Gordon Bennett, Number Nine, 2005, synthetic polymer paint on canvas, 182.5 x 152 cm (James C. Sourris Collection, Brisbane) © Gordon Bennett
JAARVERSLAG
2012
Voorwoord3 Tentoonstellingen en collectie
4
Educatie6
02
Bezoekers8 Marketing en communicatie
9
Randprogramma
11
Bedrijfsvoering13 Organisatie15 Samenwerkingspartners, 16 sponsors en fondsen Jaarrekening 2012
17
Controleverklaring 18 Colofon19
Sally Gabori, Dibirdibi Country, 2009, acrylverf op doek, 137 x 121 cm (The Laverty Collection, Sydney) © the artist and Mornington Island Arts & Crafts
Inhoud
03
Het voorwoord bij het jaarverslag van 2011 sloot af met de constatering dat succes in 2011 geen garantie vormt voor succes in 2012. Dat is waar gebleken. De crisis heeft ook het AAMU niet onberoerd gelaten. In 2012 waren er minder bezoekers en vielen de inkomsten uit verhuur, het museumcafé en de –winkel tegen. Desondanks waren er ook positieve ontwikkelingen. Het museum is erin geslaagd om 34% van de begroting zelf te verdienen. Daaraan heeft een succesvolle fondsenwerving zeker bijgedragen. De twee tentoonstellingen Heart and Soul. The Laverty Collection, Sydney en Outsider/Insider. The art of Gordon Bennett werden door de bezoekers zeer gewaardeerd. Helaas bereikte ons begin 2013 het bericht dat Colin Laverty was overleden. Het AAMU is deze verzamelaar van Aboriginal kunst zeer erkentelijk voor de voortrekkersrol die hij vervulde in de acceptatie van Aboriginal kunst als hedendaagse kunst en voor het mogelijk maken van de expositie Heart and Soul in het AAMU. Bij de tentoonstellingen is ingezet op een grotere publieksparticipatie. Een van de hoogtepunten in 2012 was het scholierendebat rondom de thema’s identiteit en cultuur. Het museum organiseerde dit debat samen met de International Debate Education Association. Rondom beide tentoonstellingen werden veel
workshops gegeven. Vooral de stop motion workshop was een succes. Positief is ook dat het aantal volgers op de sociale media goed groeide, dat tijdens de Utrechtse Museumnacht 1700 mensen het museum bezochten en dat een goed begin is gemaakt met de modernisering van het tweede depot, dat is bedoeld voor de bewaring van boombasten en houten sculpturen. De viering in 2013 van de Vrede van Utrecht gaf de nauwe samenwerking met de andere museale instellingen in de stad een extra impuls. De in Australië opgerichte Vriendenstichting, gericht op het werven van fondsen om kunstenaars, kunstwerken en exposities vanuit Australië naar Nederland te kunnen brengen, heeft inmiddels de belastingvrije status gekregen. Al met al voldoende positieve ontwikkelingen om het AAMU in 2013 met inzet van alle krachten verder vooruit te brengen.
Utrecht, juni 2013 Namens het bestuur en de directie van het AAMU, Museum voor hedendaagse Aboriginal kunst Mr. dr. Hans Sondaal, voorzitter van het bestuur
Gordon Bennett, Home Décor (Preston + De Stijl = Citizen) Dance the Boogieman Blues, 1997, synthetic polymer paint on canvas, 182.5 x 182.5 cm, (Private collection, Melbourne) © Gordon Bennett.
Voorwoord
Tentoonstellingen en collectie
04
Diversiteit kenmerkte het tentoonstellingsprogramma van 2012. Daar waar in de jubileumtentoonstelling Be My Guest: 10 ontmoetingen met Aboriginal kunst (tot 8 januari 2012) verbanden tussen Aboriginal kunst en niet-Aboriginal kunst werden onderzocht, bood de eerste grote tentoonstelling van 2012, Heart and Soul. The Laverty Collection, Sydney, de mogelijkheid om het werk van vijf Aboriginal kunstenaars meer in diepte te ontdekken. Outsider/Insider. The art of Gordon Bennett gaf een inzicht in het rijke oeuvre van een van Australiës meest befaamde kunstenaars.
Heart and Soul. The Laverty Collection, Sydney 20 januari t/m 8 juni 2012
Rammey Ramsey Untitled, 2008, natural pigments and acrylic binder on board, 80 x 100 cm (The Laverty Collection, Sydney) © The artist and Warmun Art Centre
Sinds de aankoop van hun eerste Aboriginal kunstwerk hebben Colin en Elizabeth Laverty zich ontpopt tot ware ambassadeurs van hedendaagse Aboriginal kunst. Hierin staat de overtuiging centraal dat de beste Aboriginal kunst een plaats verdient als volwaardige hedendaagse kunst tussen de beste kunst uit alle werelddelen, een gezichtspunt dat zij delen met het AAMU. De Laverty’s als verzamelaars vervullen een voortrekkersrol, waarbij het opsporen en herkennen van opkomende kunstenaars een belangrijk aspect is. Vaak bevinden zij zich in de voorhoede van de nieuwste ontwikkelingen in de hedendaagse Aboriginal kunst. De Laverty Collectie loopt dan ook parallel aan de ontwikkeling van Aboriginal kunst in het algemeen en toont de
Tentoonstellingen en collectie
grote diversiteit en rijkdom aan werk uit verschillende scholen en gebieden. In Heart and Soul werden vijf kunstenaars belicht uit verschillende gebieden in Australië. Deze kunstenaars zijn Sally Gabori Mirdidingkingathi Juwarnda, Daniel Walbidi, Ginger Riley Munduwalawala, Rammey Ramsey and Naata Nungurrayi. Al deze kunstenaars hebben op hun eigen manier een proces doorgemaakt naar een sterk individuele stijlontwikkeling en vernieuwende wijze om het land en de daaraan verbonden verhalen uit te beelden.
Outsider/Insider. The art of Gordon Bennett
Gordon Bennett Outsider, 1989, oil and synthetic polymer paint on canvas, 290.5 x 179.5 cm (The University of Queensland) © Gordon Bennett
21 juni t/m 9 december 2012 (verlengd tot 6 januari 2013) Met Outsider/Insider. The art of Gordon Bennett haalde het AAMU een kunstenaar van formaat in huis. Gordon Bennett wordt immers algemeen erkend als een van de belangrijkste, Australische hedendaagse kunstenaars, getuige zijn deelname aan dOCUMENTA (13). Vanaf zijn vroege werk werd Bennett bejubeld door kunstcritici en -commentatoren voor een kunst waarin het persoonlijke, het esthetische en het politieke elkaar ontmoeten. De bronnen van Bennetts oeuvre zijn herinnering en persoonlijke ervaring. Tevens overstijgt zijn werk het
persoonlijke en emotionele om zich op het gebied van postkoloniale en postmodernistische discussies te begeven. Zijn rijke en gediversifieerde oeuvre leent zich niet voor een eenduidige interpretatie. In zijn ontrafeling van dominante eurocentrische verhalen rond de kolonisatie van Australië hergebruikt Bennett populaire beeldtaal
05
alsook het werk van verschillende Europese en Amerikaanse kunstenaars. Outsider/Insider presenteerde een overzicht van het oeuvre van Gordon Bennett van zijn vroege werk uit de late jaren tachtig tot zijn meest recente werk. In de tentoonstelling werden de begrippen ‘abstractie’ en ‘toeeigening’ onderzocht als terugkerende strategieën in het maken van een nieuwe beeldtaal eigen aan deze kunstenaar. Voor Outsider/Insider werd een Engelstalige catalogus geproduceerd met essays van Georges Petitjean, Kitty Zijlmans en Ian McLean. De catalogus werd internationaal gedistribueerd door Uitgeverij Snoeck.
Bruikleenverkeer Een groot aantal bruiklenen uit de AAMU collectie en aanverwante collecties werd toegekend aan de tentoonstelling Ancient Culture, Modern Art: Aboriginal kunst uit Australië die in het Universiteitsmuseum Groningen werd gehouden (17 februari t/m 4 november 2012). Deze tentoonstelling was meteen ook een afzwaaitentoonstelling voor de collectie van het Groninger Universiteitsmuseum die in langdurige bruikleen naar het AAMU komt. Drie werken werden uitgeleend aan het Afrikamuseum in Berg en Dal voor de tentoonstelling Goddelijk en Griezelig: het Geheim van de Slang (8 april t/m 4 november 2012). Verder werd voor de tweede keer werk uitgeleend aan het project Museum Voor
Tentoonstelling Outsider/Insider. The art of Gordon Bennett
1 Dag. Internationaal werd werk uitgeleend aan de Spaanse stichting La Caixa voor de tentoonstelling Contemporary Cartographies in Madrid en Barcelona. Voor de tentoonstelling Outsider/Insider werden bruiklenen verkregen uit verschillende Australische privéverzamelingen alsook enkele Australische musea. Tenslotte kwam een deel van de collectie hedendaagse Aboriginal kunst uit het Wereldmuseum als bruikleen naar het AAMU.
Nieuwe aanwinsten Ook dit jaar kocht het AAMU nieuwe werken aan voor zijn collectie. Het betreft werken van Nellie Stewart, Vernon Ah Kee, Brian Robinson, Cornelia Tipuamantumirri en Sally M Mulda. Tevens
ontving het AAMU een aantal schenkingen. Van de heer Thomas Vroom ontving het AAMU een groot schilderij getiteld Ngapa Jukurrpa (Water Dreaming), gezamenlijk gemaakt door een groep kunstenaars uit Yuendumu. Mevrouw Annemiek de Waal schonk het schilderij Tingari at Multjintja (1994) van Ronnie Tjampitjinpa.
Behoud en beheer De overblijvende objecten uit het oude depot van het AAMU werden overgebracht naar het grote nieuwe depot. Er werd aangevangen met het herbouwen van het oude depot dat in de toekomst boombasten en houten voorwerpen zal huisvesten.
Educatie
06
Educatie
Het AAMU heeft tot doel de bezoeker en andere geïnteresseerden begrip en inzicht in Aboriginal kunst en cultuur te geven. De afdeling Educatie heeft gedurende 2012 opnieuw gewerkt aan het vergroten van deze toegankelijkheid door het ontwikkelen van passende educatie voor iedereen. Bij de twee tentoonstellingen die in dit jaar plaatsvonden, Heart and Soul. The Laverty Collection, Sydney en Outsider/Insider. The art of Gordon Bennett, werden steeds een gelaagde informatievoorziening en toegespitste educatieprogramma’s gemaakt. Bezoekers werden hierin uitgedaagd tot een nieuwe blik, een vraag of een bijzondere ontdekking.
Publieksparticipatie Naast de gebruikelijke publieksbegeleiding zoals zaalteksten, de audiotour of het informatieboekje is het AAMU het principe van publieksparticipatie gedurende 2012 meer in zijn tentoonstellingen gaan integreren. Het achterliggende idee is dat de individuele bezoeker zelf op actieve wijze kennis en begrip kan construeren, maar ook ervaringen met elkaar kan delen. Een fysieke of mentale belevenis vormt hier de kern van. Tijdens Heart and Soul werd de museumbezoeker aangespoord iets over zijn of haar eigen verzameling te vertellen. Een aantal bezoekers stelde zelfs een object uit eigen collectie in de educatieve ruimte van het museum tentoon. In het kader van Outsider/Insider kon de tentoonstellingsbezoeker principes die de
kunstenaar Gordon Bennett in zijn werk toepast zelf ervaren door met het Sample Point aan de slag te gaan. Daarnaast kregen bezoekers de mogelijkheid om in een centrale ruimte binnen de tentoonstelling ideeën en ervaringen uit te wisselen rondom het thema Outsider/Insider.
Audiotour App Het AAMU heeft begin 2012 een applicatie voor mobiele apparatuur ontwikkeld waarop de audiotour draait. Het museum beschikt hiermee over een toegankelijke methode waarmee geluidsfragmenten in de tentoonstelling eenvoudig afgeluisterd kunnen worden. Bezoekers kunnen voor een kleine bijdrage gebruik maken van iPods waarop deze applicatie staat. De applicatie is in eigen beheer uitgegeven en het AAMU is hiervoor niet langer afhankelijk van externe partijen. Workshop Maak je eigen stopmotion filmpje, Uitfeest, 2 september
07 Rondleiding, Museumnacht, 20 oktober
Onderwijs Het AAMU vindt het belangrijk om kinderen en jongeren te laten ervaren dat het museum een sprankelende en inspirerende plek is om te zijn. Een ruimte voor iedereen om nieuwe dingen te zien en te ervaren. Door in educatieve programma’s diverse aanknopingspunten en verschillende werkvormen te bieden hoopt het AAMU ieder kind een plezierig en leerzaam museumbezoek te geven.
Meet me… Het educatieve programma Meet me… in Dreamtime, bestaande uit een stopmotionworkshop en rondleiding die vanaf eind 2011 door scholen geboekt kon worden, is tot stand gekomen vanuit deze visie. Het AAMU kan tevreden terugkijken op het eerste jaar waarin
deze workshop draaide. Er werden meer dan 200 filmpjes gemaakt door leerlingen uit het Voorgezet Onderwijs, hetgeen in totaal voor bijna 4000 kijkers zorgde.
De dialoog In zijn educatieve programma’s wil het AAMU actuele thema’s binnen de Aboriginal cultuur en kunst bespreekbaar maken. Juist omdat deze onderwerpen vaak een universele waarde bezitten, die ook leerzaam en verrijkend voor Nederlandse kinderen is, kan dit voor scholen een meerwaarde geven. In 2012 gaf in het bijzonder de tentoonstelling Outsider/Insider een ingang om samen de dialoog over maatschappelijke kwesties aan te gaan. In de educatieve museumlessen deelden kinderen van alle leeftijden hun mening en ervaringen met betrekking tot onderwerpen als pesten,
buitensluiten en racisme. Maar ook kwesties omtrent tolerantie, het anders-zijn, identiteit en cultuur passeerden tijdens de museumlessen de revue. Het AAMU omarmt een uitwisseling op dit gebied en is trots de dialoog bij deze doelgroepen middels kunst aan te kunnen zwengelen.
Nieuw! BSO Zomerprogramma Nieuw in 2012 was het speciaal voor de Buitenschoolse Opvang samengestelde zomerprogramma. Omdat deze organisaties om een flexibele benadering vragen speelde het AAMU hierop in door een op maat gemaakt programma. BSO’s konden gedurende de zomermaanden onder begeleiding van eigen medewerkers en met
behulp van een stappenplan zelfstandig de tentoonstelling bezoeken.
Familierondleidingen Het afgelopen jaar is het AAMU gestart met een serie familierondleidingen. Anders dan bij de gebruikelijke rondleidingen wordt jong en oud hier samen door de tentoonstelling meegenomen. Op deze wijze voorziet het AAMU in een gezellig en leerzaam familie-uitje waarbij (groot-)ouders en (klein-)kinderen samen leren en ervaren. Dit type rondleidingen staat met name in de vakantieperiodes gepland. Deze en ook alle andere rondleidingen worden mogelijk gemaakt door een pool van vrijwillige rondleiders. Zoals elk jaar is het AAMU deze club zeer dankbaar voor hun inzet en het behaalde enthousiasme onder zijn bezoekers!
Bezoekers Ondanks veel aandacht voor met name de Gordon Bennet expositie Outsider/Insider ontving het AAMU in 2012 minder individuele bezoekers dan in 2011, het jaar van de populaire CoBrA-tentoonstelling en de viering van het 10-jarig bestaan van het museum. Een aantal evenementen zoals de Museumnacht werd zeer goed bezocht.
Bezoekers
Bezoekers per doelgroep
2012
2011
11.250
16.187
1.050
1.039
15
145
Middelbaar onderwijs
1.359
1.338
Overig
1.481
2.060
3.905
4.582
Culturele zondagen
470
965
Museumweekend
598
563
Uitfeest
504
353
1.693
1.638
3.265
3.519
952
1.390
19.372
25.678
2012
2011
Individuele bezoeken Jeugd Museum voor de Klas Basisonderwijs
Evenementen
Museumnacht
Ontvangsten/bedrijfsactiviteiten
Aantal bezoekers per kaartsoort
Optreden band Gerhardt, Museumnacht, 20 oktober
Toegang volwassenen
19%
3.088
17%
4.315
Toegang met diverse kortingen
27%
5.233
25%
6.307
Jeugd
16%
3.143
15%
3.863
Museumkaart
41%
7.908
44% 11.193
19.372
25.678
Marketing en communicatie Doelgroepbenadering
09
Het AAMU richt zich op een aantal doelgroepen. De grootste daarvan is de cultuurgebruiker die geregeld culturele evenementen en tentoonstellingen bezoekt en meestal een Museumkaart heeft. Voor de tentoonstelling van Gordon Bennett werd ervoor gekozen om twee andere doelgroepen specifiek te benaderen: jong volwassenen van 18-35 en de liefhebber van moderne kunst die vaak naar galeries, kunstevenementen of andere kunstmusea gaat. Door Musea Utrecht, het samenwerkingsverband tussen tien Utrechtse musea, is families met kinderen als belangrijkste doelgroep geformuleerd.
Het AAMU digitaal Website In 2012 is begonnen om vorm te geven aan een nieuwe internetstrategie door middel van workshops met het hele team om te bepalen voor welke doelgroep het museum in welke behoefte kan voorzien. De vervolgstap is om hier scherpe keuzes in te maken en te zorgen dat de museumwebsite hét Europese platform wordt om digitaal kennis te delen en uit te wisselen over Aboriginal kunst en cultuur met publiek, academici, scholen en andere geïnteresseerden. In 2013 zal deze nieuwe strategie onderdeel worden van de
Marketing en communicatie
algemene marketingstrategie voor het AAMU en zal begonnen worden met de bouw van de nieuwe website. De huidige website had in 2012 41.853 bezoeken en 31.604 unieke bezoekers met 115.000 paginaweergaven. Ten opzichte van 2011 zijn de aantallen wat gedaald, onder andere door het lagere aantal bezoekers die op de site komen voor praktische informatie. Social media Ook in 2012 werkte het museum verder aan het opbouwen van relaties via social media als Facebook (bijna 300 volgers), Twitter (ruim 400 volgers), Flickr, YouTube en LinkedIn (ruim 200). De LinkedIn groep, beheerd door de conservator, groeide gestaag en is een waardevol middel om contact te houden met het internationale netwerk van conservators, academici en verzamelaars dat het museum inmiddels heeft opgebouwd. Nieuwsbrieven In 2012 werden tien nieuwsbrieven verstuurd in het Nederlands en zes in het Engels. Het aantal abonnees bleef stabiel, rond de 1.200 in totaal.
Media De Heart and Soul tentoonstelling kreeg een vijfpagina spread in het Kunst & Cultuur magazine
van de AVRO en aandacht in AVRO bode, Financieele Dagblad en diverse regionale media en op websites. De belangstelling voor de Gordon Bennett expositie Outsider/Insider was groot. Er verschenen artikelen in Volkskrant, Tableau, Museumkaart Magazine, Museumtijdschrift, AD, Nederlands Dagblad, Kunst & Museumkrant, op diverse websites en in regionale publicaties als Ons Utrecht en Rabobank Dichterbij. Beide tentoonstellingen kregen aandacht in het Australische kunstblad Artlink. Rond Museumweekend stond het programma van het AAMU opgenomen in Sp!ts. Conservator Georges
Petitjean schreef elk kwartaal een artikel over een kunstwerk uit de collectie voor het reismagazine Going Down Under. Ook verscheen het museum in de zomer in een rubriek van Libelle en in Kunst- & Antiek Journaal.
Publiciteitsmaterialen Voor de tentoonstelling en het randprogramma werden flyers en posters gemaakt en deze werden landelijk gedistribueerd naar VVV- en ANWBkantoren en zo’n 100 musea door het hele land. Regionaal werden flyers en posters verspreid naar bibliotheken, culturele instellingen, horeca en een database van zo’n 1.200 belangstellenden.
Vurige chocola proeven,
Museumnacht, 20 oktober
Voor Outsider/Insider werden buttons gemaakt. Deze werden uitgedeeld tijdens een aantal evenementen o.a. Het Bevrijdingsfestival op 5 mei en Festival De Beschaving op 30 juni. Ook werd voor jongeren een speciale flyer gemaakt, ingestoken op hun interesses en beleving van beeld. Thema’s als racisme, authenticiteit en het samplen van beeld en tekst stonden hierin centraal. Deze flyer werd gericht gedistribueerd naar jongerenlocaties.
Adverteren Voor beide exposities adverteerde het AAMU geregeld in de kunstladders van Volkskrant, Trouw en NRC en in Museumtijdschrift. Voor Heart and Soul werd een buscampagne in Utrecht ingezet gedurende de eerste 3 maanden van de expositie. Voor de Gordon Bennett expositie werden festivalvlaggen in de stad Utrecht geplaatst. In samenwerking met FunX Radio werd een campagne gehouden om jongeren op te roepen voor een dj wedstrijd, specifiek gericht op het samplen van muziek zodat dit gekoppeld kon worden aan de werkwijze van Gordon Bennett.
Publieksonderzoek In 2012 nam het AAMU verder deel aan het continu online merkonderzoek voor culturele Uitdelen van Outsider/Insider buttons, Bevrijdingsfestival
Marketing & Communicatie instellingen in de provincie Utrecht, met een bijdrage van de Provincie. Tussentijdse presentaties maakten duidelijk dat het AAMU goed scoorde op de prettige sfeer en goede informatievoorziening. Verbeterpunten die door het publiek werden aangegeven, waren afwisseling van het aanbod en meer mediaaandacht.
Samenwerkingen Musea Utrecht, waar het AAMU lid van is, sloot in 2012 een strategisch partnerschap met Toerisme Utrecht om nog nauwer met elkaar samen te werken. Ook werd wederom de succesvolle Museumnacht georganiseerd in oktober en kreeg het ouderenproject Vrijdag Museumdag met financiële steun van de Van Baarenstichting in 2012 een vervolg. Aan het grote artikel in het Kunst & Cultuurmagazine van de AVRO was een actie gekoppeld: twee speciale lezersrondleidingen waren helemaal volgeboekt. De Vrije Academie organiseerde drie volgeboekte rondleidingen door Outsider/Insider. Ook werkte het AAMU voor het randprogramma samen met Culturele Zondagen, Uitburo, Toerisme Utrecht, Kosmopolis Utrecht en het Poëziecircus.
Randprogramma
11
Museumnacht
Museumweekend
De Museumnacht op 20 oktober was ook dit jaar weer een groot succes. Georganiseerd door Musea Utrecht en onder het thema In Vuur en Vlam bracht het AAMU een afwisselend programma met optredens van Gerhardt, het proeven van vurige chocola door Cacao Utrecht, diverse rondleidingen en dj SMP draaide een warmbloedige muziekmix. Bijna 1700 mensen bezochten het AAMU deze avond.
Tijdens het Nationale Museumweekend op 14 en 15 april kon het publiek deelnemen aan rondleidingen door de expositie Heart and Soul en aan een didgeridooworkshop. Kinderen maakten zandtekeningen en konden zich laten schminken als een Australisch dier.
Culturele Zondagen Elk jaar neemt het AAMU deel aan een aantal Culturele Zondagen met een speciale programmering. Tijdens het Uitfeest op 2 september vond een poetry slam plaats in samenwerking met het Poëziecircus en kon het publiek meewerken aan een street art kunstwerk. Kinderen konden tijdens een speciale workshop werken aan een stopmotion filmpje. Op 2 juni nam het museum deel aan de Stadsdag met een familierondleiding en een workshop. Tijdens Utrecht Danst op 3 juni dansten de jonge talenten van Sylvia’s Jazz op R&B en urban muziek in het AAMU.
Randprogramma
Rondleidingen en lezingen Ook dit jaar vond er elke zondagmiddag een inlooprondleiding plaats. Conservator Georges Petitjean hield een speciale floor talk bij beide exposities. Op 16 oktober hield Prof. Ian McLean van de University of Wollongong een lezing over de betekenis van het werk van Gordon Bennett. Op 20 november gaf kunstenaar Adam Geczy alvast een vooruitblik op de expositie BOMB die in 2013 opent.
Filmweekend Op 17 en 18 maart presenteerde het AAMU een filmweekend over bijzondere verzamelaars naar aanleiding van de expositie over de Laverty collectie. Drie documentaires werden vertoond waaronder Een Bitterzoete Verleiding en Een Leven in Beelden. Workshop Maak je eigen stopmotion filmpje, Uitfeest, 2 september
13
Street art workshop door De Verfdokter, Uitfeest, 2 september
Kinderen en jongeren Op locatie Het AAMU is het afgelopen jaar op zoek gegaan naar samenwerkingspartners, om zo ook buiten de muren van het museum zichtbaar te zijn. Er vonden verschillende kinderworkshops op locatie plaats waarbij de deelnemers inhoudelijk en creatief betrokken werden bij Aboriginal kunst. In erfgoedcentrum Nieuw Land te Lelystad werd gedurende de Australiëmaand, in het kader van de tentoonstelling Schipbreuk, een
tweetal kinderworkshops georganiseerd. Meer dan 100 kinderen uit heel Flevoland volgden de cursus Stippenschilderij. Kinderen en jongeren die in de zomermaanden van 2012 op de Kunstcamping van De Vrijstaat (Utrecht, Leidsche Rijn) bivakkeerden konden kennis maken met Aboriginal kunst en cultuur door aan de workshop zandschilderen deel te nemen. Het thema van de Kunstcamping ‘stadsnomaden’ sloot feilloos aan bij het AAMU.
Jongerendebat Op de Dag van de Mensenrechten, 10 december vond er een jongerendebat in
het AAMU plaats, in samenwerking met IDEA (International Debate Education Association Nederland). Het debat werd ingeleid door middel van een voorbereidende les waarin leerlingen kennismaakten met de thema’s uit het werk van Gordon Bennett: identiteit, stereotypering en racisme. Daarnaast was er ook een tweede les beschikbaar die dieper inging op alle do’s & don’ts van het debat, oftewel een masterclass debating. Het AAMU hoopt dit programma in 2013 verder te ontwikkelen en in het educatieve aanbod van het museum te integreren.
Kinderworkshops Tijdens de tentoonstellingen Heart and Soul. The Laverty Collection, Sydney en Outsider/Insider. The art of Gordon Bennett vonden er maar liefst 18 creatieve workshops in het AAMU plaats. Deze workshops werden speciaal geprogrammeerd voor kinderen in de leeftijd van 4 tot en met 12 jaar. Van ‘Het Stripkunstwerk’ tot ‘Museumbaas voor één dag’; het AAMU had met deze workshops tot doel de doelgroep een ander perspectief op de tentoonstelling te bieden en hier zelf op creatieve wijze mee aan de slag te laten gaan.
Bedrijfsvoering
13
Bedrijfsvoering
Het AAMU exploiteert een museumcafé, een museumwinkel en een galerie. Bovendien verhuurt het AAMU het auditorium aan bedrijven en particulieren voor bijeenkomsten. De bedrijfsvoering van het AAMU is er op gericht, conform de doelstelling van de Stichting Aboriginal Art Museum, zoveel mogelijk bezoekers kennis te laten maken met hedendaagse Aboriginal kunst. Het aanbod van de producten dat in de winkel, de galerie en het café wordt aangeboden, is hierop afgestemd.
2012 is voor de bedrijfsvoering een minder goed jaar geweest. Kijkend naar de omzetten dan liggen deze op alle vlakken lager dan in het jaar ervoor. Afgezet tegen het aantal bezoekers dat het AAMU in 2012 heeft ontvangen, liggen de cijfers van de winkel en de galerie wel op hetzelfde niveau (omzet per bezoeker). Het AAMU heeft duidelijk last van de teruglopende belangstelling voor het huren van de zaal, een probleem dat zich breder uitstrekt dan bij het AAMU alleen.
De omzet van het café komt hierdoor ook onder druk te staan omdat een groot deel van de horecaomzet gerelateerd is aan de verhuur van het auditorium.
Museumwinkel Het assortiment van de winkel bestaat uit producten gerelateerd aan Aboriginal kunst en cultuur, zoals boeken, keramiek, schrijfwaren, tassen, ansichtkaarten en sieraden.
De producten worden grotendeels rechtstreeks in Australië ingekocht en zoveel mogelijk bij bedrijven met Aboriginal eigenaren. Een groot deel van de producten uit de winkel en galerie is ook via de webshop te verkrijgen. De omzet van de winkel bedroeg in 2012 € 42.102,- excl. btw en dat is minder dan in 2011. De verklaring ligt vooral in het feit dat het AAMU minder bezoekers heeft ontvangen dan in 2011, de winkelomzet per bezoeker is vrijwel hetzelfde gebleven. Dit bedrag is inclusief de omzet die via de webshop is gerealiseerd.
Museumgalerie Het AAMU biedt bezoekers de gelegenheid originele Aboriginal kunstwerken aan te kopen.
Hiervoor is een deel van de begane grond ingericht als galerie. In de galerie zijn zo’n 25 kunstwerken te zien uit verschillende regio’s. Daarnaast kunnen bezoekers een database raadplegen waarin zo’n 250 kunstwerken zijn opgenomen. Bij alle werken is een documentatiemap beschikbaar met daarin informatie over de kunstenaar, de betekenis van het schilderij en een echtheidscertificaat. De werken in de galerie zijn afkomstig uit verschillende delen van Australië en zijn aangekocht via erkende kunstcoöperaties of rechtstreeks bij de Aboriginal kunstenaars. In de galerie zijn ook werken te koop die in consignatie zijn verkregen bij twee gerenommeerde kunstencentra uit de Central Desert van Australië: Papunya Tula Artists en Warlukurlangu Artists Aboriginal Corporation.
Opening Outsider/Insider,
20 juni
De galerie is aangesloten bij de Indigenous Art Code. Hiermee wordt onderstreept dat de galerie ethisch en professioneel handelt. De omzet van de museumgalerie bedroeg in 2011 € 16.500,- ex. btw.
14
Bedrijfsontvangsten/ verhuuractiviteiten In 2012 heeft weer een aantal verschillende organisaties gebruik gemaakt van de verhuurmogelijkheden die het AAMU biedt. Door de centrale ligging, zowel landelijk als in Utrecht zelf, is het AAMU een aantrekkelijke locatie voor veel bedrijven en particulieren. Ook de exclusiviteit van de locatie wordt door veel organisaties als aantrekkelijk ervaren. Het AAMU kan door de flexibiliteit van de ruimtes en de organisatie, zeer uiteenlopende groepen ontvangen. Het AAMU streeft ernaar zo flexibel mogelijk om te gaan met de wensen van de opdrachtgever en stelt de ruimtes ook in de avonduren beschikbaar. De zaal wordt het meest gehuurd door organisaties die in de non-profit sector actief zijn. De trend die zich in 2011 al inzette heeft zich in 2012 voortgezet. De inkomsten van de zaalhuur zijn behoorlijk teruggelopen door het huidige economische klimaat. De omzet bedroeg € 11.800,- ex btw.
Museumcafé en horeca Het museumcafé voert voor de individuele bezoeker een kleine, overzichtelijke kaart. Zo zijn er tosti’s, koeken, frisdranken, licht alcoholische dranken en koffie en thee te verkrijgen. Bij verhuuractiviteiten is meer uitgebreide catering mogelijk waarbij wordt samengewerkt met diverse cateraars die bekend staan om hun kwalitatief hoge niveau. De omzet van het museumcafé bedroeg in 2012 € 19.900,- ex. btw.
Vrijwilligersbeleid De operationele taken in het AAMU worden uitgevoerd door vrijwilligers. In 2012 waren zo’n 35 enthousiaste vrijwilligers aan het museum verbonden. Zij werken achter de entreebalie, in de museumwinkel en in het museumcafé. Ook bij speciale activiteiten zoals Museumnacht, Uitfeest en grote verhuuractiviteiten wordt de inzet van de vrijwilligers gevraagd. Voor de werving van nieuwe vrijwilligers wordt intensief samengewerkt met onder andere de Vrijwilligerscentrale. Nieuwe vrijwilligers worden uitgenodigd voor een kennismakingsgesprek en krijgen een uitgebreide inwerkperiode.
Didgeridoo workshop, Museumweekend, 14 & 15 april
Organisatie
Organisatie
Het AAMU is een particulier museum met een professioneel team van vaste medewerkers en vrijwilligers en een betrokken en kundig bestuur. Professionaliteit en ondernemerschap staan in het museum centraal.
Bestuur Het bestuur kwam in 2012 vier keer bijeen. De belangrijkste onderwerpen die aan de orde kwamen waren strategie, sponsoring, financiering, tentoonstellingsbeleid en bedrijfsvoering. Daarnaast is er bijzondere aandacht besteed aan de uitvoering van de lange termijn strategie van het museum. In het bestuur hadden zitting : de heer mr. dr. H.H.M. Sondaal – voorzitter de heer G.F. Bloemink RA – penningmeester de heer mr. J.M.F.X. van Veggel – secretaris de heer mr. E.M. Jansen Schoonhoven – bestuurslid de heer mr. C.M.H. van Steenhoven – bestuurslid mevrouw A. de Waal – bestuurslid de heer E.J. Odenwald – bestuurslid In de bestuursvergadering van 31 mei 2012 legde mevrouw De Waal haar functie neer. Bestuur en staf van het AAMU zijn mevrouw De Waal bijzonder erkentelijk voor al haar steun aan het museum.
Medewerkers Het AAMU bestond in 2012 uit een team van twaalf medewerkers met een vast of tijdelijk dienstverband, een totaal van zes formatieplaatsen.
Daarnaast werkte een enthousiaste groep van zo’n 45 rondleiders en vrijwilligers voor het museum. Gedurende het hele jaar hebben stagiaires een bijdrage geleverd in de verschillende disciplines. In totaal zeven stagiaires hebben de staf ondersteund. In januari en juni organiseerde het museum informatieve bijeenkomsten over de lopende tentoonstelling voor de rondleiders en de vrijwilligers. Op 7 en 8 september bezocht de staf van het museum de kunstmanifestatie Documenta te Kassel. Op 27 september werd een feest gehouden voor het personeel en de vrijwilligers. In 2012 waren de volgende medewerkers aan het museum verbonden: de heer ir. M.F. Anderson – directeur de heer dr. G.G.C. Petitjean – conservator mevrouw I. Jacobussen – financiële administratie mevrouw A. Groen – marketing en PR mevrouw W. Heijnen BA – educatief medewerker mevrouw L.A. Blom-Solleveld MA – office manager mevrouw drs. M. Wassenaar – hoofd bedrijfsvoering mevrouw L. Keijzer – museummedewerker mevrouw drs. R. Scheifes – museummedewerker mevrouw R.G.A. van Donk – museummedewerker mevrouw P.A.M. Sondaal-Loermans – museummedewerker de heer P.B. Faber – onderhoudsmedewerker
Officiële opening Heart and Soul op 19 januari door Paul Schnabel,
Mecenaatsdeskundige Renée Steenbergen leidt het gesprek over
directeur Sociaal en Cultureel Planbureau
de rol van kunstverzamelaars – opening Heart and Soul, 19 januari
Samenwerkingspartners, sponsors en fondsen Het AAMU is de volgende sponsors, fondsen en partners zeer erkentelijk voor hun ondersteuning en prettige samenwerking in 2012:
16
Milani Gallery, Brisbane Sutton Gallery, Melbourne Gordon and Leanne Bennett - John Citizen Pty Ltd
Gordon Bennett Model 2: Untitled (Concept for the Art Gallery of New South Wales) 2008, 1200 x 1200 mm 1:22.5 scale replica of Yiribana (Indigenous Australian Art) (Collection of the artist) © Gordon Bennett
Jaarrekening 2012
Jaarrekening
In dit hoofdstuk wordt een verkorte versie van de balans en de exploitatierekening van het AAMU gegeven.
17
Verkorte balans per 31 december 2011
Activa Vaste activa Materiële vaste activa Vlottende activa Voorraden Vorderingen Geldmiddelen
Passiva Eigen vermogen Langlopende schulden Kortlopende schulden
Exploitatierekening over het boekjaar 2012
2012
2011
x € 1.000
x € 1.000
8
13
50 84 229 371
45 107 307 472
222 149 371
349 123 472
Begroting 2012
Resultaat 2012 Resultaat 2011
x € 1.000
x € 1.000
x € 1.000
257 538 795
187 600 787
261 696 957
61 404 200 52 8 44 115 21 -3 10 912
31 391 199 38 3 27 174 19 -6 4 18 898
67 386 214 49 5 42 74 19 -8 8 85
Bruto exploitatieresultaat Aankopen / afschrijving museumcollectie
-117 -
-111 -16
101 -32
Netto exploitatieresultaat
-117
-127
69
Baten Opbrengsten Subsidies, schenkingen en giften
Lasten Inkoopwaarde opbrengsten Personeelskosten Huisvestingskosten Algemene kosten Collectie en Educatie Promotiekosten Tentoonstellingskosten Administratiekosten Interest en bankkosten Afschrijvingen Geoormerkte projecten
18 Workshop Maak je eigen stopmotion filmpje
CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT Aan: het bestuur van Stichting Aboriginal Art Museum Bijgesloten verkorte jaarrekening, bestaande uit de verkorte balans per 31 december 2012 en de verkorte exploitatierekening over het boekjaar 2012 met bijbehorende toelichtingen, zijn ontleend aan de gecontroleerde jaarrekening van Stichting Aboriginal Art Museum te Utrecht.
op basis van onze werkzaamheden, uitgevoerd in overeenstemming met Nederlands Recht, waaronder de Nederlandse Standaard 810, “Opdrachten om te rapporteren betreffende samengevatte financiële overzichten”.
Wij hebben een goedkeurend oordeel verstrekt bij die jaarrekening in onze controleverklaring van 7 mei 2013. Desbetreffende jaarrekening en deze samenvatting daarvan, bevatten geen weergave van gebeurtenissen die hebben plaatsgevonden sinds de datum van onze controleverklaring van 7 mei 2013.
Oordeel Naar ons oordeel is de samengevatte jaarrekening in alle van materieel belang zijnde aspecten consistent met de gecontroleerde jaarrekening van Stichting Aboriginal Art Museum te Utrecht en in overeenstemming met de grondslagen zoals beschreven in de grondslagen voor waardering en resultaatbepaling van de toelichting.
De samengevatte jaarrekening bevat niet alle toelichtingen die zijn vereist op basis van Richtlijn voor de jaarverslaggeving 640 ‘Organisaties zonder winststreven’. Het kennisnemen van de samengevatte jaarrekening kan derhalve niet in de plaats treden van het kennisnemen van de gecontroleerde jaarrekening van Stichting Aboriginal Art Museum te Utrecht. Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur is verantwoordelijk voor het opstellen van een samenvatting van de gecontroleerde jaarrekening in overeenstemming met de grondslagen zoals beschreven in de toelichting. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de samengevatte jaarrekening
Hilversum, 30 juni 2013
KAMPHUIS & BERGHUIZEN Accountants/Belastingadviseurs
Drs. B.G.W. van Heusden RA CIA
Oudegracht 176 3511 NP Utrecht
Naata Nungurrayi, Untitled, 2003, acrylic on canvas, 137 x 122 cm (The Laverty Collection, Sydney)
Openingstijden
T 030 - 2380100 E
[email protected] W www.aamu.nl
dinsdag t/m vrijdag 10.00 - 17.00 uur zaterdag en zondag 11.00 - 17.00 uur Gesloten: 1 januari, Koninginnedag en 25 december Ontwerp Vormers, Utrecht Logo Gijs Dragt Fotografie Marnix Schmidt University of Queensland Phillip Andrews Kenneth Pleban John O’Brien Redactie Mike Anderson Akkie Groen Productie Mike Anderson Akkie Groen
Facebook Twitter Flickr Youtube
