Jaarverslag 2014 Hogeschool der Kunsten Den Haag

Jaarverslag 2014

Hogeschool der Kunsten Den Haag

Jaarverslag 2014

pagina 1


INHOUDSOPGAVE 1. VOORWOORD COLLEGE VAN BESTUUR ............................................................................................3 2. BESTUURSVERSLAG ........................................................................................................................5 Profiel van de Hogeschool ................................................................................................................... 5 Algemene instellingsgegevens ............................................................................................................. 5 Kernactiviteiten.................................................................................................................................. 7 Omgevingsanalyse ............................................................................................................................. 7 Samenwerkingspartners...................................................................................................................... 7 Medezeggenschap .............................................................................................................................. 9 Sectorplan kuo ................................................................................................................................ 10 Prestatieafspraken met OCW ............................................................................................................. 10 Financieel verslag............................................................................................................................. 13 Continuïteitsparagraaf ...................................................................................................................... 15 Notitie Helderheid ............................................................................................................................ 18 Verslag van de Raad van Toezicht ...................................................................................................... 20 3. ONDERWIJS ..................................................................................................................................23 Overzicht van de aangeboden opleidingen ........................................................................................... 23 Accreditaties.................................................................................................................................... 25 Ontwikkelingen in de diverse curricula ................................................................................................ 26 Dansvakopleiding ............................................................................................................................. 26 Interfaculteit ArtScience.................................................................................................................... 27 Interfaculteit School voor Jong Talent ................................................................................................. 28 Overige voortrajecten ....................................................................................................................... 31 Kwaliteitszorg en studeerbaarheid binnen de instelling .......................................................................... 32 4. ONDERZOEK ..................................................................................................................................35 Onderzoek in bachelor- en masteronderwijs ........................................................................................ 35 Lectoraten....................................................................................................................................... 35 Onderzoek in doctoraatstrajecten: de derde cyclus ............................................................................... 37 Overig onderzoek ............................................................................................................................. 38 5. STUDENTEN ..................................................................................................................................39 Ontwikkelingen in de studentenpopulatie ............................................................................................ 39 Wervingsbeleid ................................................................................................................................ 41 Toelating en selectie ......................................................................................................................... 42 Het decanaat ................................................................................................................................... 43 Rechtsbescherming student ............................................................................................................... 43 Internationalisering .......................................................................................................................... 45 Rendementen .................................................................................................................................. 48 6. FACILITEITEN ...............................................................................................................................51 Huisvesting ..................................................................................................................................... 51 Facility en milieuzorg ........................................................................................................................ 51 Bibliotheken .................................................................................................................................... 52 Marketing & Communicatie ................................................................................................................ 53 ICT ................................................................................................................................................ 54 7. SOCIAAL JAARVERSLAG ................................................................................................................55 Personeelsbeleid .............................................................................................................................. 55 Personele kengetallen ....................................................................................................................... 56 Professionalisering en ontwikkeling..................................................................................................... 59 Arbeidsomstandigheden .................................................................................................................... 61 Organisatie...................................................................................................................................... 62 8. JAARREKENING ............................................................................................................................63 Belangrijkste activiteiten van de rechtspersoon .................................................................................... 65 Toelichting vergelijkende cijfers ten opzichte van vorig boekjaar ............................................................ 66 Geconsolideerde jaarrekening ............................................................................................................ 67 Bijzondere posten ............................................................................................................................ 91 Enkelvoudige Jaarrekening ................................................................................................................ 99 Overige gegevens .......................................................................................................................... 105 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant .......................................................................... 108 Bijlagen bij de jaarrekening ............................................................................................................. 111

Jaarverslag 2014

pagina 2


ALGEMENE BIJLAGEN .....................................................................................................................115 I Samenstelling Raad van Toezicht ................................................................................................ 116 II Ontwikkelingen in de diverse curricula ......................................................................................... 117 III Concerten, voorstellingen, exposities en overige projecten ............................................................. 126 IV Specificatie kengetallen studenten .............................................................................................. 131 V Prijzen en vermeldingen studenten, alumni en (gast)docenten ....................................................... 132 VI Bilaterale overeenkomsten Levenlang Leren Programma/ERASMUS+ .............................................. 135

www.hogeschoolderkunsten.nl

Jaarverslag 2014

pagina 3


1. VOORWOORD COLLEGE VAN BESTUUR In het voorliggende jaarverslag leggen wij verantwoording af over alle activiteiten en resultaten uit 2014. Het is wederom een omvangrijke opsomming geworden. Dit komt niet alleen omdat wij veel te melden hebben, maar het wordt ook veroorzaakt door de uitvoerige voorschriften rondom de jaarverslaggeving waaraan wij ons te houden hebben. De meest relevante informatie hebben wij opgenomen in het eerstvolgende hoofdstuk: het bestuursverslag. De hoofdstukken 3 tot en met 6 gaan in op de ontwikkelingen ten aanzien van het onderwijs en het onderzoek, de studenten en de faciliteiten. Hoofdstuk 7 en 8 bevatten achtereenvolgens het sociaal jaarverslag en de integrale jaarrekening. Meer gedetailleerde informatie is opgenomen in de bijlagen. Wij kunnen terugkijken op een succesvol onderwijsjaar. In 2014 hebben zo’n 400 studenten hun studie succesvol afgesloten en zijn er een kleine 500 nieuwe ambitieuze aspirant-kunstenaars en ontwerpers, musici en dansers ingestroomd. De KABK bereikte een mijlpaal door in 2014 voor drie opleidingen, die tijdens de vorige accreditatieronde het oordeel ‘voldoende’ kregen, nu tweemaal het predicaat ‘excellent’ en eenmaal ‘goed’ te ontvangen. Bovendien is de master Type and Media beoordeeld als “the finest of its kind in the world”. Met liefst vijf door de NVAO als excellent geaccrediteerde opleidingen en twee bijzondere kwaliteits-kenmerken internationalisering hebben wij ons geprofileerd als hogeschool met het hoogste percentage excellente beoordelingen van Nederland. Een prestatie die te danken is aan de hele hogescholengemeenschap. Wij doen er alles aan om tot een nog hoger niveau van excellentie te komen. Er waren vele bijzondere presentaties en concerten in 2014. In dit kader noemen wij de voorstelling die in het voorjaar door onze School voor Jong Talent werd aangeboden aan H.K.H. Prinses Beatrix, waarin muziek, dans en beeldende kunst elkaar afwisselden en aanvulden. De KABK presenteerde zich in april op de Salone Internazionale del Mobile in Milaan. Met meer dan 35.000 bezoekers, lovende reacties van pers en publiek en een bezoek van minister Bussemaker was BACK STAGE ON STAGE de best bezochte editie sinds de KABK in 2008 zich voor het eerst presenteerde op de beroemde designbeurs. In mei was het Orkest van de 18e Eeuw onder leiding van Frans Brüggen een week artist in residence om samen met de studenten van de afdeling Oude Muziek een bijzondere en ondertussen legendarische concertversie te repeteren en uit te voeren van Jean-Philippe Rameau’s opera Les Indes Galantes. Het bleek het laatste concert te zijn dat Frans Brüggen dirigeerde, niet lang daarna overleed de oprichter van de Oude Muziekafdeling van het Koninklijk Conservatorium. Het internationale karakter van ons onderwijs uit zich niet alleen in het relatief hoge aandeel van hogeschoolbreed 48% buitenlandse studenten, maar ook in het groeiend aantal bilaterale samenwerkingsovereenkomsten met Europese en niet-Europese instellingen voor hoger onderwijs. Het KC rondde in 2014 een meerjarig project over improvisatie in de muziek af, waarbij tien buitenlandse conservatoria betrokken waren. Ook coördineerde het samen met de European Association of Conservatoires (AEC) de derde editie van het Europese Netwerk voor Muziek ‘Polifonia’, een driejarig project over het hoger muziekonderwijs met 65 Europese en internationale partners. Het Polifonia-project is in het najaar van 2014 afgesloten. De tussentijdse evaluatie van de prestatieafspraken, die wij met OCW hebben gemaakt voor de beleidsperiode 2013-2016, wijst uit dat wij op koers liggen om de voorgenomen ambities waar te maken. Verder kunnen wij over 2014 een positief jaarresultaat melden van € 722.317. Met het eigen vermogen is er sprake van een gezond weerstandsvermogen. Over de hoofdlijnen van het beleid gaan wij in 2015 verder in gesprek met de nieuw gekozen medezeggenschapsraad. Wij hebben er alle vertrouwen in dat ook 2015 mooie resultaten te zien zal geven en zullen ons daarvoor inzetten samen met de studenten, met alle docenten, staf, ondersteunend personeel en onze samenwerkingspartners.

28 mei 2015, College van Bestuur

Jaarverslag 2014

pagina 4


Jaarverslag 2014

pagina 5


2. BESTUURSVERSLAG Profiel van de Hogeschool De Hogeschool der Kunsten Den Haag is ontstaan door het samengaan van de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten en het Koninklijk Conservatorium. Zij vormt sindsdien een kleinschalige, monosectorale instelling voor hoger onderwijs op het gebied van beeldende kunst en vormgeving, muziek en dans met een sterk internationale inslag. De fusie kwam tot stand in 1990. Beide instellingen hebben een grote reputatie. De geschiedenis van de Koninklijke Academie gaat terug tot 1682 - ze is de oudste kunstacademie van Nederland en één van de oudste van Europa – en die van het Conservatorium tot 1826. Direct bij de start van de Hogeschool werd een gezamenlijke Interfaculteit voor Beeld en Geluid (nu ArtScience) opgericht. Daarmee werd het innovatieve karakter van de Hogeschool meteen onderstreept. De in de jaren ’70 ingerichte eigen School voor Jong Talent met uitermate talentvolle leerlingen muziek en dans in de leeftijd van 10 tot 18 jaar, is kort na 2000 uitgebreid met beeldende kunst. Sinds 2001 werkt de Hogeschool nauw samen met de Universiteit Leiden. Dankzij de in gezamenlijkheid opgerichte Academie der Kunsten, nu Academy for Creative and Performing Arts (ACPA) geheten, onderdeel van de Faculteit der Geesteswetenschappen, is de Hogeschool in de voor Nederlandse begrippen unieke positie om promotietrajecten in de beeldende kunsten en de muziek te realiseren.

Algemene instellingsgegevens Hogeschool der Kunsten Den Haag www.hogeschoolderkunsten.nl Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten Faculteit Beeldende Kunst en Vormgeving Prinsessegracht 4 2514 AN Den Haag 070-3154777 (telefoon) 070-3154778 (fax) [email protected] (e-mail) www.kabk.nl

Koninklijk Conservatorium Faculteit Muziek en Dans Juliana van Stolberglaan 1 2595 CA Den Haag (telefoon) 070-3151515 (fax) 070-3151518 (e-mail) [email protected] www.koncon.nl

De Hogeschool der Kunsten Den Haag bestaat uit twee faculteiten en twee interfaculteiten: Faculteit Beeldende Kunst en Vormgeving Faculteit Muziek en Dans Interfaculteit ArtScience Interfaculteit School voor Jong Talent

Organigram Hogeschool der Kunsten Den Haag

Academy for Creative and Performing Arts (ACPA) Universiteit Leiden

Raad van Toezicht

College van Bestuur

P&O

Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten

Financiën

Interfaculteit ArtScience

Bestuurssecretariaat

Interfaculteit School voor Jong Talent

Koninklijk Conservatorium

Jaarverslag 2014

pagina 6


Raad van Toezicht Sjoerd Eisma, voorzitter Charlotte Huygens Carel Jan Reigersman Maarten Schönfeld Jan Zoet

(tot 1 maart 2014)

College van Bestuur van de Hogeschool der Kunsten Den Haag Henk van der Meulen, voorzitter Marieke Schoenmakers, vice-voorzitter

Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten


Marieke Schoenmakers

Henk van der Meulen

Johan van Oord Corinne Noordenbos Roosje Klap/Niels Schrader Claudia Linders Jurgi Persoons Ernst Bergmans Marc Boumeester Erik van Blokland Lucy Cotter Hans Venhuizen

directeur hoofddocenten: Beeldende Kunst Fotografie Grafisch Ontwerpen Interieurarchitectuur en meubelontwerpen Textiel en Mode Deeltijdopleidingen Interactive Media Design per 1 mei 2014: Master Type and Media Master Artistic Research Master Interior Architecture

Martin Prchal adjunct-directeur Onderwijs Karin van der Lee adjunct-directeur Onderwijsondersteuning en Bedrijfsvoering

Nancy Euverink Jan Linkens Catharina Boon

Jan van Bilsen coördinatie/ hoofddocenten per 1 september 2014

per september 2014: directeur dansvakopleiding adjunct-directeur dansvakopl. Master

directeur

coördinatie: Zanne Zwart beeldende kunst Anthony Zielhorst muziek Jan Linkens en Catharina Boon dans

Centraal Bureau van de Hogeschool Arthur Gieles Margot Bebseler Gerard Zanoni

tot september 2014: directeur dansvakopleiding

Interfaculteit School voor Jong Talent


Edwin van der Heide en Taco Stolk

directeur

secretaris College van Bestuur hoofd Personeel & Organisatie hoofd Financiële Zaken / controller

Jaarverslag 2014

pagina 7


Kernactiviteiten Missie De Hogeschool der Kunsten Den Haag heeft haar missie verwoord in vier algemene doelstellingen: 1.

2. 3. 4.

het aan studenten bieden van een hogere beroepsopleiding en voorbereidende beroepsopleiding op een zo hoog mogelijk internationaal georiënteerd niveau ter voorbereiding op het scheppend, uitvoerend, docerend, bestuderend en/of registrerend beoefenen der kunsten; het betreft de domeinen beeldende kunsten, vormgeving, muziek en dans; het doen van onderzoek; het bijdragen aan de ontwikkeling van de studenten; het bijdragen aan de ontwikkeling en beoefening der kunsten.

De Hogeschool geeft haar missie vorm in een breed scala van educatieve en artistieke activiteiten. Ze verzorgt onderwijs, organiseert projecten, uitvoeringen en exposities, is actief in internationale samenwerking en uitwisseling, ontwikkelt interdisciplinair onderwijs en heeft onderzoek tot kernactiviteit gemaakt. Specifieke kenmerken waarmee de HdK zich onderscheidt binnen het hoger onderwijs zijn: het streven naar een hoog technisch en artistiek niveau, gerelateerd aan internationale maatstaven, vernieuwing vanuit experiment en traditie en het samengaan van onderwijs, onderzoek en productie. De algemeen geformuleerde missie van de Hogeschool krijgt in beide faculteiten, de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten (KABK) en het Koninklijk Conservatorium (KC), een eigen gezicht. Deze missies sluiten nauw aan bij het profiel van de individuele faculteiten. Bij de KABK wordt de missie niet beschouwd als een statisch uitgangspunt dat voor langere tijd wordt vastgelegd, maar als een leidraad waarover de faculteit continu met zichzelf en met de omgeving in gesprek is. De KABK leidt studenten op tot zelfstandige en zelfbewuste kunstenaars en ontwerpers die een onderzoekende mentaliteit verbinden aan een onderscheidend conceptueel en beeldend vermogen en met authentiek, diepgravend werk een rol van betekenis spelen in de discipline en de maatschappij. De kernwaarden van de Academie zijn: talent, anders denken, diepgang, engagement, ambitie. Primaire doelstelling van het Koninklijk Conservatorium is de aankomende jonge musicus en docent muziek de hoogste artistieke, ambachtelijke en pedagogische vaardigheid en veelzijdigheid bij te brengen om te kunnen functioneren in de veeleisende en voortdurend veranderende beroepsomgeving van vandaag de dag. Daarbij is het van belang om nieuwsgierigheid, creativiteit en zelfstandigheid van studenten te ontwikkelen en inspirerend en uitdagend te zijn om voortdurend nieuwe wegen en paden te kunnen inslaan in het internationale cultuurlandschap en bovendien, waar gewenst, de aankomend musicus op te leiden tot een bekwaam leraar, pedagoog en/of kunstenaar-onderzoeker.

Omgevingsanalyse Wij zoeken onze weg daar waar nieuwe kunst gemaakt wordt. We doen dat met een onderzoekende houding en door het daadwerkelijk doen van onderzoek. Dit leidt tot een op de actualiteit gerichte uitvoerings- en presentatiepraktijk. Deze activiteit is de spiegel voor de scheppende kunst die eveneens in onze faculteiten wordt verwekt. In dit verband kunnen ook de in sommige domeinen vervagende grenzen worden genoemd tussen kunst, cultuur en entertainment. Waar kunst met nieuwe technologie vervaardigd, bewerkt, gereproduceerd en waargenomen wordt, doen zich ongekende mogelijkheden voor waarbij echter beheersing van het ambacht, vakkennis en goede smaak absolute voorwaarden zijn om tot verantwoorde resultaten te komen. Zowel de KABK als het KC heeft de missie van de HdK vertaald naar een eigen specifieke onderwijsvisie. Beide visies zijn terug te vinden in onze profileringsnotitie ‘Nergens anders dan in Den Haag’. De profielkenmerken, die samen de visie op de kwaliteit van het onderwijs aan de HdK vormen, luiden als volgt: strenge selectie, voldoende kritische massa, een relevant curriculum, een centrale rol voor onderzoek, internationale oriëntatie, een doorgaande leerlijn, aansluiting bij en samenwerking met het werkveld en goede faciliteiten.

Samenwerkingspartners a. b. c. d. e.

Academy for Creative and Performing Arts, Universiteit Leiden Codarts Rotterdam Conservatorium van Amsterdam Prins Claus Conservatorium, ‘school’ van de Hanzehogeschool Groningen Overige samenwerkingsrelaties

Jaarverslag 2014

pagina 8


Academy for Creative and Performing Arts, Universiteit Leiden Sinds 2001 werkt de Hogeschool nauw samen met de Universiteit Leiden. Dankzij de in gezamenlijkheid opgerichte Academy for Creative and Performing Arts, onderdeel van de Faculteit der Geesteswetenschappen, is de Hogeschool in de voor Nederlandse begrippen unieke positie om promotietrajecten in de muziek en de beeldende kunsten te realiseren. Onder de naam ‘docARTES’ is in 2004 de internationale en inmiddels vermaarde doctoraatsopleiding muziek van start gegaan. En in 2007 het internationaal, hoogstaand en kwaliteitsvol doctoraatstraject in de beeldende kunst en design. Dit gebeurt onder de naam ‘PhDArts’. Tot nu toe hebben er in de Academy for Creative and Performing Arts 27 promoties plaatsgevonden. Dit is het enige voorbeeld in Nederland waar universiteit en hogeschool zo effectief kunst en wetenschap samenbrengen en uitwerken in onderwijs en onderzoek, samenwerking met de andere Leidse faculteiten tot stand weten te brengen en aldus synergie bereiken en interdisciplinariteit bevorderen. Er is wederzijds onderwijs ontwikkeld en toegankelijk gemaakt, er is (promotie-)onderzoek gestart en er zijn kunstenaars als hoogleraar aangesteld. Jaarlijks volgen circa 200 studenten bij- en keuzevakken over en weer. Er is een stabiel aantal van 15 dubbelstudenten, die tegelijkertijd een volledige opleiding aan de Leidse universiteit én aan onze Hogeschool volgen. 70 studenten volgen het Practicum Artium (beeldende kunsten) en 50 het Practicum Musicae, waarvan het tweede en derde jaar onderdeel zijn van een facultair honourstraject. De samenwerking beweegt zich op het terrein van het bacheloronderwijs, het masteronderwijs én het PhD-onderwijs en geldt zowel voor het KC als de KABK. In 2014 is door alle betrokken medewerkers van de HdK in kaart gebracht hoe de ontwikkeling van en deelname aan het wederzijds aanbod kan worden versterkt. In het najaar van 2014 is de werving van start gegaan voor een nieuwe directeur. De directeur van de Academy for Creative and Performing Arts wordt op voordracht van het College van Bestuur van de Hogeschool door het Bestuur van de Faculteit der Geesteswetenschappen benoemd en heeft samen met de decanen van de 7 faculteiten een raadgevende stem binnen het College voor Promoties van de Universiteit. Ons College van Bestuur maakt deel uit van de sollicitatiecommissie. De benoeming wordt in de loop van 2015 verwacht. Codarts Rotterdam Sinds januari 2012 is er veel tijd en energie gestoken in de concrete uitwerking van de uitgangspunten van het samenwerkingsakkoord dat de HdK en Codarts in december 2011 waren overeengekomen. Via intensief bestuurlijk overleg is onderzocht of een hogescholenfusie de beste vorm is om de samenwerking Codarts/HdK te formaliseren. Omdat gaandeweg duidelijk werd dat de identiteiten en bedrijfsculturen te verschillend zijn, is in januari 2014 besloten om de samenwerking weliswaar voort te zetten, maar deze niet in een fusie vorm te geven. Wij blijven met Codarts in gesprek om de krachten te bundelen en zo bij te dragen aan de uitvoering van het sectorplan. Hierbij richten wij ons vooral op de uitwisseling van keuzevakken en minoren tussen de muziek- en dansafdelingen en op de integratie van beide educatieve afdelingen. Conservatorium van Amsterdam Het Koninklijk Conservatorium heeft de samenwerking met het Conservatorium van Amsterdam in het verslagjaar gecontinueerd op het terrein van de tweejarige masteropleiding opera in de Dutch National Opera Academy (DNOA) en de gezamenlijke Nationale Master Orkestdirectie (NMO). Prins Claus Conservatorium Sinds 2001 is de samenwerking tussen het Koninklijk Conservatorium en het Prins Claus Conservatorium, één van de 19 ‘schools’ van de Hanzehogeschool Groningen, geformaliseerd door een gemeenschappelijke regeling op grond van artikel 8.1. WHW en de oprichting van een samenwerkingsinstituut. In 2014 concentreerde de activiteiten zich op de Music Master New Audiences and Innovative Practices, samen met conservatoria in Zweden, Finland en IJsland, en samenwerking in het project Music and Dementia dat vanuit het lectoraat Lifelong Learning in Music is uitgevoerd. Overige samenwerkingsrelaties Internationale lidmaatschappen en contacten. De Hogeschool is lid van de International Association of Universities and Colleges of Art, Design and Media (Cumulus), de Association Européenne des Conservatoires, Académies de Musique et Musikhochschulen (AEC), European Association of International Education (EAIE), European League of Institutes of the Arts (ELIA), PhDArts, docARTES, European Platform for Artistic Research in Music (EPARM/AEC). De jazzafdeling is medeoprichter en actief in het internationale samenwerkingsverband, de International Association of Schools of Jazz, de IASJ. Deelname aan de jaarlijkse bijeenkomst leidt veelal tot een uitwisseling van onderwijsmethodieken door deelnemende docenten en tot het begin van een internationale carrière voor de participerende studenten. Het overzicht van de Europese instellingen voor hoger onderwijs waarmee de Koninklijke Academie en het Koninklijk Conservatorium in het jaar 2014 nauw contact onderhielden in het kader van het Europese ERASMUS+ programma is als bijlage opgenomen. De KABK werkt op het gebied van docenten- en studentenmobiliteit buiten Europa samen met: Zokei University Tokio (Japan), Musashino Art School, Tokio (Japan), Bezalel Academy of Art & Design, Jeruzalem (Israël), Minneapolis College of Art and Design, National Institute of Fashion Technology (India), Srishti College of Art and Technology (India), Seoul National University, College of Arts (Korea) en Chinese Academy of Fine Arts CAFA (China). Het KC heeft in juni 2014 samen met het Orpheus Institute in Gent en met de vooraanstaande conservatoria in Montreal (Canada), Brisbane (Australië), Helsinki, London, Oslo en Singapore een charter ondertekend, wat de al opbloeiende strategische samenwerking in de afgelopen jaren meer richting zal geven. Deze groep, voorheen Pentacon, heeft zich omgedoopt tot ConNext.

Jaarverslag 2014

pagina 9


Medezeggenschap De Hogeschool heeft twee deelmedezeggenschapsraden, één voor de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten, de DMR-KABK, en één voor het Koninklijk Conservatorium, de DMR-KC. De raden bestaan uit vertegenwoordigers van personeel en studenten. Uit beide deelraden wordt de Centrale Medezeggenschapsraad gekozen, aangevuld met van de interfaculteiten ArtScience en School voor Jong Talent elk één vertegenwoordiger. Het Medezeggenschapsreglement fungeert als kader voor de communicatie tussen het College van Bestuur en de Centrale Medezeggenschapsraad resp. die tussen de faculteitsdirecties en de respectievelijke deelraden. De (deel)medezeggenschapsraden komen regelmatig bij elkaar om de lopende zaken te bespreken, zelfstandig en/of met de faculteitsdirecteur. Gedurende het verslagjaar bestond de CMR uit: - José Krijnen, voorzitter, student KABK - Irina Bedicova, vice-voorzitter, student KC - Beleke den Hartog, secretaris, niet-onderwijzend personeel KABK - Inge-Lize Zevenboom, student KABK - Danielle Daoukayeva, student KC - Wouter Verschuren, docent KC - Eric Ineke, docent KC - Ruurd van der Noord, docent KABK - Loes Rutten, docent School voor Jong Talent - Moritz Geremus, student ArtScience (tot 1 september 2014) Afgelopen jaar heeft de CMR zesmaal in eigen kring vergaderd. Daarnaast viermaal met het CvB, waarvan één met de portefeuillehouder medezeggenschap en de voorzitter van de Raad van Toezicht als toehoorder. Tweemaal heeft een delegatie van de CMR vooroverleg gevoerd met de vertegenwoordigers van de onderwijsvakorganisaties en was zij als toehoorder aanwezig bij het Lokaal Overleg. De CMR heeft zich in 2014 over de volgende advies- of instemmingsplichtige onderwerpen uitgesproken: o fusietraject Codarts Rotterdam en Hogeschool der Kunsten Den Haag o invoering nieuwe functie hoofd ICT o gewijzigde reiskostenregeling en bijbehorende hogere vergoeding o geactualiseerd Reglement Medezeggenschap o Huishoudelijk Reglement CMR o professionaliseringsplan HdK o begroting 2015 Leden van de MR die daar belangstelling voor hadden zijn door het CvB in de gelegenheid gesteld om een externe scholing te volgen in zowel het lezen van een begroting als het verkrijgen van inzicht in de praktische vertaling van het financiële beleid. In november zijn verkiezingen gehouden. Het was de eerste keer dat deze digitaal zijn georganiseerd. Afgezien van wat technische hobbels die in de beginfase overwonnen dienden te worden, was het resultaat positief met een significant hogere opkomst dan voorgaande jaren, vooral onder de studenten van beide faculteiten. In december heeft de eerste overdrachtvergadering plaatsgevonden met de in het najaar nieuw gekozen medezeggenschapsleden. Begin 2015 gevolgd door een tweedaagse training over medezeggenschap in relatie tot de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek (WHW). Ook op faculteitsniveau zijn in het reguliere overleg tussen de deelraden en hun faculteitsdirectie diverse zaken aan de orde geweest. Ten aanzien van de volgende advies- en instemmingsplichtige onderwerpen heeft de Deelraad-KABK standpunten ingenomen: de nieuwe functies hoofd bedrijfsvoering en hoofd marketing & communicatie en de hoogte van het instellingscollegegeld in 2015-2016. De Deelraad-KC heeft aan de faculteitsdirectie zijn visie gegeven op het gebied van de nieuwbouw van het KC, de catering, kwaliteitszorg, het studievolgsysteem Osiris en keuzevakken. De DMR-KABK bestond uit de personeelsleden Eduard Sjoukes (voorzitter), Beleke den Hartog (secretaris) en Ruurd van der Noord en de studenten José Krijnen, Inge-Lize Zevenboom (vice-voorzitter), Santeri Taurula en Moritz Geremus. De personeelsdelegatie van de DMR-KC was samengesteld uit Marloes Kouwenberg (voorzitter), Detlev Boenders (vice-voorzitter), Eric Ineke en Wouter Verschuren; Irina Bedicova (secretaris), Rianne der Heide, Danielle Daoukayeva en Ruben Castillo del Pozo waren de studentleden.

Jaarverslag 2014

pagina 10


Sectorplan kuo In het sectorplan kunstvakonderwijs 2012-1016 is afgesproken dat de HdK de komende jaren een capaciteitsreductie zal doorvoeren waardoor er in 2016 liefst 60 bachelorstudenten muziek en 55 bachelorstudenten autonome beeldende kunst minder staan ingeschreven dan op peildatum 1 oktober 2010. Reeds sinds oktober 2013 hebben wij de studentenreductie voor beide crohonummers doorgevoerd. Alles is erop gericht om de met deze capaciteitsreductie vrijgekomen middelen in te zetten ten gunste van een kwaliteitsverbetering van de masteropleidingen, onderzoek en voortrajecten. Het sectorplan heeft ook geleid tot de inrichting van twee taskforces: ‘KUO onderzoek’ en ‘Talentontwikkeling’. Als penvoerder voor KUO onderzoek is de HKU aangewezen, voor Talentontwikkeling de combinatie HdK/Codarts en AHK. Laatstgenoemde werkgroep heeft in 2014 prioriteiten voor toekomstig beleid vastgelegd. In 2015 zal de andere werkgroep zijn beleidskeuzes presenteren ten aanzien van onderzoek binnen het kuo.

Prestatieafspraken met OCW Evenals vorig jaar leggen wij via het jaarverslag verantwoording af voor de prestatieafspraken die wij in het najaar van 2012 met OCW hebben gemaakt voor de beleidsperiode 2013-2016. Prestatieafspraken – categorie 1. Onderwijskwaliteit en studiesucces STUDIESUCCES

1.1.

1.2.

1.3.

Uitval

Switch

Bachelorrendement

Referentie 1 okt. 2011



Ambitie 1 okt. 2015

instroomcohort 2010

instroomcohort 2012

instroomcohort 2013

instroomcohort 2014

24,9%

22,2%

22,4%

24%

(105/421)

(79/356)

(70/313)

1,9%

2,5%

2,6%

(8/421)

(9/356)

(8/313)

instroomcohort 2006

Instroomcohort 2008

instroomcohort 2009

instroomcohort 2010

73,9%

73,9%

73,5%

74%

(266/360)

(241/326)

(247/336)

1,9%

De volgende definities zijn gehanteerd: Instroom: aandeel van het totaal voltijd bachelorstudenten dat zich in jaar n voor het eerst bij een opleiding bij de HdK inschrijft. 1.1. Uitval: aandeel van het cohort dat na jaar n niet meer ingeschreven staat bij de HdK. 1.2. Switch: aandeel van het cohort dat na jaar n staat ingeschreven bij een andere croho-opleiding bij de HdK. 1.3. Bachelorrendement: het aandeel van de bachelorstudenten dat zich na het eerste jaar opnieuw bij de HdK heeft ingeschreven en dat in de nominale studieduur + 1 jaar bij de HdK het bachelordiploma behaalt.

Concrete acties en maatregelen: Wij proberen de uitval na het propedeusejaar zo beperkt mogelijk te houden door goede studievoorlichting, een pakket aan voortrajecten waardoor gerichte oriëntatie mogelijk is, door selectie aan de poort en een intensieve studiebegeleiding door tutoren, coaches en mentoren. Studenten die tijdens het 1ste jaar binnen de Hogeschool van studie wensen te wisselen, kunnen dit doen mits dit onderwijsinhoudelijk verantwoord en organisatorisch mogelijk is. In 2014 betrof het 8 studenten die binnen de HdK van studie zijn veranderd ten opzichte van 9 het jaar ervoor.

KWALITEIT 2.

Studentenoordeel

Referentie 2011

Referentie 2013

Referentie 2014

Ambitie 2015

3,8

3,6

3,8

3,8

Bron voor 2011 en 2012: “Studentenoordeel over de opleiding in het algemeen” uit de Nationale Studenten Enquête. Bron voor 2013 en verder: “Studentenoordeel over de opleiding in het algemeen” uit het Studenttevredenheidsonderzoek Hogeschool der Kunsten Den Haag. In beide gevallen is het oordeel gebaseerd op een vijfpuntschaal.

Jaarverslag 2014

pagina 11


Concrete acties en maatregelen: In 2014 is het studentenoordeel weer op het ambitieniveau 3,8 uitgekomen. Een verklaring voor de lagere score in 2013 over 'de opleiding in het algemeen' kan gevonden worden in het feit dat de respons dat jaar significant hoger was dan in 2011 en wij aan het onderzoek faculteitspecifieke vragen hebben toegevoegd. Hierdoor hebben wij een completer beeld gekregen van de studenttevredenheid en waren wij in staat in 2014 op enkele specifieke punten verbeteringen door te voeren.

3.1.

MAATREGELEN

Referentie 2011

Referentie 2013

Referentie 2014

Ambitie 2015

Docentkwaliteit

69%

72,8%

73,2%

72%

(323/467)

(324/445)

(308/421)

0

0

0

0

2,3 2,7

2,8

2,8

2,3 2,7

(201,16/72,82)

(204,71/74,18)

3.2.

Onderwijsintensiteit

3.3

Indirecte kosten als verhoudingscijfer in formatie (fte)

(189,30/80,28) (198,40/71,87)

3.1. Docentkwaliteit: Het aandeel van de docenten met een master/PhD. Het bronbestand bestaat uit alle docenten die in loondienst zijn van de hogeschool uit de functiegroepen docent (docent, senior-docent, docent masteropleiding, docent excellentieniveau), docent/coördinator (coördinator, hoofd), correpetitor, muzikaal begeleider en lector. 3.2. Onderwijsintensiteit: Als criterium voor onderwijsintensiteit hanteert OCW het aandeel van de voltijd bacheloropleidingen met minder dan 12 geprogrammeerde contacturen (klokuur/week) in het eerste jaar. Van al onze voltijd bacheloropleidingen overstijgt de onder onderwijstijd de 12 geprogrammeerde contacturen. 3.3. Indirecte kosten: De verhouding Onderwijzend Personeel (OP) + Onderwijs Ondersteunend Personeel (OOP) ten opzichte van het Algemeen Ondersteunend Personeel (AOP), CvB en directie in formatieomvang (fte) volgens de indeling van het in 2012 ingevoerde personeels- en administratiesysteem ADP. De doorgehaalde getallen verwijzen naar de oorspronkelijke bron voor 2011 (applicatie CASO). Het bronbestand bestaat uit het hogeschoolpersoneel in loondienst. De meting is gebaseerd op de gegevens ultimo het verslagjaar.

Concrete acties en maatregelen: - Docentkwaliteit Om de docentkwaliteit te verhogen hebben wij onder meer het professionaliseringsplan ingezet om de ambitie om in de periode 2012-2016 het percentage docenten met een mastergraad te verhogen van 69% naar 72%. Met 73,2% is ons ambitieniveau inmiddels ruimschoots gehaald. Een andere stimulans gaat uit van de lerarenbeurs van OCW. Liefst 17 hogeschooldocenten is een lerarenbeurs toegekend voor het volgen van een masteropleiding. Via onze eigen stimuleringsregeling promotietrajecten waren ultimo het verslagjaar 16 docenten van de hogeschool zich aan het oriënteren op een promotieonderzoek, in tijd gefaciliteerd door het College van Bestuur. 12 docenten tenslotte deden concreet promotieonderzoek en ontvangen daarvoor van de Hogeschool een meerjarige promotiebeurs. In hoofdstuk 7. Sociaal Jaarverslag wordt hierop verder ingegaan. - Indirecte kosten Het actuele personeel- en administratiesysteem wijkt op enkele punten af van het systeem dat het uitgangspunt vormde voor de nulmeting. De invoering ervan in 2012 maakte het noodzakelijk om enkele aanpassingen in de categorie-indeling personeel door te voeren. Hierdoor zijn in het bronbestand uit 2011 enkele verschuivingen opgetreden tussen de functiegroepen Algemeen Onderwijzend Personeel en Onderwijs Ondersteunend Personeel. Als consequentie hiervan dient het verhoudingsgetal van de nulmeting conform het actuele bronbestand te worden aangepast van 2,3 in 2,7 zoals in bovenstaande tabel is weergegeven. Omdat wij de ‘ambitie 2015’ onder het motto ‘handhaving van het peil 2011’ gelijk hadden gesteld aan de score van de nulmeting, hebben wij ook dit gegeven herzien in 2,7. Prestatieafspraken – categorie 2. Profilering en zwaartepuntvorming Onze individuele ambities hebben wij in ons beleidsplan 2013-2016 ‘Een klasse apart’ geformuleerd, samen met Codarts in het kader van de voorgenomen fusie. Hoewel de fusie niet doorgaat, kunnen wij alle voornemens zonder problemen op eigen kracht uitvoeren. In het kader van dit jaarverslag volgen wij de indeling van de beleidsvoornemens zoals deze expliciet in drie rubrieken benoemd zijn in paragraaf 5.4 van genboemd beleidsplan. Rubriek 1: Samenwerking Met Codarts hebben wij op het gebied van het muziek- en dansonderwijs enkele onderdelen samen opgepakt. Niet alleen om bij te dragen aan de uitvoering van het sectorplan, maar vooral ook om elkaar op onderdelen te versterken. Zo hebben wij een gezamenlijk aanbod ontwikkeld van keuzevakken en minoren voor de muziekafdelingen en werken wij plannen uit voor een centrale regie van de educatieve afdelingen.

Jaarverslag 2014

pagina 12


Rubriek 2: Onderwijs -Taskforce voor jong talent ingerichtDe landelijke Taskforce voor jong talent, waarvan de HdK penvoerder is, samen met Codarts en de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten, heeft in 2014 in het verlengde van het sectorplan kuo prioriteiten voor toekomstig beleid vastgelegd. -Plan van aanpak verbetering masteropleidingenWij investeren al jaren in het aantal masterplaatsen door meer studenten, die aan de uiterst hoge toelatingseisen voldoen, toe te laten dan waar de bekostiging in de onderwijsopslag (vaste voet) in voorziet. Via de operatie ‘minder bachelors voor meer masters’ willen wij met name voor de faculteit Beeldende Kunst en Vormgeving capaciteit vrijspelen voor masters. Momenteel worden ‘aanvragen nieuwe opleiding’ voorbereid. -In voorbereidingDe invoering van een nieuwe opzet van het jong talentprogramma, de introductie van een honoursprogramma en de herijking van het curriculum aan de landelijke profielen zullen in 2015 definitief vorm krijgen. Rubriek 3: Onderzoek -Centre of ExpertiseDe plannen voor een International Centre of Research in the Art (werktitel) zijn in een vergevorderd stadium. Hierin zullen alle bestaande onderzoeksactiviteiten van de Hogeschool worden ondergebracht. Uiteraard ook die van de Academy for Creative and Performing Arts (ACPA), die wij samen met de Universiteit Leiden hebben opgericht en in stand houden. Uitgangspunten vormen het bundelen en beter zichtbaar maken wat er is, de intensivering van de inhoudelijke en organisatorische samenwerking op het gebied van onderzoek tussen KC, KABK en AdK, de versterking van onderzoek in de leerlijn Ba, Ma en PhD, de aandacht voor het onderzoek van docenten, het aanbrengen van thematische focus en nationale en internationale profilering. Prestatieafspraken – categorie 3. Kennisvalorisatie De mate van kennisdeling benoemen wij aan de hand van de volgende indicatoren: de meeste docenten hebben hun hoofdtaak in de beroepspraktijk; studenten hebben een ondernemende houding; er is sprake van start-ups vanuit de hogeschool; onze lectoren dragen bij aan de professionalisering van docenten; onderzoeksresultaten worden toegepast in curricula van opleidingen; het aantal presentaties, tentoonstellingen en/of uitvoeringen in de beroepspraktijk is hoog; studenten en docenten ontvangen prijzen en onderscheidingen; het aantal bedrijven en publieke instellingen dat met ons samenwerkt is opmerkelijk hoog. Door deze samenwerking, coproducties en gezamenlijke studieprogramma’s wordt de relatie met het werkveld op een welhaast vanzelfsprekende manier bestendigd. Alle aspecten worden elders in dit jaarverslag toegelicht. Onderstaand volgt een schets van bestaande vormen van samenwerking. De KABK werkt jaarlijks samen met vele tientallen partners, zoals Stroom, het GEM, Bink 36, Museum voor Communicatie, Meermanno, de Dienst Stedelijke Ontwikkeling van de gemeente Den Haag, de Ministeries van OCW, Buitenlandse Zaken, Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en Financiën, Nieuwspoort, de Algemene Rekenkamer, de Hoge Raad der Nederlanden, de Raad voor Cultuur, de Raad voor de Volksgezonbdheid en Zorg, het Vredespaleis, VNO-NCW regio Den Haag en vele andere. Ook met het bedrijfsleven zijn samenwerkingen tot stand gekomen. Met de vele ontwerpbureaus bestaat deze uiteraard al lange tijd, zowel door middel van de jaarlijkse intensieve betrokkenheid via stagiaires en het actief participeren in werkveldcommissies, alsook in toenemende mate door opdrachten als projecten binnen het curriculum te brengen. De Master Interior Architecture werkt samen met enkele gerenommeerde architectenbureaus. Het KC werkt samen met vele partners binnen en buiten de culturele sector: ensembles als ASKO|Schönberg, het Rosa Ensemble, Klang en het Orkest van de Achttiende Eeuw; podia als Korzo, de Diamantfabriek, de dr. Anton Philipszaal, het Concertgebouw, de Doelen en Vredenburg; festivals als het Holland Festival, TodaysArt, Sonic Acts en het Festival Oude Muziek; concoursen als de Iordens Viooldagen, het Davina van Wely Concours en het Oscar Back Nationaal Vioolconcours. Met NJO: Nederlandse Orkest- en Ensemble-Academie is een overeenkomst gesloten waarbij is toegezegd het orkestrale winterproject structureel in het curriculum te zullen opnemen. Daarnaast biedt het KC vier gezamenlijke masteropleidingen aan met partners uit het werkveld:  Orkest Master, in samenwerking met het Residentie Orkest;  Nationale opera-masteropleiding, Dutch National Opera Academy (DNOA), een samenwerking tussen het KC en het Conservatorium van Amsterdam. In dit kader is er een samenwerkings-overeenkomst gesloten met De Nationale Opera;  Nationale Master Orkestdirectie, een samenwerkingsverband tussen het KC, het Conservatorium van Amsterdam en negen Nederlandse beroepsorkesten;  Muziektheater Master T.I.M.E., een samenwerking met muziektheaterensemble de Veenfabriek.

Jaarverslag 2014

pagina 13


Financieel verslag Financiële positie op 31 december 2014 Het jaarresultaat 2014 bedraagt € 722.317. De solvabiliteit, exclusief de voorzieningen, is in 2014 ten opzichte van 2013 met 48% onveranderd. Er is sprake van een algemene reserve van circa € 5,4 mln en bestemmingsreserves/fondsen van circa 7,2 mln. Daarnaast is er een algemene private reserve van iets meer dan € 0,1 mln. Met het eigen vermogen is er een gezond weerstandsvermogen aanwezig. De bestemmingsreserves van het eigen vermogen zullen de komende jaren onder meer worden ingezet voor het aanpassingen aan het gebouw van de Koninklijke Academie. Het Koninklijk Conservatorium zal investeren in de inrichting van de nieuwbouw van het Onderwijs- en Cultuur Complex aan het Spui, in leermiddelen zoals muziekinstrumenten en in het opbouwen van vermogen zodat ten tijde van het vertrek uit het huidige pand in 2019 evenuele bijkomende kosten kunnen worden opgevangen. Mogelijk zal een deel van de opgebouwde algemene reserves ingezet moeten worden om de te verwachten lagere inkomsten vanwege teruglopende bekostiging door lagere studentenaantallen in de jaren 2016 en 2017 mee op te vangen. Door het nemen van een aantal maatregelen proberen wij de kwaliteit van de instroom en de studentenaantallen in balans te houden. Mocht dit geen effect hebben, dan zal gekeken worden naar alternatieve maatregelen. De liquide middelen zijn gestegen van € 7,7 mln. in 2013 naar € 10,6 mln. in 2014. Een verklaring hiervoor is het positief jaarresultaat, lage investeringen en toevoeging aan de diverse voorzieningen. De liquiditeitsratio (current ratio) is in 2014 gestegen naar 2,1. Vergelijking resultaat 31-12-2014 ten opzichte van de begroting 2014 In 2014 is het resultaat, vóór bestemming, bereikt van € 722.317. In de begroting 2014 werd een positief resultaat verwacht van € 382.319. Het verschil is als volgt te verklaren. Begroot resultaat 2014 Verschil opbrengst baten

€ €

0,382 mln. 2,271 mln.

Te verwachten resultaat Minder personeelslasten Minder afschrijvingen Meer huisvestingslasten Minder overige instellingslasten

+ €

€ € € €

0,417 0,008 2,774 0,401

mln. mln. mln. mln.

2,653 mln.

+

+ + +

Saldo lasten

€

1,948 mln.

-

Verschil saldo financiële baten en lasten

€

0,017 mln.

+

Gerealiseerd resultaat

€

0,722 mln.

+

Toelichting meest significante afwijkingen. Baten (€ 2,271 mln. hoger): Het verschil in baten is als volgt te verklaren.  De rijksbijdrage is ruim € 1,171 mln. hoger uitgekomen.  De college- en cursusgelden zijn bijna € 0,347 mln. hoger uitgekomen.  De overige baten zijn ruim € 0,752 mln. hoger uitgekomen. Dit laatste vooral door: o een vrijval van ongeveer € 0,350 mln. uit het waarborgfonds en een drietal subsidies. Lasten (€ 1,948 mln. hoger): Bij de lasten vallen drie zaken op, namelijk een verhoging van bijna € 2,774 mln. huisvestingslasten en ruim € 0,400 mln. minder instellingslasten en € 0,417 mln. minder personeelslasten. De belangrijkste afwijkingen ten opzichte van de begrote huisvestingslasten zijn:  de toevoeging van ruim € 3 mln. aan een voorziening achterstallig onderhoud (€ 50K begroot voor 2014)  Minder energielasten van ongeveer € 60K.  Een stijging van de schoonmaakkosten vanwege een hogere indexatie dan begroot en een aantal incidentele extra schoonmaakwerkzaamheden. De personeelslasten zijn lager vanwege: Ruim € 60K minder loonkosten. Het gemiddeld aantal fte begroot 2014 was 278; het gemiddeld aantal fte realisatie was 277,6. Ruim € 270K meer overige salarislasten als gevolg van de uitbetaling van verlofuren en afkoop wachtgeld en WW. Bijna € 70K meer ontvangen gelden van het UWV inzake zwangerschapsverlof.

Jaarverslag 2014

pagina 14


De lagere overige loonkosten zijn veroorzaakt door ongeveer € 180K minder direct toegerekende kosten voor opleidingen en een bedrag van bijna € 140K dat apart begroot was voor de verzekering WGA/WIA. De kosten hiervan zijn echter verantwoord bij de loonkosten. Ook de dotatie aan de personele voorzieningen zijn in 2014 € 140K lager uitgekomen dan begroot. De stijging van de inhuur personeel € 220K is volledig toe te schrijven aan de inhuur van gastdocenten De overige instellingslasten wijken af omdat in de begroting 2014 rekening gehouden werd met een eenmalige investering van €500K voor de verbouwing van een voormalige discotheek naar een onderwijsgeschikte ruimte. Investeringsbeleid In 2014 is bijna € 687K geïnvesteerd (zie totaaloverzicht materiële vaste activa, later in deze jaarrekening). Het investeringsbeleid richt zich op het optimaliseren van de onderwijsruimten (uitbreiding van het aantal m2 alsmede de kwaliteit en inrichting van de onderwijsruimten) en leermiddelen. In 2014 is het onderhoudsplan van het gebouw van de KABK grondig herzien. Een nadere inspectie van het gebouw en de analyse van de uitkomst bracht aan het licht dat er sprake is van groter achterstallig onderhoud dan is vermoed. Als gevolg hiervan is in de jaarrekening een bedrag van ruim € 3 mln aan een voorziening achterstallig onderhoud opgenomen. De eerdere voorziening Groot Onderhoud is mede op basis van de uitkomsten van het nieuwe plan per balansdatum op € 0 gezet. Daarnaast wordt een in 2010 aangekocht pand in 2015 geschikt gemaakt als onderwijsruimte, en zullen geplande investeringen in leermiddelen hun beslag krijgen. Treasury Het treasurystatuut is in 2014 ongewijzigd. In het statuut is onder andere opgenomen dat er niet in effecten belegd wordt en liquide middelen uitsluitend in deposito gegeven worden aan het Ministerie van Financiën. De HdK maakt geen gebruik van derivaten en heeft deze ook niet in zijn bezit. In de regel worden deposito’s voor een periode tussen de 3 en 6 maanden afgesloten. De functie van treasurer wordt uitgevoerd door de controller die voor iedere transactie vooraf toestemming krijgt van het College van Bestuur. Ten aanzien van de executie ligt de tekenbevoegdheid bij het College van Bestuur. De Hogeschool heeft twee schulden bij het Ministerie van Financiën. De omvang van de schuld is op 31 december 2013 ruim € 3,9 mln. Hiervan is ruim 600 k€ opgenomen bij de kortlopende schulden < 1 jaar. De looptijd van deze schulden bedraagt 2 respectievelijk 8 jaar. Beleggingsbeleid, regeling nr. FEZ/CC/150185 van 16 september 2009 De Hogeschool is behoudend op het gebied van beleggingen. De HdK maakt geen gebruik van derivaten en heeft deze ook niet in zijn bezit. Artikel 4 van het treasurystatuut bepaalt dat beleggingen in financiële instrumenten zijn uitgesloten. Risicobeheersing en werking controlesysteem 2014 Risicoanalyse Eind 2014 is de jaarlijkse actualisatie gemaakt van de risico-analyse zoals wij deze sinds 2011 uitvoeren. Komend jaar zullen wij de analyse nog meer toespitsen op zaken die het voortbestaan van de Hogeschool betreffen. Te denken valt aan de aantrekkelijkheid van de Hogeschool voor topdocenten en topstudenten, het voorkomen van reputatieschade en het verbeteren van de profilering ten opzichte van andere kunstvakopleidingen. Beperkende factoren die wij reeds in dit kader onderkennen zijn:  CAO (beperking van het aantal contracten en de contractperiode flexibele inzet);  WNT (honorarium van topdocenten is gebonden aan een maximum ook bij incidentele inhuur);  beschikking geen loonheffing als vervanging van de verklaringen arbeidsrelatie (VAR). Daarnaast spelen de volgende risico’s;  vennootschapsbelasting vanaf 2016;  bekostiging, met name de continuering van de gelden t.b.v. de prestatieafspraken en de afspraken sectorplan kunstonderwijs;  de gevolgen van de mogelijke wijzigingen in het kader van het verlonen personeel niet in loondienst. Voor bovenstaande risico’s zijn vooralsnog geen maatregelen genomen. In 2014 hebben twee dossiers specifiek aandacht gekregen in het kader van risicobeheersing namelijk die rond de nieuwbouw van het Conservatorium en het onderhoudsplan van het gebouw van de Academie. Met betrekking tot de nieuwbouw van het Conservatorium is vooral gekeken of de eerdere afspraken en de programma’s van eisen zoals deze gemaakt zijn met de Gemeente Den Haag, nog steeds van toepassing zijn. Met betrekking tot het onderhoud is een meerjarenprognose opgesteld om te bezien of de omvang van dit onderhoud binnen de financiële middelen past. Ten aanzien van beide dossiers valt te melden dat de financiële middelen vooralsnog ruim toereikend zijn. Financiële instrumenten en risicobeheersing De Hogeschool der Kunsten is werkzaam in Nederland en kent geen valutarisico’s. Verder lopen wij geen risico’s ten aanzien van financiële vaste activa en effecten door het ontbreken daarvan. Het renterisico over onze langlopende schulden is als nihil gekwalificeerd. Daarnaast zijn er geen rentedragende vorderingen of schulden. Onze kredietfaciliteit is beperkt tot die van het Ministerie van Financiën. Ten aanzien van de langlopende leningen die bij het Ministerie zijn afgesloten is een hypothecaire zekerheid gegeven.

Jaarverslag 2014

pagina 15


Beleid bij ontslag Het beleid van de hogeschool is gericht op een kwalitatief hoogwaardig personeelsbestand. Alle hogescholen zijn eigenrisicodrager voor de werkloosheidsuitkeringen. Als gevolg hiervan betaalt de hogeschool de werkloosheids- en de eventueel van toepassing zijnde bovenwettelijke wachtgelduitkering. Begroting 2015 in relatie tot realisatie en begroting 2014 De begroting 2015, zoals in december 2014 vastgesteld, is als volgt samengesteld: Bedragen * € 1000

Begroting 2015

Realisatie 2014

Begroting 2014

Baten Rijksbijdragen College, cursus en examengelden Overige baten

€ € €

26.721 4.025 2.398

€ € €

27.193 4.322 3.050

€ € €

26.022 3.975 2.298

Totaal baten

€

33.144

€

34.566

€

32.295

Lasten Personele lasten Afschrijvingen Huisvestingslasten Overige instellingslasten

€ € € €

23.640 1.924 3.050 4.850

€ € € €

22.472 1.858 5.021 4.456

€ € € €

22.890 1.866 2.247 4.857

Totaal lasten

€

33.463

€

33.808

€

31.860

Saldo baten en lasten

€

- 319

€

758

€

434

Financiële baten Financiële lasten

€ €

15 - 49

€ €

20 - 56

€ €

Saldo financiële baten en lasten

€

-34

€

- 36

€

- 52

Resultaat uit gewone bedrijfsvoering

€

- 353

€

722

€

382

-

5 57

Ten opzichte van de begroting 2014 verwachten wij in 2015 bijna € 900K meer opbrengsten. In vergelijking met de realisatie 2014 zijn de te verwachten inkomsten echter lager. Zo zal de prijs per student in 2015 lager zijn dan die van 2014 en hebben wij in 2015 ook minder bekostigde studenten ten opzichte van het voorgaand kalenderjaar. Dit is ook van toepassing op de college en cursusgelden. De overige inkomsten zullen naar verwachting zeker lager zijn omdat de eenmalige uitkering waarborgfonds en diverse andere inkomsten in 2015 niet meer voor zullen komen. De personele lasten stijgen met ongeveer € 750k ten opzichte van de begroting 2014. Oorzaak is een licht hoger aantal begroot fte en de consequenties van de cao, die pas eind 2014 werd overeengekomen.

Continuïteitsparagraaf Kengetallen gebruikt bij de meerjarenprognose Kengetal Personele bezetting:   

Directie en Algemeen ondersteunend personeel Onderwijsondersteunend personeel Onderwijzend personeel

Studenten/ leerlingen Peildatum studenten en leerlingen

2014 In fte

2015

2016

2017

74,19

75,70

75,70

75,70

45,94 157,46

48,50 160,49

48,50 160,50

48,50 160,50

1.672 214 1-10-2012 realisatie

1.543 191 1-10-2013 realisatie

1.534 200 1-10-2014 voorlopig

1.500 200 1-10-2015 prognose

Toelichting bij de kengetallen. De gehanteerde aantallen fte en student zijn voor het jaar 2014 gebaseerd op de realisatiecijfers van dat jaar. De aantallen studenten 2015 tot en met 2017 zijn gebaseerd op de studentenaantallen t-2. Door dit te doen lopen we met deze gegevens parallel aan de bekostiging van dat jaar. De afname in aantallen sluit goed aan op de in het kader van het sectorplan Kuo afgesproken reductie. Daarbij is het streven de gepresenteerde aantallen minimaal gelijk te houden met een mogelijk lichte stijging in verband met de oploop (beperkte omvang) van masterplekken. De gehanteerde aantallen fte stijgen in 2015 ten opzichte van 2014 maar blijven vooralsnog in de jaren 2016 en 2017 gelijk.

Jaarverslag 2014

pagina 16

Staat / raming van baten en lasten

Rijksbijdragen College-, cursus-, les- en examengelden Baten in opdracht van derden Totale Baten Personeelslasten


2014

2015

2016

2017

Realisatie

Prognoses

Prognoses

Prognoses

27.192.891

26.720.750

26.531.255

26.557.786

4.322.493

4.025.000

4.050.000

4.100.000

3.050.382

2.398.140

2.300.000

2.300.000

34.565.765 33.143.890

32.881.255 32.957.786

22.472.475

23.639.700

23.760.000

23.820.000

Afschrijvingen

1.858.246

1.923.520

1.905.368

1.963.528

Huisvestingslasten

5.021.278

3.049.550

2.679.550

2.639.550

Overige lasten

4.455.829

4.850.345

4.575.000

4.550.000

Totale Lasten Saldo Baten en Lasten

33.807.828 33.463.115

32.919.918 32.973.078

757.937

-319.225

-38.663

-15.292

-35.620

-34.000

-14.690

-2.500

Netto resultaat 722.317 Disclaimer Deze raming heeft niet het karakter van een goedgekeurde begroting.

-353.225

-53.353

-17.792

2015

2016

2017

Saldo Financiële baten en lasten

Balans

Materiële vaste activa Vaste Activa Voorraden Vorderingen Liquide middelen Vlottende Activa Totaal Activa Eigen vermogen

2014 Realisatie

Prognoses

Prognoses

Prognoses

14.417.262

13.590.339

12.450.815

11.318.862

14.417.262

13.590.339

12.450.815

11.318.862

22.424

22.000

22.000

22.000

1.594.361

1.520.000

1.530.000

1.540.000

10.552.536

10.468.514

10.364.685

10.878.846

12.169.321

12.010.514

11.916.685

12.440.846

26.586.583 25.600.853

24.367.500 23.759.708

12.684.078

12.330.853

12.277.500

12.259.708

Voorzieningen

4.732.533

4.700.000

4.100.000

3.950.000

Langlopende schulden

3.310.000

2.700.000

2.250.000

1.800.000

Kortlopende schulden

5.859.972

5.870.000

5.740.000

5.750.000

Totaal Pasiva Solvabiliteit Kasstroom overzicht Aanwezige liquiditeiten begin periode - per 1 januari Verandering in liquide middelen Aanwezige liquiditeiten eind periode - per 31 december Liquiditeitsratio

26.586.583 25.600.853

24.367.500 23.759.708

47,7%

48,2%

50,4%

51,6%

2014 7.668.766

2015 10.552.536

2016 10.468.514

2017 10.364.685

2.883.770

-84.022

-103.829

514.161

10.552.536

10.468.514

10.364.685

10.878.846

2,1

2,0

2,1

2,2

Jaarverslag 2014

pagina 17


Toelichting bij staat/ raming van baten en lasten Uitgangspunten De cijfers zoals verwerkt in de continuïteitsparagraaf zijn gebaseerd op de geconsolideerde cijfers. De cijfers zoals verwerkt in de continuïteitsparagraaf zijn gebaseerd op de realisatiecijfers 2014 en de begrotingscijfers van 2015. In de vastgestelde begroting is geen rekening gehouden met de verwerking van de voorziening achterstallig onderhoud. Voor wat betreft de jaren 2016 en 2017 is zoveel mogelijk aangesloten bij de cijfers van 2015. Daarnaast is er ten aanzien van de te verwachten Rijksbijdrage 2016 gebruik gemaakt van de beschikbare voorlopige gegevens studentenaantallen en graden per 1 oktober 2014, de peildatum voor de bepaling van de Rijksbijdrage 2016. Baten De baten collegegelden en overige baten voor de jaren 2016 en 2017 zijn goed vergelijkbaar ten opzichte van de begroting 2015 en hebben naar verwachting een stabiel karakter. Mogelijke consequenties in de Rijksbijdrage als gevolg van cao-ontwikkelingen of de uitkomsten van de prestatieafspraken en het sectorplan Kuo zijn in de prognose 2016 en/of 2017 niet meegenomen. Lasten De personele lasten voor de jaren 2016 en 2017 zijn conform die van de begroting 2015. De lichte stijging wordt veroorzaakt door de jaarlijkse ophoging van salarissen van medewerkers die nog niet het maximum van de schaal bereikt hebben. Voor het overige worden slechts geringe mutaties voorzien ten aanzien van het aantal fte in dienst. De afschrijvingslasten voor de jaren 2016 en 2017 zijn vergelijkbaar dan wel licht stijgend ten opzichte van de begroting 2015 en zijn gebaseerd op het meerjareninvesteringsplan. De huisvestingslasten dalen van ruim € 3 mln. in 2015 naar bijna € 2,7 mln. in 2017. De overige lasten zullen in 2016 en 2017 dalen naar het niveau van 2014. De stijging in 2015 wordt veroorzaakt door de eenmalige kosten voor het ontwikkelen van een nieuwe huisstijl, het bouwen van een vernieuwde website en een accreditatie van de Master Interieurarchitectuur. Verwacht jaarresultaat Voor de jaren 2015 tot en met 2017 is een negatief resultaat geraamd. Dit wordt veroorzaakt door de kosten in verband met het onderhoud van de KABK en de investeringen in een nieuwe website en huisstijl in die jaren. Ceteris paribus zal vanaf 2018 het jaarresultaat wederom positief zijn. Overige ontwikkelingen Met betrekking tot het bovenstaande geldt dat er geen mutaties in de financiering worden verwacht. De geplande verhuizing van het Koninklijk Conservatorium zal ruim na bovenstaande prognose, in 2019, plaatsvinden. Voor het overige worden geen majeure bouwprojecten en investeringen in deze periode verwacht. Toelichting bij de balans Algemeen De mutaties op de balans worden veroorzaakt door:  het jaarresultaat van de jaren 2015 t/m 2017;  afschrijvingen van gebouwen waardoor de boekwaarde van de vaste activa afnemen;  een daling van de voorzieningen door betalingen van uitkeringen en investering onderhoud in de diverse jaren;  een daling van de langlopende schulden conform de aflossingsverplichtingen;  alle overige componenten, behoudens de liquide middelen, blijven nagenoeg ongewijzigd. Solvabiliteit en liquiditeitsratio Ondanks het negatief resultaat in de jaren 2015 tot en met 2017 stijgt de solvabiliteit licht. De oorzaak hiervan is de afname van de balanstotalen. De liquiditeitsratio blijft nagenoeg gelijk / is licht stijgend. Als het KC in 2019 naar het Spuiforum zou verhuizen, zal een significant deel van het opgebouwde eigen vermogen tot en met het jaar 2018 worden ingezet om de waardevermindering op de balans van het terrein, de inrichtingskosten en de aanschaf van leermiddelen te realiseren.

Jaarverslag 2014

pagina 18


Declaraties bestuurders Opmerking: de voormalig voorzitter College van Bestuur/directeur van de KABK heeft in 2014 geen onkosten gedeclareerd. Naam

Henk van der Meulen

Functie

Marieke Schoenmakers

Voorzitter College van Bestuur

Directeur Koninklijk Conservatorium

Internationalisering

251

4.327

444

85

25

2.135

81

381

10.480

2.982

1.557

Representatiekosten Reiskosten binnenland Reiskosten buitenland Overige Kosten Totaal

Vicevoorzitter College van Bestuur

Directeur Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten

Internationalisering

931

1.882

9.690

236

903

751

1.207

8.345

20.694

236

4.351

2.308

Bovenstaand overzicht betreffen zowel de onkosten op basis van ingediende declaraties als door de Hogeschool betaalde facturen. De voorzitter van de raad van toezicht heeft de declaraties goedgekeurd.

Notitie Helderheid In de notitie Helderheid en de aanvulling daarop is een aantal zaken expliciet aan de orde gesteld, waar in het jaarverslag aandacht aan besteed dient te worden. Het betreft: -

1. 2. 3. 4. 5 6. 7. 8. 9.

Het uitbesteden van onderwijs Investeren van publieke middelen in private activiteiten Het verlenen van vrijstellingen Bekostiging van buitenlandse studenten Collegegeld niet betaald door de deelnemer zelf Studenten volgen modules van opleidingen De student volgt een andere opleiding dan waarvoor hij is ingeschreven Bekostiging van maatwerktrajecten Bekostiging van het kunstonderwijs.

Ad 1. De Hogeschool besteedt geen onderwijs uit. Ad 2. Van private activiteiten, waarbij een derde partij cq een andere rechtspersoon is betrokken, is slechts in zeer bescheiden mate sprake. Er is een aan de Hogeschool gelieerde stichting Cursussen die een niet-bekostigde oriëntatiecursus beeldende kunsten op zaterdag verzorgt (30 zaterdagen), en een 2-jarige post-HBO-opleiding Industriële Vormgeving. De opbrengsten van de cursusgelden dekken in de regel de hiervoor gemaakte kosten; In 2014 is sprake van een negatief resultaat van € 10.672. De baten en lasten zijn geconsolideerd in de jaarrekening. Daarnaast worden er binnen de Hogeschool publieke middelen ingezet ten behoeve van voorbereidend onderwijs teneinde de toegankelijkheid van het kunstonderwijs te vergroten en ter verbetering van de kwaliteit van de studenten. Ad 3. De Hogeschool verleent alleen vrijstellingen op individuele basis vanwege elders verworven competenties. Strategisch handelen (bv. middels versnelde diploma-uitreiking) is daarbij niet aan de orde.

Jaarverslag 2014

pagina 19


Ad 4. Alleen EER-studenten die daadwerkelijk aan de Hogeschool studeren, en de reguliere opleiding volgen, worden betrokken bij de berekening van de bekostiging. Uitwisselingsstudenten worden niet betrokken bij de berekening van de bekostiging. Bij de inschrijving van buitenlandse studenten wordt nauwkeurig toegezien of zij een bewijs van rechtmatig verblijf in Nederland hebben. Ad 5. Indien een derde het collegegeld voor een student betaalt, wordt de student gevraagd een verklaring te tekenen dat hij daarmee akkoord is. De Hogeschool kent een noodfonds gevoed uit eigen middelen, waaruit in bijzondere gevallen een tegemoetkoming voor een student betaald wordt. Ad 6. Indien studenten modules volgen, worden zij beschouwd als contractstudenten, en worden zij niet als student ingeschreven. Ad 7. Studenten volgen de opleiding waarvoor zij zijn ingeschreven. Ad 8. De Hogeschool kent geen maatwerktrajecten. Ad 9. Studenten die meer dan een jaar in het buitenland stage lopen, worden niet betrokken bij de berekening van de bekostiging. Indien studenten bij meer dan 1 (kuo-)instelling ingeschreven staan, worden zij - gegeven de CFI-systematiek - slechts bij één instelling bekostigd; de Hogeschool ziet hier nauwgezet op toe en overlegt in deze gevallen met de desbetreffende andere instelling over waar de student voor bekostiging in aanmerking wordt gebracht.

Den Haag, 28 mei 2015 het College van Bestuur

Origineel getekend door H. van der Meulen, voorzitter

M.H.M. Schoenmakers, vice-voorzitter

Hogeschool der Kunsten Den Haag Postbus 11670 2502 AR Den Haag tel. 070 - 3151515 / 3154777 administratienummer: 30923-23KJ

Contactpersoon: G.W.A. Zanoni Controller tel. 070 - 3154777 e-mail: [email protected]

Jaarverslag 2014

pagina 20


Verslag van de Raad van Toezicht Governance Op welke wijze de Raad invulling geeft aan zijn taken en welke inhoudelijke uitgangspunten daarbij worden gehanteerd, wordt uiteengezet in het zogeheten Toetsingskader Raad van Toezicht. Dit kader is in 2014 opgesteld en in februari 2015 formeel vastgesteld. Gedurende het verslagjaar heeft de Raad hiernaar gehandeld. Het toetsingskader is te vinden op de tweetalige site www.hogeschoolderkunsten.nl onder de rubriek Bestuur en Toezicht. Alle elementen uit de eind 2013 van kracht geworden Branchecode goed bestuur hogescholen maken inmiddels onderdeel uit van de governancestructuur van de Hogeschool, uitgezonderd een statuut waarin door het College van Bestuur is vastgelegd aan welke criteria samenwerking met partnerinstellingen moet voldoen. Dit is in voorbereiding. Gelet op de omvang van de Hogeschool en de beperkte middelen worden de bepalingen inzake risicobeheersings- en controlesystemen in de geest van de code gevolgd. Het jaarrooster In 2014 vergaderde de Raad van Toezicht zes keer volgens een vast jaarrooster. De leden van het College van Bestuur woonden de vergaderingen bij. Vaste punten waren de mededelingen College van Bestuur, huisvesting, financiële tussenrapportages, governance en actuele zaken. Aan de midtermreview van de prestatieafspraken en de samenwerking met de Universiteit Leiden werd speciale aandacht besteed. Tijdens de vergaderingen met inhoudelijke thema’s – in 2014 betrof het internationalisering, kwaliteitszorg en de bacheloropleiding vormgeving en de Master Interior Architecture - werden hoofddocenten en stafleden uitgenodigd om een inleiding te verzorgen en deel te nemen aan de gedachtenwisseling die hieruit voortkwam. Tweemaal werd er een tussentijdse vergadering gehouden omdat het onderwerp dat vereiste. Het betrof besluitvorming rondom de fusieplannen met Codarts Rotterdam en de opzet van een toetsingskader over de wijze waarop de Raad invulling geeft aan zijn taken en welke inhoudelijke uitgangspunten daarbij worden gehanteerd. Financiële aangelegenheden (jaarrekening, rechtmatigheid en doelmatigheid van de bestedingen) heeft het CvB steeds gerapporteerd aan en besproken met de portefeuillehouder financiën RvT en de voorzitter RvT. Daarnaast speelde de externe accountant voor de Raad van Toezicht een belangrijke rol bij de beoordeling. De begroting en tussentijdse rapportages over de ontwikkeling van de actuele cijfers ten opzichte van de begroting en de meerjarenprognose werden door de Raad van Toezicht besproken in het bijzijn van het hoofd financiën en het CvB. Het door het College opgestelde jaarverslag en de jaarrekening over 2013 zijn met het College uitvoerig besproken in een vergadering waarin ook de externe accountant aanwezig was. Na kennis genomen te hebben van de management letter van de externe accountant en haar goedkeurende verklaring bij de jaarrekening heeft de Raad de jaarrekening 2013 goedgekeurd. In de decembervergadering heeft de Raad de begroting voor het jaar 2015 goedgekeurd, nadat de Centrale Medezeggenschap deze van een positief advies had voorzien. Door het bijwonen van enkele eindexamens en diverse uitvoeringen op het Conservatorium en door het bezoeken van de eindexamenexpositie van de Academie hebben leden van de Raad kennisgenomen van behaalde resultaten. Majeure en financiële beleidsvraagstukken in 2014 Als rode draad door alle vergaderingen heen is gesproken over de volgende majeure beleidsvraagstukken: - de samenwerking met Codarts Rotterdam Nadat eind januari 2014 was besloten om uiteindelijk niet te fuseren met Codarts, omdat de identiteiten en bedrijfsculturen dermate verschillend bleken te zijn, is besloten om de samenwerking op deelgebieden in te richten. Met name op de terrein van het muziek- en dansonderwijs; - het College van Bestuur in nieuwe samenstelling Met de benoeming van Marieke Schoenmakers per 1 januari 2014 als opvolger van Jack Verduyn Lunel in de dubbelfunctie van directeur Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten / vice-voorzitter College van Bestuur verwachtte de Raad een zeker nieuw elan in de aansturing van de Hogeschool en de faculteit Beeldende Kunst en Vormgeving. De nieuwe leiderschapsstijl heeft inmiddels geleid tot een verhoogde zichtbaarheid en internationale oriëntatie van de Academie en zichtbare resultaten in de organisatiestructuur en de aansturing van het onderwijs. Een en ander komt ook de dynamiek binnen het tweehoofdige College van Bestuur en de samenwerking en afstemming tussen de faculteiten ten goede. - de nieuwbouwplannen aan het Spui De Raad heeft wederom intensief zicht gehouden op de onderhandelingen over de nieuwbouwplannen van het Koninklijk Conservatorium. Waren in 2013 de financiële risico’s in kaart gebracht, in 2014 ging de aandacht vooral uit naar de uitwerking van de technische outputspecificaties in het verlengde van de in 2013 gemaakte principe afspraken over de onderhuurovereenkomst voor de periode 2018-2058.

Jaarverslag 2014

pagina 21


- groot onderhoud en vervangingsinvesteringen KABK De Raad heeft zich gebogen over het geactualiseerde meerjarenonderhoudsplan van de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten en de verbouwing van de onlangs aangekochte nieuwe onderwijsruimten. Overig overleg De Raad van Toezicht discussieerde rond de zomer met staffunctionarissen en vertegenwoordigers van het middenkader van de beide faculteiten buiten aanwezigheid van het College van Bestuur. Ook woonden leden van de Raad vergaderingen van de centrale medezeggenschapsraad bij. De voorzitter van de Raad van Toezicht had meer frequent contact met de voorzitter en vice-voorzitter van het College van Bestuur. Ook andere leden van de Raad voerden gesprekken met de bestuursleden en andere personen binnen de organisatie. Er zijn geen signalen binnengekomen van de interne instanties, zoals de Klachtencommissie, vertrouwenspersonen of via de Klokkenluidersregeling. Remuneratiebeleid Uitgangspunten van het door de Raad vastgestelde remuneratiebeleid zijn de wens en noodzaak om deskundige leden van het College te werven en te behouden die bereid en in staat zijn leiding te geven aan de verwezenlijking van de hoge (internationale) ambities van de Hogeschool binnen het geldende wettelijke kader. De leden van het College worden gehonoreerd volgens de arbeidsvoorwaarden zoals die zijn vastgesteld in de Bezoldigingscode Bestuurders Hogescholen. De Hogeschool is aangesloten bij de Stichting Pensioenfonds Abp. Over afvloeiingsregelingen in geval van beëindiging van de relatie zijn geen afspraken gemaakt. De hoogte van de bezoldiging wordt in het jaarverslag gespecificeerd. Deze blijft binnen de grenzen van de wet en van de invulling door de Vereniging Hogescholen daaraan gegeven. Desgevraagd heeft de Hogeschool de bezoldigingsgegevens separaat aan de Vereniging Hogescholen doen toekomen opdat deze gepubliceerd konden worden op de website van de branchevereniging. Het overzicht van de onkostendeclaraties van de bestuursleden is op onze eigen website geplaatst om optimaal te voldoen aan de maatschappelijke wens om transparantie. Profielschets Van ieder lid wordt verwacht dat hij of zij in staat is het beleid van het College van Bestuur op hoofdlijnen te beoordelen, dat hij of zij ruime ervaring heeft in de non-profit sector, bij voorkeur in het hoger onderwijs en/of cultuur, een zinvol netwerk inbrengt en zich serieus inzet om maatschappij en kunsten dichter bij elkaar te brengen. Als verbijzonderingen gelden affiniteit met en ruime ervaring in de kunsten cultuursector, in het hoger (kunst) onderwijs - ook in internationale context -, in politieke, juridische en bestuurlijke vraagstukken, in financiële (sturings)vraagstukken en in bouwkundige vraagstukken. Bij het aanzoeken van kandidaatleden wordt een evenwichtige verdeling nagestreefd van leden afkomstig uit de kunsten cultuursector, het bedrijfsleven en de publieke sector, zodat de Raad van Toezicht ook op onderdelen het beleid van het College van Bestuur kan beoordelen en het College van advies kan dienen. De Raad van Toezicht is zodanig samengesteld dat de leden ten opzichte van elkaar, het College van Bestuur en welk deelbelang dan ook, onafhankelijk en kritisch kunnen opereren. Naar het oordeel van de Raad van Toezicht is aan de geformuleerde onafhankelijkheidscriteria voldaan. Samenstelling De Raad bestond op 31 december 2014 uit vier leden: - Sjoerd Eisma, voorzitter portefeuillehouder remuneratie - Charlotte Huygens portefeuillehouder medezeggenschap - Carel Jan Reigersman portefeuillehouder bouwkundige vraagstukken - Maarten Schönfeld portefeuillehouder financiën De voorzitter en de overige leden zijn allen onafhankelijk in de zin van paragraaf lll.4 van de Branchecode. In de bijlage zijn de personalia van de leden opgenomen als ook gegevens over de zittingstermijnen en hoofden nevenfuncties. Per 1 maart 2014 is de heer Jan Zoet op eigen verzoek afgetreden. De Raad is hem erkentelijk voor de inbreng en getoonde inzet in de afgelopen jaren. De Raad zoekt actief naar nieuwe leden met een profiel hoger onderwijs en/of cultuur. Vergoeding De voorzitter en de overige leden van de Raad ontvangen met ingang van 2014 een vergoeding voor hun werkzaamheden. Het betreft een honorarium van € 2.700,- per jaar. Ook eventuele reiskosten worden vergoed. Zij ontvangen geen persoonlijke leningen of garanties. Tenslotte Tot slot spreekt de Raad zijn waardering uit voor de in 2014 getoonde inzet van het College van Bestuur en de medewerkers van de Hogeschool.

28 mei 2015, Raad van Toezicht

Jaarverslag 2014

pagina 22


Jaarverslag 2014

pagina 23


3. ONDERWIJS Overzicht van de aangeboden opleidingen KONINKLIJKE ACADEMIE VAN BEELDENDE KUNSTEN Faculteit Beeldende Kunst en Vormgeving

Domein

Opleidingen en uitstroomprofielen

Studierichting

Beeldende Kunst en Vormgeving

Bacheloropleiding Autonome Beeldende Kunst

Beeldende Kunst*

croho 39110 geaccrediteerd t/m 30-07-20 Bacheloropleiding Vormgeving

ArtScience

Profiel Visuele Communicatie

croho 39111 geaccrediteerd t/m 30-07-2020

Grafisch Ontwerpen* Interactive / Media / Design Profiel Productontwerp

Masteropleiding Muziek croho 44739 geaccrediteerd

Fotografie*

Profiel Ruimtelijk ontwerp Profiel scheppen, onderzoeken, ontwikkelen

Textiel en Mode

Interieurarchitectuur en Meubelontwerpen* ArtScience / Artistic Research

t/m 31-08-2019 Masteropleiding

Type and Media

Type and Media croho 49106 geaccrediteerd t/m 30-07-2020 Masteropleiding Interior Architecture

Profiel Ruimtelijk ontwerp

Interior Architecture

croho 49238 geaccrediteerd t/m 02-07-2016 * tevens in deeltijd De KABK verzorgt verder de  Post Graduate Course Industrial Design KABK studenten kunnen ook instromen in andere vervolgopleidingen waarin de KABK actief participeert, dan wel een samenwerkingspartner is:  het Mastertraject ArtScience  het Mastertraject Artistic Research / Onderzoek in de Kunsten: beide trajecten zijn onderdeel van de Master Muziek van de Hogeschool der Kunsten Den Haag (Koninklijk Conservatorium)  master Photographic Studies Universiteit Leiden (Faculteit der Geesteswetenschappen)  master Mediatechnology Universiteit Leiden (Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen)

Jaarverslag 2014

pagina 24


KONINKLIJK CONSERVATORIUM faculteit Muziek en Dans

Domein

Opleidingen en uitstroomprofielen

Studierichting

Muziek

Bacheloropleiding Muziek

Musicus

Klassieke Muziek Jazz Oude Muziek en Historische Uitvoeringspraktijk Directie -koor -orkest -harmonie/fanfare/brassband Theorie der Muziek Kerkmuziek

Scheppen, onderzoeken, ontwikkelen Klankregie en opnameleiding Docent Muziek

Compositie

Musicus

Klassiek Orkestspel Jazz Oude Muziek en Historische Uitvoeringspraktijk Directie -koor -orkest -harmonie/fanfare/brassband Music Master New Audiences and Innovative Practice Compositie ArtScience / Artistic Research Arrangeren/Componeren/Jazz Muziektheater T.I.M.E.

croho 34739 geaccrediteerd t/m 31-12-16

Bacheloropleiding Docent Muziek croho 39112 geaccrediteerd t/m 31-12-16 Masteropleiding Muziek croho 44739 geaccrediteerd t/m 31-08-201

Scheppen, onderzoeken, ontwikkelen Educatie Masteropleiding Sonologie croho 49104 geaccrediteerd t/m 31-08-2019 Masteropleiding Opera

Dans

croho 49105 geaccrediteerd t/m 16-07-2020 Bacheloropleiding Dans croho 34798 geaccrediteerd t/m 30-04-2020

Sonoloog

Sonologie Art of Sound Docent Muziek

Theorie der Muziek Muziekeducatie Sonologie

Opera (via Dutch National Opera Academy)

Opera

Uitvoerend danser

Academische theaterdans

Jaarverslag 2014

pagina 25


De Muziekvakopleiding van de Faculteit Muziek en Dans (Koninklijk Conservatorium) biedt in de bachelorfase uitsluitend voltijdopleidingen aan met een studieduur van vier jaar. Afgestudeerden van de bacheloropleiding Muziek verwerven via een specialisatieprogramma tevens de kwalificatie als docent (docerend kunstenaar). De bacheloropleiding Docent Muziek betreft een ongedeelde eerstegraadsopleiding die kwalificeert voor de schoolvakken muziek en CKV2 en CKV3 in het voortgezet onderwijs, muziekdocent binnen overige vormen van regulier onderwijs en een aantal beroepen in de kunsteducatie. In de masterfase worden drie voltijdopleidingen aangeboden met een studieduur van twee jaar. Het betreft de HBO-masteropleidingen Muziek, Sonologie en Opera. Deze opleidingen zijn toegankelijk voor een beperkte groep studenten, omdat scherp wordt geselecteerd op het potentieel van de student zich verder te kunnen verdiepen en/of verbreden. De master Opera wordt verzorgd via de Dutch National Opera Academy (DNOA), het samenwerkingsverband van het Koninklijk Conservatorium en het Conservatorium van Amsterdam. De Dansvakopleiding van de faculteit verzorgt de bacheloropleiding Dans. Deze opleiding kent in het algemeen slechts één afstudeerrichting: Academische Theaterdans. In een enkel geval is het mogelijk om af te studeren in Internationale Folkloredans.

Accreditaties Beperkte opleidingsbeoordelingen Gedurende het verslagjaar is de Hogeschool niet bezocht door externe visitatiecommissies. Om inzicht te geven in de stand van zaken van de afgeronde beperkte opleidingsbeoordelingen tot nu toe is hieronder een overzicht opgenomen. Inmiddels zijn 7 van de 10 opleidingen volgens het nieuwe accreditatiestelsel gevisiteerd. Standaard 1: Beoogde eindkwalificaties

Standaard 2: Onderwijsleeromgeving

Standaard 3: Toetsing en gerealiseerde eindkwalificaties

Excellent

Goed

Goed

Goed

bacheloropleiding Vormgeving

Excellent

Excellent

Excellent

Excellent

masteropleiding Type and Media

Excellent

Excellent

Excellent

Excellent

masteropleiding Muziek

Excellent

Excellent

Excellent

masteropleiding Sonologie masteropleiding Opera ism Cons. van A’dam

Excellent

Excellent

Excellent

Excellent

Excellent

Excellent

Excellent

Voldoende

Voldoende

Voldoende

Voldoende

bacheloropleiding Autonome Beeldende Kunst

Bacheloropleiding Dans

Algemene conclusie

Excellent incl. toekenning bijzonder kenmerk internationalisering Excellent incl. toekenning bijzonder kenmerk internationalisering

De masteropleiding Interior Architecture zal in het najaar van 2015 worden gevisiteerd, de bacheloropleidingen Muziek en Docent Muziek in de eerste helft van 2016. Instellingstoets kwaliteitszorg In het voorjaar van 2014 bevestigde de NVAO het positieve oordeel van het visitatiepanel, dat onze Hogeschool in oktober en december 2013 bezocht in het kader van de instellingstoets kwaliteitszorg. Het ging hierbij niet om de beoordeling van de kwaliteit van de afzonderlijke opleidingen (dat gebeurt via de hierboven belichte beperkte opleidingsbeoordelingen) maar om de manier waarop de instelling de kwaliteit van het onderwijs bewaakt en om de vraag of er sprake is van een kwaliteitscultuur binnen de instelling. Het panel kwam tot de algemene conclusie dat de instellingstoets kwaliteitszorg positief is doorlopen.

Jaarverslag 2014

pagina 26


Clustervisitaties Per 1 juni 2014 is als gevolg van de inwerkingtreding van de Wet versterking kwaliteitswaarborgen hoger onderwijs de verplichting van kracht geworden om opleidingen te laten visiteren in visitatiegroepen. Dit zijn groepen van opleidingen met een vergelijkbare onderwijsinhoud die door één visitatiecommissie worden beoordeeld. De clustergewijze beoordeling heeft als doel dat de scherpte en vergelijkbaarheid van de oordelen worden bevorderd en dat een visitatiecommissie niet afhankelijk is van één instelling. In overleg met het werkveld heeft de NVAO een meerjarig visitatierooster vastgesteld. Onze Hogeschool is als volgt ingedeeld: Opleiding

Samenstelling visitatiegroep

bachelor Muziek en de masteropleidingen Muziek, Sonologie en Opera bachelor Docent Muziek

Koninklijk Conservatorium Den Haag Conservatorium van Amsterdam Prins Claus Conservatorium (Groningen) Conservatorium Maastricht alle Nederlandse conservatoria

bachelor Dans

alle Nederlandse dansvakopleidingen

bacheloropleidingen Autonome Beeldende Kunst en Vormgeving, masteropleidingen Interior Architecture en Type and Media

Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten Den Haag ArtEZ, Hogeschool voor de Kunsten (Arnhem, Enschede, Zwolle) Gerrit Rietveld Academie (Amsterdam)

Ontwikkelingen in de diverse curricula HOGESCHOOL DER KUNSTEN DEN HAAG

De HdK leidt studenten op voor de beroepspraktijk. Een sterke verwevenheid met het veld is daarom onontbeerlijk. De HdK beschouwt haar opleidingen als een ‘voorafschaduwing’ van het kunstenaarschap. Dit wil zeggen dat studenten in een zo vroeg mogelijk stadium van hun opleiding worden uitgedaagd met reële opdrachten uit de praktijk. Uiteraard moeten die opdrachten en/of externe werkzaamheden de onderwijsdoelstellingen dienen, ook altijd de artistiek-inhoudelijke. Dat neemt niet weg dat in de vele projecten en samenwerkingsverbanden zeker ook de andere competenties (zoals het vermogen tot samenwerken en de externe gerichtheid) van groot belang zijn, waardoor het feitelijk voorbereiden op de beroepspraktijk in hoge mate wordt bevorderd. Om te zorgen dat het onderwijs aan de HdK relevant is en aansluit op het werkveld zijn verschillende initiatieven ontplooid. Voorop staat dat vrijwel al onze docenten naast hun aanstelling aan de HdK een actieve beroepspraktijk hebben: ons docentencorps vormt een directe en constante verbinding met het werkveld en biedt een rijkdom aan contacten in binnen- en buitenland. Ook participeren de directies en diverse docenten in besturen van lokale, regionale, landelijke en internationale culturele organisaties. Dat de Hogeschool zich ervan bewust is dat formeel en frequent overleg met het werkveld van toegevoegde waarde is, blijkt uit het feit dat deze contacten inmiddels als vast onderdeel zijn ingebed in het onderwijsproces via de breed georiënteerde werkveldcommissies. Ook de lectoraten hebben de afgelopen jaren een belangrijke initiërende rol gespeeld waar het gaat om het organiseren van meer formele momenten waarop kunstvakonderwijs en kunstpraktijk elkaar ontmoeten. Geregeld vinden levendige dialogen plaats tussen vertegenwoordigers uit het werkveld en medewerkers van de HdK. Deze bijeenkomsten zijn vastgelegd in verslagen en in publicaties. Externe examinatoren, afkomstig uit de beroepspraktijk, geven niet alleen feedback op de presentaties van studenten, maar worden door het Bureau Kwaliteitszorg ook bevraagd over de relatie tussen de gestelde leerdoelen en de eisen van het werkveld, het niveau van de opleiding et cetera. In BIJLAGE II zijn per opleiding beknopte beschrijvingen opgenomen van de relevante ontwikkelingen in 2014.

Dansvakopleiding Organisatie - Nancy Euverink beëindigde eind van het studiejaar 2013-2014 na 3 jaar haar directeurschap van de dansvakopleiding om haar carrière binnen de danswereld voort te zetten als assistent artistiek leider bij het Nederlands Dans Theater II. Per september heeft Jan Linkens, directeur van het Internationaal Danstheater en alumnus van de dansvakopleiding, het directeurschap van de dansvakopleiding op zich genomen samen met Catharina Boon als adjunct-directeur (tot die tijd bestuursassistent College van Bestuur). - Na 40 jaar verbonden te zijn geweest aan de dansvakopleiding werd het dienstverband van Tom Bosma, docent caractère, wegens pensionering beëindigd. Anne Ofman (alumna, ex-danseres bij het Internationaal Danstheater en bij SL'UK, het Nationale folklore ensemble van Slowakije) volgde hem op als docente caractère.

Jaarverslag 2014

pagina 27


Gastdocenten In 2014 kregen studenten les van: Yvan Dubreuil, Yannick Sempey, Sagi Gross, Martin Blahuta, Aurélie Cayla, Jorma Elo, Sara Reynolds, Roger van der Poel, Paul Lightfoot Heidi Vierthaler, Larissa Lezhnina,Ted Willemsen. Beoordelingen Externe examencommissieleden dit jaar waren: Rachel Beaujean (Het Nationale Ballet), Paul Lightfoot (artistiek directeur Nederlands Dans Theater), Karin Schnabel (voormalig solist Het Nationale Ballet / freelance balletdocent). Externe gastdocent: John Wisman. Uitwisselingen - In september bezochten de leerlingen van balletgroep V o.l.v. docente Ludmilla Molenaar de “Staatliche Ballett-schule Berlin” waar werd deelgenomen aan de dagelijkse lessen klassieke ballet en moderne dans. - In het kader van ERASMUS+ gaf Esther Protzman, docent klassiek ballet, in november een periode les aan de Palucca Hochschule für Tanz Dresden, Duitsland. Beurzen/ stages / contracten/ wedstrijden - Stichting Dansersfonds ’79 heeft zijn jaarlijkse Aanmoedigingsprijs (€ 1.500,-) uitgereikt aan danseres Wendeline Wijkstra, lid van het corps de ballet van Het Nationale Ballet en alumna van de dansvakopleiding. - De Dansvakopleiding van het KC en de Stichting Cultuurfonds van de School voor Jong Talent stelden ook dit seizoen de Dansbeurs Cultuurfonds beschikbaar. Leerlingen van de balletgroepen V t/m VIII konden voor deze beurs in aanmerking komen door deelname aan de Masterclass Dansbeurs. De winnares was Grace Robson (VIM/4H). - Op vrijdag 14 maart werd H.K.H. Prinses Beatrix door het Koninklijk Conservatorium een bijzondere voorstelling aangeboden in de theaterzaal. Een voorstelling, volledig uitgevoerd door de leerlingen van de School voor Jong Talent, waarin muziek, dans en beeldende kunst elkaar afwisselden en aanvulden. Hiermee drukte het conservatorium zijn waardering en bewondering uit voor hetgeen Prinses Beatrix tijdens haar koningschap heeft betekend voor de kunst en in het bijzonder voor het muziek- en dansleven. - Ter bevordering van de professionele ontwikkeling van haar dansers in opleiding werkt de Dansvakopleiding nauw samen met het Nederlands Dans Theater met onder meer als resultaat dat zij zich voor de tweede keer presenteerde in de Young Talent Performance. - Van de zes jongens die om beurten op het podium van het Circustheater de rol van Billy Elliot spelen – dit is het 11-jarige jongetje uit de speelfilm van 2000 dat dol is op balletdansen, maar dat van zijn vader op boksen moet - zijn twee leerlingen van de dansvakopleiding van het KC: Roan en Jillis. Zij zijn geselecteerd uit 150 kandidaten. Afgestudeerden en stages Bart Engelen Junior Company Het Nationale Ballet Demi Verheezen Introdans voor de jeugd Dian Hoppen studie Hogeschool Rotterdam, bewegingswetenschappen Melvin Canjels stage Introdans Daan van der Laar stage Scapino Ballet Rotterdam Dominique Steenwijk stage Scapino Ballet Rotterdam

Interfaculteit ArtScience De Interfaculteit ArtScience heeft haar wortels in zowel het Conservatorium als de Academie en is daarmee een echte interdisciplinaire opleiding, niet alleen in uitingsvormen, maar ook in discours. ArtScience heeft een fenomenologische blik op de wereld en ziet kunst en wetenschap als een continuüm. In 2014 is er een nieuwe leiding aangesteld, dit maal tweehoofdig, bestaande uit Edwin van der Heide en Taconis Stolk. Zij geven in nauwe samenwerking met het docententeam de koers voor de komende jaren vorm. In het algemeen is de leidraad dat de Interfaculteit zich actief verhoudt tot verschillende artistieke discoursen en praktijken - niet alleen muziek en beeldende kunst - om met deze verschillende tradities in het achterhoofd de wereld te kunnen exploreren en tot nieuwe artistieke ervaringsvormen te komen. Binnen de opleiding is het curriculum en de opleidingsstructuur aangepast. De studie biedt nu meer ruimte voor studenten om zich in samenwerking met hun coaches op hun eigen grotere projecten te concentreren en hun individueel onderzoek te verdiepen. Daarnaast zijn er meer contactmomenten met de verschillende studiejaren gecreëerd om de coherentie binnen de opleiding te verhogen en beter te kunnen signaleren wat er bij de studenten speelt. Ook dit jaar is weer een aantal nieuwe vakken ontwikkeld om het palet aan richtingen en denkwijzen waarmee studenten in aanraking worden gebracht uit te breiden. Samenwerkingen op locatie hebben plaatsgevonden met de TU Eindhoven, Waag Society in Amsterdam, ESTEC in Noordwijk en het conservatorium en de academie in Krakau, Polen. De studentenaantallen bij zowel de Bachelor als de Master nemen weer toe. Binnen de Hogeschool worden de banden aangehaald. Waar ArtScience in het verleden vaak in zowel de Academie als het Conservatorium relatief onzichtbaar was, wordt nu actief de zichtbaarheid en samenwerking gezocht. Aan het Conservatorium is een actieve samenwerking met de andere 'scheppende afdelingen' tot stand gekomen (Compositie, Sonologie, T.I.M.E.) die naast de gezamenlijke CASS-avonden nu ook gezamenlijk

Jaarverslag 2014

pagina 28


theorieonderwijs biedt, plus vier uitwisselingsweken waarin de afdelingen aan elkaar lesprogramma's aanbieden. Binnen de Academie wordt deelgenomen in verschillende 'Academiebrede' theorielessen, organiseert ArtScience met I/M/D het WETEC Wearable Technology Lab en werd samen met Grafisch een excursie naar de Transmediale in Berlijn georganiseerd. Naar de buitenwereld toe wordt de opleiding duidelijker geprofileerd. Niet alleen door inzet van de vernieuwde website en sociale media, maar ook op andere manieren. Het 25-jarig bestaan van ArtScience dit jaar is daarbij het leidend thema. Zo werd door de NTR een documentaire over ArtScience uitgezonden die vier alumni volgde in hun prille carrière. Daarnaast wordt een tweedaags festival voorbereid met werk van alumni en verwante kunstenaars. Dit vindt aan het einde van het studiejaar 2014-2015 plaats in Paradiso, Amsterdam, en is tegelijk onderdeel van de randprogrammering van het Holland Festival.

Interfaculteit School voor Jong Talent De sinds 1956 functionerende en voor Nederland unieke Interfaculteit School voor Jong Talent (SvJT) integreert regulier onderwijs vanaf groep 7 van de basisschool met een opleiding dans en de vooropleiding muziek en beeldende kunst. Het voortgezet onderwijs biedt alle profielen aan, van HAVO tot en met Gymnasium. (Voor leerlingen met een vmbo-advies heeft de SvJT een apart traject ontwikkeld) De SvJT heeft aan de ene kant een regionale functie als (voor)opleiding, maar heeft daarnaast de functie om nationaal toptalent aan te trekken en door een met het HBO geïntegreerde omgeving de juiste training en begeleiding te bieden. De leerlingenpopulatie van de interfaculteit is inmiddels afkomstig uit heel Nederland. De opleiding dans en de vooropleiding muziek en beeldende kunst zijn toegankelijk voor interne en externe leerlingen. Interne leerlingen volgen het reguliere PO- of VO-onderwijs binnen de muren van de Hogeschool. Externen daarentegen doen dit in hun eigen woonomgeving en volgen dus alleen het specifieke pakket aan kunstvakken.

School voor Jong Talent 2014 peildatum 1-10-2014

Primair Onderwijs

Voortgezet Onderwijs

totaal

Interne leerlingen Externe leerlingen

29 14

120 28

149 42

Totaal

43

148

191

School voor Jong Talent 2014

Interne leerlingen PO/VO

Externe leerlingen PO/VO

totaal

13 68 68

42

13 68 110

149

42

191

Beeldende kunst Dans Muziek Totaal

Naast het eerder beschreven onderwijs biedt de SvJT in bepaalde instrumenten Projecten Initieel onderwijs aan voor de doelgroep 5- tot 7-jarigen, de zogeheten Pi-cursussen. Dit gebeurt op woensdagmiddagen en zaterdagen en bestaat momenteel, naast een stevig algemeen muzikaal fundament, uit de instrumentale varianten piano, viool, cello, blokfluit en slagwerk. In 2014 waren er 109 Pi-cursisten. Onder deze cursisten valt ook de groep “Pi-Basis”, bedoeld voor jonge blazers. Aan de vervolgcursus ‘KC Junior’ (voorheen Pi-plus) namen 32 kinderen deel. In principe doet deze categorie leerlingen na twee jaar toelatingsexamen voor de afdeling Jong KC van de School voor Jong Talent (SvJT). Leerlingenaantallen ultimo 2014 SvJT Pi SvJT Pi-Basis SvJT KC Junior Totaal

94 15 32 141

Dit aan het KC ontwikkelde curriculum, met bijbehorende specialistische docenten van eigen kweek, is inmiddels ook i.s.m. het Utrechts Centrum voor de Kunsten ook in Utrecht verzorgd. Het ligt in de lijn der verwachting dat de SvJT deze PI-expertise in de komende jaren met nog andere steden/kunstzinnige centra zal delen, of zelfs te komen tot een nationaal Pi-curriculum.

Jaarverslag 2014

pagina 29


BEELDENDE KUNST Interfaculteit School voor Jong Talent

2014 was een jaar vol activiteiten voor de BK-afdeling met als mijlpaal de opening van “Atelier SvJT” en daarmee de start voor de nieuwe opzet en structuur van het curriculum met een eigen werkplek voor elke BKleerling in één ruimte op de KABK. De projectweek stond in het teken van het Royaal Concert voor Prinses Beatrix op 14 maart. De Prinses heeft alle leerlingen de hand geschud en uitgebreid gesproken over hun werk. Met oprechte interesse en aandacht toonde zij haar compassie met de beeldende kunsten en jonge generatie. Ook was de week gewijd aan het 20-jarig bestaan van de Stichting Den Haag Nieuw Centrum (DHNC). De leerlingen bezochten ieder twee van de aangesloten bedrijven, w.o. Rabobank, Staedion, Postnl, NS, Gemeente Den Haag, Siemens, Provast, BAM en Dura Vermeer, en namen een interview af met een van de medewerkers. Van directeur tot projectontwikkelaar. In dat kader is een jubileumboek samengesteld, met een voorwoord van Burgemeester Van Aartsen, dat aan alle 40 aangesloten bedrijven is overhandigd. De leerlingen hebben de tekst van het interview vormgegeven en voorzien van divers beeldmateriaal. Van Foto’s tot tekeningen, van collage tot computer-bewerking. Middenin de projectweek kwamen er 15 Italiaanse leerlingen van de exchangeschool Instituto Statale d’Arte Bruno Munari te Vittorio Veneto op uitwisseling bij onze leerlingen in huis. Zij hebben de hele week en een deel van de projectweek aan de activiteiten deelgenomen. In april vond voor het eerst een eindexamenexpositie van onze eindexamenleerlingen plaats in de Galerie van de KABK. Er hebben veel excursies plaatsgehad. Alle leerlingen zijn samen met de kunstplanleerlingen, verdeeld over drie bussen, op excursie geweest naar Kunsthal KAdE te Amersfoort en het net geopende Museum de Fundatie te Zwolle. Er is een bezoek gebracht aan festival Rewire en de tentoonstelling in de Elektriciteitsfabriek van Theo Jansen en zijn strandbeesten. Samen met de leerlingen van het Voorbereidend Jaar zijn het Kröller-Müller museum en Radio Kootwijk bezocht. Er is een bezoek gebracht aan de Rijksacademie in Amsterdam voor de preview van de RijksakademieOPEN met een rondleiding door docent Tim Breukers van ‘de Rijks’. Twee leerlingen wonnen de regionale voorronde van Kunstbende: Robin Ramos in de categorie Fashion en Marijn Brussel in de categorie Expo. In de landelijke finale behaalde Marijn de tweede prijs. Hij mocht bovendien de Landelijke Zilveren Spotlight in ontvangst nemen. MUZIEK Interfaculteit School voor Jong Talent

Het afgelopen jaar is er in Jong KC veel bereikt. Het curriculum voor de klassieke hoofdvakken heeft zich kunnen stabiliseren, terwijl de uitwerking van het curriculum voor de hoofdvakken jazz is voortgezet. Er is een toetsingsprotocol in werking getreden, waardoor alle leerlingen zich onder leiding van hun docent in alle rust op hun tentamens kunnen voorbereiden. Toelatingsexamens voor de Bachelorfase van de studie werden aanvankelijk integraal met de voortgangstentamens afgelegd. Sinds de invoering van studentenquotering in het HBO nemen kandidaten uit Jong KC weer aan de centraal georganiseerde toelatingsexamens deel. Het niveau waarop de leerlingen Jong KC musiceren heeft zich in de voorbije planperiode enorm ontwikkeld. Enerzijds is dat een gevolg van het gestabiliseerde curriculum, de samenwerking tussen de docenten en de stabiliteit in de docentenpopulatie. Anderzijds van onze oriëntatie op het buitenland: we hebben de niveaueisen aan de internationale standaard aangepast. De verhouding tussen leerlingen intern en extern heeft zich gedurende de afgelopen periode drastisch gewijzigd. Momenteel volgt 65% van de leerlingen in Jong KC het interne lesprogramma binnen de School voor Jong Talent, terwijl 35% als externe leerling is ingeschreven. Het grootste deel van deze externe leerlingen is te jong om in de SvJT te kunnen worden ingeschreven. Wij kunnen met tevredenheid terugkijken op de resultaten uit de voorbije periode. Desalniettemin is er nog veel dat in de komende periode verbeterd kan worden. Een overzicht van de uitvoeringen door de muziekleerlingen is opgenomen in bijlage III. De vele prijswinnaars staan vermeld in bijlage V. DANS Interfaculteit School voor Jong Talent

De informatie over de dansafdeling van de School voor Jong Talent is geïntegreerd in de voorgaande paragraaf ‘Dansvakopleiding’.

Jaarverslag 2014

pagina 30


Over het reguliere onderwijs van de School voor Jong Talent Algemene informatie Via een convenant zijn de Stichting Rijnlands Lyceum en de Haagsche Schoolvereeniging samenwerkingspartners. Ook is de School voor Jong Talent lid van het Pre University College van de Universiteit Leiden. Hierdoor kunnen de leerlingen desgewenst deelnemen aan het onderwijsprogramma aldaar. Met het Segbroek College (Den Haag) is er samenwerking op het gebied van het vak Kunstvak Muziek, waarbij leerlingen van genoemde scholen verrijkingsmodules volgen op het Koninklijk Conservatorium. Daarnaast onderhoudt de School voor Jong Talent contacten met partnerscholen in Veneto Vittorio, Praag, Dresden, Wells, Berlijn, Istanbul, Warschau en Cobham (Londen). Het jaar 2014 was een stabiel schooljaar. In dit verslag worden slechts de belangrijkste ontwikkelingen in 2014 vermeld.  De SvJT is nauw betrokken bij de nieuwbouwplannen aan het Spuiplein van het KC, NDT en RO. De directeur van de Interfaculteit SvJT maakt deel uit van de werkgroep die betrokken is bij deze nieuwbouw en bewaakt met name de belangen van de SvJT, met name de leeromgeving van de veelal minderjarige leerlingen.  Er is een intensief scholingstraject geweest voor alle docenten van de SvJT (incl. muziek/dans/ beeldende kunst) onder leiding van het Algemeen Pedagogisch Studiecentrum (APS). Gesprekstechnieken, professionalisering, organisatie en leerlingbegeleiding waren de hoofdonderwerpen. De scholing heeft geleid tot zeer concrete verbeterstappen die direct in werking zijn gezet. In 2014 is er een vervolgplan ontwikkeld voor het schooljaar 2014-2015.  Ook dit jaar heeft de school weer talloze voorstellingen, exposities en muziekuitvoeringen verzorgd. Hoogtepunt vormde het concert aangeboden aan H.K.H. Prinses Beatrix op 14 maart 2014.  Op internationaal gebied werden nieuwe relaties gelegd in Covilhu (Portugal) en Helsinki (Finland). Tevens wordt een nieuw initiatief ontwikkeld om jonge Chinese talenten in Nederland (te KC) te laten studeren.  In 2014 is er ook een ouderprotocol en pestprotocol ontwikkeld en ook het schoolondersteuningsplan in het kader van passend onderwijs is inmiddels voltooid. Resultaten van het reguliere voortgezet onderwijs De examenresultaten in 2014 waren naar teveredenheid. Schooltype Staatsexamen Vmbo (tl) Havo VWO

Aantal kandidaten 2 8 8

Geslaagd 2014 2 6 8

100% 75% 100%

Schooltype

aantal kandidaten

vervolgstudie:

Vmbo (tl)

2

1 leerlingen doorgestroomd naar havo SvJT 1 leerling naar ander conservatorium buitenland

Havo

Atheneum

8

8

1 2 3 1 1

leerlingen zijn doorgestroomd naar vwo van de SvJT leerlingen zijn doorgestroomd naar HBO Dans (KC) leerlingen zijn doorgestroomd naar HBO Muziek (KC) leerling (niet geslaagd) doorgestroomd Codarts Rotterdam (harp) leerling neemt een tussenjaar

2 1 1 1 2 1

leerlingen zijn doorgestroomd naar HBO muziek KC leerling is doorgestroomd naar de Design Academy Eindhoven leerling is doorgestroomd naar de HBO (KABK) leerling is doorgestroomd naar het Conservatorium te Tilburg leerlingen zijn doorgestroomd naar universitaire studies leerling is verhuisd naar Parijs

Jaarverslag 2014

pagina 31


Overige voortrajecten Naast hun aandeel in de School voor Jong Talent kennen beide faculteiten nog een aantal vormen van vooropleiding. KONINKLIJKE ACADEMIE faculteit Beeldende Kunst en Vormgeving

De Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten verzorgt voorbereidend onderwijs via  de oriëntatiecursus, twee cursussen van 14 zaterdagen in september-januari resp februari-juni  de Kidsclub, voor basisscholieren in groep 7 en 8 die naar de SvJT willen of naar één van de VO-scholen waarmee wij samenwerken  kunstklassen: samenwerkingsprojecten met het voortgezet onderwijs in Den Haag en omstreken - Segbroek College Den Haag - Bonaventura College Leiden - Zandvliet College Den Haag - Rijnlands Lyceum Wassenaar  speciaal Gecombineerde Leerweg voor individuele leerlingen uit het voortgezet onderwijs: scholieren die niet op één van bovengenoemde scholen zitten  het voorbereidend jaar (voltijdsprogramma voor alle afstudeerrichtingen) ter voorbereiding op het toelatingsexamen van de KABK Leerlingen- en studentenaantallen ultimo 2014 Oriëntatiecursus Kidsclub Kunstklassen

21 20 98

Voorbereidend jaar Totaal

29 168

Zie ook: School voor Jong Talent: http://www.koncon.nl/nl/School%20voor%20Jong%20Talent/ Voortrajecten KABK: http://www.kabk.nl/pageNL.php?id=0111 KONINKLIJK CONSERVATORIUM faculteit Muziek en Dans

Daarnaast verzorgt het Koninklijk Conservatorium voorbereidend onderwijs in de vorm van:  Projecten Initieel onderwijs (PI-cursussen), zoals al eerder beschreven  voorbereidend jaar ter voorbereiding op het toelatingsexamen voor de bachelor- of masteropleiding Leerlingen- en studentenaantallen ultimo 2014 SvJT Pi SvJT basis SvJT KC Junior Voorbereidend jaar Bachelor Voorbereidend jaar Master Totaal

94 15 32 22 22 185

Zie ook: School voor Jong Talent: http://www.koncon.nl/nl/School%20voor%20Jong%20Talent/

Jaarverslag 2014

pagina 32


Kwaliteitszorg en studeerbaarheid binnen de instelling Kwaliteitszorg en kunstvakopleidingen Binnen het hoger onderwijs nemen de kunstvakopleidingen ten aanzien van de kwaliteitsbewaking een eigen positie in als gevolg van de wijze waarop de beoordeling van de competentieontwikkeling, en in het bijzonder de beoordeling van het ambacht en de artistieke vermogens, plaatsvindt. De kritische succesfactor hierbij is de kwaliteit van de docenten. Daarom ook spannen wij ons permanent in om de ‘voorbeeldige’ docent aan te trekken die de praktijk van het kunstenaarsschap met zich meebrengt. Op grond van onze traditie van beoordelen zijn wij goed in staat om studenten te selecteren en de potentie tot excellentie te identificeren en verder tot bloei te brengen. In de wereld van de kunsten vinden beoordelingen immers voortdurend plaats: tijdens elke les, bij iedere werkbespreking, naar aanleiding van elke presentatie of voorspeelavond, binnen het curriculum en later in de praktijk. De eerste stap in de keten van kwaliteitsbewaking is het wegen van het artistieke vermogen en de artistieke potentie tijdens de aanmelding voor de kunstvakopleiding en in voorkomende gevallen zelfs al eerder, tijdens de vooropleidingen.

Hogeschoolbrede benadering en facultaire autonomie gaan hand in hand Het College van Bestuur heeft ervoor gekozen de faculteiten op het gebied van de onderwijskundige aanpak en de onderwijskundige processen zo zelfstandig mogelijk te laten functioneren. Voor een aantal andere beleidsterreinen, waaronder financiën en personeelszaken, kiest het college voor een hogeschoolbrede benadering, waarbij de faculteiten zelf de verantwoordelijkheid dragen voor de operationele uitvoering. Vanuit dit specifieke uitgangspunt is er bij de HdK sprake van een ‘platte’ organisatie waarin, binnen een centraal kader, de sturing op het niveau van de faculteiten een grote mate van autonomie heeft, die ruimte biedt aan de inhoudelijke eigenheid van KABK en KC. Juist omdat de zich ook sterk op de inhoud van het eigen kunstonderwijs richtende directeuren van de KABK en het KC het College van Bestuur vormen en hun relatie met de onderwijsprocessen direct is, is er sprake van een efficiënte en effectieve organisatie- en beslissingsstructuur. Kwaliteitscultuur Binnen de HdK is sprake van een intrinsieke cultuur van kwaliteit, gericht op permanente verbetering van de ‘studieomgeving’, immaterieel en materieel. Immaterieel via doordachte onderwijsprogramma’s, een inspirerende atmosfeer waarin verdiepende, verhelderende en vernieuwende impulsen van praktische en intellectuele aard kunnen inwerken op de vorming van het individuele talent en door actieve inbreng van het werkveld, nationaal en internationaal. Materieel via de vele voorzieningen, via het werving- en selectiebeleid en aan de hand van uit de weten regelgeving voortgekomen protocollen rondom governance, het personeelsbeleid en de rechtsbescherming van de student. Het huidige peil van de kwaliteitscultuur is bereikt na een jarenlang geleidelijk proces en wordt zowel informeel als formeel in stand gehouden. Informeel in de dagelijkse routine van continue reflectie in onderlinge gesprekken tussen alle geledingen van de Hogeschool: via de korte lijnen tussen docent en student – binnen en buiten de lessituatie –, tussen leidinggevende en medewerker en ook tussen personeel of studenten onderling. Formeel door het stelsel van kwaliteitszorg en velerlei geformaliseerd overleg op het niveau van instellingsbestuur, hoofddocenten/coördinatoren, docenten, Opleidingscommissies, Examencommissies, tutoren, decanaat, vertrouwenspersonen, medezeggenschap, et cetera. Monitoring van kwaliteit Centraal in de monitoring van de onderwijskwaliteit staan de veelvuldige en veelvormige studentenbeoordelingen: tijdens de (wekelijkse) les, bij iedere werkbespreking, naar aanleiding van een presentatie of voorspeelavond en uiteraard tijdens de formele beoordelingsmomenten door een breed samengestelde commissie. Er is sprake van structurele onderzoeken naar studenttevredenheid, medewerkerstevredenheid, studieonderdeel- en vakevaluaties, naar de ervaringen en meningen van werkveldcommissies, alumni, studiestakers, externe commissieleden bij (eind)examens en naar de evaluatie van stages en de inbreng van studenten en docenten. Daarnaast worden in de loop van een academisch jaar diverse incidentele onderzoeken uitgevoerd. Zoals naar aanleiding van hierboven beschreven onderzoeksresultaten, veranderingen in beleid of strategie van een faculteit, bijzondere projecten of vragen of signalen uit de instelling. Over de uitkomsten worden medewerkers en studenten geïnformeerd via de nieuwsbrief en aan het KC ook via de intranetpagina van Bureau Kwaliteitszorg. Resultaten kunnen leiden tot nieuwe vragen en inzichten, die in sommige gevallen door hoofddocenten, coördinatoren, docenten of studenten zelf verder worden onderzocht om te kijken welke verbeteringen gewenst zijn. In andere gevallen kan er aanleiding zijn om een grootschalig onderzoek in te richten naar specifieke achtergronden. Aan het KC vindt er daarom structureel overleg plaats tussen het Bureau Kwaliteitszorg en de afdelingscoördinatoren. Bij de KABK wordt het contact tussen de medewerker Kwaliteitszorg en de hoofddocenten bestendigd doordat de medewerker alle hoofddocentenoverleggen bijwoont. Daarnaast zijn er studiedagen en bestaat er altijd de mogelijkheid tot bilateraal overleg. Aan beide faculteiten worden de resultaten van de vele onderzoeken nadrukkelijk beschouwd als uitgangspunt voor discussie. Binnen het systeem van kwaliteitszorg ligt dan ook veel nadruk op de fase ná het onderzoek, waarin transparantie en betrokkenheid van zo veel mogelijk belanghebbenden centraal staat.

Jaarverslag 2014

pagina 33


HOGESCHOOL DER KUNSTEN DEN HAAG

Vreemde ogen dwingen In het kader van de brancheafspraken om samenwerkingsprojecten op te zetten rondom externe validering participeert de HdK in twee projecten: a) het KC is initiatiefnemer en penvoerder van de landelijke pilot voor het gemeenschappelijk toetsen van muziekexamens op internationaal niveau i.s.m. Codarts Rotterdam, Norwegian Academy of Music Oslo, Sibelius Academy Helsinki en de Guildhall School of Music and Drama London. De bevindingen zijn door Martin Prchal, adjunct-directeur onderwijs van het KC, beschreven en door het AEC, de Europese vereniging van conservatoria, gepubliceerd onder de titel “International External Examiners in Higher Music Education: Role, Purpose and Case Studies”. Vanwege de succesvol verlopen uitwisselingen met de inzet van de buitenlandse externen wordt deze werkwijze gecontinueerd. b) de KABK participeert in de pilot om gemeenschappelijke kaders te ontwikkelen voor de toetsing van het reflexieve aspect aan het einde van een studie in het kunstvakonderwijs, samen met de Gerrit Rietveld Academie, de AHK, Codarts, HKU, ArtEZ en de Design Academy. Er is een publicatie voorbereid die in het voorjaar van 2015 zal verschijnen. KONINKLIJKE ACADEMIE faculteit Beeldende Kunst en Vormgeving

Bij de interne kwaliteitszorg van de KABK zijn medewerkers, studenten, alumni en het werkveld van de studierichtingen actief betrokken. Zowel academiebreed als binnen de studierichtingen wordt groot belang gehecht aan het kwaliteitsbeleid. De Academie peilt de mening over het onderwijs en de resultaten. Dit gebeurt intern bij studenten en medewerkers en extern bij oud-studenten, gecommitteerden, belangrijke personen in de wereld van kunst en ontwerp, stagebedrijven en kunstinstellingen in het werkveld. Examencommissie KABK De Examencommissie is in het verslagjaar viermaal bij elkaar gekomen. Twee van deze bijeenkomsten vonden plaats direct na de collectieve beoordelingen, waarbij de commissie de uitslagen van de beoordelingen, waaronder ook die van de eindexamens, heeft vastgesteld en zich heeft vergewist van een ordelijk verloop van de examens. Een lid van de examencommissie van het Koninklijk Conservatorium is toegevoegd als extern lid van de examencommissie van de KABK en omgekeerd. Deze uitwisseling leidt tot een wederzijds inzicht in elkaars ervaringen, inzichten en procedures en heeft geleid tot een heroverweging van een aantal procedures bij de KABK. Zo wordt de procedure rond de verlening van de vrijstellingen opnieuw onder de loep genomen om de verantwoordelijkheid van de examencommissie hierin beter te kunnen waarborgen. Hoewel er in het verslagjaar geen onregelmatigheden in de beoordelingen zijn geconstateerd en er evenmin bezwaren bij de commissie zijn ingediend, is er een aantal discussies gevoerd over de interpretatie van de onderwijs- en examenregeling. Naar aanleiding daarvan zal de directeur van de KABK naar verwachting in het komende jaar een aantal formuleringen in de onderwijs- en examenregeling aanpassen. Opleidingscommissie KABK De KABK kent een gezamenlijke opleidingscommissie voor alle opleidingen van de KABK. Na de succesvolle afronding van de opleidingsaccreditaties en de instellingstoets kwaliteitszorg in 2013 en met de komst van een nieuwe directeur was er aanleiding om het functioneren van de discussie verder te versterken. Door de vertegenwoordiging van studenten en docenten uit alle afdelingen in alle varianten en specialisaties bleek het erg lastig om tot effectieve advisering te komen. De samenstelling van de commissie is daarom aangepast om haar beter werkbaar te merken, zonder aan representativiteit in te boeten. In het afgelopen jaar heeft de commissie geen aanleiding gezien specifieke adviezen aan de directeur uit te brengen, mede doordat ingrijpende wijzigingen in de onderwijs- en examenregeling achterwege zijn gebleven. Naar verwachting zullen er in het komende jaar, mede door de komst van een aantal nieuwe hoofddocenten, meer ontwikkelingen zijn waarin een vitale opleidingscommissie haar rol gaat spelen. KONINKLIJK CONSERVATORIUM faculteit Muziek en Dans

Op basis van onze doelstellingen, ervaringen met eerdere accreditaties en de rapportages die hieruit voortkwamen, is een kwaliteitsplan gedefinieerd dat periodiek wordt geactualiseerd en daarmee een kader biedt voor alle activiteiten op dit terrein. In 2014 heeft dit geleid tot diverse onderzoeken onder alumni, studenten, studiestakers en docenten. In veel gevallen een periodieke herhaling volgens gestandaardiseerde onderzoeksmethoden. De resultaten hiervan hebben in een aantal gevallen tot nieuwe vragen en inzichten geleid. Examencommissie KC Alle opleidingen van het KC zijn vertegenwoordigd in de Examencommissie KC. In navolging van de Wet Versterking Kwaliteitswaarborgen neemt sinds dit jaar een lid van de Examencommissie van de KA als externe deskundige deel aan de commissie van het KC. De commissie heeft bij de actualisatie van het huishoudelijk reglement er verder voor gekozen om de maximale zittingstermijn voor leden uit het reglement te schrappen. Een wettelijke grondslag voor een maximum termijn ontbreekt en de commissie wenst zich graag in een stabiele samenstelling verder te ontwikkelen. De Examencommissie is afgelopen jaar 10 x bijeen geweest. De

Jaarverslag 2014

pagina 34


commissie heeft zich tweemaal door een onderwijsjurist laten adviseren. Op basis hiervan heeft de commissie de directie op een aantal punten geadviseerd en zijn er verschillende documenten aangepast. Zo is op advies van de commissie de OER integraal opgenomen in de Studiegids en maakt de Studiegids onderdeel uit van de OER. Bij de komende actualisatie van de OER zullen de regels voor herkansingen worden aangepast. De Richtlijnen voor (eind)presentaties Bachelor Muziek en Master Muziek en het Handboek voor voorzitters van commissies der examinatoren zijn besproken in verschillende gremia en door de Examencommissie vastgesteld. Naar aanleiding van observaties van EC-leden tijdens de steekproefsgewijze bezoeken aan eindpresentaties bachelor/toelatingsexamens master is opnieuw aandacht gevraagd voor een meer expliciete beoordeling van de masterplannen. Ook is er dit jaar weer onderzoek verricht naar de bevindingen van externe examinatoren. Ondanks een lagere respons laat de evaluatie een stabiel positief beeld zien. De afronding van de vakkenbeschrijvingen heeft afgelopen jaar nog op zich laten wachten. De commissie heeft vaste criteria voor toetsing vastgesteld en aan het eind van 2014 heeft de eerste toetscommissie onder leiding van een EC-lid de vakkenbeschrijvingen van de Jazz afdeling beoordeeld. De commissie heeft frequent contact met de medewerkers van de Examenplanning om de organisatie/planning van (eind)presentaties te bewaken en knelpunten te bespreken. Naar aanleiding hiervan heeft de commissie de directie o.a. geadviseerd om de akoestiek van een tweetal studio’s te verbeteren. Dit ter verhoging van de kwaliteit van de (eind)presentaties en bovendien biedt het tevens een oplossing voor het al jaren bestaande ruimteprobleem. De directie heeft op basis hiervan professioneel advies ingewonnen en de werkzaamheden zijn inmiddels gepland. In het voorjaar van 2014 heeft de Examencommissie meegewerkt aan een onderzoek van de Inspectie van het HO naar het functioneren van examencommissies. Tenslotte heeft de commissie zich bezig gehouden met reguliere zaken zoals het behandelen van vrijstellingsaanvragen, verzoeken tot verlenging van de propedeuse en een bezwaar tegen een negatief bindend studie advies. Ook is het jaarverslag 2013–2014 opgesteld. Een lid heeft in het kader van deskundigheidsbevordering deelgenomen aan de training voor leden van examencommissies die door de Vereniging Hogescholen is georganiseerd. Opleidingscommissie KC In de Opleidingscommissie (OC) vertegenwoordigen docenten en studenten de verschillende afdelingen van het KC. De Opleidingscommissie is in 2014 in totaal 8 x bijeen geweest. Halverwege het jaar is de samenstelling grotendeels gewijzigd omdat de zittingstermijn van met name de studenten was verstreken. De OC heeft zich op verzoek van het CvB gebogen over een aangepast Statuut voor Opleidingscommissies van de HdK en op verschillende onderdelen advies uitgebracht. Op verzoek van de commissie is de zittingstermijn van docenten verlengd van 2 x 2 naar 4 x 2 jaar. Dit om continuïteit en stabiliteit te waarborgen. De commissie heeft de directie geadviseerd ten aanzien van de actualisatie van de Onderwijs- en Examenregeling en de uitvoering/naleving ervan. In het kader hiervan heeft de commissie bijvoorbeeld aandacht gevraagd voor het goed uitvoeren van de taaltoets bij de toelating van nieuwe studenten en om een tijdige bekendmaking van de data van de eindpresentaties. Naar aanleiding van het STO en de signalen van de commissie over het systeem van uitgifte van en het schijnbare tekort aan studiekamers is de directie overgegaan op het digitale reserveringssysteem Asimut. Veelvuldig is gesproken over de vakevaluaties die in 2014 zijn gehouden. De commissie constateert telkens inzicht in de spreiding van de scores te missen. Inmiddels is bekend dat er een ander evaluatiesysteem zal worden geïmplementeerd dat dit inzicht wel verschaft. Verder heeft de commissie de directie gevraagd actie te ondernemen richting docenten die de vakevaluaties nog niet hanteren. Met Kwaliteitszorg is gesproken over het Verbeterprogramma KC en het plan van aanpak evaluatie studiebegeleiding. De evaluatie ‘student drop out 2012–2013 gaf aanleiding om te spreken over de lichamelijke klachten die veel studenten ervaren en waarover naar de mening van de studenten te weinig informatie vanuit de school beschikbaar wordt gesteld. De studenten missen verder praktische voorlichting rond ondernemerschap-achtige aspecten. De directie is nu bezig te onderzoeken hoe ondernemerschap beter in het curriculum kan worden verweven. De OC volgt de ontwikkelingen t.a.v. de werving van nieuwe docenten en houdt in de gaten of het door de commissie opgestelde protocol wordt gehanteerd. Belangrijk aspect is dat een betreffende sectie voldoende is betrokken. Mede op basis van input van de OC is in 2013 een onderzoek gehouden naar de educatieve vakken en de minor Educatie. Een en ander heeft erin geresulteerd dat het curriculum Educatie inmiddels allerlei veranderingen heeft ondergaan. Coördinatoren van verschillende afdelingen worden uitgenodigd om de commissie over curriculumontwikkelingen te informeren. Tenslotte heeft de commissie de directie geadviseerd rond het voorstel om het predicaat ‘cum laude’ in te voeren voor de Masteropleidingen. De commissie heeft zich in 2013 naar aanleiding van een evaluatie van het eigen functioneren voorgenomen om meer contact met de achterban te creëren. Daartoe heeft de voorzitter tijdens het First Year Festival alle nieuwe studenten toegesproken en spreken studenten in groepslessen hun medestudenten toe. Ook is er een tekst opgesteld die studenten docentvertegenwoordigers binnen hun eigen afdeling kunnen verspreiden. De verslagen van de bijeenkomsten worden op Intranet gepubliceerd en de voorzitter schrijft met enige regelmaat een stukje voor de Nieuwsbrief.

Jaarverslag 2014

pagina 35


4. ONDERZOEK De Hogeschool streeft er naar om de resultaten van onderzoek permanent van invloed te laten zijn op het onderwijs, om via onderzoek de verbinding tussen kunst en wetenschap te versterken, om de kenniscirculatie tussen het beroepenveld en het onderwijs te stimuleren en om de doorstroom talentontwikkelingvooropleidingstrajecten-bachelor-master-PhD-lifelong learning en het alumnibeleid te versterken. In dat kader wordt aan alumni en docenten van de Hogeschool de gelegenheid geboden om te promoveren, mede mogelijk gemaakt door de gemeenschappelijke regeling met de Universiteit Leiden.

Onderzoek in bachelor- en masteronderwijs Al in de bacheloropleidingen wordt aandacht besteed aan onderzoeksgerelateerde activiteiten. De student leert een onderzoekende, kritische houding te ontwikkelen, die zich manifesteert in het eigen werk, in papers en – waar aan de orde – in een eindscriptie. Het gaat om reflecteren, kritisch beschouwen en het analyseren van eigen en andermans werk in historisch en eigentijds perspectief. Om dit naar behoren te kunnen doen, wordt onderzoek gedaan naar het hoe en waarom van eerder en elders ontwikkeld werk. Bij het KC zien we dit bijvoorbeeld in de muziektheoretische scholing in de bachelor, die een noodzakelijke achtergrond en voedingsbodem vormt voor het ontwikkelen van het muzikaal talent, en in de masteropleidingen het uitvoeren van een onderzoeksproject. Bij de KABK zien we het terug in vakken als mode- of fotografie-beschouwing en conceptontwikkeling, maar ook in de onderzoeksgerichte opzet van de hogere leerjaren. Bij sommige afdelingen zetten studenten hun eigen onderzoek op, andere afdelingen kennen onderzoeksgroepen.

Lectoraten In 2014 faciliteerde de Hogeschool vier lectoraten:  Janneke Wesseling: Kunst Theorie en Praktijk (sinds 01-02-2007)  Henk Borgdorff: Onderzoek in de Kunsten (sinds 01-09-2010)  Jan Jongert: Inside flows (01-11-2010 tot 01-11-2014)  Yolande Kolstee: Innovatieve visualisatietechnieken in het kunstonderwijs (01-01-2011 tot 01-01-2015) Lectoraat Kunst Theorie & Praktijk (KTP) Het lectoraat Kunst Theorie & Praktijk (KTP) van Janneke Wesseling is van start gegaan in februari 2007. Het functioneert aan de KABK. Het heeft tot taak het onderzoek in beeldende kunst en vormgeving te ontwikkelen en te verdiepen. KTP werkt nauw samen met de Academy for Creative and Performing Arts van de Universiteit Leiden, waar het inhoudelijk en organisatorisch betrokken is bij PhDArts. Janneke Wesseling is co-directeur van PhDArts. Het lectoraat KTP houdt zich bezig met de vraag hoe praktijk en theorie in het kunstonderwijs met elkaar kunnen worden verbonden. Zo organiseert het lectoraat pilotprojecten waarin praktijken theorieonderwijs geïntegreerd zijn. Het lectoraat heeft een Art Research Programme opgezet, dat bestaat uit interdisciplinaire cursussen voor excellente studenten. Onder voorzitterschap van de lector hebben theoriedocenten een nieuwe visie op het theorieonderwijs aan de kunstacademie ontwikkeld. Deze visie krijgt eveneens zijn neerslag in het praktijkonderwijs. Ook organiseert het lectoraat samen met diverse partners symposia, workshops en lezingen. Het lectoraat heeft een kenniskring waaraan docenten van de KABK zijn verbonden die zich concreet bezig houden met onderzoek in hun kunst- of ontwerppraktijk.     Naast de gebruikelijke activiteiten van het lectoraat (zie website en jaarverslagen) organiseerde het lectoraat KTP in 2014 de volgende specifieke activiteiten: - Het lectoraat organiseerde in samenwerking met het theorieoverleg de Landelijke Dag van de Theorie II, op 21 november 2014. - Docking Station, academiebreed onderwijsproject waarin theorie- en praktijkonderwijs volledig zijn geïntegreerd. - Het Art Research Programme van het lectoraat KTP. In dit kader organiseerde het lectoraat twee academiebrede cursussen: het Thesislab, voor 4e jaars studenten, en de cursus Research Lab artistic research in documentaire fotografie, voor 2e en 3e jaars studenten.

Jaarverslag 2014

pagina 36


Lectoraat Onderzoek in de kunsten Op het Koninklijk Conservatorium is het lectoraat ‘Onderzoek in de Kunsten’, geleid door Henk Borgdorff, actief. Het lectoraat is werkzaam op Bachelor-, Master- en PhD-niveau, en speelt bij het onderzoek op al deze niveaus op discipline-eigen wijze, structureel of incidenteel, een initiërende, faciliterende en stimulerende rol. Docenten doen in het kader van het lectoraat onderzoek en dragen zo bij aan de onderzoekscultuur aan het conservatorium, waardoor ook studenten gestimuleerd worden tot een onderzoekende houding. Het lectoraat ondersteunt docenten bij het begeleiden van het onderzoek van studenten en in sommige gevallen beginnen docenten zelf aan een promotietraject. Tevens zorgt het lectoraat voor de kenniscirculatie van de onderzoeksresultaten. Extern door middel van lezingen, presentaties, publicaties en het organiseren van seminars, en intern door deel te nemen aan en een rol te spelen in voor onderzoek relevante bijeenkomsten. De resultaten van het onderzoek worden via de website van het KC publiek gemaakt. Het jaar 2014 markeerde de afronding van een aantal onderzoeksprojecten die in 2012 zijn begonnen, en de start van een reeks nieuwe onderzoeksprojecten door docenten. De afgeronde projecten zijn gepubliceerd in het digitale platform Royal Conservatoire Investigations, dat toegang geeft tot de onderzoeksresultaten op de ‘Research Catalogue’. De nieuwe projecten hebben betrekking op uiteenlopende onderzoeksvelden: van instrumentenbouw tot muziektheorie en ‘community arts’. In het onderzoek in de Masteropleidingen is een belangrijke stap gezet door de Research Catalogue in te zetten bij het ontsluiten van de onderzoeksresultaten. Papieren publicaties zijn hierdoor minder belangrijk geworden, en studenten hebben beschikking over de rijke interactieve multimediale mogelijkheden van de Research Catalogue. Hiernaast is de lector betrokken geweest bij het onderzoek van docenten in de masteropleiding door het leiden van een ‘Master Circle’ voor docenten. Vanuit de werkgroep ‘Denken, lezen en schrijven over muziek’ is het vak ‘Classical Music Studies’ voor bachelorstudenten vormgegeven. Met dit vak wordt een doorlopende leerlijn aangeboden op het gebied van academische vaardigheden voor musici. Het doel is om studenten intellectueel uit te dagen, en hen beter voor te bereiden op de masteropleiding, waarin onderzoeksvaardigheden een belangrijke rol spelen. Classical Music Studies’ is in het cursusjaar 2014-2015 van start gegaan, en in december positief geëvalueerd.

Lectoraat INSIDEflows Het lectoraat INSIDEflows is gestart in 2011. Het heeft vanuit de stromenbenadering veel vernieuwende kennis en ervaring op het gebied van systemische interieur architectuur en design ontwikkeld en incidenteel samen met studenten toegepast in de praktijk. INSIDEflows onderwijs is gestoeld op een holistische aanpak. In onze visie is met name de Interieurarchitect in potentie een belangrijke integrator als het gaat om waarde toevoegen in sociale leefgemeenschappen. Er is veel aandacht voor een circulaire aanpak waarbij afval in steden en wijken bijvoorbeeld weer wordt hergebruikt voor interieurs binnen en buiten. INSIDEflows werkt, met andere woorden, vanuit een systemische onderwijsaanpak, waarbij zowel de sociaaleconomische als de ecologische component tegelijk worden aangepakt. De afgelopen jaren heeft het lectoraat INSIDEflows een belangrijke bijdrage geleverd binnen de Master INSIDE aan de KABK. INSIDEflows heeft ook enkele malen samengewerkt met stakeholders uit het bedrijfsleven en de overheid en met andere lectoraten en instellingen voor hoger onderwijs. In de afgelopen 3 jaar heeft het lectoraat zich met name gericht op 3 hoofdzaken met ongeveer gelijk gewicht: (a) het ontwikkelen van methoden en technieken en het vergaren van kennis rond de benadering van het ontwerp vanuit stromen, (b) het begeleiden van studenten aan de Master Interior Architecture (MIA) bij het doen van onderzoek voor de studie en t.b.v. de kennis van het lectoraat en (c) als staflid het mede-opzetten, evalueren en doorontwikkelen van het masterprogramma INSIDE. In 2014 heeft INSIDEflows zich gepresenteerd met een eigen tentoonstelling in The Architecture Foundation in Londen, een bijbehorende recensie in The Guardian en Domus en met een uitgebreid artikel in het tijdschrift van de BNI. Daarnaast is het onderzoek van studenten en de lector op meer dan 20 binnen- en buitenlandse lezingen getoond aan vakpubliek, studenten en algemeen publiek. Het tijdelijke lectoraat INSIDEflows is er na vier jaar in geslaagd om de potenties voor een praktijklab voor systemic design en interieur architectuur in beeld te brengen waarin onderzoek en praktijk gecombineerd worden ingezet voor het realiseren van internationale, maatschappelijk relevante projecten. Dit zijn projecten waar met behulp van een systemische ruimtelijke aanpassing de leefbaarheid en de ecologie/duurzaamheid van een ruimte kan worden verbeterd. Vanwege het tijdelijke karakter werd het lectoraat eind 2014 afgerond. INSIDEflows heeft een grote en blijvende bijdrage geleverd aan het curriculum van de Master Interior Architecture.

Jaarverslag 2014

pagina 37


Lectoraat Innovatieve Visualisatietechnieken (IVT) Het lectoraat Innovatieve Visualisatietechnieken heeft per 31-12-14 haar onderzoekstaken afgerond. Door het organiseren van enkele mini-symposia voor belangstellenden uit het hoger (kunst-)onderwijs zijn contacten gelegd op verschillende niveaus: lectoren, belangstellenden van verschillende universiteiten en docenten en werkplaatsmedewerkers. Het landelijk inventariserend onderzoek naar de equipage van de verschillende kunsthogescholen heeft geleid tot discussie en gesprek over de ingroei van nieuwe (visualisatie-) technieken in de curricula. De aandacht voor de geavanceerd ingerichte werkplaatsen van de KABK heeft geleid tot het verder uitrollen van de werkplaatswebsite. Relatie met andere interne en externe lectoraten Met name met het lectoraat Inside Flows zijn aanknopingspunten gevonden, omdat ook hier onderzoek plaatsvindt door het doen van experimenten. Penvoerder Het lectoraat IVT is in 2014 penvoerder geweest van het domein Kunst namens het kuo. Met de eerste drie hieronder genoemde lectoraten is contact geweest om tot een gezamenlijke tekst te komen in de landelijke publicatie over kunstlectoren. · Lectoraat Communication in a Digital Age -WdK -Creating 010, HS Rotterdam · Lectoraat De Revolutie van de Maakindustrie -WdK -Creating 010, HS Rotterdam · Lectoraat PSI (Academie Minerva, Hanze Hogeschool Groningen) · Lectoraat Play Design & Development (HKU) Relatie met andere instellingen voor HO, de beroepspraktijk en bedrijven in de regio Buiten het KUO is regelmatig contact met twee lectoren van de Haagse Hogeschool: Dick Rijken, Informatie Technologie en Samenleving en Jacco van Uden, Change Management. Met Van Uden is een project in het Gemeentemuseum gerealiseerd over Mondriaan, i.s.m. met studenten en docenten IMD. Met de Technische Universiteit Delft is veel contact, en wel met drie faculteiten: TBM, 3mE, IO. Werving van derde geldstroom Samen met het lectoraat Inside Flows is in april 2014 een aanvraag ingediend voor een Raak-Publiek subsidie van 300 K genaamd Art in Co. Deze aanvraag is niet gehonoreerd. Aanvraag Zwaartepunt In samenwerking met dr. Henk de Poot van SIA-Raak is bekeken of het oprichten van een landelijk Zwaartepunt nuttig zou kunnen zijn voor de Hogeschool. Een advies hieromtrent is in maart 2014 aan de faculteit aangeboden. Dit heeft geen vervolg gehad.

Onderzoek in doctoraatstrajecten: de derde cyclus Met het initiëren en implementeren van de doctoraatstrajecten docARTES en PhDArts heeft de Hogeschool rechtstreeks toegang tot het doctoraat. Geen enkele andere kunstopleiding heeft een vergelijkbaar arrangement met een (naburige) universiteit. Onze zusterinstelling, het Conservatorium van Amsterdam, doet mee aan docARTES en heeft via één bijzondere hoogleraar entree bij de Universiteit van Amsterdam. Promoveren in de kunsten op basis van de gelijkwaardige positie van academische en artistieke aspecten is aan de UvA niet mogelijk. Het Leidse hooglerarenkorps wordt thans gesierd door een imposant gezelschap kunstenaars/hoogleraren: Koopman (oude muziek), De Leeuw (20e/21e eeuw), Andriessen (compositie), Unger (typografie), Bor (extra-european performing arts) en De Ruiter (relatie wo/kuo), binnenkort aan te vullen met leerstoelen beeldende kunst en vormgeving, artistiek onderzoek en opvolgers van (a.s.) emeriti. De derde cyclus is echter meer dan doctoraatstrajecten. In enkele ons omringende landen zijn inmiddels structuren ontstaan voor onderzoek en onderwijs op dit terrein door en voor research-fellows en doctorandi, al dan niet in projectvorm (Groot-Brittannië, Noorwegen, Zweden, Oostenrijk). De Hogeschool tracht in Nederland het centrale punt te worden voor dergelijke ontwikkelingen. PhDArts en docARTES onderscheiden zich van vele buitenlandse PhD-trajecten voor kunstenaars/ onderzoekers doordat de nadruk sterk ligt op de verdere ontwikkeling van de artistieke praktijk en op een hoog niveau van kunstenaarschap. Daaruit komen de onderzoeksvragen voort die de praktijk beïnvloeden, net zoals de zich ontwikkelende praktijk op haar beurt weer het onderzoek stuurt. Sinds het begin van het eerste (muziek)traject in 2004 is er inmiddels sprake van 27 gepromoveerden. Het gaat te allen tijde om eminente kunstenaars wier praktijk vragen oproept die door onderzoek gearticuleerd en geanalyseerd kunnen worden. Zulk onderzoek ontsluit nieuwe gebieden voor kunstenaars en wetenschappers en draagt daarmee bij tot ontwikkeling van de kunsten en haar interactie met andere disciplines. De doctoraatstrajecten worden begeleid door een kleine staf bestaande uit drie coördinatoren met bescheiden administratieve ondersteuning.

Jaarverslag 2014

pagina 38

Academy for Creative and Performing Arts

totaal

in 2014 gepromoveerd:

docARTES


PhDArts

Typografie

Diversen

7

7

-

-

-

van 2009 t/m 2014 gepromoveerd:

27:

19

2

4

2

voor 2015 voorzien:

7:

4

2

-

1

65:

31

20

3

11

thans bezig:

van de 27 gepromoveerden* van de 65 promovendi**

9 5

alumni Hogeschool der Kunsten Den Haag (oud)docenten Hogeschool der Kunsten Den Haag

13 13

alumni Hogeschool der Kunsten Den Haag (oud)docenten Hogeschool der Kunsten Den Haag

* exclusief diegenen die buiten de ACPA promoveerden ** exclusief diegenen die buiten de ACPA een promotietraject volgen.

Overig onderzoek 12 docenten van de Hogeschool die een doctoraatstraject volgen, worden hierbij door de HdK gefaciliteerd in tijd en/of geld. Voor toekenning heeft de Hogeschool criteria vastgelegd in de “Stimuleringsregeling Promotietrajecten HdK”. Daarnaast heeft een aantal docenten uren toebedeeld gekregen voor specifieke scholings-, onderzoeks- en mastertrajecten. Alles tezamen is hiermee op jaarbasis ruim € 300.000,- aan loonkosten gemoeid. In het sociaal jaarverslag (hoofdstuk 7) wordt hierop verder ingegaan.

Jaarverslag 2014

pagina 39


5. STUDENTEN Ontwikkelingen in de studentenpopulatie


Ingeschreven studenten HBO-afdeling

Studiejaar 09 10 10 11

11 12

12 13

13 14

14 15

1819

1783

1720

1672

1543

1534

Instroom: Aantal instromende studenten HBO

728

621

420

416

425

482

Uitstroom: Aantal geslaagden einddiploma Aantal studiestakers

412 245

405 190

415 191

422 193

398 173

juli 2015 juli 2015

Specificaties per faculteit zijn opgenomen in bijlage IV

Tabel leeftijdsopbouw studenten naar geslacht KONINKLIJKE ACADEMIE faculteit Beeldende Kunst en Vormgeving


Leeftijdsopbouw naar geslacht en naar studievorm voltijd / deeltijd (aanwezige studenten 30-09-2014) Leeftijdklasse 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65-69 Totaal

Man 10 157 86 20 4 2 4

283

Vrouw 53 336 111 35 7 9 5 6 1

VT 63 482 171 26 2

563

744

DT 11 26 29 9 11 9 6 1

Totaal 63 493 197 55 11 11 9 6 1

102

846

Leeftijdklasse 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65-69 Totaal

Man 40 148 122 36 9 5 3 2 1 3 2 372

Vrouw 41 138 101 26 6 2 2 1

317

Totaal 81 286 223 62 15 7 5 2 2 3 2 688

Jaarverslag 2014

pagina 40


Aantal studenten per studierichting 30-09-2014 KONINKLIJKE ACADEMIE faculteit Beeldende Kunst en Vormgeving

Bacheloropleiding Autonome Beeldende Kunst (croho 39110) Beeldende Kunst 188 ArtScience 31 subtotaal 219 Bacheloropleiding Vormgeving (croho 39111) Fotografie 166 Grafisch Ontwerpen 199 Interactive Media Design 61 Textiel en Mode 59 Interieur- en meubelontwerpen 115 subtotaal 600 Studierichting

Type and Media (croho 49106) Interior Architecture (croho 49238) subtotaal totaal

-

Masteropleidingen 13 14

-

819 bachelorstudenten

27 masterstudenten 846


Studierichting

Bacheloropleiding Muziek (croho 34739) 126 53 56

Klassieke Muziek Jazz Oude Muziek en Historische Uitvoeringspraktijk Zang 41 Directie koor 1 Directie hafabra 2 Directie orkest 3 Theorie der Muziek 4 Kerkmuziek en orgel 3 Compositie 16 Art of Sound 27 Sonologie 30 Muziektheater T.I.M.E. ArtScience (zie onder croho 39110) Onderzoek in de Kunsten Muziekeducatie Masterspecialisatie Kodály Music Master New Audiences and Innovative Practice subtotaal 362

Sonologie

Opera

Docent Muziek

Uitvoerend danser

-

Bacheloropleiding Docent Muziek (croho 39112) 40 Bacheloropleiding Dans (croho 34798) 68 (SvJT) + 10 (HBO)* subtotaal 50 totaal 412 bachelorstudenten totaal

Masteropleiding Muziek (croho 44739) 72 26 40 18 1 4 (NMO) 10 5 21 (zie onder croho 49104) 8 11 14 10 11 6 257 Masteropleiding Sonologie (croho 49104) 17 Masteropleiding Opera (croho 49105) 5

-

22 279 masterstudenten

691 (incl. 3 dubbelstudenten)

*Het betreft hier het totaal aantal studenten van de Dansvakopleiding. De Bachelor Dans is zowel in jaren als studiepunten verspreid over negen à tien jaar, waarvan de eerste zeven à acht jaar samenvallen met het regulier primair en voortgezet onderwijs.

Jaarverslag 2014

pagina 41


Tabel leeftijdsopbouw studenten naar herkomst KONINKLIJKE ACADEMIE faculteit Beeldende Kunst en Vormgeving

Leeftijdklasse

Totaal

VT

15-19

63

63

20-24

493

482

25-29

197

30-34

55

35-39

11

40-44

DT

Ned

EU

niet-EER

36

19

8

Totaal 63

11

345

91

57

493

171

26

107

56

34

197

26

29

29

14

12

55

2

9

6

1

4

11

11

11

9

2

11

45-49

9

9

8

1

9

50-54

6

6

3

3

6

55-59

1

1

1

1

60-64 Totaal

846

744

102

543

188

115

846


Bachelor (Muziek/Docent Muziek/ Dans)

Master (Muziek/Sonologie/Opera)

Leeftijdsklasse

Ned

EU

15-19

58

15

Niet-EER Totaal 7

80

Ned

EU

20-24

95

88

28

211

33

30

25-29

15

62

21

98

27

15

4

19

6

1

niet-EER

Totaal

Totaal

1

81

12

75

286

66

32

125

223

26

11

43

62

3

7

4

14

15

40-44

2

4

1

7

7

45-49

4

1

5

5

50-54

2

2

2

55-59

1

2

2

60-64

3

3

3

1

1

1

2

410

82

278

688

30-34 35-39

1

65-69

1

Totaal

170

180

60

1

1

136

60

Wervingsbeleid HOGESCHOOL DER KUNSTEN DEN HAAG

De faculteiten van de Hogeschool hebben een rijke en lange traditie. Hierdoor zijn de (internationale) signatuur en statuur van de KABK en het KC bij aankomende studenten bekend. De Hogeschool kiest voor een studentenwerving die erop gericht is om studenten aan te trekken voor wie de HdK hun eerste keus is; er worden bijvoorbeeld vele externe openbare activiteiten ontplooid om uiting te geven aan wat de faculteiten op het gebied van de kunsten en het kunstonderwijs te bieden hebben. Te denken valt aan festivals, open dagen, openbare (eindexamen)concerten en voorstellingen, eindexamenexposities, modeshows en tentoonstellingen. Pers en relaties worden door beide faculteiten goed op de hoogte gehouden van dergelijke activiteiten. Aankomende studenten kunnen veel informatie vinden via de websites en de verschillende brochures. Daarnaast wordt de naam en faam van de HdK verspreid via docenten, stagebedrijven, alumni en studenten. De KABK steekt veel tijd en energie in de individuele benadering en begeleiding van potentiële studenten die zich gedurende het gehele studiejaar aandienen via de spreekuren van de hoofddocenten. Tegelijkertijd is de Academie actief om jonge scholieren beter voor te bereiden op het kunstonderwijs door samen met lokale scholen een voortraject binnen het middelbaar onderwijs te ontwikkelen. Op het KC bestaat er de mogelijkheid

Jaarverslag 2014

pagina 42


tot het volgen van proeflessen. Beide faculteiten hebben van oudsher veel profijt van de doorstroom via de School voor Jong Talent, het voorbereidend jaar en andere voortrajecten. Ook is de HdK begonnen internationale wervingsactiviteiten te ontwikkelen met als doel internationaal talent nog beter te kunnen scouten en voor een studie op de Hogeschool te interesseren. Zo houdt de KABK nauw contact met het netwerk van NESO kantoren van de NUFFIC en is het KC begonnen met het organiseren van audities in het buitenland. Er is een investering voorbereid voor het ontwerpen van een nieuwe huisstijl voor de KABK en het KC en voor nieuwe websites, hetgeen ook de werving ten goede zal komen.

Toelating en selectie HOGESCHOOL DER KUNSTEN DEN HAAG

De HdK wil zich profileren als hogeschool met een brede vooropleiding in de kunsten. In de bijna 60 jaar van haar bestaan heeft de afdeling ‘School voor Jong Talent’ – inmiddels een interfaculteit van de HdK – zich ontwikkeld tot een vooraanstaand onderdeel van de landelijke infrastructuur als vooropleiding en expertisecentrum voor begeleiding en scouting van toptalent voor muziek, dans en beeldende kunst en vormgeving. Ook via intensieve samenwerking met diverse scholen in het voortgezet onderwijs, vooral voor de beeldende kunsten, en een eigen groeiend – helaas nog onbekostigd – voorbereidend jaar, wordt jong talent gescout en beter voorbereid. Het beleid van de Hogeschool is erop gericht de aansluiting op het hoger beroepsonderwijs voor instromers afkomstig uit het voortgezet onderwijs en het beroepsonderwijs (als bedoeld in de Wet Educatie en Beroepsonderwijs) permanent te optimaliseren. De mogelijkheid om in het kader van een voortraject voor de opleidingen Beeldende Kunst, Vormgeving, Muziek of Docent Muziek al tijdens de periode van secundair onderwijs deel te nemen aan activiteiten van de Hogeschool draagt daaraan bij uitstek bij. Voor de opleiding Dans blijkt, mede gezien het profiel van de opleiding als topopleiding voor het klassieke ballet, de eigen infrastructuur van ‘Dansvakopleiding plus School voor Jong Talent’ voor leerlingen vanaf tien jaar de enige serieuze mogelijkheid. In de hbo-fase is slechts een beperkte instroom gelet op het hoge instapniveau. In de School voor Jong Talent (onderwijssoorten: primair onderwijs groep 7 en 8, Vmbo-theoretische leerweg, Havo, Atheneum en Gymnasium) kunnen getalenteerde leerlingen na een op de discipline afgestemde toelatingsprocedure terecht voor de Dansvakopleiding of de vooropleidingen Beeldende Kunsten en Vormgeving of Muziek. De gecombineerde vooropleiding integreert optimaal het algemeen voorbereidend onderwijs met het voorbereidend kunstvakonderwijs. Nadere informatie is te vinden in voorgaande paragraaf over de SvJT en de overige voortrajecten. De HdK wil zijn expertise over talentontwikkeling delen en verder ontwikkelen, en is samen met Codarts Rotterdam en de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten penvoerder van de Taskforce Talentontwikkeling, een uitvloeisel van het Sectorplan hbo kunstonderwijs. De Taskforce, waarin vertegenwoordigers van verschillende kunstvakopleidingen zitting hebben, heeft inmiddels voorstellen geformuleerd over het kwalitatief versterken van de voorzieningen voor jong talent en het verbeteren van de aansluiting met het bacheloronderwijs in Nederland.

Toelating De toelatings- en selectieprocedure aan beide faculteiten is een grondig proces, waar aspirant-studenten zich goed op dienen voor te bereiden. De toelatingseisen en een beschrijving van de procedures staan daarom vermeld op de websites van de beide faculteiten. Aan de KABK worden aspirant-studenten door middel van hun portfolio (of met op de toelatingsdag zelf te maken werk) en een gesprek geselecteerd voor een uitgebreid toelatingsonderzoek, waarbij zij beoordeeld worden door een commissie. Aan het KC wordt een eerste selectie gemaakt aan de hand van een motivatiebrief en een opname. Vervolgens moet de aspirant-student zich aan een domeinspecifieke commissie presenteren en in de meeste gevallen een theorie-examen afleggen. Aan beide faculteiten staat de persoonlijke benadering van de selectieprocedure centraal. Bij de toelatingsprocedure aan het KC speelt het behouden van kritische massa een rol. Om er bijvoorbeeld voor te zorgen dat ensembles gevormd kunnen worden, dienen alle instrumentgroepen aanwezig te zijn. Ook het kunnen aanbieden van de in Nederland unieke Orkest Master (in samenwerking met het Residentie Orkest) vraagt om dergelijke overwegingen. Kwaliteit is altijd doorslaggevend, maar de samenhang binnen de verschillende afdelingen wordt bij de toelatingsprocedure ook in het oog gehouden. De selectieprocessen van beide faculteiten zorgen voor een efficiënte en effectieve toelatingsprocedure. Door deze selectie aan de poort proberen wij de kans op uitval te beperken. Bovenstaande aanpak verklaart ons relatief hoge studierendement (zie laatste paragraf van hoofdstuk 5). Voor beide faculteiten van de hogeschool geldt dat ieder jaar het aantal aanmelders vele malen groter is dan het aantal studenten dat uiteindelijk zijn studie aan de Koninklijke Academie of het Koninklijk Conservatorium begint. De toelatings- en selectieprocedure aan beide faculteiten is een grondig proces.

Jaarverslag 2014

pagina 43


KONINKLIJKE ACADEMIE faculteit Beeldende Kunst en Vormgeving

Aspirant-studenten van de Academie kunnen zich aanmelden voor het spreekuur van de hoofddocent van de betreffende afdeling. De aspirant-student dient recent werk en documenten betreffende de vooropleiding mee te nemen. Aan de hand daarvan volgt een eerste gesprek. Als het niveau van het werk hoog genoeg is, en de aspirant-student blijk geeft van voldoende aanleg en motivatie wordt de aspirant-student uitgenodigd voor het toelatingsonderzoek. Op de dag van het toelatingsonderzoek worden de aspirant-studenten beoordeeld door een toelatingscommissie, veelal bestaande uit de hoofddocent van de afdeling en enkele docenten. KONINKLIJK CONSERVATORIUM faculteit Muziek en Dans

Bij aanmelding voor het Conservatorium wordt de aanmelder direct gevraagd zijn/haar motivatie te verwoorden en een opname op te sturen. Naar aanleiding van de motivatie en de opname vindt een eerste selectie plaats. Degenen die overblijven worden uitgenodigd voor het toelatingsexamen, dat inhoudt dat de aspirant-studenten zichzelf ten overstaan van een toelatingscommissie met domeindeskundigen gedurende 20 minuten presenteren. Na afloop van het toelatingsexamen wordt bepaald wie artistiek toelaatbaar is en wie een afwijzing ontvangt.

Het decanaat HOGESCHOOL DER KUNSTEN DEN HAAG

De HdK heeft diverse vormen van begeleiding voor studenten gecreëerd. Individuele en soms persoonlijke begeleiding van studenten vindt plaats via het tutoraat, het decanaat en de International Students Adviser verbonden aan het conservatorium of de Stafmedewerker internationalisering van de academie. Voor studiegerelateerde problemen gaat de student naar zijn tutor (KC) of naar zijn coach of mentor (KABK). Deze ondersteunen de studenten te reflecteren en plannen te maken. Voor student-gerelateerde problemen kunnen studenten op eigen initiatief contact opnemen met de studentendecaan. Sinds september 2008 wordt het decanaat voor beide faculteiten uitgevoerd door Paul Deneer. De decaan onderhoudt nauw contact met de tutor, de coördinator/hoofddocent en de hoofdvakdocent. Ingeval van buitenschoolse hulp of eventuele opname overlegt hij ook met het staflid of met de functionaris verantwoordelijk voor onderwijszaken. Studenten die dreigen te ontsporen worden aangesproken door één van genoemde functionarissen. Deze bieden in eerste instantie zelf hulp en indien nodig worden zij gewezen op de mogelijkheid om binnen de school te worden geholpen door de decaan. In uitzonderlijke gevallen biedt de decaan hulp bij het ingaan van buitenschoolse trajecten, waarbij de student geestelijk of fysiek wordt begeleid. De International Students Adviser resp. de Stafmedewerker internationalisering bieden ondersteuning op het gebied van internationale problematiek, zoals het aanvragen van verblijfsvergunningen, het vinden van huisvesting of taalonderwijs. Daarnaast worden aanvullende vormen van begeleiding geboden in de professionele ontwikkeling van studenten zoals studievoortgangsoverleg (SVO), het individueel studieplan (ISP), het portfolio en het Career Development Centre (CDO).

Rechtsbescherming student HOGESCHOOL DER KUNSTEN DEN HAAG

Studentenstatuut In het kader van de rechtsbescherming van de student beschikt de Hogeschool over een aantal voorzieningen c.q. regelingen. In het kader van deze paragraaf een beknopte opsomming. Onderstaande zaken zijn ook in het studentenstatuut beschreven. Reglement Medezeggenschap Studenten en medewerkers hebben formele medezeggenschap door zitting te nemen in de MR. De Hogeschool heeft twee deelmedezeggenschapsraden, één voor de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten, de DMRKABK, en één voor het Koninklijk Conservatorium, de DMR-KC. Uit beide deelraden wordt de Centrale Medezeggenschapsraad gekozen, aangevuld met van de interfaculteiten ArtScience en School voor Jong Talent elk één vertegenwoordiger. De regelgeving rondom de medezeggenschap is vastgelegd in het Reglement Medezeggenschap. Het reglement fungeert als kader voor de communicatie tussen het College van Bestuur en de Centrale Medezeggenschapsraad resp. die tussen de faculteitsdirecties en de respectievelijke deelraden. In 2014 is het Huishoudelijk Reglement CMR geactualiseerd. Beide documenten staan op de website van de HdK. Statuut Opleidingscommissies Opleidingscommissies brengen advies uit over de Onderwijs- en Examenregeling en kunnen gevraagd of ongevraagd adviseren over alle andere zaken het onderwijs betreffende. De commissies bestaan uit

Jaarverslag 2014

pagina 44


vertegenwoordigers van studenten en personeel. In het Statuut worden de wettelijke taken van de opleidingscommissies beschreven. Studentendecanaat Studenten komen met uiteenlopende onderwerpen bij de decaan. Dit kunnen praktische zaken zijn, zoals studiefinanciering en mogelijkheden voor financiële ondersteuning via fondsen, maar ook persoonlijke zaken. Studenten kunnen op eigen initiatief contact opnemen met de studentendecaan. De gesprekken die zij met de decaan voeren zijn vertrouwelijk. Studenten kunnen op basis van de “Wet Gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte” een beroep doen op extra begeleiding. In 2012 is het beleid beschreven ten aanzien van studeren met een functiebeperking aan onze Hogeschool. De HdK heeft als uitgangspunt dat iedere student, met of zonder functiebeperking, bij gebleken geschiktheid deel moet kunnen nemen aan de opleidingen die de Hogeschool verzorgt. Omdat elke student individueel wordt toegelaten, krijgt hij of zij tijdens het toelatingsgesprek volop ruimte om een eventuele functiebeperking aan te kaarten. Iets wat op dat moment ook van de student wordt verwacht. Bij de ondersteuning gaat het om maatwerk. Daarbij is het van groot belang dat de student – liefst vóór aanvang van de studie – met de mentor en/of de studentendecaan overleg heeft over de aanpak, zodat zowel voor de student als voor de opleiding vooraf duidelijk is wat nodig is om de student succesvol zijn studie te kunnen laten volgen. Integriteitscode De Integriteitscode of Gedragscode Omgangsvormen HdK beschrijft de kaders waarbinnen studenten en medewerkers van de Hogeschool verantwoordelijk met elkaar en de omgeving omgaan: wat als wenselijk gedrag wordt beschouwd. De code biedt ook ruimte om elkaar aan te spreken op eventueel voorkomend laakbaar gedrag. Klachtenregeling Ongewenst Gedrag Naast de Integriteitscode maken ook de Klachtenregeling Ongewenst Gedrag en het Protocol vertrouwenspersoon onderdeel uit van het beleid om een veilig studie- en werkklimaat binnen de Hogeschool te waarborgen. In 2014 heeft de Klachtencommissie geen klachten ter behandeling voorgelegd gekregen. Digitaal klachtenloket In het kader van de rechtsbescherming van de student heeft de Hogeschool een digitaal klachtenloket ingericht dat alle klachten, bezwaren of beroepen van de student ontvangt, correct doorgeleidt en zorgt dat de afhandeling daarvan ter hand wordt genomen. Klachten, geformuleerd in het Nederlands of het Engels, kunnen worden toegestuurd aan: [email protected] of [email protected] In 2014 zijn drie klachten ingediend. Twee ervan zijn door de betreffende studenten ingetrokken na een persoonlijk gesprekken met de leiding over de aangekaarte kwesties. De andere, een driedelige klacht, is binnen de HdK formeel afgewikkeld. Omdat de klager, de ouders van een leerling van de SvJT, zich hier niet bij wilde neerleggen, heeft deze de klacht tenslotte voorgelegd aan de Landelijke Klachtencommissie voor het algemeen bijzonder onderwijs. Twee van de drie onderdelen zijn niet-ontvankelijk verklaard; bij een derde, die over de interne communicatie, was er sprake van gedeeltelijke erkenning van de klacht. Klokkenluidersregeling De Klokkenluidersregeling HdK fungeert als protocol om studenten en medewerkers zonder gevaar voor hun (rechts)positie de mogelijkheid te geven te rapporteren over vermeende onregelmatigheden van algemene, operationele en financiële aard binnen de Hogeschool. Gedurende het verslagjaar is geen gebruik gemaakt van de regeling. Uitvoeringsregeling Profileringsfonds In de Uitvoeringsregeling Profileringsfonds is beschreven onder welke voorwaarden studenten, die het wettelijk collegegeld betalen en recht hebben op studiefinanciering, financiële ondersteuning kunnen aanvragen als zij studievertraging oplopen of dreigen op te lopen als gevolg van bijzondere omstandigheden. In 2014 hebben 11 studenten met een onderbouwd verzoek aanspraak gemaakt op een uitkering uit het profileringsfonds vanwege aantoonbare ernstige financiële problemen. Op jaarbasis was hiermee in 2014 € 18.925,- gemoeid. Reglement van Orde van het College van Beroep voor de Examens HdK Studenten die zich in hun belang getroffen voelen door besluiten van de examencommissie kunnen zich wenden tot het College van Beroep voor de Examens. Het Reglement van Orde beschrijft hoe studenten dienen te handelen wanneer zij een beroepschrift willen indienen tegen een beslissing van de schoolleiding over het negatief bindend studieadvies, de vaststelling van behaalde studiepunten i.v.m. studievoortgang of beslissingen van examencommissies en examinatoren. In het verslagjaar 2014 is door één student een beroep aan het College van Beroep voorgelegd. De student heeft het beroepschrift ingetrokken nadat zij met de directie een minnelijke schikking was overeengekomen.

Jaarverslag 2014

pagina 45


Internationalisering Vanwege het sterk internationale karakter van de kunstwereld, de inhoudelijke verrijking die internationalisering met zich meebrengt en de verwachting dat alumni steeds vaker in een global context zullen gaan werken, is internationalisering een speerpunt van de HdK. Cruciaal is het continue proces van vergelijken en toetsen van het onderwijs aan internationale standaarden en ontwikkelingen. Dit proces is in het beleid door verschillende elementen geborgd. Zo worden (hoofd)docenten en staf gestimuleerd om kennis op te doen via werkbezoeken aan buitenlandse academies en conservatoria en door collegae uit het buitenland uit te nodigen. De opgedane kennis en ervaring worden uitgewisseld om het onderwijs verder te verbeteren. Internationale populatie Beide faculteiten hebben een grote internationale studentenpopulatie. Het uitvloeisel van bewust ingezet beleid is dat de populatie aan de KABK is toegenomen van 27% naar een totaal van 36%. Het KC heeft de laatste jaren een tamelijk constante internationale studentenpopulatie van rond 60% met in 2014 63%. Ook zijn er vele internationale docenten en gastdocenten actief. Het onderwijs aan de HdK wordt ten minste tweetalig en in toenemende mate volledig Engelstalig aangeboden. Toetsing aan internationale standaarden De eindstandaarden van alle curricula zijn gebaseerd op internationale standaarden en curriculumontwikkeling is een doorgaand proces. Beide faculteiten nodigen internationale externe examinatoren uit om zitting te nemen in de beoordelingscommissies van verschillende examens; tegelijkertijd vervullen HdK-docenten eenzelfde positie bij buitenlandse instellingen. Een aantal opleidingen aan de HdK is internationaal geaccrediteerd en/of geaccrediteerd volgens het NVAO ‘bijzonder kenmerk internationalisering’. Curriculum Studenten krijgen op verschillende manieren de kans om internationale ervaring op te doen. Aan de KABK maken studiereizen, presentaties op internationale beurzen en bezoeken aan vakgerelateerde festivals een vast onderdeel uit van het curriculum. Het KC biedt een internationale masterspecialisatie aan, de Music Master for New Audiences and Innovative Practice (NAIP), die is ontwikkeld in samenwerking met diverse conservatoria in Europa en de Verenigde Staten. De master wordt behalve aan het KC ook aangeboden aan de conservatoria van Reykjavik, Groningen en Stockholm. Sinds september 2014 is het conservatorium aangesloten bij een door het ERASMUS+ programma gesubsidieerde Strategic Partnership project voor NAIP en speelt het als voorzitter van de project Steering Group en de werkgroep over curriculum ontwikkeling in het project een belangrijke rol. Hoewel deelname aan internationale concoursen, wedstrijden, zomercursussen, festivalorkesten en dergelijke veelal extracurriculair is, worden dergelijke activiteiten vanuit beide faculteiten gestimuleerd en kan hiervoor in veel gevallen studiepunten worden verdiend in de ‘vrije ruimte’ (KC) of binnen het ‘Individuele Studietraject’ (KABK). Mobiliteit Het is voor HdK-studenten mogelijk om een periode van de studie aan een buitenlandse instelling door te brengen, of om een periode in het buitenland te verblijven voor onderzoek of stage, ondersteund door het ‘ERASMUS programme’ en partnerschappen met niet-EU/EER-landen. Met name de inkomende studentenmobiliteit is in 2014 toegenomen. Ook voor docenten en (staf)medewerkers zijn internationale uitwisselingen mogelijk in de vorm van teaching of training, job shadowing of deelname aan conferenties. Het aantal docenten dat gebruik heeft gemaakt van deze mogelijkheden is in 2014 sterk toegenomen. Dit wordt gefaciliteerd vanuit ‘ERASMUS+’ en/of het professionaliseringbudget. Om dergelijke processen te begeleiden is aan de KABK/HdK een hoofd Internationalisering en een assistent international exchange verbonden en aan het KC een International Student Advisor. Bilaterale overeenkomsten en netwerken Beide faculteiten hebben in het kader van het Europese ‘Erasmus+ Programme’ (2014-2021) bilaterale overeenkomsten gesloten met een groot aantal Europese instellingen voor hoger onderwijs. Naast deze zijn er ook overeenkomsten met niet EU/EER-instellingen voor hoger onderwijs. Het oude Erasmus programma (Leven Levenlang Leren Programma 2007-2014) biedt naast uitwisselingen ook de mogelijkheid tot het organiseren van ‘Intensive Programmes’ (IP), korte studieprogramma’s die worden georganiseerd door verschillende internationale Europese partners. Het KC heeft het laatste deel van het driejarige project ‘Impro Intensive’ afgerond. Dit project ging over improvisatie in de muziek, waarbij tien buitenlandse conservatoria betrokken zijn. Het KC coördineerde samen met de European Association of Conservatoires (AEC) de derde editie van het Europese Netwerk voor Muziek ‘Polifonia’, een driejarig project over het hoger muziekonderwijs met 65 Europese en internationale partners dat ondersteund wordt door het ERASMUS Network programme van de EU (zie www.polifonia-tn.org). Het Polifonia-project is in het najaar van 2014 afgesloten. Tevens is het KC actief betrokken bij ConNext, een netwerk van 7 conservatoria over de hele wereld met als doel samenwerking tussen deze instellingen te intensiveren. Tenslotte is het KC eveneens aangesloten bij de International Benchmarking Exercise met 8 conservatoria over de hele wereld dat tot doelstelling heeft verschillende kwalitatieve en kwantitatieve gegevens op internationaal niveau te vergelijken. Beleidsfuncties m.b.t. internationalisering Het hoofd internationalisering van de HdK is vice-voorzitter van het landelijke netwerk van Hogescholen Internationale Betrekkingen. Op initiatief van de stafmedewerker internationalisering van de KABK is onder de naam “All Netherlands Art Academies International Group” een ontmoetingsplatform opgericht voor alle

Jaarverslag 2014

pagina 46


beleidsmedewerkers, coördinatoren en hoofden internationalisering van de kunstsector in Nederland. De KABK levert de voorzitter van de X-files Working Group van Cumulus, de wereldorganisatie van kunstacademies. Het KC levert de voorzitter van de European Association of International Education (EAIE), de jazzafdeling is medeoprichter van de International Association of Schools of Jazz, de IASJ. De adjunct-directeur van het KC is voorzitter van het bestuur van MusiQuE, het onlangs opgerichte Europese accreditatieorgaan voor muziek (zie www.musique-qe.eu), en lid van de U-Multirank werkgroep van de European Association of Conservatoires (AEC).

Mobiliteits- en stageprogramma

Studenten- en stafmobiliteit Koninklijke Academie


UITGAANDE MOBILITEIT In het kader van het Europese LLP resp. Erasmus+ programma

2013-2014 realisatie

2014-2015 prognose


2014-2015 prognose

5

17

10

11

20

22

0

0

uitgaande docenten

5

7

41

40

uitgaande stafleden

3

6

1

0

n.v.t.

8

n.v.t.

n.v.t.


2014-2015 prognose


2014-2015 prognose

41

35

23

31

n.v.t.

n.v.t.

n.v.t.

1

inkomende docenten

4

4

14

15

inkomende stafleden

5

4

7

0

3 8 10 n.v.t

3 7 17 n.v.t.

n.v.t. n.v.t. 1 1

n.v.t. 2 0 0

uitgaande studenten uitgaande stage

Buiten het kader van het Europese LLP resp. Erasmus+ programma

INKOMENDE MOBILITEIT In het kader van het Europese LLP resp. Erasmus+ programma

inkomende studenten inkomende stage

Buiten het kader van het Europese LLP resp. Erasmus+ programma Free Movers Science without Borders niet-Europese partners Leonardo da Vinci (stage)

N.B. De weergegeven aantallen betreffen in- en uitstroom, per academisch jaar.

VSBfonds beurs De Hogeschool heeft in totaal 8 aanvragen ontvangen van studenten die in aanmerking wilden komen voor de twee beurzen en een mogelijke reservebeurs, die het VSBfonds voor ons beschikbaar heeft gesteld. Een interne selectiecommissie heeft uiteindelijk uit de aanvragen Andrea Roelofse (KABK) en Martijn Rigters (KABK) voorgedragen en reserve-kandidaat Liza Rebecca van der Peijl (KC). Het VSBfonds heeft beide kandidaten een beurs toegekend. De reserve-kandidaat niet.

Jaarverslag 2014

pagina 47


Tabel studentenaantallen versus nationaliteiten Toelichting: De aantallen betreffen de aanwezigheid op 30 september. KONINKLIJKE ACADEMIE faculteit Beeldende Kunst en Vormgeving

KABK

09 10

10 11

11 12

12 13

13 14

14 15

Totaal

1047

996

960

976

854

846

NL

890

846

792

747

620

543

Buitenland

157

150

168

229

234

303

* EU/EER

93

94

106

142

144

188

* Niet-EU/EER In percentages:

64

56

62

87

90

115

KABK

09 10

10 11

11 12

12 13

13 14

14 15

Totaal

1047

996

960

976

854

846

NL in %

85%

85%

83%

77%

73%

64%

Buitenland in %

15%

15%

17%

23%

27%

36%

* EU/EER in %

9%

9%

11%

15%

17%

22%

* Niet-EU/EER in %

6%

6%

6%

8%

10%

14%


KC

09 10

10 11

11 12

12 13

13 14

14 15

Totaal aantal

772

787

760

696

689

688

NL

285

319

292

278

278

253

487

468

468

418

411

436

* EU/EER

317

302

319

284

288

316

* niet-EU/EER

170

166

149

134

123

120

09 10

10 11

11 12

12 13

13 14

14 15

Buitenland

In percentages KC Totaal aantal N =

772

787

760

696

689

688

NL in %

37%

41%

38%

40%

40%

37%

Buitenland in %

63%

59%

62%

60%

60%

63%

* EU/EER in %

41%

38%

42%

41%

42%

46%

* niet-EU/EER in %

22%

21%

20%

19%

18%

17%

Internationale lidmaatschappen en contacten De hogeschool is lid van:  International Association of Universities and Colleges of Art, Design and Media (Cumulus)  Association Européenne des Conservatoires, Académies de Musique et Musikhochschulen (AEC)  European Association of International Education (EAIE)  European League of Institutes of the Arts (ELIA)  European Platform for Artistic Research in Music (EPARM) onder auspiciën van de AEC  International Society for Music Education (ISME)  Internationales Musik Zentrum (IMZ)  International Academy for Television Arts and Sciences (i-Emmy’s) en werkt nauw samen met:  International Music Council van de Unesco (IMC)  European Music Council (EMC)  International Association of Schools of Jazz (IASJ)

Jaarverslag 2014

 

pagina 48


European Festivals Association (EFA) Association of Conservatoires with Early Music Education (ACEME).

Het overzicht van de Europese instellingen voor hoger onderwijs waarmee de Koninklijke Academie en het Koninklijk Conservatorium in het jaar 2014 nauw contact onderhielden in het kader van het Europese ERASMUS+ Programme is als bijlage opgenomen.

Rendementen Een belangrijk uitgangspunt van het onderwijsconcept van de Hogeschool is de studentgerichtheid. Door de student als uitgangspunt te nemen, wordt recht gedaan aan de kenmerken van de individuele student. Dit uit zich onder meer in een effectieve studiebegeleiding en in het creëren van een leerklimaat waarin studievertraging tot een minimum beperkt wordt. Om onnodige uitval te voorkomen besteden de opleidingen in het bijzonder in de propedeutische fase veel aandacht aan de controle van de studievoortgang. Aan het einde van het eerste semester wordt een eerste balans opgemaakt en worden de studenten geïnformeerd over de behaalde resultaten en artistieke vorderingen. Aan het eind van het propedeusejaar (bij de voltijdopleidingen aan het einde van het eerste studiejaar, bij de deeltijdopleidingen KABK aan het einde van het derde semester) wordt beslist over het wel of niet voortzetten van de opleiding. In een aantal gevallen blijkt dat het passeren van het zorgvuldige toelatingsonderzoek niet per definitie de garantie biedt voor een succesvolle studie.

Rendementen, uitgedrukt in behaalde diploma’s Er wordt onderscheid gemaakt tussen onderwijsrendement bij bachelor- en masteropleidingen. Bij de bacheloropleiding wordt het rendement uitgedrukt in het percentage behaalde diploma’s door studenten die zich na het eerste jaar bij de HdK herinschrijven, de zogeheten post-propedeusefase; anders geformuleerd: instroom (= cohort jaar n) minus uitval aan het einde van het eerste jaar. Voor de masteropleidingen geldt als rendement het percentage behaalde diploma’s door studenten die bij de HdK de masteropleiding begonnen zijn. In deze paragraaf beperken wij ons tot een overzicht van de gemiddelde cijfers per opleiding over vijf cohorten. Voor de 4-jarige bacheloropleidingen betreft het de cohorten 2005 t/m 2009, voor de 1- en 2-jarige masteropleidingen gaat het om de cohorten 2007 t/m 2011. In de overzichten zijn de volgende definities gehanteerd: Definitie instroom (= cohort jaar n) Het aantal studenten dat zich in jaar n voor de eerste keer bij de HdK inschrijft. Definitie uitval Het aandeel van het totaal aantal bachelorstudenten dat na één jaar niet meer bij de HdK staat ingeschreven. Definitie post-propedeuse Het aantal studenten dat zich na het eerste jaar opnieuw bij de HdK inschrijft. Definitie uitval/langstudeerder Studenten die in de nominale studieduur + 1 jaar geen diploma hebben gehaald, omdat zij zijn uitgevallen (bij bachelorstudenten in de post-propedeuse) of langstudeerder zijn geworden. Definitie bachelorrendement Het aandeel van de bachelorstudenten dat zich na het eerste jaar opnieuw bij de HdK heeft ingeschreven en dat in de nominale studieduur + 1 jaar bij de HdK het bachelordiploma behaalt. Definitie masterrendement Het aandeel van het totaal aantal masterstudenten dat het masterdiploma haalt in de nominale studieduur + 1 jaar.

Jaarverslag 2014

pagina 49


HOGESCHOOL DER KUNSTEN

Bacheloropleidingen 2005 t/m 2009 (gemiddelde cijfers over deze vijf jaren) KABK Autonome Beeldende Kunst en Vormgeving voltijd instroom

deeltijd

totaal

244,4

100,0%

58,0

100,0%

302,4

100,0%

63,0

25,8%

11,6

20,0%

74,6

24,7%

resteert

181,4

74,2%

46,4

80,0%

227,8

75,3%

post-propedeuse

181,4

100,0%

46,4

100,0%

227,8

100,0%

57,2

31,5%

20,6

44,4%

77,8

34,2%

124,2

68,5%

25,8

55,6%

150,0

65,8%

in 2013 in 2012

64,9% 64,5%

uitval

uitval / studievertraging diploma

KC Muziek, Dans, Docent Muziek instroom uitval

HdK gemiddelde Bachelor

177,2

100,0%

479,6

100,0%

28,6

16,1%

103,2

21,5%

resteert

148,6

83,9%

376,4

78,5%

post-propedeuse

148,6

100,0%

376,4

100,0%

31,6

21,3%

109,4

29,1%

117,0

78,7%

267,0

70,9%

in 2013 in 2012

75,6% 69,8%

in 2013 in 2012

69,1% 66,3%

uitval / studievertraging diploma

Masteropleidingen 2007 t/m 2011 (gemiddelde cijfers over deze vijf jaren) KABK Type and Media, Interior Architecture instroom uitval / studievertraging diploma

KC Muziek, Sonologie, Opera

HdK gemiddelde Master

11,8

100,0%

98,2

100,0%

110,0

100,0%

0,4

3,4%

13,6

13,8%

14,0

12,7%

11,4

96,6%

84,6

86,2%

96,0

87,3%

in 2013 in 2012

100% 100%

in 2013 in 2012

84,1% 81,1%

in 2013 in 2012

85,7% 83,0%

De Master Interior Architecture is gestart in sept. 2011.

Jaarverslag 2014

pagina 50


Jaarverslag 2014

pagina 51


6. FACILITEITEN Huisvesting KONINKLIJKE ACADEMIE faculteit Beeldende Kunst en Vormgeving

De definitieve plannen voor de verbouwing van het in 2010 aangekochte pand aan de Bleijenburg 44, een voormalige discotheek, zijn voor zowel de binnenzijde als de buitenzijde vastgesteld. Na het afronden van het bouwkundig bestek zijn er 3 aannemers geselecteerd om een offerte te leveren. Medio oktober 2014 is de aannemer met de werkzaamheden begonnen. De oplevering staat gepland voor eind maart 2015. Voor het opstellen van een “Meerjarig OnderhoudsPlan” is het bureau Van Mourik Architecten ingeschakeld. Dit heeft geresulteerd in een bouwkundig en een installatietechnisch MOP, met een visie tot 2040. Specifiek onderzoek is gaande, zowel historisch als bouwkundig, naar de staat van de glaskappen boven de 3 galerie ruimtes, de bibliotheek en de gipsenzaal. KONINKLIJK CONSERVATORIUM faculteit Muziek en Dans

Nieuwbouwplannen Ondanks dat de Haagse Gemeenteraad in 2013 groen licht had gegeven voor verdere uitwerking van de plannen en tekeningen op basis van het geaccordeerd Programma van Eisen is het ontwerp van Neutelings Riedijk Architecten voor het nieuwe Spuiforum in de loop van 2014 komen te vervallen. De gemeente is een nieuw traject gestart om tot een goed ontwerp te komen. Inmiddels is de naam van het nieuw te bouwen complex Spuiforum omgedoopt tot Onderwijs- en Cultuur Complex (OCC). De Gemeente Den Haag zoekt een consortium voor het ontwerp, bouw en onderhoud van het OCC. Door middel van een voorselectie heeft de gemeente drie partijen (design, build, maintenance) geselecteerd voor deelname aan de eerste gunningsfase. In juli 2015 is de keuze van het winnende consortium voorzien. Gebruiksmelding In opdracht van Veiligheidsregio Haaglanden zijn er 9 nieuwe gebuiksmeldingstekeningen gerealiseerd voor het huidige gebouw. Ook heeft het KC voldaan aan haar meldingsplicht met betrekking tot de gebruiksvergunning. Aspecten betreffende het groot onderhoud voor de huidige locatie worden belicht in onderstaande paragraaf Facility en milieuzorg.

Facility en milieuzorg KONINKLIJKE ACADEMIE faculteit Beeldende Kunst en Vormgeving

Formatie De facilitaire dienst heeft nu een vaste bezetting van 8,5 fte. Om het schilderwerk op peil te houden is de dienst aangevuld met een “huisschilder” voor 0,22 fte. Via een uitzendbureau worden receptionisten/telefonisten ingehuurd voor 0,45 fte per week. Ook bij ziekte of grote drukte wordt er incidenteel van het uitzendbureau gebruik gemaakt. Personeel De facilitaire dienst heeft een vast wekelijks rooster. De bezetting van de receptie heeft altijd voorrang op andere diensten. De overige uren worden besteed aan het op orde houden van het gebouw en het klaarzetten van inventaris voor de diverse activiteiten en de overige omschreven diensten. De zaterdagdiensten zijn vast ingeroosterd, deze dienst wordt gecompenseerd met de roostervrije maandag. Bedrijfshulpverlening In 2014 hebben de BHV-ers hun herhalingscursus gevolgd. Deze cursussen zijn extern op diverse locaties gevolgd. De Academie heeft ook een groep EHBO-ers. De groep is uitgebreid met 4 personen, ook met het oog op het feit dat er het komende jaar 3 collegae met pensioen gaan. De EHBO herhalingslessen voor Academie en Conservatorium werden in gezamenlijkheid georganiseerd. Gedurende het jaar hebben zich geen ernstige persoonlijke ongelukken voorgedaan.

Jaarverslag 2014

pagina 52



Formatie De facilitaire dienst, bestaande uit receptie, reprografie en technische dienst, bestond in 2014 uit 12,85 fte’s. Dit is met inbegrip van de coördinator en plaatsvervangend coördinator facilitaire dienst en één gedetacheerde medewerkster bij de catering. Er zijn 5 medewerkers met een 0 uren oproepcontract. Personele bezetting Met het oog op de veiligheid bestaat de dagelijkse basisbezetting uit 3 man/vrouw, waarvan 1 ploegleider BHV, en een facilitair medewerker met werkveld technische dienst. De continuïteit van het onderwijsproces en de veiligheid van de medewerkers, studenten, docenten en bezoekers kunnen door deze combinatie worden gewaarborgd. Door de komst van een nieuw rooster- en planningssysteem is de focus van het werk van de baliemedewerkers verschoven van de uitgifte van de les- en studiekamers naar een meer toezichthoudende en administratieve taak. Bedrijfshulpverlening In 2014 zijn alle BHV-ers op herhalingscursus geweest. Het KC verzorgt deze training in huis. Het team bestaat nu uit 33 BHV-ers, waarvan 8 ploegleiders. De EHBO-herhalingslessen voor Academie en Conservatorium worden georganiseerd in gezamenlijkheid. In september is een grootschalige ontruimingsoefening gehouden. Onderhoud Met de nieuwbouw in het vooruitzicht wordt er de komende jaren alleen nog geïnvesteerd in het hoogstnoodzakelijke. Na overleg heeft de directie een MOP 2013-2018 vastgesteld. Milieu Na goedkeuring van het College van BestuurB heeft firma Optivolt een nieuwe spanningskast geplaatst om het energieverbruik te reduceren. Optivolt gaf aan dat hiermee een verlaging van de jaarlijkse elektriciteitskosten tussen 8-12% gegarandeerd is evenals een reductie van de uitstoot CO2 de 8-12% met een terugverdientijd van rond de 3 jaar. De spanningskast bevat een ingebouwd monitoringssysteem om het verbruik centraal te analyseren. Op dit moment is het nog te vroeg om de resultaten te meten.

Bibliotheken KONINKLIJKE ACADEMIE faculteit Beeldende Kunst en Vormgeving

In september 2014, met ingang van het nieuwe schooljaar, werden de gewijzigde openingstijden doorgevoerd. Om de openstelling van de bibliotheek nog beter af te stemmen op de wens van studenten en docenten werden de bestaande werktijden van het bibliotheekpersoneel gewijzigd zodat de openingstijden verruimd konden worden. De belangrijkste verandering is dat de sluiting tussen de dagen avondopenstelling is opgeheven. Hierdoor is de bibliotheek op maandag tot en met woensdag van 08.30-20.00 uur en op donderdag en vrijdag van 08.30-17.30 uur geopend. Op 4 juni werd er in de hal van de academie een verkoop gehouden van afgeschreven bibliotheekboeken. Eind 2014 werd gestart met een oriëntatie naar de werkwijzen van andere bibliotheken. Naast de dagelijkse werkzaamheden van de bibliotheken was er ook aandacht voor de omgang met en ontsluiting van digitale media. In het kader van deze oriëntatie werd er een bezoek gebracht aan de bibliotheek van Stroom (Den Haag) en de Rijksakademie (Amsterdam).


Dankzij een vrijwilliger kon een start worden gemaakt met het catalogiseren van een grote schenking boeken van oud-adjunctdirecteur Henk Doremans. In de bibliotheek werd een vitrinekast geplaatst, waarin regelmatig een selectie van nieuwe aanwinsten getoond wordt. Er is tevens plaats voor thematentoonstellingen, bijvoorbeeld gekoppeld aan een actueel muziekproject. Ook werd gestart met het publiceren van aanwinstenlijsten. In de KC nieuwsbrief wordt bij het verschijnen van een nieuwe aanwinstenlijst een link opgenomen naar de bibliotheekpagina’s op intranet waar de aanwinstenlijst te lezen is.

Jaarverslag 2014

pagina 53


Marketing & Communicatie Vanuit de PR-afdelingen van beide faculteiten worden de dagelijkse activiteiten van de Hogeschool wereldkundig gemaakt in de vorm van persberichten, posters, flyers, samenwerkingsverbanden en de websites van beide instellingen: www.kabk.nl en www.koncon.nl KONINKLIJKE ACADEMIE faculteit Beeldende Kunst en Vormgeving

Ook in 2014 presenteerde de KABK zich in haar volle breedte aan het publiek met de jaarlijkse Open Dag, de presentatie in Milaan op de internationaal gerenommeerde designbeurs Salone del Mobile met 35.000 bezoekers waaronder de Nederlandse Minister van Onderwijs, de Modeshow en de eindexamenexpositie. Deze presentaties maken dat studenten, docenten en staf met verschillende doelgroepen in contact komen, dat persaandacht wordt gegenereerd en nieuwe allianties worden aangegaan. Zo hebben 55 studenten en alumni door deelnbame aan de Salone del Mobile grote stappen kunnen zetten in hun carrière. De versterkte nadruk op internationale persaandacht resulteerde in veel positieve publiciteit voor de academie en de individuele alumni, wier werk daarmee een groter publiek dan voorheen kon bereiken. We zagen onze alumni regelmatig in de media terug als winnaar van prijzen en wedstrijden. Met de komst van een hoofd marketing & communicatie op 1 juli wordt de marketing- en communicatiestrategie verder uitgebouwd. De positionering van de academie in binnen- en buitenland wordt versterkt: met het oog op werving en het aangaan van nieuwe partnerschappen moet de hoge kwaliteit van het onderwijs nog sterker worden gereflecteerd in de externe communicatie. De werving van studenten in binnen- en buitenland vergt – met name met de komst van het nieuwe leenstelsel - steeds meer maatwerk. Voorlichting, social media, adverteren en andere PR wordt meer ingezet op niche doelgroepen, met elk hun eigen communicatiekanalen. Van traditionele tot nieuwe media: de wervingscampagnes worden steeds veelzijdiger. Het verstevigen van het alumninetwerk, fondswerving en relatiemarketing wordt ingezet om de kwaliteit van het onderwijs verder te versterken, hetgeen uiteindelijk moet leiden tot een stevigere positionering en draagvlak binnen de internationale kunstwereld, het palet aan (inter)nationale kunstacademies, Den Haag, en diverse partijen uit de kunst, politiek en het bedrijfsleven. Er zijn flinke stappen gezet in de verdere online profilering van de KABK. Online advertentiecampagnes, het verstevigen van het alumninetwerk en betere vindbaarheid voor de diverse afdelingen staan hierbij voorop. In 2014 werden alle grafische uitingen voor de jaarlijkse en eenmalige projecten uitgevoerd door studenten en alumni Grafisch Ontwerpen. Op deze manier krijgen alumni de kans direct na hun afstuderen een omvangrijk project uit te voeren. Voor een betere herkenbaarheid van de academie zijn daarnaast de eerste stappen gezet in het zoeken naar een ontwerpbureau dat in 2015 een nieuwe huisstijl zal ontwerpen voor de vormgeving van academiebrede en gezichtsbepalende activiteiten. Alumni en studenten blijven uiteraard betrokken bij interne communicatie-uitingen en een selectie externe projecten. KONINKLIJK CONSERVATORIUM faculteit Muziek en Dans

Alle concerten, optredens en presentaties van het Koninklijk Conservatorium worden door de eigen PR afdeling zelf of in samenwerking met andere partijen onder de aandacht gebracht van een breed publiek. Het onderhoudt nauwe samenwerkingsbanden met de collega’s van de culturele instellingen in Den Haag en met collega-conservatoria in Rotterdam en Amsterdam. Jaarlijks zijn er de terugkerende producties i.s.m. onze partners zoals de zondagochtend koffieconcerten in de Dr. Anton Philipszaal, de Componisten concerten in het Nutshuis en het Korzo Theater, de barokconcerten in de Lutherse kerk en de Dorpskerk in Voorschot met Musica Antica en Young Talent performance met het NDT en Korzo. Daarnaast hebben we onze diverse series en losse concerten. Zie hiervoor bijlage II. Het jaar 2014 stond in het teken van uitzonderlijke concerten en voorstellingen: Op vrijdag 14 maart werd H.K.H. Prinses Beatrix door het Koninklijk Conservatorium een bijzondere voorstelling aangeboden in de theaterzaal. Een voorstelling die volledig uitgevoerd werd door de leerlingen van de School voor Jong Talent, waarin muziek, dans en beeldende kunst elkaar afwisselden en aanvulden. Het was een besloten voorstelling voor alle relaties en medewerkers. In mei was het Orkest van de 18e Eeuw onder leiding van Frans Brüggen een week in residence om samen met de studenten van de afdeling Oude Muziek een bijzondere en ondertussen legendarische concertversie te repeteren en uit te voeren van Jean-Philippe Rameau’s opera Les Indes Galantes (2014 was Rameau-jaar).Het bleek het laatste concert te zijn dat Frans Brüggen dirigeerde, niet lang daarna overleed de oprichter van de Oude Muziekafdeling van het Koninklijk Conservatorium. Eind augustus organiseerden het KC samen met het Residentie Orkest (RO) en NJO “Talent in concert ‘Het Nieuw Orkest’, een projectorkest waarin vertegenwoordigers van alle drie de partners samen hebben gewerkt aan innovatie in het klassieke orkest. Het orkest bestond totaal uit 61 musici, 31 studenten van het KC, 14 alumni (afgevaardigd door het NJO en KC) en 16 beroepsmusici uit het RO. Door het aantrekken van de Amerikaanse dirigent, schrijver, inspirator en spreker Benjamin Zander als leider van het project, kreeg het project een nieuwe lading: niet alleen de musici maakten een ontwikkeling door, maar ook het publiek werd meegenomen op een ‘musical journey’. Het uitzonderlijke karakter van het project werd extra onderstreept door de locatie. Het Zuiderstrandtheater was nog volop in aanbouw tijdens de organisatie van project. Er zijn uiteindelijk drie openbare presentaties gehouden, een lezing en een masterclass over hoe klassieke muziek te

Jaarverslag 2014

pagina 54


beleven en een concert gegeven, allemaal toegankelijk voor publiek. Aan dit project is een projectsubsidie van €100.000 toegekend door de Gemeente Den Haag. Sketches of Spain is de titel van de legendarische samenwerking van trompettist Miles Davis met arrangeur Gil Evans in de jaren ’50 van de vorige eeuw. In november wijdde onze afdeling Jazz aan deze suite een project onder leiding van docent John Ruocco. De Amerikaanse saxofonist David Liebman kwam naar het conservatorium om te werken met de studenten en op te treden als gastsolist. Ten slotte organiseerde het Instituut voor Sonologie in november een belangrijk internationaal congres over 50 jaar educatie in elektro-akoestische muziek. Gasten en sprekers vlogen vanuit de hele wereld naar Nederland om dit bij te wonen. Externe communicatie Ieder jaar ontvangen onze relaties in september de nieuwe seizoensbrochure met onze concerten staan en in januari sturen we een brief reminder waarin we de grote projecten zoals de Opera, Open Dag, Kamermuziekfestival, Springfestival etc. wederom onder de aandacht brengen. Deze zelfde relaties ontvangen vier keer per jaar de externe digitale nieuwsbrief. Hierin wordt men geïnformeerd over de nieuwe ontwikkelingen op het gebied van onderwijs en onderzoek en over concerten, exposities, evenementen en andere nieuwswaardige zaken. Ook studenten kunnen hiervoor kopij aanleveren. De nieuwsbrief van het KC wordt af en toe aangevuld met doelgroep gerichte nieuwsbrieven zoals dans, klassiek of nieuwe muziek. De werving van studenten is een andere hoofdtaak van de PR afdeling. Het gaat om de wervingsacties voor de PI-muziekprogramma voor kleuters, BASIS, de audities voor de Nationale Master Orkestdirectie en de audities in Londen. Sinds 2014 is een wervingsbeleid opgesteld voor alle afdelingen van het KC en is gestart met de plannen om de website van beide faculteiten te vernieuwen gezien die sites het belangrijkste communicatiemiddel voor ons is in de werving van studenten. Daarnaast gaat één keer per jaar alle deuren van het conservatorium open tijdens de Open Dag. Alle afdelingen presenteren zich dan door middel van korte concerten, spreekuren, openbare lessen of voorspeelmomenten. Zowel toekomstige studenten, ouders van leerlingen als geïnteresseerd publiek bezoeken deze dag. Interne communicatie In 2014 is er veel aandacht geschonken aan de interne communicatie door de lancering van een vernieuwd intranet en het communicatie- en planningsysteem Asimut. Beide systemen zorgen er voor dat interne processen beter op elkaar zijn afgesteld en dat informatie makkelijker te vinden is. Middels de interne nieuwsbrieven die maandelijks naar alle studenten, docenten en medewerkers worden gestuurd, proberen we iedereen op de hoogte te brengen van wat er gaande is in en om het KC. In september heeft het KC voor het eerst een medewerker relatiebeheer en sponsorwerving aangesteld. De komende jaren zullen worden besteed aan het werven van fondsen voor beurzen en speciale projecten. ICT Docenten en studenten beschikken steeds meer over moderne ICT-hulpmiddelen. Op de werkplekken (desktop) worden steeds meer de softwareversies verwacht met functionaliteiten die onderwijs en persoonlijke productiviteit goed ondersteunen. De meer mobiele medewerker wil graag ondersteund worden door gebruik van zijn mobiele device(s) en snelle ontsluiting van informatie. Een belangrijk uitgangspunt voor ICT in het onderwijs de komende jaren zijn de informatievoorziening en efficiënter werken. De langzaam maar zeker veranderende omvang en kwaliteit van het computerpark en de samenstelling van de ICT-infrastructuur gaan in toenemende mate een belangrijke bijdrage aan de verhoging van de productiviteit van docenten en studenten leveren. KONINKLIJKE ACADEMIE faculteit Beeldende Kunst en Vormgeving

Het jaar 2014 heeft grotendeels in het teken gestaan van het dagelijks beheer van de infrastructuur. Het ontbreken van een hoofd ICT en een eigen systeembeheerder heeft er toe geleid dat de vele ambities tot vernieuwing en verbetering uitgesteld moesten worden. Ambities als een nieuw beoordelingssysteem, een nieuw roosterprogramma, een nieuwe website plus intranet, een bruikleensysteem en een betrouwbaarder back-office systeem als één van de hulpmiddelen om kennis gestructureerd vast te leggen en goede ontsluitingsmogelijkheden te bieden. De voorbereidingen hiertoe middels de opzet van een robuuste omgeving voor file, mail en print faciliteiten zijn in 2014 gestart. Eind 2014 zijn wij er tevens in geslaagd om een hoofd ICT en een systeembeheerder aan te trekken die de vele ambities voor de komende jaren mede inkleuring kunnen geven. KONINKLIJK CONSERVATORIUM faculteit Muziek en Dans

Er werd in 2014 een zwaarder beroep gedaan op de capaciteit van het Wireless netwerk, deze is uitgebreid. Door de implementatie van het roosterprogramma Asimut zijn de mogelijkheden van Cloud computing in sneltreinvaart op het onderwijs binnen het KC afgekomen. Er is hierdoor een grote behoefte ontstaan aan schaalbare en flexibel af te nemen informatie. Dit vraagt om een andere benadering en denkwijze omtrent informatievoorziening en inrichting van ICT-producten en diensten. Het accent lag in 2014 daardoor meer op applicatiekennis, databasebeheer en koppelingen tussen informatiesystemen.

Jaarverslag 2014

pagina 55


7. SOCIAAL JAARVERSLAG Personeelsbeleid Doelstelling Het personeelsbeleid van de hogeschool is erop gericht om aan medewerkers – binnen de inhoudelijke en organisatorische doelstellingen van de hogeschool – een inspirerende werkomgeving te bieden waar zij hun werk met plezier en voldoening kunnen uitvoeren en hun kennis en capaciteiten optimaal kunnen inzetten en ontwikkelen. Aanstellingsbeleid In het aanstellingsbeleid voor het onderwijzend personeel staat de inhoud van het kunstenaarschap centraal. Ons onderwijs is voor zijn kwaliteit en actualiteit afhankelijk van de inbreng van kunstenaars uit de praktijk die aan de hogeschool zijn verbonden op grond van hun persoonlijke artistieke kwaliteiten, de specifieke positie die ze in het werkveld innemen en de actuele betekenis die hun kunstbeoefening voor het onderwijs heeft. Van alle vakdocenten wordt verwacht dat zij hun werk aan de hogeschool combineren met een actieve eigen beroepspraktijk. Deze zogenaamde gemengde beroepspraktijk is essentieel voor het kunstonderwijs. Hierdoor garanderen we dat ons onderwijs grondig met de praktijk is verweven. De gemengde beroepspraktijk houdt voor de meeste docenten in dat zij naast hun werk als musicus, beeldend kunstenaar, fotograaf, vormgever of ontwerper, 1 à 1,5 dag op de hogeschool lesgeven. De actualiteit van de beroepspraktijk komt hierdoor dagelijks en direct in het onderwijs binnen. Docenten hebben een voorbeeldfunctie voor de studenten en vormen een belangrijke schakel in de contacten van studenten met de beroepspraktijk. De behoefte aan actuele inbreng op het hoogste niveau, de behoefte van studenten aan wisselende specialistische expertise en de één-op-één relatie tussen docent en student die in het kunstonderwijs gebruikelijk is, maken dat de hogeschool snel moet kunnen schakelen in de samenstelling van het docententeam. Vaste aanstellingen brengen dan grote risico’s met zich mee ten aanzien van de kwaliteit, leegstand van arbeidsuren en hoge vervangingskosten. De leegstand in de docentenaanstellingen bedroeg in 2014 ca. 8 fte ofwel € 650.000 aan loonkosten. Om deze redenen zijn kunstenaar-docenten op tijdelijke basis bij de hogeschool werkzaam. In de nieuwe cao-hbo die per 1 oktober 2014 in werking is getreden, is bepaald dat vanaf 1 juli 2015 docenten in het kunstonderwijs maximaal 6 opeenvolgende arbeidscontracten gedurende maximaal 4 jaar kunnen hebben. Dit geldt voor onderwijsgevenden met een aanstelling kleiner dan 0,4 fte die naast hun docentschap actief zijn als kunstenaar. Tot 1 juli 2015 kunnen kunstenaar-docenten met een aanstelling ≤ 0,5 fte een onbeperkt aantal arbeidsovereenkomsten gedurende maximaal 8 jaar hebben. Door de nieuwe cao wordt de flexibiliteit in de inzet van docenten dus aanzienlijk inperkt. Het beleid ten aanzien van de inzet van kunstenaar-docenten in onze Hogeschool zal door de nieuwe caobepalingen in principe niet wijzigen. Het betekent wel dat voortaan docenten niet langer dan maximaal 4 jaar op tijdelijke basis aan de hogeschool verbonden kunnen zijn. Op korte termijn zien we ons geconfronteerd met de situatie dat nogal wat docenten die voor dit studiejaar op basis van de oude cao een verlenging van hun tijdelijke aanstelling hebben gekregen, onder de nieuwe cao de maximale duur van tijdelijke aanstelling hebben bereikt. In nauw overleg tussen de directies, de leidinggevenden en P&O zal in het voorjaar 2015 worden nagegaan voor welke docenten dit geldt en wat voor ieder van hen de meest passende oplossing is. In het aanstellingsbeleid voor het onderwijsondersteunend en rekening moeten worden gehouden met de inperking van de arbeidsovereenkomsten vanaf 1 juli 2015. Voor de structurele indiensttreding een aanstelling op basis van artikel D-3 van de met uitzicht op onbepaalde tijd) het uitgangspunt.

algemeen ondersteunend personeel zal ook duur en het aantal opeenvolgende tijdelijke OOP- en AOP-functies blijft als voorheen bij cao (arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd

Vaste en tijdelijke arbeidsovereenkomsten Eind 2014 had de Hogeschool 608 medewerkers in dienst met een gezamenlijke betrekkingsomvang van 278,89 fte. Hiervan had 180,24 fte (65%) een dienstverband voor onbepaalde tijd; 98,65 fte (35%) betrof een aanstelling voor bepaalde tijd of een tijdelijke taakuitbreiding. Inherent aan het aanstellingsbeleid van de hogeschool is het percentage vaste aanstellingen bij het niet-onderwijzend personeel beduidend hoger (79%) dan bij het onderwijzend personeel (60%). Personeelscategorieën: OP, OOP, AOP 73% van de personele bezetting van de hogeschool bestaat uit onderwijzend personeel (OP) en direct aan het onderwijs gerelateerd onderwijsondersteunend personeel (OOP), zoals onderwijscoördinatoren, werkplaatsbeheerders en productiemedewerkers. Directie, stafafdelingen en administratie (AOP) maken 27% van het personeelsbestand uit. Deze percentages zijn onveranderd ten opzichte van 2013. Vanwege de combinatie onderwijs en beroepspraktijk heeft de meerderheid van onze docenten een kleine deeltijdaanstelling van gemiddeld 0,35 fte. Het OOP en AOP heeft een gemiddelde aanstellingsomvang van resp. 0,64 en 0,82 fte. Voor het totale personeelsbestand bedroeg de gemiddelde aanstellingsomvang 0,46 fte in 2014.

Jaarverslag 2014

pagina 56


Freelancers Naast docenten in loondienst maakt de Hogeschool veelvuldig gebruik van de inzet van freelancers. Met name in de masterfase is kunstonderwijs een zeer individuele vorm van onderwijs waarbij de persoonlijke onderzoeksvraag van de aankomend musicus, beeldend kunstenaar of ontwerper centraal staat. Fascinatie voor materiaal, technologie en/of andere kunstenaars speelt daarbij een belangrijke rol. De Hogeschool komt hieraan tegemoet door op korte termijn en voor een korte periode specifieke kunstenaars uit te nodigen om met de studenten te werken en hun onderzoeksvragen verder uit te diepen. In deze gevallen maken wij veelal gebruik van een freelance overeenkomst. De opdrachtnemers in kwestie geven er over het algemeen ook sterk de voorkeur aan om op basis van een freelance overeenkomst te werken.

Personele kengetallen Personele bezetting faculteiten per 31-12-2014 Aantal OP

OOP

AOP

Dir

totaal

Centraal Bureau incl. ACPA

3

4

8

*1

16


7

1

0

0

8


211

30

47

**5

293

Koninklijke Academie

165

40

25

1

231

School voor Jong Talent

55

2

2

1

60

Totaal Hogeschool

441

77

82

8

608

*Dit betreft eigenlijk de voorzitter CvB, de vice-voorzitter CvB en de directeur Academy for Creative and Performing Arts (ACPA). Vanwege de dubbelfunctie lid CvB/faculteitsdirecteur zijn de beide CvB-leden getalsmatig gerubriceerd onder directie KC, resp. directie KABK. In de fte-tabel is hun deeltijdfunctie als CvB-lid aan het Centraal Bureau toegerekend. **Dit betreft de directeur KC, de 2 adjunct-directeuren KC, de directeur en de adjunct-directeur Dansvakopleiding.

FTE OP

OOP

AOP

Dir

totaal


0.92

2.17

6.17

2.6

11.86


3.13

0.5

0

0

3.63


77.02

20.95

37.61

3.6

139.18


46.72

25.31

21.73

0

93.76


27.74

0.25

1.47

1

30.46

Totaal Hogeschool

155.53

49.18

66.98

7.2

278.89

Het aantal medewerkers is licht gedaald ten opzichte van 2012 en 2013. Ultimo 2012 had de Hogeschool 620 medewerkers in dienst, ultimo 2013 waren er 612 medewerkers. De totale fte-omvang daalde eveneens iets van 280,44 einde 2013 naar 278,89 einde 2014.

Flexibele formatie FTE OP/OOP AOP/Dir

totaal

Onbepaalde tijd

121.83

58.42

180.24

Bepaalde tijd

82.89

15.76

98.65

204.71

74.18

278.89

Van de totale personele bezetting van 278.89 fte werd 35,4% (98.65 fte) flexibel ingevuld, dat wil zeggen in een dienstverband voor bepaalde tijd of een tijdelijke taakuitbreiding. Dit percentage is gelijk gebleven ten opzichte van 2013. Bij het OP/OOP is 40,5% (82.89 fte) van de formatie flexibel; bij het AOP en Directie 21,2% (15.76 fte). Deze percentages bedroegen in 2013 resp. 42% en 17%. De geringe stijging van het percentage tijdelijke aanstellingen bij het AOP en Directie heeft te maken met relatief veel nieuwe indiensttredingen op basis van een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd met uitzicht op onbepaalde tijd.

Jaarverslag 2014

pagina 57


Personeelsverloop Instroom Aantal

FTE

OP/OOP AOP/Dir totaal

OP/OOP

AOP/Dir totaal

2012

78

18

96

2012

20.73

8.57

29.30

2013

74

13

87

2013

19.27

5.23

24.50

2014

72

13

85

2014

17.89

8.44

26.33

Uitstroom Aantal

FTE OP/OOP

AOP/Dir totaal

2012

OP/OOP AOP/Dir totaal 81

12

93

2012

20.54

7.20

27.74

2013

77

8

85

2013

22.82

3.80

26.62

2014

67

9

76

2014

19.28

6.66

25.94

Het verloop van personeel is in 2014 net als voorgaande jaren afgenomen. De in- en uitstroomcijfers worden enigszins vertekend doordat sommige docenten jaarlijks voor een blok of semester worden aangesteld. Zij stromen dus ieder jaar opnieuw in en ook weer uit. Verder treden docenten in dienst die eerst een aantal jaren als gastdocent hebben opgetreden. Het omgekeerde komt ook voor.

Keuzemenu arbeidsvoorwaarden 2012

2013

Fietsregeling

16

12

2014 52

ABP Extra Pensioen

14

14

1

Levensloopregeling

6

6

Levensloopverlof

1

2

0

Ouderschapsverlof

1

2

3

Totaal deelgenomen aan keuzemenu

38

36

59

3

Met het oog op de invoering van de werkkostenregeling ís besloten om de fietsregeling met ingang van 1 januari 2015 af te schaffen. Daarom heeft een groot aantal medewerkers nog in november en december 2014 van de regeling gebruik gemaakt. De deelname aan het ABP Extra pensioen is nagenoeg nihil geworden door de inperking van de fiscale kaders. Bijzondere regelingen en toelagen 2012

2013

SOP-regeling

14

19

Arbeidsmarkttoelage

10

9

Buitengewone toelage

30

27

Toelage onregelmatige dienst

25

29

Bereikbaarheidstoelage

3

3

Toelage EHBO

13

13

Toelage BHV

51

55

Salderingsregeling

156

202

Internetvergoeding

274

250

Ambtsjubileumgratificaties

9

19

De verdeling arbeidsmarkttoelage: 7 OP/OOP, 2 AOP/Dir De verdeling buitengewone toelage: 11 OP/OOP, 16 AOP/Dir

2014 33 9 27 32 3 16 60 179 264 22

Jaarverslag 2014

pagina 58


De regeling internetvergoeding is afgeschaft bij de invoering van de nieuwe regeling reiskostenvergoeding woon-werkverkeer per 1 september 2014. Voor medewerkers die geen aanspraak kunnen maken op een reiskostenvergoeding, omdat hun afstand woon-werkadres minder dan 8 km bedraagt, is een afbouwregeling getroffen die loopt tot 1 september 2015. In de nieuwe cao-hbo komt de SOP-regeling met ingang van 1 januari 2015 te vervallen. Dit geeft einde 2014 een toename van het aantal deelnemers aan de SOP-regeling te zien. De totale SOP-werktijdverkorting bedroeg ultimo 2014 4,58 fte. In de nieuwe cao-hbo wordt de SOP-regeling met ingang van 1 januari 2015 vervangen door de regeling Werktijdvermindering Senioren. Dit geeft einde 2014 een toename van het aantal deelnemers aan de SOPregeling te zien. De totale SOP-werktijdverkorting bedroeg ultimo 2014 4,58 fte. Leeftijdsopbouw per 31-12-2014 OP/OOP man

AOP/Dir

Totaal

<19

0.00

vrouw 0.00

totaal 0.00

man 0.00

vrouw 0.00

totaal 0.00

man 0.00

vrouw 0.00

totaal 0.00

20 t/m 29

3.29

6.03

9.32

1.40

1.63

3.03

4.69

7.66

12.35

30 t/m 39

11.72

22.21

33.93

5.18

17.54

22.72

16.90

39.75

56.65

40 t/m 49

26.93

18.16

45.09

7.72

7.65

15.37

34.65

25.81

60.46

50 t/m 59

43.50

31.49

75.00

12.88

11.78

24.66

56.39

43.27

99.65

>60

32.76

8.63

41.38

7.40

1.00

8.40

40.16

9.63

49.78

totaal

118.20

86.51

204.71

34.58

39.59

74.18

152.78

126.11

278.89

54% van onze medewerkers is 50 jaar of ouder. In 2013 was dit 51% en in 2012 53%. Gelet op de verhoging van de AOW-gerechtigde leeftijd zal de gemiddelde leeftijd van het personeelsbestand geneigd zijn verder te stijgen in de komende jaren. De Hogeschool acht een goede balans in de leeftijdsopbouw van belang en streeft bewust naar een continue instroom van jonge medewerkers, met name in het onderwijzend personeel. Tegelijkertijd hecht de Hogeschool aan het behoud van de expertise en ervaring van de oudere docenten. In sommige gevallen blijven docenten op verzoek van de Hogeschool na hun pensionering nog enige tijd aan de hogeschool verbonden, teneinde de ‘eigen’ studenten naar het eindexamen te begeleiden. 17 docenten (3,61 fte) hadden in 2014 een zogenaamde 65+ aanstelling. Betrekkingsomvang en m/v verdeling per 31-12-2014 OP/OOP

AOP/Dir

Totaal

man

vrouw

totaal

man

vrouw

totaal

man

vrouw

totaal

0 t/m 0,25

18.24

13.16

31.40

0.07

0.40

0.47

18.31

13.56

31.86

0,26 t/m 0,5

33.00

26.26

59.27

1.50

2.04

3.53

34.50

28.30

62.80

0,51 t/m 0,75 22.59

16.61

39.19

3.04

3.95

6.99

25.62

20.56

46.18

0,76 t/m 1

44.37

30.49

74.86

29.98

33.21

63.19

74.35

63.70

138.04

totaal

118.20

86.51

204.71

34.58

39.59

74.18

152.78

126.11

278.89

De personele bezetting bestaat uit 55% mannen en 45% vrouwen. Het aandeel vrouwen is licht gestegen, in 2013 was de verdeling 57% mannen en 43% vrouwen. Het percentage vrouwen is vooral gegroeid in de personeelscategorie OP/OOP met een toename vrouwen van 5,5 fte. Nationaliteit medewerkers per 31-12-2014 NL

niet NL

totaal


17

1

18


9

0

9


251

40

291


197

33

230


58

2

60

Totaal Hogeschool

532

76

608

12,5% van de medewerkers in dienst van de hogeschool heeft een niet-Nederlandse nationaliteit. Dit percentage is nagenoeg gelijk aan vorig jaar. Daarnaast zijn veel freelancers en gastdocenten afkomstig uit het buitenland.

Jaarverslag 2014

pagina 59


Salarisstructuur per 31-12-2014 schaal

aantal man

fte vrouw

totaal

man

vrouw

totaal

stage

2

4

6

0.64

0.66

1.31

1

0

0

0

0

0

0

2

0

0

0

0

0

0

3

0

0

0

0

0

0

4

7

8

15

4.40

4.95

9.35

5

9

9

18

8.83

7.18

16.01

6

7

3

10

5.77

1.73

7.49

7

11

10

21

8.46

7.01

15.47

8

18

27

45

13.51

17.96

31.47

9

15

27

42

9.05

13.21

22.26

10

10

20

30

3.64

11.51

15.15

11

48

37

85

10.82

10.52

21.35

12

173

102

275

62.71

39.05

101.76

13

32

13

45

15.59

8.07

23.66

14

8

3

11

6.75

2.46

9.22

15

1

1

2

1.00

0.80

1.80

16

0

0

0

0

0

0

17

0

0

0

0

0

0

18

2

1

3

1.60

1.00

2.60

343

265

608

152.78

126.11

278.89

Salarisstructuur onderwijzend personeel per 31-12-2014 schaal

fte

%

9

8,21

5,3

10

5,85

3,8

11

18,58

11,9

12

98,3

63,2

13

18,17

11,7

14

4,62

3,0

15

1,8

1,1

155,53

100,0

Professionalisering en ontwikkeling Functionerings- en beoordelingsgesprekken Volgens de hogeschoolregeling wordt met alle medewerkers met een aanstelling groter dan 0,4 fte jaarlijks een functioneringsgesprek gevoerd. Met medewerkers die een aanstelling kleiner dan 0,4 fte hebben, vindt het functioneringsgesprek tweejaarlijks plaats. Vaste gespreksonderwerpen zijn: de inhoud van het werk, de werkomgeving, de relatie met de beroepspraktijk binnen en buiten de school (voor docenten), persoonlijke ontwikkeling en professionalisering, verbeterpunten en ambities. Een beoordeling wordt opgemaakt wanneer er een rechtspositionele beslissing aan de orde is, zoals een extra of geen salarisverhoging, een bevordering of ontslag. In 2013 en 2014 is met 84 medewerkers een functioneringsgesprek gevoerd. Door de accreditatie, ziekte en nieuw benoemde hoofden zijn er in de afgelopen 2 jaren weinig functioneringsgesprekken gehouden. In het najaar 2014 is met de leidinggevenden in beide faculteiten gesproken over het geven van een nieuwe impuls aan de gesprekscyclus met als doelstelling dat einde 2015 met alle medewerkers (opnieuw) een functioneringsgesprek zal zijn gevoerd. De formulieren voor de zelfevaluatie en het gespreksverslag zijn geactualiseerd.

Jaarverslag 2014

pagina 60


Professionaliseringsplan Met ingang van 2014 is de Hogeschool van start gegaan met de uitvoering van het professionaliseringsplan dat in het najaar van 2013 is opgesteld. Er zijn verschillende opleidingsactiviteiten voortgezet, nieuw opgezet en verder ontwikkeld. Bij de docenten en medewerkers is een nieuwe bewustwording ten aanzien van de eigen deskundigheidsbevordering op gang gekomen die leidt tot meer en vooral ook interessante voorstellen voor de eigen professionalisering. Daarnaast zijn hogeschoolbreed opleidingstrajecten gestart en vindt in verschillende afdelingen teamontwikkeling plaats. *Benutting professionaliseringsbudget in tijd De hogeschool investeert relatief veel tijd in professionalisering. Deze investering bedraagt voor het nietonderwijzend personeel ca. 3% en voor het onderwijzend personeel ca. 4,5% van de brutoloonsom. Dit heeft vooral te maken met de vele kleine deeltijdaanstellingen. In onze jaartaaksystemen krijgen docenten jaarlijks 10% van hun lestijd als basis beschikbaar voor de eigen deskundigheidsbevordering. Docenten met een aanstelling kleiner dan 0,1 fte en docenten met veel contacttijd in relatie tot hun aanstellingsomvang krijgen daarmee meer uren voor professionalisering toegekend dan het basisrecht volgens de cao. Voor het niet-onderwijzend personeel wordt het basisrecht in tijd in de jaartaak vrijgesteld. Circa 75% van de medewerkers maakt van deze mogelijkheid gebruik en maakt actief afspraken met zijn leidinggevende over het inzetten van zijn professionaliseringsuren. Door hier nog meer aandacht op te vestigen in de functioneringsgesprekken zal dit percentage de komende jaren gaan stijgen. *Benutting professionaliseringsbudget in geld Volgens de cao-hbo bedraagt het professionaliseringsbudget voor out-of-pocketkosten vanaf 2014 3% van de brutoloonsom. Op basis van een brutoloonsom van M€ 15.6 in 2014 was het budget € 468.000. Veel van onze professionaliseringsactiviteiten vragen een relatief hoge investering in tijd (dus loonkosten), maar brengen weinig directe out-of-pocketkosten met zich mee. Denk aan individuele researchprojecten, contextonderzoek, galerie- en atelierbezoek, uitwisseling, literatuurstudie, master- en promotietrajecten, etc. Ook de opleidingsactiviteiten die we in huis organiseren, zoals cursussen muziekpedagogiek en Alexandertechniek verzorgd door eigen docenten, kosten tijd/loonkosten, maar geen direct geld. Om die reden voorzagen wij aanvankelijk een forse onderbesteding van het out-of-pocketbudget. Door de intensivering van de professionaliseringsactiviteiten op alle fronten zijn de out-of-pocket-uitgaven in 2014 echter meer dan verdubbeld ten opzichte van 2013. Ultimo 2014 heeft dit tot de volgende out-of-pocket uitgaven voor professionalisering geleid: Centraal Bureau en Interfaculteiten Koninklijke Academie Koninklijk Conservatorium Totaal

€ 62.245 € 138.765 € 198.563 € 399.573

Dit bedrag is als volgt besteed: Opleiding, training, workshops, coaching, conferenties, symposia Literatuur, software, contributies, abonnementen, lidmaatschappen Bezoek instellingen

56% 24% 20%

Docentkwaliteit Het professionaliseringsplan wordt tevens ingezet om de hogeschoolambitie in het kader van de prestatieafspraken te realiseren om in de periode 2012-2016 het percentage docenten met een mastergraad te verhogen van 69% naar 72%. Deze doelstelling is in 2014 ruim gehaald: 73,16% van onze docenten heeft een opleidingsachtergrond op minimaal masterniveau. Promotietrajecten en onderzoek De belangstelling voor de stimuleringsregeling promotietrajecten groeit. In 2014 ontvingen 8 medewerkers een aanmoedigingspremie (40 uur gedurende één jaar), 8 medewerkers kregen een stimuleringspremie (166 uur, ofwel 0,1 fte gedurende één jaar), 12 medewerkers hadden een meerjarige promotiebeurs (afhankelijk van de aanstellingsomvang 0,1 tot 0,2 fte gedurende drie jaar). 11 docenten doen in het studiejaar 2014/2015 een onderzoeksproject ter versterking van hun vakbekwaamheid en ontwikkeling als kunstenaar. Voor deze onderzoeksprojecten is gemiddeld 280 uur per persoon beschikbaar. 5 docenten die in de afgelopen jaren een dergelijk onderzoeksproject deden, hebben dit project kunnen voortzetten in een promotieonderzoek en ontvangen daarvoor nu een promotiebeurs. Bij elkaar was met de verschillende onderzoeksactiviteiten in 2014 ruim 4 fte gemoeid. 17 docenten hebben een lerarenbeurs aangevraagd en gekregen voor het volgen van een (interne) masteropleiding. Wervingsbeleid Het beleid ten aanzien van de werving en selectie van nieuwe medewerkers heeft in 2014 geen wijziging ondergaan. De sollicitatiecode en de interne leidraad waren onveranderd van toepassing en zijn als zodanig gehanteerd. In aanvulling op de sollicitatiecode heeft de opleidingscommissie van het KC een richtlijn opgesteld waarin de te volgen stappen bij de werving en selectie van docenten worden uitgewerkt.

Jaarverslag 2014

pagina 61


Arbeidsomstandigheden De Hogeschool voert een actief, preventief gezondheidsbeleid teneinde uitval door ziekte zoveel mogelijk te voorkomen. Het verzuimbeleid, inclusief verzuimprotocol, wordt actief uitgedragen. Eens per kwartaal hebben de faculteitsdirecteuren sociaal-medisch overleg met de bedrijfsarts. Naast de langdurig en frequent zieken worden dan ook potentiële gezondheidsrisico’s, arbeidsomstandigheden, mentale en psychosociale factoren tegen het licht gehouden. Individuele trajecten op gebied van coaching, re-integratie, psychologische zorg, fysiotherapie, etc. worden zoveel mogelijk ondersteund. Met name het instrument coaching wordt steeds vaker preventief ingezet, met positief resultaat. Ziekteverzuim Het percentage ziekteverzuim in de Hogeschool is voor het eerst in drie jaar gedaald naar 3%. Dit komt vooral door een afname van het langdurig verzuim. Het ziekteverzuim in de HBO-sector in 2013 was 4,12%. Bij het opstellen van dit verslag was het HBO-ziekteverzuimpercentage 2014 nog niet bekend. De gemiddelde duur van het ziekteverzuim in de Hogeschool vertoont een geringe daling van 18,51 naar 18,35 dagen. De ziekmeldingsfrequentie is licht gestegen van 0,66 naar 0,71. Het gemiddelde verzuimpercentage is bij het OP en OOP lager dan bij het AOP. Dit verschil is in 2014 groter geworden. Verzuimpercentages 2014:

Kort verzuim (< 1 week) Middellang (1-6 weken) Lang (> 6 weken) Totaal

totaal Hogeschool OP OOP AOP Dir 2012 0,7% 0,7% 2,0% 3,3%

3,0% 2,8% 3,3% 5,1% 0,5% 2013 0,7% 0,6% 2,3% 3,5%

2014 0,7% 0,6% 1,7% 3,0%

Health Check In het kader van het gezondheidsbeleid biedt de Hogeschool eens in de drie jaar aan medewerkers de mogelijkheid om deel te nemen aan een health check. De health check geeft inzicht in de eigen gezondheid in relatie tot de activiteiten en werkzaamheden. Algemene onderdelen zijn het meten van bloeddruk, lengte, gewicht, BMI, cholesterol en glucose. Met name voor de docenten op het KC en de medewerkers van de werkplaatsen wordt in combinatie met de health check een gehooronderzoek aangeboden. Zo nodig wordt advies of hulp gegeven om klachten te beperken of wordt doorverwezen naar specialistische ondersteuning. In mei 2014 hebben 128 medewerkers aan de health check deelgenomen. Vertrouwenspersonen Er zijn binnen de Hogeschool drie docenten die tevens de rol van vertrouwenspersoon vervullen. Zij zijn in deze rol voor zowel studenten als docenten aanspreekbaar. In het jaarlijkse evaluatiegesprek van de vertrouwenspersonen met het CvB over hun functioneren en de aard van de problematiek die aan hen wordt voorgelegd, zijn geen ernstige zaken of patronen naar voren gekomen. In het verslagjaar is geen sprake geweest van klokkenluiders. Maatwerk in werkbeleving In vervolg op de resultaten van het medewerkersonderzoek (MTO) 2013 is medio 2014 het project ‘maatwerk in werkbeleving’ gestart. Doel van het onderzoeksproject is om meer inzicht te verkrijgen in hoe docenten en medewerkers hun werk in de hogeschool ervaren en in de mogelijkheden om het werkklimaat en het werkplezier te bevorderen. Dit gebeurt in twee fasen. Fase 1 is in het najaar 2014 uitgevoerd en bestond uit een nadere analyse van de resultaten van het MTO en verkennende interviews met CvB, CMR en enkele leidinggevenden. Fase 2 bestaat uit een dertigtal interviews met docenten en medewerkers. Deze interviews dienen een beeld op te leveren van de werkbeleving binnen onze hogeschool. Het onderzoek wordt afgerond met een rapportage waarbij tevens suggesties worden gedaan voor vervolgstappen en verbetermogelijkheden. De resultaten van het onderzoek worden in april 2015 verwacht.

Jaarverslag 2014

pagina 62


Organisatie Reiskostenregeling Met instemming van de CMR is per 1 september 2014 een nieuwe regeling reiskostenvergoeding woonwerkverkeer ingevoerd. De oude regeling bleek steeds meer een lastig onderdeel in onze arbeidsvoorwaarden, omdat relatief veel van onze medewerkers buiten Den Haag wonen en omdat collega-instellingen hogere vergoedingen bleken te hanteren. De nieuwe regeling is meer marktconform, er wordt geen onderscheid meer gemaakt in de reiskostenvergoeding voor het onderwijzend personeel en het niet-onderwijzend personeel en de vergoeding wordt niet meer gestopt gedurende de zomermaanden. Naast de nieuwe reiskostenregeling is de salderingsregeling gehandhaafd. Hiervan hebben 179 medewerkers gebruik gemaakt. Om een hogere reiskostenvergoeding te financieren, is de regeling internetvergoeding per 1 september 2014 afgeschaft. Slechts 40% van de HdK-medewerkers maakte van deze regeling gebruik. Bovendien was de regeling achterhaald, nu een internetverbinding voor zowel zakelijk als privégebruik gemeengoed is geworden. Met instemming van de onderwijsvakorganisaties vertegenwoordigd in het Lokaal Overleg wordt de verhoging van de reiskostenvergoeding gedeeltelijk ten laste van het budget decentrale arbeidsvoorwaardenmiddelen gebracht. Decentrale arbeidsvoorwaardenmiddelen Conform de verlengde cao-hbo 2012-2013, hoofdstuk K besteedt de hogeschool 1,15% van de totale loonkosten aan decentraal overleg over arbeidsvoorwaarden. In 2014 was het budget € 233.680. Dit is ingezet voor de onderstaande onderwerpen: - De totale kosten van de reiskostenregeling woon-werkverkeer bedroegen € 193.445. Dit is incl. de verruiming van de reiskostenregeling vanaf september 2014. Overeenkomstig de afspraak met de onderwijsvakorganisaties wordt € 146.445 ten laste van de decentrale arbeidsvoorwaardenmiddelen gebracht. De kosten van de reiskostenregeling zullen in 2015 hoger zijn, omdat de nieuwe regeling dan over het gehele jaar van toepassing is. - De wettelijk verplichte werkgeversbijdrage voor de kosten van kinderopvang bedroeg 0,50% van het premieloon, zijnde voor de Hogeschool een bedrag van € 75.035. - Circa € 12.000 is besteed aan individuele trajecten in het kader van preventief gezondheidsbeleid. Er is geen gebruik gemaakt van de mogelijkheid tot verruiming van betaald zorgverlof. - De museumjaarkaart voor medewerkers kostte in totaal € 40.000, waarvan € 35.000 voor de medewerkers in loondienst uit de decentrale arbeidsvoorwaardenmiddelen en € 5.000 voor de freelancers.

ICT In accountantscontroles is de Hogeschool gewezen op kwetsbare onderdelen in haar ICT-beleid en –beheer, met name op onderdelen die de faculteiten overstijgen. Om die reden is besloten een hoofd ICT aan te stellen met verantwoordelijkheid voor de informatie-architectuur en het ICT-beleid ten aanzien van de continuïteit, beveiliging en beheer in de faculteiten. Het hoofd ICT rapporteert aan de adjunct-directeur onderwijsondersteuning & bedrijfsvoering KC en het hoofd bedrijfsvoering KABK. Het systeembeheer binnen de KABK is enige tijd verzorgd door een externe ICT-dienstverlener. Besloten is om dit weer in eigen beheer te nemen door het aanstellen van een eigen systeembeheerder. Het hoofd ICT en de systeembeheerder KABK zijn per 1 januari 2015 in dienst getreden. Nieuwe functies Bij de KABK is begin 2014 de functie van hoofd bedrijfsvoering ingericht, teneinde de span of control van de directeur te beperken en de voortgang en samenhang in taken en werkzaamheden beter te begeleiden. De directiesecretaris, wiens takenpakket al deels was opgeschoven in de richting van bedrijfsvoering, is als hoofd bedrijfsvoering aangesteld. De functie van directiesecretaris is niet opnieuw ingevuld. Voor het vasthouden en versterken van de positie van de KABK in de kunstwereld en het onderwijsveld is per 1 juli 2014 een hoofd Marketing & Communicatie aangesteld. Zij is verantwoordelijk voor het creëren van een krachtig marketing- en communicatiebeleid met een heldere profilering naar de verschillende doelgroepen, de media en de overige stakeholders. Het hoofd Marketing & Communicatie geeft leiding aan de medewerker PR & communicatie, de medewerkers projecten & producties en de webdesigner. Bij het KC is met ingang van het studiejaar 2014/2015 een medewerker fondsenwerving aangesteld. Zij houdt zich bezig met het coördineren en initiëren van activiteiten gericht op het vergroten van de financiële support van derden en op het vergroten van het netwerk door meer en verschillende doelgroepen aan het KC te binden.

Jaarverslag 2014

pagina 63


8. JAARREKENING Inhoudsopgave Belangrijkste activiteiten van de rechtspersoon……………………………………………………… pag. 65 Toelichting vergelijkende cijfers ten opzichte van vorig boekjaar………………….……… pag. 66 Geconsolideerde jaarrekening ……………………………………………………………………………….. 

Geconsolideerde balans per 31 december 2014



Geconsolideerde staat van baten en lasten over 2014



Geconsolideerd kasstroomoverzicht over 2014



Toelichting op de geconsolideerde balans en staat van baten en lasten

Bijzondere posten …………………………………………………………………………………………………… 

Overzicht geoormerkte subsidies OCW en EZ (model G)



FSR tabel



Wet Normering Topinkomens en overzicht bezoldiging bestuurders



Gegevens van de rechtspersoon

pag. 67

pag. 91

Enkelvoudige jaarrekening ……………………………………………………………………………..……… pag. 99 

Enkelvoudige balans per 31 december 2014



Enkelvoudige staat van baten en lasten over 2014



Toelichting op de balans en staat van baten en lasten

Overige gegevens ………………………………………………………………………………………………… 

Voorstel resultaatbestemming



Gebeurtenissen na balansdatum



Controleverklaring van de onafhankelijke accountant



Overzicht verbonden partijen

Bijlagen bij de jaarrekening…………………………………………………………………………………… -

Bijlage 1: specificatie posten OCW

-

Bijlage 2: overzicht rijksbijdragen

pag. 105

pag. 111

Jaarverslag 2014

pagina 64


Jaarverslag 2014

pagina 65


Belangrijkste activiteiten van de rechtspersoon De Hogeschool der Kunsten Den Haag is ontstaan door het samengaan van de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten en het Koninklijk Conservatorium. Zij vormt sindsdien een kleinschalige, monosectorale instelling voor hoger onderwijs op het gebied van beeldende kunst en vormgeving, muziek en dans met een sterk internationale inslag. De fusie kwam tot stand in 1990. Beide instellingen hebben een grote reputatie. De geschiedenis van de Koninklijke Academie gaat terug tot 1682 - ze is de oudste kunstacademie van Nederland en één van de oudste van Europa – en die van het Conservatorium tot 1826. Direct bij de start van de Hogeschool werd een gezamenlijke Interfaculteit voor Beeld en Geluid (nu ArtScience) opgericht. Daarmee werd het innovatieve karakter van de Hogeschool meteen onderstreept. De in de jaren ’70 ingerichte eigen School voor Jong Talent met uitermate talentvolle leerlingen muziek en dans in de leeftijd van 10 tot 18 jaar, is kort na 2000 uitgebreid met beeldende kunst. Sinds 2001 werkt de Hogeschool nauw samen met de Universiteit Leiden. Dankzij de in gezamenlijkheid opgerichte Academie der Kunsten, onderdeel van de Faculteit der Geesteswetenschappen, is de Hogeschool in de voor Nederlandse begrippen unieke positie om promotietrajecten in de beeldende kunsten en de muziek te realiseren. Missie De Hogeschool der Kunsten Den Haag heeft haar missie verwoord in vier algemene doelstellingen: 1.

2. 3. 4.

het aan studenten bieden van een hogere beroepsopleiding en voorbereidende beroepsopleiding op een zo hoog mogelijk internationaal georiënteerd niveau ter voorbereiding op het scheppend, uitvoerend, docerend, bestuderend en/of registrerend beoefenen der kunsten; het betreft de domeinen beeldende kunsten, vormgeving, muziek en dans; het doen van onderzoek; het bijdragen aan de ontwikkeling van de studenten; het bijdragen aan de ontwikkeling en beoefening der kunsten.

De Hogeschool geeft haar missie vorm in een breed scala van educatieve en artistieke activiteiten. Ze verzorgt onderwijs, organiseert projecten, uitvoeringen en exposities, is actief in internationale samenwerking en uitwisseling, ontwikkelt interdisciplinair onderwijs en heeft onderzoek tot kernactiviteit gemaakt. Specifieke kenmerken waarmee de HdK zich onderscheidt binnen het hoger onderwijs zijn: het streven naar een hoog technisch en artistiek niveau, gerelateerd aan internationale maatstaven, vernieuwing vanuit experiment en traditie en het samengaan van onderwijs, onderzoek en productie. De algemeen geformuleerde missie van de Hogeschool krijgt in beide faculteiten, de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten (KABK) en het Koninklijk Conservatorium (KC), een eigen gezicht. Deze missies sluiten nauw aan bij het profiel van de individuele faculteiten. Bij de KABK wordt de missie niet beschouwd als een statisch uitgangspunt dat voor langere tijd wordt vastgelegd, maar als een leidraad waarover de faculteit continu met zichzelf en met de omgeving in gesprek is. De KABK leidt studenten op tot zelfstandige en zelfbewuste kunstenaars en ontwerpers die een onderzoekende mentaliteit verbinden aan een onderscheidend conceptueel en beeldend vermogen en met authentiek, diepgravend werk een rol van betekenis spelen in de discipline en de maatschappij. De kernwaarden van de Academie zijn: talent, anders denken, diepgang, engagement, ambitie. Primaire doelstelling van het Koninklijk Conservatorium is de aankomende jonge musicus en docent muziek de hoogste artistieke, ambachtelijke en pedagogische vaardigheid en veelzijdigheid bij te brengen om te kunnen functioneren in de veeleisende en voortdurend veranderende beroepsomgeving van vandaag de dag. Daarbij is het van belang om nieuwsgierigheid, creativiteit en zelfstandigheid van studenten te ontwikkelen en inspirerend en uitdagend te zijn om voortdurend nieuwe wegen en paden te kunnen inslaan in het internationale cultuurlandschap en bovendien, waar gewenst, de aankomend musicus op te leiden tot een bekwaam leraar, pedagoog en/of kunstenaar-onderzoeker.

Jaarverslag 2014

pagina 66


Toelichting vergelijkende cijfers ten opzichte van vorig boekjaar Financiële positie op 31 december 2014 In 2014 heeft de Hogeschool een positief resultaat bereikt van € 722.317. De solvabiliteit, exclusief de voorzieningen, is in 2014 ten opzichte van 2013 met 48% onveranderd. Met het eigen vermogen is er een gezond weerstandsvermogen gecreëerd. De bestemmingsreserves van het eigen vermogen zullen de komende jaren onder meer worden ingezet voor het onderhoud aan het gebouw van de Koninklijke Academie en de aanpassingen van een aangrenzend pand aan de Bleijenburg voor de gewenste onderwijsfunctie. Het Koninklijk Conservatorium zal investeren in de inrichting van de nieuwbouw van de nieuwbouw aan het Spui, in leermiddelen en in het opbouwen van vermogen zodat ten tijde van het vertrek uit het huidige pand in 2018 de balanswaarde van het terrein kan worden afgeboekt zonder nadelige gevolgen voor de algemene reserve. De liquide middelen zijn gestegen van € 7,7 mln. in 2013 naar € 10,6 mln. in 2014. Een verklaring hiervoor is het positief jaarresultaat, lage investeringen en toevoeging aan de diverse voorzieningen. De liquiditeitsratio (current ratio) is in 2014 gestegen naar 2,1.

Jaarverslag 2014

pagina 67


Geconsolideerde jaarrekening 

Geconsolideerde balans per 31 december 2014



Geconsolideerde staat van baten en lasten over 2014



Geconsolideerd kasstroomoverzicht over 2014



Toelichting op de geconsolideerde balans en staat van baten en lasten

Jaarverslag 2014

pagina 68


Geconsolideerde balans, na resultaatbestemming, 31 december 2014 Activa

Vaste activa

31 december 2014

31 december 2013

A

Materiële vaste activa Terreinen

1)

2.409.165

2.409.165

Gebouwen

1)

8.575.137

9.163.660

Verbouwingen/installaties

2)

1.818.628

2.175.390

Inventaris en apparatuur

3)

1.614.332

1.840.126

14.417.262

15.588.341

22.424

18.469

Debiteuren collegegelden

878.164

856.323

Debiteuren overige

198.333

222.428

Totaal vaste activa

Vlottende activa

Voorraden

4)

Vorderingen

5)

Te vorderen omzetbelasting Overige vorderingen en overlopende activa Totaal vorderingen

Liquide Middelen Kas ABN/AMRO ING

28.059

31.456

489.805

400.456

1.594.361

1.510.663

6)

31.694

28.055

270.397

267.387

173.648

499.075

Ministerie van Financiën - rijksbankieren

10.076.798

6.874.249

Totaal liquide middelen

10.552.536

7.668.766

Totaal vlottende activa

12.169.321

9.197.898

TOTAAL ACTIVA

26.586.583

24.786.238

A Voor de verklaring van de cijfers gevolgd door een ) in deze kolom wordt verwezen naar de rubrieken in de toelichting op de geconsolideerde balans.

Jaarverslag 2014

pagina 69


Vervolg geconsolideerde balans, na resultaatbestemming, 31 december 2014 Passiva

Eigen Vermogen

31 december 2014

31 december 2013

5.398.764

4.520.719

7)

Algemene reserve Algemene reserve (privaat)

108.177

118.849

Bestemmingsreserve huisvesting

610.996

2.810.996

0

17.722

1.297.000

997.000

Bestemmingsreserve informatisering Bestemmingsreserve terrein Bestemmingsreserve inventaris nieuwbouw

750.000

350.000

Bestemmingsreserve leermiddelen

3.100.000

1.510.000

Bestemmingsreserve onderzoek en innovatie

1.089.141

1.089.141

0

400.000

Bestemmingsreserve afdelingen en werkplaatsen Bestemmingsreserve internationalisering Bestemmingsfonds Waarborgfonds Bestemmingsfonds profileringsfonds Totaal Eigen Vermogen

300.000

0

0

117.334

30.000

30.000

12.684.078

11.961.761

Voorzieningen Voorziening wachtgelden

8)

1.435.013

1.815.180

Voorziening jubilea

9)

97.275

119.966

Voorziening langdurig zieken

10)

104.025

282.158

Voorziening Groot Onderhoud

11)

0

367.486

Voorziening achterstallig onderhoud

11)

3.096.220

0

4.732.533

2.584.790

Totaal Voorzieningen Langlopende Schulden

12)

Lening o/g 4 jaar (Ministerie van Financiën)

160.000

320.000

Lening o/g 10 jaar (Ministerie van Financiën)

3.150.000

3.600.000

Totaal Langlopende Schulden

3.310.000

3.920.000

Crediteuren

667.778

780.034

Aflossingen leningen komend jaar

610.000

610.000

Kortlopende Schulden

Vooruitontvangen collegegelden

13)

2.897.992

2.829.917

Belastingen, premieheffingen en pensioenpremie

275.711

388.934

Vakantiegeld

706.000

699.000

95.369

133.215

607.121

878.587

5.859.972

6.319.687

26.586.583

24.786.238

Nog te betalen vakantiedagen Overige te betalen lasten en overlopende passiva Totaal Kortlopende Schulden TOTAAL PASSIVA

Jaarverslag 2014

pagina 70


Geconsolideerde staat van Baten en Lasten 31-12-2014

Baten

Werkelijk

Begroting

Werkelijk

2014

2014

2013

14)

Rijksbijdragen

27.192.891

26.021.780

25.661.288

College-, cursus- en examengelden

4.322.493

3.975.000

4.386.303

Overige baten

3.050.382

2.298.000

2.671.055

34.565.765

32.294.780

32.718.646

Totaal Baten

Lasten Personele Lasten

15)

22.472.475

22.889.700

22.668.328

Afschrijvingen

16)

1.858.246

1.866.461

1.789.313

Huisvestingslasten

17)

5.021.278

2.247.200

2.541.288

Overige Instellingslasten

18)

4.455.829

4.357.000

4.305.757

0

500.000

0

33.807.828

31.860.361

31.304.686

757.937

434.419

1.413.960

Bijzondere Lasten Totaal Lasten Saldo baten en lasten Financiële baten en lasten

Rentebaten

19)

19.974

5.000

17.334

Rentelasten

19)

-55.594

-57.100

62.799


-35.620

-52.100

-45.466

Resultaat gewone bedrijfsvoering

722.317

382.319

1.368.495

Buitengewone baten

0

0

0

Buitengewone lasten

0

0

0

Resultaat buitengewone bedrijfsvoering

0

0

0

722.317

382.319

1.368.495

Buitengewone bedrijfsvoering

Exploitatiesaldo

Jaarverslag 2014

pagina 71


Bestemming exploitatiesaldo 31-12-2014 Werkelijk

Begroting

Werkelijk

2014

2014

2013

Algemene reserve

878.045

282.319

158.243

Algemene reserve (privaat)

-10.672

Bestemmingsreserve afschr terrein KC

300.000

200.000

210.617

Bestemmingsreserve inventaris nieuwbouw

400.000

200.000

137.587

-2.200.000

-500.000

811.664


1.590.000

200.000

35.000

Bestemmingsreserve afdelingen en werkplaatsen

0

0

12.997

-17.722

0

0

Bestemmingsreserve werkplaatsen

-400.000

0

0

Bestemmingsfonds Waarborgfonds

-117.334

0

0

Bestemmingsreserve Internationalisering

300.000

0

0

Totaal bestemming exploitatiesaldo

722.317

382.319

1.368.495

Bestemmingsreserve huisvesting

Bestemmingsreserve informatisering

2.387

Jaarverslag 2014

pagina 72


Geconsolideerd kasstroomoverzicht 31-12-2014

2014

Bedragen * 1000

2013

Kasstroom uit operationele activiteiten Resultaat

758

1.414

Aanpassingen voor: Afschrijvingen Mutaties voorzieningen

16)

1.858

1.789

8 t/m 11)

2.148

659 4.006

2.448

Verandering in vlottende middelen: Voorraden

4)

-

Vorderingen

5)

- 84

127

13)

-460

-332

Schulden

4

-7

- 548

- 212

Kasstroom uit bedrijfsoperaties Ontvangen interest

19)

20

17

Betaalde interest

19)

- 56

- 63 - 36

Kasstroom uit operationele

-45

4.180

3.605

Activiteiten

Kasstroom uit Investeringsactiviteiten Investeringen materiële vaste activa

1 t/m 3)

Mutaties leningen

-687

-351

0

0

Kasstroom uit investeringsactiviteiten

- 687

- 351

Kasstroom uit Financieringsactiviteiten Nieuw opgenomen leningen Aflossing langlopende schulden

12)

0

0

- 610

- 610

Kasstroom uit financieringsactiviteiten

-610

-610

Mutatie liquide middelen

2.883

2.643

Stand per 1 januari

7.669

5.026

Mutatie Boekjaar

2.883

2.643

Stand per 31 december 2014

10.552

7.669

De liquide middelen zijn, behoudens een bedrag van € 145.210 ten behoeve van de garantstelling leningen waarborgfonds, vrij besteedbaar.

Jaarverslag 2014

pagina 73


Toelichting op de geconsolideerde balans en staat van baten en lasten 31 december 2014 Algemeen De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW en de stellige uitspraken van de Richtlijnen voor de jaarverslaggeving, die uitgegeven is door de Raad voor de Jaarverslaggeving. Deze bepalingen zijn van toepassing op grond van de Regeling Jaarverslaggeving Onderwijs. De jaarrekening is opgesteld in euro’s. De geconsolideerde jaarrekening bevat de financiële gegevens van de Stichting Hogeschool der Kunsten Den Haag inclusief de Stichting Cursussen. Het College van Bestuur heeft in 2014 besloten één bestemmingsreserve en één bestemmingsfonds op te laten gaan in de algemene reserve. Dit besluit is genomen omdat de eerder aangebrachte beperking niet langer van toepassing is. Het betreft de bestemmingsreserve informatisering en het bestemmingsfonds waarborgfonds. Het College van Bestuur heeft besloten de bestemmingsreserve afdelingen en werkplaatsen en de bestemmingsreserve leermiddelen te integreren. De reden hiervoor is dat deze reserves een vergelijkbaar doel (en beperking) hebben waarbij het vanuit efficiency oogpunt en gelet op de gewenste investeringen, beter is om alleen de bestemmingsreserve leermiddelen te handhaven. Daarnaast is besloten een nieuwe bestemmingsreserve te creëren, namelijk de bestemmingsreserve internationalisering. Stelselwijzigingen In 2014 is geen stelselwijziging doorgevoerd. Grondslagen Vergelijking met vorig jaar De gehanteerde grondslagen van waardering en resultaatbepaling zijn ongewijzigd gebleven ten opzichte van vorig jaar. Beleidsregels toepassing WNT De Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) is met ingang van 1 januari 2013 van kracht. Consolideren van cijfers In deze jaarrekening zijn de cijfers opgenomen van de Stichting Hogeschool der Kunsten Den Haag en de Stichting Cursussen Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten te Den Haag. De aan de Hogeschool gelieerde stichting Cursussen verzorgt een niet-bekostigde oriëntatiecursus beeldende kunsten en een 2-jarige post-HBO-opleiding Industriële Vormgeving. De opbrengsten van de cursusgelden dekken de hiervoor gemaakte kosten. De baten en lasten zijn geconsolideerd in de jaarrekening. Het % deelname van de Stichting Hogeschool der Kunsten in de Stichting Cursussen Koninklijke Academie is 100. Transacties van betekenis met verbonden partijen worden toegelicht voor zover deze niet onder normale marktvoorwaarden zijn aangegaan. Hiervan wordt toegelicht de aard en de omvang van de transactie en andere informatie die nodig is voor het verschaffen van het inzicht. Eigen vermogen per 31-12-2014 Exploitatiesaldo 2014

€ 108.177 -/-

Omzet 2014

€

10.672

€

40.524

Statutaire regeling winstbestemming Er is geen statutaire regeling winstbestemming aanwezig. Toegepaste waarderingsgrondslagen Activa en passiva worden in het algemeen gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs of de actuele waarde. Indien geen specifieke waarderingsgrondslag is vermeld, vindt waardering plaats tegen de verkrijgingsprijs. In de balans, de staat van baten en lasten en het kasstroomoverzicht zijn referenties opgenomen. Met deze referenties wordt verwezen naar de toelichting.

Jaarverslag 2014

pagina 74


Materiële vaste activa Bedrijfsgebouwen en -terreinen worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs plus bijkomende kosten of vervaardigingsprijs onder aftrek van lineaire afschrijvingen gedurende de geschatte economische levensduur. Op terreinen wordt niet afgeschreven. Er wordt rekening gehouden met de bijzondere waardeverminderingen die op balansdatum worden verwacht. Overige vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs inclusief direct toerekenbare kosten, onder aftrek van lineaire afschrijvingen gedurende de verwachte toekomstige gebruiksduur, of lagere bedrijfswaarde. De vervaardigingsprijs bestaat uit de aanschafkosten van grond- en hulpstoffen en kosten die rechtstreeks toerekenbaar zijn aan de vervaardiging inclusief installatiekosten. Indien voor te vervaardigen materiële vaste activa noodzakelijkerwijs een aanmerkelijke hoeveelheid tijd nodig is om deze gebruiksklaar te maken, worden de rentekosten opgenomen in de vervaardigingsprijs. Subsidies op investeringen worden in mindering gebracht op de verkrijgings- of vervaardigingsprijs van de activa waarop de subsidies betrekking hebben. Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa Door de Hogeschool wordt op iedere balansdatum beoordeeld of er aanwijzingen zijn dat een vast actief aan een bijzondere waardevermindering onderhevig kan zijn. Indien dergelijke indicaties aanwezig zijn, wordt de realiseerbare waarde van het actief vastgesteld. Van een bijzondere waardevermindering is sprake als de boekwaarde van een actief hoger is dan de realiseerbare waarden. De realiseerbare waarde is de hoogste van de opbrengstwaarde en de bedrijfswaarde. De opbrengstwaarde wordt bepaald met behulp van de actieve markt. In 2014 is er geen sprake geweest van een bijzondere waardevermindering. Voorraden De voorraden worden gewaardeerd op verkrijgingprijzen onder toepassing van de FIFO methode. De voorraden grond- en hulpstoffen worden gewaardeerd op verkrijgingsprijzen onder toepassing van de FIFO-methode (‘first in, first out’) of lagere opbrengstwaarde. De opbrengstwaarde is de geschatte verkoopprijs onder aftrek van direct toerekenbare verkoopkosten. Bij de bepaling van de opbrengstwaarde wordt rekening gehouden met de incourantheid van de voorraden Vorderingen Vorderingen worden bij eerste verwerking gewaardeerd tegen de reële waarde van de tegenprestatie. Voorzieningen wegens oninbaarheid zijn in mindering gebracht op de boekwaarde van de vordering. Liquide middelen Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en direct opeisbare deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekening-courantschulden bij banken zijn opgenomen onder schulden aan kredietinstellingen onder kortlopende schulden. Liquide middelen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. Eigen vermogen Het eigen vermogen bestaat uit algemene reserves en bestemmingsreserves en/of -fondsen. Hierin is tevens een segmentatie opgenomen naar publieke en private middelen. De bestemmingsreserves zijn reserves met een beperktere bestedingsmogelijkheid, welke door het College van Bestuur is aangebracht. Hieronder is voor iedere bestemmingsreserve de beperking zoals deze door het bestuur is aangebracht beschreven. Bestemmingsreserve huisvesting, De beperking op deze reserve is dat deze alleen bestemd kan worden voor onderzoek, aankoop, investering, aanbouw, verbouw en nieuwbouw van zowel bestaande als te creëren huisvesting voor hetzij de Koninklijke Academie hetzij het Koninklijk Conservatorium of 1 van beide interfaculteiten. Bestemmingsreserve terrein, De beperking op deze reserve is dat deze alleen bestemd kan worden voor de vervreemding van het terrein aan de Juliana van Stolberglaan 1 te Den Haag. Bestemmingsreserve informatisering De beperking op deze reserve is dat deze alleen bestemd kan worden voor onderzoek en investering op het gebied van informatisering voor hetzij de Koninklijke Academie hetzij het Koninklijk Conservatorium of 1 van beide interfaculteiten. Besloten is deze reserve in 2014 op te heffen en het bedrag te laten terugvloeien naar de algemene reserve.

Jaarverslag 2014

pagina 75


Bestemmingsreserve inventaris De beperking op deze reserve is dat deze alleen bestemd kan worden voor de investering ten behoeve van inventaris ten behoeve van de inrichting van de nieuwbouw van het KC. Bestemmingsreserve Onderzoek en Innovatie De beperking op deze reserve is dat deze alleen bestemd kan worden voor investeringen ten behoeve van onderwijsverbetering en -vernieuwing, onderzoek en promoties, lectoraten en kwaliteitszorg. Bestemmingsreserve Afdelingen KA De beperking op deze reserve is dat deze alleen bestemd kan worden voor investeringen ten behoeve van onderwijsverbetering en –vernieuwing en leermiddelen. Besloten is deze reserve in 2014, mede gelet op de nagenoeg vergelijkbare beperking, op te heffen en op te laten gaan in de bestemmingsreserve leermiddelen. Bestemmingsreserve leermiddelen De beperking op deze reserve is dat deze alleen bestemd kan worden voor investeringen in leermiddelen, waaronder ook groot onderhoud van leermiddelen. Bestemmingsreserve Internationalisering De beperking op deze reserve is dat deze alleen bestemd kan worden voor bijzondere activiteiten en investeringen ten aanzien van het ontwikkelen, produceren, verzorgen van onderwijs ter verbetering en intensivering van het gewenst internationale profiel. Bestemmingsfonds Waarborgfonds, een bedrag van € 117.334 De beperking op deze reserve is dat het slechts aangewend kan worden indien daartoe door de Stichting Waarborgfonds wordt besloten. In 2014 is deze stichting opgeheven waardoor deze beperking niet langer van toepassing is. Het bedrag is derhalve toegevoegd aan de algemene reserve. Bestemmingsfonds Profileringsfonds, een bedrag van € 30.000 Vanaf september 2010 is in de WHW de mogelijkheid gecreëerd een profileringsfonds te vormen. Hierdoor is het mogelijk, op basis van maatwerk, studenten te ondersteunen door het toekennen van een tegemoetkoming. De medezeggenschap heeft instemmingsrecht op de uitvoeringsregeling van het profileringsfonds. De beperking op deze reserve is dat deze alleen bestemd kan worden aan door het College van Bestuur toe te kennen ondersteuning aan studenten van de Hogeschool. Voorzieningen algemeen Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen die op de balansdatum bestaan, waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de omvang op betrouwbare wijze is te schatten. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de verplichtingen per balansdatum af te wikkelen. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de verplichtingen af te wikkelen, tenzij anders vermeld. Wanneer de verwachting is dat een derde de verplichtingen vergoedt, en wanneer het waarschijnlijk is dat deze vergoeding zal worden ontvangen bij de afwikkeling van de verplichting, dan wordt deze vergoeding als een actief in de balans opgenomen. Wachtgeldvoorziening In verband met de op balansdatum bestaande verplichtingen tot het in de toekomst uitbetalen van wachtgelden is een voorziening gevormd ter hoogte van minimaal 75 % van het totaal van de verplichtingen. Gelet op de economische situatie en de opgelopen ervaringen is de voorziening per jaareinde 2014 voor het totale bedrag dus 100% opgenomen. De keuze voor minimaal 75 % hield verband met de mogelijkheid dat in een aantal gevallen de verplichtingen voortijdig komen te vervallen wegens het vinden van werk, arbeidsongeschikt worden of overlijden van desbetreffende ex-werknemers. Voorziening groot onderhoud Een aantal jaren geleden is een meerjarig onderhoudsplan opgesteld voor groot onderhoud aan de panden. Dit meerjarenonderhoudsplan diende ter onderbouwing van de getroffen voorziening. De voorziening is gevormd om de uitgaven voor groot onderhoud gelijkmatig te verdelen over meerdere boekjaren. In 2014 is een nieuw onderzoek gedaan naar de staat van het onderhoud van de panden. Uit dit onderzoek is gebleken dat er aan het pand van de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten sprake is van achterstallig onderhoud. Daarnaast is uit dit onderzoek gebleken dat het overig te plegen onderhoud in de jaren tussen 2015 en 2040 niet langer het karakter hebben van periodiek groot onderhoud maar een meer gelijkmatig en repeterend karakter. Op basis hiervan is besloten de voorziening groot onderhoud per jaareinde te beëindigen en op nihil te zetten.

Jaarverslag 2014

pagina 76


Voorziening achterstallig onderhoud Aan het gebouw van de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten is in 2014 een grote achterstand in het onderhoud geconstateerd. Deze constatering is gedaan op basis van de uitkomsten en de analyse daarop van een onderzoek dat door een extern adviesbureau is uitgevoerd. Om het gebouw weer op een minimaal acceptabel onderhoudsniveau te krijgen dient het pand de komende jaren voor dit doel gerenoveerd worden. Om deze investering te financieren is besloten in 2014 hiertoe een voorziening achterstallig onderhoud te vormen. Na deze investering is het gebouw weer op het gewenste niveau en zullen de jaarlijkse onderhoudskosten via de reguliere exploitatie verlopen en zal deze voorziening niet meer nodig zijn. Pensioenvoorziening De instelling heeft een pensioenregeling bij Stichting Bedrijfspensioenfonds ABP. Op deze pensioenregeling zijn de bepalingen van de Nederlandse Pensioenwet van toepassing en worden op verplichte of contractuele basis premies betaald door de instelling. ABP hanteert het middelloon als pensioengevende salarisgrondslag. ABP probeert ieder jaar de pensioenen te verhogen met de gemiddelde stijging van de lonen in de sectoren overheid en onderwijs. Wanneer de dekkingsgraad lager is dan 105% vindt er geen indexatie plaats. Als deze lager dan 100% is, kan een aanpassing van de pensioenuitkeringen plaatsvinden. De premies worden verantwoord als personeelskosten zodra deze verschuldigd zijn. Vooruitbetaalde premies worden opgenomen als overlopende activa indien dit tot een terugstorting leidt of tot een vermindering van toekomstige betalingen. Nog niet betaalde premies worden als verplichting op de balans opgenomen. De dekkingsgraad van Stichting Bedrijfspensioenfonds ABP per 31 december 2014 is 101,1% gemiddeld over 2014 is een dekkingsgraad van 104,7% bereikt. In geval van een tekort bij het bedrijfstakpensioenfonds heeft de instelling geen verplichting tot het doen van aanvullende bijdragen in het geval van een tekort, anders dan hogere toekomstige premies. Voorziening arbeidsongeschiktheidskosten Indien op balansdatum verplichtingen bestaan tot het in de toekomst doorbetalen van beloningen aan personeelsleden die op balansdatum naar verwachting blijvend geheel of gedeeltelijk niet in staat zijn om werkzaamheden te verrichten door ziekte of arbeidsongeschiktheid, kan een voorziening worden opgenomen. Gezien de relatief geringe omvang is dit niet gebeurd. Voorziening jubilea De voorziening voor jubilea heeft betrekking op per balansdatum opgebouwde rechten, rekening houdend met de kans op voortijdige beëindiging van het dienstverband met het personeelslid. Voorziening langdurig zieken De voorziening langdurig zieken heeft betrekking op de verplichtingen tot het in de toekomst doorbetalen van beloningen aan personeelsleden die op balansdatum naar verwachting blijvend geheel of gedeeltelijk niet in staat zijn om werkzaamheden te verrichten door ziekte of arbeidsongeschiktheid. Langlopende schulden Langlopende schulden worden bij de eerste waardering gewaardeerd tegen reële waarde. Transactiekosten die direct zijn toe te rekenen aan de verwerving van de schulden worden in de waardering bij eerste verwerking opgenomen. Schulden worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, zijnde het ontvangen bedrag rekening houdend met agio of disagio en onder aftrek van transactiekosten. Het verschil tussen de bepaalde boekwaarde en de uiteindelijke aflossingswaarde wordt samen met de verschuldigde rentevergoeding zodanig bepaald dat de effectieve rente gedurende de looptijd van de schulden in de staat van baten en lasten wordt verwerkt. Kortlopende schulden Schulden worden bij de eerste verwerking gewaardeerd tegen reële waarde. Transactiekosten die direct zijn toe te rekenen aan de verwerving van de schulden worden in waardering bij de eerste verwerking opgenomen. Schulden worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, zijnde het ontvangen bedrag rekening houdend met agio of disagio en onder aftrek van transactiekosten.

Jaarverslag 2014

pagina 77


Grondslagen voor bepaling van het resultaat De baten en lasten worden toegerekend aan het boekjaar waarop ze betrekking hebben. Winsten worden slechts genomen voor zover zij op balansdatum zijn verwezenlijkt. Verliezen en risico’s die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar, worden in acht genomen, indien zij voor het vaststellen van de jaarrekening bekend zijn geworden.  Verlenen van diensten Opbrengsten uit het verlenen van diensten geschieden naar rato van de geleverde prestaties, gebaseerd op de verrichte diensten tot aan de balansdatum in verhouding tot de in totaal te verrichten diensten. 

Rijksbijdragen

Rijksbijdragen worden als baten verantwoord in de staat van baten en lasten in het jaar waarop de toekenning betrekking heeft. 

Overige overheidsbijdragen en -subsidies

Exploitatiesubsidies worden als bate verantwoord in de staat van baten en lasten in het jaar waarin de gesubsidieerde kosten zijn gemaakt of opbrengsten zijn gederfd, of wanneer een gesubsidieerd exploitatietekort zich heeft voorgedaan. De baten worden verantwoord als het waarschijnlijk is dat deze worden ontvangen en de instelling de condities voor ontvangst kan aantonen. Subsidies met betrekking tot investeringen in materiële vaste activa worden in mindering gebracht op het desbetreffende actief en als onderdeel van de afschrijvingen verwerkt in de staat van baten en lasten. 

Overige baten

Overige bedrijfsopbrengsten bestaan uit baten uit verhuur, detachering, ouderbijdragen en overige baten. 

Afschrijvingen op materiële vaste activa

Materiële vaste activa wordt vanaf het moment van ingebruikneming afgeschreven over de verwachte toekomstige gebruiksduur van het actief. Over terreinen wordt niet afgeschreven. Indien een schattingswijziging plaatsvindt van de toekomstige gebruiksduur, dan worden de toekomstige afschrijvingen aangepast. Boekwinsten en -verliezen bij verkoop van materiële vaste activa zijn begrepen onder de afschrijvingen.



Personeelsbeloningen Periodiek betaalbare beloningen

Lonen, salarissen en sociale lasten worden op grond van de arbeidsvoorwaarden verwerkt in de staat van baten en lasten voor zover ze verschuldigd zijn aan werknemers. Er zijn geen werknemers werkzaam buiten Nederland. 

Pensioenen

De instelling heeft de toegezegd-pensioenregeling bij het bedrijfstakpensioenfonds in de jaarrekening verwerkt volgens de verplichtingenbenadering. De over het verslagjaar verschuldigde premie wordt als last verantwoord. Mutaties in de pensioenvoorziening worden ook in de staat van baten en lasten verwerkt. Het bedrag dat als pensioenvoorziening is opgenomen, is de beste schatting van de nog niet afgefinancierde bedragen die noodzakelijk zijn om de desbetreffende verplichtingen per balansdatum af te wikkelen. 

Bijzondere posten

Bijzondere posten zijn baten of lasten die voortvloeien uit gebeurtenissen of transacties die behoren tot het resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening, maar die omwille van de vergelijkbaarheid apart toegelicht worden op grond van de aard, omvang of het incidentele karakter van de post.

 Operational leasing Verplichtingen uit hoofde van operationele leasing worden, rekening houdend met ontvangen vergoedingen van de lessor, op lineaire basis verwerkt in de winsten verliesrekening over de looptijd van het contract.

Jaarverslag 2014



pagina 78


Financiële baten en lasten Rentebaten en rentelasten Rentebaten en rentelasten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de betreffende activa en passiva. Bij de verwerking van de rentelasten wordt rekening gehouden met de verantwoorde transactiekosten op de ontvangen leningen die als onderdeel van de berekening van de effectieve rente worden meegenomen.

Jaarverslag 2014

pagina 79


Toelichting op de geconsolideerde balans 31 december 2014 ACTIVA Materiële vaste activa In 2014 zijn, conform de door ons gehanteerde grondslagen, de materiële vaste activa gewaardeerd. Verkrijgingsprijs t/m 2013

Afschrijving t/m 2013

Boekwaarde 31-12-2013

Investering 2014

Desinvestering 2014

Afschrijving 2014

Boekwaarde 31-12-2014

Afschrijf percentage

Terreinen

2.409.165

0

2.409.165

0

0

0

2.409.165

0

Gebouwen Verbouwingen/ Installaties Inventaris en apparatuur

24.303.235

15.139.574

9.163.660

263.190

0

851.714

8.575.137

2,5(A) of 3,33

5.097.860

2.922.470

2.175.390

61.532

0

418.294

1.818.628

10

11.620.654

9.780.527

1.840.126

362.445

0

588.239

1.614.332

10/20/33,3

Totaal activa

43.430.913

27.842.571

15.588.341

687.167

0

1.858.246

14.417.262

(A) De afschrijvingstermijn van het gebouw aan de Juliana van Stolberglaan is als gevolg van de schattingswijziging in 2012 van 40 jaar teruggebracht naar 38 jaar

1)

Terreinen en gebouwen

Voor de terreinen en gebouwen zijn als verkrijgingsprijs de bruto-deelnamesommen overeenkomstig de "OKFregeling" gehanteerd. Op terreinen wordt niet afgeschreven. De Hogeschool is eigenaar van de grond van Prinsessegracht 4/Bleijenburg 38 (unilokatie Koninklijke Academie). Ten aanzien van het terrein van het Koninklijk Conservatorium bezit de Hogeschool het zakelijk recht van opstal; de Gemeente Den Haag is eigenaar. In het kader van de OKF is dit recht gewaardeerd op € 1,4 mln. De verzekerde waarde van de opstallen per 1-1-2015 en de WOZ-waarde (peildatum 1-1-2014) zijn als volgt: verzekerde

WOZ-

waarde

waarde

Prinsessegracht 4/Bleijenburg (unilokatie)

€ 48.400.000

€ 11.990.000

Juliana van Stolberglaan 1

€ 46.820.000

€ 6.075.000

------------------

-----------------

€ 95.220.000

€ 18.065.000

Ingevolge de gesloten standaardovereenkomst van borgtocht artikel 7, had de Hogeschool zich verbonden niet zonder schriftelijke toestemming van de Stichting Waarborgfonds HBO, de aan de Hogeschool toebehorende registergoederen te vervreemden of met enig recht te bezwaren. Voorts dient de Hogeschool indien zij haar verplichtingen uit de geborgde overeenkomsten niet kan nakomen, een recht van hypotheek aan de Stichting Waarborgfonds HBO te verstrekken tot zekerheid van het regresrecht van de Stichting Waarborgfonds HBO. In 2014 is deze stichting geliquideerd en zijn de tegoeden aan alle hogescholen teruggestort. De overeenkomst is daarmee overigens ook beëindigd. In 2010 heeft de Hogeschool ten behoeve van de gewenste uitbreiding van onderwijsruimte 2 panden aan het Bleijenburg gekocht. De intentie is deze panden te integreren met de reeds bestaande de zogenoemde unilocatie. Eind 2014 is een start gemaakt met het ontwikkelen van 1 dezer panden. Op 31 december 2014 is daartoe reeds een bedrag van bijna € 263K geïnvesteerd. De totale aanneemsom bedraagt ruim € 0,5 mln. De oplevering is ruim voor de zomervakantie gepland waarna vanaf september 2015 deze ruimte door één van de masteropleidingen in gebruik genomen wordt. De afschrijving van deze investering zal na oplevering, dus vanaf 2015, plaatsvinden en qua termijn gekoppeld zijn aan de afschrijvingstermijn van de 2 eerder benoemde panden. De gebouwen zijn hypothecair, bedrag leningen per 31 december 2014 is € 3.920.000, bezwaard bij het Ministerie van Financiën.

Jaarverslag 2014

2)

pagina 80



Als grens voor activering wordt € 10.000 aangehouden. Het jaar van aanschaf is het eerste jaar van afschrijving. In 2014 is ruim € 61K geïnvesteerd in verbouwingen en installaties. 3)


Op inventaris wordt lineair afgeschreven: de afschrijvingspercentages zijn 10 %, 20 % en 33,3 %. Als grens voor activering wordt €500 aangehouden, tenzij de gebruiksduur van het activum minder dan 1 jaar bedraagt. In het jaar van aanschaf wordt naar tijdgelang afgeschreven. In 2014 is € 362.445 geïnvesteerd in inventaris en apparatuur. De verzekerde waarde van de inventaris per 1-1-2015 is als volgt: Koninklijk Conservatorium Koninklijke Academie

€ 25.370.000 €

10.870.000

----------------€ 36.240.000 ========== Voorraden 4)

Voorraden 31-12-2014

31-12-2013

-----------------

-----------------

€ 22.424

€ 18.469

==========

==========

De post voorraden betreft de voorraad van de fotoshop en het magazijn van de Koninklijke Academie. Er is geen sprake van een voorziening incourantheid. 5)

Vorderingen

De vorderingen zijn met ongeveer € 84.000 gestegen. De stijging is nagenoeg volledig toe te schrijven aan een vordering (nog te ontvangen bate) van het KC bij de gemeente Den Haag in het kader van het project nieuw orkest van € 83.000 en een nog te ontvangen bate voor het project Polifonia van € 56.000.

Vorderingen

31-12-2014

31-12-2013

Debiteuren collegegelden

878.164

856.323

Overige debiteuren

198.333

222.428

Te vorderen omzetbelasting Overige vorderingen en overlopende activa Totaal vorderingen

28.059

31.456

489.805

400.456

1.594.361

1.510.663

De vordering debiteuren collegegelden per 31 december 2014 betreft de nog te ontvangen collegegelden voor het studiejaar 2014/2015, alsmede achterstallige collegegelden uit voorgaande jaren. Hiervoor is een voorziening getroffen van € 92.117, die in het saldo is opgenomen. Voor de overige vorderingen is het kredietrisico nihil Voorziening oninbaarheid debiteuren Stand per 1 januari 2014

132.334

Onttrekkingen

-40.217

Dotaties Stand per 31 december 2014

0 92.117

Alle openstaande bedragen hebben een looptijd korter dan 1 jaar.

Jaarverslag 2014

6)

pagina 81


Liquide middelen

De liquide middelen zijn, zie ook het kasstroomoverzicht eerder in deze jaarrekening, met bijna € 2,9 mln. gestegen. Deze stijging wordt veroorzaakt door het positief jaarresultaat, de in omvang beperkte investeringen tegenover de in 2014 gepleegde afschrijving en de dotatie aan de voorzieningen in 2014. De liquide middelen zijn, behoudens een bedrag van € 145.210 ten behoeve van de garantstelling leningen waarborgfonds, vrij besteedbaar.


31-12-2014

31-12-2013

31.694

28.055

270.397

267.387

173.648

499.075


10.076.798

6.874.249


10.552.536

7.668.765

Jaarverslag 2014

pagina 82


PASSIVA Eigen vermogen 7)

Eigen vermogen

Het eigen vermogen is met ruim € 0,7 mln. gestegen. In de paragraaf resultaatbestemming bij deze jaarrekening is het besluit van het College van Bestuur opgenomen over de verdeling van het resultaat naar het eigen vermogen. Hieronder volgt een korte toelichting op het genomen besluit. Aan de bestemmingsreserve huisvesting is een bedrag van € 2,2 mln. onttrokken. Dit om de te plegen investering van het achterstallig onderhoud aan het gebouw van de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten te financieren. Zie ook de voorziening die voor dit doel is opgenomen. Aan de bestemmingsreserve terrein afschrijving KC is een bedrag van € 300K toegevoegd. Dit om het verlies van de activa terrein in 2018 te kunnen opvangen. Verder is € 1.190.000 toegevoegd aan de bestemmingsreserves voor de toekomstige investeringen van leermiddelen bij zowel het KC als bij de KABK. Aan de bestemmingsreserve inventaris nieuwbouw KC is een bedrag van € 400K toegevoegd. Deze zal worden aangewend om een investering in inventaris voor de nieuwbouw van het KC in 2019 te kunnen plegen en de daaraan gekoppelde extra afschrijvingslast vanaf die datum te neutraliseren. De algemene reserve (privaat) is met ruim € 10K afgenomen vanwege een licht negatief resultaat bereikt door de Stichting Cursussen. Aan de nieuwe bestemmingsreserve Internationalisering is een bedrag toegevoegd van € 300.000. De bestemmingsreserve Informatisering en het bestemmingsfonds Voorziening Waarborg zijn beide in 2014 vrijgekomen ten gunste van de algemene reserve De bestemmingsreserve afdelingen en werkplaatsen is geïntegreerd in de bestemmingsreserve leermiddelen. De rest van het resultaat, een bedrag van ruim € 599K, is toegevoegd aan de algemene reserve. Deze reserve bepaalt voor het overgrote deel het weerstandsvermogen van de Hogeschool. Verloopoverzicht eigen vermogen

Algemene Reserve Algemene Reserve Privaat

Stand per 1-1-2014 4.520.719 118.849

Resultaat 742.989 -10.672

Overige Mutaties 135.056 0

Stand per 31-12-2014 5.398.764 108.177

Subtotaal Algemene reserve

4.639.568

732.317

135.056

5.506.941

Huisvesting Informatisering Terrein Inventaris Nieuwbouw Leermiddelen onderzoek en innovatie afdelingen en werkplaatsen Internationalisering

2.810.996 17.722 997.000 350.000 1.510.000 1.089.141 400.000 0

-2.200.000 0 300.000 400.000 1.190.000 0 0 300.000

0 -17.722 0 0 400.000 0 -400.000 0

610.996 0 1.297.000 750.000 3.100.000 1.089.141 0 300.000

Subtotaal Bestemmingsreserve

7.174.859

-10.000

-17.722

7.147.137

117.334 30.000

0 0

-117.334 0

0 30.000

147.334

0

-117.334

30.000

11.961.761

722.317

0

12.684.078

Bestemmingsreserve Bestemmingsreserve Bestemmingsreserve Bestemmingsreserve Bestemmingsreserve Bestemmingsreserve Bestemmingsreserve Bestemmingsreserve

Bestemmingsfonds Waarborgfonds Bestemmingsfonds Profileringsfonds Subtotaal Bestemmingsfonds Totaal Eigen vermogen

Jaarverslag 2014

pagina 83


Voorzieningen 8)

Voorziening wachtgelden

De voorziening wachtgelden 2014 is ten opzichte van 2013 bijna € 380.000 lager. Alle aanspraken op WWlasten en BWW-lasten worden jaarlijks voor ten minste 75% voorzien. Op basis van onze ervaringscijfers, mogelijk mede veroorzaakt door de slechte economische situatie, is besloten het totaalbedrag aanspraken in 2014 als voorziening op te nemen. Afkoopkosten die verder niet leiden tot WW en BWW verplichtingen worden voor 100% voorzien. Stand per 31

Betalingen

Voorlopige

Totaalbedrag

Mutatie

Stand per 31 december

december 2013

2014

stand 31

aanspraken

voorziening

2014

december 2014

WW/BWW per 31

31 december

december 2014

2014

(100%) 1.815.180

608.721

1.206.458

1.435.013

228.555

1.435.013

De voorziening wachtgelden heeft een looptijd van 1 tot 10 jaar. 9) Voorziening jubilea De voorziening voor jubilea heeft betrekking op per balansdatum opgebouwde rechten, rekening houdend met de kans op voortijdige beëindiging van het dienstverband met het personeelslid. Ultimo 2014 is de omvang van deze voorziening € 97.275. Stand 31 december 2013

Betalingen 2014

Voorlopige eindstand 2014

Berekende aanspraken 31 december 2014

Mutatie 2014

119.966

39.372

80.594

97.275

16.681

Van het totaalbedrag van € 97.275 heeft: € 27.412 een looptijd van 1 jaar; een bedrag van 55.257 een looptijd tussen 1 en 5 jaar; een bedrag van € 14.606 een looptijd groter dan 5 jaar. 10) Voorziening langdurig zieken De voorziening langdurig zieken heeft betrekking op de verplichtingen tot het in de toekomst doorbetalen van beloningen aan personeelsleden die op balansdatum naar verwachting blijvend geheel of gedeeltelijk niet in staat zijn om werkzaamheden te verrichten door ziekte of arbeidsongeschiktheid. Ultimo 2014 is de omvang van deze voorziening € 104.025 Stand 31 december 2013

Betalingen 2014

Voorlopige eindstand 2014

Berekende aanspraken 31 december 2014

Mutatie 2014

282.158

0

282.158

104.025

-178.133

De voorziening heeft een looptijd van maximaal 1 jaar

11) Voorziening groot onderhoud De voorziening groot onderhoud is opgenomen om in het groot onderhoud van de gebouwen te voorzien. Stand per 1 januari 2014 Dotatie 2014 Onttrekking 2014 Vrijval 2014 Eindstand 31 december 2014 Kortlopend < 1 jaar Langlopend > 1 jaar

367.486 0 136.644 230.842 0 n.v.t. n.v.t.

Jaarverslag 2014

pagina 84


Voorziening achterstallig onderhoud De voorziening achterstallig onderhoud is opgenomen om het achterstallig onderhoud van het gebouw aan de Prinsessegracht te voorzien. Stand per 1 januari 2014 Dotatie 2014 Onttrekking 2014 Vrijval 2014 Eindstand 31 december 2014

0 3.096.220 0 0

Kortlopend < 1 jaar Langlopend > 1 jaar

420.694 2.675.526

12) Langlopende schulden Verloopoverzicht langlopende schulden 31 december Stand per 1 januari

2014

2013

4.530.000

5.140.000

Opname langlopende leningen

0

0

4.530.000

5.140.000

Aflossing langlopende leningen

610.000

610.000

3.920.000

4.530.000

610.000

610.000

3.310.000

3.920.000

Kortlopend deel langlopende lening Stand per 31 december

31 december

Leningen o/g Ministerie van Financiën, 4 respectievelijk 10 jaar. In 2012 zijn bij het Ministerie van Financiën langlopende leningen afgesloten. Deze zijn verkregen op basis van de taxatie in 2012, uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van Financiën, van het pand van de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten. De 1e lening van € 640.000 is afgesloten voor een periode van 4 jaar en tegen een rentetarief van 0,98% op jaarbasis. De 2e lening is afgesloten voor een periode van 10 jaar tegen een rentetarief van 1,26%. Op de hypotheek is een pandrecht verstrekt als zekerheid. Stand per 1

Aflossing in

Eindstand 31

januari 2014

2014

december

Kortlopend

Looptijd > 1

Looptijd > 5

jaar

jaar

2014 Lening o/g

4.050.000

450.000

3.600.000

450.000

1.800.000

1.350.000

480.000

160.000

320.000

160.000

160.000

0

10 jr. Min. Financiën Lening o/g 4 jr. Min. Financiën

13) kortlopende schulden De kortlopende schulden zijn met bijna € 460K gedaald. Deze daling zit in hoofdzaak bij: 

Crediteuren, een bedrag in 2014 van iets meer dan € 112K lager ten opzichte van 2013.



Belastingen, premieheffingen en pensioenpremie, een bedrag van ruim € 113K lager als gevolg van lagere te betalen pensioenpremies en nog te betalen premie WGA van € 0,- in 2014.



Te betalen lasten en overlopende passiva, een daling van iets meer dan € 270K. De grote afwijkingen zijn bij de vooruitontvangen bedragen Nuffic - € 60K, de vooruitontvangen baten -€ 137K en nog te betalen lasten -€ 77K.

Jaarverslag 2014

pagina 85


31-12-2014

31-12-2013

Crediteuren

667.778

780.034


610.000

610.000


2.897.992

2.829.917


275.711

388.934

Vakantiegeld

706.000

699.000

95.369

133.215

607.121

878.587

5.859.972

6.319.687

Nog te betalen vakantiedagen Overige te betalen lasten en overlopende passiva Totaal Kortlopende Schulden

Alle schulden hebben een looptijd korter dan één jaar behoudens een bedrag van € 344K schoolfonds die een looptijd heeft van 1 tot 3 jaar.

Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen Waarborgfonds De stichting waarborgfonds HBO is in 2014 geliquideerd. In de tweede helft van 2014 is een bedrag van ongeveer € 254K uitgekeerd. De bankgarantie die hierbij van toepassing was, is eveneens komen te vervallen. Vordering op het Ministerie van OCW, restant waarborg HBO Voorwaarde voor de liquidatie van de stichting waarborgfonds was dat alle hogescholen hun langlopende leningen ‘anders’ geborgd zouden hebben. Dit is op één hogeschool na gelukt. Om toch tot liquidatie te kunnen overgaan heeft het Ministerie van OCW een bedrag van € 3,5 mln. onttrokken aan het waarborgfonds zijnde de borgstelling van de hogeschool die zijn leningen niet elders kon borgen. Ons aandeel in dit bedrag is 1,0894% wat neerkomt op een vordering van € 38.468. Dit bedrag is als zodanig niet opgenomen als vordering op de balans en zal uiterlijk in het jaar 2022 tot uitkering komen. Pensioenverplichtingen De instelling heeft gebruikgemaakt van de mogelijkheid een toegezegd-pensioenregeling te verwerken als een toegezegde-bijdrageregeling.

Jaarverslag 2014

pagina 86


Leasecontracten. De Hogeschool heeft de volgende leasecontracten: Operational leasecontracten < 1 jaar

1 – 5 jaar

Auto (leaseplan)

17.746

8.873

Auto (leaseplan)

11.854

23.708

Auto (Citroën)

18.002

0

9.656

22.530

Energiebesparing (Lease



5 jaar

Totaal

0

26.619 35.562

0

18.002 32.186

Factory) De verplichtingen worden op lineaire basis in de staat van baten en lasten over de looptijd van het contract verwerkt. Huur De Hogeschool heeft de volgende huurovereenkomsten:

Container (Omega) Container (van Vliet) Xafax Herengracht 38

< 1 jaar

1 – 5 jaar

5 jaar

Totaal

17.813 5.407

0

0

17.813

0

0

11.220

5.407

11.220

0

22.440



9.943

0

0

9.943

19.624

19.624

0

39.248

1.982

1.428

0

3.410

Ricoh (print en kopieer)

25.285

0

0

25.285

Ricoh (print en kopieer)

14.682

0

0

14.682

Riso (printers)

12.963

50.771

0

63.734

Neopost (frankeermachine)

1.129

3.953

0

5.082

Sanitaire producten (Initial

39.996

0

39.996

Paviljoensgracht 20-24 2e etage Dispensers en poetsdoeken (Berendsen)

Hokatex) De opgegeven kosten zijn op jaarbasis per ultimo 2014.

Jaarverslag 2014

pagina 87


Toelichting op de geconsolideerde staat van baten en lasten 31 december 2014 In 2014 is het resultaat, voor bestemming, bereikt van € 722.317. In de begroting 2014 werd een positief resultaat verwacht van € 382.319. Baten 14) Baten Werkelijk 2014

Baten Rijksbijdragen

27.192.891


4.322.493

Overige baten

3.050.382

Totaal Baten

34.565.765

Het totaal begrote baten 2014 is € 32,3 mln. Het verschil van ruim € 2,2 mln. is als volgt te verklaren:  De rijksbijdrage is ruim € 1,1 mln. hoger uitgekomen.  De college- en cursusgelden zijn ruim € 300K hoger uitgekomen.  De overige baten zijn bijna € 800K hoger uitgekomen. Dit laatste vooral door: o een vrijval van ongeveer € 300K uit het waarborgfonds . o hogere inkomsten overige bijdragen van bijna € 500.000 Lasten 15)

Personele lasten

Overzicht personele lasten naar kostensoorten (Bedragen x 1.000) Beloning voor arbeid bruto salarissen vakantietoeslagen eindejaarsuitkering sociale lasten pensioenpremies overige lasten Totaal loonkosten

Ontvangen uitkeringen Doorberekende loonkosten Overige personele lasten Dotatie voorziening Uitzendkrachten en overig incidenteel personeel Totaal personele lasten

Werkelijk 2014

Begroting 2014

Werkelijk 2013

13.185 1.064 1.090 1.878 2.322 1.096

13.230 1.070 1.100 1.900 2.200 820

13.022 1.042 1.078 1.834 2.355 896

20.635

20.320

20.227

-94 -377 341 10 1.957

-25 0 751 150 1.694

-56 -224 399 824 1.502

22.472

22.890

22.668

Het bedrag Personele lasten is ruim €400K lager dan in de begroting 2014 was voorzien. De belangrijkste afwijkingen zijn: Ruim € 60K minder loonkosten. Het gemiddeld aantal fte begroot 2014 was 278, het gemiddeld aantal fte realisatie was 277,6. Ruim € 270K meer overige lasten als gevolg van de uitbetaling van verlofuren en afkoop wachtgeld en WW. Bijna € 70K meer ontvangen gelden van het UWV inzake zwangerschapsverlof. De lagere Overige personele lasten zijn onder meer veroorzaakt door ongeveer € 180K minder directe kosten voor opleidingen en een bedrag van bijna € 140K dat apart begroot was voor de verzekering WGA/WIA. De kosten hiervan zijn echter opgenomen bij de Sociale lasten. Ook de dotatie aan de personele voorziening is in 2014 € 140K lager uitgekomen dan begroot.

Jaarverslag 2014

pagina 88


De stijging van de inhuur personeel € 220K is volledig toe te schrijven aan de inhuur van gastdocenten. Er zijn geen werknemers werkzaam buiten Nederland. De bezoldiging in 2014 van de bestuurders is conform de Bezoldigingscode Bestuurders Hogescholen. Zie ook de toelichting bezoldiging bestuurders en toezichthouders verder in deze jaarrekening. Overzicht gemiddelde fte naar functiecategorie Onderwijzend personeel Onderwijs ondersteunend personeel Algemeen ondersteunend personeel en directie

2014 realisatie 157,46 45,94 74,19

2014 begroot 161,4 41,7 74,9

2013 realisatie 158,72 42,44 72,82

Totaal

277,59

278,0

273,98

Overzicht materiële lasten naar kostensoorten Werkelijk 2014

Begroting 2014

Werkelijk 2013

852 418 588

852 439 576

852 417 521

Totaal afschrijvingen

1.858

1.866

1.789

Huisvestingslasten huur kosten onderhoud energie en water heffingen schoonmaakkosten overige huisvestingslasten

133 3.243 790 79 651 126

113 436 855 86 635 122

125 609 878 92 683 154

Totaal huisvestingslasten

5.021

2.247

2.541

Overige -

2.306 484 561 215 890

2.194 498 615 754 797

2.238 480 582 218 787

4.456

4.857

4.306

11.335

8.971

8.636

Afschrijvingen gebouwen verbouwingen/installaties inventaris

instellingslasten Administratie en beheer Reis en verblijfkosten Leermiddelen Overige beheerslasten Overige materiële lasten

Totaal overige instellingslasten Totaal materiële lasten

16) Afschrijvingen De afschrijvingen zijn in 2014 circa € 8K lager door een iets lagere investering dan begroot.

17) Huisvestingslasten De huisvestingslasten zijn ongeveer € 2,8 mln. hoger uitgekomen ten opzichte van de begroting van 2014. De oorzaak hiervoor is:  de toevoeging van ruim € 3 mln. aan een voorziening achterstallig onderhoud KABK (€ 50K begroot voor 2014)  minder energielasten van ongeveer € 60K.  een stijging van de schoonmaakkosten vanwege een hogere indexatie dan begroot en een aantal incidentele extra schoonmaakwerkzaamheden.

Jaarverslag 2014

pagina 89


18) Overige instellingslasten De realisatie van de overige instellingslasten is ongeveer € 400K lager dan begroot. Dit is veroorzaakt doordat in de begroting rekening gehouden is met een eenmalige investering van € 500K voor de verbouwing van een voormalige discotheek naar een onderwijsgeschikte ruimte. De overschrijding van de lasten bij administratie en beheer worden nagenoeg volledig verklaard door de kosten die gemaakt zijn voor extra advies en inhuur zoals die voor de nieuwbouw KC en andere beleidsdossiers. Bij de overige materiële lasten is de overschrijding toe te schrijven aan extra onderhoud van de muziekinstrumenten en het stemmen daarvan. Financiële baten en lasten 19)

Financiële baten en lasten

Rentebaten Rentelasten Saldo baten en lasten

Werkelijk 2014 19.974 -55.594 -35.620

begroting 2014 5.000 -57.100 -52.100

werkelijk 2013 17.334 -62.799 -45.465

De rentebaten wijken af omdat er ondanks een lage rentevergoeding door de hoge liquiditeit en het uitzetten van diverse deposito’s uiteindelijk een hogere rentebate is gerealiseerd. Overige toelichtingen bij de staat van baten en lasten Overheidssubsidies In 2013 is door de Gemeente Den Haag een subsidie toegezegd van € 100K ten behoeve van het project Het Nieuwe Orkest (kenmerk: ABBA/3047181/EC-817). In 2013 heeft de HdK hiervan een voorschot ontvangen van € 17.000. In de zomer van 2014 is dit project afgerond met een aantal voorstellingen in het nieuwe Zuiderstrandtheater. Het saldo baten en lasten, exclusief de subsidie van de Gemeente Den Haag, van dit project bedraagt € 105.394 negatief. Het nog te ontvangen bedrag van de toegezegde subsidie hebben wij opgenomen als een nog te ontvangen bate van in totaal € 83.000 bij de overige vorderingen en overlopende activa op de balans. Toegezegde subsidie: €100.000 Lasten Vooruitontvangen bijdrage Nog te ontvangen baten

€ 105.394 € 17.000 € 83.000 €100.000


-€ 5.394

Accountantshonoraria Jaarrekening en overige controles

31-12-2014 97.163

31-12-2013 105.552

13.128 17.727 0 0 66.308 97.163

6.413 6.050 21.396 6.958 64.735 105.552

Specificatie accountantshonoraria Kosten controle bekostiging Kosten controle subsidies Fiscale en financiële advisering ontwikkeling Spuiforum Kosten onderzoek fusie Kosten controle jaarrekening Totaal

PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. is de onafhankelijke accountant Bovenstaande honoraria betreffen de werkzaamheden die bij de Stichting en de in de consolidatie betrokken partijen zijn uitgevoerd door accountantsorganisaties en externe accountants zoals bedoeld in artikel 1, lid 1 Wta (Wet toezicht accountantsorganisaties) en de in rekening gebrachte honoraria van het hele netwerk waartoe de accountantsorganisatie behoort. Het lastenstelsel is van toepassing op bovenstaande cijfers.

Jaarverslag 2014

pagina 90


Toelichting geconsolideerde kasstroomoverzicht 31 december 2014 Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit de liquide middelen. Transacties waarbij geen instroom of uitstroom van kasmiddelen plaatsvindt, zijn niet in het kasstroomoverzicht opgenomen. Onder de investeringen in materiële vaste activa zijn alleen opgenomen de investeringen waarvoor in 2014 geldmiddelen zijn opgeofferd. Van de totale investeringen van € 687.000 kan een bedrag van ongeveer € 500.000 worden aangemerkt als uitbreidingsinvesteringen. In 2014 is een positieve kasstroom van bijna € 2.9 mln. bereikt. Dit is toe te schrijven aan:  Het positief jaarresultaat (+0,8 mln.)  De in omvang beperkte investeringen tegenover de in 2014 gepleegde afschrijving (per saldo + 1,2 mln.)  De mutatie aan de voorzieningen in 2014 (+ 4,0 mln.)  De aflossing op de langlopende lening ( - 0,6 mln.)  Mutaties van het werkkapitaal en het saldo financiële baten en lasten ( - 0,6 mln.) De liquide middelen zijn, behoudens een bedrag van € 145.210 ten behoeve van de garantstelling leningen waarborgfonds, vrij besteedbaar.

Jaarverslag 2014

pagina 91

Bijzondere posten 

Overzicht geoormerkte subsidies OCW en EZ (model G)



FSR tabel



Wet Normering Topinkomens en overzicht bezoldiging bestuurders



Gegevens van de rechtspersoon


Jaarverslag 2014

pagina 92


Overzicht geoormerkte subsidies OCW en EZ (RJ 660, model G) G1 Verantwoording van subsidies zonder verrekeningsclausule Omschrijving

n.v.t.

Toewijzing

Bedrag van de toewijzing

Ontvangen t/m verslagjaar

Kenmerk

Datum

EUR

EUR

n.v.t.

n.v.t

n.v.t

n.v.t

n.v.t

Ontvangen t/m verslagjaar

Totale Kosten

Te verrekenen ultimo verslagjaar

G2 Verantwoording van subsidies met verrekeningsclausule Omschrijving Toewijzing Bedrag van de toewijzing

n.v.t.

Kenmerk

Datum

EUR

EUR

EUR

EUR

n.v.t.

n.v.t.

n.v.t.

n.v.t.

n.v.t.

n.v.t.

Jaarverslag 2014

pagina 93


FSR Financiele Specificatie Rijkssubsidies (HO)

Subsidieverstrekker en eventueel penvoerder

Projectnummer subsidiegever of kenmerk beschikking met datum

Totaal project budget

Subsidie

EUR

EUR

Looptijd begin

Looptijd einde

Stand 1-1-2014

Mutaties

Stand 31-12-2014

Voorschot

EUR

EUR

EUR

EUR

Status

OCW

562340-2

44.723,95

44.723,95

1-9-2013

31-8-2014

14.901,23

29.822,72

44.723,95

44.723,95

Afgerond

OCW

646376-1

1.635,77

1.635,77

1-9-2014

31-8-2015

0

545,26

545,26

1.635,77

Lopend

OCW

645462-1

44.696,31

44.696,31

1-9-2014

31-8-2015

0

14.898,77

14.898,77

44.696,31

Lopend

OCW

646376-1

5.039,94

5.039,94

1-9-2014

31-8-2015

0

1.679,98

1.679,98

5.039,94

Lopend

Grondslagen Rijkssubsidie worden als bate verantwoord in de staat van baten en lasten in het jaar waarin de gesubsidieerde kosten zijn gemaakt. De baten worden verantwoord als het waarschijnlijk is dat deze worden ontvangen en de instelling de condities voor ontvangst kan aantonen. Toelichting De projectgegevens geven inzicht in subsidieverstrekkend Ministerie en eventueel in de uitvoeringsinstantie en het consortium. Indien een project is verlengd wordt dit aangegeven door een V voor de nieuwe einddatum te plaatsen. Bij status zijn twee opties mogelijk: Lopend en Afgerond. Lopend geeft inzicht in de voortgang van het project. Dit vormt de basis voor monitoring van het project en geeft zekerheid over bevoorschotting. Op basis van de afgeronde projecten wordt de subsidie definitief vastgesteld.

Jaarverslag 2014

pagina 94


Verantwoording uit hoofde van de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) De Wet Normering Topinkomens (WNT) is sinds 2013 van kracht en heeft als doel om bovenmatige beloningen en ontslagvergoedingen van topfunctionarissen in de publieke en semipublieke sector tegen te gaan. Daarom is in de wet een maximum opgenomen voor de bezoldiging en ontslagvergoeding van topfunctionarissen, en moeten instellingen daarover rapporteren in het jaarverslag of de jaarrekening. Voor het jaar 2014 is de sectorale maximum bezoldigingsnorm vastgesteld op € 199.905 inclusief belaste kostenvergoedingen en pensioenbijdragen werkgever. Onder de WNT geldt een publicatieverplichting in de jaarrekening, evenals een opgave daarvan bij de vakminister. Concreet betekent dit dat in de jaarrekening 2014 de volgende gegevens worden opgenomen:

Bezoldiging topfunctionarissen & gewezen topfunctionarissen - met dienstbetrekking, bedragen in €

Naam H. van der Meulen

M.H.M. Schoenmakers

A.J.A. Verduyn Lunel

Functie(s)

Beloning

Voorzitter College van Bestuur (0,4 Fte) Directeur Koninklijk Conservatorium (0,6 Fte)

128.914

Vicevoorzitter College van Bestuur (0,3 Fte) Directeur Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten (0,7 Fte)

117.349

Adviseur/ ex voorzitter College van Bestuur

30.992

Belastbare vaste en variabele onkostenvergoedingen 0

Voorziening ten behoeve van Totale beloningen bezoldiging betaalbaar op termijn 20.565 149.479

1-1-2014

31-12-2014

Omvang dienstverband verslagjaar (fte) 1

0

19.844

Norm topfunctionaris (€230.474) 137.193

1-1-2014

31-12-2014

1

3.621

Norm topfunctionaris (€230.474) 36.389

1-1-2014

17-3-2014

1

1.776

Norm topfunctionaris (€47.989)

Er zijn in 2014 geen overige functionarissen die de norm overschrijden.

Duur dienstverband verslagjaar

Jaarverslag 2014

pagina 95


Bezoldiging topfunctionarissen & gewezen topfunctionarissen - zonder dienstbetrekking

Naam

S.E. Eisma

Functie(s)

Voorzitter Raad van Toezicht

Totale bezoldiging ex BTW

Datum aanvang functie

Datum einde functie

Omvang van het dienstverband in het jaar (fte)

2.700

1 januari 2014

31 december 2014

n.v.t.

C.E.C. Huygens

Lid Raad van Toezicht

2.700

1 januari 2014

31 december 2014

n.v.t.

C.J.A. Reigersman


2.700

1 januari 2014

31 december 2014

n.v.t.

J.C.M. Schönfeld


2.700

1 januari 2014

31 december 2014

n.v.t.

0

1 januari 2014

28 februari 2014

n.v.t.

J.L.M. Zoet


De voorzitter en leden van de Raad van Toezicht hebben in 2014 geen onkosten gedeclareerd.

Jaarverslag 2013

pagina 96


Vergelijkende cijfers WNT 2013 Ter vergelijking zijn de tabellen WNT 2013 opgenomen: Bezoldiging topfunctionarissen & gewezen topfunctionarissen - met dienstbetrekking

Naam

Functie(s)

Beloning

belastbare vaste en variabele onkostenvergoedingen

A.J.A. Verduyn Lunel

Voorzitter College van Bestuur (0,4 Fte) Directeur Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten (0,6 Fte)

121.777

8.362

voorzieningen ten behoeve van beloningen betaalbaar op termijn 23.374

H. van der Meulen

Vicevoorzitter College van Bestuur (0,3 Fte) Directeur Koninklijk Conservatorium (0,7 Fte)

118.915

3.012

20.103

Totale bezoldiging

Duur van het dienstverband verslagjaar

Omvang van het dienstverband verslagjaar (fte)

153.513

1-1-2013 t/m 31-12-13

1

142.030

1-1-2013 t/m 31-12-2013

1

Bezoldiging topfunctionarissen & gewezen topfunctionarissen - zonder dienstbetrekking

Naam

Functie(s)

Totale bezoldiging

Duur dienstverband verslagjaar

Omvang dienstverband verslagjaar

S.E. Eisma

Voorzitter Raad van Toezicht

0

1-1-2013 t/m 31-12-2013

n.v.t.

C.E.C. Huygens


0

22-9-2013 t/m 31-12-2013

n.v.t.

C.J.A. Reigersman


0

1-1-2013 t/m 31-12-2013

n.v.t.

J.C.M. Schönfeld


0

1-1-2013 t/m 31-12-2013

n.v.t.

J.L.M. Zoet


0

1-1-2013 t/m 31-12-2013

n.v.t.

Jaarverslag 2014

pagina 97


GEGEVENS OVER DE RECHTSPERSOON

Naam

Stichting Hogeschool der Kunsten Den Haag

Adres

Postbus 11670 2502 AR Den Haag www.hogeschoolderkunsten.nl

BRIN-nummer

23KJ

Bevoegd-gezagnummer

30923

Koninklijke Academie/Centraal Bureau: Bezoekadres

Prinsessegracht 4, Den Haag

Tel.

070 - 3154777

Fax

070 - 3154778

e-mail

[email protected]

internetsite

www.kabk.nl

Koninklijk Conservatorium Bezoekadres

Juliana van Stolberglaan 1, Den Haag

Tel.

070 - 3151515

Fax

070 - 3151518

e-mail

[email protected]

internetsite

www.koncon.nl

Contactpersoon

G.W.A. Zanoni, controller

Tel.

070 - 3154777

Fax

070 - 3154778

e-mail

[email protected]

Jaarverslag 2014

pagina 98


Jaarverslag 2014

pagina 99

Enkelvoudige Jaarrekening (ex Stichting Cursussen)



Enkelvoudige balans per 31 december 2014



Enkelvoudige staat van baten en lasten over 2014



Toelichting op de balans en staat van baten en lasten


Jaarverslag 2014

pagina 100


Enkelvoudige balans jaarrekening 31-12-2014

Activa

31 december 2014

31 december 2013

Terreinen

2.409.165

2.409.165

Gebouwen

8.575.137

9.163.660


1.818.628

2.175.390


1.614.332

1.840.126

14.417.262

15.588.341

22.424

18.469

1.070.658

1.083.830

Vaste activa

Materiële vaste activa

Totaal vaste activa

Vlottende activa

Voorraden

Vorderingen Debiteuren Te vorderen omzetbelasting Overige vorderingen en overlopende activa Totaal vorderingen

28.059

31.456

489.805

411.055

1.588.522

1.526.341


31.694

28.055

270.397

267.387

63.528

361.357


10.076.798

6.874.249


10.442.416

7.531.048

Totaal vlottende activa

12.053.361

9.075.858

TOTAAL ACTIVA

26.470.623

24.664.198

Jaarverslag 2014

pagina 101


Vervolg enkelvoudige balans jaarrekening 31-12-2014 Passiva 31 december 2014

31 december 2013

5.398.764

4.520.719

610.996

2.810.996

Eigen Vermogen Algemene reserve Bestemmingsreserve huisvesting Bestemmingsreserve informatisering Bestemmingsreserve terrein Bestemmingsreserve inventaris nieuwbouw

0

17.722

1.297.000

997.000

750.000

350.000


3.100.000

1.510.000


1.089.141

1.089.141

0

400.000

Bestemmingsreserve afdelingen Bestemmingsreserve Internationalisering Bestemmingsfonds Waarborgfonds Bestemmingsfonds Profileringsfonds Totaal Eigen Vermogen

300.000 0

117.334

30.000

30.000

12.575.901

11.842.912

1.435.013

1.815.180

Voorzieningen Voorziening wachtgelden Voorziening jubilea

97.275

119.966

104.025

282.158

0

367.486

Voorziening achterstallig onderhoud

3.096.220

0

Totaal voorzieningen

4.732.533

2.584.790

Voorziening langdurig zieken Voorziening Groot Onderhoud

Langlopende Schulden Lening o/g 4 jaar (Ministerie van Financiën)

160.000

320.000

Lening o/g unilocatie (Fortis)

3.150.000

3.600.000

Totaal Langlopende Schulden

3.310.000

3.920.000

Crediteuren

661.279

776.843


610.000

610.000

2.897.992

2.829.917


275.711

388.934

Vakantiegeld

706.000

699.000

Kortlopende Schulden


Nog te betalen vakantiedagen Overige te betalen lasten en overlopende passiva Totaal Kortlopende Schulden

TOTAAL PASSIVA

95.369

133.215

605.838

878.587

5.852.190

6.316.496

26.470.623

24.664.198

Jaarverslag 2014

pagina 102


Enkelvoudige staat baten en lasten 31-12-2014 Werkelijk

Begroting

Werkelijk

2014

2014

2013

Baten Rijksbijdragen

27.192.891

26.021.780

25.661.288


4.281.993

3.975.000

4.339.828

Overige baten

3.050.358

2.298.000

2.670.983

34.525.241

32.294.780

32.672.099

Totaal Baten

Lasten Personele Lasten

22.427.583

22.889.700

22.627.849

Afschrijvingen

1.858.246

1.866.461

1.789.313

Huisvestingslasten

5.021.278

2.247.200

2.531.288

Overige instellingslasten

4.449.479

4.357.000

4.311.999

0

500.000

0

33.756.586

31.860.361

31.260.449

768.655

434.419

1.411.650

Rentebaten

19.928

5.000

17.257

Rentelasten

-55.594

-57.100

-62.799


-35.667

-52.100

-45.543

Resultaat gewone bedrijfsvoering

732.989

382.319

1.366.107

Bijzondere lasten Totaal Lasten Saldo baten en lasten Financiële baten en lasten

Buitengewone bedrijfsvoering

Buitengewone baten

0

Buitengewone lasten

0

0

0

Resultaat buitengewone bedrijfsvoering

0

0

0

732.989

382.319

1.366.107

Exploitatiesaldo

Jaarverslag 2014

pagina 103


Bestemming exploitatiesaldo 31-12-2014 Werkelijk

Begroting

Werkelijk

2014

2014

2013

Algemene reserve

878.045

282.319

158.243

Bestemmingsreserve terrein KC

300.000

200.000

210.617

Bestemmingsreserve inventaris nieuwbouw

400.000

200.000

137.587


0

0

Bestemmingsreserve randstad KC

0

0

-2.200.000

-500.000

811.664

1.590.000

200.000

35.000

Bestemmingsreserve huisvesting Bestemmingsreserve leermiddelen Bestemmingsreserve internationalisering

300.000

Bestemmingsreserve informatisering

-17.722

Bestemmingsfonds Waarborgfonds

-117.334

Bestemmingsreserve afdelingen en werkplaatsen

-400.000

0

12.997

Totaal bestemming exploitatiesaldo

732.989

382.319

1.366.107

Toelichting op de balans en staat van baten en lasten 31 december 2014 De toelichting op de enkelvoudige jaarrekening is exact dezelfde als de geconsolideerde jaarrekening. Het verschil tussen de geconsolideerde jaarrekening en de enkelvoudige jaarrekening is dat in de geconsolideerde jaarrekening de Stichting Cursussen is opgenomen. Het verschil tussen de geconsolideerde balans en de enkelvoudige balans, dus zonder de Stichting Cursussen, is circa € 116.000. Het verschil in het eigen vermogen geconsolideerd en enkelvoudig is € 108.177. Het verschil exploitatiesaldo tussen de enkelvoudige en geconsolideerde staat van baten en lasten is € 10.672 negatief.

Verschil in staat van baten en lasten enkelvoudige en geconsolideerde jaarrekening, Stichting Cursussen Cursusgelden Overige Opbrengsten

Realisatie 2014 € 40.500 € 70

Totaal baten

€ 40.570

Personele Lasten Huisvestingslasten Overige Lasten

€ 44.892 € 0 € 6.304

Totaal lasten

€ 51.196


€ 10.626 -/-

Saldo Financiële Baten

€

Exploitatiesaldo

46 -/€ 10.672 -/-

Jaarverslag 2014

pagina 104


Jaarverslag 2014

pagina 105

Overige gegevens 

Voorstel resultaatbestemming



Gebeurtenissen na balansdatum



Overzicht verbonden partijen





Jaarverslag 2014

pagina 106


Voorstel resultaatbestemming 31-12-2014 Besluitenlijst van het College van Bestuur d.d. 28 mei 2015 Aanwezig:

Henk van der Meulen Marieke Schoenmakers Gerard Zanoni Arthur Gieles

-

voorzitter CvB vice-voorzitter CvB controller secretaris CvB

1. Vaststelling Jaarrekening 2014 Tijdens de bespreking van de Jaarrekening 2014 is de gepresenteerde balans en exploitatie (saldo baten en lasten) door het College van Bestuur vastgesteld. 2. Vaststelling resultaatbestemming enkelvoudig. In 2014 is een resultaat voor bestemming gerealiseerd van positief € 732.989. Het College van Bestuur stelt de volgende resultaatverdeling voor: Naam Algemene reserve Bestemmingsreserve huisvesting Bestemmingsreserve terrein afschrijving KC Bestemmingsreserve leermiddelen Bestemmingsreserve Onderzoek & Innovatie Bestemmingsreserve informatisering KA Bestemmingsreserve inventaris nieuwbouw KC Bestemmingsreserve werkplaatsen KA Bestemmingsreserve internationalisering Voorziening Waarborgfonds Bestemmingsfonds profileringsfonds

Totaal

Beginstand

Onttrekking

€ 4.520.719 € 2.810.996

Dotatie

Eindsaldo

€ 878.045

€ 5.398.764

-€ 2.200.000

€ 610.996

€ 997.000

€ 300.000

€ 1.297.000

€ 1.510.000

€ 1.590.000

€ 3.100.000

€ 1.089.141 € 17.722

€ 1.089.141 -€ 17.722

€ 350.000 € 400.000

€ 400.000

€0 € 300.000

€ 300.000

-€ 117.334

€0

€ 30.000

€ 11.842.912

€ 750.000

-€ 400.000

€0 € 117.334

€0

€ 30.000

-€ 2.735.056

3.468.045

€ 12.575.901

Verslag aldus vastgesteld, d.d. 28 mei 2015

Origineel getekend door H. van der Meulen, voorzitter College van Bestuur

M.H.M. Schoenmakers, vicevoorzitter College van Bestuur

Jaarverslag 2014

pagina 107


Gebeurtenissen na balansdatum Geen

Overzicht verbonden partijen Activiteiten

Juridische vorm

Statutaire zetel

Code

Stichting Cursussen

Stichting

Den Haag

4

De aan de Hogeschool gelieerde stichting Cursussen verzorgt een niet-bekostigde oriëntatiecursus beeldende kunsten en een 2-jarige post-HBO-opleiding Industriële Vormgeving. De opbrengsten van de cursusgelden dekken de hiervoor gemaakte kosten. De baten en lasten zijn geconsolideerd in de jaarrekening. Het % deelname is 100%. Transacties van betekenis met verbonden partijen worden toegelicht voor zover deze niet onder normale marktvoorwaarden zijn aangegaan. Hiervan wordt toegelicht de aard en de omvang van de transactie en andere informatie die nodig is voor het verschaffen van het inzicht. Eigen vermogen per 31-12-2014

€ 108.177

Exploitatiesaldo 2014

€

10.672-/-

Omzet 2014

€

40.524

Verklaring art. 2:403 BW Consolidatie

nee ja

Jaarverslag 2014

pagina 108



Jaarverslag 2014

pagina 109


Jaarverslag 2014

pagina 110


Jaarverslag 2014

pagina 111

Bijlagen bij de jaarrekening -

Bijlage

1: specificatie posten OCW

-

Bijlage

2: overzicht rijksbijdragen


Jaarverslag 2014

pagina 112


Bijlage 1 bij Jaarrekening 2014 SPECIFICATIE POSTEN OCW

Langlopende vorderingen op OCW bedrag

ontvangen

afboeking

saldo 31-12-2001

Sociale lasten

90.019

0

- 90.019

0

IZK/vakantieuitkering 1986-1987

285.219

0

- 285.219

0

------------

-----------

------------

-----------

375.238

0

- 375.238

0

De vordering is per 01-01-2001 op 0 gezet, en opgenomen bij “Niet uit de balans blijkende verplichtingen”.

Langlopende schulden aan OCW bedrag

besteed

afboeking

saldo 31-12-2001

liquiditeitsbijdrage

315.420

0

- 315.420

De schuld is per 01-01-2001 op 0 gezet en opgenomen bij “Niet uit de balans blijkende verplichtingen’

0

Jaarverslag 2014

Pagina 113


Bijlage 2 bij jaarrekening 2014 OVERZICHT RIJKSBIJDRAGEN (bedragen x 1.000) Werkelijk 2014

Begroting 2014

Werkelijk 2013

27.197

26.022

25.691

Totaal GEFIS

27.197

0

25.691

Totaal Rijksbijdrage in jaarrekening

27.193

0

25.661

Totaal Rijksbijdragen

Aansluiting GEFISRijksbijdragen opgenomen in de jaarrekening

Het verschil tussen de ontvangen Rijksbijdrage 2014 en het bedrag opgenomen in de jaarrekening 2014 bedraagt € 4.425,30. Dit verschil wordt veroorzaakt door op het saldo Rijksbijdrage in het kader van het betaald studieverlof per 31 december 2013 (een bedrag van € 29.822,72) het saldo Rijksbijdrage in het kader van het betaald studieverlof per 31 december 2014 (een bedrag van € 34.248,02) in mindering te brengen. Het saldo van deze Rijksbijdrage per 31 december 2014 (een bedrag van € 34.248,02) wordt ten gunste van het jaarresultaat 2015 gebracht.

Jaarverslag 2014

Pagina 114


Jaarverslag 2014

Pagina 115

ALGEMENE BIJLAGEN I

Samenstelling Raad van Toezicht ultimo 2014

II

Ontwikkelingen in de diverse curricula

III

Concerten, voorstellingen, exposities en overige projecten

IV

Specificatie kengetallen studenten

V

Prijzen en vermeldingen studenten, alumni en (gast)docenten

VI

Bilaterale overeenkomsten ERASMUS+ programma


Jaarverslag 2014

pagina 116


Algemene bijlage

I

Samenstelling Raad van Toezicht ultimo 2014

Leden van de Raad van Toezicht Mr S.E. Eisma (m/NL) - voorzitter - leeftijd: 65 jaar - eerste benoeming op 10-12-2007 - 2de zittingstermijn tot 10-12-2015 Drs. C.E.C. Huygens (v/NL) - leeftijd: 50 jaar - eerste benoeming op 22-09-2013 - 1e zittingstermijn tot 22-09-2017

Hoofdfunctie(s) en relevante nevenfuncties ultimo 2014 Hoofdfunctie: - Voormalig advocaat en vennoot De Brauw Blackstone Westbroek, advocaten Nevenfuncties: - Voorzitter Raad van Commissarissen HAL Holding N.V. - Voorzitter Raad van Toezicht Vereniging van Effectenbezitters (VEB) - Lid Bestuur Stichting HAL Pensioenfonds - Lid Raad van Commissarissen Robeco Groep N.V.

-

- Zelfstandig adviseur/interim manager Cultuur en Goede Doelen - Adjunct-directeur museum Panorama Mesdag - Voormalig adviseur Raad voor Cultuur en Amsterdams Fonds voor de Kunst Nevenfuncties: - Voorzitter Commissie Projectinvesteringen Beeldende Kunst en Erfgoedinstellingen, Mondriaan Fonds - Voorzitter Stuurgroep Cultural Emergency Response, Prins Claus Fonds, Amsterdam - Gastdocent en scriptiebegeleider aan diverse universiteiten en kunstacademies - Lid jury International Textiel Festival (Leiden, 2015) - Lid international Council Of Museums

Drs. J.C.M. Schönfeld (m/NL) - leeftijd: 65 jaar - eerste benoeming op 16-06-2008 - 2de zittingstermijn tot 16-06-2016

Hoofdfunctie: - Voormalig Chief Financial Officer en vice-voorzitter Raad van Bestuur Stork B.V. (2001-2008) Nevenfuncties: - Lid Raad van Toezicht Technische Universiteit, Delft - Lid Raad van Commissarissen van S&B Mineral Holdings, S.a.r.l. Luxembourg - Lid Raad van Commissarissen van Arcadis N.V. - Lid Raad van Commissarissen van Fugro N.V.

Jhr.Ir .C.J.A. Reigersman (m/NL) - leeftijd: 69 jaar - eerste benoeming op 01-12-2009 - 2de zittingstermijn tot 01-12-2017

- Voormalig voorzitter Raad van Bestuur Hollandsche Beton Groep N.V., vice-voorzitter Raad van Bestuur Dragados S.A. (Madrid) en Koninklijke BAM Groep N.V. Nevenfuncties: - Arbiter bij de Raad van Arbitrage van de Bouw - Arbiter bij het Nederlands Arbitrage Instituut - Lid van de Raad van Toezicht van de Stichting Bevordering Integriteit in de Bouw - Voorzitter van het bestuur van de Stichting van Wassenaer Concours

Jaarverslag 2014

pagina 117


Algemene bijlage

II

Ontwikkelingen in de diverse curricula


Beeldende Kunst Een bijdrage van Johan van Oord: Een van de pijlers voor goed kunstonderwijs (zoals beschreven in het jaarplan BK 2014) is de kwaliteit van de relatie student/docent. Hier komen twee dingen samen: de artistieke potentie en ambitie van de student en het vermogen van de docent om vanuit de eigen ervaring deze zaken te onthullen en te ontwikkelen. Omdat het “persoonlijke” altijd deel uitmaakt van het “artistieke” is het van groot belang dat docenten de persoon van de student, die zich vaak in een onstuimige ontwikkelingsfase van zijn/haar leven bevind, leert kennen. Daarom heeft de afdeling BK gekozen voor een lineaire begeleiding in de hoofdfase: een team van docenten begeleidt een groep studenten gedurende 3 jaar. Om deze langdurige relatie op spanning te brengen is er tevens een spervuur aan kortdurende impulsen georganiseerd d.m.v. een grote variatie aan gastdocenten, lezingen en wisselende samenwerkingen met het werkveld en andere opleidingen uit binnen en buitenland. De kwaliteit van de student wordt initieel bepaald door de zorgvuldige en kritische toelatingsprocedure, die van de docent door de positie die zij of hij inneemt in het internationale werkveld. Om van goede kunstenaars ook goede docenten te maken worden in toenemende mate didactische cursussen georganiseerd. Verder zijn er in 2014/2015 een aantal workshops georganiseerd om individuele kwaliteiten van docenten meer nog dan voorheen in een collegiaal verband tot expressie te brengen. Een belangrijke functie van de docent, is zijn of haar voorbeeldigheid. De docent leeft in zekere zin het kunstenaarschap voor. Het “Voorbeeld” project waarbij een docent zijn /haar praktijk openbaart ten overstaan van de academiegemeenschap, is hier al jaren een voorbeeld van. In 2014 is hier een nieuwe les vorm aan toegevoegd: 1 lesdag per studiejaar vindt plaats in het atelier van de docenten. Deze situaties stellen de student in staat de docent op zijn artistieke positie, ambitie en organisatie te bevragen. Zo worden de rollen omgedraaid en wordt de relatie student/docent een dynamisch eenheid, waarin posities wisselen en in elkaar schuiven opdat het talent zich optimaal kan ontwikkelen. Het komt voor dat tijdens de opleiding studenten collega’s worden van de docenten. Fotografie 2014 Een bijdrage van Corinne Noordenbos: In 2014 heeft de afdeling Fotografie gewerkt aan de inbedding van de verandering van de richtingen, ingezet een jaar eerder. Fictie is een volwassen profiel met eigen identiteit, en toont zich een krachtige tegenhanger van Documentair. Om dit te bereiken hebben we grote wijzigingen gemaakt in de samenstelling van het docententeam. Sinds dit jaar ondersteunt de academie docenten met een uitgebreid deskundigheidsbevorderingstraject. Een deel van het docententeam is onderdeel van de eerste lichting die dit programma doorloopt, en velen volgen in de volgende edities. Zowel nationaal als internationaal groeit de aandacht voor de afdeling. Dat merken we door een groeiend percentage buitenlandse studenten en een toenemen de aanvraag voor exchange. Er is veel aandacht voor de studenten die afstuderen: Olya Oleinic wint de Steenbergen Stipendium 2014, Doris Jongerius wint de Zilveren Camera in de categorie serie Binnenland Documentair, het werk van Juuke Schoorl werd getoond in Musée D’ Elysee in Lausanne (Zwitserland) en Robin Butter valt op bij de Unseen Dummy Award, wint de Dummy Award Paradox en toont haar werk op de Elia Conference exhibition in Glasgow. Maurice van Es trok met zijn werk veel aandacht, en won onder andere de New Talent Photography Award. De uitzonderlijke onderwijscarrière van hoofd Fotografie Corinne Noordenbos werd in september 2014 gevierd tijdens een ceremonie in Londen, waar ze de prestigieuze Education Award 2014 van de Royal Photographic Society uitgereikt kreeg. Op het jaarlijkse internationale fotografiefestival Les Rencontres d’Arles was de afdeling sterk vertegenwoordigd met presentaties van Maurice van Es en docenten Hans van der Meer en Thijs Groot Wassink. Een toenemende internationale oriëntatie van studenten valt op door de sterke toename van buitenlandse stages. Peerlearing kreeg een internationaal karakter in het 3de jaar, waar studenten samenwerkten met ECAL (Ecole Cantonale d’Art) in Lausanne. Groot feest was de Netwerkweek. Deze beleefde in september zijn 10 de editie, en heeft zich inmiddels een vaste plek in de agenda van menig professional verworven. Grafisch Ontwerpen Een bijdrage van Roosje Klap en Niels Schrader: Het jaar 2014 stond geheel in het teken van het verder uitdragen van het veranderde beleid door Roosje Klap en Niels Schrader. Dit betekende onder meer het verder ontplooien van de technische aspecten in het studieprogramma en de inhoudelijke hervorming van het eindexamenjaar. Hiervoor werd o.a. het vak Coding in het vierde studiejaar geïntroduceerd en meer aandacht gegeven aan de begeleiding van de eindexamenscriptie. Naar aanleiding van het accreditatierapport en de feedback om nog meer aan te sluiten bij de actualiteit en maatschappelijke ontwikkelingen, heeft de afdeling Grafisch Ontwerpen in samenwerking met Stroom Den Haag twee projectweken georganiseerd. On Responsibility in februari met het Syrische poster- en graffiticollectief

Jaarverslag 2014

pagina 118


Alshaab Alsori Aref Tarek en The Tribunal for Uncertain Objects met Susan Schuppli, Rosa Menkman, Gabrielle Provaas, Remco van Bladel in oktober. Met de Reality Design Day werd een presentatiedag georganiseerd waarin ontwerpbureaus als Kossman de Jong, Thonik en Eddie the Eagle inzicht gaven over de dagelijkse beroepspraktijk en studenten vertelden over de werkzaamheden tijdens hun eigen stage. De beroepsvoorbereiding werd tevens versterkt door de banden aan te halen met het werkveld: naast Stroom Den Haag heeft de afdeling bijvoorbeeld samengewerkt met Open! – Platform for Art, Culture and the Public Domain, De Haagse Kunstkring, De Algemene Rekenkamer, het Filmhuis Den Haag en De Volkskrant (met de cover-wedstrijd). Dit jaar mochten we diverse nieuwe docenten verwelkomen: Matthias Kreutzer, Els Kuijpers, Jan Robert Leegte, Rob van den Nieuwenhuizen, Jordy van den Nieuwendijk en Eric Schrijver. In het streven naar een jonger docentenkorps en een betere aansluiting bij studenten is er gekozen om nieuwe klassencoaches aan te stellen voor het eerste jaar (Rob van den Nieuwenhuizen) en het derde jaar (Lauren Alexander). Ook in de gastdocenten die workshops geven, is er gestreefd naar afwisseling en rekening gehouden met de speerpunten van de afdeling. We hebben o.a. het kunstenaarsduo Hiryczuk / Van Oevelen, Jorinde Seijdel, Pot van der Velden, Allard Roeterink, Richard Vijgen en Vinca Kruk van Metahaven (als extern deskundige) mogen verwelkomen. In het begin van het academisch jaar 2014–2015 hebben ontwerper Lex Reitsma en conservator Carolien Glazenburg bovendien een inleiding gegeven over de grafische collectie van het Stedelijk Museum Amsterdam en de actuele tentoonstelling Opera in het Stedelijk. Verder werd de eerstejaars introductieweek begeleid door Hannes Bernard en werd in december aan alle derde jaars studenten een driedaagse Arduino workshop gegeven door Max Kazemzadeh. In 2014 zijn er vele internationale reizen gemaakt naar b.v. Bold Italic in Gent, Festival International de l’Affiche et du Graphisme in Chaumont, 26th International Biennial of Graphic Design in Brno en Wiels – Contemporary Art Centre in Brussel. Ook zijn er diverse tentoonstellingen georganiseerd: What’s Inside the Koffer? in het Ministerie van Financiën (Den Haag), On Responsibility in PIP (Den Haag), Ha-ha-Happiness in het Depot BG (Amsterdam), Process as Sound in GEMAK (Den Haag), Tribunal for Uncertain Object in het voormalig Ministerie van Economische Zaken (Den Haag) en de Dutch Design Week (Eindhoven). IMD Een bijdrage van Marc Boumeester: De excellente kwaliteiten van de afdeling Interactive/ Media/ Design die bij de accreditatie herkend zijn, werden dit jaar heel treffend geïllustreerd door het werk van haar studenten. Een bijzonder sterk eindexamen jaar liet een grote variëteit aan uitstekend werk zien: Aegir Thordarson kon zich met zijn animatie verheugen op de interesse van de NPO, Andrea Kizua heeft haar ‘sculpturen’ kunnen exposeren in de Tweede Kamer, Sonja Volmer ontving de academieprijs voor haar project ‘Wentel’ en Sam van ’t Oever ontving zowel de afdelingsprijs als een beurs voor Haags toptalent voor zijn baanbrekende vertaling van muziek in een somatische ervaring. De afdeling manifesteerde zich ook duidelijk als initiator van academie brede activiteiten; het research lab ALEPH werd verder uitgebouwd (en kende gastsprekers van de Universiteit Utrecht, Universiteit Leiden en de Erasmus Universiteit) en daarnaast werd het research lab voor wearable technology/e-textiles WETEC gestart in samenwerking met de afdelingen ArtScience en Textiel en Mode. In dit kader werd in Oktober een groots symposium georganiseerd ‘SOFT’ (Symposium On Fashion Technology) i.s.m. AMFI te Amsterdam. Dit tweedaagse event in Den Haag en Amsterdam etaleerde een keur van experts op dit gebied en trok ook internationaal de nodige aandacht. Voorts werd de internationaliseringsagenda van de afdeling geherdefinieerd. Aangezien de afdeling al vanaf haar oprichting voldoet aan alle criteria die de academie stelt in dit verband, werd het tijd om te bezien of er modellen te ontwikkelen zijn die internationalisering op een verdergaande manier mogelijk maken. Te denken valt aan gemeenschappelijke onderzoeksprogramma’s, regelmatige uitwisseling van kennis en menskracht en een duidelijker aanwezigheid binnen internationale organisaties zoals CUMULUS. Hiertoe werd door het hoofd van de afdeling Marc Boumeester een aantal bezoeken afgelegd bij academies (al dan niet in combinatie met het geven van een lezing) in onder andere Berlijn, Tallinn, Copenhagen, Johannesburg, Istanbul, Aveiro en Girona. Docente Lena Shafir bezocht de ELIA conferentie in Schotland en WETEC lab coördinator Anja Hertenberger bezocht in Berlijn de Kunsthochshule Weissensee en de Universität der Kunsten. Ook voor 2015 zijn er meerdere plannen, onder andere een aanvraag voor Europese subsidie voor een samenwerkingsproject i.s.m. hoofd internationalisering Aparajita Dutta. De studie begeleiding van onze studenten werd verder geprofessionaliseerd door coördinator Dave Willé en het alumni beleid werd heel concreet vorm gegeven door alle alumni van de afdeling te benaderen voor een (audiovisueel) interview over het leven na de academie, hetgeen een uniek ‘levend’ archief heeft opgeleverd wat ook bijvoorbeeld op de open dag dienst kan doen. Een beeld wat wordt ondersteund door een nog steeds toenemende belangstelling voor de afdeling, zowel in de (internationale) gemeenschap, als onder potentiële studenten. Interieurarchitectuur en Meubelontwerpen (Bachelor) Een bijdrage van Claudia Linders: Studiejaar 2013-2014 stond in het teken van de afronding van de implementatie van het nieuwe curriculum in de lijn van de koers die in 2011 werd ingezet. Onder het motto “learning by doing: experimenteel maakonderwijs”, kreeg experiment, onderzoek en theorie wederom een centrale rol in het curriculum van IAMO. In dit jaar vond de implementatie van het nieuwe curriculum in het vierde studiejaar plaats In juli 2014 verscheen het rapport van de NVAO waarmee de accreditering van de bacheloropleiding Vormgeving (afdelingen Fotografie, Grafisch Ontwerpen, Interactive/Media/Design, Interieurarchitectuur en Meubelontwerpen en Textiel en Mode) met drie keer ‘excellent’ werd bevestigd. De gezamenlijke formulering

Jaarverslag 2014

pagina 119


van het rapport KABK 2013 Kritische Reflectie heeft voor de afdeling IAMO al tijdens de fase van implementatie geleid tot nieuwe inzichten, het opnieuw aanscherpen van visies, missies en ambities - en daarmee ook tot de aanscherping van het in ontwikkeling zijnde IAMO curriculum. De ontwikkeling en implementatie van het curriculum is een doorgaand te actualiseren proces van transformatie, reflectie en [bij]sturing. Projecten waarin dit onder andere het afgelopen jaar tot uitdrukking kwam, is de voortzetting van de pilots DOK theorie en praktijk in Docking Station en het KABK Researchlabs The Incredible Shrinking Man [TISM] onder leiding van Arne Hendriks en How Devices Define a Landscape onder leiding van Cathelijne Montens en Krijn Christiaansen. Tijdens het Researchlab How Devices Define a Landscape onderzochten studenten in de Hoogeveense Polder hoe de mechanisatie van landen tuinbouw invloed heeft op het lokale landschap. Naast het experiment en onderzoek is er in het nieuwe curriculum ook veel aandacht voor beroepsvoorbereiding, internationalisering, ondernemerschap en de toekomstige werkpraktijk. Studenten werkten aan praktijkopdrachten zoals het ontwerp en uitvoering voor de inrichting van de Fokker-terminal voor het 9e EUROSAI-congres in opdracht van de Algemene Rekenkamer en onder leiding van docent Jeroen van Mechelen. In april realiseerde de afdeling onder supervisie van IAMO afdelingshoofd en curator Claudia Linders de trans disciplinaire presentatie BACK STAGE ON STAGE van de KABK op de Salone Internazionale del Mobile Milano 2014. BACK STAGE ON STAGE, de zevende performance in Milaan sinds 2008, is zeer goed ontvangen door zowel de [inter]nationale pers en designwereld. Met een bezoekersaantal van meer dan 35.000 was zij tot op heden de best bezochte editie van de KABK in Milaan. Enkele deelnemers van de presentatie BACK STAGE ON STAGE in Milaan presenteerden in mei van dit jaar namens de KABK hun (voor BACK STAGE ON STAGE ontwikkelde) werk bij zowel het design festival Designkwartier in Den Haag als het ELLE festival in Felix Meritis in Amsterdam. Diverse nationale gasten, zoals Lucas Verweij, Eline Strijkers, Suzanne Oxenaar, Bas van Beek en Chris Kabel bezochten in 2014 de afdeling. De lectoren gaven vrij voor publiek toegankelijke Engelstalige lezingen binnen de jaarthema’s Shrinkage Pruning Growth [2013-2014] en (Dis)connect/Always On [2014-2015]. De meeste van het 20-tal lezingen zijn afgestemd op de inhoudelijke lesprogramma’s en gecombineerd met masterclasses bij INSIDE, de masteropleiding Interior Architecture. INSIDE - Master Interior Architecture Een bijdrage van Hans Venhuizen: De oorspronkelijke inzet van INSIDE om de opleiding aan te sluiten aan opgaven en dynamieken in 'the real world' pakte dit jaar goed uit. Bij iedere STUDIO-opgave (de hoofdlijn in het curriculum) werd gewerkt met randvoorwaarden uit een actuele ruimtelijke context in verandering. Onder leiding van de ontwerpers Eline Strijkers en Chris van Duijn van OMA, werd er gestudeerd op en ontworpen aan de actuele opgaven van het herprogrammeren van leeglopende winkelstraten en leegstaande kantoorgebouwen. We slaagden er effectief in de andere programma's op de hoofdlijn aan te sluiten. Binnen FLOWS werden onder andere de geldstromen rondom investeringen in de gebouwde omgeving onderzocht. Binnen THEORY werd de geschiedenis van shopping bestudeerd. Binnen TRAVEL werden zowel Berlijn als het Haags industriegebied de Binckhorst bereisd en binnen SKILLS werden diverse workshops georganiseerd door zowel Gert Dumbar alsook over de opkomende Gamefication van zowel de publieke als de private ruimte. We traden met INSIDE naar buiten door medewerking aan bijvoorbeeld het TODAYSART festival in Den Haag en ook de manifestatie THE GREAT INDOORS in Maastricht. En aan het eind van het studiejaar 2013-2014 konden we aan onze tweede lichting INSIDE studenten het masterdiploma uitreiken. Het studiejaar 2013-2014 bood voldoende kennis en inzicht voor verdere fine-tuning van het INSIDE programma voor het studiejaar 2014-2015 dat een een zeer intensief jaar beloofd te worden. We mogen in dit jaar het gerenommeerde architectuurbureau MVRDV aan onze docentenstaf toevoegen en werken met hun aan een project voor het BAUHAUS Dessau dat in juni 2015 tijdens de Berlijnse Designbeurs wordt gepresenteerd. We betrekken met INSIDE een nieuwe werkruimte in een voormalige discotheek aan Bleijenburg en niet in de laatste plaats bereiden we onze accreditatie voor. Textiel en Mode Een bijdrage van Jurgi Persoons: Met de komst van Jurgi Persoons als afdelingshoofd staat het Jaarplan 2014-2015 volledig in teken van een nieuwe dynamiek voor de Mode en Textiel afdeling. Een herbronning gevolgd door een herstructurering van de Mode afdeling staat op het programma en de opstelling van een solide en stabiel lesprogramma voor de Textiel afdeling. De studenten textiel ontwerp van de KABK zullen het specifieke onderdeel van het vakgebied dat hun toekomstige professionele belangstelling wegdraagt vrij kunnen kiezen en hier de nodige academische ondersteuning krijgen om via research en experiment tot creatief en innoverend resultaat te komen. De professionele begeleiding van het aanwezige gespecialiseerde docentencorps zal indien nodig uitgebreid worden via workshops, gastdocenten of trans-disciplinaire samenwerkingen. Essentieel wordt de ruimtelijke interpretatie van het textiel ontwerp via bv installaties, autonoom, product of interieur gerelateerd. Er wordt maximaal ingezet op de unieke interactie tussen de Mode en Textiel afdeling. Tien jaar na de invoering van het nieuwe programma in de Mode afdeling is een goede evaluatie en herprofilering noodzakelijk. Om de afdeling te versterken en blijvende progressie te creëren dienen de basislijnen van het programma weer aangescherpt te worden. Binnen het bestaande budget, worden er vakken herschikt en nieuwe docenten aangesteld voor beide afdelingen, bestaande lesprogramma’s worden herbekeken en aangepast indien nodig. De ontwerpdocent krijgt in ieder studiejaar een richtinggevende functie, dit zal de interne communicatie meer direct maken en het op elkaar afstemmen van de verschillende lesprogramma’s optimaliseren.

Jaarverslag 2014

pagina 120


Bij aanvang van het academiejaar ontvangen de studenten van elke docent een zowel inhoudelijk als organisatorisch duidelijk en volledig lesprogramma, dat eerst door het afdelingshoofd wordt goedgekeurd. Er wordt ernstig gewerkt aan de profilering van beide afdelingen. Studenten en alumni worden aangespoord deel te nemen aan belangrijke wedstrijden. De concrete plannen i.v.m. Modeshow/Magazine/Parcours zijn ambitieus. Dit drieluik is niet enkel belangrijk voor de internationale exposure van onze beide afdelingen, het is ook een gelegenheid om onze studenten rechtstreeks in contact te brengen met het werkveld en dit op top niveau. In eerste instantie wordt er ingezet op persaanwezigheid tijdens de show. En als primeur, is er in nauwe samenwerking met de afdeling Marketing en Communicatie van de KABK een driejaarlijks sponseringscontract afgesloten met de Keep an Eye Foundation. Hierdoor zal er nog meer ingezet kunnen worden op de hoge kwaliteitsvereisten van de Modeshow/Magazine/Parcours. Dit is een significante eerste stap in het verder uit te bouwen van een extern sponseringsbeleid, essentieel voor de organisatie van dergelijke evenementen. De eerste stappen zijn gezet voor 2 shows eind 2014-2015 op een nieuwe locatie; het Parcours zal ook de Textielafdeling belangrijke exposure bezorgen en krijgt een expo-concept. In juni wint Bastian Visch Lichting 2014 en wat later ook een beurs voor Toptalent van de gemeente Den Haag, deze prijzen geven uiting van algemene waardering voor het werk van onze studenten. Interdisciplinaire samenwerkingen tussen studenten aan concrete en resultaatgerichte projecten wordt ondersteund en aangemoedigd in de uitwerking van specifieke opdrachten. Diverse internationale projecten, kennismakingen en uitwisselingen staan in de steiger. Opmerkelijke positieve evolutie : 70% internationale aanwezigheid bij de propedeuse studenten.


Compositie Een bijdrage van Martijn Padding: Het compositieonderwijs wordt steeds meer onderbouwd door projectonderwijs. Op jaarbasis doet de afdeling zo’n 30 projecten met gerenommeerde partijen uit het professionele veld (Asko|Schönberg, Residentie Orkest) als in de community (Rijnhof, Tollens ensemble, Viotta orkest) . Opvallend is dat binnen de muren van het KC de compositieafdeling steeds beter slaagt in het samenwerken in projectvorm met de afdelingen Klassiek, Oude Muziek, en de overige ‘Creative Departments’. Het is ons credo dat iedere student die op het KC studeert op zijn minst een maal tijdens zijn/haar studie samenwerkt met een levende componist. Er worden nu regelmatig eindexamenstukken gecomponeerd die tot stand komen door intensieve samenwerking tussen een compositieen instrumentale student. Met de komst van producente Erika Bordon heeft de compositieafdeling een zeer geschikte persoon gevonden die het beoogde projectonderwijs het benodigde productionele fundament geeft. Zij staat in leeftijd dicht bij de studenten, beschikt over een groot netwerk en is zelf een uitstekende violiste. Zij heeft een goed functionerende facebook pagina voor de afdeling ontworpen die de communicatie tussen studenten en docenten optimaliseert. Ook de uitstraling van de afdeling naar buiten is door de professionalisering van ons social media gebruik, flink toegenomen. Het feit dat Erika Bordon tevens de afdelingen ArtScience en Sonologie ondersteunt, maakt de lijnen tussen de afdelingen korter en het maken van gezamenlijke plannen makkelijker. De Compositieafdeling zet graag in op relaties met jonge musici en ensembles die gerelateerd zijn aan het KC. Zo zijn er nieuwe banden ontstaan voor projectmatige samenwerking met ensemble Oerknal en het New European Ensemble. Bijzondere samenwerkingen zijn en waren ook die met het Amsterdamse Orgelpark en het Carillon- project in de Haagse binnenstad, beiden gecoached door oud docent Gilius van Bergeijk. Onder Leiding van Yannis Kyriakides en als resultaat van zijn lessen Music Multimedia is het kHz Kollektiv opgericht. Een ensemble dat onder andere het bijzondere instrumentarium uit de KarlHeinz Stockhausen studio bespeelt. kHz heeft een indrukwekkend optreden gedaan op het festival religieuze muziek Musica Sacra. Het curriculum van de Bachelor en Master compositie opleiding is nagenoeg hetzelfde gebleven. Naar aanleiding van discussies met onze studenten hebben er kleine maar voor hen significante verschuivingen b.v. van vakken naar andere jaren plaatsgevonden. Door deze gesprekken is de vorm waarop de studenten geëxamineerd worden geactualiseerd. In 2014 zijn de afdelingen Compositie en Klassiek begonnen met het in de steigers zetten van een omvangrijk project rond de componist Hans Abrahamsen dat in december 2015 zal plaatsvinden. Art of Sound Een bijdrage van Paul Jeukendrup: Het in de voorgaande jaren ontwikkelde nieuwe curriculum van de afdeling werd vanaf september 2014 gefaseerd ingevoerd in het eerste studiejaar. Naast de beoogde doelen (algehele verhoging van het niveau, internationale profilering, verhogen van de studenttevredenheid) werd veel aandacht besteed aan de samenhang tussen en wisselwerking van de verschillende onderdelen van het curriculum. Vooruitlopend op de invoering van het nieuwe curriculum in de hogere jaren werden enkele wijzigingen gemaakt in het bestaande curriculum. Gastdocent Merlijn van Veen werd aangetrokken om een intensieve cursus Sound Systems: Design and Optimization te verzorgen voor de vierdejaars studenten. Deze ontwikkeling hangt samen met het profileren van de afdeling op het internationaal onderbelichte gebied van de geluidsversterking. Daarnaast werd een projectcoördinator aangesteld voor 4 uren per week om de overvloed aan studentenprojecten organisatorisch te begeleiden.

Jaarverslag 2014

pagina 121


In 2014 werden uit 26 aanmeldingen 7 kandidaten aangenomen, waarvan 3 internationaal. Een voormalig Erasmus student werd aangenomen in het derde studiejaar en één nieuwe Erasmus student werd geaccepteerd. Enkele Art of Sound studenten hebben een actieve rol op zich genomen in de internationale vakvereniging AES (Audio Engineering Society) en hebben in navolging van veel collega-opleidingen een studentensectie opgericht. Merlijn van Veen (zie boven) en Matthijs Ruiter werden aangetrokken als nieuwe gastdocenten, er werd afscheid genomen van Piet Nieuwint als hoofdvakdocent. In mei 2014 gaf Prof. Martha de Francisco van McGill University (Montreal, Canada) enkele lezingen en masterclasses. Het contact met Prof. De Francisco was in 2013 tot stand gebracht via een werkbezoek van de afdelingscoördinator aan de Schulich School of Music aan de McGill universiteit van Montreal. In februari 2014 bracht afdelingscoördinator Paul Jeukendrup een werkbezoek aan het Erich Thienhaus Institut aan de Hochschule für Musik in Detmold (Duitsland). Het Erich Thienhaus Institut staat bekend als de allereerste opleiding op het vakgebied van de muziekregistratie die een erkend diploma afgeeft en geniet nog steeds internationale faam vanwege het hoge niveau van de opleiding. Het werkbezoek had als doel om te leren van het curriculum van Detmold, en om eventuele mogelijkheden tot Erasmus uitwisseling te onderzoeken. Als vanouds voerde de afdeling ook in 2014 veel studentenprojecten uit, met als hoogtepunten de opname van het tweede pianoconcert van Rachmaninov door het Residentieorkest onder leiding van Vladimir Ashkenazy met solist Evgeny Kissin; een samenwerking met het Residentie Orkest, AVRO/TROS en TV West bij de Symponic Junction concerten in het Paard van Troje in Den Haag, en sessie opnames van het eigen KC Symfonieorkest met als eindresultaat een CD-waardige opname. Ook intern werd de samenwerking met onder andere de afdelingen Klassiek, Oude Muziek, Jazz, Zang, Docent Muziek en Compositie voortgezet. Het Art of Sound leslokaal SON05 werd voorzien van een nieuwe state of the art installatie, uiteraard in het belang van het onderwijs dat in dit lokaal gegeven wordt, maar ook met het oog op de beoordeling van examens die in de regel in dit lokaal plaatsvinden. Kern van de nieuwe installatie vormen een high-end industrie standaard afluistering en een professionele monitorcontroller. Instituut voor Sonologie Een bijdrage van Kees Tazelaar: In juni 2014 heeft het Sonology Electroacoustic Ensemble op drie donderdagmiddagen een concert gegeven in de fietstunnel van het Rijksmuseum in Amsterdam als onderdeel van het Holland Festival. Elk concert verwees naar een bepaald werk van de componist Luigi Nono, aan wie in het Holland Festival een groot project was gewijd. Het seizoen 2014–2015 van Dag in de Branding besteedt veel aandacht aan het werk van de in 2013 overleden componist, publicist en theatermaker Dick Raaijmakers. Hoofd Sonologie Kees Tazelaar is gastprogrammeur, diverse docenten, studenten en alumni zijn betrokken bij uitvoeringen van het werk van Raaijmakers en verwante componisten. Na een docentschap van meer dan 30 jaar is in november 2014 Paul Berg met pensioen gegaan. Paul Berg heeft het onderwijs in computermuziek op het KC vormgegeven en vanaf de komst naar Den Haag van het Instituut voor Sonologie in 1986 was hij een van de belangrijkste sonologiedocenten. Het succes van de Master of Music in Sonology is voor een groot deel aan hem te danken. Naast de aanstelling van nieuwe docenten (Bjarni Gunnarsson voor Programming & Music en Composing with Algorithms, Gabriel Paiuk voor Applied Theory en Research Seminar-coördinatie, Graham Flett voor Writing Skills) is van de gelegenheid van Paul Bergs vertrek gebruik gemaakt om de structuur van het sonologieonderwijs op een aantal punten te wijzigen. Zo is besloten om het reguliere groepsonderwijs per academisch jaar twee keer voor een periode van twee weken te onderbreken en daarvoor in de plaats workshops aan te bieden die worden gegeven door (buitenlandse) gastdocenten. Dit idee is door de overige Scheppende Afdelingen Compositie en ArtScience omarmd, waardoor deze workshopweken nu een uitstekende mogelijkheid bieden aan studenten om van elkaars aanbod gebruik te maken. Sonologie heeft in september acte de présence gegeven tijdens de prestigieuze International Computer Music Conference 2014 in Athene met uitvoeringen door masterstudent Kacper Ziemianin en alumni Jongchan Huyn, Zlatko Baracskai, Takuto Fukuda, Yota Morimoto, Alex Sigman en Juan Parra Cancino. Op 4 oktober 2014 is Konrad Boehmer overleden. Konrad Boehmer gaf vanaf 1972 aan het conservatorium les in muziektheorie en muziekgeschiedenis. Vanaf 1994 tot aan zijn pensionering in 2006 was hij hoofd van het Instituut voor Sonologie. De door Konrad Boehmer bij leven opgerichte Konrad Boehmer Stichting zal een gastprofessoraat voor elektronische en eigentijdse muziek aan het Koninklijk Conservatorium gaan financieren. Op 1 september 2014 was het precies 50 jaar geleden dat Gottfried Michael Koenig werd benoemd tot artistiek directeur van de studio voor elektronische muziek (STEM) van de Universiteit Utrecht, de voorloper van het Instituut voor Sonologie. Met het symposium 50 Years of Electroacoustic and Computer Music Education werd stilgestaan bij deze gebeurtenis met concerten, lezingen en een eerbetoon aan Koenig. Door de aanwezigheid van de nestors van de elektronische muziek Jan Boerman, Gottfried Michael Koenig, Horacio Vaggione en Trevor Wishart kregen de concerten een bijzondere glans. Overdag zaten vertegenwoordigers van 17 onderwijsinstellingen uit Amerika, Duitsland, Engeland, Finland, Frankrijk, Nederland Oostenrijk, Zweden en Zwitserland rond de tafel. Er waren presentaties van onderwijsprogramma’s en discussies met onderwerpen als Student Exchange, Staff Mobility, Exam Presentation Forms, Assessment en Bachelor–Master–PhD Connections. Het geheel is door de deelnemers als buitengewoon zinvol ervaren en de dank aan het Instituut voor Sonologie als gastheer en initiatiefnemer was groot. Met ingang van het schooljaar 2014–2015 is in het kader van de samenwerking tussen TU Berlin en het Instituut voor Sonologie een nieuw double master degree-programma “Audio Communication and Sonology”van start gegaan. Dit studieprogramma belichaamt een unieke combinatie van een op theorie gebaseerde wetenschappelijke studie op het gebied van akoestiek, geluidstechniek, signaalbewerking en musicologie aan de afdeling Audiocommunicatie van de TU Berlin met een artistieke studie op het gebied van elektroakoestische muziek, computermuziek en geluidskunst aan het Instituut voor Sonologie. Het programma begint met een

Jaarverslag 2014

pagina 122


studiejaar op het gebied van audiocommunicatie en audiotechnologie in Berlijn, gevolgd door een studiejaar Sonologie in Den Haag. Afgestudeerden ontvangen een dubbel diploma (M.Sc./M.Mus.) van beide instituten. Master Muziektheater T.I.M.E. Een bijdrage van Ines van der Scheer: Begin 2014 is een periode waarin elke student zijn atelierwerkzaamheden voor zes weken in een bedrijf verricht. Beïnvloed door en in het ritme van dat bedrijf komt de student tot een kunstwerk dat aan de collega’s op locatie wordt gepresenteerd. Regelmatig vinden collectieve discussiebijeenkomsten plaats met de studenten, de leiding en de maatschappelijke partners (een hoogleraar, een taxichauffeur, een huisarts, een journalist, enz.). De discussies zijn gekoppeld aan het jaarthema: De improvisatiemaatschappij. De uitkomsten vonden hun weerslag in het afstudeerproject van de tweede lichting van negen studenten. Dat vond plaats in de Leidse Schouwburg dat in zijn geheel gebruikt werd als podium. De eindexamens lieten de diversiteit zien in het hedendaagse muziektheater: performances, installaties, videokunst, muziek en theater. In dezelfde maand dat de tweede lichting afstudeerde heeft een derde lichting auditie gedaan. Een evenwichtige talentvolle groep van acht studenten is aangenomen. Deze groep begint in september met workshops, in theorie en praktijk – onder begeleiding van verschillende generaties muziektheatermakers, en eindigt eind december 2014 met een succesvolle voorstelling voor publiek. (In februari 2015 opent T.I.M.E. met deze voorstelling Stukafest Leiden). Master NAIP (New Audiences and Innovative Practice) Een bijdrage van Renee Jonker: In 2014 stonden in totaal acht studenten aan het Koninklijk Conservatorium ingeschreven voor de MA NAIP: twee studenten die afstudeerden in juni, vier studenten die hun studie in het tweede jaar vervolgden en twee nieuwe studenten die konden worden toegelaten. De studenten die met succes hun MA NAIP voltooiden, brachten tijdens hun studie beiden twee zelfgemaakte muziektheater voorstellingen. Een zangeres maakte een voorstelling met een acteur op leeftijd gecombineerd met de Love Songs van Dowland en een zelf gezongen en gedanste uitvoering van Schönbergs Pierrot Lunaire. Een componist/songwriter schreef, maakte en speelde twee solovoorstellingen, waarvan de laatste geprogrammeerd werd in het Festival Classique. De studenten presenteerden hun 'practice based research' tijdens de NAIP Introductory Course op IJsland voor een publiek van externe juryleden en de nieuwe lichting NAIP studenten van de vijf conservatoria die deze MA aanbieden. Uit elf aanmeldingen werden twee nieuwe studenten toegelaten. De vier verplichte vakken in het MA NAIP programma zijn opengesteld voor andere MA studenten. In het cursusjaar 2013-2014 maakten negentwintig studenten daarvan gebruik met deelnemende MA studenten van onder meer de conservatoria in Rotterdam, Groningen en Stockholm. De succesvol verlopen pilot van het keuzevak Muziek & Dementie werd in 2014 toegevoegd aan het reguliere aanbod van keuzevakken. De MA NAIP werd in 2014 partner in het ontwikkelprogramma waarin educatoren samenwerken van de grote podiumkunstinstellingen (zalen, orkesten, De Nationale Opera). Een programma dat mede ondersteund wordt door het Fonds voor Cultuurparticipatie. Klassieke Muziek Een bijdrage van Susanne van Els: 2014 was voor de afdeling Klassieke Muziek een goed jaar. Belangrijke maatstaf daarbij is natuurlijk het niveau van de (eind)presentaties: menig internationaal extern commissielid was positief. Daarnaast is het met name hoopgevend dat de examens goed verzorgd waren, dat er mooie en interessante programmaboekjes waren, dat er bijzondere en ondernemende initiatieven bij zaten en dat het feestelijke concerten waren met vaak een volle zaal. Onderzoek en ondernemerschap zijn onderwerpen die voor uitvoerende musici evident belangrijk zijn, zowel in het kader van employability als om een leven lang gezond en gelukkig werkzaam te kunnen blijven. Aandacht voor deze aspecten blijkt uit alles tussen eerder genoemde details bij examens tot succesvolle deelname aan projecten met de beroepspraktijk: in dat kader kan genoemd worden dat met het Residentie Orkest vergaande samenwerking gestalte kreeg in zowel een stevige voortzetting van de Orkest Master als in de uitnodiging aan het KC om bij een aantal projecten in de reguliere concertserie van het RO een grotere groep studenten te leveren. In de zomer van 2014 vond een bijzonder seminar plaats waarin een orkest, samengesteld uit studenten KC, alumni en RO orkestleden, vier dagen lang werkte met dirigent Benjamin Zander, bekend van zijn 'The Art of Possibility'. Het seminar was een intensieve aaneenschakeling van repetities, gesprekken, masterclass sessies en concerten voor een nieuw publiek in het nog in aanbouw zijnde Zuiderstrand Theater. Dat de musici na afloop van elk concert zich niet afkeerden van het publiek maar met het instrument in de hand de zaal introkken om hun publiek te ontmoeten en samen na te genieten was ontroerend. Een andere maatstaf voor hoe de afdeling ervoor staat is de participatiegraad van studenten en docenten. De activiteiten van kwaliteitszorg binnen de afdeling zijn weer verder opgeschroefd, en daaraan gekoppeld wordt zoveel mogelijk met studenten overlegd, niet alleen achteraf maar langzamerhand ook in de voorbereiding op projecten, en dit breidt zich uit naar de planningsfase. Studenten krijgen daarmee niet alleen meer inspraak, ook krijgen zij meer inzicht in en grip op hun eigen studie en studeertraject. Een van de uitgangspunten voor het onderwijs bij de klassieke afdeling is de wetenschap dat een actieve rol van de student hem tot beter les nemen brengt, en dat dusdanig ook docenten beter les kunnen geven. Dit inzicht leidde in 2014 tot experimenten bij feedback en assessment: zou een actievere betrokkenheid ('ownership') van de student bij examens leiden tot nuttiger examens? Een examen is immers allereerst een belangrijk leermoment voor de student. De verschillende pilots hebben alle geleid tot nieuwe ontwikkelingen bij het zo precaire proces van feedback geven en beoordelen. De nieuwe assessment criteria zullen hopelijk een bijdrage leveren aan de focus

Jaarverslag 2014

pagina 123


van onze studenten: een gezonde gerichtheid op programmeren en musiceren met plezier, met kennis van zaken en met een goed gevoel voor het vinden en bereiken van (nieuw) publiek. Zangafdeling Een bijdrage van Monica Damen: Een van de unique selling points van de zangafdeling is de mogelijkheid om te specialiseren in de zg. Oude Muziek. Maar in de professionele wereld wordt de scheiding tussen “oude-muziek zangers” en zangers die zich concentreren op ander repertoire steeds minder scherp. Besloten is daarom tot een vorm van integratie. De specialisatie blijft bestaan maar in de eerste twee studiejaren maken alle studenten kennis met het oude muziek repertoire en de uitvoeringspraktijk daarvan door middel van masterclasses en workshops gegeven door Jill Feldman, Peter Kooij en Michael Chance. Studenten Oude Muziek Zang volgen in het 1 e jaar de lessen van Claron McFadden waarin o.m. geïmproviseerd wordt en gewerkt wordt aan stemgebruik in allerlei muziekstijlen. Langjarig doel is het intensiveren van de samenwerking met organisaties en ensembles uit de professionele wereld en het uitbreiden van de samenwerking met andere afdelingen binnen het KC. De Masterclass met Christa Ludwig en Jard van Nes vond plaats in samenwerking met het IVC. Studenten van de zangafdeling participeerden in de junior jury van het IVC concours. Studenten verzorgden de pre-concert programma’s bij de Lied-serie in Concertgebouw “de Doelen”. Bo Skovhus gaf samen met de pianist Stefan Vladar een buitengewoon inspirerende Lied-Masterclass waarin vooral ook de twee-eenheid van zanger en pianist centraal stond. Zowel pianisten en zangers waren KC studenten. Een bijzonder project was de samenwerking met het Orkest van de 18e eeuw o.l.v. Frans Brüggen met Rameau’s Les Indes Galantes. Hierbij waren zangers uit zowel de afdeling Oude Muziek Zang als Klassiek Zang betrokken samen met instrumentale collega’s uit de Oude Muziek afdeling. Met het Residentie Orkest werd o.l.v. Jan Willem de Vriend Mendelssohn’s Midsummer Night’s Dream uitgevoerd waarbij zowel de solisten als het koor uit de zangafdeling kwamen en de koordirigent een student was van de koordirectieafdeling. In het Springfestival voerden studenten zang werken van compositiestudenten uit. En in het tweede studiejaar vond een project plaats waarbij een compositiestudent gekoppeld wordt aan een zangstudent en voor die student een werk schrijft. Componisten leren zo over componeren voor stem, zangstudenten maken kennis met de muzikale belevingswereld van jonge componisten. De samenwerking met de afdeling koor- en orkestdirectie wordt steeds intensiever. Zangstudenten werken met jonge orkestdirigenten in bijzondere projecten. Zoals met Peter te Nuyl die dirigenten en zangers leert werken met diverse typen regisseurs, en met Kenneth Montgomery die zijn directie-studenten leert hoe om te gaan met zangers en vice versa Nieuw is de samenwerking met de educatieve afdeling. Zangstudenten bezoeken middelbare scholen waar muziek als examenvak kan worden gekozen en werken met de hoogste klassen. Daarbij staat zingen centraal en wordt er uiteraard ook verwezen naar de zangopleiding op het KC. Het eerste project was een ongekend succes en zal zeker een vervolg krijgen. Oude Muziek Een bijdrage van Johannes Boer: Het jaar 2014 wordt voor de afdeling gekenmerkt door enerzijds afscheid nemen van hen die haar groot hebben gemaakt, anderzijds het doorvoeren van internationale samenwerking en vernieuwing. De afdeling historische uitvoeringspraktijk schreef zelf geschiedenis met een groot Rameau project waarbij het Orkest van de Achttiende Eeuw met studenten werd verdubbeld in omvang. Het werd de indrukwekkende zwanenzang van Frans Brüggen, oprichter van de afdeling. Een nog gezonde en vitale Barthold Kuijken nam afscheid van de school en markeerde daarmee het einde van 43 jaar waarin de gebroeders Kuijken de signatuur van het KC markeerden. Ton Koopman ging echter na zijn pensionering een nieuwe alliantie aan door te tekenen voor het artistieke leiderschap van een KC ‘summer academy’ Oude Muziek. Internationale samenwerking was er met het zusterinstituut in Basel, voor het eerst in de geschiedenis met een gezamenlijk project: 19e eeuwse arrangementen voor blaasorkest. Ook in het Monteverdi project dat wederom met succes o.l.v. Charles Toet in Italië toerde (met dank aan de financiële steun van het pas opgerichte Adriana Jacobafonds) is een bestendiging van goede contacten aldaar. De componist is een uitgangspunt voor nieuwe samenwerking binnen de school. De afdelingen Compositie en Oude Muziek werken aan een meerjarig project dat moet leiden tot een nieuwe opera waarin beide werelden met elkaar worden verenigd. Nieuw is de investering in een ingrijpende curriculumvernieuwing op het gebied van muziektheorie. Deze is door docerende alumni vormgegeven en onderwijst de theorie geheel op basis van methodes uit de tijd van het repertoire. Jazzafdeling Een bijdrage van Wouter Turkenburg: Net als in vorige jaren is het aantal studenten in de masteropleiding licht gegroeid met name door instroom van studenten van buitenaf. De meeste onderzoeken in de master opleiding zijn ‘practice-based’. Ook een tweetal docenten is met behulp van een beurs van OCW begonnen aan de masteropleiding. Het aantal studenten in de bacheloropleiding is vrijwel stabiel gebleven. De samenwerking met andere afdelingen in het Koninklijk Conservatorium uitte zich vooral door het deelnemen van studenten aan projecten van zowel binnen als buiten de eigen afdeling. Wederom verzorgde de afdeling Art of Sound professionele opnamen van een concert van de Big Band Koninklijk Conservatorium waarin uitsluitend nieuwe composities en arrangementen van studenten werden gespeeld. In juli trad de big band op tijdens het North Sea Jazz in Rotterdam.

Jaarverslag 2014

pagina 124


De jazzafdeling is zeer actief in het internationale netwerk van de IASJ, de International Association of Schools of Jazz. Uitwisseling van docenten in het kader van het Erasmus+ programma vond plaats nadat eerder was kennisgemaakt via de IASJ. Studenten namen deel aan een groot aantal workshops, masterklassen en competities in binnen- en buitenland. De samenwerking met de jazzafdeling van Codarts, Rotterdam kwam tot uiting in een zeer succesvol project rond de muziek van Miles Davis: Sketches of Spain. Ook hier speelden studenten van de afdeling klassiek en jazz van beide instituten mee en de solist was de Amerikaanse saxofonist David Liebman. Uitverkochte optredens vonden plaats in de Flipsezaal van De Doelen in Rotterdam en Theater Dakota in Den Haag. In de drie algemene docentenvergadering waarin alle hoofdvak-, bijvak- en theoriedocenten van de jazzafdeling voor werden uitgenodigd, werd een groot aantal onderwijs inhoudelijke zaken besproken. Centraal thema daarbij was de steeds sneller veranderende beroepspraktijk. De toenemende rol van digitale media en groeiende aandacht voor de visuele aspecten van jazzoptredens waren daarbij punten van grote aandacht. Docent Muziek Een bijdrage van Aad de Been: Nieuwe vakken als Musiceerlab en uitgebreide praktijkoriëntaties, evenals peerlessen gitaar & drums werden geëvalueerd en voortgezet. Hierachter schuilt de visie dat voor de bredere beroepspraktijk (niet alleen het reguliere onderwijs) een breder oriëntatietraject nodig is en meer focus op het muzikaal/artistieke element van het onderwijsprogramma. Vanaf september 2013 is voor de 2e en 3 e jaars studenten de nieuwe opzet van de methodiek Primair en Voortgezet Onderwijs geëvalueerd en aangepast. In deze opzet wordt de methodiek niet meer binnen de muren van het conservatorium gegeven maar in de echte praktijk van de school en het leslokaal waar studenten meteen met leerlingen aan het werk zijn. De Docent Muziek opleiding heeft eerste stappen gezet in een profilering in het laatste jaar van de studie. Er kan door studenten gekozen worden voor de afstudeerprofielen Primair Onderwijs, Voortgezet Onderwijs Bovenbouw, Voortgezet Onderwijs Onderbouw en Buitenschools Muziekonderwijs. Een belangrijk deel van de stage vindt plaats binnen het gekozen profiel, alsook het onderwerp van de onderzoeksopdracht, dat leidt naar de Openbare Eindpresentatie. In 2014 is ook begonnen met het ontwikkelen van nieuwe nascholingsprojecten. Zoals het geschikt maken van bovengenoemde profielen voor nascholing en een verkorte opleiding Docent Muziek voor studenten die al over een bachelor Muziek beschikken zijn in een eerste schets uitgewerkt. Hoog op de inhoudelijke agenda van de opleiding Docent Muziek staan de onderwerpen ‘artisticiteit’ en reflectie. De afdeling is actief in het internationale samenwerkingsverband, de European Association for Music in Schools (EAS). Deelname aan de jaarlijkse conferentie en de participatie in publicaties en projecten, leidt tot uitwisseling van visie en onderwijsmethodieken door deelnemende docenten en studenten. Adri de Vugt, docent in de afdeling Docent Muziek is sinds mei 2011 voorzitter van de EAS. De internationale oriëntatie is ook te zien in de Masterspecialisatie Muziek Educatie. Het afgelopen jaar waren in deze opleiding studenten vertegenwoordigd uit Frankrijk, Nieuw Zeeland, Canada, Hongarije, Spanje, Italië en Oekraïne. Maar ook nationale ontwikkelingen hebben een plaats in de afdeling muziekeducatie. Zo werd de ontwikkeling van een leerlijn voor Veenendaal in 2014 afgerond. Bijzonder aan dit project is, dat behalve het primair onderwijs ook de plaatselijke muziekschool (de Muzen) en het muzikale verenigingsleven deelneemt. 36 muziekdocenten hebben binnen dit project een intensieve nascholing ontvangen. De afdeling Docent Muziek zij-instroom kent een licht stijgend aantal studenten. Jaarlijks wordt de module CKV afgesloten in een Europese stad, dit jaar was dat Napels. Tijdens een vierdaags bezoek hebben de studenten verschillende opdrachten ontworpen en op bruikbaarheid getest. Met deze opdrachten worden leerlingen uit het voortgezet onderwijs gestimuleerd om actief met Kunst bezig te zijn. Ook al gaat het om contractonderwijs, er wordt vooral gebruikt gemaakt van docenten die ook werkzaam zijn in de dagopleiding Docent Muziek. Kennis en inhoud worden op deze manier zo veel mogelijk door beide opleidingen gedeeld. Muziektheorie Een bijdrage van Suzanne Konings: In september is voor studenten uit bachelor 1 en 2 van de studierichtingen klassieke muziek, oude muziek en zang het nieuwe muziektheoriecurriculum ingegaan. Kerngedachte is de ontwikkeling van musicianship skills; door ervaringsgericht onderwijs leren studenten praktische muzikale vaardigheden zoals improvisatie, auditief voorstellingsvermogen, muzikaal geheugen, auditieve beheersing van het instrument en auditief begrip van muzieknotatie. Vanuit de praktische vaardigheden worden muziektheoretische concepten begrepen en toegepast in de gehele studie. Docenten werken verder aan de inhoudelijke ontwikkeling door intervisie en studiedagen waarop zij aan elkaar hun lessen en werkwijze presenteren. In november 2014 is een eerste korte evaluatie gehouden door het bureau kwaliteitszorg. Een belangrijk onderwerp dat de aandacht heeft is uniformiteit of diversiteit in de werkwijze van de verschillende docenten. Hoe kan op een zo goed mogelijke manier gebruik worden gemaakt van de individuele kwaliteiten van de docenten, terwijl het voor de studenten toch duidelijk is dat dezelfde eindtermen worden bereikt? Binnen de muziektheorie-afdeling volgen 9 docenten een tweejarig professional development traject, waarbij onderzoek naar methodiek en didactiek een belangrijk onderwerp vormt. In juni 2015 worden daarvan de eerste eindpresentaties verwacht. Krachtig Meesterschap - Muziek als Vak Een bijdrage van Suzanne Konings: De éénjarige cursus ‘Muziek als Vak’ wordt steeds meer een begrip in Nederland en steeds meer organisaties zoeken contact voor inhoudelijk overleg en samenwerking. Muziekonderwijs voor álle kinderen volgens het Kodály concept staat hierin centraal. In het studiejaar 2014-2015 nemen 35 cursisten met verschillende achtergronden en uit verschillende delen van het land deel aan dit programma, dat inhoudelijk een vervolg is

Jaarverslag 2014

pagina 125


van de ervaringen die zijn opgedaan in het Krachtig Meesterschap-project (2010-2012). De cursisten volgen in 10 studiedagen gezamenlijke lessen op het gebied van musicianship skills, methodiek, zang en repertoireontwikkeling voor het basisonderwijs en particulier muziekonderwijs. Voor de masterclasses worden internationale gastdocenten uitgenodigd. De internationale masterclasses die twee keer per jaar worden georganiseerd trekken eveneens steeds meer belangstelling. Vanuit Muziek als Vak is een internationale samenwerking opgezet met het Kodály Institute in Kecskemét, Hongarije en met het National Youth Choir of Scotland. Voor de cursus gelden geen speciale toelatingseisen: de cursus kan gevolgd worden als contractonderwijs voor externe belangstellenden en als keuzevak voor studenten van het KC en van Codarts. Master of Music Education according to the Kodály Concept Een bijdrage van Suzanne Konings: Deze specialisatie in de Master of Music Education is gestart in september 2014. De vraag naar een vervolgopleiding vanuit de cursus Muziek als Vak was zodanig gegroeid dat in 2014 een specialisatie binnen de master of Music Education is vormgegeven. 11 studenten uit Nederland en het buitenland vormen de eerste groep studenten die de tweejarige opleiding volgen. De achtergrond van deze studenten is een bacheloropleiding Muziek of een Bacheloropleiding Docent Muziek. Anders dan voor de cursus Muziek als Vak gelden er voor de masterspecialisatie wel toelatingseisen. In november 2014 hebben de studenten een week lang in Den Haag samengewerkt met masterstudenten van de Liszt Academy in Budapest en in februari 2015 is een tegenbezoek gebracht aan de Liszt Academy. Onderzoek vormt een belangrijk onderdeel van de opleiding. De studenten richten zich hierin op verschillende praktijken van muziekonderwijs: het reguliere (basis)onderwijs, PABO’s, de privé-praktijk, het Jong Talent programma van het conservatorium of de muziekschool. De in oktober 2014 verschenen ‘Handreiking Muziekonderwijs 2020’ lijkt een lijn aan te geven die past bij het gedachtengoed van de nieuwe masterspecialisatie.

Jaarverslag 2014

pagina 126


Algemene bijlage

III

Concerten, voorstellingen, exposities en overige projecten

Beeldende kunst en vormgeving Open Dag Tijdens een succesvolle Open Dag ontvingen we 4000 bezoekers, dat is ruim 500 meer dan in 2013. We hebben dit jaar ook een groot aantal internationale bezoekers mogen ontvangen, afkomstig uit onder andere Duitsland, Denemarken en Engeland. De goede reputatie van de KABK, conceptueel kunstonderwijs en een Engelstalig curriculum waren redenen voor de buitenlanders om ons te bezoeken. Il Salone Internazionale del Mobile, Milaan De KABK presenteerde zich van 2 tot en met 8 april 2014 op de Salone Internazionale del Mobile in Milaan. Het publiek, met name de internationale designwereld, bezocht en masse de presentatie BACK STAGE ON STAGE. Met meer dan 35.000 bezoekers, lovende reacties van pers en publiek en een bezoek van minister Bussemaker was BACK STAGE ON STAGE de best bezochte editie sinds de KABK in 2008 zich voor het eerst presenteerde op de beroemde designbeurs. Jeroen Junte noemde de presentatie van de KABK in de Volkskrant ‘de verassing van Milaan’. Hier leest u alle reacties uit de (inter)nationale pers. http://milano.kabk.nl/ Modeshow De Textiel en Mode studenten lieten hun bijzondere en vooral hedendaagse visie op modeontwerpen zien tijdens de jaarlijkse modeshow. De modeshow vond plaats in het atrium van het stadhuis in Den Haag. Aansluitend vond het textiel- en modeparcours plaats door de binnenstad van Den Haag. Dit jaar ontving de academie fors meer persaandacht uit zowel binnen,- als buitenland. Zo schreven niet alleen alle landelijke dag,en weekbladen over de show, maar werd de show ook vermeld op internationale modeblogs als ‘A shaded view on Fashion’ en Vogue Italia. http://fashionshow.kabk.nl/ Eindexamenexpositie 2014 De eindexamenexpositie van de KABK toonde werken van de circa 200 studenten die in 2014 afstudeerden aan de afdelingen Artistic Research, ArtScience, Beeldende Kunst, Fotografie, Grafisch Ontwerpen, Industrial Design, Interactive/Media/Design, Interieurarchitectuur & Meubelontwerpen, Textiel & Mode en Type & Media. Op verschillende kunstfora werd geschreven over de prestaties van de afstudeerders waaronder Metropolis M, Mister Motley, Trendbeheer. KABK STOOR De KABK presenteerde zichzelf niet alleen binnen de muren van haar gebouw aan de Prinsessegracht, maar ook om de hoek in de STOOR op de Herengracht. STOOR bevatte producten van studenten en alumni van de KABK. 20 november – 20 december  2014 Vijf weken lang verkochten studenten en alumni van de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten hun producten in Pop-Up STOOR. Het steeds wisselende assortiment bestond uit stijlvolle en betaalbare stukken van ambitieuze makers: van mode- en woonaccessoires tot grafiek en fotografie. Wekelijks vond een opening van een nieuwe collectie plaats. SOFT Symposium Van 6 t/m 9 oktober 2014 organiseerde de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten, Den Haag in samenwerking met de Hogeschool van Amsterdam een symposium over draagbare technologie (wearable technology) en interactieve kleding (e-textile). De centrale vraag luidde: Wat is het effect van deze nieuwe technologieën op de wereld van mode, kunst, design en wetenschappelijk onderzoek? In tweedaagse masterclasses op 6 en 7 oktober werkten studenten, kunstenaars en ontwerpers samen aan een ontwerp met professionals uit de wereld van augmented reality, wearable technology en bio-feedback. Het symposium op 8 en 9 oktober besteedde naast praktisch onderzoek ook aandacht aan de theoretische en filosofische achtergronden van deze nieuwe technologieën. Met o.a Prof. Dr. Anneke Smelik (Radboud Universiteit, NL), Asta Roseway (Microsoft Research Lab, USA) en Soomi Park (multimedia kunstenaar en ontwerper UK/KR). Een publicatie in NRC Handelsblad volgde. Studium Generale In het najaar van 2014 startte weer een nieuwe reeks van het Studium Generale met spraakmakende sprekers. Door aanwezigheidsplicht in te voeren en extra aandacht aan de communicatie te besteden trok Studium Generale dit jaar volle zalen, met ook bezoekers van buiten de academie. http://www.studiumgeneralekabk.nl/ Landelijke Dag van de Theorie Lectoraat Kunst,Theorie & Praktijk organiseerde de Landelijke Dag van de Theorie. Hoe bereiken we op een hedendaagse kunstacademie een optimale wisselwerking tussen praktijken theorieonderwijs? Deze vraag stond centraal tijdens de tweede Landelijke Dag van de Theorie op de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag op vrijdag 21 november 2014.

Jaarverslag 2014

pagina 127


FESTIVALS Hoogtij KABK participeerde met de KABK STOOR in de vierjaarlijkse rondgang langs culturele instellingen in Den Haag getiteld Hoogtij. Designkwartier Tijdens de eerste editie van dit Haagse Designfestival toonde de KABK hoogtepunten uit de tentoonstelling in Milaan. Tijdens de opening was er een optocht van voertuigen gemaakt door tweede- en derdejaarsstudenten van de afdelingen Interieurarchitectuur & Meubelontwerpen en Grafisch Ontwerpen. Designkwartier vond plaats in mei 2014. Elle Design KABK werkte samen met FOAM tijdens het driedaagse designfestival van Elle Magazine in Juni 2014. In de ruimte van Felix en Foam toonde de KABK werk van studenten en alumni dat ook in Milaan te zien was. Samenwerking met Eigen Huis en Interieur magazine. Dutch Design Week 2014 In oktober 2014 namen verscheidene alumni deel aan Dutch Design Week in Eindhoven. Alumnus Koos Breen van Grafisch Ontwerpen maakte de omslag van de dagelijkse krant van Dutch Design Week. London Design Festival Diverse alumni toonden hun werk, waaronder Martijn Rigters van Interieurarchitectuur en Meubelontwerpen. GROTERE ACTIVITEITEN PER AFDELING 3e jaars tentoonstelling fotografiestudenten Van 17 tot en met 25 januari 2014 presenteerden de derdejaars fotografiestudenten hun recente werk tijdens de expositie ‘Transition’ in het voormalige gebouw van het ministerie van Economische Zaken in Den Haag. Pre Eindexamententoonstelling ArtScience Van 16 tot en met 18 mei 2014 presenteerde de afstudeerlichting 2014 van de Interfaculteit ArtScience een preview van haar eindexamenwerken. BK pre-eindexamententoonstelling ‘35 titles for a group show’. De 35 eindexamenkandidaten van de afdeling Beeldende Kunst presenteerden in januari 2014 in het voormalige gebouw van het ministerie van VROM hun pre-eindexamenwerken. Mirrors of Romania Stichting Mirrors of Romania en de afdeling Beeldende Kunst nodigden in december 2014 de beroemde beeldend kunstenaar Dan Perjovschi uit om te werken op de academie. De galerie van de KABK veranderde gedurende deze periode in zijn persoonlijke atelier waar iedereen de kunstenaar kon ontmoeten en zijn werk kon bekijken. On Responsibility Grafisch Ontwerpen organiseerde in samenwerking met Stroom Den Haag een lezingenprogramma. Sprekers waren oa. Susan Schuppli, Rosa Menkman, Jorinde Seijdel enJonas Staal. 25 jaar ArtScience In 2014 bestond de interfaculteit 25 jaar. NTR zond in het najaar een documentaire uit. PROJECTEN Algemene Rekenkamer In het kader van het 200-jarig bestaan van de Algemene Rekenkamer werkte de academie samen met hen aan twee projecten. Studenten van de afdeling Grafisch Ontwerpen maakten visualisaties over het 200-jarig bestaan en de toekomst van dit hoog college van staat. Medestudenten van de afdeling Interieurarchitectuur en Meubelontwerpen ontwierpen de inrichting voor het congres van Europese Rekenkamers in de Fokkerhallen in Den Haag. Dit project vond plaats in juni 2014. Schenkviaduct In september 2014 is een project gestart tussen de afdeling Grafisch Ontwerpen en Gemak over de problematiek rondom het Schenkenviaduct. Dit resulteerde in een activistische tentoonstelling in Gemak. Hoge Raad Student Ditmar van Dam van Grafisch Ontwerpen ontwierp een relatiegeschenk voor de Hoge Raad en een afscheidscadeau voor vertrekkend president van de Hoge Raad der Nederlanden de heer Corstens. Voltooiing van dit project in september/oktober 2014 met de levering van de eerste geschenken.

Jaarverslag 2014

pagina 128


OCW etalages Tussen juli en oktober 2014 presenteerden tien talentvolle fotografen van de KABK hun afstudeerwerk in de etalages van OCW. Aftrap Twee – Veiligheid en Justitie / Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Van 16 januari tot 20 maart presenteerden vijf recente alumni van de KABK hun werk in het Artrium van het ministerie van Veiligheid en Justitie / Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. What’s Inside the “Koffer”? Een tentoonstelling en publicatie gemaakt door derdejaarsstudenten Grafisch Ontwerpen naar aanleiding van de Miljoennennota van 2014. Het project vond plaats in samenwerking met het Ministerie van Financiën in februari en maart 2014.

Muziek en dans Een totaaloverzicht van de concerten, uitvoeringen en festivals die naast de talrijke reguliere voorspeelavonden, lunchconcerten en masterclasses in het conservatorium en de regio hebben plaatsgevonden, zijn op te vragen bij [email protected]. Hieronder een overzicht van de series die gedurende een schooljaar worden opgevoerd door studenten en docenten van alle afdelingen van het Koninklijk Conservatorium. JONG KC 2014 EXPOSURE NAAR BUITEN Compleet concert op TV West Het Kerstconcert 2012 van het Atheneum Kamerorkest is uitgezonden op de Haagse regionale televisiezender TV West. Heel bijzonder was het feit, dat het concert voor het eerst live voor TV werd opgenomen. Het concert werd op Eerste Kerstdag uitgezonden. Langs de A12 bij Zoetermeer werd de uitzending groots aangekondigd. KC compositieprijs voor jonge componisten Versterking van de samenwerking met het Nederlands Blazers Ensemble. De groep winnaars van een reeks workshops in het begin van 2014 door compositiedocent Calliope Tsoupaki, gekoppeld aan een compositieopdracht voor kamermuziek, was groter dan ooit. Leerlingen van de School voor Jong Talent voerden deze composities uit tijdens het Jong KC Zomerfestival, juli 2014. Voor het eerst stroomde één van de winnaars daarna als leerling in onze School in. Internationale inbreng in kamermuziekweek Afsluiting van eerste semester in kamermuziekweek januari 2014. Internationale dimensie door medewerking van strijkkwartet uit de Menuhin School en door drie blokfluit-leerlingen uit Landesmusikgymnasium Dresden. Aan het Jong KC Zomerfestival, juli 2014 hebben een koperkwintet uit Wells (Engeland) en een strijktrio uit het Musikgymnasium Berlijn deelgenomen. Voorstelling voor prinses Beatrix: Royaal Talent Vrijdag 14 maart 2014 bood het Koninklijk Conservatorium een bijzondere avond aan prinses Beatrix aan. Het programma Royaal Talent bestond uit een rijke variatie aan muziek en dans. Na afloop werden aan de prinses bloemen aangeboden door de jongste dansleerling. Zij begeleidde de prinses het toneel op voor de groepsfoto: alle uitvoerenden met de prinses als het stralende middelpunt Nieuwe initiatieven van sponsoring Op 10 april hebben onze leerlingen zich gepresenteerd tijdens een gala-avond van Den Haag Nieuw Centrum, een organisatie die ons eigen Cultuurfonds School voor Jong Talent financieel gaat steunen. Strijkers en blazers, slagwerkers en een pianotrio presenteerden zich, aangekondigd door Bart Chabot. Aan het eind van de avond kon een substantieel bedrag worden overgemaakt naar het Cultuurfonds School voor Jong Talent Presentatie eindexamenleerlingen in Eindhoven en Utrecht in de kleine zaal van de muziekcentra in Eindhoven en Utrecht presenteerden eindexamenleerlingen zich met een deel van hun programma onder de titel de Oogst van Jong KC. Lunchconcert Kleine Zaal Concertgebouw Woensdag 18 juni speelden onze leerlingen het jaarlijkse lunchconcert in de Kleine Zaal van het Concertgebouw. Stimulans jonge blazers In samenwerking met het Nederlands Blazers Ensemble is in september de dag van de jonge blazer georganiseerd. Hieruit is het jongjongNBE voortgekomen, een ensemble van kinderen, jonger dan 15 jaar. Dit ensemble repeteerde een aantal keren in ons conservatorium en gaf zijn eerste concert tijdens de finale van de december familieconcerten van het NBE. Jonge slagwerkers Op zondag 23 november speelde het Jong KC Slagwerkensemble en het PISO Ensemble in het cultureel centrum Veluvine te Nunspeet. Dit podium organiseert in samenwerking met het NJO een aantal keer per jaar een Jong Talent concert, waarbij elke keer een ander instrument centraal staat. Atheneum Kamerorkest Het Atheneum Kamerorkest gaf vijf concerten. Het kerstconcert samen met zangers van de Dutch National Opera Academy. In november vond er een studiedag plaats met Amsterdam Sinfonietta.

Jaarverslag 2014

pagina 129


Internationale contacten Het Jong KC Jazz-combo trad op in Istanbul en een pianotrio van jonge lerlingen in Dresden. Aan de Kamermuziekweek en het Jong KC Zomerfestival namen internationale gasten deel. Ook namen leerlingen van de SvJT deel aan het internationaal Vioolconcours Kloster Schöntal en het Pianoconocurs in Newcastle. KC-HBO Series Bach op Vrijdag In de populaire serie Bach op Vrijdag brengen studenten van de afdeling Oude Muziek in dit seizoen op vrijdagmiddag, naast cantates van Johann Sebastian Bach, werken van tijdgenoten die in dienst waren van de Rooms-Katholieke kerk. Deze serie komt tot stand in medewerking met Stichting Musica Antica da Camera en Stichting Cultuur en Muziek van de Lutherse Kerk. BASSbook Studenten van de afdelingen Klassieke Muziek, Jazz en Oude Muziek Een interessante samenwerking tussen de verschillende bassisten van de afdelingen Jazz, Oude Muziek en Klassiek mondde uit in BASSbook - zie www.BASSbook.nl. Meer en meer (contra)bassisten spelen niet slechts in één stijl maar zijn van vele markten thuis. Vier maal per jaar komen deze studenten en hun docenten bijeen om hun ervaringen uit te wisselen en tevens verwelkomen ze een aantal internationale gasten vanuit de verschillende disciplines. De gasten zijn zeer divers: solisten, researchers, bouwers van instrumenten en/of stokken, improvisatoren en docenten. De contrabas staat centraal in het Festival Classique 2012 met bijdragen van studenten en docenten van het KC. CASS Studenten van de afdelingen Compositie, ArtScience en Sonologie Het Koninklijk Conservatorium heeft behalve een afdeling Compositie van grote reputatie nog twee andere afdelingen waar het scheppen van nieuwe muziek en kunst veel centraler staat dan het uitvoeren van reeds bestaande muziek: Het Instituut voor Sonologie, dat sinds 1986 onderdeel uitmaakt van het conservatorium, en de in 1989 samen met de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten opgerichte interfaculteit ArtScience. De rijke tradities waar deze afdelingen uit voortkomen hebben geleid tot een enorme veelzijdigheid aan esthetische, didactische en technische benaderingen binnen de muren van het conservatorium. Om ten volle van die veelzijdigheid te profiteren is het voor de studenten van deze scheppende afdelingen van belang om naast hun specifieke studierichting ook daarbuiten ideeën uit te wisselen, te participeren in gezamenlijke projecten en gezamenlijk werk te presenteren tijdens concerten. Voor het tweede jaar op rij presenteren de genoemde afdelingen de CASS-concerten, waarin mengvormen worden gepresenteerd van compositie en improvisatie, van traditionele instrumenten en elektronica, van abstracte muziek en theater. De werken worden toegelicht door de makers en na de pauze is er een informele discussie. Dag in de Branding Festival voor nieuwe muziek Het Haagse Festival Dag in de Branding laat horen en zien hoe rijk en vitaal de wereld van de nieuwe muziek is. Het festival vindt vier keer per jaar plaats op diverse, vaak ongewone locaties in Den Haag en wordt altijd op een zaterdag gehouden. Naast het Koninklijk Conservatorium (vanaf het begin bij het festival betrokken) leveren ook culturele instellingen als het Korzo theater, Paard van Troje, Theater aan het Spui, Theater De Regentes, TAG en het Residentie Orkest bijdragen aan het festival. Deze samenwerkende partijen stellen programma’s op die een mix vormen van eigen programmering en bijzondere projecten met een uniek festivalkarakter. In deze formule komt jong talent aan bod in combinatie met gevestigde namen en worden premières afgewisseld met werken die zich hebben bewezen. En dan gaat het niet alleen om de presentatie van innovatieve ontwikkelingen in de klassieke muziek, maar ook om ontwikkelingen in de geïmproviseerde muziek, de jazz, de popmuziek, het muziektheater, de niet-westerse muziek, de elektronica en de ontwikkelingen van diverse eigentijdse media. EMOS (Early Music Open Stage) Afdeling Oude Muziek Een veelheid aan stijlen en bezettingen passeert jaarlijks de revue op het open podium van de Oude Muziek. Menig ensemble of zelfs menig solist van naam was aanvankelijk ook hier te horen. De sfeer van solidariteit en waardering voor elkaars bijdragen zijn tekenend voor het ongedwongen karakter dat muzikale presentaties kunnen hebben als de ambitie hoog en de pretentie laag is. Koffieconcerten De koffieconcerten worden door de Dr. Anton Philipszaal in hun eigen seizoensbrochure als volgt omschreven: ‘Den Haag heeft een van de beste muziekopleidingen van Nederland binnen haar muren. Met recht een conservatorium dat Koninklijk genoemd mag worden. En wat studenten allemaal in hun mars hebben laten ze graag aan u horen. Van jazz, klassiek tot liedzangers, u komt ze allemaal tegen in tien concerten op zondagochtend. Wilt u weten wat de toekomst van Nederland in petto heeft? Kom dan naar de Philipszaal. Voor slechts €6,- inclusief koffie en thee zit u op de eerste rang bij de nieuwe generatie musici van ons land.

Jaarverslag 2014

pagina 130


Speciaal voor kinderen vindt er voorafgaand aan veel Koffieconcerten een gratis inleiding plaats. Alle koffieconcerten worden live uitgezonden door Radio West. ‘Een bezoek aan de Koffieconcerten betekent dus ook een live-uitzending bijwonen van Radio West.’ Lunchconcerten Luisterend naar de talenten van de toekomst. Het Koninklijk Conservatorium organiseert tussen oktober en april elke dinsdag en donderdag om 12.45 uur een lunchconcert in het conservatorium. Deze concerten duren ongeveer 45 minuten. Gratis lunchconcerten worden tevens gegeven in conservatorium zelf, en buiten in de Christus Triumfatorkerk, de Boskantkerk en diverse andere locaties buiten het Koninklijk Conservatorium. Programma’s worden verzorgd door studenten van de afdeling Klassieke Muziek, Oude Muziek en Jazz. Mozart en Beethoven Twilight Recitals Studenten en docenten van de afdelingen Klassieke Muziek, Oude Muziek en Jong KC Werken van Mozart, Beethoven en tijdgenoten in diverse bezettingen Het studiejaar 2013-2014 stond de Twilight Recitals in het teken van Mozart en Beethoven. Studenten van de afdelingen Klassieke Muziek, Oude Muziek en Jong KC voeren solo-klavierwerken, liederen, kamermuziek en zelfs pianoconcerten uit. Muzikale Strippenkaart Middagconcerten Symfonie Orkest KC Studenten van de afdeling Klassieke Muziek Een prachtig serie van concerten gespeeld door het Symfonie Orkest van het Koninklijk Conservatorium: groot repertoire, spannende stukken en af en toe een avontuurtje. De concerten om 16.30 uur in het Koninklijk Conservatorium hebben een informeel karakter en er wordt geweldig gespeeld. Bij bezoek aan 4 van de 6 concerten krijgt de luisteraar een gratis concert van het Residentie Orkest aangeboden. Sonologie Discussieconcert Werken van studenten van het Instituut voor Sonologie Het Instituut voor Sonologie heeft een lange traditie als het gaat om concerten met elektronische muziek. Al sinds de jaren 60 van de vorige eeuw werden met grote regelmaat concerten gegeven in het Stedelijk Museum in Amsterdam en de Geertekerk en Muziekcentrum Vredenburg in Utrecht. Aanvankelijk waren dat concerten waarbij voornamelijk studiocomposities werden weergegeven vanaf een bandrecorder, maar tegenwoordig bestaat een groot deel van het repertoire uit stukken waarbij de elektronica live wordt gebruikt of waarbij combinaties worden gemaakt van traditionele instrumenten en elektronische klanken. Veel composities worden weergegeven via ruimtelijk opgestelde luidsprekers. TEST Studenten van de afdeling Compositie In het voorjaar 2008 kwam Mirjam Zweers, de programmeur van het Nutshuis, met een interessant initiatief om een aantal keer per jaar de zalen van het Nutshuis beschikbaar te stellen aan avant-gardistische creatieve studenten van het conservatorium. Het Nutshuis maakt zich sterk voor lokale kunst en maatschappij via debatten, lezingen, tentoonstellingen, workshops, films en muziek. Hier ontmoeten jonge kunstenaars het Haagse publiek, voor de afdeling Compositie een meer dan interessante plek. Zo is een experimenteerproject tot stand gekomen onder een werktitel TEST. Een aantal keer per jaar wordt het gebouw ‘overgenomen’ door de compositiestudenten en het publiek uitgenodigd voor een altijd verrassend spektakel. Art of Sound De afdeling Art of Sound ondersteunt veel van de projecten die opgenomen zijn in deze brochure, hetzij door de verzorging van de zaalversterking, hetzij door het maken van geluidsopnames. Alle werkzaamheden worden als praktijkoefening uitgevoerd door studenten van de afdeling. De studenten worden hierin begeleid door docenten die in de regel een professionele beroepspraktijk hebben als producer, geluidsontwerper of opnameleider.

Jaarverslag 2014

pagina 131


Algemene bijlage

IV

Specificatie kengetallen studenten

In onderstaande tabellen zijn de studentengegevens per faculteit gespecificeerd (peildatum 30 september) Autonome Beeldende Kunst en Vormgeving Master Type and Media/Interior Architecture Ingeschreven per 30 december (2012: 30 september) (2013: 1 oktober) (2014: 30 september) a. Bachelor voltijd b. Bachelor deeltijd c. Master Type and Media en (per 2011) Interior Architecture

09 10 1047

10 11 996

11 12 960

12 13 976

13 14 854

14 15 846

806 230 11

788 196 12

764 178 18

794 153 29

722 106 26

717 102 27

347 248 65 34 77

309 238 45 26 56

275 219 29 27 63

286 213 35 38 115

225 177 24 24 96

269 201 34 34 138

142 35 141 51

154 22 120 29

135 34 103 37

152 42 121 31

150 24 102 23

09 10

10 11

11 12

12 13

13 14

14 15

757 547 210

771 534 237

745 498 247

685 455 230

679 425 254

678 399 279

153

145

125

107

104

103

171

157

138

130

126

118

111

87

87

82

81

77

49

63

65

67

74

91

36 56 36

47 70 46

49 51 38

44 51 26

55 54 39

68 51 31

139

131

122

124

109

juli 2015

90

93

124

101

112

juli 2015

50

38

51

39

47

juli 2015

09 10 15

10 11 16

11 12 15

12 13 11

13 14 10

14 15 10

Instroom: Aantal instromende studenten HBO

8

10

7

6

4

4

Uitstroom: Aantal geslaagden einddiploma Aantal studiestakers

6 3

5 3

9 1

3 2

3 1

Juli 2015 juli 2015

Instroom: Totaal aantal instromende studenten HBO a. instroom propedeuse voltijd b. instroom propedeuse deeltijd c. instroom overige leerjaren - waarvan in totaal van buitenlandse nationaliteit Uitstroom: Aantal geslaagden einddiploma voltijd Aantal geslaagden einddiploma deeltijd Aantal studiestakers voltijd Aantal studiestakers deeltijd In- en uitstroom: tijdens studiejaar van 1-10 t/m 30-9 Muziek Docent Muziek Master Muziek/Sonologie/Opera a. Bachelor Muziek en Docent Muziek b. Masteropleidingen Instroom/doorstroom Instroom HBO Bachelor Muziek en Docent Muziek, eerste studiejaar Instroom HBO Bachelor en Docent Muziek, alle studiejaren - waarvan buitenlandse nationaliteit Instroom Master Muziek/Sonologie/Opera (excl. doorstroom uit Bachelor en Docent Muziek) - waarvan buitenlandse nationaliteit Doorstroom uit Bachelor en Docent Muziek - waarvan buitenlandse nationaliteit Uitstroom Totaal aantal geslaagden einddiploma Bachelor Muziek en Docent Muziek Totaal aantal geslaagden Master Muziek/Sonologie/ Opera Aantal Studiestakers Dans Ingeschreven studenten HBO-afdeling

juli juli juli juli

2015 2015 2015 2015

Jaarverslag 2014

pagina 132


Algemene bijlage

V

Prijzen en vermeldingen studenten, alumni en (gast)docenten


PRIJZEN Steenbergen Stipendium Olya Oleinic won in oktober 2014 het Steenbergen Stipendium. Lichting 2014 Bastian Visch won Lichting 2014, de belangrijkste modeprijs voor jong talent. Haagse Beurs voor Creatief Toptalent In november 2014 werd bekend dat zowel Bastian Visch (Textiel en Mode) als Sam van’t Oever (IMD) de prestigieuze beurs ter waarde van 20.000 euro wonnen die jaarlijks wordt uitgereikt door de gemeente Den Haag. Koninklijke Prijs voor Schilderskunst Bob Eikelboom en Niels Broszat wonnen de Koninklijke Prijs voor Vrije Schilderskunst 2014. Mondriaan Fonds Beeldende Kunst alumna Femmy Otten kreeg de opdracht om Koning Willem Alexander te schilderen. BNI-Prijs Op donderdag 25 september 2014 won Andrea Roelofse van de afdeling Interieurarchitectuur en Meubelontwerpen de BNI Prijs voor jonge en getalenteerde interieurarchitecten. Roelofse studeerde in de zomer van 2014 af aan de afdeling Interieurarchitectuur en Meubelontwerpen van de KABK. Het was dit jaar de zesde keer op rij dat een recente alumnus van de KABK deze aanmoedigingsprijs won. ING Foto Award Op donderdag 18 september won alumnus Maurice van Es de publieksprijs van de ING Phototgraphy Award 2014. Alumni Fotografie in Stedelijk Museum Amsterdam Op 20 januari maakte het Stedelijk Museum Amsterdam bekend dat naar aanleiding van de tentoonstelling ‘On the Move’ werk is aangekocht van tien kunstenaars, waaronder zes alumni van de KABK. MOAM voor Hema, September 2014 In september presenteerde MOAM haar collectie voor HEMA. Textiel en Mode alumni Dewi Bekker en Julie de Ruijter maakten deel uit van dit collectief. HEMA Designwedstrijd Camila Fix, student aan de Post Graduate Course Industrial Design en Louise Rietvink, student Interieurarchitectuur & Meubelontwerpen zijn op 3 juni genomineerd voor de Publieksprijs voor de HEMA Ontwerpwedstrijd 2014. Interieurarchitectuur en Meubelontwerpen prijswinnaars  Gabriël Holysz won met zijn project Gabriël Holysz Body Instituut de Schuitemaprijs én de afdelingsprijs Afdeling Interieurarchitectuur en Meubelontwerpen. Ook was hij genomineerd voor de Beurs voor Haags Top Talent 2014  Researchlab: How Devices Define a Landscape onder leiding van Cathelijne Montens en Krijn Christiaansen. alumni  Alumnus van de afdeling Interieurarchitectuur en Meubelontwerpen Renate Nederpel (2011) was genomineerd voor de W.H. Gispen Award 2014  Alumni van de afdeling Interieurarchitectuur en Meubelontwerpen Nic Roex (2009), Renate Nederpel (2011) en Nynke Koster (2013) werden genomineerd voor de D’SIGN Awards.  alumni van de afdeling Interieurarchitectuur en Meubelontwerpen Rutger de Regt (2011), Maarten Schenkeveld (2012) en Martijn Rigters (2013) nemen deel aan de tentoonstelling ‘Slow Tech’, samengesteld door designcriticus Jeroen Junte.  Alumnus Gabriël Holysz (IAMO 2014) ontwerpt in november het project ‘Scenografie van de naaister’ voor een internationaal congres in het Vredespaleis.

Jaarverslag 2014

pagina 133



PRIJZEN       





  







Januari Mayte Levenbach (12 jaar en leerling Jong KC) uit Den Haag en Leon Blekh (14 jaar) uit Antwerpen zijn de winnaars van Het Nederlandse Vioolconcours Iordens 2014. April 2014 Het Delta Pianotrio, bestaande uit alumna en pianiste Vera Kooper, violist Gerard Spronk (ex-Jong KC) en celliste Irene Enzlin, heeft tijdens het 'VII International Stasys Vainiūnas Chamber Ensemble Competition' op 5 april in Vilnius (Litouwen) de eerste prijs gewonnen. Bachelorstudente Laura Lunansky en leerling Jong KC (extern) Matthias Spee winnen 2e prijs Prinses Christina Concours. Eerstejaarsstudente viool Laura Lunansky won in Categorie 3 (student aan een vakopleiding van een conservatorium) een tweede prijs. Leerling Jong KC extern Matthias Spee won in zijn categorie 2 (15 t/m 19 jaar) ook een tweede prijs. Op zondag 27 april 2014 heeft Andrija Lazarevic de tweede prijs gewonnen tijdens het Nordhorn Guitar Festival in Nordhorn, net over de grens in Duitsland. Mei Maandag 19 mei ontving Masterstudent ArtScience Roel Heremans een VOCATIO-Beurs. Juni Felician Erlenburg wint persprijs Leidse Jazz Award (juni 2014). Op zaterdag 21 juni heeft de jonge pianist Nikola Meeuwsen, uit groep 8 van de basisschool en leerling van Marlies van Gent, het eerste Koninklijk Concertgebouw Concours gewonnen. In de finale speelden zes kandidaten, waarvan drie uit Jong KC. Twee leerlingen van Marlies van Gent (Nikola en Victor Su) en één van Lucia Swarts (Jurre Koopmans, cello). De finale vond plaats in de Kleine Zaal van het Concertgebouw. Nikola ontving uit handen van juryvoorzitter Dominic Seldis een trofee en een geldbedrag van € 1000,- ten behoeve van zijn muzikale ontwikkeling. Daarnaast mag Nikola optreden tijdens het Prijswinnaars Lunchconcert in seizoen 2014/2015. Augustus Op 14 augustus heeft Dalyn Cook (Masterstudent fortepiano bij Bart van Oort) het eerste Internationale Clavichord Concours gewonnen tijdens het Nordic Historical Keyboard Festival in het Kuopio Music Center in Finland. Acht finalisten werden geselecteerd aan de hand van opnames. Dalyn bracht werken van JS Bach, CPE Bach, Benda en anderen ten gehore. Naast een geldprijs wint ze drie recitals: tijdens het Geelvinck Pianoforte Festival (Amsterdam, oktober 2014), het Nordic Historical Keyboard Festival (Kuopio, Augustus 2015) en volgend seizoen in de Honig Breethuis concertseries in Zaandijk. Dalyn studeert in 2015 af. Naast fortepiano werkt ze komend jaar aan klavichord met Menno van Delft (Conservatorium van Amsterdam). September Tijdens de feestelijke Meesterproef op 21 september in de Doelen te Rotterdam is Maria Warenberg (mezzosopraan en leerling van Rita Dams en Marjan Kuiper) door een breed samengestelde commissie uitgekozen als Classic Young Master. Maria zit op de School voor Jong Talent. Daarnaast heeft Mayte Levenbach (viool) de Publieksaward in ontvangst mogen nemen, ook zij zit op de School voor Jong Talent en heft les van Ilona Sie Dhian Ho. De titel Classic Young Master staat voor een tweejarig individueel begeleidingstraject in een pakket op maat waarbij de aandacht zicht richt op de persoonlijke ontwikkeling in relatie tot de muzikale ontwikkeling. Tijdens de Lied Duo finale soprano heeft Ellen Valkenburg en pianist Andrea Vasi de “Prize of the Friends of Song IVC-Lied Duo” gewonnen. De prijs betreft een geldprijs van € 1.250,-. Rik Kuppen won the Stipendium that The Sankt Goar International Music Festival and Academy makes available to very talented young pianists. Stichting Dansersfonds ’79 heeft zijn jaarlijkse dansprijzen bekendgemaakt. De Prijs van Verdienste 2014 gaat naar Ted Brandsen, directeur van Het Nationale Ballet. De Aanmoedigingsprijs is voor danseres Wendeline Wijkstra, lid van het corps de ballet van Het Nationale Ballet en alumna van het Koninklijk Conservatorium. Een tweede Aanmoedigingsprijs gaat naar Imre van Opstal van het Nederlands Dans Theater. De prijzen werden dinsdag 16 september 2014 in Amsterdam uitgereikt door Han Ebbelaar en Alexandra Radius. Aan de Prijs van Verdienste is een bedrag van € 2.500,- verbonden. Aan de Aanmoedigingsprijs is een bedrag van €1.500,verbonden. November Van 10 t/m 14 september vond de Salieri - Zinetti Chamber Music International Competition plaats in Verona in Italië. Het Delta Pinao Trio met pianiste en KC-alumna Vera Kooper won de eerste prijs (samen met Trio Laon), de ‘Fondazione Cattolica Assicurazione’ Award for excellence t.w.v . € 10.000,- te besteden aan de realisatie van een concerttournee van tien concerten. Daarnaast won het Delta Pianotrio de ‘Premio Speciale New York Recital Debut’, een nieuwe speciale prijs, bestaande uit een concert tijdens het New York Chamber Music Festival. Het Delta Piano Trio bestaat uit Gerard Spronk, viool, Irene Enzlin, cello en Vera Kooper, piano. Op 30 november werd tijdens een feestelijke avond in Pulchri Studio is de eerste lichting winnaars van de Piket Kunstprijzen bekroond. Uit handen van juryvoorzitter Rinus Sprong ontving elke winnaar een cheque t.w.v. 8000 euro en een sculptuur van kunstenaar Vittorio Roerade. De winnaar van de Juryprijs ontving een oorkonde en ook een sculptuur. De finale van het Prinses Christina Jazz Concours werd op zondagmiddag 30 november gehouden in het Bimhuis in Amsterdam. Voor de selecties kwamen ruim 300 jonge jazzmuzikanten tussen de 12 en 21 jaar dat weekend naar het Bimhuis om op te treden. Een professionele jury, bestaande uit onder anderen Co de Kloet, Fay Lovsky en Tineke Postma, koos zeven finalisten uit en verdeelde de prijzen onder hen. Het Koninklijk Conservatorium feliciteert haar studenten: Sergio Abdoelrahman, piano (13 jaar, Den Haag) en Olivier van Niekerk, gitaar (12 jaar, Den Haag) winnaars eerste prijs CATEGORIE 1 (12 t/m 15 jaar)

Jaarverslag 2014





pagina 134


Tim Hennekes, drums (17 jaar, Voorhout) (met Gijs Idema Trio) winnaar eerste prijs CATEGORIE 2 (16 t/m 21 jaar) December De Kersjesprijs 2014, een bedrag van € 50.000, werd op 6 december a.s. in het Concertgebouw in Amsterdam uitgereikt aan het Dudok kwartet (Judith van Driel – viool, Marleen Wester - viool, Lotte de Vries – altviool en David Faber – cello). Zowel Lotte als David studeerde aan het Koninklijk Conservatorium. De Kersjesprijs wordt jaarlijks uitgereikt aan uitzonderlijk talent in de Nederlandse kamermuziek. De vioolbeurs van het Kersjesfonds (€ 15.000) ging dit jaar naar altvioliste Dana Zemtsov. De directiebeurs wordt gedeeld door drie jonge dirigenten: Huba Hollóköi, Konradin Herzog (Studenten Nationale Master Orkestdirectie KC) en MaNOj Kamps (oud-student KC) krijgen ieder een stipendium van 5.000 euro, ter ondersteuning van studie en carrière.

Jaarverslag 2014

pagina 135


Algemene bijlage

VI

Bilaterale overeenkomsten Levenlang Leren Programma/ERASMUS+


                                                          

University of Applied Arts Vienna Karel de Grote Hogeschool / Sint Lucas Antwerpen Sint Lucas Beeldende Kunst LUCA Gent (Hogeschool voor Wetenschap & Kunst) École Nationale Superieure des Arts Visuels La Cambre École de Recherche Graphique, Bruxelles Hogeschool Gent / KASK & Conservatory, School of Arts Gent Academy of Fine Arts, Prague Academy of Arts, Architecture and Design,Prague Ostravkska univerzita v Ostravě, Ostrava Danmarks Designskole, Copenhagen Danish School of Media and Journalism, Copenhagen Kolding School of Design Estonian Art Academy, Tallinn Lahti University of Applied Sciences, Lahti University of Art & Design/Aalto University, Helsinki University of Lapland, Rovaniemi Paris Institute of Art and Design (Duperré), Paris Ecole Nationale Supérieure des Arts Décoratifs, Paris Institut Supérieur des Beaux Arts de Besançon ECV – Ecole de Communication Visuelle, Paris Hochschule für Künste Bremen, Bremen Fachhochschule Darmstadt, Darmstadt Hochschule für Gestaltung, Schwäbisch Gmünd Kunsthochschule Berlin-Weißensee, Berlin Staatliche Akademie der Bildenden Künste, Karlsruhe Staatliche Hochschule für Gestaltung, Karlsruhe Muthesius Kunsthochschule, Kiel Folkwang Hochschule, Essen Hochschule fur Bildende Kunste Braunschweig Athens School of Fine Arts, Athens Hungarian Academy of Fine Arts, Budapest Iceland Academy of the Arts, Reykjavík Accademia di Belle Arti di Carrara, Carrara Accademia di Belle Arti Pietro Vannucci, Perugia Accademia di Belle Arti Palermo Accademia di Belle Arti, Firenze Vilnius Academy of Fine Arts, Vilnius Vilnius College of Design Academy of Fine Arts in Warsaw Academy of Fine Arts in Gdansk University of Maribor, Maribor Universidad de Barcelona, Barcelona Universidad del Pais Vasco, Bilbao Escola Superior de Disseny ELISAVA (Universitat Pompeu Fabra) Escuela superior de diseño - e/s/d/Madrid Textilhögskolan I Boras, Boras Hochschule für Gestaltung, Luzern ECAL Ecole cantonale d'art de Lausanne Bern University of Arts Faculty of Fine Arts Marmara University, Istanbul Mimar Sinan University, Findikli-Istanbul Izmir University of Economics, Balçova-Izmir Yildiz Technical University, Yildiz-Istanbul Falmouth College of Arts, Cornwall University of Wales, Newport Norwich School of Art and Design, Norwich, Norfolk The Arts University College at Bournemouth, Poole School of Art at Central Saint Martins, Univ. Of the Arts London Montfort University Leicester

Oostenrijk België België België België België Tsjechische Republiek Tsjechische Republiek Tsjechische Republiek Denemarken Denemarken Denemarken Estland Finland Finland Finland Frankrijk Frankrijk Frankrijk Frankrijk Duitsland Duitsland Duitsland Duitsland Duitsland Duitsland Duitsland Duitsland Duitsland Griekenland Hongarije IJsland Italië Italië Italië Italië Litouwen Litouwen Polen Polen Slovenië Spanje Spanje Spanje Spanje Sweden Zwitserland Zwitserland Zwitserland Turkije Turkije Turkije Turkije Verenigd Koninkrijk Verenigd Koninkrijk Verenigd Koninkrijk Verenigd Koninkrijk Verenigd Koninkrijk Verenigd Koninkrijk

Jaarverslag 2014

pagina 136


Outside Europe (non-Erasmus partners)              

University of Arts, Tirana Chinese Academy of Fine Arts CAFA, Bejing Instituto Buena Bista, Curaçao National Institute of Fashion Technology, Gandhinagar Gujarat Srishti College of Art Design and Technology, Bangalore Viswa Bharati University, Santniketan West Bengal Pearl Academy, New Delhi National Institute of Design, Ahmedabad Bezalel Academy of Art & Design, Jerusalem Zokei University, Tokyo Musashino Art School, Tokyo Seoul National University, College of Arts, Seoul Minneapolis College of Art and Design, Minneapolis Rhode Island School of Design, Providence

Albanië China Curaçao India India India India India Israël Japan Japan Zuid-Korea USA USA


                                              

Universität für Musik und Darstellende Kunst, Graz Universität für Musik und Darstellende Kunst, Wien Konservatorium Wien Privatuniversität Artesis Hogeschool Antwerpen/Dept. Dramatische Kunst-Muziek-Dans LUCA School of Arts, Campus Lemmensinstituut Leuven Erasmushogeschool/Koninklijk Conservatorium, Brussel École Súpérieure des Arts/Conservatoire Royal de Bruxelles Musik-Akademie Basel/Fachhochschule Nordwestschweiz, Musikhochschulen Conservatoire de Musique de Genève Conservatoire de Lausanne, Haute École de Musique de Lausanne University of Nicosia Janáčkovy Akademie Múzických Umění v Brně Akademie Múzických Umění v Praze Technische Universität Berlin Universität der Künste, Berlin Folkwang Universität der Künste, Essen Hochschule für Musik und Darstellende Kunst, Frankfurt Staatliche Hochschule für Musik, Freiburg im Breisgau Hochschule für Musik und Theater, Hamburg Hochschule für Musik Karlsruhe Hochschule für Musik und Theater 'Felix Mendelssohn Bartholdy', Leipzig Staatliche Hochschule für Musik und Darstellende Kunst, Mannheim Hochschule für Musik und Theater München Hochschule für Musik und Theater, Rostock Hochschule für Musik, Würzburg Det Jyske Musikkonservatorium, Arhus Det Kgl. Danske Musikkonservatorium, København Rytmisk Musikkonservatorium, København Escola Superior de Música de Catalunya, Barcelona Real Conservatorio Superior de Música 'Victoria Eugenia' de Granada Real Conservatorio Superior de Música de Madrid Conservatorio Superior de Música de Canarias Real Conservatorio Superior de Música de Madrid Conservatorio Superior de Música de Valencia Eesti Muusikaakadeemia, Tallinn Conservatoire National Supérieur Musique et Danse de Lyon Conservatoire National Supérieur de Musique et de Danse de Paris Conservatoire National de Région, Paris Conservatoire Strasbourg Ionio Panepistimio, Department of Music Studies, Corfu Liszt Ferenc Zenemüvészeti Egyetem, Budapest Conservatorio di Musica 'Luca Marenzio', Brescia Conservatorio 'G. F. Ghedini', Cuneo Conservatorio Statale di Musica 'Luigi Cherubini', Firenze Conservatorio di Musica 'Giuseppe Verdi' di Milano Conservatorio di Musica di Perugia Conservatorio di Musica 'Giuseppe Tartini', Trieste

Oostenrijk Oostenrijk Oostenrijk België België België België Zwitserland Zwitserland Zwitserland Cyprus Tsjechië Tsjechië Duitsland Duitsland Duitsland Duitsland Duitsland Duitsland Duitsland Duitsland Duitsland Duitsland Duitsland Duitsland Denemarken Denemarken Denemarken Spanje Spanje Spanje Spanje Spanje Spanje Estland Frankrijk Frankrijk Frankrijk Frankrijk Griekenland Hongarije Italië Italië Italië Italië Italië Italië

Jaarverslag 2014

                           

pagina 137

Conservatorio di Musica 'Evaristo Felice Dal Abaco', Verona Conservatorio de Musica 'A. Pedrollo' di Vicenza Listaháskóli Íslands, Reykjavík Lietuvos Muzikos ir Teatro Akademija, Vilnius Jāzepa Vītola Latvias Mūzikas Akadēmija, Riga Norges Musikkhøgskole, Oslo Instituto Politécnico de Lisboa/Escola Superior de Música de Lisboa Escola Superior de Música, Artes e Espectáculo do Porto Akademia Muzyczna im Karola Szymanowskiego, Katowice Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków Akademia Muzyczna im I. J. Paderewskiego w Poznaniu Akademia Muzyczna im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu Universitatea Naţională de Muzică Bucureşti Göteborgs Universitet Musikhögskolan Ingesund, Karlstads Universitet Lund Universitet/Malmö Musikhögskolan Kungliga Musikhögskolan i Stockholm Sibelius-Akatemia, Helsinki Helsinki Metropolia Ammattikorkeakoulu Vysoká skola múzických umení v Bratislave Hacettepe Üniversitesi, Ankara Devlet Konservatuvari Istanbul Üniversitesi, Devlet Konservatuvari University of Birmingham Birmingham Conservatoire, Birmingham City University Royal Academy of Music, London Royal College of Music, London Guildhall School of Music & Drama, London Royal Northern College of Music, Manchester


Italië Italië IJsland Litouwen Letland Noorwegen Portugal Portugal Polen Polen Polen Polen Roemenië Zweden Zweden Zweden Zweden Finland Finland Slowakije Turkije Turkije Verenigd Koninkrijk Verenigd Koninkrijk Verenigd Koninkrijk Verenigd Koninkrijk Verenigd Koninkrijk Verenigd Koninkrijk

Outside Europe (non-Erasmus partners)      

Schulich School of Music McGill University Montreal Queensland Conservatorium Brisbane Yong Siew Toh Conservatory Singapore Shenzen School of the Arts Ningbo University, department of music Shanghai Jazz Club

Canada Australië Singapore China China China

Jaarverslag 2014

pagina 138

Hogeschool der Kunsten Den Haag Postbus 11670 2502 AR DEN HAAG


Jaarverslag 2014 Hogeschool der Kunsten Den Haag

Recommend Documents