Nederlandse vereniging tot integratie van homoseksualiteit
COC Friesland
voor wereldburgerschap en gelijke behandeling
November 2014
K
LHBT
1
in Fryslân, 2012 2014
Samenvatting resultaten: O LHBT M OCW gemeenten Leeuwarden en Súdwest- Fryslân in 2011 ingetekend. COC Friesland en Tûmba zijn gevraagd voor de uitvoering. Om dit programma een grotere spin-off te geven, een groter bereik, een groter effect, hebben COC Friesland en Tûmba gezamenlijk een subsidieaanvraag ingediend bij het SIF van de Provincie Fryslân. Dit is eind 2011 toegekend en daarmee kon de inzet voor dit programma verdubbeld worden: we konden ons richten op alle Friese gemeenten, in plaats van alleen op Leeuwarden en Súdwest-Fryslân. Dit positieve effect is vrijdag 20 juni 2014 tijdens een evaluatiebijeenkomst van het Ministerie van OCW
H W D COC F T merken op basis van de opgedane ervaring en reacties dat het spel effectief is. Die effectiviteit betreft het vergroten van het gevoel van veiligheid op scholen. Het gaat hier om het gevoel van veiligheid van leerlingen die tot de LHBT-doelgroep behoren. D uikt blijkt op alle scholen die bezocht zijn. Het gebruik van dit woord creëert grote onveiligheid voor de pubers die worstelen met seksuele identiteit, groepsnormen en erbij willen horen. Bewustwording, waardoor het gebruik van dit woord als scheldwoord afneemt, helpt de veiligheid te vergroten. Het spel Wie van de Drie is 154 maal op scholen gespeeld! Tientallen scholen in Fryslân, verspreid over de hele provincie, hebben actief deelgenomen aan het project. Er is onderzoek verricht naar hoe men in christelijk religieuze kringen omgaat met homoseksualiteit. Het onderzoeksrapport werd 3 juli 2014 in het Stadhuis in Sneek gepresenteerd. Een grote groep vrijwilligers, homo- en heteroseksueel, werkten mee aan dit project en willen zich blijvend inzetten voor het werk van beide organisaties. H
COC Friesland is toegetreden tot het Regionaal Discriminatie (beleids)Overleg met de Politie Regio Noord, het Openbaar Ministerie Regio Noord, COC Groningen, de Discriminatie Meldpunten Groningen en Drenthe en Tûmba. De samenwerking tussen COC Friesland en Tûmba is door dit project verstevigd en geïntensiveerd. Er is ad-hoc een regenboog zebrapad geschilderd, in samenwerking met Leeuwarder politici. Dit leidde tot een aangenomen motie om een permanent regenboog zebrapad aan te leggen in de gemeente Leeuwarden. De wethouders van Leeuwarden en Súdwest-Fryslân besteedden in 2012, 2013 en 2014 aandacht aan de Internationale Coming-Out Day op 11 oktober door de regenboogvlag te hijsen.
Doelen Middels bovenstaande resultaten is gewerkt aan de doelen van dit project: Mensen die homoseksueel zijn, met name jongeren, groeien op in een meer tolerante omgeving, zij kunnen zichzelf zijn zonder direct of indirect uitgescholden te worden; zij voelen zich veilig. H O scholen voor voortgezet onderwijs wordt dit scheldwoord uitgebannen. Alle Friese scholen voor voortgezet o ‘OC homoschool. Er is een pool van vrijwilligers, zeer divers samengesteld qua homo- en heteroseksualiteit en qua allochtone en autochtone achtergrond. Deze vrijwilligers zetten zich in de provincie in voor homo-emancipatie, onder andere bij het spelen van het voorlichtingsspel Wie van de drie. Bij de politie is extra aandacht voor de aanpak van homodiscriminatie. Herkenning is hierbij een belangrijk aspect. Het doel is niet om mensen positief over homoseksualiteit te laten denken (dat zouden we wel willen, maar dit valt uiteraard onder de vrijheid van het hebben van je eigen mening); het doel is wél om de mensenrechten en de veiligheid te waarborgen. Activiteiten 1) Veilig Schoolklimaat
Vrijwilligerspool. Op basis van een vacature voor de vrijwilligerspool is er een grote groep vrijwilligers gevormd. Het gaat om homo- en heteroseksuele mensen die specifiek voor dit project inzetbaar zijn. 30 Vrijwilligers nemen aan dit specifieke project deel: zij worden begeleid en zijn getraind door professionals. Wie van de Drie - spelvorm Alle middelbare scholen in Fryslân zijn geïnformeerd over dit project. Er zijn posters en flyers ontwikkeld die scholen kunnen gebruiken. 154 maal2 is het spel WVDD gespeeld. Dat is tweemaal zoveel als gepland en kostte veel uren aangezien de voorbereiding voor één spel intensief is: er moeten drie getrainde vrijwilligers mee jonge mensen die werken en studeren die op dergelijke momenten tijd vrij moeten maken. Zie de opmerking hierover in de voetnoot! In Súdwest-Fryslân is 39 maal het spel Wie van de Drie gespeeld. 8 maal zijn lerarenteams getraind middels het spel WVDD
2 maal studenten van de PABO en lerarenopleidingen van de NHL 1 maal het team van de Kinderbescherming Er zijn pogingen ondernomen om ook ouders te bereiken via ouderavonden op scholen. Dit blijkt lastig realiseerbaar. Blijkbaar vinden scholen dit precair of wordt er geen prioriteit aan gegeven.
Veiligheidstest op scholen Scholen maken gebruik van leerlingenenquêtes waarmee gekeken wordt naar sociaal welbevinden van leerlingen. Hoe ervaren leerlingen het sociale klimaat op school. Hoe gezond voelen ze zich, hoe veilig voelen ze zich, kunnen ze zich vrij ontwikkelen? Scholen gebruiken hiervoor verschillende vragenlijsten die zij van verschillende bedrijven en organisaties afnemen. Zo is er bijvoorbeeld een vragenlijst van de GGD. Binnen dit LHBTproject hebben we hier enigszins zicht op kunnen krijgen en zien we ook dat veiligheid voor LHBT-ers op scholen niet of nauwelijks expliciet aan de orde komt in de vragenlijsten. Zicht op gevoelens van veiligheid op dit thema is er daardoor nauwelijks. Hier ligt een aandachtspunt voor de toekomst. Er zijn een aantal scholen benaderd en is gesproken over de veiligheidstest en verbeterpunten. Voortzetting om tot concrete resultaten te komen (vragen over LHBTveiligheid opnemen in enquêtes) is gewenst. Scholencampagne Op twee scholen zou extra inzet gepleegd worden via een campagne, met als doel hier méér te doen dan alleen de WVDD-workshops. Dat betreft het Bogerman College in Sneek en Gymnasium Piter Jelles in Leeuwarden. Op beide scholen heeft WVDD plaatsgevonden. Op Piter Jelles is in oktober 2014 gestart met scheldwoord uit te bannen. Op het Bogerman College wordt gekeken naar een uitbreiding richting de overige vestigingen op het platteland. Hierover zijn afspraken gemaakt. Daarnaast zijn een aantal docenten op het Bogerman College getraind middels WVDD.
Media. Er is een korte film gemaakt van WVDD op het Nordwinn College in Buitenpost (zie youtube) Nordwinn College Buitenpost won de landelijke Kies Kleur in Groen Prijs, een diversiteitsonderwijsprijs, vanwege de inzet van het Wie van de Drie spel. Dit genereerde diverse mediaaandacht. Via Websites, Facebook en twitter is aandacht besteed aan het LHBT-project.
2) Veilige leefomgeving voor ouderen in zorginstellingen3 In gesprek met management en medewerkers van zorginstellingen voor ouderen COC Friesland voerde 15 gesprekken in samenwerking met Stichting de Blikopener en SFO (Stichting Friese Ouderenbonden) met Zuidoostzorg, Noorderbreedte, Plantein, Thuiszorginstelling De Schakel en Zorginstelling Nieuw Mellens over veiligheid voor Roze ouderen in verzorgingstehuizen. In 2013 is bij Bertilla (ZuidOostZorg) in Drachten het Roze Beraad georganiseerd waarbij alle zorgverleners op het gebied van ouderenzorg uitgenodigd waren voor overleg over de aanpak van de zorg voor LHBT-ouderen in Friesland. Er is een koppeling gemaakt tussen dit LHBT-project met de werkvorm Wie van de Drie en andere projecten gericht op Roze ouderen, zoals de film N Stichting De B T n de Manus Branding Stichting. D N COC F mw. T. Schokker aanwezig.
T K N M L Voorlichters van COC Friesland hebben hierna bij 15 opvoeringen nagesprekken gevoerd met bezoekers van de voorstelling. Er is een landelijke samenwerking tussen COC Friesland en de Stichting Roze 50+. Roze 50+ is de organisatie die ook de Roze Loper, een keurmerk voor zorginstellingen die goede LHBTzorg , toekent (Kiwa is de controlerende instantie voor de audit hiervoor). In Friesland hebben Nieuw Mellens van Noorderbreedte en thuiszorgorganisatie de Schakel in Gorredijk de Roze Loper uitgereikt gekregen in 2013. COC Friesland staat in contact met MBO- en HBO-Zorginstellingen in verband met gastlessen LHBT In de periode van 2012 tot en met 2014 zijn bij ROC Friese Poort in Sneek en bij het Friesland College in Leeuwarden, waar zorgopleidingen worden gegeven, 16 (8+8) zorglessen gegeven door COC Friesland. Wie van de Drie lessen zijn door Tûmba en COC Friesland verzorgd bij HBO opleidingen. Bij het Friesland College zijn ook opnames gemaakt van de zorgles voor het programma B eksuele ouderen. De hoofdrol was voor Gerda Tolk, senior voorlichter bij COC Friesland.
3) Veilige leefomgeving: religieuze kringen. In november 2012 is er een WVDD workshop geweest in de Doopsgezinde en Remonstrantse Kerk in Dokkum. Er heeft een kwalitatief onderzoek plaatsgevonden naar de manier waarop religieuze voorgangers en gemeenschappen omgaan met het LHBT-thema. Dit onderzoek werd 3 juli 2014 in het Stadhuis van Súdwest-Fryslân gepresenteerd aan Sjoerd Tolsma, verantwoordelijk wethouder. Voor het onderzoek zijn 27 gesprekken gevoerd, verdeeld over 12 kerkgenootschappen. De onderzoeksvraag luidde: Wat is de huidige situatie omtrent homoseksualiteit in verschillende kerkgenootschappen in Friesland? De conclusie op pagina 33 van het onderzoek geeft aan dat er geen eenduidig antwoord op bovengenoemde vraag is. Het is de mate van orthodoxie of liberaliteit die bepalend is voor de acceptatie van homoseksualiteit; hoe liberaler de kerk, hoe groter de acceptatie. Aanbevelingen zijn te vinden op pagina 35. Bij dit verslag zit een digitale bijlage van het rapport. In de publicatie van COC Friesland, de gemeente Leeuwarden en Tûmba, Seksuele en culturele diversiteit Hand in Hand, worden adviezen gegeven over hoe religieuze gemeenschappen te benaderen. Deze adviezen zijn de periode 2012-2014 toegepast. Dit betekent dat we voorzichtig opereren en niet de indruk willen wekken dat wij gaan vertellen hoe het zou moeten
4) Veilige leefomgeving: ketensamenwerking. Politie en OM P Z H COC F geen deel uitmaakt van het Expertisecentrum Diversiteit van de politie Regio Noord. Er is regulier overleg met het Expertisecentrum Diversiteit van de Politie Regio Noord. Er is overleg geweest met het Openbaar Ministerie Noord Nederland waar uitgelegd is hoe Tûmba en COC Friesland taken verdelen in geval van meldingen over homodiscriminatie. COC Friesland maakt sinds 2013 ook deel uit van het reguliere halfjaarlijkse overleg in de justitieketen in Fryslân. Dit is het Regionaal Discriminatie Overleg, zoals vastgelegd in de
Aanwijzing Discriminatie van het College van Procureurs-Generaal. Tûmba is hier vanwege het Discriminatie Meldpunt al jarenlang bij aangesloten. Gezinszorg Er hebben drie gesprekken plaatsgevonden met het Centrum voor Jeugd en Gezin met als doel het LHBT-thema bij het CJG onder de aandacht te brengen en de samenwerking te verstevigen.
Cees van Baalen, directeur COC Friesland Brenda Ottjes, directeur Tûmba
1
LHBT staat voor lesbiënnes, homoseksuelen, biseksuelen en transgenders.
2
In de plannen/ het projectvoorstel zijn 75 WVDD-workshops begroot en in werkelijkheid 154 gegeven. Dit betekent dat er 79 extra workshops zijn gegeven. Dit kon uiteraard niet volledig gefinancierd worden uit dit projectbudget van het SIF en de twee gemeenten. COC Friesland en Tûmba financieren de extra workshops vanuit de budgetsubsidie van de provincie en deels reguliere subsidie gemeente Leeuwarden. In de jaarlijkse productverslagen/ jaarverslagen wordt dit zichtbaar gemaakt. 3
Het aantal activiteiten op het gebied van zorg overtreft de ruimte in beschikbare uren voor COC Friesland binnen dit project. Het COC heeft hiervoor daarom ook andere middelen ingezet om deze activiteiten mogelijk te maken. Daarvoor verwijzen we naar de jaarverslagen van COC Friesland.
