Het element
water
jaarverslag 2005
Het element
water
Colofon Rijswijk, juli 2006
Tekst: Bert-Jan van Weeren, Deventer
Dit is een gezamenlijke uitgave van KVWN, NVA en Waterfederatie Eindredactie: Sir Winston Churchilllaan 273
Marjan van Houten
2288 EA Rijswijk Fotografie: Postbus 70
Michelle Muus
2280 AB Rijswijk Vormgeving: T 070 41 44 778
De Zaak Launspach, Moordrecht
F 070 41 44 420 I www.kvwn.nl / www.nva.net
Druk:
E
[email protected] /
[email protected]
GrafiDesk, Schiedam
KVWN, NVA & Waterfederatie
robuuste watersystemen die het gewenste grond- en watergebruik mogelijk maken. De bijeenkomsten zijn tevens een
Dit is het gezamenlijke jaarverslag van de Koninklijke Vereniging
goede gelegenheid voor het leggen en onderhouden van
voor Waterleidingbelangen in Nederland KVWN en de Neder-
contacten in de waterwereld. De vereniging telde eind 2005
landse Vereniging voor Waterbeheer NVA. Beide verenigingen
zo’n 3000 leden. Deze zijn vooral werkzaam bij waterschappen
werken intensief samen. Deze samenwerking komt voort uit
en ingenieursbureaus.
de grote raakvlakken die er bestaan tussen waterketen- en watersysteembeheer, en uit het besef dat drinkwaterbereiding,
De KVWN fungeert als belangrijk kennisplatform voor mensen
drinkwaterdistributie en het transport en de zuivering van
die werken in de drinkwatervoorziening. Via het organiseren van
afvalwater schakels in dezelfde waterketen zijn. In het verslag
congressen, symposia, workshops en excursies stimuleert de
vindt u een overzicht van de activiteiten die de verenigingen in
vereniging het uitwisselen van kennis en ervaring. De KVWN,
2005 - gezamenlijk én apart - ontplooiden.
opgericht in 1899, telde eind 2005 ongeveer 1100 leden. Deze zijn voor het merendeel werkzaam bij waterleidingbedrijven.
De NVA organiseert congressen, symposia, workshops en excursies op het gebied van het waterbeheer. De vereniging
NVA en KVWN geven samen met brancheorganisaties VEWIN
wil hiermee bijdragen aan het realiseren van duurzame en
en KIWA H20 uit, een toonaangevend tijdschrift over water-
2
Het element water
jaarverslag 2005
voorziening en waterbeheer. Leden van beide verenigingen ontvangen dit tweewekelijks tijdschrift als onderdeel van hun lidmaatschap thuis. De Waterfederatie is de organisatorische spil in de samenwerking tussen NVA en KVWN. Het verenigingsbureau wordt aangestuurd door de WaterFederatie. Op het verenigingsbureau wordt o.m. de gemeenschappelijke ledenadministratie gevoerd. Het bureau organiseert en ondersteunt gemeenschappelijke activiteiten, zoals de najaarsvergadering, en namens de WaterFederatie brengt het bureau een gezamenlijke ledenlijst en het jaarverslag uit.
KVWN NVA Waterfederatie
Het element
water
3
Activiteiten in 2005
Op 15 april werd voor de tweede keer de Jongerenplatformdag gehouden, met als thema ‘Stad (z)onder water’. Meer
Jongerenplatform krijgt gestalte
dan zeventig jongeren gingen op de Universiteit van Utrecht o.l.v. NVA-voorzitter Cor Roos met elkaar in gesprek over de
2005 was een enerverend jaar voor het jongerenplatform van
toekomst van het stedelijk waterbeheer. Na enkele algemene
NVA en KVWN. In het voorjaar organiseerde het bestuur een
inleidingen konden de jongeren in workshops hun ideeën kwijt
speciale bijeenkomst in het Watermuseum in Arnhem om te
voor oplossingen voor de waterproblemen van de moderne
brainstormen over de verdere invulling van het platform. Er
stad. Een aantal bedrijven, waterschappen, provincies, hoge-
werden plannen gesmeed voor ‘watercafés’, informele avonden
scholen en universiteiten presenteerde zich op een bedrijven-
met lezingen over een actueel onderwerp. Het eerste water-
markt. Deze bood een breed spectrum aan loopbaanmogelijk-
café, dat begin 2006 werd gehouden, werd door de deelnemers
heden voor studenten en pasafgestudeerden.
zeer positief ontvangen. Verder werkten de jongeren voorstellen uit voor diverse kleinere initiatieven. Eén daarvan, ‘Een dag
Tijdens de voorjaarsvergadering van de KVWN op 26 mei
op de stoel van...’, is inmiddels gestart. Hierbij loopt een jon-
traden de KVWN-jongeren officieel toe tot het jongerenplat-
gere een dag lang mee met een dijkgraaf of waterdirecteur om
form. Tijdens de vergadering ondertekenden KVWN, NVA en
te zien hoe het er in de top van de waterwereld aan toe gaat.
de American Water Works Association AWWA bovendien een
4
Het element water
jaarverslag 2005
intentieverklaring om de samenwerking te bevorderen op het
Het platform organiseerde tijdens de voorjaarsvergadering
gebied van internationale netwerken voor jongeren.
van de NVA op 3 juni een workshop over de watermanager van
dergelijke calamiteiten kunt anticiperen.
de toekomst. De workshopdeelnemers maakten met foto’s en
Op 14 december organiseerde de contactgroep een bijeen-
Platform Vrouwen in de Waterwereld onderzoekt de ‘glazen-
teksten een collage waarop deze manager werd uitgebeeld. Op
komst over de praktische gevolgen van de nieuwe beoordelings-
plafondindex’
3 november ten slotte organiseerde het platform een workshop
systematiek voor koelwater. De systematiek houdt meer rekening
over de dynamiek van groepsprocessen.
met de ecologie van het ontvangende oppervlaktewater.
Het gezamenlijke Platform Vrouwen in de Waterwereld van NVA en KVWN rondde in het voorjaar een onderzoek af naar
Hierdoor neemt de ruimte om koelwater te lozen op sommige Nieuwe contactgroep Emissiebeheer geeft visitekaartje af
de positie van vrouwen in de Nederlandse watersector. Daaruit
(slecht doorstromende) wateren naar verwachting af, vooral in warme perioden. Centraal stond de vraag hoe waterbeheerders
kwam naar voren dat de sector hoog scoort op de ‘glazen-
Op 28 april hield de gezamenlijke contactgroep Emissiebeheer
plafondindex’. Tijdens een speciale Vrouw & Waterdag in het
een bijeenkomst over de gevolgen van de brand bij banden-
Arnhemse Watermuseum op 24 maart, pleitte het platform voor
fabriek Vredestein in Enschede (augustus 2003). Tijdens het
Met beide bijeenkomsten gaf de nieuwe contactgroep,
maatregelen om iets te doen aan de in- en doorstoombelem-
blussen van de brand kwamen grote hoeveelheden verontrei-
opgericht in 2004, haar visitekaartje af. Het doel - boeiende,
meringen voor vrouwen in de sector. Die belemmeringen lijken
nigd bluswater terecht in het Twentekanaal. De deelnemers
informele bijeenkomsten organiseren over concrete, actuele
vooral te worden veroorzaakt door de heersende beeldvorming
spraken over de gevolgen van de brand voor het waterbeheer
onderwerpen - lijkt geslaagd, getuige de vele positieve reac-
en bedrijfscultuur.
en de drinkwatervoorziening, en over de manier waarop je op
ties van de deelnemers.
KVWN NVA Waterfederatie
Het element
en industriële koelwaterlozers hiermee om kunnen gaan.
water
5
In de prijzen!
De NVA/KVWN Scriptieprijs wordt vanaf 2006 jaarlijks uitgereikt aan de beste scriptie, geschreven door een student aan
Simon Bos en Hans Westerhof ontvingen tijdens de NVA voor-
een HBO- of WO wateropleiding. Belangrijk doel van de prijs
jaarsvergadering een prijs voor hun artikel ‘Bellenschermen bij
is het versterken van de band tussen opleidingen, studenten,
precisiebaggerwerk’ in Neerslag 2004/3. De prijs voor de beste
jongerenplatform, NVA en KVWN.
Neerslag-bijdrage wordt iedere twee jaar toegekend. Neerslag is het magazine van de regionale NVA-secties.
Het bestuur van de KVWN kende in 2005 de Water Ere Prijs toe aan dr. J.C. Kruithof (die op 20 januari 2006 werd uitgereikt), als
Ferdinand Kiestra, Jans Kruit, Dennis Piron en Jacques Segers
blijk van waardering voor de manier waarop hij zich heeft inge-
kregen in het najaar de NVA-H2O prijs uitgereikt voor het beste
zet voor de ontwikkeling van baanbrekende zuiveringsproces-
artikel in het vakblad H2O, geschreven door NVA-leden. In hun
sen voor drinkwater. Het was de eerste maal dat deze prijs, die
artikel vergelijken ze de prestaties van een membraanbioreac-
in 2004 in het leven werd geroepen, werd uitgereikt. Tijdens de
tor en zandfiltratie op rioolwaterzuivering Maasbommel.
najaarsvergadering ontving oud-bestuurslid Bjørn Hoogwout de Prijs voor bijzondere verdienste voor de KVWN, voor het
NVA- en KVWN-leden stemden tijdens de gezamenlijke na-
vele werk dat hij heeft verzet voor de vereniging.
jaarsvergadering in met het instellen van een nieuwe prijs.
6
Het element water
jaarverslag 2005
NVA voorjaarsvergadering met innovatief karakter
de watermanager van de toekomst (zie ook elders).
De voorjaarsvergadering van de NVA, op 3 juni in Zandvoort,
KVWN voorjaarsvergadering: it takes two to tango!
had een vernieuwend en zilt karakter. Na het huishoudelijke gedeelte werden de aanwezigen ingewijd in de toestand en het
De KVWN- voorjaarsvergadering werd gehouden op 26 mei in
beheer van de Noordzee. Dat gebeurde door vertegenwoordi-
Amsterdam. De bijeenkomst stond in het teken van partnerring.
gers van de directie Noordzee van Rijkswaterstaat. ‘s Middags
Dat gebeurde onder het motto ‘It takes two to tango’. Sprekers
konden de deelnemers workshops bijwonen die waren georga-
belichtten het thema vanuit diverse invalshoeken. Zo vertelde
niseerd rond het thema innovatie. Er was onder meer aandacht
burgemeester Job Cohen de aanwezigen hoe Amsterdam
voor de gevolgen van de Europese Kaderrichtlijn water. Naar
invulling geeft aan internationale samenwerking. Hoogleraar
verwachting zijn innovatieve zuiveringstechnieken nodig om
Medische Psychologie Jan Passchier ging daarna dieper in op
te voldoen aan de ecologische doelen van de richtlijn. Verder
de factoren die een rol spelen bij het slagen of mislukken van
waren er workshops over duurzaam stedelijk waterbeheer en
partnerships. Trendwatcher Liliane van Lier liet zien welke rol
over nieuwe ontwikkelingen in het operationele waterbeheer,
moderne communicatiemiddelen als internet, MSN en SMS
zoals het gebruik van nieuwe radardetectiemodellen. Het
spelen bij het samenwerken in netwerken. Een ambtelijk mede-
Platform Vrouwen in de Waterwereld hield een workshop over
werker van minister voor Ontwikkelingssamenwerking Agnes
KVWN NVA Waterfederatie
Het element
water
7
van Ardenne sprak namens haar over de noodzaak van publiek-
laties worden gebouwd. MBR is een uitstekend alternatief
private samenwerking om wereldwijd de drinkwatervoorziening
voor conventionele zuiveringsconfiguraties, vanwege het hoge
en sanitatie te verbeteren.
zuiveringsrendement en het relatief kleine ruimtebeslag. Het symposium werd gehouden ter gelegenheid van de opening
Symposium over membraanbioreactortechnologie op
van de eerste volwaardige membraanbioreactor in Nederland.
rioolwaterzuivering Varsseveld
Die staat op rwzi Varsseveld.
Op maandag 25 april 2005 werd een internationaal MBR-
De NVA was in 2005 ook betrokken bij enkele andere bijeen-
symposium gehouden, met bijdragen uit Nederland, België,
komsten over afvalwaterbehandeling. Op 28 april hield de
Duitsland, Engeland, de Verenigde Staten en Japan. De NVA
vereniging op de Rotterdamse rwzi Dokhaven een symposium
was één van de organiserende partijen. Het zuiveren van
over ARBO en veiligheid op zuiveringsinstallaties. Samen met
huishoudelijk afvalwater met membraanbioreactoren (MBR)
STOWA en de stichting Rioned organiseerde de vereniging op
heeft de afgelopen jaren een hoge vlucht genomen, mede door
2 juni in Meppel het symposium ‘De keten verandert, langzaam
het vele praktijkonderzoek dat in Nederland is verricht. Op het
... maar zeker!’. Tijdens dit symposium gingen de deelnemers
symposium bleek dat de technologie de kinderschoenen inmid-
dieper in op de mogelijkheden van nieuwe afvalwatersystemen
dels is ontgroeid. Opvallend is dat steeds grotere MBR-instal-
voor stedelijke gebieden, via het gescheiden inzamelen en
8
Het element water
jaarverslag 2005
verwerken van verschillende afvalwaterstromen (grijs water,
toelichting op het door hen gevoerde onthardingsbeleid.
zwart water, urine). Op 16 november organiseerde de NVA
De bijeenkomst was een pilot van de werkgroep Themabij-
in Wageningen een symposium over anaërobe afvalwater-
eenkomsten. De groep werkt aan initiatieven om vernieuwing
zuivering, een veelbelovende nieuwe zuiveringsmethode om
en verjonging binnen de vereniging gestalte te geven. In dat
onder zuurstofloze omstandigheden afvalwater te zuiveren. De
kader ontwikkelde men onder meer een draaiboek waarmee
methode levert grote financiële en milieuvoordelen op, onder
KVWN’ers eenvoudig en snel bijeenkomsten kunnen orga-
meer vanwege het lagere energie- en zuurstofverbruik, de
niseren. Dat draaiboek testte de werkgroep zelf uit met het
lagere slibproductie en het overbodig worden van het gebruik
organiseren van deze bijeenkomst.
van een koolstofbron voor stikstofverwijdering (zoals methanol). Ontharden of niet?
Stedelijk waterbeheer
De KVWN organiseerde op dinsdag 21 juni een bijeenkomst
De Contactgroep Stedelijk Waterbeheer van de NVA functio-
over het nut en de noodzaak van ontharding. De bijeenkomst
neert sinds 1985 als belangrijk platform voor kennisuitwisse-
vond plaats in het Waterhuis in Nieuwegein. Vertegenwoor-
ling op het gebied van stedelijk waterbeheer. De contactgroep
digers van vier Nederlandse waterleidingbedrijven en twee
komt ieder jaar enkele malen bijeen. In april 2005 werd gespro-
vertegenwoordigers uit Vlaanderen gaven de aanwezigen een
ken over de vraag hoe je moet omgaan met de onzekerheden
KVWN NVA Waterfederatie
Het element
water
9
bij het werken met modellen (zoals Tewor). Het is verstandig
Integraal waterbeheer, sectorale normen?
om de onzekerheden veel meer expliciet te melden aan beleidsmakers, vonden veel deelnemers. De modelberekeningen
De NVA organiseerde op 18 november een symposium over de
worden vaak gebruikt ter onderbouwing van beleidskeuzes om
manier waarop waterbeheerders omgaan met de verschillende
het functioneren van stedelijke watersystemen te verbeteren.
typen normeringen waarmee ze worden geconfronteerd. Grote
In oktober organiseerde de contactgroep een bijeenkomst
vraag was in hoeverre deze sectorale, niet-integrale norme-
over de betekenis van de Kaderrichtlijn water in het stedelijk
ringen (aparte werknormen voor wateroverlast, regionale
gebied. Frans de Bles van Waterschap Vallei en Eem hield een
keringen, GGOR, e.d.) een belemmering vormen voor integraal
inleiding over de monitoringverplichtingen die voortvloeien
waterbeheer. Aan de hand van enkele inleidingen en twee
uit de richtlijn en de gevolgen daarvan voor stedelijk gebied.
praktijkvoorbeelden werd gediscussieerd over dit thema.
Daarna vertelde Frank van der Heijden van Arcadis meer over een pilotproject waarbij provincie, waterschap en de gemeen-
Regionale secties volop actief
te Roosendaal de gevolgen van de kaderrichtlijn voor deze stad in kaart hebben gebracht. Belangrijke conclusie van de
Zo’n 1200 NVA-leden zijn aangesloten bij één van de acht
bijeenkomst was dat gemeenten nog de nodige tijd en energie
regionale secties. Het sectielidmaatschap is bedoeld voor
zullen moeten steken in het uitwerken van de richtlijn.
mensen die uitvoerend werkzaam zijn op afvalwaterzuiverin-
10
Het element water
jaarverslag 2005
gen en in het waterbeheer. De secties geven zes keer per jaar
fabriek’ van het Noorder Dierenpark. In de fabriek wordt al
het tijdschrift Neerslag uit, dat in 2005 zijn veertigste jaargang
het afvalwater uit het dierenpark biologisch gezuiverd, in een
beleefde. Daarnaast organiseren ze jaarlijks een of meerdere
gesloten kringloop. Het behandelde water wordt hergebruikt
activiteiten voor hun leden. Zo nam de sectie Noord Nederland
als bedrijfswater voor het vullen van dierenbassins en voor het
in september een kijkje bij Nijhuis pompen in Winterswijk en
schoonmaken van gebouwen en dierenverblijven.
ging Overijssel op bezoek bij bierbrouwerij Grolsch in Enschede. Ruim vijftig leden kregen een rondleiding die begon in de
Noord Holland organiseerde in november een excursie naar de
brouwzaal, en via de afvullijn en het magazijn eindigde bij de
nieuwe woonwijk IJburg in Amsterdam. De leden van de sectie
afvalwaterzuiveringsinstallatie van het bedrijf.
Zuid Holland namen onder meer een kijkje in de Harnaschpolder bij Delft, waar de grootste afvalwaterzuiveringsinstallatie
Gelderland was de organisator van de Landelijke Sectiedag,
van Nederland verrijst. Zuid Nederland ten slotte ging op be-
op 25 mei. Tijdens de dag stond het waterbeheer op de Veluwe
zoek bij Hach Lange in het Duitse Düsseldorf, een toonaange-
centraal. De deelnemers kregen onder meer een rondleiding
vende leverancier van producten en diensten voor de analyse
over rwzi Harderwijk en men maakte op botters een informatie-
van afvalwater, drinkwater en proceswater. Ook nam men een
ve boottocht over de randmeren. Leden van de sectie Midden
kijkje bij de ’Kläranlage’ in Krefeld.
Nederland brachten in september een bezoek aan de ’WaterKVWN NVA Waterfederatie
Het element
water
11
Water, een waardevolle beleving!
Gaasperplas in Amsterdam te komen. Soms bleek het
Coertjens, Gijs Oskam en Dennis Piron elders in dit
helaas een mission impossible. Degenen die er wel
jaarverslag. Fotografe Michelle Muus maakte voor deze
waren, kregen gelukkig veel waar voor hun geld: een
uitgave bovendien een prachtige foto-impressie van het
sprankelend congres. Dat begon met enkele algemene
congres.
In dit jaarverslag besteden we speciale aandacht aan
inleidingen. Onder meer over de rol en de kansen van
het gezamenlijke najaarscongres dat KVWN en NVA in
water in de ruimtelijke ordening, en over de verzeker-
2005 hielden, onder de titel ‘Water, een waardevolle
baarheid van water. Na de lunch was het tijd voor enkele
beleving’. Het congres was in meerdere opzichten een
workshops waarin steeds een specifiek belevingsaspect
memorabel evenement. Allereerst vanwege de datum:
van water aan bod kwam, zoals gezondheid en veilig-
vrijdag 25 november. Uitgerekend deze dag werd ons
heid. Tijd om lui achterover te leunen hadden de deelne-
land geteisterd door wind, regen en sneeuw. Heel veel
mers niet. De stoelen gingen aan de kant. Er werd hard
sneeuw zelfs. Congresdeelnemers stonden vaak uren in
gewerkt, maar ook veel gelachen. En hoe vonden de
de file of op tochtige perrons om bij het Planetarium
deelnemers het zelf? Dat vertellen Eilard Jacobs, Kees
12
Het element water
jaarverslag 2005
Water als geld, geld als water? Dennis Piron: Workshoponderwerp goed gekozen
“Waterland Nederland staat de komende jaren voor grote
Eén van hen was procestechnoloog Dennis Piron van Water-
investeringen, onder meer om de waterhuishouding op orde te
schap Rivierenland: “Ik vond het workshoponderwerp goed
brengen en de ecologische kwaliteit van het oppervlaktewater
gekozen. Het is vandaag de dag absoluut noodzakelijk dat wa-
verder te verbeteren. Water mag wat kosten, maar water-
terpartijen een optimum vinden tussen wat technisch mogelijk
schappen en waterleidingbedrijven hebben natuurlijk geen
is en wat qua kosten zinvol is om te doen. Door het kaartenspel
geld als water. Volgens de Kaderrichtlijn water moeten maatre-
raakten we als deelnemers makkelijk met elkaar in gesprek
gelen haalbaar en betaalbaar zijn. Tijdens het gezamenlijk
over het onderwerp. Dat vond ik leuk en leerzaam. Ik had
najaarscongres van NVA en KVWN gingen de deelnemers aan
wel graag meer informatie kregen over de reeds ontwikkelde
de workshop ‘Water als geld’ daarom op zoek naar de balans
instrumenten voor kosteneffectiviteits- en maatschappelijke
tussen de kosten en baten van water. De grote vraag daarbij
kosten- en batenanalyse, met name hoe ze zijn opgebouwd en
was: hoe meet je kosteneffectiviteit? Waar begin je? Met de te
wat je er in de praktijk mee kunt. Maar dat heeft wellicht te
behalen doelen, of met het probleem dat je hebt? Via het leg-
maken met mijn praktische inslag.”
gen van kaarten met afzonderlijke analyse-elementen (doelen, maatregelen, probleem, effecten, kosten) kregen de deelnemers inzicht in een de wijze waarop je dat kunt aanpakken.
KVWN NVA Waterfederatie
Het element
water
13
Het wezen van water
“Waarom ik voor de workshop ‘Het wezen van water’ heb ge-
de kleuterschool, waar ik altijd graag mee speelde. We heb-
Eilard Jacobs: Een heleboel mooie vragen erbij gekregen
kozen? Goeie vraag. Ik dacht: het is geen onderwerp waar ik al
ben niet geprobeerd alles te verklaren, maar ons vooral laten
het een en ander van afweet. Ik wilde me graag laten verras-
verbazen. Ik heb er al met al weer een heleboel mooie vragen
sen. Dat is aardig gelukt. Ik had na afloop het plezierige gevoel
bij gekregen.”
dat ik naar de leukste workshop van allemaal was geweest tijdens het najaarscongres.” Aan het woord is Eilard Jacobs,
De workshop week qua onderwerp behoorlijk af van alle
ontwikkelingsmanager bij DWR. In de workshop die hij volgde,
andere workshops tijdens het najaarscongres, waar altijd een
doken beeldend kunstenaar Paul van Dijk, oud-directeur
duidelijke link lag met het waterwerkveld. Paste het onderwerp
van Waterleidingbedrijf Amsterdam Maarten Gast en senio-
wel in dit decor? “Juist,” zegt Eilard stellig. “Op zo’n congres
radviseur Hans van Sluis van DHV met de deelnemers in de
reflecteer je een beetje, je komt even los van de dagelijkse
wonderlijke wereld van het water. Dat gebeurde via een aantal
werkelijkheid. Zo’n onderwerp helpt daarbij, want het laat je
eenvoudige, maar intrigerende experimenten. Wat gebeurt er
op een heel andere manier naar dingen kijken. Dat vind ik veel
eigenlijk als je een druppeltje inkt in water laat vallen, of met
leerzamer dan al die inhoudelijke discussies die de meesten
een kwast door water roert met daarin een scheut koffiemelk?
van ons allemaal al eens gevoerd hebben.”
Eilard Jacobs: “Het had veel weg van de waterspeelbak op
14
Het element water
jaarverslag 2005
Bang voor water?
“Zijn jullie in control?” wilde inleider Gert Haisma van het
te brengen. Die moesten we scoren op basis van de kans op
Kees Coertjens: Watersector moet structureel werk
Nederlands Adviesbureau voor Risicomanagement weten aan
voorkomen en de mogelijke nadelige gevolgen. Uiteindelijk bleek
maken van risicomanagement
het begin van de workshop over risicomanagement. Kennen
een computerstoring de hoogste score te hebben. Dat vond ik
jullie al je bedrijfsrisico’s en hebben jullie afdoende maatregelen
een opmerkelijke uitkomst. Als ik denk aan het grootste risico
genomen om die te beheersen? “Niemand van de workshop-
dat een waterschap kan lopen, kom ik toch snel uit bij zoiets als
deelnemers kon die vraag volmondig met ja beantwoorden.
een dijkdoorbraak.”
Ik ook niet,” zegt Kees Coertjens van Brabant Water. Toch zijn
KVWN NVA Waterfederatie
er meer dan voldoende redenen om serieus aan de slag te gaan
Was het leuk? Ja, en leerzaam bovendien, aldus Kees Coertjens:
met risicomanagement, bleek tijdens de workshop. Zo wees
“Binnen ons bedrijf hebben we werkelijk oog voor risico’s en
Haisma op de toegenomen gevaren van buitenaf, kostenreduc-
nemen we maatregelen om ze te beheersen. Maar - eerlijk is
tie, het waarborgen van de continuïteit, veranderende risicowet-
eerlijk - het is nog een beetje hapsnap. Bovendien vergeet je
geving en het feit dat je als bedrijf steeds sneller aansprakelijk
vaak dat je bij ongelukken, incidenten en calamiteiten ook min-
wordt gesteld voor incidenten en ongelukken. De workshopdeel-
der voor de hand liggende risico’s loopt, zoals imagoschade. Het
nemers kregen na deze vermaningen een spannend risicospel
is goed om je daarvan bewust te worden. De watersector moet
voorgeschoteld. Kees: “We gingen in groepjes aan de slag om
meer werk maken van structureel risicomanagement. Ik ben
de belangrijkste risico’s van een gefingeerd waterschap in kaart
ervan overtuigd dat dat binnen enkele jaren ook gaat gebeuren.”
Het element
water
15
Is water nog gezond?!
In de workshop ‘Is water nog gezond’ stonden de afvalwater-
zaken in: “We hebben aangegeven dat de drinkwatersector via
Gijs Oskam: Geanimeerde en bij vlagen amusante workshop
sector en de drinkwatersector lijnrecht tegenover elkaar, in een
benchmarking een geweldige efficiencyslag heeft gemaakt.
heuse rechtszaak. De aanklacht waarover de ‘drijvende rech-
Daardoor zijn onze tarieven de laatste jaren niet meer geste-
ter’ een oordeel moest vellen, was dan ook niet mals. De drink-
gen. En we zeiden tegen onze opponenten: als jullie zo moeilijk
watersector monopoliseert de volksgezondheid in de waterke-
aan geld kunnen komen en wij wel, waarom houden jullie dan
ten, aldus aanklager Bert Palsma namens de afvalwatersector.
de komst tegen van waterketenbedrijven?! Dan kunnen jullie
De veiligheid van het drinkwater laat echter al jaren niets te
meeliften op ons betere imago en kan er intern de meest ef-
wensen over. De echte gezondheidsrisico’s liggen verderop in
fectieve toedeling van middelen plaatsvinden voor de volksge-
de waterketen. “We zwemmen en kanoën in overstortwater en
zondheid. Bovendien heeft de drinkwatersector altijd proactief
effluent. Dat brengt veel grotere risico’s met zich mee voor de
geopereerd, terwijl de afvalwatersector altijd achter de feiten
burgers. Daar zouden we onze aandacht op moeten richten en
aanhobbelde als het ging om schoon en veilig afvalwater.” Het
ons geld aan moeten besteden,” aldus een gedreven aanklager.
was volgens Gijs Oskam een geanimeerde en bij vlagen amusante workshop. “Iedereen leefde zich in zijn rol in en er werd
16
Oud-directeur van het Waterwinningbedrijf Brabantse Bies-
heftig gediscussieerd. Uiteindelijk zijn we natuurlijk hele goede
bosch Gijs Oskam zat samen met andere drinkwaterwinners
collega’s, veel meer dan vroeger toen we echt vreemd volk voor
in de beklaagdenbank. Ter verdediging brachten ze een aantal
elkaar waren.”
Het element water
jaarverslag 2005
