Jaarverslag 2002 Crucell N.V.
Crucell richt zich op het ontdekken en ontwikkelen van vaccins en antistoffen ter preventie en behandeling van menselijke ziekten. Daarnaast commercialiseert Crucell haar technologieën door ze ter beschikking te stellen aan de farmaceutische en biotechnologische industrie, om betere en efficiëntere geneesmiddelen mee te kunnen ontwikkelen. Crucell streeft ernaar om waarde te creëren voor zijn partners en aandeelhouders op basis van deze doelstellingen.
Aan onze Aandeelhouders Geachte aandeelhouders, In Crucell streven we ernaar waarde voor onze aandeelhouders te creëren door met onze technologieën producten te ontwikkelen ter bestrijding van menselijke ziekten. In de huidige turbulente financiële markten, staan dit soort lange termijn ambities vaak haaks op de korte termijn ontwikkeling van aandelenkoersen, te meer omdat het ontwikkelen van geneesmiddelen aanzienlijke investeringen vergt. De erosie van onze aandelenkoers gedurende het afgelopen jaar kan wellicht gedeeltelijk verklaard worden door deze spagaat. Het is daarom van belang dat wij de vooruitgang die wij boekten met u delen, door te kijken naar de kortere termijn doelstellingen, die gezet worden op weg naar ons einddoel. In het afgelopen jaar behaalden we het merendeel van onze operationele doelstellingen. Het resultaat daarvan kwam tot uiting in een kasstroom uit contanten van 3 14,2 miljoen. Het hoogste bedrag in onze geschiedenis. Dit droeg bij tot een bescheiden netto ‘cash burn’ van 3 9,6 miljoen en resulteerde in een balanspost liquide middelen van 3 110,6 miljoen op jaareinde. De veranderende wereld om ons heen en onze interne kennis en vaardigheden beïnvloeden de weg naar het gestelde doel. Het doel zelf zullen wij scherp voor ogen houden: het creëren van aandeelhouderswaarde door bij te dragen aan het behandelen en voorkomen van ziekten. Dit blijft het “stipje op de horizon” dat al onze activiteiten richting geeft.
Crucell Jaarverslag 2002
Brief aan de Aandeelhouders
Op het gebied van antistoffen werden wij geconfronteerd met een vertraagde ontwikkeling van onze programma’s. De gezamenlijke ontwikkeling van onze CD46 antistof met JNJ Centocor werd stopgezet en de rechten zijn teruggegeven aan Crucell. Hiertegenover stonden de uitstekende resultaten behaald met onze vaccin- en productietechnologie. De samenwerking met het Amerikaanse National Institutes of Health (NIH) op het gebied van vaccins voor biodefensie onderstreept de kracht van Crucell’s vaccintechnologie. Het samenwerkingsprogramma met het NIH omvat ondermeer de ontwikkeling van een experimenteel vaccin tegen Ebola koorts. Op het gebied van productietechnologie zijn wij een belangrijke alliantie aangegaan met DSM Biologics. Onze PER.C6™ technologie voor de productie van antistoffen en andere therapeutische eiwitten vormt de ruggengraat van deze samenwerking. DSM is een van ’s werelds grootste toeleveranciers van de farmaceutische industrie. DSM’s keuze voor PER.C6™ betekent een belangrijke stap voorwaarts in het toegankelijk maken van grootschalige productie voor de biofarmaceutische industrie. Daarnaast hebben Crucell en DSM de krachten op het gebied van sales en marketing gebundeld. Hiermee draagt de alliantie eraan bij PER.C6™ de productiestandaard voor de biofarmaceutische industrie te maken.
1
•
De ontwikkeling en vercommercialisering van PER.C6™ in genomics (het ontrafelen van erfelijke informatie) wordt uitgevoerd door Galapagos Genomics N.V. Crucell is een van de oprichters van Galapagos en heden grootaandeelhouder in deze onderneming. Dankzij een voortreffelijke technische en commerciële ontwikkeling heeft Galapagos een aanzienlijke investering van 3 23,4 miljoen verkregen van een internationale groep participatiemaatschappijen. Wij feliciteren onze collega’s van Galapagos met deze uitstekende prestatie, geleverd in een uitdagend financieel klimaat. In het komende jaar zullen we onze technologie verder testen: we nemen de stap van onderzoek naar de ontwikkeling van geneesmiddelen. De mensen van Crucell zijn gereed deze uitdaging aan te gaan. Onze ‘sence of urgency’ om onze doelstellingen te bereiken is sterker dan ooit. Onze medewerkers waren en blijven de sleutel tot dat succes. Ik wil met name hen daarom bedanken voor hun grote inzet en betrokkenheid. Ik dank u, onze aandeelhouders, voor uw onverminderde steun aan Crucell. Ik kijk uit naar de volgende stap die wij nemen in het komende jaar op een dynamische en uitdagende weg die wij volgen bij de verdere uitbouw van de onderneming. 2
Brief aan de Aandeelhouders
•
Dinko Valerio, President & Chief Executive Officer
Inhoudsopgave Ontwikkelingen 2002 Kerncijfers 2002 Bedrijfsprofiel Strategie Vooruitzichten Partners en licentiehouders Aandeelhoudersinformatie Directie en Raad van Commissarissen Bericht van de Raad van Commissarissen Verslag van het bestuur Verklarende woordenlijst Contactgegevens
4 5 6 8 9 10 12 14 18 19 26 28
3
•
Inhoudsopgave
Crucell N.V.’s Form 20-F, het jaarverslag van de onderneming voor het jaar eindigend op 31 december 2002, gedeponeerd bij de Amerikaanse Securities and Exchange Commission is een integraal onderdeel van dit Jaarverslag 2002. Form 20-F bevat gedetailleerde informatie over de onderneming, een operationele en financiële rapportage, informatie over directie, commissarissen en aandeelhouders en een volledig financieel jaarverslag. De Nederlandse en Engelse versie van dit jaarverslag kunnen gedownload worden van de website van Crucell: www.crucell.com
Crucell Jaarverslag 2002
Ontwikkelingen 2002 P R O D U C T I E T E C H N O L O G I E P E R .C 6 ™
• •
Alliantie met DSM Biologics voor het ontwikkelen op industriële schaal en commercialiseren van productietechnologie voor antistoffen en eiwitten. Innogenetics, NatImmune, AME en GenVec nemen licentie op PER.C6™.
VA CC I N S
• •
Samenwerking met National Institutes of Health in de VS op het gebied van vaccins voor biodefensie doeleinden. Genexine neemt PER.C6 ™ licentie voor Hepatitis B vaccin.
A N T I STO F F E N
• •
Cambridge Antibody Technology (CAT) en Crucell schikken octrooidispuut. Crucell verkrijgt licentie op antistoftechnologie van CAT. Centocor geeft rechten op anti-CD46 terug aan Crucell.
O C T R O O I P O RT E F E U I L L E 4
•
• • •
Dertien nieuwe octrooien aangevraagd. Verlening van tien octrooien: één in Australië en negen in de VS. Totaal aantal verleende octrooien wereldwijd nu vijfenzestig.
Ontwikkelingen 2002
OV E R I G
• • • •
Prof. Dr. Ton Logtenberg afgetreden als Chief Scientific Officer en lid van de Raad van Bestuur. Prof. Dr. Jaap Goudsmit benoemd tot Chief Scientific Officer van Crucell. De heren Martijn Kleijwegt en Jason Fisherman afgetreden als leden van de Raad van Commissarissen. Succesvolle 3 23,4 miljoen private financieringsronde voor Galapagos Genomics.
Kerncijfers 2002 (Bedragen in duizenden euro's, behalve gegevens per aandeel.)
Crucell N.V. rapporteert onder Amerikaanse boekhoudregels (US GAAP)
Omzet Netto verlies Netto verlies per aandeel
2002
2001
2000
1999
1998
€
€
€
€
€
9.575
9.181
6.910
3.194
3.078
(55.670)
(23.986)
(131.617)
(7.415)
(3.177)
(1,57)
(0,68)
(5,38)
(0,42)
(0,26)
35.548
35.268
24.486
17.579
12.092
Gewogen gemiddelde uitstaande aandelen
Balansgegevens (ultimo december)
5
•
110.645
120.243
136.056
24.528
22.751
Activa
129.857
175.259
196.525
29.344
24.156
Eigen vermogen
111.409
164.713
187.375
25.742
21.032
183
159
110
86
55
Aantal medewerkers op voltijdbasis (per 31 december 2002)
Crucell Jaarverslag 2002
Kerncijfers 2002
Liquide middelen
Bedrijfsprofiel Crucell is opgericht in 2000 als rechtsopvolger van IntroGene, dat in 1993 werd opgericht. Crucell heeft als doelstelling het ontdekken en ontwikkelen van geneesmiddelen, die het menselijk afweersysteem gebruiken ter bestrijding van diverse aandoeningen. Het bedrijf werkt samen met en geeft technologielicenties uit aan farmaceutische en biotechnologiebedrijven. Crucell heeft een aantal preklinische producten in ontwikkeling. Crucell’s ontwikkelingsprogramma’s zijn gebaseerd op drie zelf ontwikkelde en geoctrooieerde technologieën: PER.C6™, AdVac™ en MAbstract™.
TECH NOLOGI EËN
De geoctrooieerde technologieën van Crucell bieden zowel de onderneming zelf als partners en licentiehouders potentiële concurrentievoordelen bij de ontwikkeling van nieuwe medicijnen.
6
Bedrijfsprofiel
•
PER.C6™ is een productieplatform. Het is een menselijke cellijn, ontwikkeld voor de grootschalige productie van vaccins, antistoffen en andere biotechproducten. In vergelijking met de huidige bestaande cellijnen, ligt de kracht van PER.C6™ in de kwaliteit, de veiligheid en de opschaalbaarheid. Daarom kiezen veel bedrijven in de farmaceutische en biotechnologiesector voor Crucell’s platform. AdVac™ is een vaccintechnologie gebaseerd op een verkoudheidsvirus. Op AdVac™ gebaseerde vaccins kunnen op PER.C6™ gebaseerde cellen geproduceerd worden. MAbstract™ is een technologie om verschillen te ontdekken tussen normale, gezonde en zieke cellen (zogenaamde targets) en om gelijktijdig menselijke antistoffen tegen deze targets aan te maken. Crucell heeft MAbstract™ met name gebruikt op het gebied van tumoronderzoek. O N T W I K K E L E N VA N E I G E N P R O D U C T E N
Crucell ontwikkelt kandidaat-producten zelfstandig en via strategische partnerships. Dit businessmodel genereert omzet op de korte termijn via licentieovereenkomsten. Vaccins
Crucell heeft als doel het ontwikkelen en produceren van veilige en effectieve vaccins. De onderneming ontwikkelt geïnactiveerde en recombinante vaccins, waarbij PER.C6™ gebruikt wordt als het productieplatform voor geïnactiveerde vaccins en AdVac™ voor sommige recombinante vaccins gebaseerd op het verkoudheidsvirus.
Antistoffen
Crucell richt zich op het ontdekken van targets en antistoffen met behulp van zijn MAbstract™-technologie. Daarnaast is Crucell actief met zijn PER.C6™-technologie ten behoeve van grootschalige productie van monoklonale antistoffen en eiwitten. Crucell is gevestigd in Leiden en is onder het tickersymbool CRXL genoteerd aan Euronext in Amsterdam en aan de NASDAQ schermenbeurs in de Verenigde Staten.
7
•
Bedrijfsprofiel
Crucell Jaarverslag 2002
Strategie De technologieën van Crucell bieden toegevoegde waarde in alle ontwikkelingsstadia van biofarmaceutische producten, vanaf het ontdekken tot en met de commerciële productie. Crucell heeft als doel zijn technologieën de basis te laten vormen voor een nieuwe generatie biofarmaceutica. Als gevolg van de in 2002 aangepaste strategie richt Crucell zich nu op twee strategische kernactiviteiten: het ontwikkelen en verder commercialiseren van het PER.C6™ productieplatform en het ontwikkelen van vaccins. De investeringen in antistoffenonderzoek op het gebied van kanker zijn gereduceerd. In lijn met deze strategie wil Crucell aandeelhouderswaarde creëren door: PER.C6™ tot industriestandaard te maken
8
•
Crucell verkoopt licenties op PER.C6™ cellijnen aan derden. Dit moet ertoe leiden dat PER.C6™ door de farmaceutische industrie wordt geaccepteerd als de industriestandaard voor de productie van vaccins, antistoffen en andere therapeutische eiwitten. Crucell verwacht dat samenwerking met contractproducenten, zoals die met DSM Biologics, zullen leiden tot een verdere acceptatie van deze technologie door de industrie.
Strategie
Vaccins te ontwikkelen
Crucell gebruikt zijn technologieën PER.C6™ en AdVac™ om nieuwe vaccins te ontwikkelen en die in zijn pijplijn op te nemen. De onderneming wil een beperkt aantal vaccins zelf ontwikkelen. Daarnaast gaat Crucell samenwerkingsverbanden en strategische allianties aan met farmaceutische- en biotechnologieondernemingen, om samen vaccins te ontwikkelen.
Vooruitzichten De omzetontwikkeling van Crucell is afhankelijk van licentieovereenkomsten die gesloten worden en kan daarom van kwartaal tot kwartaal fluctueren. Crucell streeft ernaar de omzet van jaar op jaar te doen toenemen. De onderneming verwacht winstgevend te worden als producten van licentiehouders die Crucell’s technologie gebruiken, op de markt komen.
9
•
Vooruitzichten
Crucell Jaarverslag 2002
Partners en licentiehouders Crucell verkoopt licenties op zijn technologieën voor onderzoeks-, ontwikkelings- en productiedoeleinden op het gebied van vaccins, monoklonale antistoffen, therapeutische eiwitten en gentherapie-producten. VACCINS
10
Partners en licentiehouders
•
Partner/ Licentiehouder
Aanvangsdatum
Technologie platform
Aandoening
Ontwikkelingsfase
Aventis Pasteur S.A. Genexine Co. Ltd MedImmune Inc. Merck & Co. Inc. Merck & Co. Inc.
Jan. 2003 Juni 2002 Mei 2002 Okt. 2000 Okt. 2000
Niet gepubliceerd PER.C6™ PER.C6™ PER.C6™ PER.C6™
Preklinisch Preklinisch Fase I Preklinisch
National Institutes of Health (NIH) Rhein Biotech N.V. (Berna Biotech Group) Targeted Genetics Corp. Vaxin Inc.
Maart 2002 Apr. 2002
PER.C6™ en AdVac™ PER.C6™
Jan. 2003 Juni 2000
PER.C6™ PER.C6™
Niet gepubliceerd Hepatitis B Influenza HIV 3 niet-gepubliceerde gebieden Ebola, Lassa and Marburg Japanse hersenontsteking Niet gepubliceerd Hondsdolheid
Preklinisch Preklinisch Preklinisch Preklinisch
ANTISTOFFEN & THERAPEUTISCHE EIWITTEN Partner/ Licentiehouder
Aanvangsdatum
Technologie platform
Aandoening
Ontwikkelingsfase
Applied Molecular Evolution, Inc. Centocor Inc. (Johnson & Johnson) Innogenetics N.V. NatImmune A/S
Okt. 2002
PER.C6™
Portfolio
Preklinisch
Jan. 2003
PER.C6™
Portfolio
Preklinisch
Jan. 2002 Aug. 2002
PER.C6™ PER.C6™
Portfolio Infectieziekten
Preklinisch Preklinisch
GENTHERAPIE Aanvangsdatum
Technologie platform
Aandoening
Ontwikkelingsfase
Ark Therapeutics Aventis Pharmaceutical Products, Inc. Schering AG (Berlex) Cell Genesys Inc. DirectGene Inc. GenVec Inc. GlaxoSmithKline Ltd. Merck KgaA (Lexigen Pharmaceuticals Corp.) Merck & Co. Inc. ML Laboratories Ltd. Novartis (GTI Inc.) Oxford Biomedica Ltd. Selective Genetics Inc. Transgene SA
Nov. 2000 Dec. 1999
PER.C6™ PER.C6™
Portfolio Portfolio
Preklinisch Preklinisch
Sept. 1998 Jan. 2001 Sept. 2000 Juli 2002 Feb. 1999 Dec. 2001
PER.C6™ PER.C6™ PER.C6™ PER.C6™ PER.C6™ PER.C6™
Cardiovasculair Portfolio Portfolio Cardiovasculair Portfolio Portfolio
Fase I/II Preklinisch Preklinisch Fase II Preklinisch
Nov. 1998 Jun. 1998 Mei 1999 Jan. 2000 Jun. 2001 Apr. 2001
PER.C6™ PER.C6™ PER.C6™ PER.C6™ PER.C6™ PER.C6™
Portfolio Portfolio Portfolio Portfolio Portfolio Portfolio
Preklinisch Preklinisch Fase I/II Preklinisch Preklinisch Fase I/II Fase I/II
ALLIANTIES MET CONTRACTPRODUCENTEN VOOR PRODUCTIE Partner/ licentiehouder
Aanvangsdatum
Technologie platform
Gebied
DSM Biologics Molecular Medicine LLC
Dec. 2002 Dec. 2001
PER.C6™ PER.C6™
Therapeutische eiwitten (waaronder antistoffen) Gentherapie producten
Partner/ licentiehouder
Aanvangsdatum
Technologie platform
Gebied
Galapagos Genomics N.V.
Jun. 1999
PER.C6™
Genomics
GENOMICS
Crucell Jaarverslag 2002
11
•
Partners en licentiehouders
Partner/ Licentiehouder
Aandeelhoudersinformatie Het aandeel Crucell staat genoteerd aan Euronext Amsterdam en aan de NASDAQ. Zowel de aandelen als ook de American Depository Receipts (ADR's) worden verhandeld onder het ticker symbool ‘CRXL’. Gedetailleerde financiële informatie, waaronder de filings bij de United States Securities and Exchange Commission (SEC), is te vinden op het Investor Information gedeelte van Crucell’s website (www.crucell.com). F I N A N C I Ë L E A G E N DA 2 0 0 3
Publicatie resultaten eerste kwartaal 2003 Algemene Vergadering van Aandeelhouders Publicatie resultaten tweede kwartaal Publicatie resultaten derde kwartaal Publicatie jaarresultaten 2003
14 april 2003 22 mei 2003 14 juli 2003 13 oktober 2003 26 januari 2004
G R O OTA A N D E E L H O U D E R S ( B R O N : W M Z R E G I ST E R 3 1 - 1 2 - 2 0 0 2 ) 12
Aandeelhoudersinformatie
•
Aandeelhouders met een belang van 5% of meer: SHV Holdings N.V. (namens NPM) Atlas Investeringsgroep 3i Group Plc Biotechnologie Fonds Vlaanderen N.V. A CCO U N TA N T S
Ernst & Young Accountants, Amsterdam J U RI DISCH ADVISEU RS
Allen & Overy, Amsterdam Cleary, Gottlieb, Steen & Hamilton, London Freshfields, Amsterdam OCTROOIGEMACHTIGDEN
Vereenigde, Den Haag TraskBritt, Salt Lake City FISCA AL ADVISEU RS
Spigthoff, Amsterdam A D R D E P O S I TO RY
Bank of New York, New York I N V E STO R R E L AT I O N S E N P U B L I C R E L AT I O N S
Hill & Knowlton Nederland B.V., Amsterdam Noonan Russo Presence, Londen en New York
7,2% 6,8% 5,3% 5,3%
Koersontwikkeling Crucell versus AEX en NASDAQ biotech index 2002
13
•
Aandeelhoudersinformatie
Crucell Jaarverslag 2002
Directie en Raad van Commissarissen Crucell heeft een bestuursstructuur bestaande uit een Raad van Bestuur en een Raad van Commissarissen. De Raad van Commissarissen houdt toezicht op en geeft advies aan de Raad van Bestuur. De Raad van Commissarissen heeft twee commissies ingesteld, een beloningscommissie en een auditcommissie. R A A D VA N B E ST U U R Domenico Valerio (1956)
President en Chief Executive Officer De heer Valerio heeft in 1993 IntroGene opgericht, dat in 2000 Crucell werd. Sinds oprichting is hij President & CEO. Voorheen was de heer Valerio hoofd van de afdeling Gentherapie van TNO. Hij was post-doctoral fellow op het Salk Institute en visiting scientific specialist bij Genentech Inc. Sinds 1992 is de heer Valerio hoogleraar gentherapie aan de Universiteit van Leiden, waar hij cum laude zijn doctorstitel ontving. 14
Directie en Raad van Commissarissen
•
E X E C U T I V E CO M M I T T E E
De Raad van Bestuur vormt samen met drie senior leden van het management het Executive Committee. Deze is verantwoordelijk voor het bepalen en uitvoeren van het beleid en voor het dagelijks bestuur van de onderneming. Jaap Goudsmit (1951)
Chief Scientific Officer De heer Goudsmit is als Chief Scientific Officer van Crucell verantwoordelijk voor alle R&D-activiteiten. De heer Goudsmit is voorzitter geweest van verschillende nationale en internationale commissies. De heer Goudsmit is mede-oprichter van zowel IAVI (International AIDS Vaccine Initiative) als EuroVac, het AIDS vaccin initiatief van de Europese Unie. De heer Goudsmit is als hoogleraar verbonden aan de Universiteit van Amsterdam en het Academisch Medisch Centrum. Hij studeerde medicijnen aan de Universiteit van Amsterdam.
Leonard Kruimer (1958)
Chief Financial Officer De heer Kruimer is Chief Financial Officer van Crucell. Hij heeft gewerkt bij McKinsey & Company en bij Price Waterhouse & Co. De heer Kruimer bekleedde senior management functies bij GE Capital, Kwik-fit Europe en Continental Can Europe. De heer Kruimer heeft een MBA van Harvard Graduate School of Business Administration en is afgestudeerd aan de University of Massachusetts, Amherst. Hij is Certified Public Accountant in New York. Ronald H.P. Brus (1963)
Chief Operating Officer De heer Brus is Chief Operating Officer van Crucell. In 1997 trad hij als Vice President Business Development in dienst bij IntroGene. Van 1994 tot 1996 was de heer Brus Product Planning Physician bij Forest Laboratories (New York) en van 1990 tot 1994 Medical Director bij Zambon B.V. De heer Brus studeerde medicijnen aan de Universiteit van Groningen. A D V I S E U R VA N H E T E X E C U T I V E CO M M I T T E E René K. Beukema (1964)
15
R A A D VA N CO M M I S S A R I S S E N
De Raad van Commissarissen bestaat uit vijf leden. De heer Kleijwegt en de heer Fisherman traden af in mei 2002. De zittingstermijn van de voorzitter en van alle leden loopt af in 2003. Geen van de leden van de Raad van Commissarissen is eerder lid van de Raad van Bestuur geweest. De Raad van Commissarissen is in 2002 vijf maal bijeengekomen. Op 31 december 2002 bestaat de Raad van Commissarissen van Crucell uit de volgende personen: Pieter J. Strijkert (1935)
Voorzitter De heer Strijkert was lid van de Raad van Bestuur van Gist-Brocades N.V. van 1985 tot 1995. Hij is lid van de Raad van Commissarissen van Chiron Corporation en van DevGen N.V. Daarnaast is hij commissaris bij Paratek Pharmaceuticals, Inc. en bij PamGene B.V.
Crucell Jaarverslag 2002
•
Directie en Raad van Commissarissen
General Counsel & Corporate Secretary De heer Beukema is General Counsel en Corporate Secretary. Deze positie bekleedde hij ook bij IntroGene sinds 1999. Van 1994 tot 1999 was de heer Beukema Senior Legal Counsel bij GE Capital/TIP Europe. Van 1991 tot 1994 was hij Legal Counsel bij TNT Express Worldwide N.V. Hij studeerde rechten aan de Universiteit van Amsterdam.
Michiel A. de Haan (1947)
Vice-voorzitter De heer De Haan is oprichter van Atlas Venture, waar hij van 1980 tot 2000 managing partner was. Hij is lid van de Raad van Commissarissen van Atlas Investerings Groep N.V., en van de European Life Science Partnering Foundation. Jean Deleage (1940)
De heer Deleage is oprichter van Alta Partners en is sinds 1996 algemeen partner. Hij is lid van de Raad van Commissarissen van Aclara Biosciences Inc., Kosan Bioscience Inc. en diverse niet-beursgenoteerde ondernemingen. Phillip M. Satow (1941)
De heer Satow was President van Forest Pharmaceuticals en voormalig Executive Vice-President van Forest Laboratories. De heer Satow is lid van de Raad van Commissarissen van Forest Laboratories, Inc., Vela Pharmaceuticals Inc. en bestuurslid van de American Foundation of Suicide Prevention. 16
Directie en Raad van Commissarissen
•
Patrick Van Beneden (1962)
De heer Van Beneden is Vice-President van GIMV N.V. Hij is lid van de Raad van Commissarissen van DevGen, Xantos, Ablynx en Crop Design. Daarnaast is hij commissaris bij diverse niet-beursgenoteerde ondernemingen en het Biotech Fonds Vlaanderen. B E L O N I N G S CO M M I S S I E
De beloningscommissie van de Raad van Commissarissen bepaalt het beleid ten aanzien van de beloning van leden van de Raad van Bestuur en het Executive Committee. De leden van deze beloningscommissie zijn de heren Strijkert (voorzitter), Satow en Van Beneden. De beloningscommissie heeft in 2002 vier maal vergaderd. AU D I TCO M M I S S I E
De Raad van Commissarissen heeft een auditcommissie ingesteld bestaande uit twee leden van de Raad van Commissarissen. Deze commissie is onder andere verantwoordelijk voor het plannen en beoordelen van de jaarlijkse en tussentijdse financiële verslagen en voor het bewaken van de relatie met de externe accountants. De eindverantwoordelijkheid voor het beoordelen van de jaarlijkse en tussentijdse rapportages ligt bij de Raad van Commissarissen. De auditcommissie bestaat uit de heren de Haan (voorzitter) en Van Beneden. De auditcommissie kwam in 2002 vier keer bijeen.
ST I C H T I N G P R E F E R E N T E A A N D E L E N
In 2000 is de Stichting Preferente Aandelen Crucell opgericht. De Stichting Preferente Aandelen heeft tot doel het behartigen van de belangen van Crucell en de daaraan gelieerde ondernemingen door het verkrijgen van preferente aandelen in Crucell en door het uitoefenen van de rechten die aan die aandelen zijn verbonden. Crucell heeft met de Stichting Preferente Aandelen een overeenkomst gesloten volgens welke de Stichting Preferente Aandelen tot maximaal 50% van het aantal uitstaande aandelen van Crucell in preferente aandelen kan verwerven. De Stichting moet minimaal 25% storten op de nominale waarde van de preferente aandelen die zij van Crucell koopt. De Stichting Preferente Aandelen wordt bestuurd door een bestuur van maximaal vijf personen. Tot dit college zijn benoemd de heer P.J. Strijkert, voorzitter van de Raad van Commissarissen, alsmede vier onafhankelijke leden, de heren P. Bouw, M.W. den Boogert, S. van Wijnbergen en G.P. Krans. Het college benoemt deze onafhankelijke leden. De Raad van Commissarissen van Crucell benoemt de niet-onafhankelijke leden. Crucell heeft geen preferente aandelen uitgegeven in 2002. Het bestuur van de Stichting Preferente Aandelen Crucell heeft in 2002 tweemaal vergaderd. 17
•
ST I C H T I N G P R I O R I T E I T C R U C E L L
Crucell Jaarverslag 2002
Directie en Raad van Commissarissen
Alle uitgegeven prioriteitsaandelen zijn eigendom van de Stichting Prioriteit Crucell. Deze Stichting is in 2000 opgericht. De prioriteitsaandelen omvatten het recht om bindende nominaties te doen voor de leden van de Raad van Commissarissen. De Algemene Vergadering kan deze bindende nominaties teniet doen met tweederde meerderheid van de uitgebrachte stemmen. Bij deze stemming moet meer dan de helft van het uitgegeven aandelenkapitaal vertegenwoordigd zijn. Afgezien van de overdracht van prioriteitsaandelen aan Crucell kunnen prioriteitsaandelen alleen overgedragen worden met toestemming van de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen. De Stichting Prioriteitsaandelen wordt bestuurd door een bestuur van tenminste vijf personen. Het bestuur bestaat uit de heer D. Valerio, leden van de Raad van Commissarissen de heren P.J. Strijkert en M.A. de Haan, en de onafhankelijke leden, de heren M. van Olffen en J.H. van Heijningen-Nanninga. De heer G.J. Cerfontaine is in 2002 afgetreden. Het bestuurscollege benoemt eigen leden. Het college heeft in 2002 tweemaal vergaderd.
Bericht van de Raad van Commissarissen Geachte aandeelhouders, De Raad van Commissarissen heeft de jaarrekening van Crucell N.V. (de “onderneming”) voor het verslagjaar 2002 en de toelichting daarop, zoals opgesteld door de Raad van Bestuur, beoordeeld. De Raad van Commissarissen heeft deze jaarrekening goedgekeurd overeenkomstig artikel 29 lid 3 van de statuten van de onderneming. De Raad van Commissarissen adviseert de Algemene Vergadering van Aandeelhouders de jaarrekening overeenkomstig het voorstel van de Raad van Bestuur goed te keuren.
•
De samenstelling van de Raad van Bestuur is in het boekjaar 2002 gewijzigd. Chief Scientific Officer en lid van de Raad van Bestuur Ton Logtenberg trad af. Als extern adviseur zal hij een bijdrage blijven leveren aan de verdere uitbouw van Crucell. De Raad van Bestuur wordt nu gevormd door de heer Domenico Valerio, President en Chief Executive Officer.
Bericht van de Raad van Commissarissen
De onderneming is er in 2002 conform de gevoerde strategie in geslaagd een verdere groei te realiseren in het aantal gesloten licentieovereenkomsten. Andere positieve ontwikkelingen waren de contracten met de Amerikaanse overheid en de benoeming van professor Jaap Goudsmit tot Chief Scientific Officer. Op het gebied van antistoffen waren er ook tegenvallers, zoals de teruggave van de rechten op de anti-CD46 antistof door Centocor.
Gedurende het verslagjaar kwam de Raad van Commissarissen vijf maal bijeen. Besproken werden onder meer de voortgang van de onderneming in relatie tot het beschikbare budget en de financiële positie. Aan de orde kwamen verder de korte, middellange en lange termijn strategie, de relatie met en de voortgang bij de belangrijkste partners, commerciële ontwikkeling en organisatieontwikkeling. De Raad van Commissarissen werd voorts via maandelijkse rapportages geïnformeerd over de gang van zaken en is met regelmaat over diverse aangelegenheden geconsulteerd.
18
Gedurende het boekjaar 2002 is de samenstelling van de Raad van Commissarissen gewijzigd. De leden van de Raad van Commissarissen waren de heren Pieter J. Strijkert, Michiel A. de Haan, Jean Deleage, Phil M. Satow en Patrick van Beneden. De heren Jason S. Fisherman en Martijn Kleijwegt traden af. Namens de Raad van Commissarissen dank ik de bestuurders, de medewerkers en de adviseurs van de onderneming voor hun inspanningen alsmede onze aandeelhouders voor hun voortdurende steun. Namens de Raad van Commissarissen, Pieter J. Strijkert Voorzitter van de Raad van Commissarissen Leiden, april 2003
Verslag van het bestuur Het jaar 2002 was een turbulent jaar. Dat gold niet alleen voor Crucell, maar ook voor vele andere ondernemingen in de biotechnologiesector. Ondanks de economische neergang en tegenvallers in deze industrie heeft Crucell het jaar relatief goed doorstaan. Op het gebied van vaccins en van productietechnologie heeft het bedrijf zelfs beter gepresteerd dan verwacht. Mede daardoor zijn kasinkomsten uit contracten met 42% toegenomen vergeleken met het jaar ervoor. Op het gebied van antistoffen werden de verwachtingen echter niet gerealiseerd. Als gevolg daarvan heeft een strategische heroriëntatie plaatsgevonden en is besloten om de investeringen op dit gebied te reduceren. H ET JA AR 2002 PER.C6™ als productieplatform voor antistoffen
In januari 2002 introduceerde Crucell PER.C6™ als productieplatform voor monoklonale antistoffen en therapeutische eiwitten, met de aankondiging van de licentieovereenkomst met Innogenetics. Crucell streeft ernaar PER.C6™ de industriestandaard te maken voor de productie van deze geneesmiddelen.
Strategische alliantie met DSM Biologics Crucell heeft in december 2002 een belangrijke strategische samenwerking gesloten met DSM Biologics. Deze alliantie combineert de kennis van Crucell op het gebied van PER.C6™ met de expertise van DSM op het gebied van grootschalige productie en productieprocessen. De alliantie richt zich op verdere ontwikkeling en productie van een nieuwe generatie geneesmiddelen zoals monoklonale antistoffen en therapeutische eiwitten, met behulp van Crucell’s PER.C6™ technologie. Het is daarom een belangrijke stap op weg naar erkenning van PER.C6™ als het productieplatform voor dit soort producten. ‘Contract Research’-programma Crucell is een ‘contract-research’-programma gestart voor licentiehouders van PER.C6™. Dit programma helpt klanten bij de beoordeling van de kwaliteit en de productieprestaties van PER.C6™. Daarmee kan een overstap naar het gebruik van PER.C6™ productietechnologie bevorderd worden.
Crucell Jaarverslag 2002
•
Verslag van het bestuur
Nieuwe licentieovereenkomsten In de loop van 2002 heeft Crucell de eerste drie PER.C6™ licentieovereenkomsten gesloten in dit veld. Innogenetics en Applied Molecular Evolution (AME) hebben een licentie op PER.C6™ genomen voor antistofproductie en met NatImmune is een licentie gesloten voor eiwitproductie.
19
Vaccins
In 2002 heeft Crucell via onderzoeksprojecten en via het sluiten van licentieovereenkomsten zijn activiteiten op het gebied van vaccins verder uitgebouwd. NIH/Ebola, Marburg en Lassa vaccines In mei 2002 is een ‘Collaborative Research and Development Agreement’ (CRADA) gesloten met de National Institutes of Health (NIH) voor de ontwikkeling van een vaccin tegen het Ebola virus. De NIH is een belangrijk biomedisch onderzoeksinstituut in de Verenigde Staten en is wereldleider op het gebied van onderzoek naar vaccins tegen Ebola. In augustus is deze overeenkomst uitgebreid naar vaccins tegen Marburg- en Lassakoorts. Crucell behoudt alle commerciële rechten op deze vaccins. Daarnaast heeft Crucell met de NIH een productieovereenkomst gesloten die door de NIH gefinancierd zal worden. Onder deze overeenkomst is Crucell verantwoordelijk voor de productie van het experimentele Ebola-vaccin. 20
Verslag van het bestuur
•
Uitbreiding PER.C6™-licentieportfolio In de loop van 2002 zijn drie licentieovereenkomsten gesloten voor de ontwikkeling van vaccins met PER.C6™. In april tekende Rhein Biotech een overeenkomst voor de ontwikkeling en productie van een nieuw vaccin tegen het virus voor Japanse hersenontsteking. Deze overeenkomst volgde op een onderzoek waarbij positieve resultaten zijn geboekt met het gebruik van PER.C6™ als productieplatform voor een vaccin tegen deze ziekte. Daarnaast heeft Crucell een PER.C6™ licentieovereenkomst gesloten met MedImmune in de Verenigde Staten ter ondersteuning van hun griepvaccinprogramma en met het Koreaanse Genexine voor onderzoek, ontwikkeling en productie van een vaccin tegen Hepatitis B. Antistoffen
In 2002 heeft Crucell zijn activiteiten op het gebied van onderzoek en ontwikkeling van antistoffen beperkt voortgezet. Diverse projecten zijn uitgevoerd, waarbij de nadruk lag op de anti-CD46 antistof en op het ontdekken van ‘targets’. Anti-CD46 Crucell heeft het onderzoek naar de anti-CD46 antistof samen met Centocor voortgezet. De rechten op deze antistof werden echter in december door Centocor aan Crucell teruggegeven en de licentieovereenkomst werd beëindigd. Reden hiervoor was de inschatting dat de ontwikkeling van deze antistof nog vele jaren zou duren.
Status van onderzoeksprogramma’s Het afgelopen jaar is vooruitgang geboekt met diverse onderzoeksprogramma’s naar ‘targets’ op verschillende soorten tumoren, waaronder ‘Acute Myeloide Leukemie’ (AML) en borstkanker. Overige ontwikkelingen
Benoemingen In september is Prof. Dr. Jaap Goudsmit benoemd tot Chief Scientific Officer. Hij volgde Prof. Dr. Ton Logtenberg in deze positie op en kreeg in zijn nieuwe functie verantwoordelijkheid over alle onderzoeks- en ontwikkelingsactiviteiten bij Crucell. Dr. Stef Heylen is benoemd tot Vice President Development en Regulatory Affairs. De heer Heylen was Vice President Medical Affairs EMEA bij de Janssen-Cilag divisie van Johnson & Johnson.
Galapagos Genomics rondt onderhandse plaatsing af In 2002 heeft Galapagos Genomics N.V. een onderhandse plaatsing gedaan van 3 23,4 miljoen. Het bedrijf werd met deze financiering op 3 40 miljoen gewaardeerd. Als gevolg van deze aandelenuitgifte is het belang van Crucell in Galapagos afgenomen tot 20,8%. Onder de nieuwe aandeelhouders van Galapagos Genomics bevinden zich Abingworth Management, Apax Partners en Burrill & Company. Nieuwe licentieovereenkomst gentherapie In augustus heeft Crucell en PER.C6™ licentieovereenkomst gesloten met GenVec, een biotechnologiebedrijf dat gentherapie medicijnen ontwikkelt. GenVec zal PER.C6™ gebruiken voor de ontwikkeling van een experimenteel cardiovasculair medicijn, BioBypass™. De licentie met GenVec vervangt de overeenkomst die Crucell had met Pfizer.
Crucell Jaarverslag 2002
21
•
Verslag van het bestuur
Crucell en Merck & Co, werken gezamenlijk aan PER.C6™ Biologics Master File In 2002 is de overeenkomst tussen Crucell en Merck & Co, Inc. met betrekking tot de PER.C6™ Cell Substrate Biologics Master File (BMF) uitgebreid. De BMF is neergelegd bij de Food & Drug Administration (FDA) in de VS en bevat wetenschappelijke en medische informatie over PER.C6™ waaraan licentiehouders kunnen refereren als zij goedkeuring aanvragen voor op PER.C6™ gebaseerde producten. De uitbreiding van de overeenkomst voorziet erin dat Merck en Crucell nauw zullen samenwerken bij het onderhouden van de BMF, waarbij Merck waar nodig technische ondersteuning zal verlenen.
Financiële resultaten
Crucell’s Form 20-F bevat een volledige jaarrekening met toelichting. Omzet Over het hele jaar 2002 bedroeg de omzet 3 9,6 miljoen, vergeleken met 3 9,2 miljoen over 2001. Een betaling uit de in december met DSM gesloten biotechnologie-alliantie is niet meegenomen in deze omzet. Crucell rapporteert onder Amerikaanse boekhoudregels (US GAAP), die specifieke richtlijnen bevatten over het rapporteren van gerealiseerde omzet. De betaling uit het DSM contract zal verspreid over een aantal jaren aan de omzet worden toegerekend. De betaling uit het DSM contract en andere betalingen onder contracten met belangrijke toekomstige prestatieverplichtingen, zijn in de balans weergegeven onder ‘deferred revenues’. De totale deferred revenues per 31 december 2002 bedroegen 3 6,0 miljoen ten opzichte van 3 2,0 miljoen op 31 december 2001.
22
Verslag van het bestuur
•
Verlies Over het jaar 2002 kwam het nettoverlies van Crucell uit op 3 55,7 miljoen, tegenover een nettoverlies van 3 24,0 miljoen in 2001. Per aandeel bedroeg het verlies over 2002 3 1,57 tegenover een verlies per aandeel van 3 0,68 in 2001. De toename van het nettoverlies werd met name veroorzaakt door afschrijving van goodwill van 3 30,9 miljoen. De goodwill-afschrijving was het gevolg van een verandering per 1 januari 2002 in Amerikaanse boekhoudregels. Zonder de goodwill-afschrijving bedroeg het nettoverlies over het jaar 2002 3 24,8 miljoen vegeleken met een nettoverlies van 3 24,0 miljoen in 2001. Kasstroom en liquide middelen De totale cash burn bedroeg in 2002 3 9,6 miljoen. Dit was 39% minder dan de cash burn van 3 15,8 miljoen in 2001. Hogere inkomsten uit commerciële contracten compenseerden hogere investeringen in R&D, waardoor de netto investering in operationele bedrijfsvoering slechts met 3 1,0 miljoen toenam (3 13,0 miljoen in 2002 ten opzichte van 3 12,0 miljoen in 2001). De investeringen in laboratoria en overige activa bedroegen 3 3,0 miljoen; 3 1,4 miljoen lager dan in 2001. Ter financiering van aangekochte en reeds bestaande activa heeft Crucell gedurende het jaar sale-and-lease-back overeenkomsten gesloten ter waarde van 3 5,3 miljoen. Liquide middelen en direct opeisbare tegoeden bedroegen per 31 december 2002 3 110,6 miljoen. Optieplannen In het kader van Crucell’s streven medewerkers duurzaam aan de vennootschap te verbinden, heeft de Raad van Commissarissen, conform de mogelijkheid die de statuten daartoe biedt, besloten medewerkers die opties bezitten met een uitoefenprijs van 3 21 hun opties te laten inwisselen op 30 januari 2003 voor een gelijk aantal nieuwe opties. De nieuwe opties zullen een uitoefenprijs hebben van 161% van Crucell’s aandelenkoers op de datum van toekenning.
Tevens werden aan alle personeelsleden in vaste dienst nieuwe opties toegekend op 30 januari 2003. Deze opties hebben ook een uitoefenprijs van 161% van Crucell’s aandelenkoers. Bij deze toekenning zullen de leden van de Raad van Bestuur en het Executive Committee geen opties ontvangen. INTELLECTUEEL EIGENDOM
In 2002 heeft Crucell zijn octrooipositie wederom versterkt. Er is octrooi aangevraagd op 13 nieuwe uitvindingen, verdeeld over de gebieden ziekte-gerelateerde targets en antilichamen (3), vaccins (5), menselijke cellen en vector technologie (5). Hiermee is de totale omvang van Crucell’s octrooiportefeuille uitgekomen op 390 octrooien welke 80 verschillende uitvindingen vertegenwoordigen. Met de verlening in 2002 van 1 octrooi in Australië en 9 octrooien in de Verenigde Staten is het totaal aantal verleende octrooien in de VS op 22 uitgekomen en het totaal wereldwijd op 65.
Op het terrein van vaccins heeft Crucell een overeenkomst gesloten met Rockefeller University. Onder deze overeenkomst heeft Crucell het exclusieve recht om gebruik te maken van Rockefeller octrooien op het gebied van vaccinontwikkeling. P E R S O N E E L E N O R G A N I S AT I E
Terwijl in 2001 de aandacht van personeelszaken met name gericht was op het aantrekken van nieuwe medewerkers, stond het jaar 2002 vooral in het teken van de opleiding van nieuwe medewerkers. Bovendien was 2002 het jaar van herbezinning op de inrichting van de organisatie. Dit laatste heeft geleid tot het besluit om alle activiteiten in Utrecht te verplaatsen naar Leiden. In Leiden zijn alle activiteiten geëvalueerd waarna een aantal medewerkers van de antistoffen- naar vaccinactiviteiten zijn overgeplaatst. De verschuiving van activiteiten heeft geleid tot een vermindering van de totale personele bezetting. In 2002 heeft een benchmark onderzoek plaatsgevonden van de secundaire arbeidsvoorwaarden tussen diverse organisaties in de (bio)farmaceutische en wetenschappelijke sector. Dit heeft geleid tot een bijstelling van de arbeidsvoorwaarden.
Crucell Jaarverslag 2002
23
•
Verslag van het bestuur
Afgezien van de positieve ontwikkeling in Crucell’s eigen octrooiportefeuille, is vooruitgang geboekt met het verkrijgen van licentie op octrooiposities van derden die voor Crucell’s activiteiten relevant kunnen zijn. Zo is een licentie verworven onder bepaalde octrooien van Cambridge Antibody Technology en de Medical Research Council. Daarmee is de bewegingsvrijheid voor Crucell op het terrein van de target identificatie en antistoffenontwikkeling belangrijk toegenomen. Bovendien is met deze licentieovereenkomst een einde gekomen aan een sinds het jaar 2000 lopend octrooidispuut.
Op het gebied van opleidingen heeft de aandacht met name gelegen op ‘training on the job’ en vakinhoudelijke cursussen. Crucell is in 2002 gestart met een coachingsprogramma waarbij alle nieuwe medewerkers na indiensttreding een coach krijgen toegewezen die hen wegwijs maakt binnen de organisatie. In het vierde kwartaal van het afgelopen jaar is aandacht geschonken aan het verder professionaliseren van het middenkader. V E I L I G H E I D, G E Z O N D H E I D E N M I L I E U
Crucell stelt zich ten doel te zorgen voor optimale veiligheid voor medewerkers en milieu. Er wordt daarom hoge prioriteit gegeven aan uitvoering van alle wettelijke voorschriften op het gebied van veiligheid, gezondheid en milieu. Met het groeien van de onderneming is een professionelere aanpak op dit gebied noodzakelijk gebleken. Daarom heeft Crucell in november 2002 een Safety Manager benoemd.
24
Verslag van het bestuur
•
Dit jaar is het team voor bedrijfshulpverlening binnen Crucell gegroeid met vier medewerkers, waarmee het totaal op zeventien uitkomt. Het aantal mensen dat beschikbaar is voor eerste hulpverlening is met vijf toegenomen tot veertien. In 2002 hebben alle medewerkers ergonomische voorlichting gehad waarbij aandacht is besteed aan een correcte werkhouding en inrichting van de werkplek. Een van de doelstellingen voor 2003 is het schrijven van een Handboek Biologische Veiligheid. Daarnaast zal, conform de eisen van de Arbeidsomstandighedenwet, een officiële risicoanalyse worden gemaakt. CO M M U N I C AT I E
Crucell hecht grote waarde aan open en actieve communicatie, zowel intern als extern. In 2002 is de communicatieafdeling verder vorm gegeven door de aanstelling van de heer Arie Bos als Director Corporate Communications. Investeerders, analisten en de media worden via verschillende kanalen, zoals persberichten, persconferenties, analistenbijeenkomsten, webcasts en teleconferenties geïnformeerd over zaken als strategie, resultaten en andere ontwikkelingen. De website www.crucell.com bevat uitgebreide informatie over Crucell en op de investor relations sectie zijn webcasts te vinden van bijeenkomsten en presentaties. In 2002 is speciale aandacht besteed aan de particuliere belegger. Zowel binnen als buiten Crucell zijn bijeenkomsten voor particuliere beleggers georganiseerd.
BEZOLDIGI NGEN EN OPTI EREGELI NGEN
Voor informatie ten aanzien van bezoldiging en optieregelingen wordt verwezen naar Item 6 en 7 in de Form 20-F, welke een integraal onderdeel uitmaakt van dit jaarverslag 2002. ONTWIKKELINGEN IN 2003 PER.C6™ antistoffen productieplatform
Licentie-overeenkomst met Centocor/J&J In januari 2003 heeft Crucell een PER.C6™ research licentieovereekomst gesloten met Centocor Inc., een dochteronderneming van Johnson & Johnson. Centocor gaat onderzoek doen naar de productie van antistoffen met behulp van PER.C6™. Centocor heeft ook de optie op een niet-exclusieve wereldwijde licentie voor de productie van een aantal antistoffen met behulp van PER.C6™. Vaccins
Licentieovereenkomsten met Aventis Pasteur en met Targeted Genetics Crucell en Aventis Pasteur S.A. hebben in januari 2003 een licentieovereenkomst getekend voor het produceren van virale vaccins. Aventis Pasteur zal de productietechnologie van Crucell gebruiken om vaccins te ontwikkelen en te commercialiseren.
Overig
Om de coördinatie tussen onderzoek, ontwikkeling en marketing optimaal op elkaar af te stemmen, is de heer R. Brus, voorheen Chief Business Officer, benoemd tot Chief Operating Officer (COO) van Crucell.
Crucell Jaarverslag 2002
•
Verslag van het bestuur
In februari 2003 is met Targeted Genetics Corporation in de VS een PER.C6™ licentieovereenkomst gesloten. Targeted Genetics gaat onderzoek doen naar het gebruik van PER.C6™ voor de productie van vaccins. De licentieovereenkomst houdt tevens een optie in op een niet-exclusieve wereldwijde licentie voor de verkoop van eventuele geproduceerde vaccins.
25
Verklarende woordenlijst AdVac™: Crucell’s geoctrooieerde adenovirusvectoren voor het ontwikkelen van nieuwe en doeltreffender vaccins. Afweersysteem: Verdedigingssysteem van het lichaam tegen binnendringende ziekteverwekkers zoals virussen, parasieten en bacteriën, evenals tegen andere verstoringen van de lichaamsintegriteit zoals tumoren en transplantaten. AIDS: Acquired Immuno Deficiency Syndrome, de ziekte veroorzaakt door het HIV-virus. Antistoffen: Natuurlijke, door het afweersysteem van het lichaam aangemaakte eiwitten die behoren tot het fundamentele afweermechanisme tegen ziektekiemen. Iedere antistof herkent een ziekteverwekker aan de specifieke structuur en bindt zich daaraan, waarbij processen op gang komen die uiteindelijk leiden tot de vernietiging van de ziektekiem, zodat het individu beschermd wordt tegen ziekten.
26
Verklarende woordenlijst
•
Biofarmaceutische producten: Op levende cellen geproduceerde geneesmiddelen zoals bijvoorbeeld vaccins of eiwitten die geschikt gemaakt zijn voor gebruik als geneesmiddel. Het eerste biofarmaceutische middel dat gemaakt werd met de recombinant DNA-technologie was insuline, dat in 1982 werd goedgekeurd voor menselijk gebruik. BMF: Biologics Master File. Informatie gedeponeerd bij de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) waaraan vertrouwelijke gegevens ontleend kunnen worden omtrent faciliteiten, processen en artikelen die gebruikt zijn bij de productie, verwerking, verpakking en opslag van voor mensen bestemde geneesmiddelen en biologische producten. Eiwit: Organische macromoleculen (bijv. hormonen, enzymen en antistoffen) van wezenlijk belang voor alle levende cellen. Eiwitten bestaan uit één of meerdere ketens van aminozuren. Faag: Virus dat bacteriën infecteert. Faag bibliotheek: Technologie om zeer snel antistoffen te genereren met de gewenste bindingseigenschappen. Collectie van fagen die stukjes antistoffen op hun oppervlakte presenteren. FDA: De Amerikaanse Food and Drug Administration. De FDA bevordert en beschermt de volksgezondheid door toezicht uit te oefenen op het registratieproces van medicijnen, en door toe te zien op handhaving van de regelgeving op deze producten. Gentherapie: Behandeling van ziekten door het inbrengen van therapeutische genen in de cellen van de patiënt, daarmee afwezige of defecte genen vervangend of een cel tot het produceren van een therapeutisch eiwit te stimuleren.
HIV: Human Immunodeficiency Virus, het virus dat AIDS veroorzaakt. Kanker: Ongeremde groei van lichaamscellen; kan voorkomen in ieder orgaan of weefsel en kan resulteren in de ontwikkeling van een tumor. MAbstract™: Crucell’s geoctrooieerde technologie die gebruikt wordt voor het ontdekken van targets en de ontwikkeling van geheel menselijke antistoffen tegen zulke targets. Medicijn target: De moleculen waarheen geneesmiddelen worden gedirigeerd om in te grijpen in ziekteprocessen. Monoklonale antistof: Antistof gemaakt van één enkele celkloon met specifieke bindende eigenschappen. PER.C6™: Speciaal ontwikkelde menselijke cellijnen om op zeer effectieve wijze biofarmaceutische producten te produceren. PER.C6™ cellijnen zijn afgeleid van een enkele gezonde menselijke cel die zich door deling ongelimiteerd kunnen vermenigvuldigen.
27
•
Productieplatform: Technologie geschikt voor de fabricage van farmaceutische producten.
Target: In de context van Crucell’s activiteiten een molecuul (op een tumorcel of een andere ziekte-gerelateerde cel) waartegen Crucell een specifieke therapeutische antistof ontwikkeld heeft. Tumor: Ongeremde groei van lichaamscellen; kan voorkomen in ieder orgaan of weefsel. Vaccin: Substantie met componenten die een immuunreactie oproepen. Vector: Drager voor het overbrengen van erfelijk materiaal.
Crucell Jaarverslag 2002
Verklarende woordenlijst
Recombinant: Materiaal (bijv. eiwitten, antistoffen en vaccinvectors) geproduceerd door genetische manipulatie.
Contactgegevens Archimedesweg 4 2333 CN Leiden The Netherlands t +31 71 524 87 01 f +31 71 524 87 02 www.crucell.com
[email protected]
28
Contactgegevens
•
Coördinatie, planning & productie: Imprima de Bussy, Amsterdam