Jaarverslag Commissie van Toezicht Justitiële Jeugdzorginstelling Het Keerpunt 2014
Jaarverslag Commissie van Toezicht Justitiële Jeugdzorginstelling Het Keerpunt 2014
1. Instelling Het Keerpunt is een particuliere justitiële jeugdzorginstelling voor strafrechtelijk geplaatste jongeren. Het Keerpunt werkt onder beleidsverantwoordelijkheid van het Ministerie van Justitie en Veiligheid.
Het Keerpunt is een van de drie werkorganisaties van de Stichting Jeugdzorg St. Joseph (SJSJ). Dit is een organisatie voor jeugdhulpverlening, jeugdbescherming en onderwijs. De andere werkorganisaties zijn Icarus en, sinds enkele maanden Almata, beide instellingen voor gesloten jeugdzorg. De leden van de commissie verzorgen in Het Keerpunt en in Icarus de klachtbehandeling. De secretaris verricht in opdracht van de rechtbank de werkzaamheden voor de Commissie van Toezicht van Het Keerpunt. De instelling heeft een landelijke bestemming voor ITA jongeren. Deze jongeren zijn groepsongeschikt en worden individueel begeleid. Daarnaast zijn er Kort verblijf jongeren.
De Commissie van Toezicht van Het Keerpunt
•
De Commissie van Toezicht is qua samenstelling gewijzigd. Met het oog op het verstrijken van de tweede termijn van de herbenoeming van 4 commissieleden is de commissie begin 2013 nieuwe leden gaan werven. Het lid dat eind 2013 is benoemd heeft zich eind januari 2014 weer teruggetrokken. Met ingang van 2014 hebben drie nieuwe leden het stokje overgenomen. De benoemingen voor deze leden lieten lang op zich wachten. Na overleg met de contactpersoon van DJI is besloten om de vertrekkende beklagrechter en zijn plaatsvervanger gedurende de beginperiode hun werkzaamheden, in het bijzonder voor de beklagcommissie te laten voortzetten. Een woord van dank is hiervoor op zijn plaats. Deze beslissing is genomen om verzekerd te zijn van een goede voortgang zowel formeel als materieel. Formeel omdat de nieuwe beklagrechter en haar plaatsvervanger nog geen benoeming hadden ontvangen en zij dus niet gerechtigd waren om al beslissingen te nemen, materieel omdat de nieuwe leden in de inwerkperiode zaten. In juli kwam uiteindelijk ook de benoeming van de nieuwe voorzitter binnen zodat vanaf augustus alle drie de nieuwe leden formeel benoemd waren. Omwille van het vertrek van het nieuwe lid eind januari zijn er in 2014 ook nog wervingsactiviteiten geweest die hebben geleid tot een nieuwe kandidaat voor wie eind 2014 de beslissing is genomen om de benoeming aan te vragen.
Begin 2014 is afscheid genomen van S.P. Kok, G.G. Lardenoije en M. Oirbons. In augustus 2014 is afscheid genomen van J.M.A.F. Coenegracht en E.J. Moridria. Wij danken allen hartelijk voor hun jarenlange inzet en betrokkenheid. Door de wijzigingen is sprake van een sterk vernieuwde commissie. De nieuwe leden hebben allemaal deelgenomen aan de cursus penitentiair recht. Om verder ingevoerd te raken is er een bijeenkomst georganiseerd waaraan de leden en de leidinggevende van Het Keerpunt hebben deelgenomen.
De commissie van toezicht bestaat in 2014 uit de volgende leden: Voorzitter: M.Y.H.G.Erkens Vicevoorzitter: A.J.M. van Mil -
-
Leden beklagcommissie: M.Y.H.G.Erkens A.J.M. van Mil R.L.L.M. Cardynaals M.L.T.E Ausems-van Herten
-
-
-
-
C liëntvertrouwenspersonen: M.L.I.E Ausems-van Herten S.Hoop
-
-
-
-
Van de Commissie van Toezicht maakten in 2014 deel uit: een plaatsvervangend lid van de rechterlijke macht, tevens docent arbeidsrecht aan de universiteit van Leiden, een advocaat en mediator, een psychiater, een pedagogische hulpverlener en een senior inspecteur van de Inspectie voor de gezondheidszorg. Voor de twee laatstgenoemde leden betreft dit hun laatst uitgeoefende functie aangezien zij met pensioen zijn. M.J.W.D. Janssen is sinds april 2002 als ambtelijk secretaris aan de commissie verbonden.
3
2. Cijfers Er zijn 67 klachten binnengekomen waarvan er 16 in een beklagzitting zijn behandeld. De klachten betroffen: de organisatorische kant van een medische klacht (3), gegrond, een urinecontrole (07), ongegrond, - het luchten (13), ongegrond, de behandeling (11), ongegrond, het opleggen disciplinaire straf (24 en 53), ongegrond/gegrond, - een onterechte straf (29), ongegrond, een opgelegde ordemaatregel (56, 58 en 61), ongegrond/gegrond. een opgelegde straf (59), gegrond, - drie klachten over de interpretatie van de wet (17. 62. 63). alle drie ongegrond. -
-
-
-
-
-
Een klacht (14) is ter zitting ingetrokken. De commissie heeft zich ten aanzien van een klacht onbevoegd verklaard en de klacht doorgezonden naar de selectiefunctionaris. De RSJ heeft uiteindelijk in hoger beroep bepaald dat de klacht wel door de commissie behandeld moet worden. De klacht is terugverwezen. De overige klachten zijn bemiddeld. Het gemiddelde percentage bezette detentieplaatsen van het verslagjaar is 54,94 %. De vijf medische klachten zijn voor bemiddeling overgedragen aan het hoofd medische dienst.
4
3. De toezichthoudende taak De Commissie van Toezicht geeft naast de rechtsprekende taak invulling aan haar toezichthoudende taak. In haar maandelijkse vergaderingen worden punten besproken die de cliëntvertrouwenspersoonlmaandcommissaris heeft gesignaleerd en waarvan zij van oordeel is dat deze onder de aandacht van de pedagogisch directeur gebracht dienen te worden. Dit kan individuele jongeren betreffen maar ook het samen verblijven op de groep en/of het groepsgebeuren. In deze vergaderingen doet de directeur verslag van actuele gebeurtenissen en ontwikkelingen.
De klachten van jongeren zijn divers en betreffen voorvallen en gebeurtenissen in de groep en bij de individuele activiteiten. De ‘oudere’ jongeren (jongeren ouder dan 18 jaar) zijn vaak kritisch, soms mede ten gevolge van het feit dat ze ook al een periode in de gevangenis verbleven hebben. Zij nemen niet altijd genoegen met de bemiddelingsprocedure en handhaven daarom vaker hun klacht. Omdat het klachtrecht belangrijk is krijgen ze daarin de ruimte. Wel wordt dit proces gevolgd. Als een onderwerp in klachten of tijdens de spreekuren regelmatig terugkomt, wordt het in het vooroverleg van de maandelijkse vergadering tussen de leden besproken en waar nodig in de vergadering met de pedagogisch directeur aan de orde gesteld.
4. De adviestaak De commissie heeft in het verslagjaar 2014 geen aanleiding gezien om een advies uit te brengen aan DJI. Ook aan de directie zijn er geen specifieke adviezen uitgebracht. Zoals reeds hiervoor is aangegeven wordt de directie in de vergadering aangesproken en gewezen op signalen en verbeterpunten. De ervaring is dat aandachtspunten worden gehoord en opgepakt. Deze werkwijze functioneert goed.
5
5. De bemiddelingstaak Omdat de bemiddelingstaak in de wet onder dezelfde noemer valt als de taak van de cliëntvertrouwenspersoon en van de maandcommissaris wordt deze taak ook door deze functionaris verzorgd. De huidige rnaandcommissaris is ingewerkt door de op dat moment vertrekkende leden. Het streven is om het aantal maandcommissarissen uit te breiden zodat we over kunnen gaan naar een vorm van roulatie in plaats van het bezoeken van vaste groepen door de maandconimissaris!cliëntvertrouwenspersoon. De wijze waarop de maandcommissaris werd ingezet vloeide voort uit de zienswijze op het maandcommissariaat/cliëntvertrouwenspersoon. Anderzijds zijn er ook de praktische overwegingen. Een verdeling van taken is noodzakelijk omdat niet alle leden in hun arbeidsproces ruimte hebben deel te nemen aan een roulatiesysteem. De rapportage van de kinderombudsman (oktober 2014) is aanleiding geweest om dit punt opnieuw te agenderen. Hoewel het belang van de roulatie wordt gezien is de commissie ook van oordeel dat het regelmatig wisselen van maandcommissaris/cliëntvertrouwenspersoon kan betekenen dat een jongere zich onvoldoende ‘veilig’ voelt zijn verhaal bij de betreffende maandcommissaris/cliëntvertrouwenspersoon neer te leggen. Terwijl ook dat een rol is van de maandcommissaris. De maandcommissaris bezoekt de instelling elke 14 dagen volgens een vast rooster. Er wordt een ronde gemaakt over de groepen en de sfeer wordt beoordeeld. De jongeren kunnen de maandcornrnissaris aanspreken. Waar nodig legt de maandcommissaris contact met de groepsleiding of met de unit coördinator om informatie in te winnen of om te overleggen. De ervaring leert dat klachten soms voorkomen kunnen worden door goede uitleg aan de jongeren. De maandcommissaris ontvangt de klachten via de secretaris. In zijn ronde of op afspraak bezoekt hij klagers. Hij bespreekt de klacht en vraagt of de jongere mee wil werken aan de bemiddeling van de klacht. Als de jongere akkoord gaat is het daarop volgende traject afhankelijk van de inhoud van de klacht, de reactie van de jongere en van de betrokken medewerker. Sommige klachten zijn snel opgelost en na een gesprek al afgehandeld, in andere situaties vraagt het meer tijd omdat er zaken gecontroleerd moeten worden. Soms is in gesprek gaan met een jongere voldoende om de klacht af te handelen. Klachten over bejegening, die in eerste aanleg worden gezien als een grief worden soms ook behandeld door de commissie. Bejegening is voor de behandeling belangrijk. Bij het ontbreken van een positieve opbouwende benadering zal een jongere niet snel gemotiveerd zijn om te werken aan zijn toekomst. De commissie laat de bejegening daarom een rol spelen in haar afweging over de wijze van benadering van de klacht. Door deze niet ontvankelijk te verklaren en niet als klacht te benaderen worden kansen om in gesprek te raken en om de jongeren te stimuleren aan zijn behandeling te werken gemist. Juist deze klachten over bejegening geven signalen over de werkwijze en benadering van jongeren.
6
6. De rechtsprekende taak In 2014 zijn 4 zaken meervoudig behandeld. Omdat klachten over het algemeen eenvoudig van aard zijn is het uitgangspunt dat klachten enkelvoudig kunnen worden behandeld. In het afgelopen jaar zijn er 16 klachten in een beklagzitting behandeld. Van deze klachten is er 1 klacht ter zitting alsnog ingetrokken, zijn er 3 klachten gegrond en 9 klachten ongegrond verklaard. 3 klachten zijn deels gegrond verklaard.
7. Overige vermeldenswaardige activiteiten en gebeurtenissen Een aantal onderwerpen zij ii het afgelopen jaar gepasseerd omwille van kennismaking en het inwerken van de nieuwe commissieleden. Overige onderwerpen die het afgelopen jaar in de vergadering aan de orde zijn gekomen zijn: delTA; kwaliteitskader voorkomen seksueel misbruik (cie. Rouvoet) de incidentenrapportages aantekeningen rapportage kinderombudsman stukken DJI; vergadering voorzittersoverleg jurisprudentie. -
-
-
-
-
-
-
Het jaarlijkse overleg tussen de voorzitter en de directie. Het Keerpunt is een privaatrechtelijke instelling, er is een jongerenraad die een keer in de zes weken bijeenkomt.
7
8. Algemene conclusie De commissie is begin 2014 met vier nieuwe leden van start gegaan. Hoewel het kennismaken en inwerken tijd vraagt is de commissie snel van start gegaan. Er komen, voor de nieuwe leden nog nieuwe onderwerpen voorbij maar die worden ingepast in de agenda.
De commissie ziet de druk die op de Organisatie ligt. Veel onderwerpen vragen aandacht, zowel voor wat betreft de jongeren als voor de medewerkers. De komst van de ITA en daarmee een toename van adolescenten heeft uitgewezen dat jong volwassenen zich niet zondermeer laten sturen omdat zij zich ‘volwassen’ vinden. De bemiddelaar maar ook de beklagcommissie ervaart dit in haar werk. Daarnaast is er aandacht voor onderhoud, veiligheid, gezondheidszorg en onderwijs. Het is goed om te zien dat de Organisatie blijft investeren in wat zij te bieden hebben voor jongeren, zoals nieuwe methodieken, maar ook een opleidingsaanbod organiseren voor medewerkers. Ze staat open voor de komst van nieuwe doelgroepen, denk aan de adolescenten en gaat de vraagpunten die daaruit voortvloeien niet uit de weg. De nieuw samengestelde commissie heeft vertrouwen in de werkwijze en het optreden van de Organisatie.
8
