Jaarverslag R.E.T. N.V

Jaarverslag 2012 R.E.T. N.V.

Kerncijfers Sociale veiligheid

Instappers

Mijlpaal

x 1.000.000

in aantal geregistreerde incidenten

2012

Gunning busconcessie 2012-2019 door stadsregio Rotterdam op 14 maart 2012

834

2011

1.097

2012

22 23 41 43 82 76

2011

Klanttevredenheid 2012

ov-klantenbarometer

129 320 9

150 418 25

2012

2011

7,3

7,4

7,3

7.2

7,4

7.2

504

376

Bus

Metro

Tram

Nachtbus

Dienstregelinguren (dru’s) x 1.000

2011

Verwijtbare rit uitval

Reizigerskilometers

2012

2011

0,12%

0,14%

0,40%

0,50%

0,16%

0,17%

x 1.000.000 489

595

396 386

64 70

Klachten

121 127

217 212

493 460

3 4 2012

2011

Stiptheid

2012

2011

Zwartrijders

in procenten

(2011: 4.566)

Mijlpaal

2012

2011

2012

2011

88,0%

88,3%

0,2%

0,3%

78,5%

76,0%

2,3%

2,6%

87,2%

92,0%

1,8%

1,7%

Jaarverslag 2012 RET N.V.

3.916

Aardig Onderweg Awards 2012

3

Aantal medewerkers

2.704 FTE in 2012 (2011: 2.619) 2012

2011

16%

Bedrijfsopbrengsten

Energieconsumptie

In € x 1.000.000

in Kwh per reizigerskilometer

2012 2011 Opbrengst kaartverkoop

147

150

Exploitatiebijdragen

172

199

Werken derden

90

151

Overig

14

15

Totaal

423

515

2012

2011

0,63

0,70

0,19

0,19

0,13

0,16

16%

84%

Resultaat

84%

Man

Vrouw

Gemiddelde leeftijd: 49,9 jaar (2011: 48,8 jaar)

Groene energie

100% Van het totale energieverbruik in 2012 en 2011

In € x 1.000.000

Mijlpaal

10,3 Opstellen Business Plan 2013-2017.

Medewerkertevredenheid

7,0

Netto resultaat in 2012 (2011: 10,4)

Mijlpaal

Alle nieuwe trams en metro’s zijn in 2012 uitgeleverd en in gebruik genomen.

in 2012 (2011: 6,9)

Materieel CO² emissie

298 128 160 1


In gram per reizigerskilometer

2012

2011

187,72

209,66

2,89

2,96

2,13

2,47

Verzuim

7,5% ziekteverzuim in 2012 (2011: 6,1%)

4

Inhoudsopgave

Kerncijfers ............................................................................................................................. 3 ’Duurzaam bezuinigen’ .........................................................................................................10 Doelstelling 2012 ................................................................................................................11 Busconcessie .......................................................................................................................11 Bezuinigingen.......................................................................................................................11 Verbeteren reisinformatie bij verstoringen ............................................................................12 Vergroten stiptheid ...............................................................................................................12 Realiseren doelstellingen reorganisatie techniek ..................................................................12 Bedrijfsresultaat....................................................................................................................12 Businessplan 2013 - 2017 ....................................................................................................13 Ontwikkelingen in de markt ...............................................................................................14 Bezuinigingen.......................................................................................................................14 Vervoeraanbod .....................................................................................................................14 Wet personenvervoer 2000 ..................................................................................................15 Ontwikkeling reisproducten ..................................................................................................16 Reizigers en exploitatie......................................................................................................18 Klanttevredenheid ................................................................................................................18 Kwaliteit van de dienstverlening ...........................................................................................19 Productiviteit.........................................................................................................................20 Duurzaam ondernemen......................................................................................................21 Duurzaam, betrokken en transparant ...................................................................................21 Ticket to Kyoto .....................................................................................................................21 Monitoring, rapportage en voortgang kwaliteiten managementsysteem .............................22 Milieu: andere behaalde resultaten .......................................................................................23 Maatschappij ......................................................................................................................24 Aardig Onderweg Award ......................................................................................................24


5

Sociale veiligheid ...............................................................................................................25 ov-surveillanten ....................................................................................................................25 Klanttevredenheid ................................................................................................................25 Personeelsmonitor ...............................................................................................................25 Taakgericht werken ..............................................................................................................26 Zwartrijderpercentage ..........................................................................................................26 Onze medewerkers.............................................................................................................27 Leeftijdfasebewust personeelsbeleid ....................................................................................27 Verzuim ................................................................................................................................27 Mobiliteit ...............................................................................................................................27 Diversiteitbeleid ....................................................................................................................28 Medewerkertevredenheidonderzoek.....................................................................................28 Bevorderen veiligheidsbewustzijn .........................................................................................28 Bedrijfscode .........................................................................................................................29 Incidenten.............................................................................................................................29 Goed bestuur (corporate governance)..............................................................................30 Structuur van de onderneming .............................................................................................30 Corporate governance-structuur ...........................................................................................30 Naleving Corporate Governance Code .................................................................................31 Risicomanagement...............................................................................................................31 Interne beheersingsstructuur ................................................................................................31 In Control Statement Project Governance ............................................................................32 Financiële ontwikkelingen .................................................................................................34 Structuur ..............................................................................................................................34 Resultaat 2012 .....................................................................................................................34 Vooruitblik 2013....................................................................................................................34 Taakverdeling directie........................................................................................................36 Personalia directie .............................................................................................................37


6

Juridische structuur RET N.V. ...........................................................................................39 Verslag van de Raad van Commissarissen ......................................................................40 Jaarrekening 2012 ..............................................................................................................47 Geconsolideerde balans per 31 december 2012 ..................................................................48 Geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2012 ..........................................................49 Geconsolideerd kasstroomoverzicht over 2012 ....................................................................50 Grondslagen van waardering en resultaatbepaling ...............................................................51 Toelichting op de geconsolideerde balans ............................................................................61 Toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening ...............................................71 Vennootschappelijke balans per 31 december 2012 ............................................................77 Vennootschappelijke winst- en verliesrekening over 2012 ....................................................78 Toelichting op de vennootschappelijke balans ......................................................................79 Toelichting op de vennootschappelijke winst- en verliesrekening .........................................89 Overige gegevens ..............................................................................................................90 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant ...........................................................91 Statutaire regeling omtrent winstneming ...............................................................................93 Voorstel resultaatbestemming ..............................................................................................93 Gebeurtenissen na balansdatum ..........................................................................................93 Meerjarenoverzicht ...............................................................................................................94

Jaarverslag Rotterdamse Elektrische Tram N.V., hierna te noemen RET N.V.


7


8


9

’Duurzaam bezuinigen’ Met een dubbel gevoel kijk ik terug op 2012. Aan de ene kant was het een jaar van stevige rijksbezuinigingen waardoor we afscheid moesten nemen van collega’s en moesten snijden in het vervoersaanbod. Met minder medewerkers, vooral bij de bus (19 procent minder busaanbod), bij de afdeling Veiligheid en op het hoofdkantoor, stonden we voor de taak ambitieuze doelstellingen te realiseren. We hebben de bezuinigingen van de stadsregio en de reorganisatie op ons hoofdkantoor kunnen realiseren. Niet zonder pijn, dat kan nooit. Maar wel met behoud van service en kwaliteit. Aan de andere kant was 2012 het jaar waarin wij de busconcessie wonnen en waarin de verplichte aanbesteding van het openbaar vervoer in de grote steden ongedaan werd gemaakt. Het winnen van de busconcessie was natuurlijk het hoogtepunt van 2012! Maar vervolgens begon de implementatie. Een leerzaam en boeiend traject dat met veel enthousiasme is uitgevoerd. Het is haast onvoorstelbaar hoeveel werk er kwam kijken bij de overgang naar de nieuwe concessie: van het omstickeren van de bussen, tot het bestellen van nieuwe uniformen en het oprichten van RET Bus B.V., van het ombouwen van de busvloot, de overdracht van personeel tot het uitrollen van marketingcampagnes. Het is goed gegaan maar het heeft ook heel veel van onze medewerkers gevraagd. Het mooiste resultaat voor ons is dat de overgang vrijwel geluidloos is gebeurd. De reiziger heeft er nauwelijks iets van gemerkt! Mijn complimenten aan al die RET’ers, die dit mogelijk hebben gemaakt! Ons jaarplan 2012 heette: Duurzaam bezuinigen. Ik denk dat we daarin zijn geslaagd. Natuurlijk is niet alles goed gegaan. Zo hebben we onze doelstelling op het gebied van punctualiteit niet behaald. Maar ik ben er trots op dat het ons gelukt is om te behouden wat we de afgelopen jaren hebben opgebouwd. Sterker nog: we hebben 2012 ook gebruikt om plannen voor de toekomst te maken. Onze plannen voor de toekomst zijn ambitieus. We zijn ervan overtuigd dat de realisatie van het nieuwe bedrijfsplan de RET nog weerbaarder maakt tegen ontwikkelingen in de samenleving en de politiek. Door te streven naar kostenbeheersing, kwaliteitsverbetering, efficiëntie en effectiviteit zullen we de ruimte creëren om verder te investeren in het openbaar vervoer.

Pedro Peters, statutair directeur


10

Doelstelling 2012 De RET kijkt terug op een jaar, waarin veel belangrijke doelstellingen zijn behaald. In 2012 brachten we onze vloot helemaal up to date en wonnen we de busconcessie. Verder realiseerden we de opgedragen bezuinigingen en verbeterden we onze reisinformatie. Busconcessie De RET vindt dat marktwerking een nuttig instrument kan zijn, maar is tevens een groot voorstander van integraal openbaar vervoer. De busconcessie wilden we vooral winnen omdat we op die manier het netwerk bij elkaar zouden houden. Bijkomend voordeel was dat we ons busvervoer met 40 procent konden uitbreiden. Toen op 14 maart 2012 bekend werd dat we de aanbesteding hadden gewonnen, begon een grote operatie die ervoor moest zorgen dat de bussen van de nieuw op te richten RET Bus B.V. op 9 december 2012 zouden kunnen rijden. De overgang van Qbuzz naar RET betekende heel veel werk op tal van terreinen: personeel, materieel, achterliggende systemen enzovoorts. Qbuzz en RET hebben zich ingezet voor een soepel verloop van de concessiewisseling, onder meer door samen informatiebijeenkomsten voor het personeel op de verschillende vestigingen te verzorgen. De 90 bussen van Qbuzz gingen op 9 december voor het eerst als RET-bus de weg op. In de dagen hieraan voorafgaand is in de nachtelijke uren hard gewerkt aan het bestickeren van de bussen met de RET logo’s en de aanpassing van de communicatieapparatuur. Reizigers hebben van de hele overgang amper iets gemerkt – precies zoals we ons van tevoren ten doel hadden gesteld! Bezuinigingen Naast de jaarlijks opgelegde bedrijfsbrede taakstelling van 0,5 procent van de begroting heeft de stadsregio in 2010 voor 2012 tot en met 2014 besparingsmaatregelen opgelegd onder de naam Kosteneffectief Openbaar vervoer (KEOV). In 2011 heeft stadsregio Rotterdam daar bovenop een meerjarige taakstelling opgelegd aan Techniek. Deze bezuinigingen hebben geleid tot besparingen bij de Centrale Verkeersleiding, Sociale Veiligheid, indirect personeel, Bus en Techniek Infra. In 2012 werden onder meer minder projecten uitgevoerd, daalden het busaanbod daalde met ongeveer 19 procent en werd de functie medewerker Toezicht opgeheven. Voor 2012 betekende dat een totale besparing van enkele tientallen miljoenen euro’s. Alle voorgenomen bezuinigingsmaatregelen zijn in 2012 gerealiseerd.


11

Verbeteren reisinformatie bij verstoringen Het nieuwe softwaresysteem RIVER – reisinformatie bij verstoringen – zorgt ervoor dat de berichten die de reisinformant bij de centrale verkeersleiding ingeeft automatisch worden verstuurd naar de verschillende kanalen, zoals (mobiele) website, het dynamische reisinformatiesysteem op de haltes en de perrons, Twitter en het omroepsysteem. Met het beschikbaar stellen van tablets aan metrobeheerders en medewerkers V&I is er bovendien een extra kanaal beschikbaar gekomen. Door de tablets kunnen onze medewerkers de reizigers nog beter van dienst zijn. RIVER is enthousiast ontvangen. In 2013 wordt het systeem vervolmaakt, onder meer door teksten nog beter af te stemmen op de behoeften van de reiziger. Vergroten stiptheid De doelstellingen voor het vergroten van de stiptheid bij bus en tram zijn in 2012 niet gehaald. Door focus op de vertrekdiscipline hebben we de stiptheid van het moment van wegrijden aanzienlijk kunnen verbeteren. Onderweg lukt het ons nog niet altijd om aan de stiptheidseisen te voldoen. Om dit laatste te verbeteren, besteden we komend jaar veel aandacht aan de rijtijdverdeling. Realiseren doelstellingen reorganisatie techniek De afronding van het reorganisatieplan voor Techniek is gerealiseerd. In 2012 hebben we de nog openstaande onderdelen gestructureerd aangepakt en weggewerkt. De afdeling Techniek heeft in 2012 de door de stadsregio opgelegde bezuinigingstaakstelling gerealiseerd door bij het uitvoeren van onderhoud andere keuzes te maken. Bij het maken van die keuzes (minder of ander onderhoud) zijn uiteraard nimmer concessies aan de veiligheid gedaan. Om de prestaties van de afdeling Techniek te kunnen monitoren, ontwikkelen we een dashboard Techniek waarin de kritische prestatiefactoren voor Vloot en Infrastructuur zijn opgenomen. Het dashboard is een belangrijk hulpmiddel bij assetmanagement. De komende jaren staan in het teken van het verder optimaliseren van de afdeling Techniek. Bedrijfsresultaat De RET voert een financieel stabiel beleid. In 2012 hebben we het begrote resultaat gehaald. Veel van de benodigde bezuinigingen hadden we al in de begroting verwerkt en dankzij het goede flankerende beleid konden we snel de overige bezuinigingen realiseren.


12

Businessplan 2013 - 2017 In 2012 hebben we een nieuw businessplan opgesteld, waarin we voor de periode 20132017 concrete doelstellingen hebben geformuleerd. In het businessplan is onder meer aandacht voor efficiencyverbetering, de verbetering van de dienstverlening naar onze klanten en voor nieuwe ontwikkelingen op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Bij het opstellen van het businessplan hebben we tegelijkertijd geconstateerd dat de voorgenomen taakstellingen uit ons vorige businessplan zijn gerealiseerd.


13

Ontwikkelingen in de markt Het jaar 2012 stond in het teken van duurzaam bezuinigen. Tegelijkertijd was er ruimte voor het ontwikkelen van nieuwe, succesvolle producten. Bezuinigingen De financiële taakstelling was fors en leidde tot vermindering van het voorzieningenniveau. Bij de bus verminderde het aantal dru’s aanzienlijk, maar de tram bleef buiten schot en bij de metro waren er slechts minimale bezuinigingen. Ook bij de infrastructuur waren de bezuinigen merkbaar: in 2012 liep het beheer en onderhoud met 15 procent terug, dat betrof voornamelijk cosmetisch onderhoud. Door de vernieuwing en uitbreiding van onze zelfservicediensten bleef het serviceniveau voor de reizigers op peil. De afgelopen jaren hebben we het aantal bemenste verkooploketten teruggebracht. De verkoopactiviteiten concentreren zich nu bij de servicepunten in Rotterdam Centraal, Beurs en Zuidplein en in de Servicewinkel in de Laan op Zuid. In totaal namen we door alle bezuinigingen van ruim 200 eigen en ingehuurde medewerkers afscheid. Vervoeraanbod Om de bezuinigingen te kunnen realiseren besloot stadsregio Rotterdam het aanbod van het busvervoer met ongeveer 19 procent te reduceren. Enkele buslijnen werden opgeheven. Diverse andere lijnen werden ingekort of in frequentie teruggebracht. De BOB-bus bleef alleen nog in de weekendnachten rijden. Als gevolg van deze ingrepen nam het aantal reizigers in de bus meer dan verwacht af. Bij de tram waren geen wijzigingen. Vanwege de herinrichting van de Oudedijk, waarbij onder andere de haltes zijn aangepast, kon lijn 7 echter een groot deel van het jaar niet tot de Burgemeester Oudlaan rijden. Als gevolg van de bezuinigingen zijn op verschillende metrolijnen enkele heel vroege en late ritten vervallen en vertrekken de eerste vroege ritten op de zaterdagochtend tot drie kwartier later. Ook de Fast Ferry kreeg met een bezuiniging te maken: in de wintermaanden vaart de ferry alleen nog tijdens de spits. De halte Maeslantkering kwam te vervallen, maar daarentegen werd de halte Pistoolhaven in gebruik genomen. Ondanks alle bezuinigingen nam het aantal reizigerskilometers in 2012 met vier procent toe. Deze toename is vooral toe te schrijven aan het succes van metrolijn E. Vanaf december 2011 rijdt metrolijn E rechtstreeks tussen Den Haag en Slinge, zonder overstap op


14

Rotterdam Centraal. Deze doorkoppeling heeft geleid tot een forse reizigersgroei. Ook de andere metrolijnen worden door steeds meer reizigers gebruikt. Op 9 december 2012 ging de nieuwe dienstregeling in. De belangrijkste wijzigingen werden veroorzaakt door het feit dat de RET vanaf die datum busconcessiehouder is in de regio Rotterdam. Dit betekende dat we na 9 december ook de buslijnen naar Maassluis, Lansingerland, Krimpen aan den IJssel, Ridderkerk en Barendrecht gingen rijden. Grootste verandering in dit nieuwe busgebied is de komst van de ZoRobusbaan. Dankzij deze vrije busbaan rijden bussen sneller en frequenter tussen de stations Rodenrijs en Zoetermeer. In december werd de ZoRobusbaan geopend. Daarmee kreeg Lansingerland een snelle en frequente verbinding met Zoetermeer en met het metrostation Rodenrijs, vanwaar reizigers snel naar Rotterdam en Den Haag verder kunnen reizen met de metro. Door de komst van de ZoRobus wijzigden de busroutes in Lansingerland en werd het laatste onderdeel van het Randstadrailproject afgerond. De nieuwe dienstregeling kende diverse aanpassingen voor de tramlijnen. Op drukke trajecten, zoals naar de Kuip en Beverwaard, is het aantal trams per uur verhoogd, terwijl door rustigere gebieden minder trams rijden. Met gemeente Rotterdam en gemeente Capelle aan den IJssel werd een vrij reizen- contract afgesloten voor 65-plussers voor 2012, 2013 en 2014. Wet personenvervoer 2000 Ook nadat de busconcessie was gewonnen, bleven we intensief lobbyen voor inbesteding van het openbaar vervoer in een grootstedelijk gebied. In 2016 wacht ons immers een volgende aanbesteding, ditmaal voor rail. Vanuit onze voorkeur voor integraal openbaar vervoer wilden we die aanbesteding graag voorkomen. Na de val van het kabinet Rutte I dienden de oppositiepartijen een initiatiefvoorstel in voor een wijziging in de Wet personenvervoer 2000. Het voorstel voor de Wet aanbestedingsvrijheid openbaar vervoer grote steden werd verrassend snel in de Eerste en Tweede Kamer aangenomen. Vervolgens nam stadsregio Rotterdam het principebesluit om vanaf 2016 het railvervoer in te besteden. Voor de RET betekent dit dat de continuïteit van ons bedrijf ook in de komende jaren is gewaarborgd. Uiteraard houden we oog voor marktconform opereren: we mogen niet te duur worden.


15

Ontwikkeling reisproducten In 2012 ontwikkelde de RET aantrekkelijke reisproducten voor verschillende – bestaande en nieuwe – doelgroepen. Onze doelstelling was om het de reiziger een stuk gemakkelijker te maken en daar zijn we zeker in geslaagd. NS-businesskaart Als eerste stad- en streekvervoerder in Nederland sloot de RET in 2012 aan op de NSbusinesskaart. Deze kaart is bestemd voor de zakelijke markt en faciliteert naast toegang tot de trein ook het gebruik van ketendiensten als taxi, ov-fiets, ov-scooter en GreenWheels. Na de start in mei zagen we het aantal transacties met de kaart in ons vervoersgebied elke maand verder stijgen. In 2012 werd afgerekend per aantal gereisde kilometers en in 2013 introduceren we daarbij een vastrechtproduct. Kaarthouders kunnen dan voor een vast bedrag onbeperkt reizen in het RET-gebied. Voor bedrijven heeft dit als voordeel dat zij beter kunnen budgetteren. Regio abonnement en Kidsvrij Voor de aanbesteding van de busconcessie ontwikkelden we verschillende producten, waaronder het regio abonnement en Kidsvrij. Het regioabonnement biedt een goed alternatief voor het (landelijk) vervallen sterabonnement, waarmee reizigers ook in het aansluitende stadsgewest Haaglanden konden reizen. In samenwerking met de omliggende vervoersbedrijven, stadsgewest Haaglanden en stadsregio Rotterdam bieden we met het regioabonnement een vastrechtoplossing voor het hele ‘Rijnmond’-gebied. Het regioabonnement is per 1 januari 2013 beschikbaar. Helaas is het niet gelukt om deze abonnementsvorm ook geldig te laten zijn in de provincie Zuid-Holland. Kidsvrij is een product waarmee we gezinnen met kinderen willen verleiden om gebruik te maken van de bus. Op woensdagmiddag en zondag mag een volwassen reiziger maximaal drie kinderen gratis laten mee reizen. Wegwerpkaartje Op 1 januari 2012 introduceerde de RET een wegwerpkaartje (enkel of retour) voor metro, tram en bus. Voorheen verkochten we voor metro, tram en bus aparte kaartjes en moest de reiziger bij uitval van een van de modaliteiten opnieuw een kaartje kopen. Het nieuwe kaartje is geldig voor alle modaliteiten, waardoor de reiziger probleemloos kan overstappen. Het kaartje past in ons streven naar eenvoud van producten: duidelijker en gemakkelijker te gebruiken.


16

Zomeractie In de zomer van 2012 deed de RET mee aan een actie van Blokker en NS: een aantrekkelijk geprijsde dagkaart waarmee men een dag lang door heel Nederland én door het RET-gebied kon reizen. De beschikbare 250.000 kaarten waren binnen een week uitverkocht.


17

Reizigers en exploitatie In 2012 hebben we met een mix van nieuw, modern materieel, slimme voorzieningen en onze service veel geïnvesteerd in de kwaliteit van onze dienstverlening maar het moet nog beter. Klanttevredenheid Jaarlijks wordt de mening van de reizigers over het openbaar vervoer gemeten met de OVklantbarometer. Sinds 2005 stijgt de waardering van de klanten voor de RET. Ook dit jaar is deze stijgende lijn doorgetrokken. Overall scoort de RET een 7,4, dit is gelijk aan het landelijk gemiddelde en een stijging van 0,1 ten opzichte van vorig jaar. De waardering voor de bus daalde van een 7,4 naar een 7,3. Bij deze daling spelen de bezuinigingen van 2012 een belangrijke rol. De tram scoorde een 7,3 voor de totale rit. Dit is het vierde jaar op rij dat de score met 0,1 punt stijgt. In de beoordeling worden vooral de nieuwe voertuigen door reizigers gewaardeerd. Reizigers ervaren ook een flinke verbetering van de informatie bij verstoringen. Afgelopen jaar werden de schermen aangepast in de voertuigen en is er getraind om reizigers beter te informeren. Het oordeel over de metro is met 0,2 punten gestegen naar een 7,4. Vooral de toegankelijkheid door de gelijkvloerse instap en de hoge frequenties van de metro wordt door de reizigers gewaardeerd. Ook bij de metro is te zien dat reizigers de komst van het nieuwe materieel waarderen. De oordelen over sociale veiligheid zijn dit jaar gedaald, maar de score is nog steeds goed met gemiddeld een 7,1. 2012

2011

Rotter-

Amster-

Den

dam

dam

Haag

Bus

7,3

7,5

Tram

7,3

7,3

Metro

7,4

7,2


Rotter-

Amster-

Den

Utrecht

dam

dam

Haag

Utrecht

7,5

7,5

7,4

6,9

7,4

7,2

7,2

7,3

7,2

7,1

7,1

7,1

7,2

7,0

18

Kwaliteit van de dienstverlening Nieuw materieel In 2012 hebben we de laatste nieuwe trams en metro’s in gebruik genomen. Daarmee beschikken we nu over een compleet, eigentijds wagenpark dat onze reizigers veel comfort biedt. Het interieur van de nieuwe metrovoertuigen heeft een aantrekkelijke kleurstelling en de opstelling van de zitplaatsen biedt meer ruimte. Een ander pluspunt zijn de betere koelingmogelijkheden. Ook de nieuwe trams Citadis I en II dragen bij aan een hogere kwaliteitsbeleving bij de reiziger, onder meer door de lage vloer en de uitstraling van het interieur. De afgelopen tijd is ook de interne organisatie aangepast op het moderne materieel. De nieuwe voertuigen vergden onder meer veranderingen van roosters voor de medewerkers en aanpassing van de infrastructuur. Waar nodig hebben onze monteurs aanvullende opleidingen gevolgd. WiFi, schermen in de voertuigen In alle bussen komt WiFi beschikbaar en in 2012 hebben we dit ook grotendeels gerealiseerd. Reizigers die van WiFi gebruik willen maken, kunnen zich aanmelden met hun e-mailadres en een wachtwoord. Direct na de introductie nam het gebruik van WiFi enorm toe: eind 2012 hadden zich al 9.000 reizigers aangemeld. Met gemiddeld 2.000 verbindingen per dag voldoet WiFi in de bus duidelijk aan een behoefte. Momenteel onderzoeken we de mogelijkheden voor WiFi in tram en metro. In 2012 heeft de afdeling Vlootservices in de voertuigen beeldschermen ingebouwd. Op de schermen wordt zowel nuttige als leuke informatie getoond. Klantgerichte medewerkers De kwaliteitsbeleving van onze reizigers hangt nauw samen met de opstelling van onze medewerkers. Gedrag en klantgerichtheid hebben continu onze aandacht. Zo worden de resultaten van de klachtenmonitor van het Klant Contact Centrum (KCC) maandelijks in alle afdelingsteams besproken. In 2012 hebben we het onderwerp gedrag en klantgerichtheid nog meer in onze opleidingen ingebed. Op de eerste opleidingsdag staat niet langer de organisatie, maar de klant centraal. In verband met de nieuwe busconcessie volgde een groot aantal medewerkers van bus opleidingen op het gebied van lijnenkennis en systemen. Leermeesters besteedden veel aandacht aan de rijstijl en in trainingen werden chauffeurs opnieuw getraind in het zelf omroepen van informatie bij verstoringen.


19

Productiviteit Als gevolg van een te hoog ziekteverzuim hebben we de productiviteit die we voor 2012 hadden gepland niet kunnen halen. Zeker ook gezien de leeftijdsopbouw binnen ons bedrijf is verzuim de komende jaren een belangrijk punt van aandacht. Naast het hoge ziekteverzuim is in 2012 meer vakantie opgenomen dan gepland en zijn er meer opleidingen geweest doordat buschauffeurs zich hebben laten omscholen tot metrobestuurder en doordat lijnverkenningen hebben plaatsgevonden voor de nieuwe busconcessie.


20

Duurzaam ondernemen In 2012 werkten we aan verbreding van het onderwerp duurzaam: van aandacht voor projecten op milieugebied naar een programma voor duurzaam ondernemen, met aandacht voor mens, milieu en maatschappij. Duurzaam, betrokken en transparant Om de aandacht voor duurzaamheid ondernemen een extra impuls te geven, hebben we de Denktank Duurzaam Ondernemen ingesteld. In deze denktank leggen medewerkers uit verschillende geledingen van ons bedrijf zich toe op ideevorming en nieuwe initiatieven op het gebied van duurzaamheid: wat kunnen we doen, waar ligt onze toegevoegde waarde? De door de Denktank geformuleerde speerpunten komen terug in het Businessplan 20132017. Op de lange termijn is het de doelstelling om zoveel mogelijk mensen in het openbaar vervoer te krijgen. Om dit te kunnen bewerkstelligen, richten we ons onder meer op het upgraden van metrostations en de verbetering van P+R mogelijkheden. Ook het bieden van oplossingen voor de zogenoemde first en last mile (de afstand tussen halte en bestemming) is een punt van aandacht. Binnen onze organisatie hebben we flexibele werkplekken ingericht en faciliteren we voorzieningen voor thuiswerken. Voor Rotterdam willen wij naast logistiek verbinder ook sociaal-maatschappelijk verbinder zijn en onze bijdrage leveren aan de leefbaarheid van de stad. Door actief over de behaalde resultaten te communiceren, maken we onze inspanningen zichtbaar. In 2013 willen we ons eerste duurzaamheidjaarverslag publiceren. Ticket to Kyoto In het Interreg-project Ticket to Kyoto streeft de RET samen met vier andere Europese stadsvervoerders naar vermindering van de CO2-uitstoot in het openbaar vervoer. Op 21 juni 2012 organiseerde de RET het ‘annual event’ van Ticket to Kyoto. Ongeveer 100 deelnemers uit binnen- en buitenland bogen zich over de voortgang van het project en over mogelijkheden voor CO2-reductie. In het kader van Ticket to Kyoto investeert de RET in twee energiebesparingsprojecten, Lights Out (het doven van verlichting in metrostations wanneer deze niet in gebruik zijn) en het terugwinnen van remenergie bij de metro. De invoering van Lights Out kan in totaal een besparing van ruim één miljoen kWh per jaar opleveren. Met het bouwen van energieterugvoedinstallaties in het metronetwerk kan per installatie jaarlijks circa 300.000 kWh worden bespaard.


21

Om medewerkers bewust te maken van de energieprojecten van de RET en van hun eigen rol in energiebesparing hebben we begin 2012 een Energieweek georganiseerd. In 2012 is de CO2-footprint van de RET berekend. Als gevolg van de bezuinigingen bij de afdeling Bus is de footprint afgenomen, maar hij blijft relatief hoog. Door aandacht voor Het Nieuwe Rijden moet verdere afname worden bereikt. Hybride bussen Sinds 2010 test de RET vier hybride bussen uit in de lijndienst: twee van Mercedes en twee van stichting NEMS. De bussen van Mercedes presteren na verschillende modificaties naar behoren. De brandstofbesparing bedraagt ongeveer 20 procent. Beide bussen zijn eigendom van de RET en maken deel uit van de reguliere vloot. De bussen van NEMS bieden mogelijk nog grotere mogelijkheden voor brandstofbesparing, maar vooralsnog is de inzet niet op het gewenste niveau. De komende tijd gaan we door met het testen van nieuwe technieken. Elektrische bedrijfsauto’s De RET participeert in een programma van gemeente Rotterdam om met de inzet van elektrische en hybride voertuigen de luchtkwaliteit in de stad te verbeteren. Vanaf het eerste kwartaal 2012 hebben we in fasen tien volledig elektrische bedrijfsauto’s in gebruik genomen. Ze worden gebruikt voor korte ritten in de stad en rijden elk ongeveer 100 tot 120 kilometer per dag. In totaal hebben onze elektrische auto’s in 2012 circa 65.000 kilometer afgelegd. Inmiddels beschikt elke RET-vestiging over een laadpaal. CO2 compensatie busreizigers In het milieuplan bij de offerte aanbesteding Bus hebben we aangeboden om de CO2– uitstoot van houders van een jaarabonnement te compenseren. Dit kan door de aanplant van bomen. In 2012 hebben we de mogelijkheden onderzocht en in 2013 beslissen we over de manier waarop we deze compensatie zullen vormgeven. Daarnaast krijgen reizigers de mogelijkheid om via een app op hun smartphone hun individuele ritten te compenseren. Het Nieuwe Rijden Door toepassing van Het Nieuwe Rijden kan tot 10 procent op brandstof worden bespaard. Alle chauffeurs en bestuurders van de RET hebben de afgelopen jaren de training voor Het Nieuwe Rijden gevolgd. Ook tijdens de Energieweek (31 januari t/m 3 februari 2012) was er veel aandacht voor deze duurzame manier van rijden. Monitoring, rapportage en voortgang kwaliteiten managementsysteem Bij de aanbesteding Bus hebben we aangeboden om met het busbedrijf te gaan werken volgens de standaard ISO14001. Met behulp van een milieuzorgsysteem volgens ISO14001 Jaarverslag 2012 RET N.V.

22

kunnen de milieurisico’s van de bedrijfsvoering worden beheerst en indien mogelijk worden verminderd. In 2012 hebben we het ISO14001-certificeringsproces ingezet met het schrijven van een milieuhandboek. In december 2012 vond de eerste audit door Lloyd’s register plaats. Onze doelstelling is om het certificaat voor de zomer van 2013 te behalen. Schoon op weg De RET participeert in een project waarbij de luchtkwaliteit in de stad mobiel wordt gemeten met behulp van meetapparatuur gemonteerd op twee trams. Ook zijn er metrovoertuigen die de buitentemperatuur meten. De metingen hebben tot doel de klimaatverandering inzichtelijk te maken. Milieu: andere behaalde resultaten In 2012 heeft metrostation Zalmplaat bij de verbouwing een nieuw, groen dak gekregen. Eerder werden ook de metrostations Poortugaal, Rhoon en Gerdesiaweg van een dergelijk dak voorzien. De daken halen fijnstof uit de lucht, fungeren als waterbuffer, hebben een isolerende werking en vergen minder onderhoud. Ook bij de verbouwing van de remise Waalhaven was veel oog voor duurzaamheid. Zo maakt de wasinstallatie bijvoorbeeld gebruik van water uit een nabijgelegen bron. En het olieopvangsysteem zorgt dat het verversen van olie op een milieuvriendelijke manier gebeurt.


23

Maatschappij Aardig Onderweg Award Jarenlang sponsorde de RET allerlei goede doelen, initiatieven waarvoor mensen een bijdrage vroegen. Dat waren veel kleine bedragen. En dat wilden we nu anders aanpakken. De RET wil zoveel mogelijk maatschappelijk rendement uit dit geld halen. Dus niet meer een versnippering aan allerlei kleine zaken. Maar hoe? Als ov-bedrijf vonden we dat het iets te maken moest hebben met Aardig Onderweg, maar ook met onze regio en met ‘verbinden’. Als maatschappelijk betrokken onderneming wil de RET meer bieden dan veilig, zorgeloos en comfortabel openbaar vervoer. De RET wil in de stadsregio ook sociaal verbinder zijn. Met de Aardig Onderweg Award onderstrepen we dit. De Aardig Onderweg Awards werden in 2012 voor de tweede keer georganiseerd. Het is een prijs voor mensen die iets bijzonders doen, ontwikkelen of betekenen in de stadsregio Rotterdam. De winnaars worden gestimuleerd om hun doel te bereiken. Een zeer succesvolle aanpak. In 2012 zijn de awards uitgereikt aan: •

Angelique van Tilburg met haar project Jong010. Angelique inspireert kinderen om meer te lezen en betrokken te zijn bij hun leefomgeving door een gratis kinderkrant uit te brengen.

•

Niek van Hengel met zijn project Granny’s finest. Niek laat jong creatief talent samen werken met senioren aan modeaccessoires.

•

Art-Jan de Vries met zijn maatjesproject Humanitas. Art-Jan motiveert het publiek zich aan te melden als vrijwilliger en zich in te zetten voor een leukere wereld.

•

Vincent Dellebeke met zijn project Kids Marina Vincent brengt op speelse wijze de haven en varen dichterbij voor jonge bezoekers aan Rotterdam.


24

Sociale veiligheid De sociale veiligheid in de voertuigen en op de stations wordt bevorderd door een samenspel van maatregelen. ov-surveillanten Met de inzet van ov-surveillanten wil gemeente Rotterdam bewerkstelligen dat reizigers zich in de stille, late uren veiliger voelen in de metro. In 2012 bleven de inspanningen van de ovsurveillanten niet zonder resultaat: uit onderzoek blijkt dat een groeiende groep reizigers zich nu ’s avonds veiliger voelt. In 2013 willen we onderzoeken of de inzet van de ov-surveillanten ook resulteert in de groei van het aantal reizigers dat ’s avonds van de metro gebruikmaakt. Eind 2012 heeft de burgemeester van Rotterdam de resultaten van de inzet bekendgemaakt en aangekondigd dat de ov-surveillanten in ieder geval tot 2014 worden ingezet. Om hun herkenbaarheid te bevorderen worden hun uniformen in 2013 van epauletten voorzien. Ook komen er op de uniformen kleine vlaggetjes die aangeven welke talen de ov-surveillanten spreken. Klanttevredenheid In 2012 hebben we op het gebied van klanttevredenheid over sociale veiligheid voor bijna alle modaliteiten het streefcijfer van stadsregio Rotterdam gerealiseerd. Dit geldt zowel de veiligheid in de voertuigen als bij de haltes. Het streefcijfer werd gerealiseerd door de inzet van een pakket aan maatregelen, dat het gevoel van veiligheid vergroot. Zo zetten we op de noodzakelijke plekken Buitengewoon Opsporingsambtenaren Openbaar Vervoer (boa’s ov) in, maakten we gebruik van camera’s in voertuigen en in metrostations (technisch-sociale veiligheid) en werkten we aan de verbetering van de objectieve sociale veiligheid van de metrostations (materialen, positionering, uitstraling). Ook de gesprekken van onze gebiedsmanagers met deelgemeenten, scholen en andere relevante instellingen droegen bij aan een rustiger en prettiger openbaar vervoer. In 2012 begonnen we met IRET, een intelligent informatiesysteem waarmee we inzicht krijgen in het aantal en type incidenten per locatie. Dankzij deze informatie kunnen we een meer risicogestuurde inzet plegen. Personeelsmonitor Om onze doelstellingen ten aanzien van de daling van het aantal incidenten te kunnen halen, is het noodzakelijk dat we incidenten goed in kaart brengen. Wanneer we weten wat er wanneer en waar gebeurt, kunnen we gericht actie ondernemen. Afgelopen jaar hebben we alle RET-medewerkers gestimuleerd om incidenten te melden, met als gevolg een stijging Jaarverslag 2012 RET N.V.

25

van het aantal incidenten in 2012. Er bestaat echter geen directe relatie tussen een hoog incidentencijfer en de sociale veiligheid. Integendeel: wanneer wij adequaat op incidenten reageren, draagt dat positief bij aan het veiligheidsgevoel. Taakgericht werken In 2012 werkten de boa’s bij de centrale verkeersleiding en de boa’s ov intensief en taakgericht samen, bijvoorbeeld bij het opsporen en verbaliseren van rokers, reizigers die poortjes opentrapten enzovoorts. Door de versterkte samenwerking werd in de metrostations meer handhavend opgetreden en werd de veiligheid vergroot. Zwartrijderpercentage Via het informatiesysteem IRET hebben we veel inzicht in de locaties waar zwartrijders instappen. Door afwisselend in uniform en in burger te controleren, vergroten we de onzekerheidsfactor en dat maakt dat minder mensen het risico durven te nemen. Mede door de aanwezigheid van poortjes blijft het zwartrijderpercentage in de metro historisch laag (1,8 procent). In de tram en bus daalden de percentages gedurende 2012 verder naar respectievelijk 2,3 procent en 0,2 procent. Hier biedt het open systeem – geen poortjes – meer ruimte voor zwartrijden. Met de invoering van de ov-chipkaart behoort zwartrijden als gevolg van het onjuist afstempelen van de strippenkaart (te weinig zones) tot het verleden. Door de duidelijkheid die de ov-chipkaart biedt, ontstaan er minder vaak ingewikkelde discussies wanneer we zwartrijden constateren.


26

Onze medewerkers In 2012 besteedden we veel aandacht aan duurzame inzetbaarheid van onze medewerkers. Ook het bevorderen van het veiligheidsbewustzijn was een belangrijk onderwerp. Leeftijdfasebewust personeelsbeleid Duurzame inzetbaarheid van medewerkers maakt het mogelijk om hen – waar nodig – op andere plekken binnen of buiten de organisatie in te zetten. Met ons leeftijdfasebewust personeelsbeleid richten we ons op het fit houden van de mens in zijn werkzame periode. We leveren onder andere maatwerk voor medewerkers die naar een andere functie moeten overstappen en RET’ers kunnen sporten tegen gereduceerd tarief. In samenwerking met een commissie van de ondernemingsraad onderzoeken we de effecten van leefstijl en voeding op duurzame inzetbaarheid. Verzuim In 2012 hebben we onze doelstelling van 6,5 procent verzuim niet gehaald. Het verzuimcijfer van 7,5 procent houdt deels verband met een relatief hoog aantal medewerkers dat door een ernstige ziekte langdurig arbeidsongeschikt is. Verzuimbegeleiding heeft onze aandacht. Eind 2012 hebben we besloten om het proces rond verzuim en begeleiding kritisch te beoordelen: doen we dat wat we moeten doen? In 2013 beginnen we met de optimalisatie van het verzuimbegeleidingsproces, in samenwerking met lijnmanagers en P&O. Mobiliteit De RET is initiatiefnemer en mede-oprichter van Facta non verba, een samenwerkingsverband waarin Rotterdamse bedrijven vraagstukken op het gebied van mobiliteit behandelen. Door samen op te trekken kunnen we over en weer beter reageren op krapte en overschot op de arbeidsmarkt, bijvoorbeeld door het uitwisselen van vacatures en kandidaten. Deze aanpak levert een bijdrage aan de duurzame inzetbaarheid van medewerkers die moeilijker te bemiddelen zijn. In het kader van de bezuinigingen hebben we in 2012 een mobiliteitscentrum opgericht, bedoeld om medewerkers van de RET optimaal te begeleiden van werk naar werk – binnen of buiten ons bedrijf. De komende jaren verwachten we een grote uitstroom bij de afdelingen Exploitatie, Techniek en Staf. Om de uitstroom bij Techniek tijdig te kunnen pareren zijn we gestart met het ontwikkelen van opleidingen in samenwerking met scholen en collega-vervoerbedrijven. Inmiddels is de opleiding voor railmonteur een feit. Voor de opleiding railvoertuigtechniek


27

werkt de RET samen met het Zadkine College, HTM, het GVB, NedTrain, Railcollege en het CIVOM. Diversiteitbeleid De RET staat altijd open voor initiatieven. Zo ondersteunden we in 2012 opnieuw projecten voor jongeren, onder meer door het bieden van snuffelstages en sollicitatietrainingen. In onze cao hebben we afspraken gemaakt over het aantal stageplaatsen. Medewerkertevredenheidonderzoek In het Medewerkertevredenheidonderzoek (MTO) van 2012 haalden we een 7,0, net iets hoger dan de score van het MTO van 2011 (6,9). Op basis van de uitkomsten van het MTO 2011 kregen alle managers het verzoek om de uitkomsten te bespreken, beleid te ontwikkelen en een plan van aanpak op te stellen. De uitkomsten van het MTO 2012 laten zien dat het doorvoeren van veranderingen meer tijd vergt. De komende jaren werken we door aan de verbetering van de medewerkertevredenheid. Bevorderen veiligheidsbewustzijn In 2012 is de afdeling Risk en Veiligheid opgericht. Deze nieuwe afdeling, waarin verschillende bestaande afdelingen zijn ondergebracht, heeft drie hoofdtaken: ondersteunen van de lijnmanagers, controleren of veiligheidsmaatregelen worden nageleefd (audits) en instellen van veiligheidsonderzoeken bij incidenten bij arbo- en veiligheidsvraagstukken. De afdeling meet en evalueert interne kleine ongevallen, aanrijdingen, gewonden, zwaardere (bijna) incidenten, oefeningen en audits, en ziet streng toe op het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen. In 2012 is veel geïnvesteerd in opleiding en training. Alle veiligheidscoördinatoren hebben een cursus veiligheidsonderzoek gevolgd, leidinggevenden namen deel aan de VCAvervolgcursus en medewerkers volgden de basiscursus VCA. Verder is het crisismanagement geprofessionaliseerd. Ook wordt een incidentenregistratie- en managementsysteem (IRMS) opgezet, dat bij incidenten online op basis van scenario’s ondersteuning biedt. De RET vervoert veel reizigers en heeft veel medewerkers. Om ieders veiligheid te kunnen waarborgen, moeten we voldoen aan de wettelijke bepalingen en aan de eisen van onze opdrachtgevers en van de Inspectie Leefomgeving & Transport. Ons bedrijf streeft naar een robuuste veiligheidscultuur. We investeren veel in een goede bedrijfsnoodorganisatie en in systeemveiligheid. Gaat er onverhoopt iets mis, dan stellen onze eigen veiligheidscoördinatoren een veiligheidsonderzoek in. Betreft het een zwaarder Jaarverslag 2012 RET N.V.

28

incident dan verrichten we samen met de Veiligheidsregio of de Inspectie Leefomgeving & Transport een onderzoek. Conclusies en aanbevelingen worden gerapporteerd aan en besproken in onze Incidentencommissie. De RET beschikt over een veiligheidmanagementsysteem met strategische, beleids- en uitvoeringsplannen. Daarnaast zijn we bezig met VCA-certificering en op termijn willen we ons certificeren voor OHSAS18001. Bedrijfscode In 2012 is gestart met het opstellen van een bedrijfscode, waarin de bestaande regelingen omtrent gedrag en integriteit worden opgenomen en nieuwe regelingen worden toegevoegd. De bedrijfscode sluit aan bij de kernwaarden van de RET en maakt duidelijk wat we verstaan onder gewenst en ongewenst gedrag. De bedrijfscode biedt medewerkers een basis voor het melden van incidenten rond fraude, discriminatie, nevenfuncties, belangenverstrengeling, verslaving, enzovoorts. Wanneer medewerkers incidenten of klachten niet bij de eigen leidinggevende willen aankaarten, kunnen zij contact opnemen met een van de vertrouwenspersonen die we binnen ons bedrijf hebben aangewezen. Een van de onderdelen van de bedrijfscode is de klokkenluidersregeling, die medewerkers de mogelijkheid biedt om incidenten anoniem aan te kaarten. In 2012 is van deze regeling geen gebruik gemaakt. Incidenten Fraudezaken en incidenten op het gebied van ongewenst gedrag tussen medewerkers onderling zijn in 2012 conform de daarvoor geldende interne regelgeving adequaat opgepakt.


29

Goed bestuur (corporate governance) Openheid en transparantie zijn belangrijke waarden voor de RET. De RET is geen beursgenoteerde onderneming en is vanuit die hoedanigheid niet verplicht om de Nederlandse beginselen van deugdelijk ondernemingsbestuur en de bijbehorende best practice bepalingen toe te passen. Wel wensen wij zoveel mogelijk te voldoen aan de Nederlandse corporate governance code (de Code). In de reglementen van de Raad van Commissarissen en haar commissie is de Code grotendeels verwerkt en voor zover niet toegepast, leggen we uit waarom. De RET heeft de naleving van de Code met de auditcommissie besproken en rapporteert separaat aan de aandeelhouder. Structuur van de onderneming RET N.V. is een naamloze vennootschap naar Nederlands recht. De vennootschap wordt bestuurd door de directie, waarvan er één statutair directeur is. De Raad van Commissarissen houdt toezicht en wordt in zijn werk terzijde gestaan door de auditcommissie. De directie en de Raad van Commissarissen inclusief zijn commissie zijn onafhankelijk van elkaar. Zie het verslag van de Raad van Commissarissen voor een samenvatting van de activiteiten van de Raad van Commissarissen en zijn commissie in 2012. De enige aandeelhouder van de RET is gemeente Rotterdam. De aandeelhoudersrol wordt vervuld door de wethouder Financiën, bestuur, organisatie en volksgezondheid van gemeente Rotterdam. Corporate governance-structuur De directie is verantwoordelijk voor het besturen van de onderneming op een transparante wijze. De directie en de Raad van Commissarissen hebben de continuïteit van de onderneming als gemeenschappelijk belang. De directie stelt de visie en de daaruit voortkomende missie, strategie en doelstellingen vast. De belangen van de vennootschap staan voor de directie altijd voorop. De directie verschaft tijdig de informatie aan de Raad van Commissarissen die nodig is om zijn taak goed uit te oefenen. De Raad van Commissarissen en zijn individuele leden zijn in staat om alle informatie te verkrijgen die nodig is om als toezichthoudend orgaan te functioneren. De directie rapporteert over ontwikkelingen op alle gebieden aan de Raad van Commissarissen en zijn commissie. De aandeelhouder benoemt de externe accountant. Deze brengt minimaal eenmaal per jaar een accountantsverslag en de management letter uit aan de directie, de auditcommissie en de Raad van Commissarissen. De huidige externe accountant woont alle vergaderingen van


30

de auditcommissie bij en de externe accountant woont de vergadering van de Raad van Commissarissen bij waarin zijn verslag over de controle van de jaarrekening wordt besproken en waarin de vaststelling van de jaarrekening wordt behandeld. Naleving Corporate Governance Code De RET onderschrijft de principes en best practice-bepalingen van de Corporate Governance Code, met dien verstande dat een aantal principes en best practice-bepalingen door de structuur van de RET niet van toepassing zijn. De RET voldoet nagenoeg geheel aan de Code. Er is een beperkt aantal afwijkingen. Zo is het rooster van aftreden van de Raad van Commissarissen nog niet algemeen verkrijgbaar gesteld op de website van de vennootschap (Code bepaling III.3.6). Risicomanagement Directie en management voelt zich verantwoordelijk voor de werking van een adequate systeem van risicobeheersing en interne controle. Dit is in de organisatie verankerd en is opgenomen in de planning & control cyclus. Risico’s worden gerapporteerd in de project-, maanden kwartaalrapportages. Daarnaast is er een strategische risico-assessment uitgevoerd. Op basis van dit assessment heeft de directie en het management een dertiental risico’s geïdentificeerd. De uitkomsten van dit assessment zijn in de auditcommissie en Raad van Commissarissen besproken. Belangrijke strategische risico’s waren gevoeligheid voor invloed van politiek, mislukking implementatie busconcessie, openbaar aanbesteden van de andere concessies en afhankelijkheid van dominante leveranciers. Bij elk van de dertien strategische risico’s zijn beheersmaatregelen geformuleerd en actiehouders benoemd. Interne beheersingsstructuur De directie heeft in 2012 veel aandacht besteed aan het optimaliseren van de interne beheersing. Er is veel aandacht voor risicomanagement en internal control. Een internal auditor is aangetrokken die periodiek de auditbevindingen aan de directie en auditcommissie rapporteert. In 2012 zijn alle inkopen gecentraliseerd. De directie houdt één keer per kwartaal business reviews met alle belangrijke portefeuilles. In 2012 heeft de aandeelhouder een nieuwe externe accountant benoemd. De accountant heeft de management letter naar aanleiding van zijn onderzoek naar de processen die van belang zijn voor het jaarrekeningtraject gepresenteerd aan de directie, de auditcommissie en Raad van Commissarissen. Uit deze rapportage blijkt dat de interne beheersomgeving van


31

de RET voldoende basis vormt voor risicomanagement, informatiesysteem & communicatie, activiteiten en monitoring. Er zijn de volgende verbeterpunten: 1.

De IT security omgeving verdient een integrale aanpak

2.

Prestatie en risicomanagement kunnen verder worden geïntegreerd.

3.

De beheersingsactiviteiten zijn voor verbetering vatbaar door gebruik te maken van de mogelijkheden in SAP.

4.

Het financiële verslaggevingproces kan verder worden verbeterd door het opzetten van een internal control framework.

De RET heeft een klokkenluidersregeling en een gedragscode. De klokkenluidersregeling is verankerd in de cao en de gedragscode is beschikbaar voor het RET-personeel. Met behulp van deze regelingen en de interne handhaving heeft de directie een transparant kader geschetst voor gewenste integriteit en openheid binnen de organisatie. Gedurende 2012 zijn er geen significante tekortkomingen geconstateerd in de interne beheersingsstructuur en de interne beheersingsystemen hebben naar behoren gewerkt. De interne beheersingssystemen geven een redelijke mate van zekerheid dat de financiële verslaggeving geen onjuistheden van materieel belang bevat. In Control Statement Project Governance De directie is verantwoordelijk voor het inrichten, handhaven en monitoren van een adequate project governance. Om ten aanzien van de totale onderhanden projectenportefeuille in control te blijven is de RET doorgegaan op de ingeslagen weg. In het afgelopen jaar zijn daartoe de volgende maatregelen genomen: 1.

aanvullende maatregelen zijn getroffen rondom specifieke projecten. Projecten die mogelijk tot een issue zouden kunnen leiden zijn onder verscherpt toezicht en controle geplaatst;

2.

betrouwbaarder plannen van mijlpalen voor meer nauwkeurige realisatie van aangegane verplichtingen met stadsregio Rotterdam;

3.

geleerde lessen worden toegepast. Ieder nieuw project wordt begonnen met een zogenaamde project start up. Dit is een organisatiebrede aanpak waarbij alle betrokkenen hun zorgpunten inbrengen. Dit voorkomt verrassingen achteraf, bevordert een goede overdracht en creëert verbinding tijdens de realisatie.

Uit hoofde van projectbeheersing is Prince2 als projectmethodiek aangenomen en wordt sinds 2011 toegepast op alle projecten die sindsdien worden opgestart. Alle betrokkenen (projectmanagers, medewerkers) hebben een opleiding gekregen in deze methodiek. Een Jaarverslag 2012 RET N.V.

32

nieuw project mag vanaf 2011 alleen nog worden geleid door een projectmanager die minimaal Prince2 Foundation is gecertificeerd. Daarnaast zijn templates en procedures ontwikkeld die (verplicht) in alle projecten moeten worden toegepast. Om vast te stellen dat dit volledig en RET-breed geïmplementeerd is en nageleefd wordt, is in juni 2012 wederom een audit uitgevoerd door een geaccrediteerd Prince2 auditor. Hieruit is bevestigd dat RET de projectmethodiek daadwerkelijk geïmplementeerd en geborgd heeft. Ook in 2013 wordt dit geauditeerd. Voor de projectbesturing is een governance model in werking. Dit model zorgt dat op directieniveau volledige informatie beschikbaar is ten aanzien van de totale projectportefeuille over risico’s, voortgang en de bijdrage die projecten leveren aan de organisatiedoelstellingen. Onder verwijzing naar best-practicebepaling II.1.5 van de Nederlandse Corporate Governance Code ten aanzien van financiële verslaggevingrisico’s, is de directie er naar beste weten van overtuigd dat de interne risicobeheersings- en controlesystemen ten aanzien van projecten een redelijke mate van zekerheid geven dat de financiële verslaggeving ten aanzien van projecten geen onjuistheden van materieel belang bevat en dat de risicobeheersings- en controlesystemen ten aanzien van projecten in het verslagjaar naar behoren hebben gewerkt.


33

Financiële ontwikkelingen In 2012 is er duurzaam bezuinigd. We hebben de lat hoog gelegd. De productiviteitstargets zijn voor 2012 verhoogd. Met name door het stijgen van het ziekteverzuim zijn de ambitieuze productiviteitstargets niet gehaald. Het managen van roostering, ziekteverzuim en inhuur blijven de kritische succesfactoren. Andere targets zijn wel ruimschoots gerealiseerd: het aantal zwartrijders is sterk gedaald, het aantal reizigerskilometers is toegenomen en daardoor is de kaartverkoop gegroeid. Het jaar 2012 stond in het teken van de bezuinigingen, het implementeren van de zevenjarige busconcessie, het opstellen van het businessplan 2013-2017 en het verder verbeteren van de interne besturing en beheersing. De directie stuurt sterk op financiële en operationele kpi’s. De directie organiseerde kwartaalreviews met het management. Naast harde kpi’s is er aandacht voor de ‘soft controls’. De inspanningen om ons werkkapitaal te verbeteren hebben geleid tot een positieve kasstroom uit operationele activiteiten. Daarnaast is veel aandacht besteed aan de cashflowprognose, deze heeft een sterk voorspellende waarde. Structuur Alle aandelen van RET N.V. worden gehouden door gemeente Rotterdam. RET N.V. is als naamloze vennootschap gebonden aan de Richtlijnen voor de jaarverslaggeving en gebonden aan Titel 9 Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek. Resultaat 2012 We hebben het jaar 2012 afgesloten met een positief resultaat van € 10,3 miljoen. Dit is geheel volgens verwachting. Door de afname van het zwartrijderspercentage en door autonome reizigersgroei zijn de kaartopbrengsten structureel verhoogd. De ingezette verbeteracties hebben de operationele kosten verlaagd. De financiële baten waren hoger dan verwacht. Door al deze positieve effecten hebben we tegenvallers op kunnen vangen, waardoor we toch op het verwachte resultaat zijn uitgekomen. Vooruitblik 2013 In 2012 is in het regeerakkoord van het kabinet Rutte II een extra bezuiniging op het openbaar vervoer afgekondigd. In 2013 gaan wij in gesprek met onze opdrachtgever om ook aan deze bezuiniging invulling te geven.


34

De besluitvorming over de aanleg van de Hoekse Lijn, investering in metrovoertuigen en uitwerking van de voorliggende bezuinigingen op het openbaar vervoer zijn in belangrijke mate van invloed op de financiële resultaten en kasstromen. Daarnaast kan de nieuwe busconcessie en de implementatie van het eerste jaar businessplan 2013-2017 effecten hebben op onze financiële cijfers. Bij verdere verbetering van de efficiency door reductie van het verzuim en een strakke planning & control cyclus zal 2013 een financieel succesvol jaar worden.


35

Taakverdeling directie Algemeen directeur Communicatie Regie & Ontwikkeling Personeel & Organisatie Directeur Exploitatie Rail Bus Veiligheid Bedrijfsbureau Exploitatie Marketing, Verkoop & Services Centrale Verkeersleiding Directeur Financiën Concern Control ICT Concern Administratie Business & Project Control Inkoop & Contractmanagement Directeur Techniek Vlootservices Vlootmanagement Inframanagement Infraservices Ingenieursbureau Logistiek


36

Personalia directie P.G. Peters (1951) Algemeen/statutair directeur Aandachtsgebieden: communicatie, regie & ontwikkeling, personeel & organisatie, risk- en veiligheidsmanagement. Nevenfuncties: •

Voorzitter Raad van Commissarissen Meerlanden N.V.

•

Lid Raad van Commissarissen Reisinformatiegroep 9292OV

•

Lid Raad van Commissarissen Rotterdamse Mobiliteits Centrale B.V.

•

Lid Raad van Commissarissen Trans Link Systems B.V.

J.P.M. Bakker (1961) Directeur Exploitatie Aandachtsgebieden: tram, bus, metro, veiligheid, bedrijfsbureau exploitatie, centrale verkeersleiding, marketing, verkoop en services. Nevenfuncties: •

Lid Raad van Commissarissen Rotterdamse Mobiliteits Centrale B.V.

•

Lid Raad van Toezicht SKO Westfriesland

Drs. W. Bontes (1969) Directeur Financiën Aandachtsgebieden: control, financiële administratie, inkoop en contractmanagement en ICT. Nevenfuncties: •

Lid Raad van Commissarissen Cyclus N.V.

•

Lid Raad van Toezicht van Wereldkidz

•

Lid Raad van Toezicht van Stichting Kinderopvang Barendrecht

•

Lid Bestuur van de Nederlandse Vereniging van Financial Executives


37

P.J.A. Lorist (1965) Directeur Techniek Aandachtsgebieden: onderhoud materieel, onderhoud infrastructuur, beheer & ontwikkeling. Nevenfunctie: •

Commissielid Overleg Orgaan Employer Support Reservisten

De statutaire directie van de vennootschap bestaat uit één mannelijk persoon en het directieteam bestaat voor 100 procent uit mannen. Bij de RET staan kwaliteit en diversiteit van de directie voorop. In het directieteam is diversiteit in leeftijdsopbouw en achtergrond.


38

Juridische structuur RET N.V. Gemeente Rotterdam (100%)

RvC

Rotterdamse Mobiliteits Centrale (RMC) B.V. (49%)

1)

RET Materieel B.V. (100%)

Algemeen directeur

Algemeen directeur

RET N.V.

RET Inf rastructuur B.V.

1)

RET Services B.V. (100%)

1)

RET Bus B.V. (100%)

Trans Link Systems (TLS) B.V. (12,5%)

RET Railgebonden Voertuigen B.V. (100%)

1) Toegepast is artikel 2:403 BW.


39

Verslag van de Raad van Commissarissen Aanbieding Hierbij bieden wij het verslag van de Raad van Commissarissen (RvC) over het jaar 2012 aan. Wij hebben de jaarrekening van RET N.V. over het boekjaar 2012 besproken en goedgekeurd. Tevens is de jaarrekening door onze externe accountant PWC gecontroleerd en deze heeft hierbij een goedkeurende controleverklaring afgegeven. Wij adviseren de aandeelhouder de jaarrekening 2012, zoals door de directie is opgesteld, vast te stellen en de directie van de RET décharge te verlenen voor het gevoerde bestuur. En wij vragen de aandeelhouder om décharge voor het toezicht door de RvC. Zoals vastgelegd in de aandeelhoudersovereenkomst, zal de solvabiliteit van RET N.V. in de komende jaren op basis van de resultaten gefaseerd worden verhoogd. Teneinde hieraan te kunnen voldoen adviseert de RvC, in overeenstemming met afspraken met de aandeelhouder, de winst over 2012 in zijn geheel toe te voegen aan het eigen vermogen. Belangrijke ontwikkelingen in 2012 De belangrijkste dossiers die de Raad dit jaar besproken heeft, hangen samen met de bezuinigingen, de busconcessie, de wijziging van de Wet personenvervoer en het nieuwe businessplan. Het jaar 2012 kan niet anders als bijzonder enerverend worden betiteld, met voor het bedrijf een aantal gunstige resultaten. Bij de start van het jaar zag de RET zich nog geconfronteerd met de gevolgen van de bezuinigingen van het kabinet Rutte I op de Brede Doeluitkering (BDU), als gevolg waarvan stadsregio Rotterdam het voorzieningenniveau drastisch moest verminderen. Zo is vanaf december 2011 ongeveer 19 procent van het aantal dienstregelinguren (dru’s) bij de bus geschrapt en is de werkgelegenheid bij de bus gedaald met ongeveer 100 FTE. Ook bij het indirecte personeel en de staven is als gevolg van de zelf geïnitieerde efficiencyverbetering (Minerva) in de loop van het jaar een groot aantal functies verdwenen. Het eerste grote succes voor de RET was in maart 2012 het winnen van de openbare aanbesteding van de busconcessie Rotterdam en omstreken. Niet alleen bleef daarmee de bus voor de RET behouden, maar door de toevoeging van de streek busconcessie is het busvervoer dat de RET verzorgt met ongeveer 40 procent toegenomen. De RvC heeft activiteiten die met de implementatie van deze concessie samenhangen intensief gevolgd, zoals de komst van een groot aantal nieuwe medewerkers en bijna 90 bussen en de ombouw van allerlei systemen en organisatieaanpassingen. Een belangrijk onderdeel


40

daarvan was ook het oprichten van een aparte vennootschap, waarin alle busactiviteiten van de RET zijn ondergebracht. Met ingang van 9 december 2012 is de nieuwe busconcessie – eigenlijk rimpelloos – van start gegaan. Een tweede, niet direct verwachte ontwikkeling betrof het aannemen door de Tweede en de Eerste Kamer van de Wet aanbestedingsvrijheid openbaar vervoer grote steden. Kort na de val van het kabinet Rutte I hebben de toenmalige oppositiepartijen een initiatiefvoorstel ingediend die de Wet personenvervoer 2000 op dit punt wijzigt. Inmiddels heeft het dagelijks bestuur van de stadsregio Rotterdam besloten van de mogelijkheid gebruik te willen maken om het openbaar vervoer in te besteden net als voorheen. De RET, stadsregio Rotterdam en gemeente Rotterdam zijn in gesprek over de wijze waarop dat het beste vorm kan worden gegeven. Gezien de aangekondigde opheffing van de zogeheten Kaderwetgebieden per december 2013, zal dit proces voortvarend ter hand worden genomen. Een derde hoogtepunt vormt de totstandkoming van het nieuwe businessplan voor de periode 2013-2017. Met behulp van adviseurs van McKinsey is in korte tijd een kwalitatief hoogwaardig plan tot stand gekomen, dat naast allerlei maatregelen om de kostendekkingsgraad verder te verbeteren, concrete initiatieven bevat om voor de reizigers een Perfecte Reis aan te gaan bieden. Zo zal de RET de operationele kwaliteit in de komende jaren verder verbeteren en ook zijn rol als mobiliteitsmakelaar binnen de stadsregio gaan verbreden. Een laatste veel belovende ontwikkeling voor de RET vormt de ombouw van de Hoekse Lijn tot een lightrailverbinding en de directe koppeling van deze lijn aan het metronet. Het voorlopige projectbesluit hiervoor heeft het dagelijks bestuur van de stadsregio eind december 2012 goedgekeurd. Andere onderwerpen die in de RvC aan de orde zijn geweest, betreffen onder andere de kwartaalrapportages, de strategische risicorapportage, de wijziging van de governance bij TLS, de mogelijke eigendomsoverdracht van TLS en een onderzoek van Deloitte naar de rechtmatigheid van de aanbestedingen bij de RET. Ten slotte heeft de Raad de voordracht van de auditcommissie overgenomen om PwC aan te wijzen als nieuwe accountant van RET N.V. en haar dochterondernemingen. De RvC wil graag zijn waardering uitspreken over de inzet van het RET-personeel, dat zich het afgelopen jaar enorm heeft ingespannen om de dienstverlening aan de reizigers verder te verbeteren. Zoals blijkt uit de ov-klantenbarometer en de Aardig Onderweg Index, krijgen bijna alle bedrijfsonderdelen daarvoor steeds hogere rapportcijfers. Ook de opvang van de nieuwe collega’s van Qbuzz in het kader van de nieuwe busconcessie is goed verlopen.


41

Helaas konden de lage ziekteverzuimcijfers uit de afgelopen jaren in 2012 niet geheel worden vastgehouden. Ten slotte spreekt de RvC zijn waardering en dank uit aan de directie voor haar functioneren en haar bijdrage aan het resultaat van de onderneming. Corporate Governance Structuur De directie en de RvC voelen zich gezamenlijk verantwoordelijk voor de naleving van de Corporate Governance Code (Code). De RvC past de Code zoveel mogelijk toe en rapporteert samen met de directie over de naleving van de Code aan de aandeelhouder. De RvC houdt conform de Code toezicht op het beleid van de directie en opereert onafhankelijk van de bestuurder en de aandeelhouder. In het verslagjaar hebben geen relevante wijzigingen plaatsgevonden in de corporate governance-structuur. Samenstelling Raad van Commissarissen Ir. P. Smits, voorzitter (1946) Commissaris sinds:

21 februari 2007

Huidige zittingstermijn:

2011-2015

Nevenfuncties: Professioneel

- Voorzitter van de AVRO - Voorzitter Raad van Commissarissen Deerns N.V. - Lid Raad van Commissarissen De Oude Stad B.V. - Lid Raad van Commissarissen Byelex B.V. - Lid Raad van Advies Ciber Nederland B.V. - Lid Raad van Advies ASP4ALL

Maatschappelijk

- Voorzitter Bestuur KNVB stichting Meer dan Voetbal - Voorzitter Bestuur Stichting het Kunkels Orgel

Prof. dr. H.A. Keuzenkamp, vice-voorzitter (1961) Commissaris sinds:

1 oktober 2003


2011-2015

Hoofdfunctie:

Lid Raad van Bestuur Westfriesgasthuis

Nevenfuncties:

- Hoogleraar Universiteit van Amsterdam - Lid Raad van Advies DBC Onderhoud - Lid Raad van Advies SEO


42

A.H. Bruins Slot (1955) Commissaris sinds:

21 februari 2007

Afgetreden:

13 december 2012

Hoofdfunctie:

Algemeen directeur Alescon

Nevenfuncties:

- Bestuurslid VNO/NCW Noord Nederland - Lid Algemeen Bestuur Kamer van Koophandel Noord Nederland - Penningmeester Bedrijvensociëteit A37

Ir. L.H. Keijts (1952) Commissaris sinds:

1 februari 2011


2011-2015

Hoofdfunctie:

Voorzitter Raad van Bestuur van Portaal

Nevenfuncties:

- Bestuurslid Aedes - Lid Bestuur Stichting Aandelen Kantoor Ballast Nedam - Lid Stuurgroep van het opdrachtgeversforum in de bouw - Lid Audit Committee Ministerie van OCW

Mr. V. van der Chijs (1960) Commissaris sinds:

1 februari 2011


2011-2015

Hoofdfunctie:

Algemeen directeur Office for Metropolitan Architecture

Nevenfuncties:

- Lid Dutch Trade Board - Lid Raad van Toezicht Nationaal Historisch Museum - Lid Raad van Toezicht Stichting Nederland Kennisland - Lid Economic Development Board Rotterdam - Voorzitter Topteam Creatieve Industrie

De samenstelling van de RvC van RET N.V. is eind 2012 gewijzigd. Op 13 december is namelijk de heer Bruins Slot afgetreden in verband met zijn benoeming tot lid van de RvC van het GVB in Amsterdam. De RvC is de heer Bruins Slot zeer erkentelijk voor zijn inzet en betrokkenheid bij het bedrijf. De RvC bestaat thans uit enkel heren, allen met de Nederlandse nationaliteit. Het streven blijft erop gericht om tot een evenwichtige samenstelling van de Raad te komen, qua leeftijd, kennis / kwaliteiten en geslacht. Tot op heden is het echter niet gelukt om vrouwen te laten benoemen als commissaris. De leden van de RvC worden benoemd voor een termijn van vier jaar en kunnen daarna worden herbenoemd. Zij kunnen maximaal 12 jaar aanblijven vanaf de datum van hun eerste Jaarverslag 2012 RET N.V.

43

benoeming. Kandidaten die worden voorgedragen voor benoeming of herbenoeming dienen te voldoen aan de criteria zoals opgenomen in de profielschets. De profielschets is beschikbaar op de website www.ret.nl. Vergaderingen en overige bijeenkomsten De Raad van Commissarissen is in 2012 zeven keer voor een reguliere vergadering bijeen gekomen. HR-commissie De HR-commissie had als taken de RvC te adviseren over de bezoldiging van de directie, het opstellen van het remuneratierapport, de selectiecriteria en de benoemingsprocedures te bewaken bij voordracht van leden van de directie en RvC aan de aandeelhouder en het onderhouden van de profielschets van de RvC. De taken van de HR-commissie lagen vast in haar reglement. De HR-commissie, die bestaat uit de heer Van der Chijs, voorzitter, en de heer Keijts, is dit jaar niet bijeen gekomen. Gebleken is dat er geen behoefte is aan een aparte HR-commissie en de RvC is van mening dat het beter is om als collectief zulke zaken te bespreken. De RvC heeft daarom op 10 mei besloten de commissie op te heffen en de taken van de commissie door de RvC als geheel te doen. Beloningsbeleid De statutair directeur wordt beloond middels een vaste en een variabele beloning. De variabele beloning bedraagt maximaal 15 procent van het vaste salaris en wordt gebaseerd op een aantal prestatiecriteria. De prestatiecriteria en de uiteindelijke hoogte van de variabele beloning worden voor het boekjaar besproken en goedgekeurd door de RvC en vervolgens vastgesteld door de aandeelhouder. De prestatiecriteria die voor 2012 zijn vastgesteld hebben onder andere een relatie met de strategische lange termijn doelstellingen van de RET. De directie heeft een regulier arbeidscontract en valt daarmee onder de reguliere cao wat betreft de ontslagvergoeding en andere regelingen. Zelfevaluatie Raad van Commissarissen De RvC heeft in december zijn jaarlijkse zelfevaluatie uitgevoerd. Met name is deze keer besproken in hoeverre de samenstelling van de RvC in voldoende mate de belangrijkste kennis- en ervaringsgebieden afdekt. Met het vertrek van de heer Bruins Slot is deze analyse extra actueel. De RvC heeft een profiel opgesteld met betrekking tot deze vacature. De RvC constateerde onder meer dat hij van mening is dat de informatievoorziening vanuit de directie adequaat was, en dat hij met een goed functionerende auditcommissie in staat was in voldoende mate kritisch het gevoerde beleid te volgen.


44

Auditcommissie De auditcommissie heeft als taak de RvC bij te staan in zijn controlerende taak en toezichthoudende rol. De auditcommissie selecteert en begeleidt de interne en externe accountants. Daarnaast heeft de commissie een toezichthoudende rol inzake de integriteit van de interne en externe financiële rapportages van de vennootschap, de financiering, het beheersen van bedrijfsrisico’s, het planning- en controlesysteem en de toepassing van informatie- en communicatietechnologie. De commissie adviseert de RvC over deze onderwerpen en bespreekt de naleving van de Code. Het reglement van de commissie voldoet aan de vereisten die de Code daaraan stelt en is beschikbaar op de website www.ret.nl. De auditcommissie heeft, mede ter voorbereiding van de kwartaalrapportages, begroting en jaarrekening in de RvC, vier keer vergaderd. De commissie bestond tot 13 december 2012 uit de heer Keuzenkamp, voorzitter, en de heer Bruins Slot. Na het aftreden van de heer Bruins Slot is zijn plaats ingenomen door de heer Van der Chijs. Risicobeheersings- en controlesystemen De auditcommissie vergadert met de financieel directeur en de concern controller over de kwartaalrapportages en de werking van het interne risicobeheersings- en controlesysteem. Sinds medio 2012 is de nieuwe externe accountant bij de vergaderingen van de auditcommissie aanwezig. Eenmaal per jaar voegt de internal auditor zich bij de vergadering. Ook zijn de management letter en het accountantsverslag van de externe accountant besproken. Naar aanleiding van de verbeteringen in de projectbeheersing, het behalen van het Prince2 certificaat en de bevindingen van de externe accountant, kan de RvC concluderen dat het interne risicobeheersings- en controlesysteem van de RET op een goed niveau functioneert. Afzonderlijk zijn dit jaar door Deloitte op verzoek van de RvC de aanbestedingen van de RET onderzocht die in de afgelopen jaren hebben plaatsgevonden. Daarbij zijn geen onregelmatigheden gevonden of gevallen aan het licht gekomen waarin de aanbestedingsregels niet zijn nageleefd. Overleg met de externe accountant De RvC heeft met de directie en de (nieuwe) accountant de jaarrekening, het jaarverslag en de management letter besproken. De auditcommissie en de RvC hebben in 2012 niet buiten aanwezigheid van de directie met de accountant gesproken. Er is hiervoor geen aanleiding geweest, maar dit behoort indien gewenst wel tot de mogelijkheden.


45

De onafhankelijkheid van de accountant is in 2012 door de RvC beoordeeld. Daarbij is geconcludeerd dat er geen sprake is van bedreigingen van de onafhankelijkheid. De RvC is van mening dat de externe accountant de RvC de relevante informatie heeft verstrekt om zijn toezichthoudende taak te kunnen uitoefenen. De accountant heeft geen onregelmatigheden in de verslaggeving gerapporteerd. Op basis van het advies van de auditcommissie heeft de RvC op 2 februari ingestemd met de voordracht van de nieuwe accountant aan de aandeelhouder waarbij PwC is benoemd voor een periode van 2 jaar. De werkzaamheden in het kader van de jaarrekeningcontrole door de vorige accountant Baker Tilly Berk zijn met het afsluiten van het boekjaar 2011 formeel beëindigd. Personeel en contacten met ondernemingsraad De directie voert maandelijks overleg met de ondernemingsraad. De RvC stelt het ook op prijs dat één of meer leden van de RvC de zogeheten ‘Halfjaarlijkse overlegvergadering’ van de directie met de ondernemingsraad kunnen bijwonen. Twee keer dit jaar heeft zo’n overleg plaatsgevonden. In verband met het vertrek van de heer Bruins Slot als commissaris, die indertijd op aanbeveling van de OR is benoemd, is de OR gevraagd om met een nieuwe aanbeveling te komen. Bijzondere aangelegenheden Specifieke goedkeuringsbesluiten In het verslagjaar hebben zich geen bijzondere aangelegenheden voorgedaan, waarvoor krachtens de wet, statuten of de Code de goedkeuring van de RvC is voorgeschreven. Tegenstrijdige belangen Er hebben zich in 2012 geen transacties voorgedaan waarbij tegenstrijdige belangen van statutair directeur, commissarissen, aandeelhouder en/of externe accountant speelden of spelen die van materiële betekenis zijn voor de vennootschap en/of de statutair directeur, commissarissen, aandeelhouder en/of externe accountant. Rotterdam, 21 maart 2013 Raad van Commissarissen Ir. P. Smits, voorzitter Prof. Dr. H.A. Keuzenkamp, vice-voorzitter Ir. L.H. Keijts Mr. V. van der Chijs


46

Jaarrekening 2012


47

Geconsolideerde balans per 31 december 2012 (voor winstbestemming)

x €1.000

[Toelichting]

31 dec 2012

31 dec 2011

Materiële vaste activa

[1]

79.101

84.125

Financiële vaste activa

[2]

12.626

3.323

91.727

87.448

Som der vaste activa Voorraden

[3]

16.043

17.915

Onderhanden projecten

[4]

33.556

59.145

Vorderingen

[5]

188.122

185.056

Liquide middelen

[6]

33.274

31.431

Som der vlottende activa

270.995

293.547

Totaal Activa

362.722

380.995

Groepsvermogen

[7]

130.974

120.655

Voorzieningen

[8]

40.598

49.691

Langlopende schulden

[9]

22.567

25.145

Kortlopende schulden

[10]

168.583

185.504

362.722

380.995

Totaal Passiva


48

Geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2012

x €1.000

[Toelichting]

2012

2011

Bedrijfsopbrengsten Netto-omzet

[11]

408.213

499.082

Overige bedrijfsopbrengsten

[12]

14.477

15.369

422.690

514.451

Totaal Bedrijfsopbrengsten

Bedrijfskosten Kosten van grond- en hulpstoffen

[13]

9.173

18.832

Uitbesteed werk en externe kosten

[14]

134.281

192.561

Personeelskosten

[15]

158.135

179.734

Afschrijvingen

[16]

8.817

8.268

Overige bedrijfskosten

[17]

110.608

106.341

421.014

505.736

1.676

8.715

Totaal Bedrijfskosten

Bedrijfsresultaat Financiële baten en lasten

[18]

Aandeel in winst / verlies deelnemingen

[19]

Netto Resultaat


(663)

1.597

9.304

45

10.317

10.357

49

Geconsolideerd kasstroomoverzicht over 2012 x €1.000

1 jan 2012 - 31 dec 2012

1 jan 2011 - 31 dec 2011

Bedrijfsresultaat

1.676

8.715

Aanpassingen voor: Afschrijvingen

8.817

8.268

Toename / afname voorzieningen

(9.093)

10.254

Afname langlopende schulden

(2.578)

(2.466)

Veranderingen in werkkapitaal: - toename vorderingen - afname / toename voorraden - afname onderhanden projecten - toename / afname kortlopende schulden Verandering werkkapitaal (excl. liquide middelen)

(3.066) 1.872 25.589 (16.921)

Ontvangen interest Kassstroom uit operationele activiteiten Investeringen in materiële vaste activa Desinvesteringen materiële vaste activa Kasstroom uit investeringsactiviteiten

(29.680) 25.890

Betaalde interest Dividenduitkering Kasstroom uit financieringsactiviteiten

(7.186) 0

Netto kasstroom Stand liquide middelen 1 januari Stand liquide middelen 31 december Toename liquide middelen


(88.200) 7.949 35.417 (3.983) 7.474

(48.817)

6.523

3.771

12.819

(20.275) (22.918) 36

(3.790)

(22.882) (2.174) (15.000)

(7.186)

(17.174)

1.843

(60.331)

31.431 33.274 1.843

91.762 31.431 (60.331)

50

Grondslagen van waardering en resultaatbepaling Algemeen Activiteiten De activiteiten van RET N.V., statutair gevestigd te Rotterdam, Laan op Zuid 2, en haar groepsmaatschappijen bestaan voornamelijk uit het verzorgen van het openbaar vervoer per tram, bus, metro en ferry in de stadsregio Rotterdam. Tevens voert zij, in opdracht van stadsregio Rotterdam, projecten uit voor de aanleg van en het onderhoud aan de infrastructuur voor het openbaar vervoer per bus, tram, metro en ferry en het waarborgen van de sociale veiligheid in het openbaar vervoer. Deze activiteiten zijn sinds 1 januari 2007 ingebracht vanuit de voormalige RET tak van dienst van gemeente Rotterdam. Groepsverhoudingen RET N.V. te Rotterdam staat aan het hoofd van een groep rechtspersonen. Een overzicht van de gegevens vereist op grond van de artikelen 2:379 en 2:414 BW is onderstaand opgenomen. Geconsolideerde maatschappijen: Naam

Statutaire zetel

Aandeel in het kapitaal

RET Materieel B.V.

Rotterdam

100 procent

RET Services B.V.

Rotterdam

100 procent

RET Bus B.V.

Rotterdam

100 procent

Naam

Statutaire zetel

Aandeel in het kapitaal

Trans Link Systems (TLS) B.V.

Amersfoort

12,5 procent

Rotterdamse Mobiliteits Centrale (RMC) B.V.

Rotterdam

49,0 procent

Niet-geconsolideerde maatschappijen:

Verbonden partijen Dit betreft partijen die een beleidsbepalende invloed kunnen uitoefenen in een andere partij, dan wel invloed van betekenis kunnen uitoefenen op het zakelijke en financiële beleid van de andere partij. Als verbonden partijen zijn aan te merken gemeente Rotterdam (aandeelhouder RET N.V.), bestuurder en commissarissen. Transacties met verbonden partijen Met RET N.V. verbonden partijen met de daarbij behorende transacties zijn onderstaand opgenomen. Jaarverslag 2012 RET N.V.

51

Transacties met gemeente Rotterdam Er zijn in 2012 geen transacties geweest met gemeente Rotterdam. Transacties met bestuurder en commissarissen Behalve de jaarlijkse beloning hebben geen transacties met bestuurder en commissarissen plaatsgevonden. Transacties van betekenis met verbonden partijen worden toegelicht voor zover deze niet onder normale marktvoorwaarden zijn aangegaan. Hiervan wordt toegelicht de aard en de omvang van de transactie en andere informatie die nodig is voor het verschaffen van het inzicht. Concessie stadsregio Rotterdam RET N.V. heeft, ter uitvoering inclusief de veiligheid van het openbaar vervoer bus, tram, metro en ferry in het gebied van stadsregio Rotterdam, overeenkomsten afgesloten met stadsregio Rotterdam. Overeenkomst concessie rail De concessie heeft een ingangsdatum van 10 december 2006 en een looptijd van 10 jaar. RET N.V. ontvangt als concessiehouder een jaarlijkse exploitatiebijdrage (concessievergoeding) voor de uitvoering van de concessie, zoals vastgelegd in de subsidiebeschikking, afgegeven door stadsregio Rotterdam (concessieverlener). Alle trams en metro’s zijn ondergebracht in RET Railgebonden Voertuigen B.V. Het gebruiksrecht hierop eindigt bij het einde van de lopende concessie. Overeenkomst concessie bus Op 9 december 2012 is de nieuwe busconcessie ingegaan en zijn de busactiviteiten afgesplitst van RET N.V. en ingebracht in RET Bus B.V. (een 100% dochter van RET N.V.) RET Bus B.V. ontvangt als concessiehouder een jaarlijkse exploitatiebijdrage (concessievergoeding) voor de uitvoering van de concessie, zoals vastgelegd in de subsidiebeschikking afgegeven door stadsregio Rotterdam (concessieverlener). In verband met deze concessie zijn activa en passiva vanuit RET Materieel B.V. en RET N.V. overgedragen aan RET Bus B.V. tegen marktwaarde. Grondslagen voor de consolidatie In de geconsolideerde jaarrekening van RET N.V. zijn de financiële gegevens verwerkt van de tot de groep behorende maatschappijen. De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld met toepassing van de grondslagen voor de waardering en de resultaatbepaling van RET N.V. Jaarverslag 2012 RET N.V.

52

De financiële gegevens van de groepsmaatschappijen en de andere in de consolidatie meegenomen rechtspersonen en vennootschappen zijn volledig in de geconsolideerde jaarrekening opgenomen onder eliminatie van de onderlinge verhoudingen en transacties. Aangezien de winst-en-verliesrekening over 2012 van RET N.V. in de geconsolideerde jaarrekening is verwerkt, is in de enkelvoudige jaarrekening volstaan met weergave van een beknopte winst-en-verliesrekening in overeenstemming met art. 2:402 BW. Schattingen Om de grondslagen en regels voor het opstellen van de jaarrekening te kunnen toepassen, is het nodig dat de directie van RET N.V. zich over verschillende zaken een oordeel vormt, en dat de directie schattingen maakt die essentieel kunnen zijn voor de in de jaarrekening opgenomen bedragen. Indien het voor het geven van het in art. 2:362 lid 1 BW vereiste inzicht noodzakelijk is, is de aard van deze oordelen en schattingen inclusief de bijbehorende veronderstellingen opgenomen bij de toelichting op de betreffende jaarrekeningposten. Algemene grondslagen voor de opstelling van de geconsolideerde jaarrekening De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW en de stellige uitspraken van de Richtlijnen voor de jaarverslaggeving, die uitgegeven zijn door de Raad voor de Jaarverslaggeving. Activa en verplichtingen worden in het algemeen gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs of de actuele waarde. Indien geen specifieke waarderingsgrondslag is vermeld vindt waardering plaats tegen de verkrijgingsprijs. In de balans, de winst-enverliesrekening en het kasstroomoverzicht zijn referenties opgenomen. Met deze referenties wordt verwezen naar de toelichting. Alle opgenomen bedragen zijn vermeld in hele euro’s, tenzij anders wordt vermeld. Vergelijking met voorgaand jaar De gehanteerde grondslagen van waardering en van resultaatbepaling zijn ongewijzigd ten opzichte van het voorgaande jaar. Op basis van voortschrijdend inzicht zijn ter vergroting van het inzicht in de jaarrekening enkele reclassificaties in de vergelijkende cijfers verwerkt.


53

Grondslagen voor de waardering van activa en passiva Materiële vaste activa Materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen de vervaardigings- of verkrijgingsprijs verminderd met de cumulatieve afschrijvingen op basis van een percentage van de oorspronkelijke kostprijs. De vervaardigingsprijs omvat de kosten die rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend, vermeerderd met een opslag voor indirecte fabricagekosten en bouwrente. Kosten van onderhoud en vernieuwing worden slechts geactiveerd indien zij leiden tot een levensduurverlenging van het actief. Subsidies in verband met de aanschaf van (materiële) vaste activa worden in mindering gebracht op de vervaardigings- of verkrijgingsprijs van deze vaste activa. De afschrijving vangt aan op het moment dat de activa in gebruik worden genomen. Voor de toekomstige kosten van groot onderhoud aan de bedrijfsgebouwen is geen voorziening voor groot onderhoud gevormd. De kosten worden rechtstreeks in het resultaat verantwoord. De gehanteerde afschrijvingspercentages zijn per categorie als volgt: Bedrijfsgebouwen en -terreinen

0,00 procent - 10,00 procent

Machines en installaties


Rollend materieel


Andere vaste bedrijfsmiddelen


Op vaste bedrijfsmiddelen in uitvoering en vooruitbetaalde bedragen op materiële vaste activa wordt niet afgeschreven. Reserveonderdelen inzake materieel met een waarde groter dan € 50.000 worden geactiveerd en afgeschreven in lijn met het gerelateerde materieel. Reserveonderdelen met een waarde kleiner dan € 50.000 zijn als voorraad gepresenteerd. Financiële vaste activa De niet-geconsolideerde deelnemingen waar invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid kan worden uitgeoefend, worden gewaardeerd op de nettovermogenswaarde, doch niet lager dan nihil. Deze nettovermogenswaarde wordt berekend op basis van de grondslagen van RET N.V. Indien en voor zover RET N.V. in deze situatie geheel of gedeeltelijk instaat voor de schulden van de deelneming, dan wel het


54

stellige voornemen heeft de deelneming tot betaling van haar schulden in staat te stellen, wordt hiervoor een voorziening getroffen. Deelnemingen waar geen invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid kan worden uitgeoefend, worden gewaardeerd op verkrijgingsprijs en indien van toepassing onder aftrek van bijzondere waardeverminderingen. De vorderingen op en leningen aan deelnemingen alsmede de overige vorderingen worden opgenomen tegen nominale waarde, onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen. Invloed van betekenis wordt aanwezig geacht bij meer dan 20 procent van het stemrecht voor RET N.V. Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa De vennootschap beoordeelt op iedere balansdatum of er aanwijzingen zijn dat een vast actief aan een bijzondere waardevermindering onderhevig kan zijn. Indien dergelijke indicaties aanwezig zijn, wordt de realiseerbare waarde van het actief vastgesteld. Indien het niet mogelijk is de realiseerbare waarde voor het individuele actief te bepalen, wordt de realiseerbare waarde bepaald van de kasstroomgenererende eenheid waartoe het actief behoort. Van een bijzondere waardevermindering is sprake als de boekwaarde van een actief hoger is dan de realiseerbare waarde; de realiseerbare waarde is de hoogste van de opbrengstwaarde en de bedrijfswaarde. De opbrengstwaarde is bepaald met behulp van de actieve markt. Voor de bepaling van de bedrijfswaarde wordt bij het contant maken van de kasstromen een disconteringsvoet gehanteerd. Een bijzonder waardeverminderingsverlies wordt direct als een last verwerkt in de winst-en-verliesrekening. Indien wordt vastgesteld dat een bijzondere waardevermindering die in het verleden verantwoord is, niet meer bestaat of is afgenomen, dan wordt de toegenomen boekwaarde van de desbetreffende activa niet hoger gesteld dan de boekwaarde die bepaald zou zijn indien geen bijzondere waardevermindering voor het actief zou zijn verantwoord. Voorraden Voorraden grond- en hulpstoffen worden gewaardeerd tegen de gemiddelde inkoopprijs. De gemiddelde inkoopprijs wordt aangepast bij iedere inkoop met een afwijkende prijs. Op de voorraden is een voorziening voor incourante voorraden in mindering gebracht. De voorziening incourante voorraden is gevormd op basis van de omloopsnelheid van voorraden. Onderhanden projecten in opdracht van derden De onderhanden projecten in opdracht van derden worden gewaardeerd tegen vervaardigingsprijs, vermeerderd met de aan het uitgevoerde werk toe te rekenen kosten voor Voorbereiding, Administratie en Toezicht (VAT) en rentekosten en verminderd met de


55

op balansdatum reeds voorzienbare verliezen. De vervaardigingsprijs omvat het directe materiaalverbruik, de directe loon- en machinekosten en de overige kosten die rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend, een opslag voor indirecte fabricagekosten en bouwrente. De op de onderhanden projecten betrekking hebbende gedeclareerde termijnen worden in mindering gebracht op de onderhanden projecten en gesaldeerd met het onderhanden werk opgenomen op de balans. Onderhanden projecten in opdracht van stadsregio Rotterdam betreffen met name aanleg van infrastructuur ten behoeve van RET Infrastructuur B.V. en de aanschaf van railgebonden voertuigen. Het saldo onderhanden projecten zijn de in opdracht van stadsregio Rotterdam in uitvoering zijnde werken en opdrachten tot constructie van een actief, waarvan op balansdatum nog geen oplevering heeft plaatsgevonden. Onderhanden projecten voor ‘eigen rekening’ worden verantwoord als materiële vaste activa in uitvoering. Indien het saldo van het project negatief is, wordt dit project gepresenteerd onder de kortlopende schulden (vooruit gefactureerde bedragen op onderhanden projecten). Omzet en kosten worden in het resultaat tot uitdrukking gebracht op basis van ’percentage of completion’. Vorderingen en overlopende activa Vorderingen worden bij eerste verwerking gewaardeerd tegen de reële waarde van de tegenprestatie. Handelsvorderingen worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, onder aftrek van de noodzakelijk geachte voorzieningen voor het risico van oninbaarheid. Deze voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de vorderingen. Liquide middelen Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekening-courantschulden bij banken zijn opgenomen onder schulden aan kredietinstellingen onder kortlopende schulden. Liquide middelen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. Groepsvermogen Het groepsvermogen bestaat uit het gestorte aandelenkapitaal, agio, de wettelijke reserves en de overige reserves. Verder maakt de onverdeelde winst deel uit van het groepsvermogen.


56

Voorzieningen algemeen Voorzieningen zijn getroffen voor verplichtingen, verliezen dan wel risico’s waarvan de omvang op de balansdatum onzeker is, doch redelijkerwijs in te schatten is en die hun oorsprong vinden vóór balansdatum. De voorzieningen worden opgenomen tegen nominale waarde met uitzondering van personeels- en reorganisatievoorzieningen, welke worden opgenomen tegen de contante waarde. Voorzieningen voor personeelsbeloningen RET N.V. en RET Bus B.V. zijn voor hun pensioenregeling aangesloten bij respectievelijk het bedrijfstakpensioenfonds ABP (Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds) en SPOV (Stichting Pensioenfonds Openbaar Vervoer). RET N.V. en RET Bus B.V. hebben geen verplichting tot het voldoen van tekorten die bij het ABP en SPOV zouden ontstaan anders dan middels verschuldigde premiebijdragen. De bijdragen worden als kostenpost opgenomen wanneer deze verschuldigd zijn. De dekkingsgraad van het ABP per 31 december 2012 bedraagt 96 procent en de dekkingsgraad van SPOV per 31 december 2012 is 105 procent. Voorts zijn er personeelsregelingen waarvoor additionele verplichtingen bestaan naast het voldoen van verschuldigde premiebijdragen. Hiervoor zijn voorzieningen getroffen op basis van RJ 271. Hierbij is rekening gehouden met sterftekansen en/of ingeschatte kansen dat betrokken personeel aan de geboden personele regelingen zal deelnemen. De verplichtingen zijn contant gemaakt op basis van een disconteringsfactor. Langlopende schulden Opgenomen rentedragende leningen en schulden worden nominaal gewaardeerd. Aflossings- en rentebepalingsverplichtingen voor het komend jaar zijn als kortlopende schuld verantwoord. Kortlopende schulden en overlopende passiva Schulden worden bij de eerste verwerking gewaardeerd tegen reële waarde. Transactiekosten die direct zijn toe te rekenen aan de verwerving van de schulden worden in de waardering bij eerste verwerking opgenomen. Leasing Bij de vennootschap kunnen er leasecontracten bestaan waarbij een groot deel van de vooren nadelen die aan de eigendom verbonden zijn, niet bij de vennootschap ligt. Deze leasecontracten worden verantwoord als operationele leasing. Verplichtingen uit hoofde van operationele leasing worden, rekening houdend met ontvangen vergoedingen van de lessor, op lineaire basis verwerkt in de winst- en verliesrekening over de looptijd van het contract.


57

Grondslagen voor de bepaling van het resultaat Het resultaat wordt bepaald op basis van het stelsel van baten en lasten. Netto-omzet Onder netto-omzet wordt verstaan de opbrengst van de in het verslagjaar geleverde goederen en verleende diensten onder aftrek van kortingen. De opbrengsten kaartverkoop betreffen de opbrengsten van de chipkaart en het aandeel in de landelijke opbrengst van verkochte plaatsbewijzen. Dit aandeel is bepaald op basis van de onder verantwoordelijkheid van het ministerie van Infrastructuur en Milieu vastgestelde verdeelsleutels. De definitieve opbrengsten over enig boekjaar zijn pas in de loop van het hierop volgende boekjaar bekend. De in de jaarrekening opgenomen opbrengst is een zo betrouwbaar mogelijke schatting gebaseerd op de laatst bekende informatie. Voorts is in het bedrag voor nog te ontvangen opbrengsten kaartverkoop opgenomen het aan RET N.V. toegerekende aandeel voor opbrengstenderving en extra capaciteit lijndienstvervoer als gevolg van het aanbieden van openbaar vervoer aan studenten tegen gereduceerd tarief door het gebruik van de ov-studentenkaart. Ten behoeve van het tegen gereduceerd tarief aanbieden van openbaar vervoer aan 65+ reizigers wordt van gemeente Rotterdam een lumpsum bedrag ontvangen. Exploitatiebijdragen worden als bate verantwoord in de winst- en verliesrekening in het jaar waarin de gesubsidieerde kosten zijn gemaakt of opbrengsten zijn gederfd, of wanneer een gesubsidieerd exploitatietekort zich heeft voorgedaan. De baten worden verantwoord als het waarschijnlijk is dat deze worden ontvangen. Subsidies met betrekking tot investeringen in materiële vaste activa worden in mindering gebracht op het desbetreffende actief en als onderdeel van de afschrijvingen verwerkt in de winst-en-verliesrekening. Projectopbrengsten en projectkosten Voor onderhanden projecten, waarvan het resultaat op betrouwbare wijze kan worden bepaald, worden de projectopbrengsten en de projectkosten verwerkt als netto-omzet en kosten in de winst-en-verliesrekening naar rato van de verrichte prestaties per balansdatum (‘percentage of completion’, ofwel de PoC-methode). De voortgang van de verrichte prestaties wordt bepaald op basis van de tot de balansdatum gemaakte projectkosten in verhouding tot de geschatte totale projectkosten. Als het resultaat (nog) niet op betrouwbare wijze kan worden geschat, dan worden de opbrengsten als nettoomzet verwerkt in de winst- en verliesrekening tot het bedrag van de gemaakte projectkosten dat waarschijnlijk kan worden verhaald; de projectkosten worden dan verwerkt in de winst-


58

en verliesrekening in de periode waarin ze zijn gemaakt. Zodra het resultaat wel op betrouwbare wijze kan worden bepaald, vindt opbrengstverantwoording plaats volgens de PoC-methode naar rato van de verrichte prestaties per balansdatum. Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de projectopbrengsten en projectkosten. Projectopbrengsten zijn de contractueel overeengekomen opbrengsten en opbrengsten uit hoofde van meer- en minderwerk, claims en vergoedingen indien en voor zover het waarschijnlijk is dat deze worden gerealiseerd en ze betrouwbaar kunnen worden bepaald. Projectkosten zijn de direct op het project betrekking hebbende kosten, die in het algemeen aan projectactiviteiten worden toegerekend en toegewezen kunnen worden aan het project, en andere kosten die contractueel aan de opdrachtgever kunnen worden toegerekend. Indien het waarschijnlijk is dat de totale projectkosten de totale projectopbrengsten overschrijden, dan worden de verwachte verliezen onmiddellijk in de winst- en verliesrekening verwerkt. Dit verlies wordt verwerkt in de kostprijs van de omzet. De voorziening voor het verlies maakt onderdeel uit van de post onderhanden projecten. Overige bedrijfsopbrengsten Opbrengsten van diensten worden opgenomen naar rato van de mate waarin de diensten zijn verricht. De kostprijs van deze diensten wordt aan dezelfde periode toegerekend. Lasten Lasten worden toegerekend aan de periode waarop zij betrekking hebben. Per jaareinde worden hiertoe schattingen gemaakt voor zover prestaties reeds zijn geleverd maar nog geen facturen zijn ontvangen. Personeelsbeloningen Periodiek betaalbare beloningen Lonen, salarissen en sociale lasten worden op grond van de arbeidsvoorwaarden verwerkt in de winst- en verliesrekening voor zover ze verschuldigd zijn aan werknemers. Pensioenen RET N.V. heeft alle pensioenregelingen verwerkt volgens de verplichtingenbenadering. De over het verslagjaar verschuldigde premie wordt als last verantwoord. Mutaties in de pensioenvoorziening worden ook in de winst- en verliesrekening verwerkt. Het bedrag dat als pensioenvoorziening is opgenomen, is de beste schatting van de nog niet afgefinancierde bedragen die noodzakelijk zijn om de desbetreffende verplichtingen per balansdatum af te wikkelen. Afschrijvingen op materiële vaste activa Materiële vaste activa worden vanaf het moment van ingebruikneming afgeschreven over de verwachte toekomstige gebruiksduur van het actief. Over terreinen wordt niet afgeschreven. Jaarverslag 2012 RET N.V.

59

Aandeel in het resultaat van niet-geconsolideerde ondernemingen Als resultaat van deelnemingen waarin invloed van betekenis wordt uitgeoefend op het zakelijke en financiële beleid, wordt opgenomen het aan de vennootschap toekomende aandeel in het resultaat van deze deelnemingen. Dit resultaat wordt bepaald op basis van de bij RET N.V. geldende grondslagen voor waardering en resultaatbepaling. Bij deelnemingen waar geen invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend, wordt het dividend als resultaat aangemerkt. Financiële baten en lasten Financiële baten en lasten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de betreffende activa en passiva. Bij de verwerking van de rentelasten wordt rekening gehouden met de verantwoorde transactiekosten op de ontvangen leningen die als onderdeel van de berekening van de effectieve rente worden meegenomen. Belastingen De activiteiten van RET N.V. kwalificeren niet voor de vennootschapsbelasting. Grondslagen kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht wordt opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit liquide middelen. De verkrijgingsprijs van verworven groepsmaatschappijen wordt opgenomen onder de kasstroom uit investeringsactiviteiten, voor zover betaling in geldmiddelen heeft plaatsgevonden. Hierbij worden geldmiddelen aanwezig in deze groepsmaatschappijen afgetrokken van de aankoopprijs. Ontvangen interest wordt opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten terwijl betaalde interest wordt opgenomen onder de kasstroom uit financieringsactiviteiten.


60

Toelichting op de geconsolideerde balans [1] Materiële vaste activa x €1.000

31 dec 2012

Bedrijfsgebouwen en -terreinen Machines en installaties Rollend materieel Andere vaste bedrijfsmiddelen Vaste bedrijfsmiddelen in uitvoering en vooruitbetaald op mva

31 dec 2011

34.143 11.126 19.756 5.720 8.356 79.101

25.424 7.447 23.682 5.616 21.956 84.125

Het verloop van deze posten is als volgt: x €1.000

BEDRIJFSGEBOUWEN EN TERREINEN

MACHINES EN INSTALLATIES

ROLLEND MATERIEEL

ANDERE VASTE BEDRIJFSMIDDELEN

VASTE BEDRIJFSMIDDELEN IN UITVOERING EN VOORUITBETAALD

TOTAAL

Stand per 1 januari 2012 Aanschafwaarde Af: Ontvangen investeringsbijdragen Aanschafwaarde

31.039 (7) 31.032

38.360 0 38.360

45.283 0 45.283

15.696 (5.906) 9.790

21.956 0 21.956

152.334 (5.913) 146.421

Cumulatieve afschrijvingen Bij: vrijgevallen investeringsbijdragen Cumulatieve afschrijvingen

(5.613) 5 (5.608)

(30.913) 0 (30.913)

(21.601) 0 (21.601)

(5.087) 913 (4.174)

0 0 0

(63.214) 918 (62.296)

Boekwaarde per 1 januari 2012

25.424

7.447

23.682

5.616

21.956

84.125

Mutaties in de boekwaarde Investeringen In gebruikname activa in aanbouw Desinvesteringen Ontvangen investeringsbijdragen Afschrijvingen Afschrijvingen desinvesteringen Vrijval investeringsbijdragen Saldo mutaties 2012

4.752 5.386 (322) (157) (1.272) 322 10 8.719

5.651 4.042 (14.450) 0 (2.382) 10.818 0 3.679

734 0 (24.539) 0 (4.660) 24.539 0 (3.926)

10.604 0 (6.058) (4.040) (1.405) 111 892 104

7.939 (9.428) (73) (12.038) 0 0 0 (13.600)

29.680 0 (45.442) (16.235) (9.719) 35.790 902 (5.024)

Stand per 31 december 2012 Aanschafwaarde Af: Ontvangen investeringsbijdragen Aanschafwaarde

40.855 (164) 40.691

33.603 0 33.603

21.478 0 21.478

20.242 (9.946) 10.296

20.394 (12.038) 8.356

136.572 (22.148) 114.424


(6.563) 15 (6.548)

(22.477) 0 (22.477)

(1.722) 0 (1.722)

(6.381) 1.805 (4.576)

Boekwaarde per 31 december 2012

34.143

11.126

19.756

5.720

0 0 0 8.356

(37.143) 1.820 (35.323) 79.101

Remise Beverwaard is geactiveerd voor € 9,7 miljoen. In de verhuizing van het hoofdkantoor van Vasteland naar Laan op Zuid is € 0,7 miljoen geïnvesteerd. Verder is er nog geïnvesteerd op complex Waalhaven voor € 3,8 miljoen.


61

Voor werktuigen en gereedschappen werd in 2012 in computers en informatiesystemen € 1,3 miljoen geïnvesteerd. De vaste activa in uitvoering betreft de onderhanden projecten voor eigen rekening en risico. Rente In 2012 is voor een totaalbedrag van circa € 0,3 miljoen (2011: € 0,9 miljoen) aan rente geactiveerd (op basis van een rentepercentage van 4,0 procent; 2011 ook 4,0 procent). [2] Financiële vaste activa x €1.000

31 dec 2012

Andere deelnemingen

31 dec 2011

12.626 12.626

3.323 3.323

Het verloop van deze posten is als volgt: x €1.000

Stand per 1 januari 2012 Boekwaarde per 1 januari 2012

DEELNEMING TLS

953

DEELNEMING RMC

TOTAAL ANDERE DEELNEMINGEN

2.370

3.323

Mutaties in de boekwaarde Terugnemingen waardeverminderingen Resultaat deelnemingen

11.470 0

0 (2.167)

11.470 (2.167)

Saldo mutaties 2012

11.470

(2.167)

9.303

Stand per 31 december 2012 Boekwaarde per 31 december 2012

12.423

203

12.626

Andere deelnemingen De andere deelnemingen hebben betrekking op Rotterdamse Mobiliteits Centrale (RMC) B.V. (statutair gevestigd te Rotterdam, aandeel in het kapitaal: 49 procent) en Trans Link Systems (TLS) B.V. (statutair gevestigd te Amersfoort, aandeel in het kapitaal: 12,5 procent). Het resultaat deelnemingen in 2012 bestaat voornamelijk uit de eerder in aanmerking genomen waardevermindering van het belang in TLS die is teruggenomen (effect: € 11.470.000).


62

[3] Voorraden x €1.000

Grond- en hulpstoffen en reserveonderdelen Af: voorziening incourant Subtotaal grond- en hulpstoffen Gereed product en handelsgoederen

31 dec 2012

31 dec 2011

27.142 (11.504) 15.638 405 16.043

28.812 (11.428) 17.384 531 17.915

De samenstelling van gereed product en handelsgoederen is als volgt: x €1.000

Merchandise OV-chipkaarten

31 dec 2012 89 316 405

31 dec 2011 111 420 531

[4] Onderhanden projecten x €1.000 Onderhanden projecten

x €1.000 Te factureren termijnen op onderhanden projecten Onderhanden projecten Af: ontvangen termijnbedragen Af: voorziening projecten Af: voorziening EBS

31 dec 2012 33.556 33.556

31 dec 2012

31 dec 2011 59.145 59.145

31 dec 2011

33.556

59.145

191.812 (155.544) (5.262) 0 31.006

244.874 (185.521) 0 (2.800) 56.553

Waarvan verricht werk < gefactureerde termijnen / ontvangen financiering -gepresenteerd onder kortlopende schulden (2.550) Waarvan verricht werk > gefactureerde termijnen / ontvangen financiering -gepresenteerd onder vlottende activa 33.556 31.006

(2.592) 59.145 56.553

RET N.V. voert in opdracht van stadsregio Rotterdam werken en opdrachten tot constructie van activa uit. De financiering hiervan vindt grotendeels plaats met van stadsregio Rotterdam ontvangen middelen. Vóór of bij gereedkomen van het project wordt dit overgedragen aan RET Infrastructuur B.V. of RET Railgebonden Voertuigen B.V. Jaarverslag 2012 RET N.V.

63

[5] Vorderingen x €1.000

31 dec 2012

31 dec 2011

27.522 (460) 27.062

43.496 (408) 43.088

Bruto vorderingen op handelsdebiteuren Af: voorziening dubieuze debiteuren Netto vorderingen op handelsdebiteuren Vorderingen op participanten en maatschappijen waarin wordt deelgenomen Omzetbelasting Overige vorderingen Overlopende activa

1.269 4.750 154.189 852 188.122

5.492 5.754 130.722 0 185.056

In de overige vorderingen is begrepen de rekening-courantverhouding met RET Railgebonden Voertuigen B.V. en RET Infrastructuur B.V. ultimo 2012 van € 132,6 miljoen (2011: € 112,7 miljoen). Voor deze rekening-courantverhouding is geen limiet opgenomen. Het interestpercentage bedraagt 4,0 procent (2011: 4,0 procent). [6] Liquide middelen x €1.000

Kas Bank Overig

31 dec 2012

31 dec 2011

23 32.703 548 33.274

14 30.426 991 31.431

Opgenomen zijn de kas- en banksaldi per balansdatum. De liquide middelen staan ter vrije beschikking van de onderneming. [7] Groepsvermogen Voor een specificatie wordt verwezen naar de toelichting op het eigen vermogen in de vennootschappelijke jaarrekening.


64

[8] Voorzieningen x €1.000

31 dec 2012

Voorzieningen

31 dec 2011

40.598 40.598

49.691 49.691

Er zijn geen voorzieningen die betrekking hebben op pensioenen of belastingen. Het verloop van de voorzieningen is als volgt: x €1.000

Personeelsvoorzieningen Sociaal Plan FPU FLO Jubilea Overig Reorganisatievoorziening Reorganisatievoorziening Overige voorzieningen Incidentele claims Businesscase Techniek Overig Totaal van de voorzieningen

BOEKWAARDE PER 1 JANUARI 2012

ONTTREKKINGEN

DOTATIE

VRIJVAL

BOEKWAARDE PER 31 DECEMBER 2012

7.649 736 6.296 2.049 4.120

(3.505) (314) (2.269) (3) (1.344)

559 257 3.293 876 2.017

0 (124) 0 0 0

4.703 555 7.320 2.922 4.793

23.565

(15.142)

15.269

(11.620)

12.072

4.686 65 525

0 (21) (85)

2.019 0 2.595

(982) (44) (525)

5.723 0 2.510

49.691

(22.683)

26.885

(13.295)

40.598

Algemeen De omvang van de personeels- en reorganisatievoorzieningen is actuarieel berekend op basis van RJ 271. Hierbij zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd: 2012

2011

Gehanteerde rekenrente

1,0 - 3,0 procent

0,5 - 4,3 procent

Verwachte salarisstijging

2,0 procent

1,0 - 3,0 procent

Gehanteerde rekenrente: op basis van de gemiddeld gewogen looptijd van de voorziening. Verwachte salarisstijgingen: op basis van een leeftijdsafhankelijke staffel tussen 1 procent en 3 procent. Overlevingskansen: op basis van een actuele sterftetabel. Ontslagkansen: op basis van een leeftijdsafhankelijke staffel tussen 1 procent en 10 procent. De dotaties aan en vrijval van de personeels- en reorganisatievoorzieningen hebben ten laste respectievelijk ten gunste van de personeelskosten plaatsgevonden. De dotaties en


65

vrijval van de overige voorzieningen hebben ten laste respectievelijk ten gunste van de overige bedrijfskosten plaatsgevonden. Sociaal plan De voorziening Sociaal Plan is in 2005 gevormd met een looptijd van 10 jaar. In het kader van de vereiste marktconformiteit is RET N.V. toen gekrompen. Overtollig personeel is op basis van een sociaal plan een regeling aangeboden. De voorziening wordt actuarieel berekend. FPU De flexibele pensioenuitkering is een regeling die in 2014 wordt beëindigd. RET N.V. betaalt via ABP toeslagen aan de medewerkers die gebruik maken van deze regeling. Voor deze overgangsregeling is een voorziening getroffen. FLO (Functioneel Leeftijd Ontslag) De FLO-regeling is een regeling waarmee tram- en busbestuurders met voldoende functiejaren met vroegpensioen kunnen als zij 60 worden, tegen 80 procent van hun salaris. Dit is feitelijk een verruimde FPU-regeling. Ook deze regeling is eindig: de groep met geboortejaar 1949 is de laatste groep die nog met de FLO kan. Daarnaast is er een overgangsregeling gecreëerd. De toekomstige FLO-uitkeringen zijn in de voorziening opgenomen. Jubilea Medewerkers die vijfentwintig, veertig of vijftig jaar in dienst van RET N.V. zijn, hebben bij het bereiken van elk van deze jubilea aanspraak op een gratificatie. Deze voorziening betreft de contante waarde van de hiervoor ingeschatte toekomstige verplichtingen. Overige personeelsvoorzieningen Dit betreft voornamelijk een voorziening voor WW-kosten / Wachtgeldkosten. Reorganisatievoorziening De voorziening reorganisatie heeft betrekking op reorganisatie van functies binnen de RET, waartoe in 2011 en in 2012 is besloten. Voor de bepaling van deze voorziening is uitgegaan van alle reorganisatiemaatregelen waartoe door de directie is besloten en die aan de OR zijn voorgelegd. De hoogte van de voorziening die in 2011 was besloten is bepaald aan de hand van de inschatting van de gevolgen op vier scenario’s waarmee op basis van een gewogen gemiddelde rekening is gehouden:


66

•

60 procent van de betreffende medewerkers maakt gebruik van de baangarantie in het sociaal statuut tot 31 december 2014 en zal vervolgens 38 maanden een WW-uitkering ontvangen;

•

10 procent van de betreffende medewerkers maakt gemiddeld voor 6 maanden gebruik van de baangarantie en kiest vervolgens voor een vergoeding op basis van de kantonrechterformule;

•

10 procent van de betreffende medewerkers maakt gemiddeld voor 12 maanden gebruik van de baangarantie en vindt vervolgens ander werk buiten de RET;

•

20 procent van de betreffende medewerkers maakt gemiddeld voor 8 maanden gebruik van de baangarantie en wordt vervolgens herplaatst binnen de RET.

De hoogte van de voorziening die in 2012 is gevormd betreft de beste managementinschatting van de werkelijk uit te keren bedragen. Incidentele claims Deze voorziening is gevormd voor juridische claims die bij RET N.V. zijn ingediend. De looptijd van de verschillende voorzieningen is als volgt weer te geven: x €1.000

< 1 jaar> 1 jaar < 5 jaar

Personeelsvoorzieningen Reorganisatievoorziening Overige voorzieningen

7.025 6.460 7.093 20.578

8.775 4.544 1.140 14.459

> 5 jaar

TOTAAL

4.493 1.068 0 5.561

20.293 12.072 8.233 40.598

[9] Langlopende schulden x €1.000

Overige schulden

31 dec 2012 22.567 22.567

31 dec 2011 25.145 25.145

Overige schulden hebben betrekking op de vooruit ontvangen bijdrage voor de kapitaallasten uit hoofde van de investering CS-Zuidplein. Hiervan heeft € 3,9 miljoen betrekking op 2013 en is gerubriceerd als overlopende passiva.


67

[10] Kortlopende schulden x €1.000

Schulden aan leveranciers en handelskredieten Schulden aan participanten en aan maatschappijen waarin wordt deelgenomen Belastingen en premies sociale verzekeringen Overige schulden Onderhanden projecten Overlopende passiva

31 dec 2012

31 dec 2011

45.960 1.156

61.291 410

10.631 14.300 2.550 93.986 168.583

13.209 15.700 2.592 92.302 185.504

Voor een specificatie wordt verwezen naar de toelichting op de kortlopende schulden in de vennootschappelijke jaarrekening. Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen Investeringsverplichtingen RET N.V. heeft een veelheid aan meerjarige investeringsverplichtingen betreffende aanleg van en onderhoud aan infrastructurele werken ten behoeve van RET Infrastructuur B.V. Met name betreft dit het project RandstadRail met openstaande verplichtingen van € 5,5 miljoen en het project Tunnelveiligheid fase 2 met openstaande verplichtingen van € 5,1 miljoen. Bovendien heeft RET N.V. voor het project Spoorbeveiliging een contract van € 43,6 miljoen. Een risico met betrekking tot onzekere openstaande verplichtingen zit in het project Tunnelveiligheid fase 1 voor € 0,8 miljoen. Leaseverplichtingen Alle lopende leaseovereenkomsten voor het wagenpark van RET N.V. kwalificeren als operationele leaseovereenkomsten. Verschuldigde betalingen in verband met lease worden als lasten in de winst- en verliesrekening opgenomen. RET N.V. heeft het beheer van zijn wagenpark, exclusief het rijdend materieel voor openbaar vervoer, bij een leasemaatschappij ondergebracht. In 2012 is hier een bedrag van ongeveer € 1,1 miljoen voor voldaan (2011: € 1,0 miljoen). Het merendeel van de leasecontracten heeft een looptijd van 5 jaar, de omvang van de jaarlijkse verplichting is gelijk aan de leasekosten van het huidig boekjaar. De bestaande lease verplichtingen met een looptijd: •

korter dan een jaar zijn hierdoor circa € 1,0 miljoen;

•

tussen 1 jaar en 5 jaar zijn ongeveer € 2,8 miljoen;

•

en langer dan 5 jaar zijn € 1,3 miljoen.


68

Huurverplichtingen RET N.V. is een verplichting aangegaan voor de huur van het kantoorpand Vancouver. De verplichting voor het Vasteland liep tot en met maart 2012. De looptijd van de verplichting voor Vancouver loopt tot en met 2026. De huurverplichtingen met een looptijd: •

korter dan een jaar zijn circa € 2,5 miljoen;

•


•


RET Bus B.V. is huurverplichtingen aangegaan voor de diverse locaties in de regio in verband met de uitbreiding van de busconcessie. De looptijden van de verplichtingen zijn ongeveer 4 jaar. De verplichting korter dan een jaar is circa € 0,2 miljoen en tussen 1 en 5 jaar ongeveer € 0,4 miljoen. Gebruiksvergoeding RET N.V. is een verplichting aangegaan voor het gebruik van de infrastructuur met RET Infrastructuur B.V., het gebruik van materieel met RET Railgebonden Voertuigen B.V. en het gebruik van niet railgebonden materieel met RET Materieel B.V. Verplichtingen voortvloeiend uit de eigendom, het gebruik en de instandhouding van de Railvoertuigen zijn voor rekening en risico van RET N.V. Deze gebruiksvergoeding betreft hoofdzakelijk een vergoeding voor afschrijvings- en rentekosten en bedraagt voor 2012 circa € 64,0 miljoen. Met RET Bus B.V. is een Dienstverleningsovereenkomst (DVO) afgesloten. Financiële instrumenten Het gebruik van financiële instrumenten hangt samen met de operationele activiteiten. Financiële instrumenten zijn beperkt tot liquide middelen, debiteuren- en overige vorderingen, crediteuren- en overige kortlopende schulden. Er wordt geen gebruik gemaakt van afgeleide financiële instrumenten. De volgende risico’s vloeien voort uit de genoemde financiële instrumenten: •

kredietrisico

•

liquiditeitsrisico

•

interestrisico

Kredietrisico Het maximale kredietrisico komt overeen met de in de balans opgenomen activa en betreft met name het bedrag aan vorderingen onder financiële vaste activa en vorderingen. Er zijn voorzieningen getroffen voor mogelijke oninbaarheid. In het verleden hebben op slechts zeer


69

beperkte schaal afboekingen plaatsgevonden op vorderingen. Het kredietrisico wordt beperkt geacht en wordt beheerst door onder meer adequaat debiteurenbeheer. Liquiditeitsrisico Het liquiditeitsrisico wordt beperkt geacht door onder meer adequate treasury. Interestrisico De gebruiksvergoedingen die verschuldigd zijn aan RET Infrastructuur B.V. en RET Railgebonden Voertuigen B.V. voor het gebruik van infrastructuur en materieel omvatten de kapitaallasten, waaronder interestlasten. Infrastructuur en materieel zijn gefinancierd met langlopende financieringen met een vaste rente, derhalve is het interestrisico beperkt. Bankgaranties Er zijn drie bankgaranties afgegeven, een bankgarantie ter waarde van € 50.000 aan Groothandelsgebouwen N.V. te Rotterdam, een bankgarantie ter waarde van € 21.175 aan Indumat B.V. te Ridderkerk en een bankgarantie ter waarde van € 15 miljoen aan stadsregio Rotterdam. Fiscale eenheid De rechtspersoon maakt deel uit van een fiscale eenheid met RET Materieel B.V., RET Services B.V. en RET Bus B.V. voor de omzetbelasting en is uit dien hoofde hoofdelijk aansprakelijk voor de belastingschuld van de fiscale eenheid als geheel.


70

Toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening [11] Netto-omzet x €1.000

Opbrengsten kaartverkoop Exploitatiebijdragen Werken derden

2012

2011

146.793 171.768 89.652 408.213

149.517 198.592 150.973 499.082

De opbrengsten kaartverkoop zijn de opbrengsten van de chipkaart en de aan RET N.V. toegerekende opbrengsten van het nationaal vervoerbewijzensysteem, de opbrengsten van regionale vervoerbewijzen en de opbrengst studentenkaart. Met ingang van 2012 vindt matching plaats tussen de verkoop van jaarabonnementen en het reisrecht van deze abonnementen. In 2012 zijn er meer betalende reizigers (vermindering zwartrijders), is er een reizigersgroei en heeft een positieve afrekening plaatsgevonden over voorgaande jaren. De exploitatiebijdragen hebben voornamelijk betrekking op de beschikkingen van stadsregio Rotterdam voor de exploitatie (tram, metro, bus tot 9 december 2012, verkoop & marketing, regie & ontwikkeling en de fast ferry), railinfrastructuur en sociale veiligheid. De exploitatiebijdragen in 2012 zijn lager o.a. door minder bijdrage door minder dienstregelinguren en teruggave exploitatiebijdrage voor de ov-chipkaart (TCK) in verband met de opwaardering van de deelneming in TLS. Werken derden betreft de aan het verslagjaar op basis van ’percentage of completion‘ toerekenbare omzet inzake infrastructurele projecten en de bouw van railgebonden voertuigen in opdracht van stadsregio Rotterdam. [12] Overige bedrijfsopbrengsten x €1.000

Bijdrage chipkaarten Werken voor derden en overige dienstverlening Vergoeding procesverbaal Verschrotting en verkoop activa Managementfee

2012 1.974 10.213 1.296 (185) 1.179 14.477

2011 1.319 11.515 1.298 58 1.179 15.369

De managementfee betreft een vergoeding voor het voeren van de directie van RET Infrastructuur B.V. en RET Railgebonden Voertuigen B.V.


71

[13] Kosten van grond- en hulpstoffen x €1.000

Kosten van grond- en hulpstoffen

2012

2011

9.173 9.173

18.832 18.832

In deze post is begrepen het materiaalgebruik voor de infrastructurele projecten, direct materiaalverbruik, aanschaf van kleine machines, bandenverbruik en resultaten op reparatieorders, als ook magazijn- en emballageverschillen en prijs- en herwaarderingsverschillen. [14] Uitbesteed werk en externe kosten x €1.000

Ingehuurd personeel Advieskosten voor werken derden Onderhoud en reparatie door derden Werken voor derden Vervoer door derden Overige externe kosten

2012

2011

21.050 3.775 28.726 75.161 1.500 4.069 134.281

28.225 3.877 28.116 126.252 1.556 4.535 192.561

De kosten voor ingehuurd personeel zijn € 7,2 miljoen lager dan vorig jaar. Door de bezuinigingen worden kosten voor ingehuurd personeel beperkt en eventueel afgebouwd. Daarnaast zijn er minder dienstregelinguren gereden en wordt bestaand personeel via het mobiliteitscentrum ingezet op bepaalde klussen. De kosten voor onderhoud en reparatie door derden zij met € 0,6 miljoen gestegen door het inhalen van achterstallig onderhoud. Deze post heeft betrekking op de kosten voor de bedrijfsvoering zoals storingen, onderhoudscontracten, schadeherstel en beheer werkzaamheden. In de overige externe kosten zitten kosten voor diensten van derden en zijn € 0,5 miljoen lager dan vorig jaar door aanbesteding Bus en bezuinigingstrajecten die in 2011 liepen.


72

[15] Personeelskosten x €1.000

Salarissen Geactiveerde loonkosten Vaste beloningen Variabele beloningen Pensioenpremie Premies sociale verzekeringen Overige sociale lasten Overige personeelskosten Mutaties personeelsvoorzieningen

2012 98.665 (1.252) 12.051 5.937 15.486 14.744 (251) 4.820 7.935 158.135

2011 104.540 (1.386) 12.447 6.906 14.486 13.566 132 2.823 26.220 179.734

De gemiddelde bezetting:

Exploitatie Techniek Financiën Algemeen Herplaatsing Totaal FTE's gemiddeld RET N.V. RET Bus B.V. Totaal FTE's gemiddeld RET N.V. & RET Bus B.V.

2012

2011

1.332 457 88 77 3 1.957 747 2.704

1.913 532 100 69 5 2.619 2.619

De medewerkers zijn overeenkomstig vorig jaar allen werkzaam in Nederland. De post salarissen daalt door bezuinigingseffecten die leiden tot een lager aantal FTE’s. Door indexering van de salarissen (cao) wordt dat weer deels teniet gedaan. Een hoger percentage ABP bijdrage zorgt voor een hogere post pensioenpremie. De overige personeelskosten bevatten een correctie op verlofuren van € 0,6 miljoen. In de post mutaties personeelsvoorzieningen 2011 zit de dotatie aan de reorganisatievoorziening van € 23,9 miljoen. [16] Afschrijvingen x €1.000

Afschrijvingen


2012

2011

8.817 8.817

8.268 8.268

73

De afname van de afschrijvingen betreft bedrijfsgebouwen en -terreinen, machines en installaties en rollend materieel. [17] Overige bedrijfskosten x €1.000

Belastingen, rechten en verzekeringen Energieverbruik Gebruiksvergoeding Diverse overige kosten Mutaties voorzieningen

2012

2011

937 18.923 58.485 20.417 11.846 110.608

1.986 21.016 57.680 23.416 2.243 106.341

Belastingen, rechten en verzekeringen zijn lager dan voorgaand jaar door vrijval van een fiscale claim en een gunstige schadeontwikkeling. De kosten voor energieverbruik bevatten energieverbruik voor de voortbeweging en overig energieverbruik. De afname in het energieverbruik wordt veroorzaakt door het overstappen naar een nieuwe energieleverancier en een lagere dieselprijs. De gebruiksvergoeding is de vergoeding die RET N.V. aan RET Infrastructuur B.V. (2012: € 17,8 miljoen; 2011: € 16,3 miljoen) heeft betaald voor het gebruikmaken van de infrastructuur en aan RET Railgebonden Voertuigen B.V. (2012: 40,7 miljoen; 2011: € 41,4 miljoen) voor het gebruik van de tram- en metrostellen. De kosten betreffen hoofdzakelijk afschrijvings- en rentekosten. De post diverse overige kosten is lager door lagere huur, minder kosten voor marketing en lagere distributiekosten. [18] Financiële baten en lasten x €1.000

Financiële baten Financiële lasten


2012

2011

6.523 (7.186) (663)

3.771 (2.174) 1.597

74

De financiële baten en lasten zijn als volgt opgebouwd: x €1.000

Financiële baten Rente uit tegoeden bij banken Rente rekening-courant RET Infrastructuur B.V. Rente rekening-courant RET Railgebonden Voertuigen B.V. Overig

x €1.000

Financiële lasten Betaalde rente opgenomen leningen Geactiveerde rente Rente onderhanden werk financiering infrastructurele projecten Rente langlopende lening Dotatie renteverplichting RandstadRail Rente Schiedam-Vlaardingen Overig

2012

2011

28 944 4.330 1.221 6.523

906 617 2.248 0 3.771

2012

2011

(200) 390 (1.478) (1.325) (694) (3.879) 0 (7.186)

(272) 907 (1.661) 0 (1.030) 0 (118) (2.174)

2012

2011

9.304 9.304

45 45

[19] Aandeel in winst / verlies van deelnemingen x €1.000

Aandeel in winst / verlies van deelnemingen

De post aandeel in winst / verlies van deelnemingen betreft de verwerking van de terugneming bijzondere waardevermeerdering TLS van € 11,5 miljoen. Het verwachte resultaat 2012 van RMC is € -2,2 miljoen.


75

Vennootschappelijke jaarrekening RET N.V.


76

Vennootschappelijke balans per 31 december 2012 (voor winstbestemming)

x €1.000

[Toelichting]

31 dec 2012

31 dec 2011

Materiële vaste activa

[1]

55.954

56.696

Financiële vaste activa

[2]

31.750

3.653

87.704

60.349

Som der vaste activa Voorraden

[3]

15.500

17.915

Onderhanden projecten

[4]

34.696

60.728

Vorderingen

[5]

187.310

202.619

Liquide middelen

[6]

30.584

30.974

Som der vlottende activa

268.090

312.236

Totaal Activa

355.794

372.585

Eigen vermogen

[7]

130.974

120.655

Voorzieningen

[8]

32.987

49.691

Langlopende schulden

[9]

22.567

25.145

Kortlopende schulden

[10]

169.266

177.094

355.794

372.585

Totaal Passiva


77

Vennootschappelijke winst- en verliesrekening over 2012

x €1.000

[Toelichting]

2012

2011

Vennootschappelijk resultaat

1.025

10.092

Aandeel in winst / verlies deelnemingen

9.292

265

10.317

10.357

Netto Resultaat


78

Toelichting op de vennootschappelijke balans Voor de algemene grondslagen voor de opstelling van de vennootschappelijke jaarrekening, de grondslagen voor de waardering van activa en passiva en de bepaling van het resultaat, alsmede voor de toelichting op de onderscheiden activa en passiva en de resultaten wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde jaarrekening, voor zover hierna niet anders wordt vermeld. [1] Materiële vaste activa x €1.000

Bedrijfsgebouwen en -terreinen Machines en installaties Andere vaste bedrijfsmiddelen Vaste bedrijfsmiddelen in uitvoering en vooruitbetaald op mva

31 dec 2012 34.143 10.764 3.830 7.217 55.954

31 dec 2011 25.424 7.447 3.453 20.372 56.696

De remise Beverwaard is in 2012 geactiveerd voor € 9,7 miljoen aan huisvesting, werktuigen en gereedschappen. Verder werd er in 2012 nog geïnvesteerd op complex Waalhaven voor € 3,8 miljoen. Voor de verhuizing van het kantoor van Vasteland naar Laan op Zuid is in 2012 nog € 0,7 miljoen geïnvesteerd. Voor werktuigen en gereedschappen werd in 2012 in computers en informatie systemen € 1,3 miljoen geïnvesteerd. De voorraad componenten is afgewaardeerd voor een bedrag van € 0,1 miljoen en een bedrag van € 0,4 miljoen is toegerekend aan componenten. Werktuigen en gereedschappen met een aanschafwaarde van € 3,6 miljoen, waarop € 3,4 miljoen is afgeschreven, zijn overgedragen van RET N.V. naar RET Bus B.V.


79

Het verloop van de materiële vaste activa is als volgt: x €1.000

BEDRIJFSGEBOUWEN EN TERREINEN

MACHINES EN INSTALLATIES

ANDERE VASTE BEDRIJFSMIDDELEN

Stand per 1 januari 2012 Aanschafwaarde Af: Ontvangen investeringsbijdragen Aanschafwaarde

31.039 (7) 31.032

38.360 0 38.360

7.175 0 7.175


(5.613) 5 (5.608)

(30.913) 0 (30.913)

(3.722) 0 (3.722)

Boekwaarde per 1 januari 2012

25.424

7.447

3.453

Mutaties in de boekwaarde Investeringen In gebruikname activa in aanbouw Overboeking naar Bus BV Desinvesteringen Ontvangen investeringsbijdragen Afschrijvingen Afschrijving desinvestering Vrijval investeringsbijdragen Saldo mutaties 2012

4.752 5.386 0 (322) (157) (1.272) 322 10 8.719

1.824 4.042 0 (14.450) 0 (2.375) 14.276 0 3.317

Stand per 31 december 2012 Aanschafwaarde Af: Ontvangen investeringsbijdragen Aanschafwaarde

40.855 (164) 40.691

29.776 0 29.776

7.902 0 7.902


(6.563) 15 (6.548)

(19.012) 0 (19.012)

(4.072) 0 (4.072)

Boekwaarde per 31 december 2012

34.143

10.764

3.830

727 0 0 0 0 (350) 0 0 377

VASTE BEDRIJFSMIDDELEN IN UITVOERING EN VOORUITBETAALD

TOTAAL

20.372 0 20.372

96.946 (7) 96.939

0 0 0

(40.248) 5 (40.243)

20.372

56.696

8.384 (9.428) (73) 0 (12.038) 0 0 0 (13.155)

15.687 0 (73) (14.772) (12.195) (3.997) 14.598 10 (742)

19.255 (12.038) 7.217

97.788 (12.202) 85.586

0 0 0 7.217

(29.647) 15 (29.632) 55.954

[2] Financiële vaste activa x €1.000

Deelnemingen in groepsmaatschappijen Andere deelnemingen


31 dec 2012 19.124 12.626 31.750

31 dec 2011 330 3.323 3.653

80

Het verloop van de financiële vaste activa is als volgt: x €1.000

Stand per 1 januari 2012 Boekwaarde per 1 januari 2012

DEELNEMINGEN IN GROEPSMAATSCHAPPIJEN

330

ANDERE DEELNEMINGEN

TOTAAL

3.323

3.653

Mutaties in de boekwaarde Storting aandelenkapitaal Bus Overdracht bij splitsing Storting van agio Terugnemingen waardeverminderingen Resultaat deelnemingen Saldo mutaties 2012

18 18.755 32 0 (11) 18.794

0 0 0 11.470 (2.167) 9.303

18 18.755 32 11.470 (2.178) 28.097

Stand per 31 december 2012 Boekwaarde per 31 december 2012

19.124

12.626

31.750

Deelnemingen in groepsmaatschappijen De deelnemingen in groepsmaatschappijen hebben betrekking op RET Materieel B.V. (statutair gevestigd te Rotterdam, aandeel in het kapitaal: 100 procent), RET Services B.V. (statutair gevestigd te Rotterdam, aandeel in het kapitaal: 100 procent) en RET Bus B.V. (statutair gevestigd te Rotterdam, aandeel in het kapitaal: 100 procent). Voor deze deelnemingen is artikel 2:403 BW van toepassing. RET Materieel B.V. beheert het busmaterieel (tot 9 december 2012) en het vaartuig. RET N.V. voert de directie over RET Materieel B.V. en brengt daarvoor een management fee in rekening. RET N.V. gebruikt het materieel voor de exploitatie en betaalt hiervoor een gebruiksvergoeding aan RET Materieel B.V. In 2012 werd door de B.V. geen resultaat behaald (2011: ook geen resultaat). De waarde van de deelneming is € 14.000. RET N.V. heeft een deelneming van 100 procent in RET Services B.V. Deze vennootschap voert voor RET N.V. beperkte niet direct met het openbaar vervoer verband houdende activiteiten uit. De directie van RET N.V. voert de directie over RET Services B.V. en brengt deze kosten op marktconforme wijze in rekening bij RET Bus B.V. De waarde van de deelneming is € 436.000 (2011: € 316.000). In 2012 werd door de B.V. een positief resultaat van € 120.000 (2011: € 221.000) behaald.


81

RET Bus B.V. is voor 100 procent in handen van RET N.V. Deze vennootschap verzorgt de busconcessie per 9 december 2012. De waarde van de deelneming is € 18.674.000. In 2012 werd door de B.V. een negatief resultaat van € 132.000 behaald. Voor de andere deelnemingen wordt naar de toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening verwezen. [3] Voorraden Voor een specificatie wordt verwezen naar de toelichting van de voorraden in de geconsolideerde jaarrekening. [4] Onderhanden projecten x €1.000 Onderhanden projecten

x €1.000 Te factureren termijnen op onderhanden projecten Onderhanden projecten Af: ontvangen termijnbedragen Af: voorziening projecten Af: voorziening EBS

31 dec 2012 34.696 34.696

31 dec 2012

60.728 60.728

31 dec 2011

34.696

60.728

192.951 (155.543) (5.262) 0 32.146

246.457 (185.521) 0 (2.800) 58.136

Waarvan verricht werk < gefactureerde termijnen / ontvangen financiering -gepresenteerd onder kortlopende schulden (2.550) Waarvan verricht werk > gefactureerde termijnen / ontvangen financiering -gepresenteerd onder vlottende activa 34.696 32.146


31 dec 2011

(2.592) 60.728 58.136

82

[5] Vorderingen x €1.000 Vorderingen op handelsdebiteuren Vorderingen op groepsmaatschappijen Vorderingen op participanten en maatschappijen waarin wordt deelgenomen Omzetbelasting Overige vorderingen Overlopende activa

31 dec 2012

31 dec 2011

26.499 3.675 1.269

41.300 25.867 5.492

4.750 150.811 306 187.310

5.754 124.206 0 202.619

In de post vorderingen op groepsmaatschappijen is opgenomen een bedrag van circa € 1,9 miljoen aan rekening-courantverhouding met RET Materieel B.V. en circa € 1,8 miljoen aan rekening-courantverhouding met RET Services B.V. Vorderingen op deelnemingen bestaat nagenoeg geheel uit een vordering op TLS. De post overige vorderingen is gestegen met € 26,6 miljoen. Deze vorderingen bevatten een bedrag van € 132,6 miljoen aan rekening-courantverhouding met RET Infrastructuur B.V. en Railgebonden Voertuigen B.V. Tevens is een vordering op CBS Outdoor opgenomen van een bedrag van € 6,5 miljoen. [6] Liquide middelen Voor een specificatie wordt verwezen naar de toelichting van de liquide middelen in de geconsolideerde jaarrekening. [7] Eigen vermogen x €1.000 Gestort en opgevraagd kapitaal Wettelijke reserves Overige reserves Onverdeelde winst


31 dec 2012 122 0 120.535 10.317 130.974

31 dec 2011 121 1.427 108.750 10.357 120.655

83

Het verloop van het eigen vermogen is als volgt: x €1.000

Stand per 1 januari 2011 Stand per 1 januari 2012 Mutaties in het boekjaar Aandeel in resultaat van deelnemingen Winstverdeling vorig boekjaar Onverdeelde winst lopend boekjaar Overige mutaties Saldo mutaties 2012 Stand per 31 december 2011 Stand per 31 december 2012

GESTORT EN OPGEVRAAGD KAPITAAL

WETTELIJKE RESERVE

121

0 0 0 1 1

122

OVERIGE RESERVES

ONVERDEELDE WINST

TOTAAL

1.427

108.750

10.357

120.655

(1.427) 0 0 0 (1.427)

1.427 10.357 0 1 11.785

0 (10.357) 10.317 0 (40)

0 0 10.317 2 10.319

120.535

10.317

130.974

0

Het gestort en opgevraagd kapitaal van de vennootschap bedraagt € 121.000. Het geplaatst kapitaal is gedurende dit boekjaar verhoogd met € 1.000 voor de splitsing met RET Bus B.V. Het maatschappelijk kapitaal bedraagt € 600.000. In de post onverdeelde winst is begrepen het resultaat over 2012. De wettelijke reserve heeft betrekking op de nog te realiseren waarde van de deelnemingen van de RET. In 2012 is het resultaat 2011 van Rotterdamse Mobiliteits Centrale (RMC) B.V. verwerkt in de wettelijke reserve. [8] Voorzieningen x €1.000 Voorzieningen

31 dec 2012 32.987 32.987

31 dec 2011 49.691 49.691

Er zijn geen voorzieningen die betrekking hebben op pensioen of belastingen.


84

Het verloop is als volgt: x €1.000

Personeelsvoorzieningen Sociaal Plan FPU FLO Jubilea Overig Reorganisatievoorziening Reorganisatievoorziening Overige voorzieningen Incidentele claims Businesscase Techniek Overig Totaal van de voorzieningen

BOEKWAARDE PER 1 JANUARI 2012

ONTTREKKINGEN

DOTATIE

VRIJVAL

BOEKWAARDE PER 31 DECEMBER 2012

7.649 736 6.296 2.049 4.120

(3.505) (314) (6.822) (789) (1.484)

559 257 3.293 937 3.333

0 (124) 0 0 (1.176)

4.703 555 2.767 2.197 4.793

23.565

(15.070)

15.269

(14.000)

9.764

4.686 65 525

0 (21) (85)

2.484 0 2.130

(1.007) (44) (525)

6.163 0 2.045

49.691

(28.090)

28.262

(16.876)

32.987

De looptijd van de verschillende voorzieningen is als volgt weer te geven: x €1.000

< 1 jaar> 1 jaar < 5 jaar

Personeelsvoorzieningen Reorganisatievoorziening Overige voorzieningen

6.426 5.041 7.069 18.536

6.235 3.666 1.139 11.040

> 5 jaar

TOTAAL

2.354 1.057 0 3.411

15.015 9.764 8.208 32.987

Voor nadere toelichting wordt verwezen naar de toelichting van de voorzieningen in de geconsolideerde jaarrekening. [9] Langlopende schulden Voor een specificatie wordt verwezen naar de toelichting van de langlopende schulden in de geconsolideerde jaarrekening.


85

[10] Kortlopende schulden x €1.000 Schulden aan leveranciers en handelskredieten Schulden aan groepsmaatschappijen Schulden aan participanten en aan maatschappijen waarin wordt deelgenomen Belastingen en premies sociale verzekeringen Overige schulden Onderhanden projecten Overlopende passiva

31 dec 2012

31 dec 2011

45.911 12.977 1.156

54.775 736 410

9.490 10.139 2.550 87.043 169.266

12.901 13.379 2.592 92.301 177.094

In de post schulden aan groepsmaatschappijen is opgenomen een bedrag van circa € 13,0 miljoen aan rekening-courantverhouding met RET Bus B.V. RET N.V. heeft van stadsregio Rotterdam voorschotten ontvangen voor de financiering van het project RandstadRail. Deze zijn nog niet als onderhanden werk te beschouwen. Deze voorschotten dienen ter dekking van de toekomstige bouwtermijnen en zijn onder overlopende passiva verantwoord voor een bedrag van € 11,3 miljoen (2011: € 29,8 miljoen). Onder de overlopende passiva is € 10,2 miljoen vooruitontvangen inkomsten opgenomen uit de verkopen van jaarabonnementen in 2012 waarvan het reisrecht voor dit bedrag betrekking heeft op 2013. Daarnaast is een ontvangen voorlopige vergoeding voor ovstudentenkaart 2013 opgenomen. Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen Investeringsverplichtingen RET N.V. heeft een veelheid aan meerjarige investeringsverplichtingen betreffende aanleg van en onderhoud aan infrastructurele werken ten behoeve van RET Infrastructuur B.V. Met name betreft dit het project RandstadRail met openstaande verplichtingen van € 5,5 miljoen en het project Tunnelveiligheid fase 2 met openstaande verplichtingen van € 5,1 miljoen. Bovendien heeft RET N.V. voor het project Spoorbeveiliging een contract van € 43,6 miljoen. Een risico met betrekking tot onzekere openstaande verplichtingen zit in het project Tunnelveiligheid fase 1 voor € 0,8 miljoen. Leaseverplichtingen Alle lopende leaseovereenkomsten voor het wagenpark van RET N.V. kwalificeren als operationele leaseovereenkomsten. Verschuldigde betalingen in verband met lease worden als lasten in de winst- en verliesrekening opgenomen. RET N.V. heeft het beheer van zijn wagenpark, exclusief het rijdend materieel voor openbaar vervoer, bij een leasemaatschappij


86

ondergebracht. In 2012 is hier een bedrag van ongeveer € 1,1 miljoen voor voldaan (2011: € 1,0 miljoen). Het merendeel van de leasecontracten heeft een looptijd van 5 jaar, de omvang van de jaarlijkse verplichting is gelijk aan de leasekosten van het huidig boekjaar. De bestaande lease verplichtingen met een looptijd: •

korter dan een jaar zijn hierdoor circa € 1,0 miljoen;

•


•


Huurverplichtingen RET N.V. is een verplichting aangegaan voor de huur van het kantoorpand Vancouver. De verplichting voor het Vasteland liep tot en met maart 2012. De looptijd van de verplichting voor Vancouver loopt tot en met 2026. De huurverplichtingen met een looptijd: •

korter dan een jaar zijn circa € 2,5 miljoen;

•


•


Gebruiksvergoeding RET N.V. is een verplichting aangegaan voor het gebruik van de infrastructuur met RET Infrastructuur B.V., het gebruik van materieel met RET Railgebonden Voertuigen B.V. en het gebruik van niet railgebonden materieel met RET Materieel B.V. Verplichtingen voortvloeiend uit de eigendom, het gebruik en de instandhouding van de Railvoertuigen zijn voor rekening en risico van RET N.V. Deze gebruiksvergoeding betreft hoofdzakelijk een vergoeding voor afschrijvings- en rentekosten en bedraagt voor 2012 circa € 64,0 miljoen. Met RET Bus B.V. is een Dienstverleningsovereenkomst (DVO) afgesloten. Financiële instrumenten Het gebruik van financiële instrumenten hangt samen met de operationele activiteiten. Financiële instrumenten zijn beperkt tot liquide middelen, debiteuren- en overige vorderingen, crediteuren- en overige kortlopende schulden. Er wordt geen gebruik gemaakt van afgeleide financiële instrumenten. De volgende risico’s vloeien voort uit de genoemde financiële instrumenten: •

kredietrisico;

•

liquiditeitsrisico;

•

interestrisico.


87

Kredietrisico Het maximale kredietrisico komt overeen met de in de balans opgenomen activa en betreft met name het bedrag aan vorderingen onder financiële vaste activa en vorderingen. Er zijn voorzieningen getroffen voor mogelijke oninbaarheid. In het verleden hebben op slechts zeer beperkte schaal afboekingen plaatsgevonden op vorderingen. Het kredietrisico wordt beperkt geacht en wordt beheerst door onder meer adequaat debiteurenbeheer. Liquiditeitsrisico Het liquiditeitsrisico wordt beperkt geacht door onder meer adequate treasury. Uit de cashflow prognose blijkt dat in 2013 geen grote (her)financieringsbehoefte bestaat. Interestrisico De gebruiksvergoedingen die verschuldigd zijn aan RET Infrastructuur B.V., RET Materieel B.V. en RET Railgebonden Voertuigen B.V. voor het gebruik van infrastructuur en materieel omvatten de kapitaallasten, waaronder interestlasten. Infrastructuur en materieel zijn gefinancierd met langlopende financieringen met een vaste rente, derhalve is het interestrisico beperkt. Bankgaranties Er zijn drie bankgaranties afgegeven, een bankgarantie ter waarde van € 50.000 aan Groothandelsgebouwen N.V. te Rotterdam, een bankgarantie ter waarde van € 21.000 aan Indumat B.V. te Ridderkerk en een bankgarantie ter waarde van € 15 miljoen aan stadsregio Rotterdam. Fiscale eenheid De rechtspersoon maakt deel uit van een fiscale eenheid met RET Materieel B.V., RET Services B.V. en RET Bus B.V. voor de omzetbelasting en is uit dien hoofde hoofdelijk aansprakelijk voor de belastingschuld van de fiscale eenheid als geheel.


88

Toelichting op de vennootschappelijke winst- en verliesrekening Salarissen eigen personeel In de post salarissen eigen personeel is begrepen de bezoldiging van (voormalige) statutair directeuren en commissarissen. De beloning van de statutair directeur, de heer Peters, en de gezamenlijke commissarissen is weergegeven in de volgende tabel. Bezoldiging Bestuurder

VASTE EN VARIABELE BELONINGEN

PENSIOENBIJDRAGE

TOTAAL

x €1.000 2012 2011

239 224

39 36

278 260

95 95

0 0

95 95

Bezoldiging gezamenlijke commissarissen 2012 2011

De statutair directeur wordt beloond middels een vaste en een variabele beloning. De variabele beloning bedraagt maximaal 15 procent van het vaste salaris en wordt gebaseerd op een aantal prestatiecriteria. De prestatiecriteria en de uiteindelijke hoogte van de variabele beloning worden voor het boekjaar besproken en goedgekeurd door de Raad van Commissarissen en vervolgens vastgesteld door de aandeelhouder. De vastgestelde prestatiecriteria voor 2012 zijn gebaseerd op het bedrijfsresultaat, de klanttevredenheid, het winnen van de aanbesteding bus, de realisatie van effectief onderhoud bij Techniek, de productiviteit van Exploitatie en de realisatie van interne bezuinigingen. De statutair directeur heeft een regulier arbeidscontract en valt daarmee onder de reguliere cao wat betreft de pensioenregeling. Er zijn in 2012 geen bijzondere vergoedingen verstrekt aan (voormalig) statutair directeuren en commissarissen. Accountantskosten In het boekjaar in rekening gebrachte honoraria huidige en afloop voorgaande accountant: x €1.000 Onderzoek van de jaarrekening Andere controleopdrachten Andere niet-controlediensten


2012

2011

139 63 279 481

182 291 24 497

89

Overige gegevens


90

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant


91

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant


92

Statutaire regeling omtrent winstneming De statuten (artikel 26) bepalen dat de winst ter beschikking staat aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. De vennootschap kan slechts uitkeringen doen voor zover haar eigen vermogen groter is dan het gestorte en opgevraagde deel van het geplaatste kapitaal, vermeerderd met de reserves die krachtens de wet moeten worden aangehouden. Uitkering van winst geschiedt na goedkeuring van de jaarrekening waaruit blijkt dat dit geoorloofd is. Voorstel resultaatbestemming Voorgesteld wordt om de winst 2012 van € 10,3 miljoen toe te voegen aan de overige reserves. Gebeurtenissen na balansdatum Er zijn geen gebeurtenissen na balansdatum die aanpassing van de jaarrekening of vermelding in het jaarverslag vereisen. Rotterdam, 21 maart 2013 Raad van Commissarissen

Bestuurder

Ir. P. Smits

P.G. Peters

Voorzitter

Statutair directeur

Prof. dr. H.A. Keuzenkamp Lid

Ir. L.H. Keijts Lid

Mr. V. van der Chijs Lid


93

Meerjarenoverzicht 2012

2011

2010

2009

2008

Aantal vervoerde personen (x 1.000.000)

145

142

142

164

169

Aantal reizigerskilometers (x 1.000.000)

678

657

620

700

743

4.822

4.782

4.831

4.761

4.494

Aantal voertuigen

587

523

573

534

506

Concernresultaat (x € 1.000.000)

10,3

10,4

10,4

10,2

9,8

Ebitda (x € 1.000.000)

39,6

47,0

28,4

60,4

46,3

36,1%

30,6%

31,1%

16,1%

14,1%

1,1%

6,0%

10,9%

7,2%

4,3%

Current-ratio

1,6

1,5

1,4

0,9

1,3

Aantal FTE's

2.704

2.619

2.667

2.582

2.456

Plaatskilometers (x 1.000.000)

Solvabiliteit Rentabiliteit totaal vermogen

Gemiddeld ziekteverzuim

•

7,5%

6,1%

6,0%

6,6%

6,4%

Het aantal vervoerde personen en het aantal reizigerskilometers is in 2008 en deels 2009 inclusief zwartrijden. 2010 en 2011 betreft daarentegen uitsluitend betalende personen, dus exclusief zwartrijden.

•

Het aantal voertuigen neemt af als gevolg van het afstoten van oude voertuigen.

•

Ebitda, solvabiliteit en rentabiliteit wijzigen in 2010 ten opzichte van 2009 als gevolg van de overdracht van het rollend railmaterieel aan RET Railgebonden Voertuigen B.V.


94

Jaarverslag R.E.T. N.V

Recommend Documents