Jaarverslag Bureau Gelijke Behandeling Flevoland

Jaarverslag 2012

Bureau Gelijke Behandeling Flevoland

1. Inleiding.

Stichting Bureau Gelijke Behandeling Flevoland heeft een breed draagvlak: het bureau ontvangt subsidie van de 6 Flevolandse gemeenten. Sinds 28 juli 2009 is de Wet Gemeentelijke Antidiscriminatievoorzieningen (WGA) van kracht. Deze wet verplicht gemeenten hun inwoners toegang te bieden tot een laagdrempelige en onafhankelijke antidiscriminatievoorziening, waar zij terecht kunnen voor advies en bijstand. De 6 Flevolandse gemeenten spreken daarop uit Bureau Gelijke Behandeling Flevoland te beschouwen als hun antidiscriminatievoorziening in de zin van de wet. Begin 2010 wordt de samenwerking vastgelegd in een verordening. Alle Nederlandse gemeenten dienden vóór 28 januari 2010 uitvoering te geven aan de wet. Het toezicht hierop berust bij de provincies. In 2013 hebben gemeenten de taak om het Ministerie van SZW voor 1 april een overzicht te geven van het aantal meldingen 2012 inzake ervaren discriminatie: - door inwoners van hun gemeente waarbij het voorval plaatsvond binnen de eigen gemeente, - door inwoners van hun gemeente waarbij het voorval plaatsvond buiten de eigen gemeente, - door inwoners van buiten de gemeente waarbij het voorval plaatsvond binnen de grenzen van de eigen gemeente. Het personeelsbestand van Bureau Gelijke Behandeling Flevoland bestaat per maart 2013 uit 3,47 FTE. Een administratief vrijwilliger werkt 7 uren per week (0,19 FTE). De stichting begeleidt zowel MBO- als HBO stagiaires (SJD en MWD). Voorzitter van het bestuur (situatie maart 2013) is mevrouw E. Spliethof (Almere), penningmeester is dhr. F. Boundati (Noordoostpolder). Voor het bestuurssecretariaat bestaat een vacature. Lid van het bestuur is verder: mevr. L. Suarez Tripp (Lelystad). Vanaf 18 augustus 2008 hanteert de stichting, die tot dan toe Anti Discriminatie Bureau Flevoland heette, de naam: Bureau Gelijke Behandeling Flevoland. De stichting heeft twee kantoorruimten: - De Veste 10-02, 8231 JA Lelystad (voor Lelystad, Dronten, Urk en de Noordoostpolder) - Zoetelaarpassage 27, 1315 AV Almere (voor Almere en Zeewolde). Indien gewenst, b.v. vanwege handicap van de melder , vindt intake op locatie elders in Flevoland plaats.

2. Missie en kerntaken. Bureau Gelijke Behandeling Flevoland kent een brede doelstelling en richt zich op alle vormen van discriminatie: zowel naar ras/etnische afkomst, sekse, religieuze overtuiging, als naar seksuele geaardheid. Ook discriminatie naar leeftijd of (arbeids)handicap horen tot het werkterrein van het Bureau. Om dit doel, namelijk het bestrijden van discriminatie in de genoemde brede zin, te bereiken onderscheidt Bureau Gelijke Behandeling Flevoland drie kerntaken: 1. een curatieve taak: klachtbehandeling, advies en begeleiding slachtoffers, bemiddeling bij conflicten, 2. registratie klachten t.b.v. regionale en landelijke rapportages en monitoring discriminatie incidenten,

3. een preventieve taak: voorlichting, trainingen en gastlessen, advies en helpdesk, beleidsadvisering, ondersteunen (lokale) organisaties, documentatie.

Ondersteuning door het Bureau is voor individuen kosteloos. Organisaties wordt in sommige gevallen gevraagd om een bijdrage in de kosten. Inwoners van de gehele provincie Flevoland kunnen een beroep doen op ondersteuning door Bureau Gelijke Behandeling Flevoland. 3. Wettelijk kader. De Nederlandse wetgeving bevat een aantal wetsartikelen, dat expliciet discriminatie verbiedt. Met name in het strafrecht zijn deze artikelen uitgewerkt (artikel 90 quater, artikel 137 c,d,e,f,g en 429 quater). In het burgerlijk recht is de basis voor vervolging in een discriminatiezaak artikel 162, boek 6, BW: de onrechtmatige daad. Eveneens van groot belang is artikel 1 van de Grondwet, nader uitgewerkt in de Algemene Wet Gelijke Behandeling (AWGB), die in 1994 van kracht is geworden. Deze wetten vormen het juridisch kader waaraan Bureau Gelijke Behandeling Flevoland de binnengekomen klachten en meldingen toetst. Zo nodig wordt daarbij advies gevraagd (en gegeven!) aan derden.

Grondwet artikel 1: `Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld. Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook, is niet toegestaan’.

4. Positionering. Gestart als extern project van Axion is Bureau Gelijke Behandeling Flevoland (voorheen ADB Flevoland) sinds december 2002 een zelfstandige, onafhankelijke stichting. Voor de Stichting zijn intensieve relaties met samenwerkingspartners onontbeerlijk. Met OM en politie vindt regulier overleg (1x per 3 maanden) plaats in het zgn. RDO: Regionaal Discriminatie Overleg. Overige natuurlijke samenwerkingspartners voor de Stichting zijn: Sociaal-Raadslieden, Maatschappelijke Dienstverlening Flevoland, Juridisch Loketten, Slachtofferhulp, buurtbemiddeling, zelforganisaties en vanzelfsprekend gemeenten. Bureau Gelijke Behandeling Flevoland is tot eind 2010 lid van de vereniging Art.1. Per 30 december 2010 is deze vereniging opgeheven, naar aanleiding van een advies van Bureau Berenschot aan de rijksoverheid, waarin stond dat de voornaamste taken Van Art. 1, het behartigen van de belangen van de branche én het adviseren van de overheid, elk beter vanuit een zelfstandige rechtsvorm konden plaatsvinden. Inmiddels is sprake van een zelfstandige branche-organisatie van antidiscriminatievoorzieningen (LBA, sinds 5 augustus 2010) en een kenniscentrum, in de loop van 2012 ondergebracht bij RADAR in Rotterdam. De directeur van Bureau Gelijke Behandeling is tevens voorzitter van de LBA. Gezamenlijk leveren de antidiscriminatievoorzieningen verenigd in de LBA gegevens aan voor de jaarlijkse rapportage `Kerncijfers ADB’s en Meldpunten’. In het kader van de WGA rapporteert elke antidiscriminatievoorziening naar die eigen gemeenten, waarmee in het kader van deze wet een convenant is afgesloten.

Landelijk wordt verder samengewerkt met het College voor de Rechten van de Mens (CRM, voorheen Commissie Gelijke Behandeling), de CG-Raad (Chronisch zieken en Gehandicapten Raad Nederland), Movisie, het LOM (Landelijk Overleg Minderheden), het LECD-OM (Landelijk Expertise Centrum Discriminatie van het Openbaar Ministerie) en het LECD-politie.

Diverse organisaties voorzien Bureau Gelijke Behandeling Flevoland van materialen voor preventie-activiteiten. Sinds 2007 ontwikkelt het Bureau daarnaast ook eigen materialen. Samen met vrijwilligers van COC Flevoland worden gastlessen seksuele diversiteit gegeven. De Stichting is lid van Kleurrijk Almere, fungeert als trekker van het deurpanel ROSA (Regels Op Stap Uitgaan Almere) en de stuurgroep HLBT Almere, neemt deel aan het Groot-team Zeewolde, het Sociaal Café Almere-Buiten en het Wie kiest Wat-overleg Noordoostpolder. Voor Lelystad is BGBF verantwoordelijk voor de uitvoering van het HLBT-beleid in de periode 2012-2014. In Almere is BGBF op dit terrein meewerkend uitvoerder. In zowel Almere als Lelystad heeft het Bureau samen met resp. de Schoor en de Stichting Welzijn Lelystad een coördinerende rol bij de Dag van de Dialoog. De startende en ervaren gespreksleiders van deze Dag worden in het hanteren van de dialoogmethode getraind door een medewerker van Bureau Gelijke Behandeling Flevoland.

1. Producten behorend bij de Wet Gemeentelijke Antidiscriminatievoorzieningen (WGA): klachtbehandeling en registratie, rapportage aan de gemeenten volgens het format van BZK/SZW. Regionaal Discriminatie Overleg met Politie en Openbaar Ministerie, monitoring. Toelichting op de uitvoering van de WGA taken door Bureau Gelijke Behandeling voor de 6 gemeenten in Flevoland. Bureau Gelijke Behandeling Flevoland berekent de kosten van de voorziening in het kader van de WGA naar evenredigheid van inwoneraantal (peildatum per 1 februari 2012; bron: CBS) door aan de gemeenten in het werkgebied. Met deze voorziening zijn de volgende taken en prestaties gemoeid: • BGBF draagt zorg voor onafhankelijke bijstand aan klager en registratie van klachten conform het landelijk protocol klachtbehandeling. • BGBF zorgt voor laagdrempelige toegankelijkheid voor het indienen van klachten en garandeert, indien de 6 gemeenten de gevraagde bijdrage van 0,38 euro per inwoner betalen, een fysieke en telefonische bereikbaarheid van 40 uur per week. De organisatie is verder dag en nacht digitaal bereikbaar. • BGBF borgt de kwaliteit van het personeel. De vereisten in de Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) zijn daarbij de minimumstandaard. De organisatie heeft een inwerkprogramma voor nieuwe medewerkers en zorgt voor regelmatige nascholing. In dienst zijnde klachtbehandelaars verenigen deskundigheid op het gebied van strafrechtelijke en civielrechtelijke aanpak en alle andere gangbare (klacht)procedures. Zij nemen deel aan intervisiebijeenkomsten met collega’s van andere antidiscriminatievoorzieningen. • BGBF garandeert de registratie van klachten en meldingen conform de WGA, het Besluit gemeentelijke antidiscriminatievoorzieningen en de Ministeriële Regeling (MR) in een landelijk gehanteerd digitaal registratieprogramma. • BGBF garandeert dat het College van Burgemeester en Wethouders jaarlijks voor 1 maart de registratiegegevens ten aanzien van het vorige jaar ontvangt of zo veel eerder als in de verordening met de betreffende gemeente is overeengekomen. Het College kan daarmee voor 1 april voldoen aan de rapportageverplichting conform de WGA aan de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK). BGBF hanteert daarbij het door het Ministerie vastgestelde format zoals dat nu geldt of in de toekomst zal worden gewijzigd. • BGBF neemt deel aan het regionaal discriminatieoverleg (RDO). In dit in de Aanwijzing Discriminatiezaken door de Procureurs Generaal ingestelde periodieke overleg met politie, Openbaar Ministerie en gemeenten komen discriminatieklachten aan de orde en wordt de voortgang in strafrechtzaken besproken en bevorderd. Naast dit gestructureerde periodieke contact is er in de praktijk regelmatig tussentijds overleg over operationele vraagstukken met betrekking tot concrete zaken. • BGBF voert PR-activiteiten uit gericht op de totaliteit van het werkgebied om de naamsbekendheid van de WGA-voorziening te bevorderen.

1.1

Klachtbehandeling. In 2012 heeft Bureau Gelijke Behandeling Flevoland 321 meldingen inzake discriminatie ontvangen. Een overzicht van het aantal meldingen per gemeente, discriminatiegrond en aard is in dit jaarverslag opgenomen als bijlage 1. De prognose uit het werkplan 2012 (250) is daarmee ruim gehaald. De volgende figuur toont een overzicht van de ontwikkeling van het aantal klachten en meldingen bij Bureau Gelijke Behandeling sinds 2002 (oprichting en doorstart, toen nog als Anti Discriminatie Bureau Flevoland).

Ontwikkeling aantal klachten 2002

47

2003

70

2004

118

2005

171

2006

182

2007

261

2008

201

2009

262

2010

303

2011

279

2012

321

Toelichting: In 2008 was door technische problemen bij de systeemontwikkelaar melden via de website gedurende langere tijd onmogelijk. Hierdoor bleef het aantal meldingen achter bij het voorgaande jaar, 2008 was ook het jaar waarin ADB Flevoland haar naam wijzigde in Bureau Gelijke Behandeling en het Lelystadse kantoor verhuisde. In de zomer van 2009 en de vroege herfst van 2010 is er een landelijke campagne meldingsbereidheid gehouden, gefinancierd door het Ministerie van BZK, onder de titel: `Moet jij je eigen ik verstoppen?’. Vooral in 2010 heeft dit geleid tot een toename van het aantal meldingen. In 2011 is er geen landelijke campagne geweest, dit is naar de mening van Bureau Gelijke Behandeling Flevoland de voornaamste reden van de lichte daling van het aantal meldingen in dat jaar van discriminatie in Flevoland. In 2012 is er weer sprake van een toename van het aantal meldingen. Een verklaring voor deze

laatste toename kan worden gevonden in de 36 meldingen die Bureau Gelijke Behandeling ontving n.a.v. het meldpunt Midden- en Oost-Europeanen van de PVV. Voor 2014 heeft minister Asscher (SZW) een nieuwe landelijke campagne meldingsbereidheid aangekondigd. In 2013 vindt geen landelijke campagne plaats.

Discriminatiegronden Herkomst / Kleur / Ras

Percentage in 2012 52

Godsdienst

4

Levensovertuiging

0

Politieke overtuiging

0

Nationaliteit

1

Geslacht Seksuele gerichtheid Leeftijd

10 7 10

Handicap

6

Burgerlijke staat

0

Uiterlijke kenmerken (Vanaf 1 jan. 2012 geregistreerd onder: Nietwettelijke gronden)

Niet-wettelijke gronden

0 10

Arbeidsduur

0

Onbekend

0

Totaal

100

Toelichting gronden: Herkomst, kleur, ras: Het begrip ras dient in overeenstemming met de definitie in het Internationaal Verdrag inzake de uitbanning van alle vormen van rassendiscriminatie (IVUR) en jurisprudentie van de Hoge Raad ruim te worden uitgelegd en omvat tevens: huidskleur, afkomst, nationale of etnische afstamming, maar ook fysieke, etnische, geografische, culturele en historische kenmerken kunnen ertoe leiden dat er sprake is van discriminatie op grond van herkomst, kleur, ras. Godsdienst: Het begrip godsdienst dient overeenkomstig de Grondwet en internationale verdragen ruim te worden uitgelegd en omvat niet alleen het hebben van een geloofsovertuiging, maar ook het zich ernaar gedragen. Dit laatste aspect wordt ook wel `handelingsvrijheid’ genoemd. Levensovertuiging: Onder levensovertuiging wordt verstaan een min of meer coherent stelsel van ideeën, waarbij sprake is van fundamentele opvattingen over het menselijk bestaan. Politieke overtuiging: Hierbij gaat het om een politieke gezindheid die kan worden afgeleid uit uitingen of lidmaatschappen. Nationaliteit: Klachten op deze grond hebben betrekking op het niet of onder minder gunstige voorwaarden aanbieden van goederen of diensten aan personen die niet beschikken over de Nederlandse nationaliteit en/of die in het bezit zijn van een tijdelijke verblijfsvergunning. Geslacht: Hierbij gaat het veelal om vrouwen die ongelijk worden behandeld ten opzichte van mannen en dan vooral bij arbeid, b.v. minder gunstige arbeidsvoorwaarden bij salaris, promotie, doorstroom en benadeling op grond van zwangerschap. Het kan echter ook gaan om mannen die nadelig worden behandeld ten opzichte van vrouwen. Discriminatieklachten van transgenders vallen eveneens onder de discriminatiegrond geslacht. Seksuele gerichtheid: Het gaat daarbij om voorvallen n.a.v. de (vermeende) homo- of heteroseksuele gerichtheid van de melder. Biseksualiteit valt hier ook onder. Leeftijd: De Wet Leeftijd heeft betrekking op onderscheid bij de arbeid, het vrije beroep en het beroepsonderwijs. Naast de arbeidsmarkt betreft een deel van de klachten leeftijdsdiscriminatie bij commerciële dienstverlening en collectieve voorzieningen. Klachten over voorzieningen hebben vooral betrekking op regels van de overheid waarbij leeftijdsgrenzen worden gehanteerd. Klachten over dienstverlening betreffen vooral uitsluiting van bepaalde diensten op grond van leeftijd. Deze klachten vallen echter buiten de reikwijdte van de (huidige) wetgeving. Er is wel een Europese Richtlijn in voorbereiding die discriminatie verbiedt op grond van leeftijd (en handicap, seksuele gerichtheid, godsdienst of levensovertuiging) bij onder andere de toegang tot goederen en diensten. Handicap of chronische ziekte: De Wet Gelijke Behandeling op grond van handicap of chronische ziekte verbiedt het maken van onderscheid bij arbeid, het vrije beroep, primair en voortgezet onderwijs, beroepsonderwijs en wonen. In 2012 is de Wet uitgebreid met openbaar vervoer.

Burgerlijke staat: Deze grond heeft betrekking op onderscheid op grond van de in Nederland erkende vormen van samenlevingsverbanden. Onderscheid tussen mensen met en zonder kinderen kan echter leiden tot indirect onderscheid op grond van burgerlijke staat, omdat gehuwde mensen significant vaker kinderen hebben dan ongehuwde mensen. Uiterlijke kenmerken: Hierbij kan worden gedacht aan piercings, tatoeages, haardracht, kledingstijl en lichaamsgewicht. Vanaf 1 januari 2012 worden deze meldingen geregistreerd onder niet-wettelijke gronden. In 2012 betroffen 2 van de 10 meldingen niet-wettelijke gronden meldingen over uiterlijke kenmerken: 1 x gewicht en 1 x lengte. Niet-wettelijke gronden: Het gaat hierbij om de meest uiteenlopende (vermeende) discriminatiegronden die vooralsnog niet onder de reikwijdte van de gelijkebehandelingswetgeving vallen: b.v. sociale of financiële positie, inkomen, woonplaats, postcode en het hebben van een strafblad. Daarnaast vanaf 1 januari 2012: o.a. piercings, tatoeages, haardracht, kledingstijl, lichaamsgewicht en –lengte. Arbeidsduur: Het nadelig behandelen van personen met een parttime baan ten opzichte van personen met een fulltime baan.

Terrein Arbeid Commerciële dienstverlening Buurt / Wijk Huisvesting

Klachten naar terrein (% in 2012) 28 4 15 1

Politie/Justitie/OM

4

Onderwijs

6

Media / Reclame

3

Horeca / Amusement

5

Sport / Recreatie

3

Publiek / Politieke opinie

13

Openbare ruimte

9

Privésfeer

2

Collectieve voorzieningen

7

Overig

0

Onbekend

0

Totaal

100

Analyse van de jaarcijfers 2012 van Bureau Gelijke Behandeling Flevoland (zie bijlage 1). Aantal klachten: - Het aantal klachten is in 2012 in vergelijking met 2011 gestegen met 15 % ( van 279 naar 321). Een deel van de toename is veroorzaakt door het aantal meldingen dat is binnen gekomen n.a.v. het MOE-meldpunt van de PVV. In vergelijking met 2011 zijn er vanuit alle gemeenten in Flevoland per gemeente meer meldingen binnen gekomen, alleen het aantal voor Zeewolde is ongeveer gelijk gebleven (-1). Het aantal meldingen vanuit Lelystad, Dronten, Noordoostpolder en Urk is voor elk van deze gemeenten toegenomen met ongeveer 30%. De stijging voor Almere is 2,5%. -

Het aantal meldingen als percentage van het totaal aantal meldingen in Flevoland is voor Dronten, Zeewolde, Gemeente Noordoostpolder en Urk vrijwel gelijk gebleven. Het percentage van de meldingen uit Almere is met 6% gedaald en het aandeel van de meldingen uit Lelystad is met 4% gestegen.

Veroorzakers: - De veroorzaker van de ervaren discriminatie is bij 68 % van de meldingen een bedrijf. Dit percentage is ongeveer even hoog als in 2011. -

Het percentage Nederlandse veroorzakers was in 2011 verdubbeld t.o.v. 2010. In 2010 was het percentage Nederlandse veroorzakers ook al gestegen met 50% t.o.v. 2009. Ook in 2012 is het percentage Nederlandse veroorzakers weer gestegen, namelijk met 3,6%.

Slachtoffers: - De percentages van de herkomst van de slachtoffers/melders komen vrijwel overeen met voorgaande jaren. Er zijn slechts kleine verschuivingen waar te nemen. Nog altijd is het hoogste aantal meldingen afkomstig van melders van Nederlandse herkomst.

Discriminatiegronden: Het percentage van de meldingen met betrekking tot herkomst/kleur/ras is, evenals in 2011 het geval was, in 2012 substantieel toegenomen (52,1% t.o.v. 43,5%). Het percentage meldingen met als discriminatiegrond godsdienst is afgenomen van 8 % in 2011 naar 3,6%. De meldingen waarbij sprake is van de overige discriminatiegronden zijn in percentages niet opvallend gewijzigd. Het aantal meldingen met als grond herkomst/kleur/ras is duidelijk gestegen namelijk van 131 in 2011 naar 176 in 2012. Ook worden meer meldingen gedaan waarbij geen sprake is van wettelijke gronden, namelijk van 21 in 2011 naar 34 in 2012. Het aantal meldingen met als grond godsdienst is gehalveerd (van 24 naar 12). Ook in 2011 was hier ook al sprake van een daling in het aantal, namelijk van 32 naar 24. Het aantal meldingen seksuele gerichtheid is ook toegenomen. Bij deze meldingen zijn nu nog (conform landelijke afspraken) de klachten inzake schelden tegen politie-ambtenaren opgenomen (voorbeeld: homo, vuile flikker). Dit is per 1 januari 2013 gewijzigd waardoor beter zichtbaar wordt wanneer er sprake lijkt te zijn van discriminatie van homo’s, lesbische vrouwen en biseksuelen of geweld tegen deze groep. Nog altijd vormt herkomst/kleur/ras met 52,1% de belangrijkste discriminatiegrond, gevolgd door geslacht en leeftijd (beide 10%). Het aantal meldingen met als grond godsdienst is afgenomen van 8 naar 3,6%. Ook vorig jaar was er al een daling, namelijk van 9,7 naar 8%. Maatschappelijke terreinen waarop de discriminatie-ervaring plaatsvond: - Nog altijd is de arbeidsmarkt het terrein waarop de meeste meldingen betrekking hebben: (28,3%). Dit percentage was echter in 2011 nog 35,1%. Er is dus sprake van een substantiële daling. -

Buurt/wijk ( met 15%) en publieke/politieke opinie ( met 12,8%), zijn ook terreinen met een hoog aantal meldingen.

Toelichting oordelen (zie eveneens bijlage 1): In de discussie in sommige Flevolandse gemeenteraden n.a.v. de jaarcijfers van BGBF (o.a. Noordoostpolder 2010) werd door een deel van de vergadering nogal eens de conclusie getrokken, dat er, waar niet het oordeel `discriminatie’ is gegeven, `wel niets aan de hand zal zijn’. Deze aanname is onjuist. Om deze reden geven wij graag de volgende toelichting op de oordelen: Het oordeel `discriminatie’ mag door een antidiscriminatievoorziening uitsluitend worden gegeven bij een uitspraak door de rechter, het College voor de Rechten van de Mens (voorheen CGB) of jurisprudentie. Waar een dergelijke uitspraak in een individuele zaak niet voorhanden is dient te worden gekozen voor `vermoeden van discriminatie’, ook wanneer dit vermoeden ( in een percentage uitgedrukt) de 99 % haalt. Een melding krijgt `geen oordeel’ wanneer BGBF geen eigen onderzoek heeft kunnen doen, omdat b.v. de wederpartij medewerking weigert bij de hoorwederhoorprocedure, of de melder zelf- ondanks herhaald rappel - niet meer reageert. Het oordeel`geen sprake van discriminatie’ volgt wanneer er een gerechtelijke uitspraak met deze strekking ligt, maar ook waar er in Nederland nog geen

dekkende wetgeving is op dit maatschappelijke terrein (zie bij de toelichting op de discriminatiegronden onder niet wettelijke gronden en uiterlijke kenmerken). Vergelijking met landelijk beeld: - De kerncijfers 2012 van de Landelijke Brancheorganisatie van Antidiscriminatiebureaus (LBA) zullen per 31 mei 2012 gereed zijn. Daarom kan nog niet worden aangegeven in hoeverre de Flevolandse cijfers afwijken of overeenstemmen met het landelijk beeld. Bij het inrichten van de infrastructuur voor de antidiscriminatievoorzieningen is de overheid uitgegaan van gemiddeld 7,5 meldingen per 10.000 inwoners. Het Flevolandse aantal ligt hier evenals in voorgaande jaren enigszins boven. Dit hoeft niet te betekenen dat er in Flevoland bovengemiddeld wordt gediscrimineerd, maar kan alles te maken hebben met toegenomen meldingsbereidheid van de inwoners en toegankelijkheid/herkenbaarheid van Bureau Gelijke Behandeling Flevoland als antidiscriminatievoorziening. 1.2.

Wat wordt er zoals gemeld? En wat wordt er vervolgens gedaan?

Om inzicht te bieden in de aard van de ervaren discriminatie is in dit jaarverslag een aantal cases opgenomen van meldingen zoals deze in de loop van 2012 door BGBF zijn ontvangen en afgehandeld: Discriminatiegrond: herkomst/kleur/ras Tijdens de intake vertelt een cliënt met een donkere huidskleur, dat hij op zoek is gegaan naar opleidingsmogelijkheden binnen zijn woonplaats. Na wat uitzoekwerk heeft hij een passende opleiding gevonden en contact opgenomen met de desbetreffende onderwijsinstelling. Hij is uitgenodigd voor een gesprek. In dit gesprek heeft de cliënt zijn wens aangeven en verteld welke cursus hij zou willen volgen. Omdat degene met wie de cliënt in gesprek ging niet op de hoogte was van alle cursussen en mogelijkheden, is er een collega bijgehaald. Volgens de cliënt wilde deze collega niet naar zijn verhaal luisteren en kreeg hij te horen dat hij zich niet kon inschrijven voor de door hem gewenste cursus. De cliënt probeerde uit te leggen wat hij op de site van de opleiding had gelezen, maar kreeg weer als antwoord dat hij zich niet kon inschrijven, zonder dat uitgelegd werd waarom dit niet kon. Door de manier waarop de cliënt te woord is gestaan en omdat hij zich zonder enige toelichting niet kon inschrijven, voelt de cliënt zich gekleineerd en gediscrimineerd. Hij heeft het idee dat zijn huidskleur een rol heeft gespeeld bij de afwijzing. Om deze reden dient hij zelf een klacht in bij de directie van de onderwijsinstelling. Bij de intake bij BGB Flevoland wordt afgesproken eerst de reactie van de onderwijsinstelling af te wachten. De cliënt ontvangt vervolgens een schriftelijke reactie van de directeur, maar vindt deze reactie onvolledig en onbevredigend en wil zijn verhaal graag mondeling toelichten bij de instelling. In overleg met de cliënt verzoekt BGB Flevoland de directeur van de onderwijsinstelling of hij bereid is om in gesprek te gaan met de cliënt. De directeur gaat ingegaan op dit verzoek en er vindt een gesprek plaats met de cliënt, de directeur van de onderwijsinstelling en de klachtbehandelaar van BGB Flevoland. Het resultaat van dit gesprek is dat de cliënt zich op een positieve manier gehoord voelt en serieus genomen en dat het misverstand is weggenomen. De wederpartij ervaart het gesprek ook als waardevol, omdat aan de hand van de beleving van de cliënt duidelijk is geworden dat het aanbod op de site tot verwarring heeft geleid en dat dit niet goed is opgepakt door de desbetreffende medewerker. De site zal worden aangepast en er zal gesproken worden met de desbetreffende medewerker.

Discriminatiegrond: handicap/chronisch ziekte Een cliënt is reumapatiënt en kan wegens deze chronische ziekte niet werken met een computer. Toen haar partner nog leefde had ze wel een computer en een e-mailadres. Haar partner regelde dit voor haar. Af en toe kan de cliënt met begeleiding naar de stad om inkopen te doen. Zij heeft een kledingwinkel waar ze graag komt en wil op de hoogte gehouden worden van de aanbiedingen. Hiervoor moet een klantenkaart aangevraagd worden. Toen zij dit wilde doen is aan haar meegedeeld dat ze verplicht is om een e-mailadres op te geven. De cliënt heeft aangeven dat zij geen e-mailadres heeft en de reden hiervan meegedeeld. Tot haar grote teleurstelling kon haar favoriete kledingwinkel niets voor haar betekenen. De cliënt heeft vervolgens contact opgenomen met het hoofdkantoor. Ook daar heeft zij de mededeling gekregen dat zij zonder e-mailadres geen klantenkaart kon krijgen. In overleg met de cliënt heeft BGB Flevoland een brief geschreven aan het hoofdkantoor van de kledingzaak en uitleg gegeven over de chronische ziekte van de cliënt, waardoor zij niet kan werken met een computer en ook geen e-mailadres heeft. Namens de cliënt is verzocht of het bedrijf alsnog bereid zou willen zijn om naar mogelijkheden te kijken er voor te zorgen dat de cliënt toch een klantenkaart kon krijgen. In reactie op deze brief zendt het hoofdkantoor cliënt een klantenkaart. Discriminatiegrond: geslacht Cliënte is niet aangenomen voor een functie bij een gezondheidsinstelling omdat zij 2 jonge kinderen heeft. Cliënte ervaart dit als ongelijke behandeling op grond van geslacht. Zij is van mening is dat zij de functie goed kan combineren met de zorg voor haar kinderen. Cliënte wil haar verhaal kwijt en het voorval uitsluitend laten registeren.

Discriminatiegrond: leeftijd Een bedrijf heeft een vacature geplaatst met een leeftijdseis, zonder de reden van deze eis te motiveren. BGB Flevoland heeft het bedrijf aangeschreven en geattendeerd op de wetgeving en verzocht om een reactie. Het bedrijf heeft meegedeeld dat het niet op de hoogte was van de wetgeving en dat de advertentie aangepast zal worden. Vervolgens heeft het bedrijf de aangepaste advertentie naar BGB Flevoland gestuurd met de vraag of deze nu goed is. Het bedrijf heeft daarbij de leeftijdseis uit de advertentie verwijderd.

Discriminatiegrond: herkomst/kleur /ras Cliënt heeft een melding gedaan over een liedje dat tijdens de kerstviering op de school van haar dochter is gezongen. Verschillende klassen zongen een liedje en in één van de liedjes stond de tekst `vol is vol, we houden hier niet zo van al die buitenlanders’. De cliënt geeft aan dat zij en meerdere andere ouders de tekst als beledigend en discriminerend hebben ervaren. Na uitzoekwerk is gebleken dat het om een moderne versie van het kerstverhaal ging. Omdat de boodschap bij de cliënt en meerdere ouders niet goed is overgekomen, heeft BGB Flevoland contact opgenomen met de directie van de onderwijsinstelling. De directeur meldt dat de school zelf ook al dergelijke signalen had gekregen en dat intern overlegd zal worden hoe hiermee om moet worden gegaan.

De klachtbehandelaar heeft de directeur gevraagd om BGB Flevoland op de hoogte te brengen van de stappen die de school zet.

Discriminatiegrond: herkomst /kleur/ras Cliënte is via een uitzendbureau uitgenodigd voor een sollicitatiegesprek bij een bedrijf. Zelf vindt ze het gesprek goed verlopen. Wel is ze verbaasd dat er naar haar herkomst werd gevraagd en dat dit wordt genoteerd op haar cv. Cliënte is van Marokkaanse herkomst. Zij geeft haar verbazing over de vraag ook door aan de contactpersoon van het uitzendbureau. Deze zegt dat de werkgever van vlotte Marokkaanse dames houdt. Cliënte blijkt niet aangenomen. Zij heeft geen duidelijke redenen te horen gekregen waarom ze niet geschikt zou zijn voor de functie. Door de vraag naar haar herkomst tijdens het sollicitatiegesprek en de keuze die volgens haar op basis daarvan is genomen, heeft zij het vermoeden dat zij gediscrimineerd is op grond van haar herkomst. Om die reden heeft zij contact opgenomen met BGB Flevoland. BGB Flevoland heeft een hoorwederhoorbrief verstuurd aan de werkgever. De werkgever reageert schriftelijk dat hij erg geschrokken is van dit schrijven en het bedrijf een breed diversiteitbeleid hanteert. Hij schrijft verder dat ruim 70% van de medewerkers van buitenlandse komaf is en er geen sollicitanten afgewezen worden vanwege geloof en/of herkomst. De reden om cliënte af te wijzen is dat de werkgever niet zag dat cliënte de complexe systemen waarmee gewerkt moet worden zou kunnen beheersen. De reden om cliënte toch uit te nodigen voor een gesprek, ondanks dat de werkgever op grond van haar cv al twijfelde, was dat het uitzendbureau er op stond haar voor te stellen. De reden om cliënte naar haar herkomst te vragen was puur uit interesse. De reactie van het bedrijf is voorgelegd aan cliënte. Zij meldde dat ze tevreden was met de reactie en dat duidelijk was geworden wat de reden voor afwijzing was. Dit is ook aan het bedrijf meegedeeld in een afsluitende brief.

Discriminatiegrond: Seksuele gerichtheid Cliënt is doorverwezen door de politie. Hij woont samen met zijn vriend en heeft problemen met een buurman van Marokkaanse herkomst. Deze buurman is er 5 jaar geleden komen wonen en doet regelmatig meldingen van (geluids)overlast door cliënt en partner bij de politie. Zij willen geen overlast veroorzaken en doen er dan ook alles aan om dit te voorkomen en hebben al de nodige maatregelen genomen. De andere buren zeggen geen overlast te ervaren. De buurman blijft echter overlast melden. Buurtbemiddeling is ingeschakeld geweest, maar dit heeft niets opgelost omdat de buurman niet mee wilde werken. Een aantal maanden geleden zijn de ramen van het huis van de cliënt ingeslagen toen er niemand thuis was. Cliënt en partner hebben toen camera’s opgehangen en de ramen zijn weer ingeslagen. Ook is er een camera meegenomen. Op beeld bleek dat de buurman het had gedaan. Cliënt heeft hier aangifte van gedaan. Er vinden diverse andere incidenten plaats. Melder kan geen andere reden bedenken dan dat het om homohaat moet gaan. De buurman verzint elke keer weer iets anders om over te klagen bij de politie. BGB Flevoland heeft contact gehad en overlegd met politie, een veiligheidsmedewerker van de gemeente en het OM. De zaak is door iedereen nauwlettend gevolgd. Cliënt kon elk incident melden bij de politie en dan werd er direct actie ondernomen. Cliënt bleef BGB melden welke incidenten er plaats vonden en BGB heeft hem morele steun en een luisterend oor geboden. Waar mogelijk heeft BGB informatie ingewonnen en hem geadviseerd over te nemen stappen. Uiteindelijk is er n.a.v. de aangifte een zaak geweest bij de rechter. Er is niet aangetoond dat het om homohaat ging. De buurman heeft nooit uitspraken gedaan die dit bevestigen. De buurman heeft een straf gekregen voor het ontvreemden van de camera en vernieling van de ruiten. Ook kreeg hij een proeftijd van 2 jaar. Sinds de uitspraak door de rechter hebben er geen incidenten meer plaats gevonden.

1.3.

Enquête cliënttevredenheid.

Ook in 2012 heeft Bureau Gelijke Behandeling Flevoland enquêtes verstuurd om de cliënttevredenheid over de wijze van klachtbehandeling in kaart te brengen. De enquête is verstuurd naar cliënten voor wie de behandeling van hun klacht inzake ongelijke behandeling is afgerond. Aan de hand van vragen kunnen cliënten aangeven of zij tevreden zijn over de ondersteuning door de medewerkers, over de stappen die zijn ondernomen, over het eventuele resultaat van de klachtbehandeling en over het omgaan met hun privacy. In de enquête wordt cliënten tevens gevraagd een rapportcijfer te geven voor de geboden hulp. Tot slot kunnen zij aangeven of zij bij een volgende discriminatoire ervaring opnieuw contact met het bureau zouden opnemen en of zij eventuele suggesties of verdere opmerkingen hebben. Bureau Gelijke Behandeling Flevoland verstuurt de enquêtes, inclusief een geadresseerde en gefrankeerde retour envelop, zodat cliënten de enquête kosteloos kunnen terugsturen. In 2012 heeft Bureau Gelijke Behandeling Flevoland 15 enquêtes retour ontvangen. Het gemiddelde cijfer dat deze 15 cliënten voor de geboden hulp geven komt uit op 9.2. Het laagste cijfer was een 8 en zeven cliënten gaven zelfs een 10. Dertien cliënten geven aan dat er zorgvuldig is omgegaan met hun gegevens, één cliënt heeft geen idee en één heeft de vraag niet ingevuld. De veertien cliënten die de vraag ‘Zou u bij discriminatie weer een klacht indienen bij ons bureau?’ hebben ingevuld hebben hierop allen met ja geantwoord. De onderstaande tabel geeft aan in hoeverre cliënten tevreden zijn over de ondersteuning van de medewerker(s) van Bureau Gelijke Behandeling. Omdat niet alle cliënten alle vragen hebben beantwoord is het totaal aantal bij sommige vragen lager dan 15. slecht

matig

voldoende

bereikbaarheid bureau

goed uitstekend

totaal

10

5

15

beschikbare tijd medewerker

4

11

15

deskundigheid medewerker

5

10

15

persoonlijke behandeling

1

2

12

15

bruikbaarheid verkregen informatie

1

6

8

15

nakomen van afspraken

4

11

15

stappen genomen n.a.v. klacht

6

7

13

resultaat klachtbehandeling

7

5

12

In de enquête is ook ruimte voor opmerkingen. De volgende opmerkingen zijn gemaakt: • • • • • •

Gewoon doorgaan met uw goede werk. Mensen zoals ik hebben u en uw collega's erg nodig in deze tijden Meer bekendheid. De mensen moeten weten dat er zoiets bestaat. Ga zo door. Toppie Ik wil jullie bedanken voor het behandelen van mijn zaak. Ga zo door, prima geholpen Hartelijk dank voor de moeite

• • •

Vanaf 23-02-2011 heb ik hulp gezocht en niet gehoord en geholpen, en bij BGB is het probleem direct opgelost. Alles is uitstekend verholpen en ik ben vriendelijk en respectvol geholpen, hiervoor mijn hartelijke dank. Was blij dat er zo'n bureau is waar je je klacht kan aangeven

Geconcludeerd kan worden dat de cliënten die de enquête teruggestuurd hebben over het algemeen zeer tevreden zijn.

1.4.

Registratie van klachten en rapportages aan gemeenten conform de eisen die de wet stelt en monitoring. Medio 2011 is LBAnet in gebruik genomen, het regsitratiesysteem van de Landelijke Brancheorganisatie van Antidiscriminatiebureaus (LBA), dat voldoet aan de eisen van de WGA en privacy-vereisten van het College Bescherming Persoonsgegevens. In dit systeem kunnen naast klachten en meldingen ook voorlichtingen en informatieverzoeken worden geregistreerd. De directeur van Bureau Gelijke Behandeling Flevoland heeft in 2012 in opdracht van de LBA de gebruiksvriendelijkheid van het systeem verder laten verbeteren. Medio juni zijn de wensen van de gebruikers geïnventariseerd tijdens een landelijk gebruikersoverleg, waarna is begonnen met de implementatie ervan. Per eind 2012 maken alle antidiscriminatievoorzieningen gebruik van het systeem, met uitzondering van het Meldpunt Discriminatie Regio Amsterdam. Dit bureau oriënteert zich op de overstap per 1 januari 2013. Medio februari 2013 heeft Bureau Gelijke Behandeling alle Flevolandse gemeenten een ingevulde rapportagegenerator 2012 gestuurd, zodat deze gemeenten tijdig (dwz. voor 1 april 2013) aan het Ministerie van SZW kunnen rapporteren. Dit ministerie heeft de portefeuille discriminatie bij de start van het kabinet Rutte II overgenomen van BZK.

1.5.

Samenwerking met Openbaar Ministerie en politie in Regionaal Discriminatie Overleg RDO). Het RDO van Openbaar Ministerie, Politie Flevoland en Bureau Gelijke Behandeling wordt een maal per kwartaal gehouden. Politie Flevoland en Bureau Gelijke Behandeling ontmoeten elkaar maandelijks in het zgn. klein RDO. Tijdens dit laatste overleg zijn in 2012 de belangrijkste trends en ontwikkelingen besproken en tevens de resultaten van de 14-daagse query op discriminatieverwante woorden binnen het registratiesysteem van Politie Flevoland. Vanaf 2013 zal het RDO een maal per jaar gezamenlijk worden gehouden met de regio’s Gooi en Vechtstreek en Utrecht. Officier Annemieke Drogt is belast met de portefeuille discriminatie van deze 3 voormalige politieregio’s. Tijdens de RDO vergaderingen is in 2012 aandacht besteed aan: zaaksoverleg, training medewerkers FAST, horecadiscriminatie, LHBT-veiligheid, mogelijkheid tot gezamenlijke rapportage discriminatiecijfers Politie Flevoland en Bureau Gelijke Behandeling. Het Openbaar Ministerie geeft de landelijke monitor `Cijfers in beeld’ uit. De nieuwe beleidssecretaris van het OM maakt tijdens een lunch bij Bureau Gelijke Behandeling kennis met de klachtbehandelaars.

1.6.

Politiecijfers discriminatie 2012.

De contactpersoon discriminatiezaken van Politie Flevoland houdt – conform landelijke richtlijnen – een EXCELbestand bij, waarin primaire gegevens van alle aangiften en

mutaties die mogelijk discriminatoir van aard zijn, worden bijgehouden. BGBF krijgt met enige regelmaat een update van dit Excelbestand. De stichting neemt de aangiften en mutaties uit dit bestand van de politie in haar eigen registratiesysteem op als `meldingen door politie’. Dit is uitsluitend bedoeld voor monitoring en registratie van de mogelijk discriminatoire voorvallen in Flevoland. De verantwoordelijkheid voor onderzoek blijft vanzelfsprekend volledig bij de politie, die voor vervolging bij het Openbaar Ministerie. De meldingen en de bijbehorende vervolgacties worden besproken tijdens het Regionaal Discriminatie Overleg (RDO) van de drie betrokken partijen.

Cijfers 2012: Almere: Dronten: Lelystad: NOP: Urk: Zeewolde: Totaal:

40 08 09 06 07 05 75

Politiemeldingen per grond uitgaande van de registratie 2012: herkomst, kleur, ras: seksuele gerichtheid: godsdienst: niet wettelijke gronden: handicap/chronische ziekte: geslacht: Totaal:

54 19 03 01 01 01 79

NB: Er zijn 4 meldingen waarbij dubbele gronden aan de orde zijn. 2 meldingen betreffen een combinatie van ‘herkomst, kleur, ras’ en godsdienst en 2 meldingen een combinatie van ‘herkomst, kleur, ras’ en seksuele gerichtheid.

Politiemeldingen per gemeente, per grond, uitgaande van de registratie 2012:

Almere herkomst, kleur, ras: seksuele gerichtheid: totaal:

32 09 41

NB: Er is voor Almere 1 melding met dubbele grond. Dit betreft een melding in de combinatie ‘herkomst, kleur, ras’ en seksuele gerichtheid.

Dronten: herkomst, kleur, ras: seksuele gerichtheid: godsdienst: handicap/chronische ziekte: totaal:

05 02 02 01 10

NB: Er is voor Dronten 2 meldingen met dubbele grond. Dit betreft een melding in de combinatie ‘herkomst, kleur, ras’ en seksuele gerichtheid en een melding in de combinatie ‘herkomst, kleur, ras’ en godsdienst.

Urk: herkomst, kleur, ras: seksuele gerichtheid: niet wettelijke gronden: totaal: Zeewolde herkomst, kleur, ras: seksuele gerichtheid: totaal:

03 03 01 07 02 03 05

NOP herkomst, kleur, ras: seksuele gerichtheid: geslacht: totaal:

04 01 01 06

Lelystad: herkomst, kleur, ras: seksuele gerichtheid: godsdienst: totaal:

08 01 01 10

NB: Er is voor Lelystad 1 melding met dubbele grond. Dit betreft een melding in de combinatie ‘herkomst, kleur, ras’ en godsdienst.

Hakenkruis-bekladdingen, uitgaande van de registratie 2012: Almere: Dronten: Lelystad: NOP: Urk: Zeewolde: Totaal:

05 02 01 02 01 01 12

Analyse en commentaar politie-cijfers: Het aantal aangiftes/mutaties is in verhouding tot 2011 licht gestegen: 68 in 2011 en 75 in 2012. De aangiftes/ mutaties in Almere, Dronten, Lelystad en NOP hebben net als in 2011 vooral betrekking op de grond ‘herkomst, kleur, ras’. Almere en Lelystad hebben beide 1 melding met een duidelijke uiting van antisemitisme. Het aantal aangiftes/mutaties op Urk en in Zeewolde is meer dan verdubbeld . In verhouding tot 2011 heeft zowel de gemeente Urk als de gemeente Zeewolde veel meldingen over seksuele gerichtheid. Voor Urk betreft dit 3 van de 7 meldingen en voor Zeewolde 3 van de 5 meldingen. Beide gemeentes hadden in 2011 geen enkele melding op grond van seksuele gerichtheid.

Het aantal meldingen over hakenkruis-bekladdingen is in verhouding tot 2011 gedaald: 17 in 2011 en 12 in 2012. De gemeente Lelystad maakt zelf geen melding van hakenkruis-bekladdingen (de hakenkruis-melding van dit jaar is niet door de gemeente gedaan, maar door een andere aangever). In reactie op het verzoek van Politie Flevoland om deze registratie wel bij te houden meldt de verantwoordelijk ambtenaar `dat het er nooit meer dan 5 zijn en er toch niets mee gedaan wordt’. De politie is echter van mening dat het niet aan de ambtenaar is om hierover te oordelen: soms laat een hakenkruis de `handtekening’ van de dader zien en ook is het zeer belangrijk bij te houden of sprake is van een `doelbekladding’ of een schijnbaar willekeurige vernieling. 1.7.

Overige zaken klachtbehandeling en registratie. Intervisie klachtbehandeling. 5 maal per jaar vindt intervisie plaats tussen de klachtbehandelaars van de regio’s Midden-nederland, Zaanstreek/Waterland, Kennemerland, Noord-Holland Noord, Gooi & Vechtstreek en Flevoland. In dit overleg wordt casuïstiek besproken t.b.v. standaardisatie aanpak en registratie en het gebruik maken van elkaars deskundigheid en ervaring. Training buurtbemiddeling en jongerenbemiddelaars Almere. Een van de klachtbehandelaars heeft een training verzorgd aan de buurtbemiddelaars, jongerenbemiddelaars en hun coördinatoren in Almere. Tijdens deze training zijn de taken en werkzaamheden van Bureau Gelijke Behandeling en de mogelijkheden voor doorverwijzing aan de orde gekomen. Door middel van het bespreken van verschillende casussen is aandacht besteed aan het herkennen van discriminatie, het verschil tussen vooroordelen en discriminatie en de mogelijkheden discriminatie aan te pakken. Na afloop van de training zijn afspraken gemaakt over wederzijdse samenwerking: warme doorverwijzing van cliënten en gebruik maken van elkaars deskundigheid. Cursus antidiscriminatierecht beginners. Twee klachtbehandelaars van resp. BGB Flevoland en Art.1 Midden Nederland hebben in samenwerking met het College voor de Rechten van de Mens (voorheen CGB) een cursus antidiscriminatierecht voor beginners gegeven aan nieuwe collega’s en stagiaires van de antidiscriminatievoorzieningen in het land. In totaal hebben aan deze cursus 25 personen deelgenomen. De inhoud van de training was gericht op: kennis wetgeving discriminatie en Algemene Wet Gelijke Behandeling, klachtbehandeling en werkwijze.

2.

Producten preventie en voorlichting.

2.1. Gastlessen Basisonderwijs, Voortgezet Onderwijs en Speciaal Onderwijs.

In de periode januari t/m december 2012 zijn er door voorlichter 108 gastlessen verzorgd voor alle groepen in het basis – speciaal en het voortgezet onderwijs in diverse gemeenten Flevoland en Gooi en Vechtstreek. (Basisonderwijs: 102 lessen, voortgezet onderwijs: 6 lessen). In juni 2012 is er een nieuw aanbod gastlessen ontwikkeld voor het schooljaar 2012/2013. Dit is - voorzien van aanvraagformulieren - verstuurd naar alle basisscholen en het voortgezet onderwijs in Flevoland en Gooi en Vechtstreek (zie bijlage 2). Onze collega organisatie in deze laatste regio – Art.1 Gooi en Vechtstreek – beschikt namelijk niet over een voorlichter, terwijl er vanuit deze regio wel belangstelling bleek te bestaan voor gastlessen.

120 102 gastlessen basisonderwijs

100 80

6 gastlessen voortgezet onderwijs

60 40

3 voorlichtingen organisaties

20 0

Het doel van de gastlessen is om kinderen en jongeren te leren omgaan met verschillen en begrippen als vooroordelen, verdraagzaamheid, multiculturele samenleving en discriminatie, kortom: respectvol leren omgaan met elkaar. Deze verzorgen wij op maat, waarbij wij de gastlessen afstemmen op het lesprogramma van de school en de situatie binnen een groep. Ook bieden wij workshops of voorlichtingen ‘herkenning van discriminatie' aan voor docenten en ouders.

2.1. Overzicht aantal gegeven gastlessen per thema per gemeente in het jaar 2012 Aantal gastlessen basisonderwijs per gemeente Flevoland en Gooi en Vechtstreek. 60 50 40 30 20 10 0

Almere Lelystad Emmeloord Urk Naarden Basisonderwijs

Bedrijven / organisaties

Bussum

Aantal gastlessen in het basisonderwijs Flevoland Almere : 53 Lelystad : 27 Urk : 6

Gooi en Vechtstreek Naarden Bussum

: :

3 13

Totaal

:

102

Voortgezet onderwijs Lelystad Emmeloord Totaal

: :

4 2 6

totaal

108

2.2. Specificatie aangevraagde thema’s gastlessen / voorlichtingen Basisonderwijs:

30

Bij ons op school wordt niet gepest

25

Help, ik word gepest via internet

20

Dit ben ik

15

Petje op petje af

10

Het is maar hoe je het bekijkt..

5

Wanneer zeg jij nee ?

0 Basisonderwijs Flevoland jaar 2012

Het snelle oordeel Hand in Hand Paspoort

6 5 4 3 2 1 0 Basisonderwijs Gooi en Vechtstreek jaar 2012

Bij ons op school wordt niet gepest Help, ik word gepest via internet Dit ben ik Wanneer zeg jij nee ?

Voortgezet onderwijs:

4 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 Voortgezet onderwijs Flevoland jaar 2012

Seksuele diversiteit

Ik word gepest via internet... Wat kan ik hiertegen doen ?

4 gastlessen m.b.t. het thema seksuele diversiteit 2 gastlessen m.b.t. het thema Ik word gepest via internet… Wat kan ik hiertegen doen ?

2.3. Uitkomst resultaten verzonden evaluaties. De voorlichter van Bureau Gelijke Behandeling heeft ook in 2012 voor iedere gegeven gastles / voorlichting een evaluatieformulier afgegeven aan de docent(e) en/of cursist(en)om inzicht te krijgen in de tevredenheid m.b.t. de inhoud van de gegeven gastlessen / voorlichtingen. De evaluatieformulieren worden inclusief een geadresseerde en gefrankeerde retour envelop afgegeven, dit zodat deze kosteloos kunnen worden teruggestuurd. Van de 111 verzonden enquêteformulieren in de periode januari t/m december 2012 is 75% retour gekomen, nl. 83. In het evaluatieformulier zijn de volgende meetpunten opgenomen: 1. 2. 3. 4.

Tevredenheid gastles; Beantwoordde de gastles voldoende aan het onderwerp / doel; Sloot de gastles aan bij de doelgroep; Aanvullende informatie / suggesties / tips.

Analyse van de uitkomsten: Tevredenheid gegeven gastles: De opbouw van de les wordt als goed ervaren. Er is een goede balans tussen de informatie, de eigen inbreng van de leerlingen en werkvormen. Ook sluiten de lessen goed aan bij de belevingswereld van de kinderen / jongeren. De lessen zijn duidelijk uitgelegd en gevarieerd. Ook spreken de voorbeelden tot de verbeelding. Er is veel veiligheid en interactie tijdens de gastlessen. Ook heerst een goede pedagogische sfeer. Veel scholen geven aan dat zij de thema’s belangrijk en erg actueel vinden. De betekenis van vooroordelen en discriminatie worden goed uitgelegd. Leerlingen worden tevens geprikkeld tot nadenken. Beantwoordde de gastles voldoende aan het onderwerp / doel: Ja, de lessen zitten inhoudelijk goed in elkaar. Veel leerlingen zijn erg betrokken. Vooral de rollenspellen maken veel indruk en passen bij het doel van de les. Ook het vooroordelenspel wordt door leerlingen als leerzaam ervaren. Leerlingen geven aan dat zij op een speelse manier inzicht krijgen in de manier waarop je naar iets kijkt en het dus heel anders kan zijn dan het lijkt. Het ontworpen stellingspel draagt bij aan meningsvorming. Sloot de gastles aan bij de doelgroep; Ja, inhoudelijk goed en interactieve lessen. Voorbeelden, sturing en nabespreking sluiten goed aan. Meerdere docenten geven aan dat de leerlingen behoefte hebben aan deze gastlessen. Aanvullende informatie / suggesties / tips. Meer inzet van diverse filmmaterialen. De gastles pesten is voor een ‘startende groep 3, die net kleuter af is’ soms nog te moeilijk. Lessen mogen nog visueler. Dit d.m.v. de inzet van meer filmmateriaal. Tijdens twee aangevraagde informatieve / preventieve lessen m.b.t. seksuele diversiteit gaven de leerlingen aan dat zij het een meerwaarde zouden vinden als er ook een gastspreker bij aanwezig kan zijn die homoseksueel/lesbisch is.

2.4. Voorlichting en training netwerk: samenwerkingspartners, zelforganisaties en overige welzijnsorganisaties.

In 2012 zijn er 14 voorlichtingen verzorgd in Flevoland, door verschillende medewerkers van BGB Flevoland.. Voorlichting

Gemeente Lelystad Internationale Vrouwendag ’s Heerenloo Voorlichting fractie D’66 over incidenten homoseksualiteit afgelopen jaren Voorlichting stuurgroep veiligheid over HLBT Almere Workshop vrijwilligersacademie Training buurtbemiddeling Deelname panel ‘Anders in Gesprek’ Beursvloer Beursvloer Natuurlijk Samen De Schoor WZC de Regenboog- voorlichting Roze Loper Groen Liberaal voorlichting LHBT Groen Liberaal Voorlichting discriminatie

Gemeente Lelystad Almere Emmeloord Almere

Aantal 1 voorlichting 1 voorlichting 1 voorlichting 1 voorlichting

Almere

1 voorlichting

Almere Almere Almere

1 voorlichting 1 voorlichting 1 voorlichting

Lelystad Almere Utrecht Almere Dronten

1 1 1 1 1

Almere

1 voorlichting

Almere

1 voorlichting

voorlichting voorlichting voorlichting voorlichting voorlichting

2.5. Deskundigheidsbevordering: voorlichting. BGB Flevoland heeft een bijeenkomst, georganiseerd door Tûmba Leeuwarden bijgewoond m.b.t. de gevaren en kansen van Facebook. Daarnaast is er door de voorlichter / trainer een interview afgenomen met het digiexpert team van de politie, met als doel deze informatie in te zetten bij de ontwikkeling van de gastlessen cyberpesten.

2.5.1. Nieuw ontwikkelde trainingen in 2012

Wat:

Ontwikkelde training / voorlichting; Groepsdruk

Wie:

Voor leerlingen in de leeftijd van 10 - 12 jaar van het basisonderwijs en voor leerlingen vanaf 12 jaar en ouder in het voortgezet onderwijs.

Inhoud:

Tijdens deze gastles krijgen leerlingen een informatieve en preventieve uitleg over: wat is groepsdruk ? Wat betekent positieve en negatieve

groepsdruk ? Een actueel stellingspel vormt ook een onderdeel van deze les. We oefenen hoe je je grenzen aan kunt geven. Dit o.a. door een aantal oefeningen en een educatief groepsspel. Een kort en grappig filmpje over anders zijn vormt ook een onderdeel van deze gastles.

Wat:

Ik word gepest via internet... Wat kan ik hiertegen doen ?

Wie:

Voor leerlingen in de leeftijd van 12 jaar en ouder in het voortgezet onderwijs. Deze gastles is te gebruiken voor alle niveaus: van brugklas t/m bovenbouw, van vmbo tot vwo.

Inhoud:

Tijdens deze gastles krijgen leerlingen een informatieve en preventieve uitleg over: wat is cyberpesten ? Wanneer is het strafbaar ? Hoe voorkom je het zoveel mogelijk? Hoe kan ik erachter komen wie mij nare en anonieme mailtjes stuurt ?

Wat:

Voorlichting ’werken met aandacht voor verschillen. Van vooroordelen respect.’

Wie:

Vrijwilligers van diverse welzijnsorganisaties

Inhoud:

Interactieve en informatieve voorlichting over vooroordelen en discriminatie. Hierin worden de beide definities besproken. Ook gaan wij in op het herkennen van discriminatie / vooroordelen op het werk , het ermee omgaan en hoe je er het beste op kan reageren. De actuele wetgeving wordt besproken. Een casus of een test vormen een onderdeel van deze voorlichting. De duur is 90 minuten.

2. 6 . Nieuwsbrieven B.O. / V.O. Er zijn in het jaar 2012 door Bureau Gelijke Behandeling 2 digitale nieuwsbrieven verzorgd aan het voortgezet onderwijs en 1 digitale nieuwsbrief aan het basisonderwijs. Inhoud van de 2 nieuwsbrieven voortgezet onderwijs 2012 1e nieuwsbrief voortgezet onderwijs van 2012 -

Het nieuwe aanbod gastlessen 2012 / 2013.

2e nieuwsbrief Voortgezet onderwijs van 2012 -

Een grap gaat op reis...

-

Wanneer zeg jij nee ??

-

Voorlichting seksuele diversiteit op scholen.

-

Ik word gepest via internet...

Inhoud van de nieuwsbrief basisonderwijs 2012 -

Het nieuwe aanbod gastlessen 2012 / 2013.

Bijlage 1: Totaaloverzicht klachten 2012

-

Bureau Gelijke Behandeling Flevoland

-

klachten 2012 Gemeente Almere Lelystad Dronten Zeewolde Noordoostpolder Urk Overig Totaal

Aantal 161 86 27 10 24 11 2 321

Herkomst/kleur/ras veroorzaker Nederland Marokko Suriname Turkije Overig Afrika Overig Europa Ned.Antillen Overig Azië Organisatie / Bedrijf Onbekend Totaal

Aantal 55 4 3 1 1 1 1 2 219 34 321

Herkomst/kleur/ras slachtoffer Turkije Marokko Suriname Antillen / Aruba Nederland Irak Iran Afghanistan Overig Europa Overig Amerika Overig Afrika Overig Azië Onbekend N.v.t. Totaal

Aantal 9 28 25 9 87 4 3 4 14 7 9 7 60 55 321

Discriminatiegronden Herkomst/kleur/ras / Kleur / Ras Godsdienst Nationaliteit Geslacht Seksuele gerichtheid Leeftijd Handicap / Chronische ziekte Niet-wettelijke gronden onbekend Totaal *

Aantal 176 12 2 34 25 34 21 34 0 338

Aard Aantal Omstreden behandeling 190 Vijandige bejegening/belediging 140 Vernieling/mishandeling 33 Bedreiging 23 Overig 2 Totaal* 388

*Toelichting:meerdere gronden en aard per klacht mogelijk

Terrein Arbeidsmarkt Commerciële dienstverlening Buurt / Wijk Huisvesting Politie/justitie/OM Vreemdelingendienst Onderwijs Media / Reclame Horeca Sport / Recreatie Publiek / Politieke opinie Openbare ruimte Privé-sfeer Collectieve voorzieningen Overig Totaal

Aantal 91 12 48 4 13 18 11 16 8 41 29 6 23 1 321

Oordelen Sprake van discriminatie Vermoeden van discriminatie Vermoeden geen discriminatie Geen sprake van discriminatie Geen oordeel Nog in behandeling Totaal

Aantal 45 91 57 29 54 45 321

Vergelijking BGB Flevoland aantal klachten 2011 – 2012

Gemeente

Aantal 2011

Aantal 2012 2011 in% 2012 in %

Almere

157

161

56

50

Lelystad

64

86

23

27

Dronten

20

27

7

8

Zeewolde

11

10

4

3

Noordoostpolder

19

24

7

8

Urk

8

11

3

3

Overig

0

2

0

1

Totaal

279

321

100

100

Herkomst/kleur/ras veroorzaker Turkije

Aantal 2011

Aantal 2012 2011in % 2012 in %

0

1

0

0,3

38

55

13,6

17,2

Marokko

4

4

1,4

1,2

Suriname

1

3

0,4

0,9

Overig Afrika

1

1

0,4

0,3

Overig Europa

1

1

0,4

0,3

Ned.Antillen

3

1

1,1

0,3

Overig Azië

1

2

0,4

0,6

Overig Amerika

1

0

0,4

0

186

219

66,6

68,3

43

34

15,3

10,6

279

321

100

100

Nederland

Organisatie / Bedrijf Onbekend Totaal

Herkomst/kleur/ras Slachtoffer

Aantal 2011

Aantal 2012 2011 in % 2012 in %

Turkije

13

9

4,7

2,8

Marokko

20

28

7,2

8,7

Suriname

14

25

5,0

7,8

3

9

1,1

2,8

77

87

27,6

27,1

Irak

4

4

1,4

1,3

Iran

2

3

0,7

0,9

Afghanistan

2

4

0,7

1,3

Overig Zuid-Amerika

2

0

0,7

0

11

9

3,9

2,8

Overig Amerika

0

7

0

2,2

Overig Azië

2

7

0,7

2,2

Overig Europa

15

14

5,4

4,3

Onbekend

29

60

10,4

18,7

N.v.t.

85

55

30,5

17,1

279

321

100

100

Antillen / Aruba Nederland

Overig Afrika

Totaal

Discriminatiegronden Herkomst/kleur/ras / Kleur / Ras

Aantal 2011

Aantal 2012 2011 in % 2012 in %

131

176

43,5

52,1

Godsdienst

24

12

8,0

3,6

Nationaliteit

3

2

1,0

0,6

Geslacht

41

34

13,6

10,0

Seksuele gerichtheid

17

25

5,6

7,4

Leeftijd

41

34

13,6

10,0

Handicap / Chronische ziekte

17

21

5,7

6,3

Burgerlijke staat

1

0

0,3

0

Uiterlijke kenmerken

2

0

0,7

0

21

34

7,0

10,0

Arbeidsduur

2

0

0,7

0

Onbekend

1

0

0,3

0

301

338

100

100

Niet-wettelijke gronden

Totaal

Terrein Arbeid Commerciële dienstverlening Buurt / Wijk Huisvesting Politie/justitie/OM Onderwijs Media / Reclame Horeca Sport / Recreatie Publiek / Politieke opinie Openbare ruimte Privé-sfeer Collectieve voorzieningen Overig Onbekend Totaal

Aantal 2011 98 17 34 1 7 10 3 21 7 16 38 6 15 6 0 279

Aantal 2012 2011 in % 2012 in % 91 35,1 28,3 12 6,1 3,7 48 12,2 15,0 4 0,4 1,3 13 2,5 4,0 18 3,6 5,6 11 1,1 3,4 16 7,5 5,0 8 2,5 2,5 41 5,7 12,8 29 13,6 9,0 6 2,2 1,9 23 5,4 7,2 1 2,1 0,3 0 0 0 321 100 100

Aard

Aantal 2011

Aantal 2012

2011 in % 2012 in %

Omstreden behandeling

169

190

46,2

49,0

Vijandige bejegening/belediging

147

140

40,1

36,1

Vernieling/Mishandeling

36

33

9,9

8,5

Bedreiging

14

23

3,8

5,9

0 366

2 388

0 100

0,5 100

Overig Totaal

Oordelen

Aantal 2011

Aantal 2012

2011 in % 2012 in %

Sprake van discriminatie

50

45

17,9

14,0

Vermoeden van discriminatie

95

91

34,0

28,4

Vermoeden geen discriminatie

25

29

9,0

9,0

Geen sprake van discriminatie

27

57

9,7

17,8

Geen oordeel

46

54

16,5

16,8

Nog in behandeling

36

45

12,9

14,0

279

321

100

100

Totaal

Omschrijving klachten Almere 2012

Nummer Discriminatiegrond

Terrein

Aard

Oordeel

4

herkomst/kleur/ras handicap/chronische ziekte godsdienst godsdienst

arbeidsmarkt politie openbare ruimte buurt/wijk

Vijandige bejegening/Belediging Omstreden behandeling Vijandige bejegening/Belediging Vijandige bejegening/Belediging

vermoeden van discriminatie geen discriminatie vermoeden van discriminatie vermoeden van discriminatie

5

herkomst/kleur/ras

sport/recreatie


vermoeden geen discriminatie

6

geslacht herkomst/kleur/ras leeftijd herkomst/kleur/ras herkomst/kleur/ras herkomst/kleur/ras

arbeidsmarkt(werving) sport/recreatie arbeidsmarkt(werving) arbeidsmarkt(werving) politieke opinie politieke opinie

Omstreden behandeling Vijandige bejegening/Belediging Omstreden behandeling Omstreden behandeling Omstreden behandeling Omstreden behandeling

discriminatie geen oordeel discriminatie vermoeden van discriminatie geen oordeel geen oordeel

herkomst/kleur/ras herkomst/kleur/ras

politieke opinie politieke opinie

Omstreden behandeling Omstreden behandeling

geen oordeel geen oordeel

herkomst/kleur/ras herkomst/kleur/ras herkomst/kleur/ras herkomst/kleur/ras herkomst/kleur/ras herkomst/kleur/ras herkomst/kleur/ras herkomst/kleur/ras herkomst/kleur/ras

politieke opinie politieke opinie politieke opinie politieke opinie politieke opinie politieke opinie politieke opinie politieke opinie politieke opinie

Omstreden behandeling Omstreden behandeling Omstreden behandeling Omstreden behandeling Omstreden behandeling Omstreden behandeling Omstreden behandeling Omstreden behandeling Omstreden behandeling

geen oordeel geen oordeel geen oordeel geen oordeel geen oordeel geen oordeel geen oordeel geen oordeel geen oordeel

1 2 3

7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22


Terrein

Aard

Oordeel

23

herkomst/kleur/ras

politieke opinie


geen oordeel

24

herkomst/kleur/ras

politieke opinie


geen oordeel

25

herkomst/kleur/ras

politieke opinie


geen oordeel

26

herkomst/kleur/ras

politieke opinie


geen oordeel

27

herkomst/kleur/ras

politieke opinie


geen oordeel

28

herkomst/kleur/ras

politieke opinie


geen oordeel

29

herkomst/kleur/ras

politieke opinie


geen oordeel

30

herkomst/kleur/ras

politieke opinie


geen oordeel

31

herkomst/kleur/ras

politieke opinie


geen oordeel

32

godsdienst

media


vermoeden van discriminatie

33

leeftijd

arbeidsmarkt(werving)


discriminatie

34

niet wettelijke gronden

onderwijs


geen discriminatie

35


collectieve voorzieningen


geen discriminatie

36

herkomst/kleur/ras

arbeidsmarkt



37




geen discriminatie

38

herkomst/kleur/ras



geen discriminatie

39

seksuele gerichtheid




40

leeftijd



discriminatie

41

herkomst/kleur/ras

commerciële dienstverlening Vijandige bejegening/belediging,Bedreiging


42

herkomst/kleur/ras

arbeidsmarkt(werkvloer)



43

leeftijd




44

herkomst/kleur/ras




herkomst/kleur/ras

commerciële dienstverlening Omstreden behandeling,Vijandige bejegening/belediging collectieve voorzieningen Omstreden behandeling

45 46

herkomst/kleur/ras

vermoeden van discriminatie geen discriminatie

Nummer Discriminatiegrond 47 seksuele gerichtheid

Terrein

Aard

Oordeel

horeca



herkomst/kleur/ras

buurt/wijk



herkomst/kleur/ras

openbare ruimte


herkomst/kleur/ras

buurt/wijk

herkomst/kleur/ras

buurt/wijk

52

leeftijd


Vijandige bejegening/belediging, Vernieling/mishandeling Vijandige bejegening/belediging, Vernieling/mishandeling Vijandige bejegening/belediging, Vernieling/mishandeling, Bedreiging Omstreden behandeling

53

niet-wettelijke gronden

horeca


geen discriminatie

54

geslacht



discriminatie

55

herkomst/kleur/ras

horeca


geen oordeel

herkomst/kleur/ras


N.I.B. vermoeden geen discriminatie

48 49 50 51

vermoeden van discriminatie N.I.B.* discriminatie

57

herkomst/kleur/ras

horeca

Omstreden behandeling, Vijandige bejegening/belediging Omstreden behandeling

58

herkomst/kleur/ras

buurt/wijk


geen discriminatie

59

herkomst/kleur/ras

buurt/wijk

Vijandige bejegening/belediging,Bedreiging


60

geslacht

huisvesting



61

leeftijd



discriminatie

62




geen discriminatie

63

leeftijd



64



Overig

discriminatie geen discriminatie

65

herkomst/kleur/ras t

arbeidsmarkt



66

herkomst/kleur/ras

onderwijs



67


buurt/wijk



56


Terrein

Aard

Oordeel

68

herkomst/kleur/ras

buurt/wijk



69

herkomst/kleur/ras

arbeidsmarkt (werkvloer)



herkomst/kleur/ras

openbare ruimte


herkomst/kleur/ras

buurt/wijk

Vijandige bejegening/belediging, Vernieling/mishandeling Vijandige bejegening/belediging

herkomst/kleur/ras

onderwijs


herkomst/kleur/ras

buurt/wijk

74

herkomst/kleur/ras


Vijandige bejegening/belediging, Vernieling/mishandeling Vijandige bejegening/belediging, Vernieling/mishandeling Vijandige bejegening/belediging

75

herkomst/kleur/ras




76

handicap/chr.ziekte, herkomst huisvesting



77


onderwijs



78

herkomst/kleur/ras

sport/recreatie



79

herkomst/kleur/ras

buurt/wijk


geen oordeel

80

herkomst/kleur/ras

buurt/wijk


N.I.B.

81

herkomst/kleur/ras

horeca



82


horeca


geen discriminatie

83


horeca


geen discriminatie

84




geen discriminatie

85

herkomst/kleur/ras

arbeidsmarkt


N.I.B.

86

herkomst/kleur/ras

buurt/wijk


N.I.B.

87

herkomst/kleur/ras

openbare ruimte


N.I.B.

88

herkomst/kleur/ras

buurt/wijk


N.I.B.

70 71 72 73


vermoeden van discriminatie vermoeden van discriminatie


Terrein

Aard

Oordeel

herkomst/kleur/ras

openbare ruimte


90

herkomst/kleur/ras

openbare ruimte


91

herkomst/kleur/ras

buurt/wijk



92

leeftijd




93

leeftijd



discriminatie

94


buurt/wijk



95

herkomst/kleur/ras

openbare ruimte



96

leeftijd



discriminatie

97

nationaliteit

commerciële dienstverlening Omstreden behandeling


98

handicap/chronische ziekte

politie



99


openbare ruimte


geen oordeel

100

leeftijd



discriminatie

101

herkomst/kleur/ras

privésfeer


N.I.B.

102

geslacht

arbeidsmarkt, uitstroom



103


horeca


geen discriminatie

104


horeca


geen discriminatie

herkomst/kleur/ras

buurt/wijk


herkomst/kleur/ras

buurt/wijk

107

herkomst/kleur/ras

privésfeer

Vijandige bejegening/belediging, Vernieling/mishandeling Vijandige bejegening/belediging, Vernieling/mishandeling Vijandige bejegening/belediging

108

geslacht



discriminatie

109

geslacht



discriminatie

110

herkomst/kleur/ras

sport/recreatie


geen oordeel

89

105 106

N.I.B.

N.I.B. vermoeden van discriminatie


Terrein

Aard

Oordeel

111

herkomst/kleur/ras




112

herkomst/kleur/ras

media


geen discriminatie

113


justitie/OM


geen discriminatie

114

herkomst/kleur/ras

politie


N.I.B.


buurt/wijk

N.I.B.

116

herkomst,antisemitisme

privésfeer

Vijandige bejegening/belediging, Vernieling/mishandeling Vijandige bejegening/belediging,Bedreiging

117


openbare ruimte


geen oordeel

118

seksuele gerichtheid, herkomst openbare ruimte


discriminatie

119


buurt/wijk

Vernieling/mishandeling,

geen oordeel

120

herkomst/kleur/ras



N.I.B.

121


arbeidsmarkt


N.I.B.

122

geslacht



discriminatie

123


horeca


geen discriminatie

124

geslacht

arbeidsmarkt



herkomst/kleur/ras

onderwijs


herkomst/kleur/ras


127

herkomst/kleur/ras

publieke opinie

Vijandige bejegening/belediging, Omstreden behandeling Vijandige bejegening/belediging, Omstreden behandeling Vijandige bejegening/belediging

128

herkomst/kleur/ras

buurt/wijk


129

leeftijd, herkomst/kleur/ras



vermoeden van discriminatie N.I.B.

130

herkomst/kleur/ras

arbeidsmarkt


N.I.B.

131

herkomst/kleur/ras

publieke opinie


geen oordeel

115

125 126

N.I.B.

vermoeden geen discriminatie geen oordeel


Terrein

Aard

Oordeel

132

herkomst/kleur/ras

publieke opinie


geen oordeel

133

leeftijd,geslacht



discriminatie

134

herkomst/kleur/ras

publieke opinie


geen oordeel

135

herkomst/kleur/ras

buurt/wijk



herkomst/kleur/ras

openbare ruimte


137

herkomst/kleur/ras

arbeidsmarkt


138

leeftijd



discriminatie

139

herkomst/kleur/ras

buurt/wijk



herkomst

openbare ruimte



openbare ruimte

herkomst/kleur/ras

buurt/wijk

Vijandige bejegening/belediging, Vernieling/mishandeling Vijandige bejegening/belediging, Vernieling/mishandeling,Bedreiging Vijandige bejegening/belediging,Bedreiging

herkomst/kleur/ras

openbare ruimte

N.I.B.

144

geslacht


Vijandige bejegening/belediging, Vernieling/mishandeling,Bedreiging Omstreden behandeling

145

handicap/cz

politie


geen discriminatie

146

handicap/cz

arbeidsmarkt


N.I.B.

147


politie


geen discriminatie


privésfeer

N.I.B.

herkomst/kleur/ras

arbeidsmarkt

Vijandige bejegening/belediging, Vernieling/mishandeling Vijandige bejegening/belediging, Vernieling/mishandeling,Bedreiging

136

140 141 142 143

148 149

N.I.B.

geen oordeel vermoeden van discriminatie

discriminatie

N.I.B.


Terrein

Aard

Oordeel

150

herkomst/kleur/ras

horeca



151

herkomst/kleur/ras




152


arbeidsmarkt

Omstreden behandeling,V

geen discriminatie

arbeidsmarkt/uitstroom



153 154

herkomst/kleur/ras, godsdienst geslacht




155


openbare ruimte

Vijandige bejegening/belediging,


156

herkomst/antisemitisme

buurt/wijk



buurt/wijk


N.I.B.

157 158

herkomst/kleur/ras, godsdienst herkomst/kleur/ras

arbeidsmarkt(stage)



159

herkomst/kleur/ras




160

herkomst/kleur/ras

onderwijs


geen oordeel

161


Onderwijs


geen discriminatie

*N.I.B.=Nog in behandeling

Omschrijving klachten Lelystad 2012

Nummer Discriminatiegrond 1

Herkomst/kleur/ras leeftijd,herkomst/kleur/ras

5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22

Aard

Oordeel


geslacht herkomst/kleur/ras geslacht

Vijandige bejegening/belediging Vijandige bejegening/belediging,Omstreden behandeling politie Omstreden behandeling arbeidsmarkt(omstandigheden) Omstreden behandeling arbeidsmarkt(werving) Omstreden behandeling

niet-wettelijke gronden herkomst/kleur/ras herkomst/kleur/ras herkomst/kleur/ras herkomst/kleur/ras herkomst/kleur/ras herkomst/kleur/ras herkomst/kleur/ras herkomst/kleur/ras herkomst/kleur/ras herkomst/kleur/ras herkomst/kleur/ras herkomst/kleur/ras herkomst/kleur/ras herkomst/kleur/ras handicap/chronische ziekte geslacht

commerciële dienstverlening politieke opinie politieke opinie politieke opinie politieke opinie politieke opinie politieke opinie politieke opinie politieke opinie politieke opinie politieke opinie politieke opinie politieke opinie politieke opinie politieke opinie collectieve voorzieningen justitie/OM

geen discriminatie geen oordeel geen oordeel geen oordeel geen oordeel geen oordeel geen oordeel geen oordeel geen oordeel geen oordeel geen oordeel geen oordeel geen oordeel geen oordeel geen oordeel geen discriminatie vermoeden geen discriminatie

2 3 4

Terrein

privésfeer arbeidsmarkt(werkvloer)

Omstreden behandeling Omstreden behandeling Omstreden behandeling Omstreden behandeling Omstreden behandeling Omstreden behandeling Omstreden behandeling Omstreden behandeling Omstreden behandeling Omstreden behandeling Omstreden behandeling Omstreden behandeling Omstreden behandeling Omstreden behandeling Omstreden behandeling Omstreden behandeling Omstreden behandeling

geen discriminatie vermoeden van discriminatie discriminatie


Terrein

Aard

Oordeel

25

handicap/chronische ziekte handicap/chronische ziekte leeftijd

commerciële dienstverlening overig arbeidsmarkt(werving)

Omstreden behandeling Omstreden behandeling Omstreden behandeling

geen discriminatie vermoeden geen discriminatie discriminatie

26

herkomst/kleur/ras

buurt/wijk

Vijandige bejegening/belediging, Bedreiging


27

herkomst/kleur/ras

buurt/wijk



28

handicap/cz

arbeidsmarkt



29

herkomst/kleur/ras

onderwijs


geen oordeel

30


commerciële dienstverlening


geen discriminatie

31

herkomst/kleur/ras

sport/recreatie



32

herkomst/kleur/ras

onderwijs


discriminatie

33

herkomst/kleur/ras

buurt/wijk


N.I.B.*

herkomst/kleur/ras

onderwijs

discriminatie

35

herkomst/kleur/ras

commerciële dienstverlening

Vijandige bejegening/belediging, Vernieling/mishandeling, Bedreiging Vijandige bejegening/belediging, Bedreiging

36

herkomst/kleur/ras,antisemitisme media


N.I.B.

37

herkomst/kleur/ras

horeca



38

leeftijd



39

herkomst/kleur/ras

politie



40

herkomst/kleur/ras

arbeidsmarkt (werkvloer)



herkomst/kleur/ras


geen oordeel




herkomst/kleur/ras



44

geslacht



45

herkomst/kleur/ras

politie



23 24

34

41 42 43

geen discriminatie

geen discriminatie

discriminatie


Terrein

Aard

Oordeel

46


arbeid


geen discriminatie

47

leeftijd,geslacht



discriminatie

herkomst/kleur/ras

onderwijs

geen discriminatie

49

geslacht



50

leeftijd



discriminatie

51

godsdienst

media en reclame



52

godsdienst

buurt/wijk



53


vreemdelingendienst


geen discriminatie

herkomst/kleur/ras

buurt/wijk


55

herkomst/kleur/ras

sport/recreatie

Vijandige bejegening/belediging, Vernieling/mishandeling Omstreden behandeling

56

leeftijd



discriminatie

57

herkomst/kleur/ras, godsdienst buurt/wijk


N.I.B.

herkomst/kleur/ras

buurt/wijk

N.I.B.

59

herkomst/kleur/ras

buurt/wijk

Vijandige bejegening/belediging Vernieling/mishandeling bedreiging

60

leeftijd, geslacht

arbeidsmarkt


discriminatie

herkomst/kleur/ras

openbare ruimte


herkomst/kleur/ras

arbeidsmarkt

63

geslacht


Vijandige bejegening/belediging, Vernieling/mishandeling Omstreden behandeling, Vijandige bejegening/belediging Omstreden behandeling

64

herkomst/kleur/ras

buurt/wijk



65

godsdienst

Onderwijs



66

leeftijd



discriminatie

48

54

58

61 62

discriminatie


N.I.B.

vermoeden geen discriminatie discriminatie


Terrein

Aard

Oordeel

herkomst/kleur/ras, geslacht

buurt/wijk

N.I.B.

68



Vijandige bejegening/belediging, Omstreden behandeling Omstreden behandeling

69

herkomst/kleur/ras

publieke opinie


geen oordeel

70

leeftijd

onderwijs



71

geslacht

sport/recreatie


N.I.B.

72

leeftijd



discriminatie

herkomst/kleur/ras

buurt/wijk

geen oordeel

74



Vijandige bejegening/belediging, Vernieling/mishandeling, Bedreiging Omstreden behandeling

75


arbeidsmarkt

Vijandige bejegening/belediging, Bedreiging

N.I.B.



77

herkomst/kleur/ras, godsdienst handicap/chronische ziekte

openbare ruimte

76

Onderwijs


discriminatie

78


commerciele dienstverlening Omstreden behandeling

geen discriminatie

79

geslacht

arbeidsmarkt



80


arbeidsmarkt(stage)


discriminatie

81

geslacht



geen discriminatie

82


onderwijs


geen discriminatie

83

geslacht



geen discriminatie

niet/wettelijke gronden (gewicht) geslacht



geen discriminatie

84

arbeidsmarkt



herkomst/kleur/ras

arbeidsmarkt (werkvloer, doorstroom)



67

73

85 86

*N.I.B =Nog in behandeling

geen discriminatie

geen discriminatie

Omschrijving klachten Dronten 2012

Nummer 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Discriminatiegrond

Terrein

Aard

Oordeel

herkomst/kleur/ras herkomst/kleur/ras, seksuele gerichtheid geslacht leeftijd leeftijd, geslacht niet-wettelijke gronden handicap/chronische ziekte nationaliteit, leeftijd, woonwerkafstand herkomst/kleur/ras herkomst/kleur/ras seksuele gerichtheid

collectieve voorzieningen openbare ruimte

Omstreden behandeling Vijandige bejegening/belediging, Vernieling/mishandeling Omstreden behandeling Omstreden behandeling Omstreden behandeling Omstreden behandeling Omstreden behandeling Omstreden behandeling


herkomst/kleur/ras


niet-wettelijke gronden herkomst/kleur/ras herkomst/kleur/ras

commerciële dienstverlening arbeidsmarkt, overig openbare ruimte

handicap/chronische ziekte geslacht geslacht seksuele gerichtheid leeftijd

buurt/wijk arbeidsmarkt(werving) arbeidsmarkt(werving) sport/recreatie arbeidsmarkt(werving)

arbeidsmarkt arbeidsmarkt(werving) arbeidsmarkt(werving) huisvesting collectieve voorzieningen onderwijs media onderwijs buurt/wijk

11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

Vijandige bejegening/belediging Vijandige bejegening/belediging Vijandige bejegening/belediging, Vernieling/mishandeling,Bedreiging Omstreden behandeling, Vijandige bejegening/belediging Omstreden behandeling Vijandige bejegening/belediging, Bedreiging Vijandige bejegening/belediging, Vernieling/mishandeling Vijandige bejegening/belediging Omstreden behandeling Omstreden behandeling Omstreden behandeling Omstreden behandeling

geen oordeel discriminatie discriminatie geen discriminatie geen discriminatie geen oordeel vermoeden van discriminatie vermoeden van discriminatie N.I.B.* vermoeden van discriminatie geen discriminatie N.I.B. vermoeden van discriminatie geen discriminatie discriminatie discriminatie vermoeden geen discriminatie discriminatie


Terrein

Aard

Oordeel

21


media


N.I.B.

22

godsdienst

media (Internet)


23


buurt/wijk


N.I.B. geen discriminatie

herkomst/kleur/ras

buurt/wijk

25

leeftijd

Vijandige bejegening/belediging, Vernieling/mishandeling commerciële dienstverlening Omstreden behandeling

26

leeftijd

onderwijs

24

herkomst/kleur/ras,godsdienst horeca 27

*N.I.B.= Nog in behandeling



geen discriminatie

Vijandige bejegening/belediging, Vernieling/mishandeling

N.I.B.

geen discriminatie

Omschrijving klachten Zeewolde 2012 Nummer

Discriminatiegrond

Terrein

Aard

Oordeel

1

herkomst/kleur/ras herkomst/kleur/ras

media media

Vijandige bejegening/belediging Vijandige bejegening/belediging



horeca

N.I.B.

herkomst/kleur/ras geslacht herkomst/kleur/ras

buurt/wijk arbeidsmarkt buurt/wijk

leeftijd leeftijd , geslacht seksuele gerichtheid seksuele gerichtheid

arbeidsmarkt(werving) arbeidsmarkt(werving) openbare ruimte openbare ruimte

Vijandige bejegening/belediging, Vernieling/mishandeling Vijandige bejegening/belediging Omstreden behandeling Vijandige bejegening/belediging, Vernieling/mishandeling Omstreden behandeling Omstreden behandeling Vijandige bejegening/belediging, Bedreiging Vijandige bejegening/belediging

2 3 4 5 6 7 8 9 10

*N.I.B.=Nog in behandeling

vermoeden van discriminatie discriminatie vermoeden van discriminatie discriminatie discriminatie vermoeden geen discriminatie N.I.B.

Omschrijving klachten Noordoostpolder 2012

Nummer 1

Discriminatiegrond

Terrein

Aard

Oordeel

herkomst geslacht

buurt/wijk arbeidsmarkt

Vermoeden van discriminatie Geen discriminatie

niet-wettelijk, nl.lengte leeftijd herkomst herkomst niet-wettelijk herkomst niet-wettelijk handicap/cz herkomst

arbeidsmarkt/stage arbeidsmarkt(werving) media buurt/wijk arbeidsmarkt(werkvloer) buurt/wijk huisvesting commerciële dienstverlening openbare ruimte

herkomst herkomst herkomst herkomst

openbare ruimte arbeidsmarkt vreemdelingendienst buurt/wijk

herkomst leeftijd herkomst seksuele gerichtheid leeftijd

arbeidsmarkt arbeidsmarkt(werving) arbeidsmarkt openbare ruimte commerciële dienstverlening

Vijandige bejegening/belediging Vernieling/mishandeling , Vijandige bejegening/belediging Omstreden behandeling Omstreden behandeling Vijandige bejegening/belediging Vijandige bejegening/belediging , Bedreiging Omstreden behandeling Vijandige bejegening/belediging Omstreden behandeling Omstreden behandeling Vijandige bejegening/belediging ,Vernieling/mishandeling Vijandige bejegening/belediging Vijandige bejegening/belediging Omstreden behandeling Vijandige bejegening/belediging, Vernieling/mishandeling, Bedreiging Omstreden behandeling Omstreden behandeling Omstreden behandeling Vijandige bejegening/belediging Omstreden behandeling

2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

geen discriminatie discriminatie vermoeden van discriminatie vermoeden van discriminatie geen discriminatie vermoeden van discriminatie geen discriminatie vermoeden geen discriminatie vermoeden van discriminatie vermoeden van discriminatie vermoeden van discriminatie vermoeden geen discriminatie discriminatie geen discriminatie discriminatie geen discriminatie N.I.B.* geen discriminatie


Terrein

Aard

Oordeel

21

geslacht




politie


geen discriminatie

22 23

niet-wettelijk, nl. slachtoffer t.o.v dader handicap/cz



vermoeden geen

24




Geen discriminatie


Omschrijving klachten Urk 2012 Nummer

Discriminatiegrond

Terrein

Aard

Oordeel

herkomst

openbare ruimte

vermoeden van

herkomst

buurt/wijk

herkomst seksuele gerichtheid

media openbare ruimte

niet wettelijk geslacht seksuele gerichtheid niet-wettelijk leeftijd herkomst seksuele gerichtheid

openbare ruimte arbeidsmarkt(werving) openbare ruimte collectieve voorzieningen arbeidsmarkt(werving) openbare ruimte privésfeer

Vijandige bejegening/belediging, Vernieling/mishandeling Vijandige bejegening/belediging, Vernieling/mishandeling Vijandige bejegening/belediging Vijandige bejegening/belediging, Vernieling/mishandeling Vijandige bejegening/belediging Omstreden behandeling Vijandige bejegening/belediging Omstreden behandeling Omstreden behandeling Vijandige bejegening/belediging Vijandige bejegening/belediging

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11


vermoeden van N.I.B.* N.I.B. geen discriminatie discriminatie N.I.B. geen discriminatie discriminatie vermoeden van N.I.B.

Bijlage 2. Aanbod basisonderwijs, tevens speciaal onderwijs 2012 / 2013 Thema1: Discriminatie en vooroordelen. 1.1. Het Snelle Oordeel. (10-12 jaar), In een gastles met het Snelle Oordeel worden zes jongeren geportretteerd met activiteiten en situaties. Leerlingen wordt gevraagd om snel een oordeel te vellen over deze jongeren. Gaandeweg de les leren de leerlingen de zes afgebeelde jongeren steeds beter kennen. Klopte hun snelle oordeel wel...? 1.2. Is dit discriminatie …. ja of nee ? (10-12 jaar), Tijdens deze quiz heeft iedere leerling een petje in de hand. De gastdocent leest een stelling voor. Is de stelling waar: petje op. Niet waar: petje af. Als een leerling het bij het verkeerde eind heeft, gaat hij / zij zitten. Wie het bij het goede eind heeft, blijft staan. Wie het langste blijft staan is de winnaar. Het doel van deze gastles is om leerlingen te laten discussiëren over verschillende stellingen: is dit discriminatie ja – nee, en hen een eigen mening laten vormen en durven uiten. Voorafgaand aan het minidebat zullen de definities van vooroordelen en discriminatie ruimschoots worden besproken. 1.3. Het is maar hoe je het bekijkt.. (11-12 jaar), Deze gastles biedt leerlingen de mogelijkheid om aan de hand van een test, hun eigen (voor)oordelen te bekijken. De gastles staat hoofdzakelijk in het teken van deze vooroordelen. Wat zijn vooroordelen, waarom hebben mensen vooroordelen? En kun je ze ook weer kwijtraken? Een informatief filmpje vormt een onderdeel van deze les.

Thema 2: Pesten. 2.1. Bij ons op school wordt niet gepest. (5-12 jaar), Tijdens deze gastles krijgen de leerlingen een maatwerkles `pesten'. Dit met als doel leerlingen bewuster te maken : wat is het verschil tussen plagen en pesten, wat is pesten, hoe voelt het om gepest te worden, wat zijn de gevolgen van pesten en tips hoe je het kan voorkomen. Tevens wordt ingegaan op de rol van de pester, de meeloper, de ouders en het team van de school. Een rollenspel vormt een onderdeel van deze gastles. Tevens komt er een informatief filmpje aan bod.

2.2. Help .. Ik word gepest via internet. Wat kan ik doen ? (9 -12 jaar), Leerlingen van de midden- en bovenbouw krijgen tijdens deze informatieve en preventieve gastles uitleg over: wat is cyberpesten? Wanneer is het strafbaar? Hoe voorkom je het zoveel mogelijk? Hoe kan ik erachter komen wie mij nare en anonieme mailtjes stuurt? Een educatief spel vormt tevens een onderdeel van deze gastles.

Thema 3: Diversiteit. 3.1. Paspoort. (8-12 jaar), Leerlingen van de midden- en bovenbouw gaan aan de hand van een door Bureau Gelijke Behandeling ontwikkeld paspoort een eigen `paspoort’ maken. Naast feitelijke gegevens komt er veel meer persoonlijke informatie in te staan. Overeenkomsten, verschillen, nationaliteit, samenwerken en hulpvraag komen allemaal op een creatieve manier aan bod. Leerlingen worden gestimuleerd om over zichzelf en hun leefwereld na te denken en te praten. Dat kan wel eens lastig zijn, maar…ook leerzaam en boeiend! 3.2. Dit ben ik. (4-5 jaar), Tijdens deze gastles voor de kleuters wordt hen op spelenderwijs duidelijk gemaakt dat het alleen maar averechts werkt wanneer je probeert jezelf te veranderen om ergens bij te horen. Je bent goed zoals je bent en uiteindelijk zullen anderen dat ook wel zien ! Door middel van een prachtig voorleesverhaal, praten met elkaar in een kringopstelling, het spelen van enkele kleine rollenspellen en een tekenopdracht krijgen zij spelenderwijs inzicht dat wij allemaal anders zijn maar tegelijkertijd ook allemaal gelijkwaardig. 3.3. Vreemd of gewoon? (9-12 jaar), Wat is vreemd en wat is gewoon? Vijf keer bidden per dag? Als jongen verliefd worden op een jongen of als meisje op een meisje? Je neus snuiten in een zakdoek? En waarom is dat vreemd of gewoon? De gastles staat hoofdzakelijk in het teken van anders zijn. Wat voor de één raar is, is voor een ander gewoon. In deze interactieve gastles gaan we in op stereotype en vooroordelen. Veel vooroordelen ontstaan omdat mensen van elkaar verschillen. Maar iedereen is anders en iedereen is ook gelijk. Deze les biedt leerlingen de mogelijkheid d.m.v. een aantal stellingen te ervaren dat wat in de ene cultuur gewoon wordt gevonden, men in een andere cultuur vreemd vindt. Het is maar net hoe je het bekijkt.

3.4. Wanneer zeg jij nee ? (10-12 jaar), Stel: je bent met je vrienden en iedereen heeft merkkleding behalve jij. Maar als je geen merkkleding gaat dragen, lig je binnenkort buiten de groep. Tijdens deze les gaan wij in op: wat is groepsdruk ? Wat betekent positieve en negatieve groepsdruk ? Een actueel stellingspel vormt ook een onderdeel van deze les. We oefenen hoe je je grenzen aan kunt geven. Dit o.a. door een aantal oefeningen en een educatief groepsspel. Een kort en grappig filmpje over anders zijn vormt ook een onderdeel van deze gastles.

Thema 4: Seksuele diversiteit. 4.1. Hand in Hand, opgroeien in diverse relaties. (4-12 jaar), Een stijgend aantal kinderen in Nederland groeit op bij gescheiden ouders. Kinderen wonen in een éénoudergezin of bij twee moeders of twee vaders. Bij een gastles over diversiteit in relaties wordt de nieuwe lesmethode Hand in Hand van COC Haaglanden gehanteerd. Scholen kunnen voor de lessen zelf ook putten uit genoemde lesmethode rond het thema diversiteit in relaties. De (gast)lessen kunnen op deze manier bijdragen aan veiligheid en vertrouwen op school en het open gesprek over bovengenoemde thema’s bevorderen.

Thema 5: Leven met een handicap/beperking. 5.1. Leven met een handicap / Een handicap en dan ? (11-12 jaar), Tijdens deze gastles vertelt een gastspreker met een handicap over hoe zijn / haar dagelijks leven verloopt. Het doel van deze gastles is: leerlingen bewust te maken van het leven van mensen met een handicap. Kinderen leren door een handicap heen te kijken en leren gewone mensen zien. Zij krijgen zo een compleet beeld van mensen die een handicap hebben. Ook gaan zij zelf enkele oefeningen doen om te ervaren hoe het zou zijn als je een handicap zou hebben.

Aanbod gastlessen voor het voortgezet onderwijs 2012 / 2013 Thema 1: Discriminatie en vooroordelen. 1.1. Is dit discriminatie ….ja of nee ? (12-16 jaar),

Tijdens deze quiz heeft iedere leerling een petje in de hand. De gastdocent leest een stelling voor. Is de stelling waar: petje op. Niet waar: petje af. Als een leerling het bij het verkeerde eind heeft, gaat hij / zij zitten. Wie het bij het goede eind heeft, blijft staan. Wie het langste blijft staan is de winnaar. Het doel van deze gastles is om leerlingen te laten discussiëren over de verschillende stellingen. Leerlingen worden zo gestimuleerd hun eigen mening te vormen en deze te durven uiten over de thema’s vooroordelen en discriminatie. Voorafgaand aan het minidebat zullen de definities van vooroordelen en discriminatie ruimschoots worden besproken. Deze gastles is te gebruiken voor alle niveaus van het vmbo:van brugklas t/m bovenbouw.

1.2. Een grap gaat op reis. (14 jaar en ouder), Doel van deze gastles is discriminatie bespreekbaar te maken. Wanneer voelt iemand zich gediscrimineerd? Wat doe je als een klasgenoot een racistische mop vertelt? Wat kun je doen tegen racistische opmerkingen op school? Hoe gaan we eigenlijk met elkaar om? Deze dvd bevat vijf filmpjes over discriminatie op grond van afkomst of huidskleur: een grap op de werkvloer, alles over hoofddeksels, ongelukkige uitlatingen over Marokkanen, ervaringen van een pizzakoerier en een Surinaamse verpleegster. De dvd is een aanzet om tijdens de gastles vrijuit met elkaar over discriminatie, misverstanden en vooroordelen te praten en naar rechtvaardige oplossingen te zoeken. Deze gastles is te gebruiken voor alle niveaus: van brugklas t/m bovenbouw van vmbo tot vwo.

1.3. Go Discriminate Yourself (12 - 18 jaar), Go Discriminate Yourself is een spel over discriminatie en vooroordelen. Het doel van het spel is om jongeren in gesprek te laten gaan over discriminatie. De inhoud van deze gastles is gevarieerd: van uitleg van discriminatie en vooroordelen, diverse spelvormen waar u vooraf uit kunt kiezen zoals o.a.: een rollenspel, een vooroordelentest of een stellingspel tot het uitwisselen van ervaringen / voorbeelden van jongeren. Deze gastles is te gebruiken voor alle niveaus: van brugklas t/m bovenbouw, van vmbo tot vwo. 1.4. Het is maar hoe je het bekijkt… ( 12-18 jaar ), Deze gastles biedt leerlingen de mogelijkheid om aan de hand van een test, hun eigen (voor)oordelen te bekijken. Deze gastles staat hoofdzakelijk in het teken van deze vooroordelen. Wat zijn vooroordelen, waarom hebben mensen vooroordelen? En:…kun je ze ook weer kwijtraken? Een informatief filmpje vormt tevens een onderdeel van deze les. Deze gastles is te gebruiken voor alle niveaus: van brugklas t/m bovenbouw, van vmbo tot vwo.

Thema 2: Pesten. 2.1. Ik word gepest via internet... Wat kan ik hiertegen doen ? (12 jaar en ouder), Leerlingen krijgen tijdens deze informatieve en preventieve gastles uitleg over : wat is cyberpesten ? Wanneer is het strafbaar ? Hoe voorkom je het zoveel mogelijk? Hoe kan ik erachter komen wie mij nare en anonieme mailtjes stuurt ? Deze gastles is te gebruiken voor alle niveaus: van brugklas t/m bovenbouw, van vmbo tot vwo. Thema 3: Diversiteit. 3.1. Hoe tolerant ben jij eigenlijk? (vanaf 12 jaar), Alle mensen zijn verschillend. Meestal is dat leuk of interessant maar het is vaak ook lastig. Het ‘anders-zijn’ van mensen kan een bron van misverstanden en conflicten zijn. Tijdens deze gastles gaan wij uitgebreid in op het begrip tolerantie. De vraag is: hoe kunnen mensen samenleven in een wereld van verschil ? Ook gaan we in op de vrijheid van meningsuiting. Daarnaast maken jongeren een tolerantietest. Deze meet de eigen houding ten opzicht van anderen. Een groepsgesprek en het delen van eigen ervaringen m.b.t. tolerantie vormen een vast onderdeel van deze gastles. Deze gastles is te gebruiken voor alle niveaus: van brugklas t/m bovenbouw, van vmbo tot vwo. 3.2. Wanneer zeg jij nee ?(vanaf 12 jaar), Stel: je bent met vrienden en iedereen rookt. Je wilt de sfeer niet verpesten en al helemaal geen spelbreker zijn. Maar eigenlijk vind je sigaretten stinken. Soms kan die groepsdruk heel groot zijn. Als je niet meedoet, lig je eruit. Tijdens deze les gaan wij in op: wat is groepsdruk ? Wat betekent positieve en negatieve groepsdruk ? Een actueel stellingspel vormt ook een onderdeel van deze les. Ook oefenen we hoe je je grenzen aan kunt geven. Dit o.a. door een groepsopdracht en / of een educatief groepsspel. Deze gastles is te gebruiken voor alle niveaus van het vmbo: van brugklas t/m bovenbouw.

3.3. All Different All Equal (12 - 18 jaar), Het spel All Different All Equal gaat over oordelen en vooroordelen, verschillende culturen, gewoontes en gebruiken in Nederland. Het spel staat in het teken van discriminatie en intolerantie en kent zes categorieën die de jongeren gaan spelen. Deze categorieën zijn: Quiz, wat zou jij doen, positieve jaloezie, actie, debat en vooroordelen. Het doel van deze gastles is dat jongeren worden gestimuleerd hun eigen mening te vormen / geven en aandacht te ontwikkelen voor diversiteitvragen. Deze gastles is te gebruiken voor alle niveaus: van brugklas t/m bovenbouw, van vmbo tot vwo.

Thema 4: Seksuele diversiteit. 4.1. Open up ! (12-18 jaar), Altijd al eens in het hoofd van je klasgenoten willen kijken ? Bij een gastles over seksuele diversiteit, relaties, persoonlijkheid, tolerantie en vooroordelen wordt gebruik gemaakt van het spel Open up. Het spel biedt leerlingen de kans om eens te kijken hoe ’ open up’ hun klasgenoten zijn. Beurtelings trekken zij een kaart van de stapel en stellen zij de vraag die er op staat aan hun klasgenoten .. Hoe open up zijn zij eigenlijk? De grappige en serieuze vragen van het spel bieden de leerlingen inzicht in hoe tolerant zij zelf zijn m.b.t.: seksuele diversiteit, relaties, persoonlijkheid, tolerantie en vooroordelen. Het doel van het spel is om een open gesprek te creëren tussen hetero- en / of homoseksuele jongeren. Het wil jongeren aan het denken zetten zonder hen een mening op te dringen. De vragen leiden soms tot verassende en of confronterende gesprekken. Deze gastles is te gebruiken voor alle niveaus van het vmbo: van brugklas t/m bovenbouw.

4.2. Hoe open up ben jij eigenlijk? (12-18 jaar), Leerlingen worden geconfronteerd met enkele actuele stellingen m.b.t. holebi’s (homo’s, lesbiennes en biseksuelen). Er is geen goed of slecht. Je mag je eigen mening hebben. Op een speelse manier worden verschillen in seksuele voorkeur, vooroordelen en discriminatie bespreekbaar gemaakt, in een debatvorm volgens de methode van het spel petje op petje af. Leerlingen leren onder leiding van een gespreksleider en een voorzitter hun mening geven en over beide kanten van een stelling na te denken. Op aanvraag is een gastspreker mogelijk voor deze les. Deze gastles is te gebruiken voor alle niveaus: van brugklas t/m bovenbouw, van vmbo tot vwo.

Thema 5: Leven met een handicap/beperking. 5.1. Een handicap en dan ? (12 - 18 jaar), Tijdens deze gastles gaat een gastspreker met een handicap vertellen over hoe zijn / haar dagelijks leven verloopt. Het doel van deze gastles is: leerlingen bewust maken van het leven van mensen met een handicap. Kinderen leren door een handicap heen te kijken en gewone mensen zien. Zij krijgen zo een beter beeld van mensen die een handicap hebben. Ook doen zij enkele oefeningen om zelf te ervaren hoe het is om te leven met een beperking. Deze gastles is te gebruiken voor alle niveaus: van brugklas

Bijlage 3 Gemeente Informatieverzoeken 1 Almere

2

Lelystad

3

Onbekend

4

Almere

5

Almere

6

Alkmaar

7

Almere

8 9

Amersfoort Onbekend

10

Onbekend

11

Almere

12

Lelystad

13

Almere

14

Almere

15 16

Onbekend Breda

17

Lelystad

Onderwerp Verzoek powerpoint presentatie training beginners Dag van de Dialoog Almere 2011 op te sturen. Verzoek stageplaats februari 2012 t/m juni 2012. Opleiding MWD 2e jaar. Management assistent niveau 4 is op zoek naar een stageplek voor de periode van 8 februari t/m 29 juli 2012. Dhr. X vraagt ondersteuning bij ondernemingsplan . Stageverzoek als Juridisch Medewerker voor de periode van 22 januari 2012 t/m 22 juni 2012 (MBO). Collega-adv vraagt informatie over de afhandeling van een klacht met Flevolandse wederpartij. Sollicitatie naar stage Sociaal Maatschappelijke Dienstverlening (SMD). Verzoek om een stageplaats. Sollicitatie naar stage Sociaal Maatschappelijke Dienstverlening SMD). Advertentie waarin gevraagd wordt naar kandidaten van bepaalde leeftijd en toezending pasfoto. Doorverwezen naar collega-adv. Radio-A6 wil aandacht besteden aan het onderwerp veiligheid van homo's in Almere en vraagt achtergrondinformatie. SMD stageverzoek voor maandag en dinsdag en in augustus op woensdag, donderdag en vrijdag. Stageverzoek voor de periode van 13 februari tot en met 22 juni 2012. Stageverzoek in het kader van de opleiding Sociaal Juridisch Dienstverlener. Klacht over meldpunt PVV Oost-Europeanen. Melder wil klacht indienen over meldpunt PVV Oost-Europeanen. Doorverwezen naar collega-adv. Vraag over aanwezigheid bij Roze Ronde Tafel

18

Dronten

19 20

Lelystad Rijswijk

21

Den Haag

22

Goes

23

Onbekend

24

Lelystad

25

Almere

26

Lelystad

27

Almere

28

Lelystad

29

Onbekend

30

Lelystad

31

Dronten

32

Lelystad

33

Lelystad

34

Noordoostpolder

Emmeloord. Vraag naar bijwonen Roze Ronde Tafel gesprek Emmeloord op 2 februari 2012. Vraag of BGB nog stageplaatsen open heeft. Vraag naar aantal meldingen PVV-website MOE-landen dat binnen is gekomen en landelijk informatienummer hiervoor. Verzoek om deelname aan de vredesloop in het kader van de Internationale dag tegen racisme en discriminatie (21 maart). Collega-adv wil weten of de klachten m.b.t. de Moe-landers website landelijk gebundeld worden of apart afgehandeld. Vraag over vacature in de Flevopost van 22 februari 2012, waarin onderscheid wordt gemaakt naar leeftijd. Verzoek toezending rapport BGB Flevoland en CMO Flevoland over LHBT en Zorg en Welzijn Lelystad nav de Roze nieuwsbrief. Verzoek toezending rapport BGB Flevoland en CMO Flevoland over LHBT en Zorg en Welzijn Lelystad met als conclusie: homoseksualiteit non-existent. Persverzoek nav van BGB- onderzoek over sollicitatie en vragen naar kinderwens. Oproep jongeren voor Wordl-U, een programma, waarbij jongeren met elkaar in dialoog gaan over verschillende thema's. Stagiaire opleiding Sociaal Maatschappelijk Dienstverlener is op zoek naar een stageplaats voor minimaal 8 uur per week. Verzoek om deelname aan de Diversiteitsdag Nederlandse politie op donderdag 22 maart a.s. Verzoek accountant om vragenlijst Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen in te vullen. Verzoek om informatie m.b.t. de uitbreiding wet handicap/chronische ziekte. Verzoek om een stageplaats vanaf september 2012. Verzoek om telefoonnummer te verschaffen van vrijwillige ouderen-adviseurs Verzoek om een stageplaats voor de periode

35

Oirschot

36

Assen

37

Arnhem

38

Rotterdam

39

Assen

40

Haarlem

41

Almere

42

Assen

43

Arnhem

44

Almere

45

Almere

46

Almere

47

Groningen

48

Almere

49

Amsterdam

50

Urk

51

Haarlem

52

Hilversum

van 10 april 2012 t/m eind november 2012 Verzoek om opgenomen informatie over BGB Flevoland in de digitale sociale kaart te controleren. Vraag collega-adv of LBA over de rechten van de landelijke campagne `Moet jij jezelf thuislaten’ beschikt. Vraag collega-adv of wij meldingen hebben ontvangen over een vacature met leeftijds vermelding van een bedrijf gevestigd in Griekenland Verzoek om ondersteuning bij discriminatie klacht over de werkvloer. Doorverwezen collega-adv. Informatie over campagne `Moet jij jezelf thuislaten?’. Vraag collega-adv naar QR-code discriminatie.nl Verzoek om een workshop te verzorgen omtrent discriminatiewetgeving. Verzoek toezending afschrift bericht Verweij Jonker instituut mbt POLDIS-rapportage 2010. Verzoek collega-adv om vragen te beantwoorden mbt de overstap LBAnet. Verzoek om gegevens sociale kaart op juistheid en volledigheid te controleren. Politieke partij verzoekt om toezending cijfers meldingen seksuele voorkeur Almere 20092011. Stageverzoek voor de periode van september 2012 t/m juni 2013. Invullen inventarisatieformulier Panels Deurbeleid binnen LBA. Verzoek om een interview over aantal meldingen seksuele voorkeur gemeente Almere en gewenst homobeleid. Verzoek om een aantal vragen te beantwoorden mbt kerncijfers 2011. Verzoek deelname sponsorrace Flevomeer Bibliotheek in Urk. Leeftijdsadvertentie Aerdenhout aangetroffen in Trouw. Melding aan ADV Kennemerland Verzoek om informatie over

53

Rotterdam

54

Onbekend

55

Vught

56 57

Lelystad Lelystad

58

Lelystad

59

Almere

60

Almere

61 62 63

Onbekend Almere Almere

64

Almere

65 66

Lelystad Onbekend

67

Vught

68

Onbekend

69

Hilversum

70

Lelystad

71

Assen

72

Almere

73

Almere

registratieprogramma LBAnet. Verzoek ondersteuning bij vertaling Nederlands-Turks voor inspraakorgaan Turken. Stageverzoek administratief juridisch medewerker . Verzoek om contactgegevens gemeenten te checken. Terugbel verzoek van Omroep Flevoland. Uitnodiging van GOL om introductie dag duofiets bij te wonen (9 mei 2012). Mevrouw wil haar verhaal kwijt over een bepaalde groep mensen die zich gediscrimineerd voelen. Uitnodiging ontvangen voor deelname met stand aan Bevrijdingsfestival op 5 mei 2012. Verzoek om een stageplaats voor MBOopleiding Juridisch medewerker. Verzoek om een stageplaats SMD. Verzoek om een MHBO stageplaats. Vraag of wij meldingen binnen hebben ontvangen n.a.v. persbericht over uitbreiding wetgeving toegankelijkheid OV. Verzoek om een telefonisch interview over inhoud Ronde Roze tafel in Almere. Verzoek om een SMD stageplaats . Stageverzoek voor de periode van september 2012/ januari 2013. Uitnodiging onderzoeksbureau voor groepsinterview met andere ADV’S over Wet Gemeentelijke Antidiscriminatievoorzieningen. Verzoek informatie n.a.v. discriminatie op diverse gronden. Advies collega-adv over een klachtzaak op grond van ras en geloofsovertuiging Uitnodiging ontvangen voor viering bevrijdingsfestival Somalië (1 juli 2012). Collega- organisatie vraagt toezending enquête klanttevredenheid. Uitnodiging ontvangen voor bijeenkomst de Alliantiefabriek over interculturele zorg in Flevoland. Sollicitatie naar een MWD stageplaats.

74 75 76

77

78 79

80

81

82

83 84 85 86 87 88

89 90 91 92 93 94 95 96

97 98

Amersfoort Verzoek om een telefonische afspraak. Onbekend Verzoek om een MBO-stageplaats. Noordoostpolder/Marknesse Verzoek om een stageplaats voor de opleiding Juridisch medewerker zakelijke dienstverlening. Onbekend Vraag n.a.v.(Youtube-fimpje waarin jongeren uitlatingen doen als "Joden moeten worden uigeroeid"etc. Lelystad Stageverzoek MBO niveau 3 secretaresse. Almere Verzoekster wil weten of iemand afwijzen voor een functie vanwege het hebben van een hulphond onder de wet handicap valt. Lelystad Mevrouw wil een klacht indienen over een aantal zorginstellingen omdat haar man nergens terecht kan voor een huisarts. Haarlem Verzoek om mee te werken aan de inventarisatie van vragen en klachten over de botsing tussen (grondwet)art 6 en 23. Lelystad Verzoek om een MBO stageplaats voor de periode van september 2012 t/m februari 2013. Lelystad Aanvrager wil het boekje Gewoon Homo bestellen. Almere Interview over debatavond Avanti (pesten). Lelystad Terugbel verzoek stagiaire HBO-SJD (HvA). Almere MBO-stageverzoek. Den Haag Voorlichting VNG brochure mensenrechten. Groningen Meneer wil melding doen ivm discriminatie bij arbeidsconflict en familievete. Doorverwezen naar collega-adv in Groningen. Lelystad Aanvraag gastlessen. Almere Aanvraag gastlessen `pesten’. Naarden Aanvraag 3 gastlessen: 'Dit ben ik'. Urk Aanvraag 2 gastlessen: 'Cyber pesten'. Noordoostpolder Aanvraag gastles `Discriminatie’. Almere Aanvraag 6 gastlessen op de Flierefluiter. Almere Aanvraag gastlessen in het kader van de internationale dag tegen racisme. Almere Aanvraag 2 gastlessen: 'het snelle oordeel', en 2 gastlessen 'bij ons op school wordt niet gepest’. Almere Aanvraag gastlessen: 'Discriminatie en vooroordelen'. Lelystad Aanvraag gastles: `seksuele diversiteit’.

99 100 101

Almere Almere Lelystad

102 103 104 105 106 107

Lelystad Lelystad Lelystad Lelystad Almere Almere

108

Almere

109

Utrecht

110 111

Hilversum Lelystad

112

Almere

113

Almere

114

Haaglanden

115

Den Haag

116

Lelystad

117 118 119

Onbekend Almere Utrecht

120 121

Almere Utrecht

122

Almere

123 124

Urk Almere

Verzoek om een telefonisch interview. Verzoek stageplaats. Aanvraag 4 gastlessen op KBS De Kring te Lelystad. Aanvraag 2 gastlessen op OBS De Sluis. Aanvraag 2 gastlessen op De Fontein. Aanvraag 4 gastlessen op Groenhorst College. Aanvraag 2 gastlessen op De Vuurtoren. Aanvraag 2 gastlessen op De Meander. Aanvraag 4 gastlessen voor groepen 6, 7 en 8 op De Lettertuin. Aanvraag gastlessen voor de weken 36 t/m 39 op De Waterhoek. Gegevens meldingen 2010 op grond herkomst, kleur en/of ras en omschrijving i.v.m. onderzoek. Verzoek stageplaats. Verzoek stageplaats Sociaal Maatschappelijke Dienstverlening. Aanvraag informatie c.q. training voor Dag van de Dialoog op 13 november voor Rotary Club New Town. Sollicitatie stageplaats Sociaal Maatschappelijk dienstverlener. Toezending klachtenprocedure BGBF voor gebruik door collega-organisatie HMH. Verzoek van de VNG om voorbeelden van producten die ADB's leveren aan gemeenten. Verzoek namens Gemeente Lelystad om informatie over BGBF tbv informatiekrant Centrum Jeugd en Gezin. Vraag of open sollicitatie bij BGBF zinvol is. Advies: informatie over discriminatie Vraag namens CGB over behoefte deskundigheidsbevordering LBA-leden Sollicitatie naar stageplaats Vraag over meldingen omtrent krantenartikelen en politie-inzet. Man is invalide, na 4 x pechhulp moet hij zelf kosten betalen. Mevrouw is van mening dat dit discriminatie wegens handicap is. Open sollicitatie. Vraag naar gespreksleiders voor bijeenkomst SAV op 27 september.

125

Wageningen

126

Den Haag

127

Almere

128

Almere

129

Lelystad

130

Roosendaal

131

Biddinghuizen

132 133 134 135 136 137

Hilversum Harderwijk Onbekend Amersfoort Onbekend Oirschot

138 139 140 141 142 143 144 145 146 147

Utrecht Hengelo Lelystad Almere Onbekend Onbekend Onbekend Dronten Lelystad Almere

148 149

Almere Almere

150

Almere

151

Den Haag

152

Den Haag

Dochter wordt urgentie voor woning geweigerd vanwege Belgische nationaliteit. Doorverwezen collega-adv met werkgebeid Wageningen. Vraag over registratie van klachten met meerdere discriminatiegronden. Verzoek om toestemming tot gebruik naam BGBF in uitgave. Mevrouw voelt zich gediscrimineerd vanwege inhouden toeslagen van belastingdienst zonder opgaaf van reden. Onderzoeksbureau wil weten wat BGBF doet en of jeugdigen ook zelfstandig een melding kunnen doen. Heeft problemen met buren. Doorverwezen naar collega-adv met werkgebeid Roosendaal. Verzoek om advies bij problemen met woningstichting. Verzoek stageplaats. Verzoek stageplaats. Verzoek stageplaats. Verzoek stageplaats. Verzoek stageplaats. Controle gegevens kantoor Lelystad voor Digitale-Sociale-Kaart.nl Interview voor paper. Verzoek om informatie voor schoolproject. Stage verzoek. Stage verzoek. Vraag of open sollicitatie bij BGBF zinvol is. Verzoek stageplaats. Verzoek stageplaats. Verzoek stageplaats. Stage verzoek. Verzoek als gespreksleider deel te nemen aan bijeenkomst. Stageverzoek. Melding via eerlijkuitinalmere.nl. Bleek niet serieus. Melding via eerlijkuitinalmere.nl. Onjuist telefoonnr. en e-mailadres. Vraag omtrent kennis van c.q. ervaring met training voor politiemedewerkers Vraag omtrent landelijke

153 154 155 156

Amersfoort Lelystad Lelystad Onbekend

157

Almere

158 159 160

Lelystad Onbekend Lelystad

161

Den Haag

162 163 164 165 166

Hilversum Noordoostpolder Harderwijk Lelystad Onbekend

167

Lelystad

168

Lelystad

169 170 171 172

Onbekend Onbekend Almere Nijmegen

173 174

Lelystad Almere

175

Huizen

176 177

Dronten Sliedrecht

178 179

Lelystad Den Haag

discriminatiemeldingen van ouderen op de arbeidsmarkt. Stageverzoek. Stageverzoek. Verzoek stageplaats. Interview voor opleiding maatschappelijke dienstverlening. Interview media n.a.v. app discriminatie melden. Vraag om toezending foldermateriaal. Vraag over vermelding in ZorgGids. Sollicitatie en vraag over in dienst hebben van mensen met een verstandelijke beperking. Vragen omtrent meldingen van weigeren abonnement aan mensen zonder NL paspoort. Vraag over digitale nieuwsbrief Magenta. Vragen omtrent Dag van de Dialoog. Stageverzoek. Stageverzoek via Welzijn Lelystad. Bevestiging gegevens coor actualisatie gemeentegids. Sociaal Maatschappelijk Dienstverlener zoekt stage. 2ejaars Sociaal Maatschappelijk Dienstverlener zoekt stageplaats. Open sollicitatie. Advies/informatie over klacht tegen advocaat. Verzoek snuffelstage. Melding van een aantal vragen over de app Discriminatie melden. Doorgestuurd aan ontwerpers. Stageverzoek. Brief met financiele hulpvraag. Doorverwezen naar Sociaal Raadslieden. Klacht over ontslag, doorverwezen naar Art.1 Gooi en Vechtstreek . Vraag om stageplaats. Vraag naar materiaal voor profielwerkstuk Havo. Doorgestuurd naar collega-adv met werkgebied Sliedrecht. Stageverzoek. Vraag naar aantallen en inhoud meldingen handicap en openbaar vervoer.

180 181 182

Onbekend Zwolle Almere

183 184

Lelystad Onbekend

185 186

Raalte Onbekend

187

Apeldoorn

188

Leeuwarden

189

Dronten

190 191 192

Almere Lelystad Almere

193

Onbekend

194 195

Zwolle Amsterdam

196

Lelystad

Verzoek om BBL- stage. Verzoek om stageplaats. Verzoek contactgegevens instantie Leeuwarden Verzoek om stageplaats. Vraag aan DvdD Coordinatoren om evaluatie van Dag van de Dialoog Lelystad en Almere. Stageverzoek. Melder gebeld nav melding via disrcriminatie.nl, bleek scholierengrap. Vraag nav racistische WhatsApp en hoe met dergelijke berichten om te gaan. Vraag om mailadressen klachtbehandelaars voor mailinglijst. Verzoek om folders voor doorverwijzingen vanuit MDF. Stageverzoek administratief/secretarieel. Met spoed gezocht: MAS-plek. Belangstellend naar besteding subsidie Koploperproject Almere. Is vanuit zijn politieke partij op zoek naar subsidiemogelijkheden eigen pand COC Flevoland. Mevrouw zoekt vrijwilligerswerk dat kan resulteren in betaald werk of opleiding. Zoekt dringend een stage voor opleiding SMD. Stageverzoek voor direct. Studie: Toegepaste Psychologie 2e jaars. Aanvraag stageplek per 01-01-2013.

Bijlage 4: In 2012 zijn de volgende informatieve nieuwsstukken geschreven en geplaatst op de website: Datum plaatsing 06-02-2012 14-02-2012 15-02-2012 16-02-2012 20-02-2012 22-02-2012 22-02-2012 27-02-2012 29-02-2012 29-02-2012 29-02-2012 29-02-2012 29-02-2012 28-03-2012 29-03-2012 18-04-2012 11-05-2012 05-06-2012 08-06-2012 12-06-2012 27-06-2012 05-07-2012 18-07-2012 08-10-2012 15-10-2012 16-10-2012 17-10-2012 23-10-2012 24-10-2012 24-10-2012 25-10-2012 31-10-2012 31-10-2012 09-11-2012 12-11-2012 26-11-2012 28-11-2012 29-11-2012

Geschreven stuk Nooit meer: aan de heer en mevrouw Ruifrok. Landelijke Brancheorganisatie van Antidiscriminatie bureaus (LBA): MOE meldpunt PVV niet strafbaar, wel stigmatiserend. Dyskryminacja?! Internationale Vrouwendag Almere in het teken van vrouwen en economische zelfstandigheid. 'Liever promotie dan zwangerschap'. Roze beleid in Lelystadse zorg - en welzijnsinstellingen onvoldoende. Alle scholen moeten straks aandacht besteden aan homoseksualiteit. (h)eerlijk uit in Almere. Bureau Gelijke Behandeling start onderzoek naar sollicitatie en kinderwens. Inventarisatie onderzoek Lelystadse zorg en welzijn instellingen: homoseksualiteit non-existent? Meer geweld tegen lesbische en biseksuele vrouwen dan bekend is: melden helpt! Voorlichting Bureau Gelijke Behandeling Flevoland en politie Flevoland aan Transgenders. Roze liefde thema van Amersfoortse kerkdienst. Gastles discriminatie: 'dikke vette bamisoep' "Je kunt er niks aan doen op wie je verliefd wordt" MDI publiceert jaarverslag 2011. Gelijke behandeling: ook in het openbaar vervoer. LEF! Doe mee aan de Dag van de Dialoog. Jaarcijfers CGB 2011: Meer discriminatie vastgesteld en discriminatie van vrouwen nog steeds actueel. Tentoonstelling `Lelystad uit de kast. Nieuwe aanbod gastlessen schooljaar 2012 - 2013 Subsidie voor scholen die snel beslissen: voorlichting seksuele diversiteit. Straatstickers uitgaansgebied Almere: Entree geweigerd? Meld het! Commissie Gelijke Behandeling gaat op in College voor de rechten van de mens. Nieuwe landelijke app om discriminatie te melden. Estafette van regenboogvlaggen tijdens Coming Outdag 2012. Verplichte aandacht voor seksualiteit en seksuele diversiteit stap dichter bij. Wanneer zeg jij nee ? Ik word gepest via internet... Wat kan ik hiertegen doen? Een grap gaat op reis.... Voorlichting seksuele diversiteit op scholen vanaf 1 december verplicht. Dag van de Dialoog Almere 13 november 2012. Tweede kamer stemt in met wetsvoorstel lesbisch ouderschap. LEF is thema Dag van de Dialoog Lelystad op 15 november. Roze activiteiten in Lelystad. Eerste Roze Loper in Flevoland voor Woonzorgcentrum de Toonladder in Almere. Zwarte Piet afschaffen? Wij zijn mensen en geen buitenbeentjes.

Jaarverslag Bureau Gelijke Behandeling Flevoland

Recommend Documents