Jaarverslag 2010 sustainable water services
Inhoudsopgave 1 Samen de handen uit de mouwen steken
4
2 Drie samenwerkingsvormen
6
3 Vragen aan Sytze Jarigsma
9
4 Vragen aan Folkert de Jager
10
5 Jaarrekening 2010
11
6 Controleverklaring
15
Colofon Uitgave van Vitens-Evides International in samenwerking met de afdeling Corporate Communicatie Vitens en de afdeling Communicatie Evides Waterbedrijf
Tekst HubertNiessenVis communicatie – Eemnes
Vormgeving Bit Agency – Ewijk
Fotografie Gerard van Bree – Arnhem Arthur Batenburg – Apeldoorn Vitens-Evides International (eigen bezit)
Druk Tuijtel – Hardinxveld-Giessendam
klimaatneutraal natureOffice.com | NL-001-564061
gedrukt
FSC® Dit jaarverslag is verkrijbaar in Nederland en Engels. De totale oplage van beide edities bedraagt 2.350 stuks: 750 Nederlands en 1.600 Engels. Omslag : 250 g/m² Fastprint Gold FSC SCS-COC-000973. Binnenwerk : 120 g/m² Fastprint Gold FSC SCS-COC-000973.
3
Samen de handen uit de mouwen steken “Vitens en Evides Waterbedrijf zijn erkende drinkwaterexperts, niet alleen in Nederland maar ook internationaal. Donoren en financiers, zoals het Ministerie van Ontwikkelings samenwerking, de Europese Investeringsbank en de Wereldbank kennen Vitens-Evides International en zien onze samenwerkingsverbanden met stedelijke drinkwaterbedrijven in ontwikkelingslanden als toonaangevend. Toch sterven er nog dagelijks wereldwijd vijfduizend kinderen door onvoldoende en onveilig drinkwater. Wij hebben de kennis en ervaring in huis om waterbedrijven in ontwikkelingslanden in staat te stellen meer mensen toegang te geven tot veilige water- en sanitatievoorzieningen. Deze voorzieningen zijn een voorwaarde om dat dramatische aantal slachtoffers aan te pakken, en om mensen in staat te stellen zich te kunnen onttrekken aan de armoedige omstandigheden waarin zij leven. Zo kunnen zij de weg inslaan naar een gezondere en welvarender toekomst.”
4 Vitens-Evides International Jaarverslag 2010
“We werken op een zakelijke manier samen met onze collega’s in ontwikkelingslanden om daarmee een mooi doel te bereiken: meer mensen met toegang tot schoon drinkwater en goede sanitatie. Drinkwatercollega’s helpen drinkwatercollega’s door hun expertise te delen en ervoor te zorgen dat een lokaal waterbedrijf zijn bedrijfsvoering verbetert. Ik zie het als een heel effectieve aanpak van internationale samenwerking als Nederlandse bedrijven op deze wijze samenwerken met hun collega’s in ontwikkelingslanden, om op een efficiënte manier iets te doen voor mensen in ontwikkelingslanden. Onze expertise beslaat de verschillende disciplines die nodig zijn om tot een duurzame watervoorziening te komen. Een belangrijke indicator voor de kwaliteit van de bedrijfvoering is het percentage niet in rekening gebracht water (Non Revenu Water). In ontwikkelingslanden ligt dit percentage niet betaald water vaak boven de vijftig procent! Om dit aan te pakken, zenden we bijvoorbeeld mensen uit met een achtergrond op het gebied van drinkwaterwinning, -zuivering, -transport en -distributie. In plaats van direct de drinkwaterproductie te vergroten, brengen wij eerst samen met onze collega’s de productie, kwaliteit, het leidingnetwerk en de aansluitingen in beeld, en maken zo een analyse van hoe we verliezen samen kunnen aanpakken. Beter meten, aanleggen en onderhouden zijn dan vaak een eerste stap. Maar ook op het gebied van klantenbeheer, planning en control en financieel management is vaak veel te doen. We kijken heel positief terug op 2010. In alle steden waar we actief zijn is opnieuw goede voortgang geboekt. In Ghana lopen de inkomsten van het waterbedrijf op, en brengen we de kosten omlaag. In Vietnam organiseerden we in 2010 een heel succesvolle bijeenkomst over Non Revenue Water met een groot aantal waterbedrijven uit de regio. Hierin hebben we onze effectieve aanpak in Da Nang en Ho Chi Minh City gedeeld. In Mozambique hebben we samen met onze lokale partner FIPAG de stap gezet naar de ontwikkeling van regionale drinkwaterbedrijven, en daarbij onze ondersteuning uitgebreid naar de noordelijke steden. Ook is in 2010 geïnvesteerd om onze doelstelling te behalen, namelijk het verdubbelen van het aantal mensen dat door onze inspanningen toegang krijgt tot beter drinkwater en sanitaire voorzieningen. In dat kader zijn we een nieuwe samenwerking aangegaan met het waterbedrijf van Davao, de naar bevolkingsomvang derde stad van de Filippijnen. Verder zijn bij verschillende donoren en financiële instellingen aanvragen ingediend voor nieuwe programma’s, onder andere in Ethiopië, Zambia, Kenya en Uganda. Om onze groeiambities te kunnen realiseren,
is vorig jaar een belangrijke stap vooruit gezet in het profes sionaliseren van de manier waarop wij mensen uitzenden en begeleiden naar, tijdens en na hun uitzending naar een partnerbedrijf. Een nieuw registratie- en selectiesysteem voor uitzendingen, de start van kennisgroepen en een nieuwe service rond veiligheid en gezondheid van uitgezonden medewerkers zijn daarvan de belangrijkste eerste resultaten. De grootste uitdaging van afgelopen jaar? Er was lange tijd onzekerheid rond de toekomstige bijdrage en focus van Nederland in de internationale samenwerking. Nederland heeft een wereldwijde reputatie op het gebied van water. Gelukkig weten we inmiddels dat water een van de thema’s wordt waarop Nederland zich de komende jaren in de internationale samenwerking zal concentreren. Maar we kunnen ons niet alleen op de Nederlandse bilaterale fondsen richten. In een verzakelijkende aanpak van de internationale samenwerking past ook het zoeken naar aanvullende financieringsstromen, zowel uit de bedrijfsvoering ter plekke als uit multilaterale kanalen. Gelukkig hebben we daar bij Vitens-Evides International al ervaring mee opgebouwd in onze programma’s in Ghana en Malawi. Tenslotte zullen we in 2011 de samenwerking zoeken met nieuwe partners, zowel in ontwikkelingslanden als in Europa. Niet alleen verbreden we daarmee de basis onder onze samenwerkingsverbanden, maar ook stelt het ons in staat om naast watervoorziening ook de verbetering van sanitatievoorzieningen sneller te kunnen realiseren. Tenslotte nog dit: net als hier zal ook in ontwikkelingslanden de verandering komen van jonge, ambitieuze mensen met creativiteit en durf. Het is elke keer weer een feest om deze mensen te ontdekken en aan het werk te zien binnen onze partner-waterbedrijven. Zij zullen ons werk moeten voortzetten wanneer wij ons na enkele jaren weer terugtrekken. Naast techniek, processen en systemen is werken aan betere watervoorziening daarom bovenal mensenwerk. Een prachtige uitdaging waarop we in ook 2011 met professionaliteit, passie, en plezier zullen inzetten.”
15 Augustus 2011 Gerhard van den Top Directeur Vitens-Evides International
5
Hoe Vitens-Evides International te werk gaat
Drie samenwerkingsvormen Vitens-Evides International heeft een groot aantal projecten onder zijn hoede. In landen als Mozambique, Vietnam, Mongolië, Ghana, Malawi, Nicaragua, Suriname, Rusland, Moldavië en Filippijnen zetten de medewerkers van moederbedrijven Vitens en Evides Waterbedrijf zich in voor verbetering van de bedrijfsvoering, de infrastructuur en de kwaliteit van het drinkwater. Ook werken we aan de verbetering van sanitaire voorzieningen. Er zijn drie vormen van samenwerking met lokale waterbedrijven mogelijk. Gedelegeerd Management Contract Een Gedelegeerd Management Contract wordt gefinancierd door een internationale financiële instelling, zoals de Wereldbank en de Europese Investeringsbank, en wordt veelal via een internationale openbare aanbesteding gegund. Deze contractvorm maakt meestal onderdeel uit van een grote lening waarmee een drinkwaterbedrijf kan investeren in de verbetering en uitbreiding van de stedelijke drinkwater infrastructuur. Voor de terugbetaling van zo’n lening is het uiteraard belangrijk dat het betreffende drinkwaterbedrijf op een economisch rendabele wijze functioneert. De samenwerking tussen de internationale partner (Vitens-Evides International) en het lokale drinkwaterbedrijf geeft de investeerder het vertrouwen dat de lening goed gebruikt zal worden, en dat de kosten van deze nieuwe infrastructuur zullen worden meegenomen in de bedrijfsvoering van het lokale waterbedrijf. In de meest
6 Vitens-Evides International Jaarverslag 2010
vergaande vorm, zoals in het Urban Water Project in Ghana, kan een Gedelegeerd Management Contract betekenen dat Vitens-Evides International het management van het drinkwaterbedrijf tijdelijk overneemt. Een minder verstrekkende variant is die van het Service Contract, waarin Vitens-Evides International het lokale management adviseert op een aantal thema’s die van belang zijn voor een verbeterde bedrijfsvoering. Gedelegeerde Management Contracten worden in het algemeen niet door de partners zelf opgesteld, maar door een onafhankelijk adviseur die door de financiële instelling tijdelijk voor dat doel wordt ingehuurd. Ook kunnen de partners hier niet voor elkaar kiezen, omdat de uitvoering van deze contracten via openbare aanbesteding geschiedt. Zowel in deze contractvorm, als in de Water Operator Partnerships (zie WOP-kader) worden experts van Vitens en
Evides voor langere tijd uitgezonden naar de projectlanden en bouwen een diepgaande relatie op met de lokale water bedrijven. De kracht van een Delegated Management Contract is dat aan verandering wordt gewerkt in de context van een groot investeringsprogramma. Hierdoor ontstaat dynamiek in de sector, en daarmee ruimte om sectorbreed aan grote veranderingen te werken, zoals aan de tariefstelling en onafhankelijkheid van het waterbedrijf. In een Management Contract is ruimte om snel de soms lastige veranderingen door te voeren, en zo binnen korte tijd eerste resultaten te laten zien. Deze aanpak vergt een extra inzet op de duurzaamheid van de veranderingen, omdat het eigenaarschap van de veranderingen minder bij de lokale partner blijft. Voorbeelden van Delegated Management Contracten zijn de projecten in Ghana en Malawi. In Ghana verzorgt Vitens-Evides International in samenwerking met Rand Water Services (Zuid Afrika) de stedelijke drinkwatervoorziening in opdracht van het nationale drinkwaterbedrijf Ghana Water Company. Dit contract maakt onderdeel uit van een groot, door de Wereldbank gefinancierd Urban Water Project, waarmee Ghana kan investeren in de verbetering en uitbreiding van de stedelijke drinkwater infrastructuur. Aqua Vitens Rand Limited (AVRL) is verantwoordelijk voor de drinkwaterlevering aan
acht miljoen mensen in de stedelijke gebieden van Ghana. AVRL verbeterde in de afgelopen jaren de informatiesystemen, bracht het leidingnetwerk inclusief lekkage en klantverliezen in kaart, vergrootte de jaarlijkse inkomsten en reduceerde kosten voor chemicaliën en elektriciteit. In Malawi is een Service Contract afgesloten tussen Vitens-Evides International en de lokale drinkwaterbedrijven van de steden Lilongwe en Blantyre. Het contract is erop gericht de levering van betaalbaar, duurzaam en betrouwbaar drinkwater te verbeteren. Anderhalf miljoen mensen zullen daarbij gebaat zijn. VitensEvides International breidt daarnaast de drinkwatervoorziening verder uit naar de arme delen van de steden. In Malawi werkt Vitens-Evides International nauw samen met de Waterleiding Maatschappij Limburg, ingenieursbureau DHV en Simavi. Elke partij houdt zich bezig met zijn eigen specialisaties; VitensEvides International en WML ondersteunen de waterbedrijven gezamenlijk op het gebied van organisatie, financiën, planning, het verminderen van lekverliezen, klantenadministratie, management, onderhoud en energiebesparing. DHV begeleidt het investeringsprogramma waarbinnen dit Service Contract wordt uitgevoerd, en Simavi werkt samen met lokale NGOs aan gezondheidsvoorlichting en het onderhoud van kiosken.
Water Operator Partnership Een Water Operator Partnership is een samenwerking tussen twee of meerder waterbedrijven. Vitens-Evides International en lokale waterbedrijven zoeken elkaar op en stellen gezamenlijk vast of er een ‘klik’ is om samen te werken aan verbetering van de lokale situatie. Daartoe worden gezamenlijk doelen en bijbehorende plannen ontwikkeld en uitgevoerd. De financier sluit zich aan bij deze ambitie en overlegt met de partners over de prestatie-indicatoren en de rapportage daarover. De samenwerking met een drinkwaterbedrijf in Mozambique is de grootste en meest succesvolle WOP van Vitens-Evides International. In de steden Tete, Moatize, Chimoio, Manica en Gondola werkt Vitens-Evides International aan het verbeteren van de drinkwatervoorziening voor 500.000 mensen. Doel is het opzetten van een aantal onafhankelijke waterbedrijven die hun klanten van continu en schoon drinkwater voorzien.
Er moet een betaalbaar tarief komen voor het drinkwater dat de kosten ervan dekt. Vitens-Evides International biedt technische en managementgerelateerde ondersteuning bij het verbeteren van de bedrijfsvoering in brede zin. Ook in de steden Chokwé, Xai-Xai, Inhambane en Maxixe verricht Vitens-Evides International werk. Nog eens 500.000 mensen worden daarmee bereikt. Het lokale drinkwaterbedrijf FIPAG wordt ondersteund bij de dagelijkse bedrijfsvoering, het ontwikkelen van bedrijfsplannen en het implementeren van technische en financiële systemen. Ook in Vietnam en Mongolië heeft Vitens-Evides International Water Operator Partnerships afgesloten. In 2010 is een nieuwe, kleine partnerschap getekend met het drinkwaterbedrijf van Davao op de Filippijnen. Het is de intentie van beide partners om deze samenwerking in de komende jaren uit te bouwen in samenhang met een investeringsprogramma van de Aziatische Ontwikkelingsbank.
7
Technische Assistentie Als Vitens-Evides International Technische Assistentie biedt, betekent dat hele praktische hulp. Een groot aantal concrete oplossingen zorgen voor een verbetering van de situatie op korte termijn. Technische Assistentie kan een opzet zijn naar een structurele inzet. Het lokale waterbedrijf heeft een heel concrete vraag en is daarom op zoek naar een deskundige uit een ander waterbedrijf. Die expertise kan dan worden ingezet om gezamenlijk de problemen op te lossen.
Het contract met Moldavië dat Vitens-Evides International samen met Aquario en Water is our World afsloot, is een mooi voorbeeld van de Technische Assistentie die Vitens-Evides International biedt. Het drinkwaterbedrijf slaagt er zelf niet in veilig en schoon drinkwater te leveren bij een crèche in de regio. Met 50.000 euro – een vrij klein bedrag dus – heeft Vitens-Evides International daar heel concreet wat aan kunnen doen. In 2010 bood Vitens-Evides ook Technische Assistentie in Nicaragua, Suriname en Rusland.
Succesindicatoren Het werk dat Vitens-Evides International verzet in de projectlanden levert veel op voor zowel het lokale drinkwaterbedrijf als de inwoners van de gebieden die afhankelijk zijn van dat bedrijf. Verschillende succesindicatoren geven de mate van het slagen van de projecten aan. Vanuit de klant gezien - Betere waterkwaliteit en dienstverlening - Grotere leveringszekerheid (continuïteit) - Meer mensen toegang tot water en sanitatie
8 Vitens-Evides International Jaarverslag 2010
Vanuit de bedrijfsvoering gezien - Minder lekkage verliezen - Meer betalende klanten - Hogere productiviteit - Lager energieverbruik - Betere cashflow - Monitoring - Grotere capaciteit - Grotere kredietwaardigheid
Resident Project Manager in Vietnam
Sytze Jarigsma
Sytze Jarigsma is sinds 2007 werkzaam voor Vitens-Evides International in Vietnam, het land waar een groot deel van de ruim 86 miljoen inwoners geen of beperkte toegang heeft tot schoon en veilig drinkwater en tot voldoende sanitaire voorzieningen. Vijf vragen aan deze drinkwaterexpert.
Wat is het probleem in Vietnam?
Wat is het geheim achter deze goede resultaten?
“Het probleem in dit land is voornamelijk dat van non revenue water of lekverlies: water dat wel geproduceerd is maar waar het drinkwaterbedrijf geen geld aan verdient. Het wordt illegaal getapt door mensen die geen fatsoenlijke aansluiting hebben of het verdwijnt door lekken in het waterleidingsysteem.”
“Het geheim is er altijd zijn en altijd doorgaan. Door de sterk verbeterde aandacht voor het distributiesysteem in de Caretakergebieden en het regelmatige contact met de klanten van het bedrijf zien we positieve resultaten. Maar het blijft natuurlijk wel trekken en duwen: doorzettingsvermogen is essentieel, het gaat niet vanzelf.”
En wat heeft Vitens-Evides International daar in 2010 aan gedaan? “We hebben reparatieteams opgericht die de lekken in het leidingnet zijn gaan aanpakken en we hebben Caretakers aangesteld: regiomanagers van het lokale drinkwaterbedrijf die allemaal verantwoordelijk zijn voor hun eigen gebied. Ze bouwen persoonlijk contact op met de inwoners van hun gebied en leren hun eigen regio goed kennen. Die eigen verantwoordelijkheid is nieuw voor ze. Belangrijk doel van de Caretakers is dat de inwoners van de gebieden waar wij opereren een aansluiting bij het drinkwaterbedrijf aanvragen en daarmee niet langer illegaal van het geproduceerde drinkwater gebruikmaken.”
Welke rol speelt doelgericht werken in jullie activiteiten? “Het voelt een beetje alsof we een bal tegen een helling op proberen te krijgen, maar die bal rolt steeds weer een klein stukje terug. Ons doel is dat we de bal op een vlak stuk krijgen. Een duidelijk plan om dat doel te bereiken is daarbij onontbeerlijk!”
Wat verandert er voor de inwoners van de gebieden? “Ze kunnen nu een fatsoenlijke drinkwateraansluiting aan vragen, hebben een aanspreekpunt én ze kunnen ergens terecht met hun klachten. Van de 100.000 aansluitingen in het gebied kwamen er per jaar maar 120 klachten binnen. Dat klopt natuurlijk niet; met zoveel aansluitingen zouden dat er veel meer moeten zijn. Caretakers zijn weliswaar technisch ingesteld, maar zorgen er ook voor dat de mensen de weg naar het waterbedrijf weten te vinden.”
9
In 2010 Resident Project Manager in Mongolië
Folkert de Jager
Al sinds november 2007 zet Vitens-Evides International zijn expertise in om de drinkwatersituatie in Mongolië te verbeteren. Folkert de Jager was er tot voor kort Resident Project Manager. Hij heeft het land inmiddels verlaten en is nu actief in Mozambique. De Jager blikt terug op een succesvolle tijd in Mongolië.
Wat was er aan de hand in Mongolië? “Veel inwoners in het land waren afhankelijk van drinkwater dat door vrachtwagens naar waterkiosken gebracht moest worden. Door barre weersomstandigheden en slechte wegen waren de kiosken moeilijk toegankelijk voor de watertrucks en moesten de mensen vaak lang wachten. Bovendien werd het water tijdens het vervoer in de wagens niet goed beschermd en was daardoor vaak bacteriologisch verontreinigd.”
Wat heeft Vitens-Evides International daar aan gedaan? “We hebben onder meer dertig waterkiosken aangesloten op het drinkwaternetwerk waardoor duizenden mensen nu eenvoudig en continu over schoon water kunnen beschikken. Gelukkig is er ook voor 2011 op voorstel van Vitens-Evides International geld beschikbaar gesteld door de Asian Development Bank. Dat zal onder meer besteed worden aan het opzetten van een bedrijfsvoeringcentrum. Dat is een centrum van waaruit het bestaande waternetwerk gecontroleerd en bestuurd kan worden. Zo’n centrum is nodig om het leidingnetwerk in de stad te verbeteren en ervoor te zorgen dat er overal in de stad voldoende druk is. Zodra we dat proces goed in de vingers hebben, kunnen we de leidingen uitbreiden naar de ger areas aan de rand van de steden, zodat ook daar water beschikbaar is. De omvang van de ger areas blijft groeien en het gemiddelde waterverbruik van acht liter per persoon per dag is erg laag; dat zouden we graag omhoog brengen. Als die leidingen er in de toekomst liggen, kunnen er misschien zelfs huisaansluitingen gemaakt worden.”
10 Vitens-Evides International Jaarverslag 2010
Wat is het geheim achter de goede resultaten in Mongolië? “Mijn ervaring is dat het alleen werkt als het lokale drinkwaterbedrijf zelf ook het nut van samenwerken inziet en bereid is te veranderen. Het is mede aan ons om dat nut duidelijk te maken en dat is dan ook een heel belangrijke reden van ons succes. Veel uitleggen en voordoen is daarbij een voorwaarde. In Mongolië zijn ze gewend een planning te maken voor een halve dag in plaats van voor een week of maand en dat werkt niet optimaal. Ik heb een agenda gekocht voor een paar collega’s daar en heb ze geleerd hoe ze systematisch kunnen werken en lange termijn planningen kunnen maken.”
Hoe belangrijk is doelgericht werken voor jou geweest? “Je moet doorzetten en je mag niet opgeven als het moeilijk wordt. Heldere doelen formuleren is daarbij heel belangrijk. Ons doel was dat het drinkwaterbedrijf het ook zou redden nadat wij weg zijn. Om dat te bereiken, nam ik de medewerkers vaak mee naar afspraken met potentiële geldschieters. Zo zagen ze met eigen ogen hoe het onderhandelingsproces in zijn werk gaat. Op die momenten leerden ze het meest. Ik ben heel trots op het feit dat er een volwassen relatie is ontstaan tussen Vitens-Evides International en het waterbedrijf USUG en dat de relatie en samenwerking ook na mijn vertrek gewoon doorgezet wordt. Het is een relatie op basis van vertrouwen, waarin we samen aan de slag zijn gegaan met nieuwe mogelijkheden. We kwamen binnen voor technische assistentie maar we hebben veel meer gedaan dan dat.”
Jaarrekening 2010 Vennootschappelijke balans voor resultaatbestemming x € 1.000
31-12-10
31-12-09
268,0 268,0
268,0 268,0
Activa Financiële vaste activa (1) Vaste activa Vorderingen en overlopende activa (2) Liquide middelen (3) Vlottende activa Totaal activa
1.038,8 2.748,2
1.912,6 2.348,9 3.787,0 4.055,0
4.261,5 4.529,5
Passiva Gestort en opgevraagd kapitaal Overige reserves Onverdeeld resultaat Eigen vermogen (4)
36,0 619,0 181,9
36,0 115,4 503,6 836,9
655,0
20,0
186,3
Kortlopende schulden (5)
3.198,1
3.688,2
Totaal passiva
4.055,0
4.529,5
Voorziening deelnemingen (1)
Vennootschappelijke winst- en verliesrekening 2010
x € 1.000
Overige bedrijfsopbrengsten
9.655,5
Totaal van de bedrijfsopbrengsten (6) Uitbesteed werk en overige externe kosten (7) Detachering personeel en inleen personeel Totaal van de bedrijfslasten Bedrijfsresultaat Rentebaten en soortgelijke opbrengsten Rentebaten en soortgelijke kosten Financiële baten en lasten Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening
2009 6.652,0
9.655,5 6.167,8 3.485,6
6.652,0 3.814,9 2.125,4
9.653,4 2,1 13,5 0,0
5.940,3 711,7 15,0 0,0
13,5 15,6
15,0 726,7
Resultaat niet-geconsolideerde deelnemingen (8)
166,3
-223,1
Resultaat (9)
181,9
503,6
11
Kasstroomoverzicht 31-12-10 2,1
x € 1.000
Bedrijfsresultaat Mutatie vorderingen en overlopende activa Mutatie kortlopende schulden en overlopende passiva Mutatie werkkapitaal Kasstroom uit bedrijfsoperaties Financiële baten en lasten Resultaat groepsmaatschappijen Kasstroom uit operationele activiteiten Mutatie financiële vaste activa Kasstroom uit investeringsactiviteiten
873,8 -490,1
Mutatie liquide middelen
128,0 787,7 383,7 385,8
13,5 166,3
915,7 1.627,4 15,0 -223,1
179,8 565,6 -166,3
Mutatie in geldmiddelen Liquide middelen 1 januari Liquide middelen 31 december
31-12-09 711,7
-208,1 1.419,3 -44,9
-166,3
-44,9
399,3
1.374,4
2.348,9 2.748,2
974,5 2.348,9 399,3
1.374,4
Toelichting op de vennootschappelijke balans en de vennootschappelijke winst- en verliesrekening Algemeen Vitens-Evides International bv is een joint venture van Vitens Nv en Evides NV. Vitens-Evides International bv ontvangt bijdragen van haar aandeelhouders en andere donoren in het kader van ontwikkelingssamenwerking. Met deze bijdragen financiert zij haar not-for-profit activiteiten op het gebied van management ondersteuning van waterbedrijven in ontwikkelingslanden. Vitens-Evides International bv is statutair gevestigd in Apeldoorn. De activiteiten van Vitens-Evides International bv kwalificeren als drinkwateractiviteiten en daarmee is de onderneming vrijgesteld van vennootschapsbelasting.
Vorderingen De vorderingen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde eventueel onder aftrek van een voorziening voor oninbaarheid.
Toegepaste standaarden De jaarrekening is opgesteld overeenkomstig de Nederlandse Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving Titel 9 Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek.
Grondslagen voor resultaatbepaling
Liquide middelen De liquide middelen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Schulden De schulden worden gewaardeerd tegen nominale waarde.
Algemeen Verantwoording van opbrengsten en kosten vindt plaats op het tijdstip waarop de desbetreffende leveringen plaatsvinden of diensten worden verricht.
Waarderingsgrondslagen voor de balans Financiële vaste activa Deelnemingen worden gewaardeerd tegen netto vermogenswaarde. Voor deelnemingen met een negatieve eigenvermogenswaarde wordt een voorziening gevormd ter hoogte van de negatieve waarde van het eigen vermogen van de deelneming, of voor zover er verplichtingen voortkomen uit het aandeelhouderschap. Overige vorderingen, inclusief verstrekte leningen, worden opgenomen tegen nominale waarde eventueel rekening houdend met een waardevermindering in verband met oninbaarheid.
12 Vitens-Evides International Jaarverslag 2010
Overige bedrijfsopbrengsten De verantwoording van de opbrengsten wordt gebaseerd op ontvangen bijdragen en subsidies. De opbrengsten worden toegerekend aan de periode waarop ze betrekking hebben.
Grondslagen voor het kasstroomoverzicht Het opgenomen overzicht is opgesteld volgens de indirecte methode.
Toelichting op de vennootschappelijke balans x € 1.000
Deelnemingen -186,3
Vorderingen 268,0
Totaal 2010 81,7
Mutaties Resultaat Saldo
166,3 166,3
0,0 0,0
166,3 166,3
Stand per 31 december
-20,0
268,0
248,0
Financiële vaste activa en voorziening deelnemingen (1) Stand per 1 januari
Onder deelnemingen is het aandeel van Vitens-Evides International bv in het kapitaal van de Joint Venture Vitens Rand Water Services bv opgenomen van 51%. Dit is een Joint Venture samen met het Zuid-Afrikaanse bedrijf Rand Water Services Limited. De Joint Venture is opgericht ten behoeve van het Management Contract in Ghana. Het eigen vermogen van de deelneming is nog negatief doordat de Ghanese dochteronderneming van Vitens Rand Water Services bv (Aqua Vitens Rand Limited) in 2009 een BTW claim over de ontvangen management fee van het Management Contract voor de jaren 2006 t/m 2008 heeft betaald. De directie van Aqua Vitens Rand Limited heeft in de loop van 2009 maatregelen getroffen om het verlies als gevolg van de BTW claim te dekken in de komende jaren tot einde Management Contract in juni 2011. Het verlies is in 2010 met € 166.300 teruggelopen naar € 20.000. Het Management Contract in Ghana is op 6 juni 2011 geëindigd. Vorderingen en overlopende activa (2) Belastingen en premies sociale verzekeringen Overige vorderingen Totaal
31-12-10 199,0
31-12-09 141,3
839,8
1.771,3
1.038,8
1.912,6
Liquide middelen (3) De liquide middelen staan ter vrije beschikking, met uitzondering van een verstrekte bankgarantie van € 0,5 miljoen voor een Service Contract voor project Malawi. Vitens-Evides International bv heeft een rekening-courant krediet bij de bank van € 1,0 miljoen. Vitens NV en Evides NV staan garant voor deze rekening-courant kredietfaciliteit. 31-12-10 36,0
31-12-09 36,0
Overige reserves Onverdeeld resultaat
619,0 181,9
115,4 503,6
Totaal
836,9
655,0
Gestort kapitaal
Overige reserves
Onverdeeld resultaat
Totaal 2010
36,0
115,4
503,6
655,0
503,6
0,0 181,9 181,9 836,9
Eigen vermogen (4) Gestort en opgevraagd kapitaal
Verloop eigen vermogen Stand per 1 januari Mutaties Toevoeging overige reserves Resultaat boekjaar 2010 Saldo Stand per 31 december
—
503,6
-503,6 181,9 -321,7
36,0
619,0
181,9
Het maatschappelijke kapitaal bedraagt € 90.000 bestaande uit 1.800 aandelen met een nominale waarde van € 50 per aandeel. Ultimo 2010 zijn er 720 aandelen geplaatst en volgestort.
13
31-12-10 169,9
31-12-09 44,3
Nog te betalen buitenlandse inkomstenbelasting Overige schulden Overlopende passiva en vooruitontvangen bedragen
249,4 849,4 1.929,4
263,2 745,1 2.635,6
Totaal
3.198,1
3.688,2
Kortlopende schulden (5) Schulden aan leveranciers
De post ‘nog te betalen buitenlandse inkomstenbelasting’ betreft een inschatting van een inkomstenbelastingclaim voor mede werkers die gedurende de looptijd van de projecten gedetacheerd zijn in het buitenland. De berekening is gebaseerd op werkelijke betalingen over voorgaande jaren.
Niet uit de balans blijkende verplichtingen Garantstelling Vitens NV heeft in 2006 voor het Management Contract in Ghana een Perfomance Guarantee afgegeven van $ 3 miljoen. Deze loopt jaarlijks terug; eind 2010 is deze nog $ 0,5 miljoen. Rand Water Services heeft een Counter Guarantee afgegeven aan Vitens voor 49%. De garantstelling van Vitens NV eind 2010 is hiermee $ 0,25 miljoen. Deze garantstelling is in juni 2011 afgelopen. Vitens-Evides International heeft in 2009 voor het Service Contract in Malawi een Performance Guarantee afgegeven van € 0,5 miljoen. Deze Guarantee moet jaarlijks worden verlengd tot einde contract in november 2013.
Toelichting op de vennootschappelijke winst- en verliesrekening x € 1.000
Overige bedrijfsopbrengsten (6) Bijdragen Vitens
2010 1.262,5
2009 1.000,0
Bijdragen Evides Bijdragen en overige subsidies
1.262,5 7.130,5
1.000,0 4.652,0
Totaal
9.655,5
6.652,0
2010 282,0
2009 181,6
Reis- en verblijfkosten Materialen en uitbesteed werk Vrijval reservering lening Overige kosten
1.706,8 3.383,2 0,0 795,8
1.389,2 1.830,0 -268,0 682,1
Totaal
6.167,8
3.814,9
Kosten uitbesteed werk en overige externe kosten (7) Advieskosten
Resultaat niet-geconsolideerde deelnemingen (8) Dit betreft aandeel van 51% van Vitens-Evides International bv in het resultaat van Vitens Rand Water Services bv.
Resultaat (9) Het resultaat van 2010 is circa € 321.700 lager dan in 2009. In 2009 is resultaat positief beïnvloed door vrijval reservering lening van € 268.000 en vrijval reservering buitenlandse inkomstenbelasting voorgaande jaren van € 357.000. Utrecht, 15 augustus 2011 Vitens NV Evides NV
Overige gegevens Resultaatbestemming De statutaire bepalingen ten aanzien van de winstbestemming luiden als volgt: - De winst staat ter vrije beschikking van de algemene vergadering. - De vennootschap kan aan de aandeelhouders en eventuele andere gerechtigden tot de voor uitkering vatbare winst slechts uitkeringen doen voorzover het eigen vermogen groter is dan het gestorte en opgevraagde deel van het kapitaal vermeerderd met de reserves die krachtens de wet moeten worden uitgekeerd. - Eventuele uitkering van winst geschiedt eerst na vaststelling van de jaarrekening waaruit blijkt dat zij geoorloofd is. Het voorstel is het resultaat van 2010 na belastingen als volgt te bestemmen: € 181.900 toe te voegen aan de overige reserves.
14 Vitens-Evides International Jaarverslag 2010
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant
Aan: de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van Vitens-Evides International B.V. Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit jaarverslag opgenomen jaarrekening 2010 van Vitens-Evides International B.V. te Utrecht gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2010 en de winst-en-verliesrekening en het kasstroomoverzicht over 2010 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de vennootschap is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW). Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten.
verslaggeving en van de redelijkheid van de door het bestuur van de vennootschap gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controleinformatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden. Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van VitensEvides International B.V. per 31 december 2010 en van het resultaat en kasstroom over 2010 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW.
Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW. Zwolle, 15 augustus 2011 Ernst & Young Accountants LLP w.g. drs. J. Hetebrij RA
Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de vennootschap. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële
15
Postadres Postbus 1090 8200 BB Lelystad
www.vitensevidesinternational.com
