Jaarverslag 2008 FOTO 1

Jaarverslag 2008

Jaarverslag 2008 Vlaams Instituut voor de logistiek vzw

Jaarverslag 2008

Vil © 2009

Colofon Publicatie Jaarverslag 2008 Datum April 2009 E-mail [email protected] Telefoon +32 (0)3 229 05 00 Redactie Liesbeth Geysels, Francis Rome, Stephane Van Den Keybus, Sabine De Neef, Kris Neyens, Ludo Sys, Luc Pleysier, Koen Vleugels, Liesbet De Munck (PHL), Isabel Elst, Dimitri Commers Verantwoordelijke Uitgever Liesbeth Geysels © Vlaams Instituut voor de Logistiek (VIL) 2009

2

Voorwoord 2008 was in tweeërlei opzicht een opmerkelijk jaar voor zowel het VIL als haar leden. In eerste instantie omdat 2008 voor het VIL een kantelmoment was: na het 5-jarig bestaan werd beslist om een nog meer praktische en bedrijfsgerichte koers te gaan varen. Dit heeft zich vertaald in een nieuw businessplan, alsook in het herschikken van onze werk- en organisatiestructuur en het aanstellen van een nieuwe algemene directeur. De continuïteit van de activiteiten werd evenwel verzekerd, zoals u zal vaststellen bij lezing van dit jaarverslag. Zowel qua publicaties (VIL-Series en VIL-rapporten) als qua pilootprojecten kunnen we enkele mooie resultaten op ons palmares schrijven, waaronder de opstart van het prestigieuze VeLP+ doorbraakproject. Daarnaast werd niet alleen de Extended Gateway® studie gefinaliseerd maar werd dit concept ook opgenomen voor concretisering in overheidsmiddens. In tweede instantie omdat 2008 de geschiedenis zal ingaan als het jaar van de zwaarste internationale financiële crisis sinds de Tweede Wereldoorlog. In het vierde kwartaal van 2008 werd de Belgische economie, net als de andere Europese economieën, voluit getroffen door de zeer bruuske verslechtering van de algemene economische omstandigheden in het verlengde van de wereldwijde financiële spanningen en de extreme toename hiervan vanaf september 2008. Het bruto binnenlands product daalde met maar liefst 1,3 pct. ten opzichte van het voorgaande kwartaal. De daarmee gepaard gaande daling van de goederenstromen verhoogde hierdoor aanzienlijk de druk op de logistieke sector. “In de context van de mondialisering en verscherpte concurrentie tussen de economieën, zijn de geavanceerde economieën inzake groei meer dan ooit aangewezen op hun innovatievermogen” aldus de Nationale Bank van België in haar Verslag 2008 over de economische en financiële ontwikkeling. Innoveren in tijden van economische crisis is geen sinecure maar wel noodzakelijk. Deze boodschap zit duidelijk vervat in het ‘Vlaanderen in Actie” Pact van de Vlaamse regering dat ernaar streeft van Vlaanderen een competitieve en duurzame kenniseconomie te maken tegen 2020. Als kenniscentrum dat logistieke concepten, ondersteund door technologische innovaties, ontwikkelt en implementeert bij Vlaamse bedrijven sluit het VIL perfect aan bij VIA. Innovatie maakt het verschil, middelmatigheid is niet langer voldoende. Zeker in moeilijke tijden dienen wij innovatief te zijn om onze missie waar te maken: “Vlaanderen optillen tot een duurzame en innovatieve logistieke topregio in Europa.” Ik ben ervan overtuigd dat dit dankzij de enthousiaste inzet van de ervaren VIL medewerkers en de actieve ondersteuning van de VIL leden mogelijk is.

Danny Van Himste Voorzitter

3

Jaarverslag 2008

4

Vil © 2009

Inhoudsopgave

Voorwoord

3

1 Missie en doelstellingen

8

2 Opdrachten

10

Innovatie: kennisopbouw, kennis­diffusie en projectwerking — ——————————————————————— 12 Kennisopbouw— ———————————————————————————————————————— 13 Kennisdiffusie— ————————————————————————————————————————— 14 Pilootprojecten—————————————————————————————————————————— 15 Doorbraakprojecten— —————————————————————————————————————— 15 Contractonderzoek———————————————————————————————————————— 16 Troeven van Vlaanderen— —————————————————————————————————————— 16 Kennisopbouw— ———————————————————————————————————————— 16 Pilootprojecten—————————————————————————————————————————— 18 Contractonderzoek———————————————————————————————————————— 18 Multimodaal transport— ——————————————————————————————————————— 19 Kennisopbouw— ———————————————————————————————————————— 19 Pilootprojecten—————————————————————————————————————————— 21 Contractonderzoek — —————————————————————————————————————— 22 Value added concepten & technologie— ———————————————————————————————— 22 Kennisopbouw— ———————————————————————————————————————— 22 Doorbraakprojecten— —————————————————————————————————————— 24 Pilootprojecten—————————————————————————————————————————— 25 Partnerships— ——————————————————————————————————————————— 28 Kennisopbouw— ———————————————————————————————————————— 28 Pilootprojecten—————————————————————————————————————————— 29 Clusterwerking—————————————————————————————————————————— 29 Promotie—————————————————————————————————————————————— 30 Convenant met FIT— ———————————————————————————————————————— 31 Nazorg en beleidsondersteuning———————————————————————————————————— 31

5

Jaarverslag 2008

Vil © 2009

Nevenopdrachten—————————————————————————————————————————— 32 VIL-Mail— ——————————————————————————————————————————— 32 VIL-Website en VIL-Portal————————————————————————————————————— 32 Relatiebeheer en netwerking———————————————————————————————————— 33

3 Organisatiestructuur

34

Algemene Vergadering———————————————————————————————————————— 35 Raad van Bestuur—————————————————————————————————————————— 35 Adviesorganen— —————————————————————————————————————————— 36 VIL team—————————————————————————————————————————————— 37 VIL leden—————————————————————————————————————————————— 38

4 Cijfers 2008

40

Verkorte balans en resultatenrekening — ———————————————————————————————— 41 Ontvangsten— ——————————————————————————————————————————— 41 Uitgaven—————————————————————————————————————————————— 42 Prestatie-indicatoren————————————————————————————————————————— 42 Publicaties————————————————————————————————————————————— 44 VIL-Series———————————————————————————————————————————— 44 VIL-Reports——————————————————————————————————————————— 44 VIL-Mail— ——————————————————————————————————————————— 44 Promotieactiviteiten ————————————————————————————————————————— 45 Overzicht 2008— ———————————————————————————————————————— 45 Evaluatie— ——————————————————————————————————————————— 47 VIL-events— ———————————————————————————————————————————— 47 Overzicht 2008— ———————————————————————————————————————— 47 Evaluatie— ——————————————————————————————————————————— 48 Events in samenwerking met andere organisaties— ——————————————————————————— 49 Overzicht 2008— ———————————————————————————————————————— 49 Evaluatie— ——————————————————————————————————————————— 49

6

Inhoudsopgave

Events met actieve bijdrage—————————————————————————————————————— 50 Overzicht 2008— ———————————————————————————————————————— 50 Evaluatie— ——————————————————————————————————————————— 53 Deelname aan events— ——————————————————————————————————————— 53 Meetings met bedrijven en actoren——————————————————————————————————— 53 Overzicht 2008— ———————————————————————————————————————— 53 Evaluatie— ——————————————————————————————————————————— 57 Persartikelen— ——————————————————————————————————————————— 58 Interview met VIL-medewerkers— ——————————————————————————————————— 59 Persartikels over het VIL— —————————————————————————————————————— 59 Vermelding van het VIL in artikel———————————————————————————————————— 60

Krachtlijnen van de strategie 2009

62

7

1

Missie en doelstellingen

Missie en doelstellingen

1

De missie van het VIL is geïnspireerd op en ondersteunt de visie voor logistiek Vlaanderen.

vil-missie

Het blijvend versterken van het competitief voordeel van de logistieke sector in Vlaanderen door innovatie, kenniscreatie, kennisvergaring en kennisverspreiding, piloot- en doorbraakprojecten, promotie, kennisoverdracht, netwerking en begeleiding.

Met deze missie beoogt het VIL drie doelstellingen te realiseren. vil-doelstellingen

1. Het prestatievermogen en de competitiviteit van de bedrijven actief in de logistiek te helpen verbeteren 2. Het krachtig positioneren van Vlaanderen als toegangspoort voor Europa ("gateway for Europe") 3. Netwerken

9

2

Opdrachten

Opdrachten

2

Het VIL heeft een beheersovereenkomst afgesloten met de Vlaamse Regering waarin twee hoofdopdrachten en drie nevenopdrachten worden vermeld. De focus ligt echter duidelijk op het invullen van de twee hoofdopdrachten: kennis en promotie. Binnen de twee hoofdopdrachten gebeurt de toewijzing van middelen aan kennis en promotie ongeveer volgens een 70/30 verhouding.

VIL OPDRACHTEN

Hoofdopdrachten

Innovatie, kennisverzameling en kennisdiffusie • Kenniscentrum voor de logistiek • Uitdragen van een visie voor de logistiek • Opbouw, verzameling en diffusie van kennis • Specifieke kenniscreatie voor bedrijven • Strategische Werkgroepen en Stand-van-Zaken studies • Internationale erkenning • VIL-Series en rapporten • Events en seminars

Promotie • Aantrekken van nieuwe logistieke operaties • Promotie logistiek Vlaanderen • Begeleiding van buitenlandse investeerders • Samenwerking met FIT • Opvolging en nazorg EDC’s • Contact met de logistieke actoren

Nevenopdrachten

Kennisoverdracht • VIL-mail (nieuwsbrief) • Inventarisatie logistieke opleidingen • VIL-website en portal • Publicaties en persartikelen

Begeleiden

Relatiebeheer en netwerking

• Begeleiding buitenlandse investeerders • Advisering bedrijven in specifieke kennisprojecten • Benchmarking • Begeleiden thesis- en doctoraatswerken

• Internationale reputatie • Relatiebeheer met Vlaamse logistieke actoren • Dienstverlening • Positionering binnen sociaal-economsich weefsel • Vlaams Logistiek Kennisplatform • Beleidsondersteuning

11

Jaarverslag 2008

Vil © 2009

Innovatie: kennisopbouw, kennis­diffusie en projectwerking Het ontwikkelen en verspreiden van kennis en innovatie ter ondersteuning van de competitiviteit van de logistieke sector is de belangrijkste opdracht van het VIL. De uitgestippelde strategie van kennisopbouw – kennisdiffusie – pilootprojecten werd in 2008 verder gezet. Een aantal nieuwe onderzoeks- en kenniscreatie trajecten werden opgestart in nauwe samenwerking met verladers, logistieke dienstverleners en andere spelers uit de logistieke sector. Naast de publicaties en events waarbij de opgebouwde kennis wordt verspreid, werden tevens pilootprojecten gerealiseerd met (groepen van) logistieke spelers om de ontwikkelde innovatieve concepten aan de praktijk te toetsen. De concrete toepassing van innovatieve concepten is uiteraard de ultieme doelstelling en tevens een noodzaak om de VIL missie te realiseren. Naast dit reguliere proces van kennisopbouw tot pilootproject, wil het VIL zich ook engageren in doorbraakprojecten, die moeten toelaten logistiek Vlaanderen meer internationale uitstraling te geven.

Daarnaast werd in 2008 concreet gestalte gegeven aan de verdere uitbouw en invulling van het Extended Gateway® Vlaanderen concept. Hiertoe werden de logistieke poortstudies in de verschillende provincies gefinaliseerd. Voor de verschillende Vlaamse provincies werden de logistieke kaarten uitgetekend en een strategisch actieplan voor de verdere ontwikkeling van hun logistieke activiteiten opgesteld. Tenslotte werden de verschillende logistieke poortscenario’s samengebundeld tot één geïntegreerd Vlaams logistiek verhaal: de Extended Gateway® Vlaanderen. De verschillende VIL-activiteiten worden in onderstaand schema weergegeven en in de volgende paragrafen in detail toegelicht.

RESEARCHSTRATEGIE

Communicatie met sector

VIL kennisopbouw proces

VIL kennis

Goedkeuring Raad van Bestuur

Goedkeuring Raad van Bestuur

Goedkeuring Raad van Bestuur

Stand-van-zaken studies

Beslissing

Strategische Werkgroepen

Events

Publicaties

Pilootprojecten

Contractonderzoek

Doorbraakprojecten

Helpen verbeteren van prestatievemogen en competitiviteit van de bedrijven actief in de logistiek Krachtig positioneren van Vlaanderen als toegangspoort voor Europa

12

Opdrachten

2

Kennisopbouw Het traject van kenniscreatie tot pilootproject bestaat uit de volgende 4 pijlers: - Troeven van Vlaanderen - Multimodaal Transport - Toegevoegde waarde activiteiten en Technologieën - Partnerships. Troeven van Vlaanderen is een ondersteunende pijler waarin de sterkten/zwakten van logistiek Vlaanderen in kaart worden gebracht en relevante thema’s worden geïdentificeerd voor verdere uitdieping in één van de 3 andere kennispijlers. Binnen deze kennispijlers worden eerst en vooral de nieuwe ontwikkelingen en trends op de voet gevolgd. Daaruit worden vernieuwende thema’s zorgvuldig geselecteerd. Een set van selectiecriteria bewaakt een oordeelkundige keuze van de onderzoekthema’s voor de Vlaamse logistiek. Het innovatiegehalte en de bijdrage aan het concurrentievermogen zijn hierbij essentieel en directe afgeleiden uit de VIL-Missie. Daarnaast is het aanwezige draagvlak belangrijk. Pas wanneer een thema relevant is voor een voldoende grote doelgroep kan een generieke aanpak verantwoord worden. Verder wordt ook de openheid van de sector ten aanzien van het thema in de selectie meegenomen. Naast belangstelling is immers ook een daadwerkelijke bereidheid tot experimenteren en implementeren noodzakelijk om de praktische haalbaarheid van de innovatie te kunnen aantonen. Via deskresearch, enquêtes en gesprekken met logistieke spelers wordt vervolgens een Stand-van-Zaken studie uitgewerkt. Hierin worden de knelpunten, opportuniteiten, verschillende invalshoeken en standpunten geïnventariseerd. In open, interactieve feedback sessies met de sector, wordt de nodige informatie verzameld om potentiële vervolgtrajecten te verfijnen. Een mogelijk besluit op basis van de resultaten van zo een Stand-van-

Zaken studie kan ook zijn om het studietraject niet verder te zetten. In dat geval worden de voorlopige bevindingen en argumenten tot stopzetting eveneens in een publicatie gebundeld en verspreid in de sector. Voor de weerhouden onderzoeksthema’s uit de Standvan-Zaken-studies wordt een Strategische Werkgroep opgestart met een klankbord van deskundigen en vertegenwoordigers van logistieke actoren. Zij volgen het projectverloop op, bespreken de tussentijdse resultaten en evalueren de mogelijke vervolgpistes. Op die manier wordt de link met de logistieke praktijk bewaakt en worden technische en economische overwegingen vroegtijdig in het traject meegenomen. De ontwikkelingsfase van een onderzoeksthema resulteert in een klare uiteenzetting van het concept in al zijn facetten en randvoorwaarden. In vele gevallen zal tevens een praktische handleiding of stappenplan de geïnteresseerde lezer ondersteunen bij het concreet vormgeven van toepassingen binnen de eigen onderneming. Gebrek aan informatie, onzekerheid over mogelijke neveneffecten en onvoldoende kennis over de kritische succesfactoren zijn immers vaak gehoorde redenen om projecten niet van start te laten gaan. Het geheel vormt een stevig onderbouwd en praktisch georiënteerd naslagwerk waar logistieke professionals mee aan de slag kunnen. Tenslotte behoort de uitwerking van een instrumentarium voor de praktische begeleiding van bedrijven (clusters) bij de realisatie van pilootprojecten tot de doelstellingen en activiteiten van een Strategische Werkgroep. Voorbeelden hiervan zijn: een kennisoverdragende of sensibiliserende workshop, een quickscan, een technische en/of economische haalbaarheidsstudie, enz. Het betreft telkens pragmatische instrumenten, waarin de verschillende facetten van het innovatieproces zijn opgenomen, zodat bedrijfsleiders efficiënt en onderbouwd kunnen beslissen.

13

Jaarverslag 2008

Vil © 2009

Kennisdiffusie Het verspreiden van de opgebouwde kennis is een andere kerntaak van het VIL. Aanzetten tot innoveren start immers met informeren en sensibiliseren. Dit kan via een breed spectrum van bestaande kanalen, waar het VIL maximaal gebruik van wil maken. Het VIL is er immers van overtuigd dat samenwerking met derden meer garanties biedt om de spelers in het logistieke netwerk maximaal te bereiken. Daarnaast heeft het VIL ook eigen publicaties voor een meer gedetailleerde voorstelling van de concepten en organiseert het events rond specifieke onderzoeksresultaten. In 2008 zagen 13 VIL-publicaties het daglicht. Het betreft VIL-Series die een beknopt overzicht geven van afgeronde of lopende studies of die werden opgesteld naar aanleiding van een thesis of ander studiemateriaal met sterke logistieke raakvlakken. Voor de VIL-Series wordt bewust geopteerd voor een hapklaar document dat in een 35-tal pagina’s een duidelijke voorstelling brengt van het topic en een vernieuwend licht werpt op de logistieke mogelijkheden en voordelen. Daarnaast zijn er de VILRapporten die een uitgebreide weergave brengen van een behandeld topic in al zijn facetten en randvoorwaarden, en die ook praktijkervaringen bevatten.

14

Vaktijdschriften publiceren regelmatig beknopte resultaten van en reflecties op het VIL-onderzoek. Naargelang de aard van het onderzoeksthema organiseert het VIL bij oplevering van de studie een persconferentie. Op die manier wordt een zeer breed publiek geïnformeerd over de beschikbaarheid van de onderzoeksresultaten. Daarnaast is het VIL actief op seminaries en conferenties om de status van het onderzoek toe te lichten en de interactie met het publiek aan te gaan. De vraag naar VIL bijdragen neemt toe, zowel op nationale als internationale conferenties. In de Vlaamse regio opteert het VIL doorgaans voor samenwerking met andere vormings/kennisinstellingen voor het opzetten van kennisverspreidende events. Daarnaast organiseert het VIL eigen events, waar het zich vaak naar een specifieke doelgroep richt en een grote interactie en betrokkenheid beoogt. Er wordt tevens gepeild naar reflecties en feedback op de VIL-thema’s. Een overzicht van de uitgebrachte publicaties en georganiseerde events in 2008 is verderop in dit jaarverslag te vinden.

Opdrachten

2

Pilootprojecten Ontwikkelen en uitwerken van nieuwe concepten is een goede zaak. Illustraties van gerealiseerde cases geven dit een concretere dimensie. Maar het meest overtuigend is een ‘proof of concept’ bij een bedrijf dat de uitgewerkte en beschikbare instrumenten implementeert met de nodige VIL ondersteuning. Het VIL is ervan overtuigd dat innovatie zich sneller een weg zal banen doorheen het logistieke landschap door het stimuleren van pilootprojecten. In 2008 werden in elke kennispijler geïnteresseerde bedrijven gezocht die de uitgewerkte concepten in hun organisatie wensten te toetsen. In een eerste fase gaat het voornamelijk om haalbaarheidsstudies die de voordelen van de innovatie in een specifieke context dienen aan te tonen. Andere fases hebben betrekking op het afstemmen van deelnemende partijen in een samenwerkingsverband, het oplijsten van de verwachtingen, het

creëren van draagvlak en gunstige randvoorwaarden, het opstellen, simuleren en/of uitvoeren van testscenario’s, enz. VIL begeleiding voor pilootprojecten veronderstelt evenwel een aantal randvoorwaarden. Zo blijft de innovatieve dimensie uiteraard cruciaal. Aansluiting op het lopende of afgesloten VIL-onderzoek, bijdrage tot de concurrentiepositie van de onderneming en relevantie van het project voor de sector worden eveneens meegenomen in de selectie. Verder dient het bedrijf of de cluster van bedrijven bereid te zijn de opgedane kennis te delen met de sector. Het is immers de bedoeling om andere bedrijven te laten leren uit deze ervaring en aan te zetten om zelf aan de slag te gaan met de nieuwe concepten. Bij voorkeur worden pilootprojecten opgezet met meerdere logistieke spelers.

Doorbraakprojecten Naast deze hoofdactiviteit van kenniscreatie – kennisdiffusie – pilootprojecten, wil het VIL ook een beperkt deel van de middelen toewijzen aan ‘doorbraakprojecten’. Hiermee worden projecten bedoeld die niet alleen in een Vlaamse context als innovatief worden bestempeld, maar op een veel ruimer geografisch gebied, in sommige gevallen zelfs op wereldniveau. Een tweede kenmerk is dat dit projecten betreft waarvan het initiatief niet door individuele bedrijven kan worden genomen. Het project vereist volumes die één enkele onderneming niet kan aanleveren, biedt capaciteit die door één bedrijf onvoldoende wordt ingevuld of vereist overheidsbeslissingen die voor één enkele partij niet worden genomen. Door het opstarten van deze ‘visionaire’ projecten wil het VIL Vlaanderen ook internationaal sterker positioneren als logistieke regio.

15

Jaarverslag 2008

Vil © 2009

Contractonderzoek Het VIL is eveneens uitvoerder van contractonderzoek onder (zeer) welbepaalde voorwaarden. Met contractonderzoek wordt verwezen naar studies en opdrachten integraal voor rekening van een opdrachtgever. Aan de uiteindelijke aanvaarding van de opdracht gaat een oordeelkundig selectieproces vooraf. Hierbij worden de volgende evaluatiecriteria – gerangschikt in afnemend belang – gehanteerd: - Relevantie van de resultaten/bevindingen voor de logistieke sector (uitsluitingcriterium)

- Duidelijk afgelijnd van het bestaande individuele consultancy aanbod (uitsluitingcriterium) - Bijdrage aan de generieke kennisontwikkeling van het VIL - Bijdrage tot de versterking van de competitiviteit van logistiek Vlaanderen - Bijdrage tot de verhoging van de zichtbaarheid en de logistieke concurrentiepositie van Vlaanderen - Bijdrage aan het versterken van het maatschappelijk belang van de logistiek in Vlaanderen - Bijdrage aan de (internationale) uitstraling van het VIL

Troeven van Vlaanderen Om te kunnen inspelen op de noden van de bedrijven actief in de logistiek is een goede kennis van de sector noodzakelijk. Dit leidt overigens niet alleen tot doelgericht onderzoek, maar tevens tot een beter onderbouwd buitenlands promotiebeleid. Het VIL houdt dan ook continu een vinger aan de pols van logistiek Vlaanderen.

16

postponed manufacturing gecombineerd wordt met distributieactiviteiten”.

Kennisopbouw

Omwille van het strategische belang van EDC’s voor de Vlaamse economie, op het gebied van tewerkstelling en toegevoegde waarde, wil het VIL de evolutie van deze centra in Vlaanderen opvolgen. Uit een nieuwe inventarisatie van EDC’s in Vlaanderen blijkt dat Vlaanderen maar liefst 792 EDC’s telt. Natuurlijk zijn dit EDC’s met verschillende karakteristieken. In samenwerking met de Vlerick Leuven Gent Management School voerde het VIL in de loop van 2008 een onderzoek uit naar de kenmerken van de Vlaamse EDC’s. Medio 2009 worden de resultaten gepubliceerd.

Update EDC Studie in samenwerking met de Vlerick Leuven Gent Management School (studie 2008 + rapport 2009)

Groene logistiek (studie + studentenwerk 1-ste prijs)

In 2005 publiceerde het VIL een EDC-studie, die de bestaande Europese Distributie Centra in Vlaanderen inventariseerde en analyseerde. Hierbij werd een EDC gedefinieerd als “een distributiecentrum, niet noodzakelijk verbonden met een productievestiging, dat als hoofdactiviteit niet alleen heeft de ontvangst en opslag, orderverzameling en verzending van goederen naar minstens vijf Europese landen, maar in toenemende mate betrokken wordt in ‘value added logistics’, waarbij

‘Groene logistiek’, ‘sustainable logistics’, ‘duurzame logistiek’ en ‘Green Supply Chain’ (GrSC), het zijn termen die steeds populairder zijn. Het bedrijfsleven kijkt steeds vaker naar ‘green design’, ‘green sourcing’, ‘green warehousing’, ‘green transport’ en de ‘carbon footprint’. Via een studie, in samenwerking met een in de prijzen gevallen thesisstudent (Beste Vlaamse Scriptie), bracht het VIL de stand van zaken van groene logistiek in Vlaanderen in kaart. Hieruit blijkt dat duurzame ontwik-

Opdrachten

2

keling in alle sectoren aan belang wint. Naarmate meer klanten eisen zullen stellen op milieuvlak, zal dit belang nog verder toenemen. Een aanzienlijk deel van de respondenten uit de steekproef beschikt inmiddels over een GrSC-visie of policy en het overgrote deel van de bedrijven uit de steekproef kan zelfstandig beslissingen nemen op het vlak van groene logistiek. De belangrijkste externe drijfveren voor de GrSC-benadering zijn de stijgende energie- en brandstofprijzen, de wettelijke verplichtingen en klanteneisen. De GrSC-benadering blijkt sterk managementgedreven, maar ook de financiële baten, differentiatie ten opzichte van de concurrentie en ethische overwegingen zijn belangrijke drijfveren. De belangrijkste interne hinderpalen voor de invoering van een GrSC-benadering zijn het ontbreken van een duidelijk inzicht in de kostenvoordelen, de hoge opstart- en investeringskosten en het gebrek aan interne kennis en groen bewustzijn. De overheid blijkt een belangrijke externe hinderpaal te zijn door ontoereikende steunmaatregelen en het gebrek aan een wetgevend kader en verplichtingen. Ook het ontbreken van standaarden en methodes maakt de implementatie van een GrSC-benadering al snel complex.

zich goed te positioneren bij buitenlandse investeerders, bv. uit Azië of Amerika. Deze investeerders zijn vooral geïnteresseerd in een goede, kwaliteitsvolle en toegankelijke dienstverlening en zijn in eerste instantie niet geïnteresseerd in de politieke regio waarin zij zich vestigen. Daarom sloegen Luxemburg, Nederland, Wallonië en Vlaanderen de handen in elkaar en creëerden gezamenlijk een (Engelstalige) promotiebrochure die de logistieke troeven van de Benelux-regio in de verf zet. Door hun complementariteit kunnen de regio’s zich samen sterker positioneren. De brochure werd in mei 2008 tijdens een persconferentie voorgesteld.

Global Perspectives in samenwerking met CSCMP (uitgave Benelux 2008) Logistiek is bij uitstek een internationale sector in deze steeds verder globaliserende wereld. Om logistieke activiteiten aan te trekken, is het dan van toenemend belang

17

Jaarverslag 2008

Vil © 2009

Pilootprojecten VLEG studie in samenwerking met Möbius Als reactie op de enquête en stand-van-zakenstudie over ‘green supply chains’ verzochten Möbius Consulting en VLEG, de Vlaamse federatie van elektrohandelaars en – distributeurs, het VIL om te onderzoeken hoe het in deze sector met groene logistiek gesteld is. Hiervoor werden alle VLEG-leden uitgenodigd om aan een benchmarkingstudie deel te nemen. Uit de studie kwam naar voor dat vooral de opkomst van energiezuinige magazijnen en distributiesamenwerking op veel interesse konden rekenen.

Contractonderzoek Extended Gateway + ICT (vervolg 2007+ publicatie 2008)) Vlaanderen bekleedt een prominente plaats in het Europese logistieke gebeuren. Die toppositie dankt onze regio aan haar centrale ligging, haar strategische gateways en infrastructuur, haar dichte en multimo-

Gateway

Wegennet

Multimodaal plarform

Spoor

Primaire hot spost

Binnenvaart

dale transportnetwerk, haar knowhow in hoogwaardige, logistieke en industriële processen en haar goed opgeleide, meertalige en productieve werknemers. Om deze positie veilig te stellen en te versterken is een duidelijke visie en een geïntegreerde strategie vereist. De Vlaamse logistieke ambitie is tweeledig. Vlaanderen dient ten eerste uitgebouwd te worden tot dé poort voor Europa voor distributielogistiek. Daarnaast moet Vlaanderen inzetten op hoogwaardige logistiek ter ondersteuning en ter verankering van gespecialiseerde, innoverende industrie en van globale logistieke ketens, met de gateways als cruciale schakel. Het concept van de Extended Gateway®, dat voor een groot stuk een vertaling is van een bedrijfseconomische/ logistieke realiteit, fungeert als het sturend en structurerend element voor de uitbouw van de logistieke strategie voor Vlaanderen. Het clusteren van activiteiten en het bundelen van goederenstromen vormen de fundamenten van dit concept. Deze uitgangspunten dienen zowel de bedrijfswereld als de samenleving. Via het clusteren en bundelen kunnen de logistieke kosten verminderen en kan bv. door een hogere leverfrequentie de service naar de klanten verbeteren. Dit zorgt mede voor een verdere verankering van ketens en van logistieke én industriële activiteit in het algemeen. Daar worden de

Secundairehot spost Runners-up

Provincie Trekker Partners Limburg POM Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen, De Scheepvaart, LRM Oost-Vlaanderen POM Provinciebestuur, Havenbedrijf Gent, GHA, MBZ, WenZ, ICW&MLSO, Infrabel, DDS-Veneco-Solva Antwerpen POM Infrabel, GHA, Igema, Igean, IOK, De Scheepvaart, WenZ Vlaams-Brabant POM BAC, WenZ, Infrabeml, Haviland, Interleuven West-Vlaanderen Provincie Dienst Economie WVI, Leiedal, MBZ, Havenbedrijf Gent, WenZ, Infrabel

18

gateways, maar ook de kansrijke logistieke gebieden in het achterland beter van. Anderzijds betekenen het clusteren en het bundelen ook meer kansen voor een duurzame invulling van logistiek. Grotere volumes verhogen de mogelijkheden voor een multimodale invulling van vervoer. Een evenwicht vinden tussen efficiëntie, effectiviteit en duurzaamheid is trouwens dé richting die men uit moet met logistiek. Geen rekening houden met duurzaamheid heeft als gevolg dat de lasten voor de samenleving te groot worden in verhouding tot de bereikte ‘lusten’. Logistieke kosten verminderen en tegelijkertijd maatschappelijke baten verhogen is wel degelijk mogelijk. Ook al wordt maximaal ingezet op hoogwaardige en uitdagende logistiek, toch is het duidelijk dat ook fysieke goederenstromen en opslagactiviteiten steeds noodzakelijk blijven. Vlaanderen heeft een sterk en geïntegreerd plan nodig om dit alles ‘in goede banen’ te leiden. Vlaanderen dient zich voor haar logistieke ontwikkeling te focussen op de logistieke hot spots. Op de Extended Gateway® Vlaanderen kaart zijn deze hot spots geïdentificeerd en beschreven. Via een doelgericht beleid op vlak van infrastructuur, ruimte, marktorganisatie, marketing en kennis & innovatie moet de Extended Gateway® Vlaanderen handen en voeten krijgen. Een concreet

Opdrachten

2

actieplan moet dit beleid helpen (uit)voeren. Niet alleen de overheden hebben hierin een verantwoordelijkheid. Ook de bedrijfswereld en het maatschappelijke middenveld moeten overtuigd worden om mee te stappen in dit kansrijke logistieke verhaal. Om het logistieke beleid op Vlaams niveau te integreren, is binnen de administratie een afzonderlijke cel nodig. Met de juiste expertise coördineert, ondersteunt en stimuleert deze logistieke cel het beleid in Vlaanderen. De stuurgroep POM’s, decretaal verankerd, en de Task Force Logistiek VO nemen thans deze taken waar POM’s, onder leiding van de MOW. Als logistieke topregio moet Vlaanderen inzetten op een hoogwaardige logistieke dienstverlening die toegevoegde waarde en werkgelegenheid creëert en bovendien het behoud van (basis)logistieke en industriële activiteit in onze regio verzekert. Kiezen voor logistiek betekent zo een fundamenteel antwoord formuleren op de globalisatie, de delokalisatie, de toenemende druk van de omgeving en de nadrukkelijke roep naar duurzaamheid. Logistiek wordt de wervelende en duurzame motor die welvaart creëert en doet creëren in Vlaanderen.

Multimodaal transport Vlaanderen beschikt vandaag over een goed uitgebouwde transportinfrastructuur. Een beter geïntegreerd multimodaal vervoersysteem is evenwel een essentiële component voor het blijven aanvoeren van de lijst van Europese logistieke topregio’s en voor de uitbouw van de Extended Gateway®. Daarom zal het VIL ook blijven werk maken van studies die tot een betere afstemming en optimale benutting van de verschillende netwerken leiden.

uitgevoerd bij 83 schippers en 9 bevrachters, blijkt dat de schipper vooral de eigen operaties optimaliseert door te investeren in reis-, lading- en algemeen management. De communicatie met de wal hinkt duidelijk achterop. Nieuwe technologieën, zoals GSM, draadloos internet en het inland Automated Identification System, bieden mogelijkheden voor het opvolgen van lading op afstand. Hoewel zij een oplossing kunnen bieden voor de verzuchtingen van de verlader, zijn hiervoor nog enkele juridische obstakels te overwinnen.

Kennisopbouw ICT in de binnenvaart (vervolg 2007 + publicatie 2008) Verladers en transportorganisatoren percipiëren het vervoer via de binnenwateren vaak als een ‘grijze zone’ binnen de multimodale keten. Uit het enquêteonderzoek,

19

Jaarverslag 2008

Vil © 2009

De schippers staan duidelijk positief tegenover het inzetten van ICT in de onderneming. Toch hebben ook zij verschillende (onbevredigde) noden aan online informatie en internetapplicaties. Sommige van deze toepassingen zijn reeds voorhanden, zoals informatie over waterstanden en stremmingen. Aan andere wordt volop gewerkt met de uitvoering van de RIS-richtlijn (River Information Services). Dit zal in de nabije toekomst zorgen voor een uniforme informatie-uitwisseling tussen schippers en waterwegbeheerders. Indien ook de kwaliteit en het bereik van het draadloze netwerk door de operatoren aangepakt wordt, krijgt de binnenvaartsector heel wat instrumenten in handen om verder te professionaliseren. De huidige ICT-evolutie in de sector zou de komende jaren dan ook kunnen worden versneld door de uitvoering van de RIS-richtlijn. (VIL-Series 2008.002)

Het VIL pleit dan ook voor een geïntegreerd beleid door de verschillende actoren: een nationaal kader voor bepaalde normen, zoals een eco-score van voertuigen voor milieuzones en geluidsnormen voor nachtdistributie en interstedelijk overleg. Maar ook het bedrijfsleven moet zijn verantwoordelijkheid opnemen. Zij kunnen namelijk ook heel wat doen om de hinder van stedelijke distributie te beperken. (VIL-Series 2008.003)

Gekoeld transport (studie 2008 + publicatie 2008)

Stadsdistributie (studie + publicatie 2008) Stedelijke distributie omvat alle goederenvervoer met oorsprong of bestemming in de stad, zowel van of naar de ondernemers en publieke instellingen in de stad als naar de bewoner-consument. Naast transport zijn ook andere logistieke activiteiten belangrijk, zoals laden, lossen, consolideren en toegevoegde waarde activiteiten. Stedelijke distributie heeft een effect op maatschappelijke aandachtspunten - bereikbaarheid van de stad, verkeersveiligheid, milieu en maatschappelijke en economische leefbaarheid, maar ook op de organisatie van de logistieke keten, totale logistieke kost, betrouwbaarheid, flexibiliteit en snelheid van de levering, veiligheid binnen de logistieke keten en imagovorming van het bedrijf.

In totaal werden er 22 in de praktijk gebruikte maatregelen bestudeerd en werd hun impact op de 5 maatschappelijke aandachtspunten en op de organisatie van de logistieke keten, nagegaan. Opvallend is dat de twee maatregelen die de meest negatieve impact hebben op de maatschappelijke én economische aandachtpunten, met name venstertijden en (onnodig) beperken van de grootte van de vrachtwagens, het meest worden toegepast.

20

De koude keten omvat alle producten die gekoeld of bevroren bewaard moeten worden, zowel tijdens het transport als tijdens de opslag en de behandeling. Voor de voedingsindustrie is deze keten onderhevig aan een hele resem wetten, waaronder een autocontrolesysteem en een traceringsysteem om verdachte producten terug te roepen. Hierdoor heeft de koude keten nood aan een specifieke uitrusting: koel- en vrieswagens, koelcontainers en geïsoleerde containers voor transport, koel- en vrieshuizen voor opslag en technologische ondersteuning om de condities tijdens transport en opslag te controleren. De koude keten is een specifieke markt, met sectorspecifieke sterktes, zwaktes, opportuniteiten en bedreigingen. De grote sterkte van de sector is haar professionalisme en specialisatie. De twee belangrijkste zwaktes zijn de moeilijkheid om een sluitende controle van de koude keten te garanderen en het gebrek aan geschikte retourvrachten. De groeiende markt, nieuwe technologieën en nieuwe logistieke organisatie, zoals stromenbundeling, zijn de drie belangrijkste opportuniteiten. De steeds strengere wet- en regelgeving vormt de belangrijkste bedreiging voor de sector. De koude keten is bijgevolg een sterke, goed georganiseerde sector, die door zijn professionalisme zwaktes en bedreigingen probeert om te buigen in sterktes en kansen. (VIL-Series 2008.010)

Pilootprojecten Openingstijden (vervolg 2007) In opdracht van het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen en Alfaport werd een onderzoek uitgevoerd naar de oorzaken en mogelijke oplossingen van wachttijden aan containerterminals (via de weg) in de haven van Antwerpen. Hiertoe werd een uitgebreide bevraging gedaan, waarvan de resultaten in een workshop met de stakeholders werden teruggekoppeld en besproken. Rond twee denkpistes werd een draagvlak gevonden: - Een systeem van vooraanmelding om de gate- en terminalafhandeling vlotter te laten verlopen: het VIL bracht de behoeften verder in kaart en werkte het implementatieplan uit. - Een vlottere doorstroming naar en bereikbaarheid van het hinterland realiseren. Het vervolgtraject ligt thans bij Flanders Port Area.

Intermodale terminal chemie Antwerpen (studie 2008)

Opdrachten

2

een globaal overzicht ontwikkeld van de vraag versus het aanbod aan intermodale spoorterminalcapaciteit, zowel voor maritieme als continentale trafieken. Uit deze analyse kwam duidelijk de nood aan extra terminals naar voren, zoniet dreigt een belangrijk capaciteitstekort in de komende jaren. Bovendien dienen de nieuwe intermodale terminals van het type “Open Access” te zijn zodat monopoliesituaties worden vermeden. Strategisch gelocaliseerde, open access terminals zijn een belangrijk instrument om volumes te bundelen. Het bundelen en consolideren van volumes is immers de eerste kritische succesfactor voor het inzetten van spoorvervoer. Zo kan op een efficiënte, effectieve en duurzame manier gebruik gemaakt worden van het spoorvervoer in een geest van co-modaliteit. De bouw van een multimodale terminal op de site van BASF in Zandvliet werd inmiddels, mede dankzij het VIL onderzoek, goedgekeurd. Het gaat om een totale investering van bijna 29 miljoen €, waarbij het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling en de Vlaamse overheid respectievelijk voor 4,37 en 4,92 miljoen euro participeren in het project. De nieuwe terminal, een joint venture die de naam Combinant NV meekreeg, zal per jaar ruim 150.000 containerbewegingen van de weg naar het spoor brengen. BASF Antwerpen, Hupac en IFB zijn partners in het project.

RIS project (studie 2008 + publicatie 2009) Niettegenstaande de binnenvaart de meest economische en ecologische transportmodus is, is zij dikwijls een ‘grijze zone’ in de multimodale keten doordat er geen of alleszins onvoldoende informatiemogelijkheden voorhanden zijn om de tracking- en tracing van de binnenschepen te realiseren.

Logistiek wordt aanzien als de belangrijkste (overblijvende) onderscheidende factor voor de chemische sector in Vlaanderen. Wil men deze sector in Vlaanderen verankeren, dan moet het logistiek potentieel optimaal worden ontwikkeld. Vandaar de studie naar de behoefte aan transport via het spoor voor de chemische sector in Antwerpen. Om deze behoeften te kunnen plaatsen tegenover het huidige en toekomstige aanbod aan terminalcapaciteit, diende de VIL-studie opengetrokken te worden naar een globale afstemming van vraag en aanbod aan intermodale spoorterminalcapaciteit in de Antwerpse haven. Hierdoor werd voor de eerste maal

De Europese unie wil dit probleem aanpakken door een kader te scheppen via ‘River Information Services’, een Europees transportsysteem dat het capaciteitsgebruik optimaliseert, de veiligheid verbetert en de communicatie tussen de verschillende logistieke partijen in de binnenvaart optimaliseert. Met andere woorden, een totaalpakket van afspraken over de manier waarop en de vorm waarin informatie kan uitgewisseld worden tussen vaarweggebruikers en overheden. Dit systeem zou moeten bijdragen tot een grotere ondersteuning van het logistieke proces en tevens tot een verhoging van de betrouwbaarheid en efficiëntie in de multimodale keten. Samen met de NV De Scheepvaart en CORis startte het VIL in 2008 een project op om de

21

Jaarverslag 2008

Vil © 2009

economische en bedrijfskundige impact te bepalen van de invoering van informaticasystemen ter verhoging van de transparantie in de binnenvaartsector. Elektronisch de positie kunnen opvolgen van schepen zal namelijk ontegensprekelijk leiden tot een betere afstemming van de logistieke operaties en zo een positieve weerslag hebben op de kostenstructuur van de betrokken logistieke partijen. De resultaten van de studie worden verwacht in de tweede helft van 2009.

Contractonderzoek Pijpleidingentransport in Vlaanderen ( stand van zaken + publicatie 2008) Conventioneel pijpleidingentransport wordt aangewend voor het transport van grote volumes vloeibare en/of gasvormige producten. Het is een milieuvriendelijke, betrouwbare, kosteneffectieve transportmodus die vaak over het hoofd wordt gezien in het traditionele multimodale plaatje (weg-binnenwater-spoor). Aan de hand van een SWOT-analyse (sterktes - zwaktes – opportuniteiten en bedreigingen) creëerde het VIL een visie en strategie voor de uitbouw van pijpleidingentransport, met name: “Pijpleidingen worden erkend als volwaardige transportmodus voor goederen en energie. Er worden randvoorwaarden geschapen die er toe leiden dat het pijpleidingennet in Vlaanderen het meest efficiënte ter wereld is. Dit draagt bij tot een verdere verankering en versterking van de leidende positie van de (petro)chemische clusters in Vlaanderen en omstreken.” Om deze visie te kunnen uitwerken, moet de overheid acties ondernemen op drie vlakken: het scheppen van de juiste randvoorwaarden, het identificeren en oplossen van de missing links en het versterken van het ondersteunend beleid. (VIL-Series 2008.001)

Value added concepten & technologie Door hoogwaardige activiteiten met toegevoegde waarde in de logistieke keten aan te bieden kan de logistieke dienstverlener zich beter verankeren in de goederenstroom van de verlader. Hertekening van de logistieke stromen en invoering van nieuwe technologieën zijn belangrijke instrumenten bij het realiseren van deze meerwaarde. Technologie is overigens een sterke enabler bij het doorvoeren van innovatie. De beschikbaarheid en snelle evolutie van technologische vernieuwing werpt voortdurend nieuw licht op de haalbaarheid van logistieke concepten en verruimt de toepassingsmogelijkheden. Er is voor het VIL dan ook een rol weggelegd in het continu opvolgen

22

van nieuwe technologische ontwikkelingen en het maken van de vertaalslag naar logistieke toepassingen.

Kennisopbouw Reverse Logistics voor 3PL (vervolg 2007 + publicatie 2008) Uit de studie naar retourlogistiek in Vlaanderen (VILSeries 2007.001) bleek dat slechts 30% van de verladers negatief staat ten opzichte van het uitbesteden van retourlogistieke activiteiten. Bovendien schat slechts 6%

dat retourlogistiek binnen de eigen onderneming onbelangrijk is en blijft. Retourlogistiek blijkt bijgevolg een interessant VAL-segment voor logistieke dienstverleners. In dit onderzoek wordt in detail ingegaan op de verschillende stappen van het retourlogistieke proces: Return Material Autorisation (RMA) Management, ordermanagement, voorraadbeheer, transport, retourbehandelingen, VAL en productmanagement. Verder wordt er uitgebreid aandacht besteed aan de specifieke vereisten die het retourlogistieke proces van een logistieke dienstverlener van zijn organisatie vergen: het transport, de infrastructuur (magazijn en rollend materieel), de verpakkingen en de informatie- en ICTnoden, het human resource management en het benodigde partnernetwerk. Retourlogistiek werkt namelijk, nog meer dan andere processen, met een hele reeks gespecialiseerde teams, zoals het customer contact center, gespecialiseerde transportpartners, repair houses en scrapping- en/of recyclingpartners. Deze partijen beschikken over specifieke kennis en vaardigheden, die niet altijd bij de individuele dienstverlener aanwezig zijn. Uitbesteding van bepaalde deelprocessen door de verantwoordelijke logistieke dienstverlener komt dan ook vaak voor. Tot slot wordt er ingezoomd op de specifieke kenmerken en vereisten voor een aantal sectoren: de hi-tech en consumentenelektronica, de automobielsector, de retailsector en de (petro)chemische sector.

Opdrachten

2

de douane een nieuwe rol op het gebied van beveiliging, en dit sinds de gebeurtenissen van “9/11”. Als antwoord op deze ogenschijnlijk tegengestelde taken heeft de Europese overheid de Authorized Economic Operator wetgeving uitgevaardigd die sinds 1 januari 2008 van kracht is in de verschillende Europese lidstaten. In essentie certificeert de douane bonafide bedrijven en handelsstromen opdat zij de fysieke controlefunctie kan toespitsen op de niet gecertificeerde bedrijven en toeleveringsketens. Hierdoor kan de douane haar faciliterende rol waarmaken en tegelijk de slagkracht op het vlak van beveiliging verhogen. Doel is uiteindelijk ‘secured supply chains’ (beveiligde toeleveringsketens) te creëren waarbij bedrijven geen nood meer zullen hebben aan fysieke controle door de douane. In dit kader werd een tender uitgeschreven waarin drie doelstellingen werden geformuleerd: - Ontwikkeling van een auditmethodologie die de douane moet toelaten over te gaan tot certificering van AEO operatoren - Uitvoeren van een Business Proces Re-engineering (BPR) - Begeleiden van pilots en het realiseren van ketentoezicht Deloitte, de geselecteerde partner van Douane en Accijnzen, deed daarbij o.a. beroep op de kennis van het VIL voor de begeleiding en validatie van de pilots evenals de validatie van de ontwikkelde auditmethodologie en de BPR-oefening. ( VIL-serie, 2008.004)

AEO (vervolg 2007 + publicatie 2008) De kernactiviteit van de douane is tweeledig, enerzijds heeft de douane een rol wat betreft de bevordering van de wereldhandel en het faciliteren van het vrij verkeer van goederen, mensen, diensten en kapitaal, anderzijds heeft

Secured supply chains (vervolg 2007 + publicatie 2009) Beveiliging (security) is een groeiend politiek en economisch onderwerp en staat onverminderd hoog op de internationale agenda sinds de aanslagen van 11 september 2001 in de Verenigde Staten en de aanslagen in Madrid en Londen. De geglobaliseerde wereldhandel maakt dat de beveiliging van de goederenstroom geen geïsoleerd probleem is. Het vergt een globale aanpak met samenwerking tussen alle spelers in de logistieke keten - verladers, transporteurs, haventerminals, expediteurs, douane, logistieke dienstverleners, … . Een kritisch punt in het internationale goederenvervoer is het containertransport. Bovendien stijgt het transportvolume gestaag. Zo nam de containeroverslag in de havens van Antwerpen en Zeebrugge jaarlijks met gemiddeld 9,4 procent toe in de periode 1980-2007. In 2007 werden in totaal 10,26 miljoen containers overgeslagen in de Vlaamse zeehavens. Het VIL is in 2008 gestart met een doorbraakproject

23

Jaarverslag 2008

Vil © 2009

VeLP+ voor de beveiliging en monitoring van containers. Dit wordt verder onder de rubriek doorbraakprojecten uitvoerig toegelicht. Naast dit belangrijke project is in 2008 ook onderzoek verricht naar een breed spectrum van technieken, zowel mechanisch als elektronisch (e-seal, RFID, RTLS, radar, camera’s, enz), voor de beveiliging van goederen. De keuze van de meest geschikte techniek is afhankelijk van de karakteristieken van de goederen alsook van deze van de supply chain. In 2009 zal hierover een VIL serie worden gepubliceerd.

Doorbraakprojecten VeLP+: Vlaams e-Logistics Platform Achtergrond Door de Europese commissie werden verschillende initiatieven genomen die zich voornamelijk richten op de beveiliging en optimalisatie van de toeleveringsketen (‘supply chain’). Vermeldenswaardig is de “Authorised Economic Operator (AEO)”, waarbij gestreefd wordt naar het creëren van volledig beveiligde toeleveringsketens, de zogenaamde ‘Green Lanes’ (of ook Secured Trade Lanes) op basis van het certificeren van processen in de toeleveringsketen. Voor het behoud en de versterking van Vlaanderen’s toppositie als logistieke poort voor Europa, dient zij een trekkende rol op te nemen in de vernieuwing en optimalisering van de sector door initiatieven te ontplooien die bij deze nieuwe EU ontwikkelingen aansluiting vinden. In deze context startte het VIL, na een intense voorbereidingsfase, het doorbraakproject VeLP+. Doelstelling Het creëren van een open en neutraal communicatieplatform - VeLP+ genaamd - voor het integraalbeheer van de informatiestromen, zowel op beveiligings als logistiek inhoudelijk vlak, en de daaraan gekoppelde diensten, tussen de betrokken partijen in een beveiligde keten. Concreet kan deze “intelligentie” aangeboden worden aan geïnteresseerde afnemers door het gebruik van bestaande technologie op het vlak van tracking & tracing, zogenaamde Container Security Devices (CSD’s). Deze devices leveren d.m.v. satelliettechnologie informatie inzake niet alleen de locatie en integriteit van de container maar bovendien ook over de inhoud van deze containers. De communicatie met diverse overheidsinstanties (o.a. douane) staat hierin centraal.

24

Op basis van de beschikbare “intelligentie” is het VeLP+ ook een bron van toegevoegde waardediensten. Projectonderdelen Focus in het VeLP+ ligt op het opzetten van een Proof of Concept (PoC) waarbij aan de hand van twee corridors het platform wordt getest. Naast de PoC wordt ook uitgebreid studiewerk verricht naar het eventueel toekomstige VeLP+ platform. Hierbij wordt onderzocht wat de functionele vereisten moeten zijn van een dergelijk platform, naast de technische en de IT-architecturale vereisten. Tevens is het de bedoeling om door middel van het opzetten van een sturingsmodel, tot stand gekomen door zowel een strategie- als risicobeoordeling op het ‘high level’ proces, mogelijke business modellen te definiëren. De risico’s en wettelijke reglementeringen worden in kaart gebracht en ten slotte zal er een kostenraamwerk worden opgesteld. Ultieme doelstelling is om de informatie gerelateerd aan beveiliging en de inhoud van de container, geïntegreerd aan te bieden aan o.a. de douane. In de Proof of Concept zal worden aangetoond dat de gebruikte technologie ter opvolging van de containerintegriteit en de locatie ervan, gekoppeld aan de inhoud van de container, het douaneproces daadwerkelijk kan ondersteunen en op die wijze een bijdrage kan leveren tot het realiseren van toekomstige Secured Trade lanes. Tevens zal de PoC een toetssteen zijn voor de opgezette IT-architectuur ter ondersteuning van dit platform. Voordelen en troeven Voor de bedrijven zijn de belangrijkste voordelen: de verhoogde visibiliteit en flexibiliteit in de toeleveringsketen en de verhoogde efficiëntie in informatie-uitwisseling tussen bedrijfsleven en overheid. Ook voor de douane zijn er voordelen, met name vereenvoudiging van de procedures, betere beheersbaarheid van de toeleveringsketen en ondersteuning tot realisatie van Secured Trade Lanes. Voor Vlaanderen betekent dit een verhoogde visibiliteit in de toeleveringsketen, profilering als topregio door de versnelde verwezenlijking van Secured Trade Lanes dankzij de nodige (technologische) infrastructuur, integratie van VeLP+ met andere initiatieven in Vlaanderen ter ondersteuning van één overkoepelende IT-infrastructuur en het aligneren van de doelstellingen van overheden en ondernemingen.

Aanzet Logistieke Professionals (publicatie 2009) Vlaanderen is een logistieke topregio, met een toenemende nood aan logistieke professionals om al het werk te verrichten. Het vinden van de geschikte mensen wordt echter meer en meer een probleem. Dit geldt zowel in de witte als de blauwe boordomgeving. Recent onderzoek in Nederland wijst uit dat 43% van de bedrijven de beschikbaarheid van goed en betaalbaar personeel ziet als het grootste supply chain risico. Met dit cijfer wordt dit risico bijvoorbeeld hoger ingeschat dan het vinden van betrouwbare toeleveranciers. Bedrijven nemen hiervoor echter slechts weinig maatregelen: de sector werkt zeer kostgedreven en heeft een beperkte aandacht voor de personeelsfactor. Door het reactief optreden verloopt het inzetten van de juiste profielen vaak moeizaam en wordt het gewenste rendement lang niet gehaald. Nochtans verdient de arbeidskost in Vlaanderen een nauwgezet beheer. De opkomst van toegevoegde waarde activiteiten en vergaande automatisering beïnvloedt bovendien de kwalificaties en de nodige opleiding van het logistieke personeel. Samen met de vereiste flexibiliteitgraad impliceert dit nieuwe (proactieve) beheersconcepten. Hoe te komen tot de verzekering van beschikbaarheid en rendement van het logistieke personeel?

Opdrachten

2

tioneerd en opgeslagen. Per week worden een 100-tal wagons gelost en een 200-tal containers geladen voor de export, wat neerkomt op ongeveer 180.000 pallets op jaarbasis. De foutmarge inzake juiste palletverzending is echter te hoog naar Japanse normen. Om dit te verhelpen werd nagegaan in hoeverre RFID een betere betrouwbaarheid zou kunnen ondersteunen. In een eerste stap heeft het VIL een praktische in-house workshop georganiseerd om op een efficiënte manier en in een open discussie de mogelijkheden en beperkingen van RFID te bespreken en snel tot concrete toepassingsscenario’s te komen voor de probleemstelling. In een tweede stap is via een quickscan een analyse gemaakt van de huidige logistieke processen. Deze gaf duidelijk aan waar mogelijke verbetertrajecten m.b.v. RFID zich aandienen. Naast deze quickscan werd eveneens een high-level conceptoplossing aangeboden, alsook een verbeterd procesmodel met toepassing van de technologie. Hiermee toonde het VIL aan hoe een zeer traditionele magazijnoperatie met een vrijwel volledig manueel gevoerde logistiek, mits de inzet van moderne RFID-technologie, tot een hoog performante logistieke operatie kan omgebouwd worden en een belangrijke toegevoegde waarde kan leveren op niveau van klantenservice, transparantie en administratieve en operationele efficiëntie.

Het VIL-onderzoek naar de logistieke professionals focust op de magazijnvloer. Zowel aspecten op maatschappelijk als op individueel bedrijfsniveau worden hierin meegenomen. Zo worden onder meer wettelijke en syndicale randvoorwaarden onder de loep genomen en vergeleken met deze van de ons omringende regio’s. De studie wordt in het voorjaar van 2009 gepubliceerd.

Pilootprojecten RFID Novanatie Nova Natie is een logistieke groep, aanwezig in de Vlaamse zeehavens Antwerpen en Zeebrugge, en in Nederland te Rotterdam. De diverse ondernemingen werken allen complementair in functie van internationale, maritiem gebonden goederenstromen. Nova Natie biedt hierbij de volgende diensten aan: toegevoegde waarde logistiek (3PL), havenlogistiek, internationale expeditie, transport, stouwerij, project cargo solutions en maritieme verpakkingen. Nova Natie Logistics verzorgt voor een Franse klant de export naar Japan en andere overzeese gebieden. Deze goederen worden per trein aangeleverd in Antwerpen. Hier worden ze op pallets gelost, eventueel gehercondi-

RFID Scania Scania, de Zweedse producent van zware bedrijfsvoertuigen heeft na een internationale reorganisatie zijn centraal distributiecentrum voor onderdelen in België fors uitgebreid. De opslagplaats van Scania Parts Logistics in het Limburgse Opglabbeek is vorig jaar dan ook verdubbeld tot 85.000 m². Van daaruit vertrekken wisselstukken naar 900 klanten in 75 landen over de hele wereld. Vandaag telt het bedrijf meer dan 500 werknemers en er kunnen gemiddeld 27.500 orderlijnen per dag verwerkt worden.

25

Jaarverslag 2008

Vil © 2009

Om de uitdagende service levels en de toenemende eisen inzake flexibiliteit te garanderen, is er de noodzaak om de betrouwbaarheid van het outbound proces te verbeteren. Daarom werd onderzocht of de toepassing van RFID technologie hier ondersteuning kan bieden. Om de uitdagende service levels en de toenemende eisen inzake flexibiliteit te garanderen, is er de noodzaak om de betrouwbaarheid van het outbound proces te verbeteren. Daarom werd onderzocht of de toepassing van RFID technologie hier ondersteuning kan bieden. Aan de hand van een analyse van de huidige processen en knelpunten identificeerde het VIL de domeinen waar toepassing van RFID voor aanzienlijke verbetering kan instaan, zoals de accurate controle bij het verzenden van goederen. Op basis van deze resultaten werkte het VIL samen met Scania Parts Logistics enkele conceptuele testopstellingen en –scenario’s uit die de werkbaarheid van RFID moesten aantonen. Veel aandacht ging uit naar parameters als leesafstand, -snelheid en –betrouwbaarheid, de impact van de infrastructuur en het type goederen. Verder gaf het VIL ondersteuning bij de technologiekeuze.

RFID Boek.be Het gebruik van RFID binnen de boekensector is vandaag vooral ingeburgerd bij de bibliotheken. Enkele ketens van boekhandels (zoals Selexyz in Nederland, Byblos in

bibliotheek. Een aantal interessante bevindingen werden in een sectorbrede workshop met de verschillende spelers besproken. Voor de sector als geheel kunnen de grootste voordelen gerealiseerd worden als de ‘tag’ bij de uitgever/drukker/ afwerker wordt aangebracht. De belangrijkste voordelen voor de uitgever bestaan uit een betere informatievoorziening en (in wat mindere mate) in een verhoogde logistieke efficiëntie. Voor de distributeur en de boekhandel situeren de voordelen zich op het vlak van de logistieke efficiëntie (inslag, voorraadbeheer, uitslag) en een verbeterde service naar de klanten toe. De voordelen worden groter naarmate tagging gebeurt op het niveau pallet, colli of boek. Het belangrijkste aandachtspunt betreft de verdeling van de (tag)kosten over de schakels binnen de keten. Verder zijn er een aantal technische aandachtspunten. Zo wordt vandaag bij de bibliotheken hoofdzakelijk de HF-tag gebruikt, terwijl logistieke toepassingen richting UHF-technologie gaan. Als vervolgstap stelde het VIL voor om met specifieke spelers per schakel een concrete haalbaarheidsstudie uit te voeren. Hierbinnen dient dan zowel de technische als de economische haalbaarheid afgetoetst te worden, waarna een vertaalslag moet gebeuren naar de sector. Per schakel werden spelers bereid gevonden om deel te nemen aan dit traject. Deze piloot zal opgezet worden wanneer de financiering rond is.

RFID Atlas Copco Atlas Copco is een wereldleider in de ontwikkeling, de productie en de verkoop van lucht- en gascompressoren, stroomgroepen, constructie- en mijnbouwmateriaal, industriële gereedschappen en assemblagesystemen. Atlas Copco te Wilrijk heeft in sterke mate zijn activiteiten rond perslucht geconcentreerd, inclusief het after-market warehouse. Door de sterke groei is er de wens bij de after-market divisie om door middel van RFID twee processen beter beheersbaar en betrouwbaarder te maken: het verzendproces van de wisselstukken en het ontvangstproces bij het oliemagazijn.

Spanje) startten met de invoering van RFID in een aantal van hun winkelpunten. Ook Boek.be, als representatieve vereniging voor de Vlaamse boekensector, wenst na te gaan in welke mate er binnen de Vlaamse boekensector een draagvlak bestaat voor de invoering van RFID. Hiertoe werd een bevraging georganiseerd bij bedrijven in elke schakel van de keten binnen de boekensector: uitgever/drukker/afwerker, distributeur, boekhandel en

26

Samen met Atlas Copco evalueerde het VIL de toepasbaarheid van RFID. Via een analyse van de huidige processen en knelpunten identificeerde het VIL verbeteringen die met behulp van RFID gerealiseerd kunnen worden. De uitwerking van een gedetailleerde business case gaf duidelijk inzichten op welk niveau (item, colli of pallet/supercase) de meeste baten kunnen worden gerealiseerd met behulp van RFID-technologie. Hieruit blijkt dat in het geval Atlas Copco het inzetten van RFID op supercase en colliniveau een belangrijke impact zal

hebben op het reduceren van zowel ontvangst- als verzendkosten, en bijgevolg zal leiden tot een betere klantenservice.

Aanzet RFID Gazelle Wasserij Gazelle is een familiebedrijf van de tweede generatie. De firma werd in 1956 opgestart en is vandaag uitgegroeid tot een dynamisch bedrijf met meer dan 50 werknemers. Wegens de groeiende markt voor het wassen van persoonsgebonden wasgoed voor bejaardentehuizen is Gazelle ervan overtuigd dat RFID-technologie mogelijkheden biedt om deze items te identificeren en te traceren. Dit laat toe de klantenservice te verbeteren. Samen met Gazelle evalueerde het VIL de toepasbaarheid van de technologie. Via een analyse van de huidige processen en knelpunten identificeerde het VIL verbeteringen die met behulp van RFID gerealiseerd kunnen worden. Conceptueel wordt gedacht om alle individuele stukken persoonsgebonden wasgoed met een flexibel en wasbestendig RFID-label te voorzien, om zo in staat te zijn de inkomende en uitgaande goederen te traceren. Hierdoor kan geanticipeerd worden op fouten of onvolledige verzendingen, waardoor claims beter en doeltreffender kunnen beoordeeld en behandeld worden. Er worden op korte termijn duurtesten opgezet om te onderzoeken of beschikbare tags voldoen aan deze was- en logistieke processen.

Aanzet RFID Seminck Gas SService aan de "klant" is de basis voor de bestendige groei van Seminck Gas sinds 1967. Seminck is een

Opdrachten

2

familiaal bedrijf actief in de opslag en distributie van gassen in bulk- en flesverpakkingen en stelt 30 mensen tewerk. Het beschikt over een uistekende infrastructuur te Geraardsbergen met een opslagcapaciteit van 1.300.000 m2 en vulcentra voor ontvlambare gassen, drijf- en koelgassen. In het kader van een specifiek Europees project voor het afvullen van koelvloeistoffen, wil Seminck een stap verder gaan om hun klantenservice te verhogen. Het doel is om de herbruikbare verpakkingen en de inhoud te traceren m.b.v. van RFID-technologie. Daarom werd onderzocht of de toepassing van RFID-technologie hier ondersteuning kan bieden. Dit gebeurde aan de hand van enkele UHF generatie 2 readability testen op het niveau van de metalen cilinders (productverpakking), samen met draadcontainer/pallets (logistieke drager). De praktijktesten waren hoofdzakelijk gericht op het aantonen van de leesbaarheid (readability) van cilinders op pallet/draadcontainer niveau in de configuratie van een laad/loskade opstelling. Hierbij werden telkens twee pallets met 80 cilinders en 2 draadcontainers met 60 cilinders getest. Na een intensieve voorbereiding voor de selectie van geschikte tags voor metalen onderdelen en voor de positiebepaling van de tag op de cilinder, werden deze bulkreading testen succesvol uitgevoerd.

Zeebrugge Food Logistics In 2007 werd het VIL door de Zeebrugse Visveiling aangesteld om, met het oog op de teruglopende quota in het Europees visserijwezen, de kansen te onderzoeken om een consolidatieplatform voor verse producten in de Zeebrugse achterhaven op te starten.

27

Jaarverslag 2008

Vil © 2009

De NV Zeebrugse Visveiling was op zoek naar een optimale benutting van de beschikbare ruimte en naar mogelijke diversificatiepistes die een structurele groei en toegevoegde waarde activiteiten zouden kunnen ondersteunen.

het geloof in het onderzoek van het VIL dat de piste van toegevoegde waarde activiteiten op het vlak van diepvrieslogistiek heeft aangegeven en aldus in de Zeebrugse achterhaven een bijkomende troef voor Vlaanderen heeft gedefinieerd.

In de studie van het VIL werd een antwoord gegeven op de vraag welke logistieke functies door het consolidatieplatform zouden kunnen vervuld worden. Er werd rekening gehouden met ondermeer de transitvolumes via de Zeebrugse zeehaven, de tendensen in de markt van verse producten, het profiel van de aanverwante activiteiten van een aantal bedrijven in de Zeebrugse haven, het potentieel voor samenwerking en de mogelijke synergieën die met de Zeebrugse visveiling zouden kunnen gerealiseerd worden.

In april 2009 werd de nieuwe diepvriesloods van Zeebrugge Food Logistics officieel geopend door Vlaams Minister-president Kris Peeters.

De oprichting van Zeebrugge Food Logistics getuigt van de diversificatiestrategie van de Zeebrugse Visveiling en

De loods is ruim 5.000 m2 groot met 12.000 palletplaatsen en de nodige ruimte om activiteiten met toegevoegde waarde te ontwikkelen. Met het project is een investering van 10 miljoen euro gemoeid en mikt ZFL niet alleen op visproducten, maar ook op vlees, groenten, deegwaren en zuivelproducten. ZFL biedt werk aan een veertigtal medewerkers en is een dochteronderneming van het European Fish Center (EFC), dat op zijn beurt afhangt van de Zeebrugse Visveiling.

Partnerships In het sterk versnipperde logistieke landschap kunnen samenwerkingsverbanden een doorslaggevende rol spelen voor een toenemende competitiviteit van de deelnemende ondernemingen. Naast de reeds goed geïntegreerde partnerships met klanten en leveranciers, wil het VIL ook mee het pad effenen voor de zogenaamde horizontale samenwerkingsverbanden, waarin bedrijven op eenzelfde hoogte in de supply chain de krachten bundelen. In 2005 werden reeds mogelijke samenwerkingsverbanden bestudeerd tussen logistieke dienstverleners (Collaboratieve net-

werken) alsook tussen verladende partijen met gemeenschappelijke inbound stromen (Ketenconsolidatie). In 2006-2007 heeft het VIL een stappenplan uitgewerkt voor verladende partijen met synergiemogelijkheden in de outbound logistieke activiteiten: distributieconsolidatie. In 2008 werd verder gewerkt aan deze pijler voor het onderzoek naar distributieconsolidatie.

Kennisopbouw Handleiding distributieconsolidatie – strategische werkgroep Distributieconsolidatie is het bundelen en gezamenlijk organiseren, uitvoeren en beheren van de stroomafwaartse logistieke activiteiten van twee of meer onafhankelijke verladers in de laatste fase van de logistieke keten, op basis van gemeenschappelijke kenmerken en doelstellingen. Het initiatief hiertoe kan zowel door de verladers zelf als door een logistieke dienstverlener worden genomen. Hierbij onderkent het VIL twee basisvormen van distributieconsolidatie: transportconsolidatie en magazijnsamenwerking.

28

Mits de juiste randvoorwaarden vervuld zijn, kan distributieconsolidatie een interessante wijze zijn om gelijktijdig de totale logistieke kosten te verlagen en de klantenservice te verhogen. Nochtans is het opzetten van een consolidatieproject met meerdere partijen niet evident. Een gestructureerde, planmatige aanpak is dan ook onontbeerlijk om dit complexe proces tot een succesvolle samenwerking te smeden. Deze handleiding reikt de lezer een stappenplan en een beslissingsmodel aan ter ondersteuning van het plannen, opzetten en beheren van distributieconsolidatie.

Pilootprojecten Er liepen in 2008 2 vooralsnog confidentiële pilootprojecten.

Clusterwerking In de Strategienota van augustus 2007 werd als objectief vooropgesteld om in de toekomst een sterkere focus op logistieke dienstverlening (in ruime zin) te leggen. Aangezien de ervaring tot dan had geleerd dat het vrij moeilijk was om logistieke dienstverleners bij de projectwerking te betrekken en samenwerkingsverbanden ten behoeve van logistieke dienstverlening op te zetten, werd als antwoord hierop in de tweede helft van 2007 het C*STARS programma opgestart. Tevens werd gesteld dat het de bedoeling van C*STARS (Clustering - STrategisch Actieprogramma voor Rendementsverhoging door Synergie) was om bedrijven systematisch samen te brengen en op die manier knelpunten en opportuniteiten te identificeren die aansluiten met de VIL-kennis of aanleiding geven tot onderzoeksprojecten. Hierbij werden 4 types van clusters geïdentificeerd nl. geografisch, sectorieel, infrastructureel en met een gemeenschappelijke problematiek. Geografische en infrastructurele clusters bieden meer kans op succes dan sectoriele clusters, waar het element concurrentie volop speelt terwijl bedrijven die in elkaars nabijheid liggen mogelijk natuurlijke partners zijn voor samenwerking. Een aantal sectoriële clusters zoals transportsamenwerking tussen LDV’s in de Westhoek en de Diepvriescluster (verladers) dienden al snel te worden stopgezet vanwege gebrek aan belangstelling. De vrees voor de concurrentie bleek hier primordiaal temeer omdat de betrokken bedrijven niet alleen sectorieel in elkaars vaarwater zaten

Opdrachten

2

maar bovendien nog geografisch in dezelfde regio waren gevestigd. Anderzijds hebben een aantal sectoriële clusters geleid tot de eerste uit de clusterwerking voortkomende projecten zoals in de boeken- en medische sector.

Belang van de front offices Met een heel aantal sectorfederaties en belangengroeperingen werden mondelinge of schriftelijke samenwerkingsovereenkomsten gesloten. Deze als front offices optredende organisaties waren immers van zeer groot belang bij de opstart van een cluster, het samenbrengen van bedrijven maar ook het in stand houden van de cluster. Wel diende ervoor gezorgd te worden dat het onderwerp van de cluster voldoende actueel, gespecificeerd en uitgewerkt was om de front office mee aan boord te krijgen (‘exploratieve cluster’). Idealiter werd het VIL zelf door de front office gecontacteerd voor deelname aan een bepaalde clusterwerking (‘high-potential cluster’) binnen hun ledenbestand. Ondertussen hadden we immers kunnen vaststellen dat het VIL op logistiek gebied een dermate imago en reputatie had opgebouwd dat wij ook werden gecontacteerd voor samenwerking door ‘ad hoc’ belangengroeperingen (bv. Boek.be, Proefcentrum Fruitteelt vzw, Vlaamse kringloopcentra,...).

Logistieke dienstverlening Zoals in de Strategienota van augustus 2007 gesteld was de clusterwerking er voornamelijk op gericht om de logistieke dienstverlening te ondersteunen en te versterken of om innovatieve concepten ten voordele van de logistieke sector te ontwikkelen. Er werd vanuit het VIL niet deelgenomen aan samenwerkingsverbanden en clusterwerking die ten nadele van de logistieke sector en de logistieke dienstverleners zouden functioneren.

C*Stars in 2008 De clusterwerking werd verder gezet gedurende de eerste helft van 2008. Op de Raad van Bestuur van 26 juni 2008 werd echter de impact van het VeLP+ project op de overige VIL activiteiten en de VIL organisatie aanvaard, in het bijzonder de stopzetting van de clusterwerking. Hiermee kwam een einde aan het C*Stars project.

29

Jaarverslag 2008

Vil © 2009

Promotie Al jaren kiest Vlaanderen voor logistiek als een strategisch zwaartepunt van haar toekomstbeleid onder meer omdat de sector zorgt voor 9 procent van de toegevoegde waarde in de Vlaamse economie, voor ongeveer 10,5 procent van de werkgelegenheid en een kleine 13 procent van de broodnodige kapitaalsinvesteringen. Vlaanderen heeft intussen als logistiek draaipunt een bijzonder sterke positie in de internationale fysieke logistiek opgebouwd. Dat is mede te danken aan haar gunstige geografische ligging, met goede zee- en luchthavens en uitstekende achterlandverbindingen naar onder meer alle belangrijke Europese productiecentra en consumptiemarkten. De welgekende studie van Cushman & Wakefield in 2008 toont opnieuw aan (na 2002, 2004 en 2006) dat ons land de toppositie inneemt qua attractiviteit voor Europese logistieke distributiecentra. Vlaanderen moet dan ook sterk blijven investeren in de uitbreiding van logistieke activiteiten en in de randvoorwaarden hiervoor, namelijk een goede bereikbaarheid, beschikbare opgeleide mensen en een aantrekkelijke infrastructuur voor alle modi (zonder significante congestie). De toenemende complexiteit en dynamiek van de internationale handelsstromen, de snel veranderende

30

verwachtingen van klanten en de expliciete eisen op het vlak van duurzaamheid (“green logistics”) en maatschappelijk draagvlak maken de zaken niet makkelijker. Met Vlaanderen in Actie (VIA), een breed initiatief van de Vlaamse overheid, werden in 2008 tal van projecten opgestart om de kwaliteit als topregio en vestigingsregio voor buitenlandse bedrijven op het vlak van logistiek en supply chain activiteiten verder te stimuleren en uit te bouwen. Hierbij dient niet enkel aandacht besteed te worden aan infrastructuurwerken maar ook aan het focussen op de krappe arbeidsmarkt en de verdere ontwikkeling van “Value Added Logistics” (VAL) activiteiten als verpakken, labellen, assembleren, repareren en zelfs (deels) produceren door logistieke dienstverleners. Dit alles kan uiteraard enkel optimaal functioneren indien er een performante ICT-ondersteuning (infrastructuur en applicaties) aanwezig is. Geen eenvoudige taak dus, vooral ook omdat het imago van de logistiek nog sterk moet worden verbeterd om de sector in zijn geheel attractief te maken in de arbeidsmarkt. Een zeer belangrijk bijkomend element om de logistieke positie van Vlaanderen uit te bouwen is de cruciale rol van douanediensten als facilitator voor de vlotte afhan-

deling van internationale goederenstromen. Europese initiatieven en projecten als AEO en Secured Trade Lanes werden in 2008 in deze context opgestart en het is onze ambitie (en opdracht) om samen met alle betrokken stakeholders (en vooral Douane & Accijnzen) een leidinggevende rol te spelen in deze evolutie naar meer “safety en security” van goederen- en informatiestromen.

Opdrachten

2

Vlaanderen kan en moet hier een competitief voordeel trachten op te bouwen door een neutraal open digitaal platform (“single window”) te ontwikkelen en aan te bieden aan de actoren in de extended supply chain. Momenteel werken we trouwens aan een “proof of concept” voor zulk gedurfd en innovatief platform (VELP+).

Convenant met FIT De samenwerking met en de ondersteuning van diverse FIT-activiteiten en -dossiers in het kader van het bestaande convenant verliep ook in 2008 uitermate positief en vlot. Twee buitenlandse missies werden afgerond in het najaar: een uitgebreide delegatie (met VIL leden) bezocht Tokyo, Nagoya en Osaka met telkens ruim bijgewoonde seminaries op de agenda. Daarnaast was het VIL spreker op een investeringseminarie in Durban (Zuid-Afrika) en in Wenen waar ook assistentie werd verleend aan pers- en overheidscontacten. De geplande missie naar de VS in het voorjaar werd geannuleerd omwille van een gebrek aan interesse van lokale bedrijven in de VS, en dit ondanks een sterke campagne om geïnteresseerde partijen te contacteren en te overtuigen. Het is duidelijk dat in de VS de aanpak eerder moet zijn om een specifieke roadshow op te zetten in plaats van seminaries te organiseren. Dit concept van roadshow

werd in november met succes uitgetest in Zuid-Korea met steun van het VIL. De bedoeling is om bedrijven individueel te bezoeken met een beperkte delegatie na duidelijke screening door de lokale FIT-vertegenwoordigers. Naast de bezoeken in het buitenland werden delegaties uit China (Qingdao), India, Thailand en VS hier ontvangen om kennis te maken met onze logistieke competenties. Tegenbezoeken staan op de agenda in 2009. Verder verzorgde het VIL tal van opleidingsdagen voor bestaande of nieuwe FIT medewerkers. Telkens worden bezoeken aan logistieke actoren ingebouwd - zogenaamde terreinbezoeken - om onze logistieke competenties te tonen. Tenslotte werden ook enkel persmissies in Vlaanderen georganiseerd met actieve deelname van gespecialiseerde persmensen uit China, Japan, Oostenrijk en tal van andere Europese landen.

Nazorg en beleidsondersteuning Naast het onderhouden van contacten met onze leden en potentiële leden was 2008 opnieuw een jaar waar VIL participeerde in werkgroepen, stuurgroepen en discussieplatformen op nationaal, regionaal, provinciaal en lokaal niveau. Bedoeling is steeds het delen van onze kennis en knowhow en het ondersteunen van logistieke initiatieven in Vlaanderen. Uiteraard bezorgen deze contacten een rijkdom aan informatie over de uitdagingen van de logistieke sector.

In de toekomst zullen we meer aandacht besteden aan contacten en initiatieven op Europees en internationaal niveau. Meer en meer projecten en opportuniteiten hebben een grensoverschrijdend karakter en het is de ambitie van het VIL om hierin ten volle te participeren en een meer prominente rol te spelen.

31

Jaarverslag 2008

Vil © 2009

Nevenopdrachten Naast de twee hoofdopdrachten kan het VIL nog een aantal realisaties binnen haar nevenopdrachten voorleggen voor 2008.

VIL-Mail De VIL-Mail is de tweemaandelijkse nieuwsbrief van het VIL. De VIL-leden ontvangen een papieren versie van de nieuwsbrief; geïnteresseerden kunnen via de website intekenen op de elektronische versie. De VIL-Mail telt 4 bladzijden met rubrieken over het lopend onderzoek en pilootprojecten, de promotieactiviteiten, nieuws en weetjes en een column van de algemeen directeur.

VIL-Website en VIL-Portal Het VIL heeft ervoor gekozen om van meet af aan haar website uit te bouwen tot een belangrijk communicatiekanaal. Een onderscheid wordt gemaakt tussen de publieke website en de portal. De publieke website (www.vil.be) is voor iedereen toegankelijk en bevat algemene informatie over het VIL, de research, de promotie, informatie over het lidmaatschap, een webshop, contactinformatie en eventuele vacatures binnen het VIL. Ook kunnen enquêtes van lopende onderzoeken interactief ingevuld worden. In een aantal gevallen ontvangt een bedrijf dat deelneemt aan een vragenlijst een geïndividualiseerd rapport met de bedrijfsresultaten vergeleken met de volledige of een deel van de steekproef. In elk geval ontvangt het deelnemend bedrijf een rapport met de onderzoeksresultaten, over het algemeen gekoppeld aan een uitnodiging voor het event waarop deze resultaten worden voorgesteld. Uit de statistieken van 2008 blijkt dat de ledenpagina, die een overzicht van alle VIL-leden biedt, het meest

32

geraadpleegd wordt door de websitebezoekers. In 2008 registreerde de VIL-website 52.588 bezoeken, waarvan 35.930 unieke bezoekers. In het totaal werden 165.926 pagina’s van de website geconsulteerd, wat resulteerde in 1.375.128 hits op www.vil.be. Ten opzichte van 2007 houdt dit een stijging met 5,4 % van het websiteverkeer in.

Opdrachten

2

bezochte pagina’s per maand

Het aantal bezoeken per maand in 2008

Pagina's 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0 jan

feb

maa

april

mei

juni

De VIL-Portal is een beveiligde website toegankelijk vanop de publieke website, weliswaar enkel met paswoord en login. De gebruikte portaaltechnologie behoort wellicht tot één van de meest geavanceerde in zijn soort op dit ogenblik. De VIL-Portal dekt verschillende functionaliteiten af. Vooreerst heeft elk VIL-lid toegang tot de kennisbibliotheek met studies, rapporten en alle VILpublicaties. Daarnaast beschikt de portaalbezoeker over een zeer gedetailleerd en uitgebreid overzicht van alle logistieke opleidingen in Vlaanderen, voor alle niveaus in

juli

aug

sept

okt

nov

dec

maand

het bedrijf. Het VIL heeft ook in 2008 een aantal interessante rapporten en studies aangekocht en via de VILPortal gratis ter beschikking gesteld van de leden. De VIL-Portal is sterk gericht op interactie met de bezoeker. Alle projecten hebben een projectkamer op de VIL-Portal waar alle betrokkenen hun documenten en informatie met elkaar kunnen uitwisselen in een afgeschermde en beveiligde omgeving.

Relatiebeheer en netwerking Beheer van de contacten Uit het overzicht van de meetings en events (zie verder) is duidelijk af te leiden dat de permanente contacten met de sector hoog op de agenda staan. De focus ligt hierbij nog steeds op bedrijven en organisaties actief in Vlaanderen, de primaire doelgroep van het VIL. In het overgrote deel van de gevallen zijn het contacten in de vorm van bilaterale gesprekken met de actoren en presentaties door VIL-medewerkers.

nen. Dit CRM-systeem is vandaag de informatieruggengraat voor het VIL en wordt voortdurend uitgebreid.

Internationaal netwerk Ook het internationale netwerk werd onderhouden. De nodige aandacht werd besteed aan de bestaande partners, waaronder Logistics in Wallonia en het CIIIL (Confederation of Indian Industries - Institute for Logistics).

Voor relatiebeheer wordt dagdagelijks een volwaardig CRM-systeem gebruikt. Dit maakt het mogelijk om een nauwkeurige opvolging te doen van alle activiteiten, events, bezoeken, projecten, accounts en contactperso-

33

3

Organisatiestructuur

Organisatiestructuur

3

Algemene Vergadering De Algemene Vergadering is het hoogste orgaan van de vereniging en is samengesteld uit alle effectieve leden en de waarnemers van overheidswege. Worden als effectief lid beschouwd: - de academische kennisinstellingen in Vlaanderen, en - alle bedrijven met een vestiging in Vlaanderen waarvan logistiek de kernactiviteit uitmaakt (logistieke dienstverleners in de ruimste zin). Ook de toegetreden leden hebben het recht de Algemene Vergadering bij te wonen doch hebben uiteraard geen

stemrecht. Toegetreden leden zijn leden wiens activiteiten rechtstreeks of onrechtstreeks met logistiek te maken hebben en willen genieten van de activiteiten van het VIL (bv. technologieproviders, terminaloperatoren, real estate, …). De Algemene Vergadering wordt voorgezeten door de voorzitter van de Raad van Bestuur, of door de ondervoorzitter bij afwezigheid van de voorzitter. Op de Algemene Vergadering van 6 mei 2008 waren er 96 aanwezigen.

Raad van Bestuur De vereniging wordt bestuurd door een Raad van Bestuur bestaande uit twaalf bestuurders en overheidswaarnemers. Vier bestuurders worden voorgedragen door de leden/bedrijven, vier door de leden/kennisinstellingen en vier worden aangeduid door de Vlaamse Regering. Van de vier overheidsbestuurders wordt er één voorgedragen door Flanders Investment and Trade (FIT) en één voorgedragen door de Minister bevoegd voor mobiliteit

Bestuurders namens de Vlaamse Regering: • Mevr. Leen Christiaens (Kabinet Minister-president) • Dhr. Antoon Soete (Kabinet Minister van Economie, Ondernemen, Wetenschap, Innovatie en Buitenlandse Handel) • Mevr. Goedele Sannen (Kabinet Minister van Mobiliteit, Sociale Economie en Gelijke Kansen) • Dhr. Pascal Walrave (FIT)

Bestuurders namens de bedrijven: • Dhr. Dirk Lannoo (Katoen Natie), • Dhr. Ivo Marechal (Groep H.Essers) • Dhr. Erik Vande Paer (LLP) • Dhr. Danny Van Himste (DHL), voorzitter

Waarnemers: • Dhr. Bernard De Potter (Agentschap Ondernemen) • Dhr. Gilles Vandorpe (Unizo) • Dhr Filip Van Isacker (IWT) • Dhr. Frank Nevens (IWT)

Bestuurders namens de kennisinstellingen: • Prof. Dr. Dirk Cattrysse (Katholieke Universiteit Leuven) • Prof. Dr. Gerrit Janssens (Universiteit Hasselt) • Prof. Dr. Ann Vereecke (Vlerick Leuven Gent Management School), ondervoorzitter • Prof. Dr. Wout Dullaert (Universiteit Antwerpen, ITMMA)

De bestuurders worden benoemd voor een periode van drie jaar, doch zijn opnieuw herkiesbaar. Tussentijds benoemde bestuurders zijn slechts verkozen voor de rest van de duur van het mandaat. In 2008 kwam de Raad van Bestuur 8 maal samen (5 gewone Raden van Bestuur en 3 Buitengewone Raden van Bestuur in het kader van het business plan).

35

Jaarverslag 2008

Vil © 2009

Adviesorganen Om inhoudelijke discussies te faciliteren laat de Raad van Bestuur zich flankeren door twee adviesorganen, een Bedrijfsraad en een Wetenschappelijke Adviesraad. De Bedrijfsraad is samengesteld uit vertegenwoordigers van bedrijven actief in de logistiek, met een bijzondere aandacht voor KMO’s, en formuleert voorstellen van onderwerpen/actoren voor de researchactiviteiten (risico- en pilootprojecten, kennisontwikkeling) aan de Raad van Bestuur. Zetelen in de bedrijfsraad: • Dhr. Marc Huybrechts, ART • Dhr. Willy Van Loon, Groep Van Loon Transport • Dhr. Jos Dewael, ODTH • Dhr. Gert Snel , G. Snel Transport • Dhr. Patrick De Keersmaecker, Hessenatie Logistics • Dhr. Luc Driessen, Ewals Cargo Care • Dhr. Vincent Kerkstoel, Kerkstoel • Dhr. Luc Hooybergs, Nike • Dhr. Jef Van Doorslaer, Cushman & Wakefield • Dhr. Walter Mastelinck, Transics

36

Het tweede adviesorgaan, de Wetenschappelijke Adviesraad, is samengesteld uit academici met een internationale reputatie op het gebied van logistiek en evalueert de VIL-onderzoeksagenda. Daarnaast zorgt deze raad voor een kruisbestuiving van ideeën. Zetelen in de Wetenschappelijke Adviesraad: • Dr. Cees Ruigrock, Hoogleraar aan het CentER, Universiteit Tilburg • Dr. Luk Van Wassenhove, hoogleraar INSEAD • Dr. Robert De Souza, CEO, The Logistics Institute Asia-Pacific, Singapore en Georgia Institute for Technology Hoewel contacten plaatsvonden, kwamen deze adviesorganen niet formeel samen in 2008.

Organisatiestructuur

3

VIL team STRUCTUUR HierVIL slide met organogram

37

Jaarverslag 2008

Vil © 2009

VIL Leden ABB nv Accenture nv ACE - Groep T CVO Afdeling Haven en Waterbeleid (MOW) Agfa Gevaert nv Ahlers Belgium nv Alphalogic Belgium bvba Alpro nv Altimedes Consulting bvba Antwerp Port Authority Antwerp Rapid Transit Team nv Antwerp Stevedoring International nv AntwerpLaw Advocaten bvba APL Logistics Europe BV APM Global Logistics Arkenis Belgium bvba AstraZeneca nv Atlas Copco Airpower nv Aviapartner Holding Axima Services nv BASF Antwerpen nv Baxter World Trade nv B-Cargo-NMBS nv BCCL bvba Bekaert nv Belgibo nv Boek.be vzw Boerenbond Bolckmans nv Borealis Polymers nv BT Belgium nv Buck Consultants International nv Centric nv CEVA Logistics Belgium nv Colliers EPMC nv Colruyt nv Conix Solutions bvba Covidien Belgium bvba CPM nv CQM B.V. Crossrail Cushman & Wakefield Healey & Baker Dastronic nv De Coninck Management & Organisatie nv De Europese Verzekeringsmaatschappij nv Degussa Antwerpen nv Deloitte nv

38

DHL International nv Domus Logistics nv DP World nv DSV Solutions (Automotive) nv DSV Solutions nv Euro Pool System Benelux bvba Eurobrokers nv Ewals Cargo Care nv Exel Belgium nv Facil GCV Fiege nv First Industrial - EU corporation Fortis Bank nv G. Snel Logistics nv G4S Security Services nv Genzyme Flanders bvba Geodis Logistics Belgium nv GIM nv Goodman Management Services Groenewout Consultants & Engineers BV Groep H.Essers nv Hamann International Logistics nv Havenbedrijf Gent GAB Havenbestuur Brugge-Zeebrugge (MBZ) nv Heavy I.S. nv Hessenatie Logistics nv HONIM, Hogeschool voor Wetenschap & Kunst vzw Immo Industry Group nv Immobiliën Hugo Ceusters nv ING België nv Inno.com cva InnoChain cvba Intermec Technologies BV Intervest Offices Intris nv Janssen Pharmaceutica Jobat nv Jungheinrich nv KaHo Sint-Lieven Karel De Grote Hogeschool Katoen Natie nv Kels nv Kerkstoel 2000+ nv

Krefel Kregspedi nv KULeuven LHC Consulting Libridis nv Limburgs Logistiek Platform (LLP) nv Logistics Design bvba LXE Belgium nv Microsoft bvba Mobius nv Monsanto Europe nv Montea comm.va Multimodal Transports & Logistics bvba

Nike ELC Nova Natie Logistics nv Nova-Veg Logistics nv NYK Logistics nv ODTH nv ORTEC bvba Panalpina World Transport nv Partner Logistics Europe BV Parts Express nv People for Projects bvba Pfizer Service Company bvba Phi Data nv Polytra International Logistics nv POM Antwerpen Porthus nv PricewaterhouseCoopers Tax Consultants bvba ProLogis bvba Provincie West-Vlaanderen PSA HNN Psion Teklogix nv Punch Telematix nv

Organisatiestructuur

3

Schietse nv Sentipharm AG Shipit bvba Siemens nv SKF nv/sa Solvay Spartaxx cvba Stream Software bvba Supply Chain Consulting bvba Tabaknatie nv Teleroute.com nv The Brussels Airport Company nv Timmermans Transport & Logistics TNT Express Belgium nv TNT Innight Belgium nv Tolimpex nv Trans-o-flex bvba Transport LUX nv Unilin Flooring bvba Universiteit Antwerpen Universiteit Hasselt Van Doosselaere & Achten bvba Verizon Belgium Luxembourg nv Vlerick Leuven Gent Management School Vrije Universiteit Brussel Warehouses De Pauw Comm. Va Waterwegen en Zeekanaal NV Westerlund Distribution nv Wim Bosman Solutions / SystemPlus LogisticService nv Xeleos Consulting bvba Zeebrugge Shipping & Bunkering nv Zelco Logistics nv Zetes Group nv Zuidnatie nv

Quares Asset Management nv Randstad Group Belgium nv Rhenus Logistics nv S&V Management Consultants nv S.C.R. Sibelco nv Scania CV AB VBR Schenker nv Schering Plough

39

4

Cijfers 2008

Cijfers 2008

4

Verkorte balans en resultatenrekening VERKORTE BALANS 2008



ACTIVA

PASSIVA

VASTE ACTIVA 184.502,86 € Schulden op ten hoogste één jaar 2.364.348,95 € Installaties; machines en uitrusting 157,79 € Leveranciers 160.391,49 € Meubilair en rollend materieel 46.662,81 € Belastingen 6.636,51 € Overige materiële vaste activa 58.897,21 € Bezoldigingen en sociale lasten 24.594,54 € Borgtochten betaald in contanten 16.667,62 € Overige schulden 2.172.726,41 € Software en licenties

62.117,43 €



VLOTTENDE ACTIVA 2.262.346,09 € Overlopende rekeningen Voorraden en bestellingen in uitvoering 6.339,87 € Handelsvorderingen 123.942,40 €

82.500,00 €

Overige vorderingen 55.551,70 € Geldbeleggingen 41.969,92 € Liquide middelen 1.996.071,06 € Overlopende rekeningen 38.471,14 € TOTAAL ACTIVA 2.446.848,95 € TOTAAL PASSIVA 2.446.848,95 €

Ontvangsten Dit boekjaar bestaan de ontvangsten hoofdzakelijk uit (in volgorde van grootte) ontvangen ledenbijdragen, de realisatie van projecten voor derden (contractonderzoek), pilootprojecten, de verkoop van eigen publicaties en de deelname aan evenementen. Omdat de logistieke poort studies in 2008 werden gedefinieerd als contractonder-

zoek ipv als pilootprojecten, zoals in 2007, verschuiven de opbrengsten. Indien we enkel rekening houden met pilootprojecten bij het bedrijfsleven, stijgen de opbrengsten met bijna 80%. De opbrengsten uit evenementen zijn in 2008 bijna verdrievoudigd.

VERKORTE RESULTATENREKENING

ONTVANGSTEN EN UITGAVEN Ontvangsten Subsidies Andere opbrengsten Aankoop publicaties Algemene uitgaven Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten; op immateriële en materiële vaste activa Waardeverminderingen Andere bedrijfskosten Opbrengsten uit vlottende activa Financiële kosten Uitzonderlijke lasten Roerende Voorheffing

397.085,65 € 2.043.038,69 € 71.870,69 € (258,38) € (1.491.525,58) € (521.256,49) € (93.697,00) € (4.813,20) € (6.241,34) € 34.438,80 € 370,65 € (5.163,10) €

41

Jaarverslag 2008

Vil © 2009

Uitgaven De algemene uitgaven betreffen hoofdzakelijk werkingskosten, kosten voor kennisontwikkeling en promotie en

erelonen. Andere uitgaven betreffen bezoldigingen en sociale lasten.

Prestatie-indicatoren De prestatie-indicatoren zijn opgedeeld in drie groepen: algemeen, research en promotie. PRESTATIE-INDICATOREN algemeen

Indicatoren Algemeen Omschrijving 2007

2008 Realisatie

Aantal leden

Totaal aantal statutaire en toegetreden leden

180

190

166

Totaal bereik van alle events met actieve bijdrage

Totaal aantal bereikten met presentatie of organisatie

4750

1000

2114

Aantal events met actieve deelname

Deelname als spreker of als voorzitter

77

85

45

% Zelffinanciering

Eigen opbrengsten t.o.v. totaal kosten

20,60

23

De algemene prestatie-indicatoren liggen qua realisaties 2008 lager dan gepland. De daling van het aantal leden is op zich niet verontrustend aangezien deze daling zich liet voelen in het laatste kwartaal 2008, niet toevallig de periode waarin de logistieke sector getroffen werd door de economische crisis. Verwacht wordt dat het ledenaantal volgend jaar zal toenemen door enerzijds de bedrijfsgerichte aanpak en de differentiatie van de lidgelden, op basis van het personeelsbestand, en anderzijds door de heropleving van de economie. De indicator “Totaal bereik van alle events met actieve bijdrage” is een goede indicator voor de kennisdiffusie. De hoge waarde van dit cijfer in 2008 wordt sterk beïnvloed door presentaties op een beperkt aantal grote events en colloquia. Het “aantal events met actieve deelname” is een maatstaf voor het goed in de markt liggen van de VIL-kennis. 2008 was dienaangaande niet denderend. Oorzaak dient deels toegeschreven te worden aan de gewijzigde interne situatie bij het VIL (nieuwe directie, kleinere ploeg).

42

2008 Plan

20,37

De zelffinanciering wordt uitgedrukt als een kostendekkingspercentage, zijnde het aandeel van eigen inkomsten exclusief contractonderzoek, ten opzichte van de totale kosten, exclusief promotie. In het convenant wordt een zelffinanciering van 20% geëist. De Vlaamse Overheid vraagt dus aan het VIL om haar missie uit te voeren zodanig dat elke 100 euro geïnvesteerd een terugstroom oplevert van 20 euro. Het VIL haalt haar zelffinanciering hoofdzakelijk uit de lidgelden en de opbrengsten uit pilootprojecten. De prestatie-indicatoren research 2008 liggen in het algemeen in de lijn van de verwachtingen. Inzake de succesratio voor de pilootprojecten, het gemiddeld aantal bedrijven per project, het aantal onderzoeksdomeinen en het aantal publicaties (VIL Series en Rapporten) in 2008 schoort het VIL zelfs hoger dan gepland.

Cijfers 2008

4

PRESTATIE-INDICATOREN research

Indicatoren Algemeen Omschrijving 2007

2008 Plan

2008 Realisatie

Aantal bedrijven in pilootprojecten met bijdrage in tijd of geld

Aantal bedrijven met contract pilootproject met VIL

54

60

52

Totale opbrengst projectwerking

Totaal bedrag (aan getekende offertes) van organisaties die tijd/geld hebben ingebracht in piloot- en doorbraakprojecten en contractonderzoek

296

320

202

Succesratio pilootprojecten

Aantal getekende projecten t.o.v. totaal aantal offertes

0,45

0,3

0,76

Gemiddeld aantal bedrijven per project

Gemiddeld aantal bedrijven per getekend project

2,7

3

3,05

Aantal doorbraakprojecten met innovatiepotentieel

Aantal doorbraakprojecten die verder geïmplementeerd worden

1

2

2

Aantal onderzoeksdomeinen

Aantal strategische werkgroepen en stand-van-zaken studies

12

11

12

Aantal bedrijven betrokken in kenniscreatie

Aantal bedrijven of organisaties die tijd investeren om samen met het VIL kennis te creëren (stuurgroepen, klankbordgroepen)

69

75

67

Aantal publicaties

Aantal VIL publicaties onder de vorm van VIL-Series of rapporten

11

12

13

2008 Plan

2008 Realisatie

PRESTATIE-INDICATOREN Promotie

Indicatoren Promotie Omschrijving 2007 Aantal logistieke operaties in Vlaanderen

Aantal logistieke operaties



17

20

35

Aantal projecten met VIL begeleiding

Aantal openstaande projecten op VIL-portal waarvoor VIL tijd en/of geld heeft vrijgemaakt



39

25

24

Aantal leads

Aantal logistieke leads in Vlaanderen geregistreerd door FIT



40

40

35

Aantal gezamenlijke promotie activiteiten met FIT

Roadshows, missies, ontvangst delegaties



20

30

15

Logistieke buitenlandseminaries

Exclusief logistieke seminarie in VIL-FIT organisatie



3

4

3

Aantal actoren betrokken in buitenlandmissies

Aantal bedrijven en Vlaamse actoren in de buitenlandactiviteiten



41

60

45

% Opgeleide FIT-medewerkers

Opgeleide / opleidbare buitenlandmedewerkers, inclusief bedrijfsbezoek



96

25

20

Het “aantal bedrijven betrokken in pilootprojecten” is wel ietwat lager dan gepland en dan ten opzichte van 2007. Dit omdat het onderzoek naar de Extended Gawteway, een reeks projecten met 31 betalende betrokken partijen, werd omgezet van een ‘pilootproject’ naar een ‘contractonderzoek’. De hoge “succesratio voor de pilootprojecten” wijst in grote mate op de gerichtheid van het offerteproces. Het “aantal doorbraakprojecten” omvat het Kraanschip en het Velp+-project. VeLP+ werd,

na een intensieve voorbereidingsperiode, opgestart in het najaar 2008 en kadert in de context van secured supply chains. De promotie-indicatoren geven aan dat de conversie van het “aantal leads” in projecten en tenslotte in nieuwe logistieke operaties, dan wel uitbreidingen van bestaande operaties gunstig geëvolueerd is. Dit luik van de samenwerking met FIT loopt gesmeerd.

43

Jaarverslag 2008

Vil © 2009

Publicaties VIL-Series De VIL-Series zijn compacte en vlot leesbare rapporten over één welbepaald actueel topic uit de logistiek. In 2008 zijn er 10 uitgaven van de VIL-Series verschenen: 2008.001 Pijpleidingentransport in Vlaanderen, februari 2008, 34p. 2008.002 ICT in de Vlaamse binnenvaart - Van kost tot opportuniteiten, april 2008, 37p. 2008.003 Duurzame stedelijke distributie, juli 2008, 48p. 2008.004 AEO, juli 2008, 42p. 2008.005 Extended Gateway Vlaanderen - Logistieke Poort West-Vlaanderen, december 2008, 56p.

2008.006 Extended Gateway Vlaanderen - Logistieke Poort Oost-Vlaanderen, december 2008, 60p. 2008.007 Extended Gateway Vlaanderen - Logistieke Poort Antwerpen, december 2008, 56p. 2008.008 Extended Gateway Vlaanderen - Logistieke Poort Vlaams-Brabant, december 2008, 52p. 2008.009 Extended Gateway Vlaanderen - Logistieke Poort Limburg, oktober 2008, 52p. 2008.010 Beheersing van de koude keten voor de voedingsindustrie, december 2008, 40p.

VIL-Reports Het onderzoek aan het VIL wordt zoveel mogelijk vastgelegd in rapporten en handleidingen. In 2008 bracht het VIL 3 rapporten op de markt:

Zowel de VIL-Series als de VIL-Reports worden te koop aangeboden in de VIL-Webshop (www.vil.be/webshop), uiteraard aan een fikse korting voor VIL-leden.

- Reverse Logistics voor logistieke dienstverleners - Handleiding Distributieconsolidatie - Extended Gateway Vlaanderen

VIL-Mail De VIL-Mail is de tweemaandelijkse nieuwsbrief van het VIL. Alle leden ontvangen een gedrukte versie van de nieuwsbrief. Iedereen kan zich via de website inschrijven om een elektronische versie te ontvangen.

44

In 2008 is de VIL-Mail 5 maal verschenen, dit is om de 2 maanden, met uitzondering van de vakantiemaanden.

Cijfers 2008

4

Promotieactiviteiten Bij de promotieactiviteiten worden enerzijds alle georganiseerde bezoeken en persmissies van buitenlandse delegaties gerekend en anderzijds de presentaties van VIL-medewerkers in het kader van buitenlandse missies. Ter gelegenheid van deze missies en presentaties wordt

telkens gebruik gemaakt van de uniforme PowerPoint presentatie en de promotiefilm van logistiek Vlaanderen zoals ontwikkeld door het VIL in samenwerking met het Vlaams Logistiek Platform (VLP).

Overzicht 2008 Delegatie “Bezoek Delegatie Thurrock Council” – 06/02/08 – Antwerpen Organisatie: VIL Aanwezigen: 6 Lezing “Presentatie Extended Gateway voor Logistics in Wallonia” – 13/02/08 – Luik Organisatie: Logistics in Wallonia Aanwezigen: 65 Congres “Extended Supply Chain 2008” – 03/03/08 – Antwerpen Organisatie: FIT Aanwezigen: 295 Lezing “Recente tendensen en macrotrends binnen de globaliserende logistieke sector” – 18/03/08 – Antwerpen Organisatie: JCI Aanwezigen: 50 Persmissie “Belang van Vlaanderen als investeringslocatie voor Chinese bedrijven” – 24/04/08 – Antwerpen Organisatie: Buitenlandse Zaken & FIT Aanwezigen: 4 Seminarie “Flanders: a unique value proposition” – 05/05/08 – Antwerpen Organisatie: FIT Aanwezigen: 75 Delegatie “Flanders: a unique value proposition” – 19/05/08 – Antwerpen Organisatie: FIT Aanwezigen: 25 Lezing “Flanders: a unique value proposition” – 03/06/08 – Antwerpen Organisatie: APEC-Antwerp/Flanders Port Training Center Aanwezigen: 18 Persmissie “Flanders: a unique value proposition” – 16/06/08 – Antwerpen Organisatie: FIT Aanwezigen: 10

45

Jaarverslag 2008

Vil © 2009

Missie “Japan” – 29/09/08 – Tokyo-Osaka-Nagoya Organisatie: FIT/VIL Aanwezigen: 36 Seminarie “FPA Seminar Tokyo” – 30/09/08 – Tokyo Organisatie: FPA Aanwezigen: 135 Seminarie “FPA seminar Osaka” – 01/10/08 – Osaka Organisatie: FPA Aanwezigen: 125 Seminarie “FPA Seminar Nagoya” – 02/10/08 – Nagoya Organisatie: FPA Aanwezigen: 450 Delegatie “Flanders Port Area” – 27/10/08 – Memphis, Verenigde Staten van Amerika Organisatie: FPA Aanwezigen: 15 Seminarie “FPA Our Hinterland is called Europe” – 29/10/08 – Durban, Zuid-Afrika Organisatie: FPA Aanwezigen: 80 Persmissie “Media lunch met locale pers” – 29/10/08 – Durban, Zuid-Afrika Organisatie: FIT Aanwezigen: 20 FIT opleiding “Logistiek Vlaanderen” – 10/11/08 – Brussel Organisatie: FIT Aanwezigen: 5 Persmissie “Flanders Logistics” – 17/11/08 – Antwerpen Organisatie: FIT Aanwezigen: 15 Missie “Investieren in der belgischen Region Flandern” – 19/11/08 – Wenen, Oostenrijk Organisatie: FIT Aanwezigen: 25 Delegatie “Bezoek high level delegatie van Qingdao (China)” – 20/11/08 – Antwerpen Organisatie: FIT Aanwezigen: 8 FIT opleiding “Logistiek in Vlaanderen (VLEV Oost-Europa)” – 11/12/08 – Brussel Organisatie: FIT Aanwezigen: 18

46

Cijfers 2008

4

Evaluatie Het VIL heeft in 2008 haar plaats in het promotiebeleid voor Vlaanderen danig bestendigd. Het VIL is daarbij een vaste partner geworden voor alle belangrijke handelsmis-

sies. Ook de samenwerking tussen VIL en FIT heeft geresulteerd in de ontvangst en begeleiding van een aantal internationale persmissies en delegaties.

VIL-events VIL-events zijn seminaries of workshops die integraal door het VIL georganiseerd en voorgezeten worden. In

een aantal gevallen betreft het events over topics die slechts een beperkt doelpubliek aanspreken.

Overzicht 2008 Datum: 24/01/2008 Titel: Distributieconsolidatie: horizontale samenwerking in stroomafwaartse logistiek Meewerkende bedrijven: VIL, Clark/Unilever Aantal aanwezigen: 26 Kwaliteitsscore: 7,7 Datum: 12/02/2008 Titel: RFID: efficiëntieverhoging voor in- en outbound logistiek! Meewerkende bedrijven: VIL, ESAT-KUL, Chep, Centraal Boekhuis Aantal aanwezigen: 38 Kwaliteitsscore: 7,5 Quote: "Kort & bondig maar toch compleet en overzichtelijk" Datum: 24/04/2008 Titel: ICT in de binnenvaart Meewerkende bedrijven: VIL, NV De Scheepvaart, Verschraeghen, BASF, WCT Aantal aanwezigen: 35 Kwaliteitsscore: 7,5 Quote: "Duidelijk overzicht van de IT (noden) in de binnenvaart"

47

Jaarverslag 2008

Vil © 2009

Datum: 24/05/2008 Titel: ICT in het wegtransport Meewerkende bedrijven: VIL, Ninatrans, Joosen Transport, KMO-IT Aantal aanwezigen: 25 Kwaliteitsscore: 8,0 Quote: "Motiverend en opfrissend" Datum: 12/06/2008 Titel: Reverse Logistics voor 3PL Meewerkende bedrijven: VIL, Innochain, Parts Express Aantal aanwezigen: 26 Kwaliteitsscore: 7,9 Quote: "Zéér informatief" Datum: 18/09/2008 Titel: Duurzame stedelijke distributie Meewerkende bedrijven: VIL, Commissie stedelijke distributie Nederland, VIM Aantal aanwezigen: 35 Kwaliteitsscore: 7,8 Quote: "Wist niet dat er al zoveel maatregelen in stadsdistributie bestonden" Datum: 24/09/2008 Titel: Carbon Footprint Roundtable Meewerkende bedrijven: VIL, Quyntess, CO2logic, Möbus, LHC consulting, Ortec Aantal aanwezigen: 8 Kwaliteitsscore: 7,5

Evaluatie De VIL-Events zijn ondertussen uitgegroeid tot een volwaardig product uit de VIL-portefeuille. De format is eenvoudig: een aantrekkelijk thema, situering en omkadering van het onderwerp door een VIL-expert, één of meer uitgenodigde deskundige sprekers, op een goed bereikbare plaats en op een aanvaardbaar tijdstip, meestal van 16u tot 18u, afgesloten met een ‘netwerkdrink’.

48

Deze VIL-Events zijn een snel en flexibel kennisdiffusiekanaal geworden met een minimum aan organisatorische voorbereiding en een maximum aan bereik. Dikwijls wordt een VIL-event georganiseerd ter gelegenheid van een nieuwe VIL-uitgave.

Cijfers 2008

4

Events in samenwerking met andere organisaties Het VIL organiseert events, workshops en seminars in samenwerking met bestaande organisaties. Het VIL treedt hierbij sturend op bij de keuze van het topic en

de samenstelling van het programma. Dikwijls neemt het VIL het voorzitterschap en één of meerdere presentaties op zich.

Overzicht 2008 AEO - 06/03/2008 – VIL Aanwezigen: 31 VIL-Arena buitenlandpromotie Vlaanderen Supply Chain World - 19/03/2008 – Brussel – Supply Chain World Aanwezigen: 10 AEO-debat Supply Chain World - 20/03/2008 – Brussel – Supply Chain World Aanwezigen: 15 Voorstelling studie "Economic Importance of Belgian Transport Logistics" - 04/06/2008 – Antwerpen – VIL, NBB Aanwezigen: 185 Trends in today's SCM - 10/06/2008 – Fortis Brussel – Fortis Aanwezigen: 50 Nieuwe profielen voor inkoop en logistiek - 26/08/2008 – Kontich – VIB Aanwezigen: 65 Reverse Logistics - 23/09/2008 – Antwerpen – VIL Aanwezigen: 25 PICS Seminar: Nieuwste trends in distributielogistiek - 20/11/2008 – Groot-Bijgaarden, De Waerboom – VIL, PICS Aanwezigen: 30

Evaluatie In 2008 heeft de samenwerking met bestaande organisaties en opleidingsinstellingen geresulteerd in een aantal

events die niet onopgemerkt zijn voorbijgegaan. Ruim meer dan 410 professionals werden hierdoor bereikt.

49

Jaarverslag 2008

Vil © 2009

Events met actieve bijdrage Het VIL wordt gevraagd om een presentatie te brengen in het kader van events, lezingen, voordrachten,

opleidingen, workshops, studiedagen, seminaries en (pers)conferenties.

Overzicht 2008 Nieuwjaarsreceptie Physical Distribution Group - 17/01/2008 - Ophemert (Nederland) Organisatie: Physical Distribution Group Lezing Aanwezigen: 46 Braboclub Vereniging van haventechnici Antwerpen – 22/01/2008 – Antwerpen Organisatie: Braboclub Vereniging van Haventechnici Lezing Aanwezigen: 131 Jury Logistics project of the year – 29/01/2008 - Blégny-Barchon Organisatie: MMM Business Media Ronde tafel Aanwezigen: 10 ACV Studiedag Logistiek – 31/01/2008 - Antwerpen Organisatie: ACV Transcom Lezing Aanwezigen: 105 Verelst Business Club - 21/02/2008 - Brussel Organisatie: Verelst Industriebouw Lezing Aanwezigen: 45 Compera Workshop – 05/03/2008 - Brussel Organisatie: IWT Workshop Aanwezigen: 30 De logistieke professional - 6/03/2008 - Aalst Organisatie: Randstad Seminarie Aanwezigen: 24 Supply Chain World 2008 - 19/03/2008 - Brussel Organisatie: Business Logistics Seminarie Aanwezigen: 45

50

Cijfers 2008

4

Vergadering VZW De Prijkels - 21/03/2008 - Deinze Organisatie: Bedrijvenvereniging.be Lezing Aanwezigen: 35 Logistieke competenties - 8/04/2008 - Brussel Organisatie: Ferraris Ronde tafel Aanwezigen: 25 Commissie Openbare Werken & Mobiliteit Vlaams Parlement - 9/04/2008 - Brussel Organisatie: Commissie Openbare Werken & Mobiliteit Vlaams Parlement Ronde tafel Aanwezigen: 34 60 jaar Van Dievel Transport - 9/04/2008 - Mechelen Organisatie: Van Dievel Transport NV. Paneldebat Aanwezigen: 215 Seminar Wegtransport - 10/04/2008 - Herentals Organisatie: Intervest Offices Seminarie Aanwezigen: 65 De Haven werkt - 10/04/2008 - Brussel Organisatie: Flanders Port Area Colloquium Aanwezigen: 120 Algemene Vergadering Febetra - Afdeling Limburg - 14/04/2008 - Hasselt Organisatie: Febetra Lezing Aanwezigen: 45 Logichem 2008 - 14/04/2008 - Dusseldorf Organisatie: Logichem Congres Aanwezigen: 125 ITS Belgium Telematics Congress - 24/04/2008 - Brussel Organisatie: Telematics Cluster Congres Aanwezigen: 125 12de Maritiem Symposium, E-maritime: pro & contra - 21/05/2008 - Gent Organisatie: VIL Colloquium Aanwezigen: 69 RFID: Hype of haalbaar voor mijn bedrijf? - 22/05/2008 - Hasselt Organisatie: Provinciale Hogeschool Limburg Seminarie Aanwezigen: 15

51

Jaarverslag 2008

Vil © 2009

Denktank ruimtelijke economie - concept van Extended Gateway - 3/06/2008 - Brussel Organisatie: VRP Workshop Aanwezigen: 20 European Technology Forum – 10-11/06/2008 - Amsterdam Organisatie: eyefortransport Congres Aanwezigen: 125 VLEG: groene logistiek in de elektrohandel - 8/09/2008 - Sint-Truiden Organisatie: VLEG Colloquium Aanwezigen: 65 Marcus Evans Conference - 16/09/2008 - Brussel Organisatie: Marcus Evans Seminarie Aanwezigen: 25 ING-event: groene logistiek - 17/09/2008 - Antwerpen Organisatie: ING Lezing Aanwezigen: 120 Innovation Event – IBS - 18/09/2008 - Gent Organisatie: IBS Seminarie Aanwezigen: 35 VIB/VIL studiedag Reverse Logistics & After Sales - 23/09/2008 - Mortsel Organisatie: VIB/VIL Seminarie Aanwezigen: 30 MultiTr@ns - Sleutel tot Co-Modaliteit - 25/09/2008 - Brussel Organisatie: ProLogistics Seminarie Aanwezigen: 85 Le conteneur, une grande boîte aux multiples resources - 3/10/2008 - Louvain-La-Neuve Organisatie: Union Wallonne des Entreprises Colloquium Aanwezigen: 120 ADR Wijzigingen 2009 - 16/10/2008 - Schelle Organisatie: Vereniging Voor Verkeersveiligheid Seminarie Aanwezigen: 80 Vervoerslogistieke werkdagen – 13-14/11/2008 – Deurne, Nederland Organisatie: Vervoerlogistieke werkdagen Colloquium Aanwezigen: 100

52

Cijfers 2008

4

Evaluatie Het VIL werd 30 maal gevraagd om een bijdrage te leveren aan een event, niet door het VIL zelf georganiseerd.

Deelname aan events In het kader van deskundige professionalisering hebben VIL-medewerkers deelgenomen aan seminaries, opleidingen, colloquia en studiedagen gedurende het jaar 2008.

Meetings met bedrijven en actoren Het VIL heeft gedurende het jaar 2008 een aantal ontmoetingen gehad met bedrijven, experts en actoren uit het logistieke landschap. Hierna vindt u lijsten van de meetings gerangschikt op categorie, met vermelding van

de bedrijfsnaam. Vergaderingen over investeringsdossiers werden niet in deze lijst opgenomen gezien hun vertrouwelijk karakter.

Overzicht 2008 Kennismaking Met de volgende 24 bedrijven en organisaties werd nader kennisgemaakt. 4PSquare, Belgisch Verpakkingsinstituut, Be-Mobile - Traffic & Mobility, CEFIC, Crossroad consulting, Daikin Europe NV, Fenavian (Federatie Belgische Charcuterienijverheid) vzw, Huizing Management Services, IBBT, Kno-Tech (België), Kno-Tech (Nederland), Krefel, Logistiek Platform Limburg, Mikrocentrum, N-Side, Outokumpu Oyj, PC Fruit Proefcentrum Fruitteelt vzw, Porthus, Presa Systems NV, Ruimtelijke Ordening, Woonbeleid en Onroerend Erfgoed (RWO), Tolimpex, Trans-o-flex, YES Interim Management Solutions, Zircos

53

Jaarverslag 2008

Vil © 2009

Organisaties Met deze 8 bedrijven en organisaties is er contact geweest in het kader van gezamenlijke activiteiten en events. Arcadis Gedas NV (Antwerpen), Centrum voor Industrieel Beleid, Flanders Drive, Instituut voor de Mobiliteit (IMOB), IWT-Vlaanderen, Opzoekingscentrum voor de wegenbouw OCW-BRRC, Springer Uitgeverij, VIM

Partnerships Met deze 19 organisaties heeft het VIL gesprekken gevoerd in het kader van partnerships. Alcatel-Lucent, Artesis Hoge School Antwerpen, De Lijn, IBBT, Imec (Leuven), Instituut voor de Mobiliteit (IMOB), Kabinet van de Vlaamse Minister-president, Katholieke Universiteit Leuven, POM Antwerpen, POM Limburg, POM Oost-Vlaanderen, POM Vlaams-Brabant, POM West-Vlaanderen, Steunpunt Goederenstromen, Telindus, Universiteit Gent, Universiteit Hasselt, VIM, VITO

Business Development Vlaanderen en buitenland Deze 11 bedrijven en organisaties waren in contact met het VIL in het kader van binnen- en buitenlandse promotie. Hierin is eveneens de nazorgactiviteit begrepen. Afdeling Haven- en Waterbeleid, ARCUSplus, Atlas Copco Airpower NV, Distrilog Group, FIT (Brussel), Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen, KPMG (Brussel), Participatiemaatschappij Vlaanderen NV, POM Antwerpen, Sentipharm AG, VOKA - Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland

Kennisopbouw – participatie Deze 73 bedrijven en organisaties hebben actief deelgenomen aan de kenniscreatie binnen de Strategische Werkgroepen Agentschap Economie, entiteit Ruimtelijke ordening, Arcelor Mittal, B-Cargo, Bridgestone, Buck Consultants International, Cebeo, Centrum voor Industrieel Beleid, Crossroad Consulting, Cushman & Wakefield, Departement Leefmileiu, Natuur en Energie, Distrinet, Don Bosco, Erasmus Universiteit Rotterdam, Essers, Euroshoe, Febetra, Ford Werke GmbH, Fucam, Gheys Transport, Haven Oostende, Havenbestuur Zeebrugge, Havengemeenschap Gent, Hogeschool West-Vlaanderen Kortrijk, How To Advisory, IBBT, Infrabel, Instituut voor de Mobiliteit (IMOB), Inter Ferry Boats, ITTMA, Kabinet van de Vlaamse Minister-president, Kabinet Van Vlaams Minister van Economie, Ondernemen, Wetenschap, Innovatie en Buitenlandse Handel, Kaho St.-Lieven, Katholieke Hogeschool Kempen (Hasselt), Katholieke Universiteit Leuven, KHL, MCA Brabant, Mercurius Scheepvaart BV, MORA - Mobilieteitsraad Vlaanderen, OTM Belgian Shippers Council, POM Oost-Vlaanderen, POM Vlaams-Brabant, POM West-Vlaanderen, Porthus, Promotie Binnenvaart Vlaanderen, Promotie Shortsea Shipping Vlaanderen, Provincie West-Vlaanderen, dienst economie, Randstad, Ruimtelijke Ordening, Woonbeleid en Onroerend Erfgoed, SAV, Sequoyah International Restructuring NV, SERV, Universiteit Hasselt, Vlaams Economisch Verbond, Vrije Universiteit Amsterdam

54

Cijfers 2008

4

Kennisopbouw – informatiebijdrage Deze 440 bedrijven en organisaties werden geconsulteerd of bevraagd in het kader van de kenniscreatie binnen de Strategische Werkgroepen en Stand-van-Zaken studies. A. Hartrodt Airfreight, Aaldoet, AFRA bvba - Gloster benelux & France, AGFA Graphics NV, Agro-Minne Binnenvaart NV,Ahlers Belgium, Air Liquide, Alcantara, Alders internationaal transport N.V., Allied Arthur Pierre, ALPRO NV, Altimedes, AMP Team Heavy Weighs, Ansell Healthcare Europe N.V., Antalis N.V., Antalya, Arbon, Arcadia, Artenius Pet Packaging Belgium, Asana + Amara, Asap Photographic Services bvba, ASC bvba, Audi Brussels NV, Augina, Ave Maria, Avelgem Container Terminal, Avila, Aviso, Axima Contracting, Axima Regrigeration, Balie 21, Barbuda, Barco NV, Barquero, BASF Antwerpen, Batop Containerterminal, Bayer, Bayer Sheet Europe NV, Bekaert, Belgian New Fruit Wharf nv Belgische Douane & Accijnzen, Bellekens Transport, Belvona Be-Mobile - Traffic & Mobility, Benelux Businesscenter, Benelux Trans, BettR Logistics, Biscuits Delacre, BISSCHOPS, BIVV, Boomkwekerijen Van Geem, Boortmalt, BOPRO, Borealis, Bosal International NV, Bosman Wim, Bowu, Breydel, Brico Logistics, Brutus, BUGA ANTWERPEN nv, bvba Nauwelaerts, BVBVK, Calcit 5, Capax Environmental services, Catania, Centraal Boekhuis Vlaanderen, Centrum voor Industrieel Beleid, Charis, Charon, Chocolatier Burie, Chrida, Chridi, Cobelfret, Coca-Cola Enterprises Belgium, Colruyt, Compass Group Belgilux NV, Computern Networking Belgium NV, CoRIS, Corjano, Coupétrans nv, Cuba natie NV, Cygnos, D Logistics Tienen NV, D&M Depot NV, Dachser, Daevanos, Daikin europe NV, Dangerous Goods International, danone, danone beverages, Darta Mundi, Davytrans, DBT LOGISTICS BVBA, de Commissie Stedelijke Distributie Nederland, De Cuyper - Vermeire bvba, De Grave - Antwerpia NV, DE JONGH - PELLENS BVBA, De Lloyd, De Meuter Transport, De Scheepvaart NV, De Sutter, Integraal Afvalbeheer, De Wrikker, Deceuninck NV Div Compound, Deceuninck-Deforce, Decimex bvba, Degussa, Delcatrans, Delhaize, Deloitte, Denecker Transport, Denseco, Deroose Plants NV, Deseo, DHL, DHL Exel Supply Chain, DHL Express Benelux, DHL Freight (Belgium) NV, DHL Global Forwarding, Directorate-General Energy and Transport - DG TREN, DiricxSchoonjans, Disor, DISSACO, DPD Belgium, DQN, Drukkerij De Bie, DSP Valley, DSV solutions Gent, Ecolab bvba, Egemin nv, Elly, EMGO nv, Emma, Enestia, Epicuria, Ergon NV, Ernst & Young, Escalda, Essenscia Vlaanderen, Euro Shoe Unie NV ( department group Logistics), eurodal nv, Eurokor Logistics BVBA, European Food Transport, Eutraco, Ewals Cargo Care NV, Exxon Mobil Chemicals, Exxonmobil Petroleum & Chemical, Family Business Mediators, Fauve Bvba, Federal-Mogul Corporation, Fetrapi, Flaumandrum, Floralia, Floreat, Fluxys, G. Snel Belgium Group NV, Garage Lavrijsen NV, GARAGE VAN PARIJS NV, Gates PT Europe, GEBROEDERS VAN AERDE, Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen, Geybels EBVBA, Gilis-Cos NV, Gillemot Transport NV, Giraud België, GLS Belgium Distribution, GOBO INTERNATIONAL NV, Goodwill M&G BVBA, Gosselin Group N.V., Gotcha, Goudvis, GT&T bvba, Haesaerts Intermodal NV, Halfen-Frimeda nv, Haven Genk NV, Havenbedrijf Gent GAB, Heijmans, HENDRICKX FRANS EN ZONEN NV, Hessenatie Logistics, heyrman nv, HJ Heinz Belgium, Honda Belgium Factory, Honda Europe NV, Hortence, Hospital Logistics, Hospithera N.V., HTS Intermodaal B.V., Huktra nv, Hydrogenics Europe NV, Hyplast NV, Hyundai Heavy Industries Europe NV, IBM, IC Companys, Imapress NV, IMES NV, Impens bvba, Inbev NV, Ineos, Ingram Micro BVBA, InnoChain cvba, Innochem NV, Instituut voor de Mobiliteit (IMOB), Intermar NV, Internos, Interseal, J.DE BEUKELAER NV, Jacobs Trading, Jan de Rijk LogisticsJan Wandelaar, JAVA, Jericho, Jones Lang LasalleJoosen-Luyckx, JVC LOgistics Europe NV, Karel Hendrickx NV, Katholieke Hogeschool Kempen (Hasselt), Katholieke Universiteit Leuven, Katoen Natie, Katoen Natie BU Industry, KATOEN NATIE TERMINALS, Kinetics Technology International, KMO-IT Centrum vzw, Koffie Rombouts NV, Kuehne + Nagel, Lalemant NV, Lanxess, Lgtb nv, Libra, Libridis, Lift - It bvba, Lincy, Lorla, Love Boat, Lubrizol Advanced Materials Europe bvba, Luxor, M/S Tsunami, Maersk Logistics, Magellaan, Magnus Business Gifts, Marcel Nijs NV, Matexi NV, Matreco Matro NV, Mattheeuws Transport, Maxx Logistics nv, McNess BVBA, Medusa, MER bvba, Mervier, metal coating systems, Metallo-Chimique NV, Ministerie van Mobiliteit en Openbare Werken, Ministerie van Verkeer en Waterstaat NL, MLS Belgium, Mobiliteit en Openbare Werken, MS Apache, MS Vlaanderen, MS Zug, MSA Belgium NV, MTS Pascal-V, Mvitra, N.V. BARRY CALLEBAUT BELGIUM, n.v. RHENUS LOGISTICS, NBB, Neckermann BV, NEMETAL, Neste Oil nv, Nijs Logistic Group NV, NIKE, Nike ELC (EMEA Logistics Center), Niko NV, Ninatrans, Nippon Express, Nitto Europe NV, NMBS B-Cargo, Nova Fashion Logistics, Nova Natie Logistics, novoferm industrie, NV Byttebier Michels, NV De Ceuninck, NV Eurobrokers, NV MEUBELEN GERO, NYK Logistics Belgium NV, OVAM, odth nv, Omnicol n.v., Oostvogels Logistics bvba, ORA LIFTEN NV, Orca, Orion, P&O Ferrymasters NV, Page Electronica NV, Parbelux, Pfizer Service Company BVBA, Philadelphia, Picanol, PICS Belgium vzw, PINCEEL, Plouvier Transport NV, POM Antwerpen, POM Limburg, Poolster, PrecitoolFenwick N.V., Precon Belgium, PriceWaterhouseCoopers, Pro Veritate, Procter & Gamble, ProLogis Belgium, Proviron Fine Chemicals NV, PSS Belgium, Quares Asset Management, Queeroy, Radio Holland Belgium, Raff Plastics NV, Rebelgroup, Rederij Ringoot & Zoon NV, regina trans nv, REO VeilingRio-Tejo, Rita-del-Cacia, River Container Terminal,

55

Jaarverslag 2008

Vil © 2009

RKE, Ronny-O, RONVER Systems, Roularta Media Group, Rubicon, Rumandy, Sankara, Santa Rita, Sanytrans, Sargasso, SAV, SCANIA CV AB, Scheers Internationaal Transport, Sentipharm, SERVICE HYDRO nv, Setraco NV, Sibelco, Signum+ architecten, SKF Logistics Services, Slough Estates Group, soethoudt trading, Solutia, Solvay Business School, Somatic, Spiromatic NV, Splendor, Stanleystad, Staples, Staples PSGE, Steftrans, Steukers NV, Stora Enso, Strelitzia, Sun Chemical, Suomi, Syral , Tab Benelux bvba, Tabigha, Tamarin, Tarragona, tbp electronics belgium NV, TCT Belgium nv, TEAMEC BVBA, Tenneco Automotive, Tessenderlo Group, Teva Pharma Belgium, The Brussels Airport Company, Thermotec nv, Thiakita, TIERENS EN ZOON BVBA, Tigris, TLH, TMO Belgium NV, TNT, Total Petrochemicals, TOYOTA MOTOR EUROPE, Toyota Parts Center Europe, afd. van Toyota Motor Europe NV, Trakto NV, Transmet Distribution/Warehousing, Transport & Mobility Leuven – TML, Transport Bvba Vorro, Transport Cornelis, Transport de Cock, Transport De Rese, Transport Doms, TRANSPORT EYCKMANS BVBA, Transport Jonckheere, Transport Joosen, Transport Maenhout, Transport Van de Broeck, Transport Verstraete, Transport Veys, Transwest, Tresco Engineering, TVH, Twins, Unifrost NV, unipress nv, UNITED SHIPPLING SERVICVES BVBA, Universiteit Antwerpen, Universiteit Gent, UPS, UTi Belgium, Van Egdom Transport NV, VAN LOOVEREN NV, Van Moer Group, VAN RIEL GROOTKEUKENS NV, Vandemoortele, VANDERSPICKKEN JP BVBA, Vanzeebroeck NV, VBO, VDAB, VEA, Verdela bvba, Vervoerslogistieke Werkdagen; VIB, Vivium nv, Vlaamse Kabinet Economie, Voka - Vlaams Economisch Verbond, Vos Added Logistics NV, Vrije Universiteit Brussel – VUB, Waterwegen en Zeekanaal NV, WCT, WDP Comm VA, Were Di, Westerlund Group NV, Wienerberger NV, Wijngaardnatie, Wilmar, Wim Bosman Solutions, Wulva, WYBO Transport, Zagora, Zambezi, Zonga, Zuidnatie, Zuidzee

Projectwerking Deze 53 bedrijven en organisaties werden benaderd in het kader van de projectwerking. Advanced System Integration, Asco, Atlas Copco Airpower NV, Bekaert nv, Bibliotheek Brugge, Boek.be, Brussels Airport, Buck Consultants International (B), Centraal Boekhuis Nederland, Centraal Boekhuis Vlaanderen, Centrum voor Industrieel Beleid, De Reyghere boekhandel, DistriMedia, Du Pont de Nemours (Belgium), Du Pont de Nemours (Nederland), Emsys nv, Essenscia Vlaanderen, Essensium, Gazelle, Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen, GS1 Belux, Haesaerts, Havenbedrijf Gent, Havenbestuur Zeebrugge, Hessenatie Logistics, Infrabel, Kerkstoel 2000+ NV, KMOIT Centrum vzw, Leiedal Intercommunale, Mieloo & Alexander, Nova Natie Logistics, POM Oost-Vlaanderen, POM Vlaams-Brabant, POM West-Vlaanderen, Provincie West-Vlaanderen, Randstad Belgium nv, Rebelgroup, Scania (B), Scania Parts Logistics - Scania CV AB, Seminck Gas, Siemens (Beersel/Huizingen), SNCF FRET BENELUX, Tite Live, VCOB, VOKA - Vlaams Economisch Verbond, Vos Silo Logistics Born BV, Vrije Universiteit Brussel – VUB, Waterwegen en Zeekanaal NV, WES West-Vlaams Economisch Studiebureau, Westerlund Group NV, West-Vlaamse Intercommunale, Wijngaardnatie, WSP Automatisering

56

Cijfers 2008

4

Evaluatie Ruim meer dan 500 binnen- en buitenlandse bedrijven en organisaties zijn in bilateraal contact gekomen met het VIL in 2008. Voor een aantal bedrijven was het een eerste kennismaking, voor vele andere bedrijven een contact in het kader van een mogelijke samenwerking, kennisopbouw, projectwerking of business development. Het belang van individueel contact met de bedrijven mag niet onderschat worden. Immers, dit is een vitaal kanaal waarlangs het VIL voeling houdt met de bedrijven uit de sector. We zijn er ons van bewust dat heel wat bedrijven,

actief in logistiek Vlaanderen, vandaag niet bereikt worden en wellicht met uitdagingen of knelpunten zitten, die ofwel door ontwikkelde of nog te ontwikkelen VIL-kennis zouden kunnen verholpen worden. Het rechtstreeks contact houden met de bedrijven is daarom essentieel om het onderzoek nog beter af te stemmen op de marktbehoefte en het bereik van het VIL-onderzoek in de markt te verhogen. Samenwerkingsverbanden met de front-offices en het maatschappelijk middenveld zullen in 2009 nog hoger op de agenda staan.

57

Jaarverslag 2008

Vil © 2009

Persartikelen In 2008 is het VIL herhaaldelijk aan bod gekomen in de media. In het hiernavolgend overzicht wordt een onderscheid gemaakt tussen enkel de vermelding van het VIL

58

in een artikel, een interview met een VIL-medewerker of een artikel integraal gewijd aan het VIL.

Cijfers 2008

4

Interview met VIL-medewerkers • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Kanaal Z – maart 2008 – Journaal Vacature – januari 2008 – Automotive,transport,logistiek Logistics Insights – februari 2008 – Vlaams Instituut voor de Logistiek lanceert Extended Gateway-concept Tijd – februari 2008 – Strijd om supertrucks barst los Trends – februari 2008 – Mist uw bedrijf straks de boot B-Cargo News – maart 2008 – Extended Gateways Grids – maart 2008 – Logistic Service Providers Industrie Technisch Management – maart 2008 – Intelligente verpakking Mobilis – maart 2008 – L'atout des super camions Gazet Van Antwerpen – april 2008 – Noels wil meer productie in haven Tijd – april 2008 – Experts zetten kanttekeningen bij logistieke troeven Vlaanderen CxO Magazine – mei 2008 – Op weg naar een groene golf in de Vlaamse logistiek De Standaard – mei 2008 – Logistiek moet meer zijn dan vrachtwagens en magazijnen De Lloyd – mei 2008 – Logistieke strategie provincie Antwerpen bijna klaar KMO Business Magzine – juni 2008 – Nieuwe tendensen zorgen voor groot potentieel Het Nieuwsblad – juni 2008 – Geen Mening Belga – juni 2008 – Oost-Vlaanderen moet logistieke topregio worden Gazette Nord-pas de-Calais – juli 2008 – Les logisticiens flamands s'adaptent au développement durable Goed Gevoel – juli 2008 – Bedrijven met een hart Warehouse Logistics – augustus 2008 – Nieuwe marktbenadering nodig Logistik und Transport – oktober 2008 – Flandern auf dem grossen Sprung nach vorne Lloyd TV – oktober 2008 – Een nieuwe koers voor het VIL

Persartikels over het VIL • • • • • • • • • • • • • •

KMO Insider – april 2008 – VIL zoekt nieuwe algemeen directeur Belga - april 2008 – Binnenvaart is vragende partij voor nieuwe ICT toepassingen HLN.be - april 2008 – Binnenvaart wil nieuwe ICT toepassingen De Lloyd - april 2008 - Binnenvaart gebruikt ICT nog te weinig voor ketenintegratie Transport Echo – juni 2008 - Briefing Multimodaal Business Logistics – juli 2008 - Ortec en VIL ontwikkelen CO²-model Belga - september 2008 – Vlaams Instituut Logistiek wil los- en laaduren uit ochtendspits De Lloyd - september 2008 - Duurzame stadsdistributie is geen evidentie Business Logistics Online - september 2008 - Liesbeth Geysels vervangt Alex Van Breedam bij het VIL De Lloyd online - september 2008 - Liesbeth Geysels vervangt Alex Van Breedam bij het VIL De Morgen - oktober 2008 – Inmiddels in Japan Trends - oktober 2008 – Na de denker de doenster Best of Belgium - oktober 2008 - Sustainable Logistics De Lloyd - oktober 2008 - Retourlogistiek vergt heel specifieke aanpak van logistieke dienstverlener

59

Jaarverslag 2008

Vil © 2009

Vermelding van het VIL in artikel • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

60

CxO Magazine – januari 2008 – 4PL Gazet Van Antwerpen – januari 2008 – Amerikanen kopen Vlaamse complexen Laatste Nieuws – januari 2008 – De Provincie in 2008 Gazet Van Antwerpen – januari 2008 – Vlaamse Havens Ondertekenen Gedragscode De Standaard/MediaPlanet – februari 2008 – Outsourcing – Logistiek Management Jobat – februari 2008 – Het netwerk is een kluwen geworden Industrie Francais – februari 2008 – 4PL tentative de définition Industrie Nederlands – februari 2008 – 4PL poging tot definitie De Lloyd – februari 2008 – Zeebrugge Food Logistics opent in 2009 Trends – februari 2008 – Supertruck verdient eerlijke kans Nieuwsblad – februari 2008 – Protest tegen proef met supertrucks Warehouse & Logistics – maart 2008 – Extended Gateway Wallonië en Limburg ook Transport Echo – maart 2008 – De Alberthaven van Limburg Transport Echo – maart 2008 – Wedden op drie paarden Logistiek.nl – maart 2008 – VIL zoekt opvolger voor Alex Van Breedam Trends – maart 2008 – Antwerpen: Top 100 Bedrijven van bij ons Warehouse Logistics – april 2008 – Consolidering van de distributiestromen De Lloyd – april 2008 – Havenlocatie is een must De Lloyd – april 2008 – Wanneer is de Dag van de Logistiek BVL – april 2008 – Samenwerking De Lloyd – april 2008 – Antwerpen en Limburg sluiten logistiek huwelijk De Standaard – april 2008 – Limburg en Antwerpse haven werken samen De Standaard Online – april 2008 – Limburg en Antwerpse haven werken samen Gazet Van Antwerpen – april 2008 – Grootste en langste haven werken samen Het Nieuwsblad – april 2008 – Albertkanaal wordt de langste haven Nieuwsblad Transport – april 2008 – Limburg wordt Antwerpse Alberthaven Belga – april 2008 – Binnenvaart is vragende partij voor nieuwe ICT toepassingen Gazet Van Antwerpen – april 2008 – Binnenvaart is voor informatisering De Lloyd – april 2008 – Nieuw rapport brengt Benelux in kaart als logistieke regio Evo Logistiek – mei 2008 – Cradle to cradle in logistiek vergt samenwerking Jaarverslag POM Antwerpen – mei 2008 Industrie Technisch Management – mei 2008 – Innovatie wordt beloond Het Laatste Nieuws – mei 2008 – Werklozen leren met heftruck rijden Tendances Trends – mei 2008 – La Flandre morcelle trop sa politique d’innovation Belga – mei 2008 – Kraanschip biedt opportuniteiten voor watergebonden bedrijven BVL – mei 2008 – Kraanschip op kanalen in Vlaanderen De Lloyd – mei 2008 – Bij het afscheid van een roerganger De Lloyd – mei 2008 – VIL moet op zoek naar nieuwe directeur De Lloyd – mei 2008 – Kraanschip ook in Vlaanderen haalbare kaart De Lloyd – mei 2008 – Provincie Antwerpen wil positie als logistieke topregio consolideren Gazet Van Antwerpen – mei 2008 – Straks een kraanschip op Vlaamse kanalen Le Lloyd – mei 2008 – Une barge à grue est une option valable en Flandre Express.be – mei 2008 – Vlaamse waterwegen krijgen kraanschip Koopvaardijnieuws – mei 2008 – Vlaamse waterwegen krijgen kraanschip De Lloyd – mei 2008 – Gewapend tegen versnippering

Cijfers 2008

4

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

De Lloyd – mei 2008 – Provincie Antwerpen wil logistieke topregio blijven Green-business.be – mei 2008 – Kraanschip is mogelijke oplossing voor containertransport via binnenvaart Green-Business.be – mei 2008 – Le bateau-grue, solution éventuelle pour le transport de containers sur les eaux intérieurs Truck-Business.com – mei 2008 – Kraanschip is mogelijke oplossing voor containertransport via binnenvaart Truck-Business.com – mei 2008 – Le bateau-grue, solution éventuelle pour le transport de containers sur les eaux intérieurs Warehouse and logistics.com – mei 2008 – Kraanschip is mogelijke oplossing voor containertransport via binnenvaart Warehouse and logistics.com – mei 2008 – Le bateau-grue, solution éventuelle pour le transport de containers sur les eaux intérieurs Warehouse & Logistics – juni 2008 – Kraanschip voor containervervoer Warehouse & Logistics – juni 2008 – Seminarie, getekend Katoen Natie De Lloyd – juni 2008 – Logistieke samenspraak De Lloyd – juni 2008 – Innovatiecluster Logistiek De Lloyd – juni 2008 – Oost-Vlaanderen ontwikkelt logistieke bloeistrategie De Lloyd – juni 2008 – West-Vlaanderen wil uitgroeien tot logistieke topregio Antwerpen Manager – juli 2008 – Vlaamse logistieke sector moet mikken op finale Champions League Krant van West-Vlaanderen – juli 2008 – Plan zonder cijfers De Lloyd – augustus 2008 – Ortec en VIL ontwikkelen CO2-calculator voor de logistiek BTB Wegwijs – september 2008 – Logistiek De grote sprong voorwaarts De Lloyd – september 2008 – Smart CM secure trade lanes Gazet Van Antwerpen – september 2008 – Vlaamse havens op Japanse catwalk Laatste Nieuws – september 2008 – Uitbreiding Bridgestone De Morgen – september 2008 – Bridgestone breidt uit in Zeebrugge De Morgen – september 2008 – Minister-president Peeters in Japan Nieuwsblad – september 2008 – Tientallen nieuwe jobs Port News – september 2008 – Interview met Vlaams minister-president Kris Peeters De Standaard – september 2008 – Japanners investeren voort in haven van Zeebrugge Tijd – september 2008 – Japan nog sterker in Zeebrugge Belga – oktober 2008 – Tevreden Peeters terug uit Japan voor communautaire dialoog Gazet Van Antwerpen – oktober 2008 – Deurganckdok mogelijk bouwdok voor Oosterweel De Lloyd – oktober 2008 – Japanse Cluster Zeebrugge Tijd – oktober 2008 – Vlaamse havens Laatste Nieuws – oktober 2008 – Uitbreiding Bridgestone Belga – oktober 2008 – Flanders Port Area succesvol gelanceerd in Japan Belga – oktober 2008 – La champagne Flanders Port Area lance avec success au Japon De Lloyd – oktober 2008 – ICO De Morgen – oktober 2008 – Scoren mijlenver van huis Tijd – oktober 2008 – Broze havenalliantie Transport Echo – oktober 2008 – Secure Trade Lane-project KMO Business – oktober 2008 – Kraanschip zwengelt binnenvaart aan De Lloyd – oktober 2008 – Mobiliseren tot mobiliteit Trends – december 2008 – Kritiek op Keynes aanpak in infrastructuur Trends – december 2008 – Veel plannen veel minder geld

61

Jaarverslag 2008

Vil © 2009

Krachtlijnen van de strategie 2009 In mei 2009 start het VIL haar tweede convenant met de Vlaamse regering voor een periode van vier jaar. De externe marktbevraging met de stakeholders in november 2008 bracht aan het licht dat het tijd is om het VIL een andere koers te laten varen, waarbij de klemtonen gelegd worden op: - Praktijk gedreven ipv academisch gedreven - Afgestemd op de behoeften van het bedrijfsleven, met een bijzondere aandacht voor KMO’s - Bottom-up beslissingsproces ipv top-down - Onderzoek in functie van implementatie ipv standalone onderzoek De overschakeling naar een bedrijfsgerichte aanpak vergt heel wat maatregelen, gaande van de hervorming van de organisatiestructuur over de werkmethodiek tot de differentiatie van de lidgelden in functie van de grootte van de onderneming, zijnde 500 € voor kleine, 750 € voor middelgrote en 1000 € voor grote ondernemingen per kalenderjaar.

Uiterst belangrijk is ook het feit dat statutair lidmaatschap niet langer voorbehouden is aan logistieke dienstverleners maar ook mogelijk wordt voor verladers. Zowel bij collectieve onderzoek- als doorbraakprojecten zal de focus liggen op productieondersteunende- en distributielogistiek in volgende drie domeinen: - Supply Chain Organisation (goederenstromen) - Supply Chain Intelligence (informatiestromen) - Supply Chain Security (integriteit tussen goederen- en informatiestromen) De concrete invulling van de drie domeinen is dé prioriteit op korte termijn. Zoals blijkt uit onderstaand schema is ‘duurzaamheid’ de kapstok waaraan alle VIL projecten opgehangen worden.

Supply Chain Security

Supply Network Economic Operators Physical Downstream flow Physical Reverse flow Information Flow Downstream Upstream Track&Trace and Performance Information Flow

62

Technology

Supply Chain Intelligence

Collaboration

Supply Chain Organisation Ecology

Effectiveness

Efficiency

Sustainable Logistics: OIS

Cijfers 2008

4

Tot slot wil het VIL, gezien de versnippering van het logistieke landschap, zich niet al een eiland gedragen. In het belang van logistiek Vlaanderen is samenwerking de boodschap, enerzijds binnen de werking van het VIL (partnerships tussen de diverse bedrijven en kennisinstellingen die deelnemen aan projecten) en anderzijds tussen het VIL en andere kennispartners (outsourcing). Het business plan is ambitieus op verschillende vlakken (zelffinancieringsgraad, aantal leden, betrokkenheid van bedrijven in collectieve onderzoeksprojecten, ...) doch ambitie is nodig om de VIL missie, die perfect aansluit bij het VIA Pact van de Vlaamse regering, waar te maken:

“Vlaanderen optillen tot duurzame & innovatieve logistieke topregio” 2009 belooft een boeiend en uitdagend jaar te worden !

Liesbeth Geysels, Algemeen Directeur

63

Jaarverslag 2008

64

Vil © 2009