Jaarverslag Ondersteuningsteam Allochtonen Antwerpen (OTA) Bijzondere jeugdbijstand vzw

Ondersteuningsteam Allochtonen Antwerpen (OTA) Bijzondere jeugdbijstand vzw

Jaarverslag 2013

Kerkstraat 159-2060 Antwerpen 03/663.13.63 I

i

[email protected]

Voorwoord.

2014 wordt het jaar van behoud en verandering. Het startschot voor de integrale jeugdhulpverlening in Vlaanderen op 1 maart 2014 luidde immers ook de erkenning in van het OTA. We hebben dus iets te vieren. En daarbij hoort een woord van dank. Dank aan alle mensen die hun schouders zetten onder de werking van OTA. Dank aan alle medewerkers, bestuurders en vrijwilligers die zich doorheen de jaren engageerden voor een kwalitatieve werking ondanks de onzekere toekomst die OTA als project kende, het krappe budget en de vaak hoge werkdruk. Dank aan allen die in OTA geloofden en hun steun betuigden: voorzieningen, consulenten, medewerkers bij de administratie,…Dank ook aan onze trouwe subsidiegevers. Zetten we tenslotte nog onze cliënten in de schijnwerpers: opgroeiende jongeren van de eerste, tweede en intussen derde generatie met een migratie achtergrond. Na 50 jaar migratie zoeken zij hun weg, soms schuw en twijfelend, dan weer mondig en vol vertrouwen, in een samenleving die diversiteit nu eens wegduwt en dan weer omarmt. Na 26 jaar blijkt interculturele bemiddeling nog steeds geen overbodige luxe om elkaar te begrijpen in de breedste zin van het woord, te laten bestaan en worden en samen een hulpverleningstraject op maat af te leggen. Ter ere van hen een gedicht van de hand van Ann Huybrechs, oudgediende bij het OTA en op pensioen vanaf 1 april 2014:

Tweede generatie Verstrikt tussen ja en nee en voor en tegen tussen schaamte en schuld tussen hechten en haten voel ik me verlaten en in ’t nauw gedreven in het web verweven van anderen!...

Lijst met afkortingen

BJB CBJ CLB ECM IJHV JB MOF OTA OOOC POS SDJRB ITP GM MDT OCJ

Bijzondere Jeugdbijstand Comité voor de bijzondere jeugdzorg Centra voor Leerlingbegeleiding Etnisch Culturele Minderheden Integrale JeugdHulpverlening Jeugbrigade als Misdrijf Omschreven Feit OndersteuningsTeam Allochtonen Onthaal, oriëntatie en observatiecentrum Problematische Opvoedingssituatie Sociale Dienst bij de Jeugdrechtbank Intersectorale ToegangsPoort Gemandateerde Voorzieningen Multidisciplinair Team Ondersteuningscentrum Jeugdzorg

DEEL 1: OTA: beschrijving van het project 1 ALGEMEEN ......................................................................................... 1 2 SUBSIDIES EN ERKENNING ............................................................. 1 3 UITGANGSVISIE ................................................................................. 1 4 DOELSTELLING EN KERNTAKEN .................................................... 1 4.1 Doelstelling ........................................................................................................................................... 1 4.2 Doelgroep ............................................................................................................................................. 2 4.3 Kerntaken.............................................................................................................................................. 2

1

ONDERSTEUNING IN CONCRETE DOSSIERS .............................. 3 1.1 Algemene caseload 2013 ....................................................................................................................... 3 1.2 Specifiek ............................................................................................................................................... 5 1.2.a Totale caseload ................................................................................................................................ 5

2 VORMING EN METHODIEKONTWIKKELING ................................. 12 2.1 Vormingscyclus ‘Hulpverlening aan allochtone jongeren in de BJB’ en follow-upvorming. ................... 12 2.2.b Studenten....................................................................................................................................... 13 Zoals ieder jaar zijn we vaak ingegaan op vragen van studenten voor informatie en hulp bij schoolse opdrachten, onderzoeken en eindwerken. ................................................................................................. 13

3 INTEGRALE JEUGDHULPVERLENING (IJH) EN VERTEGENWOORDIGINGEN ............................................................... 14 3.1 IJH ....................................................................................................................................................... 14 3.2 Vereffeningsfonds en Comité V ............................................................................................................ 14 3.3 Vlaams Welzijnsverbond – Coördinatiecomité Antwerpen .................................................................... 14

1 PERSONEEL ..................................................................................... 15 1.1 1.2 1.3 1.4

Algemeen ............................................................................................................................................. 15 Co-bemiddelaars .................................................................................................................................. 16 Stagiairs .............................................................................................................................................. 16 Opleidingen, vormingen en bijscholingen personeel .............................................................................. 17

2 INTERNE BIJEENKOMSTEN ............................................................ 18 2.1 Teamvergadering.................................................................................................................................. 18 2.2 De Raad van Bestuur ............................................................................................................................ 18 2.3 Werkgroep OTA’s Vlaanderen ............................................................................................................. 18

Jaarverslag 2013

Deel 1: OTA. Beschrijving van het project. 1

Algemeen

Sinds 1988 streeft het Ondersteuningsteam Allochtonen Antwerpen (OTA) naar een zo optimaal mogelijke jeugdhulpverlening voor alle etnisch-culturele minderheden (hierna ECM genoemd) in de provincie Antwerpen. Het overbruggen van de afstand tussen de leefwerelden van allochtone jongeren, hun ouders en de jeugdhulpverleners is nog steeds geen sinecure mede door de sterk toegenomen culturele diversiteit en de diversiteit in leefcontexten van jongeren. In de jaren ’90 werd volop gesleuteld aan de methodiek en werd de oorspronkelijke doelgroep (Marokkaanse en Turkse gezinnen) gaandeweg uitgebreid naar alle etnisch-culturele minderheden waaronder ook de Niet Begeleide Buitenlandse Minderjarigen. Eind jaren ’90 zetten we een samenwerking op met vrijwilligers (later cobemiddelaars genoemd) om hieraan tegemoet te komen.

2

Subsidies en erkenning

De werking werd bij haar ontstaan opgenomen als preventieproject in de sector Bijzondere Jeugdbijstand (BJB) van de Vlaamse Gemeenschap. Daarnaast ontvangt het Ondersteuningsteam jaarlijks een subsidie van de provincie Antwerpen. In toenemende mate wordt door het OTA in Antwerpen ingezet op coaching en vorming. Daarnaast willen we een open aanbod mogelijk maken voor advies- en coachingsvragen van aanverwante sectoren in het kader van de Integrale Jeugdhulpverlening. In 2013 werden de eerste stappen richting erkenning gezet. De erkenning werd toegekend vanaf 1 maart 2014.

3

Uitgangsvisie

Iedere minderjarige (en zijn gezin) heeft recht op een kwalitatieve en adequate hulpverlening. De jeugdhulpverlening moet dit recht als een gelijkwaardig recht voor alle hulpvragers hard maken in organisatie, aanpak en methodiek. Dit gelijkwaardig recht vereist dat er voor kinderen en jongeren en hun gezinnen afkomstig uit etnisch-culturele minderheden, extra inspanningen moeten geleverd worden om hulpverlening op maat te bieden1.

4

Doelstelling en Kerntaken

4.1 Doelstelling Het Ondersteuningsteam stelt zich tot doel de hulpverlening in de Bijzondere Jeugdbijstand 0te optimaliseren ten aanzien van jongeren en gezinnen uit etnisch-culturele minderheden die zich in een Problematische Opvoedingssituatie (POS) bevinden of die omwille van een als Misdrijf Omschreven Feit (MOF) in contact komen met diensten van de Bijzondere Jeugdbijstand. 1

De uitgebreide visie en werking van de Ondersteuningsteams Allochtonen Vlaanderen wordt beschreven in onze concepttekst. Ondersteuningsteam Allochtonen Antwerpen – BJB vzw

1

Jaarverslag 2013

4.2 Doelgroep De doelgroep van het Ondersteuningsteam bestaat enerzijds uit de consulterende diensten en voorzieningen die het Ondersteuningsteam kunnen inschakelen en anderzijds uit de minderjarigen en hun gezinnen (ook ‘doelwitgroep’ genaamd) die bereikt worden via ondersteuning in concrete dossiers.

4.3 Kerntaken Het ondersteuningsteam realiseert deze doelstellingen door de uitoefening van volgende kerntaken: 

Ondersteuning van de professionelen uit zowel verwijzende instanties als uit voorzieningen binnen de Bijzondere Jeugdbijstand in de concrete hulpverlening aan kinderen, jongeren en hun gezinnen uit etnisch-culturele minderheden.



Vorming van de professionelen die werken met kinderen, jongeren en gezinnen uit etnisch-culturele minderheden.



Pro-actief en beleidsbeïnvloedend werken en pleitbezorger zijn van kinderen, jongeren en gezinnen uit etnisch-culturele minderheden

4.4 Methodiek. Het ondersteuningsteam gaat er vanuit dat niet zozeer het verschil in cultuur maar wel de wijziging van de context (omwille van migratie, vlucht of vertrek uit het land van herkomst) aan de basis ligt van heel wat probleemsituaties met allochtonen jongeren. In de ondersteuning van de aanmeldende dienst of consulent worden drie basis methoden (overleg, verkennen & herkaderen en bemiddelen) gebruikt om de verwevenheid van de problematische opvoedingssituatie met inter- en intraculturele mechanismen te expliciteren. Per individuele aanmelding van een allochtone jongere moet bekeken worden of de interventie van het Ondersteuningsteam een meerwaarde kan betekenen. Deze methoden blijven onveranderd de kern uitmaken van onze interventies. In de bijlage achteraan wordt er dieper op ingegaan.

Ondersteuningsteam Allochtonen Antwerpen – BJB vzw

2

Jaarverslag 2013

Deel 2: KERNTAKEN 1

Ondersteuning in concrete dossiers

Onderstaande cijfers en opsommingen proberen een beeld te scheppen hoe we vorm geven aan onze ondersteuningsopdracht. In sommige tabellen geven we cijfers weer over een aantal jaren zodat bepaalde evoluties in kaart kunnen gebracht worden.

1.1 Algemene caseload 2013  In totaal werd er ondersteuning geboden in 288 dossiers (zie tabel 1) in 2013. 126 dossiers werden overgedragen uit vorige jaren, 162 dossiers werden als nieuwe aanmelding genoteerd.  In deze 288 dossiers werden 1510 interventies gedaan met name 942 ondersteuningen, 523 dossierbesprekingen en 45 keer een netwerkoverleg. Het totaal aantal interventies houdt een stijging in van 116 interventies in vergelijking met 2012. De werkdruk werd dan ook als hoog ervaren in 2013.  Het aantal vragen voor ondersteuning en pedagogisch advies die telefonisch werden beantwoord en beperkt werden genoteerd in kader van eventuele latere interventies bedroeg 57.  In 51 dossiers werd beroep gedaan op een cobemiddelaar (vrijwilliger met dezelfde etnisch-culturele achtergrond en/of taalkennis). Door de toegenomen caseload en de stijgende diversiteit werd er vaker samengewerkt met cobemiddelaars. Uiteraard betekende dit een meerkost voor de vzw.  Noord-Afrikaans, zwart-Afrikaanse en Roma dossiers zijn dominant aanwezig in onze caseload. Daarnaast wordt er een waaier aan etnische origines aangemeld. Het meest in het oog springen de gemengde relaties. Mensen van zeer diverse herkomst (etnisch, cultureel, religieus) stichten nieuwe gezinnen en dragen zo bij tot een superdiverse samenleving. Nieuw zijn ook de Chinese dossiers (5).  De sociale dienst bij de jeugdrechtbank (SDJRB, 61%) en het comité voor de bijzondere jeugdzorg (CBJ, 29%) blijven de verwijzers waarmee het vaakst wordt samengewerkt. Daarnaast is er een sterke stijging merkbaar van CLB dossiers (7%). Wellicht is dit een voorbode van de werking van de intersectorale toegangspoort met startschot op 1 maart 2014.  De vernoemde verwijzers (SDJRB, CBJ) zijn tevens onze grootste aanmelders. Daarnaast melden de verschillende jeugdhulpaanbieders zoals OOOC’ s, thuisbegeleidingsdiensten, werkvormen crisishulpverlening e.a. regelmatig nieuwe gezinnen aan bij OTA.  Ondanks het een relatief kleine gerechtelijke arrondissement is, wordt er opvallend meer gewerkt in Turnhout (28 dossiers). Dit heeft wellicht te maken met de toegenomen naambekendheid van het OTA bij de consulenten ter plaatse. Uiteraard brengt dit meer en verdere verplaatsingen met zich mee wat zich opnieuw vertaalt in een hogere werkdruk en een meerkost voor de organisatie. Ondersteuningsteam Allochtonen Antwerpen – BJB vzw

3

Jaarverslag 2013

350 288

300 250 197

200

50

102

88 54 64

79

134 141

182

159

155

144

150 100

228 245

214 205

127 152

164

230

181

161

119

67

0

Tabel 1: totale caseload van het ondersteuningsteam van bij de oprichting tot heden


4

238

Jaarverslag 2013

1.2 Specifiek 1.2.a Totale caseload In tabel 1 vindt u een overzicht van de belangrijkste deelgroepen in onze caseload. Doorslaggevend criterium voor deze indeling is ofwel het land van herkomst ofwel de etnische origine waartoe de jongere en/of zijn gezin toebehoren. Marokkaanse, zwart-Afrikaanse en Roma dossiers maken steevast deel uit van onze caseload. Recenter worden we geconfronteerd met vragen naar ondersteuning in zeer gemengde (intercontinentale) gezinnen. Naast een grote groep van Belgen met partner uit een meestal nietEu land gaan we ook steeds meer aan de slag in gezinnen waar beide partners uit verschillende werelddelen komen (bijvoorbeeld een Oost-Europese vrouw met een zwart-Afrikaanse man). Afkomst

Aantal 2010

Aantal 2011

Aantal 2012

Aantal 2013

Marokko

71

80

61

64

22%

Turkije

22

17

19

19

7%

Roma

40

52

36

39

14%

%

Kongo

18

12

11

9

Andere Zwart-Afrika

54

44

43

64

22%

17

21 19

7% 7%

50 238

53 288

Gemengd (partner is Belg) Gemengd (partners uit verschillende herkomstlanden) Restcategorie Totaal

23 228

40 245

3%

18% 100 %

Tabel 2: Totale caseload 2013 opgesplitst naar significante deelgroepen


5

Jaarverslag 2013

Bij een regionale verdeling van de caseload zijn er slechts minimale verschillen te vermelden in vergelijking met 2012. Zwart-Afrika, Azië en de Russische federatie, Europa en de Maghreb maken een even groot deel uit van de totale caseload. De categorie gemengde gezinnen steeg van 1% naar 6%. Maghreb en Midden-Oosten 25% Latijns-Amerika 2%

Zwart-Afrika 22% Zwart-Afrika Azië en Russische Federatie Europa Gemengd

Gemengd 6%

Latijns-Amerika Maghreb en Midden-Oosten Azië en Russische Federatie 20%

Europa 25%

Figuur 1: totale case-load 2013 opgesplitst naar regio’s 1.2.b soort dossier De sociale diensten bij de jeugdrechtbank en de comités bijzondere jeugdzorg blijven de voornaamste verwijzers. De verhouding tussen beide (60% vs.30%) is al jaren een klassiek beeld in onze caseload. We noteren een lichte stijging van het aantal CLB dossiers (van 4% naar 7%). JB 2%

IJHV 1%

CLB 7%

CBJ 29% CLB

SDJRB CBJ JB IJHV

SDJRB 61%

Figuur 2: Totale caseload 2013 opgesplitst naar soort dossier Ondersteuningsteam Allochtonen Antwerpen – BJB vzw

6

Jaarverslag 2013

Onze bemiddelaars waren actief in 249 dossiers in Antwerpen, 11 in Mechelen en 28 in Turnhout (zie tabel 3). Voor het gerechtelijk arrondissement Antwerpen betekende dit een stijging van bijna 50 dossiers ten opzichte van 2012. De stijging tekent zich deels af bij de CLB’s. Zij belden frequenter met een vraag voor advies die leidde tot een effectieve ondersteuning ter plaatse (verkennend, herkaderend gesprek met de jongere). Dit zou wel eens een voorbode kunnen zijn van de start van de toegangspoort gezien de OTA’s een consultfunctie zullen opnemen naar het rechtstreeks toegankelijk aanbod. REGIO

INSTANTIE

Antwerpen Comité (CBJ) Sociale Dienst Jeugdrechtbank (SDJRB) Sociale Dienst Jeugdbrigade (JB) CLB IJHV Totaal Mechelen

Aantal 2011

Aantal 2012

Aantal 2013

%

53

52

62

25

132 8 6

135 7 6

158 6 21 2

63 3 8 1

199

200

249

4 11

8 10

6 5

Comité Sociale Dienst Jeugdrechtbank CLB

4

2

0

19

20

11

Comité Sociale Dienst Jeugdrechtbank

6 7

7 8

15 12

54 43

CLB

0

0

1

3

13

15

28

Totaal Turnhout

55 45

Totaal

Tabel 3: dossiers per gerechtelijk arrondissement sinds 2011


7

Jaarverslag 2013

Aanmelder

# 2012

# 2013

SDJRB CBJ CLB OOOC Thuisbegeleiding Begeleidingstehuis CHAH, Crisiteam-18 JB GI De Markt, De Hutten, Beernem, De Overstap, Yar Pleegzorg CKG Dagcentrum CO3 JAC/VK OPZ Geel BZW

31 32 9 28 13 8 3 5 6

46 23 22 19 7 6 6 5 3

6 3 1 1 1 1 0

2 1 1 1 2 1 1

Tabel 4: overzicht aanmelders van nieuwe dossiers 2012/2013

1.2. c verhouding POS-MOF dossiers POS/MOF; 2

MOF; 15

MOF POS

POS/MOF

POS; 271

Figuur 3: opsplitsing in POS en MOF


8

Jaarverslag 2013

1.2.d Soorten interventies van het Ondersteuningsteam De interventies van het Ondersteuningsteam kunnen grosso modo in drie soorten worden opgesplitst:   

Ondersteuning : alle interventies waarbij hetzij de jongere hetzij één of meerdere van de gezinsleden aanwezig zijn Dossierbespreking: overleg met de aanmelder of een betrokken hulpverlener rond de jongere of het gezin (bijvoorbeeld informatie uitwisseling i.v.m. de voorgeschiedenis van de hulpverlening, bespreken van de te volgen strategie etc…) Netwerkoverleg: overleg met alle betrokken hulpverleners binnen het gezin meestal georganiseerd door de consulent van het CBJ of SDJRB

Ondersteuning Dossierbespreking Netwerkoverleg Gemiddelde/totale caseload 3,2 (3,2) 1,8 (2,2) 0,16 (0,2) van 2013 (cijfer van 2012)

Er werden iets minder dossierbesprekingen geregistreerd. Mogelijk heeft dit te maken met de gestegen caseload waardoor er meer tijd geïnvesteerd werd in cliëntcontacten (en de noodzakelijke dienstverplaatsingen) en minder met voorafgaand of aansluitend overleg. Het gemiddeld aantal ondersteuningen blijft al een aantal jaren stabiel.


9

Jaarverslag 2013

1.2. e Indeling naar soort problematiek Functioneren jongere Psycho-medisch functioneren jongere Spijbelproblematiek Gedragsproblematiek Fugues

# dossiers 9 19 11 22

Functioneren ouders/context Partnerrelatieproblematiek Vechtscheiding Onvoldoende pedagogische vaardigheden Alleenstaande ouder Nieuw samengesteld gezin Polygamie Gemengde huwelijken Minderjarige moeders in schoonfamilie Psychisch functioneren ouders Pleeg-of netwerkplaatsing

13 17 26 35 18 20 2 17 18

Problematiek gelinkt aan veiligheid Incest of seksueel misbruik Intrafamiliaal geweld Risico op eergerelateerd geweld Moeilijk/onzeker verblijf of kansarmoede Multiproblem

10 10 7 14 19

Problematiek gelinkt aan migratie NBM Migratie/volgmigratie Tweede generatie Neveninstromer Traumatische ervaringen

1 12 32 30 5

Tabel 6: POS dossiers naar soort problematiek Bovenstaande tabel inventariseert de POS dossiers naar soort problematiek. Dossiers kunnen uiteraard op meerdere items scoren. Het gaat hier niet om de problematiek die bij de aanmelding wordt vermeld maar wel om de dominante problematiek(en) waarrond gewerkt werd gedurende het lopende jaar. Een gezin wordt pas beschouwd als een multiproblem gezin wanneer het kampt met een chronisch en complex netwerk van socio-economische en psycho-sociale problemen waarbij er een falende hulpverleningsrelatie is of de hulpverlening zeer moeilijk aansluiting vindt op het gezinssysteem. Voor meer uitleg over het gebruikte jargon (bijvoorbeeld een neveninstromer) verwijzen wij naar het jaarverslag van 2009. Het aantal jongeren en/of ouder(s) die met problemen kampen op het gebied van hun psychomedisch functioneren is niet gering (28). Zelfs indien deze problematiek dominant aanwezig is, is er zelden een pasklaar antwoord. Taalobstakels, weinig probleembesef of een cultuurgebonden definitie van de oorzaken bemoeilijken de weg naar een passend hulpaanbod. Ondersteuningsteam Allochtonen Antwerpen – BJB vzw

10

Jaarverslag 2013

Opnieuw constateren we veel bewogen gezinscontexten: alleenstaande ouders (35), vechtscheidingen en partnerrelatieproblemen (30), nieuw samengestelde gezinnen en gemengde huwelijken (38), neveninstromers (30) en pleeg- of netwerkplaatsingen (17). De jongeren uit onze caseload waarbij een tweede generatie problematiek (52) speelt, zijn jongeren die zich afzetten tegen hun verstikkende context. Zij hebben het gevoel te weinig hun eigen leven te kunnen leiden. Hier vallen niet alleen jongeren onder die het keurslijf van de traditie om zich voelen knellen maar evengoed kinderen die verwend of overbeschermd worden. Het is deze groep die regelmatig een oplossing zoekt door fugues (22). 30 onder hen zijn neveninstromers, jongeren die op latere leeftijd naar België migreren uit voornamelijk Afrika en Azië en hier een context vervoegen die hen vaak onbekend is.

1.2. f

Observaties vanuit het werkveld

Door zijn specifieke inbedding komt het OTA in aanraking met een veelheid van diensten en organisaties maar ook leefsituaties van individuele allochtone jongeren en hun gezin. Graag delen wij hieronder een aantal observaties, bezorgdheden en/of aandachtspunten die relevant zijn voor de kwaliteit van de jeugdhulpverlening aan ECM.

Nieuwe doelgroepen Chinese en joodse dossiers duiken voor het eerst significant op in de caseload. Het is een belangrijk signaal dat vanuit deze gesloten gemeenschappen de hand wordt gereikt aan de bestaande structuren in de jeugdhulpverlening. Bemiddeling in deze dossiers vergt een goede samenwerking met de gemeenschappen zelf en specifieke organisaties. Gemengde dossiers Het grote aantal intercontinentaal gemengde dossiers en dossiers waarbij één van beide ouders Belg is, vallen op in onze caseload. Het verschil in socialisering van beide ouders op gebied van waarden en normen, religie, identiteit etc. maken dat er heel wat verschillen moeten worden overbrugd in functie van hun gezamenlijk opvoedingsproject. Door de verschillende achtergronden zijn er bovendien ook meerdere bemiddelaars actief in het dossier.


11

Jaarverslag 2013

2

VORMING EN METHODIEKONTWIKKELING

2.1 Vormingscyclus ‘Hulpverlening aan allochtone jongeren in de BJB’ en follow-upvorming. Dit betreft de vaste vormingscyclus van het Ondersteuningsteam (zie vorige jaarverslagen). Deze vormingscyclus bestaat uit 2 à 3 volledige dagen gegeven door Ann Huybrechs. Dit jaar werden 3 cycli georganiseerd.

Data 17, 24 en 31 januari 3 en 27 mei (An), 6 juni (Joy) 6,13 en 20 december

Deelnemers OOOC Elegast Jeugdparket en jeugdrechters Antwerpen Gemengde groep hulpverleners

2.2 Vorming en Ondersteuning ad hoc 2.2.a Intervisie, vormings- en overlegmomenten Dit zijn vormingen op maat op vraag van de voorziening of verwijzer of derden. Waar mogelijk sloten ook nieuwe medewerkers en stagiaires aan van het OTA Antwerpen. Buiten de BJB is dit een betalend aanbod. 28/2, 11/3, 21/3,28/3 (halve dagen)

3/1, 10/10, 17/10,24/10 (halve dagen)

14/01 en 7/03

25/01, 04/03 en 15/04

14/06 en 26/04 20/04 en 2/12

2/2

16/4


EEG: risico’s leren inschatten binnen het ruimer kader van interculturele hulpverlening. Ann Huybrechs en Bela Shah Vorming interculturele hulpverlening en omgaan met eergevoeligheid en eergerelateerd geweld. CAW Antwerpen. Bela Shah, Valerija Ludvig Overleg met De Touter en Vagga rond samenwerking in joodse dossiers. Joy Eeman, Bela Shah. Coaching en intervisie in Roma dossiers van de buurstewards van De 8. Joy Eeman. Roma ketenaanpak. Joy Eeman. Overleg mogelijke ontheemding naar Marokko. Joy Eeman en Atika Boulafdal. Worskhop rond interculturele communicatie. Plantijn Hogeschool. Joy Eeman, Valerij Ludvig, Hayat Aarab. Intervisie bij Van Celst. Atika Boulafdal.

12

Jaarverslag 2013

6/5 (halve dag)

16/5 30/5

3/6 11/6 13/6 16/6 17/6

23/10 605, 19/08 en 4/11

19/12

Workshops rond interculturele hulpverlening OPZ Geel. Hele team. Teamcoaching OPZ Geel. Houria Benzerar en Khadija Talbi. Teamcoaching aan begeleidingstehuis De Vlieger Bela Shah en Ann hubrechs. Teamcoaching CKG ’t Open poortje. Valerija Ludvig. Teamcoaching DC De Schans. Houria Benzerar. Teamcoaching Afrikaanse gezinnen. Elegast/ Atika Boulafdal. Teamcoaching aan OOOC Elegast Ann Huybrechs. Teamcoaching begeleidingstehuis De Scharnier. Ann Huybrechs en Khadija Talbi. Toelichting over EEG aan directies CLB. Bela Shah. Netwerkoverleg Rom dossiers op SDJRB Antwerpen. Joy Eeman en Valerija Ludvig. Teamcoaching DC De Steiger, Roma dossiers. Valeija Ludvig.

2.2.b Studenten Zoals ieder jaar zijn we vaak ingegaan op vragen van studenten voor informatie en hulp bij schoolse opdrachten, onderzoeken en eindwerken.

2.3 Thematiek van eergerelateerd geweld. Met middelen van het instituut voor gelijkheid van vrouwen en mannen startte in het najaar van 2013 een proefproject rond EEG op in Antwerpen. Men denkt na hoe men veilige opvang kan aanbieden aan slachtoffers van EEG. Op 7 en 8 oktober participeerde Bela aan een werkbezoek naar Friesland. Samen met een aantal professionals uit Antwerpen bezocht zij Fier Fryslan. Fier biedt hulp aan slachtoffers, getuigen en plegers van geweld in afhankelijkheidsrelaties. Fier werkt onder meer rond eergerelateerd geweld. Op 9 november volgde hierover nog een overleg. OTA werkt mee het vormingsaanbod rond EEG uit (zie tabel 2.2.a.).


13

Jaarverslag 2013

3

Integrale Jeugdhulpverlening (IJH) en vertegenwoordigingen

3.1 IJH Het Ondersteuningsteam participeert aan het overleg Bijzondere Jeugdbijstand arrondissement Antwerpen van de provincie Antwerpen (het hele jaar door). IJHV is één van de punten die hier regelmatig aan bod komen. Sinds eind 2006 participeert OTA in de netwerkstuurgroep crisis Antwerpen. Het Ondersteuningsteam neemt binnen dit netwerk een consultfunctie op. De OTA’s van de regio’s Antwerpen en Vlaams-Brabant en Brussel participeren actief in het project rond cultuurgevoelige jeugdhulp, een project dat opstartte met middelen van het Europees Integratiefonds2. Dit project wil de toegang van ‘derdelanders’ tot de jeugdhulp bevorderen door middel van dialooggroepen, expertisenetwerken en een interactieve website. De aanpak vertrekt vanuit de ketenaanpak waarbij expertise uit diverse sectoren worden samengebracht.

3.2 Vereffeningsfonds en Comité V Op 6 maart 2002 werd in de provincie Antwerpen het provinciaal vereffeningsfonds opgericht. Het vereffeningsfonds kadert in de visie van herstelbemiddeling. Uit dit fonds kunnen slachtoffers van een strafbaar feit dat gepleegd werd door minderjarigen, een vergoeding ontvangen. Als tegenprestatie werken de jongeren gedurende een bepaalde tijd in een organisatie van sociaal, cultureel, humanitair of openbaar nut. Het vereffeningsfonds omvat een begeleidingsgroep en een comité V. De begeleidingsgroep is een overlegorgaan dat tevens het vereffeningsfonds evalueert en toezicht houdt op het Comité V. Dit is een soort dagelijks bestuur dat de individuele dossiers voor tussenkomst behandelt en maandelijks samenkomt. Gezien de eerdere betrokkenheid van het Ondersteuningsteam in de herstelbemiddeling, werden ze door de Provinciale Dienst Welzijn aangesproken om hieraan te participeren. Dit werd concreet opgenomen door Bela Shah.

3.3 Vlaams Welzijnsverbond – Coördinatiecomité Antwerpen Op basis van de actuele agendapunten wordt gekeken of de opvolging gebeurd via deelname aan de vergadering of via het verslag. Dit overleg is een interessant forum om op de hoogte te blijven van nieuwe ontwikkelingen in de Bijzondere Jeugdbijstand.

2

Meer informatie vind je op http://www.cultuurgevoeligejeugdhulp.be/


14

Jaarverslag 2013

Deel 3: Het Ondersteuningsteam: de vzw 1

Personeel

1.1 Algemeen Een kort overzicht voor werkjaar 2013: Bemiddelaars: -

Atika Boulafdal (19u) Ann Huybrechs (24 uur inclusief arbeidsduurvermindering oudere werknemer) Khadija Talbi (19u), in ouderschapsverlof tot maart 2013 en vervangen door Hayat Aarab Hatice Altünbay (19 u) Houria Benzerar (19 uur) Valerija Ludvig (20 u + 7.6 u vervanging van Joy, JT wijziging) Bela Shah (26u5)

Administratieve Ondersteuning: -

Atika Boulafdal en Bela Shah: registratie van de dossiers. Piet Janssen (vrijwilliger): 4u/week

Coördinator: - Joy Eeman (28,5 uur) en bijkomend een specifieke bemiddelingsopdracht voor Roma (9,5 u). Joy werkte 4/5 in 2013 en werd vervangen door Nizio dos Santos Santiago voor de coördinatie wegens bevallingsrust vanaf 14/10/13 en door Valerija voor de bemiddelingsopdracht.

De loonsubsidies Sociale Maribel 1, 2 en 4 werden besteed aan een gedeelte van de lonen van Valerija Ludvig, en Khadija Talbi/Hayat Aarab, Atika Boulafdal en Hatice Altunbay.


15

Jaarverslag 2013

1.2 Co-bemiddelaars Op vrijwillige basis werkten mee: Doelgroep Latijns-Amerikaanse gezinnen Gambiaanse en Senegalese gezinnen Thaïse gezinnen Portugese gezinnen Indische en Pakistaanse gezinnen Ghanese gezinnen Congolese gezinnen Gezinnen uit Midden-Oosten Albanese gezinnen Chinese gezinnen Armeense gezinnen Spaanse gezinnen Poolse gezinnen Koerdische gezinnen Iraanse gezinnen Nigeriaanse gezinnen Somalische gezinnen Roemeense gezinnen Joodse gezinnen Poolse gezinnen Tamil gezinnen Mongoolse gezinnen

Co-bemiddelaar(s) Marian van Brussel, Katleen Schuermans Doudou Ba Nartaya Viyakul Berlas Baria, Hurmatullah Dawari, Bhatti Muhammad Khalid Hanson Francis, Suley Fati, Paulina Akosura Konadu Boika Firmin Elraoui Rafa Yumin Shi Minasian Shahnur

Yardimsever Hati Mohammed Osma, Karime Helen Okparanta Djelan Mohamed Amina Camilo Co Rotaru Adina Ioana Tamara Kleinfeld Danuta Mihali, Altunbay Anka Dajina Uthayachancdran Tsedenpil Nangoltuya

Sinds 2000 werkt het Ondersteuningsteam Allochtonen in Antwerpen met cobemiddelaars. Door de jaren heen hebben wij een actief bestand van vrijwilligers uitgebouwd waarop we beroep kunnen doen. In praktijk volgen de bemiddelaar en co-bemiddelaar steeds samen het dossier op. Cobemiddelaars maken slechts uitzonderlijk zonder een vaste bemiddelaar van het team een afspraak in een dossier. Nieuwe co-bemiddelaars worden vooraf gescreend op basis van een gesprek.

1.3 Stagiairs In 2013 hadden we 2 stagiaires: -

Baria Berlas, begeleid door Bela Asma Azouagh, begeleid door Houria


16

Jaarverslag 2013

1.4 Opleidingen, vormingen en bijscholingen personeel Vormings- en infodagen Gevolgde vorming Signs of safety, Prakticum

Deelname door Bela, Houria

Datum 10/1, 21/1, 31/1, 21/2, 14/3

Seksuele vorming Lezing, Garant uitgeverij Colloquium: superdiversiteit in de samenleving. Alert. Talking to our children about safety. Initiatief van de Joodse gemeenschap Colourful Minds Forum Lezing De Acht.

Bela

20/03

Trauma en rouw bij migratie. Provincie Oost-Vlaanderen. Dr. Métraux. Netwerkdag kwetsbare migranten en seksuele gezondheid. Sensoa. Mid-term conference Steunpunt Inburgering en Integratie. Studiedag voor onthaalmedewerkers rond het thema cultuurgevoelig werken.

Bela, Khadija, Valerija, Ann, 14/5 Joy, Hatice Bela

5/6

Bela

30/05

Nizio

16/10

Nizio

8/11

Nizio

26/11

Nizio

28/11

Het hele team volgde de opleiding ‘Werken met de nieuwe autoriteit’ bij Paul Meganck op 23/5, 4/6 en 1/10. Joy Eeman zette de opleiding Leiding geven en adviseren van een organisatie bij Balans voort. In 2013 vatte zij de modules ‘ontwikkelingssupervisie’ en ‘medewerkersbeleid’ aan (9 opleidingsdagen).


17

Jaarverslag 2013

2 Interne bijeenkomsten 2.1 Teamvergadering Wekelijks vindt op dinsdagvoormiddag de teamvergadering plaats. Tijdens de teamvergadering worden nieuwe aanmeldingen toegewezen en lopende dossiers besproken. Het is tevens een forum tot uitwisseling en verdieping rond bemiddelingsmethodieken en het signaleren van aandachtspunten in de samenwerking met andere diensten. In 2013 werden de teamvergaderingen hervormd. Deze hervorming was nodig om meer tijd te scheppen voor intervisie over dossiers enerzijds en beleidsmatige discussies anderzijds.

2.2 De Raad van Bestuur De samenstelling van de raad van bestuur van OTA bleef ongewijzigd. Winand de Smet bleef voorzitter, An Lion secretaris en Luc van Jole penningmeester. Piet Janssen, Theo Vanderstukken, Kathleen Debruyne en Karel Verleije bleven lid. De Raad kwam 6 keer samen in de loop van het jaar. De Algemene Vergadering vergaderde op 18 april 2013. De raden van bestuur werden grotendeels besteed aan diverse beleidsmatige-, financiële- en personeelszaken.

2.3 Werkgroep OTA’s Vlaanderen Vergaderingen in 2013 stonden in het teken van het verder verfijnen van de opdracht van de Ondersteuningsteams Allochtonen Vlaanderen in functie van de opstart van de toegangspoort voorzien op 1 maart 2014. Daarnaast werd een werkgroep vorming opgericht. Deze werkgroep zal in kaart brengen welk vormingsmateriaal aanwezig is op de verschillende diensten, over welke thema’s nu reeds vorming georganiseerd wordt en hoe vorming in de toekomst vorm zal krijgen.


18

Jaarverslag 2013

Bijlage: Methodiek van het Ondersteuningsteam. Het ondersteuningsteam gaat er vanuit dat niet zozeer het verschil in cultuur maar wel de wijziging van de context (enerzijds omwille van migratie, vlucht of vertrek uit het land van herkomst; anderzijds omwille van de veranderende sociaal-economische realiteit en perceptie op allochtonen binnen de samenleving hier) aan de basis ligt van heel wat probleemsituaties met allochtonen jongeren. In de ondersteuning van de aanmeldende dienst of consulent worden drie basis methoden gebruikt om de verwevenheid van de problematische opvoedingssituatie met inter- en intraculturele mechanismen te expliciteren. Per individuele aanmelding van een allochtone jongere moet bekeken worden of de interventie van het Ondersteuningsteam een meerwaarde kan betekenen. 1. Overleg Het Ondersteuningsteam kan vanuit zijn specifieke deskundigheid gevraagd worden bij overleg in de BJB. De inbreng van het Ondersteuningsteam is afhankelijk van de complexiteit van de hulpvraag: éénmalig advies, hulp bij inschatting van een probleem, coaching, systematisch overleg. Daarnaast kan OTA ook gevraagd worden om methodisch te ondersteunen bij een netwerkoverleg i.v.m. een multi-problem gezin met de bedoeling tot duidelijke rol- en taakafspraken te komen met de verschillende betrokkenen in de hulpverlening aan een gezin of jongere. 2. Verkennen en herkaderen (inter- en intracultureel) De probleemsituatie wordt met de consulterende dienst, jongeren en ouders verkend en herkaderd. Tijdens aparte gesprekken met jongeren en ouders worden verschillende specifieke factoren en aspecten die de allochtone persoon kunnen beïnvloeden en bepalen verkend. De betekenissen die de persoon geeft, worden tijdens de verkenning van hun vanzelfsprekendheid ontdaan door aanvullende informatie te geven, vragen te stellen, andere betekenissen te opperen etc. Dit wordt herkaderen genoemd. Gaandeweg wordt ook het conflict verkend en herkaderd. De bemiddelaar gaat op zoek naar de reële belangentegenstellingen en mogelijke oplossingen of haalbare compromissen. In deze fase wordt nog niet onderhandeld. 3. Bemiddelen Via betekenisbemiddeling en conflictbemiddeling proberen de bemiddelaars een dialoog op gang te brengen tussen de verschillende partijen (tussen allochtone jongeren en hun ouders of tussen allochtonen gezinnen en diensten of voorzieningen van de BJB).


19

Jaarverslag 2013

Daarbij hanteert de bemiddelaar van het Ondersteuningsteam een unieke positie van meervoudige partijdigheid:   

De bemiddelaar is meerzijdig betrokken. Hij kiest geen partij in het probleem of conflict. Er wordt gewerkt aan een vertrouwensrelatie met alle betrokkenen. De bemiddelaar heeft een grote interculturele deskundigheid en streeft ernaar alle voorwaarden voor een optimale verbale en non-verbale communicatie aanwezig te maken. De bemiddelaar heeft een autonome positie via het Ondersteuningsteam. Hij draagt geen eindverantwoordelijkheid voor het dossier en neemt geen beslissingen. Dit vergroot zijn invloed op alle betrokkenen.

Tijdens de betekenisbemiddeling worden de betekenissen over en weer uitgeklaard door middel van gesprekken met alle betrokken partijen in aparte gesprekken. Nadat de betekenissen op elkaar zijn afgestemd en de onderhandelingsmarges verbreed kan het eigenlijk belangenconflict voorwerp worden van bemiddeling en kan er gewerkt worden aan een compromis. Bij het rond de tafel brengen van de verschillende partijen spreken we van conflictbemiddeling.


20

Jaarverslag Ondersteuningsteam Allochtonen Antwerpen (OTA) Bijzondere jeugdbijstand vzw

Recommend Documents