Jaarverslag. Kalenderjaar Thema: Leren van elkaar

Credo Jaarverslag 2012-13 8/27/13 11:21 AM Page 1

Jaarverslag Kalenderjaar 2012

Thema :

Leren van elkaar


Voorwoord Opbrengsten tellen Voor stichting de la Salle vormt opbrengstgericht werken een kernpunt uit haar strategisch beleidsplan. Onze scholen streven daarbij naar goede resultaten van hun onderwijs, waarbij de denken werkwijze datagestuurd te leren onderwijzen voorop staat. Maar dit betekent niet dat onze scholen veranderen in leerfabrieken waar het leerproces van de leerling uitsluitend nog op koele en harde cijfers is gebaseerd. Door de leeropbrengsten te ‘tellen’, krijgen we inzicht in en worden we ons bewust van de effecten van onze manier van lesgeven. Het tellen is een hulpmiddel om de leervorderingen en ontwikkeling van talenten te kunnen zien en uiteindelijk de kwaliteit van ons onderwijs te verbeteren. Ook voor de Raad van Toezicht (RvT) telt dat de kwaliteit van ons onderwijs van het grootste belang is. Dit thema is in 2012 tijdens de RvT-vergaderingen vaak besproken met het College van Bestuur (CvB). Het CvB heeft daarbij de RvT onder meer geïnformeerd over de voortgang van de inrichting van de de la Salle Stichtingsmonitor, waarin de opbrengsten van de scholen worden vastgelegd. De eerste stappen uit de evaluatieve cyclus, het formuleren van doelen en standaarden, het verzamelen van informatie en het registreren van informatie, zijn besproken. Op basis van de analyse en interpretatie van de opbrengstgegevens wordt bekeken in welke fase de scholen zitten (show me, tell me, proof me). U leest hierover meer op pagina 10 en 11. Uiteindelijk zal het CvB met behulp van de stichtingsmonitor beslissingen nemen om de opbrengsten te verbeteren, wat kan leiden tot gezamenlijke acties op onze scholen. De RvT heeft in het najaar van 2012 in een tweetal interne vergaderingen gediscussieerd over het opstellen van een toezichtkader. Dit toezichtkader moet duidelijker richting geven aan het concrete handelen van de raad, aangaande haar taken en bevoegdheden. Met name de toezicht-

houdende taak en de klankbord- en adviestaak moeten hierin aan bod komen. Als eerste stap heeft de RvT de volgende portefeuilleverdeling opgesteld: • Onderwijs • Bedrijfsvoering; subportefeuille Financiën en subportefeuille Werkgeverschap • Identiteit • Maatschappelijke ontwikkeling Jaarlijks zullen dan naast de vier reguliere RvTvergaderingen, ook een aantal portefeuillevergaderingen tussen RvT en CvB plaatsvinden, waarin per portefeuille meer discussie op de inhoud kan plaatsvinden. Stichting de la Salle hanteert de Code Goed bestuur in het Primair Onderwijs van de PO-Raad als leidraad voor goed bestuur. Belangrijk is te beseffen dat goed bestuur bijdraagt aan goed onderwijs voor ieder kind. Goed bestuur is vooral een kwestie van gedrag en cultuur. Binnen onderwijsorganisaties moet een cultuur heersen waarin we elkaar aanspreken op gedrag dat overeenkomt met die principes. Daarbij vormt de interactie tussen leerkracht en het lerende kind het hart van goed onderwijs, zoals dat ook beeldend in ons logo is vastgelegd. De verbondenheid tussen leerkracht en leerling staat centraal op onze scholen. In dit jaarverslag tellen we onze opbrengsten en laten we onze verbondenheid zien, want goed onderwijs telt. Ik nodig u van harte uit het jaarverslag niet alleen te lezen, maar er ook op te reageren via [email protected]. Veel leesplezier toegewenst.

Colofon Dit is een uitgave van Stichting de la Salle. Concept en realisatie: TextArt, Heerhugowaard. Tekstbijdragen: Paul Bronstring, Tom Houtkamp, Nadine de Keijzer, Tineke Puts, Annette Schaak, John van Veen, Frits Wiltink en Ivanka van Dijk. Fotografie: Esther van Dokkum, Petra Weltevreden e.a. Vormgeving: Studio Martin Rasch, Opmeer.

2

Frits Wiltink, voorzitter Raad van Toezicht.


1. Financiën Het jaar 2012 is afgesloten met een positief resultaat. Dat komt met name door hogere bijdragen van het rijk en gemeenten. Dit leidt in 2013 tot hogere uitgaven, wanneer we bijvoorbeeld een groot deel van de uitgaven realiseren die verband houden met de in 2012 ontvangen Prestatiebox-toekenning. TA B E L 2.2 B A L A N S

TA B E L 2.1 K E N G E TA L L E N 2012

2011

2010

31 DEC. 2012

SOLVABILITEIT

VASTE ACTIVA

DE SOLVABILITEIT GEEFT DE VERHOUDING TUSSEN EIGEN EN VREEMD VERMOGEN AAN EN VERSCHAFT DUS INZICHT IN DE FINANCIERINGSOPBOUW.

GEBOUWEN EN TERREINEN INVENTARIS EN APPARATUUR LEERMIDDELEN

EIGEN VERMOGEN + RESERVES / TOTALE VERMOGEN X 100%

KENGETAL:

78,0%

76,8%

76,7%

LIQUIDE MIDDELEN + VORDERINGEN / KORTLOPENDE SCHULDEN

3,7

3,5

3,5

PERSONELE RESERVE BESTEMMINGSRESERVE PERSONEEL + RESERVE BUDGET PERSONEEL / PERSONELE LASTEN X 100%

8,2%

9,4%

WEERSTANDSVERMOGEN

MINISTERIE VAN OCW

944.006

720.353

OVERIGE OVERHEDEN

199.772

385.674

OVERIGE VORDERINGEN

171.925

125.468

OVERLOPENDE ACTIVA

116.717

54.066

1.432.420

1.285.561

5.384.567

5.144.500

TOTAAL VLOTTENDE ACTIVA

6.816.987

6.430.061

TOTAAL ACTIVA

9.462.415

9.175.723

ALGEMENE RESERVE

4.144.867

4.196.464

BESTEMMINGSRESERVES PUBLIEK

1.590.185

1.659.878

BESTEMMINGSRESERVES PRIVAAT

314.210

EIGEN VERMOGEN

18,6%

17,0%

17,7%

KAPITALISATIEFACTOR SINDS 2009 WORDT DE KAPITALISATIEFACTOR ALS KENGETAL GEHANTEERD. DE KAPITALISATIEFACTOR GEEFT EEN INDRUK HOE VERMOGEND EEN SCHOOLBESTUUR IS.

OVERIGE RESERVES

TOTAAL VERMOGEN

TOTAAL ACTIVA  GEBOUWEN EN TERREINEN/ TOTALE BATEN X 100%

OVERIGE KENGETALLEN AANTAL LEERLINGEN BATEN PER LEERLING PERSONELE KOSTEN PER LEERLING OVERIGE KOSTEN PER LEERLING PERSONELE LASTEN T.O.V. TOTALE LASTEN

829.830

2.745.662

PASSIVA €

EIGEN VERMOGEN  MATERIËLE VASTE ACTIVA / EXPLOITATIELASTEN X 100%

KENGETAL:

800.402

2.645.428

TOTAAL VASTE ACTIVA

LIQUIDE MIDDELEN

8,3%

HET WEERSTANDSVERMOGEN GEEFT HET VERMOGEN AAN OM NIETVOORZIENE, TOT DE REGULIERE BEDRIJFSVOERING BEHORENDE RISICO’S OP TE VANGEN.

KENGETAL:

111.113 1.804.719

VORDERINGEN

DE LIQUIDITEIT GEEFT AAN IN HOEVERRE DE STICHTING OP KORTE TERMIJN AAN HAAR VERPLICHTINGEN KAN VOLDOEN.

KENGETAL:

110.346 1.734.680

VLOTTENDE ACTIVA

LIQUIDITEIT

KENGETAL:

31 DEC. 2011

91

91

6.049.353

5.856.433

295.554

266.705

VOORZIENINGEN

50,5%

50,4%

53,2%

PERSONEELSVOORZIENINGEN OVERIGE VOORZIENINGEN

4.090 € 4.502 € 3.663 € 820 81,72%

4.037 € 4.428 € 3.720 € 797 82,35%

3.989 € 4.366 € 3.737 € 866 81,17%

1.039.107

925.878

1.334.661

1.192.583

LANGLOPENDE SCHULDEN OVERIGE

54.866

76.639

176.549

205.128

231.415

281.767

CREDITEUREN

222.565

213.452

BELASTINGEN EN PREMIES SOCIALE VERZEKERINGEN

662.878

606.276

SCHULDEN TERZAKE PENSIOENEN

210.763

190.147

OVERIGE KORTLOPENDE SCHULDEN

26.597

42.036

724.183

793.029

1.846.986

1.844.940

9.462.415

9.175.723

VOORUITONTVANGEN INVESTERINGSSUBSIDIES KORTLOPENDE SCHULDEN

In 2012 is een scheiding aangebracht tussen publiek en privaat vermogen. Belangrijke reden voor dit besluit is onder meer het feit dat de bestedingsvrijheid van het publieke vermogen verder is beperkt. Het is bijvoorbeeld

OVERLOPENDE PASSIVA

niet toegestaan uit publiek vermogen te investeren in huisvesting.

Risico’s en onzekerheden De stichting is ook in 2012 geconfronteerd met een

TOTAAL PASSIVA

gevolg. Ook de positie van scholen in dat voedingsgebied is onzeker. Sluiting van een ‘aanpalende school’ kan tot

verder oplopende discrepantie tussen baten en lasten, met

gevolg hebben dat een min of meer onverwacht aanbod

name op het gebied van personele bekostiging. Voor een

aan leerlingen ontstaat. Deze plotselinge forse groei

sluitende exploitatie is een beperking van de personeels-

hebben we eerder meegemaakt in Zwanenburg en

lasten onontkoombaar. In combinatie met een teruglopend

Zandvoort. In zo’n geval is extra personele inzet

leerlingaantal, leidt dit tot een vermindering van het aantal

noodzakelijk, terwijl we daar (nog) geen bekostiging voor

arbeidsplaatsen.

ontvangen. De genoemde risico’s en prognoses stellen ons

Een bijkomend risico is de demografische ontwikkeling in ons werkgebied, met een teruglopend leerlingaantal tot

voor de uitdaging de in de meerjarenbegroting geraamde kostenreductie daadwerkelijk te realiseren.

3


2. Personeel Op peildatum 31 december 2012 waren 373 medewerkers in (vaste en tijdelijke) dienst bij onze stichting1. In totaal vertegenwoordigen zij afgerond 260 fte. Het personeelsbestand is enigszins afgenomen in vergelijking met vorig jaar (378 medewerkers om 264 fte). Op 1 augustus 2012 hebben we alle tijdelijke medewerkers met een voldoende beoordeling kunnen behouden voor de stichting. 1

Dit jaar is voor het jaarverslag gebruikgemaakt van de personeelsgegevens uit Raet, het nieuwe personeelsinformatiesysteem waarmee de la Salle per 1 januari 2012 werkt. De gegevens uit deze rapportages geven andere informatie en indelingen dan het voormalige systeem van Dyade.

FUNCTIEGROEP OP OOP DIR OOP ADMINISTRATIE

TOTAAL WTF 302 216,6528 42 21,2237 22 19,6269 7 2,3356

FULLTIME 69 4 11 0

PARTTIME 233 38 11 7

TOTAAL

373 259,8390

84

289

Leeftijdsopbouw en verhouding man-vrouw

Vervangingspool In schooljaar 2011-2012 zijn 11 medewerkers ingezet via de Vervangingspool. De inzet varieerde van een 1 dag in de week voor een korte periode, tot 5 dagen in de week gedurende het hele jaar. Voor het schooljaar 2011-2012 is een inzet bereikt van 97,44 procent. Dit houdt in dat een gedeelte van de gedeclareerde kosten is terugbetaald aan

Het accent van de bezetting van de personeelssterkte

het Vervangingsfonds. De minimale eis voor maximale

ligt in de leeftijdsgroep 25 tot en met 40 jaar. De onderver-

vergoeding van gedeclareerde kosten (98 procent) is net

tegenwoordiging van mannelijke medewerkers binnen de

niet bereikt door onder andere de pooler in te zetten op

la Salle blijft gelijk, zoals in het gehele basisonderwijs.

vervanging uit eigen middelen (bijvoorbeeld GMR, ouder-

LEEFTIJDCOHORT WTF 0/19 20/29 30/39 40/49 50/59 60/64 65+ TOTAAL

schapsverlof of Bapo). 1 72 93 81 96 27 3 373

0,3728 58,52 59,20 50,82 69,23 21,04 0,6626 259,8390

Functiemix Op peildatum 1 oktober 2012 heeft 23,3 procent van de leerkrachten binnen de la Salle een LB-aanstelling. De doelstelling van 27 procent is daarmee niet gehaald. Per 1 augustus 2013 is het streven 35 procent leerkrachten in LB en zal de 4 procent achterstand zijn inge-

Verdeling fulltime-parttime

haald. Landelijk gezien zijn de tussendoelen voor 2011

In 2012 werkte 22 procent van de 373 medewerkers op fulltimebasis (84 personen). In 2011 was dit nog 24 procent. GESLACHT MAN VROUW

TOTAAL WTF 50 39,6174 323 220,2216

FULLTIME 27 57

PARTTIME 23 266

TOTAAL

373 259,8390

84

289

Verzuim In 2012 is het verzuimbeleid ongewijzigd gebleven. Het

vullende bekostiging beschikbaar.

Mobiliteit Op 11 april 2012 organiseerde de stichting een mobiliteitsavond voor medewerkers. Deze bijeenkomst werd bezocht door directeuren met vacatures, directeuren bij wie een vacature ontstond als vrijwillige mobiliteit werd

verzuimpercentage bedraagt 6,2 procent. Dit betekent een

gehonoreerd en leerkrachten met belangstelling voor

stijging ten opzichte van 2011 (4,91 procent).

vrijwillige mobiliteit. Zij kregen de gelegenheid met elkaar

De landelijke verzuimcijfers van 2012 waren tijdens het

4

behaald en kwam in 2012 een tweede tranche van aan -

korte verkennende gesprekken te voeren (zie pag. 6-7).

schrijven nog niet bekend, maar ook daar is een stijging te

Tien leerkrachten zijn per 1 augustus 2012 gestart op

verwachten (6,6 procent in 2011). In 2012 is 1 medewerker

een andere school binnen de stichting. In verband met een

arbeidsongeschikt geraakt en ingestroomd in een volledig

formatietekort binnen een school, heeft een verplichte

WAO-percentage van 80-100 procent.

overplaatsing plaatsgevonden.


Professionalisering Schoolleiders worden zich bewust van het potentieel van sociaal leren en willen dit stimuleren. Het leerproces in een ‘community of learning’, van het samen leren in collectieven en kenniskringen, wordt positief ervaren. In de literatuur worden traditionele vormen van professionaliseren zoals workshops, seminaries en conferenties niet meer als effectief beschouwd. Deze zouden geen grote invloed hebben op het verhogen van de kennis, of van een verandering in de praktijk binnen het onderwijsveld. Vanuit dit gezichtspunt is de la Salle de pilot ‘Praktijkleernetwerk’ gestart. Vanuit de theorie zijn onder begeleiding de eerste netwerken opgezet. In 2013 wordt deze vorm geëvalueerd.

5


Speeddaten op het bestuurskantoor

“Blije mobiliteit moet je positief benaderen”

Op een ludieke manier positieve aandacht besteden aan interne

wilden zien wat er spontaan zou

mobiliteit? Dat werd in 2012 gedaan onder het mom van

ontstaan. Ook het inzicht in de

‘speeddaten’. Daarom liep stafmedewerker Personeel Tineke Puts op 13 april ’s avonds met een stopwatch over de gang van het

vacatures was voor sommigen niet concreet genoeg. Helaas wijzigen die gaandeweg het jaar nog wel

bestuurskantoor. Zij hield de korte duur van gesprekken tussen

eens. Bovendien wist een aantal

een aantal directeuren en leerkrachten nauwlettend in de gaten.

directeuren wel dat er een vacature zou ontstaan, maar nog niet in

Waarom speeddaten?

de directeur te praten van de school

welke groep. We snappen dat het

“Als stichting willen we interne

waarnaar zijn of haar belangstelling

dan lastig praten is. Een goede tip

mobiliteit stimuleren. In februari

uitging en moesten dus ‘streng’ zijn.

van directeuren: laat leerkrachten

doen we altijd belangstellings-

De ene directeur leek populairder

hun cv meenemen als basis voor het

registraties. Een aantal medewerkers

dan de ander, maar dat had

gesprek.”

gaf aan interesse te hebben in

natuurlijk alles te maken met het

Best Practice

werken op een andere school binnen de stichting. De een heeft

soort vacature en dan met name het aantal uren.”

“Het was leuk en weer eens iets heel

heel specifiek een voorkeur voor

anders. Toch moeten we ieder jaar

Veen kwam met het idee om deze

Hoe reageerden de deelnemers op dit originele idee?

mensen en een aantal directeuren

“Enthousiast! Ze vonden het een

belangstelling voor interne

met vacatures uit te nodigen om op

leuke en vooral informele manier

mobiliteit. We merken wel dat

een informele manier het gesprek

om met elkaar in contact te komen.

mobiliteit in zijn geheel vaker

met elkaar aan te gaan.”

Je kunt het gesprek aangaan,

onderwerp van gesprek is binnen de

zonder dat daar iets tegenover

stichting. Vroeger zat je op een

Hoe ging dat in zijn werk?

staat, geheel vrijblijvend. Dat is

school en daar bleef je. En natuurlijk

“De directeuren zaten verspreid in

natuurlijk anders in een sollicitatie-

was het voor het ontstaan van

het gebouw, zodat medewerkers

procedure.”

stichtingen ook minder makkelijk

een bepaalde school, de ander legt de wens breed neer. John van

met hen een kort gesprek konden

opnieuw bekijken hoeveel vacatureruimte er is en hoeveel

ergens anders te gaan werken. Het is voor ons als stichting natuurlijk

dan moesten ze zelf een

En hebben ze ook nog verbeterpunten opgenoemd?

vervolgafspraak maken. Ik liep over

“In de evaluatie gaf men aan een

mobiel willen zijn, het maakt je

de gang en riep af en toe: ‘wisselen!’

volgende keer iets meer structuur te

flexibeler als organisatie. Maar we

Dat was best lastig, want mensen

willen. Dat kan ik begrijpen. Wij

noemen dit ook wel ‘blije mobiliteit’,

willen toch hun verhaal kwijt. We

hadden bewust geen programma

dus willen we het altijd vanuit een

wilden iedereen de kans geven met

opgezet, omdat we zo’n eerste keer

positief punt benaderen.”

voeren. Mocht daar iets uitkomen,

6

Gaan we vaker speeddaten bij de la Salle?

fijn om te horen dat mensen meer


Maria Karagouni werkt nu dichterbij huis “Toen ik de uitnodiging kreeg, zat ik met ouderschapsverlof thuis. Ik werkte op de Mariaschool in Zandvoort, maar woon in Hoofddorp. Ik had niet de intentie weg te gaan, maar zag het wel zitten vrijblijvend mijn opties dichter bij huis te bekijken. Ik trof veel bekenden aan op de speeddate-avond, leuk! John van Veen liet me direct al weten dat gezien mijn wtf de Valkenburg misschien een optie zou zijn. Hij nam die avond de taken van Debby Schouten waar. Het bleek uiteindelijk de enige optie, die me ook nog eens erg aansprak. Na een positief gesprek met Debby een paar dagen later, lag mijn lot in handen van een collega. Alleen als zij ja zou zeggen tegen een functie op de Ark in Heemstede, kon ik gaan. Fantastisch dat het gelukt is. Inmiddels heb ik mijn vuurdoop op de Valkenburg achter de rug. Na een jaar ertussenuit was het hard werken, maar ik heb het hier naar mijn zin. Een goede keuze!”

Marjon Mulders ging van groot naar klein “Ik werkte met plezier op ‘t Venne, maar op een school met een klein team en korte lijnen kom ik gewoon beter tot mijn recht. Bovendien miste ik een focus op creativiteit. Op de Mariaschool zag ik op die gebieden meer mogelijkheden en ik vond het wel weer eens leuk om te verkassen. Vroeger moest ik daar niet aan denken, maar ik heb ervaren dat het heel goed is voor je ontwikkeling af en toe op een andere school te werken. Van mijn knowhow wordt hier zeker gebruikgemaakt en daarnaast leer ik zelf ook weer nieuwe dingen. De laatste maand van het schooljaar op ’t Venne heb ik met mijn opvolgster opgetrokken. Zo’n overdracht wens ik iedereen toe. Een goede zet van de stichting om een speeddate te organiseren. Al is het een volgende keer wel raadzaam het aanbod van vacatures van tevoren duidelijk te tonen. Een aantal gesprekken heb ik namelijk vooral voor de gezelligheid gevoerd. Ook niet verkeerd, hoor!”

7


3. Onderwijs en kwaliteitszorg Onderwijskwaliteit staat bij stichting de la Salle hoog in het vaandel. Dat betekent doorlopend werken aan kwaliteitsverbetering van de processen en de resultaten. Kwaliteit is zeggen wat je doet en doen wat je zegt. Kwaliteit is de juiste dingen doen en die dingen juist doen.

Opbrengstenrapportage

extern) volgen speerpunten die in schoolplannen en

Voor het vaststellen van de eindresultaten maken

teamplannen kunnen worden ingezet.

zeventien van de achttien scholen (negentien locaties) in

PO-Raad op school

2012 gebruik van de Cito Eindtoets en een school

Een drietal scholen heeft in 2012 gebruiktgemaakt van

verantwoordt zich met behulp van de Cito-LOVS toetsen M8. In alle gevallen worden de normeringen van de Inspectie

het analyseteam van de PO-Raad om ‘onderwijsrisico’s’

gehanteerd. Om de eindopbrengsten van de school als

onafhankelijk in beeld te krijgen. Bij de analyse zijn de volgende activiteiten uitgevoerd:

voldoende te mogen beschouwen, dient de school in de

• Analyse van schooldocumenten (schoolgids, schoolplan,

afgelopen drie jaar minimaal één keer op of boven de

strategisch beleidsplan, zorgdocumenten);

ondergrens te scoren.

TA B E L 3.1 N O R M E R I N G E N : W W W. O N D E R W I J S I N S P E C T I E. N L

20092010 20102011 20112012

LOVS M8 LOVS M8 LOVS M8

’T VENNE

BOMMELSTEIN

NICOLAAS

MARIA

JACOBA

VALKENBURG

DE ARK

OP DREEF

ANTONIUS R

ANTONIUS K

DE REIGER

DE MEERBRUG

FRANCISCUS H

FRANCISCUS B

JOZEF H

THERESIA

JOZEF V

ALOYSIUS

TWEEMASTER

EINDOPBRENGSTEN DE LA SALLE

ENTREE ENTREE EIND

EINDOORDEEL

Integraal Het Directie Overleg Lasalle heeft, in navolging van de onderwijscommissie, in 2012 besloten KIK (Kwaliteit in Kaart) niet langer in te zetten als kwaliteitszorginstrument. Als vervanger koos de la Salle voor invoering van Integraal. Dit is een overzichtelijk systeem, waarin alle aspecten van kwaliteitszorg zijn gebundeld. Integraal bestaat uit enkele

• Lesobservaties in alle groepen; • Analyse van documenten van het onderwijsleerproces (groepsadministratie, weekplanningen, groepsplannen, handelingsplannen, leerlingdossiers); • Analyse van het leerlingvolgsysteem en de resultaten van de leerlingen; • Gesprekken met bestuur, de directeur, de interne bege-

pijlers: cockpit, schoolontwikkeling, personeel en

leider, met teamleden, een delegatie van ouders en/of

zelfevaluatie. Er wordt gewerkt vanuit bekende kwaliteits-

verzorgers en de oudergeleding MR.

zorgvragen: doen we de (goede) dingen goed, vinden anderen dat ook, en levert dat de gewenste resultaten op? De gegevens, zoals tussentijdse leerlingresultaten en

De analyse sluit aan op de beoordeling van de kwaliteit van het onderwijs, de aspecten waar de Inspectie naar kijkt.

eindopbrengsten, komen uit ParnasSys. Andere gegevens

In het verlengde daarvan is gekeken naar het functioneren

worden verzameld met behulp van vragenlijsten over items

van het team, het management en andere onderdelen van

als onderwijsleerproces, schoolklimaat, leerstofaanbod of

de organisatie. Het resultaat heeft een goede basis

onderwijstijd, die worden uitgezet onder de leerkrachten,

gevormd voor het maken van een plan van aanpak met

ouders, leerlingen, auditoren of de Onderwijsinspectie.

school, bestuur en interne en/of externe ondersteuners.

Vervolgens groepeert Integraal deze gegevens in een zogenaamde 'cockpit', waarmee in een oogopslag duidelijk wordt waar de risico's voor een school liggen en wat de sterke punten zijn. Uit de twee invalshoeken (intern en

8

Pilot interne audits Zelfevaluatie is een proces waarbij op basis van een referentiekader systematisch en volgens een bepaalde


werkwijze informatie wordt vergaard over de doelstellingen

inzetten op goed onderwijs voor alle leerlingen en ons niet

en functies van een organisatie. Zelfevaluatie gaat veel

beperken tot de zorgleerlingen.

verder dan het invullen van een vragenlijst of checklist en

Een goed plus-, basis- en breedteaanbod op de

het schrijven van een rapportage. Zelfevaluatie is een

basisschool zorgt ervoor dat veel leerlingen thuisnabij

proces van breed om je heen en naar jezelf kijken, een

onderwijs kunnen volgen en slechts een beperkt aantal

vorm van meervoudig kijken. Zo zorg je ervoor dat de

leerlingen een beroep hoeft te doen op het diepteaanbod.

aansluiting tussen het onderwijs, de eigen ambities en de

Het onderwijsprofiel is een instrument voor de

eisen die de belanghebbende partijen stellen, optimaal

schooldirecteur en het team om zicht te krijgen op het

blijft. Het gaat niet zozeer om de scores op een lijst, maar

onderwijsaanbod in de klas.

om het beeld dat men zelf vormt over het functioneren van de onderwijsorganisatie. Een beeld dat vervolgens in een

Vaste onderdelen van het onderwijsprofiel zijn:

audit getoetst wordt door kritische ‘buitenstaanders’.

• leerresultaten

Het positieve effect van zo’n zelfevaluatie is, dat er een

• onderwijsaanbod (methodieken)

dialoog op gang komt. Deze dialoog is in onze pilot met

• leertijd

twee scholen gevoerd. Met het auditteam bestaande uit

• didactisch handelen

bestuur, staf en directeuren zijn ’t Venne en de Aloysius -

• pedagogisch handelen

school bezocht, tot grote tevredenheid van alle partijen.

• klassenmanagement

Nieuwe toelatingsprocedure PO-VO Zuid-Kennemerland

hebben inmiddels hun onderwijsprofiel beschreven. Het

Aan het begin van het schooljaar 2012-2013 is de nieuwe toelatingsprocedure tussen het VO en PO in Zuid-

Negen van onze elf scholen uit Zuid-Kennemerland SWV Haarlemmermeer heeft een extern bureau ingehuurd om de onderwijsprofielen te schrijven.

Kennemerland van kracht. Voorafgaand aan deze procedure is een proces op gang gebracht, waarbij het werkveld nauw betrokken is geweest. In een tweetal sessies in het overleg tussen PO en VO zijn richting gevende uitspraken geformuleerd. Deze uitspraken zijn aan de besturen voorgelegd en met hen nader uitgewerkt. De toelatingsprocedure is het product van bovenstaand proces. Het schooladvies berust op drie pijlers: • het basisschooladvies; • de resultaten van het LVS Cito; • de NIO-score (een intelligentie onderzoek). Voor de implementatie van de procedure hebben de basisscholen naast een aantal plenaire bijeenkomsten ondersteuning gekregen van de consulenten van het Samenwerkingsverband ZK.

Onderwijsprofielen De invoering van passend onderwijs vraagt van alle basisscholen een onderwijsprofiel (in de wet: onder steuningsprofiel). In Zuid-Kennemerland beschrijft het onderwijsprofiel het onderwijs in de klas, waarmee we

9


Kwaliteit bewaken door vroegsignalering

“Aan de hand van wat wij zien en horen, kennen wij een ‘arrangement’ toe” Tijdens een buitenlandse studiereis deed het College van Bestuur

lenkaart. In de schoolzelfevaluatie

(CvB) inspiratie op voor een vernieuwde vormgeving van het

worden zorgsignalen uitgediept en

intern toezicht. Voorheen bezocht het CvB eenmaal per jaar de

acties weergegeven ter verbetering. Ik controleer of alle stukken binnen

school en het team. In overleg met de onderwijscommissie is

zijn en ik maak een planning voor

besloten vanaf januari 2012 alle scholen twee keer per jaar te

de schoolbezoeken. Daarnaast haal

bezoeken om eventuele risico’s te signaleren en aan te pakken.

ik de highlights uit de stukken en die bespreek ik van tevoren met John

Tijdens de bezoeken nieuwe stijl is

vroegtijdig signaleren en de juiste

van Veen en Paul Bronstring. Dan

aandacht voor onderwijsresultaten

acties ondernemen, kunnen we de

volgen de achttien schoolbezoeken.

in de brede zin van het woord.

Inspectie ‘weghouden’ van onze

Dat is een behoorlijk intensieve

Naast opbrengsten komen ook

scholen. Wij zitten veel dichter op

periode, omdat alles in ongeveer

onderwerpen als teamplannen en

de scholen, dus in die zin is het een

drie weken moet gebeuren.”

professionalisering ter sprake. “Dit

logische ontwikkeling. Aan de hand

Best Practice

van wat wij zien en horen, kennen

De schouders eronder

legt stafmedewerker Onderwijs

wij een ‘arrangement’ toe (zie

Na afloop van de bezoeken koppelt

Ivanka van Dijk uit. “Het CvB kri-

kader).”

het CvB aan de scholen terug in

is een vorm van vroegsignalering”,

welke fase van monitoring zij zijn

jgt al veel mee in formele en

10

informele gesprekken en

Intensieve periode

ingedeeld en eventueel welke aan-

vergaderingen. Bovendien leveren

Ook de rol van Ivanka is enigszins

vullende acties van de school

ParnasSys en Integraal opbrengst-

veranderd. “Ik ga mee op schoolbe-

worden verwacht. Voor de ‘Show

gegevens. Daarnaast is het goed

zoek, nu dus twee keer per jaar.

me’-scholen stopt daar de verant-

om twee keer per jaar met een

Voorafgaand leveren de scholen bij

woording aan het CvB. “Maar ben je

directeur en IB’er gericht te praten

mij een kengetallenkaart, een docu-

een ‘Tell me’- of ‘Proof me’-school,

over de kwaliteit van het onderwijs”

ment achtergrondinformatie en een

dan moet je echt even de schouders

schoolzelfevaluatie aan via Share-

eronder zetten en extra informatie

Veranderende rol

point. In de kengetallenkaart

aanleveren”, benadrukt Ivanka.

Deze nieuwe aanpak van kwaliteits-

rapporteren ze hun eindresultaten,

“Het gaat om belangrijke analyses

bewaking heeft volgens Ivanka voor

tussentijdse resultaten, eventuele

op school- en groepsniveau. Inzicht

een groot deel te maken met de

NIO-scores, advisering VO en per-

in onderwijsprocessen kan op de

veranderende rol van de Onderwijs-

centages gewichtenleerlingen. In

lange termijn alleen maar positief

inspectie, die tegenwoordig meer op

het document achtergrondinfor-

uitpakken. Uiteindelijk zien alle

afstand met stichtingen overlegt en

matie geven zij aanvullende

scholen de meerwaarde van dit sys-

niet meer altijd zelf de scholen

informatie en analyses, die van

teem in, omdat je allemaal het

ingaat. “Als wij kunnen aantonen

belang zijn voor het interpreteren

meest optimale onderwijs aan je

dat we op de hoogte zijn, risico’s

van de kale cijfers uit de kengetal-

leerlingen wilt bieden.”


Wat betekent welke fase voor een school? ‘Show me’

‘Proof me’

Scholen die op de onderdelen van de kengetallenkaart voldoende presteren en waar ook geen andere risico’s zichtbaar zijn, blijven in de ‘show me’-fase en kunnen na aanlevering van de benodigde gegevens en het bijbehorende schoolbezoek stoppen met de verantwoording naar het CvB. Natuurlijk is het zaak hun kwaliteit hoog te houden, te monitoren (dus schoolzelfevaluaties maken, opbrengstenvergaderingen houden, ambities en doelen stellen, et cetera) en blijven werken aan zaken die nog beter kunnen. Dit wordt herhaald na afname van de eindtoetsen in juni.

Als op een school matige of onvoldoende leerlingresultaten zichtbaar zijn en daarnaast ook andere signalen aanwezig zijn, zoals personeelswisselingen, meer dan gemiddeld ziekteverzuim, klachten van ouders, tegenvallende inspectierapporten, dan is meer monitoring en ondersteuning nodig. Deze scholen komen in de ‘proof me-fase’. De volgende stappen zullen volgen: 1. De school overlegt aan het CvB de schoolzelfevaluatie, inclusief een gedetailleerd actieplan ter verbetering van de zorgsignalen. 2. Daarnaast levert de school andere relevante gegevens aan, afhankelijk van de gesignaleerde risico’s. Ze onderbouwt/verklaart daarmee de resultaten en geeft aan welke acties zij gaat ondernemen. 3. Het CvB gaat een gesprekkencyclus (minimaal een gesprek per drie maanden) aan met deze school om samen te kijken wat op deze scholen aan de hand is en wat nodig is om de onderwijskwaliteit te verbeteren. 4. De directie levert eens per drie maanden een managementrapportage aan, waarin zichtbaar wordt gemaakt welke acties zijn ondernomen en wat het resultaat hiervan is. 5. De directie en de IB’er nemen verplicht deel aan de bijeenkomsten van ‘Grip op de Dip’ (vier tot zes keer per jaar), waarin gericht aandacht wordt besteed aan van en met elkaar leren om opbrengsten te verbeteren. 6. Een school in de ‘proof me-fase’ zal deze fase verlaten wanneer duidelijk zichtbare duurzame verbetering in de kengetallen en omstandigheden optreedt. Afhankelijk van de resultaten wordt het de ‘tell me-fase’ of ‘show me-fase’.

‘Tell me’ Bij sommige scholen wijzen de resultaten op de kengetallenkaart en/of de analyse/interpretatie op mogelijke risico’s. Scholen die opvallen, komen in de ‘tell me’ fase. Dit kan bijvoorbeeld na een tegenvallende Cito Eindtoets of onvoldoende tussentijdse resultaten. Maar ook scholen die geregeld door henzelf gestelde ambities op groepsniveau niet halen, of scholen waaraan het CvB op specifieke punten vragen heeft, kunnen in de ‘tell me’ fase komen. De volgende stappen worden dan ondernomen: 1. De betreffende school overlegt aan het CvB de schoolzelfevaluatie, inclusief een actieplan ter verbetering van de zorgsignalen. Hiermee onderbouwt/verklaart de school de resultaten en geeft zij aan welke acties zij gaat ondernemen. 2. Het CvB gaat eenmalig in gesprek met de school in de tell me-fase om samen te kijken wat op deze school aan de hand is en hoe de onderwijskwaliteit kan worden verbeterd. Als de verwachting is dat de onderwijskwaliteit naar alle waarschijnlijkheid binnen een halfjaar zal verbeteren, stopt deze fase na dit halfjaar. 3. De directie en de IB’er nemen op vrijwillige basis deel aan de bijeenkomsten van ‘Grip op de Dip’ (vier tot zes keer per jaar), waarin gericht aandacht wordt besteed aan van en met elkaar leren om opbrengsten te verbeteren. 4. De school zal na de volgende toetsafname weer de kengetallenkaart met ‘format achtergrondinformatie kengetallenkaart’ invullen en daarmee aangeven de goede kant op te gaan.

11


5. Huisvesting • ALOYSIUSSCHOOL OVERVEEN

• FRANCISCUSSCHOOL BENNEBROEK

Op 26 januari 2012 is de capaciteitsuitbreiding met een

De verwachte start van de vervangende nieuwbouw heeft

‘gevel- en beeldbepalende’ dakopbouw aan de voorzijde

pas eind 2012 plaatsgevonden. Omwonenden en de

van de school feestelijk geopend. De voormalige directieka-

dorpsraad hadden op de eerder afgegeven omgevings-

mer is verbouwd tot teamkamer, de keuken is vernieuwd,

vergunning bezwaar ingediend. Dit heeft de gemeente op

er is een extra personeelstoilet bijgemaakt en in de nieuwe

7 december 2012 niet-ontvankelijk en ongegrond verklaard.

dakopbouw zijn diverse werkruimtes gerealiseerd. In de zo-

In december is ook de oude fietsenstalling op het voor-

mervakantie is het zadeldak van het oude bouwdeel voor-

terrein gesloopt.

zien van een nieuw pannendak, is het voorterrein opnieuw ingericht en voorzien van nieuwe beplanting.

• VALKENBURGSCHOOL HEEMSTEDE • DE TWEEMASTER VIJFHUIZEN

• DE PARADIJSVOGEL VOGELENZANG

• JACOBASCHOOL HEEMSTEDE

In het bouwdeel van de voormalige Graaf Florisschool is

• ST. JOZEF HAARLEMMERLIEDE

nu de brede-schoolbibliotheek en het kinderdagverblijf Les

Voor deze vier scholen is in het laatste kwartaal een plan

Petits ondergebracht. Daarnaast maakt de Paradijsvogel

voorbereid om de verouderde verlichtingsarmaturen te ver-

nog gebruik van een leegstaand lokaal.

vangen door efficiënte energiebesparende verlichting. Dit zal een aanzienlijke besparing opleveren op de exploitatie

• ST. THERESIA BLOEMENDAAL

van elektraverbruik en verlichtingsonderhoud.

Van de gewenste capaciteitsuitbreiding van de gymaccom-

In overleg met de gemeente en het schoolbestuur van

modatie van de Theresiaschool in combinatie met het ge-

openbare school De Waterwolf, worden plannen voorbe-

bruik van de gymzaal door de Hartenlust Mavo wordt

reid om de vijf noodlokalen op het achterterrein te vervan-

voorlopig afgezien. In 2014 wordt onderzocht wat de mo-

gen door een permanente huisvesting voor De Tweemaster

gelijkheden zijn om alleen voor de Theresiaschool de ge-

en De Waterwolf.

wenste uitbreiding te realiseren. • MEERBRUG ZWANENBURG • ANTONIUSSCHOOL NIEUW-VENNEP (LOCATIE RIDDERSPOOR) Op deze scholen zijn de verouderde toiletgroepen in de zomervakantie geheel gerenoveerd en voorzien van nieuwe troffelvloeren met opstaande holle plint, kunststof toiletcabines, systeemplafond, nieuw sanitair en nieuwe verlichting. • DE REIGER LISSERBROEK Voor de toenemende vraag naar capaciteitsuitbreiding wordt in 2013 een plan uitgewerkt, waarbij het de bedoeling is deze te integreren in de naastgelegen school De Zilvermeeuw. Daar is immers sprake van leegstand. • OP DREEF NIEUW-VENNEP Voor de vervangende nieuwbouw van Op Dreef is het bestuur nog in gesprek met de gemeente. Om dit op dezelfde locatie mogelijk te maken, vinden nu voorbereidingen plaats. Het plan is de school een tijdelijk onderdak te bieden in de kwalitatief goede semipermanente huisvesting op het naastgelegen terrein van de inmiddels gesloopte openbare

12


Verslag gemeenschappelijke medezeggenschapsraad (GMR) Gedurende 2012 zijn de volgende onderwerpen regelmatig in de vergaderingen besproken: Functiemix Binnen onze stichting ontstaat de komende jaren een aantal doorstroommogelijkheden. Werken bij de la Salle wordt zo voor mensen van buiten, met extra expertise, aantrekkelijker. Dat geldt ook voor personeelsleden binnen de stichting die willen doorgroeien.

Contacten met de achterban In de PGMR is een opzet gemaakt voor een evaluatieformulier ten aanzien van MR’en. Aanleiding was een briefwisseling en een gesprek tussen MR-leden van De Tweemaster Vijfhuizen en de GMR rondom het statuut medezeggenschap. Er was behoefte aan meer contact tussen beide geledingen. Vijftig procent van de ondervraagden heeft gereageerd op de eerste evaluatie. Hierover is gecommuniceerd met de MR’en van de scholen. De MR van De Reiger Lisserbroek heeft de GMR gevraagd actiever naar de MR te communiceren. Hierop is besloten een artikel in Credo te plaatsen over het functioneren van de GMR. school Samenspel. Deze tijdelijke huisvesting wordt naar verwachting in de zomer van 2013 in gebruik genomen. • BOMMELSTEIN NIEUW-VENNEP • DE ARK HEEMSTEDE Op instigatie van de la Salle worden voor het clustergebouw aan de Laan van Gildestein te Getsewoud, waarvan Bommelstein deel uitmaakt, in samenwerking met gemeente en de schoolbesturen van de naastgelegen scholen ’t Joppe en De Ark plannen voorbereid om alle gebreken aan gevels, daken en installaties onder verantwoordelijkheid van de gemeente te laten herstellen. Het dak van De Ark is eind 2012 voorzien van een nieuwe dakbedekking en nieuwe lichtkoepels. De aanrechtblokjes in de lokalen en diverse binnendeuren zijn in de zomervakantie vervangen, evenals de vloerafwerking van twee lokalen. • ANTONIUSSCHOOL NIEUW-VENNEP (LOCATIE KALSLAGGERING) De in 2011 geplaatste zonnepanelen op het hoge dak van de school leveren de school een elektriciteitsopbrengst van circa 3.200 kW per jaar.

Jaarplanner Naar aanleiding van een GMR-cursus op het bestuursbureau in 2011 is een (meer)jaarplanner opgesteld. Deze is doorgegeven aan de MR’en van de stichting.

De (P)GMR heeft in 2012 instemming verleend bij de volgende zaken: - statuut medezeggenschap (GMR) - bestuursformatieplan (PGMR) - managementstatuut (GMR)

De GMR heeft in 2012 de volgende stukken bekeken en besproken: - jaarplan WSNS Haarlemmermeer - jaarplan samenwerkingsverband Kennemerland - opzet meerjarenplan van de GMR - strategisch locatieplan (het CvB is in overleg hierover met meerdere gemeentes), - gesprekkencyclus

De GMR heeft de volgende stukken ter informatie ontvangen: - jaarplan 2012-2013 Haarlemmermeer - jaarplan 2012-2013 van WSNS Haarlem - bestuursformatieplan - bestuursverslag en de financiële jaarrekening Het CvB heeft alle vragen vanuit de (P)GMR beantwoord. Er is een commissie gevormd van twee ouders en twee PGMR-leden die de jaarrekening heeft bekeken en de stukken vastgesteld.

15 13


Woordenschat vergroten volgens het viertaktmodel Kitty Haggag-Geertsen:

“Een rijke woordenschat is heel belangrijk” Leerkrachten van de Antoniusschool in Nieuw-Vennep maken met veel plezier gebruik van de methode Taal in beeld. De woordenschatlessen uit deze methode bieden de leerkrachten aan volgens het viertaktmodel. Om de fase van het semantiseren (zie kader) te ondersteunen, heeft Kitty PowerPointpresentaties ontworpen. Taal in beeld is een moderne

PowerPointpresentaties te

methode, inclusief mooie oefen-

maken met de

software. Kitty noemt als ander

doelwoorden uit de

pluspunt de vele verschillende

methode.”

aspecten die de methode en woordenschatlessen. Vooral met

Ook voor taalzwakke kinderen

Herkenbare beelden

dat laatste is zij blij, “want ik vind

In elke presentatie worden de tien

In haar presentaties gebruikt Kitty

het heel belangrijk kinderen een

doelwoorden helder uitgelegd.

beelden en cartoons die leerlingen

rijke woordenschat mee te geven.”

Allereerst door een definitie te

aanspreken. “Regelmatig gebruik ik

geven en een afbeelding te laten

foto’s uit de les, of van bijvoorbeeld

zien. “De definitie neem ik over uit

optredens van de klas, waarop

“Natuurlijk wil ik dat woorden

het methodeboek of uit het Van Dale

kinderen zichzelf herkennen. Dat

beklijven. Daarvoor is het nodig

Basiswoordenboek Nederlands. Aan

vinden ze fantastisch. Natuurlijk

woorden minimaal zeven keer te

het einde van elke ‘slide’ vraag ik de

vergt dit alles een flinke tijds-

gebruiken in verschillende

kinderen een zin te maken met het

investering. Met name in het begin,

contexten. In de klas maak ik de

doelwoord, of een voorbeeld te

omdat je dan nog een bepaalde

woorden zichtbaar door

geven. Op deze manier kan iedereen

werkwijze moet ontwikkelen. Maar

bijvoorbeeld een woordweb op te

meedoen, ook taalzwakke

ik heb dat er graag voor over. Zeker

hangen.”

kinderen.”

als ik zie hoe enthousiast mijn klas

In een workshop over woorden-

Het viertaktmodel biedt houvast bij

erop reageert.”

schatonderwijs van Eveline Houdijk

de lessen. “Het is een heel effectieve

deed Kitty vorig jaar nog meer

manier om de woorden bij te

Presentaties op Sharepoint

inspiratie op om haar woorden-

brengen. In de consolidatiefase

De presentaties voor groep 4 staan

schatlessen te verrijken. “Eveline

ervaar ik dat met name

binnenkort op Sharepoint. “In

vertelde dat het zelf uitleggen van

raadspelletjes erg geliefd zijn.

principe is deze interactieve vorm

woorden met name in het

Kinderen krijgen dan een kaartje

van lesgeven methode-

beginstadium meer effect heeft dan

met een doelwoord en moeten dit

onafhankelijk, dus collega’s kunnen

kinderen naar woordbetekenissen

uitbeelden of omschrijven. De wijze

het ook als inspiratiebron bij hun

te laten raden. Door dat op een

waarop, kiezen ze zelf. Ze zijn graag

eigen methode gebruiken. Vragen

duidelijke maar speelse manier te

actief bezig. Maar dat geldt voor

kunnen ze me altijd mailen.

doen, blijven woorden beter

alle vakken”, aldus de groep 4-

Hopelijk beleven ze er net zoveel

hangen. Dat bracht me op het idee

leerkracht.

plezier aan als ik.”

behandelt, waaronder schrijflessen

Best Practice

14

Speels


6. ICT Efficiëntie, bezuinigingen, inhaken op snelle maatschappelijke en technologische ontwikkelingen, zijn zeker van toepassing op de ICT-zaken binnen de la Salle.

Stichtingsniveau

Begeleiding, scholing en intervisie

Met onze provider is een nieuw SLA (service level agree-

Met een flink aantal ICT-coördinatoren is de ICT op hun

ment) overeengekomen. Hierin zijn onze rechten op data en

school doorgesproken, waarna in overleg het gebruikers-

dataverkeer helder vastgelegd. Na de vele hard- en software-

bestand is opgeschoond. Voor specifieke knelpunten zijn

wisselingen in 2011, was 2012 een relatief rustig jaar. Veel

oplossingen gezocht. Duidelijk werd dat tijd voor ICT onder

defecte hardware kon onder garantie worden hersteld.

druk staat.

Voordelig, maar tijdrovend, waardoor lastig voor groepen

Directies leerden tijdens een studiemiddag over de inzet

die dagelijks steeds intensiever gebruikmaken van allerlei

van Kurzweil3000. Dit programma ondersteunt kinderen

ICT-materialen.

met lees- en/of taalproblemen.

Digiborden en beamers beginnen door hun leeftijd het

Tijdens de ICT-intervisiebijeenkomsten is gesproken over

nodige onderhoud te vragen. Daarom is met de firma

mediawijsheid. Een aantal collega’s gaf in dit kader presen-

Tienveen een onderhoudscontract voor alle scholen

taties over het veilig inzetten van Facebook, Twitter en Yurls

afgesloten. Deze kostenbesparende overeenkomst biedt

op school. Tijdens de laatste intervisiebijeenkomst was er

inzicht in te verwachten service en kosten.

een presentatie over het gebruik van tablets in een educa-

Het bedrijf Diva begeleidt ons naar een nieuwe fase,

tieve setting.

waarin de verbetering van het delen van documenten, informatie en onderlinge communicatie centraal staat. SharePoint 2013 en Office 365 gaan hierin een belangrijke rol vervullen. Door Microsoft-licenties op bestuursniveau af

Inzet tablets Tablets worden binnen de stichting op dit moment ingezet op de volgende niveaus:

te sluiten, hebben we kosten bespaard. Vooral voor servers pakte dat gunstig uit.

MANAGEMENT

De salarisadministratie is overgestapt op naar Raet.

Schoolniveau

- College van Bestuur, directies en diverse stafleden SCHOLEN

ParnasSys is als CRM voor de scholen van steeds groter belang. Zeker nu de directies en het College van Bestuur de module Integraal kunnen gebruiken. Voor programma’s die nog niet webbased werken, gebruiken de meeste scholen Liveschool. Het aantal programma’s dat daar draait, vermindert. Steeds meer scholen kiezen voor educatieve software

- Jacobaschool Heemstede, groep 4 met 30 leerlingen in het Snap-it project - Bommelstein Nieuw-Vennep, 9 tablets, voornamelijk bij management en leerkrachten - diverse individuele initiatieven van leerkrachten in de eigen groep

dat online rechtstreeks afneembaar is bij de uitgeverij.

Zo werkt het viertaktmodel Voorbewerken • Kinderen betrokken maken op het onderwerp • Voorkennis activeren (weet je nog?/iets meenemen)

Semantiseren • Het woord helder uitleggen met behulp van de drie ‘uitjes’: Uitleggen Uitbeelden Uitbreiden/webben Nonverbale technieken die je hierbij kunt gebruiken: - Een begrip voordoen of uitbeelden Verbale technieken die je hierbij kunt gebruiken: - Omschrijving geven - Onderbrengen in een klasse - Voorbeeld geven - Verwoorden van essentiële kenmerken Bron: PowerPointpresentatie Eveline Houdijk, maart 2010

- Een woord analyseren in bekende woorden - Relateren aan de al aanwezige begrippen - Synoniem geven - Tegenstelling geven

Consolideren • Het woord inoefenen • Het woord en de betekenis inslijpen in het geheugen • Veel (7x), gevarieerd en speels herhalen (met de woorden zichtbaar in de klas aanwezig)

Controleren • De leerkracht gaat na of de leerling het woord kent, onthouden heeft - Vragen stellen - Toetsen

15


Isabelle ging naar de mytylschool en De Ark

“Het was voor ons allemaal een verrijkende ervaring” Nelly Geerlings, leerkracht van groep 1/2 op De Ark, heeft de afgelopen drie jaar met onderwijsassistente Ingrid Teunissen een knap staaltje passend onderwijs laten zien. De ouders van Isabelle wilden graag drie dagen mytylschool combineren met twee dagen kleuteren bij De Ark. Isabelle kreeg als twee weken oude baby hersenvliesontsteking en hield daar cerebrale parese en een achterstand in spraak-taalontwikkeling aan over. Toen ze op school kwam, kon ze niet of nauwelijks praten. Bovendien was ze nog niet zindelijk. Hoe pak je dat aan? “De ouders wilden graag dat Isabelle in aanraking kwam met zich normaal ontwikkelende kinderen en vooral sprekende kinderen”, begint Nelly. “We zijn eerst met ons zorgteam en de ouders om de tafel gegaan met de vraag: ‘Wat Best verwachten jullie van ons en wat Practice zijn onze beperkingen?’ Daar kwam uit dat we Isabelle wel de zorg konden bieden die ze nodig had, maar niet zonder begeleiding van een onderwijsassistente. Ik kan niet even de klas uitlopen om Isabelle een schone luier te geven. Dan doe ik 25 andere kinderen tekort. Toen is Ingrid in beeld gekomen.”

Een duidelijke klik Na een carrière in het bedrijfsleven liet Ingrid zich omscholen en deed de deeltijd-pabo. Een van haar stages liep ze op De Ark. Directeur Suzanne Confurius was onder de indruk van deze stagiaire en vroeg Ingrid of ze iets voelde voor de begeleiding van Isabelle. “Omdat je zo intensief samenwerkt, wilde ik eerst kennismaken en haar

16

observeren. Er was een duidelijke klik en toen heb ik gewoon ja gezegd. Dat betekende veel lezen over taalontwikkeling bij kinderen en gesprekken voeren met de logopedist op de mytylschool.”

Verrijkend Het komt bijna niet voor dat ouders ervoor kiezen de zorg te verdelen over een reguliere school en mytylschool. Zowel Nelly als Ingrid denkt dat Isabelle veel baat heeft gehad bij deze combinatie. Nelly vindt de afgelopen drie jaar verrijkend geweest. “Isabelle heeft volop geprofiteerd van de voorbeeldfunctie van de kinderen in de klas. En zij hebben leren omgaan met de beperkingen van Isabelle. Want als je tegen zo’n meisje aanloopt, valt ze plat voor- of achterover. Ze loopt in spalken en kan niet te hard rennen. Het was voor de andere kinderen heel belangrijk daarmee om te leren gaan. Het was ook wennen dat ze niet altijd even snel antwoord geeft op een vraag, omdat ze even moet schakelen.” Voor Isabelle pakte de

combinatie van regulier en speciaal onderwijs erg goed uit, vindt Ingrid. “Medici konden toen ze hier kwam niet zeggen of ze überhaupt wel zou kunnen gaan praten. We hebben haar ondersteund, begeleid en zijn actief bezig met voorbereidend lezen. Isabelle heeft zich goed ontwikkeld, is inmiddels zindelijk en praat intussen best wel goed. Mede dankzij de intensieve logopedie op de mytylschool.”

Gedreven ouders In augustus verlaat Isabelle De Ark en gaat ze naar groep 3 op de mytylschool. “Vooral vanwege de extra hulp die wij niet kunnen bieden tijdens de reguliere lesuren”, legt Nelly uit. “In het speciaal onderwijs wordt logopedie, fysiotherapie, ergotherapie en zwemtherapie geïntegreerd in de lessen. De druk op een gezin met nog twee jonge kinderen om dit na school te doen, is veel te hoog.” Ook Ingrid begrijpt de keuze van de ouders. “Ik denk wel dat het op peil houden van haar spraak-taalniveau straks op de mytylschool een aandachtspunt is. Hier leert ze veel van klasgenoten, daar is ze qua spraak de beste in de klas en wordt ze minder gestimuleerd door andere kinderen. Haar ouders zijn echter zo gedreven en ze heeft zoveel in haar mars dat ik er alle vertrouwen in heb dat het goed komt met Isabelle. Nelly en ik blijven haar zeker volgen.”

Jaarverslag. Kalenderjaar Thema: Leren van elkaar

Recommend Documents