2008-2009
Jaarverslag RMC -Regio Rivierenland
Jaarverslag RMC 2008-2009
Jaarverslag RMC 2008-2009
1
Inhoudsopgave 2
Jaarverslag RMC 2008-2009
1. Voorwoord
3
2. Organisatie
5
3. Beleid
9
4. RMC: stand van zaken
17
5. Projecten
21
1
Tiel 27 april 2010
1. Voorwoord Voor u ligt het jaarverslag 2008-2009 van het Regionaal Meld- en Coördinatiepunt (RMC) Regio Rivierenland. Dit jaarverslag is anders dan anders. Afgelopen jaren gaf het jaarverslag een beeld van de ontwikkelingen en resultaten gedurende het schooljaar. Dit jaar krijgt u de resultaten in kalenderjaren gepresenteerd. Het RMC heeft hiervoor gekozen, omdat we u op deze manier over betere en volledigere cijfers over voortijdig schoolverlaten kunnen informeren. De resultaten van de inspanningen van het RMC (hoofdstuk 4) zijn dit jaar nog wel als schooljaar weergegeven met aanvullend de laatste maanden van 2009. Dit heeft te maken met de aanpassing in het administratieve systeem. De aandacht voor de problematiek van Voortijdig SchoolVerlaten (VSV) blijft landelijk en regionaal groot. Binnen Regio Rivierenland is het zicht op de voortijdig schoolverlaters verbeterd en heeft het RMC gedurende het schooljaar 2008-2009 veranderingen doorgevoerd, zodat jongeren het RMC beter kunnen vinden en beter geholpen worden. Er is gewerkt aan betere afstemming en nauwere samenwerking met ketenpartners. Nieuwe initiatieven zijn opgestart, waarbij de gezamenlijke aanpak leidt tot een intensivering van de aanpak rond de voortijdig schoolverlaters. In dit jaarverslag worden meer cijfers voor en over het onderwijs gepresenteerd dan in voorgaande jaren. De effecten van het beleid zijn steeds beter in beeld aan de hand van de cijfers en geven voldoende bouwstenen om in 2010 de ingeslagen weg voort te zetten.
Albert van den Bosch, Voorzitter Bestuurscommissie RMC Regio Rivierenland
Voorwoord
3
4
Jaarverslag RMC 2008-2009
2
2. Organisatie
2.1
Regio
De Regionale Meld- en Coördinatiefunctie (RMC-functie) is een wettelijk geregelde functie. De regio waar RMC Regio Rivierenland voor werkt bestaat uit de gemeenten Buren, Culemborg, Geldermalsen, Lingewaal, Maasdriel, Neder-Betuwe, Neerijnen, Tiel, West Maas en Waal en Zaltbommel. De gemeente Tiel is binnen de regio aangewezen als contactgemeente.
2.2
Uitgangspunten en doelstellingen
De kerntaak van het RMC is om voortijdig schoolverlaters binnen de doelgroep 18 tot 23 jaar in beeld te brengen en deze op vrijwillige basis terug te begeleiden naar een opleiding of een leerwerkplek. Het RMC heeft bovendien de opdracht om de regie te voeren op het dossier van voortijdig schoolverlaten binnen de regio Rivierenland. In praktijk betekent dit dat het RMC samenwerking tussen de ketenpartners moet initiëren, faciliteren en coördineren. RMC Regio Rivierenland geeft hier invulling aan middels de volgende activiteiten: 1. Het organiseren en coördineren van de melding van voortijdig schoolverlaters. 2. Het organiseren en coördineren van de registratie en de monitoring van de voortijdig schoolverlaters. 3. Het maken van afspraken met onderwijsinstellingen, gemeenten en andere instanties, gericht op het voorkomen en bestrijden van voortijdige schooluitval. 4. Het tot stand brengen en behouden van een regionaal netwerk van deze instellingen. 5. De coördinatie van de preventie en bestrijding van voortijdige schooluitval.
2.3 De RMC-wet Sinds 1 januari 2002 is de Wet houdende regels inzake de regionale meld- en coördinatiefunctie voortijdig schoolverlaten (RMC-wet) in werking getreden. Deze wet is het formele sluitstuk van het beleid dat de overheid sinds het begin van de
jaren negentig voert met betrekking tot het voortijdig schoolverlaten. In de wet wordt een basis gelegd voor het voortijdig schoolverlatersbeleid, met name wat betreft de meldplicht van niet-leerplichtige voortijdig schoolverlaters en de regionale meld- en coördinatiefunctie voortijdig schoolverlaten (RMC-functie). Doel van de RMC-functie is voortijdig schoolverlaters te registreren en te helpen om een startkwalificatie te behalen. Op die manier wordt het aantal voortijdig schoolverlaters dat zonder startkwalificatie instroomt op de arbeidsmarkt teruggedrongen. De jaarlijkse RMC-effectrapportage is er op gericht deze samenhang in beeld te brengen.
2.4 Bestuur De formele aansturing van het RMC vindt plaats door de Bestuurscommissie RMC. De bedrijfsvoering van het RMC is ondergebracht bij Regio Rivierenland.
2.5 Begroting De begroting in onderstaande tabel geldt voor het betreffende kalenderjaar lopend van 1 januari tot en met 31 december. Het kwalificatiebudget is beschikbaar gesteld aan de gemeenten binnen Regio Rivierenland. Deze budgetten worden uitgekeerd aan het RMC met daarbij de opdracht om deze doelmatig in te zetten voor de doelgroep in het werkgebied. De Bestuurscommissie RMC heeft op verzoek van de gemeenten besloten het kwalificatieplichtbudget naar rato te verdelen onder de gemeenten om te werken aan de concrete aanpak van kwalificatieplicht of verbetering van de leerplicht. De andere gelden zijn ingezet voor het RMC. De grootste uitgavenpost binnen het RMC is begroot voor de formatie. Voor onderhoud en implementatie van het administratiesysteem is in het jaar 2008 € 15.172.50 en in 2009 € 27.692,97 uitgegeven.
Organisatie
5
6
Jaarverslag RMC 2008-2009
Rijksbijdrage RMC Kwalificatiebudget Totale rijksbijdrage
2008 € 398.878,- € 211.587,- € 610.465,-
2009 € 410.201,€ 219.016,€ 629.217,-
2.6 Medewerkers Het RMC maakt onderdeel uit van de Bestuursdienst van Regio Rivierenland en valt onder de afdeling Kennis en Diensten met als afdelingshoofd de heer Anne Schipper. In oktober 2009 is Sandra Huijnen gestart als RMC-coördinator (0,7 fte). Margreet Pethke is vanaf dat moment gestart in de nieuwe functie van projectleider. Voor de functie van applicatiebeheer (0,5 fte) is als externe Tibor Kleinman gestart in augustus 2009. De totale formatie bestaat uit 4,25 fte en is als volgt onderverdeeld: - trajectbegeleiding 2,35 fte - registratie 0,50 fte - projectleiding 0,70 fte - coördinatie 0,10 fte - beleidsondersteuning 0,60 fte. Per maart 2010 wordt de formatie voor trajectbegeleiding tijdelijk met 0,5 fte uitgebreid en zal Gerrit Overdijk fulltime trajectbegeleider worden bij het RMC.
Organisatie
7
8
Jaarverslag RMC 2008-2009
3
3. Beleid
3.1 Verbeteringen binnen het RMC Medio 2008 is zowel op bestuurlijk als uitvoerend niveau uitgesproken dat er behoefte was het RMC te versterken en verbeteringen door te voeren, zodat de organisatie haar taken beter kan uitvoeren. Tevens werd het noodzakelijk - door nieuwe initiatieven en ontwikkelingen binnen de regio - om nieuwe keuzes te maken. Dit heeft in 2008 en 2009 geleid tot veranderingen zowel wat betreft administratief systeem en de interne werkwijze als verbetering in de contacten met partners in het werkveld. Vanaf april 2009 zijn de meeste veranderingen in gang gezet waarvan in het laatste kwartaal 2009 de eerste resultaten zichtbaar waren. Ten eerste heeft het nieuwe administratiesysteem geleid tot beter inzicht in de cijfers over voortijdig schoolverlaten in de regio Rivierenland. De doelgroep is door een nieuw, gebruiksvriendelijk administratief systeem goed in beeld en het werkproces van het RMC is efficiënter ingedeeld. Daardoor is het mogelijk meer jongeren op te sporen en succesvol te benaderen. Ten tweede leiden de doorgevoerde veranderingen tot een cultuurverandering bij de medewerkers van het RMC. Het is op medewerker niveau mogelijk om de inspanningen (input) en resultaten (output) inzichtelijk te maken en de trajectbegeleiders werken met targets over de te behalen (succesvolle) trajecten. De werkprocessen zijn zodanig aangepast dat jongeren bij uitval op school sneller geïnformeerd worden en beter op maat geholpen kunnen worden. In 2009 zijn diverse projecten opgestart waarbij wordt gewerkt met een duidelijke planning. Tussentijds wordt de voortgang verantwoord aan externe partijen. Bovendien wordt steeds meer ‘outreachend’ gewerkt. Jongeren die niet in staat zijn om naar het RMC toe te komen, worden op andere lokaties bezocht en trajectbegeleiders zullen vanaf maart 2010 op vaste tijdstippen bij een aantal onderwijsinstellingen ‘inhouse’ te vinden zijn.
Tot slot gaat het RMC met ingang van het eerste kwartaal 2010 aan gemeenten en onderwijsinstellingen rapporteren over de resultaten en activiteiten van het RMC en de aantallen voortijdig schoolverlaters in de regio. Op deze manier wil het RMC de betrokkenen blijven informeren over de actuele resultaten en de invloed hiervan op de afname van het aantal voortijdig schoolverlaters. De ontwikkeling van de kwartaalrapportage is reeds in 2009 gestart. In november 2009 hebben scholen en gemeenten de eerste overzichten ontvangen van alle VSVers die bij het RMC geregistreerd staan. Aan het eind van het eerste kwartaal in 2010 wordt de rapportage aan gemeenten en scholen verstuurd.
3.2 Voortijdig schoolverlaten in de gemeenten Voortijdig schoolverlaten staat bij gemeenten hoog op de agenda. De activiteiten van het RMC worden door betrokken wethouders nauw gevolgd. Het RMC en leerplichtambtenaren hebben elkaar in 2009 steeds beter weten te vinden om de VSV-ers van de regio beter in beeld te krijgen en daar waar nodig elkaar in een gezamenlijke aanpak te versterken. Minimaal één keer per drie maanden vindt overleg plaats tussen de leerplichtambtenaar en de trajectbegeleider, waar men elkaar bijpraat over de relevante ontwikkelingen. Dankzij het intensievere contact tussen leerplichtambtenaar en trajectbegeleider verloopt de ‘warme overdracht’ van jongeren beter. Daarnaast sluit de RMC-coördinator aan bij het gezamenlijke leerplichtoverleg om de leerplichtambtenaren op de hoogte te houden van de ontwikkelingen binnen het RMC. In onderstaande tabellen wordt meer inzicht gegeven in de ontwikkeling van de aantallen VSV-ers van de afgelopen drie kalenderjaren voor de afzonderlijke gemeenten.
Beleid
9
16,5 227 1402 15,3 203 1528 11,6 150 1460 14,5 89 632 16,9 229 1258 19,1 283 1580 19,1 121 640 19,4 446 2339 12,2 115 959 17,0 261 1423 16,5 2124 13221
% VSV 2009
Jongeren 2009
VSV-ers 2009
% VSV 2008
Jongeren 2008
VSV 2008
%VSV 2007
Jongeren 2007
VSV-ers 2007
Buren 228 1312 17,4 229 1389 Culemborg 226 1338 16,9 233 1523 Geldermalsen 189 1302 14,5 168 1447 Lingewaal 106 589 18,0 91 627 Maasdriel 187 1151 16,2 211 1250 Neder-Betuwe 235 1172 20,0 281 1472 Neerijnen 103 568 18,1 117 611 Tiel 473 2162 21,9 459 2365 West Maas en Waal 104 874 11,9 113 925 Zaltbommel 235 1300 18,1 250 1470 Totaal 2086 11768 17,7 2152 13079 Tabel 1. Aantal VSV-ers en aantal jongeren per gemeente
16,2 13,3 10,3 14,1 18,2 17,9 18,9 19,1 12,0 18,3 16,0
De aantallen in bovenstaande tabel zijn gegevens op 31 december van het betreffende kalenderjaar. Er dienen drie kanttekeningen gemaakt te worden: - - -
10
Het aantal VSV-ers is het aantal uitschrijvingen zonder startkwalificatie dat door de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO, voorheen ib-groep) is gemeld aan het RMC. Hier zijn ook jongeren in meegenomen die speciaal voortgezet onderwijs, particulier of praktijkonderwijs volgen en jongeren die bij Defensie zitten. Het aantal VSV-ers zal daardoor in werkelijkheid iets lager liggen. Het RMC gaat deze groepen in 2010 afzonderlijk te registreren om zo een beter beeld voor de regio te geven. In de aantallen staan niet alleen nieuwe VSV-ers die in de betreffende kalenderjaren zijn geregistreerd weergegeven, maar ook oude meldingen uit voorgaande jaren. De gegevens gaan terug tot april 2004. Het aantal jongeren per gemeente is mogelijk niet volledig. Het administratieve systeem van het RMC is niet gekoppeld aan de Gemeentelijke BasisAdministratie, maar aan de gegevens van BRON van de DUO. Jongeren tussen 18 en 23 jaar
Jaarverslag RMC 2008-2009
die nooit in dit systeem zijn opgenomen worden ook niet in bovenstaande aantallen meegeteld.
Het aantal VSV-ers is nominaal niet afgenomen tussen 2007 en 2009. Procentueel gezien op de totale groep jongeren van 18 tot 23 jaar is dit wel het geval, omdat het totaal aantal jongeren in deze leeftijdsgroep binnen de regio Rivierenland is toegenomen. Indien met dit gewogen percentage VSV-ers wordt doorgerekend is een afname van het aantal VSV-ers van 10% gerealiseerd in 2009 ten opzichte van 2007. Volgens de landelijke doelstelling had inmiddels 20% reductie gerealiseerd moeten zijn. Deze reductie is op dit moment nog niet behaald. Inmiddels is de samenwerking met verschillende ketenpartners geïntensiveerd. Deze intensivering én de opstart van diverse projecten moeten de komende twee jaar leiden tot een extra reductie. Leeftijd 2007 2008 2009 17 jaar 7 18 jaar 377 351 303 19 jaar 487 460 402 20 jaar 477 512 476 21 jaar 362 473 497 22 jaar 376 356 446 Totaal 2086 2152 2124 Tabel 2. Totaal aantal VSV-ers naar leeftijd Opvallend in de tabel is dat het aantal VSV-ers afneemt in de leeftijd 18 tot en met 20 jaar. Het landelijke beeld op basis van de gegevens van de VSV-Atlas 2007-2008 en de voorlopige cijfers 2008-2009 geeft juist het omgekeerde weer. Wellicht kan voorzichtig geconcludeerd worden dat de inspanningen rondom de VSV-ers van alle betrokken partijen en de invoering van de kwalificatieplicht leidt tot minder nieuwe instroom in deze groep. De effecten die mogelijk leiden tot een sterke afname VSVers zullen hierdoor de komende jaren pas goed zichtbaar worden. Minder nieuwe instroom betekent tevens dat de groep ‘oude’ VSV-meldingen relatief groter wordt. Extra inspanningen om juist deze groep weer richting onderwijs te begeleiden zal leiden tot de gewenste extra reductie. Middels de diverse projecten (zie hoofdstuk 5) die in de tweede helft van 2009 zijn opgestart wordt deze groep de komende twee jaren intensiever benaderd.
2007 2007(%) 2008 2008(%) Man 1033 58,2 584 56,7 Vrouw 742 41,8 445 43,3 Totaal 1775 100 1029 100 Tabel 3. Nieuwe VSV-ers per kalenderjaar naar geslacht
2009 636 509 1145
2009(%) 55,5 44,5 100
In 2009 is nominaal het aantal VSV-meldingen toegenomen onder zowel jongens als meisjes. Afgelopen jaren is te zien dat meer jongens dan meisjes school voortijdig verlaten. Dit komt ook overeen met het landelijke beeld. Kwalificatieplicht Per 1 augustus 2007 is de kwalificatieplicht ingevoerd. Alle leerlingen blijven volledig leerplichtig tot het einde van het schooljaar waarin ze zestien jaar worden. Na de beëindiging van de volledige leerplicht gaat de kwalificatieplicht gelden voor jongeren die: - nog geen 18 jaar zijn - nog geen startkwalificatie behaald hebben - en de volledige leerplicht achter de rug hebben
jonger dan 18 jaar. Dit aantal is in 2009 met 9,3% afgenomen ten opzichte van het jaar ervoor. De kwalificatieplicht valt onder de directe verantwoordelijkheid van de leerplichtambtenaren in de regio Rivierenland. De samenwerking tussen leerplicht en RMC is op het gebied van kwalificatieplicht geïntensiveerd en het RMC biedt de mogelijkheid om ook kwalificatieplichtigen een traject te bieden. Dit aanbod geldt voor jongeren waarbij een procedure door de leerplichtambtenaar niet meer afgerond kan worden voor de 18e verjaardag. Een warme overdracht van leerplicht naar RMC in een eerder stadium vergroot de kansen dat de jongere ook na zijn 18e verjaardag de weg naar school weet te vinden. In de gemeente Neder-Betuwe worden sinds augustus 2009 volledige dossiers overgedragen naar het RMC. De trajectbegeleiders nemen hiermee die taken over op het gebied van kwalificatieplicht waar zij bevoegd voor zijn. In 2009 zijn zeven dossiers door het RMC in behandeling genomen en in 2010 wordt deze samenwerking voortgezet.
3.3 VSV-ers in het onderwijs Gemeente 2008 2009 Buren 8 7 Culemborg 7 7 Geldermalsen 8 5 Lingewaal 2 5 Maasdriel 6 13 Neder-Betuwe 19 10 Neerijnen 4 10 Tiel 24 13 West Maas en Waal 7 7 Zaltbommel 12 11 Totaal 97 88 Tabel 4. Jongeren die vanuit de kwalificatieplicht VSV-er zijn geworden De tabel geeft het aantal weer van jongeren die op peildatum 31 december van het betreffende kalenderjaar VSV-er waren en bij aanvang van het schooljaar (1 augustus)
De samenwerking met het onderwijsveld is met name in 2009 verbeterd en het RMC wil graag deze samenwerking in 2010 continueren en daar waar nodig intensiveren. In 2009 is gestart met het aanleveren van de bij het RMC geregistreerde VSV-ers, zodat onderwijsinstellingen beter zicht krijgen op welke leerlingen bij het RMC bekend zijn en benaderd worden. Het RMC sluit aan bij het Zorgadviesteam (ZAT) van ROC Rivor, waardoor de trajectbegeleiders door een warme overdracht meer informatie over de jongere hebben en deze beter voorbereid een traject kunnen aanbieden. In 2010 wil het RMC daarnaast meer preventief gaan werken door fysiek aanwezig te zijn op die scholen waar veel jongeren in de regio Rivierenland uitvallen. In het eerste kwartaal van 2010 wordt gestart bij ROC Rivor in Tiel en het Koning Willem 1 College in Den Bosch. Door nauwere samenwerking met decanen, studieloopbaanbegeleiders en een warme overdracht van de verzuimmeldingen is de verwachting dat meer jongeren terug naar school begeleid of juist binnen de school gehouden kunnen
Beleid
11
worden. De activiteiten van het RMC zullen hierin aansluiten op de reeds bestaande zorgstructuren binnen de scholen.
% VSV ontwikkeling 2009 tov School 2007 2008 2009 2007 Regionaal Opleidingen Centrum Rivor 454 451 468 3,1% Regionaal Opleidingen Centrum Koning Willem 1 264 316 350 32,6% RSG Lingecollege 128 138 138 7,8% Stichting ROC Midden Nederland 100 127 130 30,0% Scholengroep Cambium 73 76 81 11,0% ROC Rijn IJssel College 61 66 59 -3,3% Helicon Opleidingen 56 72 80 42,9% Hoornbeeck College 53 57 52 -1,9% Van Lodensteincollege 43 54 61 41,9% Konigin Wilhelmina College 45 46 17 -62,2% Regionaal Opleidingen Centrum Amarantis 33 37 32 -3,0% Regionaal Opleidingen Centrum Da Vinci College 32 45 46 43,8% Wellantcollege 32 43 49 53,1% ROC Nijmegen 31 40 44 41,9% Heerenlanden College 28 11 9 -67,9% ROC A12 24 34 42 75,0% Willem van Oranje College 21 22 20 -4,8% Regionale Scholengemeenschap Pantarijn 18 26 22 22,2% Grafisch Lyceum Utrecht 16 17 16 0,0% Openbare Regionale Scholengemeenschap Lek en Linge 27 32 22 -18,5% Overige scholen 238 322 334 40,3% Opleiding onbekend 333 155 59 -83,3% Totaal 2110 2187 2131 1,0% Tabel 5. Totaal aantal VSV-ers per school per kalenderjaar
12
Jaarverslag RMC 2008-2009
In de tabel zijn die twintig scholen opgenomen die op 31 december 2007 de meeste VSV-ers uit de regio Rivierenland hadden. Bij de tabel dient een aantal opmerkingen gemaakt te worden: - Bij het totaal aantal VSV-ers is niet gekeken naar het totaal aantal Rivierenlandse leerlingen van de school in het betreffende jaar. Stijgingen of dalingen in leerlingaantallen die van invloed kunnen zijn op het aantal VSV-ers zijn niet meegenomen; - in de tabel is het totaal aantal VSV-ers vermeld. Hier zijn ook oude meldingen uit voorgaande jaren in meegenomen vanaf april 2004. - Het aantal VSV-ers uit de regio Rivierenland op de scholen loopt niet helemaal gelijk met het aantal VSV-ers per gemeente. Dit betekent dat een aantal jongeren in de tabel is opgenomen die niet bij één van de gemeenten van Regio Rivierenland stond ingeschreven. Verbetering van het systeem heeft dit aantal sterk doen terugnemen en in 2010 is de registratie sluitend; - Het aantal jongeren met ‘opleiding onbekend’ is door verbetering van het systeem omlaag gegaan, waardoor het RMC beter in beeld heeft waar de VSV-ers zijn uitgevallen. Dit kan tevens een verklaring zijn voor de sterke toename VSV-ers bij een aantal scholen. Het betreft dan een verschuiving van leerlingen die al geregistreerd stonden bij het RMC, maar in de loop der jaren bij één van de scholen in beeld zijn gekomen.
g
% VSV ontwikkeling 2009 tov School 2007 2008 2009 2007 Regionaal Opleidingen Centrum Rivor 399 224 253 -36,6 Regionaal Opleidingen Centrum Koning Willem 1 270 195 185 -31,5 Stichting ROC Midden Nederland 103 90 85 -17,5 RSG Lingecollege 100 45 74 -26,0 Scholengroep Cambium Gem Ath Havo Mavo Vbo Lwoo 63 23 34 -46,0 ROC Rijn IJssel College 50 30 33 -34,0 Helicon Opleidingen 43 33 33 -23,3 Regionaal Opleidingen Centrum Da Vinci College 42 25 22 -47,6 Hoornbeeck College 39 22 13 -66,7 Koningin Wilhelmina College 38 12 12 -68,4 Regionaal Opleidingen Centrum Amarantis 35 25 20 -42,9 ROC Nijmegen 31 25 36 16,1 Heerenlanden College 26 1 5 -80,8 Wellantcollege 22 17 25 13,6 Van Lodensteincollege Scholengemeenschap 22 17 11 -50,0 ROC A12 21 23 31 47,6 Scholengemeenschap De Lingeborgh Geldermalsen 19 5 5 -73,7 Willem van Oranje College 19 4 5 -73,7 Pax Christi College 17 4 9 -47,1 Openbare Regionale Scholengemeenschap Lek en Linge 21 12 14 -33,3 Overige 395 197 240 -39,2 Totaal 1775 1029 1145 -35,5 Tabel 6. Nieuwe VSV-ers per school per kalenderjaar In tabel 6 zijn de twintig scholen genomen die het grootst aantal nieuwe VSV-ers hadden in 2007. Hierdoor kunnen andere scholen in het overzicht zijn opgenomen dan in tabel 5. Het merendeel van de scholen laat een daling van de instroom van nieuwe VSV-ers zien in 2009 ten opzichte van 2007. De stijging bij enkele scholen in de vorige tabel lijkt hierdoor grotendeels veroorzaakt te worden door ‘oude VSV-ers’ waarbij de opleiding in 2007 nog niet bekend was. In 2009 is wel een stijging te zien ten opzichte van 2008. Deze is mogelijk (deels) te verklaren door een stijging van het aantal jongeren binnen de regio Rivierenland.
Op basis van de gegevens uit beide tabellen kan gesteld worden dat de afname van VSV-ers voornamelijk gerealiseerd is in het voortgezet onderwijs. Deze aantallen reductie liggen ruim boven het landelijke gemiddelde. De gewenste reductie binnen het mbo-onderwijs blijft daarentegen achter als gekeken wordt tussen 2008 en 2009. Dit beeld komt ook overeen met de resultaten die landelijk geschetst worden. Het RMC zal zich de komende jaren richten op een intensievere samenwerking met de mbo-scholen. Zoals reeds eerder aangegeven wordt hiermee een start gemaakt in maart 2010 door op vaste tijden in de school aanwezig te zijn. Daarnaast wordt op projectmatige basis samengewerkt voor specifieke groepen VSV-ers, bijvoorbeeld werkende jongeren (zie ook hoofdstuk 5). In onderstaande tabel wordt een overzicht gegeven van de laatste opleiding van de nieuwe VSV-ers in het betreffende kalenderjaar. Opleiding 2007 2008 2009 onderbouw VO 12 12 30 praktijkonderwijs 52 49 45 bovenbouw VMBO 314 128 127 bovenbouw HAVO/VWO 151 48 57 voltijd BOL niveau 1 153 106 117 voltijd BOL niveau 2 389 276 298 voltijd BOL niveau 3 158 127 149 voltijd BOL niveau 4 265 173 173 deeltijd BOL niveau 1 0 0 0 deeltijd BOL niveau 2 0 0 0 deeltijd BOL niveau 3 0 0 0 deeltijd BOL niveau 4 0 0 0 BBL niveau 1 3 3 2 BBL niveau 2 14 15 16 BBL niveau 3 9 2 2 BBL niveau 4 1 1 0 volwasseneneducatie 80 64 91 Internationaal Baccalaureat 0 1 1 Internationaal Baccalaureat oud 0 0 1 Onbekend 174 24 36 Totaal 1775 1029 1145 Tabel 7. Nieuwe VSV-ers per kalenderjaar naar laatste opleiding
Beleid
13
14
Jaarverslag RMC 2008-2009
In de tabel is duidelijk een daling te zien bij de bovenbouw voortgezet onderwijs. Dit is grotendeels te verklaren door de invoering van de kwalificatieplicht in 2007. Opvallend is wel de stijging in de onderbouw VO en de volwasseneducatie. Bij de onderbouw is dit te verklaren door leerlingen die overstappen naar speciaal voortgezet onderwijs. Speciaal onderwijs wordt nog niet geregistreerd bij DUO en deze leerlingen worden daardoor aangemerkt als voortijdig schoolverlater.
3.4 Samenwerking andere ketenpartners
MULTIsignaal te implementeren. In de regio Rivierenland is in november 2009 een convenant getekend waarin twintig convenantpartijen deelnemen. Dit convenant bevestigt de afspraken die gemaakt zijn tussen de gemeenten van Regio Rivierland en hun ketenpartners over de vorm en inhoud van de uitwisseling van gegevens in de Verwijsindex. Het RMC heeft dit convenant ook ondertekend en is één van de partijen die in 2010 mee zal werken aan een betere samenwerking tussen de verschillende partijen. In november 2009 zijn de trajectbegeleiders getraind om met de Verwijsindex te werken en is de verwijsindex voor de regio Rivierenland ook operationeel geworden.
De samenwerking met andere ketenpartners is in 2009 verbeterd. Trajectbegeleiders sluiten zo vaak als mogelijk aan bij het MDT en de verschillende netwerken die door de gemeenten binnen de regio worden georganiseerd. Bovendien is het RMC deelnemer aan het Bovenschools Platform van RSG Lingecollege, waar onderwijs, hulpverlening en welzijnsinstellingen elkaar ontmoeten en informatie uitwisselen over trends, nieuwe projecten en signalen met betrekking tot risicojongeren. Het RMC vindt deze samenwerking belangrijk, omdat op deze manier relevante informatie op een juiste manier wordt overgedragen en de trajectbegeleiders hierdoor meer maatwerk kunnen bieden richting de jongere. Verwijsindex De verwijsindex risicojeugdigen (VIR) is een landelijke ICT-toepassing waarin risicomeldingen over jongeren van 0 tot 23 jaar worden vastgelegd. Het gaat daarbij om jongeren met problemen die hun persoonlijke ontwikkeling bedreigen en die hen buiten de maatschappij dreigen te plaatsen. Hulpverleners uit de jeugdketen melden deze risicosignalen aan de centrale, landelijke verwijsindex. Wanneer er al eerdere meldingen over een bepaalde jongere zijn gedaan, worden de betrokken instanties actief geïnformeerd over elkaars melding (er ontstaat een zgn. ‘match’), waardoor een sluitende jeugdketen ontstaat. Gemeenten krijgen de wettelijke plicht om aangesloten te zijn op de landelijke verwijsindex. De gemeenten in de provincie Gelderland hebben in mei 2008 besloten dat dit wordt gerealiseerd door op regionaal niveau het signaleringssysteem
Beleid
15
16
Jaarverslag RMC 2008-2009
4
4. RMC: stand van zaken
Basisadministratie De tweede helft van 2009 is veel aandacht besteed aan administratieve systeem van het RMC, het JeugdVolgSysteem (JVS). Per september 2009 zijn de werkprocessen van het RMC functioneel, gebruiksvriendelijk en transparant in dit systeem ingericht. Dit heeft er toe geleid dat het RMC de doelgroep nog beter in beeld heeft gekregen en met name in het schooljaar 2009-2010 nóg gerichter de jongeren kan benaderen en maatwerk kan bieden. In 2010 worden de laatste kleine aanpassingen gedaan om uiteindelijk een sluitende administratie te kunnen voeren. Het systeem biedt tevens de mogelijkheid om de komende tijd daar waar nodig extra functionaliteiten in te bouwen, bijvoorbeeld voor projecten.
4.1 Het werk binnen het RMC In 2009 is de informatievoorziening via de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) verbeterd, waardoor het RMC vanaf september 2009 ervan uit gaat dat de doelgroep geheel in beeld is. Het totale werkproces van het RMC is met ingang van september 2009 opgeknipt in verschillende deelprocessen. Hieronder worden deze beschreven. Informatie Extra informatie die niet door DUO is aangeleverd wordt in het dossier van de jongere vastgelegd. Te denken valt aan (verzuim)meldingen vanuit scholen, netwerk, MDT’s. Betere informatievoorziening betekent dat de trajectbegeleiders gerichter hulp kunnen bieden aan de jongere. Melding Twee keer per maand ontvangt de administratief medewerker van het RMC een overzicht van DUO waarop alle jongeren staan die worden gemeld als voortijdig schoolverlater. Daarnaast ontvangt het RMC ook meldingen van VSV-ers via de ketenpartners, zoals scholen, gemeenten, UWV-werkbedrijf, het Leerwerkloket of van
jongeren die zichzelf melden. De jongere ontvangt een brief waarin hij hulp krijgt aangeboden bij het zoeken van een nieuwe, passende opleiding. Indien een jongere hier niet op reageert wordt na twee weken nogmaals een brief gestuurd met het hulpaanbod. Mocht de jongere hier weer niet op reageren, dan probeert de administratief medewerker de jongere op een andere manier te bereiken, bijvoorbeeld door bellen. In 2009 zijn nieuwe communicatiemiddelen ingezet, zoals Hyves. Deze hebben tot nu toe echter nog niet tot de gewenste extra aantallen jongeren geleid. In 2010 gaat het RMC verder onderzoeken naar aanvullende manieren om meer jongeren te bereiken. Stelt een jongere geen prijs op hulp door middel van een traject, dan wordt proces afgesloten en jongere in proces ‘restcategorie’ geplaatst. VSV-traject De jongere komt in een traject bij één van de trajectbegeleiders van het RMC. De trajectbegeleiders bieden hulp bij het zoeken naar een nieuwe, passende opleiding. Hierbij kan een beroepskeuzetest of hulp bij een inschrijving een middel zijn om de jongere verder te helpen. Aansluitend aan een succesvol traject, volgt in veel gevallen een traject ‘nazorg’. Indien een traject niet succesvol wordt afgerond, wordt een proces ‘restcategorie’ aangemaakt. Nazorg Een VSV-traject is succesvol afgerond, maar trajectbegeleiders houden nog een aantal keren contact met de jongere om te bekijken of de jongere ook daadwerkelijk de goede keuze heeft gemaakt. Preventie Dit werkproces wordt gebruikt voor jongeren die nog niet op school zijn uitgevallen, maar waar het RMC, vaak in overleg met andere partijen, wel de juiste begeleiding aan een jongere kan bieden. Dit kunnen ook jongeren zijn die nog géén 18 jaar zijn en in overleg met de leerplichtambtenaar door het RMC worden begeleid.
RMC: stand van zaken
17
Restcategorie Elke jongere die in één van de deelprocessen niet succesvol uitstroomt, wordt in het proces ‘restcategorie’ opgenomen. De groep jongeren die in dit proces zitten worden, tot ze 23 jaar worden, minimaal één keer per jaar door het RMC benaderd met het aanbod om (alsnog) gebruik te maken van de hulp van het RMC. In deze groep zijn ook jongeren opgenomen die met een speciale reden geen traject volgen, bijvoorbeeld particulier onderwijs volgen of bij defensie zitten.
4.2 De resultaten
18
Op basis van tabel 7 is te zien dat het aantal meldingen is toegenomen. Hier zijn twee redenen voor aan te wijzen: - de gegevensuitwisseling met DUO is frequenter en beter, waardoor meer jongeren beter in beeld zijn bij het RMC; - in de periode augustus tot en met december 2009 is het begin van het nieuwe schooljaar opgenomen. In praktijk komt het voor dat jongeren uitgeschreven worden voordat ze definitief aangemeld zijn bij een vervolgopleiding. In de tussentijd staan ze officieel nergens ingeschreven en worden ze, eigenlijk onterecht, gemeld bij het RMC.
In deze paragraaf worden de resultaten van het RMC weergegeven. In deze paragraaf is, in afwijking van de cijfers in eerdere hoofdstukken, gekozen om de resultaten voor schooljaar 2008-2009 weer te geven en daarnaast de cijfers van augustus tot en met december 2009 te vermelden. Reden hiervoor is dat de registratie en rapportages vanaf augustus 2009 sterk gewijzigd en verbeterd zijn. In februari 2009 is de bestuurlijke doelstelling van het RMC opnieuw vastgesteld. Hierbij is vastgesteld dat met ingang van het schooljaar 2009-2010 het RMC in staat is om 300 VSV-ers een begeleidingstraject aan te bieden.
In het schooljaar 2008-2009 werd geen verschil gemaakt tussen de verschillende deelprocessen en werden alle meldingen als VSV-traject vastgelegd. Uit de 1075 nieuw gemelde VSV-ers zijn 186 nieuwe VSV-trajecten opgestart. Er zijn 40 trajecten die doorliepen uit het schooljaar 2007-2008, waardoor het totaal op 226 lopende trajecten uitkomt. Tussen augustus en december 2009 zijn 130 nieuwe VSV-trajecten opgestart. Het RMC heeft aangegeven dat door de doorgevoerde verbeteringen het mogelijk moet zijn om schooljaar 2009-2010 300 trajecten op te starten.
schooljaar Proces 2008-2009 aug-dec 2009 Melding 1075 953 Informatie 104 VSV-traject 186 130 Nazorg 108 Preventie 7 Restcatagorie 961 Totaal 1261 2263 Tabel 8. Nieuw opgestarte processen
schooljaar Proces 2008-2009 aug-dec 2009 Melding 1377 858 Informatie 97 VSV-traject 163 140 Nazorg 79 Preventie 3 Restcatagorie 136 Totaal 1540 1313 Tabel 9. Afgeronde processen
Jaarverslag RMC 2008-2009
Totaal 2028 104 316 108 7 961 3524
Totaal 2235 97 303 79 3 136 2853
Op basis van tabel 8 en 9 blijkt dat in het begin van schooljaar 2008-2009 nog processen openstonden van het voorgaande schooljaar. Omdat met ingang van augustus 2009 voor een nieuwe indeling in processen is gekozen, zijn alle bestaande processen afgesloten en onderverdeeld in de nieuwe structuur. Daardoor is het aantal afgeronde processen groter dan het aantal opgestarte processen. Uitstroom Melding VSV Nazorg Preventie Restcategorie Totaal (Vooralsnog) niet bemiddelbaar 203 6 209 23 jaar geworden 9 2 27 38 Bijzondere reden 8 8 Defensie 11 11 Detentie 2 2 Hulpverlening 7 7 Interne opleiding 3 3 Jongere blijft actief in de opleiding 1 1 Jongere gaat naar andere onderwijsorganisatie 1 1 Meervoudige beperking 3 3 6 Nieuwe melding 5 15 20 Onterechte melding 183 5 188 Opleiding -onderwijstraject (door IB levering) 62 62 Opleiding -onderwijstraject (door jongere) 31 73 59 163 Particuliere opleiding 28 3 31 Praktijkonderwijs 26 26 Preventietraject 5 5 Schriftelijke opleiding 1 1 Startkwalificatie behaald 61 4 9 74 Traject niet succesvol afgerond 9 9 Traject succesvol afgerond 65 65 Verhuizing buiten de regio 20 4 18 42 VSV-traject 151 1 152 Werk 63 29 92 Totaal 858 140 79 3 136 1216 Tabel 10. Uitstroom per proces van 1-8-2009 t/m 31-12-2009
Toelichting op de tabel: - Onterechte meldingen betreft jongeren die onterecht zijn uitgeschreven bij hun opleiding en in de toekomst wel deze opleiding blijven volgen. - Bij opleiding-onderwijstraject geeft de jongere aan dat hij een nieuwe opleiding gaat volgen. In dit geval wordt in een traject nazorg gevolgd of hij ook daadwerkelijk gaat starten. Bij opleiding door ib-levering heeft de inschrijving reeds plaatsgevonden. In de tabel is duidelijk te zien dat het RMC door de nieuwe administratie beter in staat is de jongeren te monitoren op verschillende momenten binnen de registratie en begeleiding. Van de 858 meldingen die binnen zijn gekomen heeft het RMC van ruim 75% in beeld wat met de jongere aan de hand is. Van de 25% (vooralsnog) niet bemiddelbaar is dit nog niet het geval. Middels deze gegevens kunnen jongeren op lange(re) termijn beter en gerichter benaderd worden. Tevens is het op deze manier mogelijk om projectmatig groepen jongeren gerichter te benaderen. In 2009 is een start gemaakt met een aantal projecten, waarin in 2010 de eerste resultaten geboekt worden.
RMC: stand van zaken
19
20
Jaarverslag RMC 2008-2009
5
5. Projecten Het RMC wil, naast de reguliere werkzaamheden, een extra intensivering in de aanpak op voortijdig schoolverlaten. Daarom zijn er diverse projecten opgestart om specifieke groepen (potentiële) VSV-ers extra aandacht te geven met als doel dat de jongere zijn startkwalificatie haalt. Project ‘Verzuimprotocol’ Sinds maart 2009 is het verzuimloket van DUO in gebruik genomen. Scholen melden verzuim bij DUO en eventuele bijbehorende zorgsignalen. De meldingen worden op deze manier doorgestuurd naar de leerplichtambtenaar of naar het RMC. Binnen Regio Rivierenland is in het kader hiervan een project onder leiding van het RMC opgestart om de meld- en verzuimprotocollen binnen de regio te hernieuwen. In november 2009 is het nieuwe protocol officieel in gebruik genomen.
Project ‘Coach en jij!’ Het RMC heeft soms te maken met jongeren die een extra steuntje in de rug nodig hebben om succesvol hun opleiding door te komen. Deze steun wordt helaas niet altijd gegeven door de directe omgeving van de jongere. Op basis van successen in de andere regio’s is in het najaar van 2009 gestart met het project ‘Coach en jij!’. Het uitgangspunt van het project is dat de coach de jongere ondersteunt bij het maken van (de juiste) keuzes. In november is de eerste groep van elf coaches getraind en zijn de eerste twee matches gemaakt met een jongere. In 2010 worden naar verwachting nog een aantal groepen coaches getraind met als doel uiteindelijk 40 matches te maken tussen de coaches en de jongeren in de regio.
Project ‘Werken aan een startkwalificatie’ In 2009 is in RAAK-verband het plan ‘Jong-leren in de crisis’ opgesteld. In dit plan zijn diverse doelstellingen geformuleerd die de jeugdwerkeloosheid in de regio Rivierenland moet verlagen. Het RMC is voortrekker van één van deze doelstellingen omtrent de intensivering van de aanpak van de voortijdig schoolverlaters binnen de regio.
Project ‘Brugwachter’ In het schooljaar 2008-2009 is de overgang van vmbo naar mbo geregeld middels de inzet van de Brugwachter. Deze heeft in de zomerperiode extra ondersteuning geboden aan die leerlingen waarvan verwacht werd dat er een risico bestond op schooluitval juist in deze overgangsperiode. Bij de evaluatie is gebleken dat het project voldoende succesvol is geweest om dat voor het schooljaar 2009-2010 voort te zetten. De rol van de Brugwachter wordt dan ondergebracht bij het RMC.
Eén van de acties die gericht is op deze intensivering is het project ‘werken aan een startkwalificatie’. Het project richt zich op de groep werkende jongeren tussen 18 en 23 jaar die nog geen startkwalificatie heeft. Het projectplan is in het laatste kwartaal van 2009 afgerond en de uitvoering van het project start in februari 2010. Het doel is om in twee jaar tijd 300 werkende jongeren via hun werkgever te benaderen met een voor hen passend opleidingsaanbod. Het RMC werkt in dit project nauw samen met andere partners in de regio, te weten het WAPR, ROC Rivor en UWV Werkbedrijf.
Tot slot Het jaar 2009 is een jaar geweest waarin binnen het RMC veel veranderingen zijn doorgevoerd met als doel beter grip te krijgen op de reductie van het aantal VSV-ers. Naast een beter administratief systeem en betere gegevensuitwisseling met DUO is de samenwerking met diverse ketenpartners is verbeterd en er kan voorzichtig gesteld worden dat deze gezamenlijke aanpak ervoor zorgt dat we de (potentiële) VSV-ers steeds beter in beeld krijgen en gerichter hulp kunnen bieden. Het RMC vindt deze samenwerking belangrijk zeer belangrijk bij het terugdringen van het aantal VSV-ers en zal in 2010 deze samenwerking zeker voortzetten en daar waar nodig intensiveren.
Projecten
21
22
Jaarverslag RMC 2008-2009
Lijst met afkortingen en begrippen BBL
Beroepsbegeleide leerweg. Hier gaat de jongere over het algemeen één dag per week naar school en vier dagen per week werken bij een erkend leerbedrijf
BOL
Beroepsopleidende leerweg. Op deze opleiding gaat een jongere 5 dagen per week naar school. In deze opleiding zijn vaak stages opgenomen
DUO
Dienst Uitvoering Onderwijs
RAAK
Rivierenlands Actieprogramma Arbeidsmarkt Kansen
RMC
Regionaal Meld- en Coördinatie punt voor voortijdig schoolverlaters
ROC
Regionaal opleidingen Centrum; een ROC heeft o.a. beroepsopleidingen op MBO niveau en volwassen educatie voor de RMC doelgroep in huis
VO
Voortgezet Onderwijs. Hieronder vallen praktijkonderwijs, vmbo, HAVO, vwo en gymnasium
VSV-er Voortijdig schoolverlater. Dit is iemand die: - niet meer onder de leerplichtwet valt en die ook nog geen 23 jaar is, - niet in het bezit is van minimaal een HAVO of een niveau-2 mbo- diploma of een getuigschrift van het Praktijkonderwijs, - een maand niet op school verschenen is (of korter wanneer dat door bevoegd gezag bepaald is) of - niet meer bij een onderwijsinstelling ingeschreven is. WAPR
Werkgevers Adviespunt Regio Rivierenland
Bijlage 1: Afkortingenlijst
23
Colofon Bezoekadres:
Regio Rivierenland Bestuursdienst Postbus 137 4000 AC Tiel Burg. van Lidth de Jeudelaan 3a - 4001 EK
telefoon: internet: email: contactpersoon:
(0344) 63 85 55 www.regiorivierenland.nl
[email protected] Sandra Huijnen - coördinator RMC (0344) 63 85 88 of
[email protected]
Tekst productie: RMC - Regio Rivierenland Vormgeving: Gussenhoven Grafische Vormgeving Druk: Kemker Drukkerij BV Beesd
24
Jaarverslag RMC 2008-2009