JAARVERSLAG 2005
Het Steunpunt Expertisenetwerken wordt gesubsidieerd door het
....................................................................... 1 INLEIDING ........................................................................................ 3 TOELICHTING BIJ DE OPMAAK VAN HET JAARVERSLAG .................... 4 opbouw van het jaarverslag...................................................................................4 opmaak van het jaarverslag ..................................................................................4
ACTIVITEITEN, RESULTATEN, EVALUATIES EN CONCLUSIES ............. 5 1. 2.
OVERZICHTSTABEL: RESULTATEN EN EVALUATIE WERKJAAR
2005..................... 5 37
BELANGRIJKSTE CONCLUSIES ..................................................................
Eerste onderdeel van de tabel: het terrein van de expertiseontwikkeling ................... 37 tweede onderdeel van de tabel: het luik van de expertiseverspreiding ...................... 38 derde onderdeel van de tabel: voorwaardenscheppend kader en coördinatie.............. 39
FINANCIEËN .................................................................................... 41 BIJLAGE 1: LIJST MET AFKORTINGEN.............................................. 43 BIJLAGE 2: BALANS EN RESULTATEN............................................... 44 BIJLAGE 3: VERSLAG BOEKHOUDER ................................................ 52
JAARVERSLAG – 2005 – 04/05/2006
2
INLEIDING In 2005 leverden weer een hele rist organisaties meer dan behoorlijke inspanningen om de hulp- en dienstverlening aan personen met autisme, niet-aangeboren hersenletsel en/of verstandelijke handicap en bijkomende gedragsproblemen te optimaliseren. Veel van die inspanningen vinden plaats binnen de muren van die organisaties, in het kader van kwaliteitsbeleid of van een vormings-, trainings- en opleidingsbeleid. Maar de kwaliteit van deze hulp- en dienstverlening is slechts ten dele in handen van de organisaties zelf. Immers, in toenemende mate draagt de samenwerking met andere organisaties en sectoren, naast de uitwisseling van expertise, bij aan die kwaliteit. En net daar probeert het Steunpunt al een paar jaar een rol te spelen. Dan doen we vooreerst op het terrein, in de provincies, omdat de plaatselijke situatie (al dan niet ondersteuning door het provinciebestuur, al bestaande sectorale en intersectorale samenwerkingsverbanden, samenwerking met hogescholen en/of universiteiten, ...) actiemogelijkheden beïnvloedt, beperkt of verruimd. Vandaar de inzet van beperkte menskracht (3,6 FTE) waarmee we de werking van de provinciale samenwerkingverbanden ondersteunen. Zo kunnen organisaties mekaar ontmoeten, mekaar beter leren kennen en dus de bouwstenen aanreiken voor betere samenwerking. Waardoor ze dan weer makkelijker op mekaar beroep doen in moeilijke (klant/patiënt/cliënt/gebruiker)situaties. Dat alles resulteerde in 2005 in de uitbouw van nieuwe en de ondersteuning van bestaande initiatieven; projecten, studiedagen, werkgroepen, intervisiegroepen, .... Maar “onze” doelgroepen en de professionelen die er zorg voor dragen hebben over die provinciegrenzen heen ook een en ander gemeen. En dan is het soms efficiënter om “Vlaamse” projecten op te zetten. De ene keer doen we dat (provincie)grensoverschrijdend, de andere keer doelgroepoverstijgend, de ene keer op het vlak van expertise-ontwikkeling, de andere keer op het vlak van expertiseverspreiding. Van al die inspanningen willen we in dit jaarverslag voor u een – beknopt – beeld schetsen. Zodat u weet wat wij doen, maar ook hoe we dat evalueren, en welke conclusies we daaruit kunnen trekken. De zeer geïnteresseerde lezer kan op het coördinaat - en vanaf juni ook op de website - terecht voor heel wat uitgebreidere bijlagen, eindrapporten, brochureteksten,... Alvast veel leesgenot!
4 mei 2006 Inne Van de Ven Algemeen Coördinator
JAARVERSLAG – 2005 – 04/05/2006
3
TOELICHTING BIJ DE OPMAAK VAN HET JAARVERSLAG In dit jaarverslag vindt u een overzicht van de operationele doelstellingen die het
Steunpunt Expertisenetwerken – in uitvoering van zijn beleidsplan 2004-2008 – in 2005 wilde realiseren. opbouw van het jaarverslag In samenspraak met het Vlaams Fonds hebben we beslist om voor het jaarverslag 2005 eenzelfde stramien te gebruiken als voor het jaarplan 2006. Dat betekent dat – na een inleiding op de overzichtstabel – ook dit jaarverslag als een drieluik is opgevat: - een eerste luik met de inspanningen van het Steunpunt op het terrein van de expertiseontwikkeling (= zorgen dat de noodzakelijke expertise met betrekking tot de doelgroepen voorhanden is). - een tweede luik met de projecten en acties die er op gericht zijn de aanwezige expertise ook daadwerkelijk in te zetten, zowel in gespecialiseerde als in basisdiensten en –voorzieningen. - en een derde luik met de wijze waarop we dit alles regionaal en centraal coördineren en ondersteunen. Deze drieledige opbouw is gebruikt voor zowel de overzichtstabel als de conclusies. We sluiten alles af met een financieel hoofdstuk. Om het jaarverslag zo beknopt mogelijk te houden hebben we er voor geopteerd alle informatie onder te brengen in een overzichtstabel. In de eerste kolom vindt u de doelstelling (afkomstig uit het jaarplan 2005). Kolom twee beschrijft kort de acties die in 2005 werden ondernomen, de resultaten die werden gehaald en de evaluatie van dat resultaat (en waar u dat resultaat eventueel kan vinden) en van het procesverloop (waar mogelijk). In de drie laatste kolommen hebben we enkele kwantitatieve elementen ondergebracht; de frequentie van overleg of bijeenkomst, het aantal deelnemers en tot slot de sectoren die vertegenwoordigd waren in het betreffende overleg. opmaak van het jaarverslag Zoals het een netwerkorganisatie past hebben veel mensen en organisaties een inspanning geleverd om hun deel van het werk (jaarplan 2005) te evalueren. - De provinciale samenwerkingsverbanden hebben hun activiteiten gestructureerd ondergebracht in een sjabloon1, wat de verwerking en vergelijking makkelijker maakte. Aangezien dit schema pas eind 2005 aangeleverd werd, hebben niet alle coördinatoren op eenzelfde manier hun
1
Van slechts 1 provinciale samenwerkingsverband (Antwerpen-Autisme) ontvingen we geen verslag
(wegens zwangerschapsverlof provinciale coördinator).
JAARVERSLAG – 2005 – 04/05/2006
4
-
-
activiteiten geregistreerd. Dat betekent dat nog niet alle gegevens even gedetailleerd of eenduidig interpreteerbaar aangeleverd werden, en daardoor ook niet altijd onderling vergelijkbaar zijn. Wel is door deze oefening meteen duidelijk op welke wijze we de jaarlijkse verslaggeving kunnen verbeteren, zonder daarom meer werk op te leggen aan de provinciale samenwerkingsverbanden. Een aantal projectuitvoerders heeft aan de hand van een vragenlijst een beknopte evaluatie gemaakt van de werkzaamheden. Deze evaluatie werd aangevuld met een evaluatie die de stuurgroepen maakten in het licht van de opmaak van het jaarplan 2006. Een aantal projecten werden geëvalueerd aan de hand van de eindrapporten van de projectuitvoerders, andere projecten werden geëvalueerd door de projectdeelnemers (bijv. het CLB-project).
ACTIVITEITEN, RESULTATEN, EVALUATIES EN CONCLUSIES Hieronder vindt u de overzichtstabel2 met alle projecten en activiteiten die met Steunpuntmiddelen werden opgezet en uitgevoerd in 2005. Soms waren we daarbij uitvoerder, soms hebben we uitbesteed en soms waren we facilitator. In een aantal gevallen droegen we de integrale kost van het project of de activiteit. Maar soms waren de Steunpuntmiddelen maar een deel van het verhaal, fungeerden we als cofinancierder. En soms is er enkel sprake van een incentive, een aanmoediging. De ingezette middelen leveren bovendien ook een aantal neveneffecten die niet altijd in beeld te brengen zijn (daar waar vanuit het netwerk initiatieven worden genomen die niet door ons worden ondersteund), of waarvan we zelfs niet altijd op de hoogte zijn. Na de overzichtstabel geven we per onderdeel van de tabel weer welke conclusies we als organisatie uit de projecten en activiteiten trekken. Om de leesbaarheid daarvan te verbeteren, hebben we bij elk onderdeel een hyperlink in de tekst ingebouwd (in de elektronische versie komt de lezer bij elk blauw onderlijnd sleutelwoord met een muisklik bij het overeenkomstig deel van de overzichtstabel) zodat de lezer telkens weer kan switchen tussen conclusie en project/activiteitenbeschrijving.
1.
2
overzichtstabel: resultaten en evaluatie werkjaar 2005
Een lijst met gebruikte afkortingen vindt u achteraan het jaarverslag.
JAARVERSLAG – 2005 – 04/05/2006
5
1. In Vlaanderen is alle noodzakelijke expertise om personen uit de doelgroepen (en hun persoonlijk netwerk) zo optimaal mogelijk te ondersteunen aanwezig en inzetbaar (=gebruiksklaar voor inzet in expertise-uitwisseling). Dit veronderstelt: dat niet bestaande expertise ontwikkeld of geïmporteerd wordt; dat bestaande, ontwikkelde of geïmporteerde expertise inzetbaar is; 1.1. (ontbrekende) expertise wordt geïnventariseerd. Doelstellingen Acties in 2005 + resultaten + evaluatie - Inventaris noden en ACTIES behoeften werkvloer. - Bespreking op vergaderingen van: - Toetsing analyses beleidsplan o inhoudelijke comité’s : 45% Vlaams Fonds, 11% onderwijs, 15% Riziv, 7% ggz en jaarplan. o stuurgroepen : 45% Vlaams Fonds, 24% Riziv, 7% gebruikers, 7% onderwijs RESULTATEN - verslagen vergaderingen (beschikbaar op het coördinaat, vanaf medio 2006 op intranet) EVALUATIE - te beperkte (actieve) deelname van gebruikers in een aantal PSWV Uitvoerder: PSWV - deelname IC: nogal wat deelnemers willen vooral weten wat er gebeurd en wordt opgezet en Doelgroep: alle hebben niet altijd een actieve inbreng. - uitvoerende niveau te beperkt vertegenwoordigd - nog geen centrale registratie van knelpunten en vragen Project: communicatie met mensen met een diepverstandelijke en/of meervoudige beperking en autisme. Het in kaart brengen van de huidige expertise rond communicatie met mensen met autisme en een diep verstandelijke beperking met daaraan gekoppeld een aantal praktische handvaten.
Uitvoerder: Autisme Centraal Doelgroep: autisme
ACTIES - samenstellen intervisiegroep: een aantal mensen zijn gecontacteerd i.v.m. hun interesse voor deelname. Eerste bijeenkomst was nog in 2004. Verder is de groep nog vijf maal samengekomen in 2005. - vanuit een inventarisatie van bestaande instrumenten en van de behoeften op het werkveld: formulering van aantal concrete tips gebaseerd in de vorm van stellingen. - men wilde nog een aan autisme aangepast evaluatie-instrument maken gebaseerd op bestaand materiaal maar daar was niet voldoende tijd voor. RESULTATEN - Het resultaat van de werkgroep is opgesplitst in twee delen. Het eerste deel, rond receptieve communicatie, bestaat uit een aantal ‘mind-teasers’. Deze willen aanzetten tot het nadenken over een aantal zaken die we vaak ofwel als vanzelfsprekend achten of waarover we gewoon niet nadenken. Bedoeling van de ‘mind-teasers’ is om een uitwisseling van ideeën tot stand te brengen en om vanuit de mogelijke antwoorden die door ons aangeleverd worden een aantal tips naar de praktijk toe te formuleren (via website Steunpunt in 2006). - Het tweede deel, rond expressieve communicatie, geeft een overzicht van de mogelijkheden en beperkingen van communicatievormen, -functies en intentionaliteit. Vanuit een aantal vaststellingen uit de praktijk worden ook hier een aantal tips geformuleerd. - Verder is er nog een lijst van de deelnemers aan de werkgroep en een literatuurlijst. - Eindrapport samen met mind-teasers beschikbaar op de website EVALUATIE - Het tijdsbestek was te kort om tot een evaluatie-instrument te komen. - Het toewerken naar de concrete tips werd door de gehele groep als zinvol een leerrijk gezien. - Liever een kleine groep enthousiastelingen die willen meedoen dan een grote groep die enkel komt zelf iets te leren. Open groep werkt contraproductief.
JAARVERSLAG – overzichtstabel: resultaten en evaluatie werkjaar 2005 – 04/05/2006
verg
Dln
29
569
64
176
5
8
sectoren
vlafo
18
Project: begeleiding overgang naar tewerkstelling - inventaris problemen en noden van mensen met autisme in verband met voorbereiden, zoeken, vinden en behouden van werk.
Uitvoerder: Opleidingscentrum Autisme Doelgroep: autisme
ACTIES - verdeling intervisiegroep in drie subgroepen: o onderwijs en voorbereiding op tewerkstelling o tewerkstelling (gewone en beschermde arbeidscircuit) o ervaringsdeskundigen (mensen met autisme en ouders) - enquête - bespreking enquêteresultaten in de werkgroepen RESULTATEN - eindrapport met hoofdstukken over: o voorwaarden voor werkgelegenheid o effecten van gespecialiseerde begeleiding o knelpunteninventaris o conclusies en aanbevelingen - eindrapport beschikbaar op de website EVALUATIE - beleidsniveaus welzijn, tewerkstelling, onderwijs, houden geen rekening met autisme en dat heeft nefaste gevolgen op die overgang van onderwijs naar tewerkstelling. - intervisiegroep is niet de juiste werkvorm voor dit soort projecten. Beter geen open samenstelling maar juist keuze voor aantal experten die thuis zijn in het thema.
JAARVERSLAG 2005– overzichtstabel acties – 04/05/06
5
19
24
CBO OND TEWERK CB VLAFO
Project autisme en psychoeducatieve begeleiding - databank: o experten o basisteksten en achtergrondliteratuur o tips/adviezen methodieken en hulpmiddelen o tips/adviezen psychoeducatie - status-questionis: o waar staan we op vlak van expertise o overzicht noden expertise-uitwisseling o overzicht noden expertisebevordering o aanbevelingstekst protocol
Uitvoerder: Autisme Centraal Doelgroep: autisme
ACTIES - samenstelling intervisiegroep: 52 kandidaten waarvan er elke bijeenkomst tussen 15 en 20 aanwezig waren (wisselende samenstelling) - uitgebreide bevraging van ervaringen bij de deelnemers - keuze van thema’s + bespreking aan de hand van stellingen. - website autisme-centraal is ingezet als hulpmiddel voor deelnemers (intranet). - bevraging rond expertise in intervisiegroep + zeer ruim leverde een databank met experten. RESULTATEN - Er is een overzicht gemaakt van de expertisnoden en aanbevelingen - Er is een literatuurlijst aangemaakt. - Er is een lijst met experten - Er is een lijst aangemaakt met tips en adviezen. - De besprekingen in de groep resulteerden in een lijst met stellingen/standpunten. Het is de bedoeling om deze stellingen verder te laten becommentariëren door een ruimere groep (via website Steunpunt). - Eindraport en mind-teasers beschikbaar op de website EVALUATIE - protocol behoort nog niet tot de mogelijkheden. Verschillende visie en uitgangspunten in terapeutische begeleiding spelen daarbij een rol. - intervisiegroep is niet het juiste middel om dergelijke doelen na te streven: o Aantal deelnemers komen om te leren en dat vertraagd het proces o Nog te veel basisdiscussies en dat is niet interessant voor echte experten. o Visieverschillen zijn soms productief, maar vaker contraproductief. o Vaststelling dat experten overbevraagd zijn en dus bijkomende publiciteit (via expertenlijst) schuwen o Vaststelling dat ook mensen zonder veel ervaring zich op een expertenlijst aanbieden o Vraag blijft wie kan oordelen over kwaliteit (waarbij verschil kan worden gemaakt tussen oordelen over het nut van een therapeutische strekking en de aan/afwezigheid van basale kennis en ervaring).
JAARVERSLAG 2005– overzichtstabel acties – 04/05/06
8
20
52
Privé GGZ TB CB VLAFO
Expertise buitenland Inzicht verwerven in de expertise die in het buitenland wordt ontwikkeld.
Uitvoerder: coördinaat + stuurgroepen + provinciale coördinatoren Doelgroep: alle
RESULTAAT EN EVALUATIE - contact met convenant-autisme eerste kennismaking. Afspraak uitwisseling materiaal. Mogelijke uitwisseling van resultaten van hun studiedag rond netwerken. - contact met CCE Nederland eerste kennismaking. Aftasten mogelijkheden uitwisseling (AV 2006)zeker in functie van expertise consulentenwerking, inzet van advies en consult in expertiseverspreiding - Platform MH ID Nederland-Vlaanderen structurele samenwerking uitgebouwd via regelmatig overleg. Resulteerde in eerste gezamenlijke studiedag (03/2006). Vijf Vlaamse sprekers uit het SEN-netwerk. 20-tal Vlaamse deelnemers, onder meer dankzij een korting van 60 tot 90 € dankzij lidmaatschap Sen aan European Association for Mental Health in Mental Retardation. - Europese MH MR Congres in Barcelona van 6 tot 8/10/2005. Met Vlaamse inbreng. - Landelijk Hersenletselteam-coördinatorenoverleg (Nederland) maand : september '05 2 contacten in functie van afstemming en uitwisseling
1.2. Niet bestaande expertise wordt ontwikkeld. Doelstellingen Acties in 2005 + resultaten + evaluatie ACTIES Project: dynamische - intervisiegroep is slechts een paar maal samen geweest beeldvorming van mensen RESULTAAT met - voorlopig geen autismespectrumstoornis. EVALUATIE - Observatie en - bijzonder moeilijk om leden voor de intervisiegroep te vinden. onderzoeksprotocol (deel 1 – - Is een terrein waarop quasi geen materiaal bestaat. 2005) - Handleiding voor omgaan met - Intervisiegroep is lang blijven steken in randdiscussies (o.m. inzake differentiaaldiagnostiek). - Ook hier vaststelling dat (open) intervisiegroep niet meest aangewezen instrument is om een persoon (deel 2 – 2006) dergelijk vooropgesteld resultaat te realiseren. - Projectfase 1 zal in de loop van 2006 worden gerealiseerd op alternatieve wijze/centrale sturing: o voorstel instrument ontwikkeld door OCA o ter beschikking stelling via website/steunpunt Uitvoerder: Opleidingscentrum Autisme o vervolgens interactie met werkveld om instrument te toetsen op bruikbaarheid Doelgroep: autisme o en het op basis van die resultaten bij te sturen.
JAARVERSLAG 2005– overzichtstabel acties – 04/05/06
1
1
verg
21
Dln
sectoren
Projectvoorbereiding sporenboekje: Instrument dat de coördinatie in de zorg voor personen met nietaangeboren hersenletsel (of netwerk) moet vergemakkelijken. Uitvoerder:PSWV Antwerpen Doelgroep: niet-aangeboren hersenletsel
ACTIES - Voorbereiding project 2006 - Ontwikkeling prototype - Opmaak projectfiche - Projectuitvoering in jaarplan 2006
3
14
2 4 2 1 1 4
verg
Dln
sectoren
RESULTAAT EN EVALUATIE - Projectfiche beschikbaar op de website - Jaarverslag 2006
1.3. Bestaande, nieuw ontwikkelde of geïmporteerde expertise is inzetbaar. Doelstellingen Acties in 2005 + resultaten + evaluatie Actuele (basis)informatie ACTIES over de doelgroepen ter - aanpassingen website GP beschikking stellen aan een ruim - aanpassingen website Aut publiek (website) - aanpassingen website NAH RESULTATEN EN EVALUATIE - resultaten op de website: informatie wordt gebruikt: o 88% van de bezoekers komt rechtstreeks op de website terecht, 11% via Autisme Vlaanderen en nog geen 1% via algemene zoekmachines. Onze website is duidelijk gekend. o Driekwart van de bezoekers (72%) consulteert overdag de website, 21% tussen 18 n 23 uur. o 13 % van de bezoeken in het weekend, de rest in de loop van de week. o SENpagina: 38.175 37 % o NAH: 9.617 09 % o AUT algemeen: 18.711 18 % o AUT sociale kaart: 26.025 25 % o GEDRAG: 10.225 10 % Uitvoerder: RUGent (GP), COMA kan qua vormgeving zeker nog verbeterd worden, nu te veel informatie op 1 pagina (NAH), autisme-centraal (Aut) - aanpassingen zijn vaak weinig substantieel. Moet in 2006 herbekeken worden. Doelgroep: alle
JAARVERSLAG 2005– overzichtstabel acties – 04/05/06
22
REVA AZ MUT CBO PC VLAFO
Handboek gedragsproblemen Ter beschikking stellen van toegankelijke informatie met betrekking tot de doelgroep middels een handboek voor basiswerkers.
Uitvoerder: Doelgroep: gedragsproblemen
Project groepsbegeleiding van ouders. - Overdraagbaar maken van opgebouwde expertise met betrekking tot groepsbegeleiding. - Aanmaak werkinstrument
Uitvoerder: Tanderuis en Het Raster Doelgroep: autisme
Voorlichtingsmap NAH Voorlichten van hulpverleners en familie van NAH-patiënten over ‘zorgen na een niet-aangeboren hersenletsel’ middels een losbladige map.
Uitvoerder: Christophe Lafosse i.s.m. Steunpunt Expertisenetwerken Doelgroep: niet-aangeboren hersenletsel
ACTIES - redactiegroep werkt concept verder uit (concepttekst) - Materiaal studiedag (zie verder) (teksten experten) verzamelen als basis voor eerste hoofdstuk handboek. RESULTATEN - Concepttekst voor handboek (verslag beschikbaar via Steunpunt) - Concept voor 3 studiedagen voor basiswerkers en 1 voor stafleden en directies (zie verder onder 2.3). - Projectfiche beschikbaar op de website
2
EVALUATIE - concept moet nog verder (methodisch) uitgewerkt voor met effectieve uitvoering wordt begonnen. - Scheiding studiedagen en uitwerking handboek noodzakelijk (project te groot om door één kleine groep te worden uitgewerkt. ACTIES - redactie map afgewerkt in 2005 - druk en distributie via uitgever, zonder tussenkomst steunpunt. - Promotie normaal op autismecongres 16/12, maar uitgever raakte niet tijdig klaar. RESULTATEN - handleiding voor begeleiders van de ouders van kinderen met autisme en een normale begaafdheid. - werkboek voor ouders van een normaal begaafd kind met autisme. - handleiding voor begeleiders van ouders van verstandelijk gehandicapte kinderen met autisme. - Een werkboek voor ouders van een verstandelijk gehandicapt kind met autisme. - Werkboeken uitgegeven door Lannoo, beschikbaar via Tanderuis en Raster - Methodiek wordt geïmplementeerd in andere organisaties via project uitwisselingsmodule. EVALUATIE - Projectdoelstelling gehaald. - Methodiek wordt door beide projectuitvoerders nu al verspreid (zonder de map). - Nood aan evaluatiemethodiek voor opvolging van dergelijke productgerichte projecten. ACTIES - Map werd in 2005 verder afgewerkt. - Eindredactie en uitgave: SIG - Drukwerk klaar april 2006 RESULTAAT - Drukklare versie - Vanaf 05/05/06 te bestellen via de website EVALUATIE - Nood aan duidelijk publicatiebeleid Steunpunt. - Probleem met timing (te laat klaar):noodzaak van betere opvolging door coördinaat. - Door de redactie van de map als project uit te besteden is er te weinig aandacht voor het natraject: dit moet beter ook in de projectfiche worden opgenomen zodat (eind)verantwoordelijkheden en beoogde resultaten veel duidelijker en concreter worden omschreven.
JAARVERSLAG 2005– overzichtstabel acties – 04/05/06
23
5
GGZ vlafo PC
Ondersteunen samenwerkingsverbanden thuiszorg. Uitvoerder: provinciale coördinatoren Doelgroep: niet-aangeboren hersenletsel Brochure: nah – wat nu? - informatie voor gebruikers - in instrument dat professionelen kunnen gebruiken in hun contact met gebruikers.
Uitvoerder:PSWV Antwerpen Doelgroep: niet-aangeboren hersenletsel
Brochure: nah – revalidatie - informatie voor gebruikers - in instrument dat professionelen kunnen gebruiken in hun contact met gebruikers. Uitvoerder:PSWV Antwerpen Doelgroep: niet-aangeboren hersenletsel
ACTIES in Oost-Vlaanderen: - opzet studieronde (betrokken voorzieningen: 2 vlafo , 5 riziv, 3 welzijn, 2 mut, 1 cult, 1 gebr.) in Antwerpen: specifieke zorg van de werkgroep onthaal (3 bijeenkomsten in 2005) en de werkgroep zorgbemiddeling (oprichting meldpuntfunctie ter ondersteuning van (onder meer) de thuiszorg) die in 2005 vier keer samenkwam. Voorbereiding van een studiedag (2006) die thuiszorg moet ondersteunen.
5
15
3
6
4
4
ACTIES EN RESULTATEN brochure ontworpen in 2004 drukwerk en verspreiding in 2005 drukwerk op 4.000 exemplaren verspreiding vooral via provinciale samenwerkingsverbanden. Brochure beschikbaar bij de provinciale coördinatoren en te downloaden op onze website EVALUATIE - Veel aandacht voor de ziekenhuizen (sociale diensten) - Vaak aanknopingspunt voor samenwerking met andere diensten. - Aanpak naar verspreiding en strategische inzet brochure wat weinig doordacht. Volgende keer de implementatie beter onderdeel van project maken. - Geen centrale verwerking van verspreiding brochure. - Er is vraag naar een derde druk. Brochure wordt op het terrein gezien als een bruikbaar instrument in contacten met gebruikers. Brochure is voor de provinciale coördinatoren een bruikbaar instrument in het leggen van contacten, opbouwen van het netwerk. - In volgende druk voorzien we ook mogelijkheid voor gebruikers van de brochure om opmerkingen rechtstreeks aan het Steunpunt over te maken ACTIES - concept ontworpen in 2005 RESULTATEN - eindredactie en drukwerk in 2006 EVALUATIE - Te laat opgestart
JAARVERSLAG 2005– overzichtstabel acties – 04/05/06
24
2. Bestaande expertise om personen uit de doelgroep (en hun persoonlijk netwerk) zo optimaal mogelijk te ondersteunen wordt zoveel en zo efficiënt mogelijk ingezet in zoveel mogelijk organisaties die met deze personen in contact komen. Dit veronderstelt: dat zoveel mogelijk professionelen met expertise bereid en in staat zijn deze te delen met andere professionelen; dat elke professioneel in Vlaanderen die (occasioneel dan wel permanent) personen uit de doelgroep (en hun netwerk) ondersteunt is in staat om op een snelle en efficiënte wijze zicht te krijgen op bestaande inzetbare expertise; dat deze expertise efficiënt en effectief ingezet wordt in zoveel mogelijk organisaties die in contact komen met personen uit de doelgroepen en hun persoonlijk netwerk. 2.1. Zoveel mogelijk experten zijn bereid en in staat hun expertise te delen met andere professionelen. Doelstellingen Acties in 2005 + evaluatie + resultaten verg Dln sectoren ACTIES Kennisgids - uitwerken concept en afstemming tussen verschillende doelgroepen Experten doen een aanbod via - proefversies (jan/feb) + voorstelling aan stuurgroepen (mrt) de kennisgids - uitwerking website-applicatie door weblink (april 05 tot april 06) - online voor invullen door organisaties (najaar 05 tot nu) - aut en gp: literatuurstudie - registratie van organisaties op de kennisgids - voor nah ook provinciale informatiemomenten – implementatieplan (okt-nov) RESULTATEN - 2 kennisgidsen online op onze website, derde kennisgids beschikbaar eind mei 2006 - op heden 184 organisaties geregistreerd: 72 nah, 84 autisme, 28 gp - daarvan 2 algemeen welzijnswerk, 2 bijzondere jeugdbijstand, 99 gehandicaptenzorg, 23 gezondheidszorg, 15 ggz, 2 kind en gezin, 26 onderwijs, 9 tewerkstelling, 5 thuiszorg en ouderen, 1 andere EVALUATIES - goede samenwerking tussen verschillende projecthouders Uitvoerder: - geen eenduidigheid over verwachtingen en visie ten aanzien van kennisgids dominique savio (nah), rug - te grote tijdsdruk (aut), kul (gp), weblink - te weinig oog voor garanties implementatie, voor opvolging, ondersteuning (applicatie) - aanmaak applicatie niet evident, te groot voor uitvoerder, wat leidde tot tal van technische Doelgroepen: alle problemen, vertraging en uitstel. 5 184 - Resultaat (voorlopig) niet helemaal in verhouding tot de ingezette middelen. Opgenomen in org jaarplan 2006. Materialenbeurs ACTIES Versterken van het netwerk rond - werkgroep bereidt materialenbeurs voor. de doelgroep middels een - Opmaak projectfiche. Projectfiche + teksten inleiders beschikbaar op de website concrete activiteit die experten - Uitvoering in jaarplan 2006 en professionelen die in contact komen met de doelgroep RESULTATEN samenbrengt (provincie Oost- 2006. We kunnen toch al meegeven dat er 340 bezoekers waren die meestal bijzonder Vlaanderen) in de vorm materialenbeurs enthousiast reageerden. Uitvoerder: PSWV OostEVALUATIE Vlaanderen - 2006 Doelgroep: autisme
JAARVERSLAG 2005– overzichtstabel acties – 04/05/06
25
Kennismakingsbeurs Versterken van het netwerk rond de doelgroep middels een concrete activiteit die experten en professionelen die in contact komen met de doelgroep samenbrengt (provincie Antwerpen) in de vorm van een kennismakingsbeurs. Uitvoerder: PSWV Antwerpen Doelgroep: autisme
ACTIES - werkgroep bereidt kennismakingsbeurs voor. - Opmaak projectfiche. Projectfiche beschikbaar op de website. - Uitvoering in jaarplan 2006 RESULTATEN - 2006 EVALUATIE
- 2006 2.2. Professionelen die (occasioneel dan wel permanent) personen uit de doelgroepen (en hun netwerk) ondersteunen, zijn in staat op een snelle en efficiënte wijze zicht te krijgen op bestaande inzetbare expertise. Doelstellingen Acties in 2005 Evaluatie en resultaten Zie ook onder 2.1. Project kennisgids: ACTIES Optimaal gebruik kennisgidsen. - alle inspanningen om organisaties te laten registreren (mailing, bijeenkomsten) Veronderstelt: - organisaties ondersteunen bij het invullen (enkel bij nah – zie implementatieplan) actuele informatie - projectmedewerkers hebben nog sensibiliseringswerk verricht (uitleg op pswv bijeenkomsten) volledige informatie - contacten met webmaster om oorspronkelijke webapplicatie gebruiksvriendelijker te maken. gebruikvriendelijke - coördinaat heeft i.s.m. de projectuitvoerder NAH een poging gedaan om de gebruiksvriendelijkheid webapplicatie te verbeteren: verschillende bijeenkomsten met Weblink. RESULTATEN - enkel aut en gp online in 2005 (oktober: aut en gp), eind mei 2006 ook kennisgids nah - op heden 184 organisaties geregistreerd: 72 nah, 84 autisme, 28 gp EVALUATIE - Gebruiksvriendelijkheid zeker niet optimaal. - Leveren van actuele en volledige informatie is niet evident: meeste voorzieningen geven aan dat het een zware klus is om de informatie aan te leveren en online te zetten. - Voortdurende vertragingen en technische problemen in de webapplicatie spelen in het nadeel (imago kennisgids geschaad) Uitvoerder: coördinaat i.s.m. - Om actualisering te garanderen werd beslist om met middelen van de stuurgroepen een provinciale coördinatoren administrator aan te stellen (indiensttreding 01/02/06) Doelgroep: alle Project sociale kaart: Overzicht van alle voorzieningen die een aanbod hebben naar de doelgroep autisme.
Uitvoerder: RUGent Doelgroep: autisme
ACTIES - Sociale kaart afgewerkt in het voorjaar. - Online gezet. RESULTATEN - Sociale kaart online - Sinds online tot nu: 26.000 keer bezocht (= 25% van alle bezoeken) EVALUATIE - Link (ook technische) met kennisgids niet ingecalculeerd. - Regelmatig duiken vragen op bij het autismespecifieke karakter van aanbod van bepaalde organisaties (oordeel wordt overgelaten aan organisaties die registreren.
JAARVERSLAG 2005– overzichtstabel acties – 04/05/06
26
verg
Dln
7
8
sectoren
2.3. De expertise wordt efficiënt en effectief ingezet in zoveel mogelijk organisaties die in contact komen met de doelgroepen (en hun persoonlijk netwerk) Doelstellingen Acties in 2005 + resultaten + evaluaties Project: intervisie-opleiding ACTIES Gebruik van de - opleiding : kort traject van 3 halve dagen, gespreid in de tijd. intervisiemethodiek in - Elke opleidingsdag : concrete opdracht voor werkpraktijk deelnemers + deelnemers oefenen voorzieningen stimuleren en tijdens sessies op vaardigheden. ondersteunen. - 3x1 dagdeel voorbereiding van provinciale coördinatoren Subdoelstellingen: RESULTAAT - inzicht te geven in wat - traject in 5 Vlaamse provincies, 118 deelnemers, 15 bijeenkomsten. intervisie is als werkvorm, - Materiaal van de opleiding in juni 2006 ter beschikking op de website - deelnemers laten EVALUATIE onderzoeken waar in hun - praktijkgerichte karakter: voor aantal deelnemers nieuwe leervorm. organisatie de toegevoegde - rol van provinciale coördinator: begeleiding kleine werkgroepen: waarde van intervisie ligt, o beleving van deze rol was divers, niet altijd positief (gevoel dat dit verantwoordelijkheid projectuitvoerder was). - deelnemers vaardigheden o Heeft heel wat tijd gekost. laten ontwikkelen voor het o Moeten provinciale coördinatoren deze vaardigheden hebben? begeleiden van intervisie. - Diversiteit in de deelnemersgroepen te groot. Communicatie over doelstellingen/aanpak/doelgroep moet zuiverder (OP VOORHAND). Uitvoerder: Kessels&Smit - Beeldvorming: (te) veel initiatieven onder de noemer intervisie. Doelgroep: alle - Duur: Drie halve dagen geeft enkel een introductie op intervisiemethodiek. - Project vereist dus duidelijk vervolg (tenminste als doelstelling behouden blijft).
JAARVERSLAG 2005– overzichtstabel acties – 04/05/06
verg 15
27
Dln 118 43 aut 37 gp 38 nah
sectoren
Uitwisseling expertise: Diepgaande integratie van expertise met betrekking tot de doelgroepen middels het stimuleren van organisaties om een beroep te doen op experten op de werkvloer. advies en consult bezoek training en stage workshops supervisie
uitvoerder:coördinaat doelgroep: alle
Project implementate screeningsinstrument in CLB’s. - Vergroten deskundigheid CLBmedewerkers - Opheffen organisatorische drempels - Implementatie instrument - Samenwerking diagnosecentra verbeteren - Vroegdiagnose bij kleuters
Uitvoerder: Vrij CLB Waas en Dender Doelgroep: autisme
ACTIES - werkgroep klaarde concept en voorwaardenkader uit. - Grote mailing naar potentiële aanbieders. - Bekendmaking initiatief. - Aanbieders bezorgen maandplanning aan coördinaat. - Coördinaat zorgt voor de uitbetaling van de tussenkomsten - Evaluatie RESULTATEN - Voorwaardenkader en aanbieders van expertise beschikbaar op de website - Er werd 73 keer gebruik gemaakt van een of andere uitwisselingsmodule - 49 keer advies en consult, 15 keer bezoek, 3 keer supervisie en 6 keer workshop - 15 interventies in provincie Antwerpen, 1 in Limburg, 14 Vlaams-Brabant en Brussel, 27 inOostVlaanderen en 16 in West-Vlaanderen. EVALUATIE - Duidelijk voorwaardenkader - Administratieve druk bij experten, maar ook veel werk voor coördinaat. - Slechts beperkt gebruik gemaakt van modules had ook te maken met een late opstart. Vereist ook nog sensibiliseren en verduidelijken en stimuleren door de provinciale coördinatoren. - Organisaties kiezen vaak voor persoon (mogelijke overbelasting van aantal experten, experten inschakelen voor basale problemen) - Tussenkomst steunpunt soms te symbolisch om als incentive te fungeren. - Staat en valt met ruimte die directies geven aan experten om aan deze uitwisseling mee te werken - Nog wat onduidelijkheid over welke werkvorm gebruikt wordt voor welk doel. - Geen echte evaluatie in 2005 door overdracht coördinatiefunctie ACTIES - Telkens drie vormingssessies per groep van maximaal 15 mensen - En dat op 15 verschillende locaties - Rode draad in de vorming: o een brede én grondige intake o ouders van bij aanvang mee-nemen o breed screeningsinstrument afnemen (bijv: CBCL) om de intakegegevens te ‘objectiveren, dan naar een smalle screeners (bijv: SCQ) overstappen o alle gegevens benutten om plausibele hypothesen en onderzoeksvragen te formuleren o gerichte onderzoeksvragen stellen aan gespecialiseerde diagnosecentra o beschikbare gegevens doorgeven RESULTATEN EN EVALUATIE - Eindrapport beschikbaar op de website - Medewerkers zijn meer overtuigd van rol die ze kunnen spelen inzake screening. - Medewerkers zijn meer overtuigd van rol in netwerk (voorkomen van dubbel werk, doorgeven van info, draaischijf) - Medewerkers geven aan dat ze vaardigheden hebben aangescherpt. - Uitgebreide evaluatie in eindrapport.
JAARVERSLAG 2005– overzichtstabel acties – 04/05/06
15x3
28
178
enkel CLBmedewer kers
Project implementatie screeningsinstrument AVZ-R in organisaties die werken met personen met autisme in combinatie met verstandelijke handicap. - Betere kennis observeerbare gedragingen - Implementatie AVZ-R - Systematisch screenen stimuleren bijkomend - Zicht op prevalentie - Zicht op knelpunten inzake diagnose
ACTIES - Adressen verzamelen: 401 voorzieningen, 271 scholen - Gratis vorming (drie uur) in drie provincies o Algemene inleiding over belang screening en resultaten onderzoeken o Bespreking items AVZ-R - Deelnemers gevraagd om deel te nemen aan prevalentiestudie = gebruik van geleerde in de praktijk RESULTATEN - 19% van de aangeschreven voorzieningen en 20% van de scholen zijn ingegaan op het aanbod. - 219 hulpverleners en leerkrachten bereikt - 35% van de ingeschreven organisaties heeft deelgenomen aan prevalentiestudie - 906 AVZ-R formulieren verzameld - projectrapport op de website vanaf juni 2006, toegankelijke informatiebrochure beschikbaar op de website najaar 2006
uitvoerder: R.U.Gent Doelgroep: autisme
EVALUATIE - grote meerderheid deelnemers evalueerde positief (o.m. op bruikbaarheid in de praktijk) - groepen te groot (te weinig kunnen ingaan op vragen) - groepen te divers (meer diversifiëren o.b.v. doelgroep)
Verhogen van de kennis van het werkveld met betrekking tot doelgroepspecifieke thema’s Informeren werkveld over doelgroepspecifieke thema’s
ACTIES - voorbereiding eerste studiedag rond hechtingsstoornissen. - Twee studiedagen voor basiswerkers (september en oktober) - Een studiedag voor beleidsmedewerkers (november) - Voorbereiding derde studiedag basiswerkers (april 2006) RESULTATEN - Studiedag 22 september is doorgegaan in het Ghislain Instituut te Gent voor 214 deelnemers - Studiedag 25 oktober te Hasselt in het cultureel centrum voor 160 deelnemers - Studiedag 23 november in Kasteel La Motte te Dilbeek voor 85 deelnemers EVALUATIE - positieve reacties van deelnemers en werkveld (goede kwaliteit) - komt tegemoet aan duidelijke nood gezien groot aantal inschrijvingen (uiteindelijk herhaling moeten voorzien die opnieuw onmiddellijk volzet was).
Uitvoerder: inhoudelijk: werkgroep, logistiek Zonnelied Doelgroep: gedragsproblemen
3
JAARVERSLAG 2005– overzichtstabel acties – 04/05/06
29
219
Verbetering van de onthaalfunctie - onthaalfunctie voor personen met nah is kwalitatief beter
uitvoerder: alle PSWV doelgroep NAH
ACTIES - om dit doel te realiseren was de uitbouw van netwerken in de provincies een basisvoorwaarde - daaraan is hard gewerkt in de verschillende provincies: IC: tot 172 deelnemers (gem. 34), 15 bijeenkomsten (gem. 3) (39% Vlaams Fonds, 20% RIZIV, 6% tewerkst, 9% gebruikers) STGR: 60 deelnemers (gem. 12), 30 bijeenkomsten (gem. 6) (43% Vlaams Fonds, 30% RIZIV, 12% gebruikers) RESULTATEN - in Oost-Vlaanderen loopt een project i.s.m. provinciebestuur, waarin de onthaalfunctie aan bod komt. - In West-Vlaanderen werd in de loop van 2005 gewerkt aan de uitbouw van een adviesteam - In Limburg ging de provinciale coördinator pas begin juni van start. Er wordt nagedacht over een meldpuntfunctie. - In Antwerpen was de onthaalfunctie een specifiek thema voor een werkgroep (3 bijeenkomsten, 12 deelnemers: 1 PC, 3 Vlaams Fonds, 2 reva, 3 AZ, 2 mut. 1 tewerkstel) Dit resulteerde onder meer in: o vragenlijst voor gebruikers o checklist criteria goed onthaal, beschikbaar via de provinciale coördinator o testing in aantal organisaties o bedoeling is in 2006 verder te werken aan implementatie EVALUATIE in de loop van 2006
JAARVERSLAG 2005– overzichtstabel acties – 04/05/06
30
3. De realisatie van de opdrachten beschreven onder punt 1 en 2 wordt ondersteund door het coördinaat en de provinciale coördinatoren. Dit voorwaardenscheppend werk veronderstelt: goed uitgebouwde netwerken waardoor Steunpunt Expertisenetwerken een actueel overzicht behoudt op de beschikbare en gevraagde (noden en behoeften van het werkveld) expertise middels: o inzet van provinciale coördinatoren die de provinciale netwerken ondersteunen. o een efficiënte organisatie van de netwerkstructuur o trefzekere communicatie- en overlegstructuren. systematiseren van de methodische expertise (inzake expertiseopbouw en uitwisseling, kennismanagement) en ter beschikking stellen aan experten die projecten en activiteiten uitvoeren. een performante organisatie die in 2006 prioritair oog heeft voor: o de ondersteuning van een transparante uitvoering van het jaarplan o een aangepast PR- en publicatiebeleid 3.1. zowel op provinciaal als Vlaams niveau kan het Steunpunt een beroep doen op actieve netwerken van experten en organisaties die in contact staan met de doelgroepen. Doelstellingen Acties in 2005 + resultaten + evaluatie verg Dln sectoren Provinciale ACTIES EN RESULTATEN samenwerkingsverbanden - Er is in 2005 veel geïnvesteerd in de uitbouw van netwerken: Opbouw en onderhoud van o er vonden 29 vergaderingen van inhoudelijke comités plaats wat betekent 569 deelnemers uit actieve provinciale netwerken. 538 organisaties Realisatie voorwaardenkader o er vonden 64 stuurgroepvergaderingen plaats met 176 deelnemers uit 173 organisaties (elementen voorwaardenkader o in 53% van de gevallen ging het om startende provinciale samenwerkingsverbanden, de onderlijnd in de tekst) andere waren voor 2005 opgestart. In de opstartende provinciale samenwerkingsverbanden is vanzelfsprekend veel energie gegaan naar het leggen van contacten, het bekendmaken van het steunpunt. o alle provinciale coördinatoren leggen bezoeken af zowel bij leden als potentiële leden (om provinciale samenwerkingsverbanden verder uit te bouwen) - alle provinciale samenwerkingsverbanden maken gebruik van mailings, nieuwsbrieven en/of publicaties om de organisaties te bereiken (gaat zowel om algemene als specifieke, thematische acties). Provinciale webpagina’s werden nog niet ontwikkeld omdat we eerst het hele websiteconcept verder onder de loep willen nemen. - in alle provinciale samenwerkingsverbanden gebeuren inspanningen om knelpunten en vragen te inventariseren (via de vergaderingen van de inhoudelijke comités, maar ook via de individuele contacten van provinciale coördinatoren en in een enkel geval ook via ad hoc werkgroepen). o Deze knelpunten en vragen hebben in de opmaak van het jaarplan 2005 al hun weg gevonden, maar zullen vanaf 2006 voor de drie doelgroepen systematisch mee het jaarplan vorm geven. o Voor alle provinciale samenwerkingsverbanden fungeert de provinciale coördinator als aanmeldpunt. De mate waarin er een duidelijk meldpunt werd uitgebouwd verschilt echter van provincie tot provincie en daarbinnen nog eens tussen de drie doelgroepen. - de provinciale coördinatoren hebben allemaal geïnvesteerd in doelgroep- en provincieoverstijgende projecten (kennisgids, uitwisselingsmodule, intervisie, ..). -
JAARVERSLAG 2005– overzichtstabel acties – 04/05/06
31
-
-
-
zes provinciale samenwerkingsverbanden hebben een consulentenwerking uitgebouwd, gecoördineert of gecontinueerd (Gedragsproblemen: Oost en West-Vlaanderen, Antwerpen, Vlaams-Brabant en Brussel – NAH: Oost-Vlaanderen). SEN ondersteunt de GP-consulentenwerking door geheel of gedeeltelijk de coördinatie op zich te nemen (= meldpunt, verzamelen materiaal, zoeken naar consulenten). De inhoudelijke consulten zijn geen opdracht van de provinciale coördinatoren, maar van de consulententeams . o Oost-Vlaanderen: 47 casussen: 10 adviesvragen, 37 consultvragen, 51 schriftelijke, 63 face-to-face en 162 telefonische contacten o West-Vlaanderen (coördinator 4 maanden afwezig): 23 consultvragen: 154 telefonische, 162 face-to-face en 78 schriftelijke contacten o Vlaams-Brabant: 23 aanmeldingen, 10 consultvragen en 12 adviesvragen o Antwerpen: 38 aanmeldingen: 17 adviesvragen en 21 consultvragen o Oost-Vlaanderen NAH: 73 vragen - 5 bijeenkomsten consulententeam – 18 deelnemers opstart werkgroepen en intervisiegroepen: 17 verschillende groepen werden opgestart en/of onderhouden. Naast het toeleiden van deelnemers naar intervisie-opleiding (resultaten zie intervisieproject) o De rol van de provinciale coördinatoren daarin kan grondig verschillen: van logistieke ondersteuner tot trekkende kracht. o Ook het onderwerp varieert: van zuivere intervisiegroepen over casusgebonden werkoverleg naar thematisch overleg. De samenstelling van deze groepen gebeurt in functie van het onderwerp van de groep. o Op basis van onvolledige gegevens bereikten we 152 mensen via intervisiegroepen (naast de 118 deelnemers in de opleiding). o Daarnaast kwamen diverse thematische werkgroepen rond een breed scala aan onderwerpen samen. Een aantal van deze werkgroepen leverden voorbereidend werk voor het jaarplan 2006: Diagnostiek (start diagnostiek autime volwassenen in 2006 – WVL), zorgafstemming minderjarigen (knelpuntennota), onthaal van mensen met NAH (checklist + onderzoek toepassing), zorgbemiddeling (project in 2006 – sporenboekje), samenwerking (bijzondere) jeugdzorg (aanzetten voor bijsturing samenstelling provinciale samenwerkingsverband), therapeutische begeleiding van personen met een verstandelijke handicap (mondt uit in intervisiegroep en studiedag) samenwerking mutualiteiten in kader sensibilisering ziekenhuizen rond NAH (implementatie project 2005 – brochure NAH)) autismespecifieke werking (project in 2006) sensibilisering specifieke groepen (project in 2006 – sensibilisering huisartsen) ad hoc werkgroep rond centrale wachtlijst (knelpuntennota en verbeteringsvoorstel) ad hoc thematische intervisiegroep rond rouw en verlieswerking provinciale studiedagen: 244 mensen werden bereikt met twee provinciale studiedagen in Antwerpen (ontmoetingsdag, Heijkoop). In Limburg liepen de voorbereidingen voor een modulaire opleiding NAH (aanbod in 2006). In Oost-Vlaanderen werden 15 organisaties bereikt tijdens een studieronde vorming thuiszorg NAH.
JAARVERSLAG 2005– overzichtstabel acties – 04/05/06
32
Daarnaast hebben de provinciale coördinatoren gesensibiliseerd voor de (succesvolle) provincieoverstijgende studiedag. - De provinciale coördinatoren Gedragsproblemen hebben in de loop van 2005 een registratieformulier ontwikkeld voor de consulentenwerking. Anderen ontwikkelden ieder voor zich een registratie voor de aanmeldingen (project 2006 nah – uniforme registratie) - Inzicht in vormings-, trainings en opleidingsbehoeften: zie ook onder knelpunten EVALUATIE - Er werd binnen de raad van bestuur afgesproken om de provinciale werking grondig te evalueren in 2006. We willen hier niet helemaal op vooruitlopen. Toch willen we een aantal elementen aangeven die in de loop van 2005 meermaals of uitdrukkelijk ter sprake kwamen: o provinciale samenwerkingsverbanden werken niet op alle terreinen beschreven in het voorwaardenkader wegens tijdsgebrek. o Het voorwaardenkader legt een enorme druk op de provinciale coördinatoren. o Er zijn duidelijke verschillen tussen en binnen doelgroepen (vaak afhankelijk va de leeftijd van de provinciale samenwerkingsverbanden). o Deze verschillen maken een duidelijke beeldvorming over het Steunpunt niet gemakkelijk. o Door tijdsgebrek (overleg met betrekking tot intervisie heeft veel overlegtijd ingenomen) hebben we met de provinciale coördinatoren nog geen resultaatsindicatoren aangemaakt. -
Uitvoerder: provinciale samenwerkingsverbanden Doelgroep: alle
Vlaamse stuurgroepen Opbouw en onderhoud van een actief netwerk
Uitvoerder: stuurgroepen en coördinaat Doelgroep: alle
ACTIES - grondige wijziging in de samenstelling van de stuurgroepen RESULTATEN - vertegenwoordiging vanuit de provinciale samenwerkingsverbanden (vanaf najaar) + raad van bestuur en/of koepels - vastleggen van de strategische lijnen, opmaken jaarplan en jaarverslag. - Uitwerken van projecten. - Afstemming via overleg van voorzitters en ondervoorzitters - Nah: 3 reva, 5 vlafo, 2 ZH, 1 gebr/rvb, 1 koepel – 3 bijeenkomsten - Aut: 1 reva, 9 Vlafo, 1 gebr/raad van bestuur – 7 bijeenkomsten - GP: 2 bijeenkomsten - Verslagen beschikbaar op het Steunpunt. Vanaf medio 2006 via intranet. EVALUATIE - Nieuwe organisatiestructuur wordt in de loop van 2006 geëvalueerd
JAARVERSLAG 2005– overzichtstabel acties – 04/05/06
33
Inhoudelijke en methodische Expertisenetwerken Opbouwen en onderhouden van netwerken die het coördinaat in staat stellen de beoogde resultaten te bereiken.
ACTIES - hogescholen en universiteiten (RUGent, Hogescholen West-Vlaanderen, Limburg, Antwerpen, ..) - gespecialiseerde vormings-instellingen (autisme centraal, opleidingscentrum autisme, sig, ..) - methodische experten (kessels en smit, steven warmoes, vlaamse vereniging supervsie, andere expertisenetwerken) - inhoudelijke experten (in functie van projecten) RESULTATEN EN EVALUATIE - gezien de inwerkfase van de nieuwe coördinator zijn deze contacten in 2005 slechts mondjesmaat opgebouwd. Kennismaking was nog een belangrijk element van de contacten. - Voorrang werd gegeven aan de contractpartners (en gekoppeld aan opvolging projectuitvoering). - Eerste aanzetten tot een kader voor de samenwerking met organisaties die (deels) op hetzelfde terrein (expertiseopbouw en verspreiding) werkzaam zijn.
Uitvoerder: coördinaat Doelgroep: alle 3.2. het Steunpunt Expertisenetwerken beschikt over methodische expertise inzake expertise-ontwikkeling en –uitwisseling en inzake kennismanagement en stelt die expertise ter beschikking van experten die projecten en activiteiten uitvoeren. Doelstellingen Acties in 2005 + resultaten + evaluatie verg Dln Uitbouwen ACTIES kennismanagement - contacten met de provinciale coördinatoren 4 13 Optimaliseren van de - overleg tussen de provinciale coördinatoren 2 methoden en technieken die - ondersteunende gesprekken met kessels en smit 6 gebruikt worden om expertise - eerste gesprekken met externe experten die eigen expertise verspreiden (methodisch bezig zijn) op te bouwen en te RESULTATEN verspreiden. - aanzet voor visietekst over kennis (provinciale coördinatoren): beschikbaar op coördinaat. - visieontwikkeling met betrekking tot intervisie - visie/kader ontwikkeling op niveau van het coördinaat (neerslag onder meer in tekst over werkvormen – afwerking en implementatie 2006). Vanaf medio mei 2006 beschikbaar op de website. EVALUATIE Zit nog in een startfase. Proces is moeizaam onder meer omwille van: - een te hoge vergaderfrequentie (provinciale coördinatoren werken maar 9 uur per week). - Vervanging en inwerking algemeen coördinator Uitvoerder: coördinaat - Grote groep die mekaar té sporadisch ziet. Doelgroep: alle
JAARVERSLAG 2005– overzichtstabel acties – 04/05/06
34
sectoren
3.3. het Steunpunt Expertisenetwerken is een performante organisatie. Doelstellingen Acties in 2005 Evaluatie en resultaten ACTIES Heldere communicatie - Verder ontwikkeling van de website die een sleutelrol moet spelen, zowel intern met de - afstemming acties ontwikkeling van een virtueel kantoor als extern (interactieve site). overlegorganen en - Nota van werkgroepje provinciale coördinatoren voor verbetering van de website netwerken. - Beslissing raad van bestuur om tijdelijk een stafmedewerker toe te voegen aan het coördinaat. - Actuele informatie over Deze stafmedewerker krijgt de webadministratie als belangrijkste taak. beslissingen en acties - Inventaris ideeën om website als informatie- en communicatiedraaischijf te gebruiken. RESULTATEN EN EVALUATIE - In 2005 weinig concrete acties wegens inwerking algemeen coördinator / webadministrator. - Problemen in de ontwikkeling van de kennisgids nah leiden ertoe dat we bijkomende opdrachten voor de webmaster hebben stilgelegd. - Beslissing raad van bestuur moet ons toestaan in 2006 op kruissnelheid te komen. - De grote verscheidenheid in praktijk op het terrein maakt een eenduidige en heldere communicatie met het werkveld niet gemakkelijk. Dat heeft vanzelfsprekend consequenties voor de beeldvorming Uitvoerder: coördinaat Doelgroep: alle over de werking van het Steunpunt. Duidelijke planningscyclus Betere organisatie van de planning binnen de netwerkstructuur Uitvoerder: coördinaat Doelgroep: alle
verg
ACTIES - Planningscyclus is opgemaakt - Is goedgekeurd door de raad van bestuur RESULTATEN EN EVALUATIE - Houdt rekening met inbreng van provinciale samenwerkingsverbanden - Ruimte voor inbreng van provinciale coördinatoren - Pas toegepast op planning 2007 (cyclus start januari 2006) - Planningscyclus beschikbaar op de website
Ondersteuning provinciale coördinatoren
ACTIES - Er vonden met verschillende coördinatoren individuele gesprekken plaats
Optimaliseren van de inzet van de provinciale coördinatoren. Uitvoerder: coördinaat Doelgroep: alle
RESULTATEN EN EVALUATIE - Ronde nog niet afgewerkt - Niet gemakkelijk gezien dubbele aansturing provinciale coördinatoren
JAARVERSLAG 2005– overzichtstabel acties – 04/05/06
35
Dln
sectoren
Optimale operationalisering van projecten
Uitvoerder: coördinaat Doelgroep: alle
ACTIES - opvolgen van alle uitbestede projecten, vooral wat betreft: o kennisgids o uitwisselingsmodule o studiedagen - uitwerken van een projectfiche die de potentiële projectuitvoerder uitnodigt om een duidelijke probleemstelling, doelstelling, planning/timing en financiering uit te werken. Op de verschillende terreinen worden hulpvragen gesteld die de aanvrager zoveel mogelijk moeten toelaten de fiche in te vullen. - beslissing raad van bestuur om projecten slechts te behandelen in zoverre zij gebruik maken van e door het coördinaat ontwikkelde projectfiche. RESULTATEN EN EVALUATIE - uitbestede projecten moeten in de toekomst van korter bij moeten opgevolgd worden. - Vooral de start van projecten is vaak problematisch, waardoor projecten vertraging oplopen en niet binnen het planningsjaar kunnen worden afgewerkt. Een projectvoorbereiding zou, vooral voor grote projecten een noodzakelijke stap in - Een bijkomend werkpunt is de zorg voor de implementatie van de projectresultaten.
JAARVERSLAG 2005– overzichtstabel acties – 04/05/06
36
2.
belangrijkste conclusies
We willen met het Steunpunt werk maken van continue evaluatie en bijsturing. Daarom willen we hier de belangrijkste conclusies weergeven, lessen die we kunnen en moeten trekken ten aanzien van de inzet van de Steunpuntmiddelen. Met als belangrijkste doelstelling een efficiënte en vooral ook effectieve inzet. Door gebruik te maken van de ingebouwde hyperlinks springt u in de elektronische versie handig van de conclusies naar de beschrijvingen van projecten en acties die er mee verbonden zijn. Eerste onderdeel van de tabel: het terrein van de expertiseontwikkeling Om te weten welke expertise we willen/moeten ontwikkelen is het van belang dat we zicht krijgen op wat er wel en niet is. We maken daarbij onderscheid tussen: Weten wat er wel/niet is op het terrein, het inventariseren van noden en behoeften op de werkvloer dus, En weten wat er wel en niet is op het niveau van gespecialiseerde (deel)expertise. Conclusies inzake inventarisatie van expertise We moeten zeker nog verder op zoek naar, of experimenteren met aangepaste werkvormen. Dat geldt zowel voor de werking van de provinciale samenwerkingsverbanden als voor de gespecialiseerde projecten. In de werking van de provinciale samenwerkingsverbanden, waar toch vaak grote groepen mensen en organisaties bij elkaar worden gebracht, moet er meer aandacht komen voor het interactieve. In de werking van de concrete projecten is het dan weer van belang dat we projectuitvoerders in staat stellen om zeer gericht specialisten aan te spreken. Dit jaar is vooral gewerkt met open groepen (waarin heel wat deelnemers allicht veel hebben geleerd), waardoor een efficiënte realisatie van projectdoelstellingen (deels) in het gedrang kwam. We moeten met realistische verwachtingen naar de gebruikersorganisaties stappen. Op het niveau van de stuurgroepen is hun inzet vanzelfsprekend, op het niveau van provinciale samenwerkingsverbanden (zeker gezien de veelheid van vergaderen) is dat minder evident. Ook hier kunnen aangepaste participatiemethoden soelaas brengen. Een goede, dus bescheiden maar eenvormige registratie van de provinciale activiteiten zal de beeldvorming over de provinciale inzet van Steunpunt-middelen ten goede komen: een werkpunt voor volgend jaar. De voorbije jaren hebben we de nadruk – logischerwijze – gelegd op de uitbouw van de organisatie en het opzetten en ontwikkelen van projecten. Daardoor zit de inventarisatie van buitenlandse expertise (deels) nog vooral in een kennismakingsfase. Conclusies inzake de ontwikkeling van nieuwe expertise Daar waar het gaat om het ontwikkelen van expertise op onontgonnen terrein (d.w.z. waar zelfs geen of quasi geen literatuur voorhanden is), geldt eenzelfde conclusie als
JAARVERSLAG – conclusies – 04/05/05
37
boven, met name het zoeken naar geschikte manieren, werkwijzen om dergelijke projecten tot een goed einde te brengen. Alleszins is een uitgebreidere projectvoorbereiding (waarbij vooral de haalbaarheid van een dergelijk project wordt onderzocht) van groot belang. Conclusies inzake de inzetbaarheid van beschikbare expertise Om de inzetbaarheid van ontwikkelde of beschikbare expertise zo optimaal mogelijk te maken, is de uitbouw van een eenvoudiger opgebouwde, meer interactieve SEN-website noodzakelijk. Daarbij moeten we ook rekening houden met de ontwikkelingen en mogelijkheden inzake interactieve leervormen (bijv. e-learning, leerplatformen, ...) Het Steunpunt heeft nood aan een publicatiebeleid teneinde op een uniformere wijze te kunnen omgaan met de projecten die een publicatie (in een of andere vorm) als eindresultaat hebben. tweede onderdeel van de tabel: het luik van de expertiseverspreiding Om beschikbare expertise zoveel mogelijk in te zetten, is het nodig dat: experten bereid zijn /in staat zijn hun expertise te delen dat iedereen zicht heeft op de beschikbare expertise dat expertise efficiënt wordt ingezet conclusies inzake de bereidheid van experten hun expertise te delen de opmaak van de kennisgidsen moest hierin een centraal element worden. Uit de praktijk blijkt echter dat een aantal voorzieningen zich niet laten registreren uit vrees overvraagd te worden. Dat is geen onterechte vrees, blijkens de reacties van een aantal experten die stellen dat – eens hun expertise bekend – ze vaak - en ook vaak voor zeer basale informatie - gevraagd worden. Niettegenstaande we de onderliggende mechanismes in dit proces als Steunpunt niet controleren, zou dit voor ons toch een aandachtspunt moeten zijn in de komende jaren: samen met experten en VTOverantwoordelijken van voorzieningen op zoek gaan naar instrumenten om op een verantwoorde, effectieve en efficiënte manier met deze expertise om te gaan. De ontwikkeling van een coherente visie op kennismanagement is daarbij aangewezen. Conclusies inzake de inzet van expertise in zoveel mogelijk organisaties Uit het intervisieproject/CLB-project leerden we onder meer dat praktijkgerichte opleidingen erg belangrijk zijn, maar ook dat ze enkel effectief zijn als op voorhand heel duidelijk is naar wie ze wel/niet gericht zijn. Ook daarvoor moeten we in de toekomst meer oog hebben. Praktijkgerichte opleidingen geven mensen alvast het gevoel dat ze een aantal vaardigheden, nodig voor toepassing van het geleerde in de praktijk, onder de knie hebben gekregen. Ook blijkt dat de organisatie-opstelling inzake expertise-uitwisseling een cruciaal element is in het welslagen ervan.
JAARVERSLAG – bijlagen – 04/05/06
38
Er is een grote nood aan doelgroepspecifieke vorming (getuigen het aantal inschrijvingen voor o.m. studiedagen), het blijft zoeken naar effectieve(re) vormen om de inzet en integratie in de praktijk te garanderen. Het bestaan van netwerken - al dan niet provinciaal - bevordert de samenwerking rond concrete (gezamenlijk ervaren) thema’s (cfr. onthaalfunctie nah). Dat verhoogt ook de garantie op aan de praktijk aangepaste (en dus diverse) oplossingen.
derde onderdeel van de tabel: voorwaardenscheppend kader en coördinatie conclusies inzake de werking van de provinciale samenwerkingsverbanden Het is nog wat vroeg om de provinciale samenwerkingsverbanden als voorwaardenscheppende omgeving voor de werking van het Steunpunt te evalueren. Dat heeft te maken met de ongelijke opstart van de provinciale samenwerkingsverbanden, waarvan de laatste pas in juni 2005. Mede daardoor besliste de raad van bestuur om de provinciale samenwerkingsverbanden pas in 2006 grondig te evalueren. Een aantal voorlopige conclusie vindt de lezer in de overzichtstabel. Dat de provinciale samenwerkingsverbanden als broedplaats fungeren voor allerhande initiatieven mag alvast duidelijk zijn. De werking van het coördinaat heeft vanzelfsprekend geleden onder de inwerking van de nieuwe coördinator. In de mate van het mogelijke werden de uitgezette lijnen verder gevolgd. Conclusies inzake de werking van het coördinaat Het Steunpunt moet zich bezinnen over het fenomeen waarbij enkele experten overvraagd worden. Er moeten instrumenten (visie op kennismanagement, instrumenten voor een betere inzet van expertise, de juiste expertise op de juiste plaats) worden ontwikkeld om de experten hierin te ondersteunen. De operationalisering van de projecten moet meer prioriteit krijgen. Uitbesteding van projecten naar uitvoerders met én inhoudelijke expertise én ervaring in het uitwerken en uitvoeren van projecten zijn daarbij minder een probleem. Aangezien SEN zich ook de uitwisseling van de expertise in en tussen de voorzieningen tot doel stelt, is het ook van belang dat ook daar uitvoerders een optimale ondersteuning krijgen. De haalbaarheid van de projectuitvoering moet beter onderzocht worden. Projectvoorbereiding moet een integraal deel kunnen uitmaken van projecten. Daar waar een product het eindresultaat van een proces vormt (bijv. publicatie, instrument, methodiek), moet ook de implementatie van dat instrument een wezenlijk onderdeel van het project vormen. Onze evaluaties moeten geoptimaliseerd. We moeten bij de aanvang van een project duidelijk formuleren wie wat waar en met wie evalueert. Dat betekent in eerste al dat we de uitvoerders ondersteunen in het zo helder mogelijk formuleren van de doelstellingen van het project én de relatie van die doelstellingen met het beleids/jaarplan. Daarnaast moet ook voldoende aandacht worden besteed aan het formuleren van resultaatsindicatoren (op maat van de projecten).
JAARVERSLAG – bijlagen – 04/05/06
39
De ondersteuning van de provinciale coördinatoren moet herbekeken worden in het licht van de evaluatie die we in de loop van 2006 zullen maken. Nu al kunnen we stellen dat de aansturing van de provinciale coördinatoren nog niet duidelijk is. Bovendien is het belangrijk dat we in de toekomst voor deze mensen een helder takenprofiel kan worden opgemaakt, wat de druk van – niet altijd even realistische – verwachtingen moet helpen temperen. Daarnaast moet er zeker meer zorg naar de methodische ondersteuning van deze coördinatoren.
JAARVERSLAG – bijlagen – 04/05/06
40
FINANCIEËN Vorig jaar stelden we vast dat het in een nieuwe, opstartende organisatie moeilijk blijft om de verschillende uitgavenposten helder en duidelijk te benoemen. Na de opmaak van jaarplannen en het uitvoeren er van waren veel aanpassingen nodig. Ook in 2005 konden we dit euvel nog niet helemaal verhelpen. Dat had vooral te maken met het feit dat veel van de projecten die in 2004 werden gepland, pas in 2005 werden gefinaliseerd. Naast de kennisgidsen, de opstart van provinciale contactpunten, brochures en andere publicaties, is ook de oplevering van een aantal andere projecten pas gerealiseerd in dit werkjaar. Om te vermijden dat uitgaven zich blijven doorschuiven naar het volgende werkjaar en daarmee ook de balans en resultaten vertekenen, opteren we er vanaf dit jaar voor om de uitgaven voor projecten uit het jaarplan ook boekhoudkundig te verwerken in het jaar waarin in uitwerking is voorzien. Enkel wanneer bij de aanvang duidelijk is beslist dat het project over meerdere jaren loopt, zullen enkel de uitgaven voorzien voor het lopende werkjaar in het betreffende boekjaar worden verwerkt. Volgende toelichtingen kunnen het lezen van de balans en resultaten 2005 (in bijlage) vergemakkelijken:
De nog niet uitgegeven subsidies werden tot 2004 geboekt op ’16 voorzieningen’. Volgens de nieuwe vzw-wetgeving kunnen zij echter niet meer als dusdanig beschouwd worden. Daarom werden deze overschotten overgeboekt naar ’13 bestemde reserves’.
Het analytische resultaat 2005 leert ons het volgende:
o
COO: besteed: 135.748,12 EUR, inkomsten 130.220,39 EUR, terugname uit reserve 5527,73 EUR.
o
AUT: besteed: 155.288,25 EUR, inkomsten 127.308,75 EUR, terugname uit reserve 27.979,50 EUR.
o
VHBG: besteed: 176.917,43 EUR, inkomsten 127.308,75 EUR, terugname uit reserve 49.608,68 EUR
o
NAH: besteed: 109.059,01 EUR, inkomsten 127.308,81 EUR, toevoeging aan reserve 18.249,80 EUR
Globaal gezien daalden de niet-gespendeerde subsidies van 1.059.894,09 EUR naar 995.027,98 EUR. 2005 is dus het eerste jaar dat deze post niet meer aangroeit maar afneemt. Voor 2006 wordt zelfs een forse terugname van meer dan 180.000 EUR begroot, wat voornamelijk toegeschreven mag worden aan de stijging van de ‘specifieke uitgaven doelgroepen’.
JAARVERSLAG – bijlagen – 04/05/06
41
Het fonds ’13 sociaal passief’ werd aangevuld met 16.032,62 EUR, zodat het 6 maanden loon dekt van de personeelsleden in dienst op 31/12/2006. De toename is te wijten aan het feit het Steunpunt het juridisch werkgeverschap van de Limburgse provinciale coördinator (Paul Van Limbergen) (tijdelijk) heeft opgenomen.
Bij de post ’444 te ontvangen facturen’ merken we op dat het systeem van kostentoewijzing aan een welbepaald jaar gewijzigd is. Vorig jaar werden de uitgaven rond een bepaald project pas geboekt als er een factuur was ontvangen of een contract daadwerkelijk werd uitbetaald. Vanaf 2005 wordt op het einde van elk jaar nagegaan welke contracten en opdrachten er nog lopende zijn en opgeleverd zullen worden, en deze worden pro rata aan het huidige jaar toegewezen, ook al volgt de betaling pas later.
Kosten en opbrengsten: globaal gezien werd de begroting redelijk goed gevolgd. Op gebied van specifieke uitgaven doelgroepen zijn er intern wel grote afwijkingen, maar ook hier is het globale beeld toch conform de begroting. De bezoldigingen lagen bijna 24.000 EUR hoger dan begroot. Dat is een gevolg van het in dienst nemen van Paul Vanlimbergen en de uitdiensttreding van Guy Bruyninckx, wat geen van beiden in de goedgekeurde begroting was opgenomen.
JAARVERSLAG – bijlagen – 04/05/06
42
BIJLAGE 1: LIJST MET AFKORTINGEN AZ: CB: CBO: CLB: GEBR: GGZ: MUT: OND: PC: TEW: TB: REVA: VLAFO:
algemene ziekenhuizen consultatiebureaus centra beroepsopleiding centra leerlingenbegeleiding gebruiker sector geestelijke gezondheidszorg mutualiteiten sector onderwijs psychiatrisch centrum sector tewerkstelling diensten thuisbegeleiding revalidatiecentra vlaams fonds voorzieningen
JAARVERSLAG – bijlagen – 04/05/06
43
BIJLAGE 2: BALANS EN RESULTATEN
JAARVERSLAG – bijlagen – 04/05/06
44
BIJLAGE 3: VERSLAG BOEKHOUDER
JAARVERSLAG – bijlagen – 04/05/06
52