2011. 25 IBGE, 2010. 26 Serviço Especializado em Abordagem Social do CREAS, 2011. 27 UNCICEF, Gender Achievements and Prospects in Education, the GAP report, part 1. 28 World Bank, factsheet Girls’ Education: A World Bank Priority. 29 World Bank, factsheet Girls’ Education: A World Bank Priority. 30 De Universele Verklaring van de Rechten van de Mens is een verklaring die in 1948 is aangenomen door de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties om de basisrechten van de mens te omschrijven. 31 Het Verdrag inzake de rechten van het kind is gebaseerd op de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. Het werd aangenomen door de
Algemene Vergadering van de Verenigde Naties op 20 november 1989 en werd van kracht op 2 september 1990. 32 BRIC staat voor Brazilië, Rusland, India en China. 33 CIA, World Fact Book Brazil, 2010. 34 CIA, World Fact Book Brazil, 2011. 35 De Volkskrant, Groeiwonder af toch gaat het de Brazilianen beter,26.01.2013. 36 De Volkskrant, Groeiwonder af toch gaat het de Brazilianen beter,26.01.2013. 37 Overseas Development Institute (ODI), Social protection in Brazil: impacts on poverty, inequality and growth, 2011. Leven onder de armoedegrens betekent minder dan de helft van het minimumloon verdienen, extreme armoede betekent leven van minder dan een kwart van het minimumloon. 38 De Volkskrant, Groeiwonder af toch gaat het de Brazilianen beter,26.01.2013. 39 United Nations, 2010. 40 United Nations, Habitat, 2010. 41 UNDP, Human Development Report, 2013. 42 De Gini coëfficiënt is een index die de mate van ongelijke verdeling van inkomen in een land meet. 43 CIA World Fact Book Brazil. 44 Wikipedia: Education in Brazil.
Pagina 38