Bijlage 2
Jaarverslag KNNV 2012
Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging Postbus 310 3700 AH ZEIST 030 – 231 47 97 Bezoekadres: Boulevard 12, Zeist Email:
[email protected] www.knnv.nl
Jaarverslag KNNV over 2012 Jaarverslag van het Landelijk Bestuur van de KNNV en de commissies van het Landelijk Bestuur; van de Stichting Fondsen KNNV, de landelijke KNNV werkgroepen, de Gewesten en KNNV afdelingen over de periode van 1 januari tot en met 31 december 2012 1. Inleiding Het Landelijk Bestuur had in het jaarplan 2012 en het Meerjarenbeleidsplan 2009-2012 als speerpunten voor het beleid: 1. Het vergroten van de zichtbaarheid van de KNNV 2. Het versterken van de interne samenhang binnen de KNNV 3. Het intensiveren van de samenwerking met andere organisaties. In dit jaarverslag wordt aangegeven wat in 2012 op deze beleidsgebieden is bereikt. Ook wordt in dit verslag vermeld wat niet in beide documenten was aangegeven maar wel in 2012 aan de orde is geweest. Uitwerkingen van besluiten en voornemens zijn in het Meerjarenbeleidsplan 2013-2016 en het Jaarplan 2013 opgenomen. De verslagen van de commissies, werkgroepen, gewesten en afdelingen zijn door henzelf opgesteld. 2. Organisatie Het landelijk bestuur was aan het eind van 2012 als volgt samengesteld: Kai Waterreus, voorzitter Kees Nieuwerth, vicevoorzitter Wim Zolf, secretaris Herman ten Grotenhuis, penningmeester Mark Assenberg, bestuurslid Tijdens de Vertegenwoordigende Vergadering op 14 april 2012 zijn afgetreden: Frans van Bussel, secretaris; Chris Ankersmit, penningmeester; Suzette Stumpel, bestuurslid. Het Bureau van de KNNV werd bemenst door: Yvonne van Putten, bureausecretaris en Marijke van Woerkom, medewerkster communicatie en projecten. Erik Koren heeft als vrijwilliger het bureau gesteund door een aantal administratieve taken over te nemen. 3. Vergroten van de zichtbaarheid van de KNNV 3.1 Natura Ons ledenblad Natura is dit jaar zes maal verschenen en heeft wederom een grote verscheidenheid aan artikelen te zien gegeven. Het ledenblad van onze vereniging is daarmee een belangrijke bron van kennis en achtergronden van de natuur, naast nieuws van de vereniging. De kosten drukken echter zwaar op de begroting. Hierdoor bleek het niet mogelijk om de andere communicatiemiddelen te ontwikkelen. Het LB heeft ook dit jaar getracht met anderen tot een gezamenlijk blad te komen om zo de kosten van Natura te verlagen. De gesprekken met een ondernemer die een nieuw tijdschrift in de markt wilde zetten zagen er veelbelovend uit. Door de economische recessie was het tij echter te ongunstig zodat dit initiatief strandde.
1
Bijlage 2
Jaarverslag KNNV 2012
Na gesprekken in de Beleidsraad, met de Uitgeverij en tal van anderen binnen de KNNV heeft het Landelijk Bestuur toen het besluit genomen de frequentie van Natura met ingang van 2013 terug te brengen naar viermaal per jaar. Door deze maatregel ziet de begroting van onze vereniging er gezonder uit en komen er gelden beschikbaar voor andere zaken zoals het ontwikkelen van projecten ( alleen of met anderen), verbetering van de website etc. 3.2 Website De doelstelling van de website nieuwe stijl was tweeërlei, enerzijds het verbeteren van de communicatie met de leden en belangstellenden en anderzijds door een eenduidige lay-out het realiseren van de herkenbaarheid van de KNNV in al haar geledingen. Een groot aantal afdelingen, commissies en werkgroepen is overgestapt op de website nieuwe stijl. Om de communicatie met de leden en belangstellenden nog verder te verbeteren is besloten de website aan te passen om de mogelijkheden van de website te vergroten. Het gaat dan vooral om de aantrekkelijkheid en dynamiek van de website. Deze aanpassing zal plaatsvinden met het huidige concept en de huidige werkwijze als basis. Van de vijftig afdelingen zijn vijftien afdelingen nog niet overgestapt op de website nieuwe stijl. Besloten is de kosten voor het in de lucht houden van deze oude websites landelijk te blijven betalen. Wel zal met deze afdelingen worden gesproken over de redenen waarom nog niet is overgegaan naar de nieuwe constellatie. In maart 2012 is met succes een webmastercursus gehouden. Deze zal in 2013 worden herhaald om de webmasters van nog niet aangesloten websites vertrouwd te maken met de website en de beoogde aanpassingen om zo eventuele beperkingen op dat vlak weg te nemen. 3.3 Andere interne informatievoorziening en digitale nieuwsbrief. Er zijn in 2012 vier LB-nieuwsbrieven verschenen om de besturen van de afdelingen te informeren over ontwikkelingen in onze verenging. Daarnaast was er informatie over de vereniging te lezen in Natura (rubriek verenigingsnieuws) en op de landelijke website. Over de projecten verschenen aparte nieuwsbrieven. Om de communicatie met leden en andere geïnteresseerden verder te vergroten is besloten hiernaast een landelijke digitale nieuwsbrief vanaf 2013 te realiseren. Met deze landelijke nieuwsbrief kan actueel en snelle informatie worden verspreid. Gedacht wordt aan maandelijks, maar minimaal zesmaal per jaar. Het aanbod aan informatie zal hierbij leidend zijn. 3.4. Manifestaties De KNNV was aanwezig met een informatiestand en een activiteitenstand (bijenhotels maken) op de Dutch Bird Fair in augustus en met een informatiestand op de SOVON-dag in november. Op beide manifestaties werden onze stands goed bezocht. Op deze manier werd wel aan naamsbekendheid gedaan maar het aantal nieuwe leden als gevolg van deze uitingen blijkt gering. Het bemensen van dergelijke stands is toch een arbeidsintensief werkje gebleken, mogelijk moeten we in de toekomst werken aan een landelijke pool van vrijwilligers voor dit soort gelegenheden. 3.5 Algemene KNNV folder De KNNV heeft landelijk promotiemateriaal waaronder een algemene informatiefolder over de KNNV. Deze algemene folder raakte in de loop van het jaar sneller op dan voorzien. In dit jaar is er intensief gewerkt aan een nieuwe algemene folder. Dit heeft geleid tot een aantrekkelijke folder waarin in beeld en tekst een prima beeld wordt geschetst over wat de KNNV is en doet. De nieuwe folder is in december gereed gekomen. 3.6 Overheidsbeleid De recessie heeft ook Nederland niet onberoerd gelaten. Het kabinet Rutte 1 heeft op tal van terreinen besparingen uitgevoerd. De natuur en het milieu zijn in deze slag ondergeschikt gemaakt aan economische belangen. Daarnaast heeft de toenmalige staatssecretaris een voorstel gemaakt voor een Natuurwet waarin veel regelingen, beleidsnotities en wetten werden samengevoegd. Deze Natuurwet bracht veel zaken terug naar het absolute minimum van onze internationale verplichtingen en werd gezien als een onttakeling van het tot dan gevoerde natuurbeleid. Deze afbraak heeft geleid tot een bundeling van krachten bij de natuur- en milieuorganisaties.
2
Bijlage 2
Jaarverslag KNNV 2012
Vanuit de KNNV is door onze vicevoorzitter een zeer gewaardeerde bijdrage geleverd om tot een betere Natuurwet te komen. De samenwerking heeft geleid tot een tienpuntenplan en alternatieven met betrekking tot de nieuwe Natuurwet. Hoe de samenwerking wordt voortgezet is sterk afhankelijk van het overheidsbeleid onder het nieuwe kabinet. 4 Versterken van de onderlinge binding van de vereniging. 4.1.Beleidsraad De Beleidsraad is in 2012 tweemaal bijeengekomen. Beide bijeenkomsten werden goed bezocht (respectievelijk 31 en 41 personen) en gewaardeerd, vanwege de uitwisseling van ideeën en informatie met elkaar en het Landelijk Bestuur. Besproken zijn de samenwerking met het IVN, landelijke projecten en richtingen voor het nieuwe Meerjarenbeleidsplan. Wat de samenwerking met het IVN betreft was de meerderheid van de aanwezige afdelingen voor nauwere samenwerking. Een belangrijke steun hierbij was het besproken “inspiratiedocument” dat warm werd onthaald. De evaluatie van de resultaten staat voor 2013 op de landelijke agenda. Unaniem warende aanwezigen op de Beleidsraad van mening dat samenwerking met IVN, PGO’s en VOFF op projectbasis moet worden gecontinueerd. Ook de afdracht was een belangrijk onderwerp. Uitgesproken werd de landelijke afdracht niet te verhogen (wel indexeren). Het voorstel om als KNNV zelfstandig een meerjarig project op te zetten werd door de afdelingen toegejuicht. Het gaat hierbij dan om de samenhang in jaarthema’s over meerdere jaren. Afgesproken is elk jaar een publieksproject op te zetten. Het ene jaar een KNNV-project en het andere jaar een project met andere organisaties (zie ook 5.2). 4.2 Afdelingsenquête Eind 2011 is een afdelingsenquête gehouden. Doel was enerzijds de betrokkenheid van de afdelingen en leden bij de landelijke organisatie te meten en anderzijds te vernemen in welke mate zij zich geïnformeerd voelden over de activiteiten van die landelijke organisatie. De resultaten van de enquête zijn begin 2012 via een LB-nieuwsbrief aan de besturen bekend gemaakt. Belangrijkste conclusies waren: - de afdelingen zijn en blijven actief op het terreinen van natuurbeleving, natuurstudie en natuurbescherming; - er is behoefte aan speciale uitgaven van Natura; - de kosten voor Natura moeten verminderen; - het Landelijk Bestuur moet de leden meer bij de landelijke organisatie betrekken door - hen te informeren over beleid, financiën, projecten, de KNNV in het nieuws, werkgroepen, kampen, reizen, boeken, (samenwerkende) afdelingen, samenwerking IVN en KNNV. - Het Landelijk Bestuur moet daar waar mogelijk de KNNV meer profileren in de pers en - andere media; - we moeten de samenwerking tussen IVN en KNNV verder uitwerken; - we moeten mogelijkheden onderzoeken om externe gelden te verwerven; - de afdracht moet niet extra worden verhoogd( wel indexeren). 4.3 Bijwonen van vergaderingen en bijeenkomsten door leden van het Landelijk Bestuur De leden van het LB zijn aanwezig geweest bij verscheidene vergaderingen van gewesten en Ondersteunende commissies. De bijeenkomst naar aanleiding van het 75-jarig bestaan van de afdeling Tilburg werd eveneens bezocht. Gesproken is met de ARC en de AKC over hun wensen ten aanzien van de samenwerking met IVN. Ook zijn hun activiteiten bij die gelegenheden geëvalueerd. Geregeld is er contact geweest met afdelingen om hen te helpen bij het oplossen van problemen. 4.4. Ledenadministratie In 2012 heeft de ledenadministratie volgens verwachting gefunctioneerd. In de procedures die gebruikt worden zijn geen belangrijke wijzigingen aangebracht. Het gebruik van de digitale formulieren op de website voor het doorgeven van aanmeldingen, adreswijzigingen en opzeggingen is weer toegenomen. Het aantal leden is in 2012 afgenomen van 8240 op 1 januari 2012 tot 8113 op 1 januari 2013. Het aantal lokale afdelingen is in 2012 ongewijzigd 51 gebleven.
3
Bijlage 2
Jaarverslag KNNV 2012
In 2012 zijn twee nieuwsbrieven voor ledenadministrateurs uitgekomen. Over de bezorging van de zes in 2012 uitgebrachte nummers van Natura samen zijn slechts 9 klachten ontvangen. Het betrof in vrijwel alle gevallen adreswijzigingen die niet of niet bijtijds waren doorgegeven. 4.5.Landelijke Jongeren De werkgroep Landelijke Jongeren(LJ) is een onderdeel na de KNNV. De LJ is gericht op jongeren van 18 tot 30 jaar met interesse in de natuur. Het aantal leden van de Landelijke Jongeren is beperkt( 28) en stijgt nauwelijks. Dit heeft bij de LJ geleid tot de gedachte om de werkgroep op te heffen. Na een gesprek tussen de bestuursleden en het Landelijk Bestuur is besloten in 2013 naar een andere werkvorm te zoeken die meer aanspreekt bij de huidige generatie. Ook zal de werkgroep LJ toenadering zoeken tot NJN en JNM en met hen de mogelijkheden voor samenwerking bespreken. Mogelijk zou hieruit een gemeenschappelijkheid kunnen groeien. 5.Projecten 5.1.Jaarvan de Bij Samen met de Bijenstichting, EIS-Nederland, Nederlandse Bijenhouders Vereniging en IVN werd in 2012 het project “Jaar van de Bij” gerealiseerd. De bijdrage van het Bureau aan dit project was groot, het bureau vormde de spil in het project. De start van het project vond plaats op 1 januari in een uitzending van Vroege Vogels. Tal van activiteiten vonden plaats zoals het opzetten van een speciale website die druk werd bezocht, het maken van een zoekkaart in samenwerking met EIS Nederland in een oplage van 90.000, een publiekskrant “de Bijenkrant” die in een oplage van 100.000 exemplaren werd verspreid onder de leden van de deelnemende organisaties en belangstellenden. Naast deze acties verzorgde de KNNV nog een schoolkrant/schoolpakket in een oplage van 15.000 stuks en werden zakjes met zaad verspreid om een bijenvriendelijke bloemenweelde te creëren. Het project werd financieel gesteund door het Prins Bernhard Cultuurfonds. Op 12/13 mei werd een bijentelweekend georganiseerd. Hoewel de respons in eerste instantie laag leek te zijn was deze in vergelijking met andere “telweekenden” toch heel goed te noemen. Het voornemen was om eind september een studiedag te organiseren met de ondertekenaars van het bijenconvenant m.b.t. bijen. Omdat de provincie Zuid-Holland hetzelfde voornemen had is besloten om deze twee initiatieven te combineren. Op 24 oktober vond in het provinciehuis van Zuid-Holland een druk bezochte inspiratie-dag Bijen plaats met 125 deelnemers uit gemeenten, politiek, groenbeheer, de wetenschap en betrokken natuur- en milieuorganisaties. Het is de bedoeling om hieruit een advies te destilleren dat aangeboden zal worden aan provincies en gemeenten. Aan het eind van “Het jaar van de Bij”, in december, werd bekend dat het project het “Jaar van de Bij” winnaar was geworden van een inschrijving van de Klaas Jan Huntelaar Foundation. Hij had het Jaar van de Bij genomineerd als een van zijn landelijke projecten binnen zijn foundation. Aan deze prijs is een bedrag van € 20.000 verbonden. Dit geld zal worden verdeeld onder de deelnemende organisaties aan dit project en wordt ingezet voor gezamenlijke acties om de leefomstandigheden van bijen te verbeteren. 5.2 Natuur in je omgeving. De KNNV heeft een projectvoorstel gemaakt dat jaarlijks een thema heeft. De jaarthema’s vallen binnen het kader van de campagne: “Natuur in je omgeving”. Het wordt steeds belangrijker dat we zelf verantwoordelijkheid voor natuur en natuurbeheer op ons nemen, te beginnen dicht bij huis. Het is ook een urgent probleem. De uitwerking van dit project is opgenomen in het jaarplan 2013 en het Meerjarenbeleidsplan 2013-2016. 5.3. Signaleringsproject Exoten Het signaleringsproject Exoten is een initiatief van het Team Invasieve Exoten (Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit, onderdeel van het ministerie van EL&I).Het Signaleringsproject Exoten heeft als doel vrijwilligers te enthousiasmeren uit te kijken naar exoten en waarnemingen te melden via waarrneming.nl of telmee.nl. Mede op initiatief van het Ministerie van EL&I wordt door de KNNV deelgenomen aan dit project. Trekker van dit project is RAVON. Naast de KNNV wordt deelgenomen door de soortenorganisaties van de VOFF. Tot nu toe zijn 2 nieuwsbrieven uitgebracht. Door het Bureau is een plan opgesteld voor de te
4
Bijlage 2
Jaarverslag KNNV 2012
ondernemen activiteiten. Dit zal onder andere resulteren in een speciaal nummer van Natura over exoten, naast de reguliere 4 nummers, vermoedelijk in het voorjaar van 2013. Dit extra nummer zal worden bekostigd door het ministerie. 5.4 Groen en Doen De KNNV heeft met een landelijk projectvoorstel meegedaan aan een stemronde in het kader van de subsidiepot: Groen en Doen. Het project ”van Tegeltuin naar Egeltuin” kreeg helaas te weinig stemmen om mee te dingen naar een subsidie van € 50.000. Door mee te doen aan dit proces werd duidelijk dat effectief kunnen inzetten van netwerken en sociale media (zoals twitter en facebook) onontbeerlijk is. We verwachten dat subsidieverwerving in de toekomst vaker op een dergelijke manier zal plaatsvinden. Dat was reden om vanuit de landelijke KNNV te starten met Twitter. Vanuit de subsidiepot Groen en Doen verwierf de landelijke KNNV drie opleidingsvouchers van 1000 euro. Deze zullen worden gebruikt voor drie cursussen: een cursus natuurbescherming door de NBC, een cursus voor webmasters (zie 3.2) en een cursus voor tuinambassadeurs. Het landelijk bureau attendeerde ook de KNNV afdelingen op deze subsidiemogelijkheid. Verschillende afdelingen kregen via deze weg ook geld voor opleidingen en trainingen. 5.5 ARJA-prijs De ARJA-prijs is een prijs voor afdelingen of commissies die zich op bijzondere wijze hebben ingespannen voor een geïntegreerde aanpak van natuurinventarisaties. De prijs is beschikbaar gesteld door Arnold en Jannie Nieuwaal. In 2012 is de prijs voor de eerste en laatste maal uitgereikt. Voor deze prijs hadden zes KNNV-afdelingen een project, een verslag of een rapport ingezonden. Tijdens de Vertegenwoordigende Vergadering op 14 april is door prof. Dr. Joop Schaminee als voorzitter van de jury de prijs uitgereikt. Winnaar werd de afdeling Nijmegen met een uitgebreide excursiereeks over geologie en landschap in de omgeving van Nijmegen. 6.Samenwerking met andere organisaties 6.1 Samenwerking met IVN, instituut voor natuureducatie en duurzaamheid. Vanuit de ervaringen van de afdelingen is in 2012 een z.g. inspiratiedocument ontstaan waarin vele voorbeelden en werkwijzen worden aangegeven voor wat betreft mogelijke samenwerking van IVN- en KNNV-afdelingen. Dit document is door alle afdelingen en de beide landelijke besturen met enthousiasme ontvangen al is het niet voor alle afdelingen direct mogelijk om de samenwerking daadwerkelijk toe te passen. Op afdelingsniveau werken veel afdelingen al samen met IVN dat is soms in de vorm van een gemeenschappelijk blad maar ook het openstellen van cursussen en andere activiteiten voor elkaar. Op landelijk niveau is zowel met de nieuwe voorzitter als met een afvaardiging van het bestuur van IVN is gesproken over samenwerking. In dit overleg zijn geen einddoelen afgesproken. Vanuit de KNNV is besloten om de landelijke uitwerking meer organisch te laten verlopen, waarbij de ervaringen van samenwerking op lokaal niveau leidend zijn. Er is via de Beleidsraad afgesproken niet meer te spreken over een mogelijk fusie maar eerder over een steeds toenemende nauwe samenwerking. Volgend jaar zal de samenwerking op landelijk en afdelingsniveau worden geëvalueerd om te komen tot een tijdpad en concrete maatregelen op landelijk niveau bijvoorbeeld deelname van IVN-ers aan kampen en reizen en samenwerken in het project Groen Dichtbij. 6.2. Samenwerking met andere PGO’s en VOFF Uit gesprekken met de PGO’s en de VOFF blijkt dat zij blijven hechten aan de eigen identiteit. Dit betekent dat de samenwerking met de VOFF, zoals in 2012 in het project Natuurbescherming, op basis van projecten wordt voortgezet. In 2013 was EIS-Nederland als één van de PGO’s binnen de VOFF, partner in het samenwerkingsproject Het jaar van de Bij. FLORON is bereid in 2013 mee te werken aan een Botanische dag. De gesprekken hierover lopen nog.
5
Bijlage 2
Jaarverslag KNNV 2012
6.3.NJN Met het bestuur van de NJN is gesproken over nauwere samenwerking. In de wederzijdse verenigingsorganen zal in 2013 een informatief stuk worden geplaatst over de KNNV resp. NJN. Ook is besloten dat de NJN zal zorgen dat de z.g. oude sokken wat beter in beeld wordt gebracht door middel van een artikel in Amoebe zodat zij mogelijk lid kunnen worden van onze vereniging. Hierbij wordt gedacht aan het gratis toezenden van Natura gedurende een half jaar met een begeleidende brief van de NJN. 6.4. IUCN (International Union for the Conservation of Nature). Namens de KNNV heeft de secretaris zitting in de Raad van Toezicht van IUCN. De vicevoorzitter is plaatsvervangend lid. Binnen de IUCN zijn veel personele wijzigingen. Zo vertrok de directeur. Willem Ferwerda en werd een interim voorzitter benoemd, Lena Euwens. In 2013 zal zij terug treden. Een nieuwe voorzitter van IUCN is nog niet benoemd. N.a.v. opmerkingen van o.a. de Postcodeloterij is besloten de Raad van Toezicht(RvT) om te vormen tot een Vergadering Van Participanten( VVP). De vergaderingen van RvT/VVP werden alle bezocht door onze vertegenwoordiger die ook zitting heeft in de financiële commissie. 6.5.Woudschotenconferentie. Om te komen tot een nieuwe visie op het natuur- en milieubeleid hebben op 21 september in Woudschoten, een conferentiecentrum in Zeist, ruim veertig natuur- en milieuorganisatie met elkaar over dit onderwerp gesproken. De KNNV was een van de deelnemende organisaties. Het initiatief is daarbij genomen door WNF en SBB. Zij hebben verkenners aangesteld die de opvattingen bij de verschillende organisaties hebben geïnventariseerd. Ook de KNNV heeft met de verkenners gesproken. De resultaten van de gesprekken worden begin 2013 verwacht. 6.6. Gegevensautoriteit Natuur (GaN) De toename van het aantal afnemers van het pakket dat de GaN aanbiedt, is beperkt. De inzet van de KNNV-vrijwilligers is daarmee in lijn en is nu beperkt tot 2 vrijwilligers. Wel heeft de GaN aangegeven op een botanische dag een korte inleiding te willen verzorgen. De KNNV blijft van mening dat een goed contact met de GaN van belang is om het gebruik van inventarisatiegegevens te verbeteren. 6.7 Strandwerkgemeenschap (SWG) De Strandwerkgemeenschap is een organisatie die is ontstaan uit KNNV en IVN. Maar een beperkt deel van die organisatie is lid van de KNNV en maakt als zodanig geen deel uit van de KNNV-organisatie. Met een delegatie van het bestuur van de SWG is gesproken hoe deze situatie kan worden opgelost. Gesproken is over alternatieve samenwerkingsvormen. Een besluit hierover is nog niet genomen. 7. Financiën Het saldo van de baten en lasten over 2012 komt uit op een winst van € 6.186. Dat is inclusief een afdracht van de ARC van € 10.000. Zonder deze afdracht zou er een verlies van € 3.814 zijn geweest. Vermeldenswaardig zijn de volgende verschillen tussen 2011 en 2012: De stijging van de personeelskosten werd deels opgevangen door de financiële administratie niet meer extern te laten verzorgen. Per saldo een stijging van € 1800. De kosten van de vv waren lager, de kosten voor promotie waren duidelijk hoger o.a. door het laten drukken van de nieuwe folder. Het totaal van de directe kosten steeg met € 3.797 Aan de opbrengstenkant zien we en mix van stijgers en dalers, in 2011 is in de post abonnementen /Natura een advertentievergoeding door de ARC begrepen van € 1588, deze post komt niet terug in 2012. De baten uit schenkingen, giften en rente waren beduiden hoger dan in 2011. De verantwoorde doorberekening betrof een eenmalige post en is daarom apart verantwoord. Doordat de stijging van de opbrengsten ongeveer gelijk was aan de stijging van de directe kosten bleef het bedrijfsresultaat nagenoeg gelijk. De lopende projecten zijn geactiveerd en zullen pas in 2013 tot (verwacht positief) resultaat leiden. De beoogde reductie van de kosten verbonden aan Natura komt in 2013.
6
Bijlage 2 8.
Jaarverslag KNNV 2012
Commissies
8.1. Algemene Buitenland commissie (ABC) De Algemene Buitenlandcommissie is begin 2012 opgeheven 8.2 Algemene Kampcommissie (AKC) In 2012 heeft de AKC zestien kampen georganiseerd, waarvan er twee niet doorgingen wegens gebrek aan voldoende deelnemers. Er waren 269 deelnemers, dat is 90 minder dan in het 2011. De dalende trend sinds 2008 zet zich dus voort. Als experiment werd in het voorjaar van 2012 op initiatief van enkel deelnemers een kampeerreis naar de Baltische staten naar zeven campings georganiseerd, hieraan deden gedurende eenendertig dagen vierentwintig KNNV leden mee. Alles is goed verlopen, toch is besloten het bij dit experiment te laten. De organisatie is te complex. Gemiddeld waren er ruim negentien deelnemers per kamp. Het grootste kamp was in Ettenheim, waaraan 41 KNNV-ers deelnamen. Het kamp in de Morvan was met elf deelnemers het kleinst. De kampen zijn over het algemeen voorspoedig verlopen. De kampvoorzitters waren allen positief. Dit jaar was er een thema kamp, insecten in Drenthe. In de commissie hebben zich enkele mutaties voorgedaan: de commissie bestaat wel nog steeds uit zes leden. Er was geen noodzaak het kampgeld te verhogen. Het boekjaar kunnen we afsluiten met een helaas groot negatief positief saldo € 2200, -. 8.3. Algemene Reiscommissie (ARC) Het reisprogramma 2012 van de Algemene Reiscommissie omvatte 12 reizen met diverse thema’s zoals planten, geologie, cultuur, vogels, (berg)landschap, vlinders, of combinaties hiervan. Negen reizen zijn hiervan uitgevoerd en 1 reis (Donau Delta) is in verband met overweldigende belangstelling later in het jaar herhaald. De bestemmingen lagen binnen Europa en er was één verre reis naar Costa Rica. Een totaal van 130 deelnemers heeft aan deze reizen deelgenomen, begeleid door onze eigen reisleiders en door plaatselijke reisleiders, allen zeer enthousiast en deskundig. De reizen zijn zowel in Natura als op de website geplaatst. De jaarlijkse reisleidersdag begin februari 2012 was zoals gebruikelijk een goed moment om persoonlijk contact te hebben met onze reisleiders. We hebben teruggeblikt op de uitgevoerde reizen in 2011 en vooruitgekeken naar onze reizen van 2012. De aangeleverde informatie is voor de ARC een goede graadmeter waar er nog verbeteringen mogelijk zijn. In 2012 zijn een aantal leden van de ARC gestopt te weten Margriet Bekking (secretaris) en Jopie Siskens (penningmeester). Als nieuwe leden hebben we kunnen verwelkomen de heren Henk Dommerholt (penningmeester) en Feiko Prins en de dames Monique Zwetsloot en Magda Gerlach (secretaris). Met de twee ervaren leden Betty van Leeuwen, voorzitter, en André Beijersbergen komt het totaal aantal leden van de ARC daarmee op 6 personen. 8.4. Archiefcommissie De aanwezige archiefstukken over de periode 1990 – 1999 zijn aan het begin van het jaar definitief klaar gemaakt om te kunnen worden opgenomen in het Stadsarchief Amsterdam; 27 februari was de grote dag, dat dit alles werd opgehaald, plus enige dozen met archiefstukken (voornamelijk van de Kampeercommissie) uit eerdere perioden en een doos met originele tekeningen van J. Landwehr. Een inventarisatie is bijgevoegd, die ook in ons archief op het KNNV-Bureau werd toegevoegd aan de reeds aanwezige inventarislijst. Verder werd in de kelder veel opgeruimd en uitgezocht om meer ruimte te scheppen. Veel oude Natura’s werden verwijderd 8.5. Agendacommissie van de Beleidsraad Er zijn twee vergaderingen geweest waar ideeën zijn uitgewisseld en gedachten gevormd rond het meerjarenbeleidsplan van de KNNV 2013-2016, het Jaarplan 2013 en het Jaarthema 2013: Haal meer natuur in je tuin. Vooral de lijn in de thema’s voor de komende vier jaar werd zeer gunstig ontvangen 8.6. Commissie Juridische Zaken (CJZ) De commissie juridische zaken heeft zich hoofdzakelijk bezig gehouden met het bekijken en adviseren van juridische, administratieve en financiële zaken binnen de KNNV met als doel daarin zoveel mogelijk uniformiteit te bereiken. In 2011 werd het zogenoemde “statutenproject” afgerond. Van de elf afdelingen die geen of verouderde statuten hebben heeft de commissie twee afdelingen geadviseerd over nieuwe statuten. Voor de Strandwerkgemeenschap( SWG) heeft de commissie geadviseerd deze niet meer aan te merken als KNNV-werkgroep. In de loop van het jaar hebben twee van de drie leden van de
7
Bijlage 2
Jaarverslag KNNV 2012
commissie juridische zaken bedankt als lid van de commissie. Het LB heeft, in overleg met het overgebleven lid, besloten de commissie op te heffen en te onderzoeken hoe juridisch advies in voorkomende gevallen kan worden ingewonnen. 8.7. Natuurbeschermingscommissie (NBC) De NBC is zeven keer bij elkaar geweest. De belangrijkste activiteiten bestonden uit: • Het organiseren van twee workshops natuurbescherming met respectievelijk zeven en veertien deelnemers. • De uitgave van tien Natuurbeschermings-nieuwsbrieven. • De reorganisatie van de webpagina’s van de NBC op de KNNV-website. • De beoordeling van het beroep van de KNNV afdeling Gouda op het KNNV Fonds Juridische Procedures. • Gesprekken met prof. Jan van Groenendael (GaN) en Harm Niesen (vz Faunabescherming) over de wederzijdse activiteiten en samenwerking. • De ontwikkeling van een visie op het functioneren van de Wabo inzake vergunningen voor grote evenementen in natuurgebieden. • Het opstellen van een overzicht van de natuurbeschermingsactiviteiten van de afdelingen. Fons Bongers is als voorzitter afgetreden onder dankzegging van zijn inzet en vele activiteiten voor de natuurbescherming vooral de organisatie van het symposium over de nieuwe WRO-wetgeving in november 2008. Jan Bouterse is gekozen als nieuwe voorzitter. 8.8. Veldbiologische Commissie
9. Stichting Fondsen KNNV Om de bekendheid van de Stichting Fondsen te bevorderen werd in 2012 twee maal een tekst voor het KNNV Verenigingsnieuws in Natura geschreven. Daarin werd gewezen op de mogelijkheid om een bijdrage aan de Stichting te doneren. Ook werd er in augustus een bijdrage geleverd voor de KNNV nieuwsbrief over hoe men subsidie kan aanvragen bij de Stichting Fondsen. Voortdurende zorg van de Stichting is het op peil houden van het beschikbare kapitaal door het genereren van gelden d.m.v. giften en legaten. Het bestuur is verheugd dat er in 2012 meer dan 1300 euro aan giften is binnengekomen. Aan mensen die eerder een bijdrage doneerden, werd informatie en een acceptgiro toegezonden. Het bestuur zoekt naar wegen om de bekendheid van de Stichting te vergroten, zodat potentiele donateurs zich zullen aansluiten. Op de vergaderingen van het bestuur, op 23 mei en 14 november, werden de ingediende subsidieaanvragen beoordeeld. In 2012 kwamen drie aanvragen voor subsidies binnen waarvan er een gedeeltelijk werd gehonoreerd. De toegekende subsidie betrof € 350, - aan de vogelwerkgroep Arnhem voor het boek Vogels van Arnhem. Op de mei-vergadering was de bestuurstermijn van de secretaris Geoske Sanders afgelopen. In mei 2012 bestond het bestuur uit Hein van Bohemen (voorzitter), Ina Marbus (secretaris), Jelle Schuurmans (penningmeester), Anton van Weelderen (lid) en conform de statuten de algemeen Penningmeester van de KNNV Herman ten Grotenhuis. 10.
Landelijke Werkgroepen
Landelijke Jongeren De werkgroep Landelijke Jongeren heeft in 2012 elke maand een activiteit georganiseerd, waarvan er uiteindelijk 2 niet doorgingen vanwege te weinig deelnemers. Het waren 5 wandelingen, 4 weekendkampen, 1 winterkamp en 1 zomerkamp. 2 weekendkampen en het winterkamp waren in een accommodatie en 2 weekendkampen en het zomerkamp in tenten. Het aantal deelnemers lag lager dan het voorgaande jaar, elke activiteit had tussen de 4 en 8 deelnemers. Alle activiteiten vonden plaats in Nederland. Eén activiteit was gezamenlijk met de andere groene jongeren verenigingen. Begin 2012 hadden we 25 leden, eind 2012 waren dat er 24. Het ledenblad is definitief stopgezet en is een nieuwsbrief geworden. Daarnaast is elke activiteit kort van te voren per mail nogmaals aangekondigd. De website van de LJ werd na elke activiteit aangevuld met foto’s, alleen informatie van een activiteit, werd nog niet altijd meteen geplaatst. Er is contact geweest met het landelijk bestuur over de voortgang van de LJ, vanwege het teruglopend ledenaantal.
8
Bijlage 2
Jaarverslag KNNV 2012
Moeraswerkgroep In 2012 heeft de Moeraswerkgroep de volgende activiteiten georganiseerd: Op 21 april is een bezoek gebracht aan de uiterwaarden van de Millingerwaard bij Kerkerdom. Met 14 deelnemers was het een goed bezochte excursie. Van 23 juni tot en met 1 juli is een bezoek gebracht aan Hongarije. Doel waren hier de natte kalkgraslanden en de natte gebieden van de Tisza. De steunpunten Farm Lator en Tiszababolna hebben uitstekend gefunctioneerd. Doordat het gebied uitzonderlijk droog was is meer aandacht dan gewoonlijk besteed aan vogels. Het aantal deelnemers bedroeg 9, een busje vol. Op 28 juli is een bezoek gebracht aan het natuurontwikkelingsgebied het Kennemerstrand. Hier hebben wij onder leiding van Jaco Diemeer kunnen genieten van de fraaie ontwikkeling van de natte binnenduinvallei. Het aantal deelnemers bedroeg in dit geval vijf. Op 25 augustus hebben wij de Middel- en Oostduinen van Goeree bezocht. Onder leiding van Marten Annema hebben wij kunnen ervaren hoe dit waterwinningen natuurontwikkeling heel goed samengaan. Het aantal deelnemers bedroeg uiteindelijk vier. Als laatste is op 16 september het Beuven tussen Someren en Heeze bezocht. Het water in het ven stond nog altijd erg hoog, waardoor het geplande onderzoek naar kranswieren beperkt bleef tot de oever. Het aantal deelnemers bedroeg twaalf. Onze voorzitter Gert-Jan van der Veen heeft het bestuur verlaten door drukke werkzaamheden elders. In zijn plaats is Gerben Visser tot voorzitter gekozen. Het bestuur bestaat nu uit Gerben Visser, Nico Jonker, Jos Spier, Arnout-Jan Rossenaar en Kai Waterreus. Bryologische en Lichenologische Werkgroep Activiteiten voor leden De BLWG heeft in 2012 in totaal 18 eendags-excursies georganiseerd. De lezingendag in maart werd in het Dominicanenklooster in Zwolle gehouden. Daarbij waren zo’n 70 mensen aanwezig. Het voorjaarsweekend was op de Noordoost Veluwe en trok circa 20 deelnemers. In 2012 vond het tweejaarlijkse zomerkamp plaats in Cornwall. Van Buxbaumiella verschenen de nummers 91, 92, 93 en 94. Waarbij nummer 92 een extra nummer (Rode Lijst korstmossen) was. Het aantal leden daalde van 413 naar 396. André Aptroot en Kok van Herk ontvingen de Prof. J.J. Barkmanprijs voor veldlichenologie. Bureau In 2012 werkte Laurens Sparrius voor 1,0 fte (40 uur) als coördinator voor de BLWG, waarvan 20 uur per week gedetacheerd bij Stichting FLORON (tot 1 juni) en de voortzetting van het FLORON-bureau bij Stichting RAVON. In 2012 was er met 82.000 euro een recordomzet aan projecten. Onderzoek en advies • In 2012 werden 33.000 waarnemingen aan de databank toegevoegd. De databank bevat nu 1,8 miljoen waarnemingen, die doorgeleverd zijn aan de Nationale Databank Flora en Fauna. • Er is een nieuwe Rode Lijst mossen gemaakt in opdracht van het Ministerie van Economische Zaken. • De BLWG werkte verder aan het Landelijk Meetnet Korstmossen (onderdeel van het NEM), dat sinds 1999 loopt. • De BLWG is betrokken bij de dijkverzwaring rond polder Arkemheen, waar op granietblokken veel bijzondere korstmossen voorkomen. • Op blwg.nl is informatie over bijzondere biotopen voor mossen en korstmossen herzien. Aan verspreidingsatlas.nl is een mobiele versie voor smartphones toegevoegd door een bijdrage van Stichting Fondsen KNNV, die nu dagelijks 15 unieke bezoekers heeft (300 op de normale website). Samenwerking: De BLWG is aangesloten bij Stichting VOFF en agendalid van Soortenbescherming Nederland. Werkgroep Grassen en Schijngrassen In 2011 is gewerkt aan een herstart van de werkgroep na vier jaar sluimeren. Hiervoor zijn oude adressen uit de analen opgediept; geïnteresseerden gemaild of aangeschreven. In 2012 heeft dit geresulteerd in een tweetal activiteiten. Op 12 mei was er een excursie naar Laegieskamp( Naarden/Bussum). Hier werden 33 soorten van ons interessegebied “grassen en schijngrassen” waargenomen. Een tweede activiteit vond plaats op 9 juni bij Blikkenburg/Slot Zeist. Hier werden 36 soorten grassen en schijngrassen waargenomen. Helaas heeft de werkgroep geen bestuur maar wel een actieve webmaster.
9
Bijlage 2
Jaarverslag KNNV 2012
Landelijke Insecten Werkgroep In 2012 is de Veelpoot 3 maal verschenen, zowel digitaal als in (kleuren)print. Er zijn 2 weekenden georganiseerd in de schaapskooi van It Fryske Gea in Bakkeveen op 11-13 mei (22 deelnemers, waarvan 7 introducé) en 17-19 augustus (24 deelnemers, waarvan 7 introducé). De weekenden stonden in het teken van het bijenjaar. Op 1 januari 2013 hebben we 70 leden, dat zijn er 3 meer dan vorig jaar. In 2013 bestaat de LIW 25 jaar. Van in het weekend 21-23 juni vieren we ons jubileum nabij de Meinweg in Limburg. Een weekend in plaats van 2 in 2013, vanwege de duurdere locatie. Kampeergroep In het jaar 2012 zijn 16 activiteiten georganiseerd (7 kampeer-weekenden; 8 excursies van een hele dag; 1 halve dag excursie voorafgaand aan de jaarlijkse Ledenvergadering) met in het totaal 136 deelnemers. Slechts 1 wandeling is geannuleerd vanwege gebrek aan belangstelling. Alle activiteiten worden aangekondigd in de Convo die 2x per jaar verschijnt en zijn ook te vinden op de website van de Kampeergroep: www5.knnv.nl/kampeergroep. De meeste kampen hebben een “algemeen” karakter maar ook worden wel themaweekends georganiseerd zoals het thema “ruimte voor de rivier” tijdens het weekend Diepenveen, “Geologische wandeling rond Leersum” en “Vogelweekend Schouwen (Plan Tureluur)”. We streven ernaar de excursiedoelen te spreiden over het hele land en over de verschillende biotopen. De excursies brachten ons dan ook van Zuid-Limburg naar De Biesbosch en van het veenweidegebied rond Tienhoven naar de Millingerwaard. Een greep uit de waarnemingen biedt het volgende beeld. Rosse stekelstaarteenden op de Starrevaartplas (vogelplas). Zwarte sterns in de Millingerwaard en een zingende spotvogel op het kampeerterrein. 22 soorten paddenstoelen rond Nunspeet. Op Schouwen naast de vele steltlopertjes in de inlagen ook mosdiertjes, zeeanemonen en zakpijpen op de steiger van Burgh Haamstede en een blauwvleugelsprinkhaan in de Zeepeduinen. En natuurlijk maretakken langs de Geul, velden vol bosanemonen, daslook en slanke sleutelbloem. En niet te vergeten al die vlinders en libellen die tijdens elke excursie bekeken worden en op naam gebracht. Tijdens de jaarvergadering, die ieder jaar in januari plaatsvindt, wordt teruggekeken op alle excursies van het afgelopen jaar en worden de wensen geïnventariseerd voor het komend jaar. De vele foto’s die tijdens de activiteiten worden gemaakt, worden op Dropbox geplaatst zodat alle KGers die kunnen bekijken en nagenieten van de herinnering aan een geslaagd excursiejaar. Werkgroep Europese Orchideeën Bestuurswisseling De Werkgroep heeft in 2012 een flinke bestuurswisseling gehad. Zo is Martin van de Hoorn (voormalig voorzitter) afgetreden en heeft hij in februari het stokje door gegeven aan Mark Engels. Jan Essink (bestuurslid) is tevens afgetreden en heeft zijn stokje doorgegeven aan Mark Meijrink. Omdat het bestuur normaliter uit vijf leden bestaat is het bestuur aangevuld met Eric Hartgers. Dossier ENCI & Bruinrode wespenorchis In maart 2012 bereikte ons het nieuws dat de resterende vindplaats van Bruinrode wespenorchis (Epipactis atrorubens) verloren was gegaan door graafwerkzaamheden. De soort, waarvan werd aangenomen dat ze uitgestorven was omdat er sinds 2004 geen waarnemingen waren, werd in 2011 teruggevonden in de groeve van de ENCI op de Sint-Pietersberg. De WEO heeft van de vernieling van de groeiplaats aangifte gedaan bij de Nationale Voedsel en Waren Autoriteit (voorheen AID). Na wat publicitaire druk te hebben uitgeoefend werd de aangifte in behandeling genomen. Daarnaast heeft de Werkgroep aandacht gezocht voor de kwestie in de regionale en landelijke media. Onze voorzitter Mark Engels is hiervoor op de radio L1 en televisie geïnterviewd. Tevens zijn er diverse krantenartikelen gepubliceerd. Onder druk van de WEO, media en de inspecteur (NVWA) heeft de ENCI, moeten toegeven dat zij inderdaad verantwoordelijk zijn voor de vernieling, en dat zij inderdaad op de hoogte waren van de planten. De WEO had per slot van rekening zelf dit deel van de groeve geïnventariseerd en de ENCI op de hoogte gebracht van de planten. Om een rechtszaak te vermijden heeft de ENCI laten weten dat er op meer plekken planten van deze soort (Bruinrode wespenorchis) aanwezig zijn in de groeve. Gegeven dit feit heeft de inspecteur besloten de zaak niet over te dragen aan justitie, dit omdat de ernst van de zaak was afgezwakt doordat de soort niet uitgestorven bleek te zijn (rare gewaarwording). De WEO stond voor de keuze om een handhavingsverzoek in te dienen bij Dienst Regelingen en via deze weg alsnog haar gelijk te halen, of op advies van de inspectie in gesprek te blijven met de ENCI en de situatie te monitoren. De WEO heeft na onderling overleg gekozen voor de laatste optie. In juni is door bestuursleden een deel van de groeve in kaart gebracht. Na inventarisatie bleken hier 200-300 exemplaren van de Bruinrode wespenorchis te staan. Tevens werd een forse populatie Stofzaad aangetroffen. Een soort die in (Zuid-)Limburg niet algemeen is. Tevens is de
10
Bijlage 2
Jaarverslag KNNV 2012
populatie vastgelegd door de NVWA middels een ambtelijke notitie. D.w.z. dat onomstotelijk vaststaat dat de planten op de locatie aanwezig zijn. De ENCI kan dus niet (meer) ontkennen dat de planten er niet staan. Op dit moment, worden de planten wederom bedreigd. Ditmaal door afspraken die de ENCI heeft gemaakt met Natuurmonumenten over de transformatie en oplevering van de groeve. De aarden wal waarop de planten staan zou volgens het transformatieplan geheel verdwijnen. De ENCI heeft zelf contact gezocht met de WEO om advies in te winnen. Dat heeft de Werkgroep bereikt. Vanwege het feit dat de aarden wal op last van natuurmonumenten weg zou moeten heeft het bestuur in november overleg gehad met de projectleider van natuurmonumenten waarbij onze bezwaren kenbaar zijn gemaakt. -wordt vervolgdAdoptatie Kalkgrasland In 2012 (maart) is de WEO begonnen met het beheer van het geadopteerde kalkgrasland. Hiervoor heeft de WEO een groepscontract afgesloten met Staatsbosbeheer. Hierdoor zijn onze vrijwilligers verzekerd, en kunnen wij garanderen dat veilig wordt gewerkt naar de maatstaven van SBB. Het uitgevoerde beheer is in mei gemonitord. Het beheer bestond o.a. uit het verwijderen van opslag en biomassa. Het grasland was relatief verwaarloosd waardoor vervilting van de grasmat had plaatsgevonden. Deze is in het beheersweekend verwijderd. Dit heeft ertoe geleid dat de populatie Vliegenorchis een flinke boost heeft gekregen. Van 1-2 bloeiende exemplaren werden er dit jaar 9 bloeiende exemplaren aangetroffen. Een effect dat de WEO op meer plekken heeft waargenomen na kap of verwijderen van struweel waardoor een tijdelijke hogere beschikbaarheid van licht is. Rode lijst Vaatplanten De WEO heeft gegevens aangeleverd voor de nieuwe rode lijst Vaatplanten. Deze lijst is opgesteld door Baudewijn Odé en Laurens Sparrius van het FLORON. Door diverse onderzoeken was de WEO in staat om zeer gedetailleerde gegevens aan te leveren en waar mogelijk de uitkomst van het computermodel bij te stellen. De bedreigingscategorieën van de nieuwe rode lijst zijn dus geheel gebaseerd op de gegevens van de WEO. Iets waar we als Werkgroep trots op zijn. Boek Orchideeën van Nederland In 2012 is de WEO begonnen aan het schrijven van een boek over de orchideeën van Nederland. In het boek komt o.a. de stand van zaken over de periode 2000-2012 aan bod. Tevens wordt er een geheel geïllustreerde determinatiesleutel toegevoegd. Bijzonder leuk is dat we de tekeningen van Landwehr mogen gebruiken voor het boek. Groen en Doen Project De WEO heeft een voucher aangevraagd voor een Groen en Doen project. De WEO merkt dat veel orchideeën buiten natuurgebieden groeien, bv. in speciaal aangelegde stadsparken, maar ook bermen. Bij wijkbeheersteams, gemeenten, etc. ontbreekt vaak de kennis om adequaat beheer te voeren. Met een brochure en een cursusdag wil de WEO geïnteresseerden handvatten aanreiken m.b.t. beheer van orchideeën. 2013 jubileumjaar In 2013 viert de WEO haar 35-jarig jubileum. Binnenkort zal de soort van het jaar bekend gemaakt worden. Een project dat gelanceerd wordt in het kader van ons jubileum. Strandwerkgemeenschap Bestuur: Het bestuur vergaderde het afgelopen jaar vier maal. Belangrijke agendapunten hadden te maken met de een herbezinning op het werk van de vereniging en de relatie met de KNNV. Er wordt gesproken over een nieuwe folder, over een website, over meer excursies, er wordt een discussienota over de samenwerking met de KNNV vastgesteld en in positieve sfeer besproken met de KNNV. Dit overleg is nog niet afgerond, maar aan beide zijden is de bereidheid aanwezig om de band te behouden en waar mogelijk te versterken. Natuurhistorisch werk: De vijf strandwachten wandelen elke veertien dagen en zenden de resultaten in. Dat doen ook veel individuele leden, waardoor het CS, het oudste waarnemingenbestand van ons land, blijft groeien. Afgelopen jaar met 2600 waarnemingen. Gegevens werden ook dit jaar ter bestudering beschikbaar gesteld aaneen vijftal personen. Naast zulke individuele verzoeken maakt de met de SWG verbonden Stichting Anemoon geregeld gebruik van onze gegevens. Ook de Nederlandse Malacologische Vereniging maakte dit jaar weer uitgebreid gebruik van onze gegevens voor een in 2013 te verschijnen boek: Schelpdieren van het Nederlandse Noordzeegebied.
11
Bijlage 2
Jaarverslag KNNV 2012
Tijdschrift: Het Zeepaard verscheen dit jaar vier maal” met in totaal 144 pagina’s (vorig jaar 196 pagina’s). Twee nummers waren extra dik en daarom “dubbelnummers”. Dit heeft de exploitatie helaas onvoldoende gunstig beïnvloed: druk en verzendkosten waren hoger. De hogere drukkosten zijn veroorzaakt door de gestegen drukprijzen en vooral het grotere aantal kleurenpagina’s; een bewuste keuze van het bestuur om de aantrekkelijkheid van het blad te verhogen. Het blad werd dit jaar verstuurd naar 403 adressen: 365 leden en 33 donateurs (=rechtspersonen). Tabellen: De pogingen om de Drijfzadentabel opnieuw uit te geven, met daarin de vele nieuwe vondsten, zijn niet geslaagd. Drukte bij de auteurs ligt daaraan ten grondslag. Ook de tekst van de Hydroiden/Bryozoa-tabel kwam niet gereed. Het is een zeer omvangrijk werk. In het najaar werd door de Strandgroep van de NJN onze medewerking gevraagd bij een heruitgave van het Strandboek. Uiteraard is dit toegezegd. Website: Aan het eind van 2012 is de SWG-website in de lucht gegaan www.strandwerkgemeenschap.nl. Komend jaar zal getracht worden zoveel mogelijk e-mailadressen van leden te verzamelen, zodat een snelle en goedkope communicatie met de leden mogelijk zal worden. Bovendien verwacht het bestuur dat door deze website zich wellicht ook nieuwe leden zullen aanmelden. Werkgroep Geologie en Landschap In 2012 hebben we ons 25-jarig jubileum gevierd tijdens onze contactdag. In het kader van dit jubileum hebben we de afdelingen gevraagd om extra aandacht te besteden aan de geologie tijdens het weekend van 18 maart. We hebben van zo’n 6 afdelingen bericht gekregen dat ze dit ook hebben gedaan. Tijdens de VV heeft de uitreiking plaatsgevonden van de Arjaprijs, ingesteld door onze oprichter Arnold v. Nieuwaal. De prijs ging dan ook nog naar één van onze leden, Jan Nillesen. Ook dit jaar is ons ledenaantal gedaald. Het blijft een zorg om dit weer aan te vullen. We hebben dit jaar weer 4 excursies georganiseerd. • Zaterdag 25 februari 2012 Contactdag en Jubileum in het Oertijdmuseum in Boxtel. Deze dag werd erg goed bezocht. In de ochtend hebben we uitgebreid stilgestaan bij ons jubileum en zijn er heel wat leden in het zonnetje gezet. ’s Middags hebben we een rondleiding gehad in het museum. • 21 april 2012 Bus-excursie dwars door Noord-Holland. Op deze dag hebben we door onze Excursieleider Lia Vriend uitleg gekregen hoe het landschap van Noord Holland ten noorden van Zaandam is gevormd door mens en natuur. • 7, 8 en 9 september Weekend Boulonnais: Een zonnig lang weekend met als excursieleiders Hans de Jong en George Lowiesen in de Boulonnais is wel het beste wat iemand die geïnteresseerd is kan wensen. • Zaterdag 20 oktober "De Hamert en omgeving", onderzoek in een Maas-en Rijnterrassenlandschap. Onder leiding van Jos Leeman hebben we een interessante wandeling gemaakt langs de Maas en door de Maasduinen. 11.
Gewesten en afdelingen (ingedeeld naar gewest)
Gewest Centrum Amersfoort Jaarverslag 2012 (kort) In 2012 is de afdeling verder gegaan met de opbouw van activiteiten om aan de behoeften van de leden en anderen te voldoen. Er zijn ook weer een aantal projecten aangenomen van derden. De KNNV beoogt met deze projecten haar doelstellingen te realiseren en dat zijn verwondering, kennisontwikkeling maar vooral kennisoverdracht met betrekking tot de natuur. De Konvo kende dit jaar 8 afleveringen De spetterxcursie ging naar een natuurgebied de blauwe kamer en had een groot aantal deelnemers. Het inventariseren gebeurde ook in groepen buiten de KNNV zelf. De uilen en zwaluwen worden met onze hulp door de agrarische natuurvereniging de Horstee gedaan. Ook het monitoren van de akkerranden gebeurde onder hun supervisie. De planten werkgroep heeft in 2012 de volgende projecten afgerond: • Gemeentepark Princenhof in opdracht van Gemeente Leusden;
12
Bijlage 2 • • •
Jaarverslag KNNV 2012
Verschralingsonderzoek 4 Graslanden in Park Schothorst in opdracht van CNME De Schothorst in Amersfoort; Moerasbosje en twee weilanden Landgoed Stoutenburg in opdracht van Utrechts Landschap. De verslagen worden op de website van de afdeling geplaatst.
De nachtvlindergroep is door vooral het weer slechts 2 keer bijeen geweest en heeft meegedaan aan de nacht van de nachtvlinder. Ondanks het slechte weer waren er toch 8 enthousiaste deelnemers. De vogelwerkgroep is 4 keer wezen wandelen in verschillende gebieden rond Amersfoort. Zo werd aan alle soorten die er te zien zijn aandacht gegeven. De studiegroep insecten is begonnen aan een inventarisatie van de fauna langs het Valleikanaal. Er is vooral gekeken naar vlinders, libellen, kevers en sprinkhanen. Daarnaast is er een uitstapje gemaakt naar andere diergroepen zoals waterleven, vleermuizen en de faunapassages zijn onderzocht op diersporen. In het jaar van de bij hebben we ook meegedaan aan de publieksdag die door CNME de Schothorst is georganiseerd. Hiervoor hebben we een poster gemaakt die ook in een lespakket naar scholen is gestuurd. Voor het vierde jaar op rij hebben wij in samenwerking met CNME de Schothorst uit Amersfoort en CNM de schoolsteeg uit Leusden de natuuracademie georganiseerd. Het aantal aanmeldingen op het grootte deel van de cursussen oversteeg het aantal wat we kunnen plaatsen. Ook financieel was er een batig saldo. Nieuw dit jaar was de werkgroep natuurwandelingen. Elke zondagochtend wordt er een gebied bezocht en in een wandeling van ongeveer anderhalf uur bekeken. We doen zowel gebieden in als buiten de steden aan. Elk seizoen laat zo zijn specifieke soorten zien. Zo zien we in de winter vooral veel vogels. In de herfst zien we veel paddenstoelen. Tenslotte is het vermelden waard, dat onze voorzitter samen met de KNNV Uitgeverij een korstmossenboek heeft uitgegeven. Gooi In het kader van de KNNV-dag van geologie en landschap is er een publieksdag georganiseerd. In samenwerking met de afdeling Utrecht en geologisch museum Hofland heeft professor Van Boekschoten een lezing gehouden met aansluitend een wandeling door geologisch interessant bos- en heidegebied. In tegenstelling tot vorig jaar was de publieksdag dit jaar weer een succes te noemen. De paddenstoelenwerkgroep en de plantenwerkgroep zijn weer zeer actief geweest. De meeste excursies zijn in en rond het Gooi gehouden. Uitzondering hierop waren de excursie naar het Leersumse veld en de pier van IJmuiden. Bij de excursies is duidelijk de belangstelling te merken van de IVN leden. Met IVN is afgesproken dat de leden gratis aan de KNNV excursies deel mogen nemen. De lezingen werden traditiegetrouw weer samen met het IVN gedaan, waarbij de lezing over de evolutie van bloemen een echte wetenschappelijke lezing was. Waar de ledenvergadering een dieptepunt bereikte met vier leden buiten het bestuur, was de leden voor leden avond met twaalf leden een feest van betrokkenheid, nieuwe plannen en ideeën waar men de schouders onder wilde zetten. Het lag in de bedoeling dat de groene clubs in het Gooi een gezamenlijk onderkomen kregen, maar ondertekening van het contract werd in november helaas uitgesteld. De afdeling Gooi ziet de toekomst met IVN en overige natuurverenigingen met het volste vertrouwen tegemoet. Stichts-Hollandse Polderland Het jaar begon op zaterdag 7 januari met een drukke dag: ’s morgens konden de leden zich moe maken met het knotten en ’s middags kon men deelnemen aan de Nieuwjaars-wandeling. Beiden op het Landgoed Linschoten en daarna was er de Nieuwjaarsborrel in NME-Centrum InBredius. Het bestuur heeft na het houden van een enquête besloten om naast de nieuwe digitale Nieuwsbrief ook het kwartaalblad Fluitenkruid digitaal uit te brengen. Op de Algemene Ledenvergadering in februari waren de leden erg positief over hoe zo’n digitale Nieuwsbrief en Fluitenkruid eruit komt te zien. Naast het voordeel dat digitaal meer een medium is van deze tijd geeft het ook een grote kostenbesparing. De activiteiten van alle werkgroepen gaven de leden naast natuurstudie ook weer de nodige natuurbeleving. Vooral het wederom geslaagd weekend in Holwerd, Friesland. Helaas hebben we op 6 april afscheid moeten nemen van ons erelid Gerard Stout. Al in de jaren vijftig gaf hij leiding aan de Jeugdnatuurwacht. Elke zaterdagmiddag trok hij met de zesdeklassers van alle basisscholen in Woerden de natuur in van het Brediuspark, het Linschoterbos, het Vijverbos en De Haeck. Hij was de oprichter van onze “KNNV afdeling” in 1969. Hij was ook betrokken bij de oprichting
13
Bijlage 2
Jaarverslag KNNV 2012
van IVN-Woerden en het NME. In 1983 mocht hij de Educatieve tuin in het Brediuspark openen die een aantal jaren later zijn naam kreeg. Tot de laatste maand kwam hij op de woensdagmorgen met scootmobiel naar “zijn” tuin. Hij is 97 jaar geworden. Aan promotie voor de KNNV hebben we dit jaar het volgende gedaan: 1. Natuurlijk deed de Werkgroep Landschapsonderhoud in november, met 19 extra deelnemers, mee met de Landelijke Natuurwerkdag. 2. De Weidevogelwerkgroep heeft een cursus “Weidevogels in en om Woerden” gegeven aan de Volksuniversiteit. 3. Onze afdeling heeft het laatste kwartaal een tentoonstelling ingericht in het NME-Centrum in het Brediuspark te Woerden. Het thema was: “Natuurbeleven met de KNNV”. Hierbij kregen de bezoekers een indruk wat onze werkgroepen aan activiteiten deden. Gedurende deze tentoonstelling kon men ook gratis deelnemen aan lezingavonden, een minicursus en excursies. Door deze activiteiten hebben zich een aantal nieuwe leden aangemeld. Echter door overlijden, verhuizing en opzegging is het ledenaantal gedaald van 118 naar 116. Ondanks de regelmatige oproep voor versterking van het bestuur heeft dit ook in 2012 geen voorzitter of bestuursleden opgeleverd. Ook het IVN-Woerden heeft dit probleem: slechts 3 bestuursleden en geen voorzitter. Ondanks dat of mede hierdoor is het voornemen om ook in 2013 nog beter te gaan samenwerken. Onder andere in de voortdurende strijd tegen de plannen van de Gemeente Woerden: Mogelijke opheffing van het NME en sluiting van de Brediusschuur, het “thuishonk” van de KNNV, IVN en NME. Utrecht Het bestuur is behoorlijk gegroeid dit jaar en met meer mensen dan ooit beginnen we aan afdelingsjaar 110! We vieren dit heuglijke feit met de leden komend jaar met een fotowedstrijd: ‘Natuur in Utrecht’. We hopen dat onze afdeling hiermee ook de aandacht trekt van niet-leden. Natuurlijk stonden we dit jaar weer met een kraam, maar door slechte weersomstandigheden was het niet elke keer succesvol. Dat kunnen we wel zeggen van onze net gestarte plantenwerkgroep. Die staat nu als een huis! Veel actieve leden die samen veel excursies en inventarisaties verrichten. Er waren meer excursies. Ook zijn er 2 korte cursussen georganiseerd: een combinatie van een binnen activiteit met kort daarop een buitenactiviteit. Onderwerpen waren uilen en sprinkhanen. Dit is iedereen goed bevallen; we gaan hiermee door. Het afdelingsweekeind in mei op Texel trok 12 deelnemers. Zeist, Heuvelrug en Kromme Rijn Algemeen. De afdeling Zeist, Heuvelrug en Kromme Rijn is het afgelopen jaar wederom actief geweest. Door een geslaagde vogel- en insectencursus hebben we een redelijk succesvol jaar gehad niet alleen wat betreft nieuwe leden, maar ook qua financiën. Er zijn 21 leden, 3 huisgenootleden en 1 convolid bijgekomen, maar er zijn er ook 17 leden en 3 huisgenootleden vertrokken. We hadden een zeer druk bezochte en geslaagde Nieuwjaarsreceptie met een prachtige presentatie van een KNNV-plantenreis naar WestAustralië. De personele bezetting van het bestuur is dit jaar gewijzigd: we hebben twee nieuwe bestuursleden mogen verwelkomen en helaas van drie leden moeten afscheid nemen, zodat ons bestuur nu bestaat uit 5 personen. We zouden dus wel wat versterking kunnen gebruiken vooral op PR-gebied. Convo De redactie en de opmaak van de Convo zijn dit jaar in handen gekomen van resp. Sophieke Nijhuis en Jan Katsman. Er zijn echter plannen om de KNNV-Convo samen te voegen met Het Zevenblad, het orgaan van het IVN. Volgens plan zal deze samenvoeging eind 2013 gerealiseerd worden.
14
Bijlage 2
Jaarverslag KNNV 2012
Promotie: Door op diverse groene markten in de regio aanwezig te zijn met een goed bezochte promokraam hebben we de KNNV daar goed op de kaart gezet. De website functioneert goed, al schort het soms nog aan de interne communicatie. Natuurbescherming: We hebben regelmatig meegepraat in groene overlegstructuren met de diverse gemeentes. Er zijn bezwaarschriften en reacties ingediend op natuur bedreigende plannen van de overheid. We hebben actief meegedaan met de Landelijke Natuurwerkdag om de krentenbomen en andere exoten rond een poel in de Ridderoordse bossen bij Bilthoven. Er is een werkgroep Natuurwerk opgericht die in voor- en najaar enkele middagen aan het werk is gegaan in de Ridderoordse bossen. Natuurstudie: Er zijn 2 lezingen georganiseerd rond het thema “Bijen” en een 3e lezing over de Buitenplaatsen samen met de Bibliotheek Zeist, het Natuur- en Milieueducatiecentrum, het IVN en de Stichting Milieuzorg Zeist. Er is voor het derde jaar een cursus gegeven “Vogels kijken voor Gevorderden”. We hebben met medewerking van enkele externe inleiders een cursus “Wonderwereld der insecten” georganiseerd. De werkgroepen planten, paddenstoelen, vogels, insecten en de midweekwandelgroep hadden een zeer actief programma met veel excursies, werkavonden, vogelweekenden en inventarisaties. De Vogelwerkgroep heeft op verzoek van een boswachter een uitvoerige inventarisatie van roofvogels in de bossen van Austerlitz georganiseerd. Hier heeft een groep KNNV-ers aan meegewerkt. Volgend jaar zal deze inventarisatie een vervolg krijgen. Er is dit najaar een nieuwe Mossenwerkgroep opgericht samen met het IVN, die in de winter en het vroege voorjaar van 2013 determinatieavonden en excursies organiseert. Natuurbeleving: Steeds meer leden sluiten zich aan bij de midweek wandelgroep voor ouderen. Zij maken om de veertien dagen een korte wandeling in steeds weer een ander, interessant natuurgebied in onze regio. Daarnaast doen steeds meer KNNV leden van onze afdeling mee met de lange natuurwandelingen van het IVN, die elke maand georganiseerd worden. Contacten met andere groene verenigingen: De samenwerking met het IVN groeit. Zo is er een IVN/KNNV commissie aan het werk gegaan om een gezamenlijke cursus- en vergaderruimte te vinden voor beide verenigingen. Helaas heeft dit nog niet tot resultaat geleid. De beide besturen hebben enkele keren met elkaar overlegd en er is een plan gemaakt om te komen tot een zeer nauwe samenwerking, te beginnen met de samenvoeging van beide verenigingsbladen: Convo en Zevenblad. Eind 2013 zal het eerste gezamenlijke nummer verschijnen. In het Gewestelijk overleg hebben we eveneens afgesproken meer samen te werken. Binnen de regio komt de klankbordgroep: “Natuur- en Milieu Platform Zeist” regelmatig bijeen om elkaar te informeren over natuur- en milieuzaken binnen de gemeente Zeist en om de activiteiten op elkaar af te stemmen. Gewest Gelderland Zuid Arnhem In 2012 heeft de afdeling Arnhem de resultaten van de inventarisatie van de parken langs de Sint Jansbeek afgesloten met twee publicaties: ‘De natuur in Sonsbeek, Zijpendaal en Gulden Bodem’ en ‘Natuurgids voor Sonsbeek, Zijpendaal en Gulden Bodem’. Een mooie afsluiting van twee jaren hard werken waaraan alle werkgroepen van de afdeling hun bijdrage hebben geleverd. Het bestuur heeft in 2012 elf keer vergaderd en is aanwezig geweest bij landelijke en gewestelijke vergaderingen. Verder heeft het bestuur overleg gehad met de besturen van IVN afdelingen Arnhem en Oost-Veluwe, mede naar aanleiding van de landelijke gesprekken tussen de hoofdbesturen. We behartigen nog steeds de natuurbescherming in het Groenforum, waarin alle ‘groene’ groepen van Arnhem zijn vertegenwoordigd. De inrichtingsplannen voor Meinerswijk waren daarbij dit jaar een belangrijk onderwerp. De afdeling organiseerde in het afgelopen jaar 32 excursies in het weekend en wekelijks een excursie op de dinsdagmorgen. Ook zijn er vier lezingen gehouden. Samen met het IVN organiseert de afdeling de Groencursus. De Wilde plantencursus die de afdeling al jaren geeft, is in 2012 niet doorgegaan wegens gebrek aan deelnemers. Inmiddels hebben zich voor 2013 al meer dan voldoende deelnemers aangemeld. Het ledenaantal is helaas iets teruggelopen. Eind van het jaar had de afdeling 165 leden en 19 huisgenootleden.
15
Bijlage 2
Jaarverslag KNNV 2012
Nijmegen In 2012 werden door de werkgroep excursies van de afdeling Nijmegen net als vorig jaar 97 excursies naar 51 zeer uiteenlopende gebieden georganiseerd. Het gemiddeld aantal deelnemers lag echter hoger dan vorig jaar met niet 11 maar 15! De gebieden werden bezocht onder leiding van 30 van onze eigen leden. Enkele noemenswaardige bestemmingen waren het Quakjeswater en Voornes Duin en een meerdaagse excursie naar het Duitse Eifel gebied. Door de natuurhistorisch secretaris Jan Nillesen worden uitgebreide verslagen gemaakt waar veel vraag naar is. De kwaliteit is hoog en het is dan ook niet verbazingwekkend dat m.b.v. deze verslagen de ARJA-Prijs in de wacht werd gesleept! Helaas heeft onze afdeling ook te maken met gezondheidsproblemen. Het voorzitterschap van de in 1979 opgerichte insectenwerkgroep moest noodgedwongen gedeeltelijk door een lid van die werkgroep worden overgenomen. Onlangs moest ook onze gewaardeerde webmaster plotseling noodgedwongen haar taken neerleggen. De wekelijkse samenkomst van de insectenwerkgroep werd teruggebracht tot een maandelijkse samenkomst. Hierdoor was de opkomst wel steeds hoog (er zijn momenteel 13 leden die al dan niet regelmatig aanwezig zijn). Er wordt op de maandelijkse samenkomsten vooral gewerkt aan de eigen of de collectie van het Natuurmuseum Nijmegen. Die laatste heeft onlangs een collectie van 28.000 lepidotera overgenomen waardoor een reorganisatie van de collectie nodig is. In mei en juni werden door de werkgroep excursies georganiseerd. Voor het breder publiek waren er in maart, augustus en september excursies over bijvoorbeeld nachtvlinder en gallen. De plantenwerkgroep is onverminderd actief en publiceert lijsten van hun vondsten op de website van het Natuurmuseum (http://www.natuurmuseum.nl/planten-lijsten.html). Enkele bijzondere vondsten waren Nachtkoekoeksbloem (zeer zeldzaam, maar in 2011 en 2012 meer waargenomen) en Vroege zegge (sinds 1952 niet meer in het werkgebied van de werkgroep waargenomen!). Tijdens de werkgroep-avonden buiten het buitenseizoen werden verschillende groepen behandeld zoals Asters, Duizendknopen, grassen en Bremrapen. Het ledenaantal van onze afdeling is stabiel met rond de 250 leden (volledig, huisgenoot en jeugd bij elkaar opgeteld). Oost-Achterhoek 2012 was voor de afdeling Oost-Achterhoek een goed jaar. Er zijn 49 activiteiten geweest, waarvan 28 excursies, 8 natuurwerkdagen, 9 lezingen en de jaarvergadering. Bovendien waren er 4 extra avonden van de paddenstoelenwerkgroep. Het ledenaantal is ongeveer gelijk gebleven. De financiële positie van onze afdeling was zo goed dat wij dit jaar weer wat extra materiaal aangeschaft kon worden voor de werkgroep Natuurbeheer. Het aantal bestuursleden is nog steeds een bron van zorgen. Nieuwe bestuursleden zijn hard nodig. Wat de activiteiten betreft, volgen we de drie hoofddoelstellingen van de KNNV: Natuurstudie: Dit jaar zijn er door de afdeling geen inventarisaties gedaan, wel door individuele leden. In het kader van het landelijke jaar van de Bij is er als inleiding een lezing gehouden over bijen en hun belang voor de mensheid en in juli hebben we samen met de afdeling Winterswijk van de Nederlandse Bijenvereniging een speciale fietstocht langs imkers georganiseerd. De mossenwerkgroep draait onopvallend door. De paddenstoelenwerkgroep is door het vertrek van de coördinator wel wat gehandicapt geraakt, maar het enthousiasme om op de determinatie avonden er samen uit te komen, is er niet minder om. De insectenwerkgroep is helaas ook dit jaar nog niet goed van de grond gekomen. Maar ons motto blijft als van ouds: “Je geniet meer van de natuur als je er meer van weet.” Natuurbeleving: Het voorjaar was nat en koud, enkele excursies gingen door de plenzende regen niet door, maar over het algemeen viel het aardig mee. Zo bezochten we o.m. weer het gebied van de Leerinkbeek waar we het zeldzame gesteelde glaskroos weer vonden. In de Heidenhoekse vloed zagen we de boomkikker en vonden we teer guichelheil. Maar ook de visexcursie in de Ratumse beek en fietstocht naar Bocholt, o.m. door de vele cultuurhistorische elementen, waren een belevenis op zichzelf. Er is zoveel op te noemen in de natuur om ons heen, wat je steeds weer raakt; een eekhoorn die als een waar acrobaat hangend op zijn kop aan de voedertafel kans ziet om het netje met zonnebloempitten te bemachtigen, een ontmoeting met een prachtig groepje goudvinken, de verhalen en het enthousiasme van de imkers op de bijenfietstocht…. Ach, ga zo maar door…. het hele jaar door….
16
Bijlage 2
Jaarverslag KNNV 2012
Natuurbescherming: Ook dit jaar heeft onze afdeling met de andere groene verenigingen weer deelgenomen aan het Platform Natuur & Landschap Winterswijk. Het platform staat momenteel nog op een laag pitje, maar wordt nog steeds vaak al van te voren bij het overleg betrokken. De werkgroep Natuurbeheer heeft ook dit jaar weer goed werk geleverd met het onderhouden van diverse kleine terreintjes van particulieren. Er is tevens een goede samenwerking met Het Gelders Landschap en Natuurmonumenten, zoals op de Landelijke Natuurwerkdag in het Meddoseveen. Dit jaar zijn verder nog de jaarlijkse werkzaamheden verricht in de Muggenhoek en de Besselinkschans. Dit jaar is de werkgroep weer 2 x actief geweest op De Heugte in Meddo. Ook de pers had belangstelling: In de Gelderlander heeft er een mooie foto met een artikel over gestaan. Regio Doetinchem Interne organisatie Het bestuur telt 5 leden, die in 2012 4 maal in vergadering bijeen kwamen en 2 maal in overleg traden met de werkgroep-coördinatoren. In dit overleg is besloten tot opheffing van de planten- en insectenwerkgroep en de oprichting van een werkgroep Flora & Fauna inventarisatie. Daarmee vervallen de werkgroep-excursies en krijgt het bestuur de taak vervangende (algemene) excursies te regelen. Overleg over samenwerking met IVN is op een dood spoor terecht gekomen. In november is het afdelingsarchief verhuisd van Doesburg naar het nieuwe archief in Doetinchem. Natuurbeleving Voor de leden organiseerden de werkgroepen en het bestuur 24 excursies. Er zijn 6 openbare lezingen geweest, waaronder 'bestuiven en bestoven' in het kader van het jaar van de bij en een lezing 'geologie van het Montferland' ter gelegenheid van het 25 jarig jubileum van de werkgroep geologie. Op de besloten algemene vergadering en ledenavond zijn presentaties verzorgt over bijen en heggenvlechten. Alle activiteiten en vele extra's worden vermeld in de vier nummers van de nieuwe glossy Verbascum. Natuurstudie Natuurstudie vond plaats tijdens de inventarisatie-excursies van de plantenwerkgroep. De cursussen planten inventariseren en mossen zijn wegens persoonlijke omstandigheden van de cursusleider afgelast. In 2012 is een start gemaakt met een volledige inventarisatie van de Zumpe, die gereed moet zijn in 2015, het jaar dat de afdeling de Zumpe 100 jaar in bezit heeft. Natuurbescherming In oktober heeft de Zumpewerkgroep met hulp van een aannemer de Adderbroekpoel in de Zumpe uitgegraven. De landelijke natuurwerkdag vond traditioneel plaats in de Zumpe. In december kon worden deelgenomen aan een cursus heggenvlechten van de gemeente op het terrein van ons onderkomen De Groene Knoop. Zichtbaarheid afdeling De afdeling maakt gebruik van een informatiekast bij De Groene Knoop. De gemeente heeft ook buiten het park een bord geplaatst met verwijzing naar de verenigingen die gebruik maken van De Groene Knoop. Openbare activiteiten werden steeds aangekondigd in plaatselijke kranten. Op 14 juli was de afdeling met een kraam aanwezig op de bijendag bij De Groene Knoop. Wageningen e.o. Het bestuur: De voorzitter en de Pr-activiteiten-functionaris traden af, de vacature Natuurbeschermingssecretaris werd opgevuld. Een bijna nieuw bestuur zal het komende jaar functioneren als ook de secretaris en de penningmeester zijn vervangen. De gemiddelde leeftijd is met ruim 20 jaar gedaald. Er werden dit jaar drie rapporten geproduceerd door de inventarisatiecommissie en noodzakelijkerwijze over het format daarvan en de digitalisering gediscussieerd. Voor de Arjaprijs dong men mee met het rapport dat een ecologische samenhang trachtte te maken van de diverse inventarisaties. Onze Prac organiseerde samen met de werkgroepen zo'n 150 activiteiten, het Jaar van de Bij was daarbij ook een thema. Er is een nachtvlinderwerkgroep in oprichting. Natuurlijk lieten de bezuinigingen ons ook niet onberoerd, de gemeentelijke subsidie voor Het Groene Wiel (van Stichting Veldwerk Nederland), een educatieve stichting, dreigt te worden stopgezet zodat ook onze werkruimte niet meer beschikbaar zou zijn. Door de met andere clubs samen gevoerde actie wordt dit door de gemeente opnieuw bekeken. De samenwerking met IVN komt mogelijk van de grond. Tenslotte is er archiefruimte voor de rapporten gevonden.
17
Jaarverslag KNNV 2012
Bijlage 2 Gewest Noord
Assen Communicatie: Blad De Kruusbèze- samen met IVN Assen- verscheen vier maal. We hebben een Maandelijkse digitale nieuwsbrief, een Website en benaderden de Lokale pers. Overzicht van activiteiten 2012: Snertwandeling Cursus “de Natuurvriendelijke Tuin” met excursies Lezing Wilde Bijen Excursie Rottumerplaat Vlindercursus met excursies Inventarisaties op planten, vogels en insecten in de Hondstongen Opening met toespraak Bijenhotel Gouverneurstuin Assen Aanwezig met kraam op Zomerfestival in Assen
Aanwezig met kraam op open imkerijdagen Varens excursie Fochtelooërveen Lezing Orchideeën in Scandinavië Met IVN samen filmvoorstelling “Queen of the Sun” Lezing Sieralgen in Drenthe Excursie Kraanvogels in Diepholz Excursie Vogelkijkhutten Nieuw Statenzijl en Punt van Reide
De Vogelwerkgroep heeft wekelijks geïnventariseerd: BMP tellingen en herfst-wintertellingen. Daarnaast hebben enige leden meegedaan aan de Huiszwaluwtelling, PTT telling en WAD telling. Tevens Kerk- en Steenuil broedsels in kasten. Een nieuwe Natuurwerkgroep is dit jaar van start gegaan: in samenwerking met SBB worden terreintjes opgeschoond. Wekelijks wordt in wisselende samenstelling gewerkt. Drachten Voor de 20e maal zijn de roeken in en om Drachten geteld. Er was een achteruitgang van 18 procent ten opzichte van vorig jaar. De vogelwerkgroep heeft voor de 10e maal de broedvogels van de Sanding in Drachten geïnventariseerd. Naast soorten die achteruit gegaan waren of zelfs verdwenen, waren er ook soorten die een stijgende lijn toonden. In verband met het stoppen van het beheer in dit gebied is besloten geen inventarisaties meer te doen, maar de vinger aan de pols te houden door jaarlijks 2 vroege vogelexcursies te organiseren in april en mei. Verder werden enkele excursies georganiseerd. Helaas moest de ganzenexcursie in december worden afgelast wegens vorst. Plantenwerkgroep De vegetatie van de Himsterfinnen in Drachten is geïnventariseerd. Er werden 96 plantensoorten, 17 grassoorten en 6 soorten varens en mossen gevonden. Harry Waltje gaf een lezing over mossen met in vervolg hierop een mossenexcursie bij Beetsterzwaag. Teddy Dolstra hield een lezing over vleermuizen en aansluitend werden vleermuizen opgespoord met de batdetector. Bioloog Kees Boele hield een lezing over de jaarlijkse kraanvogeltrek. Later werd een excursie naar Diepholz in Duitsland gemaakt om kraanvogels te zien. Prof. Dr. Charlotte Hemelrijk hield een lezing over groepsgedrag bij dieren. De excursies hadden dit jaar betrekking op diersporen, landschap, vogelwaarnemingen op Schiermonnikoog, vogels, insecten, orchideeën, roofvogels, nachtzwaluwen en vogelnajaarstrek. Ook werd een nachtvlinderavond gehouden o.l.v. vlinderkenners Janny en Siep Sinnema. Er is een uitgebreid natuurhistorisch jaarverslag 2012 van de KNNV afd. Drachten e.o. met een overzicht van meer dan 30 lezingen en excursies. Dit overzicht is op te vragen bij de secretaris van de afdeling. Groningen Ook dit jaar heeft er weer een bestuursverandering plaats gevonden. Wim Zolf nam afscheid als secretaris, om in de zelfde functie in het hoofdbestuur plaats te nemen. Anneke Herder –de Bruijn nam de bestuursfunctie als secretaris over.
18
Bijlage 2
Jaarverslag KNNV 2012
De ledenadministratie werd door Harma Parma overgedragen aan Ine Nijmeijer, zodat financiën en leden op een plek zijn ondergebracht. Veel tijd en energie werd er gestoken in de financiële ledenadministratie. Veel mailadressen bleken niet aanwezig of niet up to date te zijn. Mede hierdoor waren er veel debiteuren. Het bestuur heeft dit jaar gesproken over een mogelijke samenwerking met het IVN. Er is een eerste contact geweest op voorzittersniveau en we bekijken waar we elkaar mogelijk kunnen versterken. Ook de afdeling Groningen heeft zich enthousiast in Groen en Doen gestort met als resultaat drie cursussen voor 2013 t.w. nachtvlinders, microvlinders en paddenstoelen. Het jaar werd weer geopend met een ”snert” wandeling. Deze wordt meestal druk bezocht en heeft voornamelijk een gezellig karakter. Als gebruikelijk biedt KNNV Groningen maandelijks twee activiteiten aan, in de winterperiode worden excursies afgewisseld met lezingen. Dit programma wordt georganiseerd door een excursie commissie bestaande uit de N.H. secretaris, Ubel Medema en sinds december Thorhold Souilljee. Als rode draad in het programma werd dit jaar gekozen voor de brede inventarisatie van ’t Stort (Aduard). Zoveel mogelijk disciplines hebben daaraan deelgenomen. Topper was een voorjaarspaddenstoelenexcursie met diverse nieuwe soorten voor de provincie Groningen. Deze inventarisatie loopt door tot eind 2013. Daarnaast zijn o.a. excursies aangeboden naar het Wapserveld (reptielen), Steenbergen (Dr, landschap), Haren (mossen) en Noord-Groningen (vogels). De gemiddelde opkomst per excursie ligt tussen de 10 en de 15. Rieja Raven presenteerde in februari haar cultuur- en landschapshistorische studie van het Bargerveen. Spreker Koos Dijksterhuis sloot het jaar af met zijn favoriete Drieteenstrandlopers. Parel in het afdelingsjaar is altijd weer het jaarlijkse kamp. Ditmaal op Texel en georganiseerd door ons lid Ubel Medema. Vier dagen kamperen en genieten van alles wat leeft en groeit. De werkgroepen hebben ook dit jaar weer geheel zelfstandig gedraaid. Inventariserend (Planten-, Paddenstoelen- en Nachtvlinderwerkgroep), kader vormend (Insecten- en Nachtvlinderwerkgroep) of recreatief genieten van vogelrijke natuur (Vogelwerkgroep). Het actieve ledenaantal van deze werkgroepen loopt iets terug, o.a. door natuurlijk verloop. Leeuwarden Oost Groningen Het jaar 2012 was een rustig jaar voor onze afdeling. Het bestuur vergaderde 4 keer met als voornaamste agendapunt: hoe kunnen we meer leden bij de activiteiten bereiken, welke activiteiten en hoe kunnen we de samenwerking met IVN Veenkoloniën vorm geven? De samenstelling van het bestuur is als volgt: Kees Nieuwerth, voorzitter; Henny Leijtens, secretaris; Jaap Tonkes, penningmeester; Coen Eulderink, websitebeheer; Han Bouman, lid. Henk Twiest is als samensteller van de Veenpluis toegevoegd aan de bestuursvergaderingen. De jaarlijkse snertwandeling wordt altijd goed bezocht, ook dit jaar naar Annermoeras bij Spijkerboor. Andere activiteiten waren: twee vogelexcursies, in de Sellinger Bossen en een naar polder Holter Hammrich, ten zuidoosten van Lee, een determinatiecursus over kevers gegeven door Chris van Houdt en een excursie over het beekherstel van de Ruiten Aa bij Ter Wupping. Helaas leverde dit alles niet voldoende kopij voor de vierde Veenpluis op. Het contactblad verscheen in 2012 maar 3 keer. Het blad is voorzien van een nieuwe voorkant en van kleurenfoto’s zodat het geheel nu een frisse uitstraling heeft. De afdeling telt 56 leden en 12 huisgenoot-leden. De werkgroepen (Planten-, Insecten- en Paddenstoelenwerkgroep) zijn, zoals elk jaar zeer actief. De afdelingsexcursies worden niet druk bezocht. Het contact met het bestuur van IVN Veenkoloniën wordt voortgezet zoals afgesproken met de leden op de ALV van 2012. De digitale nieuwsbrief waarin interessante links naar artikelen over de natuur in de provincie en aanverwante zaken staan, is nu ook op de website te lezen. De werkgroepen zijn met de gezamenlijke inventarisatie/monitoring van het kilometerhok Sterenborg/Ruigenberg begonnen. Flora en nachtvlinders zijn geïnventariseerd. De mosseninventarisatie is nog niet uitgevoerd, daar wordt aan gewerkt. Met de terreinbeheerder wordt weer contact gezocht om de stand van zaken door te nemen en tot een uitgewerkt idee te komen.
19
Bijlage 2
Jaarverslag KNNV 2012
Zuid-Oost Drenthe Er werden dit jaar 15 excursies georganiseerd. In het kader van "het Jaar van de Bij" hield Anne Loonstra een in de kranten aangekondigde lezing over wilde bijen, waar veel publiek op af kwam. Door een afnemend aantal leden, de veroudering die een afnemend aantal excursie-gangers veroorzaakt en het feit dat de huidige bestuursleden al ongeveer 20 jaar in functie zijn en de voorzitter tevens secretaris en penningmeester moet zijn, werd op de jaarvergadering van 15 januari 2013 besloten de afdeling op te heffen. Heel jammer, maar het lijkt een trend dat men steeds minder behoefte heeft aan wat diepere kennis van planten en dieren. Gewest Noord-West Amsterdam Er was een uitgebreid lezingen en excursieprogramma, inclusief 2 bus-excursies. Voor de 14e maal is een algemene inventarisatie-dag gehouden, in juni, waar leden van de diverse werkgroepen aan mee deden. Dit maal werd het terrein langs het Gein geïnventariseerd. Leuk en leerzaam. Een uitgebreid verslag met alle waarnemingen staat op onze website. Het plan was om samen met het IVN-Amsterdam met een kraam aanwezig te zijn op groen- en buurmarkten. Helaas hebben we dit jaar het kraamwerk stop moeten zetten door gebrek aan menskracht. In het najaar werd een Einde-zomer-borrel met maaltijdsoep gehouden voor onze vrijwilligers, zoals lezinggevers, excursieleiders, werkgroepleiders, bestuur. De bijeenkomst was erg gezellig en zorgde voor intensivering van de onderlinge kontakten. Het aantal werkgroepen is vier (planten, paddenstoelen, insecten en de werkgroep vissen, amfibieën en reptielen). Er werden samen met Floron en RAVON diverse inventarisaties verricht. Het Amsterdams Natuur Net (ANN) is een e-mailservice waar iedereen iets kan melden over de natuur in en rond Amsterdam. Het is erg leuk om op die manier op de hoogte te worden gehouden. Het ANN werd in 2009 opgezet door Jan Timmer, een van onze bestuursleden. Dit jaar verscheen er regelmatig een digitale Nieuwsbrief, actueel en in kleur. Ongeveer 170 leden ontvangen deze nieuwsbrief nu. In de toekomst willen we ons afdelingsblad ook meer per mail versturen. Het bestuur heeft zich ook dit jaar actief opgesteld in het beschermen van bedreigde natuur. Net als in voorgaande jaren houden we ons bezig met het behoud van het terrein van de voormalige Muiderkruitfabriek als natuurgebied. Dit gebied heeft, mede door de strategische ligging aan de IJmeerdijk, een hoge natuurwaarde en vormt een belangrijke schakel in de ecologische verbindingszones rond het IJmeer. Het kort geding dat we in 2011 samen met de Vogelwerkgroep Amsterdam en de Milieufederatie Noord-Holland hadden aangespannen tegen het verlenen van een kapvergunning voor het bos op het KNSF-terrein hebben we gewonnen en in januari 2012 heeft de rechter in de bodemprocedure de kapvergunning voor het KNSF-terrein, die de gemeente Muiden aan de KNSF had verstrekt, vernietigd. Inmiddels heeft de projectontwikkelaar van het KNSF-terrein een schadeclaim bij de gemeente Muiden gelegd van € 370 miljoen als de door hem beoogde forse woningbouw op het terrein niet door kan gaan. De kans dat de projectontwikkelaar deze zaak gaat winnen is klein, maar we zijn er nog niet. Verder hebben we gereageerd op de windenergieplannen rond Amsterdam. Jan Timmer, onze natuurbeschermingssecretaris heeft een “Zienswijze ontwerp Windvisie Amsterdam” ingediend bij het college van Burgemeester en Wethouders van Amsterdam. Haarlem e.o. 1. Algemeen: De afdeling Haarlem e.o. had in 2012 294 leden (3 meer dan in 2011). De statuten zijn aangepast. Het bestuur heeft een lid het lidmaatschap ontnomen wegens obstructie. Een commissie van drie nietbestuursleden werkt nu aan een “second opinion”. 2. Natuurbeleving: De afdeling organiseerde 56 excursies met gemiddeld 12 deelnemers en 8 lezingen met gemiddeld 30 toehoorders.
20
Bijlage 2
Jaarverslag KNNV 2012
3. Natuurstudie: De floracursus was overboekt [22 deelnemers] en zeer succesvol. De Werkgroepen voor libellen, planten, dagvlinders en houtzwammen zetten hun monitoring werk voort en deden daarvan verslag. Er zijn in 2012 in totaal 30 soorten libellen waargenomen en 26631 individuen. Duidelijk minder dan vorig jaar. Voor de wilde flora was 2012 door het weer een ongewoon jaar. In ons werkgebied was het totaal aantal getelde vlinders 20% hoger dan 2011. Buiten de telroutes was de keizersmantel de smaakmaker. Voor houtzwammen zijn 10 verschillende terreinen op dinsdagmorgen bezocht in de Waterleidingduinen 4. Natuurbescherming: De Werkgroep Kennemerstrand beheert delen van de nieuwe primaire duinvallei. Hiermee worden unieke kruidvegetaties in stand gehouden, onder andere groene knolorchis. Veel werk zit in het werven van subsidies, excursies geven en een boekje uitgeven. Plan Landal recreatiepark bij Spaarndam. In samenwerking met IVN-Zuid-Kennemerland ageren wij tegen de gevolgen van vestiging van een huisjesterrein bij Spaarndam. Hierdoor dreigt de aangrenzende natuur ernstig verstoord te worden. De Paddengroep Brouwerskolk heeft voor het vijfde jaar padden geholpen. De paddentunnels, die de gemeente Bloemendaal op aandringen van de werkgroep heeft aangelegd, functioneren goed. 5. Zichtbaar maken van de KNNV De afdeling is twee maal per jaar met een kraam aanwezig op de natuurmarkten van gemeente Haarlem Voorjaarsevenement en Najaarsevenement en ieder jaar op de Zomerdag van het Nationaal Park Zuid-Kennemerland. Publicaties: In het kader van het jaar van de bij is op verzoek van het landelijk bureau een bijenartikel geschreven voor het landelijke blad “De landeigenaar”. Den Helder e.o. Ons ledenaantal komt nu op 80 dat is 6 minder dan aan het begin van 2012. Het bestuur bestaat uit 3 actieve leden. Daarnaast is er een aantal leden die de taak van de bestuursleden wat verlichten, maar geen zitting willen hebben in het bestuur. Zij zorgen voor de ledenadministratie, het maken van de notulen van de bestuursvergaderingen, het rondbrengen van Op de Kop(ons contactblad), helpen met de kraam of werken in de vlindertuin. Natuurbeleving: Dit jaar stonden 4 lezingen en 7 excursies op het programma. De meest interessante lezing ging over de zwakke schakels in de Noordzeekust door een medewerker van het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier. De leukste excursie was de Texeltrip naar De Hors en het vogelreservaat De Petten o.l.v. Gerhard Cadee. Natuurstudie: Klaas Kaag laat ons ieder jaar weer genieten van zijn kennis van de vlinders. De vlinderwerkgroep is actief in de duinen, maar ook in andere delen van Den Helder. Begin december presenteerde Klaas op de Noord-Hollandse Natuurdag in Amsterdam zijn vlinderatlas: Vlinders van Duin tot Dijk. De dagvlinders van Noord-Holland 2000-2009. Een prachtig boek! De plantenwerkgroep o.l.v. Gerrit Welgraven kwam dit jaar 5 keer bijeen om een bepaald gebied te inventariseren. Natuurbescherming: Onlangs is samen met de Vogelwerkgroep bezwaar gemaakt tegen de kap van de bomensingel om het nieuwe zwembad in Den Helder. Naamsbekendheid: Onze kraam met het groene zeil waarop met grote letters staat: KNNV afd. Den Helder e.o. heeft dit jaar op 3 natuurmarkten gestaan, steeds twee dagen. Hoorn-West Friesland In het jaar 2012 is wederom veel gepresteerd. We hebben verschillende projecten op stapel gezet die met de medewerking van verschillende leden voortvarend ter hand zijn genomen. Wij willen er een aantal noemen. De huiszwaluwtellingen doen we al 21 jaar.
21
Bijlage 2
Jaarverslag KNNV 2012
Deze telreeks geeft een bijzonder goed beeld van het verloop van het aantal broedgevallen van deze vogels in ons waarnemingengebied. Er is een toename van het aantal nesten te melden namelijk van 1.184 naar 1.195, maar het aantal is nog steeds niet op het niveau van 2000 (1.302 nesten). De tellingen in de polder “DE ZEEVANG” worden sinds 2000 uitgevoerd door ca. 20 leden van onze vogelwerkgroep met als coördinator Ben Pronk, die ook als wetlandwacht functioneert. De tellingen hebben hun nut bewezen. De verschillende werkgroepen hebben ook dit jaar veel belangstelling gehad. • De Insectenwerkgroep is 5 keer bijeen gekomen en heeft 7 excursies gehouden (10-15 deelnemers). • De Plantenwerkgroep is 4 keer bijeen geweest en heeft 10 excursies gehouden (10 deelnemers). • De Vissenwerkgroep heeft twee excursies gehouden (10 deelnemers). • De Vogelwerkgroep is 8 keer bijeen geweest en heeft een groot aantal excursies gehouden (2025 deelnemers). • De Zoogdierenwerkgroep is 2 keer bijeengeweest en heeft 2 excursies gehouden (ca. 9 deelnemers). Onze afdeling heeft 2 afdelings- en 2 landelijke ereleden, 243 leden en 69 huisgenootleden en 3 jeugdleden (peildatum 31 december 2012). Activiteiten We hebben veel georganiseerd dit jaar: Er is één weekend gehouden, zeker 18 excursies en 7 lezingen. • Natuurbeheer: Al meer dan 20 jaar beheert onze afdeling het Landje van Naber maar in al die tijd zijn wij voor het waterstandbeheer afhankelijk van de waterstand in de polder. Dit jaar is er door de gemeente Hoorn een watermolen geplaatst. De molen functioneert erg goed. Nu kunnen weer zorgen voor het peilbeheer. • We verlenen tevens medewerking aan andere natuurwerkdagen. • Nestkasten: Dankzij de inzet van Evert Kunst kunnen we beschikken over allerlei typen nest- en insectenkasten. • “Het Hoornblad”: Ons afdelingsblad “Het Hoornblad” verscheen dit jaar voor de 75ste keer. De vier edities stonden overvol met activiteiten en wetenswaardigheden. • Website: Naast het Hoornblad hebben we ook al enige jaren een actief onderhouden website (www.knnv.nl/hoorn). Presentaties van onze afdeling We zijn op 16 verschillende manifestaties aanwezig geweest om onze afdeling te promoten en zaden, nestkastjes en dergelijke (ter ondersteuning van onze afdelingsactiviteiten) te verkopen. Persberichten Elke activiteit wordt mede door middel van een persbericht bekend gemaakt. We onderhouden contacten onderhouden met verschillende organisaties en overheden, zoals gemeenten, Staatsbosbeheer en het waterschap. Regio Alkmaar De afdeling Regio Alkmaar telde in 2012 ± 225 leden. Het bestuur vergaderde 6 keer. In februari werd de Algemene ledenvergadering gehouden. De beide Beleidsraden en de Vertegenwoordigende Vergadering werden alle drie bezocht. Een van de bestuursleden trad af, een nieuw bestuurslid werd gevonden. De werkgroep LEZEX houdt zich bezig met lezingen en excursies. In 2012 werd er 12 keer een excursie voor alle leden georganiseerd. In de wintermaanden konden de leden 6 keer een lezing bijwonen. Op 10 woensdagavonden werd er een determinatie-avond georganiseerd. BLAD verscheen 3 i.p.v. 4 maal als gevolg van problemen met het vinden van een nieuwe opmaker. Inmiddels is dit opgelost. De digitale nieuwsbrief BLADLUIS werd 5 keer uitgebracht. De website, eigen ontwerp, functioneerde naar behoren. De afdeling had in 2012 acht werkgroepen (en negen in 2013)
22
Bijlage 2
Jaarverslag KNNV 2012
1. 2. 3. 4. 5.
De planten- en mossenwerkgroep De strandwerkgroep De ijsvogelwerkgroep De insectenwerkgroep De werkgroep Vlindertuin Groene Voet, nieuw dit jaar. Een samenwerking van de gemeente Alkmaar, buurtbewoners, IVN Noord-Kennemerland en de KNNV (insectenwerkgroep). 6. De hydrobiologische werkgroep 7. De paddenstoelenwerkgroep, nieuw dit jaar 8. De woensdaggroep 9. In oprichting: de zoogdierenwerkgroep De werkgroepen functioneren autonoom. Ieder werkgroep heeft een coördinator die zorgt voor planning van de activiteiten, voor communicatie binnen de werkgroep en naar het bestuur en verslaglegging van de resultaten. In 2012 verscheen voor de derde keer het Veldbiologisch Jaarverslag van de afdeling. In het voorjaar werd een basiscursus veldbiologie georganiseerd: 6 lesavonden en 5 excursies. De cursus werd goed bezocht en wordt in 2013 weer gegeven. In Alkmaar wordt samengewerkt met het IVN afdeling Noord-Kennemerland. De kosten van BLAD, de zaalhuur voor de lezingen en het kantoortje waar de bestuursvergaderingen worden gehouden worden gedeeld. Alkmaar kent ook een Vogelwerkgroep en zowel met de VWG als met het IVNNKL wordt regelmatig overlegd. Verder wordt incidenteel samengewerkt met PWN op de vlinderdag en op de paddenstoelendag.
Zaanstreek Afdeling Zaanstreek heeft in 2012 momenten gekend van bruisend natuurbeleven. • Op werkavonden en tijdens excursies van de Planten werkgroep. Een activiteit die structureel elke veertien dagen georganiseerd wordt. • De cursus “ natuurlijk tuinieren” van Jan en Ina Marbus, een voorbeeld van natuur beleven met deelnemers die geen ervaring hebben in het waarnemen van natuur. • Uitgedaagd door het motto: “ gedurende de hele cursus geldt dat vondsten, waarnemingen en/of verschijnselen altijd in of meegebracht kunnen worden”. 25 deelnemers maakten daar ruimschoots gebruik van. • Een vaarexcursie in het Guisveld, een veenweidegebied met uitgebreide veenmosrietlanden. Hier troffen wij een vegetatie van maskerbloem aan. • Een excursie naar het Kennemermeer bij IJmuiden. Afgezien van het ingesloten strandmeer is dit een duinvallei met veel orchideeën (zelfs enkele exemplaren van de Groene knolorchis), Parnassia etc. en vogels o.a. de Roodmus, Tapuit. Daarbuiten vegetatie van het zeedorpenlandschap met twee soorten silenes, Hondskruid etc. • Een lezing over bomen in de Zaanstreek wordt naast leden belangstellenden bezocht die door persoonlijke betrokkenheid bij bijzondere of oude bomen van de inleider een advies vragen. • De werkgroep Kooiakkers, een onderdeel van de Klaverpolder, een klein gedeelte van deze polder dat door leden van de afdeling Zaanstreek wordt beheerd, terwijl de polder zelf door een Stichting met minstens 30 mensen wordt beheerd die in de polder het natuurlijk • milieu van een rijk veenweiden gebied probeert te bewaren voor de toekomst. Dit kleine gedeelte is rijk aan Moerasviooltjes Verder komen er vijf soorten varens voor, o.a. Koningsvaren en Dubbelloof Ook scholieren werken mee in het kader van een maatschappelijke stage. De Vlinderwerkgroep, die zich ook met libellen bezig houdt blonk uit, zij organiseerden 17 activiteiten. In de Zaanstreek is door de oprukkende bebouwing dit “postzegel” natuurgebied van grote betekenis. De werkgroep is genomineerd voor de jaarlijkse door de gemeente Zaanstad uitgereikte vrijwilligersprijs. Samenvattend heeft de afdeling ondanks de zorg die ontstaat door het ouder worden van de leden, door de inzet van een kleine kern van enthousiaste leden, activiteiten ondernomen die in de plaatselijke pers regelmatig aandacht hebben gekregen.
23
Bijlage 2
Jaarverslag KNNV 2012
Gewest Oost Enschede Zoals vorig jaar gemeld is bij de vereniging Vrienden van TwentseWelle/ KNNV-afd. Enschede de vergrijzing een probleem dat zich onder meer uit in een dalend aantal leden. Aanwas van jongeren blijft helaas uit. Activiteiten in 2012 bestonden uit het organiseren van een cursus ‘Herkennen van wilde planten’ en van een aantal lezingen in het museum TwentseWelle, het organiseren van de cursus en excursies in samenwerking met IVN en de inventarisatie-activiteiten van de planten- en mossenwerkgroep. Om de leden een breder aanbod van activiteiten te bieden is er in 2012 doorgegaan met het aanbieden van een cursus ‘Inleiding insectenkunde’ en een excursie- en lezingenprogramma van de afdelingen Enschede en Hengelo/Oldenzaal gezamenlijk aan de leden van beide afdelingen. Hengelo-Oldenzaal In het verslagjaar is de samenwerking met het IVN afdeling Hengelo geïntensiveerd. De afspraken betreffen zowel inhoudelijke standpunten als de vertegenwoordiging in andere besturen of overlegvormen. Zo zijn IVN en KNNV nu vertegenwoordigd in het zogenaamde Externe Groenberaad van de gemeente Hengelo. Een belangrijk onderwerp is daar de visie op groen met zaken als de hoofdgroenstructuur en het (ecologisch) beheer hiervan. Ook is er een gezamenlijke participatie bij activiteiten op wijkniveau en bij de ontwikkeling van het Stadspark, waarvoor de gemeente samen met een Natuurvisie geschreven heeft. Bij deze activiteiten zijn vaak mensen betrokken die zowel actief lid van het IVN als de KNNV zijn. In de praktijk zijn de petten (gelukkig) vaak niet te scheiden. Steeds vaker staan er nu twee logo’s boven een product. De samenwerking levert duidelijk meer invloed richting gemeente e.d. op. We zijn ook gestart met het onderzoeken van een aantal poelen. Dit project wordt op dit geëvalueerd met de eigenaar van het gebied, waarna besloten wordt of hiermee in 2013 doorgegaan zal worden. Er wordt niet alleen naar de amfibieën gekeken maar ook naar planten en libellen. Het interessante excursieprogramma wordt nog steeds redelijk goed bezocht. Het aantal leden van de afdeling loopt langzaam terug. Twenthe De activiteitencommissie had voor 2012 een uitgebreid schema gemaakt met diverse onderzoeken en excursies, ook werd een dag besteed aam het jaar van de bij. We zijn op dit moment druk bezig om dit voor 2013 te continueren. Onze ledenaantallen zijn: 1 januari 2012 31 december 2012 1 januari 2013 Gewone leden: 48 43 44 Jeugdlid: Huisgenootleden: 9 9 9 We hebben geen ereleden en donateurs. Jammer genoeg daalt het aantal leden, dit in tegenstelling tot enkele jaren geleden. Vriezenveen De afdelingsactiviteiten waren breed van opzet en de animo goed. Het ledental is licht afgenomen. Natuurstudie: • Samen met de gemeente Twenterand en het Waterschap loopt sinds 2007 een bermproject. Berm door weelderige groei opnieuw pleksgewijs twee maal gemaaid en maaisel afgevoerd. Tweejaarlijks wordt via een 5-tal proefvlakken gevolgd of het resultaten oplevert. Het project wordt door betrokken partijen enthousiast uitgevoerd en voldoet qua opzet goed. In 2012 is uitgebreide inventarisatie gehele berm gedaan, rapport verschijnt voorjaar 2013. • Diverse leden nemen deel aan inventarisatie projecten op gebied fauna en flora. • Twee natuurparels (Fayersheide en Kooiplas) zijn in 2012 geïnventariseerd op vlinders, libellen, sprinkhanen en vogels. Rapporten verschijnen in 2013. Natuurbeleving: • Maandelijkse wandelingen en excursies, maandelijks activiteit van eigen natuur jeugdclub. De afdeling beheert een educatieve kruidentuin. • De natuur fotowerkgroep hield op 2 locaties een tentoonstelling met natuurfoto’s.
24
Bijlage 2
Jaarverslag KNNV 2012
Natuurbescherming: • Deelname in diverse lokale en regionale werkgroepen Deelname aan klankbordgroepen van diverse N2000 gebieden. Helaas staat dit alles op een zeer laag pitje door de financiële wurgkorting van het vorige kabinet en een Provinciaal bestuur in Overijssel dat alleen inzet op wat minimaal noodzakelijk is met daarnaast maximale economische ontwikkeling. • Landschapsbeheer op 8 doordeweekse ochtenden en op 2 zaterdagen waaronder op de natuurwerkdag samen met Scouting. • Het kwetsbare natuurgebied Fayersheide wordt nog verder bedreigd. I.v.m. een grote zandwinning wordt op voorhand een bufferzone van 8 ha. gerealiseerd, het inrichtingsplan wordt nu gemaakt. Via peilbuizen monitoren van grondwaterstanden met zo nodig extra maatregelen. De provincie wil na een herijking van EHS nu echter geen geld meer beschikbaar stellen voor beheer van het kerngebied waar het juist om draait! • Provincie wil/gaat EHS sterk versoberen (herijken). Ook wij geven hier tegengas. Organisatie: • Nestkastproject “Hoge Hexel” met nieuwsbrief van resultaten. Deelname aan steenuilenproject. • Paddenopvangproject “De Pollen”, rapportage via www.padden.nu. De in 2010 op het laatste moment door de provincie afgeblazen realisatie van een vaste opvang is eind 2012 door de gemeente herstart met de opstelling van een plan van aanpak en een subsidie zoekplan. Beide worden nu via een praktijkopdracht door een school uitgewerkt. • Het bestuur is compleet! Gewest West Het gewest voorziet nauwelijks in een behoefte, de diverse vertegenwoordigers zijn niet bij elkaar geweest. De afdelingsbladen worden uitgewisseld, de KNNV, gewest West is opgenomen in de diverse gemeentelijke gidsen van de witte vlekken. Het gironummer van het gewest is opgeheven; het geld is in de landelijke kas gestort Het plan voor 2013 is doorgaan op de huidige voet. Bollenstreek < geen jaarverslag> Delfland Het was een enerverend jaar, als we denken aan het jaarthema met de vele foto’s die zijn opgestuurd, de vele meldingen van natuurwaarnemingen, het grote aantal projecten dat het bestuur heeft vastgesteld, de prijsvraag Groen en Doen, de ARJA-prijsvraag, de vele contacten die we gehad hebben met collega natuurverenigingen als Rotta, IVN, Vogelwacht, Natuurwacht, NMP, Midden Delfland Vereniging. We zijn nu ook een werkgroep van de Zoogdierenvereniging en RAVON. En natuurlijk de contacten met beheerders als GZH, Natuurmonumenten, de diverse gemeenten in ons werkgebied, (Delft, Lansingerland, Midden-Delfland, Pijnacker-Nootdorp en Westland, Rijswijk en Den Haag) en het Hoogheemraadschap. Daarnaast onderhielden we contacten met overige organisaties de Agrarische natuurvereniging, onze sponsoren Binder, hotel De Plataan, Zuidkoop en subsidiënten als Fonds 1818, gemeente Delft, Groenservice Zuid-Holland, Agentschap.nl, gemeente PijnackerNootdorp. Ook was het bestuur enthousiast over het initiatief van enkele leden om excursies te organiseren. We hebben ons geluid stevig laten horen in de actie Niet Bleker maar groener o.a. met de publicatie Toekomst van de natuur in Zuid-Holland. Bijzonder blij zijn we dat onze vier visies over natuurstudie, natuureducatie, natuurbescherming en organisatie zijn vastgesteld door de diverse ALV’s in 2003 t/m 2012. Hiermee hebben we onze gedachten over deze vier punten vastgesteld. Dit leidde er toe dat we ons typeren als een natuurverenging die staat voor een natuurlijke leefomgeving. Door deze vierdeling hebben we de functie van natuurhistorisch secretaris opgeheven en vervangen door de functies van secretaris Natuurstudie, secretaris Natuureducatie en de secretaris Natuurbescherming Zie voor het volledige verslag 2012, ons jaarplan 2013 en onze overige publicaties: http://www5.knnv.nl/afdelingDelfland/Downloads We hebben ontdekt dat er vijf redenen zijn om lid te worden van de KNNV, voor elke reden (=doelgroep) hebben we een folder gemaakt, zie de voorpagina van onze website.
25
Bijlage 2
Jaarverslag KNNV 2012
Gouda Bestuur. De formatie van het bestuur is dit jaar onveranderd gebleven. Tegen het einde van het jaar is besloten op de algemene ledenvergadering van 6 februari 2013 aan de leden twee veranderingen in het bestuur voor te stellen. Ledenaantal. Aan het begin van het jaar waren er 107 leden, aan het einde 120, het resultaat van 17 toetredingen en 4 opzeggingen. Werkgroep natuurbescherming. De groep houdt zich intensief bezig met peilverlaging in de polders bij Reeuwijk. De werkgroep heeft hoger beroep aangetekend in zake het Peilbesluit Driebruggen. Het periodiek overleg met de gemeente Gouda was zeer onbevredigend en is gestopt. Er is een brief gestuurd aan het Recreatieschap betreffende plannen om te bezuinigen op het beheer van het Reeuwijkse Hout. Werkgroep Zoetwaterbiologie. De pas opgerichte werkgroep Zoetwaterbiologie heeft een cursus georganiseerd voor 13 belangstellenden: vier voordrachten, waarvan twee met practicum, en twee sloot-excursies. Plantenwerkgroep. De Plantenwerkgroep heeft een kilometerblok geïnventariseerd en het resultaat naar de Gegevensautoriteit Natuur geleid. Er zijn ook drie blokken volgens het nieuwe strepen (een op steekproeven gebaseerde methode) gedaan. De werkgroep heeft meegedaan aan een plantencursus die georganiseerd was door het IVN. Werkgroep Weidevogels. In 2012 zijn bij 4 boeren in Reeuwijk de nesten van Kievit, Scholekster, Grutto en Tureluur geteld. Het aantal nesten van de kievit gaat achteruit. Vogelwerkgroep. De werkgroep organiseert naast de vogelexcursies van de afdeling ook extra werkgroepexcursies, zodat er eens per maand een activiteit is. In het voorjaar hebben we evenals in 2010 en 2011 een vogelcursus georganiseerd. Vier leden hebben in het Gouwebos de 18 nestkasten geïnspecteerd en schoongemaakt. De midmaandwinter-tellingen in Gouwebos en Voorofsche polder worden voortgezet. Vlinderwerkgroep. Afgelopen jaar zijn op drie plaatsen nachtvlinders geïnventariseerd en waren er op drie plaatsen publieksavonden. Werkgroep Gierzwaluwen. Begin dit jaar heeft de al eerder bestaande gierzwaluwenwerkgroep in Gouda zich aangesloten bij de afdeling. Het afgelopen jaar twee 2 maal in Gouda geteld. Den Haag Naast onze traditionele activiteiten zoals 32 algemene excursies, drie weekends, vier lezingen en de activiteiten van onze acht werkgroepen hebben we ook een paar bijzondere activiteiten ontwikkeld. Onze nieuwe natuurhistorisch secretaris is zijn taak goed begonnen met het organiseren en geven van een korstmossencursus. Dit heeft de oprichting van een korstmossenwerkgroep tot gevolg gehad! De resultaten van de totaal- inventarisatie van de Hertenkamp in Wassenaar, waar door alle werkgroepen aan mee is gewerkt, zijn voor de buurtbewoners gepresenteerd in de plaatselijke bibliotheek. Het eindrapport is gemaakt door Ruud Wielinga en is aangeboden aan Dunea, eigenaar van het terrein. Andere activiteiten: • Op een lezingenavond hebben de werkgroepen hun resultaten voor elkaar en andere belangstellenden gepresenteerd. • Jan Cevat heeft in opdracht van de gemeente een planteninventarisatierapport gepubliceerd van de Westduinen/Wapendal.
26
Bijlage 2
• •
•
•
•
Jaarverslag KNNV 2012
Alexander Deelman bood op eigen initiatief de gemeente een rapport aan van niet-monumentale (toch te beschermen) bomen. De drie rapporten zijn te raadplegen op onze website. De natuurbeschermingscommissie heeft weer een bijdrage geleverd aan het overleg met de andere groene verenigingen om in het stedelijk groenoverleg gezamenlijk bij te dragen aan een groener Den Haag. De KNNV-kraam was aanwezig op drie manifestaties. Daar werden in het kader van het ‘Jaar van de Bij’ mooie bijen-zoekkaarten, schoolkranten en zakjes bloemenzaad uitgedeeld en KNNVboeken verkocht. Het ’Jaar van de Bij’ werd ingeluid in samenwerking met het HMC met enkele lessen door onze kenner Frank van der Meer: wilde bijen monitoren Hij verzorgde ook een lezing en een excursie. Leden van de plantenwerkgroep leidden publiek rond in de natuurtuin van een imker. De website is eind december omgezet naar de landelijke format.
Helaas hebben 12 leden om diverse redenen, ondanks de relatief lage contributie, hun lidmaatschap beëindigd. Leiden In 2012 is op 14 januari, tijdens de eerste – met IVN regio Leiden samen georganiseerde nieuwjaarsreceptie, het 110-jarig bestaan van de KNNV-afdeling Leiden en omgeving gevierd. Hiermee kreeg de samenwerking met IVN regio Leiden voor het eerst concreet gestalte. Daarbij is ook een ‘Jubileum-Daucallium’ uitgebracht. Alle leden van de afdeling hebben de uitgave ontvangen. Op de website is deze nog te downloaden. De samenwerking tussen de Leidse afdelingen van KNNV en IVN is in 2012 verder geconcretiseerd: KNNV-ers hebben bijdragen geleverd aan de Natuurgidsencursus van het IVN en in oktober verscheen het eerste gezamenlijke periodiek “Bladgroen”. In 2012 heeft de afdeling nog tweemaal Daucallium uitgebracht, het ‘oude’ afdelingsblad genoemd naar de hoofdingrediënten van de Leidse hutspot (Daucus, peen en Allium, ui). Verder is weer een nummer van Daucallium+ verschenen. Dit is een extra uitgave van Daucallium waarin dieper op inhoudelijke zaken wordt ingegaan. Het bevat artikelen, verslagen en belevenissen van een heel jaar KNNV in Leiden, in dit geval het jaar 2011. Verder hebben beide organisaties een gezamenlijk nieuw onderkomen voor een niet onbelangrijk deel van ieders activiteiten gevonden, nadat vanwege bezuinigingen binnen de gemeente Leiden de veelgebruikte locatie ‘Het Koetshuis’ wegviel. Het bestuur van de KNNV-afdeling is zeer verheugd over en dankbaar voor deze vruchtbare en prettige samenwerking. De afdeling heeft vijf werkgroepen: planten, paddenstoelen, mossen, vogels en natuurbescherming. De plantenwerkgroep is de meest actieve groep en de werkgroep natuurbescherming is het kleinst. Alle vijf werkgroepen hebben zich in 2012 weer bezig gehouden met excursies, inventarisaties, lezingen en het laten horen van hun stem in organisaties op het terrein van natuurbeheer. En evenals in voorgaande jaren hebben weer behoorlijke aantallen leden plezier beleefd aan de activiteiten. De meeste activiteiten van de werkgroepen zijn gericht op de eigen leden, maar er is ook veel inbreng in educatieve activiteiten die in samenwerking met het IVN worden uitgevoerd. De werkgroepen planten, mossen en vogels houden voornamelijk in het winterseizoen studieavonden, die doorgaans goed worden bezocht. Daarnaast zijn er in het hele jaar excursies, ook van de paddenstoelenwerkgroep. En de plantenwerkgroep maakt veel werk van inventarisaties voor de Floron en voor het duinwaterbedrijf Dunea. Bestuur Het bestuur, bestaande uit zes leden, heeft in 2012 acht vergaderingen gehouden. De activiteiten binnen de afdeling zijn gestimuleerd (waaronder ook de tijdige bekendmaking ervan via afdelingsperiodiek en -website), de financiën beheerd en de administratieve zaken geregeld (en één van de bestuursleden heeft wederom ‘remindermailtjes’ over activiteiten naar de leden rondgestuurd). Zoetermeer Vergaderingen De algemene ledenvergadering van KNNV-Zoetermeer is gehouden op 14 februari 2012. De agenda staat in Kwartaalbericht Nr. 75 pagina 4. Het verslag van de vergadering is afgedrukt in Nr. 76 op pagina 3. Verder hebben twee bestuursvergaderingen plaats gevonden. Kwartaalbericht
27
Bijlage 2
Jaarverslag KNNV 2012
Er verschenen zoals gebruikelijk in januari, april, juli en oktober kwartaalberichten van de KNNVZoetermeer. De totale omvang bedroeg 150 pagina’s op A5-formaat. Excursies en cursussen • De Plantenwerkgroep verzorgde op 25 augustus een plantenexcursie naar de Westduinen op Goeree. Overigens is het totaal aanbod excursies vanuit andere Natuurverenigingen in Zoetermeer elk jaar erg groot. • Een succesvolle cursus “Wilde planten herkennen” is georganiseerd. De docent was Adrie Spruit uit Gouda. • Twee KNNVérs hebben het initiatief genomen om in Zoetermeer het eerste stedelijk libellenreservaat te stichten. In het voorjaar van 2013 vindt, in samenwerking met gemeente, waterschap en vlinderstichting de officiële opening plaats. • Henk Lubberding (vertegenwoordiger KNNV overlegt op twee fronten structureel met de gemeente. • Ieder kwartaal in het overleg met de Zoetermeerse natuur- en milieugroepen en NME en ook doet hij mee aan het beheersoverleg dat enkele keren per jaar plaatsvindt. • KNNV-Zoetermeer heeft deelgenomen aan de Westerparkdag op zondag 27 mei 2012. Dit wordt georganiseerd door het IVN in samenwerking met andere verenigingen. • Op 5 april 2012 hield Adrie Koster een lezing in het kader van het Jaar van de Bij. KNNV is ook betrokken bij het wilde bijenproject van A. Koster. Belangrijke gebeurtenissen An het begin van het jaar organiseerde KNNV Zoetermeer samen met andere Natuurverenigingen een Nieuwjaarsreceptie op Stadsboerderij De Weidemolen. Aan het eind van het jaar vonden twee gebeurtenissen plaats waarbij een lid van KNNV-Zoetermeer betrokken was. Op 13 december 2012 nam Johan Vos als stadsecoloog afscheid van de Gemeente Zoetermeer door het symposium "Tel je nog mee als gemeente zonder stadsecoloog?" te organiseren. En op 18 december 2012 promoveerde ons lid Taeke de Jong aan de Technische Universiteit van Delft met een dissertatie over “Diversifying environment through design”. Bij beide gelegenheden waren verscheidene KNNV-leden aanwezig. Ledenadministratie. Het aantal leden bleef in 2012 bijna gelijk. Er melde zich een nieuw lid aan en twee leden zegden hun lidmaatschap op. Het aantal KNNV-leden bedraagt 1 januari 2013: 20 gewone leden en 3 huisgenootleden. Ook zijn er in Zoetermeer nog 9 landelijke KNNV-leden die geen lid zijn van de afdeling. Gewest IJsselstreek Bestuursleden van alle zeven afdelingen uit het Gewest IJsselstreek en een vertegenwoordiger van het landelijk bestuur hebben op 5 november 2012 met het gewestelijk bestuur de gebruikelijke najaarsvergadering gehouden. Na 21 jaar met totaal 39 gewestelijke vergaderingen werd afscheid genomen van de vertrouwde vergaderlocatie: het Centrum voor Natuur en Milieu “De Hortus” te Harderwijk. Als gevolg van gemeentelijke bezuinigingen is het Centrum omgevormd tot (groene) buitenschoolse opvang zodat er geen vergaderfaciliteiten meer beschikbaar zijn. Tijdens de vergadering werd tot een nieuwe vergaderlocatie besloten in eveneens Harderwijk in verband met de enigszins centrale ligging in het gewest. Het bestuur van de Stichting “De Hortus” werd schriftelijk bedankt voor de jarenlange geboden gastvrijheid. Vaste agendapunten waren dit jaar onder andere weer de hulpvraag en de bijzondere activiteiten bij de afdelingen uit het gewest en de mededelingen uit het landelijk bestuur. Verder werd van gedachten gewisseld over promotieactiviteiten, een mogelijke gewestelijke zoogdierenwerkgroep (initiatief afdeling Apeldoorn) en de opzet van gewestelijke excursies. De voor 3 november geplande gewestelijke excursie naar de Brabantse Biesbosch kon door de slechte weersomstandigheden niet doorgaan. De excursie is verschoven naar 2 maart 2013. Apeldoorn Het ledental van de afdeling Apeldoorn bedroeg per 1 januari 2012 140. In 2012 hebben zich 3 nieuwe leden aangemeld; 10 leden hebben opgezegd. Per saldo is het aantal leden in 2012 met 7 afgenomen tot 133.
28
Bijlage 2
Jaarverslag KNNV 2012
Jubileum 100 jaar KNNV afdeling Apeldoorn Voor de afdeling, opgericht op 16 december 1911, stonden 2011 en 2012 in het teken van de viering van het honderdjarig bestaan. Als verjaardagscadeau van de afdeling aan “Apeldoorn” is in 2011 meegewerkt aan ontwerp en uitvoering van “Cool Nature” op de voormalige speelweide in het park Berg en Bos. Het terrein is opnieuw ingericht zodat kinderen er al spelend natuur kunnen ontdekken. In 2012 is het project feestelijk opgeleverd tijdens de Boomfeestdag met activiteiten voor scholen en het planten van een tiental grote bomen, waarvan twee door de KNNV Apeldoorn zijn geschonken. Het feestjaar is op 6 maart 2012 voortgezet met een bijzondere lezing door Bob Ursem van de Botanische tuin van de TU Delft over een reeks van nieuwe technologische uitvindingen die gebaseerd of rechtstreeks afkomstig zijn van planten. De viering is tenslotte afgesloten in mei 2012 met een meerdaagse excursie naar de Eifel. De leden hebben verder deel kunnen nemen aan een groot aantal activiteiten met een grote verscheidenheid. In totaal waren dat er meer dan 100 zoals lezingenavonden, excursies, deelname aan manifestaties of andere bijeenkomsten. Naar aanleiding van de positieve ervaringen met de beide “grote” lezingen die t.g.v. het 100 jarige bestaan georganiseerds zijn is besloten om hiermee verder te gaan en het lezingenprogramma hierop te focussen. Op 30 oktober 2012 is een lezing over extreme en bijzondere weerverschijnselen gegeven door Jan Visser voor alweer een volle zaal. De kern van de activiteiten ligt vanouds bij de individuele werkgroepen op de gebieden planten, insecten, paddenstoelen en vogels. In 2012 is echter een multidisciplinaire projectgroep gestart die zich gaat bezig houden met het echte “Apeldoorns” fenomeen van beken en sprengen. Met alle publieksgerichte activiteiten rond de viering van het 100 jarig bestaan is de afdeling veelvuldig in de lokale media aan bod gekomen. Promotie omvatte verder de aanwezigheid met een kraam bij 3 evenementen, uitnodigingen voor open avonden stukken in de lokale pers, deelname aan “Natuurlijk Apeldoorn” (website van alle natuur en milieugroeperingen in Apeldoorn). Eind 2012 is de website aangepast conform het landelijke CMS systeem. De Noordwesthoek Naast de dagelijkse gang van zaken heeft het bestuur zich beziggehouden met een verdere samenwerking met het IVN zoals het opzetten van gezamenlijke excursies, cursussen en een nieuw verenigingsblad. De nieuwe website is nu definitief in de lucht. De vogelwerkgroep heeft een nieuwe voorzitter gekregen. Vacatures voor het secretariaat en een tweetal bestuursfuncties zijn nog niet vervuld. Overleg gemeente. Aan de orde is geweest het verbeteren van de waterkwaliteit in een aantal vijvers, het onderhoud aan de vleermuizenkelder, de uitvoering van het bermbeheersplan, project sleedoornpage, slechtvalkkasten en huiszwaluwtillen, roekenbeleid en het jaar van de bij. Lezingen: Er zijn in de winterperiode 5 lezingen geweest voor leden en niet-leden die goed werden bezocht. Plantenwerkgroep: Met 26 cursusavonden en excursies heeft de plantenwerkgroep een druk jaar achter de rug. Er is opnieuw een determinatiecursus gegeven en een inventarisatie uitgevoerd voor Natuurmonumenten in het gebied de Schinkellanden van de Wieden. Daarnaast kregen de bekende “hotspots” weer aandacht, zoals de Havelterberg, Het Kuijersch bos, Wolterholten, het Eeserveld, de Blesdijkerheide en de Grote en Kleine startbaan in Havelte. Vermeldenswaard was de excursie naar Het Engelse Werk in Zwolle als praktijkoefening bij de determinatiecursus van de werkgroep en de excursie door het Reestdal als afsluiting van diezelfde cursus. Ook is de buitensociëteit van Jan Wartena bezocht. Er waren allerlei bijzondere planten, onder andere kalkminnende soorten door de toepassing van grote mergelbrokken in de tuin en werd er verteld over het gebruik van planten in een soms ver verleden. Vlinderwerkgroep: De werkgroep heeft tijdens haar vergaderingen aandacht besteedt aan de volgende zaken: Vlindernieuws nieuws uit de regio en het hele land; Boekennieuws met nieuw verschenen boeken en
29
Bijlage 2
Jaarverslag KNNV 2012
goede 2e hands boeken; Vlindernieuws en waarnemingen van leden; Training in het herkennen van vlinders m.b.v. een cursusboek en vlinders tussen glaasjes; Dhr. G. Padding heeft de w.g. vertegenwoordigd op de landelijke open vlinder- en imkerijdag en was tevens de contactpersoon met de gemeente Steenwijkerland en de Vlinderstichting. Door de Vlinderstichting is een projectplan ”Spoedhulp Sleedoornpage Steenwijk” opgesteld om de schade te beperken die aangericht is aan de biotoop van de Sleedoornpage bij de uitvoering van het project “De Groene Long” In Diever is op 14 april 2011 een eikenprocessierups station geopend als eerste in Europa, voor waarneming, educatie en onderzoek. Het inventarisatiewerk is de afgelopen zomer grotendeels in het water gevallen. Geologiewerkgroep: De werkgroep belegt maandelijks bijeenkomsten waarin ervaringen aan de orde komen en lezingen worden georganiseerd. Paddenwerkgroep: Er zijn in 2012, na 30 jaar, geen padden overgezet. Onderzoek heeft inmiddels aangetoond dat de waterkwaliteit vanwege het hoge fosfaatgehalte zo slecht is dat padden en vermoedelijk ook andere beesten er niet kunnen leven. De gemeente zal in het voorjaar van 2013 de vijverbodem opschonen. Geologisch monument Wolterholten: Het onderhoud van de tuin bij het geologisch monument vergt regelmatig terugkerende arbeid. De zorg en het maai-, schoffel- en snoeiwerk wordt door KNNV leden gedaan wat soms tot verrassende resultaten van de begroeiing leidt. Tijdens de open monumentendag lag de tuin er perfect bij. Vogelwerkgroep: Het lijkt te lukken om de vogelwerkgroep nieuw leven in te blazen. Gebleken is dat hiervoor voldoende belangstelling bestaat. Een aantal activiteiten van de werkgroep is doorgegaan zoals het en de controle van roofvogelkasten en dergelijke. Weidevogelbescherming Noordwesthoek. 2012: meer succesvolle legsels, maar te weinig kuikens vlij vlug. Afname weidevogelstand In 2011 werden door 19 vogelwachters bij circa 35 agrariërs op circa 1010 ha 208 legsels van weidevogels beschermd. Van de kievit werden 184 nesten gevonden. Dit zijn 18 nesten per km2. Dit is een flinke daling in vergelijking met 2011 (23 paar per km2) (fig.1). Het beschermde gebied is vergelijkbaar met 2011. Ook landelijk neemt de kievit de laatste jaren af. Van de grutto werden slechts 5 nesten, van de scholekster 14 nesten, van de wulp 2 en van de tureluur 3 nesten beschermd. Dit is ook minder dan de afgelopen jaren. Het uitkomstpercentage van de nesten van de kievit is de laatste jaren goed (rond de 75 %). Ook van de scholekster kwamen de meeste nesten uit (fig. 2). Van de grutto kwamen 3 van de 5 nesten uit. Van de wulp kwam één van de twee legsels uit. Van de tureluur kwamen 2 van de 3 nesten uit. Belangrijkste oorzaak van de verliezen was predatie (vraat van legsels). De predatie van legsels is de laatste jaren echter veel lager als in de periode 2000-2005 (fig. 3). In de gemeente Steenwijkerland wordt actief op de vos gejaagd. Mogelijk staat de afnemende predatie van legsels hiermee in verband. Natuur- en Milieuplatvorm gemeente Steenwijkerland (NMPS) In 2012 zijn o.m. het volgende aan de orde geweest: overleg SBB; Vergunningverlening Weerribbenlodges; Overleg gemeente Steenwijkerland betreffende het recreatiepark Weerribbenland bij Ossenzijl; Procedure windmolens Baarloo en Scholtensloot zijn t/m de Raad van State afgerond en positief verlopen. Op verzoek gemeente een reactie op de MER voor het nieuwe bestemmingsplan buitengebied. Gesprek met provincie Overijssel over beschikbaarstelling middelen voor uitvoering van de Ecologische Hoofdstructuur. De traditionele dag van het planten van waterzuring voor de grote vuurvlinder samen met SBB. Deventer Eind 2012 zijn er 95 leden, waarvan 16 huisgenootleden. Eind 2010 waren dat respectievelijk 110 en 20. Een terugloop van 13 % in twee jaar.
30
Bijlage 2
Jaarverslag KNNV 2012
De ontwikkeling van het ledental is, ondanks de lichtpuntjes, zorgelijk. Door omstandigheden is het ons niet gelukt aanwezig te zijn op het oogstfeest van de Ulebelt in september. Het bestuur bestond dit jaar uit: Klaske ten Grotenhuis-Pols, voorzitter; Bob Maks, penningmeester; Ria de Oude-de Wolf, secretaris; Nienke Dijkstra, Bien Hage en Claire van Norel vervullen samen de taak van natuurhistorisch secretaris. Bien bezoekt de gewestelijke vergaderingen. Nienke coördineert de kopij voor Quadrifolia. Het programma wordt mede voorbereid door een werkgroep, bestaande uit Nienke, Ronald Groenink en Gerrit Hendriksen. Gerrit Hendriksen maakt formeel geen deel uit van het bestuur, maar hij beheert wel onze website als webmaster. Er zijn vier bestuursvergaderingen geweest. In de loop van het jaar werd duidelijk dat drie bestuursleden, Klaske, Bob en Ria, in maart 2013 zullen aftreden en later gaf ook Claire aan dan met haar bezigheden te willen stoppen. Het probleem dat daardoor opdoemde, bleek breder te zijn: het ging niet alleen om het vinden van vervangers, maar ook om de vraag of een zelfstandige afdeling met alles erop en eraan inhoudelijk nog wel haalbaar is. Vooral voor de excursies is de belangstelling niet groot. Op zich zijn de deelnemers over het algemeen heel tevreden, maar het zijn er doorgaans maar weinig. Bij de lezingen is nu voldoende publiek doordat we ze samen met het IVN organiseren. Zou het dan niet goed zijn de samenwerking met het IVN uit te breiden? Vanuit het LB kwam een Inspiratiedocument, dat in dezelfde richting wees. We wilden niet eigengereid te werk gaan en besloten de mening van de leden te peilen door middel van een enquête. De uitslag daarvan is aan de leden gerapporteerd; deze gaat ook nog separaat bij de stukken voor de algemene ledenvergadering. De toekomst van de afdeling is het belangrijkste onderwerp voor deze avond. De Quadrifolia wordt technisch verzorgd door Roel en Eefke van Schaik. De inhoud wordt steeds gevarieerder. Naast de aankondigingen en verslagen is er aandacht voor landelijke aangelegenheden, nieuwe boeken of films, een blog van ons lid Dolf Logemann, de dassenobservaties van Jan Oosterman en actualiteiten zoals het Jaar van de Bij, een verslag van de variadag van FLORON, acties rond de nieuwe Natuurwet en de tekenradar. Vanaf 15 januari beheert Klaske een verkooppunt voor boeken van de KNNV. De afdeling is dit jaar verdergegaan met het monitoren op de Lettelerleide, onder aanvoering van Hans Grotenhuis. De omvang van de schade aan de Slenk, waar in oktober 2010 een zware machine heeft gereden, is na twee jaar nog niet exact te bepalen, maar er is enige hoop dat niet alle natuurkwaliteiten definitief verloren zijn gegaan. De plantenwerkgroep die vorig jaar is ontstaan, heeft ook dit jaar gefunctioneerd. Hij bestaat uit KNNV’ers en IVN’ers. Nieuw is het project ‘muurbloemen’, waarbij ook stadsecoloog Erik Lam betrokken is. We hadden een uitgebreid programma met 4 lezingen, 7 korte en 10 lange excursies. Dit programma is op te vragen bij de secretaris. Op 3 november 2012 was de gewestelijke excursie gepland naar de Brabantse Biesbos o.l.v. Hans ten Grotenhuis en Tjalling van der Meer. Er was één aanmelding uit onze afdeling. De excursie is vanwege het slechte weer verschoven naar 2 maart 2013. Twee activiteiten stonden in het teken van een landelijk thema. De geologische excursie van 18 maart sloot aan bij het jubileum van de Werkgroep voor Geologie en Landschap, de lezing van 27 november bij het Jaar van de Bij. Van een gezamenlijke activiteit met de afdeling Epe-Heerde is het dit jaar niet gekomen. Vier leden, Nienke Dijkstra, Bien Hage, Gerrit Hendriksen en Bob Maks, hebben namens de KNNV meegedaan aan door de gemeente georganiseerde fietstochten: op 10 november door de bebouwde omgeving van Deventer, op 24 november door het buitengebied. Onderweg hebben zij, samen met vertegenwoordigers van andere groene groepen, opmerkingen gemaakt en ideeën aangedragen die uiteindelijk terecht zullen komen in een Beleidsnota Ecologie.
31
Bijlage 2
Jaarverslag KNNV 2012
De KNNV is in de persoon van Bob Maks vertegenwoordigd in het Platform Natuur en Milieu Deventer. Nog steeds wordt er gezocht naar een daadkrachtige voorzitter. Epe - Heerde Eind 2012 stonden 145 leden inclusief ere- en huisgenootleden ingeschreven in het ledenregister. Het bestuur is momenteel voltallig. Dit jaar is het blad Natuurklanken deels in kleur uitgegeven wat een vooruitgang is. Naast het blad wordt meer gebruik gemaakt van de website en e-mailberichten. In maart is het Renderklippenrapport gepresenteerd en samen met de nieuwe Natuurpadgids overhandigd aan de wethouders van Epe en Heerde. De voorbereidingen zijn getroffen om begin 2013 nieuwe statuten in te laten gaan. Er is dit jaar veel gedaan door de werkgroepen en de algemene activiteiten genoten een goede belangstelling. Voor het eerst is een 1000-soortendag georganiseerd die een vervolg zal krijgen in de komende jaren. Ook is bij de scholengemeenschap in Heerde een natuur-les verzorgd. Het jaarlijkse voorjaarskamp is in april in Bourcy (België) gehouden. Vanwege het weinige gebruik en de plaats die wordt ingenomen door de rekken met boeken, is besloten de bibliotheek op te heffen. In de gemeenten Epe en Heerde is de afdeling vertegenwoordigd in werkgroepen voor de bestemming van het buitengebied. Er wordt door de werkgroepen veel geïnventariseerd en beschreven. Dit jaar is een vogelcursus georganiseerd die een goede belangstelling genoot. De evenementencommissie heeft met de informatiekraam op enkele festiviteiten gestaan. In april is in het kader van het Jaar van de Bij een groot bijenhotel geopend die als voorbeeld dient voor de omgeving. Lelystad Dit jaar werd de AMBI status verkregen. Het bestuur is niet volledig, de vacature voor webmaster staat nog open. Samen met IVN en SBB werd een soortenzoekdag georganiseerd in de Gelderse Hout (Lelystad). Hiervan zal een uitgebreid verslag verschijnen in 2013. Voor deze activiteit werd een subsidie verkregen van het Streekfonds. Deze subsidie is voor vijf jaar zodat we de komende vier jaar deze activiteit, in andere gebieden, kunnen herhalen. We zijn gevraagd om deel te nemen aan de klankbordgroep Oostvaardersplassen en recreatieplannen in de Oostvaardersplassen. Daar zijn we op ingegaan. Noordwest Veluwe Terugblik We kunnen tevreden terugkijken op het jaar 2012. De meeste topsporters doen het na de Olympische spelen een jaar rustig aan. Dat kun je niet zeggen van onze afdeling in het jaar na ons 40-jarig jubileum. Er is geen sprake van een ingedut clubje, maar van een vereniging die met zijn tijd mee gaat, met niet alleen heel veel, maar vooral ook met weer nieuwe activiteiten en initiatieven. Waarvan dit jaar een aantal in het teken van het thema: Het jaar van de bij. De basis van de vereniging wordt gevormd door de leden en de activiteiten van de werkgroepen. In het jaarverslag is te lezen dat de werkgroepen weer als van ouds actief waren. Veel activiteiten en bijzondere waarnemingen, die nu ook worden geregistreerd op waarneming.nl. De banden met andere natuurorganisaties, zoals de IVN en de Vogelwacht, konden worden versterkt. De werkgroepen De fotografiewerkgroep genaamd “Camera natura” kwam bijna maandelijks bijeen en ging uiteraard een aantal keren het veld in om te fotograferen. De werkgroep Landschapsbeheer heeft weer flink wat werk verzet vooral op de zaterdagen bij een tiental min of meer reguliere en twee extra activiteiten. De nieuwe aanhangwagen, gesubsidieerd door Rabobank Randmeren Stimuleringsfonds en de Stichting het Burger Weeshuis, maakt het werken weer een stuk veiliger en het ziet er veel professioneler uit. Het hoogtepunt voor de werkgroep was de Gelderse Werkdag op 3 maart 2012, waar de 250 vrijwilligers konden werken op 7 werkplekken en deelnemen aan 8 excursies. De Gezamenlijke Natuurbeschermingswerkgroep (NBW) van onze afdeling met de Vogelbeschermingswacht Noord-Veluwe heeft zich geweerd op een groot aantal onderwerpen met als absoluut hoogtepunt het Waterfrontconvenant dat met de gemeente Harderwijk kon worden gesloten. De paddenwerkgroep heeft weer flink wat kikkers, padden en salamanders naar de overkant geholpen. Omdat de afzetting een tiental meter was uitgebreid konden flink wat extra amfibieën worden gered. De Plantenwerkgroep moest noodgedwongen enkele excursies aflasten. Het centrale thema voor de resterende 7 excursies was de rozenfamilie. De vlinderwerkgroep trok er in de
32
Bijlage 2
Jaarverslag KNNV 2012
zomermaanden op uit om vlinders en libellen te zoeken. De wintermaanden werden benut voor evaluatie van 16 jaar vlindermonitoring in de Leemputten. De vogelwerkgroep heeft zich dit jaar naast 6 excursies dit jaar gericht op de inventarisatie van de nachtzwaluwen op de Ermelose heide. Cursussen In 2011 werd begonnen met het vormgeven van cursussen voor de afdeling. Dit jaar werden twee cursussen gegeven: amfibieën en reptielen en planten determineren. Promotie- en websitebeheer Er is het afgelopen jaar door onze afdeling dan ook weer behoorlijk aan de weg getimmerd. Er werden 24 persberichten van afdelingsactiviteiten aan de pers verstuurd, Deze werden bijna allemaal, inclusief foto’s, opgenomen. Met de afdelingsstand werd succesvol deelgenomen aan 4 manifestaties in respectievelijk Putten (Promodag), Ermelo (Schaapscheerdersfeest en Nacht van de nacht) en Harderwijk (Coöperatiedag). De website werd 13.750 keer geraadpleegd en heeft daarmee een grote publicitaire waarde. Het Linnaeusklokje wordt nog steeds door veel mensen met grote interesse gelezen en is nu ook digitaal beschikbaar. Zwolle Werkgroepen en bestuur van onze afdeling hebben dit jaar voor veel activiteit gezorgd. Er werden lezingen gegeven en excursies gemaakt. Het bestuur was ook dit jaar weer voltallig. Sinds een jaar is een nieuwe secretaris actief. Het is de penningmeester gelukt om een sluitende begroting op te stellen voor 2013. Werkmateriaal kon echter maar mondjesmaat aangeschaft worden, als gevolg van de weggevallen Provinciale subsidie. Met een kraam waren wij aanwezig op de najaarsmanifestatie van de Milieuraad op de Nooterhof in Zwolle. Bemensing van kramen was soms niet eenvoudig rond te krijgen. Het Natuurplatform, dat vorig jaar opgericht is, heeft inmiddels zijn waarde bewezen voor het periodieke overleg tussen de groene organisaties. Ook dit jaar is er weer veel natuurstudie verricht. De inventarisatie van de natuurwaarden van het Landgoed De Helmhorst heeft geresulteerd in de samenstelling van het “Rapport Helmhorst”, dat inmiddels is aangeboden aan de eigenaar van het gebied en onder andere aan de verantwoordelijke wethouder. Op verzoek van Natuurmonumenten heeft de Vogelwerkgroep een broedvogelinventarisatie van het gebied de Vreugderijkerwaard uitgevoerd. De Natuurbeschermingscommissie is zeer actief. Bij zo’n 20 projecten, die variëren van werkzaamheden in het kader van het beheer van de IJssel, het beheer en het onderhoud van de rietkragen in het Zwarte Meer en, heeft zij gevraagd en ongevraagd commentaar of advies gegeven en bezwaar gemaakt tegen voorgenomen besluiten. Ook heeft de commissie naast een digitale nieuwsbrief een eigen website. De coördinator is bovendien actief op Twitter. Gewest Zuid Bevelanden Voor de KNNV was het jaar 2012 er eentje met hoge pieken en diepe dalen. Het wegvallen van enkele zeer gewaardeerde leden viel ons verschrikkelijk zwaar. Gelukkig waren er qua natuur de nodige lichtpuntjes. Ten eerste is er een beheerplan gekomen voor de Rietput. Harry Raad heeft met hulp van anderen een berg werk verzet, waardoor nu gericht aan het beheer van de Rietput gewerkt kan worden. Ook is er een commissie in het leven geroepen, die toestemming geeft (of niet) voor het betreden van dit kwetsbare gebiedje. Mooi werk dus. Een tweede hoogtepunt van 2012 waren de algemene excursies op de zaterdagochtend. Nooit meer kiezen tussen vogels of vlinders of planten, nee gewoon een leuk gebied opzoeken en daar van de natuur in zijn totaliteit genieten. Ook voor 2013 staan deze excursies weer op het programma. Een derde topprestatie die ik hier specifiek wil noemen is de inzet van Femke voor de lepelaars. Er ging een hele berg aan procedures aan vooraf, niet steeds met het gewenste resultaat. Uiteindelijk is er een lepelaarfonds in het leven geroepen voor het beschermen van de Zeeuwse lepelaars. Top! Natuurlijk is er ook aandachtspuntje te noemen. Zo was er dit jaar wel een 1001-soortendag, maar was het aantal aanwezigen tijdens de uitreiking van de Ruige Anjer slechts een handjevol mensen. Niettemin won Biologisch Akkerbouwbedrijf De Korenschoof uit Kamperland daarbij de eerste prijs. Dat moet beter kunnen komend jaar.
33
Bijlage 2
Jaarverslag KNNV 2012
Ook het verdwijnen van het schaapscheerdersfeest in Nisse (al kunnen wij daar weinig aan doen), maakt het er niet makkelijker op om nog een leuk podium te vinden om onze vereniging in de omgeving te promoten. Het zou mooi zijn als daar een alternatief voor in de plaats komt. Zijn er dan niet meer positieve berichten te melden? Ja zeker wel; • Tijdens de ALV werd de Groene Specht uitgereikt aan Thijs Franse, die daar zeer vereerd mee was. • Ook de uitslag van de jaarlijkse fotowedstrijd werd tijdens de ALV bekend gemaakt. Pieter Korstanje won deze met een foto van een besneeuwde roos. • De vogelwerkgroep heeft een nieuwe website die absoluut een bezoekje waard is. • Tijdens een wandeling met het bestuur zagen we bruinvissen in de Oosterschelde. • De natuurwerkdag was weer een groot plezier voor jong en oud. Wilgen knotten blijf altijd leuk. En wat zijn de voorspellingen voor 2013? In 2013 kan ik iedereen aanraden om een keertje met de algemene excursie op zaterdag mee te gaan. Wedden dat je iets ontdekt dat je nog niet wist? Verder is er toenadering met het IVN gezocht. Wat hier uit gaat komen moeten we nog afwachten, maar met de gezamenlijke passie om de natuur te beleven zit het wel goed. Als laatste laat ik jullie weten dat dit het laatste verslag is uit mijn pen als secretaris. Wat 2013 de KNNV gaat brengen lezen jullie volgend jaar van mijn opvolger. Als je wil weten wie dat gaat worden, of wie de fotowedstrijd gaat winnen, bezoek dan de ALV op 4 maart a.s. vanaf 20:00 uur in het MEC. Breda Het ledenaantal blijft ongeveer op hetzelfde niveau, 67 leden op 1-1-2013. Wel vernieuwt de afdeling zich. Ongeveer 30% van de leden is de afgelopen drie jaar vervangen door nieuwe leden. De nieuwe aanwas komt vooral via de cursussen. Omdat we zijn overgestapt op digitale verzending van de Nieuwsbrief konden we een contributieverlaging realiseren. Hierdoor is de contributie vergelijkbaar met naburige natuurverenigingen. De zes jaarlijkse lezingen, die we in samenwerking met IVN organiseren, blijven in trek. Er zijn gemiddeld tussen de 30 en 40 bezoekers. Het stadsplantenproject (een samenwerkingsverband KNNV en IVN) geniet een goede belangstelling. Via de plantenwerkgroep van de afdeling inventariseren we de stad, via excursies/cursussen/website dragen we de opgedane kennis uit. Zie voor meer informatie www.stadsplantenbreda.nl. Het afgelopen jaar hebben we drie cursussen georganiseerd: planten, dagvlinders en paddenstoelen. In de plantencursus stonden dit jaar cruciferen en composieten centraal. De vlindercursus, in samenwerking uitgevoerd met Vlinderstichting en gemeente Breda, is gestart in 2011 en in 2012 voortgezet. Ruim 20 deelnemers. In 2012 zijn 6 cursisten gestart met het lopen van een Vlinderroute in Breda. De gegevens zijn versterkt aan de Vlinderstichting en aan de gemeente Breda. Het uiteindelijke doel: een actieve vlinder-libellenwerkgroep. In het najaar zijn we gestart met een beginnerscursus paddenstoelen. Ook weer ruim 20 deelnemers. Op verzoek van de cursisten gaan we hiermee in 2013 verder. Met de subsidie van Groen en Doen kunnen we nog meer inhoud aan de cursus geven. In het kader van Jaar van de Bij hebben we twee lezingen georganiseerd, deelgenomen aan een bijen-manifestatie op de Grote Markt in Breda en een demo insectenhotels maken verzorgd op de SBB-fair. Samenwerking: • Voor SBB, gemeente Breda en Ministerie van Defensie voert de plantenwerkgroep inventarisatiewerk uit. • De mossenwerkgroep werkt nauw samen met afdeling Den Bosch-Tilburg en heeft in 2012 een drietal gebieden geïnventariseerd. • De samenwerking met groene verenigingen en natuurbeherende organisaties in Breda en omgeving wordt voortgezet en geïntensiveerd. Zo is een gezamenlijke folder lezingen uitgegeven met IVN en lopen er gesprekken om 2013 met IVN en West-Brabantse Vogelwerkgroep gezamenlijk één natuurgebied te onderzoeken én de resultaten ook gezamenlijk uit te dragen.
34
Bijlage 2
Jaarverslag KNNV 2012
Natuurbescherming wordt zoveel mogelijk in samenspraak gedaan met de natuurbeschermingscie van IVN die zich bezig houdt met zaken als ruimtelijke ordening, inrichting Markdal en dergelijk In dit verband wordt er een goed contact onderhouden met de Brabantse Milieufederatie. Eindhoven Bestuursactiviteiten: • Nieuwjaarswandeling in het Leenderbos. Ondanks veel nattigheid toch een grote opkomst met lekkere soep na afloop. • Vergaderingen: 9 bestuursvergaderingen waarvan 2 keer samen met het bestuur van de IVN afdeling Eindhoven. We werkten samen met het IVN bij het uitgeven van Dubbelloof en op het gebied van lezingen, cursussen en onze gemeenschappelijke website. Tot onze spijt is de afdeling Eindhoven van het IVN m.i.v. 2013 opgenomen bij de afdeling Veldhoven-Vessem. Wij hopen ook met hen weer te kunnen samenwerken, in welke vorm is nog afwachten. Ook werd deelgenomen aan vergaderingen van de beleidsraad van de KNNV en van het gewest Zuid. • Algemene jaarvergadering: bezocht door 26 leden, iets meer dan 10% van ons totaal aantal leden. We zijn op zoek geweest naar nieuwe bestuursleden, dit heeft ook resultaat opgeleverd. Voor de functie van Natuurhistorisch secretaris is nog een vacature. • Doe de Dommeldag: we hebben aan dit evenement deelgenomen door het plaatsen van een kraam bij het MEC. We hadden over belangstelling niet te klagen en er werden veel folders en zakjes bloemenzaad uitgereikt. Publiciteit: • Dagbladen: We hebben nog steeds contact met de redactie van het Eindhovens Dagblad. Onze lezingen en cursussen worden hier gepubliceerd. • Dubbelloof: De nieuwe vormgeving van Dubbelloof is goed ontvangen door onze leden. De redactie bestaat nu uit 4 personen. Na het afhaken van het IVN staan we weer alleen voor de taak om in Dubbelloof interessante artikelen te publiceren. • Publicaties: er zijn op dit moment geen plannen voor nieuwe publicaties. • Website: Deze hadden we samen met het IVN. Het uiterlijk gaat drastisch veranderen nu het IVN niet meer meedoet. Gedelegeerde activiteiten: • Cursussen: Er waren weer 4 cursussen. Er waren gemiddeld 19,5 deelnemers, enkelen zijn zo geïnteresseerd dat we ze als nieuw lid mochten verwelkomen. • Lezingen: er werden 6 lezingen georganiseerd. Ze werden door gemiddeld 21,6 personen bezocht, aanzienlijk minder dan vorig jaar. • Excursies: Naast de nieuwjaarswandeling heeft de excursiecommissie 24 excursies georganiseerd, waarvan er 2 werd afgelast door slecht weer. Gemiddeld deden er 11,5 personen mee met de excursies. • Ledenadministratie: er zijn nu 246 leden, een behoorlijke afname, onder meer door het overlijden van een aantal oudere leden. • Natuurbeschermingscommissie: Hier maken 3 leden deel van uit. Activiteiten waren o.a. de Expertmeeting Stadsvogels, bijdrage bij het ontsnipperingsplan voor Eindhoven, een lezing over stadsnatuur in Eindhoven en bijdrage aan een mini-symposium Bomen. Bovendien is er inspraak geweest in de klankbordgroep van de Ruit om Eindhoven. • Vertegenwoordigingen: bij Trefpunt Groen Eindhoven. Helmond De KNNV ad Helmond verzorgde in 2012 acht lezingen met diverse onderwerpen in gemeenschapshuis de Kamenij in Helmond. De lezingen werden zeer goed bezocht ook doordat ook niet leden de avonden gratis konden bijwonen. De vogelwerkgroep deed voor het negende jaar een broedvogel monitoring project op de Berkendonk, een recreatie en natuur gebied in Helmond. Verder telde de vogelwerkgroep voor SOVON de kolonie vogels in Helmond zoals de Roeken en de Blauwe Reigers. Ook werden verschillende Kerkuil kasten gecontroleerd en jonge uilen geringd. De planten werkgroep inventariseerde de planten in een door toekomstig bedreigd kleinschalig landschap.
35
Bijlage 2
Jaarverslag KNNV 2012
Roosendaal Eind 2012 bedroeg het ledenaantal 117, waarvan 5 erelid, 15 huisgenootlid en 4 jeugdlid. Dit jaar is Frans Witteveen als voorzitter en Ad Hellemons als secretaris aangetreden. Nieuw MEC Op 1 juni is in Roosendaal het nieuwe T-Huis geopend. Een multifunctioneel gebouw waarin Natuurmonumenten, een brasserie en het MEC domicilie hebben. In het MEC lokaal hebben ook de KNNV en het IVN onderdak gevonden voor hun binnen-activiteiten. Samenwerking KNNV, IVN en MEC De drie partijen zijn bezig om samen “Groen Roosendaal” op de kaart te zetten. De samenwerking met het IVN werd geïntensiveerd door samen een aantal lezingen en andere activiteiten te organiseren. Voor 2013 zijn er plannen om de samenwerking uit te breiden. Werkgroepen Er is door onze werkgroepen weer veel werk verzet op het gebied van inventariseren. Vermeldingswaardig is o.a. dat de Plantenwerkgroep een voor Nederland nieuwe soort heeft gevonden, de Artemisia selengensis, een eetbare Aziatische plant. De Paddenstoelenwerkgroep heeft een bijzondere knoopzwam gevonden op de Kortenhoef. De ascocoryne inflata. De in 2011 opgerichte zoogdierenwerkgroep is druk bezig om de witte vlekken in de Zoogdieratlas van West-Brabant in te vullen. De verschillende werkgroepen hebben ook in 2012 weer de inventarisatie van de EVZ voor de gemeente Roosendaal gedaan. Commissies Het aantal bezoekers van onze website is met 30% gestegen. Het gemiddeld aantal deelnemers van onze 23 excursies blijft stabiel rond de 12. De 15 binnen-activiteiten trokken 308 belangstellenden. Ons Natuurbeschermingssecretariaat heeft advies uitgebracht m.b.t. natuurlijke inrichting van de bermen bij de reconstructie van de N262. Vorig schooljaar (2011 – 2012) hebben 4 scholieren hun maatschappelijke stages bij ons kunnen lopen. Tilburg 2012 was voor onze afdeling een feestjaar: de afdeling bestond 75 jaar. Reden genoeg om hier met verschillende activiteiten, passend binnen de KNNV-doelstellingen, bij stil te staan. De jubileumactiviteiten waren vooral bedoeld om de KNNV meer bekendheid te geven. Daarvoor waren 5 jubileumlezingen met driemaal een aansluitende excursie georganiseerd. Voor de leden is een jubileumexcursie naar Zuid-Limburg gehouden, in september was een feestelijke bijeenkomst, waarop het jubileumboekje gepresenteerd werd en tenslotte zijn er 3 promotie-banners gemaakt. 1. Natuurbeleving Er zijn dit jaar 34 activiteiten georganiseerd. De 5 jubileumlezingen werden goed bezocht met gemiddeld 48 bezoekers, de 2 dia-avonden trokken gemiddeld 22 leden, 1 openbare activiteit t.g.v. de biodiversiteitsdag had 25 deelnemers, 2 excursies werden afgelast i.v.m. slecht weer. De gemiddelde opkomst van de 24 excursies was 12 deelnemers per keer. Een bijzondere excursie was de jubileumtocht naar Zuid-Limburg. In de ochtend bezochten 33 leden de Jezuïtengrot, ’s middags werd een wandeling in het Gerendal gemaakt. Een zeer geslaagde dag, waar we met een goed gevoel op terug kunnen kijken. Alle excursies werden d.m.v. een e-mailbericht extra onder de aandacht van de leden gebracht. Dat leverde meer deelnemers op. Nieuw dit jaar zijn de vrijdagochtend-excursies: een korte wandeling in de omgeving met koffie toe in een plaatselijk café. 2. Natuurstudie De afdeling Tilburg heeft sinds dit jaar 10 werkgroepen. Ze zijn actief op het gebied van vogels, insecten, mossen, paddenstoelen, planten, plaggen en als nieuwkomer: korstmossen. Daarnaast zijn er drie werkgroepen actief zijn op een specifiek terrein: ‘Kaaistoep’, ‘Dongevallei’ en ‘Stadsnatuur’. Het aantal actieve leden per werkgroep varieert van 1 tot 34 leden. De uitgebreide jaarverslagen per werkgroep staan op de website.
36
Bijlage 2
Jaarverslag KNNV 2012
3. Natuurbescherming Ook in 2012 was de KNNV vertegenwoordigd in het Platform Stadsnatuur, een overleg tussen gemeente en KNNV-afd. Tilburg, IVN-afd. Tilburg, Natuurmuseum Brabant en Van Naturen. Onder de samenwerkingsvlag van het PST verscheen ook dit jaar weer een artikelenreeks over Stadsnatuur in de Tilburgse Koerier, geschreven door Rob Vereijken. Het platform is aan het einde van 2012 opgeheven. De vergaderingen waren bedoeld voor overleg en afstemming. Na ruim 10 jaar weten de groepen elkaar te vinden voor informatie en samenwerking. Wij hebben dan ook ingestemd met de opheffing van het PST. Ook werd er deelgenomen aan de Dag van Moeder Natuur in de Oude Warande. Thema voor onze bijdrage was ‘het jaar van de bij’: in de kraam was een kist met verschillende wilde bijen te zien en er vertrok tweemaal een excursie, waarbij vooral naar wilde bijen werd gezocht. Tenslotte werd samen met het IVN-Tilburg een reactie geschreven op het concept Uitvoeringsprogramma Groen en Biodiversiteit. Het programma is inmiddels vastgesteld maar helaas zijn niet alle aanbevelingen overgenomen. 4. Overige activiteiten Bestuur Het bestuur is in 2012 uitgebreid. Tijdens de jaarvergadering op 31 januari is Jeffrey Raymakers benoemd in het bestuur. Samenstelling: Voorzitter: vacature; Secretaris: Marie-Cécile van de Wiel; Penningmeester: Leo van Zeeland; Bestuurslid / excursiecommissie: Ben Akkermans; Bestuurslid / verzorging @berichten: Varno Morseld; Bestuurslid / verzorging website en twitter-account: Jeffrey Raymakers. In 2012 was er overleg met de leden tijdens de algemene ledenvergadering, de werkgroepen en de jubileumcommissie. Daarnaast was er kort overleg met het bestuur van de IVN-afdeling Tilburg i.v.m. de gezamenlijke groencursus. Ledenbestand. We beëindigden 2011 met 286 (250 + 36) leden en 2 buurleden. In de loop van 2012 steeg het ledenbestand met 23 leden tot 309 leden maar door diverse mutaties eindigden we het jaar met 298 leden (261 gewone leden + 37 huisgenootleden) en 3 buurleden. Lezingen. Ter gelegenheid van het 75-jarig bestaan van de afdeling werd een aparte lezingenreeks samengesteld met bijzondere sprekers uit het land maar ook uit de eigen afdeling. Een overzicht is op te vragen bij de secretaris. Promotie. Dit jaar in overgegaan op de nieuwe website. Deze is in dezelfde stijl als de landelijke KNNV-site en geeft meer mogelijkheden dan de oude site, zoals het plaatsen van PDF-bestanden, het stellen van een natuurvraag en het volgen van de twitterberichten. Daarnaast zijn voor openbare binnen-activiteiten 3 rollupbanners gemaakt, waarmee we meer aandacht voor de KNNV willen trekken. Uiteraard zijn persberichten verstuurd om aandacht te vragen de lezingen. Dat lukte maar ten dele. Wel zijn Jeffrey en MC uitgenodigd voor een interview bij Omroep Brabant radio. Er was wel veel media-aandacht voor de opening van de Oeverzwaluwenwand. Hoogtepunt was de presentatie van het jubileumboek(je). De redactie wilde de veranderingen in de natuur en de natuurstudie vastleggen in een document, waarin de mens centraal staat. Bij de presentatie bleek er een fraai vormgegeven boekje te liggen, dat enthousiast werd ontvangen door de aanwezigen. Alle leden hebben een exemplaar ontvangen. Het boekje wordt ook gebruikt als welkomstgeschenk voor nieuwe leden en voor promotie van de KNNV bij andere activiteiten. Dat het werk van de KNNV ook bekend is bij de Gemeente Tilburg, bleek dit jaar door het ontvangen van drie Groene Handdrukken: één voor de jubilerende afdeling, één voor het onderzoek in de Kaaistoep en één voor de activiteiten in de Dongevallei. Externe contacten. Meerdere bestuursleden hebben dit jaar de vergaderingen van de gewestelijke commissie Zuid bezocht. De vergaderingen van de Beleidsraad en de Vertegenwoordigende Vergadering werden bezocht door Varno Morseld. De secretaris was aanwezig bij de vergaderingen van het Platform Stadsnatuur en het Platform Biodiversiteit.
37
Bijlage 2
Jaarverslag KNNV 2012
De Oude Ley. Na 28 jaar is er een einde gekomen aan de gezamenlijke uitgave van de Oude Ley met de Vrienden van Natuurmuseum Brabant. We stonden dus voor een nieuwe uitdaging: zelf een verenigingsblad maken en dat ging ook niet vanzelf. Met vertraging is het gelukt onze eigen Oude Ley op de rails te zetten. Hopelijk kan dit proces in 2013 afgerond worden. Walcheren Op 31 december telde de afdeling Walcheren 143 leden. Een van de jaarlijks terugkerende activiteiten is de paddenoverzet-actie in Domburg. Zodra de temperatuur in maart omhoog gaat worden de emmers ingegraven en gaas gezet om de padden van een wisse dood te redden. Een groep vrijwilligers legen om beurten de emmers en houden het aantal padden dat zij vinden bij in een grafiek, Dit jaar zijn er 229 padden overgezet. . Er worden regelmatig excursies georganiseerd. Een actieve werkgroep is de plantenwerkgroep. Onder leiding van een aantal kundige mensen worden inventarisaties uitgevoerd op diverse plaatsen, maar ook excursies naar interessante plaatsen. Gedurende de winter ligt het accent op het inventariseren van mossen. In het najaar wordt vooral naar paddenstoelen gekeken. De afdeling Walcheren heeft geen aparte paddenstoelenwerkgroep. Vanwege de geringe belangstelling van de jeugd heeft onze afdeling geen jeugdgroep. Indien er toch belangstellenden zijn worden kinderen doorverwezen naar Jeugdnatuurclub De Vleermuis in Grijpskerke. Gewest Zuid-West Drechtsteden In 2012 bestond het bestuur nog maar uit 3 personen. Halverwege het jaar kregen we ondersteuning van Frans Beuvens, die belangstelling heeft voor een bestuursfunctie. Het bestuur heeft dit jaar 5x vergaderd. Er zijn 3 lezingen georganiseerd. Helaas is het aantal bezoekers aan de lezingen erg laag. Totaal waren er 19 bezoekers. Er zijn 17 excursies georganiseerd waarvan er 1 afgelast is vanwege het weer. Totaal hebben er 109 deelgenomen aan een excursie. Gemiddeld ligt ook hier het aantal bezoekers vrij laag. Uitschieters zijn 25 personen naar de Sophiapolder, 12 personen naar Clingendael en 13 bij de snerttocht. De werkgroep Vlinders en libellen is erg actief geweest met het inventariseren van nachtvlinders. Zij hebben in 2012 9 keer geïnventariseerd in 7 gebieden en daarbij 285 soorten waargenomen waarvan 78 nieuwe soorten. De werkgroep planten heeft in 2012 een beperkt aantal keren planten geïnventariseerd. Rotterdam Voorne Waterweg Noord. Op 1-2-2012 was de Algemene Ledenvergadering, 18 leden en 5 bestuursleden waren aanwezig. Werkgroepen: - Plantenwerkgroep kwam 22 ochtenden en 12 avonden bij elkaar. Daarnaast werden er 11 dagexcursies georganiseerd en 4x een Streep je mee ochtend. - Vogelwerkgroep organiseerde 10 excursies en 7 avonden. - Strandwerkgroep organiseerde 12 excursies en 10 avonden. - Insectenwerkgroep organiseerde 4 excursies en 6 avonden. - Paddenstoelenwerkgroep hield 12x een inventarisatie excursie in het Volksbos Lickebaert. In het kader van het 75-jarig bestaan van onze afdeling werden in 2012 de volgende activiteiten georganiseerd door het bestuur: 3 lezingen een workshop Natuurfotografie (12 3 excursies met hulp van IVN Den Haag deelnemers) 7 algemene excursies onder leiding van een cursus Wilde Planten (8 deelnemers) leden van de vereniging een tekencursus (10 deelnemers)
38
Bijlage 2
Jaarverslag KNNV 2012
Het bestuur heeft 3 maal vergaderd en het verenigingsblad Struinen is 4 maal verschenen. Op de Website werd het activiteiten programma bijgehouden. IJssel en Lek Cursussen Dit seizoen werd een mooie cursus Libellen gegeven door Wilma Kapoen die voor de illustraties veel steun ontving van Rob Ollefers. Er deden 22 cursisten mee (!). Excursies In 2012 hebben we 54 excursies gehouden. Alle excursies gingen door. Er waren in totaal 632 deelnemers aan deze excursies wat neer komt op gemiddeld 11,7 deelnemers per keer. Er waren 3 excursies buiten het weekend: We bezochten de Biesbosch op zoek naar de bevers; Op de Leusderhei keken we naar de nachtzwaluwen; We luisterden en keken bij het Koornmolengat naar de woudaapjes. Verder werden 11 excursies geleid door een deskundige van buiten de vereniging. Op 1 april hebben we met 16 deelnemers een zeetocht gemaakt vanuit Oostende. Op 19 mei maakten we met eveneens 16 deelnemers een weekend boottocht naar Hull om de Bempton Cliffs te bezoeken. In juni bezochten we met 24 deelnemers een weekend lang Schiermonnikoog. In augustus waren we met 10 deelnemers het weekend in Zuid-Limburg. Op zaterdag bezochten we de Sint Pietersberg en op zondag Paarlo Roer en het Hoosden. In 2012 hebben we de werkgroep-avonden gecontinueerd. Tijdens deze werkgroep-avonden (ongeveer 1x per maand bij Yvonne de Boer!) kon aan de hand van meegebracht materiaal gezamenlijk een onderwerp worden uitgediept. Lezingen: We hebben zes lezingen georganiseerd. Samengesteld Blad: Er verschenen vijf kwartaaluitgaven, deze wordt verspreid per e-mail. Financiën De Begroting voor 2013 houdt in dat er ruim € 1.000, - op het vermogen wordt ingeteerd. Belangrijkste oorzaken hiervoor zijn de teruggang van giften, toegenomen honoraria voor de lezinghouders en de hogere zaalhuur. Het bestuur stelt de leden voor dit nog een jaar zo te houden immers, het vermogen is immers ruimschoots in orde. Ledenbestand Het jaar werd begonnen met 90 leden waarvan 17 huisgenootleden en één convo-lid. Gedurende dit jaar waren er 6 afmeldingen ( waarvan 2x huisgenoot) en zijn er 8 leden toegetreden ( 1x huisgenoot). Per 31 december 2012 hebben wij zodoende 92 leden, waarvan 16 huisgenoten. Ook één con-vo-lid staat op de adreslijst. Natuuractiviteiten voor de jeugd Het afgelopen jaar zijn er 14 activiteiten in de vorm van speurtochten met opdrachten voor kinderen georganiseerd. Daaraan hebben 118 kinderen meegedaan. De jeugdactiviteiten konden worden georganiseerd dankzij een donatie van de opgeheven KabelTV Krimpen. Met dat bedrag kunnen we nog enkele jaren vooruit. Mede gezien het enthousiasme van de jeugd, zullen de activiteiten in de mei- en zomervakanties worden hervat. Vergaderingen: Het bestuur kwam bijeen in vijf bestuursvergaderingen en op de Algemene Ledenvergadering dd. 21 februari 2012.
39
Bijlage 2
Ledentelling afdelingen 20121101 20121101 Afdeling leden leden hgnleden Regio Alkmaar 210 22 Amersfoort 106 12 Amsterdam 310 32 Apeldoorn 120 19 Arnhem 167 19 Assen 119 18 Bevelanden 99 7 Bollenstreek 42 3 Breda 68 1 Delfland 317 37 Delfzijl (opgeheven) 0 0 Deventer 85 17 Regio Doetinchem 99 18 Drachten 127 15 Drechtsteden 65 11 Eindhoven 231 33 Enschede 62 7 Epe-Heerde 117 27 Gooi 86 19 Gouda 107 15 Den Haag 226 28 Groningen 219 43 Haarlem 279 27 Den Helder e.o. 74 12 Helmond 30 4 Hengelo-Oldenzaal 69 18 Hoorn-West Friesland 268 82 Ijssel en Lek 78 19 Leeuwarden 50 8 Leiden 146 22 Lelystad 115 12 Nijmegen 222 29 Noordwesthoek 94 12 Noordwest Veluwe 215 49 Oost Achterhoek 104 17 Oost Groningen 55 12 Roosendaal 105 15 Rotterdam 30 1 Stichts-Hollandse Polderland 98 20 Tilburg 261 38 Twenthe 48 9 Utrecht 183 22 Voorne 188 37 Vriezenveen 63 10 Wageningen e.o. 354 68 Walcheren 136 10 Waterweg Noord 213 34 Zaanstreek 68 12 Zeist, Heuvelrug Kromme Rijn 241 46 Zoetermeer 26 2 Zuid-Oost Drenthe 34 9 Zwolle 181 20 Algemene leden 380 11 7390 1090 Totaal 8480 Toe-, afname -140
Jaarverslag KNNV 2012
20111101 20111101 leden hgnleden 204 21 106 13 331 32 129 19 181 23 120 17 100 7 42 3 68 1 304 39 0 0 91 18 102 20 130 14 68 12 235 33 64 8 121 26 93 18 100 12 231 29 223 43 279 30 81 11 34 4 75 18 274 82 79 20 54 10 142 23 123 14 212 28 94 11 206 45 100 17 59 13 111 13 36 1 101 22 253 36 52 10 208 25 189 38 66 10 368 74 140 11 221 35 61 13 240 45 27 2 36 9 183 21 366 8 7513 1107 8620 16
20101101 20101101 leden hgnleden 210 21 98 12 341 32 137 19 193 25 114 16 98 9 41 3 59 1 264 36 18 0 96 18 104 22 136 14 60 13 243 32 68 6 123 26 96 20 92 11 230 27 223 38 274 31 79 11 37 5 74 22 278 85 76 19 55 10 137 22 119 16 204 27 99 12 196 45 101 16 58 13 112 2 40 1 99 21 249 36 49 8 220 25 177 36 61 10 364 73 143 11 232 37 65 13 237 46 25 1 40 10 178 21 385 11 7507 1097 8604 71
40
Bijlage 2
Jaarverslag KNNV 2012
41