Jaarverslag 2009
De Besturenraad in 2009
‘Kiezen voor de toekomst’
dr. Wim Kuiper bestuursvoorzitter Besturenraad
Woord vooraf Het jaar 2009 was een belangrijk jaar voor de Besturenraad. Een jaar waarin de vereniging belangrijke keuzes maakte. De centrale vraag die beantwoord werd, was de vraag hoe we de Besturenraad klaar voor de toekomst moesten maken. Een toekomst, waarin we als christelijk onderwijs een belangrijke en relevante rol kunnen spelen in de maatschappij. Om dat te realiseren, hebben we verder gebouwd aan een krachtige vereni ging met een duidelijke toegevoegde waarde voor de leden en een herkenbaar eigen geluid. In dit jaarverslag schetsen wij u hoe de Besturenraad in 2009 heeft geïnvesteerd in het toekomstbestendig maken van vereniging en bureau. We staan stil bij het fundament van onze vereniging, de totstandkoming van de herpositionering, de investering in de ledenorgani satie en de belangrijke stappen die zijn gezet om te komen tot de nieuwe bestuurlijke inrichting van de vereniging. Dat hebben we gedaan terwijl we zijn door gegaan met werken aan het stem geven aan het christe lijk onderwijs, ondersteund door een professioneel bureau met de grote inzet van betrokken professionals. Ook gaan we in op de wijze waarop we werk hebben gemaakt van onze belangenbehartiging, van de contacten met onze leden en van de betaalde dienstver lening. Het zijn die vele activiteiten die in samenhang er voor zorgden dat de Besturenraad in 2009 met succes verbouwde, terwijl de winkel open was.
4 5 8 12 13 14 16 19 22
Terug naar de basis
Naar een krachtige ledenorganisatie
Zichtbaar in belangenbehartiging
Werken aan identiteit
Investeren in de toekomst
Gezonde bedrijfshuishouding
Betaalde dienstverlening
Ondersteuning bureau
Bijlagen
Inhoudsopgave
1 2 3 4 5 6 7 8 9
Terug naar de basis
1 De Besturenraad beweegt zich in een krachtenveld dat verandert. Als ledenorganisatie vertolkt zij de stem van het christelijk onder wijs in een maatschappij die steeds meer verhardt.
Als belangenorganisatie heeft de Besturenraad een
positionering kan met de goedkeuring in de leden-
positie naast diverse andere organisaties die zich
raad van december 2009 als een belangrijke mijlpaal
inzetten voor het onderwijs. 2009 was een jaar
worden gezien bij het toekomstbestendig maken
waarin de Besturenraad is teruggegaan naar de
van de Besturenraad. Fundament van de nieuwe
vraag: waartoe zijn we er? In nauwe contacten met
positionering is de christelijke identiteit, die ons
leden is een antwoord op die vraag geformuleerd
bindt en richtinggevend is voor alles wat wij doen
met als resultaat een herpositionering en een stra-
en de manier waarop wij werken.
tegie voor de jaren 2010-2014. De Besturenraad positioneert zich als dé belangenbehartiger en de stem van het christelijk onderwijs en tegelijkertijd als ondersteunende organisatie voor de leden, opdat zij met hun onderwijsinstellingen hun doelen verwezenlijken. De totstandkoming van de nieuwe
Jaarverslag 2009
4
Naar een krachtige ledenorganisatie
2 In 2009 zijn 538 schoolbesturen lid van de Besturenraad, samen verantwoordelijk voor 2205 scholen. De schoolbesturen vertegen woordigen alle sectoren, van speciaal en primair onderwijs, voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs tot aan het hoger onderwijs en universiteit. Daarmee is de aansluitingsgraad van het christelijk onderwijs bij de Besturenraad onveranderd hoog. Om dit zo te houden, is in 2009 veel geïnvesteerd in de contacten met de leden en het vergroten van de zichtbaarheid.
Het contact tussen medewerkers van het bureau van
mening over de urennorm in het voortgezet onder-
de Besturenraad en de leden is versterkt. Vanuit het
wijs. Het ledenpanel is bevraagd op twee onder-
bureau is de actie ‘Besturenraad Het Land In’ opgezet,
werpen: Passend Onderwijs en de relatie met de
waarvoor 56 leden zijn bezocht uit zowel PO, VO,
gemeente.
MBO, HBO en WO; hiermee is een start gemaakt
De resultaten van alle peilingen hebben we via
met het structurele relatiebeheer.
brieven aan de bewindslieden en de Tweede Kamer
De bezoeken zijn afgelegd door zowel adviseurs als
en in onze contacten met politici onder de aandacht
management van het bureau. De gesprekken hebben
van de politiek gebracht. Ook zijn de media actief
niet alleen geleid tot verstevigde banden, maar ook
benaderd, wat geresulteerd heeft in veel publiciteit.
tot waardevolle informatie om te gebruiken bij het
De twee peilingen van het ledenpanel zijn in ronde-
opstellen van de verenigingsagenda.
tafelgesprekken met leden verder uitgediept; de verslagen daarvan zijn in SBM verschenen.
Ledenpeilingen
Om met nog meer onderbouwing en gezag de stem
Ledencongres en bijeenkomsten
van de leden te kunnen vertolken, heeft de
Op 17 april organiseerde de Besturenraad het leden-
Besturenraad in 2009 een ledenpanel in het leven
congres met als thema ‘Waar moet dat heen?’, over
geroepen. Meer dan honderd leden meldden zich
de maatschappelijke bijdrage van het christelijk
daarvoor aan. Al voor de totstandkoming van het
onderwijs. In ’t Spant in Bussum kwamen ruim 100
ledenpanel in september 2009 zijn twee digitale
leden uit diverse sectoren van het onderwijs bijeen.
enquêtes uitgevoerd. Daarin bevroegen we de leden
Trendwatcher Adjiedj Bakas hield de spiegel van de
over de staat van de onderwijshuisvesting en hun
toekomst voor en Rabbijn Soetendorp deelde in een
5
Kiezen voor de toekomst
meeslepende beschouwing zijn levenservaringen en visie. In diverse deelsessies kwamen praktijkvoorbeelden aan de orde op het gebied van opvoeding, de verbindende school, een thuis voor de leerling en de leefbare wijk. De Besturenraad investeerde in de organisatie van tientallen netwerkbijeenkomsten in het land voor kleine schoolbesturen, bovenschools management, directies, toezichthouders en diverse specialisten. Schoolleiders uit alle sectoren namen deel aan themabijeenkomsten voor leden door het hele land, onder andere over het wetsvoorstel Goed Onderwijs, Goed Bestuur en over het rapport van de commissie Don over de reserves van scholen. Ook organiseerde de Besturenraad rondetafel bijeenkomsten, onder andere met Jan Jacob van Dijk, CDA-onderwijswoordvoerder en Tweede Kamerlid, staatssecretaris Marja van Bijsterveldt en Eerste Kamerlid Sophie van Bijsterveld. Samen met de Taskforce Diversiteit werd een bijeenkomst georganiseerd over vergroting van diversiteit in schoolbesturen. Verenigingsnieuwsbrief en SBM
De Besturenraad bracht wekelijks de digitale nieuwsbrief uit met actuele informatie over ontwikkelingen die het christelijk onderwijs raken. Het aantal abonnees is inmiddels 5500. Het ledentijdschrift SBM verscheen negen keer, telkens in combinatie met de special ‘Thema’. Uit lezersonderzoek in september 2009 bleek de grote waardering door de lezers; een gemiddelde score van 7,6. Bestuurlijke vernieuwing
Bij het werken aan een krachtige ledenorganisatie hoort ook het verbeteren van de verenigingsdemo-
Afscheid bestuur en ledenraad
cratie. Het was voor de vereniging en het bureau een
Met het passeren van de gewijzigde statuten op 30
forse uitdaging om in het bestek van één jaar op
december 2009 is een belangrijk moment in de
democratische wijze de bestuurlijke vernieuwing en
historie van de vereniging gemarkeerd. Aan het
verdere verbetering van de verenigingsdemocratie
voormalige bestuur, voorzitter Marianne Luyer en
vorm te geven. Bestuur, ledenraad en diverse
de ledenraad is, als dank voor hun inzet en bijdrage
commissies hebben zich, met behulp van inhoude-
aan de vereniging, een feestelijk symposium aange-
lijke en secretariële ondersteuning vanuit het
boden. Ongeveer 150 gasten en genodigden lieten
verenigingsbureau, vooral ingezet voor de scheiding
zich inspireren door bijdragen van onder andere
van bestuur en toezicht, de werving en selectie
Tweede Kamerlid Jan Jacob van Dijk en Koos van der
van de nieuwe leden voor de raad van toezicht en de
Steenhoven, secretaris-generaal van het ministerie
vorming van drie ledencommissies.
van OCenW.
Jaarverslag 2009
6
Digitale nieuwsbrief
Het aantal besturen dat lid is van de besturenraad en aantal scholen waar ze verantwoordelijk voor zijn.
BESTUREN:
SCHOLEN:
PO
398
PO
1.999
VO
95
VO
183
PO/VO
17
HO
17
HO
18
MBO
6
MBO
10
Totaal
2.205
Totaal
538
7
Kiezen voor de toekomst
Zichtbaar in belangenbehartiging
3 De Besturenraad heeft in 2009 opnieuw flink geïnvesteerd in actieve belangenbehartiging richting pers en politiek. Als belangenbehartigingsorganisatie geeft de Besturenraad stem aan het christelijk onderwijs. In het huidige politieke en maat schappelijke klimaat is dit zeer noodzakelijk. Directie, management en adviseurs voerden diverse individuele gesprekken met bewinds lieden, leden van Eerste en Tweede Kamer en fractiemedewerkers.
Onder andere met de Tweede Kamerleden Jan Jacob
aan klankbordgroepen en woonden hoorzittingen
van Dijk en Jan de Vries (CDA), Margot Kranenveldt
en debatten bij. Over diverse thema’s werd zowel
en Stef Depla (PvdA), Ineke Dezentjé-Hamming
naar individuele Kamerleden als naar de vaste
(VVD), Ed Anker (CU), Boris van der Ham (D66),
Kamercommissie voor Onderwijs, Cultuur en
Jasper van Dijk (SP), Tofik Dibi (Groen Links) en
Wetenschappen gereageerd. Ook met het Ministerie
Bas van der Vlies (SGP) werd regelmatig contact
van Onderwijs werden de banden aangehaald, zoals
gelegd. Adviseurs van de Besturenraad namen deel
ook met de Inspectie.
Jaarverslag 2009
8
Thema’s
Persprofilering
De beïnvloeding, gesprekken, debatten, reacties op
Voor veel onderwerpen werd ook persaandacht
uitspraken en wetsvoorstellen met bijdrage van de
gerealiseerd. Met name met de dagbladen Trouw,
Besturenraad betroffen onder andere de volgende
NRC Handelsblad, Nederlands Dagblad en
thema’s:
Reformatorisch Dagblad zijn gesprekken en inter-
■■ Acceptatieplicht
views geweest. Ook digitale nieuwsberichtgeving
■■ Autonomie van de school
via een groot aantal elektronische nieuwsbrieven en
■■ Burgerschapsvorming
digitale krantenedities heeft bijgedragen aan
■■ Crisisaanpak
versterking van de zichtbaarheid van de
■■ Gemeenten (samenwerking, huisvesting)
Besturenraad.
■■ Handreiking homodiscriminatie ■■ Krimp
De Besturenraad stuurde de volgende persberichten:
■■ Kwaliteit schoolgebouwen ■■ Onderwijskwaliteit
■■ 18 februari: Besturenraad wil vangnet scholen
■■ Passend Onderwijs ■■ Profielscholen levensbeschouwing en godsdienst
en megaplan scholenbouw ■■ 5 maart: Scholen slaan massaal alarm over
■■ Samenwerkingsschool ■■ Segregatie (Centraal aanmeldpunt schoolkeuze)
slechte schoolgebouwen ■■ 25 maart: Miljoenen voor huisvesting mooie
■■ Stichting nieuwe scholen en deugdelijkheidseisen ■■ Veiligheid in en om de school
stap ■■ 6 april: Kritiek Onderwijsraad onderstreept
■■ Vrijheid van onderwijs ■■ Wetsvoorstel Fusietoets
gebreken Wet Goed Onderwijs, Goed Bestuur ■■ 15 mei: VO-scholen: urennorm draagt niet bij
■■ Wetsvoorstel ‘Goed Onderwijs, Goed Bestuur’
aan kwaliteit
9
Kiezen voor de toekomst
Prinsjesdagviering 10 september 2009
In 2009 werd frequent overlegd met KBO, KBVO,
■■ 31 augustus: Fusietoets – kabinet ongevoelig
LVGS, VGS (de christelijke zusterorganisaties) en
voor argumenten
VBS, ISBO en VOS/ABB om waar mogelijk en
■■ 2 september: Politieke reacties As Siddieq
logisch samen op te trekken in de belangenbeharti-
laakbaar ■■ 10 september: Christelijke Scholen present bij
ging. Met de vertegenwoordigers van ouders en leerkrachten in het christelijk onderwijs, Ouders &
Prinsjesdagviering
COO en CNV-O en anderen vond ook regelmatig
■■ 2 november: Passend Onderwijs - Dijksma
overleg plaats, onder andere in het verband van het
luistert naar zorgen scholen
Netwerk Christelijk Onderwijs (NCO). Ook werd De perscontacten en berichtgeving, ook via onze
frequent overleg met de sectorraden gevoerd, ter
eigen digitale nieuwsbrief, leidden tot een kleine
afstemming en versterking van de belangen
honderd gepubliceerde artikelen. Opvallende publi-
behartiging. Zowel met PO-Raad als VO-Raad werd
caties met bijdrage van de Besturenraad en het
frequent bestuurlijk overleg gehouden.
geluid vanuit het christelijk onderwijs waren met
De Besturenraad participeerde ook in diverse
name de artikelen ‘Schoolgebouwen niet van deze
andere maatschappelijke netwerken, zoals het
tijd’ (Trouw, 5 maart 2009), ‘Schoolgeweld neemt
Christelijk Sociaal Congres.
toe’ (Telegraaf, 14 maart), ‘Waar blijft de visie van
Internationaal spande de Besturenraad zich via
Plasterk’ (NRC, 5 juni, ingezonden brief Marianne
verschillende samenwerkingsverbanden in voor
Luyer), ‘Onderwijs geen voertuig van liberale mens-
het bevorderen en versterken van de vrijheid van
visie’ (Reformatorisch Dagblad, 13 juni),
onderwijs en belangenbehartiging in dat kader
‘Christenen delen belang met As Siddieq’ (NRC,
gericht op de EU en de Raad van Europa.
3 september) en ‘Hoe God verdwijnt uit de School’
De Besturenraad participeerde onder andere in
(Trouw, 1 oktober, interview met Wim Kuiper).
ECNAIS (European Council of National Associations of Independent Schools) en vervulde
Netwerken en participatie
het voorzitterschap van het Internationaal Verband,
Het is essentieel dat de Besturenraad een eigen
dat zich richt op bezinning en verdieping van het
geluid laat horen namens het christelijk onderwijs.
levensbeschouwelijk onderwijs.
Op diverse thema’s wordt hiervoor contact onderhouden met collega besturenorganisaties.
Jaarverslag 2009
10
v.l.n.r.: Dick den Bakker, Carla Rhebergen, Hans Bruggeman, Harm Jan Luth, Ouko Beuving, Pieter Houwers, Wob van Beek
VERENIGINGSSECRETARIAAT
Het verenigings secretariaat ondersteunt bij de organisatie Cora Tuitel, Anneke Uyterlinde, Tineke Schilperoort
van een groot aantal netwerken
Overzicht netwerkbijeenkomsten in 2009 Netwerk Bovenschools Managers PO
Bijeen
Contactpersoon
regio Noord-Holland
1x
Ouko Beuving
regio Zuid-Holland
3x
Ouko Beuving
regio Zuid-Holland/Z-O Zeeland/West Brabant
4x
Hans Bruggeman
regio Flevoland/Noord Gelderland
4x
Carla Rhebergen
regio Utrecht
4x
Carla Rhebergen
regio Midden- en Zuid Gelderland
3x
Carla Rhebergen
regio Overijssel
4x
Carla Rhebergen
regio Groningen
4x
Wob van Beek
regio Drenthe
4x
Wob van Beek
Netwerk kleine bestuurlijke schaal PO
Bijeen
Contactpersoon
regio Alblasserwaard/Vijfheerenlanden
2x
Hans Bruggeman
regio Gelderland/Utrecht/Flevoland
2x
Carla Rhebergen
Netwerken VO
Bijeen
Contactpersoon
schoolleiders regio Zuidwest Nederland
1x
Harm Jan Luth
schoolleiders regio Randstad
1x
Harm Jan Luth
schoolleiders regio Midden Nederland
1x
Harm Jan Luth
leden raad van toezicht/college van bestuur
2x
Dick den Bakker (v/h Harm Klifman)
Netwerken HO
Bijeen
Contactpersoon
directeuren pabo
1x
Dick den Bakker
lectoren identiteit
2x
Dick den Bakker
staffunctionarissen
1x
Pieter Houwers (v/h Marcel Bos)
11
Kiezen voor de toekomst
De opleidingen tot leraar basisonderwijs van de
Werken aan identiteit
volgende hogescholen zijn in 2009 geaccrediteerd:
Iselinge Hogeschool (Doetinchem) Hogeschool Arnhem Nijmegen (Arnhem) Hogeschool Fontys (Eindhoven en Veghel) Stenden Hogeschool (Leeuwarden) Hogeschool Windesheim (Zwolle) Hogeschool Leiden heeft de DCBO accreditatie aangevraagd
4
Paul Boersma
Op zingeving gerichte activiteiten hebben binnen de Besturenraad in 2009 verder plek gekregen. In 2009 is na de oprichtingsbijeen komst in november 2008, de beweging Zin in School gerevitaliseerd. Onder leiding van adviseur Paul Boersma is een programma ontwikkeld en heeft in september de eerste groep schoolleiders en bestuurders een inspirerende tweedaagse mee gemaakt in het klooster van Affligem.
In april was de Besturenraad gastheer van het jaar-
onderwijsinstellingen in het primair onderwijs
lijkse Paascongres, dat voor de derde keer werd
een benoemingsvoorwaarde. In 2009 investeerde
gehouden. Het congres voor scholen met een
de Besturenraad in de verbetering van de DCBO
k atholieke/christelijke identiteit bood een inspi
organisatie en organiseerde de Besturenraad de
rerend en praktisch programma met als thema
landelijke DCBO conferentie. Ook coördinatie
‘Doorgeven wat van waarde is’. Mede-organisatoren
en ondersteuning van de werkzaamheden van de
waren de AOb-CHVO, AOb-St. Bonaventura, CNV
Commissie DCBO en de visitatiecommissie
Onderwijs, KVSC en de bond KBVO.
vormden onderdeel van de inzet van de bureau van de Besturenraad.
In samenwerking met de bond KBVO en de Vereniging van Docenten Levensbeschouwing en
In samenwerking met Rabbijn Soetendorp partici-
Godsdienst leverde de Besturenraad een bijdrage
peerde de Besturenraad in de multireligieuze
aan het tijdschrift voor levensbeschouwing en
Prinsjesdagviering met leden van regering en parle-
educatie Narthex. Het tijdschrift verscheen zes keer.
ment in Den Haag, waaraan ook enkele schoolklassen deelnamen. Ook nam de Besturenraad deel
De kwaliteit van christelijk onderwijs staat of valt
aan diverse projecten zoals Hermes, het expertise-
met leraren die van harte gestalte geven aan de iden-
centrum voor lerarenopleidingen, en werkte hij
titeit van hun school. De Besturenraad verstrekt de
aan het ontwikkelen van de kerndoelen godsdienst-
accreditaties voor het uitgeven van het Diploma
onderwijs en het project GHVO (godsdienstig en
Christelijk Basisonderwijs (DCBO), voor veel
humanistisch vormingsonderwijs).
Jaarverslag 2009
12
Investeren in de toekomst
5 Bureau Katholiek Onderwijs
Een groot deel van de leden van de Besturenraad is
In 2009 is veel aandacht geweest voor de samen-
gevestigd in het noorden, oosten en midden van
werking met het Bureau Katholiek Onderwijs.
Nederland. Met de keuze voor de locatie Woerden is
In goede sfeer en met een gezamenlijk doel voor
de Besturenraad beter bereikbaar voor zijn leden.
ogen, hebben besturen en directies van beide
Tevens helpt de nieuwe huisvesting om de onder-
organisaties een belangrijke stap gezet voor het
linge uitwisseling van kennis en ervaringen op het
toekomstbestendig maken van beide organisaties.
bureau te versterken; de huidige kantoorvilla is
De besturen van de Besturenraad, de bond KBO
verre van optimaal om dit te bereiken.
en de bond KBVO hebben gezamenlijk hun hand tekening gezet onder een verklaring om de beide
In het voorjaar is een makelaar in de arm genomen
bureaus gezamenlijk te gaan huisvesten in 2010.
voor de verkoop van het huidige pand aan het
Door samen onder één dak te wonen, kunnen zij
Oosteinde 114 in Voorburg. Als verkoopstrategie is
efficiënter samenwerken. Deze samenwerking heeft
gekozen voor het gericht benaderen van een aantal
primair consequenties voor de inzet van de mede-
gekwalificeerde partijen. Ondanks de verminderde
werkers van de ondersteunende diensten.
marktomstandigheden als gevolg van de economi-
Hiervoor is een concept service level agreement
sche crisis, heeft dit geleid tot een concreet bod.
opgesteld tussen beide organisaties.
De geplande transactie heeft nog geen doorgang kunnen vinden. De verwachting is dat deze in de
Nieuwe huisvesting
loop van 2010 zal worden geëffectueerd.
De keuze voor de nieuwe locatie van de gezamenlijke huisvesting sluit aan bij de behoefte van de Besturenraad om dichter bij de leden te zijn.
13
Kiezen voor de toekomst
Gezonde bedrijfshuishouding
6 Na het forse begrotingstekort waarmee de Besturenraad het jaar 2008 afsloot, was het voor 2009 cruciaal om tot een evenwichtiger resultaat te komen. Een pakket aan incidentele en structurele maatregelen op het gebied van kostenreductie, waaronder vermin dering van de formatie, heeft er mede toe bijgedragen dat 2009 ruim binnen de begroting en zelfs met een klein positief resultaat is afgesloten. Bij deze maatregelen is steeds meegewogen wat de
Contributie
mogelijke neveneffecten zijn voor de ledenbinding,
In 2009 is onderzoek gedaan naar de wenselijkheid
het behalen van de omzetdoelstelling en de mede-
van het aanpassen van de contributiesystematiek
werkerstevredenheid. Ook maatregelen die
van de Besturenraad. Aanleiding hiervoor was de
weliswaar geen direct financieel voordeel opleveren,
veranderde positie van de vereniging als gevolg van
maar wel een bijdrage hebben in de benodigde
de komst van de sectorraden. De ledenraad achtte de
cultuuromslag (creëren van meer kostenbewust-
huidige systematiek, berekening op basis van het
zijn), werden gerealiseerd.
leerlingenaantal van het voorgaande jaar, als de meest rechtvaardige en besloot deze te handhaven
Ook op het gebied van administratieve organisatie
De basiscontributie voor het PO werd voor het
en interne beheersing zijn de nodige verbeteringen
tweede achtereenvolgende jaar, in samenhang met
doorgevoerd. De procedures zijn aangescherpt en
de komst van de PO-raad, met 10% verlaagd.
op schrift gesteld. De inbedding hiervan in de organisatie is een punt van blijvende aandacht. Op het
Helpdesk
gebied van managementrapportages is een versnel-
De helpdesk is een service die wordt bekostigd
ling aangebracht. De kwartaalrapportages worden
vanuit de contributie. De helpdesk behandelt eerste-
nu twee weken na afloop van het kwartaal opgele-
lijns vragen die hoofdzakelijk juridisch van aard zijn
verd. Tegelijkertijd is een model ontwikkeld waarin
en over zeer uiteenlopende onderwerpen gaan,
het inzicht in de kostenstructuur van de diverse
waarbij vragen op het terrein van het arbeidsrecht
units vergroot wordt. Vanaf 2010 zal dit resulteren
en de CAO’s de hoofdmoot vormen. Het aantal
in periodieke rapportages op afdelingsniveau.
geregistreerde vragen dat de helpdesk in 2009 te
Ten slotte is in 2009 een nieuwe controlerend
behandelen kreeg, bedroeg 4176. Het werkelijk
accountant benoemd.
aantal vragen lag iets hoger, maar door de invoering
Jaarverslag 2009
14
HELPDESK
Willy de Waardt
Nienke Daniels
van het nieuwe klantrelatiesysteem Victor kon enige tijd geen registratie plaatsvinden. In vergelijking tot 2008 was er sprake van een daling van ongeveer 20%. Hier is met de bezetting van de helpdesk reeds op geanticipeerd. Rieneke Vink
Ook op het gebied van administratieve organisatie en interne beheersing zijn de nodige verbeteringen doorgevoerd
15
Kiezen voor de toekomst
Investeren in de toekomst
Leerhotel Het Klooster in Amersfoort; de inspirerende locatie van de Vliet Academie
7
Het identiteitsfundament van de vereniging is uitgangspunt voor alle activiteiten van de Besturenraad. Ook de activiteiten van de Besturenraad op het gebied van betaalde dienstverlening door Consultancy, Juridische Dienstverlening en opleidingen aange boden via de Vliet Academie, staan ten dienste van het realiseren van de missie om het christelijk onderwijs stem te geven en ondersteuning te bieden.
Vliet Academie
onderzoek op deze terreinen in samenwerking
De Vliet Academie levert als onderdeel van de
met enkele universiteiten vormt een belangrijke
Besturenraad een bijdrage aan de versteviging van
verbreding van de activiteiten van de Academie.
de positie van de Besturenraad op het gebied van Leiderschap en Identiteit. In 2009 concentreerde
In 2009 is verder geïnvesteerd in de ontwikkeling
het werk zich op het bieden van tientallen leer-
van een Leergang voor leidinggevenden in het
gangen en cursussen. In het najaar is de eerste
confessioneel voortgezet onderwijs (samen met
verkenning uitgevoerd om de Vliet Academie om
KBVO, KVSC en CNV-schoolleiders). Diverse
te vormen tot een kenniscentrum op het terrein
schoolorganisaties hebben belangstelling getoond
van Identiteit en Governance. Het doen van
om mede-eigenaar van deze leergang te worden.
Jaarverslag 2009
16
De beoogde uitbreiding van het aantal leergangen voor directies in het primair onderwijs is nog niet gelukt. Aangezien er echter bij schoolorganisaties zeker behoefte bestaat om leidinggevenden verder te professionaliseren, wordt ook hier gestreefd naar een vorm van (regionaal georganiseerd) mede- eigenaarschap. Diverse aangeboden cursussen ondervonden geen belangstelling en moesten worden afgezegd. Dit heeft geleid tot een beperking van het aanbod in 2010. Succesvol waren met name de cursussen over het Early Warning System en de twee studiereizen naar Londen in het kader van kwaliteitszorg. De voorbereidingen werden in 2009 getroffen voor de studiereis naar Boston die in april 2010 plaats-
ziekte en vertrek van een aantal adviseurs. Ook op
vindt. In totaal 26 leidinggevenden in vooral
individueel niveau zijn de targets niet altijd gehaald,
primair en voortgezet onderwijs reizen dan af naar
onder andere omdat meer tijd is besteed aan
Boston om te onderzoeken hoe persoonlijk leider-
ontwikkeling van producten en acquisitie. Ook is
schap met betekenis voor de kwaliteit van het
veel geïnvesteerd in niet-betaalde contacten met
onderwijs en de omgeving daar wordt vormgegeven.
leden. Tevens bleek dat de marketing van diensten en producten een veel grotere investering behoeft.
Met andere organisaties en schoolleidersopleidingen
Ook voldragen ondersteunende processen om de
in het confessioneel primair onderwijs is gewerkt
dienstverlening bij de Besturenraad mogelijk te
aan de vorming van een alliantie om op het terrein
maken, zijn nog onvoldoende, met als gevaar dat
van leiderschap elkaar te ondersteunen en om rich-
de kwaliteit in het gedrang komt.
ting overheid en sectorraden meer met één stem te kunnen spreken.
De producten en diensten die in de afgelopen jaren door consultancy zijn ontwikkeld, zoals Eduvadis
Consultancy
en het Early Warning System (EWS), zijn in 2009
De unit Consultancy stelt zicht tot doel een bijdrage
actief in de markt gezet.
te leveren aan de strategische doelstellingen van de
Eduvadis maakt managementinformatie inzich
Besturenraad: zorgen voor betere christelijke scholen
telijk. Dit complete pakket voor financieel en
en versterking van christelijk onderwijs. De unit
personeelsmanagement is speciaal voor het onder-
doet dat door excellente (snelle, up to date, adequate)
wijs ontwikkeld.
advisering en begeleiding bij vragen en problemen
Met name Eduvadis heeft meer tijd nodig dan
die scholen hebben. Dit betreft de terreinen van
gedacht om succesvol te worden. Het is weliswaar de
identiteit, besturingsfilosofie/governance, bedrijfs-
verwachting dat goede ervaringen van de eerste
voering waaronder collectieve inkoop, personeel en
afnemers een vliegwieleffect hebben, maar een extra
organisatieontwikkeling, verbetering van prestaties
inspanning om het instrument in de markt te zetten,
en kwaliteitsbeleid.
is in 2010 nodig. Het is daarbij een voordeel dat er in 2009 een HR module is toegevoegd aan
Het resultaat van de consultancywerkzaamheden
Eduvadis. Dat maakt het product voor potentiële
van de Besturenraad is licht gestegen ten opzichte
afnemers nog aantrekkelijker.
van het vorige jaar en de vraag van de leden heeft
Een ander product is de PO/VO spiegel, die dit jaar
voor redelijk gevulde orderportefeuilles gezorgd.
is doorontwikkeld tot een driehoeksmeting (perso-
De financiële doelstelling van € 1,16 miljoen omzet
neels-, ouders-, leerlingen-tevredenheidsonderzoek).
is echter niet geheel gehaald onder meer vanwege
Begin 2010 is voor het EWS en de driehoeksmeting
17
Kiezen voor de toekomst
Eduvadis_ad_A4.pdf
15-08-2008
14:58:45
D\k<[lmX[`j jXd\e Yfln\e XXe[\ kf\bfdjk D\\i`e]fidXk`\1 N\ejklffb\\eY\kiflnYXi\YXj`j mffiY\k\iY\c\`[6 DXXb[Xeel\\eX]jgiXXb mffi\\emi`aYc`am\e[\[\dfejkiXk`\% DX`ceXXi`e]f7\[lmX[`j%ec f]Y\c'.'*+/(),*
nnn%\[lmX[`j%ec
<[lmX[`jdXXbkfg[\al`jk\dfd\ek\e q`emfcc\dXeX^\d\ek`e]fidXk`\`eq`Z_k\c`ab% D\kY\_lcgmXe\\eZfdgc\\k#jg\Z`XXcmffi [\fe[\in`ajj\Zkfifekn`bb\c[#gXbb\kmffi ]`eXeZ`\\c$\eg\ijfe\\cjdXeX^\d\ekY`\[\e n\dXXkn\ibfg[\k\ii\`e\enXXi_\kef[`^`j% Qfbi`a^\edXeX^\ij#Y\jklli[\ijf]kf\q`Z_k$ _fl[\ijmfcc\[`^`eq`Z_k`e[\Y\c\`[j$\e Y\[i`a]jmf\i`e^Y`ee\e[\bX[\ijmXe[\ dXXkjZ_Xgg\c`ab\\e]fid\c\m\iXeknffi[`e^%
<[lmX[`j`j\\ed\ibeXXdmXe[\9\jkli\eiXX[%
een traject ingezet om de instrumenten te digitali-
De omzet op Juridische Dienstverlening, die voor
seren waardoor een betere bediening van de markt
€ 1.125.000 was begroot, is in het afgelopen jaar
mogelijk is.
nagenoeg behaald. In 2009 zijn er door de afdeling 427 nieuwe dossiers in behandeling genomen.
Een andere activiteit die bijdraagt aan de omzet van
Zoals gebruikelijk hadden de meeste dossiers betrek-
consultancy vormde ook in 2009 de collectieve
king op het arbeidsrecht (303). De andere dossiers
inkopen die de Besturenraad arrangeert voor haar
hadden betrekking op andere zaken zoals leerlingen-
leden op het terrein van tal van verzekeringen en
kwesties (25), contracten (21) en huisvesting (13).
energie. Het is de bedoeling dat in 2010 een oriën-
Door de afdeling is ook ondersteuning geboden
tatie plaatsvindt naar uitbreiding van de diverse
bij besturenfusies en zijn statuten en diverse regle-
pakketten. In het najaar is met een promotie actie
menten op verzoek van besturen opgesteld.
aan alle leden het aanbod ziektekostenverzekeringen van zowel ProLife (nieuw in ons aanbod) als
Een aantal advocaten en juristen participeert in het
Zilveren Kruis extra onder de aandacht gebracht.
platform onderwijsjuristen waarin onder andere actuele zaken, CAO-kwesties en nieuwe wetgeving
Voor de adviseurs is de eerder ingezette professiona-
wordt besproken. Daarnaast nemen enkele advo-
lisering verder doorgezet door middel van
caten/juristen deel aan werkgroepen, ingesteld door
trainingen, individuele gesprekken en kennisuit
de Nederlandse Vereniging van Onderwijsrecht.
wisseling. Zo zijn er kwantitatieve doelstellingen
De advocaten en juristen van de Besturenraad
geformuleerd en op individueel niveau zijn daarover
leverden ook een bijdrage aan diverse publicaties
afspraken gemaakt. De samenwerking tussen de
van de Besturenraad. Zo werd een tweetal Thema-
adviseurs onderling en de units bij acquisitie en
nummers verzorgd door medewerkers van de
uitvoering van opdrachten is verder geïntensiveerd.
a fdeling JD over ‘klachtenrecht en meldplicht’ en
Dit zorgt ervoor dat adviseurs elkaar aanvullen en
over ‘doordecentralisatie’ en publiceerde één van
de klant zo een beter product krijgt. Ook vermin-
de advocaten een artikel in ‘School en Wet’ over het
dert dit het risico dat opdrachten onverhoopt niet
appartementsrecht in de multifunctionele
afgemaakt kunnen worden.
accommodatie.
Juridische dienstverlening
Alle advocaten (in opleiding) volgden de bij hun
De afdeling Juridische Dienstverlening bij de
opleiding behorende cursussen en andere verplichte
Besturenraad voert een tweetal kerntaken uit, name-
activiteiten. De advocaten voldeden aan de door de
lijk de eerder genoemde helpdesk en het verlenen
Orde van Advocaten vereiste ‘bijscholing’. Ook de
van individuele rechtsbijstand op terreinen als
(senior) juristen en de juristen van de helpdesk
arbeidsrecht, huisvesting, leerlingenkwesties en
volgden diverse cursussen.
verbintenissenrecht.
Jaarverslag 2009
18
Ondersteuning bureau
8 Het bureau van de Besturenraad is er voor de ondersteuning van de vereniging Besturenraad. Om de verdergaande professionalise ringsslag vorm te geven zijn diverse veranderingen doorgevoerd. De personele inrichting van de organisatie is kritisch tegen het licht gehouden en van een aantal functionarissen is afscheid geno men.
Diverse vacatures, zoals die van het hoofd P&O,
Verenigingssecretariaat
bestuurssecretaris, adviseursfuncties bij belangen-
Het verenigingssecretariaat is het eerste aanspreek-
behartiging en consultancy en bij de juridische
punt voor de ledenadministratie en heeft onder-
helpdesk zijn opgevuld. De algehele omvang van het
steund bij de organisatie van een groot aantal
personeelsbestand per 31 december 2009 bedroeg
netwerken in 2009. Ook werden alle mutaties bijge-
66 fte, verdeeld over 78 medewerkers. Mede door
houden van ledengegevens in samenwerking met
een stringent vacaturebeleid is op de totale uitgaven
het directiesecretariaat. Voor de Federatie Christelijk
op personeel significant bezuinigd ten opzichte van
MBO verzorgde het verenigingssecretariaat van de
2008. De instroom over 2009 is 13,3% geweest, de
Besturenraad diverse ondersteunende werkzaam-
uitstroom 18,0%. Het vernieuwingspercentage
heden, als ook voor het Steunfonds Christelijk
komt hiermee op 15,6%.
Onderwijs en de SBLO.
19
Kiezen voor de toekomst
Ondersteuning bestuur en directie
Extra aandacht ging uit naar de ontwikkeling van
Deze afdeling ondersteunde in 2009 het bestuur en
de positionering in samenwerking met bureau
de directie bij de uitoefening van hun taken.
De Positioneringsgroep. Ook werd het diensten-
Dit betrof de coördinatie van beleidsontwikkeling
aanbod aan leden meer geprofileerd, onder andere
en -voorbereiding voor de ledenraad, bestuur en
via de campagne ‘Wij staan achter u’, die in mei
directie, de afhandeling van besluiten van de leden-
werd gelanceerd inclusief email-campagne. Voor de
raad en bestuur en directiebesluiten, de voortgangs-
consultancyactiviteiten werden een digitale en
controle daarop en het voeren van het bestuurs-
fysieke nieuwsbrief ontwikkeld, alsmede een
en directiesecretariaat. De afdeling was actief in
productfolder. Ook werd geïnvesteerd in beursdeel-
het signaleren, communiceren, uitvoeren en onder-
name, zoals onder andere aan de NOT en het
houden van initiatieven die bijdroegen aan de
AVS-congres.
kwaliteit van bestuur, effectiviteit van toezicht en
De corporate website van de Besturenraad werd
de interactie tussen directie, bestuur en ledenraad.
uitgebreid met quick-wins om de site meer uitstraling te geven, bijvoorbeeld door plaatsing van
Marketing & Communicatie
filmpjes en de realisatie van speciale buttons met
M&C richtte zich op de ontwikkeling van de corpo-
de Besturenraadbijdrage op gebied van identiteit.
rate marketing- en communicatiestrategie en
Ten behoeve van de interne communicatie werd
implementatie, pers- en nieuwsberichtgeving,
wekelijks een nieuwsbrief voor personeelsleden
promotionele ondersteuning en publicaties als SBM,
uitgebracht en een leverancier voor het nieuwe
Thema en de digitale nieuwsbrief.
intranet geselecteerd.
Jaarverslag 2009
20
P&O
veilig werken met beeldschermen en tiltechnieken.
P&O bood veel ondersteuning bij werving en
Daarnaast is een protocol ziekteverzuim opgesteld
selectie van nieuwe medewerkers. Ook was er veel
en handleidingen voor ziek- en herstel voor mede-
aandacht voor de realisatie van ondersteunende
werkers, leidinggevenden en P&O. Het ziektever-
processen. In december 2009 is de leverancier voor
zuim over 2009 was circa 5% en bleef gelijk aan
het nieuwe personeels- en salarissysteem geselec-
2008.
teerd. Dit systeem genereert, naast het correct kunnen uitbetalen van de salarissen, stuurinfor-
Bedrijfsvoering
matie op HR-gebied.
De afdeling bedrijfsvoering was verantwoordelijk
Daarnaast trof P&O de voorbereidingen voor de
voor de financiën, systeembeheer, postkamer en
implementatie van HR-Eduvadis. Dit medewerker-
repro, alsmede bibliotheek en documentatie en
volgsysteem sluit aan op de kernwaarden van de
faciliteiten.
Besturenraad en levert vooral een bijdrage aan het
Begin 2009 is een programma (FIT) gestart om de
sturen op professionele en persoonlijke ontwikke-
herinrichting van de informatievoorziening te reali-
ling. Beide projecten worden in 2010 verder
seren. Het uitgangspunt is de processen die nodig
ontwikkeld.
zijn om de visie, missie en strategie van de Besturenraad te realiseren. De relatie met de leden
Het eigen pakket arbeidsvoorwaarden is dooront-
en klanten staat hierbij centraal. Dit betekent dat
wikkeld. Voortdurend is aandacht gegeven aan
een nieuw CRM-systeem de kern is van onze infor-
aansluiting bij de strategie van de organisatie, verge-
matievoorziening. In 2009 is veel gedegen voorbe-
lijkbare branches en wetgeving. Dat heeft in het
reidend werk gedaan, met name om tot de keuze
afgelopen jaar een aantal aanpassingen en verbete-
voor een goed pakket en een goede implementatie-
ringen tot gevolg gehad. Tussen de bestuurder,
partner te komen, zo ook om de randvoorwaarden
ondernemingsraad en P&O is hierover op een
waaraan andere pakketten moeten voldoen, helder
plezierige en constructieve wijze overleg gevoerd.
te krijgen. In september is het systeem Victor succesvol in
Bureaumedewerkers moeten hun werkzaamheden
gebruik genomen. Dit systeem ondersteunt de
veilig en gezond kunnen verrichten. Een prettige
werkprocessen van de afdeling Juridische
werkomgeving kan echter worden bedreigd door
Dienstverlening. Hierdoor is de afdeling verzekerd
ongewenste omgangsvormen zoals pesten, discri-
van een professioneel op de (advocaten)praktijk
minatie of seksuele intimidatie. Er is voor deze
toegesneden ondersteuningspakket. Verder is de
onderwerpen beleid opgesteld, dat in 2010 wordt
leverancier geselecteerd voor een nieuw content-
geïmplementeerd. Tevens is een aantal instructiefol-
management systeem. De implementatie van beide
ders opgesteld voor veilig werken, zoals het voor-
toepassingen wordt begin 2010 gerealiseerd.
komen van klachten aan nek, armen en schouders,
21
Kiezen voor de toekomst
Bijlagen
v.l.n.r.: Tjitske de Brabander, Rob van Kessel, Rens Rottier, Tom Groot, Marianne Luyer, Ger Redert, Albert Weishaupt, Wim Kuiper
Samenstelling ledenraad en bestuur 2009 Primair Onderwijs
dhr. T.J. (Tony) de Bruin secretaris VCSO IJsselmonde-Oost (speciaal onderwijs), Ridderkerk mw. drs. J.S. (Jeannet) Carelsen directeur Paul Krugerschool, Den Haag dhr. H.J. (Henkjan) van Commenee bestuurslid PCBO Elburg, Elburg dhr. H.G. (Hans) Christiaanse directeur CBS De Heerdstee, Groningen dhr. C.J. (Hans) Evers beleidsmedewerker Accent Scholengroep, Aalten dhr. J.W.J. (Sjaak) Ghielen lid college van bestuur Stichting Prodas, Asten dhr. J. (Johan) Heddema algemeen directeur Vereniging Penta Primair Westerkwartier Noordenveld, Grootegast dhr. P. (Pieter) van Keulen algemeen directeur PCPO Rotterdam-deelgemeente Prins Alexander, Rotterdam dhr. H. (Henk) Kikkert voorzitter college van bestuur SPCO Noord Twente, Almelo dhr. H.G. (Herman) Langhorst algemeen directeur VPCBO Meppel dhr. J. (Jaap) Pranger algemeen directeur VPCBO Smallingerland, Drachten dhr. H. (Henk) Slabbekoorn algemeen directeur VPCO Hellendoorn, Nijverdal dhr. drs. B.D. (Bart) Sonnenberg algemeen directeur Stichting PCBO Baarn-Soest dhr. drs. C.J. (Kees) Stad bestuurslid Vereniging SmdB Nieuw-Lekkerland, Nieuw-Lekkerland Voortgezet Onderwijs
dhr. drs. G. (Gijsbert) van der Beek rector Altena College, Sleeuwijk dhr. P. (Pieter) Dijkshoorn voorzitter college van bestuur De Goudse Waarden, Gouda dhr. drs. J. (Jan) Gispen adviseur college van bestuur Willibrordstichting en Stichting PCO Utrecht, Utrecht dhr. W. (Wik) Jansen voorzitter college van bestuur CVO Groep Zuidoost-Utrecht, Driebergen dhr. T.N. (Ton) Liefaard rector Hermann Wesselink College, Amstelveen
Jaarverslag 2009
22
9
dhr. W.H. (Wally) Marchand bestuursmanager Stichting voor SO en VSO Harderwijk e.o., Harderwijk dhr. drs. G.C. (Gerrit) van de Merwe lid college van bestuur De Hoven, Stichting voor CVO Gorinchem dhr. J. (Jan) den Ouden algemeen bestuurslid Stichting Christelijk VMBO voor Harderwijk e.o., Harderwijk dhr. C.G.M.M. (Cees) Schellens lid raad van toezicht CVO Zuid-West Fryslan, Sneek dhr. drs. S.A. (Sam) Terpstra directeur CSG Reggesteyn, Nijverdal dhr. ing. L.M. (Leen) Valstar lid raad van toezicht SCO Lucas, Voorburg dhr. drs. R. (Roel) Vijn rector Comenius College, Capelle aan de IJssel dhr. L.K. (Luc) Zijlstra bestuurslid SG Ubbo Emmius, Stadskanaal Middelbaar Beroepsonderwijs
dhr. A.W.M. (Ad) van Bijnen lid raad van toezicht Stichting Landstede, Zwolle mw. H.M. (Heleen) de Haan lid raad van toezicht Albeda College, Rotterdam Hoger Beroepsonderwijs / Wetenschappelijk Onderwijs
dhr. prof. dr. J.J. (Jos) Beishuizen hoogleraar/directeur Onderwijscentrum Vrije Universiteit, Amsterdam dhr. dr. C.P. (Kees) Boele voorzitter college van bestuur Christelijke Hogeschool Ede, Ede dhr. A. (Bart) Bruggeman lid raad van toezicht Stenden Hogeschool, Leeuwarden mw. drs. E.J. (Els) van Dijk directeur Evangelische Hogeschool, Amersfoort Bestuur
mw. M. (Marianne) Luyer, voorzitter dhr. R.W.J. (Rob) van Kessel, vice-voorzitter voorzitter college van bestuur Stichting Landstede, Zwolle mw. T.G. (Tjitske) de Brabander-Hoekstra voorzitter VCPO in de Noordoostpolder dhr. prof. dr. T.L.C.M. (Tom) Groot bestuurslid Visser ‘t Hooft Lyceum, Leiden dhr. drs. G.J. (Ger) Redert voorzitter college van bestuur H3O Dordrecht, Dordrecht dhr. drs. L.N. (Rens) Rottier voorzitter college van bestuur Driestar educatief, Gouda dhr. dr.ir. A. (Albert) Weishaupt directeur/bestuurder Roelof van Echten College, Hoogeveen Directie
dhr. dr. W. (Wim) Kuiper
23
Kiezen voor de toekomst
Colofon
Eindredactie:
Walter Wassenaar Corine de Reus Productiebegeleiding:
Corine de Reus Fotografie:
Stephan van Leiden (cover) Ruben Schipper Arno Massee Jelte Huizinga NBB Ger Doornbos Henk Postma CSG De Lage Waard Dick den Bakker Michel Groen Vormgeving:
Ontwerpwerk, Den Haag Druk:
OCC De Hoog, Oosterhout april 2010
Jaarverslag 2009
24
besturenraad | Jaarverslag 2009
Besturenraad | Postbus 907 | 2270 AX Voorburg | T 070 348 11 48 | f 070 382 12 01 | E
[email protected] | I www.besturenraad.nl
