Jaarverslag 2014 Mark & Donge
Voorwoord Het jaar 2014 heeft vele positieve resultaten en effecten gehad. In de verslagen van de afzonderlijke werkgroepen leest u alles over de diverse activiteiten en de resultaten hiervan. Ik wil hierbij enkele opmerkingen maken. Natuureducatie is de basisdoelstelling van onze vereniging. Het is verheugend dat de vele activiteiten op dit terrein nog altijd zeer succesvol zijn. De start van een nieuwe meer dan volle NatuurGidsenCursus in 2014 is een belangrijke voorwaarde om ook in de toekomst over voldoende en goed opgeleide vrijwilligers te beschikken om die activiteiten te ontwikkelen en uit te voeren. Van belang is hierbij aandacht te hebben en te houden voor nieuwe technieken en nieuwe vormen. Tevens is een blijvende aandacht gewenst aan nieuwe samenwerkingsvormen en nieuwe communicatievormen. De nieuwe generatie vrijwilligers staat anders in de maatschappij en gebruikt andere technieken en communicatievormen dan de nog steeds zeer gerespecteerde vrijwilligers van een aantal jaren geleden. Hierbij zal voor iedereen de ruimte gevonden moeten worden om zich op eigen wijze als vrijwilliger te ontwikkelen. Maatschappelijk en landelijk signaleren we een blijvende behoefte om (nieuwe activiteiten) voor jeugd te organiseren. Het meedoen aan de slootjesdagen, de verhuizing van de activiteiten van de spitsmuizen naar Bezoekers Centrum Wolfslaar en het nieuwe natuurproject voor naschoolse opvang voor brede scholen in Breda-Noord zijn hiervan goede voorbeelden. Dit laatste project, en de wens om meer met scholen (groene schoolpleinen en schooltuinen) samen te werken, tonen aan dat die ook alleen in een bredere samenwerking met andere natuurverenigingen en maatschappelijke organisaties georganiseerd kunnen worden. Die samenwerking geldt ook voor andere terreinen. IVN Mark & Donge en KNNV Breda streven (landelijke gedragen en gestimuleerd) naar intensievere samenwerking. Dit kan de basis zijn om ook met andere natuurverenigingen binnen het werkgebied van IVN Mark & Donge te kijken waar afstemming en gemeenschappelijke aanpak tot een betere activiteit en/of beter doelbereik kan leiden. Dit doet niets af aan het belang en het behoud aan de eigenheid van onze en andere verenigingen. Samenwerking met andere organisaties vanuit en binnen gemeenten, waterschap, natuurterreinbeheerders was ook in 2014 een omvattende taak voor de vrijwilligers van de natuurverenigingen, ook die van IVN Mark & Donge of het nu gaat om beheersplannen, bestemmingsplannen, kapvergunningen, enz. Veel is afgelopen jaar gesproken over de toekomstige functie en vorm van de website, verenigingsblad, nieuwsbrieven en andere communicatievormen, zowel voor de diverse vormen van natuureducatie en voor het functioneren van werkgroepen en vereniging. Behoud wat goed is en zoek en creëer ruimte voor vernieuwing (technisch financieel en organisatorisch is ook hier het adagium). Dit kan ook een uitdaging zijn voor nieuwe vrijwilligers. IVN Mark & Donge is dankbaar dat de gemeente Breda ook in 2014 heeft voorzien in de gratis huisvesting in ’t Klooster in Bavel. De bredere behoefte aan een eigen huisvesting (voor de gezamenlijke natuurverenigingen) kon ook in 2014 niet worden gerealiseerd, maar is wel een basiseis voor het goed functioneren als vereniging IVN Mark & Donge. Zonder vrijwilligers kan onze vereniging niet functioneren. Mijn dank gaat dan ook naar hen. Hopelijk blijft u zich ook komende jaren inzetten. Ik dank alle bestuursleden voor het werk wat afgelopen jaar voor de vereniging werd verricht in het bijzonder Sietske van Dijk die in de ALV van november stopte als penningmeester van onze vereniging. Ik wens de 2 blijvende bestuursleden Toine van Wezel en Geerdien Huizinga samen met de 3 nieuwe Aad van Diemen, Ad Hessels en Mart Jenneskens (met adviseur Joost Barendrecht) succes als interim-bestuur. Ook het jaar 2015 biedt weer vele uitdagingen en kansen. Wim van Dongen.
Mark & Donge
Inhoud Wandelingenwerkgroep (WWG) ............................................................................................................ 1 Cursuswerkgroep .................................................................................................................................... 3 Vogelwerkgroep ..................................................................................................................................... 5 Spitsmuizen ............................................................................................................................................ 7 Torenvalken ............................................................................................................................................ 9 Xpeditie-Buiten!.................................................................................................................................... 10 Natuurtuin Oranjepolder...................................................................................................................... 12 Natuurlezingen ..................................................................................................................................... 14 Pluisgroep ............................................................................................................................................. 15 Bromgroep ........................................................................................................................................... 16 Paddenwerkgroep ................................................................................................................................ 18 Werkgroep Stadsplanten Breda ........................................................................................................... 19 Fotowerkgroep ..................................................................................................................................... 22 Duurzaamheid binnen IVN M&D .......................................................................................................... 24 Website en Social Media ...................................................................................................................... 27 Natuursignalen ..................................................................................................................................... 30 Presentatiewerkgroep .......................................................................................................................... 31
Mark & Donge
pag.
Wandelingenwerkgroep (WWG)
1 inschrijfformulier. De anderen werden door de leden van de WWG ingeroosterd zodat er per wandeling zes gidsen waren. Uitzonderingen hierop zijn de landschapswandelingen, de paddenstoelenwandeling en de “Natuur in de wijk” wandelingen. Helaas hebben drie gidsen aangegeven dat ze door omstandigheden moeten stoppen met het actief gidsen. Zij hebben een bedankbrief ontvangen. Enkele gidsen staan door ziekte of lichamelijke klachten tijdelijk op non actief. Het laatste half jaar hebben aspirant-gidsen bij een aantal wandelingen meegelopen.
Werkgroep Met tevredenheid kijken we terug op het jaar 2014. Het was een goed jaar met veel mooie wandelingen, zowel vrij toegankelijke als aangevraagde wandelingen. Zonder de inzet van de werkgroepleden en de gidsen was dit niet mogelijk geweest.
Vrij toegankelijke natuurwandelingen
We begonnen het jaar met negen werkgroepleden. Jettie Bos is in september gestopt met het schrijven van persberichten. Op dit moment wordt er iemand ingewerkt om haar op te volgen. Willem Post stopt per 1 januari 2015 met alle activiteiten, maar hij blijft wel lid van de werkgroep. Zijn taken zijn intern verdeeld over de andere werkgroepleden. Zeven keer zijn we bij elkaar geweest voor een algemeen overleg en drie maal was er een planningsoverleg voor het opstellen en bespreken van het wandelrooster. In juni is er een gidsenbijeenkomst geweest met het thema duurzaamheid. De deelnemers waren enthousiast en er is afgesproken dat er een vervolg komt. Drie IVN-ers van M&D, waarvan een WWG lid, hebben deelgenomen aan het Landelijk Duurzaamheidsweekend. Er zijn een aantal ommetjes uit het Parkenboekje nagelopen en bijgewerkt.
Gidsen Op dit moment zijn er in totaal 59 actieve gidsen. De meeste gidsen schreven zelf in voor de natuurwandelingen via een digitaal
Het afgelopen jaar zijn er 36 vrij toegankelijke natuurwandelingen georganiseerd verdeeld over drie periodes. Zo waren er de normale wandelingen op de zondagmiddag en een aantal bijzondere activiteiten zoals: een mossen- en een vleermuiswandeling, een Big Jump actie en een zomeravondwandeling, drie landschapswandelingen, drie “Natuur in de wijk” wandelingen en twee vogelwandelingen.
De eerste wandeling van het jaar had al meteen het maximum van 100 deelnemers. Het minimum aantal was 11. Het totaal komt op 1427, het gemiddelde op 39 deelnemers per wandeling. Bij twee wandelingen is geen verslagje ingeleverd. Uit de meeste verslagen kunnen we concluderen dat zowel de gidsen als de wandelaars na afloop tevreden waren.
Aangevraagde wandelingen
Mark & Donge
pag.
Er zijn 31 aangevraagde wandelingen uitgevoerd met in totaal ca 500 deelnemers van wie ong. 70 kinderen. Er is 43x gegidst. Twee maal is er iets mis gegaan. Met de opdrachtgevers loopt een afspraak hoe dat in 2015 wordt rechtgezet. Bijzonder was de wandeling over eetbare planten na een interview en artikel in BN De Stem. Door omstandigheden is er slechts één speciale wandeling geweest voor mensen met een beperking. In 2015 willen we weer twee wandelingen organiseren voor deze speciale doelgroep.
2 duurzaamheid in de wandelingen en gidsenlijst.
Publiciteit Voor alle natuurwandelingen zijn persberichten opgesteld en naar diverse lokale en regionale kranten, radio en tv omroepen gestuurd. Voor alle Natuurwandelingen in 2014 werd een korte beschrijving van het wandelgebied, voorzien van een plattegrondje met het vertrekpunt, op de IVN website geplaatst. Er zijn flyers en posters gedrukt en verspreid over diverse adressen in de regio. Van facebook en twitter wordt goed gebruik gemaakt om ons te volgen. Verslagen met foto's van diverse wandelingen staan op de website.
Vooruitblik 2015 We hopen dit jaar weer veel publiek te verwelkomen bij onze vrij toegankelijke en aangevraagde natuurwandelingen. Door de mensen dichter bij de natuur te brengen proberen we een duurzamere samenleving te bevorderen. We gaan ons inzetten voor een groen en duurzaam 2015. De WWG: Adriaan, Coby, Chiel, Johan, Gerard, Marry, Willem en Tonny
Besloten deel website In 2014 werden ten behoeve van de gidsen twee beschrijvingen van voor ons nieuwe wandelgebieden geproduceerd, nl. van de Zonzeelse polder en van landgoed de Moeren. Voor de ‘Natuur in de wijk' wandelingen, verschenen korte beschrijvingen van de wijken Doornbos, Steenakker en Waterdonken. Een aantal bestaande teksten werden geactualiseerd.
Op het besloten deel van de website kregen we nieuwe mogelijkheden om de interne informatie voor de gidsen geordend in verschillende rubrieken onder te brengen. Daar zijn we heel blij mee. Naast de rubriek ‘Gebiedsbeschrijvingen’ is er nu ook een rubriek ‘Algemene informatie’, waar voor gidsen interessante informatie van diverse aard is te vinden. Verder interne informatie over de geplande wandelingen,
Mark & Donge
pag.
Cursuswerkgroep Voor- en najaarscursus De basisactiviteit van de cursuswerkgroep, het organiseren van cursussen, heeft in 2014 tot 3 afgeronde cursussen geleid. In het voorjaar waren er onvoldoende inschrijvingen om ook in Oosterhout, wat wel gepland was, een voorjaarscursus te houden. Het werden 31 deelnemers in Bavel. Een paar mensen die in Oosterhout hadden willen deelnemen konden we Bavel plaatsen. De oorzaak van de geringe inschrijving wijten we aan de steeds terugkerende moeizame publiciteit in de lokale media In het najaar was er een betere toestroom en kon op beide locaties een cursus worden gegeven met samen 56 deelnemers. Daarmee kwam voor 2014 de teller op een totaal aantal cursisten van de voor- en najaarscursus van 87. De cursussen in Bavel werden gehouden in Dorpshuis ‘t Klooster. In Oosterhout was het MEK de locatie. Doordat bij het MEK opnieuw een nieuwe locatiemanager aantrad verliep de start in het najaar wat moeizaam. Zaken waren niet juist overgedragen en gecommuniceerd. Door extra inzet was de overlast voor de cursisten minimaal. Ook de nieuwe planning voor 2015 gaf de nodige problemen. We zijn onze voelhorens aan het uitsteken geweest naar een locatie die wat meer voor cursussen geschikt is. Dat valt in het Oosterhoutse tot nu toe niet echt mee, mede doordat ook wij ook wat noten op de zang hebben. We moeten bijvoorbeeld onze spullen kwijt, en de locatie moet redelijk bereikbaar en structureel op een bepaalde avond voor de cursus beschikbaar zijn.
Vogelcursus Door de cursuswerkgroep is samengewerkt met de Vogelwerkgroep aan de organisatie en uitvoering van de Vogelcursus 2014. In 2014 kende de vogelcursus 28 deelnemers.
Natuurgidsencursus Op 17 maart werd dit jaar de 13e door onze vereniging georganiseerde Natuurgidsencursus
3 gestart. De Natuurgidsencursus kent een eigen, voor twee jaar, samengesteld team met daarin een kerngroep die vanwege de communicatie een grote overlap kent met de kerngroep voor de overige cursusactiviteiten.
Het IVN-Cursushuis heeft ons voorjaar 2014, middels de commissie Meetlat, goedkeuring gegeven op het programma en de opzet van onze cursus en ons tevens een cursuscoach toegewezen ter eventuele begeleiding en controle. De cursuslocatie is Bezoekerscentrum Wolfslaar, welke met kunst en vliegwerk van de gemeente Breda uiteindelijk geschikter gemaakt werd voor cursussen. De ruimte is voor een Natuurgidsencursus eigenlijk nogal krap bemeten en akoestisch onder de maat. Het kostenplaatje dwingt ons echter hier te werken. Omdat IVN M&D op dit moment de enige vereniging in de West Brabantse regio is, die een gidsenopleiding geeft, zijn er ook cursisten IVN De Waerdman (3), IVN Etten-Leur (1), IVN Roosendaal (1) en IVN De Groene Zoom (1). We zijn gestart met 34 deelnemers. Veel cursisten waren reeds bij ons bekend omdat ze al een voor- en najaarscursus hadden gevolgd, die voor het behalen van het diploma verplicht is. Het is een enthousiaste leergierige groep, wat voor het cursusteam heel motiverend werkt. Helaas hebben intussen 3 cursisten, door ziekte of anderszins, de cursus verlaten. De cursus blijkt soms een te groot beslag op de vrije tijd te leggen.
Mark & Donge
pag.
Omdat veel cursusinformatie digitaal uitstekend te communiceren is, werd voor de Natuurgidsencursus een inlog gedeelte op onze website opgezet. Achter de inlog zijn op het prikbord de laatste nieuwtjes en huiswerkopdrachten te vinden en in diverse mappen zijn alle relevante stukken en naslag te vinden. Het werkt snel en het geeft daarbij een grote besparing van papier en tijd.
4 Hamers, Karin Vennegoor, Marjo van den IJssel en Amanda van Schöll. Per 1 januari 2015 neemt Marjo van den IJssel, tot onze spijt, afscheid van de cursuswerkgroepen en dus ook van de kerngroep. De stuurgroep Natuurgidsencursus bestaat uit Dolfje de Bont (coördinator), Karin Vennegoor, Jeroen Nusselein, Margriet Erich en Emmy Blok. Beide groepen kennen een eigen mailadres: cursussen@ivn-markendonge en ngc@ivnmarkendonge. De werkgroep bestaat per 31 december 2014 uit 14 personen exclusief de mentoren van de NGC. Inclusief zijn dat 21 personen. Daarvan zijn 2 mentoren/teamleden uit IVN-Roosendaal. Joop Assman, Emmy Blok, Dolfje de Bont, Ward van Breukelen, Margriet Erich, Anneke Hamers, Marjo van den IJssel, Sylvia van de Ing, Ad van de Laar, Karin Nelson, Gerard Sand, Mari Verkade, Amanda van Schöll, Karin Vennegoor, Jeroen Nusselein, Iris van der Vlerk, Marry Verkleij, Ghisêl Crielaard, Berry Hartman. Van IVN Roosendaal: Guus Dekkers, Carla van der Burgt
Materialen en hulpmiddelen Er zijn dit jaar geen nieuwe materialen en hulpmiddelen aangeschaft.
Sociale zaken, nascholing Om de teamspirit op peil te houden hebben we dit jaar, eigenlijk door een overvol programma, geen gelegenheid gehad om naast het ‘cursuswerk’ iets aan interne motivatie te doen. De eerstvolgende teamactiviteit staat voor januari 2015 gepland. Er hebben in 2014 geen nascholingsactiviteiten plaatsgevonden.
Organisatie In de cursuswerkgroep is er sprake van een variërend aantal leden, in het bijzonder in de jaren waarin ook een Natuurgidsencursus wordt gegeven. Binnen de werkgroep functioneert een kerngroep van zo’n 6-tal mensen. Van die kerngroep zijn er 3 leden die samen met 2 andere leden de stuurgroep voor de Natuurgidsencursus vormen. Vergaderfrequentie van deze kerngroepen is (buiten de vakantieperiodes) ongeveer 1 x per 5-6 weken. De kerngroep cursussen bestond in 2014 uit Emmy Blok (coördinator), Dolfje de Bont, Anneke
Mark & Donge
pag.
Vogelwerkgroep De werkgroep De Vogelwerkgroep bestaat uit 26 IVN-ers, die in 2014 zich intensief hebben ingezet voor het uitdragen van vogelkennis, vogels te inventariseren, vogels te beschermen, etc. We hebben o.a. 43 bijeenkomsten (vogelwandelingen / vogelexcursies / vogellesavonden) georganiseerd (zie details hieronder). Een geweldige prestatie van de groep! De Vogelwerkgroep is 7 keer bij elkaar geweest, twee keer in de Oranjepolder en vijf keer in MEK Oosterhout (op 28 januari, 17 februari, 31 maart, 19 mei, 18 augustus, 13 oktober en 8 december). Naast het continueren van alle activiteiten werden tijdens deze bijeenkomsten ook ‘eigen’ presentaties gegeven: over Vogels in Amerika en over de Vogeltrek / Vogels in Oost Afrika.
5 6 april - Vroege Vogelwandeling Dorstse bossen (ruim 50 deelnemers); een M&D activiteit met aansluitend een gezellig samenzijn in de Seterse Hoeve! 10 mei - vogelexcursie ’t Merkske: i.v.m. regen afgelast 13 oktober - vogelexcursie Markiezaatsmeer (6 vogelaars) 16 november - vogelexcursie Biesbosch (9 vogelaars) Daarnaast zijn nog georganiseerd een (eigen) excursie op 13 april - dagexcursie naar Zeeuws Vlaanderen (8 vogelaars) en voor publiek ( i.s.m. de Wandelwerkgroep) op 25 mei - vogelwandeling Pannenhoef i.v.m. de Nationale Vogelweek van de Vogelbescherming (35 deelnemers) en op 14 december - vogelwandeling Zonzeelse Polder (28 deelnemers)
De Kerngroep, bestaande uit Carla Kruithof, Gerard van Opstal, Henk van Gurp, Pièrre van de Calseyde en Mariëtta Peters (coördinator), is 7 keer bij elkaar geweest voor actuele zaken en om de inhoud van de Vogelwerkgroep-bijeenkomsten te bespreken. De website werd up-to-date gehouden (Carla en Pièrre) en er is een Meerjarenplan 2015-2020 t.b.v. het bestuur IVN opgesteld. Mariëtta stopt als coördinator m.i.v. 1 januari 2015.
Activiteiten Vogelexcursies/bijeenkomsten
Vogelcursus (coördinator Gerard van Opstal)
(coördinator Henk van Gurp) We hebben 7 vogelexcursies/bijeenkomsten georganiseerd voor alle IVN-ers en een ‘eigen’ excursie gedaan. Ook hebben we de Wandelwerkgroep met twee publiekswandelingen ondersteund. voor IVN-ers 25 januari - vogelexcursie Schouwen-Duiveland (11 vogelaars) 17 februari - ‘oefenavond’ vogelgeluiden in MEK Oosterhout (15 vogelaars) 16 maart - vroege Vogelwandeling Mastbos (13 vogelaars)
In het voorjaar hebben we een IVN-Vogelcursus georganiseerd voor 30 ‘beginnende vogelaars’. Vijf mensen van onze groep hebben samen met Emmy Blok (Cursuswerkgroep) de avond ingevuld. Er werden 5 lesavonden gegeven in ‘t Klooster in Bavel (14 jan., 11 febr., 11 maart, 9 april, 23 april) en er werden 4 excursies naar vogelrijke gebieden gehouden (18 jan. Biesbosch / Noordwaard, 22 febr. Bleeke Heide / Goudberg, 22 maart Pannenhoef en 19 april Pompveld).
Vogelwandelingen/Inventarisaties Voor alle IVN-ers hebben we maandelijks in twee
Mark & Donge
pag.
gebieden een vogelwandeling georganiseerd, met een vaste route, totaal dus 24 keer in 2014. De 1ste zaterdag van de maand in het Oosterheidebos (coördinator Lidy de Koning) en de 3de zaterdag van de maand in het natuurgebied Asterdplas / Haagse Beemden (coördinator Kees v.d. Krift). Voor de eerste keer hebben we dit jaar per gebied een vogelsoort nader bekeken: in Oosterheide was dit de boomklever, in de Haagse Beemden de meerkoet! Op verzoek worden gegevens doorgegeven aan de Gemeente Breda, Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer en Sovon.
6 project ‘Committed to Birds’ van Vogelbescherming Nederland hebben we dit jaar nog twee keer de golfbaan geïnventariseerd (op broedgevallen).
Verdere activiteiten in 2014:
(coördinator Mariëtta Peters) Op 1 augustus hebben vijf vogelaars de huiszwaluwnesten in Teteringen geteld. Er werden 54 nesten aangetroffen: één nest minder dan vorig jaar! De gegevens zijn doorgegeven aan Sovon en aan de West Brabantse Vogelwerkgroep.
* Op 8 maart zijn 4 mensen naar de SWEV bijeenkomst in Zundert geweest. * Twee vogelaars hebben op 1 april vogellessen gegeven met aansluitend een excursie in de buurt aan de groepen 7 en 8 (totaal ca. 100 leerlingen) van een basisschool in de Haagse Beemden. * We hebben op 6 april een Mark&Donge activiteit georganiseerd. 50 IVN-ers hebben op zondagochtend een Vroege Vogelwandeling in de Dorstse bossen gelopen, met daarna een gezellig samenzijn in de Seterse Hoeve. * Tijdens de Haagse Beemden inventarisatie begeleidden we in ’t voorjaar enkele keren een stagiaire van de Radboud Universiteit. * Op 23 april zijn drie vogelaars naar de Jaaravond Uilenbescherming van Brabants Landschap geweest. * Op 27 juni hebben twee vogelaars tijdens de Nachtvlindernacht in de Oranjepolder (voor publiek) een presentatie verzorgd over uilen. * Op 22 juni hebben drie vogelaars SBB geholpen bij de organisatie van het ‘ooievaars-kraamfeestje’ bij het Markdal. * Op 12 juli hebben 6 vogelaars de Kerktoren van Oosterhout beklommen om gierzwaluwen te tellen. * Op 1 september hebben twee vogelaars acte de présence gegeven bij de IVN-Natuurgidsencursus /Werkgroepenmarkt t.b.v. stagiaires. * Op 29 november zijn zes vogelaars naar de Landelijke Vrijwilligersdag van Sovon / Vogelbescherming in Ede geweest. * In november hebben drie vogelaars een artikel geschreven over de vogels / de tellingen van de laatste 20 jaren in Landgoed Oosterheide. Dit t.b.v. IVN publicatie in de krant n.a.v. het 380KV hoogspanningstracé, dat door dit gebied is gepland. Al deze activiteiten bij elkaar:
Vogeltelling Oosterhoutse Golfclub
Mariëtta Peters, coördinator IVN-Vogelwerkgroep
Uilenproject omgeving Oosterhout (coördinator: Bart Jaspers) De uilenwerkgroep bestaat uit 4 mensen. Sinds dit jaar verzorgen we buiten de 10 steenuilenkasten ook op 2 locaties kerkuilenkasten. Steenuilen: Op 3 steenuil locaties hadden we in totaal 8 uitgevlogen jongen, een mooi succes. Eén steenuilenkast is in december overgedragen aan de groep van Raamsdonk. Kerkuilen: in beide kasten was er broedresultaat, in één kast zelfs 7 jonkies.
Huiszwaluwen in Teteringen
de IVN-Vogelwerkgroep mag er zijn!
(coördinator Gerard van Opstal) Twee vogelaars hebben op 19 april meegeholpen met de Landelijke Golfbaan vogeltelling. Er werden 37 vogelsoorten geteld. Vanwege het
Mark & Donge
pag.
Spitsmuizen De werkgroep We zijn weer met twee groepen Spitsmuizen op een woensdagmiddag in de maand bij elkaar gekomen om natuur te beleven en te onderzoeken. Elke groep heeft dit jaar 22 kinderen in de leeftijd van 7 tot 11 jaar Er is een lange wachtlijst die we proberen weg te werken. Daarom hebben we dit jaar de groepen uitgebreid met 2 kinderen extra. Er is verder weinig of geen verloop van kinderen. De leiding bestaat uit 7 vrijwilligers die om de beurt een programma maken.
Activiteiten In januari hebben we een mooie les gehad over uilen en daarna de uilenballen uitgeplozen om te kijken of er botjes van de muizen in zaten.
7 In april hebben Mari en Cor de kinderen laten zien hoe iets groeit en bloeit en er geoogst kan worden van wat je zaait. De kinderen kregen ook allemaal een bakje mee met gezaaide tuinkers en boontjes. Zo kunnen ze thuis het groeiproces volgen. Mei stond in het teken van waterdiertjes scheppen. Met zoekkaarten en loepjes gingen we de beestjes uit het water bekijken en benoemen. De natuurtuin is er een erg geschikte plaats voor met de prachtige vijver. In juni was het weer de laatste bijeenkomst voor de vakantie. Er wordt dan altijd afscheid genomen van de kinderen die vanwege de leeftijd ons moeten verlaten. Dat gebeurde dit keer in Effen waar Aat Rietveld ons boeiend vertelde over het leven van de bij. Er werd honing geproefd en we mochten bij de kasten kijken waar de echte bijen zaten.
In februari zijn we in het nieuwe natuurgebied bij de Gilzerwouwerbeek in Bavel op zoek gegaan naar diersporen. Het was erg koud en het had gevroren. Van diersporen was niet veel te vinden op wat poep na. Maar we hebben een mooie afdruk gemaakt met gips van een reeënpootje.
In september kwamen er weer een aantal kinderen voor de eerste keer. We hebben de kinderen geleerd door een loepje de natuur van heel dicht bij te bestuderen. Dit is een ware belevenis voor veel kinderen. Zij zijn ook erg fanatiek om een plantje of beestje van dicht bij te bekijken.
In maart waren we voor het eerst op bezoekerscentrum Wolfslaar te gast. Voortaan gaan we hier onze bijeenkomsten houden, omdat de Oudhof dicht gaat. Een mooie gelegenheid om de kinderen met een speurtocht met natuuropdrachtjes de omgeving van Wolfslaar te leren kennen.
Oktober, de herfstmaand, stond in het teken van spinnen. Emmy Blok wist op een prettige manier de kinderen veel te leren over de spin. Daarna mochten ze op de kinderboerderij spinnen gaan zoeken en met het loepje bekijken. Een leerzame bijeenkomst. In november hebben we een voederplankje gemaakt voor de vogels. Ook werd verteld wat vogels in de winter nodig hebben. Verschillende vogels werden besproken. Kortom een leerzame en leuke middag. Kinderen vinden het altijd leuk om iets te knutselen of timmeren. De maand december stond in het teken van afval. Op allerlei manieren werd door Tianah naar afval gekeken. Hoe wordt plastic gemaakt? Wat gebeurt er mee als het in de natuur terecht komt? De kinderen hebben afval verzameld in de natuurtuin en dit aan een totempaal gespijkerd die
Mark & Donge
pag.
8
in de kinderboerderij was neergezet. Daarna kregen ze een afvaldoos mee die ze thuis in elkaar kunnen zetten en waarin ze oude batterijen, lampen e.d. kunnen sparen en inleveren bij de kinderboerderij.
Het jaar 2014 is een goed Spitsmuizen jaar geweest. Een enthousiaste club vrijwillige leiders hebben voor de 44 kinderen een mooi jaar vol activiteiten bedacht en georganiseerd. Ouders zijn dankbaar en maken vaak een compliment. Dat is voor ons de grootste voldoening. Als de kinderen het leuk vinden is het voor ons geslaagd. Wij zijn er van overtuigd dat het voor deze kinderen een meerwaarde kan zijn als ze op deze manier de kans krijgen om te spelen, leren en beleven met en in de natuur. Cor, Mari, Tianah, Johan, Daantje, Hetty en Joke
Mark & Donge
pag.
Torenvalken Zoals gebruikelijk bij Torenvalken loopt het seizoen niet gelijk op met de kalender en spreken we dus van twee deelverslagen namelijk het seizoen 2013/2014 en 2014/2015. Daar kan rapportage niet tegenop, dat gezegd hebbende komen we toch voor 2014 op elf en een halve bijeenkomst. Met in het halve geval slechts twee Torenvalken (een grijze en een jonkie) en in het meest succesvolle geval maar liefst vijftien (met een verdwaalde grijze er tussendoor hobbelend). Meest trouwe Torenvalk is de mascotte Alfie, die verder op geen ledenlijst voorkomt, maar als assistent fungeert van de supergrijze Torenvalk en op zijn vier poten de niet grijze Torenvalken tegen onheil moet beschermen. We leven in het post-Ria tijdperk maar de Valken vonden het nodig te memoreren dat ondergetekende met het tiende seizoen als grijze Torenvalk bezig is. Dat gebeurde tijdens een happening in park Wolfslaar waar de Valken konden nadenken over hoe de groene idealen vorm gegeven zouden kunnen worden. Verder hielden we weer een heksenkeuken waar een verbinding wordt gelegd tussen natuur en geneeswijzen. Dat zijn zeer eenvoudige bereidingen waaraan een apotheker zijn handen niet meer vuil aan maakt, maar nuttig om te kennen. Voor het knotten van wilgen was het te bar in februari, hoewel, we zouden voor watjes uitgemaakt kunnen worden. We zijn een aantal keren op pad geweest om onderdelen van het landschap wat te “lezen”. Dat is ongeveer als het spelen van detectiefje maar dan op het gebied van “cold cases” die tot 15.000 jaar geleden gespeeld hebben. Een bezoek aan de Oranjepolder leidde tot een opkomst rampje met anderhalve man en Alfie als paardenkop het was dan ook een extraatje.
9 Het jaarseizoen 13/14 werd voor de tweede keer afgesloten met een Big Jump, Google kan je meer vertellen over die happening bij Meerseldreef en Galder. Het jaar 14 werd afgesloten met een bezoek aan het natuurhistorisch Museum in Tilburg. Happeningen genoeg dus. Een bezoek aan een Breda-actief voorlichtingsdag leverde net als vorig seizoen twee maatschappelijke stagelopers op. Van vorige stages hielden we er telkens één standvalk op. Tot nog toe zijn er Torenvalken zodanig met het groene virus besmet dat ze met succes studies op het groene vlak volgen. Nu nog klaarstomen voor het gidsenwerk of Torenvalkwerk. We zullen zien. Paul Munnik, Menno Dankaert, Alfie
Mark & Donge
pag.
10
Xpeditie-Buiten! In 2014 hebben we voor het vierde jaar kinderen van 8 tot 12 jaar op een actieve en avontuurlijke manier met natuur en het IVN laten kennismaken. Met een enthousiast team van 13 vrijwilligers hebben we dit jaar 7 activiteiten en 3 aangevraagde projecten uitgevoerd. In totaal hebben er circa 175 kinderen aan onze activiteiten deelgenomen. Aanvankelijk viel in het voorjaar het aantal aanmeldingen tegen, in het najaar kregen we de groepen weer redelijk goed vol. We hebben inmiddels de ervaring: hoe stoerder de activiteit, hoe meer aanmeldingen.
Het programma afgelopen jaar Stoere Hulten Games (23 februari) 9 deelnemers. Door de kinderen werden 14 wilgen geknot bij Johan op de boerderij in Hulten, wat ongeveer 300 takken opleverde. Van de allerdikste takken werden palen gemaakt voor het paalwerpen, geïnspireerd op de Schotse Highland Games.
Paardenbloemjam maken (13 april) afgelast. Vroege vogel natuurontbijt (4 mei) 11 deelnemers. Vroeg uit de veren in de vrieskou, om 6.15u al naar het bos voor het vroege vogel ontbijt. Met verrekijkers vogels spotten, langs de reigernesten in het Mastbos, spechtenholen en vogelnesten ontdekken en eekhoorntjes zien spelen.
Na een koude vroege tocht door het bos afsluiting in het speelbos met een lekker ontbijtje en warme chocomel.
Na het harde werken op de boerderij en de inspanning van het paalwerpen lekker uitrusten en nakletsen rond het kampvuur met warme chocolademelk.
Slootjesdagen (22 juni) 18 deelnemers. Op onderzoek in de Asterdplas, onderwater kijken, de bodem onderzoeken, aan de slag met schepnetten en waterdiertjes. Een heerlijke leerzame zomerse dag aan het water. En tot slot een IVN goody-bag mee.
Kleurige vogelhuisjes (23 maart) 12 deelnemers. Uitleg over vogels in de lente en daarna naar harte lust timmeren op de boerderij van Piet en Joke in Bavel. Nadat alle kastjes getimmerd waren kwamen de potten verf op tafel en werden er door de kinderen heuse kunstwerken van gemaakt.
Mark & Donge
pag.
Nacht van de vleermuis (30 augustus) 16 deelnemers. Een nachtelijke activiteit met een vleermuizen verhaal bij de vleermuizenkelder op landgoed Wolfslaar, een vleermuizen insectenspel en een vleermuizenquiz bij de “poort van de waarheid”.
11 zeedenkegels werden gevuld met vet en vogelzaad en versierd met veren.
De kinderen deden nog een vogelbekspel en vogelmemory en kregen een vogelzoekkaart mee om te zien welke vogels hun voedsel komen eten deze winter.
Daarna hebben de kinderen nog een vleermuismobiel geknutseld. Toen het echt lekker donker werd, op stap met een batdetector met vleermuizenexpert Jeroen op zoek naar vleermuizen en nachtvlinders.
Afscheid
Survival (21 september) 20 deelnemers. Het oefenen van overlevingsvaardigheden in het Mastbos. Knooptechnieken voor het maken van een onderkomen voor de nacht, vuur maken en je eigen soepje koken met kruiden en brandnetels. Smeerwortelzalf maken tegen verwondingen. Deze kinderen zijn helemaal getraind en klaar om te overleven.
Helaas nemen we aan het einde van dit seizoen afscheid van Karin, Esther en Margret. Annie Jansen is de nieuwe coördinator van Xpeditie-Buiten! Team Xpeditie-Buiten! Daan, Menno, Sjanneke, Marijke, Karin, Esther, Joke, Johan, Tianah, Amanda, Annie, Irma, Margret
Vogeltraktatie (12 oktober) 18 deelnemers. De kinderen helpen de vogels de winter door met kettingen geregen van doppinda’s, kastanjes en stukjes maiskolf. Appels werden voorzien van een ijzerdraadconstructie om op te hangen. Grote
Mark & Donge
pag.
12
Natuurtuin Oranjepolder Natuuronderhoud Het onderhoud van de Natuurtuin Oranjepolder verloopt goed dankzij een duidelijke planning en goede opkomst tijdens de werkochtenden. Ook groeit de werkgroep gestaag, dit jaar zijn weer 3 mensen erbij gekomen en bestaat de groep uit 28 leden. Op 17 mei hadden wij een groepsexcursie naar de Kaaistoep in Tilburg om ons te laten inspireren en de onderlinge band te versterken Wij worden voor het groot onderhoud ieder jaar geholpen. Tijdens de NL Doet dag, dit jaar op
Openstelling en Natuureducatie Dit jaar was de Natuurtuin van mei tot en met september op zondagmiddag open voor publiek. We startten met een probleempje wat eind mei voorbij zou zijn, de Domeinweg werd open gebroken voor de aanleg van een rioolpersleiding. Dit “probleempje” zou uiteindelijk tot eind november duren….. Toch hebben veel mensen de Natuurtuin bezocht al moest het soms door de laatste 100 meter door zand of modder te ploeteren of kon de ingang alleen bereikt worden door over een buis van een meter doorsnee te klimmen. De activiteiten voor natuureducatie hebben hier ook nauwelijks onder geleden. Vooral de kinderen zagen het als een extra avontuur.
22 maart door bewoners en begeleiders van het Thomashuis Oosterhout en leden van de Protestantse Kerk. Op 13 september door een groep werknemers van Vissers Olie en natuurlijk tijdens de Landelijke Natuurwerkdag op 1 november onder zomerse omstandigheden met 40 vrijwilligers, waaronder ook natuurgidsen in opleiding. Met stip bovenaan als leukste klus: wilgen knotten! De maatschappelijke stage heeft zijn verplichte karakter en financiering verloren, maar wij hebben op 17 december nog wel een groepje brugklassers van het Frenckencollege ontvangen.
Voor het eerst hebben wij een hele school tegelijk ontvangen ter gelegenheid van het 40 jarig bestaan van basisschool de Torenschouw. 109 Leerlingen hebben in 4 groepen, weer onderverdeeld in 4 subgroepjes, allerlei natuureducatieve activiteiten gedaan. Hiervoor waren wij met 8 werkgroepleden in touw. Kinderen, leerkrachten en de werkgroep waren enthousiast! Vier andere schoolklassen en een groepje van WNF Rangers hebben een excursie met natuuractiviteiten gehad. Ook de Buitenschoolse opvang is met een groep geweest, maar dit is organisatorisch door de BSO niet goed te plannen waardoor er weinig tijd overbleef.
Mark & Donge
pag.
13
Op 22 juni deden wij mee aan het
In het warmste jaar sinds de metingen kon op 28 december de Floron plantenjacht in en om de Natuurtuin Oranjepolder niet doorgaan vanwege flinke sneeuwval…Natuur blijft verrassen!
Slootjesweekend. We waren verrast door de grote toeloop van kinderen met hun (groot)ouders. Niet alleen veel waterdiertjes maar ook de jonge torenvalken lieten zich bewonderen.
Het team Natuurtuin Oranjepolder Ook andere (werk)groepen hebben gebruik gemaakt van de Natuurtuin en het Domein. Dit waren de vogelwerkgroep, fotowerkgroep, natuurgidsencursus, wandelwerkgroep en cursuswerkgroep. De Landelijke Nachtvlindernacht was op 27 juni, dus midzomer. Omdat de nachtvlinders dan pas heel laat actief worden, hebben we in het Domein een presentatie over uilen (de nachtvogels) gehouden. Een geslaagde combinatie!
Mark & Donge
pag.
14
Natuurlezingen De Natuurlezingen zijn een gezamenlijke activiteit van IVN Mark&Donge en KNNV afd. Breda. De werkgroep bestaat uit 4 personen (2 IVN, 2 KNNV). Het doel is door middel van een aantal lezingen per jaar diverse onderwerpen aan te bieden, die naast verdieping van kennis ook de mogelijkheid tot contact bieden, ook voor minder mobiele personen. In 2014 zijn de volgende onderwerpen aan bod gekomen: 27 januari: Mieren, dominante levensvorm door Marlène Heunen. 24 februari: Stadslandbouw door Mieke Roozen en Louis de Jel. 24 maart: Westbrabantse beken door Hans van Kapel en Jaap Oosthoek. 6 oktober: De herintroductie van de boomkikker door Kees Marijnissen.
boomkikker (foto Theo Bakker)
1 december: Boeren op de grote stille heide door Jap Smits. Het aantal bezoekers per avond varieerde tussen 24 en 67, met een gemiddelde van 40. De lezingen vinden plaats in gemeenschapshuis De Wegwijzer in Breda-Noord. Als bijdrage in de kosten van zaalhuur, sprekers en consumpties wordt een bijdrage van € 3,00 per persoon gevraagd.
Mark & Donge
pag.
15
Pluisgroep De Pluisgroep kwam ook in 2014 weer elke dinsdagochtend bij elkaar. De bossen bij Dorst zijn het vaste wandelgebied, maar éénmaal per maand wordt er een excursie naar een ander natuurgebied in de regio gemaakt. Op de jaarvergadering, 19 april 2014, werd het excursieprogramma voor april 2014 t/m maart 2015 vastgesteld. De twaalf excursies in 2014 gingen in deze volgorde naar: - de Vrachelse Heide, - de Duiventoren, - de Bleeke Heide, - de Kornse Boezem, - de Warande bij Gilze, - het Labbegat, - de Gilzewouwerbeek, - de Strijbeekse Heide + Goudberg, - landgoed Moerenburg bij Tilburg, - de Pannenhoef, - het Mastbos, - landgoed Wolfslaar + omgeving. De drie vertrekplaatsen in de boswachterij Dorst bevallen goed en zijn gehandhaafd: 1e. parkeerterrein nabij de voormalige SBB werkschuur, Weth. van Dijklaan, 2e. aan de Rijense kant voorbij de oude steenfabriek en 3e. parkeerterrein bij de Seterse Hoeve. Staatsbosbeheer werd weer op de hoogte gesteld van bijzondere waarnemingen. Dat was dit jaar niet veel, maar er zijn toch vrijwel altijd enkele meldingen te doen, zoals bv. de vondst van enkele zeldzame plantensoorten. We begonnen 2014 met 34 leden en eindigden met 37. Twee pluizers vertrokken om gezondheidsredenen of veranderde omstandigheden. Vijf nieuwe leden werden verwelkomd, waarbij vier deelnemers aan de IVN Natuurgidsencursus. De opkomst is sterk afhankelijk van het weertype en varieert gewoonlijk tussen 10 en 20 personen.
Mark & Donge
pag.
Bromgroep
16 Onze vaste bijeenkomsten werden de derde maandag van de oneven maand op wisselende locaties gehouden. Aan de bijeenkomsten werd soms een “buitenactiviteit” gekoppeld. Dan gingen we ter plaatse kijken om ons een beter oordeel te kunnen vormen.
De werkgroep De BROM-groep houdt zich bezig met de ontwikkelingen op het gebied van Bomen, Ruimtelijke Ordening en Milieu. Hiertoe rekenen we ook duurzaamheid, milieu, water, natuur, landschap en cultuurhistorische, archeologische en aardkundige waarden. In termen van de ruimtelijke ordening worden deze de basis genoemd voor de mogelijkheden en beperkingen van nieuwe ontwikkelingen (de onderste laag volgens de lagenbenadering).
Activiteiten
De activiteiten van de werkgroep zijn vooral gericht op de gemeenten Breda en Oosterhout. Zaken van buiten deze gemeenten worden incidenteel, vaak na melding van actieve IVN-ers in de regio en lokaal actieve NME-groepen opgepakt.
Een aantal belangrijke activiteiten gedurende 2014 waren: Bomen en Kapvergunningen - De naam BROM begint niet voor niets met de B van bomen. - Zowel in Breda als in Oosterhout staat het bomenbeleid en dan met name het velbeleid ter discussie. Doelstelling hierbij is vereenvoudiging van de procedures. Onze zorg ligt bij de bescherming van waardevolle bomen en structuren. - Daarom blijven wij de vergunningsaanvragen voor het vellen van bomen indringend te volgen. Namens onze klankbordgroep is actie ondernomen bij o.m. Kappen van “overlastgevende” appelbomen Evertsenweg Breda. Bavelse Laan Breda. Diverse velvergunningen in het kader van onderhoud wegen en fietspaden en terugdringen van wortelopdruk. Kappen van bomen parkeerplaats Zuiderhout (Oosterhout) herplant is gebeurd. Kappen van paardenkastanjes in K. Onneslaan Oosterhout (bleek wegens bloedingziekte). Kappen van monumentale bomen in stadstuin De Schelp Oosterhout Helaas is het niet mogelijk alle aanvragen te beoordelen. Wij laten ons hierbij leiden door meldingen van betrokken burgers en ons eigen inzicht bij het lezen van de meldingen op http://overuwbuurt.overheid.nl.
Vaak was er structureel en/of incidenteel overleg met ambtenaren en bestuurders van gemeenten en waterschappen.
Naast deze bomen-gerelateerde onderwerpen zijn er een groot aantal zaken die ons, soms zeer langdurig, bezig houden:
De werkgroep was in 2014 als volgt samengesteld: Jan Weterings, Joop van Riet, Sietzke Schokker, Wim van Dongen, Henk Oprel, Gerard van den Heuvel, Frieda Hof, Joost Barendrecht, Herman Voesenek (vanaf september) en Ad Hessels. Jan Weterings heeft zijn werkzaamheden vanaf juni wegens gezondheidsredenen moeten onderbreken; hij en wij hopen dat hij in 2015 opnieuw actief kan deelnemen.
Mark & Donge
pag.
Lavi (varkensbedrijf Oosterhout).
17 doorsnijden (dit in samenwerking met talloze andere belanghebbende groepen en BMF). Besluitvorming hierover zal pas in 2017 aan de orde zijn!
Landschapspark de Open Linie (voorheen Landschapspark Oosterhout - Breda). Voor dit ambitieuze plan is zowel in Oosterhout als in Breda de gebiedvisie vastgesteld. Een belangrijke doorbraak is bereikt in het gebied “flessenhals”. Hier is bandenhandel Vrakking opgekocht en wordt een verbinding aangelegd. De ontsnipperingsmaatregelen A27 worden in 2015 uitgevoerd (voor het oorspronkelijk plan van een faunapassage viaduct Hoevestraat is een alternatief in ontwikkeling) Markdal, Bouvigne en Klokkenberg blijft voortdurend aandacht vragen. Natuurlijk stromende Mark nog lang niet af. Grote vooruitgang geboekt. Structuurvisie Oosterhout zal in 2015 worden vastgesteld. Stadslandbouw Bavelse Berg Bovengenoemde onderwerpen vormen een greep uit de onderwerpen die ons ook komend jaar bezig zullen houden.
Enkele bijzondere activiteiten waar de BROMgroep medewerking aan verleende waren De Nacht van de Nacht en de Big Jump. Een bijzonder onderwerp wordt gevormd door het 380KVtrakject. Hier zal onze inzet in de eerste plaats gericht zijn op het voorkomen dat dit traject een hele reeks van natuurgebieden in Brabant zal
Mark & Donge
pag.
18
Paddenwerkgroep Vanuit de paddenwerkgroep ondersteunen we de paddentrek over de Ulvenhoutse laan richting Markdal. Dit jaar waren we op 6 maart een beetje te laat met opzetten. Na een korte vorstperiode sloeg ineens het weer om en is de trek snel begonnen. Door de zeer zachte winter is de trek al vroeg begonnen en hebben we de eerste 2 weken regelmatig geraapt.
80 70 60 50 40 30 20 10 0
vrouw; totaal 198
6 maart 8 maart 10 maart 12 maart 14 maart 16 maart 18 maart 24 maart
man; totaal 233
Nadat het scherm was opgezet ging het heel snel, waardoor we op 29 maart het scherm al weer op hebben geruimd. De week hiervoor was de overzet minimaal, terwijl in het weekend er wel een goede temperatuur en neerslag waren. De dagen erna was het wel erg koud 's nachts. Totale aantal: * padden 431 (2013 waren dit er 422), * 3 kleine watersalamanders (2013: 26) *1 alpenwatersalamander (2013: 8) * 3 bruine kikkers (2013: 6) We denken dat we de kleine watersalamanders helemaal gemist hebben i.v.m. de vroege start?
albino Alpenwatersalamander
De paddenwerkgroep bestaat uit 12 actieve mensen die zowel in de ochtend als in de avond de paddentrek ondersteunen.
Mark & Donge
pag.
Werkgroep Stadsplanten Breda In 2014 heeft de Werkgroep Stadsplanten Breda 6 maal vergaderd. Een lid van de zeven heeft aangegeven de Werkgroep op enige afstand te willen volgen vanwege drukte en vergadert in de regel niet mee. Samen met de leden van de plantenwerkgroep van de KNNV wordt de inventarisatie van de stad uitgevoerd. Dat betekent dat ruim 10 mensen hiervoor zorg dragen. De werkgroep Stadsplanten Breda is een samenwerkingsverband tussen KNNV Breda en het IVN Mark & Donge.
Inventarisaties Dit jaar zijn 20 kilometerhokken in de gemeente Breda geïnventariseerd, waaronder ook een aantal hokken buiten de echte stedelijke omgeving. Tijdens een Floron-kamp in Rijsbergen hebben floristen uit geheel Nederland, net als in 2012, ons goed geholpen en in totaal 16 km-hokken in de gemeente Breda gestreept. Hiervan zijn 5 hokken, in het kader van een nieuwe manier van inventariseren bij Floron, door twee groepjes onafhankelijk van elkaar onderzocht. Daarnaast voeren twee leden van de Werkgroep Stadsplanten regelmatig oriënterend onderzoek in de stedelijke omgeving van stad. Voor een totaal overzicht van de stadsplanten nemen we naast bovenstaande gegevens ook gegevens van Waarneming.nl op. Deze laatste waarnemingen nemen elk jaar in aantal toe. Omdat het lastig is om urbane soorten te scheiden van rurale soorten hebben we de manier van tellen van stadsplanten aangepast. Vanaf nu nemen we alle planten op die voorkomen in de gemeente Breda, dus zowel stedelijke bebouwing als buitengebied. De gemeentegrens van Breda is bepalend of de plant op de lijst van stadsplanten komt te staan. Deze werkwijze wordt ook in andere steden toegepast. Daarmee is wel het begrip ‘stadsplanten’ verwaterd en zou je eigenlijk
19 van ‘gemeenteplanten’ moeten spreken. Qua aantal gaat het om ongeveer 60 soorten meer. Na aanpassing komt hiermee het aantal waargenomen soorten eind 2013 al op 993 te staan. In 2014 zijn in totaal 950 soorten genoteerd. Met de vondsten in periode 2010, 2011, 2012, 2013 staat de teller nu op ruim 1100 verschillende soorten planten. Toch weer een toename van ruim 100 soorten. In deze lijst zitten ook planten die slechts eenmaal zijn waargenomen, tuinvlieders. Kortom alles. Op de website komt de complete lijst te staan in januari 2015. De km-hokken van de stad Breda zijn op enkele hokken na geïnventariseerd. Je kunt zeggen dat de stedelijke bebouwing van Breda nu goed in kaart is gebracht. Daarmee kan de stad Breda zich botanisch goed meten met steden als Amsterdam, Utrecht en Rotterdam. Om een goed beeld te hebben van de totale gemeente Breda dient het buitengebied nog verder onderzocht te worden. De komende jaren zullen we daar onze aandacht op richten.
Floron heeft de plantenjagers geïnstrueerd bij sneeuw, foto’s van een plant in de sneeuw te maken: putter op zaaddozen van theunisbloem
Website Er staan nu 150 complete beschrijvingen op de website. Deze zijn alle via de QR-code in het boek op te vragen. Ongeveer 15 moeten nog via het foto / kleur-register op de website zelf toegankelijk worden gemaakt. Van 67 planten vonden we dat de beschrijvingen op de website te weinig aanvullende informatie bevatte vergeleken met wat in het boek staat. Die aanvullende informatie is verzameld en staat voor 70 % op de website. In het boek staan ook met foto en een korte toelichting 50 bijzondere planten. Daarvan hebben we besloten dat ook die met een gewone, lange
Mark & Donge
pag.
tekst en meer foto’s op de website komen. Een tiental teksten zijn gereed. Er moeten ook nog behoorlijk wat foto’s worden gemaakt. In de loop van 2014 zijn er in de rubriek ‘Waarnemingen’ 37 bijzondere vondsten op de website verschenen. De website wordt zeer redelijk bekeken met een gemiddelde van 2234 unieke bezoekers per week. Het gemiddeld in 2013 was 2050. Zie ook Website bezoek).
20 heeft van het ministerie een aanwijzing gekregen dat de varens behouden moeten blijven. De sloopplannen zijn inmiddels gestagneerd.
Publiciteit
Boek Midden december 2014 zijn in totaal 797 boeken verkocht: 592 in 2013 en 205 in 2014. Het werkelijke aantal verkochte boeken ligt hoger, omdat nog niet alle boekhandelaren hun aantal verkochte boeken in 2014 hebben afgerekend. De raming is dat dit minimaal 50 boeken betreft. Er zijn dan nog 401 boeken in voorraad, waarvan een deel via de consignatie bij de boekhandelaren. Zie ook het financieel overzicht.
Steenbreekvarens Eind januari 2014 constateerde een oplettende buurtbewoonster dat een populatie van ruim 300 steenbreekvarens aan de Galvaniweg in zijn geheel was verwijderd bij renovatiewerkzaamheden in opdracht van de wooncorporatie AlleeWonen. Dit ondanks tweemaal gewaarschuwd te zijn door de gemeente. Een lid van de stadsplantenwerkgroep besloot aangifte te doen bij de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit. De aangifte kwam vervolgens ook terecht bij het Team Handhaving Dier, Natuur & Handhavingsregie. B. Maes (Ecologisch Adviesbureau te Utrecht) kreeg vervolgens de opdracht te kijken welke herstelwerkzaamheden mogelijk zouden zijn. AlleeWonen heeft toegezegd de geadviseerde werkzaamheden uit te zullen voeren. Na enkele telefoontjes lijkt er nu (=december 2014) iets te gaan gebeuren. Delen van de nieuwe oppervlakkige specie van portlandcement zullen worden verwijderd en de voegen zullen vervolgens worden aangevuld met ruw gestreken kalkspecie. Op de herstelde voegen zal een lid van de werkgroep sporen van steenbreekvarens uit de omgeving aanbrengen. In de Hudsonstraat staan honderden steenbreekvarens op panden die een sloopbestemming hebben. De gemeente Breda
Over stadsplanten zijn in 2014 in het weekblad Nieuw Ginneken 8 columns over stadsplanten verschenen. Een tweetal malen heeft een groot artikel in de Stem gestaan over het project. In een aantal vakbladen en op sites is het boek zeer positief gerecenseerd. Er zijn 3 publieksexcursies stadsplanten geweest. Er zijn 4 lezingen over het boek geweest, waarvan een met aanvullende excursie.
Yes! chia! Op 28 oktober troffen we aan de Viandenlaan een 40-tal grote, niet bloeiende, planten aan, aan de rand van een bouwplaats. Duidelijk was dat we de soort in de lipbloemenfamilie moesten zoeken. De stengel was vierkant, de bladen kruislings tegenoverstaand en het blad gekarteld. Duidelijk was ook dat dit bijzondere planten waren: zulke grote planten moesten we ook nietbloeiend kunnen benoemen. Na wat gezoek kwamen we uit bij shiso (Perilla frutescens). Deze plant komt uit Japan en Korea waar hij veel gebruikt wordt in de keuken. De smaak heeft de intensiteit van munt of venkel zegt men. Het zakje gezouten blaadjes uit de reformzaak smaakte alleen maar zout. Op de site Waarneming.nl waren inmiddels een stuk of 10 vergelijkbare waarnemingen met de duiding shiso, zonder dat overigens iemand zijn waarneming bevestigd zag. Op een uitzondering na, en dat was er een uit Nunspeet, bloeiend met blauwe bloemen. Dat bleek geen shiso, maar chia (Salvia hispanica), een plant uit Mexico. Ook op Waarneming.nl waren inmiddels de meeste waarnemers, onder invloed van een paar beoordelaars (validatoren), gewisseld van shiso naar chia. In Breda was een van ons zo slim geweest een plant binnen te zetten, en op 23 november was het zo ver: blauwe bloemen. Yes! chia! Zie foto hierboven. De tweede ware goedgekeurde vondst in Nederland. Chia wordt tegenwoordig veel verkocht als ‘superfood’. De geslachtsnaam ‘Salvia’ betekent ‘gezond’. De tuinsalie is debet aan die naam. ‘Hispanica’ betekent ‘Spanje’ en dat is niet terecht, want de plant komt toch echt uit Mexico. Het woord ‘chia’ is Indiaans en betekent ‘vettig’.
Mark & Donge
pag.
Plannen voor 2015
21 gem.
2050
In 2015 hopen we de meeste aanvullende foto’s gemaakt te hebben, evenals de nieuwe teksten voor de zgn. 50-lijst. De Werkgroep Stadsplanten wil vooralsnog tot 2017 doorgaan met het in de lucht houden van de website, die onverminderd goed wordt bezocht. Het streven voor 2015 is 40 maal in de rubriek Waarneming een nieuwe plant te presenteren.
Financieel verslag Inkomsten In kas uit 2013
€ 1.592,44
Teruggaaf BTW 2013 Betaling boeken 2014, inclusief openstaande rekeningen 2013
€ 893,00 € 3.537,00
Totaal
€ 6022,44
Batig saldo
€ 4.838,44
Openstaande rekeningen 2014
€ 500,00
uitgaven Beheerskosten (materiaal, kopieën) BTW-afdracht
€ 77,00
€93,00
Presentatiekoste n
Uitje werkgroep
€ 310,00
Aankoop meerdruk boeken
€ 710,-
€ 1.184,00
Websitebezoek Geregistreerde aantallen bezoekers ( per 15 december 2014
2014
Uniek
Totaal aantal
jan
1465
5537
feb
1543
5373
mrt
2171
6647
apr
3134
8464
mei
3546
8305
jun
3532
7945
jul
2018
7037
aug
1815
7067
sept
1872
6887
okt
1869
6696
nov
1614
6374
dec
-
-
gem.
2234
6939
Het gemiddelde in 2013 was:
Mark & Donge
5825
pag.
Fotowerkgroep
22 Daardoor krijgen de leden een impuls om nog betere en andere foto’s te maken.
Algemeen De werkgroep heeft het volledige programma voor het jaar uitgevoerd. Het aantal leden is gegroeid en varieerde van 35 tot 40 leden. Gemiddeld doen minimaal 15 tot soms 30 leden actief mee aan de activiteiten. De voorbereidingsgroep heeft positief gewerkt op de uitvoering van het programma en op het aandragen van nieuwe ideeën.
Doelstelling Met het oprichten van de fotowerkgroep zijn doelstellingen geformuleerd. Jaarlijks worden deze doelstellingen geëvalueerd op wat we hebben bereikt en de haalbaarheid ervan. Daaraan hebben we in 2014 weer verder gewerkt. De doelstellingen waren: 1. Een platform te bieden aan leden om de kennis op het gebied van het fotograferen van de natuur te verbreden en te verdiepen. Ervaringen uitwisselen en kennis overdragen. 2. Door het opstellen en publiceren van gedragsregels te bevorderen dat bij het produceren van natuurfoto’s deze gedragsregels worden gevolgd en in acht worden genomen. 3. Door het beschikbaar en tentoonstellen van foto’s educatie van het publiek op het gebied van natuurkennis te bevorderen.
Anneke van Prooijen
De tweede doelstelling hanteren we bij het gezamenlijk er op uittrekken in de natuur. Het gaat daarbij vooral om het respecteren van de natuur. Ook wordt tijdens deze bijeenkomsten stilgestaan bij de flora, fauna en het bijzondere aan de natuur van het gebied.
Jacques Peters
Kaat Nobelen
De eerste doelstelling heeft veel tijd gevergd. Duidelijk is geworden dat het aandacht besteden aan en het positief kritisch beoordelen van fotoresultaten een continue proces is en de rode draad is in de activiteiten van de werkgroep.
De derde doelstelling: publiceren, gebeurt o.a. door ophanging in de vergaderzalen. Dat is einde 2014 verruimd van 20 naar 29 foto’s. Periodiek worden de foto’s gewisseld. De publicatie op de website, zal nog de nodige verbetering moeten ondergaan. Daaraan hebben we vanaf het voorjaar van 2014 gewerkt. We zijn mede afhankelijk van de mogelijkheden van de website van IVN Mark & Donge. Hierover zijn we nog in overleg. We willen de individuele leden in de gelegenheid stellen hun fotoresultaten te publiceren.
Natuurfotografie De werkgroep heeft een programma opgesteld waarin een keer per maand bijeen gekomen werd
Mark & Donge
pag.
op een variërende plek in de natuur. Telkens werd een geschikt thema vastgesteld hiervoor, zodat gericht gezamenlijk kon worden geëxperimenteerd met foto’s maken. Er is telkens een gevarieerde groep van circa 10-15 natuurfotografen die er op uit trekt. We hebben een fotoserie gemaakt van het afgebrande deel van Het Mastbos, wat mede op verzoek was van SBB (Staatsbosbeheer). Daarin werd het herstel van de natuur getoond na de brand. Ook hebben we een specifiek thema: “Rood” behandeld waarbij het ging om de kleur rood in de natuur weer te geven. Evenals het verschil in expressie tussen een zwart-wit foto en een kleurenfoto, dat soms heel opmerkelijk is.
23 Ontwikkeling van de fotoresultaten In de laatste bijeenkomst van het jaar heeft de directeur van de School Voor Fotografie uit Breda een selectie van fotoresultaten beoordeeld en haar manier van foto’s bespreken gepresenteerd. De directeur was onder de indruk van de (hoge) kwaliteit van de foto’s. “Het is zeer de moeite waard dit ook te publiceren.“ was haar advies. Een compliment voor de leden van de werkgroep en het toont aan dat we op de goede weg zijn. De schoonheid van de natuur op soms verrassende wijze laten zien.
Carel Schrantee
Vooruitblik 2015 Freek Kooij
Workshop fotografie In januari hebben we een bijeenkomst gehouden, onder leiding van Johan van de Watering, een bekend natuurfotograaf. Dit was een groot succes, waaraan ook niet leden hebben deelgenomen. Johan heeft zijn manier van landschapsfotografie laten zien en verteld over het maken van macrofoto’s. Het was een boeiende avond.
De werkgroep is nu ruim drie jaar actief met groeiend succes. Er zijn al diverse momenten geweest dat we met andere werkgroepen activiteiten hebben uitgevoerd. Zoals de gepresenteerde fotocollectie tijdens de ledendag. Misschien dat het komende jaar andere werkgroepen gebruik willen gaan maken van onze activiteiten. Bij deze een oproep aan de andere werkgroepen.
Hannie van de Roer
Mark & Donge
pag.
Duurzaamheid binnen IVN M&D Stap voor stap in een voortd urend proces naar duurzaamheid i n onze IVN -a ctiviteiten en duurzaam bewustzijn on der IVN l eden.
24 de Mark naar de grens met België, werd er om klokslag 15.00 uur in de Mark gesprongen. Vele deelnemers, met ook leden van onze jongerengroep de Torenvalken, waagden de sprong in het Markwater.
Activiteiten Een lezing over Stadslandbouw, georganiseerd door KNNV-Breda en werkgroep Natuurlezingen van IVN Mark & Donge, op 24 februari 2014. Over lokale initiatieven rond stadslandbouw en het nut ervan.
Big Jump in de Mark. Een jaarlijks terugkerend wereldwijd evenement: springen in het water, als actie voor de bewustwording van proper water. Op 13 juni werd deze activiteit gezamenlijk georganiseerd door IVN Mark & Donge en onze Belgische zusterorganisatie Natuurpunt Markvallei. Na een Natuurwandeling door IVN Mark & Donge georganiseerd vanuit Breda, langs
Duurzame gidsen / IVN-ledenbijeenkomst. Op 19 juni werd deze bijeenkomst door Tonny Veuskens, coördinator van de wandelingenwerkgroep georganiseerd, met medewerking van Joost Barendrecht, Willy van Veen en Tom Reijnders. In Het Domein van onze IVN Natuurtuin Oranjepolder kwamen zo’n 20 leden, waaronder Natuurgidsen, enkele cursisten van de Natuurgidsencursus, bestuursleden en andere leden bij elkaar om te luisteren naar een korte inleiding door Joost Barendrecht over het begrip duurzaamheid en vanuit welke invalshoek IVN-ers daarmee aan de slag zouden kunnen gaan (Educatie voor Duurzame Ontwikkeling). Na deze inleiding gingen de deelnemers in groepjes verdeeld, buiten in de Natuurtuin aan de slag, om aan de hand van thema’s en kapstokjes activiteiten te bedenken die je tijdens een Natuurwandeling uit zou kunnen voeren. Na een korte pauze presenteerde de verschillende groepjes wat zij hadden bedacht en voorbereid aan de deelnemers. Een inspirerende en motiverende bijeenkomst, die volgens deelnemers zeker een vervolg zou moeten krijgen. Zwerfafval tijdens IVN Natuurwandelingen. Dat was een van de kapstokjes tijdens de duurzame gidsen / IVN-ledenbijeenkomst. Enkele gidsen pakten dit thema heel praktisch aan tijdens het gidsen van een wandeling. Bij aanvang van de
Mark & Donge
pag.
25
wandeling even melden dat zwerfafval dat we tijdens de wandeling op (en naast) ons pad tegenkwamen, verzameld kon worden in een zak, om aan het eind van de wandeling in de daarvoor bedoelde afvalbak te deponeren. Sommige enthousiaste deelnemers pakten dat op, zo ook het afval, en een zak was rap gevuld met allerlei zooi, dat niet in de natuur thuishoort.
speed dating (matching) georganiseerd. Ook niet te vergeten was de cateraar, die garant stond voor smakelijke, duurzame, biologische maaltijden, ontbijt en lunches. Met drie leden (Tonny, Joost en Tom) hebben we deelgenomen aan dit weekend. Alle drie zijn we behoorlijk geïnspireerd geraakt en maakten we een soort van actieplan, om verder mee aan de slag te gaan.
Nacht van de Nacht, een jaarlijks terugkerende internationale activiteit om mensen bewust te maken van het belang van duisternis in de nacht voor mens en natuur en energiebesparing. Enkele leden van IVN Mark & Donge organiseerden samen met Natuur en Milieuvereniging Markkant en Gemeente Breda op zaterdagavond 25 oktober, een activiteitenwandeling in het duistere Wolfslaar gebied. Ruim 100 deelnemers deden hieraan mee en luisterden naar duistere gedichten, spannende verhalen, kregen informatie over het belang van duisternis, over energie/lichtbesparing en meer. Ook was er een prijs uitgeloofd voor de speurders die de meeste route aanduidingen in het donker konden vinden. En na afloop de meest gestelde vraag van deelnemers: "Wanneer weer een duistere Wolfslaar nachtwandeling?" Word vast vervolgd in 2015!
Spitsmuizen en zwerfafval. Hoe spitsmuizen omgaan met zwerfafval weet ik niet. Misschien gebruiken ze het wel als nestmateriaal. Onze IVN jeugdgroepen de Bos- en Veldspitsmuizen sloten in december het jaar af met een activiteit rond (zwerf)afval. Speuren in Park Wolfslaar naar zwerfafval en leren hoelang het duurt voordat het is afgebroken, of nooit wordt afgebroken, met als afronding het creëren van afvalkunstwerken. Jong geleerd is……..
VN weekend ‘Aan de slag met duurzaamheid’, georganiseerd door het Landelijk IVN in het NIVON Natuurvriendenhuis in Oisterwijk. Het laatste weekend in november 2014, namen zo’n 50 IVNers deel aan dit weekend. Een weekend met inspirerende voordrachten, presentaties, vertoning van de bijzondere docufilm “Dansen met Gehoornde Dames”, een droomsessie, workshops, een postenwandeling in het kader van ‘Educatie voor Duurzame Ontwikkeling’ (EDO) en nog meer. Dat alles natuurlijk rond het thema duurzaamheid. Met als afronding het bedenken van concrete plannen om hier binnen eigen vereniging mee aan de slag te gaan, zo nodig met hulp van anderen. Daarvoor was dan weer een
Meer duurzaamheid in 2015 en volgende jaren. Voor de komende periode zijn er plannen voor nieuwe activiteiten rond duurzaamheid. Daar kunnen verschillende werkgroepen en andere organisaties bij betrokken zijn. Hieronder een korte, voorlopige opsomming. 0-meting. Om duidelijk te krijgen hoe en of duurzaamheid binnen onze vereniging leeft, willen we beginnen met een zogeheten 0-meting. Van hieruit kunnen we dan verder naar andere activiteiten. Duurzaam café. Te organiseren met andere organisaties in Breda e.o. Het idee is om IVN-ers en andere milieu/groengroepen uit te nodigen om gezamenlijk aan tafel te gaan en te discussiëren over duurzaamheid. Kringloopwandeling. Naar het voorbeeld van Arthur Hilgersom (IVN Delft) zouden we in de Oranjepolder en onze IVN Natuurtuin een wandeling uit willen zetten met het thema kringlopen. De Natuurtuin biedt hiervoor diverse mogelijkheden.
Mark & Donge
pag.
Vervolg van de duurzame gidsenbijeenkomst in juni 2014. Dit zou de kringloopwandeling kunnen zijn of een klimaatwandeling, of…….. Tuinreservaten. Een cursus Tuinreservaten zou mogelijk in 2016 gegeven kunnen worden, in samenwerking met leden van IVN Roosendaal, die daar al ervaring mee hebben. Wellicht te combineren met een tuinenwedstrijd.
26 immers een verantwoordelijkheid van iedereen. Ondergetekenden willen daar werkgroepen en IVN leden graag bij ondersteunen, suggesties doen, initiatieven in nemen en helpen hiervoor leuke activiteiten te ontwikkelen en uitvoeren. Dus ook andere IVN-ers worden van harte uitgenodigd mee te denken! Tom Reijnders, Tonny Veuskens en Joost Barendrecht
Nacht van de Nacht. Een jaarlijks terugkerende activiteit, dus ook voor in 2015 en volgende jaren. NHTV internationale studentenconferentie rondom toerisme en duurzaamheid. Door de coördinator van die conferentie is een verzoek gedaan aan onze vereniging om daarvoor een buitenactiviteit te organiseren op 23 april in het komende jaar. Over de uitvoering wordt al nagedacht en overlegd. 2015 het jaar van de bodem. Rond dit jaarthema kunnen ook activiteiten worden georganiseerd, die te maken hebben met duurzaam gebruik van de bodem en onze aarde als voedingsbodem. Operatie Steenbreek. Een landelijke actie tegen verstening van ons woongebied, waaronder tuinen, start eind januari 2015. Rond deze actie zijn voor het IVN vast wel educatieve activiteiten te bedenken.
Tot slot: een nieuwe werkgroep Duurzaamheid? Nee, duurzaamheid gaat ons allemaal aan en alle bestaande werkgroepen kunnen hier een aandeel in hebben. Duurzaamheid en duurzaam gedrag is
Mark & Donge
pag.
Website en Social Media
27 landelijke en provinciale IVN, regionale gemeenten, diverse mediasites in de wijde regio, natuursites en Social Media (naast een hoge score van Facebook, ook door Twitter en Google+).
2004 – 2014, 10 jaar website IVN M ark & Donge
StatistiekenWebsite Groei in websitebezoeken Was er gedurende de afgelopen 10 jaar een groeiend aantal websitebezoeken, in 2013 was er een lichte teruggang, maar deze is het afgelopen jaar volledig teniet gedaan. In 2014 waren er 12.275 unieke bezoekers. Terug in stijgende lijn dus. Overzicht per maand: 2014 2013 2014 2013 jan. 981 946 juli 875 840 feb. 1037 845 aug. 1049 803 maart 1183 918 sept. 1081 898 april 1148 925 okt. 1033 1040 mei 1050 924 nov. 961 1004 juni 1083 878 dec. 794 784
Internet zoeksystemen Via 9 verschillende zoeksystemen wordt er naar onze website doorgeklikt. Google neemt met 11.545 hits daarvan 93 % voor haar rekening. Er wordt wat af gegoogled ! Omvang van onze website en TOP-10 van meest bezochte (vaste) webpagina’s Op 31-12-2014 omvatte onze website 259 webpagina’s, exclusief 142 Pdf-bestanden. Ook alle bestanden geplaatst in de databases voor Login’s zijn hierbij niet meegerekend.
Het totaal aantal (unieke bezoekers) in de afgelopen 10 jaar. 2014 12.275 2009 6864 2013 10.805 2008 9339 2012 11.314 2007 8118 2011 10.385 2006 5404 2010 9470 2005 1212 Linken en klikken naar onze website Steeds vaker wordt er vanuit andere websites naar onze website geklikt. Gebeurde dit in 2013: 590 keer, in 2014 werd er maar liefst 934 keer via externe websites naar die van ons geklikt. Dit betekent dat onze website nog steeds in toenemende mate op de internetkaart is komen te staan. Onze website wordt meer en meer gevonden en bekeken. Dat is goed voor de vereniging en onze activiteiten. We staan duidelijk in de etalage en dan niet als uitverkoopproduct, maar als een vereniging die er toe doet! TOP - 3 van externe verwijzers naar onze website Die is amper gewijzigd t.o.v. 2013 1. stadsplantenbreda.nl/links, 2. facebook.com, 3. Natuurmilieuweb.nl Verder, net als in eerdere jaren, wordt er vaak naar onze website verwezen (gelinkt en geklikt) door
TOP -10 van meest bezochte (permanente) webpagina’s Bezoeken aan: 2014 2013 1. Homepage 18.770 14.568 2. Wandelingen 7.207 3.144 3. Waarnemingen 3.644 4.585 4. Actueel 2.710 3.142 5. Oranjepolder 2.562 2.219 6. Activiteitenkalender 2.559 2.156 7. Cursussen 2.244 2.046 8. Vogelwerkgroep 1.838 2.211 9. Natuurlezingen 1.304 1.389 10. Xpeditie-Buiten! 1.058 1.139 Favorieten / bladwijzers In 2014 werd door 12.275 sitebezoekers onze website op hun pc opgeslagen/toegevoegd als ‘favoriet’ of ‘bladwijzer’. In 2013 werd dit door 10.798 bezoekers gedaan. Onze site scoort dus mooi als favoriet. Homepage Ondertussen voor het 7e opeenvolgende jaar verzorgde ons IVN lid Tienes de Jong voor periodiek wisselende fraaie natuurfoto’s op de Homepage van onze website. Ook op onze Social Media werden zijn foto’s geplaatst als zogeheten omslag- of headerfoto. De diversiteit van zijn aangeleverde foto’s is groot en de kwaliteit van zijn waarnemingen en het vastleggen daarvan blijft hoog. Een ware hoffotograaf!
Mark & Donge
pag.
Waarnemingenrubriek Het aantal ingezonden en geplaatste fotowaarnemingen bedroeg in 2014 ± 166. Een lichte toename t.o.v. 2013 (+ 16), maar t.o.v. eerdere jaren toch een afname in aantal binnengekomen waarnemingen. Net als in 2013 neemt het aantal geplaatste waarnemingen op Social Media wel toe. Passend bij de tijdsgeest van dynamiek en toenemend gebruik van Social Media. Fotoalbums bij Google ondergebracht Op 31-12-2014 waren er (na een eindejaarsopruiming) nog 36 fotoalbums online bij Google. Hiervan waren 20 albums openbaar, de overige waren afgeschermd en uitsluitend bereikbaar via een link of onze website. Dit is vanwege de privacy, vooral waar het fotoalbums betreft van onze jeugdactiviteiten. In de 5 waarnemingen archief fotoalbums waren eind 2014 rond de 800 foto’s opgeslagen en openbaar vindbaar. Via Social Media en Google werd daar veelvuldig gebruik van gemaakt.
Statistieken Social Media Twitter Het aantal Volgers van onze Twitteraccount groeit langzaam, maar gestaag. Op 31-12-2014 waren er 412 Volgers, waarvan ± 20 IVNlid van Mark & Donge en ± 30 Volgers van andere IVN afdelingen, regio’s en landelijk. Eind 2013 waren er totaal 292 Volgers. Via onze Twitteraccount werden door de webredactie eind 2014, 712 andere Twitteraccounts gevolgd. Een toename van 178. De teller van het aantal geplaatste Tweets stond op 31-12-2014 op 1174. Dit zijn Tweets met aankondigingen van onze openbare/publieke activiteiten, waarbij telkens een link naar onze website werd geplaatst. Verder ook retweets van andere interessante meldingen. De Wandelingenwerkgroep plaatst daar nu rechtstreeks hun Natuurwandelingen aankondigingen op. Om meer profijt te halen uit onze Twitteraccount zal het aantal Volgers nog verder moeten groeien.
28 Facebook Ook onze openbare Facebookpage ziet een licht groeiend aantal Fans, personen die via een ‘Like’ verbonden zijn. Eind 2014 waren dit 136 personen en organisaties, waarvan ± 30 lid van IVN Mark & Donge. Ook een groeiend aantal IVN afdelingen elders in het land werden Fan van onze Facebookpage. Via de webredactie werd onze Facebookpage ook Fan van meer andere Facebookpages. Eind 2014 waren dit 110 verschillende pages. Eind 2013 waren dit er 66. Het betreffen voor het merendeel pages op het gebied van duurzaamheid/natuur/regionale media en andere IVN afdelingen. De webredactie plaatst op onze Facebookpage, net zoals op Twitter, alle openbare activiteiten, evenementen en aankondigingen. Onze Natuurwandelingen worden rechtstreeks door een medebeheerder van de WWG geplaatst. Een lid van de Pluisgroep plaatst foto’s met korte verslagen van de Pluiswandelingen en excursies. En verder plaatst /deelt de webredactie berichten van derden op het gebied van duurzaamheid, natuur en milieu. Het gemiddeld aantal keren dat een bericht ‘gelezen’ wordt op Facebook is 30 tot 80 keer. Sommige vermelde berichten scoren hoger, tot ± 176 keer. (Foto)berichten van de Pluisgroep worden ook goed bekeken; tussen de 50 en 250 keer, met de nodige ‘Likes’ en reacties. Wat voor Twitter geldt, gaat dit ook op voor Facebook. Hoe meer Fans, des te meer bekendheid voor onze IVN-activiteiten. Meer IVNleden zouden aankondigingen kunnen delen op eigen Facebook profielen, voor een groter bereik. Uit de statistieken blijkt dat we meer vrouwen dan mannen bereiken via onze Facebookpage. Terwijl van alle Facebook gebruikers er een hoger percentage man is. En: ligt het grootste bereik van alle Facebook gebruikers in de leeftijdsgroep van 18 tot 24 jaar, voor onze Facebookpage ligt het bereik m.n. in de leeftijdscategorie van 45 tot 64 jaar. Trek daaruit maar je eigen conclusie. Google+ Van dit sociale medium werd tot voor kort nog niet zoveel gebruik gemaakt, lang niet alle publieksactiviteiten werden er op geplaatst. Onze
Mark & Donge
pag.
Google+ account had op 31-12-2014 slechts (!) 18 volgers, waarvan er 12 lid zijn van onze vereniging. Toch werden de geplaatste meldingen op Google+ goed bezocht. Eind 2014 stond de teller op 354.965 weergaven van het Google+ profiel en de inhoud (berichten) daarvan. Duidelijk niet alleen door de 18 Volgers, maar, doordat dit een openbaar medium is, ook door andere Google gebruikers. De webredactie zal er zorg voor dragen, dat op dit sociale medium al onze openbare / publieksactiviteiten worden geplaatst (wandelingen, lezingen, cursussen, IVN Natuurtuin openstellingen e.a. evenementen, activiteiten van Xpeditie-Buiten!, etc.). Hoe meer informatieaanbod op Google+, des te groter het media bereik hiervan. Dat zal, vroeg of laat, toch wel zijn vruchten afwerpen. YouTube Ook van dit (film / video) medium wordt door onze vereniging nog weinig gebruik gemaakt. Tot eind 2014 waren er door de webredactie totaal 9 openbare filmpjes op gepubliceerd. Het aantal keren dat een filmpje werd bekeken was maximaal 188 keer. De webredactie had via ons YouTube kanaal eind 2014, 12 abonnementen op andere YouTube kanalen, waaronder die van het landelijk IVN en op het kanaal van een van onze leden. De meerwaarde voor onze vereniging van dit sociale filmmedium zal zich nog moeten bewijzen. Overige (digitale) media Naast alle (digitale) persberichten die door werkgroepen zelf worden verzorgd (Natuurwandelingen, lezingen, cursussen, IVN Natuurtuin- en Xpeditie-Buiten! activiteiten) maakte de webredactie in de loop van 2014 ook een account op buurtlink.nl, dichtbijbreda.nl en de vacaturebank van breda-actief.nl. Deze laatste uiteraard om op verzoek vacatures op te plaatsen die er binnen onze vereniging ontstaan. De andere beide media, voor het plaatsen van al onze openbare /publieksactiviteiten in de agenda. Ook op de Groene kalender van Bezoekerscentrum Wolfslaar worden alle voornoemde activiteiten/aankondigingen geplaatst door de webredactie.
29 Aandacht, actualiteit en meegroeien in eigentijdse P.R. en communicatiemogelijkheden Het blijft een prioriteit voor de webredactie, maar zou dat ook moeten zijn voor andere leden, werkgroepen en de vereniging als geheel. Aan de weg timmeren om meer mensen te bereiken, bekend te maken met IVN Mark & Donge en haar activiteiten. Voor meer leden, nieuwe doelgroepen, verjongende aanwas, etc. Een actuele, informatieve website is er één vorm van, maar ook andere media- en communicatiemiddelen zullen we zo effectief mogelijk in moeten zetten. Mogelijk is een werkgroep ‘Communicatie en P.R.’ hierbij een hulpmiddel om dat doel beter te bereiken. De webredactie zal in 2015 het initiatief nemen om in overleg met het WGO en bestuur te onderzoeken of hier belangstelling voor is, wat de taak van zo’n werkgroep zou kunnen zijn en of dit een meerwaarde kan hebben voor een meer effectieve P.R. / communicatie. Wellicht past daar het eerder genomen voornemen van de webredactie voor een workshop rond functioneel gebruik van Social Media voor de vereniging goed bij. Ook aandacht m.b.t. het bereiken van jongeren (binden) past hierbij. Een vorm van deskundigheidsbevordering op dit vlak zou hierbij zinvol kunnen zijn. Tenminste, als de vereniging daar het belang van inziet. Werk blijft er dus voldoende voor de webredactie, ook in relatie tot andere P.R. mediavormen. Tom Reijnders Webredactie IVN Mark & Donge
Mark & Donge
pag.
30
Natuursignalen De nieuwsbrief Onze Nieuwsbrief Natuursignalen is dit jaar in haar 41e jaargang 5 x uitgekomen in een oplage van gemiddeld 500 exemplaren. Elke nieuwsbrief bevatte naast diverse aankondigingen van cursussen ook oproepen voor diverse functies, gedichten, nieuws van diverse natuurwebsites. Daarnaast werd er regelmatig verslag gedaan van diverse activiteiten uit de werkgroepen. Het binnenhalen van de kopij blijft heel wisselend. Veertien dagen voor de sluitingsdatum werd er aan de werkgroepen een reminder gestuurd voor inzenden van kopij. Soms was het nodig om de reminder nog eens te herhalen. Een enkele keer was de hoeveelheid kopij zodanig veel dat niet alles geplaatst kon worden of drastisch moest worden ingekort.
De werkgroep Sinds mei 2014 bestaat de redactie uit Joke Oomen, Rob Frieswijk, en Iris van der Vlerk als hoofdredacteur. Als nieuwkomers werden Ethel Borggreven en Pierre van de Calseyde verwelkomd. Tegelijkertijd maakte Emmy Blok voor het laatst deel uit van de redactie van Natuursignalen. Vijfendertig jaar lang was zij een inspirerende motor voor Natuursignalen. Met een feestelijke high tea op een warme dag in juli heeft de redactie afscheid genomen van Emmy. Als eerbetoon voor haar 35 jaar werd het september nummer voor een deel gewijd aan Emmy Blok. Natuursignalen wordt tot tevredenheid gedrukt door Total Print uit Oosterhout. Zij verzorgen tevens de verzending via PostNl. In augustus is er aan Total Print Oosterhout opdracht gegeven tot het drukken van 2000 voordrukken, goed voor twee jaar Natuursignalen.
Mark & Donge
pag.
Presentatiewerkgroep
31 De Braderie Ginneken was zoals ook bij voorgaande keren wel een succes. Ondanks dat het een braderie is, is er een apart gedeelte waar meerdere natuurverenigingen staan. En we staan daar op de loop naar de Kunstactiviteiten. Dus veel publiek langs de kraam. Het weer was deze dag wel een behoorlijke spelbreker.
In 2013 is de Presentatiewerkgroep nieuw leven ingeblazen. In 2014 heeft dat geresulteerd in een bijdrage van IVN Mark & Donge aan: - Floraliatuin Oosterhout (17 en 18 mei) - Parkhoeve / Kinderboerderij Breda Noord (25 mei) - Verenigingenmarkt winkelcentrum Heksenwiel Haagse Beemden (31 mei) - Landschapspark Oosterhout, Dag van de Open Linie (9 juni) - Week van Contreie (2 juli) - Braderie Ginneken Duivelsbrug (24 augustus)
We hebben ook een aantal aangemelde evenementen voorbij laten gaan. Zoals de Traaierie Terheijden, waar we hadden moeten betalen om te mogen staan. Ook bij de Big Jump in de Mark (13 juli) zijn we niet geweest, net zo min als bij de Nacht van de Nacht (25 oktober) die qua karakter en (tijdstip van) activiteiten minder geschikt zijn. Dit geldt ook voor de SBB winterfair (7 december). De beschrijving van de deelnemers en activiteiten leverde twijfel op over het nut van deelname. Bovendien was de voorbereidingstijd erg kort. Spijtig was wel dat SBB de SBB fair (28-9) heeft afgeblazen.
Het blijkt dat niet alle evenementen waar we gestaan hebben even succesvol waren. De 2 dagen Floraliatuin was te veel, en te veel gericht op tuin in plaats van natuur. De Verenigingenmarkt winkelcentrum Heksenwiel Haagse Beemden was meer een braderie; de aanloop bij de IVN stand was minimaal. Bij de Dag van de Open Linie hadden we op zich een mooie plek, samen met SBB, bij de voormalige werkschuur van SBB in Dorst. De beperking hier was dat deze plek gesitueerd was langs de uitgezette fietsroute. En een lopend publiek aan je kraam krijgen is één ding, maar een fietsend publiek is nog vele male moeilijker. Ze blijken vaak gewoon geen trek te hebben om af te stappen bij de kramen die er stonden. De Week van Contreie was voor ons ook geen succes. De gedachte was de betrokkenheid bij de ecologische verbindingszone die achter het te openen sportpark lag. Maar het weer was erbarmelijk en het publiek kwam alleen voor het openingsfeestje.
Op 1 september was er een werkgroepenmarkt, georganiseerd door de Cursuswerkgroep. De cursisten van de NatuurGidsenCursus konden hier kennis maken met de verschillende werkgroepen binnen IVN Mark & Donge. In het kader van de cursus moeten zij een aantal uren stage lopen bij een van de werkgroepen. Geerdien Huizinga heeft als cursist gekozen voor een stage bij de Presentatiewerkgroep. De 'stageopdracht' was mee te denken over en voorstellen te doen voor het aantrekkelijker maken van de kraam van IVN Mark & Donge bij evenementen. Geerdien is begonnen met een eerste inventarisatie van wat er allemaal bij een 'kraampresentatie' komt kijken. Op het moment dat dit artikel werd
Mark & Donge
pag.
32
geschreven wordt hier nog volop over gesproken en nagedacht. Uitgangspunt is in ieder geval dat alle werkgroepen hun bijdrage zouden kunnen leveren door beknopte info over de activiteiten van de werkgroepen te verstrekken. De Presentatiewerkgroep kan deze bijdragen dan tot een aantrekkelijk pamflet bewerken dat aan belangstellenden kan worden uitgereikt Ook is/wordt de verschillende IVN M&D werkgroepen nadrukkelijk gevraagd evenementen en activiteiten aan te dragen bij de Presentatiewerkgroep waar potentiële deelname aan de orde zou kunnen zijn Ronald Bloemen Coördinator Presentatiewerkgroep
Mark & Donge
