Jaarverslag en jaarrekening

Jaarverslag en jaarrekening 2015

Gemeente Hoogeveen Bezoekadres:

Raadhuisplein 1 7901 BP Hoogeveen

Postadres:

Postbus 20000 7900 PA Hoogeveen

Telefoon: Fax: E-mail: Internet:

14 0528 0528-291325 [email protected] www.hoogeveen.nl

Jaarrekening 2015

Inhoudsopgave

Inhoudsopgave Inhoudsopgave ......................................................................................................................................................... 2 Leeswijzer ................................................................................................................................................................ 3 Aanbiedingsbrief ...................................................................................................................................................... 5 VERANTWOORDING Jaarrekening in kort bestek ...................................................................................................................................... 7 Kerngegevens ......................................................................................................................................................... 13 Samenstelling raad en college ............................................................................................................................... 15 PROGRAMMA'S ............................................................................................ 16Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. Sociale pijler .......................................................................................................................................................... 17 Blijven meedoen en talentontwikkeling ................................................................................................................ 18 Zorg op maat .......................................................................................................................................................... 27 Economische pijler ................................................................................................................................................ 33 Werken aan werk ................................................................................................................................................... 34 Bruisend Hoogeveen .............................................................................................................................................. 42 Fysieke pijler .......................................................................................................................................................... 51 Aantrekkelijk wonen .............................................................................................................................................. 52 Krachtige wijken en dorpen ................................................................................................................................... 67 Veilige bereikbaarheid ........................................................................................................................................... 81 Duurzamer Hoogeveen .......................................................................................................................................... 87 Veiligheids pijler .................................................................................................................................................... 97 Veilig Hoogeveen ................................................................................................................................................... 98 Fundament .......................................................................................................................................................... 105 Zichtbaar en transparant bestuur ........................................................................................................................ 106 Algemene dekkingsmiddelen .............................................................................................................................. 110 PARAGRAFEN ....................................................................................................................................................... 112 Dienstverlening en Digitalisering ......................................................................................................................... 113 Bedrijfsvoering ..................................................................................................................................................... 117 Lokale heffingen ................................................................................................................................................... 118 Weerstandsvermogen en risicobeheersing ......................................................................................................... 123 Onderhoud kapitaalgoederen ..................................................................... 130Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. Financiering .......................................................................................................................................................... 136 Verbonden partijen .............................................................................................................................................. 141 Grondbeleid ......................................................................................................................................................... 152 Rechtmatigheid .................................................................................................................................................... 162 Overzicht van baten en lasten ............................................................................................................................ 166 Balans op hoofdindeling...................................................................................................................................... 170 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling ......................................................................................... 172 Toelichting op balans .......................................................................................................................................... 176 Wet Normering Topinkomens (WNT) ................................................................................................................. 189 Controleverklaring............................................................................................................................................... 191 Vaststelling .......................................................................................................................................................... 192 Lijst met afkortingen ........................................................................................................................................... 193 SiSa-bijlage........................................................................................................................................................... 195 Interbestuurlijk Toezicht (IBT) ............................................................................................................................ 199 Gemeente Hoogeveen

2

Jaarrekening 2015

Leeswijzer

Leeswijzer De leeswijzer vertelt hoe het document is opgebouwd, met daarbij de hoofdlijnen van de inhoud. In het jaarverslag en de jaarrekening wordt (programma-)verantwoording afgelegd. De toets op de realisatie van de beleidsvoornemens van 2015 staat centraal. In deze leeswijzer staat hoe het boekwerk is opgebouwd.

Verantwoording Na het voorwoord van het college begint de programmaverantwoording met de jaarrekening in kort bestek met daarin de hoofdlijnen. Daarna volgen de kerngegevens en de organisatiestructuur. Vervolgens komen de programma’s aan de beurt. Elk programma geeft antwoord op de vragen: 1. Wat hebben we beleidsmatig gedaan?  Per doelstelling wordt aangegeven of de afgesproken doelen zijn bereikt en de afgesproken beleidsinitiatieven zijn uitgevoerd. 2. Wat heeft het gekost?  In de programmaverantwoording zijn onder exploitatie de cijfers per programma toegelicht. In de vorige jaarrekening was de toelichting opgenomen onder de programmarekening. Met de wijziging is in overleg met de accountant een verzoek van de gemeenteraad verwerkt. Na de programma’s volgt het overzicht algemene dekkingsmiddelen. In het overzicht staan de baten en lasten, los van de programma’s. Ze zijn voorzien van een toelichting. De programmaverantwoording eindigt met de paragrafen waarin dwarsdoorsneden van algemene beleidsterreinen staan met de daarbij horende cijfers.

Programmarekening De programmarekening begint met de winstbepaling en -bestemming. Daarna volgen het overzicht van de cijfers van balans en programmarekening in één oogopslag en de grondslagen voor waardering en resultaatbepaling. De programmarekening eindigt met de toelichting op de balans.

Controleverklaring In de verklaring is het oordeel van de accountant over jaarverslag en jaarrekening opgenomen.

Vaststelling Hier staat de datum van het raadsbesluit tot vaststelling van de jaarrekening.

SiSa-bijlage SiSa staat voor Single information Single audit. De bijlage geeft de uitkomsten van de voorgeschreven controle op de doeluitkeringen die aan het Rijk moeten worden verantwoord.

Gemeente Hoogeveen

3

Jaarrekening 2015

Aanbiedingsbrief

Aanbiedingsbrief

Beste leden van de gemeenteraad, Voor u ligt het jaarverslag en de jaarrekening over 2015. De begroting over dat jaar was de eerste van dit college. Daarbij was het collegeprogramma Kijken in Kansen (#KiK) als leidraad genomen. De begroting stond dan ook in het teken van het voortzetten van het goede van het lopende beleid en het leggen van een aantal nieuwe accenten. Het accent lag in 2015 onder meer op het actieplan Hoogeveen werkt aan werk, Jong Hoogeveen, investeringen in sport en het blijven aanjagen van (nieuwe) evenementen. Langzaam herstel economie De Nederlandse economie herstelt zich langzaam. Dat zien we ook in Hoogeveen. De belangstelling voor onze bedrijventerreinen neemt weer toe en dat komt vooral tot uiting in de opvulling van leegstaande bedrijfspanden op de bedrijventerreinen. Maar de detailhandel blijft zorgen baren. De ontwikkelingen op de Hoogeveense arbeidsmarkt wijken wel in gunstige zin af van de regionale en landelijke trends. In de huidige collegeperiode wilden we de werkloosheid terugbrengen tot maximaal 2,5% boven het landelijk gemiddelde. Daarin zijn we nu al ruimschoots geslaagd, want de werkloosheid ligt nu 1,5% boven het landelijk gemiddelde. In 2015 is het project Hoogeveen werkt aan werk opgezet, een nauwe samenwerking met het onderwijs en het bedrijfsleven. Drie projectteams zijn hard aan het werk gegaan met het maken van plannen voor de stimulering van de bedrijvigheid, de aansluiting van het onderwijs op het bedrijfsleven en de match tussen werkzoekenden en werkgevers. Betere toekomst voor onze kinderen Om problemen rond jongeren op te lossen, die vaak van generatie op generatie worden doorgegeven, is een integrale, innovatieve aanpak ontwikkeld. Met als doel een betere toekomst voor onze kinderen. We hebben 2015 vooral gebruikt om jongeren, ouders en organisaties te betrekken en hun ideeën op te halen. In een startconferentie hebben we een aanzet gegeven voor een werkagenda. We noemen dit traject Jong Hoogeveen. Ook was in 2015 de start van het kindpakket, dat kinderen laat meedoen aan binnen- en buitenschoolse activiteiten. Sport zetten we in als een middel voor een actieve en gezonde leefstijl van alle Hoogeveners. In 2015 hebben we vooral de aandacht gericht op kwetsbare groepen met projecten als Sport JIJ ook!, ondersteuning aangepast sporten en sportactivering uitkeringsgerechtigden. Kroon op het werk was de uitverkiezing tot Sportgemeente van 2015. We kregen de titel omdat wij altijd op zoek zijn naar de verbindingen met andere beleidsterreinen en maatschappelijke uitdagingen, zoals gezondheid, arbeidsintegratie, onderwijs, armoede en jeugdzorg.

Gemeente Hoogeveen

5

Jaarrekening 2015

Aanbiedingsbrief

Decentralisaties Continuïteit van de zorg. Dat was het doel dat wij voor ogen hadden bij de decentralisaties. Sinds 1 januari 2015 zijn we als gemeente verantwoordelijk voor de ondersteuning van een grote groep inwoners op het gebied van jeugdhulp, begeleiding en participatie. Wij vinden dat het goed gelukt is om de transitie, de invoering van nieuwe taken, voor de inwoners soepel te laten verlopen. Een ‘zachte landing’, wat ons betreft. Na de transitie komt de transformatie. Daarin hebben we de eerste stappen gezet. De financiële mogelijkheden worden de komende jaren strakker. De budgetten zullen met 20% dalen. We zullen een antwoord moeten zien te vinden op de vraag hoe de instroom te beperken. Tegelijkertijd willen we met de nieuwe visie op dienstverlening de kwaliteit hiervan verbeteren voor diegenen die wel gebruik maken van de voorzieningen. AZC Na een verbouwing van de voormalige gevangenis zijn medio februari 2015 de eerste asielzoekers in AZC Hoogeveen gehuisvest. Rond de zomer kon de volledige capaciteit van duizend opvangplaatsen in gebruik worden genomen. Het merendeel van de Hoogeveense bevolking heeft de asielzoekers geaccepteerd. Over het algemeen gaat het goed met de interactie tussen de asielzoekers onderling en met de Hoogeveense bevolking. Er zijn goede contacten tussen de gemeente en het COA. Iedere maand is er met de politie en het AZC een overleg over de openbare orde en een onderwijsoverleg met een aantal scholen. Daarnaast is er een overleggroep van omwonenden. Samenwerkingsorganisatie De Wolden Hoogeveen Op 1 januari 2015 was de samenwerkingsorganisatie De Wolden Hoogeveen een feit. De fusie van beide ambtelijke organisaties is binnen de beschikbare budgetten gebleven. Ook positief is dat de samenvoeging met de inzet van alleen eigen mensen is gerealiseerd. Door de samenvoeging kan de kwaliteit van de dienstverlening aan inwoners verbeterd worden en wordt geld bespaard doordat taken efficiënter worden uitgevoerd. Positief resultaat jaarrekening De jaarrekening kan worden afgesloten met een voordeel van 4,7 miljoen euro. Dat ligt vooral aan minder uitgaven voor de Wmo, omdat ongeveer tweehonderd cliënten alsnog werden geïndiceerd voor de Wet langdurige zorg (Wlz). Verder viel de uitkering uit het Gemeentefonds een half miljoen mee en kwamen de kosten voor de bedrijfsvoering 1,3 miljoen lager uit dan begroot. Hier tegenover staan hogere kosten voor de bijstand en de huishoudelijke hulp. Al met al was 2015 een jaar van realisatie. We stonden voor grote opgaven. Vooral de onzekerheid over de budgetten voor de decentralisaties speelden ons parten, waardoor we moeilijk op de financiën konden sturen. We hebben echter de focus gelegd op de continuïteit van de zorg. Daarom hebben we gezorgd voor passende oplossingen voor de inwoners waarvoor we verantwoordelijk zijn op het gebied van jeugdhulp, begeleiding en participatie. Inwoners mochten geen last hebben van deze financiële perikelen. We denken dat dat is gelukt. Bij het opstellen van het collegeprogramma hebben we afgesproken om halverwege de periode de balans op te maken. U ontvangt bij deze jaarrekening daarom ook een tussenstand van het collegeprogramma. Met vriendelijke groet College van B&W

Gemeente Hoogeveen

6

Jaarrekening 2015

Jaarrekening in kort bestek

Jaarrekening in kort bestek In dit hoofdstuk is het totaalbeeld van beleid en financiën opgenomen en de afwegingen en keuzes die zijn gemaakt.

Beleid Inleiding De begroting 2015-2018 was de eerste Programmabegroting van dit college. Het collegeprogramma Kijken in Kansen (#KiK) was leidend bij de beleidskeuzes die we voorstelden. Daarnaast vormde de Voorjaarsnota 2015-2018 die de raad behandelde op 3 juli 2014 een vertrekpunt. Nieuw beleid Vanuit het collegeakkoord hadden we een aantal nieuwe beleidsvoornemens opgenomen, namelijk het actieplan werk, kindzones, het kindpakket, het beperken van lasten voor promotie en evenementen en investeren in sport. Actieplan werk In het actieplan Hoogeveen werkt aan werk hebben gemeente, onderwijs en ondernemers de krachten gebundeld. De gezamenlijke uitdaging is ambitieus, namelijk de werkloosheid terug brengen tot het landelijk niveau. In 2015 hebben we al een flinke stap gezet om deze ambitie te realiseren. Hoogeveen Kindzones In 2015 hebben we vooral geïnvesteerd in het betrekken van jongeren, ouders en organisaties, in het ophalen van hun ideeën en hun bereidheid om mee te doen. Eind 2015 is een startconferentie geweest met de betrokkenen rondom Jong Hoogeveen en is een aanzet gemaakt voor een werkagenda. We hebben de titel van dit onderdeel veranderd in Jong Hoogeveen. Kindpakket Het kindpakket geeft kinderen binnen de gemeente Hoogeveen de mogelijkheid om mee te doen aan binnen- en buitenschoolse activiteiten. In 2015 zijn we gestart met het kindpakket met de gratis zwemactie in De Dolfijn. Dit was een groot succes. Promotie en evenementen In 2015 heeft de samenwerking op gebied van recreatie, toerisme en promotie twee opvallende producten opgeleverd. Zo is in nauwe samenwerking tussen Marketing Hoogeveen en Marketing Drenthe begin 2015 een Magazine Drenthe Hoogeveen-special uitgebracht en eind 2015 een toeristische regiogids. We hebben tot doel om enkele aansprekende evenementen aan ‘de kalender’ toe te voegen. Dat kan door evenementen, zoals de Fiets4daagse te ‘herstarten’ of door nieuwe, zoals Hoogeveen Live, toe te voegen. Als gemeente spelen we daarbij een faciliterende rol. Investeren in sport De bezuinigingstaakstelling voor de binnensportaccommodaties is in 2015 teruggedraaid. In 2015 is de inzet van de combinatiefunctionarissen gecontinueerd met het beoogde aantal fte’s. Hierbij is specifiek ingezet op de doorontwikkeling van de inzet van sport als middel voor kwetsbare doelgroepen. In 2015 hebben twee verenigingen een aanvraag ingediend voor een financiële bijdrage uit de knelpuntenpot die we voor sportverenigingen hebben ingesteld.

Gemeente Hoogeveen

7

Jaarrekening 2015


Decentralisaties Vanaf 1 januari 2015 waren we verantwoordelijk voor de ondersteuning van een grote groep inwoners op het gebied van jeugdhulp, begeleiding en participatie. De Kadernota decentralisaties en de Beleidsplannen Participatie, Wmo en Jeugdhulp vormden de kaders. Soepele overgang Het uitgangspunt voor 2015 was vooral het bieden van continuïteit van zorg. We hebben ons tot het uiterste ingespannen om de invoering van de nieuwe taken voor de inwoners zo soepel mogelijk te laten verlopen. Kansen in de uitvoering Naast het zo goed mogelijk uitvoering geven aan onze nieuwe taken zijn we ook nagenoeg direct begonnen met ons te bezinnen op de situatie na 2016. Na de transitie komt de transformatie, waarin we een antwoord willen geven op onze doelstellingen. We willen de instroom beperken en voor hen die wel gebruik moeten maken van deze voorzieningen willen we de kwaliteit van de dienstverlening verbeteren. En dit allemaal binnen de financiële kaders die ook nog eens de komende jaren strakker worden. Budget sociaal domein We gingen uit van een budgetneutrale invoering, dat wil zeggen dat we de integratie-uitkering Sociaal Domein die we in het Gemeentefonds ontvingen als budgetplafond namen. Keerzijde van de focus op de inhoud, was dat gedurende het jaar bleek dat het lastig is om de verantwoording van de zorg op een zodanig goede manier te doen dat daaraan voldoende zekerheid kan worden ontleend voor de rechtmatigheid ervan. Dat wil niet per definitie zeggen dat de besteding niet doelmatig en rechtmatig is gebeurd. We kunnen simpelweg niet vaststellen hoe het is gegaan. Althans niet zodanig dat de accountant daaraan een goedkeurende verklaring kan geven. De raad is hierover tijdig geïnformeerd door zowel het college als de accountant. Overigens is dit een probleem wat voor alle gemeenten speelt. Ook konden we pas in september voor het eerst enigszins betrouwbare cijfers genereren, met name voor de jeugdhulp en de Wmo. Bij het opmaken van de jaarrekening blijkt dat we op jeugdhulp circa zes ton minder hebben besteed dan we in de integratie-uitkering kregen. Dat komt vooral door het toepassen van het ‘solidariteitsbeginsel’, waarbij de zwaarste interventieniveaus door de gemeenten gezamenlijk worden gedragen. Overigens is dit bedrag gebaseerd op voorlopige cijfers. Ook hebben we op de Wmo ruim € 3,7 miljoen minder besteed dan we in de integratie-uitkering kregen. Dat komt niet door bezuinigingen. De doelgroep betreft een groep met een hoog aantal chronisch zieken. Bij het herindiceren van deze doelgroep blijft de zorg dan ook veelal ongewijzigd. Zo zijn er in 2015 dan ook maar twee bezwaarschriften ontvangen op dit vlak. Grofweg is er in 2015 binnen deze doelgroep een uitstroom geweest van 200 cliënten. Dit waren hoofdzakelijk cliënten die alsnog overgingen naar de Wlz. We denken dat dit overschot incidenteel is: de komende jaren nemen de budgetten met 20% af. Dit betekent dat de gemeente de komende jaren voor een forse uitdaging staat waar het gaat om het kostendekkend uitvoeren van deze nieuwe Wmo-taken. Onzekerheden Het eerste beeld dat we krijgen is dat er sprake is van een ‘zachte landing’ van de decentralisaties. Er zijn echter nog steeds onzekerheden en risico’s. Zo zullen we pas in de loop van 2016 weten hoe het zit met de uitnutting van de PGB’s (uitvoering door de Sociale Verzekeringsbank).

Gemeente Hoogeveen

8

Jaarrekening 2015


Exploitatie Van start tot finish Uitkomst jaarrekening De Programmabegroting 2015 sloot met een voordelig saldo van € 1.244. Het saldo van de jaarrekening is uitgekomen op een voordelig saldo van € 4,738 miljoen. Onderstaande tabel geeft een overzicht vanaf de Programmabegroting tot aan het eindsaldo van deze jaarrekening. Bedragen x € 1 miljoen Begroting 2015 GemRap I GemRap II Deze jaarrekening

plus min min plus

0,001 2,9 1,8 4,7

Ten opzichte van de GemRap II is het werkelijk saldo € 6,5 miljoen voordeliger geworden. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door niet benutte middelen Wmo (nieuwe taken) van € 3,9 miljoen, een hogere uitkering Gemeentefonds ( € 0,8 miljoen) en lagere kosten bedrijfsvoering (€ 1,3 miljoen). In onderstaande tabel staan de belangrijkste afwijkingen die hebben geleid tot het positieve verschil tussen GemRap II en deze jaarrekening. plus/min

Inkomensvoorziening

min

Bedrag (x 1,0 miljoen) -0,3

Toelichting Per saldo hogere bijstandslasten Vooral hogere lasten bijzondere bijstand en niet begrote bijdragen tegemoetkoming ziektekosten

Minimabeleid

min

-0,4

Jeugdzorg

plus

0,5

Onderwijs (exclusief huisvesting)

plus

0,2

WMO

min

-0,6

Hogere lasten huishoudelijke hulp

WMO (nieuwe taken)

plus

3,9

Voordeel door o.a. meer gebruik Wlz

Economische zaken

plus

0,3

Geen werkgelegenheidsbijdragen uitgegeven, budget STiB niet ingezet

Participatiebudget/WSW

min

-0,3

Hogere bijdrage WSW

Evenementen en recreatie

plus

0,2

O.a. verkoop Schoonhoven

Begraven

plus

0,1

Hogere graf- en begraafrechten

Onderwijshuisvesting

plus

0,1

Geen overschrijding op onderhoudsbudget zoals wel was gemeld bij GemRap

Sport

plus

0,1

Lagere kapitaallasten en energiekosten

Beheer openbare ruimte-groen

plus

0,3

Diversen, zie toelichting programma

Beheer openbare ruimte-grijs

plus

0,4

Lagere kosten openbare verlichting en hogere opbrengst leges telecommunicatiewet

Milieubeheer

min

-0,4

O.a. bodemsanering en lagere kosten RUD

AZC

min

-0,2

Personele inzet

Algemene uitkering

plus

0,8

Afrekeningen 2013/2014 en actualisatie maatstaven o.b.v. decembercirculaire 2015

Verrekening reserves

min

-0,3

De onttrekking t.b.v. bijdrage STiB en werkgelegenheidsbijdragen hebben niet plaatsgevonden

plus

0,2

Onttrekking t.b.v. bijdrage tegemoetkoming ziektekosten (reservering bij Jaarrekening 2014)

Lagere kosten leerlingenvervoer en talentontwikkeling kind

plus

0,5

Hogere onttrekking reserve bodemsanering

Bedrijfsvoering

plus

1,3

Lagere bijdrage SWO De Wolden Hoogeveen

Diverse geringe verschillen

plus

0,1

Totaal

plus

6,5

Gemeente Hoogeveen

9

Jaarrekening 2015


Ten opzichte van de begroting is het resultaat over 2015 € 4,7 miljoen voordeliger uitgekomen. Het verschil betreft ook hier vooral de niet benutte middelen Wmo (nieuwe taken) van per saldo € 3,9 miljoen, hogere uitkering gemeentefonds (€ 0,5 miljoen) en lagere kosten bedrijfsvoering (€ 1,3 miljoen). Hiertegenover staan hogere bijstandslasten en hogere lasten huishoudelijke hulp. Het voordelige eindresultaat van € 4,7 miljoen over het hele jaar 2015 (vergeleken met de begroting) is bereikt door: Plus/min

Inkomensvoorziening Minimabeleid Onderwijs, excl.huisvesting Jeugdzorg WMO (oude taken) WMO (nieuwe taken) Economische zaken Participatiebudget/WSW Schoonhoven Ruimtelijk beleid

min min plus plus min plus plus min plus plus

Bouwvergunningen Volkshuisvesting Beheer openbare ruimte-groen Beheer openbare ruimte-grijs

plus plus plus

Verkeer Milieubeheer Burgerzaken Algemene uitkering gemeentefonds

min min min

Integratie-uitkering sociaal domein: - Participatie - Wmo - Jeugdzorg Lokale heffingen Verrekening met reserves: -reserve Compensatieregeling Eigen Risico -reserve bodemsanering -reserve Risico en stimulering - algemene reserve Bedrijfsvoering Totaal

Gemeente Hoogeveen

plus

plus plus min min plus plus plus min min plus plus

Bedrag (x 1,0 miljoen)

Toelichting

Per saldo hogere bijstandslasten door lagere rijksbijdrage en lagere bijstandslasten Voornamelijke bijdragen tegemoetkoming -0,3 ziektekosten die niet waren begroot 0,2 Diverse onderschrijding van budgetten 1,3 Voorlopig voordelig resultaat Jeugdzorg -1,1 Hogere lasten huishoudelijke hulp 4,1 Voornamelijk lagere kosten begeleiding 0,3 Geen werkgelegenheidbijdragen verstrekt -0,3 Hogere bijdrage sociale werkvoorziening 0,2 Verkoop grond Minder kosten planologische procedures/ 0,1 planschades en hogere exploitatiebijdragen derden 0,2 Meer legesopbrengsten 0,1 Verkoop woning 0,3 Diverse voordelige verschillen Voornamelijk lagere lasten openbare 0,4 verlichting -0,3 Lagere opbrengst parkeren -0,5 Hogere lasten bodemsanering -0,2 Extra inzet burgerzaken in verband met AZC Actualisatie maatstaven en verrekeningen 0,5 over 2013 en 2014 -1,8

0,5 Hogere integratie-uitkering -0,2 Lagere integratie-uitkering -0,7 Lagere integratie-uitkering 0,2 Hogere opbrengst OZB Onttrekking ten behoeve van verleende bijdragen tegemoetkoming ziektekosten Onttrekking ten behoeve van hogere lasten 0,5 bodemsanering. Geen onttrekking plaats gevonden ten -0,2 behoeve van werkgelegenheidsbijdragen Geen onttrekking plaatsgevonden ten -0,1 behoeve van bijdrage Stib 1,3 Lagere bijdrage aan SWO 4,7 0,2

10

Jaarrekening 2015


Gemeentefonds De uitkering uit het Gemeentefonds was iets hoger dan begroot. In het jaar 2015 zijn ook met terugwerkende kracht de jaren 2013 en 2014 meegenomen. Hieronder is de opbouw weergegeven. Ontwikkeling gemeentefonds bedragen x € 1.000

2015 Begroting

2015 Werkelijk

2015 Verschil

51.664

52.185

521

Participatie

18.125

18.587

463

Wmo

11.533

11.344

-189

Jeugdzorg

16.652

15.904

-748

Actuele standen

97.974

98.020

46

Algemene uitkering Sociaal Domein:

Sociaal Domein In onderstaand overzicht zijn de werkelijke baten in kader van jeugdhulp, participatie, Wmo (oude en nieuwe taken) en inkomensvoorziening afgezet tegen de werkelijke lasten. Per saldo komt dit voor 2015 uit op een voordelig resultaat van € 1,7 miljoen.

bedragen x € 1.000

Aandeel nadelig Wmo Wmo saldo (nieuwe (oude InkomensJeugdzorg Participatie Alescon taken) taken) voorziening

Baten Integratie-uitkering jeugdzorg

15.904

Integratie-uitkering participatie

18.587

Restant middelen 2014 participatie

233

Reserve participatie

150

Integratie-uitkering Wmo Bijdrage Wmo-oude taken (=begrote uitgavenbudget)

11.344 6.954

Bijdrage o.g.v. Wet BUIG (inkomensdeel) Totaal baten

16.696 15.904

18.970

0 11.344

6.954

16.696

Lasten Jeugdzorg

15.649

Participatie

18.769

Aandeel nadelig saldo Alescon

1.169

Wmo (nieuwe taken

7.366

Wmo (oude taken)

8.065

Bijstandslasten Totaal lasten Saldo baten minus lasten Per saldo voordelig resultaat van

Gemeente Hoogeveen

17.118 15.649

18.769

1.169

255

201

-1.169

7.366

8.065

17.118

3.978 -1.111

-422

1.732

11

Jaarrekening 2015


Algemene Reserve De eindstand van de Algemene reserve is per 31 december 2015 € 28,4 miljoen, in de Programmabegroting 2015-2018 hielden we rekening met een stand van € 25,6 miljoen. Het verschil valt grotendeels te verklaren door een hoger resultaat in 2014 en de lagere onttrekking in 2015, dan begroot. Reserve structuurvisie De eindstand van de Reserve structuurvisie per 31 december 2015 is € 7,4 miljoen. We hielden in de Programmabegroting 2015-2018 rekening met een negatieve stand van € 1,2 miljoen. Hier kunnen we het verschil grotendeels verklaren, omdat er geen onttrekkingen zijn gedaan voor investeringen en een hogere voordelig resultaat vanuit de Grexen (lees: resultaat grondverkopen). Werkgelegenheidsbijdragen In de begroting was eenmalig € 200.000 opgenomen voor werkgelegenheidsbijdragen. De lasten komen ten laste van de reserve risico en stimulering. Met een aantal bedrijven zijn contacten gelegd en vinden onderhandelingen plaats. Deze hebben niet meer geleid tot een betaling in 2015. Dit betekent, dat de betaling zal plaatsvinden in 2016. Het totaal benodigde bedrag voor werkgelegenheidsbijdragen komt uit op €290.000. Deze middelen houden we beschikbaar binnen de reserve risico en stimulering in 2016. De reserve biedt hiervoor nog voldoende ruimte. Bestemmingsvoorstellen We doen geen voorstellen tot afzonderlijke bestemming. Het jaarresultaat wordt toegevoegd aan de Algemene reserve.

Investeringen Bij de Programmabegroting 2016-2019 is het begrote bedrag aan investeringen in 2015 al verlaagd naar € 17,1 miljoen. Dit bedrag is inclusief € 1,5 miljoen aan investeringen voor rioleringswerkzaamheden (valt buiten het investeringsplafond). De verlaging komt voornamelijk door de vertraging die is ontstaan bij de bouw van de parkeergarage op De Kaap. Realisatie Het beeld is samengevat: Bedragen x € 1.000 Oorspronkelijk begroot MJB 2015 Restant 2014 BIJ: Rioleringsbudget 2015 + Restant 2014

Lasten 19.767 1.870 1.669

Begroot 2015 – GemRap I

23.306

Eindejaarsverwachting GemRap I

23.056

Eindejaarsverwachting GemRap II

13.954

Herziening MJB 2016-2019 (jaar 2015)

17.067

Jaarrekening 2015 (resultaat na 12 maanden)

13.694

Gemeente Hoogeveen

12

Jaarrekening 2015

Kerngegevens

Kerngegevens De kerngegevens geven een beeld van de financiële, sociale en fysieke structuur van de gemeente. De onderstaande grafieken geven op hoofdlijnen weer waar de middelen van de gemeente vandaan komen en hoe die worden besteed.

Lokale heffingen: opbrengst OZB, afvalstoffenheffing, rioolrechten, parkeergelden, leges etcetera. Overdrachten: rijksbijdragen voor onder andere bijstand, onderwijs etcetera. Overige baten: huuropbrengsten, (grond)-verkopen, schade-uitkeringen, dividend, bijdrage van derden, onttrekking reserves etcetera. Gemeentefonds: bijdrage gemeentefondsuitkering

Overdrachten: ·bijstandsuitgaven, minimabeleid, Wmo-uitgaven, jeugdhulp, wsw, bijdrage samenwerkingsorganisatie De Wolden Hoogeveen. Overige lasten: ·rente, afschrijving, OZB, rioolrechten, reinigingsrechten, waterschapslasten, zuiveringslasten, stortingen in reserves. Gemeente Hoogeveen

13

31 december Kerngegevens

2012 2013 werkelijk werkelijk

2014 2015 werkelijk werkelijk *

SOCIALE STRUCTUUR Leeftijdsopbouw bevolking: 00 t/m 03 jaar 04 t/m 11 jaar 12 t/m 17 jaar 18 t/m 26 jaar 27 t/m 50 jaar 51 t/m 65 jaar 66 t/m 75 jaar 76 jaar en ouder Totaal

2.584 5.347 4.065 5.460 16.950 10.922 5.365 4.181 54.874

2.429 5.286 4.143 5.276 16.800 10.802 5.697 4.231 54.664

2.352 5.292 4.240 5.220 16.719 10.793 5.900 4.344 54.860

2.088 5.327 4.277 5.338 16.751 10.928 6.064 4.557 55.330

Totaal in particuliere huishoudens Personen in institutionele huishoudens Totaal personen in huishoudens

53.904 970 54.874

53.812 852 54.664

54.014 846 54.860

54.330 1.000 55.330

Thuiswonend kind Alleenstaand Totaal samenwonende personen Partner in niet-gehuwd paar zonder kinderen Partner in gehuwd paar zonder kinderen Partner in niet-gehuwd paar met kinderen Partner in gehuwd paar met kinderen Ouder in eenouderhuishouden Overig lid huishouden

15.687 7.334 28.802 2.592 12.202 2.400 11.608 1.465 616

15.525 7.467 28.712 2.646 12.206 2.488 11.372 1.498 610

15.521 7.605 28.640 2.656 12.192 2.562 11.230 1.576 672

15.500 7.650 28.550 2.650 12.200 2.580 11.120 1.580 660

1.155

1.225

1.318

1.275

2012

2013

2014

2015*

24.800 14.020 485 2.405 4.420 2.140 1.360 895 635 600 1.775 575 520 200 54.875

24.820 13.805 470 2.400 4.425 2.135 1.350 915 635 600 1.800 570 520 200 54.664

24.920 13.880 465 2.360 4.415 2.115 1.355 920 655 605 1.790 565 585 200 54.860

25.098 14.233 475 2.409 4.412 1.939 1.330 961 758 590 1.781 549 596 199 55.330

23.143 1.331 237 24.711

23.216 1.431 237 24.884

23.263 1.582 237 25.082

23.315 1.582 237 25.134

Bron sociale structuur: cbs;

Aantal uitkeringsgerechtigden bron: marap bedrijfsbureau D&H

INWONERAANTALLEN Hoogeveen kern De Weide Fluitenberg Elim Hollandscheveld Noordscheschut Nieuwlande Nieuweroord Tiendeveen Stuifzand Pesse Zuideropgaande Nieuw Moscou Industriegebied Verspreid gebied Totaal aantal inwoners bron: cbs (door afronding op vijftallen kunnen verschillen ontstaan)

Woningen (incl. woonw.) Wooneenheden/bijzondere woongebouwen Recreatiewoningen Totaal woonruimten bron: ontwikkeling en grondbedrijf (2015 voorlopig)

* Inwoneraantal 2015 is door het cbs nog niet vrijgegeven en is daarom op basis van Gemeentelijke Basis Administratie

Jaarrekening 2015

Samenstelling raad en college

Samenstelling raad en college Gemeenteraad Fracties CDA Gemeentebelangen SP PvdA ChristenUnie VVD D66 GroenLinks

Leden 8 7 4 4 3 3 1 1

Griffier: Cindy Elken-van Mierlo College van burgemeester en wethouders Burgemeester Karel Loohuis Programma's Veilig Hoogeveen Zichtbaar en Transparant Bestuur Taakvelden Bedrijfsvoering

Algemeen directeur/gemeentesecretaris Henk de Vries Eerste ambtelijk adviseur van B&W

Wethouder Anno Wietze Hiemstra Programma's Aantrekkelijk Wonen Werken aan Werk Taakvelden Financiën Stadscentrum Stationsomgeving

Wethouder Jan Steenbergen Programma's Krachtige Wijken en Dorpen Veilige Bereikbaarheid Taakvelden Buitenvaart II / Riegmeer Reconstructie Het Hoekje Hollandscheveld Gebiedsgerichte werkwijze Groen en Grijs (GGG) Handhaving

Wethouder Gert Vos Programma's Duurzamer Hoogeveen Blijven Meedoen en Talentontwikkeling Taakvelden Bentinckspark / Activum Oranjebuurt Kindzones

Wethouder Erik Giethoorn Programma's Zorg op Maat Bruisend Hoogeveen Taakvelden Gemeentelijk Vastgoed en Grondzaken Dienstverlening en digitalisering Kindzones Krakeel

Gemeente Hoogeveen

15

Programma's

Gemeente Hoogeveen

16

Jaarrekening 2015

Sociale pijler

Sociale pijler Blijven meedoen en talentontwikkeling Zorg op maat

Gemeente Hoogeveen

17

Jaarrekening 2015

Blijven meedoen en talentontwikkeling


Dit programma omvat maatschappelijke participatie en financiële zelfredzaamheid, talentontwikkeling, jeugdhulp en veiligheid & jeugd. Programmahouder Gert Vos

Wat hebben we gedaan Algemene doelstelling Het programma Blijven meedoen en talentontwikkeling zet in op maatschappelijke participatie, financiële zelfredzaamheid en talentontwikkeling van alle inwoners. Jeugd is voor ons een specifieke doelgroep. Daarmee staat het programma voor investeren in leefbaarheid en dynamiek van de hele Hoogeveense samenleving. Blijven meedoen en talentontwikkeling heeft veel raakvlakken met andere programma's. Het gaat dan vooral om mensen laten meedoen in de maatschappij, ook als ze geen (betaald) werk hebben en om de zorg voor voldoende gekwalificeerd personeel voor de arbeidsmarkt. Decentralisaties Het jaar 2015 heeft in het teken gestaan van doorontwikkeling van de decentralisatie jeugdhulp en de Participatiewet. De gemeente is als gevolg van de nieuwe Jeugdwet verantwoordelijk voor alle jeugden opvoedhulp, de jeugdbescherming en jeugdreclassering en de aanpak van kindermishandeling. Ook de jeugd GGZ en de zorg voor kinderen met een (lichte) verstandelijke beperking zijn gemeentelijke verantwoordelijkheden geworden. Eén van de belangrijkste elementen is het organiseren van de samenhang tussen de verschillende beleidsterreinen en onderwerpen. Een integrale aanpak zorgt voor een beter aanbod voor onze inwoners. Deze integrale aanpak zien we op alle terreinen terug: verbeteren van de aansluiting onderwijs en arbeid, integratie van passend onderwijs en zorg en bijvoorbeeld verbindingen tussen Recht op Leren (ROL), CJG, re-integratie en participatie. In 2015 is daar een start mee gemaakt. Daarnaast is blijvende inzet op preventie essentieel om zwaardere en duurdere zorg zoveel mogelijk te voorkomen. De kennis uit de tweedelijns zorg moet beschikbaar komen in de eerstelijns zorg, zodat het voorveld op deze manier verder kan worden versterkt. Dat hebben we bijvoorbeeld gedaan door in te zetten op KIES-trainingen voor kinderen die te maken hebben met echtscheidingen. En door de expertise van tweedelijns jeugdhulp in het onderwijs in te zetten, waarbij de onderwijsbehoefte leidend is. Ook de inzet van orthopedagogen uit verschillende tweedelijnsorganisaties in het voorveld, is daar een voorbeeld van. Het voorveld krijgt daardoor handvatten waarmee ze zelf verder kan of er wordt snel duidelijk dat meer specialistische ondersteuning nodig is.

Gemeente Hoogeveen

18

Jaarrekening 2015


Een goede start is een goed begin Het project Èen goede start is een goed begin’ heeft als doel aanstaande ouders een zo gezond mogelijk kind te laten krijgen. De gezondheid van een kind begint al voor de conceptie (met anticonceptie en preconceptie), tijdens de zwangerschap en loopt door in de eerste levensjaren. Naast de inmiddels reguliere activiteiten, zoals de themadagen op het voortgezet onderwijs en de contacten tussen het CJG en de verloskundigen, zijn we in 2015 gestart met een vervolg op Centering pregnancy. Namelijk de ontwikkeling van Centering parenting. Hier nemen de ouders en het kind (0 jaar) deel aan groepsbijeenkomsten. De bijeenkomsten staan onder leiding van de jeugdverpleegkundige en VVE&Opvoeding-medewerker, in plaats van individuele consulten. Hier is meer tijd en ruimte voor gezondheid- en opvoedinggerelateerde vragen. Schuldhulpverlening Het aantal personen in schuldhulpverlening bij het GKB was eind 2015 472. Dat is een kleine daling ten opzichte van 2014 met 5%. In 2015 is het aantal mensen dat een beroep deed op de bijzondere bijstand voor het betalen van beschermingsbewind met 74 personen toegenomen. Dat is een stijging van 47%. Dit geeft het college aanleiding hier beleid op te formuleren. Veel mensen hebben moeite om elke maand de eindjes aan elkaar te knopen en de vaste lasten op tijd te voldoen. Het betalen van huur is daar een voorbeeld van. In 2015 hebben we samen met twee woningcorporaties voorbereidingen getroffen om een pilot ‘huur inhoudingen’ te starten in 2016. Dit geeft voor de huurder rust en voorkomt huisuitzettingen. Deze pilot maakt deel uit van de schuldpreventie. Minimabeleid en armoede Hoogeveen kent een ruimhartig en sociaal minimabeleid. We proberen de minimaregelingen zo toegankelijk mogelijk te maken door middel van administratieve lastenverlichting. Dit doen we via jaarlijkse ambtshalve verstrekkingen. Met andere woorden de klant hoeft niet telkens opnieuw een regeling aan te vragen maar krijgt bij ongewijzigde omstandigheden de tegemoetkomingen overgemaakt. In 2015 hebben we de armoedebijeenkomst georganiseerd. Hiervoor waren, naast enkele professionele organisaties, de maatschappelijke en vrijwilligersorganisaties uitgenodigd. Deze organisaties zetten zich ieder op hun eigen wijze belangeloos in voor de sociaal zwakkeren in Hoogeveen. Met elke organisatie hebben we ook afzonderlijk gesproken. Tijdens de armoedebijeenkomst hebben deze organisaties met elkaar kennis kunnen maken en ervaringen uit kunnen wisselen. De basis voor verdere samenwerking is daarmee gelegd. Kindpakket Het kindpakket geeft kinderen binnen de gemeente Hoogeveen de mogelijkheid om mee te doen aan binnen- en buitenschoolse activiteiten. In 2015 hebben we de start van het kindpakket aangekondigd met de gratis zwemactie in De Dolfijn. Dit was een groot succes. Jong Hoogeveen (voorheen kindzones /kindvriendelijk Hoogeveen) Jong Hoogeveen is een innovatieve, integrale aanpak om problemen, die vaak van generatie op generatie worden doorgegeven, op te lossen. Met als doel om een betere toekomst voor onze kinderen te realiseren. In 2015 hebben we vooral geïnvesteerd in het betrekken van jongeren, ouders en organisaties en in het ophalen van hun ideeën en bereidheid om mee te doen. Eind 2015 is een startconferentie geweest met betrokkenen en is een aanzet gemaakt voor een werkagenda.

Gemeente Hoogeveen

19

Jaarrekening 2015


De thema's die daarin verder uitgewerkt worden zijn: - Opvoedingsvaardigheden en preventie - Financiële situatie - Kinderen en natuur - Voor- en naschoolsaanbod, meer dan alleen leren op school - Sociale omgeving, Wat willen kinderen?’ - Verbinden onderwijs en hulpverlening en maatjesproject Daarnaast is eind 2015 ook een aantal pilots van onderwijspartijen van start gegaan die te maken hebben met het verlengen van lestijd, VVE, techniek binnen het onderwijs en zorg. Laaggeletterdheid Met de lokale bondgenoten (Alfa College, SWW, bibliotheek, Humanitas, Stichting Lezen en Schrijven) is het actieplan 'Hoogeveen telt mee met taal' opgesteld. In het plan staat enerzijds de aanpak om laaggeletterdheid te voorkomen (extra aandacht voor kinderen met lage leesvaardigheden thuis en op school) en anderzijds een aanpak om laaggeletterdheid te bestrijden. Om zoveel mogelijk laagggeletterden te bereiken hebben we veel lokale bondgenoten nodig. Verder is er een taalhuiscoördinator geworven om een laaggeletterde te kunnen koppelen aan taallessen op het ROC, een andere organisatie of een taalmaatje. Lopende projecten Jongerenhuisvesting Vanaf eind 2014 loopt de pilot ‘jongeren met een huisvestingsprobleem’. Het doel is om niet geïndiceerde jongeren, in de leeftijd 18 tot en met 24 jaar, zonder vaste woon- of verblijfplaats óf met thuis een onhoudbare situatie, vanuit een ‘jongerenhuis’ ondersteuning te bieden. De ondersteuning is er op gericht om na deelname aan het project weer zelfstandig te kunnen deelnemen aan de maatschappij. Het project wordt uitgevoerd door het Leger des Heils. In 2015 hebben zeven jongeren begeleiding gekregen binnen het jongerenhuis. Er is nauwe samenwerking met SWW, MEE, OGGZ, woningcorporaties, FACT GGZ-Jeugd, Alfa College, huisarts en ROL.

Wat hebben we gerealiseerd Doelstelling 1: Het vergroten van kansen voor kinderen in Hoogeveen, zodat zij goed voorbereid zijn op de toekomst Beoogd doel en realisatie Beleidsinitiatieven en verantwoording Het gemiddeld opleidingsniveau van jongeren in • Start pilots Jong Hoogeveen. Hoogeveen is gelijk aan of hoger dan het gemiddelde • Er is een convenant doorgaande leerlijn getekend, Drentse niveau waarin de peuterspeelzalen en het onderwijs gezamenlijk werken aan de inzet VVE. Onderwijssoort in het voortgezet onderwijs na het • Verdere professionalisering van de pedagogisch derde leerjaar 2014-2015: medewerkers van de peuterspeelzaal, gericht op verhogen van het taalniveau (3F). • Doorontwikkeling van het aanbod opvoedondersteuning, in samenhang met VVE. De inzet is gericht op het versterken van netwerken rondom ouders. • In 2015 is op nagenoeg alle basisscholen het concept ‘bibliotheek op school’ ingevoerd.

Gemeente Hoogeveen

20

Jaarrekening 2015


Optimale aansluiting van onderwijs op de arbeidsmarkt: het percentage jongeren tussen de 18 en 23 jaar dat uitvalt op school is in schooljaar 20172018 maximaal 5% Gemeente Hoogeveen Aantal inwoners 16 t/m 22 jaar

2013-2014

2014-2015

4.170

4.222

Aantal voortijdig schoolverlaters

63

75

%

1,5

1,7

Tabel: aantal VSV’ers in Hoogeveen

• Het PIT is de bedrijfstakschool waarmee door een

nauwere samenwerking tussen het Alfa-college en het bedrijfsleven de instroom in de techniekopleidingen wordt bevorderd om zo het toekomstige tekort van een voldoende (kwantitatief en kwalitatief) technische opgeleide beroepsbevolking te keren. Het initiatief is in 2015 gestart. • We hebben gezamenlijke intakegesprekken gevoerd met het mbo en jongeren die naar het Entreeonderwijs willen. Gedurende de periode dat de jongeren op het Entreeonderwijs zitten, blijven we ze volgend omdat dit een kwetsbare groep is. We hebben samen met een werkcoach opgetrokken, die de jongeren die niet geplaatst worden in of uitvallen tijdens het Entreeonderwijs, helpt richting arbeid. • In 2015 hebben zeven jongeren begeleiding gekregen binnen het jongerenhuis. Er is nauwe samenwerking met SWW, MEE, OGGZ, woningcorporaties, FACT GGZ-Jeugd, Alfa-college, huisarts en ROL.

Doelstelling 2: Kinderen en jongeren groeien gezond en veilig op in Hoogeveen Beoogd doel en realisatie Minder specialistische zorg, die eerder en effectiever kan worden ingezet: het aantal jeugdigen per domein en de verleende zorgzwaarte naar beneden brengen

Interventieniveau 4 5 6 7 8 Totaal

Aantal 250 490 540 120 150 550

Beleidsinitiatieven en verantwoording • Er is een goed stelsel voor jeugdhulp ingericht op basis van de uitgangspunten in de visie. De indicatiestelling tot niet vrij toegankelijke voorzieningen wordt door de gemeente zelf uitgevoerd, in samenwerking met huisartsen, medisch specialisten en de jeugdarts van de GGD. • Er is onder andere door de inzet van schoolmaatschappelijk werk, Vroeg Erbij, versterken opvoedvaardigheden en Positief Opgroeien Drenthe geïnvesteerd in het versterken van het voorveld en de preventieve inzet. De eigen kracht van jeugdigen, ouders en hun sociale netwerk staat daarbij centraal. • De thuiscoaches zijn ondergebracht bij de gemeentelijke organisatie. • Inzet van training en begeleiding voor kinderen in echtscheidingssituaties (KIES).

Betreft Zorg in natura van de grote instellingen (95% van het aanbod)

Gemeente Hoogeveen

21

Jaarrekening 2015 Het aantal jongeren met een gezonde leefstijl is op of boven het landelijk gemiddelde in 2018 Het jeugdonderzoek van de GGD uit 2013 (verschenen in 2015) schetst het volgende beeld: Jeugdigen hebben een gezondere leefstijl dan in 2008, ze roken en drinken over het algemeen minder vaak (wel meer per keer). Hoogeveense jeugdigen hebben vooral in de basisschoolleeftijd een duidelijk hoger gewicht met relatief veel obesitas in vergelijking met Drenthe. Hoogeveense jongeren drinken meer frisdrank dan Drentse jongeren en Hoogeveense jeugdigen zijn vaker lid van een sportclub dan Drentse jeugdigen. 11% voldoet aan de Nederlandse norm voor Gezond Bewegen. Het computergebruik is hoog. www.gezondheidsgegevensDrenthe.nl


• Bijna alle locaties van het voortgezet onderwijs

volgen het programma De gezonde school en genotmiddelen, dat bestaat uit voorlichtingslessen en een oudercomponent.

Doelstelling 3: Jongeren in Hoogeveen nemen zelfstandig deel aan de maatschappij en dragen bij aan de samenleving Beoogd doel en realisatie Beleidsinitiatieven en verantwoording Minder overlast van jongeren en tegelijkertijd • De pilot 'preventie en repressie' is uitgevoerd. De bevorderen van talentontwikkeling van jongeren resultaten zijn meegenomen in de opdracht voor het jongerenwerk. Verbinden met de buurt en het vormen van netwerken rondom jongeren zijn daarbij essentieel. • In de opdracht jongerenwerk is meegenomen dat jongerenwerkers jongeren die daar behoefte aan hebben, helpen zelf activiteiten te organiseren. • De inzet van de straatcoach is regulier gemaakt. Doelstelling 4: Inwoners van de gemeente Hoogeveen in staat stellen naar vermogen te participeren aan de samenleving en daarbij hun eigen verantwoordelijkheid te nemen Beoogd doel en realisatie Beleidsinitiatieven en verantwoording Verlaging van de werkloosheid tot maximaal 2,5% • Er is een lokaal bondgenootschap voor een boven het landelijk gemiddelde in 2018, waardoor geletterd Hoogeveen gesloten. Ook is de meer mensen participeren in de samenleving en meer taalhuiscoördinator aangesteld. mensen zelfredzaam zijn • Inzet van 234 werkstages en 94 proefplaatsingen voor mensen in de bijstand. De doelstelling van de werkloosheid is ruimschoots gehaald. Eind december zitten we 1,5% boven het landelijk gemiddelde. Ondanks toenemende schuldenproblematiek (ook • De voorbereidingen voor de pilot landelijk) is in 2018 het aantal inwoners dat huurinhoudingen zijn afgerond. schuldhulpverlening krijgt, niet hoger dan het aantal • Uitvoeren minimabeleid. in 2014 • de minimaregelingen zijn meer toegankelijk gemaakt via jaarlijkse ambtshalve verstrekkingen. Het aantal kinderen dat in armoede opgroeit, is op of • De voorbereidingen voor de start van het onder het Drents gemiddelde in 2018 kindpakket zijn in 2015 afgerond. De start is gedaan met de actie 'gratis zwemmen in de In Hoogeveen hebben we 810 kinderen in kerstvakantie'. bijstandsgezinnen in de leeftijd van 0 tot 18 jaar, • In 2015 is de armoedebijeenkomst gehouden, met 6,8%. In Drenthe is dit percentage 5,8%. professionele organisaties, maatschappelijke organisaties en vrijwilligersorganisaties.

Gemeente Hoogeveen

22

Jaarrekening 2015


Beleidsdocumenten • • •

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Decentralisatie Jeugdhulp. Beleidsplan 2014-2016 (2014) Regionaal Transitie Arrangement (2013) De Drentse pilot jeugd: - Uitvoeringsplan boven regionaal (2013) - Uitvoeringsplan Zuid West Drenthe (2013) - Voortgangsrapportage (2013) Inbedding taken en functie Bureau Jeugdzorg in toekomstig stelsel zorg voor jeugd (2013) Op weg naar één toegang jeugd (2013) Intentieverklaring AMHK (2013) Positief opgroeien Drenthe (2013) Visie 'Als jeugd en toekomst tellen' en transformatieplan (2012) Factsheets Zuidwest Drenthe en spoorboekje (2012) Visiedocument Integraal jeugdbeleid (2011) Beleidsnotitie Recht op Leren (2010) Zorgcoördinatie Stand van Zaken november 2012 Beleidsnota Maatschappelijke Participatie (2013) Verordening en beleidsregels jeugdhulp (2014) Samenwerkingsprotocol raad voor de kinderbescherming (2014) Uitvoeringskader Toegang (2014) Calamiteitenprotocol (2014) (Boven)regionaal transformatieplan (2014) Beleidsplan Schuldhulpverlening (2013) Beleidsnota Maatschappelijke participatie (2013) Decentralisatie Participatie. Beleidsplan re-integratie en participatie 2015 - 2018 (2014) Beleidsplan Hoogwaardig Handhaven (2012) Actieplan 'Hoogeveen telt mee met taal' (2015)

Gemeente Hoogeveen

23

Jaarrekening 2015


Exploitatie Rekening 2014

Begroting 2015 voor wijziging

Begroting 2015 na wijziging

Rekening 2015

Lasten Onderwijs (excl. huisvesting) Bibliotheek Jeugdsport- en cultuurfonds Inkomensvoorziening Minimabeleid Buurt-, jeugden jongerenwerk Kinderopvang en peuterspeelzalen Centrum Jeugd en Gezin Schuldhulpverlening Soc. domein, jeugdzorg

3.980 2.029 67 21.429 2.062 257 537 3.392 705 -

4.002 1.831 70 22.113 2.006 53 587 2.732 751 16.676

4.002 1.831 70 22.113 2.006 53 587 2.732 751 16.676

3.932 1.917 56 20.958 2.300 48 582 2.703 724 16.266

Totaal lasten

34.458

50.822

50.822

49.485

Baten Onderwijs (excl. huisvesting) Bibliotheek Jeugdsport- en cultuurfonds Inkomensvoorziening Minimabeleid Buurt-, jeugden jongerenwerk Kinderopvang en peuterspeelzalen Centrum Jeugd en Gezin Schuldhulpverlening Soc. domein, jeugdzorg

1.634 125 0 20.103 34 0 6 265 0 0

1.391 0 0 20.774 15 0 0 0 0 0

1.391 0 0 20.774 15 0 0 0 0 0

1.565 75 0 17.863 48 0 4 46 0 853

Totaal baten

22.167

22.180

22.180

20.454

Resultaat

12.291

28.641

28.641

29.031

Omschrijving producten (bedragen x €1.000)

Toelichting op cijfers Inkomensvoorziening Het nadelig tekort op de inkomensvoorziening bedraagt € 1.756.000. Het nadeel op bijstandsverlening en inkomensvoorziening is voornamelijk een gevolg van: • Een lagere uitkering van het ministerie (€ 3.437.000). Dit is incidenteel. • Minder bijstandsuitgaven (€ 1.681.000) door de invoering van de Participatiewet waardoor categoriale regelingen zijn komen te vervallen en dus hieruit geen uitkeringen meer zijn geweest. Door de invoering van de Participatiewet is de hoogte van de uitkering voor alleenstaande ouders verlaagd. Ook is het aantal cliënten achtergebleven ten opzichte van de begroting. Tot slot is de kostendelersnorm ingevoerd waardoor de uitkeringen voor het zittende bestand per 1 juli zijn verlaagd. In GemRap II is voor wat betreft het onderdeel inkomensvoorziening melding gemaakt van een tekort van € 1.528.000. Gemeente Hoogeveen

24

Jaarrekening 2015


Onderwijs Leerlingenvervoer De uitgaven voor leerlingenvervoer zijn € 44.000 lager uitgevallen dan begroot. Het leerlingenaantal is met gemiddeld 8 % afgenomen, waardoor minder leerlingen gebruikt gemaakt hebben van het leerlingenvervoer. De daling doet zich vooral voor bij het groepsvervoer. Talentontwikkeling kind Er is minder besteed aan VVE (€70.000) en brede school (€ 21.000) Daarnaast is er meer rijksvergoeding (€ 75.000) ontvangen dan begroot. RMC/Leerplicht Er is voor Leerplicht/RMC te weinig aan inkomsten begroot. De begroting is niet aangepast aan de verhogingen van de bijdragen voor Leerplicht/RMC. Daardoor is er een voordeel van € 70.000 ontstaan ten opzichte van de begroting. De werkelijke inkomsten en kosten zijn met elkaar in balans. Maatschappelijke stages Dit project is afgelopen, waardoor er een voordeel van € 44.500 ontstaan is. Project Eigen Kracht Er is een extra subsidie van € 66.000 verstrekt aan de Stichting Welzijnswerk (SWW) voor het leveren van extra sociale en psychische hulpverlening. Er zijn € 12.000 meer personeelskosten gemaakt. Hierdoor hebben de uitgaven totaal € 78.000 meer bedragen dan begroot. In de GemRaps is aangegeven dat de niet ingezette budgetten van de brede school (€ 20.000) en maatschappelijke stage (€ 19.000) gebruikt worden als dekking voor het tekort bij maatschappelijke begeleiding (€ 113.000). Dit wordt veroorzaakt door de invulling van de taakstelling van € 500.000 (bezuiniging op SWW) binnen het programma Zorg op maat. Minimabeleid Bij GemRap II was de verwachting dat de totale lasten € 161.000 lager uit zouden komen dan begroot omdat bij de invoering van de participatiewet een aantal categoriale bijzondere bijstandsregelingen grotendeels zijn komen te vervallen. De totale lasten komen nu € 262.000 hoger uit dan begroot. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door niet begrote bijdragen tegemoetkoming ziektekosten (€ 252.000). Hiervoor is bij de jaarrekening 2014 € 200.000 gereserveerd. Dit bedrag is bij de algemene dekkingsmiddelen onttrokken aan de reserve compensatieregeling eigen risico. De categoriale bijzondere bijstandsregelingen zijn € 342.000 lager uitgevallen, maar hiertegenover is € 432.000 meer bijzondere bijstand verstrekt door het stijgen van de kosten voor het uitvoeren van het beschermingsbewind. De lasten voor kwijtschelding zijn € 58.000 lager dan begroot door meer afwijzingen en door later ingediende aanvragen die in 2016 worden afgehandeld. Schuldhulpverlening Het voordeel van € 27.000 is ontstaan doordat we in 2015 minder producten/diensten van de gemeentelijke kredietbank hebben afgenomen. Jeugdzorg In de jaarrekening zijn de opgenomen bedragen gebaseerd op de derde kwartaalrapportage van het Programmateam Jeugdregio Drenthe, die tevens een prognose voor het gehele jaar is. Op dit moment is er een voordelig resultaat van € 1,3 miljoen. De definitieve cijfers over 2015 zijn ultimo februari 2016 nog niet ontvangen van de zorgaanbieders en de Sociale Verzekeringsbank (SVB).

Gemeente Hoogeveen

25

Jaarrekening 2015


Uit de derde kwartaalrapportage van het Programmateam Jeugdregio Drenthe blijkt voor gemeente Hoogeveen ten opzichte van de bevoorschottingen een voorlopig voordelig resultaat van € 600.000 voor de zorg in natura (ZIN) en persoonsgebonden budgetten (PGB’s) samen. Het overige verschil wordt veroorzaakt door meerdere voor- en nadelige verschillen tussen begroting en realisatie, waarvan de grootste de jeugdreclassering betreft. In maart/april 2016 zal er, in overleg met de accountant, worden bepaald hoe de realisatie in de jaarrekening zal worden verwerkt. Dit is afhankelijk van de beschikbaarheid van definitieve productverantwoordingen van de zorgaanbieders en SVB. GGD jeugdgezondheidszorg Bij GemRap I is gemeld dat de budgetten voor de jeugdgezondheidszorg (JGZ) omlaag konden door het ineen schuiven van de JGZ van 0 tot 4 jaar en van 4 tot 19 jaar. Dit levert een voordeel op van € 45.000).

Investeringen Er zijn geen investeringen opgenomen binnen het programma Blijven meedoen en talentontwikkeling.

Gemeente Hoogeveen

26

Jaarrekening 2015

Zorg op maat

Zorg op maat

Het programma gaat over de lokale invulling en uitvoering van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning en de Wet Publieke Gezondheid. Programmahouder Erik Giethoorn

Wat hebben we gedaan Algemene doelstelling Het programma Zorg op Maat wil inwoners stimuleren om zo lang mogelijk in de eigen leefomgeving te blijven wonen. We vinden het belangrijk dat mensen zo zelfstandig mogelijk zijn en dat ze ook actief blijven meedoen aan de samenleving. Dat vraagt inzet van de mensen zelf, maar dat vraagt ook iets van de samenleving. Buren, wijkbewoners, bedrijven, verenigingen en maatschappelijke instellingen kunnen allemaal er aan bijdragen dat kwetsbare mensen langer plezierig in hun vertrouwde omgeving kunnen blijven wonen en kunnen blijven meedoen aan de samenleving. Wij willen de samenleving hierop aanspreken en de samenleving ondersteunen bij het vormgeven van de samenredzaamheid. Natuurlijk blijven er kwetsbare inwoners die het op eigen kracht en met hulp van hun sociale omgeving niet redden. Voor deze inwoners willen we een degelijk sociaal vangnet realiseren dat ondersteuning geeft op maat en zo dichtbij mogelijk. Nieuwe Wmo Het afgelopen jaar stond vooral in het teken van de transities in het sociale domein. Onderdeel daarvan vormt de nieuwe Wet maatschappelijke ondersteuning. Daarmee werd de gemeente ook verantwoordelijk voor de ondersteuning van een groep kwetsbare inwoners die voorheen begeleiding en dagbesteding kreeg vanuit de AWBZ. In totaal zijn ongeveer 1.000 cliënten vanuit de AWBZ overgegaan naar de Wmo. De herindicaties zijn nog niet volledig afgerond; een aantal voorzieningen is administratief verlengd en loopt door in 2016. Per 1 januari 2016 ontvangen 825 Wmo-cliënten begeleiding/dagbesteding (649 cliënten in de vorm van zorg in natura en 176 cliënten via een PGB). Er is een uitstroom geweest van ongeveer 175 cliënten. Dit is vooral te verklaren door een overgang van cliënten vanuit de Wmo naar de Wet langdurige zorg. We hebben vooral ingezet op continuering van de bestaande zorg. Terugblikkend kunnen we vaststellen dat we daar in zijn geslaagd. Door het leveren van maatwerk zijn er geen mensen tussen wal en schip gevallen. Een groot deel van de nieuwe cliënten heeft in 2015 ook voor de langere termijn duidelijkheid gekregen over de ondersteuning die men krijgt.

Gemeente Hoogeveen

27

Jaarrekening 2015

Zorg op maat

We zien steeds meer verbindingen ontstaan tussen de Wmo en andere domeinen. Er is aandacht voor preventie en we geven samen met inwoners, aanbieders en maatschappelijke organisaties vorm aan beleid en uitvoering. Er is nog genoeg te ontwikkelen maar we zijn goed op weg. Huishoudelijke hulp Parallel aan de decentralisaties heeft het Rijk het budget voor huishoudelijke hulp in 2015 met 40% verlaagd. We hebben bij de noodzakelijke bezuinigingen gekozen voor èen zachte landing`. Met alle cliënten zijn keukentafelgesprekken gevoerd: in totaal 1.809 herindicaties. Het leveren van maatwerk stond centraal: het samen met de cliënt onderzoeken wat hij of zij nodig heeft. Voor een groot deel van de cliënten bleef de thuishulp behouden, zij het in veel gevallen met een daling van het aantal uren hulp per week. Gemiddeld krijgen cliënten 40 minuten per week minder hulp. Hiertegen zijn 67 (3,7 %) bezwaren ingediend. Alle bezwaren zijn ingetrokken na een nieuw gesprek met de cliënt. In de meeste gevallen leidde het gesprek tot een nieuwe maatwerkoplossing. Cliëntondersteuning De Wmo verplicht de gemeente om te voorzien in gratis cliëntondersteuning. Die wordt geleverd door MEE Drenthe. Cliënten worden op de mogelijkheid van ondersteuning gewezen door de medewerkers van ons zorgloket en door de Wmo-consulenten bij het maken van een afspraak voor een keukentafelgesprek en ook tijdens het keukentafelgesprek zelf. We hebben, naar aanleiding van vragen uit de raad, de vindbaarheid van cliëntondersteuning op onze website sterk verbeterd evenals de informatie over de aard van de ondersteuning. Informele zorg We hebben een nieuwe nota Informele Zorg 'Vinden, verbinden en versterken' vastgesteld. De nota is tot stand gekomen in nauwe samenwerking met cliëntenorganisaties, welzijnswerk, organisaties voor vrijwillige thuishulp, vrijwilligers en zorgprofessionals. De nota leidt tot een forse uitbreiding van het ondersteuningsaanbod voor mantelzorgers. Het aantal mantelzorgconsulenten wordt uitgebreid. Zij worden toegevoegd aan multidisciplinaire teams in wijken en bij huisartsenpraktijken. De nota geeft ook het startschot voor uitbreiding van de respijtzorg met nieuwe vormen die aansluiten op de behoefte van de mantelzorger. Dit nieuwe aanbod is ook een blijk van waardering voor de mantelzorgers in onze gemeente. Inwoners hebben waardevolle initiatieven genomen op het gebied van noaberhulp. Goede voorbeelden zijn Buurthulp voor Elkaar in De Weide en de noaberhulpprojecten in Elim, Nieuw Moscou, Stuifzand, Tiendeveen en Nieuwlande. Wij bieden alle ruimte aan deze projecten en ondersteunen waar nodig. Een stap verder gaan de inwoners van Hollandscheveld. Zij organiseren niet alleen de noaberhulp, maar deels ook de professionele zorg en ondersteuning. Daarvoor is in 2015 de Dorpscoöperatie HollandscheveldVerbindt van start gegaan. De coöperatie stelt zich ten doel de samenredzaamheid in het dorp te stimuleren. De gemeente faciliteert en geeft ruimte. Daardoor kon een dorpsregisseur worden aangesteld. Deze verbindt de professionele inzet vanuit de Wmo (en waar nodig andere vormen van zorg) met de grote groep enthousiaste vrijwilligers. Algemene voorzieningen We hebben meerdere algemene voorzieningen gerealiseerd die het gebruik van individuele maatwerkvoorzieningen/verstrekkingen moeten terugdringen. Een voorbeeld is de nieuwe bus De Bij (zie programma Krachtige wijken en dorpen) die een goed alternatief vormt voor een deel van het Wmo-vervoer. Een ander voorbeeld is het nieuwe ontmoetingscentrum voor mensen met (beginnende) dementie in het Toon Hermans Huis. Het is een laagdrempelige preventieve vorm van tijdbesteding voor de verzorgden en tegelijkertijd een lichte vorm van respijtzorg voor mantelzorgers.

Gemeente Hoogeveen

28

Jaarrekening 2015

Zorg op maat

Zorgvernieuwing We hebben meerdere rondetafelgesprekken georganiseerd met organisaties op het gebied van zorg en welzijn over hoe de zorg in Hoogeveen er uit zou moeten zien in 2020. Er was consensus over de richting: meer preventie en meer samenwerking tussen de 0e, 1e en 2e lijn. Dit sluit aan op onze gemeentelijke zorgvisie. Gemeente, Huisartsenzorg Drenthe (HZD) en Zilveren Kruis hebben de gewenste richting uitgewerkt in een plan om kwetsbare ouderen te versterken. Bij groepen van huisartsenpraktijken worden multidisciplinaire teams ingericht. Deze teams bieden op maat gesneden ondersteuning en zorg voor kwetsbare ouderen (zorgplan): van signalering en stimuleren van sociaal contact tot medisch specialistische zorg. Alle partijen hebben zich aan dit plan gecommitteerd. Eind 2015 zijn de eerste stappen gezet naar geïnteresseerde huisartsengroepen. De ervaringen van de pilot 'Gezond ouder worden in De Weide' zijn van grote waarde bij de vormgeving van de multidisciplinaire teams en de werkwijze van de teams. Hervorming welzijnswerk In 2015 is de bezuiniging van € 500.000 op het welzijnswerk geëffectueerd. We hebben daarbij de psychosociale hulpverlening en de ondersteuning van de informele zorg ontzien. De SWW heeft zich in 2015 aangesloten bij het landelijke stimuleringsprogramma voor de langdurige zorg (en inmiddels ook voor welzijn) In Voor Zorg. In samenwerking met de gemeente wordt daarin gewerkt aan een toekomstbestendige werkwijze die aansluit bij de transities. Gezonde leefstijl We hebben een nieuwe nota gezondheidsbeleid ‘Op uw gezondheid!' vastgesteld voor de periode 2015-2019. Gezondheid, preventie en eigen kracht staan hierin centraal. We zetten de succesvolle interventies voor een gezonde leefstijl voort en richten ons op het vergroten van gezondheidsvaardigheden, zodat inwoners handvatten krijgen aangereikt waardoor ze beter de regie op hun eigen gezondheid kunnen voeren. Een belangrijk instrument voor een gezonde leefstijl vormt het JOGG-programma, waarin sportfunctionarissen jeugdigen, en inmiddels ook ouderen, stimuleren om meer te bewegen en gezonder te eten. Veilig Thuis Drenthe Alle gemeenten hebben sinds 2015 een regionaal meldpunt voor huiselijk geweld en kindermishandeling. In Drenthe is daartoe het Steunpunt Huiselijk Geweld samengevoegd met het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling tot Veilig Thuis Drenthe. Veilig Thuis Drenthe is ondergebracht bij de GGD Drenthe. Als centrumgemeente coördineert gemeente Emmen dit voor alle Drentse gemeenten. Naar aanleiding van het onderzoek van de Inspectie Jeugdzorg en de Inspectie voor de Gezondheidszorg bij Veilig Thuis Drenthe is het rapport 'De kwaliteit van Veilig Thuis Drenthe Stap 1' opgesteld. Het inspectierapport is zeer kritisch over het functioneren van Veilig Thuis Drenthe. De GGD heeft op basis van een eigen inventarisatie en de aanbevelingen van de inspectie een plan van aanpak opgesteld, met daarin acties om de dienstverlening verder te ontwikkelen en verbeteren.

Wat hebben we gerealiseerd Doelstelling 1: Inwoners kunnen zo lang mogelijk in de eigen leefomgeving blijven wonen, eigen regie blijven voeren en optimaal participeren Beoogd doel en realisatie Beleidsinitiatieven en verantwoording Kwetsbare inwoners eerder signaleren en op maat • Proefproject 'Gezond ouder worden in De Weide' is ondersteunen voortgezet. • Begin gemaakt met het realiseren van multidisciplinaire teams in huisartsengroepen om kwetsbare ouderen eerder te signaleren en op maat te ondersteunen. Gemeente Hoogeveen

29

Jaarrekening 2015

Zorg op maat

Vergroten van het sociale netwerk van kwetsbare inwoners Kwetsbare inwoners zoveel mogelijk gebruik laten maken van algemene voorzieningen

• Idem.

Behoud mobiliteit van kwetsbare inwoners Preventie, snelle signalering en integrale aanpak van huiselijk geweld

• Introductie van servicebus 'De Bij'. • Uitvoering van de regiovisie Veilig Thuis Drenthe.

• Introductie van bus De Bij. • Opening van een ontmoetingscentrum voor dementerenden en hun mantelzorgers.

Doelstelling 2: Versterking van de samenredzaamheid Beoogd doel en realisatie Behoud van de mantelzorg Toename van noaberhulp Toename van de vrijwillige thuishulp

Beleidsinitiatieven en verantwoording • Vaststelling en uitvoering van de nota informele zorg 'Vinden, verbinden en versterken'. • Ruimte/ondersteuning gegeven aan diverse bewonersinitiatieven. • Vaststelling en uitvoering van de nota informele zorg 'Vinden, verbinden en versterken'.

Doelstelling 3: Degelijk sociaal vangnet dichtbij en op maat Beoogd doel en realisatie Bieden van maatwerkvoorzieningen gericht op vooruitgang en zelfredzaamheid

Bieden van beschermd wonen en opvang gericht op zelfredzaamheid en doorstroom naar zelfstandig wonen

Beleidsinitiatieven en verantwoording • De huishoudelijke hulp is gehandhaafd voor mensen die het echt nodig hebben. • De ondersteuning die is overgeheveld van de AWBZ naar de gemeente is gecontinueerd. • De kaders zijn vastgesteld voor een regeling die tegemoetkomingen biedt voor meerkosten als gevolg van een handicap en/of chronische ziekte. • Eenmalige tegemoetkoming verstrekt aan inwoners die geen beroep meer kunnen doen op de afgeschafte compensatieregeling eigen risico (CER 2014). • Afspraken gemaakt en vastgelegd met centrumgemeente Assen over het aanbod maatschappelijke opvang en beschermd wonen en de financiering van tekorten.

Doelstelling 4: Volledige en kwalitatief goede zorgketen van preventie tot medisch specialistische zorg Beoogd doel en realisatie Het aantal volwassenen met een gezonde leefstijl is op of boven het landelijke gemiddelde in 2018

Beleidsinitiatieven en verantwoording

• Vaststelling en uitvoering van de nota • •

Niet de aandoening centraal, maar de hele mens in zijn sociale context Ondersteuning en zorg zo toegankelijk en dichtbij mogelijk Gemeente Hoogeveen

• •

volksgezondheid 2015-2019. Uitvoering van het Preventie en Handhavingsplan Alcohol. Outreachend jongerenwerker van VNN ingezet voor opsporen en helpen van jongeren die GHB gebruiken. Begin gemaakt met het realiseren van multidisciplinaire teams in huisartsengroepen. Idem.

30

Jaarrekening 2015

Zorg op maat

Ondersteuning en zorg gespecialiseerd waar het moet en geconcentreerd waar het echt niet anders kan

• Rondetafelgesprekken gevoerd en afspraken

Behoud van Bethesda

• Er zijn regelmatig gesprekken gevoerd met de

gemaakt over ketenzorg met zorgverzekeraar, huisartsen, Bethesda, thuiszorgorganisaties, apothekers, welzijnswerk en cliëntenorganisaties. Raad van Bestuur van Treant Zorggroep en met het actiecomité waardoor partijen nader tot elkaar zijn gekomen en onrust is voorkomen.

Beleidsdocumenten • Sociale Structuurvisie (2008) • Van Verzorgingsstaat naar Eigen Verantwoordelijkheid en Participatiesamenleving. Visie op het Sociale Domein in de Gemeente Hoogeveen (2013) • Zorgvisie voor de Gemeenten Hoogeveen en De Wolden (2013) • Kadernota Decentralisaties Sociaal Domein. Van Transitie naar Transformatie (2014) • Decentralisatie Wmo. Beleidsplan 2015 - 2018 (2014) • Op Uw Gezondheid! Nota Volksgezondheid Hoogeveen 2015-2019 (2015) • Vinden, Verbinden en Versterken. Nota Informele Zorg (2015)




Rekening 2015

Lasten Openbare gezondheidszorg Vreemdelingen Maatschappelijke ondersteuning Maatschappelijke begeleiding Soc. domein, Wmo

503 19 11.715 2.718 0

484 16 10.235 2.299 12.210

484 16 10.235 2.299 12.210

482 31 11.379 2.421 8.037

Totaal lasten

14.955

25.245

25.245

22.348

Baten Openbare gezondheidszorg Vreemdelingen Maatschappelijke ondersteuning Maatschappelijke begeleiding Soc. domein, Wmo

51 6 1.560 184 0

0 0 1.295 180 0

0 0 1.295 180 0

14 0 1.327 188 0

Totaal baten

1.801

1.475

1.475

1.530

13.154

23.769

23.769

20.819


Resultaat

Gemeente Hoogeveen

31

Jaarrekening 2015

Zorg op maat

Toelichting op cijfers Binnen het programma Zorg op maat bedraagt het voordeel ruim € 2,9 miljoen. Voornaamste oorzaken zijn: Maatschappelijke ondersteuning/Sociaal Domein Het voordelig saldo op het onderdeel maatschappelijke ondersteuning en sociaal domein Wmo van € 3.060.000 is voornamelijk ontstaan door: • Lagere kosten van woningaanpassingen, hulpmiddelen, overige voorzieningen gehandicapten € 70.000. • Niet geraamde kosten van beschermd wonen € 106.000. Volgens de nieuwe Wmo zijn gemeenten verantwoordelijk voor beschermd wonen. De uitvoering is gemandateerd aan centrumgemeente Assen. Het rijksbudget dat Assen hiervoor ontvangt is ontoereikend. De bijdrage van de gemeente Hoogeveen aan het tekort is € 106.000. • Lagere kosten van mantelzorg en wijkteams € 500.000. Eind 2015 is de nota informele zorg vastgesteld. Dat leidt pas tot extra impulsen en uitgaven met ingang van 2016. In 2015 was op het gebied van de Wmo alleen het 'wijkteam' bij Gezondheidscentrum De Weide actief. In 2016 wordt het aantal multidisciplinaire teams bij huisartsengroepen uitgebreid. • Hogere kosten van eerstelijnsloket Wmo door de herindicaties die zijn uitgevoerd in 2015 € 180.000. De intentie was om bij de jaarrekening 2014 hiervoor een bestemmingsreserve te maken. Dit is niet gebeurd, waardoor de kosten volledig ten laste van 2015 komen. • Lagere kosten van de Wmo pgb’s als gevolg van de herindicaties € 250.000. • Lagere kosten van begeleiding huishoudelijke hulp, respijtzorg, dagbesteding vervoer € 2.550.000. Dit is een totaal van de hogere kosten voor de hulp bij het huishouden van € 1.220.000 en de lagere kosten van begeleiding € 3.770.000. De kosten voor de hulp bij het huishouden zijn hoger uitgevallen dan begroot omdat de verwachte bezuiniging door herindicaties pas aan het eind van 2015 echt zichtbaar werd vanwege een gehanteerde overgangstermijn van een half jaar. De lagere kosten van begeleiding echter zijn het gevolg van een ruime begroting voor deze nieuwe Wmo taken(o.a. meerkostenregeling )

Investeringen Er zijn geen investeringen opgenomen binnen het programma Zorg op maat.

Gemeente Hoogeveen

32

Jaarrekening 2015

Economische pijler

Economische pijler Werken aan werk Bruisend Hoogeveen

Gemeente Hoogeveen

33

Jaarrekening 2015

Werken aan werk

Werken aan werk

Het programma richt zich op het bevorderen van werkgelegenheid, bestrijding van de gevolgen van werkloosheid en het zorgen voor een stimulerend ondernemersklimaat. Programmahouder Anno Wietze Hiemstra

Wat hebben we gedaan Algemeen Het programma Werken aan werk gaat over het bevorderen van werkgelegenheid, bestrijding van de gevolgen van werkloosheid en het zorgen voor een stimulerend ondernemersklimaat. Trends en ontwikkelingen De Nederlandse economie herstelt zich langzaam maar gestaag van de crisis. Ook in het noorden van het land zien we tekenen van herstel. Lokaal merken we dit door herstelde belangstelling voor bedrijventerreinen op zowel Buitenvaart 1 als Buitenvaart 2. Daarnaast zien we nieuwe bedrijvigheid ontstaan in bestaande panden op De Wieken. We blijven wel zorg houden over de ontwikkelingen in de detailhandel. Een mogelijke vestiging van een Factory Outlet Center in Assen vormt een grote bedreiging voor de reguliere detailhandel in het stadscentrum. In een raadsbrief hebben we onze zorgen overgebracht over deze ongewenste ontwikkeling. Samen met centrummanagement zijn we bezig om het concept nieuwe winkelstraat vorm en inhoud te geven. De ontwikkelingen op de Hoogeveense arbeidsmarkt wijken in positieve zin af van de landelijke en regionale trend. In het collegeakkoord hebben we als ambitie opgenomen om de werkloosheid terug te brengen tot maximaal 2,5% boven het landelijk gemiddelde. Daarin zijn we nu al ruimschoots geslaagd. Start college December 2015

Landelijk 10% 11,3%

Hoogeveen 14,5% 12,8%

Verschil 4,5% 1,5%

Uit de tabel blijkt dat we nog 1,5% boven het landelijk gemiddelde zitten. Ook de ontwikkeling van de bijstand wijkt in positieve zin af van de landelijke ontwikkeling.

Gemeente Hoogeveen

34

Jaarrekening 2015

Werken aan werk

We zijn in 2015 succesvol geweest met het plaatsen van mensen uit de bijstand. Hieronder is de reden van uitstroom gespecificeerd weergegeven. Uitstroom 2015 gemeente Hoogeveen Uitstroom naar werk, studie, eigen bedrijf: Uitstroom in verband met handhaving: Uitstroom overige redenen: Totaal

224 35 243 502

Overige redenen zijn onder andere: - Aangaan van een relatie - Bereiken pensioengerechtigde leeftijd - Detentie - Verhuizing naar andere gemeente - Verhuizing naar buitenland - Verkrijgen ander inkomen - Overlijden

47 11 11 49 8 20 5

De opvang van statushouders in onze gemeente heeft effect op de populatie van de bijstand. In 2015 zijn 54 statushouders ingestroomd in de bijstand, in 2014 waren dit 20. We zien dat de uitstroom van deze groep moeizaam verloopt. Participatiewet Op 1 januari 2015 is de Participatiewet in werking getreden. Deze wet is het nieuwe sluitstuk onder ons stelsel van sociale zekerheid. De Participatiewet is in de plaats gekomen van de Wet werk en bijstand, de Wet sociale werkvoorziening en een deel van de Wajong. Feitelijk komt het erop neer dat de bijstand verbreed is met de doelgroep: mensen met een arbeidsbeperking. Gemeente Hoogeveen

35

Jaarrekening 2015

Werken aan werk

We hebben gekozen voor een integrale aanpak van problemen en een vroegtijdige benadering op meerdere gebieden zoals inkomen, de woon- en leefomgeving, werk of activiteiten en zorg en versterking van het eigen netwerk. De jeugd heeft hierbij onze bijzondere aandacht; het is belangrijk dat ze voldoende vaardigheden/mogelijkheden ontwikkelen om als volwassenen te kunnen participeren in de samenleving. De instroom van de nieuwe doelgroepen is in 2015 veel lager dan verwacht. In de begroting zijn we uitgegaan van een instroom van circa 40 personen met een arbeidsbeperking. Eind 2015 waren het er circa 10. Er zijn in 2015 geen aanmeldingen geweest voor nieuw beschut werk. De beperkte instroom van de nieuwe doelgroepen heeft alles te maken met de strenge keuringseisen van het UWV. Het is een beeld wat we overal in het land tegenkomen. Sociale Werkvoorziening Per 1 januari 2015 is de instroom in de Sociale werkvoorziening gestopt. Dit betekent voor onze uitvoeringsorganisatie van de Sociale werkvoorziening dat het aantal medewerkers geleidelijk zal dalen. Landelijk gaat men uit van een daling van circa 5% per jaar. Ook bij Alescon is het bestand in 2015 met ongeveer dit percentage gedaald. Instroom van het zogenaamde nieuw beschut werk heeft in 2015 niet plaats gevonden. De begeleidingsorganisatie van Alescon zal in de komende jaren ook geleidelijk krimpen. De daardoor vrijvallende infrastructuur (mensen, materieel en gebouwen) kan wellicht deels ingezet worden voor het uitvoeren van taken bij de diverse gemeenten. Op dit moment lopen verkenningen over de overgang van de zogenaamde werkwinkel. Samenwerking De laatste jaren zien we op het terrein van economie en arbeidsmarkt een toename van de regionale samenwerking. De vorming van de Arbeidsmarktregio Drenthe is voortgekomen uit een wettelijke verplichting. In 2015 heeft binnen Arbeidsmarktregio Drenthe het regionale werkbedrijf vorm en inhoud gekregen. Het werkbedrijf heeft als specifieke opdracht om de matching en begeleiding van mensen met een arbeidsbeperking naar de zogenaamde baanafspraakbanen vorm te geven. Werkgevers- en werknemersorganisatie participeren in het werkbedrijf. Het Werkgeversservicepunt Drenthe is het meest zichtbare product van de arbeidsmarktregio. Dit servicepunt ondersteunt werkgevers bij hun zoektocht naar alle personeel. Het ondersteunt dus ook het werkbedrijf bij hun specifieke matchingsopgave. De regionale samenwerking wordt ook zichtbaar in Vierkant Voor Werk. De samenwerking hebben we samen met de gemeenten Emmen, Coevorden en Hardenberg opgestart om onze economische positie te versterken. In 2015 heeft het ministerie van Economische Zaken speciaal voor de Vierkant regio de commissie Vollebregt-Alberda van Ekenstein ingesteld. Deze commissie adviseert de minister over de aanpak van de economische problematiek in onze regio. In het voorjaar van 2016 verwachten we het rapport van de commissie. Vanuit de samenwerking binnen Vierkant Voor Werk is ook het contact ontstaan met Vietnam. Vierkant voor Werk ziet Vietnam als een interessante regio voor groothandel/distributie en voor de verbinding naar Noord Europa. In november 2015 is er een succesvolle handelsmissie geweest. Deelnemende bedrijven hebben allemaal vervolgcontacten met relevante businesspartners in Vietnam kunnen leggen. Kansrijke sectoren zijn biobased economy, agribusiness, foodindustrie, machinebouw, groothandel en distributie en in- en export van Hollandse en Vietnamese producten. Het jaar 2015 zien we als een belangrijk zaai-jaar en in 2016 hopen we de vruchten te gaan plukken. Op het programma voor 2016 staan onder andere een 2e handelsmissie, studentenuitwisselingen en al aangekondigde bezoeken van Vietnamese delegaties. Op lokaal niveau hebben we onze samenwerking met het bedrijfsleven vormgegeven in het platform HOC-gemeente. Na een gezamenlijke evaluatie zijn we tot de conclusie gekomen dat een verdere doorontwikkeling van de samenwerking wenselijk is. Gemeente Hoogeveen

36

Jaarrekening 2015

Werken aan werk

Daarbij willen we de ondernemers ondersteunen bij het gezamenlijk invullen van de strategische agenda. Het HOC is voornemens de nog resterende taken over te nemen, waarbij de Stichting Parkmanagement De Wieken waarschijnlijk wordt opgeheven. Het parkmanagement is op de Wieken nooit echt van de grond gekomen. STiB De stichting Starters in Business (STiB) heeft in 2015 samen met de Ondernemersfabriek gewerkt aan het vormgeven van één integrale toegang tot ondersteuning van starters. Naar verwachting zal de opening april 2016 plaats vinden. Het jaar 2015 is tevens gebruikt als overgangsjaar voor evaluatie en het uitwerken van een nieuwe subsidierelatie met het STIB. Omdat in de loop der jaren het eigen vermogen van StiB boven het toegestane maximum is uitgekomen (zoals vastgesteld in de algemene subsidieverordening), is het voor 2015 gereserveerde subsidiebedrag niet uitbetaald. Aansluiting onderwijs – bedrijfsleven Techniekonderwijs Het Praktijk Instituut Techniek (PIT) is in 2015 van start gegaan. Het PIT is een bedrijfstakschool waarmee door een nauwere samenwerking tussen het Alfa-college en het bedrijfsleven de instroom in de techniekopleidingen wordt bevorderd. Dit om daarmee het toekomstige tekort van een voldoende (kwantitatief en kwalitatief) technisch opgeleide beroepsbevolking te keren. In dat kader past ook het project 3D printing. Na een succesvolle pilot in 2014 is in 2015 het 3D Kanjersproject uitgerold naar alle basisscholen in Hoogeveen. In 2015 is het RIF (Regionaal Investeringsfonds MBO) voor regionaal comakership voorbereid en met cofinanciering van de gemeente gehonoreerd. Voor Hoogeveen is daar een vijftal projecten opgenomen: ICT academie, Oplaadpunt Het Klooster, AC Duurzaam, PIT en Entree-onderwijs. Het gaat om een project voor 3 jaar om het MBO-onderwijs te innoveren en de aansluiting tussen het bedrijfsleven en onderwijs te verbeteren. Accountmanagement/vestigingsbegeleiding Vanuit een vraaggerichte benadering trekken de accountmanagers van de eenheden Economische Zaken en Dienstverlening en Activering van onze samenwerkingsorganisatie steeds meer samen op. Niet het aanbod staat centraal maar de vraag. Dat betekent in de contacten met het bedrijfsleven achterhalen waar toekomstige ontwikkelingen liggen om daarmee zicht te krijgen op mogelijke vacatures. In overleg met UWV wordt zo nodig met aanvullende scholing of andere maatregelen, geprobeerd de vacatures in te vullen met WW- en/of Wwb klanten. Naast eventuele personele vraagstukken begeleidt het accountteam bestaande ondernemers bij verplaatsingen en nieuwvestigers bij het vinden van de juiste vestigingslocatie. Het accountteam vervult ook een intermediaire rol naar andere overheden en organisaties zoals subsidieverlenende instanties en verstrekt informatie over nieuwe ontwikkelingen en regelingen etc. die voor het bedrijfsleven interessant zijn. Lopende projecten Hoogeveen werkt aan werk In het actieplan Hoogeveen werkt aan werk hebben gemeente, onderwijs en ondernemers de krachten gebundeld. De gezamenlijke uitdaging is ambitieus: de werkloosheid terug brengen tot het landelijk niveau. In 2015 hebben we al een flink stap gemaakt om deze ambitie te realiseren.

Gemeente Hoogeveen

37

Jaarrekening 2015

Werken aan werk

De volgende projectteams hebben het actieplan gevuld: Versterken en stimuleren bedrijvigheid o Bijzonder netwerkevent organiseren door bestaande netwerken aan elkaar te verbinden; o Promotie- en acquisitieplan maken; o Andere manieren van kredietverlening bedenken; o Verbeteren van het stadscentrum en detailhandel; voor dit onderdeel is aansluiting gezocht met centrummanagement en het project de 'nieuwe winkelstraat'. Aansluiting onderwijs en arbeid o Het primair-, voortgezet-, en beroepsonderwijs werken gezamenlijk aan een beroepenvoorlichting in de kansrijke sectoren; o Trajecten van snelle scholing voor werkzoekenden door opleidingen te geven in ontbrekende certificaten, zoals VCA-certificering, heftruckcertificaat; o Een cultuurombuiging in scholing en ontwikkeling. Dit is een traject van een lange adem en sluit nauw aan bij een leven lang leren. Opleiden en scholen van jong tot oud om kansrijk te zijn op de arbeidsmarkt. Match werkzoekende en werkgever o Samen met uitzendbureaus een arbeidspool maken; o Het kruiwagenproject weer nieuw leven inblazen, gebruik maken van het netwerk van ondernemers om werkzoekenden aan het werk te krijgen; o Fysieke en digitale loketten beter zichtbaar maken. We zetten een pilot op voor een regionaal mobiliteitscentrum, samen met de gemeenten De Wolden en Midden Drenthe. Regionaal mobiliteitscentrum Als direct vervolg op het actieplan Hoogeveen Werkt aan werkt, zijn we in 2015 gestart met de opzet van een regionaal mobiliteitscentrum. Samen met de gemeenten De Wolden, Midden Drenthe en UWV willen we komen tot een stevige regionale aanpak van de werkloosheid. We maken daarbij natuurlijk ook gebruik van de diensten van Werkgeversservicepunt Drenthe van de Arbeidsmarktregio Drenthe. De kern van het regionale mobiliteitscentrum wordt gevormd door het huidige werkplein Hoogeveen. We zetten stevig in op scholing (korte en lange termijn) van werknemers in kansrijke sectoren. Daarnaast besteden we extra aandacht aan de groep niet uitkeringsgerechtigden. Warenmarkt De verzelfstandiging van de warenmarkt is afgeblazen. De marktkooplieden willen de huidige situatie voortzetten. Buitenvaart II In 2012 is besloten om de looptijd van de grondexploitatie Riegmeer te verlengen en pas te starten met de aanleg op het moment dat zich een bedrijf meldt dat niet meer inpasbaar is op de bestaande bedrijventerreinen van Hoogeveen. Het college en de raad hebben daarmee gekozen voor een voorzichtige aanpak met zo weinig mogelijk risico die past bij de huidige economische situatie en die (rente)verliezen als gevolg van onnodig te vroeg aangelegd terrein en ontsluiting tot een minimum beperkt. Daarnaast zijn de afgelopen jaren in de grondexploitatie aanvullende maatregelen genomen om het risicoprofiel verder te reduceren. In de Voorjaarsnota is aangegeven dat we naar de toekomst toe het financieel risico nog verder willen inperken. Hiertoe is aangegeven dat we samen met een commissie van de raad willen kijken naar de toekomst van Riegmeer. Deze commissie is gevormd en werkt samen met het college verschillende denkrichtingen uit. Voor een beschrijving van de grondexploitatie, de genomen maatregelen en de cijfermatige onderbouwing wordt verder verwezen naar de paragraaf Grondbeleid. Gemeente Hoogeveen

38

Jaarrekening 2015

Werken aan werk

Wat hebben we gerealiseerd Doelstelling 1: Bestrijden van werkloosheid Beoogd doel en realisatie Werkloosheid komende vier jaar terugdringen tot maximaal 2,5% boven het landelijk gemiddelde

Hoger gemiddeld opleidingsniveau Hoogeveense beroepsbevolking

Beleidsinitiatieven en verantwoording • Actieplan Werk is opgesteld en uitgevoerd samen met ondernemers en onderwijs. • Minister Kamp heeft ter ondersteuning van het actieplan Vierkant voor Werk de commissie Vollebregt/Alberda van Ekenstein ingesteld. • Banenmarkten georganiseerd o.a. een specifieke banenmarkt gericht op Duitsland. • De samenwerking vanuit het Werkplein met Uitzendbureaus is doorontwikkeld en uitgebouwd. • Het initiatief bedrijfstakscholen zoals de techniekacademie is gestart. • Vanuit het Actieplan Hoogeveen werkt aan werkt is het project beroepenvoorlichting gestart waarmee we jongeren stimuleren om arbeidsmarktrelevante opleidingen te kiezen.

Doelstelling 2: Stimulerend ondernemersklimaat Beoogd doel en realisatie Stabilisering en op termijn (4 jaar) groei Hoogeveense werkgelegenheid

Beleidsinitiatieven en verantwoording • We hebben een aantal gerichte acquisities uitgevoerd om bedrijven over te halen voor Hoogeveen te kiezen. • De aanpak om Hoogeveners open toe te leiden naar (Hoogeveense) banen is meegenomen in het actieplan Hoogeveen werkt aan werkt en krijgt een vervolg in het regionaal mobiliteitscentrum. • Met ondersteuning van het STiB worden startende ondernemers gefaciliteerd. • De groslijstenmethodiek en transparante aanbestedingen zijn ingevoerd. • We hebben ons weer aangesloten bij het EDR verband • Het opzoeken van kansrijke sectoren en bedrijven in het MKB maakt onderdeel uit van de reguliere aanpak van het accountteam EZ. • In 2015 heeft geen reshoring plaatsgevonden.

Doelstelling 3: Naar vermogen participeren op de arbeidsmarkt Beoogd doel en realisatie Arbeidsparticipatie en zelfredzaamheid

Uitstroom vanuit uitkeringssituatie naar reguliere banen

Gemeente Hoogeveen

Beleidsinitiatieven en verantwoording • Het implementatie- en transitieplan is uitgevoerd. • Het adequaat opvangen en begeleiden van nieuwe doelgroepen (mensen met een arbeids-beperking) maakt nu onderdeel uit van de reguliere aanpak van het Werkplein. • We hebben de focus verschoven naar de groepen 1 en 2 (geen en korte afstand tot de arbeidsmarkt). • Het Werkgeversservicepunt Drenthe is in juni van start gegaan. Daarmee is de gezamenlijke werkgeversbenadering in de Arbeidsmarktregio Drenthe doorontwikkeld.

39

Jaarrekening 2015

Werken aan werk

• Het verleiden van ondernemers om meer BBL-, stage-

Effectieve en efficiënte uitvoering sociale werkvoorziening

en werkstageplekken aan te bieden is meegenomen bij de actielijn aansluiting onderwijs arbeid van Hoogeveen Werkt aan werk. • De herstructurering van de sociale werkvoorziening is gestart. Daarbij verkennen we ook de gecombineerde uitvoering van arbeidsmatige dagbesteding door de sociale werkvoorziening.


Economische Structuurvisie (ESV) (2007) Detailhandelsstructuurvisie (2008) Decentralisatie Participatie. Beleidsplan re-integratie en participatie 2015-2018 (2014)




Rekening 2015

Lasten Economische zaken Participatiebudget Inkomensvoorziening Sociale werkvoorziening

2.428 5.113 14 18.484

1.721 3.686 14 17.078

1.721 3.686 14 17.078

1.433 3.973 14 17.734

Totaal lasten

26.039

22.498

22.498

23.155

Baten Economische zaken Participatiebudget Inkomensvoorziening Sociale werkvoorziening

3.976 3.806 0 17.220

3.042 0 0 0

3.042 0 0 0

3.029 362 0 256

Totaal baten

25.003

3.042

3.042

3.647

1.036

19.457

19.457

19.507


Resultaat

Toelichting op cijfers Economische zaken Bij Economische Zaken is een voordeel van € 274.000. Voornaamste oorzaken hiervan zijn: Economische ontwikkeling De kosten van het Actieplan Werkt aan werk zijn € 25.000 lager uitgevallen, ten laste van de reserve risico stimulering is € 196.000 minder uitgegeven aan werkgelegenheidsbijdragen. Met een aantal bedrijven zijn contacten gelegd en vinden onderhandelingen plaats. Deze hebben niet meer geleid tot een betaling in 2015. Dat betekent, dat de betaling ten laste van deze reserve plaats zal vinden in 2016. Daarnaast zijn de begrote inkomsten ( € 27.000) uit een tweede reclamemast (Buitenvaart) niet gerealiseerd, omdat hiervoor geen belangstelling is van exploitanten (GemRap). Gemeente Hoogeveen

40

Jaarrekening 2015

Werken aan werk

STiB Het gereserveerde subsidiebedrag voor STiB is in verband met hun hoge eigen vermogen niet uitbetaald. Dat geeft een voordeel van € 50.000. Overige posten EZ De kosten van deze overige posten (o.a. bedrijven locaties, bijdrage Eems- Dollard regio, hurenerfpacht, revitalisering de Wieken, dividenduitkering en Marktgelden), vallen per saldo ca. € 30.000 lager uit. Participatiebudget Per saldo zijn de lasten € 55.000 lager uitgekomen. De individuele scholingskosten zijn per einde jaar circa € 70.000 achtergebleven bij de begrote uitgaven. Bij GemRap II werd uitgegaan van lagere kosten van € 165.000. Sociale werkvoorziening Per saldo zijn de lasten € 0,4 miljoen hoger dan begroot. Door een voordelige afrekening over het jaar 2014 (€ 120.000)is de bijdrage in het nadelig saldo van Alescon € 71.000 lager uitgekomen. De bijdrage in kader van participatiebudget aan Alescon is € 471.000 hoger dan begroot. Hiertegenover staat een hogere integratie-uitkering binnen het gemeentefonds. Daarnaast is een ontvangen rijksbijdrage (€ 256.000) bonus begeleid werk 2013 (WSW) door betaald aan Alescon. Hieronder is een overzicht gegeven van de werkelijke baten en lasten in kader van sociaal domein, onderdeel participatie. De baten zijn verantwoord onder programma Algemene dekkingsmiddelen. Baten Integratie-uitkering sociaal domein, participatie Restantmiddelen 2014 Onttrekking reserve participatie Totaal baten

18.587.494 233.441 150.000 18.970.935

Lasten Participatie, saldo werkdeel Bijdrage WSW Alescon Uitvoeringskosten inkomensdeel Totaal lasten

2.250.275 16.308.747 210.480 18.769.502

Voordelig saldo

201.433

Het voordelig verschil is naar verwachting incidenteel, omdat de integratie-uitkering van het Rijk de komende jaren terugloopt.

Investeringen Er zijn geen investeringen opgenomen binnen het programma Werken aan werk.

Gemeente Hoogeveen

41

Jaarrekening 2015

Bruisend Hoogeveen

Bruisend Hoogeveen

Het programma omvat cultuur, recreatie en toerisme, promotie, marketing en evenementen. Met het programma Bruisend Hoogeveen zetten we in op de verdere verbetering en uitbreiding van het cultureel, toeristisch en recreatief aanbod van de gemeente waarbij het bevorderen van een integraal aanbod op de vraag centraal staat. Programmahouder Erik Giethoorn

Wat hebben we gedaan Algemeen Met het programma willen we Hoogeveen nog beter op de kaart zetten en de aantrekkelijkheid vergroten voor inwoners en bezoekers. De opvallendste resultaten in 2015 zijn hieronder op een rij gezet: Cultuur Samenwerking Cultuur C5 Meer Hoogeveen Na de ondertekening van de intentieverklaring eind 2014 zijn de C5 instellingen doorgegaan met de gezamenlijke programmering van de activiteiten, projecten en voorstellingen. Inzet bij dit alles was meer voor en door Hoogeveen, inspelen op de vraag en vergroten van de efficiency. Het heeft onder andere geleid tot een druk bezocht Uitdagend Hoogeveen, meer voorstellingen en bezoekers uit Hoogeveen en meer bezoekers aan het evenement Grootscheeps. De CJP-pas wordt door jongeren veel gebruikt in Hoogeveen. De Tamboer staat in Drenthe op nummer één qua gebruik van de CJPpas. Kortom, de opdracht om door de samenwerking meer van betekenis te zijn voor Hoogeveen groeit in activiteiten en aantallen deelnemers en bezoekers. In de tabel 'Wat hebben we gerealiseerd' zijn de aantallen opgenomen. Meer met elkaar De opdracht om tot meer samenwerking te komen binnen de vijf culturele organisaties heeft in 2015 verder gestalte gekregen. Er zijn in 2015 twee bewegingen geweest binnen de organisaties die hebben geleid tot nog meer samenwerking. Het bestuur van Het Podium heeft De Tamboer verzocht om de directievoering op te pakken, om zo meer op inhoud te kunnen samenwerken. Daarnaast gaat de bibliotheek het Hoogeveens erfgoed (voormalig Museum De 5000 Morgen) doorontwikkelen. Met als doel om het Hoogeveens erfgoed toekomstbestendig en aantrekkelijk maken. Gemeente Hoogeveen

42

Jaarrekening 2015

Bruisend Hoogeveen

Cultuureducatie Met cultuur in het onderwijs laten wij de Hoogeveense jeugd kennis maken met kunst en cultuur en stimuleren wij creativiteit. In 2015 namen alle scholen voor basis- en voortgezet onderwijs deel aan de activiteiten in het kader van cultuureducatie. Ook landelijk is in 2015 veel aandacht geweest voor het belang van cultuureducatie, onder andere door de regeling Cultuureducatie met Kwaliteit. In 2015 is gezamenlijk met het onderwijs en de culturele partners invulling gegeven aan: - Vraaggericht werken - Doorgaande leerlijnen - Kwaliteitsbewaking - Deskundigheidsbevordering binnen het onderwijs Recreatie en toerisme Toeristisch Recreatief Ondernemers Platform (TROP) In februari vond in het kader van de doorontwikkeling van het TROP een eerste gezamenlijke gebiedssafari plaats. Samen met ondernemers uit de recreatie-, toerisme- en horecasector werd een aantal succesvolle initiatieven (Recreatie Expertteam) besproken en bezocht. Dankzij de inzet van het bestuur is het aantal leden van het TROP in 2015 bijna verdubbeld ten opzichte van 2014. Recreatie Expertteam Recreatieve bedrijven die in een lastige situatie zitten kunnen gebruik maken van het Recreatie Expertteam. Dit team is er op basis van een provinciale regeling. Ze bestaat onder meer uit experts op het gebied van accountancy, financiën, marketing, organisatie en landschap. De bedrijven zijn enthousiast over deze vorm van bedrijfsbegeleiding. Drie bedrijven van in totaal 15 bedrijven in Drenthe hebben in 2015 gebruik gemaakt van de adviezen van het Recreatie Expertteam. Camperplaatsen stadscentrum In 2015 is met een aantal betrokkenen een eerste inventarisatie gedaan naar mogelijkheden voor het ontwikkelen van camperplaatsen. Dit heeft eind 2015 geleid tot de projectopdracht voor realisatie van camperplaatsen in of bij het stadscentrum. Marketing Hoogeveen In 2015 is een start gemaakt met het vormen van een nieuwe organisatie voor de marketing van Hoogeveen. Er zijn twee sporen waaraan gewerkt wordt: een herijking van de marketingdoelen en een afweging over de organisatievorm van de marketing. Gedurende dit proces zijn de lopende promotiezaken doorgegaan. Voorbeelden hiervan zijn de jaarlijkse publieksactie, consumentenacties samen met Centrummanagement, exposities samen met De Tamboer en promotie van twee grote voorstellingen (bevrijdingsconcert en de première Publieke Werken). Punt H en Toeristisch Informatie Punt (TIP) Punt H is het fysieke uithangbord van marketing. Het is een samenwerking tussen de diverse partijen en Punt H is in 2015 voor veel verschillende activiteiten ingezet. Bijvoorbeeld voor de dag van de duurzaamheid, voor bijeenkomsten van ondernemers (training) en voor evenementen (Wintertijdchallange, actie Serious Request. Het assortiment in Punt H is uitgebreid met streekproducten. De vindbaarheid van Punt H is verbeterd, zowel digitaal als fysiek. De bewegwijzeringsborden in het centrum zijn aangepast en de etalage van punt H is door verschillende partijen ingericht aan de hand van verschillende thema's. Aan de bezoekersaantallen in 2015 is af te lezen dat er vooral een piek is in de zomermaanden en aan het eind van het jaar (kraak de kluis actie). Ook is bijgehouden waarvoor bezoekers naar Punt H komen. Verreweg de meeste bezoekers kwamen voor fietsen wandelroutes.

Gemeente Hoogeveen

43

Jaarrekening 2015

Bruisend Hoogeveen

Met de inzet van de toeristisch regisseurs per 15 april 2015 zijn stappen gezet om de toeristische informatievoorziening op een hoger plan te brengen. De inzet van vrijwilligers is via training geprofessionaliseerd en de informatievoorziening is verder verbeterd. Regionale samenwerking Leader Zuidwest-Drenthe De gemeenten in Zuidwest-Drenthe hebben de vrijetijdseconomie, cruciaal voor de vitaliteit van het platteland in Zuidwest-Drenthe, hoog op de Samenwerkingsagenda Zuidwest-Drenthe gezet. Samen hebben ze in 2015 een lokale ontwikkelingsstrategie (LOS) opgesteld. Deze is ingediend om in aanmerking te komen voor Europese Leadersubsidie en provinciale middelen. Voorwaarde is lokale cofinanciering. Er is in 2015 nog geen aanspraak gemaakt op de toegezegde bijdrage aan LEADER. De vertraging is ontstaan doordat de beoordeling van de LOS Zuidwest Drenthe door achtereenvolgens het Landelijk Selectiecomité LEADER en gedeputeerde staten meer tijd in beslag heeft genomen dan vooraf gepland. Promotie In 2015 heeft de samenwerking op gebied van recreatie en toerisme en promotie twee opvallende producten opgeleverd. Zo is in nauwe samenwerking tussen Marketing Hoogeveen en Marketing Drenthe een Magazine Drenthe Hoogeveen-special en een toeristische regiogids uitgebracht. De regiogids is een gezamenlijk initiatief van gemeenten en toeristische organisaties in de regio met een aantrekkelijk aanbod voor de toerist en de recreant. In de gids zijn de meest aansprekende toeristische trekpleisters van de regio gepresenteerd, waaronder het centrum van Hoogeveen. Gemeenten en ondernemers uit de regio willen meer gaan samenwerken. De regiogids is een eerste stap in deze samenwerking. Evenementen Doel is om in 2017 twee nieuwe aantrekkelijke evenementen toe te voegen. Er hebben in 2015 diverse gesprekken plaatsgevonden met verschillende initiatiefnemers om te komen tot bijvoorbeeld de herintroductie van de fietsvierdaagse, mogelijke activiteiten in het Steenbergerpark, een jongerenevenement, een cultuur-historisch evenement en dergelijke. Wij vinden het belangrijk dat inwoners zelf activiteiten organiseren. De gesprekken met initiatiefnemers hebben geleid tot enthousiasme om verder te werken aan planvorming en ons op de hoogte te houden over de ontwikkelingen. Voor wat betreft de fietsvierdaagse hebben twee initiatiefnemers zich gemeld. De rol van de gemeente beperkt zich tot een faciliterende. Er is draagvlak gevonden bij een aantal maatschappelijke organisaties. Daarnaast zijn er gesprekken gevoerd met organisatoren van bestaande evenementen om te kijken op welke wijze de gemeente kan ondersteunen bij de doorontwikkeling van een evenement. Op facilitair gebied kan er vaak nog een extra helpende hand worden geboden. In 2015 is Hoogeveen Live als een nieuw jaarlijks terugkerend evenement voor amateurs op het gebied van cultuur in Hoogeveen en de regio gestart. De eerste editie op 19 september 2015 heeft geleid tot 300 uitvoerenden en bijna 3.000 bezoekers. We verwachten na twee jaar steun van de gemeente dat dit evenement daarna op zichzelf kan staan. Projecten Schoonhoven Op 9 december is een groot deel van natuur- en recreatiegebied Schoonhoven in Hollandscheveld verkocht aan Het Drentse Landschap. Het gaat om het bos, de visvijver en het gebied aan de noordkant, in totaal 38,42 hectare. Met deze verkoop is het behoud van de bijzondere natuurwaarden van het gebied gewaarborgd. De zwemvijver en het horecagedeelte blijven in eigendom van de gemeente. Gemeente Hoogeveen

44

Jaarrekening 2015

Bruisend Hoogeveen

Het beheer van het horecagedeelte wordt voortgezet door Zaal- en Partycentrum Schoonhoven. De zwemvijver blijft in beheer bij de gemeente. De kosten voor beheer van het gebied worden hiermee teruggebracht van € 80.000 naar € 33.000 per jaar. Het project Schoonhoven heeft daarmee de beoogde doelen verkoop behaald, namelijk bezuiniging en verbetering van mogelijkheden voor dagrecreatie. In de toekomst willen Het Drentse Landschap en Zaal- en Partycentrum Schoonhoven de bezoekers van het gebied nog meer bieden. Het Drentse Landschap gaat onder andere extra bos aanleggen aan de noordkant van Schoonhoven. Het accent komt naast natuurbehoud te liggen op natuurbeleving. Zaal- en Partycentrum Schoonhoven heeft ook plannen om de activiteiten, gericht op dagrecreatie en toerisme, nog verder uit te breiden. Nijstad De oostelijke plas van Nijstad is in de zomer van 2013 aangekocht door projectontwikkeling Lido, met als doel om Nijstad te ontwikkelen tot een recreatiegebied met diverse faciliteiten. Het beoogde recreatiegebied heeft een oppervlakte van circa 32 hectare, waarvan circa 19 hectare wateroppervlakte. Het recreatiegebied krijgt een dagstrand, vakantiepark, horecagelegenheid en outdoor sportactiviteiten. Daarnaast wordt permanente bewoning in de noordoosthoek ontwikkeld. In 2015 is de zichtwal aan de zuidzijde, parallel aan de A28 aangelegd. Verder zijn de oevers minder diep gemaakt door het aanbrengen van leem. Daarnaast is in 2015 gestart met de bestemmingsplanprocedure. In de zomer heeft het voorontwerp bestemmingsplan ter inzage gelegen. In december is het ontwerpbestemmingsplan afgerond en klaar gemaakt voor inspraak. Passantenhaven In het najaar is de realisatie van de passantenhaven nabij het Zuiderpark gestart. Inmiddels zijn alle nutsvoorzieningen (kabels en leidingen) aangebracht, zijn de steiger en het toiletgebouw gerealiseerd en is nieuwe verharding aangebracht. Science Drenthe Twee initiatiefnemers hebben met ondersteuning van de gemeente gewerkt aan het idee om een populair wetenschappelijk educatiecentrum, met als werktitel Science Drenthe in Hoogeveen te realiseren. Science Drenthe moet dé indoor attractie worden voor Zuidwest-Drenthe en is uniek in Noord-Nederland. In samenwerking met bedrijfsleven en onderwijs wordt het initiatief verder uitgewerkt.

Wat hebben we gerealiseerd Doelstelling 1: Cultuuractiviteiten en cultuureducatie voor alle lagen van de bevolking Beoogd doel en realisatie Inwoners van Hoogeveen nemen in 2018 gemiddeld twee keer per jaar deel aan een activiteit van de culturele instellingen

Gemeente Hoogeveen


• De culturele instellingen verzorgen een gezamenlijk

programmeringsaanbod. Uitdagend Hoogeveen (start van het culturele seizoen) trok 5.000 bezoekers. • De amateurkunst krijgt binnen de professionele organisaties ruimte om zich te ontwikkelen binnen Theater Hoogeveen. 20.000 Hoogeveners hebben een bezoek gebracht. • Het cultuurmenu bereikte 2.823 leerlingen en het cultuurtraject bereikte 3.500 leerlingen. • De samenwerking tussen culturele instellingen is vergroot. Het Hoogeveens erfgoed is ondergebracht bij de bibliotheek.

45

Jaarrekening 2015

Bruisend Hoogeveen

• Er was een groei in het aantal bezoekers aan het • • Alle kinderen en jongeren maken zowel in het basis als voortgezet onderwijs minimaal één keer per jaar actief kennis met vormen van cultuur en cultuureducatie

•

•

•

evenement Grootscheeps van ruim 700 in 2014 naar 1.500 in 2015. Het Podium is intensiever gaan samenwerken met De Tamboer. De Tamboer bereikte in totaal ongeveer 90.000 bezoekers waarvan 54.000 voor de schouwburg en de overige aan diverse Hoogeveense activiteiten. Erfgoededucatie is nu vanzelfsprekend opgenomen in het onderwijsprogramma van de school. In 2014-2015 namen 4.562 leerlingen deel aan een programma voor erfgoededucatie. Naast het cultuurmenu en het cultuurtraject hebben 938 leerlingen van leerjaar drie van het voortgezet onderwijs in 2014-2015 deelgenomen aan de Kunstcarrousel. Dit is een educatief project om jongeren kennis te laten maken met de culturele organisaties in Hoogeveen en eventuele drempels te verlagen. De extra cultuurgelden van de Cultuureducatie met Kwaliteit zijn ingezet, er is een start gemaakt met het integreren van cultuureducatie in het onderwijsprogramma.

Doelstelling 2: Gemeente Hoogeveen nog beter op de kaart zetten Beoogd doel en realisatie Verbeteren van het imago en positie in de regio op het vlak van wonen, verblijven en vrije tijd (cultuur)


• In 2015 is een start gemaakt met het vormen van •

• •

•

Gemeente Hoogeveen

een nieuwe organisatie voor de marketing van Hoogeveen. Punt H is in 2015 voor diverse activiteiten ingezet. Het assortiment in Punt H is uitgebreid. De vindbaarheid van Punt H is verbeterd, zowel digitaal als fysiek. De voetganger bewegwijzeringsborden in het centrum zijn aangepast. De etalage van Punt H is door verschillende partijen in gericht aan de hand van verschillende thema's. Marketing wonen Zie het programma Aantrekkelijk wonen. Een greep uit aansprekende evenementen en activiteiten in 2015: Ronde van Drenthe, Cascaderun, Ibizanight, Meer van Galilea, Wings & Wheels, Muziekweekend en GigaG festival in Pesse, Pulledagen, Hoogeveen Culinair, Hoogeveen Sport!, Occultfest, Uitdagend Hoogeveen, Bloemencorso Elim, Hoogeveen Live!, Openluchtbioscoop met afterparty, Siepelrock, Knarrende Karren en Noorderlichtjesparade. In samenwerking met de C5 zijn twee tentoonstellingen georganiseerd in De Tamboer, is de publiekspremiere van Publieke Werken georganiseerd en heeft de Verhalenwerf (Hoogeveens erfgoed) een prominente plek in Punt H gekregen.

46

Jaarrekening 2015

Bruisend Hoogeveen

• De samenwerking met Marketing Drenthe is

Toevoegen van twee nieuwe evenementen aan de bestaande reeks

geïntensiveerd. Samen met Marketing Drenthe is het Hoogeveen-bulletin uitgegeven. • In 2015 is samen met het TROP een gebiedssafari georganiseerd voor de recreatie, toerisme- en horecasector en is als gezamenlijk initiatief van gemeenten en toeristische organisaties in de regio een unieke gids uitgebracht met een aantrekkelijk aanbod voor de toerist en de recreant. • Het evenement Hoogeveen Live is door vrijwilligers ontwikkeld in samenwerking met De Tamboer en Het Podium. Hoogeveen Live trok 300 amateurs en 2.982 bezoekers. Plan is om er een jaarlijks terugkerend evenement van te maken. • Gesprekken zijn gestart met diverse initiatiefnemers om te komen tot mogelijke evenementen.

Doelstelling 3: Versterken van de recreatief toeristische sector Beoogd doel en realisatie Toename van het aantal dagtoeristen met 5% in 2018 ten opzichte van twee miljoen in 2011


• Schoonhoven ontwikkelen tot volwaardig

• • • • Werkgelegenheid in de sector laten groeien van 4% in 2011 naar 5% in 2018

• • • • •

Gemeente Hoogeveen

recreatiegebied. Op 9 december 2015 is er een koopovereenkomst gesloten met Stichting Het Drentse Landschap. Het Drentse Landschap en Zaal- en Partycentrum Schoonhoven willen de bezoekers van het gebied in de toekomst nog meer bieden. Het Drentse Landschap gaat onder andere extra bos aanleggen aan de noordkant van Schoonhoven. Het accent komt naast natuurbehoud te liggen op natuurbeleving. Zaalen Partycentrum Schoonhoven heeft ook plannen om de activiteiten, gericht op dagrecreatie en toerisme, uit te breiden. Een aanpassing van de bewegwijzering voor automobilisten richting het centrum is voorbereid. Het voorontwerp bestemmingsplan Nijstad is in procedure gegaan. De realisatie van de passantenhaven is in uitvoering. Nieuwe cijfers over het aantal dagtoeristen zijn voor 2015 niet beschikbaar. Bedrijven zijn benaderd om deel te nemen aan Recreatie Expertteam. Drie bedrijven hebben zich aangemeld. De doorstart van Hotel Hoogeveen is intensief begeleid voor behoud van werkgelegenheid. Er is een uitgangspuntennotitie recreatie en toerisme in het buitengebied opgesteld als basis voor het paraplubestemmingsplan recreatie en toerisme. De initiatieven Science Drenthe en de ijsbaan worden gefaciliteerd. Werkgelegenheidscijfers voor 2015 zijn (nog) niet beschikbaar.

47

Jaarrekening 2015

Bruisend Hoogeveen

Beleidsdocumenten Cultuur • Kader Cultuur Gemeente Hoogeveen 2013 • Routekaart binnenschoolse cultuureducatie Zuidwest Drenthe (2013) Recreatie en toerisme • Evenementennota 2008 • Beleidsnotitie recreatie en toerisme 2013-2017 • Actieprogramma recreatie en toerisme 2014-2017




Rekening 2015

Lasten Kunst en cultuur Evenementen en recreatie

3.013 531

2.924 438

2.924 438

3.063 501

Totaal lasten

3.544

3.362

3.362

3.564

Baten Kunst en cultuur Evenementen en recreatie

228 70

113 64

113 64

182 277

Totaal baten

298

176

176

459

3.246

3.186

3.186

3.105


Resultaat

Toelichting op cijfers Evenementen en recreatie De budgetten van Evenementen en recreatie laten per saldo een voordeel zien van € 150.000. Voornaamste oorzaken zijn: • Recreatiegebied Schoonhoven Op 9 december 2015 is er een koopovereenkomst gesloten met Stichting Het Drentse Landschap. Op 22 december 2015 heeft de overdracht plaatsgevonden. Dit heeft een incidenteel voordeel van € 215.000 opgeleverd. Naast deze opbrengst zijn er ook kosten gemaakt voor het beheer van het gebied en het verwijderen van twee toiletgebouwen. Per saldo is er een voordeel van € 149.000; • Recreatieschap Drenthe Door de extra bijdrage aan het recreatieschap voor recreatieve en toeristische voorzieningen Staatsbosbeheer is er een nadeel van € 17.000 ontstaan (GemRap); • Toeristisch Informatie Punt (Tip)/Punt H: de kosten zijn € 15.000 lager uitgevallen dan begroot. Dit wordt vooral veroorzaakt doordat de toeristisch regisseurs per 15 april aan de slag zijn gegaan in plaats van 1 januari 2015.

Gemeente Hoogeveen

48

Jaarrekening 2015

Bruisend Hoogeveen

Kunst en Cultuur De budgetten van Kunst en Cultuur laten per saldo een nadeel zien van € 70.000. Voornaamste oorzaken hiervan zijn: • Kunstwerken: nadeel € 25.000. Betreft kosten vervanging beeld "De Trommelslager" en het diefstal bestendig maken van diverse kunstwerken; • Exploitatie van de culturele gebouwen (De Tamboer, Het Podium, Molen) zijn, mede door lagere onderhoudskosten en een niet begrote subsidie van € 15.000 van het Nationaal Restauratiefonds ten behoeve van molen De Zwaluw, per saldo € 26.000 lager uitgevallen; • Omdat Museum De 5000 Morgen nog bijna geheel 2015 is opengebleven, levert dit totaal een nadeel van € 74.000 op. Dit nadeel is enerzijds veroorzaakt door € 48.000 tekort op de exploitatie en anderzijds door € 26.000 omdat de taakstelling daardoor niet gehaald is.

Investeringen Lasten Omschrijving Passantenhaven Zuiderpark Totaal

Begroting Begroting voor na Overschot(+) Restant wijziging wijziging Werkelijk / tekort(-) naar 2016 110.000 110.000

120.000 120.000

32.009 32.009

0

87.991 87.991

Baten Omschrijving Passantenhaven Zuiderpark Totaal

Begroting Begroting voor na Overschot(+) Restant wijziging wijziging Werkelijk / tekort(-) naar 2016 0 60.000 48.000 0 -12.000 0 60.000 48.000 0 -12.000

Passantenhaven Zuiderpark In 2015 is een deel van de werkzaamheden uitgevoerd (onder andere nutsvoorzieningen (kabels en leidingen), de steiger, toiletgebouw en nieuwe verhardingen). Het restant van de beschikbare middelen wordt in 2016 ingezet voor de realisatie van de passantenhaven.

Gemeente Hoogeveen

49

Jaarrekening 2015

Fysieke pijler

Fysieke pijler Aantrekkelijk wonen Krachtige wijken en dorpen Veilige bereikbaarheid Duurzamer Hoogeveen

Gemeente Hoogeveen

51

Jaarrekening 2015

Aantrekkelijk wonen

Aantrekkelijk wonen

Het programma omvat het aantrekkelijker maken van Hoogeveen voor wonen, werken en verblijven. Programmahouder Anno Wietze Hiemstra

Wat hebben we gedaan Algemeen Hoogeveen aantrekkelijker maken om te wonen, te werken en te verblijven: vanuit verschillende programma's en projecten wordt hieraan een bijdrage geleverd. Ook het programma Aantrekkelijk Wonen levert hieraan een bijdrage. In 2015 is veel energie gestoken in het laten starten van ontwikkelingsplannen of belemmeringen voor plannen weg te nemen. Het gaat dan bijvoorbeeld om de locaties De Kaap, Erflanden, Mauritshof, De Houthaven (locatie Robaard & De Jonge), hoek Buizerdlaan/Wolfsbosstraat en Fluitenberg. In 2015 is op deze locaties gestart met de bouw van nieuwe woningen of het bouwrijp maken. Wonen Woningwet Per 1 juli 2015 is de nieuwe Woningwet in werking getreden. Deze wet vraagt de woningcorporaties elk jaar een bod uit te brengen op het volkshuisvestingsbeleid van de gemeente; welke volkshuisvestelijke bijdrage gaan de woningcorporaties leveren? Het uitgebrachte bod van de corporaties moet resulteren in prestatieafspraken tussen drie partijen; de corporaties, gemeente en de huurdersorganisaties. Met de partijen is afgesproken om in dit jaar te kiezen voor een pragmatische aanpak, omdat er maar weinig tijd beschikbaar is om te komen tot prestatieafspraken. De corporaties moesten voor 1 november een bod indienen bij de gemeente. Voor 15 december moesten de partijen tot afspraken hierover komen en moest de minister van Wonen hierover worden geïnformeerd. De verschillende biedingen zijn met de betrokken corporaties besproken. Omdat de biedingen van de corporaties aansluiten bij de beleidsdoelstellingen van de gemeente ten aanzien van het wonen, zijn deze geaccepteerd. Actualisatie Woonvisie Met het project Actualisatie Woonvisie is een start gemaakt. Met de woningcorporaties en de huurdersorganisaties is een extern bureau ingehuurd om de partijen te ondersteunen. Door het externe bureau is eind 2015 een woningbehoefte onderzoek uitgevoerd om inzicht te krijgen in de woonwensen. De resultaten van meerdere opdrachten/onderzoeken in de analysefase moeten een voldoende gedragen feitelijke basis bieden om tot een geactualiseerde visie te komen. Gemeente Hoogeveen

52

Jaarrekening 2015

Aantrekkelijk wonen

Woningproductie De verkopen op de bestaande woningmarkt zijn weer fors toegenomen. Het jaar 2015 kan gekenmerkt worden als een herstel van de (bestaande) koopmarkt. Dit is nog niet direct zichtbaar in de bouw van nieuwe woningen, mede door vertraging in realisatie van projecten. In 2015 is de netto woningvoorraad met 52 nieuwbouwwoningen toegenomen. Van deze woningen gaat het om 22 huurappartementen naast Huize Beatrix en vijf woningen elders in Hollandscheveld. Daarnaast zijn dertien woningen in Hoogeveen toegevoegd waarvan zeven woningen zijn gebouwd in Erflanden. Ook zijn er negen woningen in Nieuweroord, één woning in Nieuwlande en Stuifzand en twee woningen in Tiendeveen gerealiseerd. In Hollandscheveld is ook één woning gesloopt.

Woningen Kern Hoogeveen Dorpen Totaal Hoogeveen

Regulier 2014 (totaal) 42 5 47

Grondgebonden 2015 koop huur 8 5 17 0 25 5

Gestapeld 2015 koop huur 0 0 0 22 0 22

Regulier 2015 8 39 52

Gelabeld (zorgeenheden) 2015 0 0 0

Startersleningen Starters op de woningmarkt, waarvoor een koopwoning niet haalbaar is, kunnen een starterslening aanvragen. Met de starterslening willen we het woningbezit en de doorstroming op de woningmarkt bevorderen. Het aantal toegewezen startersleningen in 2015 is 38. Het totale leningsbedrag is € 966.267 (gemiddeld: € 25.428,08). Het totaal aantal verstrekte leningen vanaf 2005 is 326. En het totaalbedrag aan verstrekte leningen € 7.785.364. Particuliere woningverbetering In 2015 zijn vijf Stimuleringsleningen particuliere woningverbetering toegewezen. Deze leningsvorm is vooral ingezet voor het plaatsen van kunststof kozijnen en deuren. Eén VvE (Vereniging van Eigenaren) heeft gebruikt gemaakt van de Stimuleringslening VvE. Deze lening is ingezet voor het aanbrengen van een ventilatiesysteem, cv-ketels, installatiewerk voor rookgasafvoeren, asbestinventarisatie, asbestsanering en het plaatsen van nieuwe schachten. In 2015 zijn dus in totaal zes leningen toegewezen met in totaal een leningsbedrag van € 158.287. Met het verstrekken van deze leningen was het beschikbare budget benut. Hierover is gecommuniceerd en heeft daarmee niet geresulteerd in nieuwe aanvragen. Omgevingswet Het kabinet wil de Omgevingswet in 2018 in werking laten treden. De ontwikkelingen rondom de invoering van deze nieuwe wet worden nauwlettend gevolgd. Daar waar mogelijk wordt in de praktijk geanticipeerd op de nieuwe wetgeving. Regionale samenwerking Regionale Woonvisie Vanuit de Regionale Woonvisie zijn diverse woningbouwplannen qua programma met de betrokken gemeenten afgestemd.

Gemeente Hoogeveen

53

Jaarrekening 2015

Aantrekkelijk wonen

Daarnaast hebben de betrokken gemeenten onderzoek verricht naar de woningbehoefte voor de komende jaren. Dit onderzoek is uitgevoerd naar aanleiding van een nieuw bevolkings- en huishoudensprognose van de provincie. Onderdeel van deze prognoses is een doorvertaling naar de woningbehoefte van de gemeenten. Voor de gemeente is een goede basis rond de woningbehoefte essentieel voor het te voeren woonbeleid. De gezamenlijk vastgestelde woningbehoefte dient als basis voor de afstemming binnen de regio Zuidwest Drenthe. Voor Hoogeveen is de volgende woningbehoefte per jaar vastgesteld en in onderstaande tabel weergegeven. Deze uitkomst is input voor de te actualiseren Woonvisie. Woningbehoefte per jaar Extra: statushouders Totaal per jaar

2015-2020 circa 105 per jaar

2020-2025 circa 85 per jaar

circa 60 per jaar

circa 60 per jaar

circa 165 per jaar

circa 145 per jaar

Totaal: 825

Totaal: 725

Huisvesting statushouders De samenwerking binnen de regio Zuidwest en de daarin werkzame woningcorporaties verloopt goed. De taakstelling voor 2015 is wederom fors gestegen. De totale taakstelling voor 2015 bedroeg 93 te huisvesten statushouders. Gemeente Hoogeveen

Stand per 1 januari 2015 11

Taakstelling e 1 helft 2015 45

Realisatie e 1 helft 2015 49

Stand per 1 juli 2015 7



Saldo 14

Het weergegeven saldo per eind december 2015 is in overeenstemming met het saldo van het COA. Echter negen statushouders zijn nog in december 2015 gehuisvest, maar nog niet geregistreerd door het COA. Daarnaast zijn er een aantal plaatsingen naar januari 2016 doorgeschoven, omdat de al toegewezen woning(en) nog niet beschikbaar was voor verhuur. Wanneer hier rekening mee wordt gehouden is in feite aan de taakstelling voldaan. Verder zijn we in 2015 via een projectmatige aanpak een onderzoek gestart naar de mogelijkheden van het eventueel benutten of omvormen van gemeentelijke panden en percelen voor (sociale) huurwoningen, zowel voor statushouders als voor andere groepen. Hierbij wordt gekeken naar investeringskosten en exploitatie, waarna aan de hand van de resultaten een nadere afweging van de mogelijkheden gemaakt moet worden. Dat onderzoekt loopt nog. Sturing op locatieontwikkeling We werken met locatiepaspoorten voor de herontwikkeling van terreinen die beschikbaar zijn of komen. De uitgiftestrategie en de rol die we als gemeente hierin hebben is afhankelijk van de locatie en is maatwerk. Vanuit deze methodiek kunnen we soepel inspelen op kansen die zich aandienen vanuit de samenleving. Vanuit een gemeentelijke strategiebepaling is voor Park Dwingeland en het Beukemaplein op basis van het locatiepaspoort een start gemaakt met het bestemmingsplan. Op het Mauritsplein zijn de eerste woningen in aanbouw en ter plaatse van de voormalige houthandel Robaard & De Jonge wordt het terrein bouwrijp gemaakt.

Gemeente Hoogeveen

54

Jaarrekening 2015

Aantrekkelijk wonen

Bij de herontwikkeling van de Hoofdstraat Noord heeft het locatiepaspoort er toe geleid dat hier, samen met de nieuwe eigenaar, een passend plan in procedure is gebracht zodat hier sfeervolle herenhuizen gebouwd kunnen worden. De gesprekken over de herontwikkeling van de locatie Wolfsbos/Haagje lopen nog. In 2015 is besloten om onderstaande locaties volgens de systematiek van projectmatig werken aan te pakken: • Sneeuwbesstraat • Jasmijnstraat • Spaarbankbos/voormalig hockeyveld • Julianaplantsoen/voormalig Roelof van Echtencollege • De voormalige Finalocatie/Nic. Beetsplein en locatie Reviusplein • Het voormalige NCH-terrein/Griendtsveenweg • De Zaaijer Kinholtsweg/uitbreiding winkelcentrum De Weide Afhandeling aanvragen omgevingsvergunning Het totaal aantal aanvragen in 2015 was iets minder dan 2014 (- 3,8 %). Omdat eind 2014 een piek ontstond in de inkomende aanvragen, vanwege gewijzigde wetgeving, was begin 2015 sprake van langere doorlooptijden. Veel van die aanvragen waren onvolledig ingediend om datum van binnenkomst veilig te stellen. De gemiddelde afhandelingstermijn van de omgevings-/Wabovergunning met activiteit bouwen is toegenomen (+21 %). De langere doorlooptijd wordt veroorzaakt door de hoeveelheid grote bouwprojecten. Door extra sturing op de afhandeling is deze doorlooptijd weer afgenomen (zie figuur 5). Er zijn aanzienlijk meer sloopmeldingen afgehandeld. Vooral woningbouwcorporaties dienen veel meldingen asbestsanering in. Het bouwbegeleidingsteam (bbt) heeft 719 verzoeken van inwoners en bedrijven behandeld. Circa de helft hiervan wordt besproken, omdat het verzoek niet in het bestemmingsplan past. Dit is iets minder dan voorgaande jaren. Doordat alle vakdisciplines twee keer per week bij elkaar komen, kunnen we onze klanten goed en snel bedienen. De casemanagers van team vergunningen zorgen voor een antwoord op het verzoek en bieden een alternatief als medewerking niet mogelijk is. Wabo-monitor Ontvangen Afgehandeld Termijn verlengd Gemiddelde afhandeltermijn algemeen Gemiddelde afhandeltermijn bouwen bouwaanvragen Aantal zaken in bbt Vooroverleg Sloopmeldingen

Gemeente Hoogeveen

2014 399 392 3 2,15 3.27 759 452 218

2015 384 372 25 2,37 3.98 719 450 314

% - 3,8 % - 5,3 % + 73 % + 10 % + 21 % - 4,38 % 0 + 44 %

55

Jaarrekening 2015

Gemeente Hoogeveen

Aantrekkelijk wonen

56

Jaarrekening 2015

Aantrekkelijk wonen

Projecten Stadscentrum 2015 was een jaar van bouwen aan het stadscentrum, letterlijk en figuurlijk. Project De Kaap was en is in uitvoering en is na een tijdelijke stillegging inmiddels weer in volle gang. Ook zijn de plannen voor Park Dwingeland en het Beukemaplein verder uitgewerkt. Met als resultaat vastgestelde en doorgerekende ontwerptekeningen. Daarnaast zijn de eerste woningen op het Mauritsplein in aanbouw. Ook bouwen we aan een toekomstbestendig stadscentrum door met een groot aantal partijen in diverse projecten toe te werken naar de winkelstraat van de toekomst. Het ontdekken en met elkaar uitvinden van nieuwe concepten om het stadscentrum ook in de toekomst aantrekkelijk te houden en onze regiofunctie te behouden was, is en blijft een complexe maar cruciale opgave. In 2015 zijn hiertoe diverse initiatieven in gang gezet. 1. Realisatie parkeergarage De Kaap In 2015 is de bouw van project De Kaap op gang gekomen, en vervolgens tijdelijk stilgelegd als gevolg van de problematiek rond de fundering. Hoewel het herstelplan in 2015 is opgesteld, goedgekeurd en is uitgevoerd, heeft deze onvoorziene ontwikkeling gezorgd voor ongeveer een half jaar vertraging. Zowel de aannemer als ontwikkelaar WVG Ontwikkeling (voorheen Woonconcept Vastgoed) doen er alles aan deze vertraging zoveel mogelijk in te lopen. Met omwonenden, ondernemers en Centrummanagement is maandelijks overlegd in een voor dit project ingestelde bouwoverleggroep. Hier werden en worden problemen vroegtijdig gemeld, besproken en waar mogelijk weggenomen. Oplevering is voorzien voor het voorjaar van 2017.

Gemeente Hoogeveen

57

Jaarrekening 2015

Aantrekkelijk wonen

2. Opknappen omgeving De Kaap De herinrichting van het Kaaplaantje en de doorsteek naar de Hoofdstraat, waarvoor het pand Hoofdstraat 223 zal worden gesloopt, is verder uitgewerkt richting civieltechnisch bestek. Dit geldt ook voor Park Dwingeland en Beukemaplein. In 2015 zijn gesprekken gevoerd met zowel de huurder van het pand Hoofdstraat 223, als met de eigenaar van het aangrenzende pand Hoofdstraat 225. Dit om tijdig de juiste bouwkundige maatregelen te kunnen nemen om schade aan het aangrenzende pand te voorkomen. Het pand Hoofdstraat 223 is momenteel tijdelijk verhuurd. Het moment van sloop van het pand is afhankelijk van het verloop van een gerechtelijke procedure. De betreffende huurder wil, ondanks tijdige opzegging van het huurcontract, het pand niet verlaten. Afhankelijk van het procedureverloop en het effect daarvan op het project en de planning, kan deze onvoorziene ontwikkeling leiden tot niet begrote kosten. 3. Voorbereiding ontwikkeling Park Dwingeland en Beukemaplein, ondergebracht in de grondexploitatie (grex) De definitieve start van project De Kaap betekende ook het startsein voor de planvorming van deelproject Stoekeplein/Park Dwingeland. Dit deelproject kan alleen doorgaan als het parkeren ondergronds wordt geclusterd op De Kaap. Het voorlopig ontwerp, dat samen met omwonenden en belanghebbenden van het park is gemaakt, is in 2015 doorgerekend en vastgesteld. Voor de vakantieperiode is er een inspraakprocedure geweest. Dit hebben we gedaan omdat Park Dwingeland van en voor Hoogeveen is en iedereen hierover mee moet kunnen denken. Vervolgens zijn na de zomer de reacties verwerkt, is het plan naar aanleiding daarvan op onderdelen bijgesteld en is de gemeenteraad bijgepraat over het ontwerp. De laatste maanden van 2015 zijn benut om het bestemmingsplan voor de locatie op te stellen. Dat proces is momenteel in volle gang, waarna het bestemmingsplan in procedure wordt gebracht en uiteindelijk samen met de grondexploitatie aan de raad wordt aangeboden voor definitieve vaststelling. Tenslotte is in 2015 het ontwerp civieltechnisch uitgewerkt en is de aanbesteding van de aanleg van het nieuwe Park Dwingeland verder voorbereid. Voor een beschrijving van de concept-grondexploitatie, de genomen maatregelen en de cijfermatige onderbouwing zie de paragraaf Grondbeleid. 4. Voorbereiding ontwikkeling Beukemaplein Het definitief doorgaan van project De Kaap betekende ook voor het Beukemaplein groen licht voor het starten van de planvorming. Ook hier is samen met een werkgroep van omwonenden een voorlopig ontwerp gemaakt, dat kon rekenen op steun van de werkgroep. Het ontwerp, dat (evenals het Mauritsplein) ruimte biedt voor verschillende woningtypen en flexibele kavelgroottes, is inmiddels doorgerekend en past binnen het financieel kader. Het ontwerp is medio 2015 door het college vastgesteld. Momenteel wordt het ontwerp verwerkt in een bestemmingsplan, dat uiteindelijk – samen met de grondexploitatie- aan de raad wordt voorgelegd ter vaststelling. Tenslotte is in 2015 het ontwerp civieltechnisch uitgewerkt en is de aanbesteding van het werk verder voorbereid. Voor een beschrijving van de concept-grondexploitatie, de genomen maatregelen en de cijfermatige onderbouwing zie de paragraaf Grondbeleid. 5. Mauritsplein (de Kloostertuin) De eerste negen kavels op het Mauritsplein zijn overgedragen en de bouw van de eerste serie van negen woningen op het Mauritsplein is inmiddels in volle gang. Daarnaast is het klooster in 2015 definitief overgedragen aan de nieuwe eigenaren. Tenslotte zijn in 2015 de nodige voorbereidende gesprekken gevoerd met potentiële bouwers de Hofwoningen. Voor een beschrijving van de concept-grondexploitatie, de genomen maatregelen en de cijfermatige onderbouwing zie de paragraaf Grondbeleid.

Gemeente Hoogeveen

58

Jaarrekening 2015

Aantrekkelijk wonen

6. Opwaardering pleintjes Hoofdstraat In de meerjarenbegroting is aangegeven dat het nodig is te investeren in de kwaliteit van het bestaand bebouwd gebied. Na afronding van de centrumruit is het stadscentrum afgesloten voor doorgaand verkeer. Dat biedt kansen de verblijfskwaliteit op onderdelen verder te verbeteren, omdat de verkeersfunctie niet langer het bepalend element in de inrichting en vormgeving is. Om die reden is het gewenst de verouderde pleintjes op meerdere plekken in de Hoofdstraat (ter plaatse van de Jonkheer de Jongestraat, de Hoofdstraatkerk en de Grote Kerkstraat/Tamboer) op te waarderen en een meer gezellige en intieme sfeer te geven die past bij een verkeersluw, aantrekkelijk stadscentrum. Door een provinciale bijdrage van € 400.000 is het mogelijk hieraan een stevige aanzet te geven in 2015 en 2016. Er is een plan van aanpak opgesteld waarin samen met Centrummanagement en alle overige partijen in het stadscentrum een ontwerp wordt gemaakt. Dat proces loopt. 7. Onderzoek winkelleegstand/project de Nieuwe Winkelstraat Het winkelaanbod staat landelijk onder druk en leegstand neemt toe. De omzet van ondernemers en de huurprijzen in het stadscentrum staan onder druk. We volgen de landelijke en regionale ontwikkelingen op het gebied van bedrijven- en kantorenlocaties, stadscentrum en overige winkellocaties scherp. Ook in Hoogeveen zien we op diverse locaties leegstand, niet alleen door de economische teruggang maar ook door landelijke trends als de toename van het internetwinkelen en het veranderende koopgedrag van de consument. Hoogeveen participeert om die redenen in het platform ‘De nieuwe winkelstraat’. Het platform ‘De nieuwe winkelstraat’ komt voort uit de Retailagenda van het ministerie van Economische zaken (maart 2015). Dit platform neemt het initiatief om op lokaal niveau stakeholders bij elkaar te brengen en een actieplan op te stellen voor toekomstgerichte winkelstraten. Dit wordt gedaan in nauwe samenwerking met de lokale Rabobanken. Concreet wordt door het platform met elke deelnemende gemeente een zogenaamde ‘retaildeal’ gesloten. Dit houdt in dat de gemeente het initiatief neemt om partijen bij elkaar te brengen om samen te komen tot een toekomstgericht beleid voor detailhandel. Met daarin duidelijke keuzes, lagere regeldruk en publiek-private samenwerking waar dat nodig is. Dit proces loopt. Concreet wordt er, bij participatie aan de Retaildeal, onder meer van ons verwacht dat de gemeente: • In nauw overleg met de belangrijkste stakeholders (retail, vastgoed, horeca, kunst en cultuur) een visie op de detailhandel en/of bredere binnenstad (door)ontwikkelt. • Hierbij concreet beleid en een actieplan met prioriteiten ontwikkelt. • Daarin het toekomstig winkelareaal benoemt en duidelijke keuzes maakt welk deel kansrijk is en welk kansarm; • De visie, het beleid en het actieplan in regionaal verband afstemt. Hiertoe zijn in 2015 drie werkgroepen gevormd, die zich bezighouden met aanpak leegstand, het bevorderen van de samenwerking tussen ondernemers onderling en promotie en marketing. Daarnaast is de gemeente in 2015 toegetreden tot het Europese URBACT-project, waarin we samen met tien middelgrote Europese steden uit negen verschillende landen, kennis en ervaring delen en ‘best practices’ uitwisselen. Dit met als doel uiteindelijk een gezamenlijke aanpak te formuleren om leegstand te bestrijden en ons stadscentrum in de toekomst aantrekkelijk te houden. Stationsgebied Voor de woningen aan de Blankenslaan-West en aan de Crerarstraat is een bouwvergunning afgegeven. De verkoop zou starten in 2015 maar is vooralsnog uitgesteld vanwege gesprekken over een mogelijk zorginitiatief op deze locatie. Dit proces loopt en is het resultaat van de mogelijkheid die wij hebben geboden betreffende het toestaan van andere functies dan kantoren.

Gemeente Hoogeveen

59

Jaarrekening 2015

Aantrekkelijk wonen

De instandhoudingstermijn van de in het verleden verstrekte Europese subsidie is verstreken, waardoor dit nu mogelijk is. Daarnaast is de grondprijs verlaagd, om vestiging aantrekkelijker te maken. Ook bij het Stationsplein is nog een locatie die ontwikkeld kan worden. Ook hiervoor is de grondprijs naar beneden bijgesteld om vestiging aantrekkelijker te maken. Voor een beschrijving van de grondexploitatie, de genomen maatregelen en de cijfermatige onderbouwing zie de paragraaf Grondbeleid. Actualisatie bestemmingsplannen Buitengebied/beheersverordening Buitengebied Op 22 april 2015 is de projectstart geweest voor het nieuwe bestemmingsplan/beheersverordening Buitengebied. Op 24 november 2015 heeft het college voor de actualisatie van de bestemmingsplannen Buitengebied gekozen voor een beheersverordening en ingestemd met de daarbij behorende projectopdracht en het plan van aanpak. Er wordt een beheersverordening in ‘ruime zin’ opgesteld. Dit betekent dat de huidige gebruiks- en bouwmogelijkheden uit de huidige bestemmingsplannen Buitengebied overgenomen worden in de beheersverordening. Voor de vaststelling van de beheersverordening worden de bestemmingsplannen Buitengebied geactualiseerd via het opstellen van facetbestemmingsplannen voor de volgende onderwerpen: - herstel van onvolkomenheden in de huidige bestemmingsplannen; - recreatie en toerisme; - cultuurhistorisch beleid; - veiligheidszones (externe veiligheid) rond stationaire bronnen, buisleidingen, transportroutes gevaarlijke stoffen en hoogspanningsleidingen en aanpassen geluidszones rondom de NAM en RWZI. De gemeenteraad is geïnformeerd over dit besluit. Erflanden • In 2015 zijn zestien kavels verkocht (Bosmilieu vier kavels, Blankvoorn tien kavels, Boommarter twee kavels). Onder andere door Het Hoogeveen Bouwpakket is de belangstelling voor bouwkavels toegenomen in Erflanden. Dit heeft geleid tot meer verkopen en opties. • De deelprojecten voor de ontwikkeling van de wijk Erflanden zijn nagenoeg afgerond. De combinatie Erflanden heeft nog zestien vrije kavels te koop voor particulier opdrachtgeverschap. • In maart 2014 heeft de gemeente 38 bouwkavels aan de Koningspage en Sleedoornpage via een openbare veiling van Megahome gekocht. Vervolgens zijn deze kavels via openbare aanbesteding aan de markt aangeboden. In 2015 zijn 24 kavels doorverkocht aan twee partijen. Vier kavels zijn nog te koop. Met deze openbare verkoop wil de gemeente een snelle ontwikkeling van het gebied stimuleren. • In 2015 heeft een tweede veiling van de bouwkavels van Megahome plaatsgevonden. Het betrof dertig kavels aan de Eikenpage en de Koningspage en 64 kavels aan de Egel en het Edelhert. De kavels zijn door twee partijen op de veiling aangekocht. Met de ontwikkelaar van de kavels aan de Egel en het Edelhert wordt een samenwerkingsovereenkomst opgesteld. • In verband met het niet nakomen van afspraken heeft de gemeente eind 2015 een kort geding tegen Megahome aangespannen. Dit heeft vóór de zitting geleid tot een schikking waarbij Megahome alle openbare gronden voor niks heeft overgedragen aan de gemeente. De gemeente neemt het woonrijp maken van de Sleedoornpage en Koningspage voor haar rekening. Het woonrijp maken van een deel van de Sleedoornpage en Koningspage is in overleg met de bewoners direct uitgevoerd. Marketing wonen In 2015 is samen met een aantal makelaars een woonbeurs georganiseerd in Punt H. Daarnaast is de zichtbaarheid van de te koop staande gemeentelijke kavels op de gemeentesite verbeterd door de pagina ‘Kavels te koop’. Ook zijn er periodiek advertenties geplaatst in een heldere en herkenbare stijl en wordt regelmatig een bouwproject in Het Torentje en via andere communicatiekanalen uitgelicht. Gemeente Hoogeveen

60

Jaarrekening 2015

Aantrekkelijk wonen

Cultuurhistorische beleidskaarten De historie heeft de gemeente gevormd, maar zal ook in de toekomst belangrijk zijn voor de eigenheid, identiteit en ruimtelijke kwaliteit van de gemeente. Met het opstellen van de cultuurhistorische beleidskaarten en rapporten laten we zien welke waardevolle elementen, structuren en gebieden er zijn voor wat betreft de archeologie, historische geografie, stedenbouw en bouwkunst. Uitgangspunt is bewustwording, stimulering en ruimte bieden aan inwoners, daar waar het kan, en anderzijds het beter beschermen van historisch waardevolle gebouwen, cultuurhistorisch waardevolle gebieden en archeologie. De kaarten en rapporten hebben vanaf december 2015 zes weken ter inzage gelegen voor inspraak. De cultuurhistorische beleidskaarten zijn de basis voor toekomstig beleid in bestemmingsplannen en de Nota Ruimtelijke Kwaliteit. Nota Ruimtelijke Kwaliteit De Nota Ruimtelijke Kwaliteit hebben we voorbereid en wordt de vervanger van de Welstandsnota. Uitgangspunt is minder regelgeving en alleen dat beschermen wat echt waardevol is. De nota wordt aangevuld met elementen uit de cultuurhistorische beleidskaarten. Meer aandacht voor cultuurhistorisch waardevolle gebouwen en/of gebieden, ontwikkelgebieden en ruimtelijke kwaliteit. Herstructurering Krakeel Zie programma Krachtige wijken en dorpen Herstructurering Oranjebuurt Zie programma Krachtige wijken en dorpen

Wat hebben we gerealiseerd Doelstelling 1: Vergroting aantrekkelijkheid van de kern Hoogeveen voor wonen, werken en verblijven Beoogd doel en realisatie Vraaggericht voorzien in de kwalitatieve en kwantitatieve woonbehoefte en daardoor het negatieve migratiesaldo verlagen met 10% in 2018


• Uitvoering gegeven aan de Woonvisie en de Regionale • • •

Woonvisie Het woningmarktonderzoek is uitgevoerd. De actualisering van de Woonvisie is opgestart. Bouwplannen zijn kwalitatief en kwantitatief regionaal afgestemd om concurrentie te voorkomen. Er is uitvoering gegeven aan Marketing wonen.

Zichtbaar vermarkten gemeentelijke kavels en gebouwen

•

Bestaande woonwijken en woningen aantrekkelijk en duurzaam houden

• Woonaanpassingen, vervangende nieuwbouw of

Gemeente Hoogeveen

herontwikkeling van vrijkomende locaties zijn gefaciliteerd. • Een pilot voorbeeldproject gebiedsgerichte verduurzaming (particuliere) woningvoorraad: samen met het IVN zijn bewoners rondom het Steenbergerpark gestimuleerd om (gezamenlijk) maatregelen te treffen en in samenwerking met Domesta wordt het project Frans Halsstraat als voorbeeldproject uitgewerkt.

61

Jaarrekening 2015 Voldoende aanbod houden van geschikte koop-en huurwoningen in alle wijken

Aantrekkelijk wonen

• Buizerdlaan/hoek Wolfsbosstraat in Hoogeveen; een •

•

• •

•

• • • • • Streefpercentage van minimaal 10% woningbouw volgens (c)po

• •

start gemaakt met realisatie woongebouw. Herontwikkeling Beukemaplein in Hoogeveen; het stedenbouwkundigplan is vastgesteld. Het ontwerp bestemmingsplan is in voorbereiding en het ontwerp is civieltechnisch voorbereid. Herontwikkeling park Dwingeland en Stoekeplein; het stedenbouwkundigplan is vastgesteld. Het ontwerp bestemmingsplan is in voorbereiding en het ontwerp is civieltechnisch voorbereid. Herontwikkeling locatie De Kaap; voorbereidingen zijn getroffen met de start bouw parkeergarage. Herontwikkeling voormalige houthandel Robaard & De Jonge locatie; bestemmingsplanprocedure is afgerond en er is een start gemaakt met het bouwrijp maken van de locatie. Herontwikkeling locatie Het Haagje/hoek Wolfsbosstraat; de betrokken marktpartijen zijn in gesprek over de uitgangspunten om tot een herontwikkeling te komen. Herontwikkeling locatie Sneeuwbesstraat; informeren van omwonenden is gestart. Herontwikkeling locatie Jasmijnstraat; informeren van omwonenden is gestart. Herontwikkelen Finalocatie Nic. Beetsplein; Gesprekken met een marktpartij om tot een marktconforme verkoop te komen. Herontwikkeling locatie voormalig hockeyveld Spaarbankbos; uitgangspunten voor herontwikkeling van locatie worden verkend. Herontwikkeling locatie Zuidwoldigerweg 5/A28 west; huidige perceel met opstal in de verkoop. Verkoop kavels Erflanden: er zijn zestien bouwkavels verkocht. Herontwikkeling Mauritsplein; invulling plangebied met woningbouw: er zijn negen bouwkavels voor rijenwoningen (kloostertuinwoningen) verkocht op het Mauritsplein. De kopers bouwen hier een zelf ontworpen woning met een bouwer naar keuze.

Doelstelling 2: Vergroting aantrekkelijkheid van de dorpen en landelijk gebied voor wonen, werken en verblijven Beoogd doel en realisatie Beleidsinitiatieven en verantwoording Vraaggericht voorzien in de gewenste kwalitatieve • Uitvoering gegeven aan de Woonvisie en de Regionale en kwantitatieve woonbehoefte Woonvisie. • Woningmarktonderzoek is uitgevoerd. • De actualisering van de Woonvisie is gestart. • Bouwplannen zijn kwalitatief en kwantitatief regionaal afgestemd om concurrentie te voorkomen. Zichtbaar vermarkten gemeentelijke kavels en • Uitvoeren Marketing wonen: gebouwen gemeentelijke kavels en gebouwen zijn via het project marketing wonen zichtbaar vermarkt.

Gemeente Hoogeveen

62

Jaarrekening 2015

Aantrekkelijk wonen

Een kwaliteitsimpuls geven aan de bebouwde omgeving

• Onderzoek herontwikkeling en/of verkoop oude

Herontwikkeling leegstaande gebouwen

•

Voldoende aanbod houden van geschikte koop-en huurwoningen in alle dorpen

• •

Ruimte geven aan nieuwe functies in landelijk gebied met aandacht voor inpassing

• •

Streefpercentage van minimaal 40% woningbouw volgens (c)po in de dorpen

• •

•

Streefpercentage van minimaal 80% woningbouw volgens (c)po in het landelijk gebied

• •

basisscholen in Nieuwlande; Alleen de voormalige basisschool De Hoeksteen staat nog te koop. Met private partijen onderzoeken of leegstaande gebouwen geschikt zijn te maken voor (jongeren)huisvesting: wordt betrokken bij onderzoek huisvesting statushouders. Afronden bestemmingsplanprocedure Noordscheschut: vanuit de marktpartijen zijn op dit moment geen ontwikkelingen. De anterieure overeenkomst voor de herontwikkeling van de locatie Zweetdruppel is nog niet getekend. Dit is afhankelijk van de uitkomst van het rapport risicoanalyse planschade. Actualiseren bestemmingsplan Buitengebied: De projectopdracht en plan van aanpak zijn door het college vastgesteld. Verruiming bouwmogelijkheden bijgebouwen woonbestemming in bestemmingsplan Buitengebied: het bestemmingsplan Buitengebied, parapluherziening aan- en bijgebouwenregeling is op 3 december 2015 door de gemeenteraad vastgesteld. Tegen het plan is geen beroep ingesteld bij de Raad van State. De bestemmingsplanprocedure is afgerond en het bestemmingsplan is onherroepelijk. Verkoop kavels in Stuifzand: in 2015 zijn geen kavels verkocht. Verkoop kavels in Pesse: in 2015 is gestart met de realisatie van 1 vrijstaande woning. Ook is gestart met het zoeken van een nieuwe ontwikkelaar die woningen wil bouwen op dertien kavels voor rijenwoningen en twee kavels voor twee-onder-éénkapwoningen. Er staan nog dertien bouwkavels voor particulier opdrachtgeverschap in de verkoop. De eis om energiezuinig en gasloos te bouwen is komen te vervallen. Verkoop kavels in Tiendeveen: in 2015 is één bouwkavel voor een twee-onder-één-kapwoning in eigendom overgedragen. Met een woningcorporatie zijn de verkenningen gestart om op de kavels voor rijenwoningen sociale huurwoningen te bouwen. Landgoederenzone omgeving Pesse: maakt onderdeel uit van de verkenning herontwikkeling voormalig hockeyveld Spaarbankbos. Trambaan Nieuweroord: het ontwerp bestemmingsplan heeft ter inzage gelegen.

Doelstelling 3: Versterken van de regiofunctie en het vestigingsklimaat van Hoogeveen voor bedrijven en inwoners uit de regio Beoogd doel en realisatie Beleidsinitiatieven en verantwoording Levendigheid stadscentrum vergroten en • Uitvoering Ontwikkelingsvisie Stadscentrum: bezoekers langer vasthouden (zie doelstelling 2 structurele plek in het centrum aanwijzen voor Bruisend Hoogeveen) evenementen. Wordt opgepakt bij actualisatie evenementenbeleid (programma bruisend Hoogeveen) . Gemeente Hoogeveen

63

Jaarrekening 2015

Aantrekkelijk wonen Realiseren parkeergarage: bouw gestart.

• Opstellen kappersbeleid: in 2015 is een

Minder leegstaande panden, zoals kantoren en winkels

conceptbeleidsnota kappersbeleid opgesteld. Hierin is een voorstel opgenomen om vast te houden aan het huidige beleid voor aan huis verbonden beroep/bedrijf en geen kapsalons aan huis toe te staan. Het verdere voorstel is om een legalisatietraject te starten waarbij bestaande kapsalons een persoonsgebonden beschikking krijgen. Bij nieuwe kapsalons wordt handhavend opgetreden. • Met private partijen onderzoeken of leegstaande gebouwen geschikt zijn te maken voor (jongeren)huisvesting: wordt betrokken bij onderzoek huisvesting statushouders. • In Stationsgebied meer functies mogelijk maken door verlenen vrijstelling bij Omgevingsvergunning: per initiatief uit de markt wordt er gekeken naar maatwerk.

Doelstelling 4: Beter inspelen op ruimtelijke initiatieven die bijdragen aan een aantrekkelijker Hoogeveen Beoogd doel en realisatie Effectiever en efficiënter werken aan ruimtelijke plannen

Binnen 1 week omgevingsvergunning verlenen voor eenvoudige aanvragen. Voor complexere aanvragen en overige bouwinitiatieven binnen 1 week duidelijkheid over kansrijkheid initiatief en afspraak over termijnen Vraaggericht inspelen op ruimtelijke ontwikkelingen vanuit het ja-tenzij principe

Tijdig inspelen op nieuwe wetgeving

Gemeente Hoogeveen

Beleidsinitiatieven en verantwoording • Er zijn geen nieuwe locatiepaspoorten opgesteld in 2015. • Prioriteitenlijst locatiepaspoorten vaststellen en hiervoor actief ontwikkelaars werven: een prioriteitenlijst is vastgesteld en via een projectmatige aanpak worden diverse locaties, zoals Jasmijnstraat en Sneeuwbesstraat ontwikkeld. • Bouwbegeleidingsteam en Team Ontwikkeling ruimtelijke Plannen is gecontinueerd.

• Uitwerken strategie werkwijze grondverkoop en

zoveel mogelijk openbaar verkopen. De uitgiftestrategie en de rol die we als gemeente hierin hebben is afhankelijk van de locatie en is maatwerk. Vanuit deze methodiek kunnen we soepel inspelen op kansen die zich aandienen vanuit de samenleving. • Opstellen reclamebeleid: er is een plan van aanpak opgesteld. • Implementeren nieuwe Omgevingswet, Woningwet en Huisvestingswet: Op 9 februari 2015 is de raad geïnformeerd over de nieuwe Woningwet, Huisvestingswet en Omgevingswet. • Nieuwe werkwijze actualiseren bestemmingsplannen: Bij elk bestemmingsplan wordt afgewogen op welke wijze de actualisatie gaat plaatsvinden; via het instrument bestemmingsplan of beheersverordening. In gebieden waar weinig ontwikkelingen worden verwacht wordt doorgaans gekozen voor een beheersverordening.

64

Jaarrekening 2015

Aantrekkelijk wonen

Beleidsdocumenten • • • • • • • • • • •

Fysieke structuurvisie (2004), actualisatie 2012 Woonvisie 2011 Regionale Woonvisie Zuidwest-Drenthe 2012 Nota Grondbeleid 2015 Oplegnotitie Welstandsnota 2007, Pilot welstand 2014 Prestatieafspraken wooncorporaties 2008 Detailhandelstructuurvisie 2008 Oost-west-as (Backbone) 2008 Ontwikkelingsvisie Stadscentrum 2008 Notitie Hoogbouw 2009 Ontwikkelnota Paardenhouderijen 2011




Rekening 2015

1.149 2.037 1.848 8.824 0

968 2.112 7.080 8.003 0

968 2.112 7.080 6.373 0

899 2.111 969 3.553 0

Totaal lasten

13.858

18.163

16.533

7.531

Baten Ruimtelijk beleid en procedures Volkshuisvesting Stedelijke vernieuwing Grondexploitatie Bouwvergunningen

182 470 2 10.338 817

106 97 0 7.845 775

106 97 0 6.900 775

130 398 0 6.094 954

Totaal baten

11.809

8.823

7.879

7.577

2.049

9.340

8.655

-45


Lasten Ruimtelijk beleid en procedures Volkshuisvesting Stedelijke vernieuwing Grondexploitatie Bouwvergunningen

Resultaat Begrotingswijzigingen Wijziging

Omschrijving

Jaarrek.2014

Actualisatie grexen per 1-1-2015

Lasten -1.630

Baten -944

Toelichting op cijfers Ruimtelijk beleid en procedures De (incidentele) onderschrijding op de lasten wordt veroorzaakt doordat minder inzet behoefde te worden gepleegd op planologische procedures en onderzoek (ongeveer € 33.000). Daarnaast hebben we minder planschades behoeven uit te keren dan voorzien (ongeveer € 36.000). Gemeente Hoogeveen

65

Jaarrekening 2015

Aantrekkelijk wonen

Aan baten hebben we een incidentele meevaller van € 24.000 door hogere exploitatiebijdragen van derden. Stedelijke vernieuwing Door de vertraging in de bouw van de parkeergarage hoeft de begrote onttrekking uit de reserve niet plaats te vinden. Grondexploitatie Zie hiervoor de paragraaf Grondbeleid Bouwvergunningen Het aantal aanvragen in 2015 was iets minder dan 2014 (- 3,8 %). Vooral omdat drie grote bouwprojecten vergund zijn van > € 5.000.000, is de totale opbrengst circa € 179.000 boven begroting. Deze drie vergunningen bepalen voor > 50% de legesopbrengst van 2015. Volkshuisvesting Hogere (incidentele) baten wordt onder andere veroorzaakt door opbrengst verkoop gemeentelijk pand (€ 145.000). Daarnaast zijn hier bijdragen van provincie en Stichting Woonconcept op verantwoord ten behoeve van herstructurering Oranjebuurt ( € 57.000). Verder is een rentevoordeel geboekt van ruim € 110.000 zijnde rente van verstrekte leningen door Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse Gemeenten (SVN) aan particulieren en corporaties.

Investeringen Lasten Omschrijving Stadscentrum Zuid-Oost hoek Opwaardering pleintjes Hoofdstraat Totaal

Begroting Begroting voor na Overschot(+) Restant wijziging wijziging Werkelijk / tekort(-) naar 2016 9.247.000 2.500.000 1.936.612 0 563.388 0 50.000 4.650 0 45.350 9.247.000 2.550.000 1.941.262 0 608.738

Baten Omschrijving Stadscentrum Zuid-Oost hoek Opwaardering pleintjes Hoofdstraat Totaal

Begroting Begroting voor na Overschot(+) Restant wijziging wijziging Werkelijk / tekort(-) naar 2016 0 550.000 2.502.961 0 1.952.961 0 50.000 0 0 -50.000 0 600.000 2.502.961 0 1.902.961

Stadscentrum Zuidoosthoek Door de funderingsproblematiek rondom de parkeergarage is er vertraging ontstaan in het betalingsregime. De uitgaven en de inkomsten worden in belangrijke mate beïnvloed door de onderlinge grondtransacties tussen Woonconcept en de gemeente en daaruit voortvloeiende appartementsrechten. Uiteindelijk is dit budgettair neutraal verantwoord. Ook de verrekening met de reserve bodemsanering van ruim € 400.000 heeft dit jaar plaatsgevonden. Daarnaast is ruim € 550.000 BDU afrekening van de provincie ontvangen voor de herinrichting Het Haagje, Notaris Mulderstraat en Het Kruis. Opwaardering pleintjes Hoofdstraat Betreft kosten vooronderzoek. Project loopt door in 2016. Gemeente Hoogeveen

66

Jaarrekening 2015

Krachtige wijken en dorpen


Dit programma gaat over het versterken van sociale zelfredzaamheid en lokale netwerkvorming, het beheren van de openbare ruimte inclusief speelvoorzieningen en begraafplaatsen, afvalscheiding bij de bron, het maatschappelijk vastgoed, sport, landschap en handhaven. Programmahouder Jan Steenbergen

Wat hebben we gedaan De Smederijen van Hoogeveen In 2015 is het startsein gegeven voor de doorontwikkeling van De Smederijen. Aanleiding waren de nieuwe verhoudingen en de veranderingen in de samenleving. Bijvoorbeeld de herziene Woningwet die er op gericht is dat woningcorporaties zich moeten concentreren op hun kerntaak die inhoudt dat mensen met een laag inkomen goed en betaalbaar kunnen wonen. Ook de decentralisaties in het sociale domein zorgden ervoor dat het takenpakket van de gemeente snel veranderde. Deze nieuwe verhoudingen zorgen voor nieuwe financiële verhoudingen binnen en tussen de partnerorganisaties van De Smederijen. Ook de samenleving zelf is flink veranderd. Inwoners nemen vaker zelf initiatief, ook los van de bestaande structuren en kiezen ook bewust voor eigenaarschap. Denk aan de Dorpscoöperatie HollandscheveldVerbindt. Bewonerssturing en zelfregie zijn vraagstukken waarvoor de partnerorganisaties openstaan. Een vraag in het kader van de doorontwikkeling is hoe we daar mee omgaan, wat vraagt dat van de partnerorganisaties? Pilot 'Gezond Ouder Worden in De Weide' De pilot ‘Gezond Ouder Worden in De Weide’ is voortgezet in 2015. Kwetsbare ouderen zijn gesignaleerd en thuis bezocht. Indien gewenst is een impuls gegeven aan het sociale netwerk en is ondersteuning op maat geboden. Samen met Huisartsenzorg Drenthe (HZD) en Zilveren Kruis hebben we een plan opgesteld voor het realiseren van een sluitende keten van ondersteuning en zorg voor kwetsbare ouderen. De pilot in De Weide en het HZD-programma ‘Zorg voor kwetsbare ouderen in Drenthe’ vormen de basis voor het plan (zie Zorg op Maat). Dorpscoöperatie HollandscheveldVerbindt In 2015 is de Dorpscoöperatie HollandscheveldVerbindt van start gegaan. Een mooi initiatief vanuit lokale kracht, waarbij inwoners zelf zorg en ondersteuning organiseren; het geeft de transformatie gedachte vorm. De coöperatie stelt zich als doel de samenredzaamheid in het dorp te stimuleren: een grote groep enthousiaste vrijwilligers die zich inzet om de helpende hand in het dorp te bieden, om zo (het langer zelfstandig wonen) te vergroten, en de zorgkosten zo lang mogelijk uit te stellen. Gemeente Hoogeveen

67

Jaarrekening 2015


De gemeente faciliteert en geeft ruimte aan dit initiatief. Dat vraagt om mee te bewegen. Er is vanuit de Wmo gelden een dorpsregisseur aangesteld. Het is een pilot voor een periode van drie jaar. Zie verder bij programma Zorg op Maat. Hoogeveen Sportgemeente van het jaar 2015 De succesvolle integrale aanpak op sportbeleid en brede maatschappelijke inzet van de combinatiefunctionarissen is ook buiten Hoogeveen opgevallen. Dit heeft als resultaat gehad dat de gemeente Hoogeveen is uitgeroepen tot 'Sportgemeente van het jaar 2015' tijdens het jaarlijkse congres van de vereniging Sport en Gemeenten. Ook is een van de leden van het team sportfunctionarissen, Berna Nijboer, landelijk uitgeroepen tot 'combinatiefunctionaris van het jaar 2015'. Een mooie waardering, gezien het totaal aantal van 2800 combifuncties in Nederland. Na dit succes is zij tevens vanuit de Europese Commissie uitgeroepen tot winnaar van de #BeActive Citizen Ambassador Award. Deze mooie prijs wordt jaarlijks toegekend door de Europese Commissie voor Onderwijs en Cultuur aan mensen die goed werk leveren om de deelname aan sport te bevorderen. Dit betekent dat zij een jaar lang Europees sportambassadeur is. Actieplan sport & bewegen In 2015 is de inzet van de combinatiefunctionarissen gecontinueerd met het beoogde aantal fte’s. Hierbij is specifiek ingezet op de doorontwikkeling van de inzet van sport als middel voor kwetsbare doelgroepen. Naast de bestaande inzet op sportstimulering, talentontwikkeling en meedoen door sport zijn er extra projecten en activiteiten opgezet specifiek voor kinderen en ouderen met achterstanden. Hierbij gaat het onder andere om eenzaamheid, een ongezonde leefstijl (JOGG & GIDS), inactieve kinderen en kinderen uit minimagezinnen. Met behulp van subsidie van de provincie is er een extra investering gedaan in het versterken van de maatschappelijke rol en een positief opvoedingsklimaat binnen sportverenigingen. Tevens is er in 2015 onderzoek gedaan naar de sportdeelname in Hoogeveen. Hieruit bleek dat de sportdeelname in de afgelopen twee jaar is gestegen tot boven het landelijk gemiddelde. Bezuinigingen sport In 2015 is een aantal bezuinigingen voor de sportaccommodaties doorgevoerd. Zo zijn er diverse kleine onderhoudstaken bij de buitensportaccommodaties in goed overleg overgedragen aan de verenigingen. Daarnaast is er een tariefsverhoging doorgevoerd. De bezuinigingstaakstelling voor de binnensportaccommodaties is in 2015 teruggedraaid. Knelpuntenpot Door enerzijds de bezuinigingen en anderzijds afnemende inkomsten, door minder inkomsten uit sponsoring en kantine, ontstaan er mogelijk knelpunten bij sportverenigingen. Om verenigingen te ondersteunen die in hun voortbestaan worden bedreigd hebben we in 2015 een knelpuntenpot voor sportverenigingen ingesteld. Op basis van de opgestelde subsidiebeleidsregels kunnen verenigingen extra inhoudelijke ondersteuning krijgen en een eenmalige financiële bijdrage. In 2015 hebben twee verenigingen hiervoor een aanvraag ingediend. Met deze vereniging is een ondersteuningstraject door SportDrenthe gestart. Kunstijsbaan De gemeenteraad heeft in 2015 unaniem aangegeven al het mogelijke te willen doen om een kunstijsbaan te realiseren in Hoogeveen. Een kunstijsbaan geeft een sterke impuls aan onder andere onze sportieve en recreatieve ambities als aantrekkelijke gemeente. De beoogde locatie ligt in het noorden van het Bentinckspark. Het plan voor de kunstijsbaan beschikt over een aantal goede en unieke eigenschappen als het gaat om het energieconcept (duurzaamheid), centrale ligging in het grijze gebied van kunstijsbanen in Drenthe en de kop van Overijssel. Samen met de stichting hebben we in 2015 als gemeente aan de concrete uitwerking van het plan gewerkt. Gemeente Hoogeveen

68

Jaarrekening 2015


In het najaar was het businessplan gereed en is het aangeboden aan de provincie Drenthe. Op basis van de terugkoppeling van de provincie wordt het plan verder aangescherpt. Hoogeveen Sorteert Voor In navolging van het regeringsbeleid richten wij ons op een duurzame samenleving vanuit de principes van een circulaire economie. Dit systeem stelt herbruikbaarheid van producten en afvalstoffen voorop door deze maximaal in te zetten als grondstof en waardevernietiging door verbranding te voorkomen. Het landelijk vastgestelde programma Van Afval Naar Grondstof (VANG) is hierin leidend voor de gemeenten. Gemeenten moeten ervoor zorgen dat in 2020 minimaal 75% aan herbruikbaar afval gescheiden wordt ingezameld en 90% in 2025. Scheiden aan de bron heeft daarbij de voorkeur met in aanvulling daarop mechanische nascheiding. De te behalen afvalscheidingsdoelstellingen door gemeenten zijn daarmee aanzienlijk aangescherpt. Dit betekent voor Hoogeveen dat de hoeveelheid restafval per inwoner per jaar moet verminderen van 223 kg (2015) naar respectievelijk 146 kg in 2020 en 58 kg in 2025. In 2015 is besloten om met voortzetting en optimalisering van het huidige inzamelsysteem in 2016 een bronscheidingsdoelstelling van 65% te realiseren. Als deze doelstelling in het eerste kwartaal van 2017 niet is bereikt, wordt een ander inzamelsysteem voorgesteld. Inmiddels wordt met inzet van extra communicatie, het op verzoek gratis verstrekken van plasticcontainers en het inrichten van afvalsorteercentra bij de winkelcentra uitvoering gegeven aan het voorgenomen beleid. De evaluatie daarvan zal begin 2017 plaatsvinden. Zwerfafval/straatreiniging Op grond van de Raamovereenkomst verpakkingen 2013-2022 ontvangt de gemeente € 1,19 per inwoner voor preventie en opruimen van zwerfafval. De bijdrage is onder meer besteed aan (zwerf)afvaleducatie op de basisscholen, materialen voor (groepen)vrijwilligers, de website Hoogeveenpakthetop.nl, een opruimcampagne vuurwerkafval en opvallende prullenbakken en blikvangers. Het onderhoud in het kader van het beheer van de openbare ruimte (BOR) wordt overeenkomstig de bestuurlijke afspraken uitgevoerd op basisniveau. Straatreinigen gebeurt door mechanisch straatvegen, het verwijderen van zwerfvuil op verhardingen, legen van prullenbakken en onkruid verwijderen op verhardingen. Volgens de schouwresultaten van 2015 wordt voor meer dan 90% het niveau basis of hoger gescoord. Visietraject onderwijshuisvesting "Ik ga naar school" Met de twaalf schoolbesturen in Hoogeveen, de vier kinderopvangorganisaties en de SPSH (peuterspeelzalen) is de gemeente in 2015 het traject Ík ga naar school!´ gestart om te komen tot een visie op onderwijshuisvesting. Het doel van het visietraject is het realiseren van een inspirerende en haalbare visie op onderwijshuisvesting voor kinderen van 0-12 jaar. In september 2015 hebben alle kindpartijen zich middels een intentieverklaring verbonden aan het visietraject. In het traject komt het volgende aan bod: 1. de toekomst van het onderwijs qua inhoud, 2. uitgangspunten voor huisvesting, 3. de organisatievorm, 4. financiën (hoe te komen tot structureel middelen voor huisvestingsopgaves) en 5. gebiedsscenario’s. De eerste twee onderdelen zijn gerealiseerd in 2015 en worden breed gedragen door alle kindpartijen. Voor het vervolg hebben de kindpartijen aangegeven meer tijd nodig te hebben. Ook is aandacht vanuit een aantal kindpartijen gevraagd voor de herhuisvesting van de scholen van het voormalige project MFC Wolfsbos-Speciale lesplaats. De gemeente stelde het visietraject als leidend onderdeel en dat de toekomstige huisvesting van alle scholen in Hoogeveen wordt bepaald aan de hand van deze nieuwe visie.

Gemeente Hoogeveen

69

Jaarrekening 2015


Echter, vanwege de urgentie die de betreffende kindpartijen en ook de gemeenteraad hebben uitgesproken over de betreffende scholen, heeft het college eind 2015 besloten tot twee sporen: duidelijkheid geven middels een IHP onderwijsvoorzieningen over alle scholen (basis en speciaal), en de afronding van het visietraject over laten aan de scholen. Herijking Integraal Accommodatiebeleid (IAB) In 2015 zijn alle gegevens rondom vastgoed geïntegreerd in één digitale omgeving: VastgoedMaps. Hierdoor kan er sneller ingespeeld worden op veranderingen en keuzes binnen het vastgoed. Het inrichten van één omgeving voor alle informatie rondom vastgoed is een belangrijke bouwsteen om te komen tot een herijking van het totale accommodatiebeleid. In 2015 zijn we de herijking gestart met de onderwijshuisvesting in het visietraject ”Ik ga naar school!” (zie toelichting hierboven). Gebiedsgerichte werkwijze Groen en Grijs (GGG) In 2015 zijn de twee pilot gebieden waar met een buurtbeheerteam wordt gewerkt geëvalueerd. Het betreft Krakeel enerzijds en de dorpen Fluitenberg, Pesse, Stuifzand gezamenlijk anderzijds. Daaruit blijkt het volgende: • Betrokken inwoners waarderen het werken met het buurtbeheerteam positief: meer nabijheid, kortere lijnen. • Er moet meer publiciteit gemaakt worden om de nieuwe werkwijze bij meer inwoners bekend te maken. • In Krakeel zijn er, naast het inwonersinitiatief park Krakeel, meerdere inwonersinitiatieven ontstaan waarbij het buurtbeheerteam en inwoners samenwerken. Het gaat hierbij om het onderhouden en herinrichten van plantsoenen. Deze evaluatie heeft ertoe geleid dat er in 2015 voorbereidingen zijn getroffen voor het uitbreiden van deze nieuwe werkwijze in een aantal nieuwe pilot gebieden. Kadernota Handhaving 2015-2018 Elke 4 jaar wordt het handhavingsbeleid geactualiseerd. Dit is nodig omdat regelgeving voortdurend verandert en door het ontstaan van onder andere het landelijke stelsel van omgevingsdiensten. Deze ontwikkelingen zijn van invloed op de handhaving. Op 5 februari 2015 is de nieuwe Kadernota Handhaving 2015-2018 door de gemeenteraad vastgesteld. Doelstellingen van de Kadernota Handhaving 2015-2018 zijn: • Door beter toezicht en betere handhaving op straat een betere kwaliteit van de openbare ruimte (veilig, schoon en heel). • Een betere naleving van de drank en horecawet door verder uitbouwen van het toezicht op deze wet. • Inwoners beter betrekken bij de handhaving in de wijken en dorpen. Andere wijzigingen die deze kadernota met zich meebrengt is het opstellen van een tweejaarlijks programma voor handhaving en de prioritering van handhaving is gekoppeld aan het handhavingsuitvoeringsprogramma (HUP). Het HUP werd voorheen jaarlijks vastgesteld. Als hiertoe aanleiding is, kan het programma jaarlijks worden bijgesteld. Samenwerkingsagenda Zuidwest Drenthe en Vitaal Platteland Zuidoost Drenthe In 2015 is vanuit de Samenwerkingsagenda Zuidwest-Drenthe vooral ingezet op de pilot Landschap onderhouden we samen (LOWS) 2014-2016 in Zuidwest-Drenthe. De pilot is erop gericht het concept Streekbeheer in de praktijk te toetsen en is specifiek gericht op het oprichten van een netwerk van vrijwilligersgroepen en het uitvoeren van een collectieve landschapsregeling voor agrariërs. De pilot is in een afrondende fase. Er is een tussenevaluatie van de pilot uitgevoerd, om daaruit aanbevelingen voor 2016 te destilleren. De evaluatie dient tevens als verantwoording aan de financiële partners bij de pilot. Gemeente Hoogeveen

70

Jaarrekening 2015


Vanuit Vitaal Platteland Zuidoost-Drenthe is afgelopen jaar cofinanciering van 50% ontvangen voor de realisatie van de passantenhaven. Verder is een conceptvoorstel gericht op streekeigenondernemen in Zuidoost-Drenthe gereed.

Wat hebben we gerealiseerd Doelstelling 1: Het versterken van de sociale cohesie door het vergroten van de leefbaarheid, zelfwerkzaamheid en zelfredzaamheid in wijken en dorpen Beoogd doel en realisatie Beleidsinitiatieven en verantwoording Toename van het aantal door inwoners In 2015 heeft De Smederijen bijgedragen aan het meer geïnitieerde projecten die de leefbaarheid, in de eigen kracht zetten van de inwoners, waarbij zelfwerkzaamheid en zelfredzaamheid versterken sociaal van belang is, en waarbij wijkteamleden ondersteunend/faciliterend zijn geweest. Voorbeeld projecten zijn o.a. “de Olde Bieb” een inwonerscollectief dat zelf een gebouw runt en veel activiteiten organiseren voor inwoners en ondernemers uit de wijk. In de dorpen is “Dorpen voor elkaar gestart” een vorm van ‘noaberhulp’ in de dorpen. Er is een Talentenschool in de Verzetsbuurt, waar kinderen bezig zijn met muziek, sport, mode etcetera. De inwonersgroep Steenbergerpark Leeft heeft het Steenbergerpark omarmd en doet nu zelf het beheer. Bovendien organiseert de groep activiteiten voor de buurt en Hoogeveen. In Noordscheschut is een jamsessieavond georganiseerd, die nu maandelijks een terugkeer krijgt en veel muzikanten en kijkers trekt, en waarin talenten tot ontwikkeling kunnen komen. In de Beweegtuin Hollandscheveld, waar veel inwoners gebruik van maken worden veel nieuwe contacten opgedaan. Inwoners hebben in Hollandscheveld zelf fondswerving en uitvoering gedaan. Via Elim energiek, worden nieuwe talenten in het dorp worden gestimuleerd tot verder ontwikkeling. Doelstelling 2: Het behouden en verbeteren van de fysieke leefbaarheid op het gebied van groen en speelvoorzieningen Beoogd doel en realisatie Beleidsinitiatieven en verantwoording Gebiedsgericht beheer openbare ruimte met GGG behoud van kwaliteitsniveau basis. In 2015 zijn de twee pilot gebieden waar met een buurtbeheerteam wordt gewerkt geëvalueerd. Deze evaluatie heeft ertoe geleid dat er in 2015 voorbereidingen zijn getroffen voor het uitbreiden van deze nieuwe werkwijze met een aantal nieuwe pilot gebieden. Eikenprocessierups (EPR) In 2015 is de beheersing van de EPR uitgevoerd volgens de ‘Pilot Beheersing Eikenprocessierups’. De beheersing van de EPR binnen de bebouwde kom is niet gewijzigd t.o.v. de voorgaande jaren. Alleen buiten de bebouwde kom zijn de maatregelen aangepast. Hiermee voldoet Hoogeveen aan haar zorgplicht en heeft er geen toename van het aantal klachten plaatsgevonden. Gemeente Hoogeveen

71

Jaarrekening 2015

Krachtige wijken en dorpen Kwaliteitsniveau binnen BOR-basis Volgens de schouw voldeed 95% van het totale groenareaal minimaal aan het onderhoudsniveau basis. Hondenuitlaatstroken (Hussen) Als gevolg van een bezuinigingsmaatregel zijn in 2015 de Hussen verwijderd. Om hierdoor de kans op hondenpoepoverlast niet te laten vergroten zijn, ter vervanging van de Hussen, één of meerdere hondehaltes geplaatst. Beschoeiing In 2015 is een kleine vijver aan de Kinholtsweg voorzien van een nieuwe beschoeiing. Hiervoor is het budget van 2016 ook ingezet zodat het gehele werk in een gang, en daarmee goedkoper, kon worden uitgevoerd.

Behoud van voldoende en veilige speelplekken

• De huidige situatie t.a.v. de speelvoorzieningen is

gehandhaafd en er zijn geen extra speelplekken en speeltoestellen aangelegd. • Volgens de schouw voldeed 94% van de speelvoorzieningen aan het onderhoudsniveau basis.

Doelstelling 3: Een waardige rustplaats voor iedereen Beoogd doel en realisatie Een volledig keuzepalet aanbieden aan onze inwoners

Beleidsinitiatieven en verantwoording In 2015 heeft Yarden een ontwerp gemaakt voor het crematorium, het beheerdersonderkomen en de terreininrichting voor de begraafplaats Zevenberg. De omgevingsvergunning voor de bouw van het crematorium en het beheerdersonderkomen wordt begin 2016 definitief aangevraagd en verleend.

Doelstelling 4: Het scheiden van het afval bij de bron Beoogd doel en realisatie In 2015 heeft de gemeenteraad besloten dat in 2016 65% van het herbruikbare huishoudelijk afval gescheiden ingezameld moet en voor nuttige toepassing aangewend (in 2015 is 62% behaald en dit moet oplopen naar uiteindelijk 75% in 2020)

Beleidsinitiatieven en verantwoording Het uitvoeren van het afvalkaderplan en evaluatie (2017) van de in 2015 met de gemeenteraad overeengekomen maatregelen.

Doelstelling 5: Het versterken van de leefbaarheid van het platteland en het behouden en versterken van de waarde van het landschap Beoogd doel en realisatie Beleidsinitiatieven en verantwoording Een nieuwe manier van samenwerken aan het De pilot ‘Landschap onderhouden we Samen’ (in Zuid landschap met inwoners, organisaties en West Drenthe) is succesvol uitgevoerd. In Hoogeveen bedrijven: meer met minder zijn 11 vrijwilligerswerkgroepen actief in het landschap aan de slag geweest in 2015. Het platteland sociaal-economisch vitaal houden Vanuit de beschikbare financiering geconcentreerde aanpak Vitaal Platteland Zuidoost Drenthe is de passantenhaven gerealiseerd.

Gemeente Hoogeveen

72

Jaarrekening 2015


Doelstelling 6: Een gezonde en actieve leefstijl, in het bijzonder van kwetsbare groepen Beoogd doel en realisatie Minimaal voldoen aan landelijk gemiddelde van de Nederlandse Norm Gezond Bewegen (NNGB) in 2017

Toename van de vitaliteit van sportverenigingen

Beleidsinitiatieven en verantwoording In 2015 hebben we 11,2 fte aan sportfunctionarissen ingezet voor de uitvoering van het Actieplan Sport en Bewegen. In het kader van het ‘Actieplan Sport en Bewegen’ zijn in 2015 meer dan 50 projecten uitgevoerd, verspreid over de hele gemeente. Voorbeelden zijn projecten zoals het vignet gezonde school, positief opvoedingsklimaat en Sport Jij Ook? Er is een knelpuntenpot ingesteld voor sportverenigingen. Daarnaast is aan sportverenigingen specifieke ondersteuning geboden in samenwerking met de provinciale sportraad SportDrenthe. Er zijn onder andere trajecten uitgevoerd zoals "Meer Vrijwilligers in korte Tijd" en "Positief coachen".

Doelstelling 7: Zorgdragen voor goede en passende huisvesting voor het stimuleren van sociaal maatschappelijke activiteiten Beoogd doel en realisatie Beleidsinitiatieven en verantwoording Goede en passende huisvesting voor het Zie toelichting bij investeringen. stimuleren van maatschappelijke activiteiten (Sporthal Valkenlaan, Activum, Eduwiek, Frisse scholen, hoofdveld v.v. de Weide, zwembad). Doelstelling 8: Handhaven waar nodig Beoogd doel en realisatie Minder regels vanuit de overheid en regelgeving die is na te leven en te handhaven

Beleidsinitiatieven en verantwoording Uitvoering handhavingsuitvoeringsprogramma 2015 In 2015 is uitvoering gegeven aan het handhavingsuitvoeringsprogramma. Veel doelstellingen zijn gehaald. Toezicht op naleving Drank- en Horecawet Er zijn meer uren ingepland voor het toezicht op naleving van de Drank- en Horecawet in het handhavingsuitvoeringsprogramma 2015 dan voorgaande jaren. Er zijn meer controles uitgevoerd bij evenementen. Hierbij was een belangrijk aandachtspunt de verstrekking van alcohol aan jongeren onder 18 jaar. Daarnaast is actief gereageerd op meldingen met betrekking tot drankverstrekking in illegale horecalokaliteiten. Pilot handhaving drankverstrekking in supermarkten In september 2014 is gestart met de pilot handhaving drankverstrekking in supermarkten. De uitvoering van het project is uitbesteed aan het bedrijf Bureau Horeca Bijzondere Wetten (BHBW). Jongeren worden ingezet om te controleren of er door supermarkten alcohol wordt verstrekt aan jongeren onder de 18 jaar.

Gemeente Hoogeveen

73

Jaarrekening 2015

Krachtige wijken en dorpen Resultaten tussenrapportage Uit de tussenrapportage van oktober 2015 blijkt dat alle 18 supermarkten zijn bezocht. Het nalevingspercentage is toegenomen van 50% tijdens de eerste bezoekronde naar 67% gedurende de derde bezoekronde. Positief is dat bij 2 supermarkten geen enkele keer de alcoholhoudende drank is verstrekt, waardoor deze supermarkten dan ook op een nalevingspercentage van 100% komen!

Beleidsdocumenten • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Leidraad multifunctionele omgeving en MF'C (2010) Integraal Accommodatiebeleid (2009) Integraal Huisvestingsplan 2014-2018 (2014) IHP Binnensport (2009) IHP Buitensport (2011) Communicatieplan De Smederijen (2011) Herijking Visie, missie, doelstellingen De Smederijen (2011) Besluit stuurgroep De Smederijen over fase 1 doorontwikkeling De Smederijen (19 december 2012) Sociale Structuurvisie Naar een Meedoensamenleving (2008) Groenstructuurvisie (2010) Buitenspelen in Hoogeveen, uitvoeringsnotitie Speelruimtebeleid 2005 Lijst beschermwaardige bomen (2012) Actieplan Sport en Bewegen in Hoogeveen 2009-2013 (2009) Nota Begraven in Hoogeveen (2011) Visie landelijk gebied (2008) Kaderplan afvalstoffen (2010) Kadernota Handhaving (2010) Nota Prioriteitsstelling Handhaving (2011) Handhavingsuitvoeringsprogramma (2014) inclusief opdrachtverstrekking aan RUD Samenwerkingsagenda Zuidwest-Drenthe 2013 Samenwerken aan vitaal platteland, een geconcentreerde aanpak voor Zuidoost Drenthe 2014

Gemeente Hoogeveen

74

Jaarrekening 2015





Rekening 2015

5.839 6.245 5.044 2.466 457 5.843 1.322 70 1.152

5.674 6.537 5.082 2.346 476 5.790 1.340 57 1.624

5.674 6.537 5.082 2.519 476 5.790 1.340 57 1.624

6.013 6.510 4.974 2.324 464 5.886 1.341 60 1.402

28.438

28.927

29.100

28.974

Baten Onderwijshuisvesting Sport Beheer openbare ruimte-groen Smederijen/service wijkbeheer Speelvoorzieningen Afvalstromen Begraven Kinderopvang en peuterspeelzalen Buurthuizen

1.030 1.172 241 85 1 6.446 698 0 173

390 1.168 21 44 0 6.117 871 0 46

390 1.168 21 44 0 6.117 871 0 46

676 1.139 173 134 0 6.617 871 0 37

Totaal baten

9.846

8.657

8.657

9.647

18.592

20.270

20.443

19.327

Lasten

Baten


Lasten Onderwijshuisvesting Sport Beheer openbare ruimte-groen Smederijen/service wijkbeheer Speelvoorzieningen Afvalstromen Begraven Kinderopvang en peuterspeelzalen Buurthuizen Totaal lasten

Resultaat Begrotingswijzigingen Wijziging

Omschrijving

Adm.wijz

Herinrichting budgetten Wijk- en dorpsgericht werken

173

Toelichting op cijfers Onderwijshuisvesting De kosten voor huisvesting onderwijs zijn per saldo € 53.000 hoger uitgevallen. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door hogere OZB van € 34.000. Met ingang van 2015 zijn de grondslagen waarover de OZB berekend wordt, verhoogd met BTW. Dit heeft geleid tot hogere OZB bedragen. In de begroting 2015 was hier geen rekening mee gehouden. Daarnaast maakt het Roelof van Echten, zolang Eduwiek nog niet klaar is, gebruik van de locatie Julianastraat. Dat betekent extra OZB van € 20.000. Door het besluit om geen MFC Wolfsbos inclusief speciale lesplaats te realiseren, zijn er in bestaande scholen extra investeringen gedaan om garant te kunnen staan voor goed onderwijs. Er zijn onder andere kapotte cv-leidingen en verouderde ketels vervangen bij OBS de Goudvink en PCBS de Krullevaar.

Gemeente Hoogeveen

75

Jaarrekening 2015


Er is gezorgd voor voldoende warmte in de winterperiode en er zijn bouwkundige aanpassingen gedaan. De totale kosten van € 76.000 zijn binnen de beschikbare middelen van onderhoud uitgevoerd. Bij GemRap II was de verwachting dat dit een nadeel van € 96.000 zou opleveren. Sport Het verwachte tekort bij GemRap II is deels door de verdeling van de kapitaallasten minder geworden. Per saldo zijn de kosten op sport € 2.000 hoger dan begroot. Hieronder een toelichting op de verschillen per accommodatiesoort. Sportterreinen Voetbalvereniging Noordscheschut heeft in 2014 alle kleedgebouwen in eigendom overgenomen van de gemeente. Om het beheer en onderhoud van de kleedgebouwen op orde te maken en toekomstbestendig is een eenmalige afkoopsom van € 110.000 afgesproken. Deze wordt in drie jaren uitbetaald, maar hiervoor is niets begroot. Voor 2015 is een termijn van € 40.000 uitbetaald. De laatste uitbetaling zal in 2016 zijn. Binnensportaccommodaties Voor onderhoud aan gymzalen en sporthallen is € 40.000 meer uitgegeven dan begroot. Dit komt onder ander doordat: • De kosten voor de geplande renovatie aan de gymzaal Boekenberghstraat vanuit noodzakelijk onderhoud zijn hoger uitgevallen dan begroot € 37.000 (incidenteel). Daarentegen zijn onderhoudswerkzaamheden aan andere sportaccommodaties vervallen, zodat het tekort zoveel mogelijk opgevangen kon worden binnen de exploitatie. • Aanpassen brandmeldingsinstallatie en elektra in verband met het plaatsen van de extra scheidingswand in sporthal Valkenlaan is hoger uitgevallen dan geraamd, € 14.000. IJsbaan Het college heeft besloten om geld beschikbaar te stellen aan de stichting Kunstijsbanen Hoogeveen voor een onderzoek en promotie van de ijsbaan. Hiervoor was geen geld begroot en is afgesproken om dit binnen de exploitatie op te nemen. Door deze extra kosten is er een overschrijding van € 32.000. Zwembad Bij de lasten is er € 72.000 minder uitgegeven dan begroot. Dit wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door de volgende redenen: • De vaste lasten waaronder energie- en waterverbruik, rioolrechten en onroerend zaakbelasting zijn circa € 15.000 lager uitgevallen dan begroot. • Voor het bouwkundig onderhoud is € 10.500 minder uitgegeven dan begroot. • Het beschikbare budget € 10.000 voor maatregelen als gevolg van de invoering van de nieuwe Zwemwaterwet is niet uitgegeven omdat de invoering van deze wet is uitgesteld. • Verder zijn de kosten voor incidentele inhuur van personeel wegens technische redenen geboekt binnen de samenwerkingsorganisatie en niet op de kostenplaats zweminrichtingen, waardoor het begrote bedrag van € 25.000 niet is uitgegeven. De inkomsten zijn € 43.020 lager dan begroot. De verwachte inkomsten lopen niet gelijk met de ramingen. De inkomsten voor het gebruik van zonnebank- en whirlpoolbaden zijn niet gehaald doordat twee van de drie baden het eerste half jaar van 2015 niet te gebruiken waren in afwachting van de renovatie van deze baden. Bij GemRap II is gemeld dat we een tekort verwachten door lagere inkomsten. Bij de lasten hebben we nu minder uitgegeven. Het eindresultaat voor het zwembad over 2015 is een plus van € 29.000. Gemeente Hoogeveen

76

Jaarrekening 2015


Beheer openbare ruimte-groen Openbaar groen algemeen Het algemeen bestuur van het waterschap Reest en Wieden heeft op 24 september 2013 de kostentoedelingsverordening watersysteembeheer 2014 vastgesteld. De ingediende zienswijzen van meerdere gemeenten, waaronder gemeente Hoogeveen, hebben het algemeen bestuur geen aanleiding gegeven de verordening aan te passen. Voor dit programma betekent dit € 22.000 hogere waterschapslasten die niet waren begroot. Spoorsloten In GemRap I is gemeld dat het onderhoud van een groenstrook naast een spoorsloot zou zorgen voor een overschrijding van € 15.000 maar deze kosten zijn opgevangen binnen de huidige beschikbare middelen. Verkoop stam- en snipperhout In 2015 is er aan € 21.500 meer stam- en snipperhout verkocht dan geraamd. Verkoop groenstroken Er is een incidentele opbrengst van ruim € 53.000 als gevolg van de verkoop van groenstroken. Stortkosten Er is een voordeel van € 31.000. Dit komt doordat er een betere scheiding van groenafval en takken bij de bron heeft plaatsgevonden, er efficiënter omgegaan is met het verzamelen en afvoeren van het groenafval, en een gedeelte van het groenafval is afgevoerd om te benutten als biobrandstof. Meubilair In 2015 is er ruim € 8.000 minder aan meubilair uitgegeven dan begroot. In verband met een discussie over de kwaliteit van het meubilair zijn er in 2015 minder opdrachten verstrekt. Fonteinen en vijvers Door een efficiëntere werkwijze is er in 2015 € 17.500 minder aan fonteinen en vijvers uitgegeven dan begroot. Diversen Diverse kleinere posten binnen het product Beheer openbaar groen laten een voordeel van € 121.000 zien. Visievorming/uitvoeringsprogramma landelijk gebied De kosten zijn € 26.000 lager dan begroot en worden verrekend met de reserve structuurvisie. Zie hiervoor het overzicht van de reserves in het onderdeel overzicht baten en lasten. Smederijen/service wijkbeheer Korte Klap Korte klap projecten komen in de regel tot stand na verkiezingsavonden. Die worden veelal in de tweede helft van het jaar gehouden. Dat betekent, dat de uitvoering van die projecten in het tweede kalenderjaar plaatsvindt. Het budget dat bij die projecten hoort, wordt daarom beschikbaar gehouden als maatschappelijke verplichting. Als er na afloop van het tweede kalenderjaar geen uitvoering is gegeven aan de projecten, vervalt het budget. De raad heeft hier mee ingestemd. Een bedrag van € 159.970 wordt als maatschappelijke verplichting van 2015 meegenomen naar 2016. Administratie-en organisatiekosten Smederijen(Stichting Welzijnswerk) Het voordeel van € 75.000 op de diverse posten van de SWW betreft een deel van de invulling van de taakstelling op SWW. De taakstelling is opgenomen bij programma Zorg op maat. Gemeente Hoogeveen

77

Jaarrekening 2015


Daar is een tekort ontstaan van € 111.000. Dit tekort wordt gedekt door een overschot bij programma Blijven meedoen en talentontwikkeling (€ 39.000) en een voordeel bij Krachtige wijken en dorpen (€ 72.000). Zie GemRap I. Overige budgetten Smederijen De overige budgetten van De Smederijen laten een voordeel zien van per saldo € 50.000. Voornaamste oorzaken hiervan zijn: de afwikkeling van de maatschappelijke verplichting 2014 levert een voordeel op van € 30.000. Daarnaast zijn de kosten van service wijkbeheer € 20.000 lager uitgevallen dan begroot. Speelvoorzieningen Openbare speelvoorzieningen Er is een voordeel van ruim € 12.000. Dit voordeel komt voornamelijk doordat het reinigen van de zandondergronden voordeliger is uitgevallen en de veiligheidsinspectie in 2015 in eigen beheer is uitgevoerd. Afvalstromen In 2015 is begonnen met de gescheiden inzameling van PMD (plastic- en metalen verpakkingen en drankenkartons) in containers en inrichting afvalsorteerstraten. De extra kosten worden gedekt uit de hiervoor bestemde bijdrage van Nedvang. In 2015 was geraamd dat 12.000 ton restafval ingezameld zou worden. In werkelijkheid is er 11.100 ton ingezameld. Dit levert een voordeel op van € 142.500. Door fluctuaties in de marktprijs oud papier was de uit te keren garantievergoeding aan de inzamelende instellingen hoger dan geraamd. Ook de starten aanloopkosten van de in 2015 uitgevoerde beleidsmaatregelen in het kader van Hoogeveen Sorteert Voor waren iets hoger dan geraamd. In de begroting werd rekening gehouden met een bedrag van € 130.000 aan afvalverbrandingsbelasting die nog niet is betaald. Deze lopende juridische kwestie wordt in Stivamverband door de gezamenlijke contractpartners afgehandeld. Indien nabetaling alsnog nodig is, zal dit via de voorziening egalisatie reiniging plaatsvinden. Genoemde bedragen zijn incidentele afwijkingen. Zie voor het totale resultaat met inbegrip van alle overige toe te rekenen baten en lasten de paragraaf Lokale heffingen onderdeel afvalstoffenheffing. Begraven In de GemRap I verwachtten we een lagere opbrengst van € 101.000. Uiteindelijk is de opbrengst graf- en begraafrechten € 13.000 lager dan begroot. Voor het crematorium/uitvaartcentrum op de begraafplaats Zevenberg is een recht van erfpacht gevestigd. Voor deze overeenkomst is in 2015 € 15.000 ontvangen die niet is begroot. Buurthuizen De herijking van het Integraal Accommodatiebeleid 2015 heeft niet plaatsgevonden. De definitieve invulling van de bezuinigingstaakstelling op de wijk-, buurt -en dorpshuizen is aan dit nieuwe Integraal Accommodatiebeleid gekoppeld. De bezuinigingstaakstelling op de wijk-, buurt -en dorpshuizen van € 150.000 is daarom voor het tweede jaar ingevuld door minder onderhoud uit te voeren. Per saldo houden we bij buurthuizen € 213.000 over omdat nog geen afschrijvingslasten van de MFC's zijn toegerekend. De kredieten hiervan zijn nog niet definitief afgesloten.

Gemeente Hoogeveen

78

Jaarrekening 2015


Investeringen Lasten Omschrijving Budget begraafplaatsen Bentinckspark Renovatie zwembad Buitensportaccommodatiebeleid Budget speelvoorzieningen IAB: Het Activum IAB: Eduwiek IAB: MFC Tiendeveen IAB: Frisse scholen IAB: Afscheidingswand Valkenlaan Algemeen budget Wop Krakeel MFC Nieuwlande Herstructurering Oranjebuurt Totaal

Begroting Begroting voor na Overschot(+) Restant wijziging wijziging Werkelijk / tekort(-) naar 2016 0 1.595 11.889 -10.294 0 75.000 276.300 310.085 0 -33.785 0 18.000 15.979 2.022 0 360.000 360.000 352.979 7.021 0 112.000 112.000 111.131 869 0 4.650.000 4.625.159 2.611.232 0 2.013.927 2.700.000 2.700.000 2.707.894 -7.894 0 0 51.454 13.658 22.796 15.000 0 248.324 184.792 0 63.532 37.000 37.000 37.101 -101 0 10.000 11.836 8.218 3.618 0 0 202.430 181.578 0 20.852 250.000 500.000 830.481 0 -330.481 8.194.000 9.144.098 7.377.016 18.036 1.749.045

Baten

Omschrijving Buitensportaccommodatiebeleid Budget speelvoorzieningen IAB: Frisse scholen MFC Nieuwlande Herstructurering Oranjebuurt Totaal

Begroting Begroting Overschot(+) Restant naar voor na Werkelijk / tekort(-) 2016 wijziging wijziging 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 250.000 250.000

661 5.200 5.115 99.015 352.952 462.943

661 5.200 0 0 0 5.861

0 5 5.115 99.015 104.135 208.270

Bentinckspark In 2015 is een aantal onderdelen voor de inrichting van de openbare ruimte gerealiseerd die oorspronkelijk gepland stonden voor 2016. Het was voordeliger om een aantal grondwerkzaamheden voor onder ander het fietspad gelijktijdig uit te voeren met het ontgraven van de bouwput voor het Activum. De overschrijding die hierdoor is ontstaan wordt gecompenseerd door het in mindering te brengen op het budget van 2016. IAB: Het Activum In 2015 is gestart met de bouw van het Activum. Met aan het einde van het jaar ook de start van de aanbestedingsprocedure van de zonnepanelen op het Activum. Daarnaast is het ontwerp afgerond voor de openbare ruimte rond het sportcomplex en is de oude atletiekbaan gesloopt. Het restantkrediet wordt doorgeschoven naar 2016. Buitensportaccommodatiebeleid In 2015 is het nieuwe kunstgras hoofdveld bij v.v. de Weide gerealiseerd. De werkzaamheden zijn gereed. We hebben hier een voordeel van € 8.000.

Gemeente Hoogeveen

79

Jaarrekening 2015


Budget speelvoorzieningen Betreft de vervanging/vernieuwing van huidige afgeschreven speeltoestellen en toestellen die bij de veiligheidsinspectie als onveilig zijn aangemerkt. IAB: Eduwiek In 2015 is de bouw van Eduwiek gestart. Het Roelof van Echten College is bouwheer van het totale project. De scholen van het voortgezet speciaal onderwijs worden ook op deze nieuwe locatie aan de Voltastraat gehuisvest. De schoolbesturen en de gemeente vormen gezamenlijk een projectgroep voor de realisatie van Eduwiek. IAB: MFC Tiendeveen Het project is nagenoeg afgerond. Er moet nog een budget van € 15.000 beschikbaar blijven voor de aansluiting van de veldverlichting op het MFC. Dit budget wordt doorgeschoven naar 2016. IAB: Frisse scholen In 2015 zijn de laatste werkzaamheden afgerond bij OBS de Posthoorn en OBS de Oostenbrink. Dit waren werkzaamheden die nog onderdeel waren van de opdracht van 2014. In 2015 zijn er door de GGD steekproefsgewijs vier schoolgebouwen gecontroleerd op het al dan niet voldoen aan de gestelde normen. Gebleken is dat er nog enkele aanpassingen moeten worden gedaan in overleg met schoolbesturen en installateurs. Het restant budget wordt doorgeschoven naar 2016. IAB: Afscheidingswand Valkenlaan De levering en installatie van de vouwwand is gereed. De sporthal is nu in te delen in drie aparte zaaldelen. MFC Nieuwlande Het project is nog niet afgerond doordat de ontsluitingsweg nog niet aangelegd kon worden. Het restant budget wordt doorgeschoven naar 2016. Herstructurering Oranjebuurt In 2015 is gestart met de herinrichting van de openbare ruimte van de Oranjebuurt. Het samen met de inwoners opgestelde plan wordt uitgevoerd. In totaal is er vanuit de provincie en de gemeente een bedrag van een miljoen euro beschikbaar (50/50). Dit bedrag is verdeeld over de begrotingsjaren 2015 en 2016. Daarnaast is een fonds en een bijdrage van Woonconcept om de voetbalkooi opnieuw aan te leggen. Het project zal in het voorjaar van 2016 zijn afgerond. WOP Krakeel In maart 2015 is gestart met de bouw van het woonservicegebouw in het centrumgebied van Krakeel. Op de plek van de oude Magneet worden 18 aanleunappartementen, 36 zorgeenheden en 3 kortdurende zorgplaatsen voor het Jannes v/d Sleedenhuis gerealiseerd. In de plint van het gebouw wordt een supermarkt gevestigd. De renovatie/herstructurering van het winkelcentrum De Grote Beer is begin 2015 afgerond.

Gemeente Hoogeveen

80

Jaarrekening 2015

Veilige bereikbaarheid


Dit programma gaat over het behouden van een verkeersveilige bereikbaarheid. Programmahouder Jan Steenbergen

Wat hebben we gedaan Algemene doelstelling De goede bereikbaarheid voor de auto, de fiets en het openbaar vervoer (bus en trein) is een kernkwaliteit van Hoogeveen. Deze goede bereikbaarheid proberen we zo goed mogelijk in stand te houden, waarbij aandacht is voor de verkeersveiligheid en leefbaarheid. Nieuw Hoogeveens vervoer We hebben een plan Nieuw Hoogeveens vervoer opgesteld. Het plan is een reactie op het wegvallen van de stadsbus per december 2015 en beoogt dat in Hoogeveen zo veel mogelijk mensen kunnen deelnemen aan de samenleving. In het plan is aandacht voor drie complementaire vormen van personenvervoer. Het gaat om de bestaande Wmo-taxi ‘van deur tot deur’, een nieuw bewonersinitiatief Hoogeveenvervoert voor vervoer ‘van kamer tot kamer’, en de nieuwe stadsbus De Bij. We hebben eind 2015 ook besloten om mee te doen aan ‘publiek vervoer Drenthe en Groningen’. Dit is een project om te komen tot een gezamenlijke aanbesteding van de gemeenten in beide provincies op doelgroepenvervoer en nieuwe vormen van publiek vervoer, zoals De Bij. Fietspad Bentinckspark Er is BDU subsidie aangevraagd voor een centraal fietspad in het Bentinckspark, tussen de Mr. Cramerweg en de Bentincksdijk en ten oosten van de nieuwe atletiekbaan. De aanvraag is gehonoreerd voor 50% van de aanlegkosten tot een maximum subsidie van € 125.000. Rotonde Mr. Cramerweg-Kanaalweg-Wolfsbosstraat Voor 2015 is subsidie aangevraagd voor de aanleg van een rotonde op het kruispunt Mr. CramerwegKanaalweg-Wolfsbosstraat in verband met de afgeschreven en niet goed werkende verkeersregelinstallatie. De aanvraag is gehonoreerd voor 40% van de aanlegkosten tot een maximum subsidie van € 200.000. Omdat er vorig jaar geen budget beschikbaar was, is er uitstel aangevraagd bij de provincie; dit is voor een jaar verleend. Intercity In 2015 hebben we ons ingezet voor Hoogeveen als intercitystation. Op basis van alle ontwikkelingen en uitkomsten van dit traject is in overleg met de raadscommissie de focus verlegd. We zetten niet meer in op een volwaardige intercity-stop, maar streven naar andere, meer kansrijke, manier om een rechtstreekse verbinding met de Randstad vorm te geven. Gemeente Hoogeveen

81

Jaarrekening 2015


We hebben een start gemaakt met het uitwerken van een aantal scenario’s in samenspraak met de commissie. Het meest kansrijke model wordt onderdeel van een hernieuwde lobby- en communicatiestrategie om de rechtstreekse verbinding met de Randstad voor Hoogeveen veilig te stellen. Baggeren In 2015 is het nieuwe baggerplan voor Hoogeveen vastgesteld. Het baggerplan, dat samen met het voormalige waterschap Reest en Wieden is gemaakt, is een bundeling van afspraken om per jaar alleen nuttig of noodzakelijk baggerwerk uit te voeren met daarbij heldere afspraken over kosten en verantwoordelijkheden. Het nieuwe plan blijft ook met het nieuwe gefuseerde waterschap van kracht. Glasvezel In 2013 is er een overeenkomst getekend met Reggefiber voor het aanleggen van een glasvezelnetwerk in Hoogeveen. In 2014 is er gestart met fase 1 en in 2015 is er circa 30 km glasvezel aangelegd. Een bijkomend effect van de aanleg van glasvezel is dat de kwaliteit van de verharding is toegenomen. De uitrol van breedband in de dorpen en het buitengebied wordt tot op heden niet opgepakt door de grote aanbieders van telecommunicatie. In de zanddorpen is initiatief genomen om zelf de aanleg van glasvezel ter hand te nemen. Wij zijn met de initiatiefnemers in gesprek om hen daar waar mogelijk bij te staan om de realisatie van de grond te krijgen. Projecten Parkeren Diverse maatschappelijke ontwikkelingen zorgen landelijk voor een afnemende parkeerdruk waardoor eerdere meerjarenprognoses niet gehaald zijn. Hierdoor is het exploitatiesaldo parkeren in 2015 € 211.000 nadeliger dan begroot. In 2015 is het betaald parkeren verder geprofessionaliseerd. De focus ligt hierbij niet alleen op de opbrengsten maar ook op kostenbeheersing en service aan de klant. Naast de uitrol van nieuwe parkeerautomaten is ook mobiel parkeren ingevoerd. In 2015 is de gemeente toegetreden tot coöperatie ParkeerService; een aantal administratieve taken is daar ondergebracht. Dit proces loopt nog en leidt op termijn tot verdere kostenbesparing. De bouw van de parkeergarage is in volle gang; zie voor nadere toelichting Uitvoering Ontwikkelingsvisie Stadscentrum onder het programma Aantrekkelijk Wonen. Hoogeveen verlicht bewust Als uitwerking van het beleidsplan openbare verlichting zijn bij het project Hoogeveen verlicht bewust de gedetailleerde lichtniveaus voor verschillende situaties vastgesteld. In 2015 is opdracht gegeven om het eerste plangebied, De Weide, uit te voeren. Door het faillissement van onderdelen van Imtech heeft de uitvoering vertraging opgelopen en is het werk uitgesteld tot 2016. Reconstructie Het Hoekje Hollandscheveld De reconstructie van Het Hoekje in Hollandscheveld was onderdeel van het project reconstructie Het Hoekje. Op verschillende terreinen, recreatie & toerisme, detailhandel, communicatie, openbare ruimte, is overlegd met inwoners. Dit interactieve proces heeft geresulteerd in het opzetten van een nieuwe website www.puurhollandscheveld.nl, het informeren van en overleg met de detaillisten over het winkelaanbod en de toekomst van koopcentrum Hollandscheveld en natuurlijk de reconstructie van Het Hoekje. De raad heeft budget vrijgemaakt voor de reconstructie. Later is nog extra geld vrijgemaakt voor verfraaiing van het ontwerp. In de zomer van 2015 is het werk opgeleverd.

Gemeente Hoogeveen

82

Jaarrekening 2015


Wegen, regulier onderhoud Een opvallend project in 2015 was de aanpak van de Ruyterstraat. Hier is in samenspraak met de verschillende afdelingen binnen de gemeente en de bewoners van de Ruyterstraat een riolering-/ herstraatplan uitgevoerd waarbij de bewoners mee hebben bepaald hoe de straat, binnen de bestaande budgetten, kon worden ingericht.

Wat hebben we gerealiseerd Doelstelling 1: In stand houden van de bereikbaarheid en verkeersveiligheid Beoogd doel en realisatie Geen structurele knelpunten/files op hoofdwegen die de doorstroming belemmeren

Het terugdringen van het aantal verkeersslachtoffers Het bevorderen van fietsverkeer

Beter toegankelijk maken van het openbaar vervoer Handhaven niveau openbaar vervoer Parkeren

Beleidsinitiatieven en verantwoording • Asfaltprogramma. • Vervanging diverse bruggen. • Revitalisering Het Hoekje. • Herinrichting Dorpsstraat Pesse. • Reconstructie Riegshoogtendijk 2e fase. • Aanleg rotonde Mr. Harm SmeengelaanKinholtsweg. • Fysieke maatregelen (zie hierboven). • Uitvoeren Hoogeveen Verlicht Bewust. • Recreatieve fietsbewegwijzering. • Verbreding fietspad Griendtsveenweg. • Middengeleiders Zuidwoldigerweg-Nijstad. • Haltes openbaar vervoer gehandicapten. • Lobby intercitystation. • Nieuw Hoogeveens vervoer. • Nieuwe parkeerautomaten geplaatst. • Belparkeren ingevoerd.

Beleidsdocumenten • •

• • • • •

Mobiliteitsvisie 2008 Parkeernota 2011 ∗ Deel 1 ∗ Deel 2 ∗ Deel 3 Fietsnota 2011 Gladheidbestrijdingsplan (jaarlijks) Beleidsplan Onderhoud wegen 2012-2016 Onderhoudsplan Kunstwerken 2011 t/m 2015 Beleidsplan Openbare verlichting 2012

Gemeente Hoogeveen

83

Jaarrekening 2015





Rekening 2015

Lasten Beheer 0penbare ruimte-grijs Verkeer

7.430 1.376

6.564 1.564

6.564 1.564

6.433 1.273

Totaal lasten

8.806

8.127

8.127

7.705

Baten Beheer 0penbare ruimte-grijs Verkeer

398 2.727

38 3.172

38 3.172

273 2.685

Totaal baten

3.125

3.209

3.209

2.958

Resultaat

5.681

4.918

4.918

4.748


Toelichting op cijfers Beheer openbare ruimte-grijs Openbare verlichting Doordat de vervanging van nieuwe armaturen nu als investering worden aangemerkt, is er in 2015 een incidenteel overschot ontstaan in de exploitatie van € 118.000. Daarnaast is er een voordeel op de energierekening van circa € 215.000. De variatie in de energierekening wordt mede veroorzaakt doordat de meterstand weliswaar wordt gesteld op 31 december, maar in de praktijk varieert tussen 1 december en 31 januari. In deze periode wordt circa 30% van de totale energie verbruikt. Gladheidsbestrijding De inzet van de gladheidsbestrijding is meer geweest dan geraamd. Dit heeft geleid tot een overschrijding van circa € 66.000. Bijdrage parkeerplaats Stationsplein Op de post Bijdrage parkeerplaats Stationsplein is een overschrijding van circa € 30.000. Dit is veroorzaakt doordat ProRail de afgelopen jaren heeft verzuimd om aan de gemeente de kosten voor het onderhouden van het geluidsscherm, € 6.000 per jaar, in rekening te brengen. Hiervoor is een overeenkomst afgesloten. De achterstand vanaf 2011 is nu in een keer afgelost. Zie ook GemRap II. Leges telecommunicatiewet Bij de leges telecom zijn circa € 90.000 extra inkomsten geboekt. Deze extra inkomsten zijn het gevolg van de aanleg van glasvezel in een deel van de kom in Hoogeveen. Verkeer Waarschuwingsborden en wegwijzers Voornamelijk de kosten voor het aanbrengen van belijning en wegmarkeringen zijn meegevallen. Hierdoor houden we € 31.000 over.

Gemeente Hoogeveen

84

Jaarrekening 2015


Intercity In 2015 is besloten om onderzoek te doen naar de mogelijkheden voor de intercity in Hoogeveen. De kosten voor dit onderzoek waren niet begroot waardoor een overschrijding is ontstaan van € 16.000. Parkeren Diverse maatschappelijke ontwikkelingen zorgen landelijk voor een afnemende parkeerdruk. Om die reden zijn de eerdere meerjarenprognoses niet behaald. Hierdoor is het exploitatiesaldo parkeren in 2015 € 211.000 nadeliger dan begroot. Bij Gemrap II werd een nadeel van € 261.000 verwacht.

Investeringen Lasten Omschrijving Asfaltprogramma Verkeersm.Zuidwoldigwg-Schutstr-Grndsvwg Haltes openbaar vervoer gehandicapten Vervanging diverse bruggen Herst. Riegshoogtendijk (wortelopdruk) Vervanging parkeerautomaten Revitalisering het Hoekje, Hollandscheveld Herinrichting Dorpsstraat Pesse Openbare verlichting De Weide Infrastructurele maatregelen AZC Oversteek N48 klaverblad ri. Ommen Totaal

Begroting Begroting voor na Overschot(+) Restant wijziging wijziging Werkelijk / tekort(-) naar 2016 700.000 700.000 715.241 -15.241 0 312.000 332.373 285.055 0 47.318 39.500 10.000 9.900 100 0 53.000 53.000 66.509 -13.509 0 0 341.132 336.490 4.642 0 0 232.314 165.739 0 66.575 661.000 663.413 667.098 -3.685 0 450.000 488.465 475.899 0 900.000 0 0 385.137 396.590 0 0 -22.598 2.215.500 4.105.834 3.095.924

12.566 0 900.000 -11.453 0 22.598 0 -3.982 1.013.893

Baten Omschrijving Verkeersm.Zuidwoldigwg-Schutstr-Grndsvwg Herst. Riegshoogtendijk (wortelopdruk) Revitalisering het Hoekje, Hollandscheveld Herinrichting Dorpsstraat Pesse Infrastructurele maatregelen AZC Oversteek N48 klaverblad ri. Ommen Totaal

Begroting Begroting voor na Overschot(+) Restant wijziging wijziging Werkelijk / tekort(-) naar 2016 0 561.620 555.819 0 -5.801 0 136.000 0 0 -136.000 125.000 125.000 0 0 -125.000 100.000 100.000 0 0 -100.000 0 268.000 100.000 0 -168.000 0 0 1.840 1.840 0 225.000 1.190.620 657.659 1.840 -534.801

Asfaltprogramma In 2015 is het Schoolpad en een gedeelte van de Langedijk volgens het programma uitgevoerd. We hebben een nadeel van € 15.000 op het asfaltprogramma. Reconstructie Zuidwoldigerweg-Schutstraat-Griendtsveenweg In 2015 zijn nabij de rotonde Zuidwoldigerweg/open afrit A28 de laatste werkzaamheden afgerond. Fietspad Griendtsveenweg In het najaar is het fietspad langs de Griendtsveenweg, tussen de Schutstraat en de Rembrandtstraat verbreed en geschikt gemaakt voor tweerichting fietsverkeer. Gemeente Hoogeveen

85

Jaarrekening 2015


Middengeleiders Zuidwoldigerweg In oktober 2015 zijn er in de Zuidwoldigerweg nabij het kruispunt Nijstad middengeleiders aangelegd die het voor fietsers mogelijk maken in twee etappes over te steken. Haltes openbaar vervoer gehandicapten In 2015 zijn de laatste bushaltes aangepast voor mindervaliden en blinden/slechtzienden. Vervanging diverse bruggen en kunstwerken Er zijn vier kunstwerken vervangen: de Scheldebrug, de Zanderhofdamwand, de Tichelwerkstraatdamwand en de Plevierbrug. De overschrijding van € 13.000 is veroorzaakt door de hogere kosten ten opzichte van de begroting voor het vervangen van de damwand aan de Tichelwerkstraat. Reconstructie Riegshoogtendijk Hollandscheveld Tegelijk met Het Hoekje is het noordelijk deel van de Riegshoogtendijk in Hollandscheveld gereconstrueerd. Vervanging parkeerautomaten In 2015 zijn de parkeerautomaten in het centrum van Hoogeveen vervangen. De nieuwe parkeerautomaten voorzien in nieuwe betaalmogelijkheden zoals bel- en kentekenparkeren en er kan betaald worden met de betaalpas zonder het invoeren van een pincode. Reconstructie het Hoekje Hollandscheveld In 2015 is de reconstructie van het openbare gebied van Het Hoekje in Hollandscheveld gerealiseerd. Herinrichting Dorpsstraat Pesse Het reconstructieplan voor de Dorpsstraat in Pesse is in 2014 vastgesteld. De werkzaamheden zijn in het voorjaar van 2015 uitgevoerd. In juni was de officiële opening. Openbare verlichting De Weide Door het faillissement van onderdelen van Imtech heeft de uitvoering van Hoogeveen verlicht bewust in de wijk De Weide vertraging opgelopen. De uitvoering is uitgesteld naar 2016 en het budget wordt overgeheveld. Infrastructurele maatregelen AZC In verband met de huisvesting van het AZC in de Grittenborgh en het waarborgen van de verkeersveiligheid is een aantal infrastructurele maatregelen uitgevoerd. De belangrijkste aanpassing is het aanbrengen van de rotonde op het kruispunt Mr. Harm Smeengelaan – Kinholtsweg. Oversteek N48 klaverblad richting Ommen In 2015 hebben we een afrekening ontvangen van de provincie.

Gemeente Hoogeveen

86

Jaarrekening 2015

Duurzamer Hoogeveen

Duurzamer Hoogeveen

Het programma omvat maatregelen voor een duurzamer Hoogeveen. Programmahouder Gert Vos

Wat hebben we gedaan Algemeen Het programma Duurzamer Hoogeveen werkt aan een leefomgeving waarin de kwaliteit van leven nu en in de toekomst geborgd is. In 2015 is vooral ingezet op bewustwording van een duurzamer Hoogeveen, verduurzaming van de bestaande bouw en een klimaatbestendig en water robuuste gemeente. De opvallendste resultaten uit 2015 worden hieronder toegelicht. Duurzame leefomgeving Klimaatbeleid Begin 2015 is de klimaatmonitor opgeleverd. De klimaatmonitor is samengesteld op basis van gegevens over het jaar 2013. Ook is er een doorkijk van vier jaar aan de hand van voorgenomen en lopende projecten. Dit als eerste stap in het actualiseren van het klimaatbeleid. In juni 2015 is de monitor, tijdens een informatieve raadsavond rondom duurzaamheid, gepresenteerd. Uit de monitoring blijkt dat met de huidige inzet de gemeentelijke klimaatdoelstellingen niet worden gehaald. Na oplevering van de monitor is gestart met de evaluatie van het huidige klimaatbeleid. In november is gestart met de voorbereidingen voor het opzetten van een transitiearena in het kader van Drenthe in Transitie. In dit innovatieve project wordt samengewerkt met de provincie Drenthe. Het doel van het project is om een impuls te geven aan de transitie naar een energieneutraal Hoogeveen waarbij duurzaam opgroeien in Hoogeveen het centrale thema is. In dit proces nemen de koplopers, jong en oud, binnen Hoogeveen rondom het thema duurzaamheid een belangrijke plaats in. De uitkomsten van deze transitiearena vormen een richtinggevend perspectief en een impuls voor lokale actie en dienen als basis voor het nieuwe klimaatbeleid. Verduurzaming bestaande bouw Uit het taartdiagram afkomstig uit de klimaatmonitor, zie onderstaande figuur volgt dat het aandeel wonen verantwoordelijk is voor bijna een kwart van de CO2-uitstoot binnen de gemeente Hoogeveen. Afgelopen jaar is veel gebruik gemaakt van de regelingen die de gemeente beschikbaar had voor het verduurzamen van bestaande koopwoningen en non-profit accommodaties zoals een sportkantine of kerkgebouw. Daarnaast was de zonnelening beschikbaar, een lening die beschikbaar is gesteld door de provincie Drenthe. Gemeente Hoogeveen

87

Jaarrekening 2015

Duurzamer Hoogeveen

Duurzaamheidslening In totaal zijn het afgelopen jaar 64 aanvragen ingediend voor de duurzaamheidslening. Het totaalbudget bedroeg € 531.000. De leningen zijn zowel voor de aanschaf van zonnepanelen (vooral na uitputting van de zonnelening) als voor isolerende en installatietechnische maatregelen aangevraagd. In circa 40 % van de aanvragen ging het om de financiering van twee of meer maatregelen. Energiescan Afgelopen jaar is 161 keer een energiescan aangevraagd door particulieren en vier aanvragen door een non-profitorganisatie. In het vierde kwartaal is een forse stijging te zien van het aantal aanvragen en heeft een relatie met verschillende acties (dag van de duurzaamheid en twee informatieavonden).

Zonnelening Als 50% cofinancieringsregeling is door de provincie Drenthe in 2015 een zonnelening beschikbaar gesteld met een totaalbudget van € 531.000. Deze lening was binnen vier maanden uitgeput. In totaal zijn 115 leningen voor de aanschaf van zonnepanelen verstrekt.

Gemeente Hoogeveen

88

Jaarrekening 2015

Duurzamer Hoogeveen

Bewustwording duurzaamheid Op het gebied van bewustwording hebben tal van activiteiten plaatsgevonden. • In samenwerking met het Drents Energie Loket (DEL) zijn er twee bijeenkomsten georganiseerd rondom het thema bewustwording duurzaamheid. Zie voor een toelichting onder projecten, uitwerking energieakkoord. • Samen met de plaatselijke IVN werkgroep en de NMF Drenthe is er een zonneweek met onder andere een informatieavond georganiseerd voor de bewoners die wonen rondom het Steenbergerpark. Daarnaast bestond de mogelijkheid om mee te doen aan een collectief particulier inkooptraject tijdens de zonnemarkt. Dit initiatief is financieel ondersteund met de opstartbijdrage voor lokaal duurzaamheidsinitiatief van € 500. • Parkmanagement Hoogeveen heeft in samenwerking met de gemeente de Drentse aftrap voor energiebesparing bij bedrijven georganiseerd. • Er is een informele raadsavond rondom het thema duurzaamheid georganiseerd. De jongste spreker was de elfjarige Kaithlynn Pieters, deelnemer van de Kids Climate Conference, die een indrukwekkende presentatie gaf rondom het thema Plastic Soep. • In de Vredehorstkerk een bijeenkomst over isoleren, de gemeente heeft hieraan een bijdrage geleverd. • Op de Dag van de Duurzaamheid is er in samenwerking met het IVN een H-tea georganiseerd in Punt H voor de leerlingen van groep 7/8 van basisschool Het Mozaïek uit Hollandscheveld. Ook inwoners zijn uitgenodigd. Het werd een informatieve en leerzame middag over Plastic Soep. • Een extra pagina bij Het Torentje gepubliceerd over deze dag en duurzaamheid in Hoogeveen. • Deelname door de gemeente aan de Nationale Duurzame Huizenroute. • De leerlingen van de derde klas Technasium van het Roelof van Echtencollege zijn eind 2015 gestart met een onderzoeksopdracht: ontwerp het energielandschap in 2020 voor Hoogeveen. Natuur en milieueducatie (NME) Het NME onderwijs wordt verzorgd door het IVN. In totaal zijn twee scholennetwerken actief en wordt op dertig basisscholen NME onderwijs gegeven. In 2015 is in het onderwijsprogramma voor de basisscholen extra aandacht besteed aan het thema afval. Duurzaamheidskalender De duurzaamheidskalender is ingezet als instrument om bewustwording van duurzaamheid te vergroten. In de kalender staan landelijke ontwikkelingen en acties. Deze zijn waar mogelijk doorvertaald naar de Hoogeveense situatie. De kalender heeft als doel lokale duurzame initiatieven aan te jagen en waar mogelijk te ondersteunen. Klimaatbestendige en water robuuste gemeente Klimaatadaptatie strategie In 2015 is in beeld gebracht waar een groot deel van Hoogeveen staat in het licht van klimaatbestendigheid. Hiervoor is onderzoek uitgevoerd in de vorm van een neerslagstresstest (inclusief 3D simulatie) en een hittestresstest en is een ontwerp voor een waterstructuur gemaakt. Deze drie deelprojecten zijn ingediend bij het Stimuleringsprogramma Ruimtelijke Adaptatie uit het Deltaprogramma en is een van de eerste vijf ‘impactprojecten’ geworden. Dit betekent dat het daarmee een project is waarvan de aanpak als voorbeeld dient voor andere gemeenten. Verder is een interne masterclass opgezet waarbij in drie sessies allerlei disciplines uit de openbare ruimte zijn meegenomen in de problematiek van klimaatverandering en de uitkomsten van de deelprojecten.

Gemeente Hoogeveen

89

Jaarrekening 2015

Duurzamer Hoogeveen

Samenwerking in de waterketen Ook in 2015 hebben we samen met de gemeenten Westerveld, Meppel, Steenwijkerland, De Wolden en Midden-Drenthe en het waterschap Reest en Wieden (onder de naam Fluvius) gewerkt om de afspraken uit het Bestuursakkoord Water (2011) over een doelmatiger waterbeheer te realiseren. De intensieve samenwerking moet leiden tot: - Het realiseren van kostenbesparingen in het beheer van de afvalwaterketen. - Het behouden dan wel vergroten van de kwaliteit van de uitvoering van de beheertaken. - Het verminderen van de kwetsbaarheid bij de uitvoering van beheertaken. - Het afstemmen van investeringen in de afvalwaterketen en het watersysteem. Uiteindelijk moet de samenwerking ertoe leiden dat de stijging van de lasten (rioolheffing en zuiveringsheffing) voor inwoners en bedrijven in de toekomst wordt beperkt. Jaarlijks wordt de voortgang van de samenwerking gemonitord door de Unie van Waterschappen en de VNG. Uit de monitoring uitgevoerd in het voorjaar 2015 blijkt dat onze regio goed op koers is om de afspraken uit het Bestuursakkoord Water te realiseren. Watertakenplan 2016-2021 Om te komen tot een doelmatiger waterketen is daarnaast in 2015 een gezamenlijk watertakenplan Fluvius 2016-2021 opgesteld voor de regio. De bijbehorende specificatie watertakenplan voor Hoogeveen is een voortzetting van en vervangt het vGRP 2010-2014 (verlengd t/m 2015). Het plan beschrijft de activiteiten en maatregelen die de komende jaren in het kader van de gemeentelijke zorgplichten (stedelijk afvalwater, hemel- en grondwater) worden uitgevoerd. Ook geeft het plan een overzicht van de financiële gevolgen van de in het plan opgenomen activiteiten en maatregelen. Projecten Uitwerking energieakkoord In 2013 is het landelijke energieakkoord ondertekend. Doel van dit akkoord is gezamenlijk te werken aan energiebesparing, het vergroten van het aandeel duurzame energie en een toename van werkgelegenheid. In het realiseren van deze doelen spelen gemeenten een belangrijke rol. Vanaf eind 2014 werken de twaalf Drentse gemeenten, de provincie, de NMF Drenthe en enkele brancheorganisaties samen in het Drents Energieloket (DEL) aan deze verduurzamingsopgave in de bestaande bouw. In 2015 zijn door het DEL, in samenwerking met de gemeente, twee campagnes uitgevoerd, namelijk de ‘Zon zoekt Drent’ campagne en de ‘Drent zit er warmpjes bij’. De ‘Zon zoekt Drent’ campagne heeft op 17 april ongeveer 250 bezoekers naar het raadhuis getrokken en was zeer succesvol. De ‘Drent zit er warmpjes bij’ campagne (10 november)vond in Pesse plaats en trok ongeveer vijftig bezoekers. Voor een informatieavond rondom isolatie, wat een lastig onderwerp is, was deze avond eveneens een succes. Structuurvisie onder- en bovengrond De onder- en bovengrond kent steeds meer toepassingen op het gebied van energie en opslag. Te denken valt aan geothermie, gebruik van restwarmte en zonne- en windenergie. Om als gemeente regie te houden zijn we eind 2015 gestart met voorbereidingen van een gemeentelijke visie waarin wij onze eigen ambities ten aanzien van het gebruik van de Hoogeveense onder- en bovengrond vastleggen. Zonnestrategie Onderdeel van de bovengenoemde structuurvisie is de zonnestrategie. Deze strategie is in 2015 versneld opgepakt. De gemeente kreeg dit jaar van verscheidene externe partijen vragen en verzoeken voor de aanleg en locatie van zonneparken. Om deze vragen te kunnen beantwoorden en een goede afweging te kunnen maken is deze strategie in de maak.

Gemeente Hoogeveen

90

Jaarrekening 2015

Duurzamer Hoogeveen

Zonnepanelen op gemeentelijke gebouwen Aan de doelstelling 'de gemeentelijke organisatie CO2 neutraal in 2020' kan het project zonnepanelen op gemeentelijke gebouwen een grote bijdrage leveren. Hiervoor is echter een investering van twee miljoen nodig. In de begroting 2016-2019 is een deel van deze investering (zes ton) voor 2019 gereserveerd. Daar waar mogelijk wordt samen met partners gezocht naar kansen voor co-creatie. Zo is voor het Activum samen met Drentse Energie Organisatie (DEO)) in december 2015 een aanbestedingsprocedure gestart voor de plaatsing van een zonnedak van bijna duizend zonnepanelen met een totaal vermogen van 234 kWp door middel van externe financiering en bijdrage SDE+ subsidie. De Drentse Maat RUD Drenthe Het algemeen bestuur van de RUD heeft op 29 juni 2015 de Drentse Maat, bij meerderheid van stemmen, vastgesteld. Hoogeveen heeft daarbij nadrukkelijk aangegeven dat de uitgangspunten (scenario B en de Drentse prioriteiten) in deze Drentse Maat niet de Hoogeveense voorkeur heeft. Het takenpakket binnen deze Drentse Maat is alleen toegespitst op milieuvergunningen, milieumeldingen, milieutoezicht, milieuhandhaving en bodemtaken (toezicht bodemsanering en beoordeling meldingen grondstromen en toezicht grondstromen). De Drentse Maat wordt jaarlijks gemonitord. Gebiedsgericht grondwaterbeheer In het Hoogeveense grondwater zijn flink wat verontreinigingen aanwezig. Deze zijn in het verleden door bedrijfsactiviteiten veroorzaakt. De provincie Drenthe houdt in het kader van de Wet Bodembescherming per geval toezicht op de sanering en verspreiding van deze verontreinigingen. Deze aanpak is niet kosteneffectief. In 2015 zijn daarom de mogelijkheden verkend om over te gaan tot een gebiedsgerichte aanpak. Hierbij wordt een gebied aangewezen waarin zich de verontreinigingen bevinden. Binnen dit gebied gelden nieuwe spelregels die het, naast een kosteneffectiever beheer, ook eenvoudiger maken om iets (oppompen) met verontreinigd grondwater te doen. Om de voor- en nadelen van deze nieuwe aanpak helder te krijgen zijn bijeenkomsten georganiseerd met waterschap Reest en Wieden en WMD. Bodemsanering Hoofdstraat 192 Aan de Hoofdstraat 192 was jarenlang een rijwielhandel met een verkooppunt van brandstof aanwezig. Hierdoor is een grote bodemverontreiniging in de Hoofdstraat ontstaan. In 1995 is tijdens de reconstructie van de winkelstraat een deel van de bodemverontreiniging gesaneerd. Uit onderzoeken is gebleken dat de bodem hier nog steeds ernstig verontreinigd is met minerale olieproducten en er op sommige plaatsen zelfs een drijflaag met puur product (brandstof) is aangetroffen. In 2015 zijn diverse onderzoeken uitgevoerd om de verontreiniging in kaart te brengen en zijn de potentiële saneringsmogelijkheden op een rijtje gezet.

Wat hebben we gerealiseerd Doelstelling 1: Groter draagvlak voor en bewustwording van een duurzamer Hoogeveen Beoogd doel en realisatie Een groter duurzaamheidsbewustzijn bij de inwoners van Hoogeveen en vergroten van de bereidheid hier aan mee te werken

Gemeente Hoogeveen

Beleidsinitiatieven en verantwoording • Het Waterloket is actueel gehouden. • Het Energieloket is actueel gehouden. • De risicokaart externe veiligheid is actueel gehouden. • Regelmatige berichtgeving via gemeentelijke kanalen over duurzaamheid heeft plaatsgevonden. • Er zijn verschillende informatiebijeenkomsten georganiseerd met relevante partners (parkmanagement Hoogeveen, vereniging Duurzaam Hoogeveen, IVN en DEL).

91

Jaarrekening 2015

Duurzamer Hoogeveen

• De Drentse campagnes ‘Zon zoekt Drent’ en ‘de

Bijdrage leveren aan millenniumdoelstellingen

Drent zit er warmpjes bij’ binnen Hoogeveen is gefaciliteerd. • De duurzaamheidskalender is actueel gehouden • Natuur- en milieueducatie is op 30 basisscholen verzorgd door het IVN. • Er is subsidie verstrekt.

Doelstelling 2: Realiseren van een duurzame leefomgeving Beoogd doel en realisatie Een CO2-neutrale organisatie in 2020

De hele gemeente in 2040 CO2-neutraal

Duurzaam gebruik van de onder- en bovengrond

Beleidsinitiatieven en verantwoording • Aanbesteding inkoop duurzame brandstoffen voor het gemeentelijk wagenpark is uitgevoerd en heeft geleid tot daar waar mogelijk duurzame brandstof wordt ingekocht. • De klimaatmonitor, onderdeel gemeentelijke organisatie is afgerond. • Inbreng aanbesteding inkoop energie met compensatie groencertificaten biomassa NL heeft plaatsgevonden. • De aanbesteding zonnepanelen Activum is voorbereid. • Er is gestart met het opstellen van de zonnestrategie. • De klimaatmonitor is afgerond. • Het concept evaluatierapport klimaatbeleid is gereed. • De transitiearena duurzaam opgroeien in Hoogeveen is voorbereid. • Een duurzaamheidsinitiatief is gefaciliteerd. • Met het beschikbaar stellen van duurzaamheidsleningen en energiescans voor particulieren en non-profit is de verduurzaming van de bestaande bouw gefaciliteerd. • Actieve rol binnen Drents Energie Loket, (uitwerking energieakkoord) vervuld. • Er is gestart met de voorbereiding van het opstellen van de structuurvisie voor de boven- en ondergrond. • Er is gewerkt aan het project gebiedsgericht grondwaterbeheer. • Voor de bodemsanering Hoofdstraat 92 Hoogeveen is een trekkersrol vervuld.

Doelstelling 3: Robuust watersysteem en duurzaam waterbeheer Beoogd doel en realisatie In 2050 is Hoogeveen een klimaatbestendige gemeente met een veilig, mooi, gezond en duurzaam watersysteem (samenhangend geheel van oppervlaktewater, grondwater, waterkeringen en kunstwerken (duikers, stuwen, sluizen enz.))

Gemeente Hoogeveen

Beleidsinitiatieven en verantwoording • Waterberging bij ontwikkelingen is gerealiseerd - Robaard & De Jonge locatie (in uitvoering). - Spaak en de Velg te Nieuwlande bij MFC (in voorbereiding/uitvoering). - Fluitenberg uitbreidingen Schuinedijk en Vijfhoek. - De Adelaar (in uitvoering) hoek BuizerdlaanWolfsbosstraat.

92

Jaarrekening 2015

Duurzamer Hoogeveen

• In beeld is gebracht waar een groot deel van

In 2020 is een doelmatige waterketen (winning – gebruik – zuivering) gerealiseerd

Hoogeveen staat in het licht van klimaatbestendigheid: - Hittegevoelige gebieden zijn in kaart gebracht (hittestressmodel). - Gebieden gevoelig voor extreme neerslag zijn in kaart gebracht (hemelwaterstresstest). - Er is een ontwerp voor een waterstructuur gemaakt. • Maatregelen opgenomen in het vGRP (straks watertakenplan) zijn uitgevoerd, zoals - Onderhoud grondwatermeetnet. - Beheer en onderhoud drainage. - Onderzoek foutieve aansluitingen riolering. - Monitoring helofytenfilter. - Inspectie vrijverval riolering. - Reinigen riolering en kolken. - Onderhoud riolering, gemalen en pompunits. - Vervangen en renovatie van riolering. - Afkoppelen van regenwater. - Oplossen knelpunten riolering. - Baggeren watergangen. • Er is regionaal samengewerkt in de waterketen om te komen tot een doelmatiger waterbeheer en te voldoen aan de afspraken uit het Bestuursakkoord water. Uit de uitgevoerde monitoring 2015 blijkt dat onze regio goed op koers is. • Het watertakenplan Fluvius 2016-2021 is opgesteld.

Beleidsdocumenten • Milieuvisie 2008 Deel 1 Ambities Deel 2 Achtergronden • Klimaatbeleid 2010 • Waterplan/Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan 2010 • Baggerplan 2008 • Visie Externe Veiligheid 2010 • Bodemnota 2007 • Bodembeheernota 2012 • Bodemkwaliteitskaart 2012 • Nota Hogere waarden Wet geluidhinder 2012 • 12 dagen regeling geluid horeca 2012 • Grondwaterbeleidsplan 2012 • Hemel- en Grondwaterverordening 2012

Gemeente Hoogeveen

93

Jaarrekening 2015

Duurzamer Hoogeveen




Rekening 2015

Lasten Natuurbescherming Riolering Milieubeheer

13 4.051 1.928

13 4.167 1.588

13 4.167 1.588

14 3.879 2.221

Totaal lasten

5.992

5.768

5.768

6.114

Baten Natuurbescherming Riolering Milieubeheer

630 5.010 384

0 4.398 11

0 4.398 11

11 4.854 129

Totaal baten

6.024

4.410

4.410

4.994

-32

1.358

1.358

1.120


Resultaat

Toelichting op cijfers Natuurbescherming Spaarbankbos Op 26 mei 2015 is het laatste geplande perceel overgedragen aan de nieuwe eigenaar. Dit heeft per saldo een incidenteel voordeel van € 9.200 opgeleverd (zie ook GemRap). Riolering Bij de lasten riolering hebben wij minder uitgegeven doordat de daadwerkelijke kosten van een aantal activiteiten zoals onderhoud aan riolering en gemalen, oplossen van knelpunten riolering uiteindelijk lager zijn uitgevallen. Verder is er sprake van lagere kapitaallasten. De opbrengst rioolrechten zijn € 176.000 hoger dan begroot door meer waterverbruik bij niet-woningen en areaaluitbreiding bij woningen. Het overige verschil in de baten betreft een onttrekking aan de voorziening riolering. Op begrotingsbasis was onder de algemene dekkingsmiddelen een onttrekking aan de reserve riolering geraamd. De reserve is bij de jaarrekening 2014 omgezet naar een voorziening. Milieubeheer Duurzaamheidslening bouw De rentelasten zijn door de lagere rentestand en terug ontvangen rentevergoedingen (SVN) € 14.000 lager uitgevallen dan begroot. RUD In de begroting van de RUD Drenthe 2015 zijn de volgende kosten voor Hoogeveen geraamd € 618.282 + € 154.531 (correctie via gemeentefonds) in totaal € 772.813. Er heeft geen overboeking plaatsgevonden vanuit de uitkering gemeentefonds en de RUD heeft een bedrag van € 57.629 aan frictiekosten uitgekeerd. Dit resulteert in een tekort van € 45.629. Zonebeheer industrielawaai Als gevolg van het achterblijven van verkoop van kavels op bedrijventerrein Buitenvaart is er, zoals gemeld in GemRap II, een onderschrijding van € 16.000. Gemeente Hoogeveen

94

Jaarrekening 2015

Duurzamer Hoogeveen

Plaagdierbestrijding Het budget is met circa € 12.000 overschreden door extra inzet ter bestrijding van plaagdieren. Flora en Fauna Van het budget is € 8.000 (incidenteel) niet benut doordat geen kosten gemaakt zijn in het kader van het roekenbeheer. Geïnventariseerd wordt welke werkzaamheden van structurele aard zijn en hoe deze werkzaamheden bekostigd worden. Reserve bodemsanering In 2015 is meer geld besteed dan begroot. Kosten voor de bodemsaneringen van de Riegshoogtendijk en De Kaap zijn ten laste gebracht van de reserve bodemsanering omdat saneringskosten niet tot een investering of actief mogen worden gerekend. Dit betekent dat in totaal € 585.000 ten laste van de reserve bodemsanering is gebracht. Opvang zwerfdieren Van het budget is € 5.500 niet benut. In 2015 zijn minder zwerfdieren opgevangen dan aanvankelijk begroot. Het contract met Stichting Provinciaal Drents Dierentehuis zal worden geactualiseerd.

Investeringen Lasten Omschrijving Budget rioleringswerkzaamheden Totaal

Begroting Begroting voor na Overschot(+) Restant wijziging wijziging Werkelijk / tekort(-) naar 2016 1.209.459 1.469.459 1.247.681 0 221.778 1.209.459 1.469.459 1.247.681 0 221.778

Baten Omschrijving Budget rioleringswerkzaamheden Totaal

Begroting Begroting voor na Overschot(+) Restant wijziging wijziging Werkelijk / tekort(-) naar 2016 0 0 48.814 0 48.814 0 0 48.814 0 48.814

Budget rioleringswerkzaamheden In 2010 is het verbreed gemeentelijk rioleringsplan (vGRP) als beleidskader voor de gemeentelijke watertaken voor de planperiode 2010 t/m 2014 door de raad vastgesteld. Het vGRP is met een jaar verlengd i.v.m. het opstellen van een gezamenlijk afvalwatertakenplan 2016-2021 in 2015. Om de ambities en doelstellingen uit het vGRP te kunnen realiseren zijn in 2015 diverse activiteiten en maatregelen uitgevoerd. Hiervoor was in 2015 een investeringsbudget van € 1.469.459 beschikbaar. Dit budget is ingezet voor vervanging en renovatie van het gemeentelijk rioolstelsel (in o.a. Venesluis, Fokkerstraat en Ruyterstraat). Verder zijn pompen en gemalen vervangen en zijn investeringen gedaan ten behoeve van het telemetriesysteem voor gemalen. In het kader van de zorgplicht hemelwater is er regenwater afgekoppeld en zijn regenwaterriolen aangelegd (o.a. ’t Hoekje, Stephensonstraat en Zuidwoldigerweg) en zijn foutieve rioolaansluitingen verholpen. Per saldo is er een restant van € 270.592 op het investeringsbudget. Dit wordt doorgeschoven naar 2016. Reden hiervoor is dat een deel van de werkzaamheden, zoals het afkoppelen van regenwater en de aanpak van wateroverlast doorlopen in 2016.

Gemeente Hoogeveen

95

Jaarrekening 2015

Veiligheids pijler

Veiligheids pijler Veilig Hoogeveen

Gemeente Hoogeveen

97

Jaarrekening 2015

Veilig Hoogeveen

Veilig Hoogeveen

Het programma omvat de zorg voor veiligheid. Programmahouder Karel Loohuis

Wat hebben we gedaan Integraal veiligheidsplan 2015-2018 In het voorjaar heeft de gemeenteraad het integrale veiligheidsplan vastgesteld. Met het opstellen van het veiligheidsplan geven wij invulling aan de regierol van de gemeente en de wettelijke taken van de burgemeester. De Hoogeveense prioriteiten komen overeen met de prioriteiten van het Regionaal beleidsplan Noord-Nederland 2015-2018 en bevatten negen ambities voor de aanpak van veiligheidsonderwerpen zoals woninginbraken, jeugdoverlast, evenementen, handel in drugs. Nieuwjaarsfeest zonder subsidie Afgelopen jaarwisseling heeft een eerste nieuwjaarsfeest plaatsgevonden zonder subsidie vanuit de gemeente. Deze subsidie was eerder in het leven geroepen om een organisator te faciliteren om beveiliging, busvervoer en EHBO in te zetten met het doel om schade en overlast te verminderen tijdens de jaarwisseling. Het feest op De Markt is zonder noemenswaardige incidenten verlopen en ook het schadebeeld van de hele gemeente laat een dalende trend zien. Er was veel minder schade aan verkeersborden, gemeentelijke gebouwen en speelvoorzieningen. Doorlichting advisering bij evenementen Naar aanleiding van het Monstertruck-ongeval in september 2014 in Haaksbergen is de vergunningprocedure, waaronder de advisering over veiligheidsaspecten bij evenementen, binnen onze gemeente onder de loep genomen. Net als in Haaksbergen is geen complete expertise op alle evenementen-onderdelen aanwezig (denk hierbij aan een motorcross of colorrun). Wel wordt dan extern advies ingewonnen. Anders dan in Haaksbergen wordt bij de behandeling van een aanvraag door meerdere personen naar een aanvraag gekeken en worden risicovolle elementen in een aanvraag doorgesproken in het evenementenoverleg. Ook wordt in onze gemeente gewerkt aan bewustwording van risico’s bij evenementen bij organisatoren door hen een veiligheidsplan te laten invullen, waarin mogelijke risico’s tijdens het evenement, zoals ordeverstoringen of omslag in het weer, door hen moeten worden uitgewerkt.

Gemeente Hoogeveen

98

Jaarrekening 2015

Veilig Hoogeveen

Bijtende honden stappenplan Er is een stappenplan vastgesteld met betrekking tot zeer ernstige bijtincidenten. Binnen onze gemeente bleek behoefte aan een eenduidige werkwijze ten aanzien van incidenten met bijtende honden. Gemiddeld is er sprake van één (zeer) ernstig bijtincident per jaar waarbij er vrijwel altijd sprake is van een hond die een andere hond bijt. Dit aantal is vermoedelijk hoger, maar dit zijn de incidenten waarbij de gemeente betrokken is. Vanaf 2009 zijn er in Hoogeveen (voor zover bekend) drie incidenten geweest waarbij een hond een mens heeft gebeten. In 2015 was er één zeer ernstig incident waarbij een hond een andere hond heeft doodgebeten. Aan de eigenaar van de hond zijn maatregelen opgelegd. Evaluatie drugsbeleid In mei 2014 heeft het college een nieuwe aanpak hennep vastgesteld. De aanpak behelst het sluiten van woningen en bedrijfspanden, nadat de politie heeft geconstateerd dat er drugs aanwezig zijn, drugs wordt verhandeld of er sprake is van een hennepkwekerij. De noodzaak van de beleidswijziging was de striktere lijn die een aantal Drentse gemeenten hanteerde ten aanzien van handel dan wel aanwezigheid van drugs in woningen dan wel voor publiek toegankelijke ruimtes. Hoogeveen heeft aansluiting gezocht bij deze regionale ontwikkeling, onder andere vanwege het tegengaan van het waterbedeffect. In 2015 is het beleid geëvalueerd, waarin is besloten om door te gaan met dit beleid. Ook komt er een vervolggesprek met woningcorporaties, waarin wordt gesproken over de effecten van de negatieve huurdersverklaring. Convenant met zorggroep ‘t Achterhuus Met ’t Achterhuus, een permanente 24-uursvoorziening voor volwassen maatschappelijke herintreders, is in 2015 een convenant gesloten op het gebied van de openbare orde. Het doel is meerledig: ten eerste kunnen de bewoners van de voorziening beschermd en veilig in de buurt wonen. Ten tweede wordt voorkomen dat vanuit deze locatie overlast voor de omwonenden en omgeving kan ontstaan en ten derde kan eventuele overlast snel worden aangepakt en wordt de leefbaarheid van de omgeving en de gemeente Hoogeveen in stand gehouden. Aanpak agressie tegen medewerkers met een publieke taak (VPT) Sinds 2014 is in Drenthe ingezet op het verkrijgen van aandacht voor dit onderwerp, zoals op bestuurlijk niveau als bij medewerkers op de werkvloer. Hierin fungeert burgemeester Loohuis als bestuurlijk boegbeeld voor Drenthe. In deze rol heeft hij op diverse momenten aandacht gevraagd voor het belang van aandacht voor dit onderwerp. Zowel binnen onze gemeentelijke organisatie als bij woningcorporaties, scholen en zorginstellingen is het van belang dat actief met een agressieprotocol wordt gewerkt en dat geweld tegen medewerkers met een publieke taak niet wordt getolereerd. Een interne werkgroep ‘omgaan met agressie’ heeft eind 2015 aanbevelingen geformuleerd om binnen onze gemeentelijke organisatie dit onderwerp gericht onder de aandacht te brengen en het agressieprotocol actiever uit te dragen. In 2015 zijn 22 gevallen van agressie tegen gemeenteambtenaren gemeld. Er is 23 keer preventief ingegrepen zodat een agressie-incident kon worden voorkomen. Er wordt aangifte gedaan als daar aanleiding toe is. Achtergronden branden De politie heeft op verzoek van ons een analyse gemaakt van het aantal branden in Hoogeveen. Het vermoeden bestond dat het aantal branden over de afgelopen jaren in onze gemeente hoger was dan in vergelijkbare gemeenten (qua inwoneraantallen). Inmiddels heeft de politie gerapporteerd dat er inderdaad een negatieve afwijking is met gemiddeld acht branden per maand in de periode 2011-2015. De vraag is: waarom is dat zo? Het antwoord hierop zal medio 2016 komen in de vorm van een rapport van een onderzoeksbureau.

Gemeente Hoogeveen

99

Jaarrekening 2015

Veilig Hoogeveen

Wat hebben we gerealiseerd Doelstelling 1: Veiliger woon- en leefomgeving Beoogd doel en realisatie Toename subjectieve veiligheid(sgevoel) bewoners in huis en buurt

Daling van het aantal personen dat zorgt voor overlast en/of onrust in buurt

Daling van het aantal mensen dat zorgt voor (huiselijk en eergerelateerd) geweld en kindermishandeling Tabel Huisverboden 2012 12 2013 7 2014 8 2015 14

Daling van het aantal woninginbraken, fietsendiefstallen met 5% ten opzichte van 2013 Woninginbraken 2011 313 2012 220 2013 149 2014 220 2015 202

Gemeente Hoogeveen

Beleidsinitiatieven en verantwoording Het aantal deelnemers aan Burgernet is verder toegenomen van 11,3% aan het begin van 2015 tot 12,4% aan het einde van 2015. Er waren 64 burgernetmeldingen waarvan zes direct zijn opgelost en in 32 gevallen uiteindelijk de casus met succes is afgerond met behulp van Burgernet. Bijvoorbeeld een vermist persoon is gevonden of een verdachte kon worden aangehouden. We maken incidenteel gebruik van mobiel cameratoezicht. Zo is één van de camera’s verplaatst van winkelcentrum De Weide naar de bibliotheek aan de Willemskade. Sinds de zichtbare aanwezigheid van deze camera zijn hier geen fietsen meer gestolen. Overlastgevers worden vanuit het oggz-netwerk begeleid indien er sprake is van meervoudige problematiek die de reguliere hulpverlening overstijgt. Voor de Noord-Nederlandse aanpak van verwarde personen wordt een Drentse werkgroep ingericht. Hoogeveen wordt betrokken bij de uitkomsten. Alle gemeenten hebben sinds 2015 een regionaal meldpunt voor huiselijk geweld en kindermishandeling. In Drenthe is daartoe het Steunpunt Huiselijk Geweld samengevoegd met het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling tot Veilig Thuis Drenthe. Veilig Thuis Drenthe is ondergebracht bij de GGD Drenthe. Als centrumgemeente coördineert Emmen dit voor alle Drentse gemeenten. We nemen deel aan een Drentse pilot voor preventieve huisverboden bij vermoedens van kindermishandeling. In 2015 is er geen aanleiding geweest om bij elkaar te komen. Huiselijk geweld krijgen we als gemeente en hulpverlening steeds beter in beeld en ook de politie is hier beter op ingericht om op meldingen te reageren. Dit zorgt mede voor een stijging van het aantal huisverboden. Er zijn in totaal rondom 80 adressen waar was ingebroken besmettingsbrieven verstuurd. Er is veel gebruik gemaakt van social media en Het Torentje om mensen te waarschuwen tegen inbraken en om bewustwording te creëren; gelegenheid maakt de dief. De doelstelling van 5% daling ten opzichte van 2013 is niet gehaald ondanks alle inspanningen en ingezette daling sinds 2014. Dit najaar zijn we begonnen met het stimuleren van whatsappgroepen in dorpen en buurten. In ieder geval in de Molukse wijk, in Stuifzand en in Pesse zijn er groepen samengesteld.

100

Jaarrekening 2015

Veilig Hoogeveen Politie en gemeente hebben hiervoor een handleiding opgesteld voor dit burgerinitiatief. De wijkagent onderhoudt contact met de beheerder van een whatsappgroep.

Fietsendiefstallen 2011 586 2012 499 2013 371 2014 337 2015 283

Er zijn 15 personen aangehouden die een lokfiets van de politie hadden gestolen. Deze fiets wordt gefaciliteerd door de gemeente en geplaatst op plekken waar relatief veel fietsen worden gestolen, zoals bij het station. Tijdens één van de Pulledagen is een fietsgraveeractie gehouden. Iedereen kon daar zijn fiets gratis laten graveren. Hier is weinig gebruik van gemaakt. De doelstelling van 5% daling ten opzichte van 2013 is gehaald. De DPC-reader is dit najaar in gebruik genomen. Met deze reader controleert politie en handhaving bij fietsen of ze van diefstal afkomstig zijn. Tenslotte zijn er voorbereidingen getroffen voor het project ‘Ben Kwijt’, een systeem waar gevonden voorwerpen in gezet kunnen worden.

Doelstelling 2: Veilig uitgaan Beoogd doel en realisatie Een uitgaansgebied waar uitbaters, bezoekers en omwonenden zich nog veiliger voelen ten opzichte van 2013 Continuering in de afname van het aantal geweldsincidenten in het uitgaansgebied Zware mishandeling uitgaansgebied 2011 13 2012 14 2013 15 2014 5 2015 5

Beleidsinitiatieven en verantwoording Er is structureel overleg tussen horeca, gemeente en politie. Ook door de inzet van de horeca-coördinator zijn de lijnen kort en is er overleg als dat nodig is. Uit de horecamutaties die de horecapolitie iedere week opstelt, komt het beeld naar voren dat er weinig zware geweldsincidenten zijn; er was vijf keer sprake van zware mishandeling in het uitgaansgebied. In 2015 heeft de burgemeester twee keer een gebiedsverbod opgelegd.

Doelstelling 3: Bestrijden jeugdoverlast Beoogd doel en realisatie Geen jongerengroepen die overlast gevend of crimineel zijn

Gemeente Hoogeveen

Beleidsinitiatieven en verantwoording Maandelijks wordt in het centrumgebied en in De Weide gesproken over de aanpak van jeugdoverlast. Indien nodig, wordt vaker overlegd. Partners als politie, jongerenwerk, handhaving en gemeente werken nauw samen. Er is een beeld van aanwezige jongerengroepen. Door wisselende samenstellingen verandert het beeld voortdurend.

101

Jaarrekening 2015 Afname van het aantal incidenten van jeugdoverlast van 5% ten opzichte van 2013 Meldingen overlast jeugd 2011 426 2012 566 2013 435 2014 445 2015 292

Veilig Hoogeveen De overlast door jongeren is flink afgenomen, zowel op straat als in de horeca. Hiermee sluiten we aan bij een landelijke trend. Dit is voor een deel toe te schrijven aan onze lokale aanpak en deels aan maatschappelijke ontwikkelingen, zoals controle op alcoholbezit en alert reageren van de politie en handhaving op meldingen.

Doelstelling 4: Afname georganiseerde criminaliteit Beoogd doel en realisatie Ontmoedigen van criminele activiteiten zoals mensenhandel, arbeidsuitbuiting, witwassen en drugshandel

Beleidsinitiatieven en verantwoording In 2015 zijn verschillende teams binnen de samenwerkingsorganisatie getraind in het herkennen van signalen van mensenhandel en arbeidsuitbuiting. Verschillende signalen zijn onderzocht. Dit heeft niet geleid tot verdere actie. De effecten van georganiseerde criminaliteit zijn niet altijd even zichtbaar, maar ze zijn wel aanwezig. Bij vermoedens van georganiseerde criminaliteit wordt contact opgenomen met het Regionaal Informatie- en Expertisecentrum Noord-Nederland. In 2015 zijn er vijf Bibob-zaken behandeld. Dit leverde geen bijzonderheden op. Er is vanuit landelijke overheid aandacht voor motorclubs, zo ook in Hoogeveen. In 2015 heeft de politie tien keer een bestuurlijke rapportage aangemaakt voor het aantreffen van hennep in een woning. In drie gevallen is een gewaarschuwd (één keer een koopwoning en twee keer een huurwoning). Twee koopwoningen zijn gesloten, vier huurwoningen en één bedrijfspand. In twee gevallen was sprake van inwonende minderjarige kinderen.

Doelstelling 5: Veiligheid bij evenementen Beoogd doel en realisatie Alle vergunningplichtige evenementen voldoen aan de veiligheidsvoorschriften van gemeente en hulpdiensten

Beleidsinitiatieven en verantwoording Organisatoren van risicovolle evenementen zijn sinds 2012 verplicht om een veiligheidsplan op te stellen en dat af te stemmen met de hulpdiensten en gemeente. Het veiligheidsplan beschrijft onder andere de inzet van beveiliging, EHBO en de uitwerking van een aantal rampscenario’s. Evenementen als de Ronde van Drenthe en Cascaderun worden op deze wijze al jaren doorgesproken. De jaarwisseling wordt ook gerekend tot een risicovol (en jaarlijks terugkerend) evenement. De voorbereidingen hierop worden onder regie van de gemeente tijdig met de hulpdiensten lokaal en op basisteamniveau voorbereid. Het feest op De Markt is, ook naar het oordeel van hulpdiensten, eveneens zonder subsidie goed verlopen.

Gemeente Hoogeveen

102

Jaarrekening 2015

Veilig Hoogeveen

Beleidsdocumenten • • • •

Integraal Veiligheidsplan Hoogeveen 2015-2018 Regionaal Beleidsplan Noord Nederland 2014-2017 Jaarplan 2015-2016 Veiligheidshuis Drenthe Beleidsvisie Brandweer 2015-2018




Rekening 2015

Lasten Brandweer Openbare orde en veiligheid

2.377 2.151

2.396 1.752

2.396 1.752

2.374 1.711

Totaal lasten

4.528

4.148

4.148

4.085

Baten Brandweer Openbare orde en veiligheid

270 20

0 2

0 2

28 5

Totaal baten

290

2

2

33

4.238

4.146

4.146

4.052


Resultaat

Toelichting op cijfers Brandweer Per saldo zijn de lasten € 49.000 lager dan begroot. Zoals in de GemRap al is vermeld, is de bijdrage aan Veiligheidsregio Drenthe door een afrekening over 2014 lager uitgekomen (€ 105.000). Omdat de brandweer aan de wettelijke taken ademluchtwerkplaats moet voldoen, is een overschrijding op het onderhoudsbudget ontstaan (€ 55.000). In GemRap II is de verwachting van deze overschrijding gemeld. Openbare orde en veiligheid De lasten zijn € 64.000 beneden de raming gebleven. De lasten van inspectie kinderdagverblijven zijn per saldo € 25.000 lager dan begroot doordat het begrote budget te hoog is geraamd. De kosten van lijkschouwingen pakken € 7.000 lager uit. Het overige verschil wordt veroorzaakt door diverse geringe onderschrijdingen van budgetten.

Investeringen Er zijn geen investeringen opgenomen binnen het programma Veilig Hoogeveen.

Gemeente Hoogeveen

103

Jaarrekening 2015

Fundament

Fundament Zichtbaar en transparant bestuur

Gemeente Hoogeveen

105

Jaarrekening 2015

Zichtbaar en transparant bestuur


Het programma richt zich op zichtbaarheid van het Hoogeveense gemeentebestuur in (inter)regionale en grensoverschrijdende platforms en bij de eigen inwoners. Dit onder het motto ‘Wees transparant, maar niet onzichtbaar’. Programmahouder Karel Loohuis

Wat hebben we gedaan Algemeen Het programma Zichtbaar en transparant bestuur bestaat uit drie onderdelen: het onderdeel Zichtbaar en transparant bestuur richt zich op het behoud en verbeteren van de kwaliteit van het lokale openbare bestuur. Bestuurlijk verantwoordelijk hiervoor is burgemeester Karel Loohuis. Daarnaast vallen onder dit programma de onderdelen Dienstverlening en Digitalisering (bestuurlijk verantwoordelijk: wethouder Giethoorn) en Bedrijfsvoering (bestuurlijk verantwoordelijk: Algemeen Bestuur van de GR ambtelijke organisatie De Wolden/Hoogeveen). Deze onderdelen worden beschreven in de paragraaf Dienstverlening en Digitalisering en de paragraaf Bedrijfsvoering. Wat hebben we beleidsmatig gedaan Ambtelijke fusie met De Wolden Per 1 januari 2015 zijn De Wolden en Hoogeveen ambtelijk gefuseerd. De ambtelijke organisatie is ondergebracht in een Gemeenschappelijke Regeling (GR). Vanaf 1 januari 2015 wordt vanuit deze GR gewerkt voor de beide gemeenten. De GR heeft een eigen begroting en jaarrekening. Zichtbaar posities innemen De lobby is ingezet om de positie van Hoogeveen te versterken en de zichtbaarheid van het bestuur te vergroten. Na de provinciale verkiezingen zijn er werkbezoeken voor Gedeputeerde Staten en Provinciale Staten georganiseerd om de speerpunten van Hoogeveen goed bij de provincie onder de aandacht te brengen. Maar ook om de verbinding met de provincie te versterken en de gezamenlijke inspanningen te bespreken om onze doelen te realiseren. Het economisch actieplan Vierkant voor werk van de gemeenten Emmen, Coevorden, Hoogeveen en Hardenberg heeft een extra impuls gekregen door de komst van de commissie Vollebregt Alberda van Eekenstein. Hierover leest u meer in het hoofdstuk Werken aan werk. Er is ingezet op betrokkenheid bij Kans voor de Veenkoloniën. Dat heeft er toe geleid dat Hoogeveen een van de deelnemende gemeenten is en een plek in de stuurgroep heeft gekregen. Gemeente Hoogeveen

106

Jaarrekening 2015


De inzet is er op gericht de gezondheidsachterstanden van mensen in het Veenkoloniale gebied, terug te dringen. Daarbij ligt de focus niet alleen op gezondheid, aangezien gezondheidsverschillen door meer factoren worden beïnvloed. Ook opleidingsniveau, geletterdheid en aansluiting onderwijsarbeidsmarkt zijn thema’s die in het project worden meegenomen. Ook is er via de lobbylijnen ingezet op het verkrijgen van de Intercity status voor station Hoogeveen, het behouden van Bethesda als volwaardig ziekenhuis, de komst van een kunstijsbaan en een populairwetenschappelijk educatiecentrum in Hoogeveen. Interactieve beleidsvorming Als gemeente hebben we ervaring opgedaan met het zoeken van aansluiting bij initiatieven uit de samenleving. De Dorpscoöperatie Hollandscheveld verbindt is hiervan een mooi voorbeeld. De dorpscoöperatie is een initiatief van Vereniging Hollandscheveld om saamhorigheid zo te stimuleren dat de inwoners meer naar elkaar omzien en elkaar willen helpen als dat nodig is. De dorpscoöperatie heeft van de gemeente de bevoegdheid gekregen de professionele ondersteuningstaken op grond van de Wmo uit te voeren. De gemeente gebruikt sociale media om nieuws te verspreiden maar ook om signalen binnen te krijgen. Dat kunnen kleine signalen zijn maar door monitoring van sociale media is het ook mogelijk een beeld te krijgen van wat er speelt en hoe het mensen bezighoudt. Het is voor de gemeente belangrijke input en een mooie toevoeging op de andere manieren waarop input vergaard wordt. Bestuurlijke innovatie De eerste stappen zijn gezet om in gezamenlijkheid van raad, college, organisatie en maatschappelijke partners te gaan kijken naar een doorontwikkeling van de bestuursstijl. De eerste contouren voor een project Bestuurlijke Innovatie zijn zichtbaar. De conferentie over gratis geld was een inspirerende start om anders naar zaken te gaan kijken. Integriteitsbeleid De ambtenaren van de gemeente Hoogeveen zijn per 1 januari 2015 overgegaan naar de samenwerkingsorganisatie De Wolden Hoogeveen. Dat betekent dat samenwerkingsorganisatie De Wolden Hoogeveen een integriteitsbeleid moet voeren voor haar medewerkers. De constateringen die binnen Hoogeveen zijn gedaan zijn meegenomen in het overleg met de gemeente De Wolden over het harmoniseren van het integriteitsbeleid ten behoeve van de nieuwe ambtelijke organisatie. Het beleid is door het bestuur van de samenwerkingsorganisatie vastgesteld. Asielzoekerscentrum (AZC Hoogeveen) Medio februari 2015 zijn de eerste asielzoekers in AZC Hoogeveen gehuisvest. In maart is de aanpassing aan de infrastructuur in de omgeving van het AZC gereed gekomen. Nadat rond de zomer 2015 een aantal units op het binnenterrein werd bijgeplaatst kon direct daarna de volledige capaciteit van 1.000 opvangplaatsen in gebruik worden genomen. Vanwege de grote instroom asielzoekers in Nederland in september en oktober hebben wij toestemming gegeven om tijdelijk 50 mensen extra op te vangen in een van de sportzalen van het AZC. Hiervan is een beperkt aantal weken gebruik gemaakt. Momenteel zijn er circa 170 arbeidsplaatsen in het AZC (COA, GCA, beveiliging, schoonmaak). Daarnaast levert het AZC nog tientallen arbeidsplaatsen op in onderwijs, zorg, etcetera. Ook zijn tientallen vrijwilligers werkzaam in en buiten het AZC.

Gemeente Hoogeveen

107

Jaarrekening 2015


Verkiezingen De verkiezingen voor Provinciale Staten zijn goed verlopen. Het stemmen ging met rood potlood, waardoor alle stembiljetten handmatig geteld en ingevoerd moesten worden. Het opkomstpercentage in 2015 was 47,1 procent. Dat was lager dan vier jaar terug. Toen maakte 55,5 procent de gang naar de stembus. Landelijk was de opkomst 47,5 %. Eind 2015 zijn de voorbereidingen gestart voor het referendum op 6 april 2016 over het associatieverdrag van de Europese Unie. 25 jarig bestaan Stedenband Martin-Hoogeveen Van 12 tot 15 november heeft een gezelschap van bijna dertig personen uit de Hoogeveense samenleving, leden van de Stedenband Hoogeveen en medewerkers van de samenwerkingsorganisatie een bezoek gebracht aan Martin in het kader van de viering van het 25jarig bestaan van de stedenband Martin- Hoogeveen. Er was een expositie georganiseerd met alle zes partnersteden van Martin over de twee wereldoorlogen.

Wat hebben we gerealiseerd Doelstelling 1: Samen met inwoners, organisaties en ondernemers werken aan de samenleving Beoogd doel en realisatie Versterking van de interactieve beleidsvorming

Beleidsinitiatieven en verantwoording • We hebben afgelopen jaar aangesloten bij verschillende initiatieven, zoals de dorpscoöperatie In Hollandscheveld.

Doelstelling 2: Een zichtbare en onderscheidende gemeente zijn Beoogd doel en realisatie Het ondersteunen van de inhoudelijke doelen van de andere programma's

Beleidsinitiatieven en verantwoording • Er is focus aangebracht bij de lobbydossiers. • Onze posities in het stedelijk netwerk Emmen, Coevorden, Hoogeveen en Hardenberg, alsmede onze positie binnen de Veenkoloniën zijn versterkt.

Doelstelling 3: Het handhaven van ons integer handelen als gemeente Beoogd doel en realisatie Het integer handelen van al onze medewerkers


• Het integriteitsbeleid van Hoogeveen en De Wolden is geharmoniseerd.

Beleidsdocumenten • • • • • •

'Zo werkt 't in Hoogeveen', een beschrijving van programmasturing in Hoogeveen (2010) Collegeprogramma 2014-2018 Notitie 'De drie sporen naar een nieuwe ambtelijke organisatie van de Wolden en Hoogeveen' (2013) Notitie 'Samenwerkingsorganisatie De Wolden-Hoogeveen, Missie, Visie en contouren' (2013) Kadernotitie 'Ambtelijke samenvoeging Hoogeveen- De Wolden' (2013) Programmabegroting 2015 GR De Wolden Hoogeveen

Gemeente Hoogeveen

108

Jaarrekening 2015





Rekening 2015

Lasten Bestuur Burgerzaken

4.113 1.867

3.851 1.762

3.851 1.762

3.943 2.151

Totaal lasten

5.980

5.613

5.613

6.094

Baten Bestuur Burgerzaken

7 911

0 837

0 837

13 975

Totaal baten

918

837

837

988

5.062

4.776

4.776

5.106


Resultaat

Toelichting op cijfers Bestuur De lasten zijn € 79.000 hoger dan begroot. Het gaat om hogere accountantskosten (€ 38.000). Het budget voor accountantskosten was structureel te laag geraamd en is bij de programmabegroting 2016 aangepast. Daarnaast zijn de kosten van representatie € 20.000 hoger geworden. Het overige verschil betreft hogere salariskosten van bestuur (gewezen wethouders). Burgerzaken Voor burgerzaken is in 2015 een negatief saldo van baten en lasten van € 250.000 gerealiseerd ten opzichte van de begroting. De belangrijkste oorzaken voor deze verschillen zijn: • € 180.000 meer kosten i.v.m. AZC Hoogeveen. Deze kosten zijn gemaakt voor de personele inzet door de afdelingen leerplicht en burgerzaken (inschrijvingen bevolkingsregister). Deze kosten waren niet begroot maar er staan wel meer inkomsten uit het Gemeentefonds tegenover. • € 16.000 meer kosten voor de verkiezingen. Deze kosten zijn in lijn met de voorgaande verkiezingen, daarnaast zijn er twee verkiezingen gehouden op één dag, namelijk voor het waterschap en de Provinciale Staten. • € 12.000 minder opbrengsten voor huwelijken, dit ligt in lijn met de voorgaande jaren. • Per saldo € 42.000 minder opbrengsten voor uittreksels, rijbewijzen, eigen verklaringen en reisdocumenten (paspoorten en identiteitsbewijzen). Voor alle secretarieleges geldt dat we hierbij afhankelijk zijn van de vraag van de inwoners. In de GemRap hebben we al aangegeven dat de begrote aantallen afwijken en het is in lijn met de vorige jaren.

Investeringen Er zijn geen investeringen opgenomen binnen het programma Zichtbaar en transparant bestuur.

Gemeente Hoogeveen

109

Jaarrekening 2015

Algemene dekkingsmiddelen

Algemene dekkingsmiddelen Het overzicht omvat de algemene dekkingsmiddelen die vrij besteedbaar zijn. De niet vrij aanwendbare heffingen zijn, evenals de ontvangsten van de specifieke uitkeringen, in de programma's verantwoord onder de baten. Programmahouder Anno Wietze Hiemstra

Dekkingsmiddelen Rekening 2014



Rekening 2015

Lasten Dividend Mutaties in reserves Saldo kostenplaatsen Lokale heffingen Algemene baten en lasten HGV Algemene uitkering HGV Saldo Financieringsfunctie

35 4.071 0 809 409 0 0

35 1.007 0 925 -226 0 0

35 1.599 0 925 -226 0 0

35 3.175 145 886 53 0 0

Totaal lasten

5.324

1.741

2.333

4.295

Baten Dividend Mutaties in reserves Saldo kostenplaatsen Lokale heffingen Algemene baten en lasten HGV Algemene uitkering HGV Saldo Financieringsfunctie

355 2.823 2.652 9.782 3 57.744 4

202 10.774 2.471 10.182 0 97.974 0

202 10.853 2.471 10.182 0 97.974 0

185 3.178 3.904 10.350 165 98.020 0

Totaal baten

73.364

121.604

121.682

115.802

-68.040

-119.862

-119.349

-111.507


Resultaat

Toelichting op cijfers Mutaties in reserves Voor een overzicht van mutaties in de reserves wordt verwezen naar het onderdeel overzicht baten en lasten. Lokale heffingen De OZB-opbrengst is € 212.000 hoger dan geraamd. Bij GemRap II was de verwachting € 200.000 hoger. De opbrengst aanmaningen/dwangbevelen is € 31.000 lager uitgekomen dan begroot. Hiertegenover staat ook een voordeel van € 40.000 (incidenteel) op perceptiekosten van belastingen.

Gemeente Hoogeveen

110

Jaarrekening 2015

Algemene dekkingsmiddelen

Algemene baten en lasten Op begrotingsbasis is hier een onderuitputting van de kapitaallasten geraamd van € 226.000. De kapitaallasten worden in de verschillende programma's meegenomen. De onderuitputting is gerealiseerd. Na de verzelfstandiging van Stichting Bijeen moest de rekening courant verhouding tussen de gemeente en de stichting afgewikkeld worden. Het eerste gedeelte was al in 2014 afgewikkeld. In 2015 heeft de definitieve afrekening plaatsgevonden en levert voor de gemeente een voordeel van € 163.000 (incidenteel) op. Algemene uitkering Bij de GemRap verwachtten we op basis van de septembercirculaire nog een tekort van € 567.000 ten opzichte van de begroting. De decembercirculaire laat een overschot van € 46.000 zien. Het verschil heeft vooral te maken met verschillende maatstaven zijn geactualiseerd op basis van de laatste uitkeringsspecificatie van december 2015. Jaar

Bedrag x € 1.000

2015

Begroot

2015

Ontvangen

2013

Verrekening

45

45

2014

Verrekening

136

136

Resultaat Decembercirculaire/Jaarrekening Resultaat Septembercirculaire /GemRap II

Algemene Participatie uitkering 51.664 18.125 52.004

18.587

Wmo

Jeugdzorg

Totaal

11.533

16.652

97.974

11.344

15.904

97.839

521

463

-189

-748

46

-319

694

-192

-748

-567

In 2015 zit voor € 181.000 aan verrekeningen over 2013 en 2014. De algemene uitkering over 2013 is in december 2015 definitief vastgesteld. Saldo kostenplaatsen Salariskosten en overhead De te verdelen kosten pakken per saldo € 1,3 miljoen voordeliger uit. Dit wordt grotendeels verklaard door een lagere bijdrage aan SWO De Wolden Hoogeveen. Rente Door lagere rentekosten is hier een voordeel ontstaan van € 145.000.

Gemeente Hoogeveen

111

Paragrafen

Gemeente Hoogeveen

112

Jaarrekening 2015

Dienstverlening en Digitalisering

Dienstverlening en Digitalisering De paragraaf Dienstverlening en digitalisering bevat de doelstellingen die moeten leiden tot een optimale, individuele dienstverlening. Dat wil zeggen dienstverlening die is afgestemd op de wensen en behoeften van de inwoners en ondernemers van onze gemeente. Paragraafhouder Erik Giethoorn

Wat hebben we beleidsmatig gedaan Algemeen Een eerste stap is gezet naar een klantgerichte organisatie en een digitale dienstverlening. Zo zijn uniforme loketten, het werken op afspraak en e-formulieren gerealiseerd, maar ook is de wachttijd in de Gemeentewinkel afgenomen van 8 minuten in 2014 naar 5 minuten in 2015. In oktober is samen met de raad teruggekeken op de visie dienstverlening Duidelijk Doen (2009). Tevens is de houtskoolschets voor de nieuwe visie met de raad besproken. Speerpunten Uitbreiding digitaal aanbod Inwoners vragen een 24/7-niveau van dienstverlening van de overheid. Van het Rijk moeten uiterlijk in 2017 inwoners en bedrijven hun zaken met de overheid digitaal kunnen afhandelen. In 2015 zijn hier diverse stappen in gezet. De website www.hoogeveen.nl is in 2015 geschikt geworden voor tablet en smartphone. Verder is de app 'Gemeente Hoogeveen' gelanceerd. Stimuleren gebruik digitaal In 2015 heeft de digitale wereld niet stil gestaan. Dit vraagt van de organisatie flexibiliteit. Zo spelen we aan de ene kant in op de digitale ontwikkelingen, social media en de behoefte van de klant. Aan de andere kant willen we een organisatie zijn die ook het persoonlijke contact hoog in het vaandel heeft staan. Dit wordt in de komende visie dienstverlening nog verder vorm gegeven. De digitale weg kan niet door iedereen bewandeld worden. In het programma Digisterker begeleiden we inwoners die daar ondersteuning bij vragen. In het werkplein staan computers waarop inwoners zaken kunnen doen en waarbij ze eventueel hulp kunnen krijgen. Persoonlijk contact blijft nu en in de toekomst mogelijk voor mensen die geen gebruik kunnen of willen maken van het digitale kanaal. Klanttevredenheid De raad is in februari 2015 geïnformeerd over het klanttevredenheidsonderzoek binnen het sociaal domein. Het onderzoek was een eerste weging van de klantbeleving, die we zien als een nulmeting. De uitkomsten (een 7) geven ons de bevestiging dat we op de goede weg zijn. Hieruit is een aantal speerpunten geformuleerd en opgepakt: • Op basis van de uitkomsten hebben medewerkers 2015 een opleidingstraject gevolgd waarbij klantgerichtheid centraal stond. Dit is een continu proces in de dienstverlening. • De minimaregelingen zijn beter vindbaar op de website en via het Zorgloket. • Via de Infolijn Sociaal Domein en de nieuwsbrief Participatiewet is informatie verstrekt over de wijzigingen ten aanzien van de minimaregelingen. • Aan (toekomstige) klanten wordt tijdens voorlichtingsbijeenkomsten informatie verstrekt. Eind 2015 zijn de voorbereidingen getroffen voor het klanttevredenheidsonderzoek 'Waar staat je gemeente'.

Gemeente Hoogeveen

113

Jaarrekening 2015


Multidisciplinair en continuïteit Er heeft een doorontwikkeling plaatsgevonden van het multidisciplinair team dat zich bezighoudt met de decentralisaties in het sociaal domein. Zo is er een start gemaakt met het sociaal domein consult. Hier worden complexe meervoudige vraagstukken besproken en vanuit integrale aanpak gewerkt. Informatie-uitwisseling In 2015 is gestart met de implementatie van een systeem om een goede informatie-uitwisseling te borgen en een integraal klantbeeld te ontwikkelen (I-Samenleving). Doelstelling is de implementatie van iSamenleving medio 2016 af te ronden. De implementatie wordt gefaseerd uitgevoerd. Tevens zijn vele basisregistraties verder opgebouwd en op elkaar afgestemd. Dit is een belangrijke stap in de informatieuitwisseling. Participatie Het inzetten van de digitale mogelijkheden voor het betrekken van inwoners en (maatschappelijke) organisaties bij ontwikkeling van beleid gebeurt nog niet optimaal.

Wat hebben we gerealiseerd Doelstelling 1: Digitale zelfservice waar het kan, persoonlijk waar het moet Beoogd doel Toename van het gebruik van digitale producten en online diensten

Realisatie in 2015

• De website is nu ook voor tablet en smartphone • • •

Eén platform waar de burger zijn gegevens bewaart, standaard-dienstverlening eenvoudig zelf regelt en bijhoudt, en ook bepaalt wie zijn gegevens mag gebruiken

• • •

geschikt. Hoogeveen app is operationeel. Het stimuleren van het digitale kanaal is met behulp van Digisterker, Het Torentje en andere middelen uitgevoerd. Diverse e-formulieren zijn geoptimaliseerd, dit is een continu proces. Dit is een landelijke ontwikkeling. Deze staat nog in de kinderschoenen. In 2015 zijn hierdoor nauwelijks activiteiten uitgevoerd op dit terrein. Voor inwoners die dat niet kunnen, bieden wij een vangnet. Het project Zaakgericht werken en zaaksysteem is gestart.

Doelstelling 2: Eenvoudig waar het kan, integraal waar het moet, ruimte voor verschil Beoogd doel Bij meervoudige vraagstukken bieden we een integrale aanpak (één gezin, één aanspreekpunt, één plan) Bij enkelvoudige vraagstukken handelen we snel, effectief en efficiënt af

Gemeente Hoogeveen

Realisatie in 2015 De implementatie van de decentralisaties is succesvol verlopen. Doorontwikkeling heeft plaatsgevonden van het multidisciplinair team. Er is gestart met het sociaal domein consult. De ontwikkeling naar professionele medewerkers geeft ruimte om snel, effectief en efficiënt te handelen. Een eigen ontwikkelprogramma is opgesteld met en door medewerkers.

114

Jaarrekening 2015

Vanuit het integrale klantbeeld en de (sociale) context van de klant bieden we een passende oplossing op maat


• Ontwikkeling integraal klantbeeld (brede intake). • Werken vanuit mogelijkheden en situatie klant. • Toepassen van flexibiliteit en creativiteit in oplossingen (soms ook buiten de lijnen).

• Waar nodig multidisciplinair in aanpak en

intensivering samenwerking met (keten)partnerorganisaties. • Professionalisering medewerkers en bieden van handelingsvrijheid. • De genoemde aspecten blijven vragen om doorontwikkeling waarin we steeds meer inzetten op een integrale benadering van de door onze inwoners gestelde vragen, hierin staat maatwerk centraal. Doelstelling 3: Effectieve en betrouwbare dienstverlening Beoogd doel Het KCC kan op termijn 80% van alle klantvragen in 1 keer afhandelen

Eén overheid, één basis-infrastructuur - zo wordt dienstverlening eenduidiger, eenvoudiger, en waar mogelijk efficiënter en betrouwbaar georganiseerd Signalen en klachten van klanten en medewerkers als mogelijke verbeteringskansen voor de dienstverlening

Realisatie in 2015 • De doorontwikkeling van het klantcontactcentrum is gestart. • Binnen de samenwerkingsorganisatie is veel veranderd. Medewerkers zitten in andere afdelingen en hebben soms andere taken. In 2015 is een grote stap gezet om hier structuur in te krijgen, zodat de dienstverlening optimaal uitgevoerd kan worden. • Koppeling klant gegevens waar mogelijk, met in achtneming van privacy regels.

• Monitoren klanttevredenheid en servicelevels

(dienstverleningsmonitor). • Klachten worden ingezet om van te leren. • De resultaten van klanttevredenheidsonderzoeken worden ingezet om te ontwikkelen. • Medewerkers hebben in 2015 een opleidingstraject gevolgd waarbij klantgerichtheid centraal stond. Dit is een continu proces in de dienstverlening.

Doelstelling 4: Doelmatigheid overheid verhogen en administratieve lastendruk verminderen Beoogd doel Correcte informatie-huishouding en -uitwisseling

Gemeente Hoogeveen

Realisatie in 2015 De afronding van het iNUP-traject is grotendeels gerealiseerd: • Nieuw Handelsregister (NHR): geïmplementeerd • eHerkenning: wordt nog niet toegepast door vertraging vanuit het Rijk. • Met de realisatie van deze basisregistraties is het binnengemeentelijk gebruik geoptimaliseerd. • Door diverse basisregistraties te koppelen is de kwaliteit verbeterd.

115

Jaarrekening 2015


Doelstelling 5: Meer en betere overheidsparticipatie Beoogd doel Deelname van overheid aan burger/bedrijfsinitiatieven vergroten

Realisatie in 2015

• Dit jaar is de digitale opinievorming met inwoners (edemocracy) nog niet concreet gemaakt. • In 2015 is het gebruik van social media regulier onderdeel van de set communicatiemiddelen die ingezet worden. Zowel voor het zenden als voor het ontvangen en dialoog blijken social media van grote toegevoegde waarde.

Doelstelling 6: Informatieveiligheid Beoogd doel Veilig gebruik en veilige uitwisseling van gegevens

Realisatie in 2015 • Een geactualiseerde Visie Informatiebeveiliging en Informatiebeveiligingsbeleid zijn vastgesteld. • Informatiebeveiliging afstemmen op decentralisaties is gerealiseerd. • Er is een privacyprotocol en beslisboom ontwikkeld voor het omgaan met privacygevoelige klantgegevens. • Veilig gebruik Suwinet 2015 (audit Inspectie SZW): Op basis van de definitieve bevindingen van de Inspectie voldoet de gemeente over de meetperiode sep 2014sep 2015 aan alle 7 gestelde normen. • Informatiebeveiliging borgen via P&C-cyclus is gerealiseerd.


Visie Dienstverlening - Duidelijk doen! (2009) Visie Informatiebeveiliging (2015) Integraal Informatiebeveiligingsbeleid (2015)

Gemeente Hoogeveen

116

Jaarrekening 2015

Bedrijfsvoering

Bedrijfsvoering De paragraaf Bedrijfsvoering omschrijft hoe de taken rechtmatig, doelmatig en doeltreffend worden uitgevoerd. Onder de bedrijfsvoering vallen de personele capaciteit en de bedrijfsmiddelen. Paragraafhouder Karel Loohuis Inleiding De paragraaf Bedrijfsvoering is in belangrijke mate verbonden met het programma Bestuurt. Het is één van de drie poten binnen dit programma. De bedrijfsvoering, met uitzondering van de huisvesting en het bestuur (college, raad, griffie), is per 1 januari 2015 ondergebracht in de samenwerkingsorganisatie De Wolden Hoogeveen (SWO). Hier wordt verder dan ook volstaan met de verwijzing naar de jaarrekening 2015 van de SWO.

Hulpkostenplaatsen Rekening 2014



Rekening 2015

Lasten Kostenplaats personeel HGV Kostenplaats interne zaken HGV Kostenplaats kapitaallasten HGV Kostenplaats tractie HGV Kostenplaats Algemeen HGV Kostenplaats Automatisering

31.763 2.848 11.972 793 0 2.119

2.202 2.063 15.597 40 32.221

2.202 2.063 15.597 40 32.221

1.998 1.927 8.830 47 32.633

Totaal lasten

49.495

52.123

52.123

45.434

Baten Kostenplaats personeel HGV Kostenplaats interne zaken HGV Kostenplaats kapitaallasten HGV Kostenplaats tractie HGV Kostenplaats Algemeen HGV Kostenplaats Automatisering

1.465 435 14.624 93 0 55

329 202 18.068 0 0

329 202 18.068 0 0

231 280 11.446 2 1.554

Totaal baten

16.672

18.599

18.599

13.513

Resultaat

32.823

33.524

33.524

31.921


Toelichting op cijfers Het eindresultaat van de hulpkostenplaatsen valt € 1,6 miljoen lager uit dan begroot. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt doordat de bijdrage aan SWO € 1,3 miljoen (incidenteel) lager is uitgepakt. Daarnaast zijn de rentelasten € 0,1 miljoen lager dan begroot en de lasten van interne zaken € 0,2 miljoen. Dit betreft vooral lagere huisvestingslasten als gevolg van lagere energielasten (€ 0,1 miljoen) en onderhoud (€ 30.000). Het overige verschil betreft onderschrijding van diverse budgetten.

Gemeente Hoogeveen

117

Jaarrekening 2015

Lokale heffingen

Lokale heffingen De paragraaf omvat alle gemeentelijke heffingen. De heffingen vallen onder de programma's als de besteding gebonden is en zo niet, onder de algemene dekkingsmiddelen. Ook de lokale lastendruk en de kwijtschelding komen aan de orde. Paragraafhouder Anno Wietze Hiemstra Index op heffingen Voor 2015 zijn de tarieven verhoogd met de afgesproken inflatiecorrectie van 2%. Basis is het beleid dat we de heffingen jaarlijks via het prijsindexcijfer voor de gezinsconsumptie aanpassen aan loon- en prijsontwikkelingen. Voor een aantal heffingen zijn andere afspraken gemaakt. Kwijtschelding Kwijtschelding Bedragen x € 1.000 Verleende kwijtschelding

Jaarrekening 2014 524

Begroting 2015 550


Er is voor een bedrag van € 492.000 aan kwijtschelding verleend in 2015. De kwijtschelding betreft de afvalstoffenheffing (70 %) en de brede rioolheffing (30%). De lasten worden als onderdeel van de 100%kostendekking van de afvalstoffenheffing en riolering in de exploitatie opgevangen. Totaalbeeld opbrengsten en heffingen

Naam heffing OZB BIZ Stadscentrum Toeristenbelasting Precariobelasting Afvalstoffenheffing Brede rioolheffing Betaald parkeren Graf- en begraafrechten Marktgelden WABO-leges Leges Burgerzaken Leges planologische procedures Leges Telecommunicatiewet Leges Bodemgesteldheidonderzoek Leges interne zaken Zwembad Sport Totaal Gemeente Hoogeveen

Opbrengsten (bedragen x € 1.000) 2014 2015 2015 Rekening Raming Rekening 9.477 9.903 10.115 259 250 247 104 105 96 88 99 91 9.928 10.357 10.549 5.963 5.729 5.767 4.460 4.390 4.566 2.402 2.884 2.407 694 863 850 80 69 77 13.599 13.935 13.667 818 775 954 911 837 929 10 43 4 128 31 29 1 2 1 1.868 485 605 1.090 26.485

1.688 521 626 1.147 27.127

1.917 478 635 1.113 27.246

118

Jaarrekening 2015

Lokale heffingen

Onroerende zaakbelasting (OZB) Naast de indexering (2%) is een verhoging van 3,58% doorgevoerd op de OZB-woningen. Hiertegenover stond een verlaging van de afvalstoffenheffing van € 10. BIZ Stadscentrum BIZ Stadscentrum Bedragen x € 1.000 Kosten Opbrengst

Jaarrekening 2014 300 259

Begroting 2015 275 250

Jaarrekening 2015 275 247

Voor de bijdrage aan de Stichting Centrummanagement Hoogeveen is vanaf 2015 een bedrag opgenomen van € 275.000. Hiertegenover staat een jaarlijkse opbrengst begroot van € 250.000. Toeristenbelasting De werkelijke opbrengst is iets lager dan de begrote opbrengst. Precariobelasting De werkelijke opbrengst ligt € 8.000 onder de raming. Afvalstoffenheffing Voor 2015 is de afvalstoffenheffing met € 10 per huisaansluiting verlaagd. Daarmee is een voorschot genomen op de voorziene tariefsverlaging medio 2016 voor de verwerking van restafval. In de begroting werd daardoor gerekend op een tekort van ca. € 444.000. Dit tekort zou worden gedekt uit de voorziening egalisatie reiniging en zo nodig de algemene reserve. De exploitatie reiniging is in 2015 uitgekomen op een overschot van € 159.720. Als gevolg van meevallende baten afvalstoffenheffing van circa 38.000 euro en lagere kwijtschelding van circa € 41.000 is het uiteindelijke tekort op de afvalstoffenheffing uitgekomen op circa € 206.000. Dit tekort wordt verrekend met de voorziening egalisatie reiniging. De actuele stand van de voorziening na aftrek van de verrekening 2015 bedraagt € 517.000. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de toelichting op de balans. Zie ook paragraaf Toelichting op de cijfers/Afvalstromen bij het programma Krachtige wijken en dorpen. Afvalstoffenheffing Bedragen x € 1.000 Kosten BTW-component (vastgesteld in 2006) Kwijtschelding Rente aandelenkapitaal Totaal door te berekenen kosten Ontvangen dividend in 2013 Afvalstoffenheffing Totaal opbrengst Saldo voor afvalstoffenheffing (verrekening voorziening)

Jaarrekening 2014 5.047 490 367 32 5.936

Begroting 2015 5.402 490 385 32 6.309

Jaarrekening 2015 5.242 490 344 32 6.108

286 5.963 6.249

136 5.729 5.865

135 5.767 5.902

313

-444

-206

Brede rioolheffing In afwachting van het nieuw op te stellen verbrede Gemeentelijk Rioleringsplan (vGRP) is voor 2015 geen tariefsverhoging doorgevoerd. Gemeente Hoogeveen

119

Jaarrekening 2015

Lokale heffingen

De lasten zijn € 583.000 lager dan begroot. De opbrengst rioolheffing is € 176.000 hoger dan begroot. De lasten riolering zijn lager doordat de daadwerkelijke kosten van een aantal activiteiten zoals onderhoud aan riolering en gemalen, oplossen van knelpunten riolering uiteindelijk lager zijn uitgevallen. De hogere opbrengst rioolheffing wordt veroorzaakt door meer waterverbruik bij niet-woningen en areaaluitbreiding bij woningen. Brede rioolheffing Bedragen x € 1.000 Kosten BTW-component (vastgesteld in 2006) Extra toerekening tractie Kwijtschelding Kosten straatvegen, conform besluit in 2008 1% oninbaarverklaring Uitvoering baggerplan Totaal door te berekenen kosten Rioolheffing Ten laste van Voorziening Riolering Totaal opbrengst

Jaarrekening 2014 3.996 308 158 202 44 246 4.954

Begroting 2015 4.159 439 30 165 200 44 274 5.311

Jaarrekening 2015 3.755 283 30 148 198 46 271 4.730

4.461 493 4.954

4.390 921 5.311

4.566 164 4.730

Parkeertarieven Voor 2015 zijn de tarieven niet verhoogd. De totale opbrengst is € 477.000 lager uitgekomen dan begroot. De opbrengst parkeerboetes heeft een lagere opbrengst van € 215.000 en de parkeergelden een lagere opbrengst van € 262.000. Omdat de parkeergarage nog niet is gerealiseerd, pakken de lasten € 267.000 lager uit. Voor 2015 waren de opbrengsten en exploitatiekosten geraamd van de parkeergarage. Betaald parkeren Bedragen x € 1.000 Kosten


Begroting 2015 817


Opbrengst

2.402

2.884

2.407

Saldo

1.821

2.067

1.857

Graf en begraafrechten Eind 2011 heeft de raad de Nota Begraven vastgesteld. Financieel is het uitgangspunt dat 100% van de variabele kosten door de tarieven wordt gedekt en 70% van de vaste kosten. De overige 30% voor de parkfunctie van de begraafplaatsen komt ten laste van de algemene middelen. Graf- en Begraafrechten Bedragen x € 1.000 Totale lasten begraven

Jaarrekening 2014 1.319

Begroting 2015 1.332


waarvan: variabel (a)

-200

-200

-200

Instandhoudingskosten

1.119

1.132

1.141

783

792

799

Lasten in tariefberekening (a+b)

983

992

999

Opbrengst graf- en begraafrechten

694

863

850

waarvan: vaste kosten 70%, geen parkfunctie (b)

Gemeente Hoogeveen

120

Jaarrekening 2015

Lokale heffingen

Marktgelden De marktgelden zijn verhoogd van de index van 2%. De werkelijke opbrengst is € 8.000 hoger dan begroot. WABO-leges De opbrengst leges is € 179.000 hoger dan begroot. WABO-leges Bedragen x € 1.000 Kosten




818

775

954




911

837

929




485

521

478




399

378

380




206

248

254

Opbrengst

Leges Burgerzaken Tegenover de hogere opbrengst leges staat een hogere afdracht rijksleges. Leges Burgerzaken Bedragen x € 1.000 Kosten Opbrengst

Zwembad De totale opbrengsten zijn € 43.000 beneden de raming gebleven. Zwembad Bedragen x € 1.000 Kosten Opbrengst

Sport Binnensport Binnensport Bedragen x € 1.000 Kosten Opbrengst

Buitensport Buitensport Bedragen x € 1.000 Kosten Opbrengst

Gemeente Hoogeveen

121

Jaarrekening 2015

Lokale heffingen

Woonlastendruk Onderstaande tabel geeft een overzicht over 2015 van de woonlasten van de twaalf Drentse gemeenten. Woonlasten Drenthe 2015 WOZ waarde

percentage OZB

afvalstoffenheffing

Rioolheffing

Totaal 2014

Totaal 2015

Meppel

182.970

0,13%

245,18

220

171

632,18

636,18

Hoogeveen

153.000

0,16%

243,27

267,6

146,9

653,6

657,77

Aa en Hunze

220.000

0,12%

253,22

223,15

190

669,23

666,37

Midden Drenthe

191.000

0,11%

218,31

230

223,5

660,59

671,81

Tynaarlo

231.000

0,12%

272,35

227,15

177,5

643,45

677,00

Assen

158.000

0,18%

276,82

230,27

186,96

677,78

694,05

De Wolden

236.000

0,12%

274,94

220,56

202,8

643,62

698,30

Noordenveld

202.000

0,13%

271,31

202,35

243

670,93

716,66

Westerveld

225.000

0,11%

242,55

234,5

240,68

735,78

717,73

Borger-Odoorn

167.000

0,21%

345,69

190,32

214,53

746,64

750,54

Emmen

150.400

0,21%

317,49

275,44

177,02

769,58

769,95

Coevorden

178.000

0,17%

297,26

317,7

179,79

754,77

794,75

Drenthe

191.198

0,15%

271,53

236,59

196,14

688,18

704,26

Gemeente Hoogeveen

122

Jaarrekening 2015

Weerstandsvermogen en risicobeheersing

Weerstandsvermogen en risicobeheersing De paragraaf geeft inzicht in de mate waarin de gemeente in staat is om niet begrote kosten te dekken. Dat wil zeggen: welke capaciteit is nodig om de risico's op te vangen, en wel zodanig dat een tegenvaller in de uitvoering niet direct tot een bezuiniging hoeft te leiden. Paragraafhouder Anno Wietze Hiemstra Inleiding Het weerstandsvermogen dient om niet begrote kosten en risico’s op te vangen. Het geeft een indicatie van de robuustheid van de begroting. Risicobeheersing heeft daarom een belangrijke relatie met het weerstandsvermogen. Reguliere risico’s worden afgedekt met verzekeringen of voorzieningen/bestemmingsreserves. Voor risico’s die niet tegen acceptabele kosten kunnen worden verzekerd en waarvan de omvang niet redelijkerwijs is in te schatten dient het weerstandsvermogen als dekkingsmiddel. Inventarisatie weerstandscapaciteit Er wordt een onderscheid gemaakt tussen structurele en incidentele weerstandscapaciteit. Structurele weerstandscapaciteit Structurele weerstandscapaciteit bestaat uit middelen die permanent kunnen worden ingezet om tegenvallers in de lopende exploitatie op te vangen, zonder dat dit ten koste gaat van de uitvoering van bestaande taken. De structurele weerstandscapaciteit bestaat onder andere uit het budget voor onvoorzien dat in elk programma is opgenomen. Dit bedrag is echter op nihil gesteld en biedt daarmee geen weerstandscapaciteit. Andere structurele dekkingsmiddelen, zoals onbenutte belastingcapaciteit en 100% kostendekkendheid van leges worden in Hoogeveen buiten beschouwing gelaten. Incidentele weerstandscapaciteit De incidentele weerstandscapaciteit bestaat uit het vrij aanwendbare deel van de reserves. Dat betreft enerzijds de algemene reserve, maar ook bestemmingsreserves behoren daartoe, omdat de raad vanwege haar budgetrecht kan besluiten de bestemming te wijzigen. Algemene reserve De algemene reserve vormt het belangrijkste onderdeel van het weerstandsvermogen en bedraagt per 31 december 2015 (dus voor resultaatsbestemming) € 28,4 miljoen. Bestemmingsreserves Bestemmingsreserves zijn die reserves die de raad voor een bepaald doel heeft bestemd. Ze beslaan momenteel € 9,4 miljoen. Voor een specificatie: zie toelichting op de balans. Stille reserves Dit betreffen activa die op de balans lager zijn gewaardeerd dan de marktwaarde en die op korte termijn verkoopbaar zijn. Deze worden op nihil gewaardeerd. Inventarisatie van de risico’s, minimum omvang weerstandsvermogen De omvang van het noodzakelijke weerstandsvermogen wordt telkens herzien op basis van toekomstige ontwikkelingen. Dat wil zeggen bij elke Voorjaarsnota, begroting en jaarrekening komt het punt op de agenda. Bij het opstellen van de Programmabegroting 2015-2018 hebben we voor het laatst in dit kader naar het benodigde weerstandsvermogen gekeken.

Gemeente Hoogeveen

123

Jaarrekening 2015


Risico’s Aan de hand van een lijst met mogelijke onderwerpen zijn de grootste risico’s voor de gemeente in beeld gebracht. De risico’s zijn nu beoordeeld aan de hand van de matrices en de tabellen die zijn opgenomen in de nota Weerstandsvermogen en risicomanagement. Onderdeel (Bedrag * € 1.000) Algemene uitkering Bedrijfsvoering (aandeel GR) (Schade)claims Externe factoren Financieel Grondexploitatie Kapitaalgoederen Open-einde regelingen Projecten Verbonden partijen Overige categorieën Totaal

Maximale risico

Risicokans

Benodigde weerstandscapaciteit

2.891 2.637 340 1.748 24.810 * 5.364 1.419 4.703 7.067 6.304 57.750

Hoog Laag Laag/Hoog Laag/gemiddeld Laag/gemiddeld/hoog Hoog Laag Laag/hoog Laag/gemiddeld Laag/gemiddeld Laag/gemiddeld/hoog

1.468 437 52 297 2.767 7.248 805 369 1.647 1.168 923 17.158

* Afzonderlijke risicoanalyse grondexploitatie met een maximaal risico van ca. € 21,4 miljoen

Toelichting op de verschillende categorieën: Algemene uitkering Vanaf 2015 ontvangen we naast de algemene uitkering ook de integratie-uitkeringen sociaal domein. Bij de bepaling van het maximale risico hebben we het bedrag van deze Integratie-uitkeringen sociaal domein bij de Algemene uitkering opgeteld. De risicokans blijft een lastige inschatting omdat we nog geen zicht hebben op de financiële consequenties. Bedrijfsvoering Dit onderdeel heeft hoofdzakelijk betrekking op het personeel en ICT. (Schade)claims Een wisselend karakter door het proces van afwikkeling en het ontstaan van nieuwe claims. Externe factoren Hieronder vallen de risico’s vanwege nieuwe wetgeving en het risico ten aanzien van verhuur en verpachten van gemeentelijk vastgoed waarbij we rekening houden met vroegtijdige beëindiging. Financieel Dit betreft hoofdzakelijk de verstrekte leningen aan activa in eigendom van derden. Het berekende hogere bedrag ten aanzien van de benodigde weerstandscapaciteit is ontstaan door de ontwikkelingen op het gebied van het Btw-compensatiefonds. Grondexploitatie De risico’s zijn conform de risico-inventarisatie zoals opgenomen in de paragraaf Grondbeleid en hebben voornamelijk betrekking op Riegmeer. Kapitaalgoederen De risico’s hebben voornamelijk betrekking op onverwachte uitgaven en achterstallig onderhoud.

Gemeente Hoogeveen

124

Jaarrekening 2015


Open-einde regelingen Dit heeft voornamelijk betrekking op de overschrijdingen van budgetten. Het aantal aanvragen is bepalend voor de omvang van de uitgaven. Projecten Voor de projecten rekenen we niet met de totale budgetten. Het risico betreft alleen het gedeelte ‘bijdrage derden’ oftewel de subsidies. Verbonden partijen Het risico bij de verbonden partijen heeft te maken de hoogte van dividenduitkeringen en de bijdragen aan de gemeenschappelijke regelingen. Overige categorieën Dit zijn de risico’s met betrekking tot de voorziening dubieuze debiteuren en verschillen externe taxaties en concrete realisatie bij verkoop van onroerende zaken. Weerstandsvermogen Het kengetal weerstandsvermogen is de verhouding tussen het totaalbedrag aan risico’s en de beschikbare weerstandscapaciteit. Met behulp van dit kengetal kan worden bepaald of het weerstandsvermogen voldoet aan de gestelde norm. Het wordt als volgt berekend: Weerstandsvermogen= beschikbare weerstandscapaciteit € 28,4 miljoen (risicoprofiel) benodigde weerstandscapaciteit € 17,2 miljoen

= 1,65

Aan de hand van onderstaande tabel kan de betekenis van deze ratio worden bepaald. Conform de tabel uit de nota risicomanagement kunnen we concluderen dat het weerstandsvermogen “ruim voldoende” is. Waardering A B C D E F

Ratio Weerstandsvermogen

Betekenis

>2,0 1,4 > < 2,0 1,0 > < 1,4 0,8 > < 1,0 0,6 > < 0,8 < 0,6

Uitstekend Ruim voldoende Voldoende Matig Onvoldoende Ruim onvoldoende

De hoogte van het weerstandsvermogen is als volgt weer te geven: Bedragen ( x 1.000) Weerstandscapaciteit Risico's Weerstandsvermogen

Gemeente Hoogeveen

Bedrag 28,9 17,8 11,1

125

Jaarrekening 2015


Specifieke taakstellingen In onderstaande tabel gaan we in op de taakstellingen die een financieel effect in 2015 hadden. Idee

Programma

Diverse bezuinigingen Diverse bezuinigingen

Gymlokalen/sporthal algemeen Culturele voorzieningen

Diverse bezuinigingen

Buurtwerk algemeen

Bedrag 2015 (x € 1000,-) 4

Toelichting

25

Er resteert nog een bedrag van € 25.000 te realiseren. Zodra het museumpand is verkocht is de totale taakstelling gerealiseerd. De taakstelling voor 2015 van € 150.000 is éénmalig indirect gerealiseerd door temporisering van het planmatig onderhoud van de wijk-, buurten dorpshuizen. Dit als overbrugging naar een nieuw Integraal Accommodatiebeleid. Dit beleid is nog in ontwikkeling.

150

De taakstelling is voor 2015 gerealiseerd.

KENGETALLEN FINANCIELE POSITIE Interpretatie van de financiële positie is voor gemeenten lastig. Veel gemeenten willen zich daarom onderling vergelijken, maar dat was tot op heden niet mogelijk door het ontbreken van een standaarddefinitie of een set van financiële kengetallen. Het BBV gaat daarom voorschrijven dat in de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing een verplichte basisset van vijf financiële kengetallen moet worden opgenomen die gaan gelden voor de begroting vanaf 2016 en de jaarrekeningstukken vanaf 2015. Naast de kengetallen vindt ook een beoordeling van de onderlinge verhouding van de kengetallen in relatie tot de financiële positie plaats. Doel van deze kengetallen is dat daarmee beter door de raad het oordeel over de structureel en reëel sluitende begroting wordt onderbouwd. De meicirculaire 2015 van het Gemeentefonds is verder ingegaan op de berekeningswijze van de afzonderlijke verplichte kengetallen, de definitieve berekeningswijze wordt vastgelegd in een ministeriële regeling en er kunnen zich nog specifieke wijzigingen voor doen in onderstaande tabellen. 1A. Netto schuldquote De netto schuld weerspiegelt het niveau van de schuldenlast van de gemeente ten opzichte van de eigen middelen. De netto schuldquote geeft een indicatie van de druk van de rentelasten en de aflossingen op de exploitatie. Voor de “netto schuld” en “percentage schuld als aandeel van de inkomsten”, hanteren we de definitie van de VNG, die zij gepubliceerd hebben in hun notitie “Houdbare gemeentefinanciën”. In de definitie/formule die de VNG hanteert, rekenen ze de voorzieningen tot het eigen vermogen en wordt ook rekening gehouden met langlopende uitzettingen. Met andere woorden de voorzieningen rekent de VNG niet tot de netto schuld en de langlopende uitzettingen worden van de netto schuld afgetrokken. Jaar 2011 2012 2013 2014 2015

Langlopende schuld (bedragen x € 1 miljoen) 111 106 110 108 111

Gemeente Hoogeveen

Netto schuld 99 108 115 109 98

Exploitatie inkomsten (excl.reserves) 142 137 149 151 164

Percentage netto schuld als aandeel van de inkomsten 70% 79% 77% 72% 60%

126

Jaarrekening 2015


Toelichting netto schuld en percentage netto schuld als aandeel van de inkomsten. De kolom langlopende schuld in bovenstaande tabel geeft geen compleet beeld van onze vermogenspositie. Ook andere zaken moeten worden meegenomen. Een goed kengetal om de hoogte van de schulden te beoordelen is de netto schuld als aandeel van de inkomsten. De hoogte van de inkomsten bepaalt namelijk in belangrijke mate hoeveel schulden een gemeente kan dragen. Hoe hoger het inkomen des te meer schuld een gemeente kan aangaan. Het kengetal uitgedrukt in procenten wordt de netto schuldquote genoemd. Voor de inkomsten in de noemer moet voor dit kengetal worden uitgegaan van de inkomsten voor de bestemming van de reserves, de inzet van reserves op de exploitatie zijn geen inkomsten. De formule voor de netto schuldquote als aandeel van de inkomsten luidt: (langlopende schulden + kortlopende schulden + crediteuren + overlopende passiva) − (langlopende uitzettingen + kortlopende vorderingen+ liquide middelen + overlopende activa) inkomsten voor bestemming reserves De VNG geeft aan dat er voorzichtigheid is geboden vanaf een percentage van 100% en vanaf 150% wordt deze als te hoog beoordeeld. Daarnaast wordt een score van minder dan 50% als goed beschouwd. Met een score van 60% voor 2015 komen we beter uit dan voorgaande jaren. De reden van deze verbetering is dat de inkomsten (decentralisatie budgetten) gestegen zijn en de netto schuld hierdoor afneemt. 1B. Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen Om inzicht te verkrijgen in hoeverre sprake is van doorlenen wordt de netto schuldquote zowel in- als exclusief doorgeleende gelden weergegeven (netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen). Op die manier wordt duidelijk in beeld gebracht wat het aandeel van de verstrekte leningen is en wat dit betekent voor de schuldenlast. Jaar 2011 2012 2013 2014 2015

Langlopende schuld (bedragen x € 1 miljoen) 111 106 110 108 111

Netto schuld 107 116 121 114 118

Exploitatie inkomsten (excl.reserves) 142 137 149 151 164

Percentage netto schuld als aandeel van de inkomsten 75% 85% 81% 75% 72%

2. De solvabiliteitsratio De solvabiliteit is een maatstaf om aan te geven in hoeverre een organisatie in staat is om aan haar verplichtingen te voldoen. De solvabiliteitsratio is een kengetal dat weergeeft welk deel van het gemeentelijk vermogen is gefinancierd met eigen vermogen. Hoogeveen heeft per 31 december 2015 een balanstotaal van € 189 miljoen en het eigen vermogen is ruim € 46,4 miljoen, kortom de solvabiliteitsratio is 24,6%. We waren voor de begroting 2015 uitgegaan van een balanstotaal van € 173 miljoen en een eigen vermogen van € 28 miljoen, de solvabiliteitsratio is dan 16,2%. De reden van positiever solvabiliteitsratio komt enerzijds door een hogere eigen vermogen en anderzijds door iets lagere schulden. Het hogere eigen vermogen en lagere schulden komen voornamelijk doordat de investeringen zijn doorgeschoven naar 2016 en later. Daarnaast is het eigen vermogen ook toegenomen door het voordelig eindresultaat 2015.

Gemeente Hoogeveen

127

Jaarrekening 2015


Balans Hoogeveen (Bedragen * € 1 miljoen)

2015

2015

2014

2013

2012

Rekening

Begroot

Rekening

Rekening

Rekening

Activa Materiële vaste activa

A

101,9

121,8

103,1

106,4

100,0

Fin vaste activa(uitzettingen)

A

4,1

5,4

4,9

5,8

7,0

Fin vaste activa(overige)

A

19,6

11,6

13,0

11,9

11,0

Voorraden

B

38,3

31,3

36,4

34,7

36,0

Vlottende activa

B

25,1

2,9

14,8

12,3

34,0

Totaal

E

189,0

173,0

172,2

171,1

188,0

Eigen Vermogen

C

46,4

28,0

43,8

38,2

39,0

Vreemd Vermogen

D

142,6

145,0

128,4

132,9

149,0

Totaal

E

189,0

173,0

172,2

171,1

188,0

24,6%

16,2%

25,4%

22,4%

20,7%

25%

16%

25%

22%

21%

Passiva

Solvabiliteit(=C:E) Afgerond

3. Kengetal grondexploitatie De afgelopen jaren is gebleken dat grondexploitatie een forse impact kan hebben op de financiële positie van een gemeente. De boekwaarde van de voorraden grond is van belang, omdat deze waarde moet worden terugverdiend bij de verkoop. De accountant moet ieder jaar beoordelen of de gronden tegen een actuele waarde op de balans zijn opgenomen. Het kengetal geeft in een percentage aan hoe groot het geïnvesteerde bedrag is ten opzichte van de totale baten. De boekwaarde van onze gronden (BIE en NIEGG) per 31 december 2015 bedroeg € 38,3 miljoen. De baten voor bestemming zijn € 164 miljoen. Het kengetal grondexploitatie is dus 23,4%. 4. Structurele exploitatieruimte Voor de beoordeling van het structurele en reële evenwicht van de begroting wordt het onderscheid gemaakt tussen structurele en incidentele lasten. Bij incidentele lasten of baten gaat het om eenmalige zaken die zich gedurende maximaal drie jaar voordoen. Hierbij vinden correcties plaats als gevolg van de structurele toevoegingen en onttrekkingen aan de reserves. De structurele exploitatieruimte wordt bepaald door het saldo van de structurele baten en lasten en het saldo van de structurele onttrekkingen en toevoegingen aan reserves te delen door de totale baten en uit te drukken in een percentage. 2014

2015

2015

Bedragen x € 1.000 Totaal structurele lasten Totaal structurele baten Saldo structurele baten en lasten(1)

Rekening 144.742 149.897 5.155

Begroot 164.261 162.697 -1.564

Rekening 161.365 165.878 4.513

Structurele toevoeging reserves Structurele onttrekking reserves Saldo onttrekking en toevoeging(2)

1.766 160 -1.606

1.645 1.645

Saldo(1) en (2)

3.549

81

4.513

Percentage t.o.v. totale lasten

2,37%

0,05%

2,76%

Gemeente Hoogeveen

128

Jaarrekening 2015


5. Belastingcapaciteit: Woonlasten meerpersoonshuishouden De ruimte die een gemeente heeft om belastingen te verhogen wordt vaak gerelateerd aan de totale woonlasten. Het Coelo publiceert deze lasten ieder jaar in de Atlas van de lokale lasten. Onder de woonlasten worden verstaan de OZB en de rioolheffing en de reinigingsheffing voor een woning met gemiddelde WOZ-waarde in die gemeente. Overigens laat dit kengetal eigenlijk meer een verhouding zien ten opzichte van de landelijk gemiddelde woonlasten dan dat het de echt vrij toelaatbare (wettelijke) belastingruimte toont. 2014

2015

2015

Rekening

Begroot

Rekening

OZB-lasten gemiddelde WOZ-waarde

229,10

243,27

243,27

Rioolheffing

146,90

146,90

146,90

Afvalstoffenheffing

277,60

267,60

267,60

Totaal woonlasten Hoogeveen

653,60

657,77

657,77

Gemiddelde woonlasten gemeenten (landelijk)

704,00

716,00

716,00

Percentage t.o.v. landelijk gemiddelde

92,8%

91,9%

91,9%

Gemeente Hoogeveen

129

Jaarrekening 2015

Onderhoud kapitaalgoederen

Onderhoud kapitaalgoederen Deze paragraaf laat zien of de bestaande kapitaalgoederen voldoende (kunnen) worden onderhoud om het voortbestaan te verzekeren en dus kapitaalvernietiging te voorkomen. Het begrip voldoende moet met kwaliteitseisen worden onderbouwd. Paragraafhouder college Basisgegevens te onderhouden kapitaalgoederen (peil juli 2015) Onderwerp Openbare ruimte

Gebouwen Riolering

Karakteristiek Oppervlakte totaal Oppervlakte rijbaan Verharde fietspaden Oppervlakte parkeren Verharde voetpaden Natuurlijke beplanting Cultuurlijke beplanting Gras (incl. bermen) Bomen Sportterreinen Openbare verlichting (armaturen) Speeltoestellen Begraafplaatsen Onderwijsgebouwen Binnen- en buitensportaccommodaties Lengte vrijverval riolering Lengte Druk-/Persriool Hoofd- en Minigemalen Bergbezinkbassin

Onderhoud 12.924 ha. 2 2.339.421 m 2 403.048 m 2 310.165 m 2 838.997 m 2 1.290.000 m 2 401.000 m 2 3.490.000 m 56.000 st. 2 713.000 m 14.969 st. 814 st. 10 st. 50 st. 26 st. 511 km. 203 km. 1.009 st. 7 st.

Wegen De gemeente heeft in haar rol als wegbeheerder geen volledige vrijheid van handelen. Het beheer van wegen is deels in wetten en landelijke besluiten geregeld. De gewenste kwaliteit is door de raad bepaald op BOR-basisniveau. Dat betekent een redelijk onderhouden omgeving, incidenteel kleine achterstanden, enkele lichte schades, niet storend vuil of onvoldoende onderhouden. Wegen die op basisniveau worden onderhouden voldoen aan de wettelijke eisen. Het is echter niet zo dat wegen die niet op basisniveau worden onderhouden, niet aan de wettelijke eisen voldoen. Bij een geschil bepaalt de rechter uiteindelijk of de beheerder aan de wettelijke taken heeft voldaan. Het gemeentelijke BORbesluit van eind 2007 gaat uit van sturen op kwaliteit. Niet het areaal, maar de kwaliteit is bepalend voor het budget. Hoogeveen heeft een areaal van 3,89 miljoen m2 verharding in beheer. In de onderstaande tabel een uitsplitsing van de verhardingen. Totaal Areaal Hoogeveen Fietspad Parkeer Rijbaan Voetpaden Totaal Gemeente Hoogeveen

Asfalt (m2) 170.706 28.224 1.447.644 63.001 1.709.575

Beton

Element

(m2) (m2) 75.112 155.261 673 279.976 10.612 852.463 1.557 704.466 87.954 1.992.166

Overig

Totaal

(m2) (m2) 1.968 403.048 1.291 310.165 28.702 2.339.421 69.974 838.997 101.935 3.891.630

130

Jaarrekening 2015


Elk jaar wordt het kwaliteitsniveau gemeten. Dit gebeurt met een CROW-inspectie (CROW=Centrum voor Regelgeving en Onderzoek in de Grond-, Water- en Wegenbouw en de Verkeerstechniek). De volgende grafiek geeft een beeld van de ontwikkeling van het onderhoudsniveau over de afgelopen acht jaar.

Wat opvalt, is de verbetering van de technische staat van de verharding in 2015. Dat is een geweldige opsteker. Deze verbetering is toe te schrijven aan de 2e helft van de aanleg van glasvezel in een groot deel van Hoogeveen. Investeringsbudget In het investeringsbudget zitten de wegen die qua constructieve sterkte zodanig slecht zijn dat ze vernieuwd moeten worden. Volgens het investeringsprogramma is in 2015 de Langedijk en het Schoolpad uitgevoerd. Bedragen x € 1 miljoen Asfaltprogramma 2011-2015

2011 Rekening

2012 Rekening

2013 Rekening

2014 Rekening

2015 Raming

2015 Rekening

1,5

1,9

0,7

1,1

0,7

0,7

Naast het asfaltprogramma wordt ook in wegen geïnvesteerd in infrastructurele werken bij de projecten als het stadscentrum. De invloed op het asfaltprogramma is gering, omdat de kosten voor een klein deel asfalt betreffen. Exploitatiebudget Vanuit het exploitatiebudget wordt het regulier onderhoud van de wegen betaald. Exploitatiebudget Bedragen x € 1.000 Onderhoud Straatveegdienst Gladheidbestrijding Openbare verlichting incl. elektriciteitsverbruik

Gemeente Hoogeveen

2011 Rekening 1.514 537 314 743

2012 Rekening 1.924 576 442 920

2013 Rekening 1.881 488 500 858

2014 Rekening 2.377 490 282 764

2015 Raming 1.872 490 265 764

2015 Rekening 1.881 480 332 431

131

Jaarrekening 2015


Kunstwerken Hoogeveen heeft meer dan honderd kunstwerken, zoals bruggen, viaducten, damwanden en vis steigers met een vervangingswaarde van € 44 miljoen (exclusief Roelof van Echtensluis). Exploitatiebudget Bedragen x € 1.000 Onderhoud kunstwerken

2012 2013 Rekening Rekening 147 238

2014 Rekening 267

2015 Raming 254

2015 Rekening 248

De raad heeft in 2007 bepaald dat de kunstwerken op een BOR-basisniveau moet worden onderhouden. Op basis van de meer jaarlijkse inspectie kan worden gesteld dat de kunstwerken hier gemiddeld aan voldoen. Naast het reguliere (kleine) onderhoudswerk is in 2015 geïnvesteerd in de Scheldebrug, de Zanderhofdamwand, de Tichelwerkstraatdamwand en de Plevierbrug. Speelvoorzieningen Het kwaliteitsniveau voor de openbare ruimte is door de raad vastgesteld op het BOR-basisniveau. Elk jaar wordt de kwaliteit van de speelvoorzieningen beoordeeld door middel van een schouw. Uit de schouwresultaten van 2015 blijkt dat 94% van de speelvoorzieningen minimaal voldeed aan het BORbasisniveau. Veiligheidsinspecties Volgens het Warenwetsbesluit Attractie- en speeltoestellen moeten speeltoestellen veilig zijn, waarbij voor nieuwe toestellen geldt dat ze van een certificaat van typekeuring moeten zijn voorzien. Om te beoordelen of speeltoestellen veilig zijn, vindt jaarlijks een veiligheidsinspectie plaats. Een dergelijke veiligheidsinspectie bestaat uit de inspectie van de speelplaats, het toestel en de speelzone. Naast een veiligheidsinspectie wordt er jaarlijks ook minimaal één functionele inspectie uitgevoerd. Een functionele inspectie is een inspectie om de functionaliteit en stabiliteit van het toestel te controleren, in het bijzonder op slijtage. Er wordt bijvoorbeeld aandacht besteed aan bodemvrijheid, oppervlakte afwerking, blootliggende funderingen, scherpe randen, ontbrekende onderdelen en overmatige slijtage van bewegende onderdelen. Ook in Hoogeveen worden alle speeltoestellen jaarlijks op veiligheid geïnspecteerd. Deze inspectie bepaalt vervolgens het noodzakelijke onderhoud of de vervanging van de speeltoestellen. De gemeente bezit ongeveer 160 formele openbare speelplekken met bijna 850 speeltoestellen. Daarnaast zijn er 8 speeltuinen en 9 schoolpleinen zijn ook na schooltijd toegankelijk. Als gevolg van de veiligheidsinspectie zijn er 22 speeltoestellen vervangen in 2015. Speeltuinverenigingen In 2009 heeft de gemeente met de speeltuinverenigingen een beheerovereenkomst afgesloten. Conform deze afspraak voert de gemeente de inspecties uit en zijn de verenigingen verantwoordelijk voor het dagelijkse beheer en de maatregelen die moeten worden genomen naar aanleiding van de inspecties. Hiervoor ontvangen ze jaarlijks een vergoeding. Reinigen valdempend zand In de loop der jaren vervuild het valdempend zand onder speeltoestellen en katten gebruiken het als kattenbak. Ook kan de ondergrond volgroeien met wortels en onkruid, waardoor de valdempende werking verminderd. Om vervuilingen, zoals stenen, glas, uitwerpselen, wortels en onkruid te verwijderen wordt geprobeerd in een cyclus van drie jaar alle openbare speelplekken met valdempende zandondergronden te reinigen. In 2015 is het zand van de openbare speelplekken in de wijken Wolfsbos en Zuid gereinigd.

Gemeente Hoogeveen

132

Jaarrekening 2015

Bedragen x € 1.000 Onderhoud openbare speelplekken

Onderhoud kapitaalgoederen 2012 Rekening 182

2013 Rekening 156

2014 Rekening 94

2015 Raming 116

2015 Rekening 106

Groen Het kwaliteitsniveau voor het groen is door de raad vastgesteld op het BOR-basisniveau. Het basisniveau is gericht op de lange termijn waarin geen achterstanden worden opgebouwd. Elk jaar wordt de kwaliteit van het groen beoordeeld door middel van een schouw. Uit de schouwresultaten van 2015 blijkt dat 95% van het totale groenareaal minimaal voldeed aan het BOR-basisniveau. Bedragen x € 1.000 Onderhoud openbaar groen

2012 Rekening 1.801

2013 Rekening 1.826

2014 2015 Rekening Raming 1.738 1.787

2015 Rekening 1.621

Riolering/water Op 4 februari 2010 is het verbreed Gemeentelijk RioleringsPlan (vGRP) als beleidskader voor de gemeentelijke watertaken voor de planperiode 2010 t/m 2014 door de raad vastgesteld. Begin 2014 is de planperiode van het vGRP met een jaar verlengd in verband met het nieuw op te stellen regionale watertakenplan. In het vGRP zijn de ambities en beleidsvoornemens voor de zorgplichten stedelijk afvalwater, hemelwater en grondwater vastgelegd. Het vGRP beschrijft de maatregelen en activiteiten en geeft inzicht in de financiële en personele middelen die nodig zijn om de ambities, het beleid en het rioleringsbeheer te realiseren. De doelstelling is: De gemeente Hoogeveen gaat voor schoon en veilig water! In 2015 zijn diverse activiteiten uitgevoerd zoals onderzoek (hittestresstest, hemelwaterstresstest) onderhoud grondwatermeetnet, onderzoek foutieve aansluitingen riolering, inspectie en reiniging en onderhoud van riolering en gemalen, het oplossen van rioleringsknelpunten, het reinigen van kolken, het beheer en onderhoud drainage, het onderhoud en de monitoring van het helofytenfilter en het baggeren van watergangen. De daadwerkelijke kosten van een aantal van deze activiteiten zoals onderhoud aan riolering en gemalen, oplossen knelpunten, zijn uiteindelijk lager uitgevallen dan begroot. In het kader van de regionale samenwerking in de waterketen Fluvius is een gezamenlijk watertakenplan Fluvius 2016-2021 opgesteld. Dit watertakenplan wordt begin 2016 vastgesteld en vervangt het huidige vGRP. Bedragen x € 1.000 Onderhoudsbudget riolering Baggerplan

2012 Rekening 1.159 146

2013 Rekening 1.140 211

2014 2015 Rekening Raming 1.079 1.158 227 267

2015 Rekening 878 264

Scholen Schoolbesturen zijn zelf verantwoordelijk voor de instandhouding en het binnen- en buitenonderhoud van hun schoolgebouwen. In sommige gevallen is het onderhoud geregeld in een bepaalde organisatievorm. Dit bijvoorbeeld bij MFC’s in een stichtingsvorm of in een enkel geval via de woningstichting. Als de gemeente eigenaar is van een gebouw, dan zorgt ze zelf voor het onderhoud. De gemeente is met ingang van 2015 hoofdzakelijk nog verantwoordelijk voor het beschikbaar stellen van vervangende huisvesting en nieuwbouw. De gemeente is niet meer verantwoordelijk voor het onderhoud. De zorgplicht die de gemeente nog heeft is geregeld middels de criteria van de Verordening Voorzieningen Huisvesting Onderwijs.

Gemeente Hoogeveen

133

Jaarrekening 2015


Via het IAB wordt jaarlijks een besluit genomen voor investeringen in het eerstvolgende jaar. Bedragen x € 1.000 Onderhoudskosten scholen

2012 Rekening 135

2013 Rekening 158

2014 2015 Rekening Raming 106 34

2015 Rekening 88

Sport Voor binnensportaccommodaties (zwembad-sporthallen/gymnastieklokalen) en sportvelden (sportcomplexen al dan niet met opstallen) geldt een overkoepelend meerjarig beheerplan voor het onderhoud. Binnensportaccommodaties (Sporthallen/ gymnastieklokalen) Voor de binnensportaccommodaties is de behoefte en het kwaliteitsniveau voor onderwijs en sport leidend. Jaarlijks wordt in het IAB getoetst welke kosten, bezetting, kwaliteit en welke prioriteiten gesteld worden bij de binnensportaccommodaties. Streven is om het kwaliteitsniveau van alle nieuwe accommodaties op het niveau ISA-Sport en NOC-NSF te hanteren. De huidige accommodaties worden gebruikt naar de mogelijkheid en behoefte. Zo voldoen de bestaande sporthallen en gymnastieklokalen aan de minimale eisen voor sportbeoefening voor het basisonderwijs en de veiligheid. Het bouwkundige onderhoud is ingericht, zoals dat voor alle gemeentelijke accommodaties geldt, ingericht naar conditiescore 3 van de NEN-normering 2767. Zo is er in 2015 een renovatie uitgevoerd van het gymnastieklokaal de Boekenberghstraat. De entree en de kleedkamers, inclusief sanitaire ruimten, zijn vernieuwd. Bedragen x € 1.000 Onderhoud sporthallen en gymlokalen

2012 Rekening 97

2013 Rekening 123


2015 Rekening 217

Zwembad Het zwembad De Dolfijn wordt onderhouden voor een levensduurverlening van 10 tot maximaal 15 jaar. Op basis van het besluit in 2012 geldt een levensduurverlening tot circa 2022-2027. Het uitgangspunt voor het beheer en onderhoud is een veilig en verantwoord gebruik van het zwembad. Waar mogelijk wordt binnen de bestaande middelen de bedrijfsvoering geoptimaliseerd. Het zwembad werkt met een bedrijfsplan welke jaarlijks wordt geactualiseerd. In het bedrijfsplan wordt onder andere gekeken naar het aantal bezoekers, zwemactiviteiten, tarieven en onderhoud. In 2014 is het eerste volledige jaar waarin er gewerkt is volgens het nieuwe bedrijfsplan van zwembad de Dolfijn. Om een veilig en verantwoord gebruik van het zwembad te kunnen garanderen zijn er in 2015 een aantal grote onderhoudswerkzaamheden verricht. Zo is de verlichting in het wedstrijdbad vervangen, is een deel van de dakbedekking vernieuwd en zijn er herstellingen uitgevoerd aan het beton van de bassinwanden. Bedragen x € 1.000 Onderhoud zwembad

2012 Rekening 44

2013 Rekening 57


2015 Rekening 131

Sportvelden Bij de buitensportaccommodaties is er een jaarlijks onderhoudsplan op basis van de minimale eisen voor sportbeoefening en veiligheid. Uitgangspunt bij de buitensportaccommodaties zijn de normen die gesteld worden door NOC*NSF/Sportbonden en zijn vastgelegd in de ISA-normen. Gemeente Hoogeveen

134

Jaarrekening 2015


Om de sporttechnische kwaliteit te kunnen garanderen is in 2015 veld 2 gerenoveerd van het voetbalcomplex in Elim. In 2015 is een aantal kleine onderhoudstaken in het beheer en onderhoud van de sportparken overgedragen aan de verenigingen. Als taakverdeling is gehanteerd dat de gemeente verantwoordelijk is voor al het sporttechnische en cultuurtechnische onderhoud aan de velden. Hierdoor is de continuïteit in het sporten altijd gewaarborgd. De verenigingen zijn verantwoordelijk voor een aantal taken in en rondom het sportpark. Het betreft hier onder ander het opruimen van zwerfvuil, verwijderen van onkruid, kleine snoeiwerkzaamheden en het bijsnijden van kanten. Bedragen x € 1.000 Onderhoud sportveld

2012 Rekening 8

2013 Raming 20


2015 Rekening 10

Overige accommodaties Alle gemeentelijke gebouwen worden eens per 3 jaar geïnspecteerd op de staat van het onderhoud. In 2013 heeft het college deze onderhoudsinspectie vastgesteld en in 2014 is het onderhoud ingericht en uitgevoerd op basis van deze nieuwe inspectie. Het onderhoud is uitgevoerd op basis van conditiescore 3, redelijk onderhoud, van de NEN 2767 normering. De nieuwe onderhoudsinspectie is niet in 2015 uitgevoerd maar zal in 2016 plaatsvinden. In 2015 is er prioriteit gesteld bij de ambtelijke samenvoeging en het op orde houden van het onderhoud van het gemeentelijke vastgoed.

Gemeente Hoogeveen

135

Jaarrekening 2015

Financiering

Financiering De paragraaf financiering brengt de organisatie en het beheer van de geldmiddelen in beeld, inclusief de risico's die de gemeente daarbij loopt. Kern van de zaak is het beheersen van de risico's. Paragraafhouder Anno Wietze Hiemstra Inleiding In deze paragraaf rapporteren wij over het gevoerde treasurybeleid, de beheersing van de financiële risico's en de ontwikkeling op het gebied van rente en financiering. Treasury is het besturen en beheersen van, het verantwoorden over en het toezicht houden op de geldstromen, de financiële posities en de hieraan verbonden risico'. Uit de financieringsparagraaf moet blijken dat: de uitvoering van de financieringsfunctie uitsluitend de publieke taak dient aan de kasgeldlimiet en de renterisiconorm wordt voldaan het beheer prudent en risicomijdend is. De risicobeheersing richt zich op renterisico’s, kredietrisico’s, koersrisico’s en valutarisico’s. De Regeling uitzettingen en derivaten decentrale overheden (Ruddo) bepaalt de vereisten ten aanzien van de kredietwaardigheid van financiële instellingen. Wettelijk kader De uitvoering van de gemeentelijke financieringsfunctie dient plaats te vinden binnen de wettelijke kaders van de Wet financiering decentrale overheden (Wet Fido), die op 1 januari 2001 is ingevoerd en voor het laatst in 2009 is gewijzigd. In de wet staan transparantie en risicobeheersing centraal. De transparantie komt tot uitdrukking in een verplicht treasurystatuut en een financieringsparagraaf in begroting en jaarrekening. Een ander belangrijk uitgangspunt van de Wet Fido is dat deze wet aan de lagere overheden de verplichting oplegt financiële risico’s op treasurygebied te beheersen. In het treasurystatuut zijn binnen de mogelijkheden van de wet Fido en de Ruddo de kaders vastgelegd voor de uitvoering van de treasuryfunctie bij de gemeenten. Omdat het schatkistbankieren en de wet Houdbaarheid overheidsfinanciën(Wet Hof) wettelijk kader hebben gekregen, hebben wij het treasurystatuut in november 2014 hierop aangepast. Vermogenspositie Langlopende leningen In onderstaande tabel staat het verloop van de langlopende vaste geldleningen: Jaar (bedragen x € 1.000 2012 2013 2014 2015

Stand per 1-1110.610 105.772 109.923 108.278

Opgenomen

Aflossing

Stand per 31-12

10.000 30.000 10.000 10.000

14.838 25.849 11.645 7.047

105.772 109.923 108.278 111.231

Langlopende geldleningen/Leningenportefeuille Op 1 januari 2015 bedroeg de totale hoofdsom van de vaste geldleningen € 108,3 miljoen en per 31 december 2015 is het schuldrestant opgelopen tot € 111,2 miljoen. Schuldrestant: twaalf lineaire geldleningen van de BNG Bank vier lineaire geldleningen van de NWB Bank één lineaire geldlening van de Nationale-Nederlanden Levensverzekering Mij N.V. Gemeente Hoogeveen

136

Jaarrekening 2015

-

Financiering

één fixe geldlening van de Aegon Levensverzekering N.V. op een fixed geldlening wordt tussentijds niet afgelost. Er wordt alleen rente betaald) één kleine geldlening van de Woningcorporatie Domesta. De laatste geldlening is doorverstrekt aan het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten(SVn).

Het afgelopen jaar hebben we ruim € 7 miljoen betaald aan aflossingen voor langlopende geldleningen, hiertegenover staat dat we een lineaire langlopende geldlening van € 10 miljoen met een looptijd van 25 jaar en een rentepercentage van 1,585% hebben afgesloten. Volgens de meerjarenbegroting 2015-2018 was de financieringsbehoefte van 2015 € 15 miljoen, maar door achterlopende investeringen, onder andere De Kaap, is de financieringsbehoefte naar beneden bijgesteld. Kortlopende geldleningen De schuld op korte termijn (kasgeldlening) was op 31-12-2015 € 10 miljoen. In het kader van schatkistbankieren was ons tegoed op 31-12-2015 ruim € 1,8 miljoen. Financieringsbeleid Om te voorzien in de financieringsbehoefte staan de gemeente interne en externe financieringsmiddelen ter beschikking. De interne financieringsmiddelen bestaan uit de reserves, oftewel eigen vermogen en de voorzieningen. De externe financieringsmiddelen bestaan uit de opgenomen langlopende geldleningen en kortlopende middelen (o.a. rekening-courant geld en kasgeldleningen), oftewel het vreemde vermogen. Op het moment dat de uitgaven worden gedekt door inzet van reserves vindt een substitutie plaats van eigen vermogen naar vreemd vermogen. We werken vanuit totaalfinanciering. Kenmerk is dat er geen één-op-één relatie wordt gelegd tussen een investering en financiering, maar dat wordt gekeken naar het totaal. Het systeem van totaal-financiering maakt optimale benutting van externe financieringsbronnen mogelijk. We proberen leningen tegen zo laag mogelijke kosten aan te trekken en tegelijkertijd de renterisico’s te beheersen. Liquiditeitenbeheer Liquiditeitenbeheer is het beheren, reguleren en besturen van de inkomende en uitgaande geldstromen en de effecten daarvan op de rekening-courantsaldi. In onze overeenkomst financiële dienstverlening met de BNG kunnen we tot € 20 miljoen rood staan in rekening-courant tegen een gunstig rentepercentage. Door het opstellen van een meerjarenliquiditeitenprognose, die gebaseerd is op de meerjarenbegroting (inclusief de meerjareninvesteringsplanning), proberen we liquiditeitenrisico’s zoveel mogelijk te beperken. Daarna maken we voor het eerste jaar een liquiditeitenbegroting. Daarin staan de schattingen van de uitgaven en inkomsten die verband houden met de exploitatie, grondexploitatie en investeringen. Lopende het begrotingsjaar wordt deze liquiditeitenbegroting geactualiseerd, omdat de schatting in de loop van het jaar nogal eens verandert door wijziging in de realisatie van de uitgaven en inkomsten. Ontwikkelingen op de gelden kapitaalmarkt De rente op de geldmarkt (kredieten voor maximaal een jaar) vertoonde in de 1e halfjaar van 2015 een dalende tendens, om vanaf maart 2015 in de min te eindigen. Met andere woorden, er werd rente vergoed bij het aantrekken van een korte termijn lening (kasgeldlening). Begin 2015 noteerde de 1 maands euribor iets meer dan 0,01%, en vanaf maart 2015 een notering van -/- 0,01%. Daarna bleef de 1 maands euribor in de min, met in september 2015 een notering van -/0,10% en in december 2015 een notering van -/- 0,20%. De rente op de kapitaalmarkt (kredieten langer dan een jaar) bleef dit jaar ook ongekend laag, eerst nog een verdere een daling van de rente, om vanaf begin mei 2015 weer te gaan stijgen tot het niveau van 2014.

Gemeente Hoogeveen

137

Jaarrekening 2015

Financiering

Begin januari 2015 was bijvoorbeeld het rentepercentage voor een 25 jarige lineaire geldlening ongeveer 1,55%, eind april 2015 ongeveer 1,10%, in september ongeveer 1,60% en in december 2015 ongeveer 1,70%. Met betrekking tot de gelden kapitaalmarkt volgen wij, naast eigen visie en waarneming ook de adviezen van de grote banken en beleggers. Risicobeheersing De belangrijkste financiële risico’s bij de uitvoering van het treasurybeleid zijn de renterisico’s, kredietrisico’s, liquiditeitenrisico’s en koersrisico’s. Aangezien de gemeente geen leveranciers en afnemers kent van buiten de eurolanden zijn koersrisico’s niet aanwezig. Blijven over de rente- , kredieten liquiditeitenrisico’s. Kasgeldlimiet (kortlopende schuld) De kasgeldlimiet is de toelaatbare omvang van de netto vlottende schuld om op de korte termijn het renterisico te beheersen. De risico’s zijn groot door mogelijke fluctuaties op de geldmarkt. Onder de vlottende schuld vallen alle financieringen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar. De limiet is door de minister van Financiën vastgesteld op 8,5% en is het maximum percentage van het begrotingstotaal(lasten) dat met kortlopende middelen mag worden gefinancierd. Financiering met kortlopende middelen heeft de volgende voordelen: • De rente op kortlopende leningen is nagenoeg altijd lager dan op langlopende leningen. • Het geeft een grotere flexibiliteit. Als de kasgeldlimiet structureel wordt overschreden moeten binnen drie kwartalen maatregelen worden getroffen omdat teniet te doen. Dat kan door consolidatie (= het omzetten van kortlopende in langlopende schulden). De kasgeldlimiet afgerond is € 14,7 miljoen. In onderstaande tabel is voor 2015 de kasgeldlimiet afgezet tegen de netto vlottende schuld. Door het aantrekken van 'lang geld' begin januari 2015, zijn we het gehele jaar binnen de limiet is gebleven. Berekening kasgeldlimiet (bedragen in miljoen euro's) 1

2 3 4 5

Berekening kasgeldlimiet (bedragen x € 1,0 miljoen) Toegestane kasgeldlimiet In % van grondslag (= begrotingstotaal na wijziging) In bedrag (x € 1,0 miljoen) Omvang vlottende schuld Vlottende middelen Toets kasgeldlimiet Totaal netto vlottende schuld (2 - 3) Totaal netto vlottende middelen (3-2) Toegestane kasgeldlimiet (1) Overschrijding (-) of Ruimte (+)

1e kwartaal

e

2 kwartaal

3e kwartaal

e

4 kwartaal

8,5% 14,7 10 7,2

8,5% 14,7 10 6,8

8,5% 14,7 10 8,1

8,5% 14,7 10 6,8

2,8

3,2

1,9

3,2

14,7 11,9

14,7 11,5

14,7 12,8

14,7 11,5

Renterisiconorm en renterisico’s vaste schuld De Wet Fido definieert vaste schuld als opgenomen geldleningen met een rentetypische looptijd groter dan of gelijk aan 1 jaar. Van renterisico is sprake als er onzekerheid bestaat rond toekomstige renteniveaus. Deze situatie doet zich op de volgende momenten voor: • Bij variabel rentende leningen. • Indien een toekomstige financieringsbehoefte nog niet afgedekt is. • Bij naderende renteaanpassingen van leningen. Gemeente Hoogeveen

138

Jaarrekening 2015

Financiering

Het doel van de renterisiconorm is om op de lange termijn niet afhankelijk te zijn van het renteniveau in een bepaald jaar. Met de norm bevordert de Wet Fido een solide financieringswijze bij openbare lichamen en levert een bijdrage aan de uitstekende kredietwaardigheid van openbare lichamen op de kapitaalmarkt. Jaarlijks mogen de renterisico’s niet hoger zijn dan 20% van het begrotingstotaal bij aanvang van het boekjaar. In onderstaande tabel wordt de norm afgezet tegen de feitelijke situatie. Conclusie: we voldoen ruimschoots aan de risiconorm.

1 2 3 5a 5b 4a 4b 4

Renterisiconorm (bedragen x € 1,0 miljoen) Rente herzieningen Betaalde aflossing Renterisico (1+2) Ruimte onder renterisiconorm(4>3) Overschrijding renterisiconorm (3>4) Berekening renterisiconorm Begrotingstotaal Het bij ministeriële regeling vastgestelde percentage Renterisiconorm

Rekening 2014 7 12 19 11

Raming 2015 0 7 7 28

Rekening 2015 0 7 7 28

148 20% 30

173 20% 35

173 20% 35

Kredietrisicobeheer Kredietrisicobeheer kunnen we omschrijven als het beheersen van risico’s die voortvloeien uit de mogelijkheid van een waardedaling van onze vorderingen als gevolg van insolventie of deficit van tegenpartijen. Uitzettingen kunnen op grond van de Wet Fido en het treasurystatuut slechts plaatsvinden voor de uitvoering van een publieke taak. Daarnaast vinden uitzettingen alleen plaats bij Nederlandse overheden en andere publiekrechtelijke lichamen met een solvabiliteitsratio van 0% en financiële instellingen met een kredietwaardigheid van een AA-rating(lange termijn) of A-2(korte termijn rating). Hieronder een specificatie van de uitzettingen naar risicocategorie. Risicogroep (bedragen x € 1,0 miljoen) Woningcorporaties met garantie WSW Hypothecaire geldleningen ambtenaren Overige toegestane instellingen: Deelnemingen Deelneming SVN/geldleningen aan corporaties/particulieren Geldlening van gemeenschappelijke regeling(SWO) Overige geldleningen Commanditair kapitaal STIVAM

Restant schuld 0,6 2,7

% van het totaal 4% 17%

1,0 7,6 3,0 0,7 0,4

6% 47% 19% 4% 3%

We hebben in totaal ruim € 16 miljoen uitgeleend. Op de hypothecaire geldleningen aan ambtenaren is afgelopen jaar ruim € 0,7 afgelost, er staat nu nog ruim € 2,7 miljoen open. De deelnemingen betreffen onze aandelen in de NV Bank Nederlandse Gemeenten, NV Rendo, NV W.M.D., NV Area en Participatie Oikocredit. Daarnaast hebben we aan de Stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse Gemeenten (SVN) iets meer dan € 7,6 miljoen als deelneming uitstaan, hiervan is ruim € 6,8 miljoen door SVN weer uitgeleend aan woningbouwcorporaties en particulieren (startersleningen en woningverbeteringen en duurzaamheidsleningen), zie verder ook de toelichting op de balans onderdeel financiële activa. Gemeente Hoogeveen

139

Jaarrekening 2015

Financiering

Aan de gemeenschappelijke regeling De Wolden Hoogeveen(SWO) hebben we bijna € 3 miljoen uitgeleend, het betreft de activa die de SWO van de gemeente heeft overgenomen. De overige geldleningen betreffen een lening aan De Tamboer en stimuleringsleningen aan starters in Erflanden. Interne rente In 2015 hebben we de interne rente gehouden op 4%. Deze rente rekenen we toe aan alle (te activeren) investeringen en aan de grondexploitatie. De gemiddelde rente, die we momenteel betalen is ongeveer 3,4%, het voordelig renteresultaat staat op saldo kostenplaatsen, zie algemene dekkingsmiddelen. In onderstaande tabel wordt het voordelige renteresultaat van € 145.403 over 2015 zichtbaar gemaakt. Rentelasten/opbrengsten Rentelasten en rentekosten Rente langlopende geldleningen Rente kortlopende geldleningen(o.a. rekening-courant en Kosten bankwezen Rentebaten Rente aan Grexen Rente aan Gemeenschappelijke regeling Doorberekening aan vaste activa Overige renteopbrengsten

Renteresultaat

Begroting 2015

Rekening Verschil 2015 2015

3.827.714 97.562 44.000 3.969.276

3.681.357 40 22.868 3.704.265

146.357 97.522 21.132 265.011

1.353.511 141.228 4.945.440 6.440.179

1.609.501 113.697 4.581.346 16.027 6.320.571

255.990 -/-27.531 -/-364.094 16.027 -/-119.608

2.470.903

2.616.306

145.403

Ten opzichte van de begroting is er per saldo € 265.011 minder aan rente lang- en kortlopende leningen en bankkosten uitgegeven. Daarnaast kon er per saldo € 135.635 minder rente aan de grexen, gemeenschappelijke regeling en vaste activa worden doorberekend, dan begroot. Daartegenover staat een renteopbrengst van € 16.027, dit betreft negatieve rente van aangetrokken kasgeldleningen. De zogenaamde renteomslag is hierdoor gestegen van ruim € 2.471.000 naar ruim € 2.616.000. Schatkistbankieren Op 15 december 2013 is de wet verplicht schatkistbankieren van kracht geworden. Vanaf dat moment zijn alle decentrale overheden (provincies, gemeenten, waterschappen en gemeenschappelijke regelingen in de vorm van een openbaar lichaam) verplicht om hun overtollige middelen in de schatkist aan te houden. Dit betekent dat overtollige gelden niet langer bij bijvoorbeeld banken buiten de schatkist mogen worden weggezet. Wel mogen decentrale overheden overtollige middelen aan elkaar uitlenen, zolang er geen sprake is van een toezichtrelatie, om zodoende een beter rendement te halen dan bij de schatkist. De schatkist biedt geen leen- of roodstand faciliteiten aan. Deelname van decentrale overheden aan het schatkistbankieren, draagt bij aan een lagere EMU-schuld van de collectieve sector, waardoor de externe financieringsbehoefte van het Rijk minder wordt. Dit vertaalt zich in een lagere staatsschuld. Voor gemeenten geldt een doelmatigheidsdrempel van 0,75% van het begrotingstotaal. Ons begrotingstotaal over 2015 was € 173 miljoen, het drempelbedrag is dan € 1.297.500. Over het dagelijkse saldo wordt de daggeldrente (Eonia) vergoed, voor 2015 hebben we alleen in het 1e kwartaal 2015 een klein rente bedrag van € 102 ontvangen, in overige kwartalen was de Eonia negatief, m.a.w. geen vergoeding voor overtollige middelen.

Gemeente Hoogeveen

140

Jaarrekening 2015

Verbonden partijen

Verbonden partijen De gemeente gaat voor het realiseren van haar doelstellingen bindingen aan met vele partijen. Er is inzicht nodig om te kunnen beoordelen of een binding nog noodzakelijk is voor het realiseren van de doelstellingen dan wel nog passend is. Paragraafhouder college Inleiding De Verbonden Partijen (VP) zijn een instrument voor het realiseren van gemeentelijke doelen. De gemeente bepaalt de aard en omvang van de bijdrage en niet de VP. Dat betekent dat de gemeente aandacht besteed aan de taak van de VP en dat de verantwoording zodanig gestalte moet krijgen dat duidelijk wordt welke bijdrage de VP levert en tegen welke kosten. Van belang is dat de besturingsrelaties van de VP goed zijn ontworpen en daadwerkelijk worden ingevuld. Per 1 januari 2015 is de wet op de gemeenschappelijke regelingen (WGR) gewijzigd. Zo zijn bijvoorbeeld de taken en bevoegdheden van het Algemeen Bestuur gewijzigd en mag een GR geen privaatrechtelijke rechtspersonen (BV’s, NV’s etc.) oprichten of daaraan deelnemen. Een ander voorbeeld van een wijziging is dat de wet de mogelijkheid geeft om een GR te veranderen in een bedrijfsvoeringsorganisatie (BVO) voor beleidsarme taken. Verder vervalt de goedkeuring van Gedeputeerde Staten voor het oprichten van een GR. Bestaande gemeenschappelijke regelingen hebben een jaar de tijd om bepalingen met betrekking tot hun structuur aan te passen. Definitie Een VP is een privaat- of publiekrechtelijke organisatie waarin de gemeente een financieel en een bestuurlijk belang heeft. Er is sprake van een financieel belang als de gemeente aansprakelijk is bij het niet nakomen van de verplichtingen door de rechtspersoon. Er is sprake van een bestuurlijk belang als de gemeente vertegenwoordigd is in het bestuur of zeggenschap daarin kan uitoefenen. De indeling van de verbonden partijen is als volgt: Soort Gemeenschappelijke regelingen Deelnemen in rechtspersonen in de vorm van aandelenbezit

Aard Publiekrechtelijke rechtspersoon Privaatrechtelijke rechtspersoon, doorgaans NV en BV Privaatrechtelijke rechtspersoon

Deelnemen in besturen of als lid van stichtingen en verenigingen Oprichten gemeenschappelijke Privaatrechtelijke rechtspersonen voor PPS rechtspersonen samenwerking

Risicofactor Met andere deelnemers aansprakelijk voor exploitatieresultaat Aansprakelijk tot bedrag van het aandelen kapitaal Aansprakelijk in overeenstemming met statutenbepalingen en voor eventuele subsidiebesluiten binnen de daar bepaalde voorwaarden Aansprakelijk in overeenstemming met de overeenkomst tot oprichting (en eventuele inbreng aandelenkapitaal)

Samenwerking Wij werken samen met andere partijen wanneer wij het aannemelijk achten dat onze taken ten behoeve van onze inwoners beter gediend zijn met samenwerking dan wanneer wij die taken geheel in eigen beheer uitvoeren. Naar onze overtuiging zijn de beste resultaten uit samenwerking te halen als de betrokken partijen zich vanzelfsprekend met elkaar verbonden voelen. Bijvoorbeeld vanwege gemeenschappelijke waarden of belangen. Kwaliteit- en resultaatverbetering staan voorop. Naast de bovenstaande vormen van samenwerking maken wij ook gebruik van convenanten en dienstverleningsovereenkomsten met de provincie, andere (buur)gemeenten en private partijen. Gemeente Hoogeveen

141

Jaarrekening 2015

Verbonden partijen

Verbonden partijen 1. NV Bank voor Nederlandse gemeenten Vestigingsplaats Partners Doel/ openbaar belang Bestuurlijk belang Financieel belang

Ontwikkelingen Risico’s Rapportage Rechtmatigheid

Den Haag Nederlandse staat, provincies en gemeenten Bijdragen aan maatschappelijke voorzieningen tegen zo laag mogelijke kosten Stemrecht in de algemene vergadering van aandeelhouders. Hoogeveen bezit 17.550 (0,03%) van de 55.690.720 aandelen. Dividend 2014, uitbetaald in 2015: € 10.003 (begroot € 20.180). Voor 2016 is € 20.180 begroot. Eigen vermogen 31-12-2013: € 3.430.000.000 31-12-2014: € 3.582.000.000 Vreemd vermogen 31-12-2013: € 127.753.000.000 31-12-2014: € 149.891.000.000 Resultaat 31-12-2014: € 126.000.000 Dynamiek op de financiële markten Aandelenkapitaal en dividend Jaarverslag en halfjaarberichten Voor het boekjaar 2014 is op 6 maart 2015 een goedkeurende controleverklaring door een onafhankelijk accountant afgegeven.

2. NV Rendo Vestigingsplaats Partners Doel/ openbaar belang Bestuurlijk belang Financieel belang

Meppel Coevorden, Hardenberg, Hoogeveen, Meppel, Staphorst, Steenwijkerland, Westerveld, De Wolden en Zwartewaterland Gewaarborgde levering van energie Stemrecht in de algemene vergadering van aandeelhouders. Hoogeveen heeft 334 aandelen. In totaal zijn er 991 aandelen. Met betrekking tot het boekjaar 2014 is aan dividend begroot €2,5 miljoen wat in 2015 is uitbetaald. Voor 2016 en volgende jaren is € 2,5 miljoen begroot. Eigen vermogen 31-12-2013: € 57.058.000 31-12-2014: € 57.501.000 Vreemd vermogen 31-12-2013: € 86.254.000 31-12-2014: € 76.959.000 Resultaat 31-12-2014: € 10.443.000


Gemeente Hoogeveen

Er is een nieuwe Raad van Commissarissen aangetreden, die niet bestaat uit bestuurders van de gemeenten. Aandelenkapitaal en dividend Jaarverslag en begroting Voor boekjaar 2014 is op 28 mei 2015 een goedkeurende controleverklaring door een onafhankelijk accountant afgegeven.

142

Jaarrekening 2015

Verbonden partijen

3. NV Waterleidingmaatschappij Drenthe (WMD) Vestigingsplaats Partners Doel/ openbaar belang Bestuurlijk belang Financieel belang

Assen Provincie Drenthe en 11 Drentse gemeenten Gewaarborgde levering van water Stemrecht in de algemene vergadering van aandeelhouders. Over 2014 een positief resultaat van € 3.762.000. Hoogeveen bezit 122 van de 1.946 geplaatste aandelen. Maatschappelijk kapitaal: 5.000 aandelen. Het maximaal toegestane dividend van 3% (= wettelijke rente per 1 januari 2014) van het geplaatste aandelenkapitaal gaat naar de aandeelhouders en het restant naar de statutaire reserve, dividend € 183. Eigen vermogen 31-12-2013: € 41.203.000 31-12-2014: € 45.598.000 Vreemd vermogen 31-12-2013: € 105.017.000 31-12-2014: € 109.498.000 Resultaat: 31-12-2014: € 3.762.000

Ontwikkelingen

De problemen rondom de vaststelling van de jaarrekening 2015 hebben te maken met de manier waarop schulden en activiteiten in het buitenland (Indonesië) zijn gewaardeerd en de bestuurlijke afstemming daaromtrent. De WMD helpt daar met de opbouw van het drinkwaternet. Verder wordt gekeken naar mogelijke risico's van derivaten.

Risico’s Rapportage Rechtmatigheid

Aandelenkapitaal en dividend Jaarverslag en begroting Voor het boekjaar 2014 is een goedkeurende controleverklaring door een onafhankelijk accountant afgegeven.

4. NV AREA Reiniging Vestigingsplaats Partners Doel/ openbaar belang

Bestuurlijk belang Financieel belang

Gemeente Hoogeveen

Emmen Coevorden, Emmen en Hoogeveen Uitvoering taken in kader van het gemeentelijk afvalstoffen- en reinigingsbeleid: inzameling en het (doen) verwerken van huishoudelijk afval en aanvullende diensten op reinigingsgebied. Lidmaatschap (elk 1 lid) in de algemene vergadering van aandeelhouders Opmerking: naast (mede-)eigenaar is gemeente ook opdrachtgever. Gemeente Hoogeveen heeft een aandeel van 27,14 %. De overige aandeelhouders zijn de gemeente Emmen en de gemeente Coevorden. Het geplaatste kapitaal bedraagt € 2.913.503. Over 2014 is een positief resultaat behaald van € 742.908. Hiervan is € 495.272 als dividend uitgekeerd en € 247.636 aangewend ter versterking van het eigen vermogen van Area Reiniging N.V. Het dividend voor de gemeente Hoogeveen bedraagt € 134.417 (begroot € 135.700). Voor 2016 is € 135.700 begroot. Eigen vermogen 31-12-2014: € 5.457.390 31-12-2013: € 5.767.692 Vreemd vermogen 31-12-2014: € 11.779.848 31-12-2013: € 10.054.554

143

Jaarrekening 2015 Ontwikkelingen


Verbonden partijen Area doet al enkele jaren onderzoek naar een vergaande vorm van samenwerking of fusie. De samenwerkingsverkenning me Rova NV is door de RvC van Area in februari 2015 beëindigd. Omdat het voor de raad onvoldoende helder was, is er een motie aangenomen waarin het college wordt opgeroepen onderzoek te laten doen naar de bestuurlijke kwaliteit van het proces (governance). Dit onderzoek is in december 2015 gestart. Aandelenkapitaal + dividend Jaarverslag en begroting Voor het boekjaar 2014 is op 6 maart 2015 een goedkeurende controleverklaring door een onafhankelijk accountant afgegeven.

5. Gemeenschappelijke regeling Gemeentelijke Gezondheidsdienst Drenthe (GGD) Vestigingsplaats Partners Doel/ openbaar belang

Assen 12 Drentse gemeenten Uitvoering wettelijke taken van de gemeente op het gebied van de publieke gezondheidszorg. Doel: een bijdrage leveren aan de publieke gezondheidszorg met afstemming op de curatieve gezondheidszorg en de geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen.

Bestuurlijk belang

Lidmaatschap AB met stemrecht. Gekwalificeerde meerderheid is nodig voor een besluit. Het DB bestaat uit drie leden, door en uit het AB aangewezen. De gemeenteraad kan een zienswijze op de begroting geven. Over 2015 is voorlopig een positief resultaat van € 424.000 behaald. Voor de uitvoering van de basistaken werd een bijdrage per inwoner betaald. Met ingang van 2016 wordt de bijdrage voor de jeugd per gemeente pro rato vastgesteld (€ 1.248.864). Voor de overige basistaken is voor 2016 het bedrag op € 8,49 per inwoner (€ 463.929) begroot. Additionele taken worden verrekend op basis van offertes van AB of DB. Eigen vermogen (voorlopig) 31-12-2015: € 2.451.000 31-12-2014: € 1.913.000 Vreemd vermogen (voorlopig) 31-12-2015: € 2.810.000 31-12-2014: € 3.970.000

Financieel belang

Resultaat: € 424.000 (2015 voorlopig) Ontwikkelingen


Gemeente Hoogeveen

De financiering van het programma Jeugd in 2016 is enerzijds verhoogd met het budget van het Jongerenconsult (€ 403.600; dit bedrag was tot en met 2015 als additioneel opgenomen) en anderzijds verlaagd met een bedrag van € 140.600 in verband met de integratie van de Jeugdgezondheidszorg. Geen directe risico’s (algemene reserve aangevuld tot 88% van de maximale norm). Jaarverslag en begroting Voor het boekjaar 2014 is een goedkeurende controleverklaring door een onafhankelijk accountant afgegeven.

144

Jaarrekening 2015

Verbonden partijen

6. Gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio Drenthe Vestigingsplaats Partners Doel/ openbaar belang Bestuurlijk belang

Financieel belang

Ontwikkelingen


Assen 12 Drentse gemeenten Vergroten veiligheid inwoners van Drenthe en met de partners zorgen voor een goede voorbereiding op rampen en crises. Lidmaatschap AB met stemrecht. Gekwalificeerde meerderheid van stemmen is nodig voor besluit. Uitsluitend burgemeesters kunnen lid zijn van het bestuur. De gemeenteraad kan een zienswijze op de begroting geven. Over 2014 een positief resultaat van € 1,9 miljoen. Voor 2015 is conform de begroting van de VRD een bijdrage betaald van € 2.279.724. Voor 2016 is aan bijdrage begroot € 2.278.671 en vanaf 2018 € 2.256.313. Eigen vermogen 31-12-2013: € 3.855.510 31-12-2014: € 3.819.202 31-12-2015: € 4.074.627 (voorlopig) Vreemd vermogen 31-12-2013: € 426.454 31-12-2014: € 14.857.690 31-12-2015: € 13.732.126 (voorlopig) Resultaat: 31-12-2014: € 1.901.0000 De belangrijkste ontwikkelingen die in 2016 spelen: aanpassing crisismanagement: er worden pilots gestart met kleinere teams die beter oefenen en hogere kwaliteit bereiken; de GHOR zet verder in op het verbinden van netwerkpartijen; risicobeheersing stuurt op bewustwording, voorlichting op scholen en instellingen en het aanbrengen van rookmelders. De balans tussen risicobeheersing en incidentbestrijding moet en kan nog beter door andere inzet van brandonderzoek; operationele voorbereiding en incidentbestrijding zetten in op efficiëntie, veilig optreden en verbinding in de samenleving. Maar ook op bovenregionale samenwerking; de ondersteunende afdelingen wijzigen processen zodat zij meer ondersteunend worden aan het primaire proces. Efficiënter werken, kortere lijnen, minder regels, minder controle, maar wel meer talentontwikkeling en mobiliteit; organisatieontwikkeling en de daarbij te behalen financiële voordelen; nieuwe verdeelsleutel voor de bijdrage van de gemeenten voor het brandweerdeel. Geen directe risico’s. Jaarverslag en begroting. Daarnaast tussentijdse managementrapportages Voor het boekjaar 2014 is op 31 maart 2015 een goedkeurende controleverklaring door een onafhankelijk accountant afgegeven.

7. Werkvoorzieningsschap ALESCON Vestigingsplaats Partners Doel/ openbaar belang

Assen Aa en Hunze, Assen, Hoogeveen, Midden-Drenthe, Tynaarlo en De Wolden Uitvoering geven aan de Wet sociale werkvoorziening (WSW) en streven naar een integraal arbeidsmarktbeleid en bevorderen van de onderlinge samenhang.

Bestuurlijk belang

Lidmaatschap AB met stemrecht. Gekwalificeerde meerderheid is nodig voor een besluit. Het DB bestaat uit drie leden, door en uit het AB aangewezen. De Wolden vervult voorzitterschap. De gemeenteraad kan een zienswijze op begroting geven.

Gemeente Hoogeveen

145

Jaarrekening 2015 Financieel belang


Verbonden partijen Over 2014 een positief resultaat van € 315.000. De rijksbijdrage WSW die de gemeente jaarlijks krijgt, wordt doorbetaald aan Alescon. Het eventuele nadelige saldo wordt naar rato van het aantal bij de GR werkzame inwoners verrekend met de gemeenten. Eigen vermogen 31-12-2014: € 2.936.000 31-12-2013: € 2.604.000 Vreemd vermogen 31-12-2014: € 15.319.000 31-12-2013: € 19.875.000 Resultaat: 31-12-2014: € 332.000 Aanpassing wetgeving met mogelijk gevolgen voor organisatie en gemeentelijke bijdrage. Oplopende exploitatietekorten door een verandering in de wetgeving. Jaarverslag en begroting Voor het boekjaar 2014 is op 17 april 2015 een goedkeurende controleverklaring door een onafhankelijk accountant afgegeven.

8. Recreatieschap Drenthe Vestigingsplaats Partners Doel/ openbaar belang


Diever 12 Drentse gemeenten en 1 Friese gemeente Recreatieschap Drenthe is een samenwerkingsverband van de 12 Drentse gemeenten en 1 Friese gemeente op het gebied van Recreatie en Toerisme in de provincie Drenthe. AB bestaat uit 13 wethouders en een directeur bestuurder. Gemeente Aa en Hunze vervult het voorzitterschap. Het DB bestaat uit vier leden. De gemeenteraad kan een zienswijze op begroting geven. Over 2014 een positief resultaat van € 25.000. In 2015 is een reguliere bijdrage betaald van € 55.932. Verder heeft de gemeente in 2015 voor het onderhoud van recreatieve voorzieningen van Staatsbosbeheer een bijdrage beschikbaar gesteld van € 17.165. Eigen vermogen 31-12-2013: € 584.513 31-12-2014: € 621.913 Vreemd vermogen 31-12-2013: € 265.759 31-12-2014: € 605.503


Gemeente Hoogeveen

Resultaat: 31-12-2014: € 25.000. Streven naar constante kwaliteitsverbetering en upgrading van het aanbod. Geen risico’s van grote materiële betekenis. Jaarverslag en begroting Voor het boekjaar 2014 is op 31maart 2015 een goedkeurende controleverklaring door een onafhankelijk accountant afgegeven.

146

Jaarrekening 2015

Verbonden partijen

9. Gemeenschappelijke Regeling GKB Drenthe Vestigingsplaats Partners Doel/ openbaar belang


Assen Assen, Hoogeveen en Meppel Op maatschappelijke en zakelijk verantwoorde wijze voorzien in de behoefte aan o.a. geldkrediet, schuldhulpverlening, budgetbeheer, bewindvoering, wettelijke schuldsanering van natuurlijke personen AB (tevens DB) bestaat uit 3 wethouders. Meppel vervult het voorzitterschap. De gemeenteraad kan een zienswijze op de begroting geven. Het boekjaar van de GKB zal worden afgesloten met een negatief resultaat van € 243.490. De bijdrage van Hoogeveen voor 2014 bedroeg € 724.000. Voor 2016 is een bijdrage begroot van € 688.000. Eigen vermogen

31-12-2014: € 997.434 ((incl. voordelig resultaat 2014) 31-12-2015: € 857.164 (excl. nadelig resultaat 2015) Vreemd vermogen 31-12-2014: € 15.795.352 31-12-2015: € 16.683.967 Resultaat: 2015: € 243.490-/Ontwikkelingen

Toename beroep op de schuldhulpverlening, gewijzigde regelgeving en effecten door decentralisaties bij gemeenten. Wetswijziging waardoor de mogelijkheid om voor onder bewindstelling in aanmerking te komen aanzienlijk is verruimd. Toenemende concurrentie van commerciële aanbieders van schuldhulpverlening.

Risico’s

Het boekjaar 2014 is door de GKB afgesloten met een licht positief saldo van € 15.386. Besloten is om het positieve saldo toe te voegen aan de algemene reserve van de GKB. Door het toevoegen van dit positieve saldo van 2014 ontstaat er een algemene reserve van € 142.627

Rapportage Rechtmatigheid

Begroting en jaarrekening Voor het boekjaar 2014 is een goedkeurende controleverklaring door een onafhankelijk accountant afgegeven.

10. Gemeenschappelijke Regeling RUD Drenthe Vestigingsplaats Partners Doel/ openbaar belang

Assen 12 Drentse gemeenten en de provincie Drenthe Het werkgebied van de RUD is de provincie Drenthe. De RUD zal voor de gemeenten en de provincie de milieutaken ten aanzien van bedrijven uitvoeren. Daarnaast zal de RUD milieu specialistisch advies op het gebied van bijvoorbeeld bodem, lucht, geluid, asbest en externe veiligheid leveren. De RUD bedient de klanten van de gemeenten en de Provincie, maar het blijven de klanten van de gemeenten en de Provincie. Zij blijven daarbij verantwoordelijk voor het milieubeleid en prioriteitstelling in de handhaving op lokaal niveau.

Bestuurlijk belang

Hoogeveen heeft zitting in het AB en het DB. Binnen het project RUD-Drenthe wordt gewerkt met een bestuurlijke regiegroep, stuurgroep, projectgroep en werkgroepen.

Gemeente Hoogeveen

147

Jaarrekening 2015 Financieel belang

Ontwikkelingen Risico’s

Rapportage Rechtmatigheid

Verbonden partijen Uitgangspunt is dat de huidige bedragen die de deelnemers nu voor de RUD-taken besteden in de eerste twee jaren ook de limiet zullen zijn voor de bijdrage aan de GR RUD Drenthe. Daarnaast zal gekeken worden naar een bijdrage gerelateerd aan de afname van producten. Vanaf 2016 is aan bijdrage begroot € 933.791 Eigen vermogen 31-12-2014: € -/- 144.193 31-12-2015: € 573.000 Vreemd vermogen 31-12-2014 : n.v.t. 31-12-205: €5.545.678 Resultaat € 717.000 (raming o.b.v. najaarsrapportage) In werking getreden per 1 juli 2013. Operationeel per 1 januari 2014. In 2014 en 2015 is gewerkt aan het opstellen van de 'Drentse Maat' als minimaal uitvoeringsniveau van RUD Drenthe. Er verder overleg plaats over de definitieve vaststelling van de 'Drentse Maat'. De toekomstige bijdrage is afhankelijk van de definitieve vaststelling van de 'Drentse Maat'. Begroting en jaarrekening Voor het boekjaar 2014 (inclusief de periode van 1 juli 2013 tot en met 31 december 2013) is een goedkeurende controleverklaring door een onafhankelijk accountant afgegeven.

11. GR ambtelijke organisatie De Wolden/Hoogeveen Vestigingsplaats Partners Doel/ openbaar belang

Hoogeveen en Zuidwolde Gemeente Hoogeveen en Gemeente De Wolden De ingestelde gemeenschappelijke regeling heeft als belang het bewerkstelligen van een kwalitatief goede en doelmatige uitvoering van gemeentelijke taken (bedrijfsvoering) zoals vastgelegd in de betreffende regeling.

Bestuurlijk belang

Het voltallige college van Hoogeveen heeft zitting in het AB en het DB.

Financieel belang

De bijdrage van gemeente Hoogeveen aan deze regeling voor het jaar 2016 is begroot op € 30.706.901. In de meerjarenbegroting van de regeling 2016 t/m 2019 wordt rekening gehouden met een afname van de gemeentelijke bijdrage. Eigen vermogen N.v.t. Vreemd vermogen N.v.t. Resultaat N.v.t.


In de beginperiode gaat alle aandacht uit naar het bijeenbrengen van culturen en werkwijzen in één uitvoeringsorganisatie, uniformering van de werkwijzen én het vormgeven van de relatie met de deelnemers. Begroting en jaarrekening en tussentijdse rapportages. Niet van toepassing.

Toelichting op de tabel Algemeen Onder Financieel belang zijn de hoofdlijnen vermeld. Voor meer informatie op de exploitatiecijfers van de VP verwijzen we naar de programma’s in deze begroting. Gemeente Hoogeveen

148

Jaarrekening 2015

Verbonden partijen

Overige vormen van relaties met partijen STIVAM STIVAM is een stichting die wij niet subsidiëren, maar waarin wij wel een financieel belang hebben in de vorm van een vordering en waarmee we een (bestuurs)relatie hebben. STIVAM is de stichting contractpartners VAM (STIVAM). STIVAM behartigt de belangen van de partners die bij Attero (voorheen Essent) een afvalverwerkingcontract hebben afgesloten. Op grond van eerdere bijdragen aan Essent hebben we per 1 juli 2016 bij beëindiging van het restafvalverwerkingscontract nog een recht op terugbetaling van ingebracht commanditair kapitaal van € 437.000. Deze opbrengst hebben we in 2011 al als bate in de jaarrekening verantwoord. Gesubsidieerde stichtingen Het belang dat gemoeid is met de hierna genoemde gesubsidieerde stichtingen is groot. Uit het oogpunt van Good Governance (aansturen, beheersen, toezien en verantwoorden) is het van belang in die subsidierelaties ook inzicht te verschaffen. Dat kan vorm krijgen door het opnemen van informatie in deze paragraaf. Het draagt bij aan het inzicht in de wijze waarop andere partijen met gemeentelijke middelen bijdragen aan het realiseren van de gemeentelijke doelen. Culturele instellingen De samenwerking van vijf culturele organisaties (consortium C5) is ingezet. De afzonderlijke budgetten tot één budget voor muziek, kunst en cultuur worden op termijn samengevoegd. In de tabel zijn nu nog de afzonderlijke bedragen vermeld. Stichting Welzijnswerk en scholen voortgezet onderwijs Naast de culturele instellingen kennen we de stichtingen die taken uitvoeren op het gebied van maatschappelijk werk en onderwijs. De Tamboer Vestigingsplaats Partners Doel/ openbaar belang Bestuurlijk belang Financieel belang Ontwikkelingen Risico’s Rapportage

Hoogeveen Gemeente Hoogeveen Bijdrage aan gemeentelijke doelen op gebied van het stimuleren van het beleven van kunst en cultuur Invloed op de kaders (inhoudelijk en financieel) Subsidie 2015 €1.046.576. De gemeente heeft een subsidierelatie met de Tamboer. Er is een vraagverandering waarneembaar onder de consumenten van cultuur. De Tamboer is doende om hier op in te spelen. Daarnaast stimuleert zij activiteiten die door en voor Hoogeveners worden ondernomen. Geen directe risico’s Jaarverslag, subsidieverantwoording

Scala Vestigingsplaats Partners Doel/ openbaar belang Bestuurlijk belang Financieel belang Ontwikkelingen

Hoogeveen Gemeente Hoogeveen en De Wolden Bijdrage aan gemeentelijke doelen op gebied van cultuurontwikkeling, vooral bij kinderen. Invloed op de kaders (inhoudelijk en financieel) Scala heeft in 2015 een subsidie van € 462.000 ontvangen voor cultuuronderwijs.

Risico’s

Scala levert in het onderwijs cultuureducatie en ondersteunt verenigingen en initiatieven op het gebied van cultuur. Geen directe risico’s

Rapportage

Jaarverslag, subsidieverantwoording

Gemeente Hoogeveen

149

Jaarrekening 2015

Verbonden partijen

Podium Vestigingsplaats Partners Doel/ openbaar belang

Hoogeveen Gemeente Hoogeveen Bijdrage leveren aan gemeentelijke doelen op gebied van cultuurontwikkeling.


Invloed op kaders (inhoudelijk en financieel) Subsidie 2015 € 146.126. De gemeente heeft een subsidierelatie met het Podium.

Ontwikkelingen

Binnen de C5 doet het Podium aan de ontwikkeling om meer inwoners te betrekken bij popcultuur. Geen directe risico’s Jaarverslag, subsidieverantwoording

Risico’s Rapportage Bibliotheek Vestigingsplaats Partners Doel/ openbaar belang Bestuurlijk belang Financieel belang Ontwikkelingen Risico’s Rapportage

Hoogeveen Gemeente Hoogeveen, Biblionet Drenthe Bijdrage aan gemeentelijke doelen op gebied van taal- en cultuurontwikkeling, vooral bij kinderen. Invloed op de kaders (inhoudelijk en financieel) Over het boekjaar 2014 een positief resultaat van € 7.441. Dit bedrag komt toe aan vermogensvorming van de stichting. De subsidie voor 2015 bedroeg € 1.746.523. De bibliotheek werkt aan een eigentijdse ontwikkeling van het beheer en over het voetlicht brengen van het Hoogeveens erfgoed. Geen directe risico’s Jaarverslag, subsidieverantwoording

Stichting Welzijnswerk (SWW) Vestigingsplaats Partners Doel/ openbaar belang Bestuurlijk belang Financieel belang

Hoogeveen Gemeente Hoogeveen en andere lokale organisaties Uitvoering algemeen maatschappelijk werk. Stichting voert zorgplicht van de gemeente uit. Subsidie 2015 € 3.432.448. De gemeente heeft een subsidierelatie met de SWW.

Ontwikkelingen

Het resultaat over het boekjaar 2014 was € 42.345 negatief. In 2015 is de geplande bezuiniging van € 500.000, doorgevoerd. Geen directe risico’s. Jaarverslag, subsidieverantwoording

Risico’s Rapportage

Gemeente Hoogeveen

150

Jaarrekening 2015

Verbonden partijen

Scholen VO Vestigingsplaats Partners Doel/ openbaar belang


Hoogeveen Gemeente Hoogeveen, Roelof van Echtencollege en Wolfsboscollege De gemeente heeft een zorgplicht om te voorzien in de huisvesting van het VO. Met de schoolbesturen is een financieringsovereenkomst gesloten waarin de afspraken en inhoud voor de onderwijshuisvesting zijn vastgelegd. De schoolbesturen zijn verantwoordelijk voor de huisvesting. Tweejaarlijks stemmen partijen de ontwikkelingen in de huisvesting af en worden huisvestingsplannen geactualiseerd. Scholen voeren zorgplicht van de gemeente uit. Subsidie 2015: € 1,97 miljoen voor geheel VO

Ontwikkelingen

De invoering van passend onderwijs zal gevolgen hebben voor de aantallen leerlingen in het VO. Daardoor kan de onderwijshuisvesting moeten groeien en dat kan financiële gevolgen hebben. In de overeenkomst is daarvoor een regeling opgenomen.

Risico’s Rapportage

Geen directe risico’s. Jaarlijks gestructureerd overleg

Gemeente Hoogeveen

151

Jaarrekening 2015

Grondbeleid

Grondbeleid Het grondbeleid bevat uitgangspunten voor de wijze waarop en met welke middelen het grondgebied wordt ingevuld, zowel actief als passief. In het beleid staan bedrijfseconomische principes centraal: hoe gaan we met de resultaten om en welke reserves en voorzieningen houden we aan voor risico's? Paragraafhouder Erik Giethoorn Visie Grondexploitaties zijn een middel om de ambities van ruimtelijke en maatschappelijke doelstellingen te realiseren. De grondexploitatie dient onder meer om de financiën (baten, lasten en risico’s) van deze langdurige projecten actueel en overzichtelijk te houden. Binnen de gemeentelijke doelstellingen en randvoorwaarden streven we per project naar optimalisatie van het financiële resultaat. Het financieel resultaat wordt jaarlijks geactualiseerd. Hoewel de markt weer voorzichtig aan het aantrekken is blijft inzicht in de eigen situatie van groot belang om op risico’s te kunnen sturen en deze te beheersen. De kosten, baten en vooruitzichten van de projecten worden het gehele jaar gemonitord. Daarnaast zijn de werkelijke lasten en baten over het jaar 2015 verwerkt bij de herziening van de exploitaties. Het resultaat van de grondexploitaties is hiermee opnieuw herijkt per 1 januari 2016. Hieronder worden de resultaten, de afwijking ten opzichte van 1 januari 2015 en/of bijzonderheden toegelicht. Besluit begroting en verantwoording (BBV) en Vennootschapsbelasting (VPB) Het grondbeleid vormt een vast onderdeel van de begroting en verantwoordingscyclus van de gemeente. Conform het besluit begroting en verantwoording voor provincies en gemeenten (BBV) is in de begroting en in de jaarrekening een afzonderlijke paragraaf over het grondbeleid opgenomen. Uit recente wetswijzigingen volgt, met ingang van 1 januari 2016, voor gemeenten de plicht om over de “winst” die zij maken op ondernemersactiviteiten winstbelasting te gaan betalen. Dit om de concurrentiepositie met die van het bedrijfsleven gelijk te trekken. Voor de grondexploitaties van de gemeente geldt dit ook. De beoordeling of er winst wordt gemaakt in een grondcomplex gebeurt door per 1 januari 2016 een beginstand (openingsbalans) op netto contante waarde op te maken. Het jaar daaropvolgend wordt bij de actualisatie van die fiscale balans een vergelijk gemaakt met de beginbalans. Staan we er een jaar later financieel beter voor, dan volgt er een plicht om winstbelasting te betalen. Om te bepalen in hoeverre de activiteiten met betrekking tot de grondexploitaties belastingplichtig worden voor de vennootschapsbelasting, moet worden aangesloten bij de omstandigheden van het geval. Deze feiten en omstandigheden dienen te worden getoetst aan het stroomschema vennootschapsbelastingplicht zoals gepubliceerd door de staatssecretaris van Financiën. Parameters Binnen de grondexploitaties wordt met een aantal variabelen gerekend waaronder een percentage verwachte kosten- en opbrengststijging voor de toekomst. Deze doorgaans - conservatief ingerekende parameters gelden niet voor één jaar, maar worden gehanteerd over de volledige looptijd van iedere grondexploitatie. Tussentijdse schommelingen hebben daarom geen direct effect op het resultaat.

Gemeente Hoogeveen

152

Jaarrekening 2015

Grondbeleid

Parameter voor kostenstijging: in navolging op het voorgaande jaar wordt uitgegaan van een kostenstijging van 2,0%. De verwachting is dat de kosten voor het bouwen woonrijp maken op langere termijn blijven stijgen met 2,0% per jaar. • Parameter voor opbrengstenstijging: in navolging op het voorgaande jaar wordt uitgegaan van een opbrengstenstijging van 1,0% voor de langere termijn. Voor de korte termijn, te weten de komende twee jaar wordt er geen opbrengstenstijging doorgevoerd. • Rentepercentage: in de betreffende exploitatieberekeningen is voor de renteberekening voor de komende jaren uitgegaan van gemiddeld 4,0% (Erflanden 6,0%). Het rentepercentage van 4,0% wordt verwacht als gemiddeld gemeentelijk omslagpercentage. De daadwerkelijke doorbelasting van de rentelasten geschiedt tevens tegen ditzelfde vastgestelde percentage. • Prijspeil: de in de grondexploitaties opgenomen prijzen hebben prijspeil 1 januari 2016. • Grondprijzen: voor de opbrengsten uit verkoop van bouwgrond is uitgegaan van de in december 2015 vastgestelde grondprijzennota voor het jaar 2016. Stijgende bouwkosten, veranderende marktomstandigheden en prijs/kwaliteitverhouding zijn invloeden die mede bepalend zijn voor de exacte hoogte van de grondprijzen. Mede om deze redenen zullen de grondprijzen regelmatig worden geëvalueerd om er voor te zorgen dat de grondprijzen als marktconform kunnen worden betiteld. Elk jaar wordt hiertoe de nota grondprijzen opgesteld. Geprognosticeerde resultaten per 1 januari 2016 In onderstaande tabel staan de geprognosticeerde financiële resultaten per 1 januari 2016. Ter vergelijking zijn ook de financiële resultaten van vorig jaar weergegeven. Negatieve bedragen in de tabel zijn een voordelig resultaat op netto contante waarde (NCW). Complex (bedragen x € 1.000) Noord B Noord B oost BVI BV II BV II zuidelijk blok Hollandscheveld Oost Stationsgebied A Stationsgebied D Mauritsplein Grittenhof Schutlanden Oost Erflanden Erflanden (Megahome) Stuifzand Nieuweroord (afgesloten in 2015) Nieuw Moscou Pesse Tiendeveen Nieuwlande Koster (gestart in 2015) Totaal

NCW 1-1-2015 -2.108 -1.301 -5.193 14.611 -76 -20 2.992 2.481 688 2 -684 0 -4 60 73 142 507 35 12.204

NCW 1-1-2016 -535 -337 -5.379 14.106 -861 -23 3.063 2.491 563 0 -696 -111 -291 98 122 157 -78 -123 12.166

Verschil 1.573 964 -186 -505 -786 -3 71 11 -125 -2 -11 -110 -287 38 -73 -20 -350 -113 -123 -37

Het financieel resultaat is een prognose. Een project is een doorlopend proces waarbij interne en externe gebeurtenissen het verwachte resultaat beïnvloeden. De netto contante waarde (NCW )is het in de toekomst nog te verwachten resultaat, teruggerekend naar het moment van actualisatie. De totale netto contante waarde van de gezamenlijke grondexploitaties ter grootte van € 12,2 miljoen negatief bevat ook complexen met een plus als resultaat. Ten opzicht van de NCW per 1 januari 2015 is de NCW per 1 januari 2016 met circa € 37.000 verbeterd. Gemeente Hoogeveen

153

Jaarrekening 2015

Grondbeleid

Financiële uitkomsten Het saldo van de boekwaarde van alle gronden bedroeg ultimo 2014 € 68,8 miljoen. Ultimo 2015 bedraagt de totale boekwaarde € 69,2 miljoen. De boekwaarde is toegenomen met een bedrag van circa € 0,4 miljoen. Daarnaast is de stand van de voorzieningen afgenomen met € 0,9 miljoen. De mutatie onderhanden werk (af- dan wel toename van de voorraden) per 1 januari 2016 wordt in onderstaande tabel weergegeven en bedraagt € 1,3 miljoen. Ontwikkeling onderhanden werk incl. strategische gronden in 2015 (bedragen x € 1.000) Boekwaarde per 1-1-2015 Winstnemingen Totaal investeringen Totaal verkopen en bijdragen Afboeken boekwaarde Boekwaarde per 1-1-2016 Toename boekwaarde binnen functie 830 (verschil 1-1-2015 en 1-1-2016) Mutatie voorzieningen Toename onderhanden werk (incl. mutatie voorzieningen)

68.791 2.618 2.865 -4.585 -534 69.156 365 -930 1.295

Resultaat grondexploitatie (functie 830) Het resultaat is de saldering van een groot aantal posten, zoals te zien is in de onderstaande tabel. Per saldo bedraagt het resultaat over 2015 een winst van € 2,5 miljoen. Dit is in onderstaande tabel weergegeven. Resultaat functie 830 (bedragen x € 1.000) Mutatie voorzieningen Rentekosten niet op te vangen binnen complexen Afboeken boekwaarde Niet gedekte salariskosten Erflanden Bouwpakketkortingen Winstnemingen complexen Resultaat totaal functie 830

-930 154 534 39 281 -2.618 -2.541

Winstneming De richtlijn voor winsten verliesneming is: verliezen worden genomen zodra deze voorzien zijn (het voorzichtigheidsbeginsel) en winsten worden pas genomen wanneer deze gerealiseerd zijn (het realisatiebeginsel). In onderstaande tabel staan welke winsten genomen zijn. In totaal gaat het om een bedrag van € 2,6 miljoen. De verwachte winst voor 2015 bedroeg € 0,75 miljoen. Complex (bedragen x € 1.000) Noord B Noord B oost Overige complexen Totaal

Gemeente Hoogeveen

geraamd 702 53 0 754

winsten 2015 1.606 1.012 0 2.618

154

Jaarrekening 2015

Grondbeleid

Voorzieningen Complex (bedragen x € 1.000) Materiële vaste activa Strategische gronden subtotaal Overige voorraden Afgesloten complexen subtotaal Niet in exploitatie genomen gronden - NIEGG 't Haagje - Wolfsbos NCH terrein Park Dwingeland RvE Julianastraat subtotaal Bouwgrond in exploitatie - BIE Buitenvaart II (Noordelijk blok) Stationsgebied A Stationsgebied D Locatie Mauritsplein Grittenhof Stuifzand Nieuw Moscou Pesse (WBD) fase 1 Nieuweroord Tiendeveen WBD subtotaal Totaal

Voorziening stand Voorziening stand per 1-1-2015 per 1-1-2016 3.146 3.146

2.998 2.998

0

0

409 1.548 271 2.096 4.324

419 1.565 445 2.103 4.532

14.611 2.992 2.481 688 2 60 142 507 73 35 21.591 29.061

14.106 3.063 2.491 563 98 122 157 20.601 28.131

De voorzieningen bestaan uit vier componenten: 1. Materiële vaste activa Hieronder vallen enkele panden en de verspreid liggende gronden die tijdelijk verhuurd en/of verpacht worden. Voor het verschil tussen de boekwaarde en de lagere taxatiewaarde zijn voorzieningen getroffen. Hierbij gaat het per 1 januari 2016 om een bedrag van bijna € 3,0 miljoen. Het pand van het Roelof van Echten college aan de Griendtsveenweg maakt hier onderdeel van uit. 2. Overige voorraden Voor deze categorie zijn geen voorzieningen getroffen omdat deze geen boekwaarde hebben en er geen kosten worden verwacht. 3. Niet in exploitatie genomen gronden – NIEGG Voor projecten in de haalbaarheidsfase worden kosten gemaakt voor onderzoeken en/of planvoorbereiding. Indien de boekwaarde hoger is dan de voorzichtig bepaalde marktwaarde wordt een voorziening getroffen. Voor deze complexen met een boekwaarde van € 6,1 miljoen is een voorziening getroffen van € 4,5 miljoen. Als in de komende jaren de planvorming van bovenstaande projecten gereed is, zullen deze projecten overgaan naar bouwgrond in exploitatie. 4. Bouwgrond in exploitatie – BIE De gronden met kostprijsberekening bestaan uit negentien projecten. Dit zijn projecten waarvoor door de raad een grondexploitatie is vastgesteld. Voor de grondexploitaties met een tekort (van in totaal € 20,6 miljoen) is een voorziening getroffen. De voorzieningen voor de exploitaties die een tekort kennen staan in bovenstaand overzicht. Gemeente Hoogeveen

155

Jaarrekening 2015

Grondbeleid

Hieronder volgt een korte beschrijving van de belangrijkste wijzigingen: Niet in exploitatie genomen gronden – NIEGG Voor de nog niet in exploitatie genomen gronden (NIEGG) is in 2012 door de raad het besluit genomen om deze locaties aan te wijzen als locaties waar binnen een redelijke termijn (10 jaar) woningbouw gerealiseerd kan gaan worden. Bij het NCH terrein wordt rekening gehouden met nog te maken onderzoekskosten voor een bedrag van € 50.000. De huuropbrengsten in dit complex leiden er toe dat de voorziening met € 17.000 moet worden verhoogd. Bouwgrond in exploitatie – BIE Voor het complex Buitenvaart II noordelijk blok heeft er een verlaging van de voorziening plaatsgevonden met ongeveer € 505.000. Dit wordt vooral veroorzaakt door een meevaller in het civiele werk en doordat de termijn voor het indienen van een planschadeverzoek is verstreken. Voor Station deelgebied A is de voorziening verhoogd met € 71.000. Dit is te verklaren door de toegerekende rentekosten als gevolg van het verlengen van de looptijd en het opschuiven van de opbrengsten in de tijd. Voor Station deelgebied D is de voorziening om dezelfde reden verhoogd met € 10.000. Voor de locatie Mauritsplein is de voorziening verlaagd met € 125.000 door het schrappen van de post onvoorzien. Het is niet toegestaan om een post voor onvoorzien aan te houden wanneer ook een voorziening voor het complex moet worden getroffen. Voor Pesse geldt dat er voor het geraamde tekort een voorziening is getroffen. De voorziening is in 2015 verlaagd met € 350.000. Dit wordt veroorzaakt doordat de kosten voor het verplaatsen van de korfbalvereniging en de planning daarvoor zijn aangepast. De voorziening voor Tiendeveen is komen te vervallen vanwege het bijstellen van het budget voor civiel. Ook zijn er wat meer vierkante meters bouwgrond uit te geven, waardoor de opbrengsten zijn toegenomen. Investeringen Uit onderstaande tabel blijkt dat er in het jaar 2015 voor bijna € 2,9 miljoen is geïnvesteerd. Kosten totaal (bedragen x € 1.000) Bouwgrond in exploitatie - BIE Noord B Noord B oost Buitenvaart I Buitenvaart II noordelijk blok Buitenvaart II zuidelijk blok Hollandscheveld Oost Stationsgebied A Stationsgebied D Mauritsplein Grittenhof Schutlanden oost Pesse 1e fase Stuifzand Nieuweroord NW Gemeente Hoogeveen

Begroot 1-1-2015 Gerealiseerd 2015 143 4 312 927 1.174 39 196 142 191 20 82 310 68 95

-31 -30 243 383 775 0 70 19 226 -2 -17 291 108 86

Verschil 173 34 70 543 399 39 126 124 -35 22 99 19 -40 8

156

Jaarrekening 2015

Kosten totaal (bedragen x € 1.000) Nieuw Moscou Tiendeveen Nieuwlande Koster (gestart in 2015) Erflanden (combinatie) Erflanden (Mega) Subtotaal Niet in exploitatie genomen gronden - NIEGG Haagje Wolfsbos NCH Griendtsveenweg Beukemaplein Park Dwingeland Noordscheschut ZO Uitbreiding Fluitenberg Uitbreiding Hollandscheveld Uitbreiding Nieuweroord Kanalenzone (Trambaan) RvE Julianastraat locatie Nieuwlande Koster Subtotaal Materiële vaste activa en Overige Gronden Noord A2 WOP Krakeel Bentinckspark Scholendriehoek Steenbergerweiden Zuid Pesse Zuid 2de fase Overige Gronden Subtotaal Totaal

Grondbeleid

Begroot 1-1-2015 Gerealiseerd 2015 Verschil 60 6 54 53 21 31 105 -105 370 223 148 155 76 79 4.339 2.554 1.785 4 -44 5 94 2 5 5 291 5 117 483

4 -41 47 113 5 14 11 133 9 296

0 -3 -42 -19 -4 -9 -6 158 -4 117 188

47 47 4.870

-5 5 1 0 0 12 15 2.865

5 -5 -1 0 0 35 33 2.005

Ter vergelijking is in de tabel opgenomen wat er voor het jaar 2015 begroot was. In 2015 is het complex Nieuwlande Koster uit de NIEGG gekomen en opgenomen onder de balanscategorie BIE - Bouwgrond in exploitatie. Het complex Nieuweroord is in 2015 afgesloten. Bouwgrond in exploitatie – BIE De gronden met kostprijsberekening bestaan uit negentien projecten. Het betreft projecten waarvoor een grondexploitatie door de raad is vastgesteld. Aan deze projecten wordt momenteel gewerkt. Door de nog voorzichtig aantrekkende markt in 2015 is er minder geïnvesteerd dan geraamd. Noord B De fasering van het bouwen woonrijp maken richt zich op uit te voeren werk rondom de te verkopen kavel naast Fokker. Omdat er het afgelopen jaar geen uitgifte heeft plaatsgevonden is het civiele werk een jaar uitgesteld. Uitgangspunt is dat deze werkzaamheden in de periode tot 2018 gaan plaatsvinden. Buitenvaart II (noordelijk blok) In Buitenvaart II (noordelijk blok) zijn minder rentekosten toegerekend dan geraamd. Buitenvaart II (zuidelijk blok) In Buitenvaart II (zuidelijk blok) is in 2015 minder geïnvesteerd dan geraamd. Vooral de budgetten voor het betalen van mogelijke nabetalingen (aan voormalig grondeigenaren) en planschade zijn het afgelopen jaar niet nodig geweest. Gemeente Hoogeveen

157

Jaarrekening 2015

Grondbeleid

Stationsgebied A en D In de plannen Stationsgebied A en D zijn minder rentekosten toegerekend dan geraamd. Nieuwlande Koster In deze exploitatie, welke recent in exploitatie is gebracht, is er voor € 105.000 aan kosten gerealiseerd. Omdat dit complex vorig jaar nog niet in deze categorie was opgenomen, laat de tabel nu een verschil zien. Erflanden In dit complex is een deel van het uit te voeren civiele werk (woonrijp maken) uitgesteld naar latere jaren. Niet in exploitatie genomen gronden – NIEGG De gronden zonder kostprijsberekening bestaan uit tien projecten. Het betreffen toekomstige projecten waarvoor nog geen grondexploitatie is vastgesteld. Zodra er financiële duidelijkheid is hiervoor een bestemmingsplan ontwikkeld gaat worden, wordt de gemeenteraad geïnformeerd. In 2015 zijn voor de meeste toekomstige uitbreidingen voorbereidingskosten gemaakt. Deze kosten worden in de complexen geboekt en zullen te zijner tijd meegenomen worden in de grondexploitaties. Haagje/Wolfsbos Bij het project Het Haagje/Wolfsbos gaat het om twee mogelijke particuliere ontwikkelingen. Ook de gemeente heeft een grondpositie. We streven naar één totaalontwikkeling voor dit gebied en hechten waarde aan een spoedige herontwikkeling van dit gebied. Het idee hierbij is dat de gemeente haar gronden verkoopt aan de partijen en dat de plankosten door de gemeente verhaald gaan worden via een exploitatiebijdrage. NCH Griendtsveenweg Het terrein komt voor herontwikkeling in aanmerking. Om de mogelijkheden hiertoe te verkennen wordt een plan van aanpak opgesteld. Park Dwingeland Het project Park Dwingeland betreft de herontwikkeling van het park en de schoollocatie aan de Jonkheer de Jongestraat naar een plan waar wonen in een kwalitatief hoogwaardig stadspark mogelijk wordt. Het park zelf zal geheel worden vernieuwd zodat het voor het stadscentrum een belangrijke publiekstrekker wordt. Groen en water worden toegevoegd in een prachtig ruimtelijk ontwerp. Roelof van Echten college (RvE) Julianastraat Het project RvE Julianastraat betreft de herontwikkeling van een perceel waar nu nog de school van het Roelof van Echten college staat. De gemeente werkt aan een verkenning van de mogelijkheden voor herontwikkeling. Momenteel lijkt de voorkeur uit te gaan naar handhaving en herontwikkeling van de ‘nieuwe’ hoogbouw tot de functies van wonen en/of zorg. De rest van de bebouwing wordt gesloopt. De gemeente kan dan op dit terrein overgaan tot uitgifte van kavels voor de realisatie van woningen. Materiële vaste activa en overige voorraden De gemeente heeft veel bezittingen, onder andere gebouwen en gronden. Een onderdeel uit dit grote geheel zijn de gebouwen en gronden die zijn opgenomen in de financiële administratie van het grondbedrijf. Dit vastgoed wordt verhuurd en beheerd en er vinden aan- en verkooptransacties plaats. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen gronden welke in exploitatie zijn geweest en gronden welke zijn aangekocht vanwege strategische doeleinden of die bijvoorbeeld kunnen dienen als ruilgronden bij grondtransacties. De functie van dit complex is gericht op het tijdelijk beheer van gronden met eventuele opstallen voor planrealisatie. Per 1 januari 2016 is hier circa 92 hectare ondergebracht. Gemeente Hoogeveen

158

Jaarrekening 2015

Grondbeleid

Onder de overige voorraden vallen de gronden die tijdelijk verhuurd of verpacht zijn en de afgesloten complexen. Kosten zoals tijdelijk beheer en plankosten verklaren de uitgaven welke zijn gedaan. Een groot deel van het negatieve bedrag wordt veroorzaakt door de saldering van de kosten van het tijdelijk beheer met de huur- en pachtopbrengsten. Opbrengsten In onderstaande tabel wordt dezelfde vergelijking gemaakt voor de grondopbrengsten. Er is voor een bedrag van circa € 4,6 miljoen aan opbrengsten gegenereerd. Opbrengsten totaal (bedragen x € 1.000) Bouwgrond in exploitatie - BIE Noord B Noord B oost BVI BV II noordelijk blok Hollandscheveld Oost Stationsgebied A Stationsgebied D Mauritsplein Pesse 1e fase Nieuw Moscou Tiendeveen Erflanden Erflanden (Mega) Subtotaal Niet in exploitatie genomen gronden - NIEGG Nieuweroord Kanalenzone (Trambaan) Uitbreiding Fluitenberg Park Dwingeland Nieuwlande Koster (gestart 2015) Subtotaal Materiële vaste activa en Overige Gronden Overige Gronden Subtotaal Totaal

Begroot 1-1-2015 Gerealiseerd 2015

Verschil

483 113 1.990 8 155 8 90 591 100 179 808 648 5.173

88 140 11 8 286 126 56 1.875 1.043 3.633

483 25 1.851 -11 8 155 0 -196 465 100 123 -1.068 -395 1.540

250 360 72 682

250 73 79 402

-73

5.855

550 550 4.585

-550 -550 917

-73

Bouwgrond in exploitatie – BIE Door de nog slechts voorzichtig aantrekkende verkopen is er minder bedrijfsgrond verkocht in 2015 dan geraamd. Op Buitenvaart I is ook een deel van een zichtkavel verkocht. Voor wat betreft de kavels voor woningbouw is er in Tiendeveen één kavel verkocht. In Erflanden zijn in totaal 26 kavels verkocht en op het Mauritsplein zijn negen bouwkavels verkocht. Niet in exploitatie genomen gronden – NIEGG Uitbreiding Fluitenberg Met de projectontwikkelaar is de overeengekomen exploitatiebijdrage nu afgerekend. Materiële vaste activa en overige voorraden Overige gronden Dit bedrag betreft de verkoopopbrengst van een pand aan de Brinkstraat.

Gemeente Hoogeveen

159

Jaarrekening 2015

Grondbeleid

Risico’s grondexploitatie In de (bouw)grondexploitatie gaan grote bedragen om en spelen verschillende soorten risico’s een rol. In een project zitten risico’s zoals de afzetbaarheid van kavels, kostenstijging, vervuiling, etcetera. De risico’s die worden gelopen in de bouwgrondproductie zijn geïnventariseerd en op waarde gezet. Met de inschatting of een bepaalde kans of bedreiging zich voordoet wordt aan de hand van de nog te realiseren kosten en opbrengsten het risico bepaald en gekwantificeerd. Hierbij wordt rekening gehouden met de financiële impact van wat zich eventueel voor doet. De in de tabel opgenomen risicobedragen zijn in een aantal stappen bepaald: - Als uitgangspunt geldt het resultaat (netto contante waarde) van de herziene grondexploitatie per 1 januari 2016; - Een inventarisatie is gemaakt van de risico’s per complex; - De geïnventariseerde risico’s zijn verwerkt in de betreffende grondexploitaties met een nieuw resultaat als gevolg (scenario); - De mutatie in de contante waarde wordt vervolgens vermenigvuldigd met de berekende kans; - De toegepaste kans is bepaald op basis van de verwachte kans dat het scenario zich voordoet en de verwachting van de omvang als de bedreiging zich voordoet. Op basis van de risicoanalyse is een totaal risicobedrag van circa € 7,2 miljoen berekend. Dit risico wordt opgevangen in het weerstandsvermogen. Uit de tabel blijkt dat de ontwikkeling van Riegmeer het grootste risico is, namelijk € 6,2 miljoen. In onderstaande tabel zijn de bepaalde risicobedragen per project weergegeven. Aangezien de risico’s berekend zijn op basis van de netto contante waarden van de grondexploitaties wijken de berekende risicobedragen bij een zelfde inschatting van het risico af ten opzichte van het voorafgaande jaar. De contante waarde van een grondexploitatie tussen twee opeenvolgende jaren is namelijk (bijna) nooit gelijk. Complex (bedragen x € 1.000) Buitenvaart II, Riegmeer Buitenvaart II, Riegmeer Buitenvaart II, Riegmeer Buitenvaart I Tiendeveen Noord B Stationsgebied D Stationsgebied A Erflanden (combinatie) Pesse Subtotaal Planschaderisico (alle complexen) Totaal

Benoemd risico Afboeking grondwaarde zuidelijk deel Riegmeer Afboeking grondwaarde noordelijk deel Riegmeer Lagere grondopbrengst Lagere grondopbrengst Lagere grondopbrengst Lagere grondopbrengst Lagere grondopbrengst Lagere grondopbrengst Lagere grondopbrengst Lagere grondopbrengst

Risico in geld per 1-1-2016 1.164 3.940 1.079 324 78 122 45 89 50 231 7.123 126 7.249

Buitenvaart II, Riegmeer De verwerving van fase 1, het noordelijk deel is afgerond. Al enkele jaren geleden heeft de gemeente besloten vooralsnog geen gronden meer te verwerven in het zuidelijk deel van Riegmeer (fase 2). Voor het noordelijke deel van Riegmeer is het risico (afboeking grondwaarde) bepaald op € 3,9 miljoen. Voor het zuidelijke deel van Riegmeer is het risico (afboeken grondwaarde) bepaald op € 1,2 miljoen. Voor het behalen van een mogelijk lagere grondopbrengst per vierkante meter is een risico berekend van € 1,1 miljoen. Het risico van mogelijk tegenvallende verkoopresultaten in de toekomst is verkleind door het aanpassen van het percentage opbrengstenstijging van 1% naar 0% voor de komende twee jaren. Gemeente Hoogeveen

160

Jaarrekening 2015

Grondbeleid

Buitenvaart I In het project Buitenvaart I liggen een aantal kavels met zicht op de A37. Voor deze zichtkavels is de laatste jaren slechts een matige belangstelling geweest. Ten opzichte van de risico inschatting per 1 januari 2015 waar dit risico nog niet was benoemd is het nu berekende risicobedrag van circa € 324.000 toegevoegd. Tiendeveen Ondanks het aantrekken van de woningmarkt zijn aannames over de toekomstige behoefte aan bouwkavels voor woningen erg lastig. Het aantal verkochte bouwkavels is in dit complex tot nu toe achter gebleven op de aanvankelijke verwachtingen. Het risico op een lagere grondopbrengst is berekend. Noord B Het risico dat voor dit complex is benoemd betreft het risico van een mogelijk lagere opbrengst voor de te verkopen bedrijfskavels. Stationsgebied (deel A) Per 1 januari 2015 zijn binnen deze grondexploitatie de grondprijzen verlaagd naar € 150 per vierkante meter. Daarnaast is besloten om een risicobedrag te berekenen bij een grondprijs van € 130. Het op te nemen risicobedrag is bepaald op ruim € 89.000. Door deze maatregelen te treffen wordt het mogelijk om een eventuele lagere opbrengst op te kunnen vangen. Opgemerkt kan nog worden dat naast bovengenoemde meters voor kantoren er binnen deelgebied A ook nog uitgeefbaar terrein beschikbaar is voor wonen en woon-werk units (te realiseren opbrengst circa € 627.000). De prijzen voor deze programmaonderdelen zijn in het bovenstaande niet betrokken. Stationsplein (deel D) Per 1 januari 2015 zijn binnen deze grondexploitatie de grondprijzen verlaagd naar € 150 per vierkante meter. In lijn met wat beschreven is onder deelgebied A is ook voor het Stationsplein het scenario berekend met een grondprijs van € 130 per vierkante meter. Dit leidt tot een verslechtering van het resultaat met circa € 83.000. Het risicobedrag is bepaald op circa € 45.000. Erflanden Binnen de ontwikkeling van de wijk Erflanden zijn in 2015 meer kavels verkocht dan geraamd, dit geldt zowel voor complex 490 (samen met BPD en Heijmans) als 492 (voormalig Megahome). Binnen complex 492 gaat het in het algemeen om courante kavels, echter binnen complex 490 is een aantal ‘lastigere’ kavels qua omvang en ligging. Binnen de risicoanalyse is nu gerekend met het scenario dat voor deze ‘lastigere’ kavels lagere grondopbrengsten gerealiseerd gaan worden. Het gaat om een risicobedrag van € 50.000. Gezien de goede verkopen in 2015 is het risicobedrag voor tegenvallende opbrengsten ten opzichte van 1 januari 2015 aanzienlijk verlaagd. Pesse Het risico voor de woningbouwlocatie Pesse is bepaald aan de hand van een scenario waarbij nog slechts 80% van de geraamde opbrengsten worden gehaald. Planschade Binnen de grondexploitaties en NIEGG categorie worden voor eventuele planschadevergoedingen bedragen/kosten gereserveerd. Gebleken is dat lang niet door een ieder gebruik wordt gemaakt van de mogelijkheid om een planschadevergoeding te claimen. De budgetten binnen de lopende grondexploitaties zijn daarom naar beneden bijgesteld. Voor het risico dat er toch meer verzoeken komen dan verwacht, wordt er hier in de risicobepaling een bedrag van € 126.000 gereserveerd. Gemeente Hoogeveen

161

Jaarrekening 2015

Rechtmatigheid

Rechtmatigheid In deze paragraaf staat de zorg die elk jaar wordt besteed aan het getrouwe beeld en de rechtmatigheid. Het betreft de interne toetsing van de getrouwheid van de informatieverstrekking en de rechtmatigheid van de beheershandelingen. Paragraafhouder college Over rechtmatigheid Rechtmatigheid is het in overeenstemming met de begroting en de geldende wettelijke regelingen handelen. Op grond van artikel 213 Gemeentewet is in het kader van de jaarrekening onderzoek naar getrouwheid en rechtmatigheid verricht. De accountant geeft een oordeel over de getrouwheid van de jaarrekening als geheel en een oordeel over rechtmatigheid bij de totstandkoming van de baten, lasten en balansmutaties. De accountant heeft bij het oordeel over de rechtmatigheid gesteund op de waarborgen die wij bieden op het vlak van de naleving van de in- en externe regelgeving. Inrichting rechtmatigheid We geven uitvoering aan de financiële rechtmatigheid door vanuit Financial Control, samen met de bedrijfsbureaus van de verschillende eenheden, de financiële processen te beoordelen en het risico op fouten in te schatten. Waar we een fout of het risico op een fout hebben geconstateerd, hebben we verbetervoorstellen gegeven om deze risico’s in de toekomst te verkleinen. SiSa-bijlage Naast de rechtmatigheidscontrole op de gemeentelijke verordeningen is een controle uitgevoerd op de specifieke doeluitkeringen die verantwoord zijn in de zogenaamde SISA-bijlage. De gemeente heeft zelf de dossiers voorbereid en interne controles uitgevoerd waardoor de accountant heeft kunnen steunen op deze werkzaamheden. Convenant met Belastingdienst In 2014 hebben we zoals gebruikelijk aandacht besteed aan de juiste uitvoering van de fiscale weten regelgeving. We zijn nog in gesprek met de Belastingdienst over het vervolg van het convenant en de toekomst van het Horizontaal Toezicht (HT). Een drietal documenten Na het vaststellen van de jaarrekening 2014 zijn voor het jaar 2015 het interne controleplan en het normenkader opgesteld. Het controleprotocol was nog actueel en van toepassing en daarom niet opnieuw opgesteld. Normenkader Het normenkader is door de begeleidingscommissie accountant voor kennisgeving aangenomen. Het normenkader geeft de bestaande externe weten regelgeving, verordeningen en kaderstellende besluiten van de gemeenteraad weer voor zover die bepalingen bevatten over financiële beheershandelingen. Intern controleplan Het interne controleplan is een document ten behoeve van de interne organisatie waarin aandachtspunten staan voor het controlejaar. Dit plan heeft betrekking op de gemeente Hoogeveen, maar ook op de gemeente De Wolden en de samenwerkingsorganisatie Het plan is voor aanvang van de interne controles besproken met de accountant.

Gemeente Hoogeveen

162

Jaarrekening 2015

Rechtmatigheid

Voldoen aan weten regelgeving Er zijn op basis van frequente controlemomenten per proces dossiers en documenten met een financiële consequentie gecontroleerd om vast te stellen of de uitvoering overeenstemt met de regels. Wij hebben voor 2015 vastgesteld dat de uitvoering binnen de daarvoor door de raad gestelde controletoleranties in overeenstemming met de regels heeft plaatsgevonden. Er is binnen de mogelijkheden aandacht geschonken aan de bevindingen uit het voorgaande controlejaar. Wij hebben het merendeel van de financiële bedrijfsprocessen tegen het licht gehouden. Wij concluderen dat er geen ontoereikende processen zijn en dat het merendeel goed functioneert. In hoeverre een proces wel of niet toereikend is, hangt mede af van de marges voor afwijking die de accountant op basis van het controleprotocol hanteert. In 2015 blijven we binnen de marges. Begrotingsrechtmatigheid In de toelichting op de programma’s zijn de cijfermatige afwijkingen toegelicht in relatie tot de begroting voor 2015. De verplichte toelichting geeft een analyse van eventuele begrotingsonrechtmatigheden. Een begrotingsonrechtmatigheid doet zich voor als de lasten op programmaniveau zijn overschreden. Wij geven hieronder een verklaring in hoeverre sprake is van onrechtmatige overschrijdingen en vervolgens per programma een recapitulatie van de overschrijdingen van de lasten op programmaniveau (exploitatie) en de activa (kredieten). Een overschrijding van de lasten op de programma’s en kredieten is rechtmatig als ze in de volgende categorie valt: A. Kostenoverschrijdingen die worden gecompenseerd door direct gerelateerde inkomsten B. Kostenoverschrijdingen die passen binnen het bestaande beleid. C. Kostenoverschrijding door interpretatie en kostenoverschrijding uit 2014 en eerder die in 2015 blijken uit nader onderzoek van externen. Een overschrijding van de lasten op de programma’s en kredieten is niet rechtmatig als deze in de volgende categorie valt: D. Kostenoverschrijdingen die passen binnen het bestaande beleid, maar waarvan de accountant ondubbelzinnig vaststelt dat die ten onrechte niet tijdig zijn gesignaleerd. E. Kostenoverschrijdingen die niet passen binnen het bestaande beleid en waarvoor men tegen beter weten in geen voorstel tot begrotingsaanpassing heeft ingediend. F. Kostenoverschrijding door interpretatie en kostenoverschrijding uit 2014 die in 2015 blijken uit nader onderzoek van externen. Omschrijving programma (bedragen x € 1.000) Lasten Blijven meedoen en talentontwikkeling Zorg op Maat Werken aan werk Bruisend Hoogeveen Aantrekkelijke wonen Krachtige wijken en dorpen Veilige bereikbaarheid Duurzamer Hoogeveen Veilig Hoogeveen Zichtbaar en transparant bestuur Totaal lasten Gemeente Hoogeveen


Rekening 2015

50.822 25.245 22.498 3.362 16.533 29.100 8.127 5.768 4.148 5.613

49.485 22.348 23.155 3.564 7.531 28.974 7.705 6.114 4.085 6.094

171.216

158.056

Onderschrijding

Overschrijding

4.337 2.897 657 202 9.002 126 422 346 63 481

163

Jaarrekening 2015

Rechtmatigheid

Voor de toelichting van over- en onderschrijdingen verwijzen wij naar de toelichting op de programmarekening in de jaarrekening. Wij classificeren in deze paragraaf de overschrijdingen als volgt: Werken aan werk Categorie A: De overschrijding betreft een hogere bijdrage aan Alescon en hogere uitgaven participatiebudget. Hiertegenover staan extra baten die verantwoord zijn onder de Algemene dekkingsmiddelen (hogere integratie-uitkering sociaal domein en restant-middelen participatiebudget 2014). Bruisend Hoogeveen Categorie B: De lasten van Museum 5000 Morgen zijn € 94.000 hoger uitgevallen, omdat geen exploitatielasten meer waren begroot voor het museum (invulling taakstelling cultuur) in verband met afstoten van het pand. Hiertegenover staan € 46.000 aan niet begrote bijdragen van derden. In Gemrap II zijn de meerkosten gemeld. Categorie B: Bij Schoonhoven is een overschrijding ontstaan van € 66.000 omdat geen exploitatielasten meer waren begroot in verband met afstoten van het gebied. De verkoop heeft in 2015 plaats gevonden. Er is een opbrengst gerealiseerd van € 215.000. Categorie B: Het overige verschil betreft schade aan kunstwerken (€ 25.000) en het nog niet geheel realiseren van de taakstelling op cultuur (€ 26.000). Duurzamer Hoogeveen Categorie A: De kosten van bodemsanering zijn meer geworden dan begroot (€ 514.000). Bij de algemene dekkingsmiddelen is hiervoor een hogere onttrekking opgenomen aan de reserve bodemsanering. Categorie B: De bijdrage aan RUD is € 147.000 hoger dan begroot, omdat het begrote bedrag abusievelijk niet is aangepast. Bij GemRap II is hiervan melding gemaakt. Hiertegenover is een bedrag van € 102.000 ontvangen wegens terugbetaling frictiekosten en BTW-verrekening. Zichtbaar en transparant bestuur Categorie A: De afdracht rijksleges zijn € 205.000 hoger dan begroot. Aan de batenkant is de legesopbrengst € 93.000 hoger dan begroot. In GemRap is dit nadeel gemeld. Categorie B: Voor het Asielzoekerscentrum zijn € 225.000 aan kosten gemaakt die niet waren begroot. Deze kosten zijn gemaakt voor de extra inzet bij leerplicht en burgerzaken (inschrijvingen bevolkingsregister) en huur van een pand. Hier staan wel meer inkomsten uit het gemeentefonds tegenover en een bijdrage van COA. Categorie B: De accountantskosten zijn € 38.000 meer geweest dan begroot. Het budget voor accountantskosten was structureel te laag geraamd en is bij de programmabegroting 2016 aangepast. Conclusie: de overschrijdingen zijn rechtmatig. Investeringskredieten Hieronder volgt de specificatie voor de rechtmatigheidstoets. Voor de inhoudelijke toelichting op overschrijdingen verwijzen wij naar de toelichting op de programmarekening (onderdeel investeringen) in de jaarrekening.

Gemeente Hoogeveen

164

Jaarrekening 2015

Rechtmatigheid

Wij classificeren in deze paragraaf de overschrijdingen. Nog niet eerder gemelde overschrijdingen Programma (bedragen x € 1.000)

Investering

Overschrijding Toelichting


Bentinckspark

34


Oranjebuurt

226

Categorie

Werkzaamheden openbare ruimte naar voren gehaald, wordt in mindering gebracht op B krediet 2016 Werkzaamheden eerder uitgevoerd dan financieel gepland. Wordt in mindering B gebracht op krediet 2016.

De bovenstaande overschrijdingen zijn nog niet eerder aan raad gemeld, maar classificeren we als rechtmatig. Ze passen binnen het bestaande beleid. Met de vaststelling van de jaarrekening worden ze alsnog goedgekeurd.

Gemeente Hoogeveen

165

Jaarrekening 2015

Overzicht van baten en lasten

Overzicht van baten en lasten In dit hoofdstuk staan de gerealiseerde baten en lasten van de programma's en van het overzicht van algemene dekkingsmiddelen evenals de inzet van reserves. Paragraafhouder Anno Wietze Hiemstra Het totaalsaldo van de programma's wordt afgezet tegen de algemene dekkingsmiddelen. Vervolgens geven we de mutaties met de reserves aan. Dit geeft uiteindelijk het resultaat weer. Rekening 2014

Lasten Blijven meedoen en talentontwikkeling Zorg op maat Werken aan werk Bruisend Hoogeveen Aantrekkelijk wonen Krachtige wijken en dorpen Veilige bereikbaarheid Duurzamer Hoogeveen Veilig Hoogeveen Zichtbaar en transparant bestuur

Begroting Begroting 2015 2015 voor wijziging na wijziging

Rekening 2015

34.458 14.955 26.039 3.544 13.858 28.438 8.806 5.592 4.528 5.980

50.822 25.245 22.498 3.362 18.163 28.927 8.127 5.768 4.148 5.613

50.822 25.245 22.498 3.362 16.533 29.100 8.127 5.768 4.148 5.613

49.485 22.348 23.155 3.564 7.531 28.974 7.705 6.114 4.085 6.094

Totaal lasten Baten Blijven meedoen en talentontwikkeling Zorg op maat Werken aan werk Bruisend Hoogeveen Aantrekkelijk wonen Krachtige wijken en dorpen Veilige bereikbaarheid Duurzamer Hoogeveen Veilig Hoogeveen Zichtbaar en transparant bestuur

146.598

172.673

171.216

159.056

22.167 1.801 25.003 298 11.809 9.846 3.125 6.024 290 918

22.180 1.475 3.042 176 8.823 8.657 3.209 4.410 2 837

22.180 1.475 3.042 176 7.879 8.657 3.209 4.410 2 837

20.454 1.530 3.647 459 7.577 9.647 2.958 4.994 33 988

Totaal baten Resultaat Blijven meedoen en talentontwikkeling Zorg op maat Werken aan werk Bruisend Hoogeveen Aantrekkelijk wonen Krachtige wijken en dorpen Veilige bereikbaarheid Duurzamer Hoogeveen Veilig Hoogeveen Zichtbaar en transparant bestuur

81.281

52.812

51.868

52.286

12.291 13.154 1.036 3.246 2.049 18.592 5.681 -32 4.238 5.062

28.641 23.769 19.457 3.186 9.340 20.270 4.918 1.358 4.146 4.776

28.641 23.769 19.457 3.186 8.655 20.443 4.918 1.358 4.146 4.776

29.031 20.819 19.507 3.105 -45 19.327 4.748 1.120 4.052 5.106

Totaal resultaat

65.317

119.861

119.348

106.769

Gemeente Hoogeveen

166

Jaarrekening 2015 Omschrijving producten (bedragen x € 1.000) Saldo programma resultaten Saldo algemene dekkingsmiddelen Totaal saldo van baten en lasten Mutaties in reserves Resultaat

Overzicht van baten en lasten Rekening 2014 -65.317 69.288 3.971 -1.248 2.723

Begroting 2015 voor wijziging -119.861 110.095 -9.766 9.767 1

Begroting 2015 na wijziging -119.348 110.095 -9.253 9.254 1

Rekening 2015 -106.769 111.504 4.735 2 4.737

Hieronder de mutaties met de reserves per programma: Programma/Reserve

Omschrijving

storting onttrekking

Blijven meedoen en talentontwikkeling Algemene reserve

Schuldhulpverlening

270

Algemene reserve

Maatschappelijke stages

20

Algemene reserve

Eigen kracht

66

Res. Compensatie Eigen Risico

Tegemoetkoming ziektekosten

200

Werken aan werk Risico & Stimulering

Bijdrage in kader van werkgelegenheid

4

Participatie

T.b.v. werkdeel

150

Participatie

Restant middelen 2014

234

Bruisend Hoogeveen Algemene reserve

Bijdrage TIP en budget regiopromotie

68

Algemene reserve

Evenementenbudget

25

Aantrekkelijk wonen Algemene reserve

Marketing wonen

3

Algemene reserve

Actualisatie woonvisie

48

Structuurvisie

Niet gedekte sal.kstn Grexen

97

Structuurvisie

Niet gedekt sal.kstn projecten

87

Structuurvisie

Niet gedekte rentekosten

Risico & Stimulering

storting grex

Structuurvisie

Resultaten grexen 2015

Res. Stimulering Bouw

Bouwpakketkortingen

155 52 2.964 4

281

Krachtige wijken en dorpen Algemene reserve

Leerlingen prognose

1

Algemene reserve

Bijdrage Olympisch plan

9

Algemene reserve

Onderzoek zwembad

4

Structuurvisie reserve IAB

Uitvoeringsprogramma visie landelijk gebied Egalisatie onderhoud gemeentelijke gebouwen

Reserve WDW

Storting korte klap gelden

Gemeente Hoogeveen

24 410 156

167

Jaarrekening 2015


Duurzamer Hoogeveen Structuurvisie

Energievisie

32

Bodemsanering

Bodemsaneringsprojecten

590

Effecten rijksbeleid

400

Algemene dekkingsmiddelen Reserve effecten rijksbeleid

Totaal

3.176

3.178

Incidentele uitgaven en inkomsten Het resultaat wordt mede bepaald door incidentele uitgaven en inkomsten. In onderstaande tabel staan die opgesomd. Overzicht incidentele baten en lasten (bedragen x € 1.000)

Lasten

Baten

Programma Blijven meedoen en talentontwikkeling Maatschappelijke stages

20

Eigen kracht

231

Schuldhulpverlening

270

Programma Werken aan werk Afrekening Alescon 2014

120

Programma Bruisend Hoogeveen Verhoging budget TIP en budget voor regiopromotie

68

Ophoging evenementenbudget

25

Verkoop Schoonhoven (saldo)

163

Programma Krachtige wijken en dorpen Leerlingenprognose Uitvoering Stimuleringsplan Sport Bijdrage Olympisch plan Onderzoek brandveiligheid zwembad Visievorming/uitvoering Programma Landelijk gebied

1 446 9 4 24

Programma Aantrekkelijk wonen Werkbudget structuurvisie Marketing wonen Actualisatie woonvisie

48 4 48

Verkoop woning

145

Programma Duurzaam Hoogeveen Energievisie Bodemsanering

Gemeente Hoogeveen

32 590

168

Jaarrekening 2015


Programma Veilig Hoogeveen Afrekening Veiligheidsregio Drenthe 2014

134

Algemene dekkingsmiddelen Onttrekking algemene reserve t.b.v.: Leerlingenprognose

1

Marketing wonen

4

Actualisatie woonvisie

48

Onderzoek zwembad

4

Bijdrage Olympisch plan

9

Verhoging bijdrage TIP en budget voor regiopromotie

68

Ophoging evenementenbudget

25

Schuldhulpverlening

270

Eigen kracht

66

Onttrekking reserve structuurvisie t.b.v.: Energievisie

32

Werkbudget structuurvisie

48

Visievorming/uitvoering Programma landelijk gebied

24

Onttrekking reserve bodemsanering t.b.v.: Bodemsanering

590

Onttrekking reserve risico en stimulering t.b.v.: Bijdrage werkgelegenheid

4

Onttrekking reserve effecten rijksbeleid

400

Definitieve afrekening stichting Bijeen

163

Totaal

Gemeente Hoogeveen

1.940

2.198

169

Jaarrekening 2015

Balans op hoofdindeling

Balans op hoofdindeling Hieronder staat de balans per 31 december van het vorige boekjaar en het lopende boekjaar volgens de voorgeschreven hoofdindeling. Op de balans worden de activa en passiva onderscheiden in vast (duurzaam) en vlottend (niet duurzaam). Paragraafhouder Anno Wietze Hiemstra ACTIVA

(bedragen x € 1.000)

Vaste activa Materiële vaste activa Gronden uitgegeven in erfpacht Investeringen met economisch nut Investeringen met economisch nut, voor kosten met heffing Investeringen in de openbare ruimte met maatschappelijk nut

31 december 2015

410 63.212 24.214 14.111 101.947

Financiële vaste activa Kapitaalverstrekkingen aan: Deelnemingen Overige verbonden partijen Leningen aan: Woningbouwcorporaties Overige verbonden partijen Overige langlopende geldleningen Bijdragen aan activa in eigendom van derden

Uitzettingen met een rente typische looptijd korter dan 1 jaar Vorderingen op openbare lichamen Overige vorderingen Overige uitzettingen Liquide middelen Kas- en Banksaldi Schatkistbankieren Overlopende activa Nog te ontvangen bedragen van openbare lichamen Overige overlopende activa Afrekening naar GR (Activa naar GR) Totaal vlottende activa TOTAAL ACTIVA Gemeente Hoogeveen

410 63.366 *) 23.918 12.545 100.239

1.039 750

1.039 357

637 10.254 3.453 7.548

677 6.593 4.225 5.028 23.681 125.628

Totaal vaste activa Vlottende activa Voorraden Grond- en hulpstoffen Niet in exploitatie genomen bouwgronden Onderhanden werk, waaronder gronden in exploitatie

31 december 2014

1.579 36.754

17.919 118.158

1.377 35.056 38.333

6.218 4.704 309

36.433 6.925 4.438 90

11.231 740 1.815

11.453 31 2.100

2.555

2.131 692 534

2.854

1.226 *)2.842

54.973

54.085

180.601

172.243

170

Jaarrekening 2015

Balans op hoofdindeling

*) Investeringen met economisch nut overgegaan naar GR, zie ook post "Afrekening naar GR" Verder, zie ook de toelichting op de balans. PASSIVA

Bedragen x € 1.000

Vaste passiva Vaste financieringsmiddelen Eigen vermogen: Algemene reserve Bestemmingsreserves Saldo na bestemming Voorzieningen Vaste schulden met een rentetypische looptijd van één jaar of langer Onderhandse leningen van binnenlandse pensioenfondsen en verzekeringsinstellingen Onderhandse leningen van binnenlandse banken en overige financiële instellingen

31 december 2015

28.410 9.937 4.738 43.085 4.920 4.920

19.600

26.201 9.425 2.723 38.349 5.446 5.446

20.000

91.631 111.231

88.278 108.278

159.236

Totaal vaste passiva Vlottende passiva Netto vlottende schulden met rentetypische looptijd korter dan één jaar Kasgeldleningen Kas- en Banksaldi Overige schulden

31 december 2014

10.000

152.073

10.000

4.659 14.659

6.185 16.185

6.706

3.985

21.365

20.170

TOTAAL PASSIVA

180.601

172.243

Niet in de balans opgenomen verplichtingen

779.875

791.243

Overlopende passiva Totaal vlottende passiva

Gemeente Hoogeveen

171

Jaarrekening 2015

Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling

Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling Hier staan de grondslagen die op basis van de regels van het BBV zijn gehanteerd om de cijfers van de balans en het resultaat te bepalen. Paragraafhouder Anno Wietze Hiemstra Algemeen De jaarrekening is opgemaakt met inachtneming van de voorschriften van het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV). Aan de debetzijde, de linkerkant van de balans staat een opsomming van alle activa. Dit zijn de bezittingen van de gemeente. De creditzijde, de rechterkant van de balans, geeft een inzicht in de financiering van de bezittingen. Dit zijn de passiva, bestaande uit het eigen vermogen en de schulden (= vreemd vermogen). Vaste activa, bezittingen met een lange looptijd Artikel 59 BBV beschrijft het onderscheid tussen investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend een maatschappelijk nut en investeringen met een (beperkt) economisch nut. Investeringen die kunnen leiden tot of bijdragen aan het verwerven van inkomsten zijn investeringen met economisch nut. De vraag of de investering geheel kan worden terugverdiend is niet relevant voor de classificatie. Materiële vaste activa met economisch nut De waardering van de vaste activa is gebaseerd op de verkrijging- of vervaardigingprijs (artikel 61, lid 1 BBV), verminderd met bijdragen van derden en de afschrijvingen. Definities: • de verkrijgingprijs omvat de inkoopprijs en de bijkomende kosten; • de vervaardigingprijs omvat de aanschaffingskosten van de gebruikte gronden hulpstoffen en de overige kosten die rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend. Tevens kan een redelijk deel van de indirecte kosten en rente over het tijdvak dat aan de vervaardiging van het actief kan worden toegerekend. Bij investeringen met een meerjarig economisch nut geldt dat de verminderingen over de hele looptijd (lineair) gecorrigeerd worden met de berekende afschrijvingslasten. Op 3 september 2015 heeft de Raad de financiële verordening vastgesteld. De financiële verordening bevat onder meer een datum waarop de kaders van de begroting met de raad moeten worden gedeeld. Het financieel kader, opgesteld in 2009 en geactualiseerd in 2013, blijft van toepassing. In de nota staan de volgende afschrijvingstermijnen genoemd: Gronden en terreinen Woonruimte Bedrijfsgebouwen Grond-, weg-, en waterbouwkundige werken - Rioleringen - Wegen - Aanleg sportvelden - Begraafplaatsen - Speelvoorzieningen - Openbaar gebied Vervoersmiddelen Machines, apparaten en installaties Overig Gemeente Hoogeveen

niet 40 jaar 10-40 jaar 5-60 jaar 20 jaar 15 jaar 15-30 jaar 10 jaar 20 jaar 5-10 jaar 2-15 jaar 5-10 jaar

172

Jaarrekening 2015


Ook is opgenomen dat afschrijvingen en rente één jaar na de uitvoering ingaan. In overeenstemming met het activering- en afschrijvingsbeleid worden activa met een gezamenlijke massa beneden de € 50.000 niet geactiveerd. In de toelichtingen op de programma’s is de analyse opgenomen van de over- en onderschrijdingen op de investeringen. De over- en onderschrijdingen worden bij het vaststellen van de jaarrekening geautoriseerd. Indien de investeringen nog doorlopen naar 2014 worden bij de Voorjaarsnota de kredieten op basis van deze over- of onderschrijdingen verhoogd respectievelijk verlaagd. Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut In principe kunnen de investeringen direct ten laste van de exploitatie worden gebracht. Dit leidt echter tot een aanzienlijke aantasting van de reservepositie van de gemeente. Daarmee wordt de bewegingsvrijheid voor de raad beperkt om op incidentele ontwikkelingen in te spelen. Daarom worden de activa in veel gevallen op een zelfde manier afgeschreven als activa met economisch nut. Financiële vaste activa De financiële activa bestaan uit: • geldleningen aan woningbouwcorporaties • overige langlopende geldleningen • gemeenschappelijke regelingen • deelnemingen en effecten • bijdragen aan activa in eigendom van derden De financiële vaste activa staan genoteerd tegen nominale waarde. De waardering is gebaseerd op de historische kostprijs c.q. aanschafprijs, verminderd met - voor wat de geldleningen betreft - de aflossingen op de geldleningen. Indien de marktwaarde duurzaam lager is dan de verkrijgingprijs wordt ze afgewaardeerd tegen marktwaarde. Op deelnemingen en effecten wordt in principe niet afgeschreven. De werkelijke waarde kan afwijken van de nominale waarde. De bijdragen aan activa in eigendom van derden worden lineair afgeschreven in dezelfde termijnen als de eigen materiële activa. Vlottende activa Vlottende activa zijn bezittingen met een relatief snelle doorlooptijd. Dit betekent dat ze gemakkelijk in geld zijn om te zetten. Voorraden De nog niet in exploitatie genomen gronden worden gewaardeerd tegen verkrijgingprijs- of vervaardigingprijs (artikel 63 BBV), vermeerderd met de toegerekende beheerskosten en verminderd met gerealiseerde verkopen en eventuele voorzieningen. De onderhanden werken zijn opgenomen tegen de verkrijgingprijs vermeerderd met de vervaardigingkosten verminderd met de opbrengsten wegens gerealiseerde verkopen en ontvangen (rijks)subsidies. Er wordt een voorziening gevormd voor grondexploitatieplannen die naar verwachting verliesgevend zullen gaan sluiten.

Gemeente Hoogeveen

173

Jaarrekening 2015


Vorderingen De vorderingen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. Jaarlijks wordt de kwaliteit van de vorderingen beoordeeld. Zo nodig wordt er dan een voorziening voor dubieuze debiteuren getroffen die als correctie op de vorderingen wordt verwerkt. Jaarlijks wordt de administratie opgeschoond, d.w.z. vorderingen die oninbaar blijken te zijn, worden afgeboekt. Liquide middelen De liquide middelen zijn tegen nominale waarde gewaardeerd. Eigen Vermogen De reserves zijn onderverdeeld in de algemene reserve en bestemmingsreserves. Vreemd vermogen Voorzieningen Van een voorziening is sprake als het risico concreet omschreven is, maar het moment van besteding van de gelden nog niet vaststaat. Langlopende schulden (vaste schulden met een rentetypische looptijd van een jaar of langer) De leningen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. Het bedrag van de aflossingen die binnen een jaar vervallen, is niet afzonderlijk onder kortlopende schulden opgenomen, dit is in overeenstemming met de BBV. Vlottende passiva Kortlopende schulden (< 1 jaar) De kortlopende schulden zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. Overlopende passiva Dit zijn o.a. de nog niet bestede bijdragen van derden met een specifiek bestemmingsdoel en nog te betalen kosten (niet door een crediteur gefactureerd). Borg en garantstellingen Voor zover leningen door de gemeente geborgd zijn, is buiten telling het totaalbedrag van de geborgde schuldrestanten per einde boekjaar opgenomen. Overigens is in de toelichting op de balans nadere informatie opgenomen. Onzekerheid eigen bijdrage / ouder bijdrage Wmo en Jeugd Een aanvrager van een voorziening, hulp in de huishouding of een financiële tegemoetkoming (persoonsgebonden budget) is op grond van de Wmo en de Jeugdwet een bijdrage verschuldigd. De wetgeving heeft bepaald dat de berekening, oplegging en incasso van deze eigen bijdrage wordt uitgevoerd door het CAK. De informatievoorziening van het CAK naar de gemeente is om privacy redenen beperkt. Hierdoor kan de gemeente niet de juistheid en volledigheid op persoonsniveau en op totaal niveau van de eigen bijdragen vaststellen. In de kadernota rechtmatigheid 2015 van de commissie BBV geeft de commissie aan dat de wetgever in feite bepaald heeft dat de verantwoordelijkheid voor de juistheid en volledigheid van de eigen bijdrage geen gemeentelijke verantwoordelijkheid is. Dit betekent dat de gemeente geen zekerheid over de omvang en de hoogte van de eigen bijdrage kan krijgen. In de jaarrekening is dus sprake van een onzekerheid ten aanzien van deze eigen bijdrage, ook al ligt de oorzaak hiervan niet bij de gemeente.

Gemeente Hoogeveen

174

Jaarrekening 2015


Grondslagen voor resultaatbepaling De baten en lasten zijn toegerekend aan het jaar waarin de diensten of goederen zijn geleverd. De baten en lasten waartussen een oorzakelijk verband bestaat, worden in principe in hetzelfde jaar verantwoord. Kosten die hun oorsprong vinden in de bedrijfsvoering van het betreffende jaar (of daarvoor) worden ook in de jaarrekening verwerkt. Winsten in bouwgrondexploitaties worden pas genomen na realisatie van verkoop van (delen van) de gronden. Dit is verder toegelicht in de paragraaf Grondbeleid. Dividendopbrengsten van deelnemingen worden als bate verantwoord op het moment waarop het dividend betaalbaar is gesteld. In de toelichting op de programma’s worden minimaal de overschrijdingen op productniveau groter dan € 50.000 tussen de begrote en werkelijke baten en lasten afzonderlijk geanalyseerd. Resultaatbestemming Alle vermogensmutaties worden inzichtelijk gemaakt via het exploitatieresultaat. Hierbij wordt als principe gehanteerd dat de begroting indicatief is. Toevoegingen en onttrekkingen vinden plaats op basis van de werkelijke inkomsten en uitgaven. Dit met inachtneming van de nota Reserves 2009 die is vastgesteld op 26 juni 2009. Voor de bestemming van het resultaat is voorin de jaarrekening in het hoofdstuk “Jaarrekening in kort bestek” een voorstel opgenomen.

Gemeente Hoogeveen

175

Jaarrekening 2015

Toelichting op balans

Toelichting op balans De toelichting volgt de hoofdindeling van de balans

Activa Vaste activa Materiële vaste activa (gronden uitgegeven in erfpacht) Omschrijving (bedragen x € 1.000) Gronden en terreinen Totaal

Stand 3112-2014

Inves- Bijdr.derden/ Afschrijtering vermindering ving

Voorz. gronden

Stand 3112-2015

410 410

410 410

Materiële vaste activa (investeringen met economisch nut) Specificatie van de materiële vaste activa (investeringen met economisch nut) die zijn overgegaan naar de samenwerkingsorganisatie De Wolden Hoogeveen. Omschrijving (bedragen x € 1.000) Vervoermiddelen Machines, apparaten en installaties Overige materiële vaste activa Totaal Omschrijving (bedragen x € 1.000) Gronden en terreinen Woonruimten Bedrijfsgebouwen Grond- wegen waterbouwkundige werken Machines, apparaten en installaties Overige materiële vaste activa Totaal

Oude stand 31-12-2014

Naar de SWO

Nieuwe stand 31-12-2014

993 4.191 1.839 7.023

993 1.777 72 2.842

0 2.414 1.767 4.181

Stand 3112-2014


6.173 311 47.625

5.092

5.076 2.414 1.767 63.366

Voorz. gronden

753 2.084

7 2.288

5.568 304 48.345

421

4

490

5.003

351 37 5.901

5

298 273 3.356

148

2.461 1.531 63.212

Voorz. gronden

Stand 3112-2015

2.846

148

Stand 3112-2015

Materiële vaste activa (investeringen met economisch nut, voor kosten met heffing) Omschrijving (bedragen x € 1.000) Gronden en terreinen Bedrijfsgebouwen Grond- wegen waterbouwkundige werken Machines, apparaten en installaties Overige materiële vaste activa Totaal

Gemeente Hoogeveen

Stand 3112-2014


381 9 23.191 12 325 23.918

1 1.270

1.270

49

890

49

4 30 925

381 8 23.522 8 295 24.214

176

Jaarrekening 2015


Specificatie van de voorzieningen die in mindering worden gebracht op de materiële vaste activa(investeringen met economisch nut): Stand 31-12-2014 2.873 273 3.146

In mindering op voorraad gronde (bedragen x € 1.000) Voorziening strategische gronden e Voorziening Pesse Zuid 2 fase Totaal

Bij

Stand 31-12-2015 2.998 0 2.998

Af

125 273 273

125

In onderstaand overzicht staan de belangrijkste mutaties voor investeringen met economisch nut en investeringen met economisch nut, voor kosten met heffing. Omschrijving (bedragen x € 1.000)

Investering 2015

Parkeergarage De Kaap

1.894

Het Activum

2.611

Investeringen rioleringsplan

1.258

Bijdragen derden/verminderingen 1.936 49

Materiële vaste activa grexen

753

Buitensport accommodatie

353

1

Uitvoering Bentinckspark

1

MFC Nieuwlande

310 182

99

Frisse lucht, schoolgebouwen

185

5

Vervanging parkeerautomaten

166

Openbare speelvoorzieningen

111

5

Passantenhaven

22

48

Integraal Accommodatiebeleid

37

Bij de materiële vaste activa grexen en dan de kolom bijdragen derden/verminderingen, betreft het een mutatie in de boekwaarden, de andere mutaties betreffen bijdragen van derden. Materiële vaste activa ( investeringen in de openbare ruimte met maatschappelijk nut) Omschrijving (bedragen x € 1.000)

Stand 31-122014

Grond- wegen waterbouwkundige werken Overige materiële vaste activa Totaal

Investering

12.369

3.830

176 12.545

8 3.838

Bijdragen derden

Afschrijving

Stand 3112-2015

1.576

669

13.953

1.576

26 695

158 14.111

In onderstaand overzicht staan de belangrijkste mutaties voor investeringen in de openbare ruimte met maatschappelijk nut. Omschrijving


Investering 2015

Bijdragen derden

Verkeersmaatregelen Zuidwoldigerweg - Schutstraat Griendtsveenweg

285

556

Herstructurering Oranjebuurt

830

353

Asfaltprogramma 2015

715

Revitalisering het Hoekje

667

Stadscentrum Zuid-Oost hoek

32

Herinrichting Dorpsstraat Pesse

476

Infrastructurele maatregelen AZC

397

Herstellen Riegshoogtendijk (wortelopdruk)

336

Gemeente Hoogeveen

567 100

177

Jaarrekening 2015


Financiële vaste activa Omschrijving


Stand 31-12-2014

Stand 31-12-2015

1.396 7.270 4.225 5.028 17.919

1.789 10.891 3.453 7.548 23.681

Kapitaalverstrekking Leningen Overige langlopende geldleningen Bijdragen aan activa in eigendom van derden Totaal Kapitaalverstrekking aan (bedragen x € 1.000) Deelneming Overige verbonden partijen Totaal

Stand 31-12-2014 Investering 1.039 357 1.396

1.778 4.762

Aflossing

Stand 31-12-2015

1.385 1.385

1.039 750 4.773

De deelnemingen betreffen: • Aandeelkapitaal N.V. Bank voor Nederlandse Gemeenten ................................ 36.000 • Aandeelkapitaal N.V. Rendo .............................................................................. 152.000 • Aandeelkapitaal N.V. WMD ................................................................................... 5.000 • Aandeelkapitaal N.V. Area ................................................................................. 791.000 • Participatie Oikocredit ......................................................................................... 55.000 Totaal .......................................................................................................... 1.039.000 De overige verbonden partijen betreft onze deelnemingen in de Stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse Gemeenten (SVN). We hebben € 970.000 gestort bij de SVN. • Duurzaamheidsrekening .................................................................................... 520.000 • Particuliere woning verbetering ........................................................................ 100.000 • VROM Startersfonds .......................................................................................... 250.000 • Groot onderhoud VvE ........................................................................................ 100.000 Het restant betreft de overhevelingen vanuit de andere fondsen en de aflossingen van de leningen aan particulieren en woningbouwcorporaties. Daarnaast heeft het SVN leningen verstrekt aan particulieren, namelijk: • Duurzaamheidsleningen .................................................................................... 492.000 • Leningen voor particuliere woning verbetering ................................................ 116.000 • Startersleningen( VROM Startersfonds) ............................................................ 692.000 • Groot onderhoud VvE .......................................................................................... 85.000 Bij het programma Aantrekkelijk Wonen wordt bij de Startersleningen uitgegaan van de toegewezen leningen in 2015, daarnaast is hier ook het uitleende bedrag lager door de 50% deelneming van het Rijk in het SVN startersfonds. Leningen aan (bedragen x € 1.000) Woningbouwcorporaties Overige verbonden partijen Totaal

Stand 31-12-2014

Investering

Aflossing 40

637

4.369 1.388

708 748

10.254 7.907

677 6.593 7.270

Stand 31-12-2015

We hebben leningen verstrekt aan de woningbouwcorporaties Domesta en Woonconcept.

Gemeente Hoogeveen

178

Jaarrekening 2015


Overige verbonden partijen betreft de lening van € 2.984.000 van de gemeente Hoogeveen aan de samenwerkingsorganisatie De Wolden Hoogeveen, daarnaast leningen aan woningbouwcorporaties en particulieren voor duurzaamheidsleningen, leningen voor particuliere woning verbetering, startersleningen/VROM startersleningen en leningen groot onderhoud VvE. Het SVN voert de administratie van de leningen uit voor Hoogeveen. Ook het commanditair kapitaal, dat als geldlening aan de STIVAM is verstrekt staat hier. Omschrijving (bedragen x € 1.000)

Stand 31-12-2014

Investering

Aflossing

Stand 31-12-2015

Overige langlopende leningen

4.225

772

3.453

Totaal

4.225

772

3.453

De aflossing betreft de hypotheekverstrekkingen aan ambtenaren voor € 748.000 en € 24.000 aan stimuleringsleningen aan starters Vlinderplateau. De overige langlopende leningen zijn verstrekt aan: • Cultureel Centrum de Tamboer (renteloze lening) ........................................... 386.000 • Hypotheekverstrekkingen ambtenaren .......................................................... 2.735.000 • Stimuleringslening aan starters Vlinderplateau ................................................ 332.000 Totaal .................................................................................................................... 3.453.000 Omschrijving (bedragen x € 1.000)

Stand 31-12-2014

Investering

Afschrijving

Stand 31-12-2015

Bijdragen aan activa in eigendom van derden

5.028

2.685

165

7.548

Totaal

5.028

2.685

165

7.548

De bijdragen aan activa in eigendom van derden betreft: • Brede School Krakeel ...................................................................................... 4.249.000 • Bijdrage Eduwiek ............................................................................................ 3.208.000 • Zorgcoördinatie oudere Molukkers ..................................................................... 50.000 • Woon- Zorgvoorziening ouderen Elim ................................................................. 35.000 • Bijdrage oversteek N48 klaverblad richting Ommen ............................................. 6.000 Totaal .................................................................................................................... 7.548.000 Vlottende activa Voorraden per balansgroep Voorraden (bedragen x € 1.000)

Stand Mutatie 31-12- Vermeerderingen Verminderingen Verrekening voorziening 2014

Stand 31-122015

Overige grondhulpstoffen Niet in exploitatie genomen bouwgronden(NIEGG) Bouwgrond in exploitatie(BIE)

2.066

296

-323

-251

-208

1.580

34.367

2.554

-3.711

2.554

989

36.753

Totaal

36.433

2.850

-4.034

2.303

781

38.333

Gemeente Hoogeveen

179

Jaarrekening 2015


Nadere uitsplitsing voorraden per complex stand 31-12-2015 ( boekwaarde-/-voorziening) Complex Stand complex (bedragen x € 1.000) 31-12-2015 Niet in exploitatie genomen bouwgronden (NIEGG) Park Dwingeland (woningbouw) 329 Beukemaplein (woningbouw) 68 't Haagje/Wolfsbos 414 Fluitenberg 76 Hollandscheveld 121 NCH 1.506 Nieuweroord kanalenzone 1.107 RvE Julianastraat 2.491 Subtotaal 6.112 Bouwgrond in exploitatie(BIE) Noord B 679 Noord B-Oost 428 Buitenvaart I 5.957 Buitenvaart II 34.663 Hollandscheveld-Oost -/-93 Station deelgebied A 4.535 Station deelgebied D (Stationsplein) 2.943 Mauritshal locatie 1.011 Grittenhof-West -/-55 Schutlanden-Oost -/-431 Erflanden 2.794 Erflanden Mega 65 Stuifzand 1.753 Nieuw Moscou 193 Pesse fase 1 2.416 Tiendeveen 468 Nieuwlande(kosterlocatie) 28 Subtotaal 57.354 TOTAAL

Stand voorz. 31-12-2015

Saldo 31-12-2015

445

-/-116 68 -/-5 76 121 -/-59 1.107 388 1.580

419 1.565 2.103 4.532 14.106 3.063 2.492 563

20.601

679 428 5.957 20.557 -/-93 1.472 451 448 -/-55 -/-431 2.794 65 1.655 71 2.259 468 28 36.753

25.133

38.333

98 122 157

63.466

Specificatie van de voorzieningen die in mindering worden gebracht op de voorraad gronden: In mindering op voorraad gronden (bedragen x € 1.000) Voorziening locatie vm. Mozaïek Hollandscheveld Voorziening NCH terrein Voorziening ‘t Haagje - Wolfsbos Voorziening grond RvE Julianastraat 3 Voorziening Dwingeland Voorziening locatie Mauritsplein Voorziening industrieterrein Buitenvaart II Voorziening Stationsgebied, fase A Voorziening Stationsgebied, overige fasen Voorziening Tiendeveen Voorziening Grittenhof-West e Voorziening Pesse Zuid 1 fase Voorziening Nieuw Moscou Voorziening Nieuweroord-NW Voorziening Stuifzand Totaal Gemeente Hoogeveen

Stand 31-12-2014

1.548 409 2.097 270 688 14.611 2.992 2.481 35 2 507 142 73 60 25.915

Bij

Af

17 10 6 175 125 505 71 11 35 2 350 20 73 38 328

1.110

Stand 31-12-2015 1.565 419 2.103 445 563 14.106 3.063 2.492

157 122 98 25.133

180

Jaarrekening 2015


In de paragraaf Grondbeleid is een toelichting opgenomen over de gerealiseerde investeringen en opbrengsten. Vorderingen Omschrijving (bedragen x € 1.000)

Stand 31-12-2014

Stand 31-12-2015

Vorderingen op openbare lichamen

6.925

6.218

Overige vorderingen

4.438

4.704

Overige uitzettingen

90

309

11.453

11.231

Totaal

Van de vordering op openbare lichamen betreft voor iets meer dan € 4,7 miljoen een vordering op de belastingdienst voor de compensabele BTW 2015, we verwachten dit bedrag omstreeks juli 2016 te ontvangen. Onder de overige vorderingen is een openstaande post opgenomen van € 205.840, deze wordt in vijf elkaar jaarlijks opvolgende termijnen voldaan. Daarnaast zijn de voorzieningen dubieuze debiteuren ook in mindering gebracht op bovengenoemde vorderingen. De overige vorderingen betreffen: • Vorderingen betreffende bankverkeer.................................................................. 2.000 • Personeelsgerelateerde vorderingen .................................................................... 4.000 • Sociale lasten en pensioenen ............................................................................ 242.000 • Leenbijstand/krediethypotheken/verhaalsdebiteuren .................................. 1.154.000 • Debiteuren ...................................................................................................... 3.302.000 Totaal .................................................................................................................... 4.704.000 De openstaande posten debiteuren heeft een normaal verloop. Omschrijving


Stand 31-12-2014

Bij

Af Stand 31-12-2015

Voorziening dubieuze debiteuren Voorziening dubieuze debiteuren Wwb Totaal

791 790 1.581

44

73 5 78

42

762 785 1.545

Van de voorziening dubieuze debiteuren is € 73.000 onttrokken voor afboeking van oninbare vorderingen. Om de voorziening weer op peil te krijgen, hebben we € 42.000 aan de voorziening toegevoegd. De voorziening dubieuze debiteuren Wwb is bestemd voor de leenbijstanden thuiswonenden, krediethypotheken en verhaalsdebiteuren SoZa en IOA. Liquide middelen Omschrijving Kassaldi Banksaldi Schatkistbankieren Totaal


Stand 31-12-2014

Stand 31-12-2015

3 28 2.100 2.131

1 739 1.815 2.555

De banksaldi worden niet meer gesplitst op de balans weergegeven, we vermelden het saldo onder de activa of passiva zijde van de balans.

Gemeente Hoogeveen

181

Jaarrekening 2015


Overlopende activa De specificatie van de post overlopende activa is als volgt: Overlopende Activa

Stand 31-12Toevoegingen 2014 692 2.046 418 174 69 116 565 1.226 2.854


Nog te ontvangen bedragen openbare lichamen Nog te ontvangen bedragen Reeds betaalde bedragen openbare lichamen Reeds betaalde bedragen Totaal

Besteed 692 418 116 1.226

Stand 3112-2015 2.046 174 69 565 2.854

Verloop overlopende activa openbare lichamen Omschrijving (bedragen x € 1.000) Gem. De Wolden, inhuur personeel c.a. Rijksbijdrage BBZ 2014 Gemeente Westerveld, bijdrage leerplicht Samenwerking org. de Wolden/Hoogeveen Veiligheidsregio Drenthe Recreatieschap, bijdrage punt H GGD, doorschuif btw Gemeente Westerveld, bijdrage leerplicht Gemeente De Wolden, bijdrage leerplicht 2015 Gemeente De Wolden, uitvoeringskst WI Gemeente De Wolden, re-integratietrajecten Afrekening Jeugdhulp 2015 Algemene uitkering SWO De Wolden Hoogeveen afrekening 2015 SWO De Wolden Hoogeveen parkeerkaarten Belastingdienst Totaal

Stand 31-12Toevoegingen 2014 177 427 4 8 4 5 22 4 6 32 4 610 26 1.337 27 69 692 2.115

Besteed

Stand 31-122015

177 472 4 8 4 5 22

692

4 6 32 4 610 26 1.337 27 69 2.115

De andere overlopende activa omvat in hoofdlijnen de volgende posten, ESF subsidie € 90.000, toeristenbelasting 2015€ 16.000, vooruitbetaald subsidie "Tamboer" €550.000 en een dubbele betaling van € 55.000 aan peuterspeelzalen, deze is reeds terugontvangen. Vaste activa naar GR(SWO) Van de investeringen met economisch nut is per ultimo 2014 voor een bedrag van € 2.842.000 overgegaan naar de Gemeenschappelijke regelingen de Wolden Hoogeveen.

Gemeente Hoogeveen

182

Jaarrekening 2015


Passiva Eigen vermogen Het in de balans opgenomen eigen vermogen bestaat uit de volgende posten: Reserves Reserve (Bedragen x € 1.000) Algemene Reserve Reserve Structuurvisie Reserve Risico en Stimulering Reserve Bodemsanering Reserve Integraal Accommodatie Beleid Reserve Stimuleringsplan Bouw Reserve Wijk en Dorpsgericht Werken Reserve Participatiebudget Reserve Comp.regeling Eigen Risico Reserve effecten rijksbeleid Reserve Participatie 2014 Totaal

Stand 31- Resultaat Toe- Onttrek- Stand 31Vrij 12-2014 2014 voeging king 12-2015 besteedbaar 26.201 2.723 514 28.410 27.487 4.850 2.964 394 7.420 353 51 4 400 614 590 24 708 410 298 343 4 281 66 173 156 329 750 150 600 200 200 1.200 400 800 234 234 35.626 2.723 3.175 3.177 38.347 27.487

Toelichting bewegingen binnen de reserves Algemene dekkingsmiddelen Van het voordelig resultaat 2014 is € 2.723.000 gestort in de Algemene reserve, hiervan is € 77.000 bestemd voor de uitvoering van het stimuleringsprogramma GIDS. In de Programmabegroting 2016-2019 is een beslag van € 923.000 gelegd op de Algemene reserve. Algemene Reserve Onderstaande bedragen zijn ten laste gebracht van de Algemene Reserve: • Schuldhulpverlening .......................................................................................... 270.000 • Maatschappelijke stages...................................................................................... 20.000 • Eigen kracht ......................................................................................................... 66.000 • Bijdrage TIP en budget regiopromotie................................................................. 68.000 • Evenementenbudget ........................................................................................... 25.000 • Marketing wonen................................................................................................... 3.000 • Actualisatie woonvisie ......................................................................................... 48.000 • Leerlingen prognose .............................................................................................. 1.000 • Bijdrage olympisch plan ......................................................................................... 9.000 • Onderzoek zwembad ............................................................................................. 4.000 Totaal ............................................................................................................. 514.000 Reserve Structuurvisie Van het positieve resultaat van de Grondexploitatie is € 2.964.000 in de reserve Structuurvisie gestort. Daarnaast zijn onderstaande bedragen weer ten laste van de reserve Structuurvisie gebracht. • Energievisie .......................................................................................................... 32.000 • Niet gedekte salaris- en rentekosten grexen ..................................................... 251.000 • Niet gedekte salariskosten projecten .................................................................. 87.000 • Visievorming/uitvoering programma landelijk gebied ........................................ 24.000 Totaal ....................................................................................................................... 394.000 Gemeente Hoogeveen

183

Jaarrekening 2015


Reserve Risico en Stimulering Conform nota Grondbeleid, vastgesteld in december 2015, wordt bij een positief exploitatieresultaat vanuit de grondexploitatie bedrijventerreinen de reserve Risico en Stimulering aangevuld tot een bedrag van € 400.000. In 2015 is vanuit het positieve resultaat Grondexploitatie € 51.000 gestort in de reserve, daarnaast is er € 4.000 onttrokken in kader van werkgelegenheid. Reserve Bodemsanering Voor bodemsaneringsprojecten is € 590.000 onttrokken. Reserve Integraal Accommodatie Beleid Voor het onderhoud van gemeentelijke gebouwen is er € 410.000 onttrokken uit de egalisatiereserve IAB, in de meerjarenbegroting 2015-2018 hadden we rekening gehouden met een onttrekking van € 474.000. Reserve Stimulering Bouw Voor bouwpakketkortingen is € 281.000 uit de reserve onttrokken. Daarnaast is er € 11.000 aan energiescans betaald, maar van de SNN is € 15.000 niet uitgekeerde subsidie terugontvangen, per saldo kunnen we € 4.000 terugstorten in de reserve. Reserve Wijk- en Dorpsgericht Werken De reserve dient ter egalisatie van de uitgaven. Per saldo moest er nog € 329.000 beschikbaar blijven voor maatschappelijke verplichtingen. Dat zijn projecten die in 2015 zijn gekozen in het kader van de Smederijen, maar in 2016 zullen worden uitgevoerd. Reserve Participatiebudget Er is € 150.000 t.b.v. het werkdeel aan deze reserve onttrokken. Reserve Compensatie regeling Eigen Risico Voor tegemoetkoming ziektekosten is € 200.000 onttrokken, hiermee is de reserve uitgeput. Reserve Effecten Rijksbeleid Conform de begroting is er € 400.000 onttrokken aan de reserve. Reserve Participatie 2014 Restant middelen € 234.000 van 2014 zijn ingezet, hiermee zijn er geen middelen meer in de reserve. Voorzieningen Voorzieningen voor verplichtingen en risico’s: Omschrijving


Stand 31-12-2014

Egalisatie Reiniging Egalisatie Riolering Appa Plan Kapitaal BOPO (bruidsschatregeling 2012-2014) Totaal Voorzieningen

723 2.580 2.135 8 5.446

Toevoegingen

Besteed

Stand 31-12-2015

206 164 148 8 526

517 2.416 1.987 4.920

Egalisatie Reiniging Nadelig saldo Reiniging van € 206.000 is aan de voorziening onttrokken. Egalisatie Riolering Nadelig saldo Riolering van € 164.000 is aan de voorziening onttrokken. Gemeente Hoogeveen

184

Jaarrekening 2015


APPA Plan Kapitaal Er is € 148.000 onttrokken voor de uitbetaling van pensioen aan een vijftal voormalige wethouders. BOPO (bruidsschatregeling 2012-2014) In 2015 is het restant van de bruidschatregeling afgerekend met het Bureau Openbare Primair Onderwijs(Bopo). Vaste schulden met een looptijd langer dan één jaar Omschrijving (bedragen x € 1.000) Onderhandse leningen van binnenlandse pensioenfondsen en verzekeringsinstellingen Onderhandse leningen van binnenlandse banken en overige financiële instellingen Totaal

Stand 31-12-2014

Stand 31-12-2015

20.000

19.600

88.278

91.631

108.278

111.231

Het verloop in 2015 wordt in onderstaand overzicht weergegeven: Saldo op 31 december 2014


108.278

BIJ: vermeerderingen AF: verminderingen Saldo per 31 december 2015

10.000 7.047 111.231

Voor een toelichting over de vermeerderingen wordt verwezen naar de paragraaf Financiering. De totale rentelast van alle vaste schulden in 2015 is € 3.681.000. Vlottende passiva Omschrijving


Schulden < 1 jaar Overlopende passiva Totaal

Stand 31-12-2014

Stand 31-12-2015

16.185 3.985 20.170

14.659 6.706 21.365

Netto-vlottende schulden met een rentetypische looptijd korter dan één jaar De in de balans opgenomen kortlopende schulden kunnen als volgt gespecificeerd worden: Omschrijving Kasgeldleningen Banksaldi Overige schulden Totaal


Stand 31-12-2014

Stand 31-12-2015

10.000

10.000

6.185 16.185

4.659 14.659

De kasgeldleningen geeft het saldo aan dat we met kort geld lenen. De overige schulden bestaan uit: • Crediteuren ..................................................................................................... 3.518.000 • Personeelsgerelateerde schulden ....................................................................... 46.000 • Sociale lasten en pensioenen ............................................................................ 514.000 • Schulden betreffende bankverkeer ................................................................... 402.000 • Overige schulden ............................................................................................... 179.000 Totaal .................................................................................................................... 4.659.000 Gemeente Hoogeveen

185

Jaarrekening 2015


Overlopende passiva De specificatie van de post overlopende passiva is als volgt: Overlopende Passiva


Nog te betalen bedragen Vooruit ontvangen bedragen Rijksbijdrage Wsw Investeringsbudget stedelijke vernieuwing geluid Participatie - Re-integratie Gedragsbeïnvloeding verkeer en vervoer RMC Stimulering Woningbouwprojecten Toekomstvisie Museum 5000 Morgen Spaarvariant Klimaatcontract Gem. Hoogeveen- Provincie APPA Plan Kapitaal Totaal

Stand 31-122014 3.362 224

Toevoegingen

Stand 31-122015 5.790 578

Besteed

52

52

20 194

33 194

28 105

59

3.985

6.706

Schatkistbankieren/drempelbedrag De wet verplicht schatkistbankieren is op 15 december 2013 van kracht geworden. Alle decentrale overheden zijn verplicht om hun overtollige middelen in de schatkist aan te houden. De gelden mogen niet langer buiten de schatkist worden weggezet. Wel mogen decentrale overheden overtollige middelen aan elkaar uitlenen, zolang er geen sprake is van een toezichtrelatie, om zodoende een beter rendement te halen dan bij de schatkist. De schatkist biedt geen leen- of roodstand faciliteiten aan. Deelname per 1 januari 2014 van decentrale overheden aan het schatkistbankieren, draagt bij aan een lagere EMUschuld van de collectieve sector, waardoor de externe financieringsbehoefte van het Rijk minder wordt. Dit vertaalt zich in een lagere staatsschuld. Voor gemeenten geldt een doelmatigheidsdrempel van 0,75% van het begrotingstotaal. Over het dagelijkse saldo wordt door het agentschap de daggeldrente (Eonia) vergoed. Op grond van artikel 52c van het wijzigingsbesluit BBV is het verplicht geworden om een toelichting op te nemen. Berekening benutting drempelbedrag schatkistbankieren (bedragen x € 1000) Verslagjaar 2015 (1)

Drempelbedrag

1.297,50 Kwartaal 1

(2) (3a) = (1) > (2) (3b) = (2) > (1) (4a)

Kwartaalcijfer op dagbasis buiten 's Rijks schatkist aangehouden middelen Ruimte onder het drempelbedrag Overschrijding van het drempelbedrag Begrotingstotaal verslagjaar

(4b)

Het deel van het begrotingstotaal dat kleiner of gelijk is aan € 500 miljoen

(4c)

Het deel van het begrotingstotaal dat de € 500 miljoen te boven gaat

(1) = (4b)*0,0075 + (4c)*0,002 met een minimum van €250.000

Drempelbedrag

Gemeente Hoogeveen

Kwartaal 2

Kwartaal 3

Kwartaal 4

421

416

438

393

876

882

860

904

-

-

-

-

173.000 173.000 -

1297,5

186

Jaarrekening 2015


(2) Berekening kwartaalcijfer op dagbasis buiten 's Rijks schatkist aangehouden middelen Kwartaal 1 (5a)

Som van de per dag buiten 's Rijks schatkist aangehouden middelen (negatieve bedragen tellen als nihil)

(5b)

Dagen in het kwartaal

(2) - (5a) / (5b)

Kwartaalcijfer op dagbasis buiten 's Rijks schatkist aangehouden middelen

Kwartaal 2

Kwartaal 3

Kwartaal 4

37.932

37.826

40.290

36.191

90

91

92

92

421

416

438

393

Met een begrotingstotaal van € 173 miljoen is het drempelbedrag € 1.297.500 (= 7,5% van het begrotingstotaal). Uit bovenstaande blijkt dat we ruim binnen de norm zijn gebleven. NIET IN DE BALANS OPGENOMEN VERPLICHTINGEN Waarborgen en garanties


Gewaarborgde geldleningen

Stand 31-12- 2014

Mutaties

Stand 31-12-2015

5.591

802

4.789

Samen met de Stichting Waarborgfonds Sport(SWS) staan we garant voor een geldlening van maximaal € 80.000 voor de Roeivereniging HRV de Compagnie. Daarnaast bestaan de mutaties uit aflossingen van de gewaarborgde geldleningen. Achtervang


Garanties particuliere woningbouw van voor 1995 Waarborgfonds Sociale Woningbouw

Stand 31-12-2014 8.297 277.481

Mutaties Stand 31-12-2015 944 240

7.365 277.721

Saldo achtervang voor garanties particuliere woningbouw van voor 1995 is bepaald naar aanleiding van saldo-opgave van de hypotheekverstrekkers. De mutaties hebben betrekking op de verminderingen van de hypothecaire schuld. Daarnaast hebben we van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) een overzicht ontvangen van de achtervangpositie per 31 december 2015 van de woningbouwcorporaties, die actief zijn in de Gemeente Hoogeveen. Er zijn twee nieuwe leningen afgesloten voor een bedrag van totaal € 10 miljoen, daarnaast hebben de woningcorporaties bijna € 9,8 miljoen aan aflossingen betaald. Achtervang


Nationale Hypotheekgarantie

Stand 31-12-2013

Mutaties Stand 31-12-2014

501.000

490.000

Per 1 januari 2011 is de achtervangfunctie van de gemeente voor nieuw af te geven hypotheekgaranties vervallen, m.a.w. vanaf deze datum worden alleen hypotheekgaranties verstrekt met een 100% rijksachtervang. Het fondsvermogen van de Stichting Waarborgfonds Eigen Woningen( WEW) blijft beschikbaar voor zowel de t/m 31 december 2010 verstrekte hypotheekgaranties als de vanaf 1 januari 2011 verstrekte en nog te verstrekken hypotheekgaranties. De bij aanspraken op de achter-vangfunctie gehanteerde methodiek is door middel van de gewijzigde achtervangovereenkomsten met het Rijk en met alle gemeenten per 1 januari 2011 zodanig aangepast dat de gemeenten niet worden aangesproken op de risico’s die voortvloeien uit hypotheekgaranties die worden afgegeven vanaf 1 januari 2011. Gemeente Hoogeveen

187

Jaarrekening 2015


Medio 2015 hebben we het jaarverslag over 2014 Nationale Hypotheek Garantie(NHG) ontvangen. Voor de gemeente Hoogeveen zijn er per 31-12-2014 nog 3.404 garanties(= € 490 miljoen).

Gemeente Hoogeveen

188

Jaarrekening 2015

Wet Normering Topinkomens (WNT)

Wet Normering Topinkomens (WNT) WNT-verantwoording 2015 Gemeente Hoogeveen Per 1 januari 2013 is de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) ingegaan. Deze verantwoording is opgesteld op basis van de volgende op Gemeente Hoogeveen van toepassing zijnde regelgeving: Het algemene WNT-maximum Het bezoldigingsmaximum in 2015 voor gemeente Hoogeveen is € 187.000. Het weergegeven individuele WNT-maximum is berekend naar rato van de omvang (en voor topfunctionarissen tevens de duur) van het dienstverband, waarbij voor de berekening de omvang van het dienstverband nooit groter kan zijn dan 1,0 fte. Het individuele WNT-maximum voor de leden van [Raad van Toezicht / Raad van Commissarissen] bedraagt voor de voorzitter 15% en voor de overige leden 10% van het bezoldigingsmaximum, berekend naar rato van de duur van het dienstverband. Bezoldiging topfunctionarissen Leidinggevende topfunctionarissen J.P. Wind

J.P. Wind

Griffier

Griffier

2014 1/1 - 31/12 1,0 nee nee

2015 1/1 - 31/12 1,0 nee Ja

2014 1/1 - 31/12 1,0 nee Nee

C. Elken- van Mierlo Extern Topfunctionaris 2015 1/1 - 31/12 1,0 nee nee

Ja

Ja

n.v.t.

Ja

Ja

-

230.474

187.000

230.474

-

0,00 0,00

118.073,63 754,25

78.676,18 0,00

79.255,66 20,00

0,00 0,00

0,00

18.928,44

11.481,84

12.792,33

0,00

Subtotaal

0,00

137.756,32

90.158,02

92.067,99

0,00

-/- Onverschuldigd betaald bedrag

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

Totaal bezoldiging

0,00

137.756,32

90.158,02

92.067,99

0,00

bedragen x € 1

G.H. de Vries

Functie(s)

Extern Topfunctionaris 2015 1/1 - 31/12 1,0 nee nee

Duur dienstverband Omvang dienstverband (in fte) Gewezen topfunctionaris? Echte of fictieve dienstbetrekking? Zo niet, langer dan 6 maanden binnen 18 maanden werkzaam? Individueel WNT-maximum Bezoldiging Beloning Belastbare onkostenvergoedingen Beloningen betaalbaar op termijn

Gemeente Hoogeveen

G.H. de Vries Gemeentesecretaris

189

Jaarrekening 2015

Wet Normering Topinkomens (WNT)

Toezichthoudende topfunctionarissen Niet van toepassing Uitkeringen wegens beëindiging dienstverband aan topfunctionarissen Niet van toepassing Overige rapportageverplichtingen op grond van de WNT Niet van toepassing Bezoldiging of ontslaguitkering niet-topfunctionarissen Niet van toepassing

Gemeente Hoogeveen

190

Jaarrekening 2015

Controleverklaring

Controleverklaring De accountant heeft haar werkzaamheden nog niet afgerond. De controleverklaring volgt op een later moment.

Gemeente Hoogeveen

191

Jaarrekening 2015

Vaststelling

Vaststelling

Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van de gemeenteraad van Hoogeveen, die is gehouden op ............... 2016 Omdat de accountant haar werkzaamheden nog niet heeft afgerond volgt vaststelling van de jaarrekening op een later moment

De griffier,

C. Elken - van Mierlo

Gemeente Hoogeveen

De voorzitter,

K.B. Loohuis

192

Jaarrekening 2015

Lijst met afkortingen

Lijst met afkortingen Lijst met afkortingen per programma Blijven Meedoen en Talentontwikkeling ROL Recht op Leren CJG Centrum Jeugd en Gezin VVE Voor- en Vroegschoolse Educatie GKB Gemeentelijk kredietbank SWW Stichting Welzijnswerk ROC Regionaal Opleidingscentrum OGGZ Openbare Geestelijke Gezondheidszorg GGZ Geestelijke Gezondheidszorg GGD Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst KIES Kinderen in Echtscheidingssituaties FACT Functie Assertive Community Treatment Zorg op Maat AWBZ Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten Wmo Wet Maatschappelijke Ondersteuning PGB Persoonsgebonden Budget HZD Huisartsenzorg Drenthe SWW Stichting Welzijnswerk GGD Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst VNN Verslavingszorg Noord Nederland CER Compensatieregeling eigen Risico Werken aan Werk HOC Hoogeveens Ondernemers Collectief STiB Stichting Starters in Business PIT Praktijk Instituut Techniek EDR Eems Dollard Regio Wwb Wet werk en bijstand Bruisend Hoogeveen LEADER Liaison Entre Actions de Developpement de l'Economie Rurale LOS Lokale ontwikkelingsstrategie TIP Toeristisch informatiepunt TROP Toeristisch recreatief ondernemersplatform Aantrekkelijk Wonen COA Centraal Orgaan opvang Asielzoekers Krachtige wijken en dorpen HZD Huisartsenzorg Drenthe GIDS Stimuleringsregeling Gezond in de Stad VANG Van Afval Naar Grondstof MFC Multi Functioneel Centrum GGG Gebiedsgerichte werkwijze Grijs en Groen IAB Integraal Accommodatiebeleid IHP Integraal huisvestingsplan Gemeente Hoogeveen

193

Jaarrekening 2015

Lijst met afkortingen

Veilige bereikbaarheid BDU Brede doeluitkering (verkeer en vervoer) Duurzamer Hoogeveen NME Natuur en Milieu educatie DEL Drents Energieloket DEO Drentse Energie Organisatie CO2 Koolstofdioxide RUD Regionale Uitvoeringsdienst Drenthe Veilig Hoogeveen OGGZ Openbare Geestelijke Gezondheidszorg GGD Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst Zichtbaar en transparant bestuur Wmo Wet maatschappelijke ondersteuning AZC Asielzoekerscentrum COA Centraal Orgaan opvang Asielzoekers Paragrafen OZB Onroerendzaakbelasting WOZ Waarde onroerende zaken NIEGG Niet in exploitatie genomen gronden ICT Informatietechnologie

Gemeente Hoogeveen

194

Jaarrekening 2015

SiSa-bijlage

SiSa-bijlage

OCW

OCW

D1

D9

SiSa bijlage verantwoordingsinformatie 2015 op grond van artikel 3 van de Regeling informatieverstrekking sisa - d.d. 11 januari 2016 DEFINITIEF Regionale meld- en Besteding (jaar T) Opgebouwde reserve ultimo coördinatiecentra (jaar T-1) Aard controle R Aard controle R voortijdig schoolverlaten Indicatornummer: D1 / 01

Indicatornummer: D1 / 02

Besluit regionale meld- € 442.642 Onderwijsachterstanden Besteding (jaar T) aan beleid 2011-2015 (OAB) voorzieningen voor voorschoolse educatie die Besluit specifieke voldoen aan de wettelijke uitkeringen kwaliteitseisen (conform artikel gemeentelijk 166, eerste lid WPO) onderwijsachterstanden beleid 2011-2014

€ 194.935 Besteding (jaar T) aan overige activiteiten (naast VVE) voor leerlingen met een grote achterstand in de Nederlandse taal (conform artikel 165 WPO)

Besteding (jaar T) aan afspraken over voor- en vroegschoolse educatie met bevoegde gezagsorganen van scholen, houders van kindcentra en peuterspeelzalen (conform artikel 167 WPO)

Opgebouwde reserve ultimo (jaar T-1) Deze indicator is bedoeld voor de tussentijdse afstemming van de juistheid en volledigheid van de verantwoordingsinformatie

Gemeenten Aard controle R Indicatornummer: D9 / 01

I&M

E26

€ 991.713 Spoorse Aantal projecten (waarvoor een doorsnijdingen, tranche beschikking ontvangen is) 1 Afspraak Regeling eenmalige uitkeringen spoorse doorsnijdingen

Aard controle R Indicatornummer: D9 / 02

€ 66.300 Aantal afgeronde projecten (jaar T)


€0 Eindverantwoording Ja/Nee


€0

Realisatie

Gemeenten Aard controle R Indicatornummer: E26 / 01

0

Gemeente Hoogeveen

Aard controle R Indicatornummer: E26 / 02

0

Aard controle n.v.t. Indicatornummer: E26 / 03

Ja

195

Jaarrekening 2015

I&M

E27B

SiSa-bijlage

Brede doeluitkering Hieronder per regel één verkeer en vervoer SiSa beschikkingsnummer en in de tussen medeoverheden kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie Provinciale beschikking en/of verordening

Besteding (jaar T) ten laste van provinciale middelen

Overige bestedingen (jaar T)

Gemeenten en Gemeenschappelijke Regelingen Aard controle n.v.t. Indicatornummer: E27B / 01

1 2 3 4 5 6 7

201201063-00340515 201300601-00386419 201300600-00386418 201300599-00385771 201401096-00445286 201402929-00453750 VVBD/20140038 Kopie beschikkingsnummer

Aard controle R Indicatornummer: E27B / 02


Correctie ten opzichte van tot jaar T verantwoorde bestedingen ten laste van provinciale middelen

Correctie ten opzichte van tot jaar T verantwoorde overige bestedingen

Indien de correctie een vermeerdering van bestedingen betreft, mag het alleen gaan over nog niet eerder verantwoorde bestedingen

Indien de correctie een vermeerdering van bestedingen betreft, mag het alleen gaan over nog niet eerder verantwoorde bestedingen


€0 € 95.159 € 38.025 € 133.259 €0 € 167.780 € 160.242 Cumulatieve besteding ten laste van provinciale middelen tot en met (jaar T)

€0 € 380.637 € 298.465 € 533.037 €0 € 251.670 € 146.692 Toelichting Cumulatieve overige bestedingen tot en met (jaar T)

Deze indicator is bedoeld voor de tussentijdse afstemming van de juistheid en volledigheid van de verantwoordingsinformatie

Deze indicator is bedoeld voor de tussentijdse afstemming van de juistheid en volledigheid van de verantwoordingsinformatie


-€ 333.904 -€ 435 -€ 3.994 -€ 647

Eindverantwoording Ja/Nee Als u kiest voor ‘ja’, betekent dit dat het project is afgerond en u voor de komende jaren geen bestedingen meer wilt verantwoorden

Aard controle n.v.t. Aard controle n.v.t. Aard controle n.v.t. Aard controle n.v.t. Aard controle n.v.t. Indicatornummer: E27B / 06 Indicatornummer: E27B / 07 Indicatornummer: E27B / 08 Indicatornummer: E27B / 09 Indicatornummer: E27B / 10 € 75.567 € 113.351 1 201201063-00340515 overige niet subs kst uit cum Nee

Gemeente Hoogeveen

2 201300601-00386419

€ 97.379

€ 389.517

3 201300600-00386418

€ 136.000

€ 445.428

4 201300599-00385771

€ 137.464

€ 549.858

5 201401096-00445286 6 201402929-00453750 7 VVBD/20140038

€0 € 167.780 € 160.242

€0 € 251.670 € 146.692

gehaald overige niet subs kst uit cum gehaald overige niet subs kst uit cum gehaald overige niet subs kst uit cum gehaald

Ja Nee Nee Nee Ja Ja

196

Jaarrekening 2015

SZW

G1A

Wet sociale werkvoorziening (Wsw)_totaal 2014 Wet sociale werkvoorziening (Wsw) Alle gemeenten verantwoorden hier het totaal (jaar T-1). (Dus: deel Openbaar lichaam uit SiSa (jaar T-1) regeling G1B + deel gemeente uit (jaar T-1) na controle door de

SZW

G2

SiSa-bijlage

Hieronder per regel één gemeente(code) uit (jaar T-1) selecteren en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie voor die gemeente invullen

Het totaal aantal gerealiseerde arbeidsplaatsen voor geïndiceerde inwoners in (jaar T-1), uitgedrukt in arbeidsjaren;

Het totaal aantal gerealiseerde begeleid werkenplekken voor geïndiceerde inwoners in (jaar T-1), uitgedrukt in arbeidsjaren;

inclusief deel openbaar lichaam inclusief deel openbaar lichaam

Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G1A / 01

Aard controle R Indicatornummer: G1A / 02

Aard controle R Indicatornummer: G1A / 03

1 Gebundelde uitkering op grond van artikel 69 Participatiewet_gemeen tedeel 2015

60118 Hoogeveen Besteding (jaar T) algemene bijstand

646,13 Baten (jaar T) algemene bijstand (exclusief Rijk)

100,24 Besteding (jaar T) IOAW

Gemeente

Gemeente

Alle gemeenten verantwoorden hier het gemeentedeel over (jaar T), ongeacht of de gemeente in (jaar T) geen, enkele of alle taken heeft uitbesteed aan een Openbaar lichaam opgericht op grond van de Wgr.

I.1 Participatiewet (PW)


Aard controle R Indicatornummer: G2 / 01

Baten (jaar T) IOAW (exclusief Besteding (jaar T) IOAZ Rijk)

Baten (jaar T) IOAZ (exclusief Rijk)

Gemeente

Gemeente

Gemeente

Gemeente

I.2 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW)

I.2 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW)

I.3 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ)

I.3 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ)




€ 16.308.825 Besteding (jaar T) Bbz 2004 levensonderhoud beginnende zelfstandigen

€ 293.988 Baten (jaar T) Bbz 2004 levensonderhoud beginnende zelfstandigen

€ 856.503 Baten (jaar T) WWIK (exclusief Rijk)

€ 3.998 Besteding (jaar T) Loonkostensubsidie o.g.v. art. 10d Participatiewet

Gemeente

Gemeente

Gemeente

Gemeente

I.4 Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (levensonderhoud beginnende zelfstandigen) (Bbz 2004)

I.4 Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (levensonderhoud beginnende zelfstandigen) (Bbz 2004)

I.6 Wet werk en inkomen kunstenaars (WWIK)




€ 171.042 €0 Baten (jaar T) Volledig zelfstandige Loonkostensubsidie o.g.v. uitvoering Ja/Nee art. 10d Participatiewet (excl. Rijk) Gemeente


€ 314.995

Gemeente Hoogeveen


€ 202.969



€0


€0


€0

Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G2 / 12

Ja

197

Jaarrekening 2015

SZW

G3

Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (exclusief levensonderhoud beginnende zelfstandigen)_gemeent edeel 2015

SiSa-bijlage

Besteding (jaar T) levensonderhoud gevestigde zelfstandigen (exclusief Bob)

Besteding (jaar T) kapitaalverstrekking (exclusief Bob)


€ 277.687 Baten (jaar T) Bob (exclusief Rijk)

Besluit


Gemeente Hoogeveen



€ 230.902 € 95.192 € 170.463 Besteding (jaar T) aan Volledig zelfstandige uitvoering uitvoeringskosten Bob als Ja/Nee bedoeld in artikel 56 Bbz 2004


€0

Baten (jaar T) levensonderhoud Baten (jaar T) gevestigde zelfstandigen kapitaalverstrekking (exclusief (exclusief Bob) (exclusief Rijk) Bob) (exclusief Rijk)


€0

Besteding (jaar T) aan onderzoek als bedoeld in artikel 56 Bbz 2004 (exclusief Bob)

Besteding (jaar T) Bob


€ 67.306


€0

Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G3 / 09

Nee

198

Jaarrekening 2015

Interbestuurlijk Toezicht (IBT)

Interbestuurlijk Toezicht (IBT) Algemeen In de afgelopen jaren zijn er landelijk een aantal fundamentele wijzigingen doorgevoerd, waar het gaat om toezicht tussen verschillende bestuurslagen. De wijzigingen zijn van kracht per 1 oktober 2012 en vastgelegd in de Wet revitalisering generiek toezicht. Naar aanleiding hiervan is, na overleg met de Drentse gemeenten, door de provincie een beoordelingskader opgesteld. Aan de hand van dit kader wil de provincie invulling geven aan haar toezichthoudende taak. Dit beoordelingskader heeft betrekking op de domeinen financiën, monumentenzorg, huisvesting statushouders en archief. Aan de hand van een door de provincie opgesteld model, dat dient als verantwoordings-document vanuit de gemeente richting provincie, passen de gemeenten een vorm van “zelf beoordeling” toe. Dit geldt voor alle eerder genoemde domeinen exclusief financiën, waarvoor een afwijkend verantwoordingsregime geldt. Als moment waarop de verantwoording plaatsvindt, is aansluiting gezocht bij het moment waarop de jaarrekening bij de gemeenten wordt opgesteld. In deze bijlage van het jaarverslag wordt de verantwoording voor 2015 opgesteld. Domein Monumentenwet Huisvesting statushouders Archiefzorg Ruimtelijke ordening WABO

Status

Monumentenwet Status: Nog niet of onvoldoende voldaan aan eisen Monumentenwet, maar daar wordt wel aan gewerkt. Gewenste status is voldoen aan eisen Monumentenwet (art.15, 36 lid1-3, 38-41) en Besluit Ruimtelijke Ordening (3.1.6 lid2). De cultuurhistorische waardenkaart wordt in 2016 vastgesteld en bij nieuwe bestemmingsplannen worden beschermingsmaatregelen opgenomen voor waardevolle bebouwing en (mogelijke) archeologische waarden in de ondergrond. Ook wordt deskundigen advies gevraagd als dit noodzakelijk is. Huisvesting statushouders De samenwerking binnen de regio Zuidwest en de daarin werkzame woningcorporaties verloopt goed. De taakstelling voor 2015 is wederom fors gestegen. De totale taakstelling voor 2015 bedroeg 93 te huisvesten statushouders. Gemeente Hoogeveen

Stand per 1 januari 2015 11



e

Stand per 1 juli 2015

Taakstelling e 2 helft 2015

Realisatie 2 heft 2015

Saldo

7

48

41

14

Het weergegeven saldo per eind december 2015 is overeenkomstig het saldo van het COA. Echter negen statushouders zijn nog in december 2015 gehuisvest, maar nog niet geregistreerd door het COA. Daarnaast zijn er een aantal plaatsingen naar januari 2016 doorgeschoven, omdat de al toegewezen woning(en) nog niet beschikbaar was voor verhuur. Wanneer hier rekening mee wordt gehouden is in feite aan de taakstelling voldaan. Gemeente Hoogeveen

199

Jaarrekening 2015

Interbestuurlijk Toezicht (IBT)

Verder zijn we in 2015 via een projectmatige aanpak een onderzoek gestart naar de mogelijkheden van het eventueel benutten of omvormen van gemeentelijke panden en percelen voor (sociale) huurwoningen, zowel voor statushouders als voor andere groepen. Hierbij wordt gekeken naar investeringskosten en exploitatie, waarna aan de hand van de resultaten een nadere afweging van de mogelijkheden gemaakt moet worden. Dat onderzoekt loopt nog. Archiefzorg Voor de verantwoording van het beheer van het archief over de periode 2015 wordt gebruik gemaakt van een tool (KPI’s – Kritische Prestatie Indicatoren) die beschikbaar is gesteld door de sectie Inspectie van BRAIN (Branchevereniging Archiefinstellingen Nederland). Aan de hand van die KPI’s zijn actiepunten/ aandachtspunten voor 2016 opgesteld. In 2015 is het verwachte nieuwe archiefsysteem nog niet geïmplementeerd. De gevolgen van de SODH voor de archieven zijn nog punt van aandacht. Dit zijn twee oorzaken waarom we nog niet voldoen aan de Archiefwet. Ruimtelijke ordening Status: Voldaan aan eisen Wro. Gewenste status is het voldoen aan eisen Wet op de ruimtelijke ordening voor wat betreft bestemmingsplannen en structuurvisies. Alle bestemmingsplannen zijn actueel, de volgende ronde bestemmingsplan herzieningen wordt gestart in 2017 met de herziening van de bestemmingsplannen Buitengebied. De voorbereiding hiervoor is gestart. De Structuurvisie is in 2013 geactualiseerd en dus actueel. Daarmee is voldaan aan de eisen van de Wro. WABO Elke 4 jaar wordt het handhavingsbeleid geactualiseerd. In 2015 is de Kadernota Handhaving 20152018 vastgesteld. Tweejaarlijks worden de prioriteiten vertaald naar concrete acties in een jaarprogramma en geëvalueerd in een jaarverslag. Als tussentijds blijkt dat aanpassing noodzakelijk is wordt het jaarprogramma bijgesteld. Daarmee wordt voldaan aan de vereisten uit de Big 8. Het milieutoezicht is per 1 januari 2014 uitbesteed aan de RUD-Drenthe. Op dit moment beschikken wij nog niet over de resultaten in 2015, maar is op basis van de kwartaalrapportages geen inzicht in het nalevingstoezicht. Voor Wabo-toezicht is wel inzicht in het aantal overtredingen en de bestuursrechtelijke handhaving in 2015. De gevraagde beleidsstukken zijn actueel en beschikbaar voor provincie. In 2014 is het toetsniveau bouwbesluit bestuurlijk vastgesteld. Het handhavingsbeleid bevat doelen en prioriteiten, met uitzondering van milieutoezicht waar door de RUD Drenthe in overleg met de Drentse gemeenten en provincie met ingang van 2016 wordt gewerkt met Drentse maat. In het beleid wordt aandacht besteed aan risicothema’s. Het tweejaarlijkse VTH-programma (vergunningverlening, toezicht en handhaving) is nog actueel en blijft ongewijzigd gelden voor 2016. Naar verwachting wordt het jaarverslag VTH voor 1 april aangeboden aan GS. Er wordt door de afdeling toezicht en handhaving structureel toezicht gehouden op het verwijderen van asbest naar aanleiding van sloopmeldingen. Daarnaast wordt adequaat gereageerd op signalen van illegale asbestverwijdering. Er vindt overigens nog overleg plaats met de RUD-Drenthe over de precieze uitvoering van toezicht naar asbestverwijdering. Dit is een onderdeel van het basistakenpakket en is in principe bij de RUD-Drenthe ondergebracht. In de praktijk hebben gemeenten dit op verschillende manieren georganiseerd. Het is de bedoeling dat dit in Drenthe gelijk wordt getrokken. Er vindt structureel bodemtoezicht plaats door de RUD Drenthe naar aanleiding van meldingen Besluit bodemkwaliteit, en ook worden vrije veld controles uitgevoerd naar toepassingen van grond en bouwstoffen. Gemeente Hoogeveen

200

Jaarverslag en jaarrekening

Recommend Documents