Stichting SOLidariedade Beleidsplan 2012 – 2013 07.06.2012
Stichting SOLidariedade
Beleidsplan 2012 – 2013
INHOUDSOPGAVE
1.
Inleiding
3
2.
Strategie
4
Statutaire doelstelling Missie en visie van Stg. SOLidariedade Kernprincipes van Stg. SOLidariedade
3.
Organisatie
5
4.
Werkzaamheden
6
Programma’s van Stg. SOLidariedade Werkzaamheden van Stg. SOLidariedade in Brazilië
5.
Fondsenwerving
8
6.
Financiën
9
Beheer van het inkomen Besteding van het inkomen Beloning bestuur
2
Stichting SOLidariedade
1.
Beleidsplan 2012 – 2013
INLEIDING
Brazilië wordt niet meer gezien als een ontwikkelingsland, maar als één van de zogenaamde BRIC landen1. Volgens experts hebben de BRIC landen een enorm potentieel op economisch gebied en zullen zij in 2050 behoren tot de dominerende economische wereldmachten. In 2010 behaalde Brazilië een economische groei van 7,5% 2. In de rangschikking van grootste naar kleinste BBP ter wereld stond Brazilië in 2011 op de 8ste plaats (Nederland 23ste)3. In Brazilië is het gemiddelde inkomen per inwoner $11.600, -· per jaar, dat is ongeveer vier keer minder dan het gemiddelde inkomen per jaar per inwoner in Nederland. Dit betreft echter een gemiddelde, in Brazilië leven bijna 8 miljoen mensen die minder dan $1,- per dag verdienen4. Daarnaast leven nog eens 43 miljoen mensen onder de nationale armoede grens 5. Deze groep mensen levert slechts 3,3%6 van het totale nationale inkomen. Brazilië heeft bijna 200 miljoen inwoners7. Meer dan 50 miljoen mensen in de steden woont in sloppenwijken, de zogenaamde favela’s8. Dat wil niet zeggen dat al deze mensen onder de gemiddelde armoedegrens leven, het grootste gedeelte echter wel en daarnaast hebben zij te maken met onhygiënische, gebrekkige en zeer gevaarlijke levensomstandigheden. Sinds 1990 publiceert het Human Development Report elk jaar de Human Development Index (HDI). Deze index is ooit geïntroduceerd als alternatief voor het meten van nationale groei. De HDI bestaat uit drie basis dimensies van ontwikkeling: gezondheid, onderwijs en inkomen. Brazilië's HDI is 0.699, daarmee staat Brazilië op de 73ste plaats van 169 landen. De HDI van Latijns-Amerika is 0.706. Brazilië functioneert dus beneden het regionaal gemiddelde9. Het is duidelijk dat het aantal mensen dat in Brazilië in armoede leeft nog steeds heel groot is. Ondanks de enorme economische groei is Brazilië er (nog) niet in geslaagd om de ongelijkheid tussen arm en rijk te verkleinen. Brazilië heeft één van de hoogste Gini10 coëfficiënten ter wereld: 54,2. In de rangschikking van grootste naar kleinste inkomensverschil staat Brazilië hierbij op de 10de plaats in vergelijking met 136 andere landen (Nederland staat op de 108 ste plaats)11. Geconcludeerd kan worden dat hoewel Brazilië formeel niet meer tot een ontwikkelingsland wordt gerekend, er nog zeer veel mensen zijn die hulp en ondersteuning heel goed kunnen gebruiken. Onderwijs is een strategische investering in de ontwikkeling van een land. Een land dat investeert in zijn onderwijssysteem, investeert uiteindelijk in de totale ontwikkeling en groei van het land. Het primair onderwijs (Ensino Fundamental) in Brazilië is gratis, kent 8 klassen en is verplicht voor kinderen van 6 tot 14 jaar. Het onderwijs bestaat uit 4 jaar basisonderwijs en 4 jaar tussenonderwijs12. Het voortgezet onderwijs (Ensino Médio) is ook gratis, duurt 3 jaar, maar is niet verplicht. Toegang tot het voortgezet onderwijs is alleen mogelijk na afronding van het primair onderwijs. Het voortgezet onderwijs wordt vaak gecombineerd met een specifieke beroepsopleiding13.
BRIC staat voor Brazilië, Rusland, India en China. CIA, World Fact Book Brazil, 2010. 3 CIA, World Fact Book Brazil, 2011. 4 World Bank, 2010 / Overseas Development Institute (ODI), UK. 5 Nationale armoede grens is een door de Braziliaanse overheid ingestelde grens voor armoede. 6 World Bank: Income share held by lowest 20 %, 2009. 7 United Nations, 2010. 8 United Nations, Habitat, 2010. 9 Human Development Report, UNDP, 2010. 10 De Gini coëfficiënt is een index die de mate van ongelijke verdeling van inkomen in een land meet. 11 CIA World Fact Book Brazil. 12 Wikipedia: Education in Brazil. 13 Wikipedia: Education in Brazil. 1
2
3
Stichting SOLidariedade
Beleidsplan 2012 – 2013
De Braziliaanse overheid heeft de afgelopen decennia enorm geïnvesteerd in het nationale onderwijssysteem. Als gevolg hiervan nemen steeds meer kinderen deel aan onderwijs, maken steeds meer kinderen een opleiding af en is het analfabetisme afgenomen 14. Een 6 jarig kind afkomstig uit de groep van armste gezinnen zal tegenwoordig twee keer zoveel jaren onderwijs afmaken dan zijn ouders15. Ondanks de investeringen in het Braziliaanse onderwijssysteem kent het onderwijs in Brazilië nog vele uitdagingen, het grootste probleem is het grote kwaliteitsverschil tussen de gratis overheidsscholen en de dure privaat scholen. De kinderen die gebruik moeten maken van de overheidsscholen komen meestal uit arme gezinnen. Hoewel in Brazilië bijna alle kinderen starten met basisonderwijs, komt het heel vaak voor dat kinderen klassen moeten doubleren en dat kinderen school verlaten voordat het onderwijs afgerond is. De meeste kinderen van 12 jaar gaan nog steeds bijna allemaal naar school, maar daarna start de afvalrace. Ongeveer 2/3 van de meisjes die school vroegtijdig verlaten behoren tot een minderheidsgroep 16. Veel kinderen verlaten het schooltraject dus vroegtijdig, dit komt vooral veel voor in de arme wijken17. Uit onderzoek blijkt dat extreme armoede, het op zeer jonge leeftijd krijgen van kinderen en kinderarbeid redenen zijn waarom kinderen voortijdig onderwijs afbreken. Hoe ouder deze kinderen worden hoe hoger de kans wordt dat ze met school stoppen 18. Het onderwijsniveau in Brazilië is nog steeds erg laag in vergelijking met Europese landen 19. Uit onderzoek blijkt dat economische groei in een land niet ontstaat door het aantal voltooide jaren onderwijs van kinderen, maar door wat studenten daadwerkelijk leren op school20. In Brazilië is vooral de kwaliteit van het voortgezet onderwijs erg laag. Bijna 42% van de studenten ontvangt slechts 4 uur per dag onderwijs. Veel scholen hebben geen bibliotheek, laboratorium of computerfaciliteiten en de meeste scholen hebben een groot tekort aan gekwalificeerde wiskunde en scheikunde leerkrachten 21. Het gebrek aan goede scholing zorgt ervoor dat jongeren in achterstandssituaties niet de kans krijgen om te ontsnappen aan een toekomstig leven van armoede. Stg. SOLidariedade streeft ernaar de armoede in Brazilië te verminderen. Stg. SOLidariedade ziet in Brazilië voldoende kansen om (meer) economische onafhankelijkheid te realiseren voor jongeren in achterstandssituaties en zo de armoede in hun (toekomstig) gezin te verminderen.
2.
STRATEGIE
Statutaire doelstelling De Stg. SOLidariedade bevordert de economische onafhankelijkheid van jongeren in achterstandssituaties in Brazilië. De missie en visie van Stg. SOLidariedade Missie: het bevorderen van de economische onafhankelijkheid van jongeren in achterstandssituaties in Brazilië. Onder economische onafhankelijkheid wordt verstaan het financieel in staat zijn in eigen levensonderhoud te voorzien
14
Wikipedia: Education in Brazil. Achieving World Class Education in Brazil: The Next Agenda, 2010, World Bank. 16 World Development Report 2012: Gender Equality and Development, Outline. 17 School Drop-Out and Push-Out Factors in Brazil: The Role of Early Parenthood, Child Labor and Poverty, World Bank, 2006. 18 School Drop-Out and Push-Out Factors in Brazil: The Role of Early Parenthood, Child Labor and Poverty, World Bank, 2006. 19 Wikipedia: Education in Brazil. 20 Achieving World Class Education in Brazil: The Next Agenda, 2010, World Bank. 21 Achieving World Class Education in Brazil: The Next Agenda, 2010, World Bank 15
4
Stichting SOLidariedade
Beleidsplan 2012 – 2013
Visie: onderwijs – in de meeste brede zin van het woord – is de sleutel tot economische onafhankelijkheid. Kernprincipes van Stg. SOLidariedade Gelijkheid: Stg. SOLidariedade maakt geen onderscheid op grond van geloofsovertuiging, politieke voorkeuren, afkomst, sexe, ras of sexuele geaardheid. Kennisoverdracht: Stg. SOLidariedade werkt aan overdracht van kennis en vaardigheden, niet aan liefdadigheid. Professioneel: Stg. SOLidariedade werkt samen met professionals op een gestructureerde en doelmatige wijze. Transparantie: Stg. SOLidariedade wil dat er zoveel mogelijk geld direct ten goede komt aan het project in Brazilië. Werknemers verdienen minder dan het minimumloon. Er wordt gestreefd naar minimale overheadkosten, zodat minstens 90% van de gelden direct aan het project besteed worden.
3.
ORGANISATIE
Stg. SOLidariedade is een stichting die geleid wordt door een bestuur bestaande uit: Voorzitter: Mw. Godelieve De Hey-Lenoir, orthopedagoge op SBO Het Mozaïek. Penningmeester: Dhr. Eric Hoving, hoofd Servicedesk Bedrijven bij ABNAMRO. Secretaris: Mw. Joyce van de Weerd-Korsten, marketeer. Bestuurslid 1: Dhr. Leon Peters, manager ICT bij Proteion Thuis. Bestuurslid 2: Mw. Jenny van Opdorp, job coach bij Tilburg at Work. De aandachtsgebieden van het bestuur zijn als volgt verdeeld: Voorzitter: fondsenwerving en PR. Penningmeester: financiën. Secretaris: administratie en communicatie. Bestuurslid 1: ICT. Bestuurslid 2: inhoud programma’s. Het bestuur vergadert minimaal twee keer paar. De bevoegdheden en verantwoordelijkheden van het bestuur zijn vastgelegd in de statuten, die openbaar zijn. Stichting SOLidariedade is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel onder nummer: 55592457. Het Rechtspersonen en Samenwerkingsverbanden Informatie Nummer (RSIN) is 851777946. Stg. SOLidariedade heeft twee betaalde werknemers in dienst die hun werkzaamheden in Brazilië uitvoeren: Algemeen directeur en Fondsenwerver: Anouk Cleven Directeur bedrijfsvoering: Mark Fijen De Algemeen directeur (50%) is naast de inhoudelijke werkzaamheden verantwoordelijk voor de administratie, communicatie en de stichting. De Fondsenwerver (50%) is verantwoordelijk voor PR, netwerkbeheer en het werven van fondsen. De Directeur bedrijfsvoering (100%) is naast de inhoudelijke werkzaamheden verantwoordelijk voor programma ontwikkeling, website onderhoud, visum en financiën.
5
Stichting SOLidariedade
4.
Beleidsplan 2012 – 2013
WERKZAAMHEDEN
Programma’s van Stg. SOLidariedade Ten behoeve van haar doelstelling heeft Stg. SOLidariedade twee programma’s ontwikkeld: 1. Campaigning towards Complete Education (CCE). 2. Training towards Economic Empowerment (TEE). Het CCE programma is gericht op het bevorderen, begeleiden en ondersteunen van de deelname aan en het volledig afronden van het reguliere onderwijs. Het TEE programma is gericht op het leren van vaardigheden en kennis waardoor jongeren – die het reguliere onderwijs zonder diploma verlaten hebben - in staat zijn om zelf een klein bedrijf op te starten of in staat zijn deel te nemen aan het betaalde arbeidsproces. Programma 1: Training towards Economic Empowerment (TEE) Financieel & Management Start your own Business: het opzetten van een eigen bedrijf, productbepaling, marketing, verkoop, financiële planning. Micro Credit: hoe werkt een MC systeem, vanuit de stichting kan hulp geboden worden bij het opzetten van dit systeem. Boekhouden: basis financieel management, het huishoudboekje, uitgaven / inkomsten. Algemene management training: doel bepaling, planning, HRM, effectief vergaderen, monitoren & evalueren. Computer Basis computertraining. MS Excel; dit programma kan gebruikt worden ter ondersteuning van de administratie van een bedrijf. MS Word; hiermee kunnen diverse documenten geschreven en verwerkt worden. Internet; gemakkelijker kunnen communiceren en netwerk onderhouden. Eenvoudiger toegang tot informatie, ook over gezondheid en ontwikkeling. Bouwen van gratis websites; de website kan gebruikt worden ter ondersteuning van de small business activiteiten. MS Powerpoint en MS Acces; gebruikt voor presentaties en databases. Taalcursus Engels Diensten Financieel: hulp bij het openen van een eigen bankrekening, toegang tot kredietmogelijkheden onderzoeken, begeleiding bij de KvK. Kinderopvang tijdens de trainingen. Voorlichting op het gebied van gezondheid (hygiëne, voeding, HIV/Aids), onderwijs, publieke diensten, rechten en plichten. Gratis internet. Programma 2: Campaigning towards Complete Education (CCE) Activiteiten Huiswerkbegeleiding na schooltijd voor jongeren die primair of voortgezet onderwijs volgen. De huiswerkbegeleiding zal gecombineerd worden met motivatielessen, voorlichting op het gebied van gezondheid (voeding, hygiëne, HIV/Aids), onderwijs en het arbeidsproces. Bijlessen Engels, wiskunde, natuurkunde, scheikunde, aardrijkskunde. In samenwerking met het reguliere onderwijs avondonderwijs aanbieden voor jongeren die overdag werken. In samenwerking met het bedrijfsleven de combinatie leren-werken introduceren, waardoor jongeren tijdens het werken geld verdienen waarmee ze school kunnen betalen. Diensten Kinderopvang gedurende schooltijden voor tienermoeders of jongvolwassenen. Gratis internet. 6
Stichting SOLidariedade
Beleidsplan 2012 – 2013
Toegang tot bibliotheek faciliteren. Transport naar scholen faciliteren. Beschikbaar stellen van leningen (geld moet t.z.t. terugbetaald worden) voor jongeren die een (beroeps)opleiding willen volgen of naar de universiteit willen gaan en niet de financiële middelen hebben om toelatingsexamen te doen, collegegeld te voldoen, boeken te betalen of andere hiermee samenhangende kosten. Beschikbaar stellen van beurzen (geld hoeft niet terug betaald te worden) aan jongeren die primair of voortgezet onderwijs volgen maar niet in staat zijn uniform, boeken of andere hiermee samenhangende kosten te betalen.
Werkzaamheden van Stg. SOLidariedade in Brazilië 2012 De werkzaamheden van Stg. SOLidariedade in Brazilië zullen aanvangen per 1 september 2012. Voor een goede start van het werk van Stg. SOLidariedade is het noodzakelijk dat Anouk Cleven en Mark Fijen, de werknemers van Stg. SOLidariedade, minstens een half jaar meelopen en meewerken met reeds bestaande organisaties in Brazilië. Op deze wijze kunnen zij de Portugese taal (verder) leren, wat noodzakelijk is voor samenwerking met de doelgroep van Stg. SOLidariedade. Daarnaast is het op deze wijze mogelijk om inzicht te krijgen in de Braziliaanse (werk) cultuur, wat nodig is voor een goede toekomstige samenwerking met mensen en organisaties in Brazilië. Het inwerk traject zal plaatsvinden in het multifunctionele Centro Franciscano, Pedro Chaves Barcellos in de stad Alvorada. Alvorada ligt op ongeveer een half uur rijden van de stad Porto Alegre, waar Anouk en Mark gaan wonen. Alvorada is goed bereikbaar met het openbaar vervoer. In het centrum werken momenteel twee Franciscaanse zusters (waaronder de directeur) en twaalf betaalde medewerkers. Er lopen twee projecten in het centrum: voor kinderen (6-14 jaar) en voor adolescenten (14-16 jaar). Vooral dit laatste project staat nog in de kinderschoenen. Een groot probleem voor het centrum is het hoge verloop onder het personeel en een gebrek aan strategisch, lange termijn denkvermogen. In overleg met de directie zullen door Stg. SOLidariedade de volgende werkzaamheden worden uitgevoerd: Anouk T.a.v. het management: evaluatie van de risico’s en verantwoordelijkheden van het centrum als sociaal instituut. Beoordeling en ontwikkeling van de zelfregulerende (en financiële) mogelijkheden van het centrum. T.a.v. de leerkrachten/begeleiders: training in basis ontwikkelingspsychologie (hoe leren en ontwikkelen kinderen zich), training op het gebied van efficiënte en effectieve onderwijs strategieën en technieken. Doel: het leerproces effectiever en meer betekenisvol maken voor de studenten, hun motivatie verhogen en meer aandacht creëren voor specifieke leerproblemen van studenten. T.a.v. de studenten: sociale vaardigheidstraining, ontwikkeling van motorische vaardigheden, karakter ontwikkeling en de introductie van voorbereidende beroepstrainingen. Mark T.a.v. het management: ondersteuning in projectmanagement en strategische ontwikkelingen (verrichten van nulmetingen, lange-termijn planning ontwikkelen en het inventariseren van samenwerkingsmogelijkheden), ondersteuning bij financieel beheer en fondsenwerving voor het centrum, ontwikkeling en introductie van een datamanagement systeem (zodat het centrum studenten kan volgen). T.a.v. de leerkrachten/begeleiders en studenten: ontwikkelen en faciliteren van computer workshops en Engelse taal lessen. T.a.v. de studenten: faciliteren van bijles op het gebied van wiskunde, scheikunde, biologie en aardrijkskunde.
7
Stichting SOLidariedade
Beleidsplan 2012 – 2013
2013 Na de inwerkperiode van 6 maanden zal het programma Training towards Economic Empowerment (TEE) van Stg. SOLidariedade geïntroduceerd worden. De behoefte aan dit programma is op dit moment het grootst. In Porto Alegre e.o. zijn vier organisaties geselecteerd waar behoefte is aan de programma’s van Stg. SOLidariedade en waarvan de indruk bestaat dat samenwerking mogelijk is. Dit betreffen de volgende organisaties: 1. Centro Franciscano, Pedro Chaves Barcellos (Alvorada). Plan: introductie van een beroepsprogramma voor adolescenten. 2. Centro Comunitário de São José (Porto Alegre). Plan: introductie van een beroepsprogramma voor adolescenten. 3. Centro Social Marista, Santa Isabel (Porto Alegre). Plan: verbeteren en professionaliseren van de al bestaande beroepsopleiding tot bakker en het invoeren van nieuwe aspecten zoals werkvoorbereidingcursussen en een datamanagement systeem. 4. Centro de Iniciação Profissional (São Leopoldo). Plan: verbeteren en professionaliseren van de al bestaande beroepsopleidingen voor adolescenten (kapper, manicure, pedicure, houtbewerker) en het invoeren van nieuwe aspecten zoals externe stages en werkbegeleiding.
5.
FONDSENWERVING
De Fondsenwerver in dienst van Stg. SOLidariedade is verantwoordelijk voor PR, netwerkbeheer en het werven van fondsen. De Fondsenwerver heeft t.b.v. Stg. SOLidariedade een uitgebreid fondsenwervingsplan opgesteld, gecomplementeerd met een donormap. In het fondsenwervingsplan wordt bijvoorbeeld uiteen gezet op welke wijze de naamsbekendheid van Stg. SOLidariedade vergoot kan worden (website openen, gebruik van Facebook & mailings, geven van presentaties) en op welke wijze de stichting in Nederland inkomsten kan genereren (bijvoorbeeld door de verkoop van zelfgemaakte producten uit Brazilië, het participeren in sponsorlopen of een rommelmarkt). Er zijn 1. 2. 3. 4. 5.
vijf financieringsbronnen voor fondsenwerving ten behoeve van Stg. SOLidariedade: Fondsen (inter)nationaal, zoals Wilde Ganzen, UNESCO, ILO. Donateurs: particulieren en netwerken (zoals Kiwanis, Lions & Zonta) Sponsors vanuit het bedrijfsleven, onderwijsinstituten en zorginstellingen. Opbrengsten uit de activiteiten van Stg. SOLidariedade in Nederland. Subsidies van de Braziliaanse overheid. Dit is pas mogelijk na oprichting van de Braziliaanse nevenstichting (verwacht: eind 2013).
In het voorbereidingstraject heeft de Stichting al haar kosten kunnen betalen middels een gift van de Congregatie Zusters Franciscanessen van Heythuysen en de aanwending van eigen vermogen van Anouk Cleven en Mark Fijen. Tevens heeft notariskantoor Olenz uit Veenendaal tegen geringe kosten de stichting formeel opgericht. Het eerste budget jaar van Stg. SOLidariedade (juni 2012 tot en met mei 2013) wordt financieel volledig gedekt door wederom een gift van de Congregatie Zusters Franciscanessen van Heythuysen. Zij hebben tevens een toezegging gedaan tot financiering van een gedeelte van de begroting voor het tweede budgetjaar. Stg. SOLidariedade heeft bij de Belastingdienst een aanvraag tot beschikking als algemeen nut beogende instelling (ANBI) ingediend. Indien zij deze status krijgt, kan zij vrij van schenkingsrecht donaties ontvangen. Ook is het hierdoor voor donateurs aantrekkelijker om gelden te schenken.
8
Stichting SOLidariedade
Beleidsplan 2012 – 2013
In de loop van 2013 zal Stg. SOLidariedade bij het Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF) een Verklaring van geen bezwaar aanvragen. De Verklaring van geen bezwaar kan worden aangevraagd door fondsenwervende instellingen die minder dan drie jaar actief zijn.
6.
FINANCIEN
Beheer van het inkomen Het jaarlijks geworven vermogen wordt veelal zo direct mogelijk besteed (gerichte doelen en met zo min mogelijk vertraging). De indirecte kosten zijn minimaal en hebben louter betrekking op uitgaven als bankadministratie- en overboekingkosten, inschrijving Kamer van Koophandel, reisdeclaraties en overige onkostendeclaraties. Veelal worden de kosten van reizen etc. door het bestuur voor eigen rekening genomen. Alle opbrengsten en kosten worden in beginsel verantwoord in de periode waarop zij betrekking hebben. Alle opbrengsten (schenkingen) worden als opbrengst verantwoord in het boekjaar waarin zij door Stg. SOLidariedade worden ontvangen. Als rentebaten worden verantwoord de aan het verslagjaar toe te rekenen ontvangen c.q. te vorderen renten uit hoofde van uitstaande banksaldi. Besteding van het inkomen Het vermogen van de Stg. SOLidariedade wordt gevormd door giften, legaten, hetgeen door erfstelling verkregen wordt alsmede door andere baten. De komende jaren zal Stg. SOLidariedade haar vermogen aanwenden ter realisering van de doelstellingen van Stg. SOLidariedade. Voor zover Stg. SOLidariedade haar vermogen niet direct aanwendt ter nastreving van haar doelstelling, zal zij dit op een spaarrekening houden. Beloning bestuur De bestuurders ontvangen geen beloning voor hun werkzaamheden, noch een (bovenmatige) onkostenvergoeding voor hun diensten. Bankrekening Het bankrekeningnummer van Stg. SOLidariedade is: 3562.02.364 Rabobank.
9