JAARVERSLAG 1999 MINISTERIE VAN ECONOMISCHE ZAKEN

JAARVERSLAG 1999

MINISTERIE VAN ECONOMISCHE ZAKEN

Het jaarverslag van het Ministerie van Economische Zaken op internet : http://mineco.fgov.be/ministry/index_nl.htm

Verantwoordelijke uitgever: Lambert Verjus Secretaris-generaal de Meeûssquare 23 1000 Brussel Wettelijk depot:

D/2001/2295/08

De gegevens uit dit jaarverslag mogen overgenomen worden mits de bron te vermelden.

164-01

Jaarverslag 1999

Inhoudstafel ..................................................................................................................................... 1 Afkortingenlijst ................................................................................................................................. 5 Voorwoord van de Secretaris-generaal ....................................................................................... 9 Bestuur Algemene Diensten ........................................................................................................17 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Opdracht en structurele taken ........................................................................................19 Prioritaire activiteiten .........................................................................................................20 Het personeel .....................................................................................................................21 De begrotingswerkzaamheden .......................................................................................25 De boekhouding en vereffening van de facturen ........................................................25 Interne en externe controles ............................................................................................26 Aankopen ...........................................................................................................................26 Gebouwen .........................................................................................................................27 Drukkerij ...............................................................................................................................27 Veiligheid op het werk ......................................................................................................27 De juridische werkzaamheden ........................................................................................27 De vertalingen ...................................................................................................................28

Bestuur Energie .............................................................................................................................29 1 2 3 4 5

Opdracht en structurele taken ........................................................................................31 Prioritaire activiteiten .........................................................................................................32 Omkadering van de economische activiteiten ............................................................32 Stimuleren van de economische activiteit .....................................................................41 Bescherming van de consument ....................................................................................42

Bestuur Handelsbeleid ..................................................................................................................47 1 2 3 4 5 6 7

Opdracht en structurele taken ........................................................................................49 Prioritaire activiteiten .........................................................................................................50 Bescherming van de consument ....................................................................................51 Verbetering van het concurrentievermogen van de ondernemingen ......................56 De overgang naar de eenheidsmunt .............................................................................63 De informatiemaatschappij .............................................................................................63 De administratieve vereenvoudiging en de economische informatie ......................64

Bestuur Economische Betrekkingen ...........................................................................................71 1 2 3

Opdracht en structurele taken ........................................................................................73 Prioritaire activiteiten .........................................................................................................75 Administratieve vereenvoudiging ...................................................................................75

Ministerie van Economische Zaken

1

Jaarverslag 1999

4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

Markttoegang ....................................................................................................................78 Uitbreiding van de Europese Unie ...................................................................................82 Interne markt ......................................................................................................................83 Mededinging en distorsies ................................................................................................86 Investeringsbeleid ..............................................................................................................87 Nijverheidscompensaties ..................................................................................................88 Recuperatie van tijdens WO-II geroofde goederen .....................................................89 Economisch en politiek prospectivisme ..........................................................................89 Dioxinecrisis .........................................................................................................................90 Toegang tot de informatie ...............................................................................................90 Informatiemaatschappij ...................................................................................................90

Bestuur Economische Informatie .................................................................................................91 1 2 3 4 5 6

Opdracht en structurele taken ........................................................................................93 Prioritaire activiteiten .........................................................................................................93 Activiteiten in verband met de overgang naar het jaar 2000 .....................................94 Opsporen en verzamelen van informatie ......................................................................95 Verwerking van informatie ................................................................................................98 De informatica-infrastructuur van het Departement ..................................................100

Bestuur Kwaliteit en Veiligheid ...................................................................................................105 1 2 3 4 5 6 7 8

Opdracht en structurele taken ......................................................................................107 Prioritaire activiteiten .......................................................................................................108 Competitiviteit van de ondernemingen .......................................................................108 Verhoogde bescherming van de consument .............................................................116 Welzijn op het werk en sociale reglementering ...........................................................121 Openbare veiligheid .......................................................................................................122 Continentaal plat ............................................................................................................124 Geologie ...........................................................................................................................125

Bestuur Economische Inspectie ................................................................................................129 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

2

Opdrachten en structurele taken .................................................................................131 Prioritaire activiteiten en overzichtstabel ......................................................................131 Kwaliteitsbarometer ........................................................................................................132 Informatiemaatschappij .................................................................................................133 Inspectie van bijzondere marktsegmenten .................................................................133 Consumentenbescherming ...........................................................................................136 Verplichtingen van de ondernemingen .......................................................................144 Naleving prijzenreglementering .....................................................................................145 Minnelijke schikkingen .....................................................................................................146 Controles in specifieke sectoren ....................................................................................147


Jaarverslag 1999

11 12

Naleving Europese verordeningen ................................................................................149 Internationale samenwerking ........................................................................................151

Nationaal Instituut voor de Statistiek ........................................................................................155 1 2 3 4 5 6

Opdracht en structurele taken ......................................................................................157 Prioritaire activiteiten .......................................................................................................158 Vernieuwingen .................................................................................................................159 Het aspect verzamelen ..................................................................................................161 Het aspect verwerken .....................................................................................................168 Het aspect verspreiding ..................................................................................................168

Bijlagen ........................................................................................................................................171 1 2 3 4

Begrotingsrealisaties ........................................................................................................173 Personeel ..........................................................................................................................175 Selectie van wetten en besluiten van het Ministerie van Economische Zaken verschenen in het Belgisch Staatsblad in 1999 ............................................................181 Hoe kan u zich tot het Ministerie van Economische Zaken wenden? ......................199


3

Jaarverslag 1999

4


AFKORTINGENLIJST

Afkortingenlijst ABC ACS AMPERE ASEM BBA BCP BEBG BEF BELCERT BELINDIS BELTEST BEST BGD BIRB BKO BMC BO BS BTW BVS CANVEK CATI CBS CCIM CE CERT CFS CIS CIV COICOP CRID CSD DBCHRO DBREF DBRIS DGCCRF DWTC E E1 E2

Adviesbureau voor Organisatie en Beheer (Ministerie van Ambtenarenzaken) Staten van Afrika, Caraïbisch gebied en Stille Oceaan Commissie voor de Analyse van de Middelen voor Productie van Elektriciteit en de Reëvaluatie van de Energievectoren Asia Europe Meeting Belgian Bioindustries Association Belgisch Continentaal Plat Beperking van de Emissie van Broeikasgassen Belgische frank Accreditatiesysteem voor Certificatie-instellingen van kwaliteitssystemen, producten en personen Belgian Information and Dissemination Service Accreditatiesysteem voor Testlaboratoria en keuringsinstellingen Business Environment Simplification Task force Belgische Geologische Dienst Belgisch Interventie en Restitutie Bureau Belgische Kalibratie Organisatie Bureau voor Methodologie en Coördinatie Business Objects Belgisch Staatsblad Belasting op de Toegevoegde Waarde Belgische Vereniging voor Statistiek Commissie van Advies voor de Niet-Verspreiding van Kernwapens Computer Assisted Telephone Interviewing Centraal Bureau voor de Statistiek Coördinatiecomité voor Internationaal Milieubeleid Communauté européenne Committee on Energy Research and Technology Commissie Federale Samenwerking Commissie Internationale Samenwerking Centrum voor Informatieverwerking Classification of Individual Consumption by Purpose Centre de Recherche en Informatique Distribuée Commission on Sustainable Development Databank van de chronologische reeksen Databank voor Referentiegegevens Databank van statistische informatieplichtigen Direction Générale de la Concurrence, de la Consommation et de la Répression des Fraudes (Frankrijk) Federale diensten voor Wetenschappelijke, Technische en Culturele aangelegenheden Secretariaat-generaal Bestuur Algemene Diensten Bestuur Energie


5

Jaarverslag 1999

E3 E4 E5 E6 E7 E8 EA EEG EFDA EG EGKS EMAS ENOVER EOGFL EOO EOTK ESA ESER EU EURATOM EUROMED EUROSTAT FAFI FAPETRO FEDENET FIMS FIPOL FR FRDO FYROM GATS GATT GCC GICP GIS GOS HRA HS IAAE ICCF ICDO ICT i-DEPOT IDPBW IEA IEC

6

Bestuur Handelsbeleid Bestuur Economische Betrekkingen Bestuur Economische Informatie Bestuur Kwaliteit en Veiligheid Bestuur Economische Inspectie Nationaal Instituut voor de Statistiek European Accreditation Europese Economische Gemeenschap European Fusion Development Agreement Europese Gemeenschap Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal Eco Management and Audit System Energie-Overleggroep Gewesten-Staat Europees Oriëntatie- en Garantiefonds voor de Landbouw Europese Octrooi Organisatie Europees Observatorium voor Textiel en Kleding Europese Ruimtevaart Agentschap Europees Systeem van Nationale en Regionale Rekeningen Europese Unie Europese Gemeenschap voor atoomenergie Euromediterraan partnerschap Bureau voor de statistiek van de EU Federal Agency for Foreign Investors Fonds voor de Analyse van Aardolieprodukten Intranet van de Federale Overheid Financial Information Management System Internationaal Fonds voor de vergoeding van schade door Olie Frans Federale Raad voor Duurzame Ontwikkeling Former Yugoslavian Republic of Macedonia General Agreement on Trade in Services General Agreement on Tarifs and Trade Golf Cooperation Council Geharmoniseerd Indexcijfer van de Consumptieprijzen Geographical Information System Gemenebest van Onafhankelijke Staten Hoog Radioactief Afval Hoogspanning Internationaal Agentschap voor Atoomenergie Interdepartementale Commissie voor de Coördinatie van de Fraudebestrijding in de economische sectoren en voor de toepassing van verordening EEG 595/91 Interdepartementale Commissie Duurzame Ontwikkeling Informatie –en Communicatietechnologie identificatie-depot Interne Dienst voor Preventie en Bescherming op het Werk Internationaal Energie Agentschap Interministeriële Economische Commissie


AFKORTINGENLIJST

IEF IMO IMSN INSEE IPC INR IRE ISPO ITA ITER IWONL JAMA JET KB KEDO KMO kV kVA KVBG M MB MEZ MOX N NAFTA NAVO NBB NCB NGIII NIRAS NIS Niv NL NMBS NOS NR NSG OESO OFO OIV OPAC OTO PALL PBEG PCT PECO

Licentie “Information Engineering Facility” Internationale Maritieme Organisatie International Marketing Supervision Network Institut National de Statistique et d’Etude Economique Interdepartementale Preventiecel Instituut voor de Nationale Rekeningen Instituut voor Radio-Elementen Information Society Project Office Information Technology Agreement International Thermonuclear Experimental Reactor Instituut voor aanmoediging van het Wetenschappelijk Onderzoek in Nijverheid en Landbouw Japan Automobile Manufacturing Association Joint European Torus Koninklijk Besluit Korean Peninsula Energy Development Organisation Kleine en Middelgrote Ondernemingen kiloVolt kilo Volt Ampère Koninklijke Vereniging van Belgische Gasvaklieden Mannen Ministerieel Besluit Ministerie van Economische Zaken Mengoxide Niveau North Atlantic Free Trade Association Noord-Atlantische Verdragsorganisatie Nationale Bank van België Nationale Confederatie van het Bouwbedrijf North Gate III Nationale Instelling voor Radio-actief Afval en Splijtstoffen Nationaal Instituut voor de Statistiek Niveau Nederlands Nationale Maatschappij voor Belgische Spoorwegen Nieuwe Onafhankelijke Staten Nationale Rekeningen Nuclear Suppliers Group Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling Opleidingsinstituut van de Federale Overheid Office International de la Vigne et du Vin Online Public Access Catalog Onderzoek en Technologische Ontwikkeling Pijpleidingen Antwerpen-Limburg-Luik Publicatieblad van de Europese Gemeenschappen Patent Cooperation Treaty Pays d’Europe Centrale et Orientale


7

Jaarverslag 1999

PEN PHARE PRODCOM PVV PVW REG RSZ RSVZ RSZPPO RUG SCK SE SEO SI SLIM SOM SOMTI TACIS TES TRIP’s UCLAF UMH UNESCO V VGV VITO VN VTN VUB VZW WCK WHO WHPC WIPO WTC WTCB

8

Combinatie van Beschermingsgeleider (PE) en Nulgeleider (N) Programme d’Aide pour la Pologne et la Hongrie Products of the European Community Proces-Verbaal van Verhoor Proces-Verbaal van Waarschuwing Rationeel Energie Gebruik Rijksdienst voor Sociale Zekerheid Rijksdienst voor Sociale Verzekering der Zelfstandigen Rijksdienst voor Sociale Zekerheid van de Provinciale en Plaatselijke Overheidsdiensten Rijksuniversiteit Gent Studiecentrum voor Kernenergie Sociaal Economisch Structuurenquête bij de ondernemingen Internationaal Stelsel Simpler Legislation in the Internal Market Senior Officials Meeting Senior Officials Meeting on Trade on Investment Technology Assistant - Communauté des Etats Indépendants Training for European Statisticians Trade Related to aspects of Intellectual Property rights Directoraat F van de Europese Commissie - Coördinatie Fraudebestijding Université de Mons-Hainaut United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization Vrouwen Veiligheid, Gezondheid en Verfraaiing van de Werkplaatsen Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek Verenigde Naties Versterking Transport- en transit Net Vrije Universiteit Brussel Vereniging zonder Winstoogmerk Wet op het Consumentenkrediet Wereldhandelsorganisatie Wet van 14 juli 1991 betreffende de Handelspraktijken en de voorlichting en bescherming van de Consument World Intellectual Property Organisation World Trade Center Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf


Jaarverslag 1999

Voorwoord Het normatief kader waarbinnen de economische actoren handelen, vergde de oprichting van regulerende administratieve overheden in meerdere sleutelsectoren van de Belgische economie. In die context werd het jaar 1999 gekenmerkt door de goedkeuring van belangrijke wetgevende veranderingen De reorganisatie van de elektriciteits- en gasmarkt leidde tot de oprichting van de Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas. De wet van 5 augustus 1991 tot bescherming van de economische mededinging werd hervormd door twee wetten van 26 april 1999 om de werking van de instellingen te versterken, inzonderheid door het oprichten van een korps van verslaggevers bij de Afdeling Mededinging, om de instructie- en beslissingsopdrachten beter te verdelen en om de activiteiten van de controleoverheid opnieuw toe te spitsen op de operaties en praktijken die invloed uitoefenen op de Belgische markt. De ontwikkeling van die reguleringsoverheid vergde een degelijke definitie van de respectieve rol van de regering, de mededingingsoverheid en de sectorale regulatoren, wat neerkwam op het bepalen van duidelijke doelstellingen en de noodzaak om een onafhankelijke regulerende instelling te behouden. Het Ministerie van Economische Zaken diende eveneens een verbindingsrol te spelen tussen de regulering op nationaal niveau en de Europese regulering en een duidelijk evenwicht in te stellen tussen mededinging en regulering, tussen belang van de economische operatoren en de verbruikers. De actie van het Departement was afgestemd op die bekommernissen en dit via de traditionele opdrachten zoals de oprichting van een economische omkadering die gunstig is voor de ontwikkeling van het concurrentievermogen van de ondernemingen en die tegelijk de consumenten de best mogelijke bescherming biedt. Het jaarverslag 1999 heeft dan ook een dubbel doel: - de structuur en de opdrachten van het Ministerie van Economische Zaken beknopt voorstellen; - de activiteiten van het Departement thematisch presenteren in een nationale en internationale context. Die beide doelstellingen, die nauw verbonden zijn, worden uiteraard teruggeplaatst in de globale economische context die in 1999 de toon aangaf. Het Ministerie van Economische Zaken bestaat uit acht besturen en een Secretariaat-generaal. Elk bestuur vervult een of meer opdrachten onder de coördinatie van de Secretaris-generaal en onder het gezag van de Minister van Economie, de Minister van Consumentenzaken en de Staatssecretaris voor Energie.


9

Jaarverslag 1999

De opdrachten kunnen worden ingedeeld in vijf groepen: - de toepassing van de reglementering en van de administratieve maatregelen die onontbeerlijk zijn voor de optimale werking van de overheid en het logistiek beheer van het Ministerie. Het betreft een groep basisopdrachten die eigen zijn aan elk Departement; - de analyse van de bestaande reglementering waarvoor het Ministerie bevoegd is met de bedoeling - de reglementen aan te vullen of aan te passen aan de evolutie van het sociaal-economisch leven - en de juiste toepassing op het terrein te controleren; - de deelname aan verschillende onderhandelingen en/of beslissingen om de nationale gemeenschappelijke standpunten te verdedigen en een geest van overleg en samenwerking in stand te houden of tot stand te brengen; - de verzameling, de behandeling en de verspreiding van gegevens; - de ontwikkeling van een dynamische gedachtengang om ideeën op te bouwen en acties te ondernemen op korte, middellange en lange termijn.

1.

De toepassing van de reglementeringen en van de administratieve bepalingen intern logistiek beheer

Vooral de Besturen Algemene Diensten en Economische Informatie zijn bij deze opdrachten betrokken. Het Bestuur Algemene Diensten heeft actief deelgenomen aan de uitwerking van het koninklijk besluit houdende verdeling van de bevoegdheden tussen de Ministers en de Staatssecretaris van wie het departement afhangt. Sedert de regeringsvorming van 12 juli 1999 is het Ministerie van Economische Zaken immers – afhankelijk van de materies – onder het gezag geplaatst van de Minister van Consumentenzaken, Volksgezondheid en Leefmilieu; van de Minister van Economie en van de Staatssecretaris voor Energie en Duurzame Ontwikkeling toegevoegd aan de Minister van Mobiliteit en Vervoer. Het Secretariaat-generaal dient er in het dagelijks beheer van de informatiestromen en de behandeling van de dossiers op toe te zien dat die verdeling volledig wordt geëerbiedigd. - De oprichting van een organieke personeelsformatie, beter aangepast aan: - de evolutie van de opdrachten van het departement (verbonden met onder meer de stijgende noden qua human resources op het vlak van de mededinging en de normalisatie) en - aan de beroepskwalificaties van zijn ambtenaren (o.a. herkwalificatie van bepaalde technische functies); - de oprichting van een nieuwe Interne Dienst voor Preventie en Bescherming op het Werk en - de zorg voor de logistieke en financiële steun voor specifieke communicatieacties (euro, informatiemaatschappij, …) waren andere prioritaire opdrachten van het Bestuur Algemene Diensten.

10


Jaarverslag 1999

Het Bestuur Economische Informatie (E5) omvat het Centrum voor Informatieverwerking (CIV/ E5), dat instaat voor het beheer en de organisatie van de informatica van het Ministerie, het NIS uitgezonderd dat over een eigen centrum (CIV/E8) beschikt. Het CIV/E5 heeft, in samenwerking met het CIV/E8 gezorgd voor de opstelling en de toepassing van het programma voor de modernisering van de informatica-uitrusting van het Ministerie dat zorgde voor een vlotte overgang naar het jaar 2000 en dat was afgestemd op de nieuwe interne informatieen communicatiebehoeften.

2.

Analyse van de bestaande reglementering waarvoor het departement bevoegd is

Op het vlak van de reglementering zijn vooral vier besturen bij betrokken: - het Bestuur Economische Inspectie; - het Bestuur Handelsbeleid; - het Bestuur Kwaliteit en Veiligheid; - het Bestuur Energie. De controles van Economische Inspectie slaan vooral op het eerbiedigen van de bescherming van de verbruiker en op de naleving van de verplichtingen van de ondernemingen. Een nauwkeurige en graduele procedure biedt de mogelijkheid om vaststellingen te doen en, zo nodig, de overtredingen te bestraffen rekening houdend met de ernst ervan en met de goede of kwade trouw van de betrokken handelaar. Naast die voornamelijk repressieve opdracht heeft de Economische Inspectie gevraagd en de toestemming verkregen om meer preventieve activiteiten te ontwikkelen. Op grond van de reglementering kan ze de zogenoemde verwittigingprocedure toepassen, die de overtreding vaststelt, maar die de overtreder een bepaalde termijn geeft om er een einde aan te stellen. Het succes ervan heeft uiteraard in het voorbije jaar tot de intensivering ervan geleid. Het preventief karakter van het optreden van de Economische Inspectie is ook te vinden bij de invoering van de euro. Hier is het de bedoeling de handelaar bij te staan bij zijn initiatieven of bij zijn voorbereiding met betrekking tot de gemeenschappelijke munt. In dit kader passen: - de periodieke enquêtes over - de dubbele prijsaanduiding; - de toetredingsgraad tot de operatie eurolabel; - de animatie – door zijn ambtenaren – van de “observatoria voor overgang naar de euro”. Het Bestuur Handelsbeleid formuleert alle nuttige reglementaire voorstellen die verband houden met de wijziging van het sociaal-economisch leefmilieu. Een totale en regelmatige samenwerking met de Economische Inspectie, met andere besturen en met de vertegenwoordigers van de ondernemerswereld en de verbruikers blijkt onontbeerlijk om tot complete en objectieve teksten te komen, die terzelfder tijd een waarborg vormen voor de ontwikkeling van de vrije mededinging en van de competitiviteit van de ondernemingen in een sfeer van globale en permanente zorg voor de bescherming van de verbruiker.


11

Jaarverslag 1999

De reglementaire hervormingen waren talrijk en uiteenlopend; ze hadden inzonderheid betrekking op de wet van 14 juli 1991 betreffende de handelspraktijken en de voorlichting en bescherming van de consument inzake vergelijkende reclame, op afstand gesloten contracten, de goedkeuring van wetteksten op de controle van de huwelijksbureaus, timesharing of nog de aanpassing van de reglementering inzake de industriële eigendom ingevolge de ontwikkelingen van de informatiemaatschappij (akkoord over het Europees octrooi, verzetprocedure tegen de Beneluxmerken, …). Er werden andere zeer belangrijke maatregelen genomen ten gunste van de verbruiker met onder meer de versterking en de verbetering van de werking van de Kredietcentrale en de verplichte etikettering van het rundvlees om de oorsprong ervan te garanderen. Wat betreft de ondernemingen wenste het bestuur elke concurrentievervalsing en elke uitsluiting van de “economisch zwakken” te vermijden via een grotere controle op de concentraties van ondernemingen en door de oprichting van de functie van verslaggever om de procedure voor de Raad voor de Mededinging te verbeteren. De opdrachten van het Bestuur Kwaliteit en Veiligheid werden, wat betreft de controle van de installaties en van de producten, uitgebreid tot nieuwe domeinen zoals medische toestellen, de bouwmaterialen en het gebruik van installaties toegankelijk voor het publiek (speelpleinen,…). Inzake certificatie is de procedure niet langer beperkt tot de producten en de systemen. Zij omvat voortaan ook de personen, waardoor de betrokken beroepen competitiever en doeltreffender worden. Het Bestuur Energie vervult verder zijn opdracht in verband met het hoog toezicht op de markt van de elektriciteit en het gas, waarbij de aspecten veiligheid, elektromagnetische verenigbaarheid, rendement en etikettering van toestellen aan bod komen.

3.

Deelname aan verschillende onderhandelingen en/of beslissingen: verdediging van nationale gemeenschappelijke standpunten

Het Bestuur Economische Betrekkingen, dat vooral in deze materie bevoegd is, neemt deel aan de werkzaamheden van internationale instellingen met een economische opdracht zoals de Wereldhandelsorganisatie (WHO) en de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO), waar het Belgische standpunt wordt verdedigd en de resultaten worden gerapporteerd aan de betrokken economische actoren. Het Bestuur - volgde de Europese en internationale reglementering die op economisch vlak invloed had op ons land; - legde alle nuttige contacten met de andere beleidsniveaus van het land en met de andere landen; - coördineerde de omzetting van de Europese richtlijnen in Belgisch recht; - speelde een belangrijke rol bij contacten met de overheid en de economische en nijverheidssectoren bij het permanent zoeken naar een totale en optimale economische

12


Jaarverslag 1999

samenwerking; - heeft gezorgd voor een wederzijds partnerschap met de Federaties van de Kamers van Koophandel van België om een uniform beleid te creëren, zoals dit inzake de afgifte van certificaten van oorsprong; - heeft een proactieve rol gespeeld in de prioritaire activiteiten administratieve vereenvoudiging, aantrekkelijk profileren van België ten aanzien van buitenlandse investeerders en deelname aan verschillende WHO-vergaderingen. Ook het Bestuur Energie vervult een belangrijke rol in het Europese en internationale forum, daar België volledig afhankelijk is van het buitenland voor zijn primaire energiebevoorrading. Het Bestuur dient de evolutie van de energiemarkten te volgen en te omkaderen (voorbeeld: openstelling van de elektriciteit- en de gasmarkt) om enerzijds de laagst mogelijke verbruikersprijzen te bekomen voor een gewaarborgde productkwaliteit en -beschikbaarheid en anderzijds verder te gaan op de weg van de duurzame ontwikkeling en de bescherming van het leefmilieu. Daartoe heeft het Bestuur het initiatief genomen voor de voorbereiding van bepalingen en ontwerpen van uitvoeringsbesluiten van de wet betreffende de nieuwe organisatie van de elektriciteitsmarkt, die in april 1999 werd gestemd (oprichting van het Directiecomité van de Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas, afgekort CREG). Het Bestuur werkt verder mee aan talrijke internationale programma’s voor onderzoek en ontwikkeling en ziet toe op of bepaalt de samenstelling van de brandstoffen (voorbeeld: petroleumproducten).

4.

De verzameling, de verwerking en de verspreiding van economische zaken

Het Nationaal Instituut voor de Statistiek (E8) verzamelt gegevens bij de economische en sociale actoren, hetzij via rechtstreekse vragenlijsten of steekproeven, hetzij door raadpleging van bestaande administratieve bestanden (BTW, RSZ, …). Het NIS streeft naar een maximale doeltreffendheid tegen een minimale kostprijs en dit met eerbied voor en garantie van het statistisch geheim. De gegevens en de resultaten die voortvloeien uit de verwerking van de gegevens worden geraadpleegd door de overheid, de ondernemingen en de burgers. Voor het NIS was de ontwikkeling van zijn gegevensbank DBRIS prioritair. “DBRIS” is een databank die alle ondernemingen behelst die statistische inlichtingen moeten verschaffen evenals de natuurlijke personen met een economische activiteit. Die gegevensbank is zo georganiseerd dat er een maximum aan informatie wordt ingewonnen over het milieu waaruit de ondernemingen zijn ontstaan en er aldus een dubbele vragenlijst wordt vermeden. De administratieve vereenvoudiging die eruit voortvloeit verloopt tevens via de systematische exploitatie van alle beschikbare bronnen van administratieve statistieken, de reorganisatie van de inhoud en het veelvuldig voorkomen van bepaalde enquêtes of ook nog de herziening en de inkorting van bepaalde vragenlijsten. Het NIS werkte mee aan de opstelling van de nationale rekeningen en de conjunctuurindicatoren van het land. Het Bestuur analyseerde en maakte gebruik van verschillende technologische verspreidingsmiddelen (papier, Cd-ROM, Internet, …) om te voldoen aan de behoeften van de gebruikers. Al die statistische gegevens werden bijeengebracht in de


13

Jaarverslag 1999

vorm van tabellen in een gegevensbank “DBREF”, die zorgt voor een optimale exploitatie en een verspreiding op verschillende dragers. Op Europees vlak nam het onder meer deel aan de uitwerking van een “Indexcijfer van de loonkosten” naar analogie met de Amerikaanse “employment cost index”. Het Bestuur voerde het gebruik van de euro in, in zijn informaticatoepassingen om bepaalde statistieken te kunnen opstellen in BEF of in euro en om, in alle gevallen, uitsluitend in euro te werken voor alle gegevens en verwerkingen vanaf 1 januari 2002. Het NIS nam actief deel aan de werkzaamheden van de Europese Commissie en van de Verenigde Naties met het oog op de ontwikkeling van statistische processen waarbij prestaties en deontologie worden gecombineerd.

5.

De ontwikkeling van een dynamische gedachtengang

Het departement speelde op een aantal vlakken een proactieve en zelfs vernieuwende rol. Wat betreft de gemeenschappelijke munt waren de besturen – gecoördineerd door het Secretariaat-generaal – reeds in staat om met hun externe klanten te onderhandelen in BEF of in euro en ze bereidden zich actief voor op de definitieve omschakeling op 1 januari 2002. Die voorbereidingen hebben hoofdzakelijk betrekking op de aanpassing van het instrumentarium van weten regelgeving, informaticatoepassingen, formulieren en referentiedocumenten. Daarnaast werd er intern informatie meegedeeld aan het personeel om hen voor te bereiden op die verandering, zowel professioneel als privé. De ambtenaren die in contact stonden met de ondernemingen of met het grote publiek ontvingen gedetailleerde informatie om zoveel mogelijk vragen te kunnen beantwoorden. Het departement speelde een sleutelrol ten overstaan van de niet-financiële ondernemingen en de particulieren voor wie het zoveel mogelijk problemen heeft helpen voorkomen of oplossen om hun rechten te vrijwaren en aan wie zo veel mogelijk op elke vraag en vrees een antwoord werd gegeven. Via internet hebben de informatietechnologieën een ware explosie gekend. Gelet op de internationale aspecten van deze materie, is een regulering vereist die supranationaal is. Enkel zo wordt een homogene juridische context bereikt die gunstig is voor de ontwikkeling van de talrijke internet gedreven toepassingen. In dit opzicht werd de invoering aangemoedigd van gedragscodes en werd de wet betreffende de handelspraktijken en de voorlichting en bescherming van de consument aangepast. Bovendien werd er een wetsontwerp ingediend inzake elektronische handtekeningen en een wetsontwerp betreffende de onrechtmatige registratie van de domeinnamen. Wat dit laatste punt betreft is het belangrijk te vermelden dat de Belgische Economische Inspectie het voorzitterschap waarnam van het “Internationaal Controlenet voor de Commercialisering”, waarin de controle-instanties van de meeste OESO-landen gegroepeerd zijn, om de dubieuze of illegale internetsites op te sporen.

❍❍❍

14


Jaarverslag 1999

Al deze opdrachten vergden de inzet van mensen, van financiële en van logistieke middelen en konden slechts worden gerealiseerd mits voldoende input in kwaliteit en kwantiteit. Elk bestuur diende zich te houden aan de richtlijn om de inzet optimaal te beheren. Deze verplichting gold eveneens voor de horizontale en overkoepelende projecten binnen het departement. Het uiteindelijke streefdoel was alle geplande acties uitvoeren binnen overeengekomen termijnen en terzelfder tijd bijdragen tot de ontwikkeling van een positief imago van het departement, zowel voor degenen die er werken en die terecht streven naar professionele voldoening als voor degenen die samenwerken met het Ministerie en die kwaliteit en service verwachten. De dialoog met onze partners en de permanente bereidheid om de kwaliteit van het geleverde werk te verbeteren, schragen nu en in de toekomst de initiatieven van het Ministerie van Economische Zaken. Hier ben ik bijzonder fier op. Ik hoop dat U bij het consulteren van dit jaarverslag dit gevoel zullen delen.

Lambert VERJUS Secretaris-generaal


15

Jaarverslag 1999

16


Bestuur Algemene Diensten

E1

Bestuur Algemene Diensten 1

Opdracht en structurele taken ......................................................................................... 19

2

Prioritaire activiteiten .......................................................................................................... 20

3

Het personeel ...................................................................................................................... 21 3.1 Statutair personeel .................................................................................................. 21 3.2 Contractueel personeel ......................................................................................... 22 3.3 Personeel van het kabinet ..................................................................................... 22 3.4 Opleiding.................................................................................................................. 23 3.5 De sociale en medische zorg ................................................................................ 23

4

De begrotingswerkzaamheden ........................................................................................ 25

5

De boekhouding en de vereffening van de facturen ................................................... 25

6

Interne en externe controles ............................................................................................. 26

7

Aankopen............................................................................................................................ 26

8

Gebouwen .......................................................................................................................... 27

9

Drukkerij ................................................................................................................................ 27

10

Veiligheid op het werk ....................................................................................................... 27

11

De juridische werkzaamheden ......................................................................................... 27

12

De vertalingen ................................................................................................................... 28


17

E1

Jaarverslag 1999

18



1

E1

OPDRACHT EN STRUCTURELE TAKEN

Het is de taak van het Bestuur Algemene Diensten de werking van de andere besturen van het ministerie te stimuleren door ondersteuning te geven inzake personeel, materiële en financiële hulpmiddelen, en door controle uit te voeren aangaande naleving van de juridische procedures, toepassing van het ambtenarenstatuut, aanwending van de fondsen en gunning van de overheidsopdrachten. Deze opdracht wordt gerealiseerd door zeven afdelingen. Organisatie De Afdeling Organisatie stelt de personeelsformatie, het taalkader en het personeelsreglement op. Zij treedt op als centrale aankoopdienst voor het hele departement. Zij neemt deel aan de werkzaamheden van de instanties die zich bezighouden met het vakbonds- en tuchtstatuut en staat in voor het secretariaat van de Directieraad. Zij zorgt eveneens voor het opstellen, bijwerken en verspreiden van de informatie betreffende de gegevens van de diensten en de personeelsleden (brochure “Administratieve Organisatie van het Departement”, telefoonlijsten, enz.). Zij ziet toe op het welzijn van de ambtenaren (gebouwen, meubilair, andere benodigdheden dan informaticamaterieel, wagens en chauffeurs, onthaalpersoneel) en beheert de centrale drukkerij. Zij werkt de maatregelen uit voor de bevoorrading van het land in crisissituaties en staat klaar voor de uitvoering ervan. Human Ressources De Afdeling Human Ressources beheert dagelijks de administratieve en geldelijke loopbaan van de statutaire en contractuele personeelsleden, evenals van de leden van het Kabinet van de Minister. Zij staat in voor de aanwerving en de aanwijzing van het personeel en stelt de wedde en diverse toelagen vast waarop de personeelsleden aanspraak kunnen maken. Zij speelt de rol van kinderbijslagfonds. Zij zorgt voor de procedures van bevordering van de statutaire ambtenaren, zowel door verhoging in graad als door weddeschaalverhoging. Daartoe stelt zij het jaarboek van het personeel op dat de ambtenaren rangschikt volgens graad, anciënniteit en weddeschaal; zij werkt dit jaarboek bij. De Afdeling behandelt de mutatieaanvragen (verandering van bestuur in het departement) en de mobiliteitsaanvragen (overgang van een overheidsdienst naar een andere). Zij waakt over de naleving van de regels op het gebied van tucht, beoordeling en evaluatie. Zij beheert de dossiers betreffende de verloven, ziekte, arbeidsongevallen, overlevings- en rustpensioenen. Zij bereidt de dossiers inzake eretekens voor en behandelt de cumulatieaanvragen. Zij volgt de taal- en loopbaanexamens. Tenslotte staat zij het Planbureau bij voor het beheer van zijn personeel. Personeelszorg De Afdeling Personeelszorg treedt preventief op in verschillende domeinen (jaarlijkse checkup, kankeropsporing, antialcohol- en antitabakscampagnes, inentingen, controle van het gezichtsvermogen, ...) en verstrekt diensten via dokters, verpleegsters, een kinesitherapeute en een tandarts. Zij stelt tevens personeel ter beschikking van de Sociale Dienst, vereniging zonder winstoogmerk, die de ambtenaren allerhande materiële en morele steun verleent. Financiën De Financiële Afdeling staat in voor de opstelling van de begroting, gaat financiële verbin-


19

E1

Jaarverslag 1999

tenissen aan, voert de betalingsorders uit en houdt de boekhouding bij van het ministerie. Zij controleert of de overheidsfondsen op correcte wijze worden aangewend, zowel binnen het departement als bij de instellingen die het departement subsidieert; zij onderhoudt contacten met de externe controle-instanties (Schatkist, Begroting, Inspectie van Financiën en Rekenhof). De Afdeling verstrekt adviezen over budgettaire of boekhoudkundige materies aan de overige besturen, het Kabinet en eventueel aan derden. Zij zorgt eveneens voor de concrete toepassing van de wetten op de boekhouding van de Staat. De Dienst Wederaanpassing Mijnwerkers betaalt de wachtvergoedingen van de mijnwerkers uit. Juridische aangelegenheden De Juridische Afdeling verstrekt juridisch advies aan alle besturen. Zij controleert de ontwerpen van wetten en besluiten die uitgaan van het departement en geen betrekking hebben op het personeel en zij ziet toe op de bekendmaking daarvan in het Belgisch Staatsblad. Tenslotte volgt zij de geschillendossiers. Vertalingen De Afdeling Vertalingen staat ten dienste van alle besturen, zowel om de wettelijke verplichtingen inzake het gebruik der talen na te komen als om bij te dragen tot het oplossen van taalproblemen. Opleiding De opleidingsdirecteurs onthalen en leiden de statutaire personeelsleden gedurende hun stageperiode. Zij concipiëren en organiseren de vorming rekening houdend met de doelstellingen van het departement en de behoeften van besturen en personeelsleden. Samen met het Opleidingsinstituut van de Federale Overheid en de opleidingsdirecteurs van de overige departementen werken zij gemeenschappelijke opleidingsprojecten uit. Tenslotte organiseren zij stages in het departement voor Belgische of buitenlandse ambtenaren en studenten.

2

PRIORITAIRE ACTIVITEITEN

Vier prioriteiten tekenden zich in 1999 af: - Op 20 april 1999 werd gestart met een nieuwe personeelsformatie, die beter overeenstemt met de nieuwe opdrachten van het ministerie en de bekwaamheden van zijn ambtenaren. - Voor de overgang naar het jaar 2000 moesten alle computers en computerprogramma’s een reeks controles en aanpassingen ondergaan. - Bij de samenstelling van de nieuwe regering in juli dienden niet alleen de formaliteiten voor de aftreding van het oude kabinet van Economie en de aantreding van het nieuwe te worden vervuld, er moesten ook besprekingen worden gevoerd over de verdeling van bevoegdheden tussen de drie nieuwe ministers (de heer Demotte, Minister van Economie en Wetenschappelijk Onderzoek, mevrouw Durant, Vice-Eerste Minister en Minister van Mobiliteit en Vervoer en tenslotte Minister Aelvoet, Minister van Consumentenzaken, Volksgezondheid en Leefmilieu) en de staatssecretaris (de heer Deleuze, Staatssecretaris voor Energie en Duurzame Ontwikkeling) die het ministerie zouden besturen. De regeringswisse-

20



E1

ling beïnvloedde ook het begrotingswerk. - Een andere prioriteit was de oprichting van de nieuwe Interne Dienst voor Preventie en Bescherming op het Werk.

3

PERSONEEL

3.1

STATUTAIR PERSONEEL

De diepgaande wijziging van de personeelsformatie die in 1998 begon, resulteerde in het koninklijk besluit van 20 april 1999. Als gevolg daarvan werden de taalkaders aangepast (koninklijk besluit van 22 oktober 1999). Voor het eerst werden absolute cijfers vervangen door percentages. De wijziging van de personeelsformatie omvat verschillende aspecten: - De conclusies van de bilaterale onderhandelingen over het personeel worden in de praktijk omgezet (meer in het bijzonder: omzetting van een dertigtal betrekkingen van niveau 3 in betrekkingen van niveau 2, zodat ambtenaren die geslaagd zijn voor een overgangsexamen kunnen worden benoemd; instelling van 15 betrekkingen van niveau 3 en 4 voor contractuelen met een “enig statuut” die geslaagd zijn voor een wervingsexamen). - Om het investeringsklimaat te verbeteren, krijgt het bestuur Kwaliteit en Veiligheid 15 bijkomende betrekkingen van niveau 1 en 9 nieuwe betrekkingen van niveau 2+ en 2 toegewezen. - Opdat de Dienst voor de Mededinging zijn taken zou kunnen vervullen, krijgt het Bestuur Handelsbeleid 20 bijkomende betrekkingen van adjunct-adviseur en 4 betrekkingen van verslaggever of algemeen verslaggever voor de mededinging, waarvoor de bijzondere loopbaan werd vastgelegd bij het koninklijk besluit van 17 juni 1999. - Tot slot werden sommige technische functies opnieuw beschreven: arbeiders en technisch personeel van de Metrologische Dienst. Andere uitbreidingen van de personeelsformatie werden aangevat of voortgezet opdat het ministerie zijn taken naar behoren zou kunnen uitvoeren: controles a posteriori, controles op namaak, informatiemaatschappij, economische studies, bevoegdheden van de vroegere Administratie van het Mijnwezen. Tot slot werd een aanvang gemaakt met de wijziging van de normen inzake sociale programmatie voor de ambtenaren van niveau 2+, 3 en 4 en met de uitbreiding van het aantal adviseurs-generaal. In 1999 zijn 36 statutaire ambtenaren bij het ministerie in dienst getreden via aanwerving, en 3 via vrijwillige mobiliteit. Bovendien werden 53 ambtenaren van andere ministeries in onze reserve van kandidaten voor mobiliteit opgenomen. Zij kunnen in dienst komen wanneer een betrekking vacant wordt waarmee hun profiel overeenstemt. Er zijn 40 ambtenaren naar een hoger niveau overgegaan, 73 ambtenaren werden bevorderd via graadverhoging en 240 gingen naar een hogere weddenschaal.


21

E1

Jaarverslag 1999

Om een uittocht van informatici te vermijden ten gevolge van de overgang naar 2000 en de overschakeling op de euro, besloot de regering hen een premie te geven. Na overleg met de bestuurshoofden werd een lijst met betrokken ambtenaren opgesteld en voorgelegd aan de Inspectie van Financiën en aan Ambtenarenzaken. Een eerste schijf van de premie kon samen met de wedde van december worden uitbetaald. De premie viel te beurt aan 189 personeelsleden, contractuelen inbegrepen. Samenwonende ambtenaren kregen voor het eerst de haardtoelage. Hiervoor kwamen vroeger enkel gehuwde ambtenaren in aanmerking. De geldelijke anciënniteit van een aantal ambtenaren werd herzien, rekening houdende met vroegere prestaties in vrije universiteiten. Nadat de ambtenaren van niveau 1 en 2+ reeds in 1998 een evaluatie hadden gekregen, kregen nu ook ongeveer 1350 ambtenaren van niveau 2, 3 en 4 tussen 15 september en 15 december hun eerste evaluatie. De reglementering met betrekking tot de hiërarchische meerderen op het vlak van evaluatie en tuchtregeling werd aangepast. Op vraag van Ambtenarenzaken werd de bestuurshoofden gevraagd voorstellen te doen over kortere werktijden voor ambtenaren die zwaar werk verrichten.

3.2

CONTRACTUEEL PERSONEEL

In 1999 heeft het ministerie 145 contractuele ambtenaren in dienst genomen om bijkomende en specifieke taken uit te voeren, om ambtenaren te vervangen die tijdelijk afwezig zijn of om mee te werken aan de voorbereiding of realisatie van speciale projecten, zoals de euro of de informatiemaatschappij. Verder konden 28 jonge werkzoekenden een jaar aan de slag voor hun eerste werkervaring. Tijdens de zomermaanden werden op het ministerie 118 studenten ingezet om in te springen voor afwezige ambtenaren.

3.3

PERSONEEL VAN HET KABINET

Ten gevolge van de verkiezingen van 13 juni 1999 werd de heer Demotte Minister van Economie, en volgde daarin de heer Di Rupo op. Er moest afscheid worden genomen van de leden van het oude kabinet, van wie 24 een forfaitaire vertrekvergoeding kregen. De leden van het nieuwe kabinet moesten worden benoemd.

22



3.4

E1

OPLEIDING

De opleidingsdirecteurs organiseren het onthaal zowel van de vaste als de contractuele nieuwkomers en stellen een profielbeschrijving van het personeelslid op na een individueel onderhoud. Dit gebeurt ook voor personeelsleden die hun mobiliteit naar ons departement hebben aangevraagd. De opleidingsdienst leidt de stagedoende vaste ambtenaren tijdens hun stageperiode om hun integratie in het departement en het aanleren van de werkingsregels te vergemakkelijken. Hij organiseert voor sommigen onder hen bezoeken aan de verschillende besturen. De dienst organiseert de opleidingen rekening houdend met de behoeften van de besturen en de ambtenaren, om de werking van het departement te verbeteren en te moderniseren en om de ambtenaren zowel op professioneel als op individueel gebied meer voldoening te schenken. Hij verspreidt daartoe informatie over de opleidingen, ondermeer georganiseerd door het Opleidingsinstituut van de Federale Overheid (OFO) en bespreekt, voor de interne opleidingen, met de kandidaat-opleiders de organisatie en de structuur van de cursussen om een optimale kwaliteit/prijsverhouding te bekomen, en staat in voor de convocaties en de samenstelling van de groepen. De interne opleidingen die in 1999 werden georganiseerd, waren hoofdzakelijk gericht op de voorbereiding van loopbaanexamens (niv. 1, 2 en 3), de communicatietechnieken, het contact met het publiek, de evaluatie, het administratief recht en de introductie van de euro. De door het OFO georganiseerde opleidingen die het meest worden gevraagd, betreffen het aanleren of perfectioneren van talen en de bureautica en ook de voorbereiding op loopbaanexamens. De opleidingsdirecteurs staan ook in voor het beheer van de dossiers i.v.m. aanvragen voor opleidingsverlof en dienstvrijstelling.

3.5

DE SOCIALE EN MEDISCHE ZORG

Materiële en morele steun verlenen aan de ambtenaren in moeilijkheden is één van de opdrachten van de vzw Sociale Dienst. De onderstaande tabel belicht de waaier aan tegemoetkomingen van de dienst in 1999. In het kader van een proefproject heeft de Raad van Bestuur van de vzw Sociale Dienst besloten om de ambtenaren van het ministerie een nieuw voordeel aan te bieden, namelijk een jaarlijkse premie van 1.000 BEF voor elk kind dat van de voor- en naschoolse opvang gebruik maakt. De premie wordt toegekend tot en met het zesde jaar lagere school op voorwaarde dat de kosten voor de opvang minstens 1.000 BEF bedragen. In 1999 is de Sociale Dienst op


23

E1

Jaarverslag 1999

Tabel 1 Interventies van de sociale dienst Type van interventie

Hoeveelheid

Leningen (terugvorderbare of niet-terugvorderbare) Warme maaltijden (3 restaurants) Geboorte van kinderen

2 150 000 390 per dag 48 tussenkomsten

Sinterklaasgeschenken Kosten voor kindervakanties Kinderbewaarplaats (4 weken) Hospitalisatieverzekering

561 1 067 000 BF 109 kinderen 3.379 aangeslotenen

Voorbereiding op het pensioen

18 personeelsleden

Tegemoetkoming bij oppensioenstelling

61 x 4.000 BEF

130 aanvragen ingegaan. De gezondheid van de ambtenaren is belangrijk. Het Bestuur Algemene Diensten stelt de ambtenaren een polyvalente medische dienst, met een hoofdzakelijk preventieve taak, ter beschikking. De medische dienst moet in bepaalde gevallen niettemin werken als een arbeidsgeneeskundige dienst. De onderstaande gegevens geven een overzicht van de omvang van zijn werkzaamheden in 1999:

4

DE BEGROTINGSWERKZAAMHEDEN

De begrotingscontrole 1999 bracht de gebruikelijke begrotingswerkzaamheden met zich mee. Wegens de verkiezingen van 13 juni 1999 diende de initiële begrotingsopmaak 2000 te worden beperkt tot een technische Tabel 2 Raadplegingen medische dienstaanpassingsronde, die in versneld tempo moest worden Type van interventie Algemene raadplegingen Tandheelkundige raadplegingen Raadplegingen diëtiste Kinesitherapiebehandelingen Opsporing van kanker Inentingen Controles van het gezichtsvermogen Controle

Check-up Delcrederepersoneel

Aantal

chauffeurs keuken fotokopie

390 777 84 825 233 440 449 37 58 4 24

Bron: MEZ, Bestuur Algemene Diensten

24



E1

afgewerkt. Voorrang werd gegeven aan het vrijmaken van de nodige werkingsmiddelen in het kader van de grote omwentelingen op informaticagebied. Deze moeilijke opgave kon tot een goed einde worden gebracht door de samenstelling van een indexeringsenveloppe. Na het aantreden van de nieuwe regering was het najaar qua begrotingsactiviteiten een zeer drukke periode. Op vraag van de nieuwe ministers en staatssecretaris, die gedeelde voogdij uitoefenen over het departement, werden een aantal nieuwe voorstellen geformuleerd om in extremis opgenomen te worden in de initiële begroting 2000. Na het Regeringsconclaaf moesten de begrotingsdocumenten 2000 met de laatste beslissingen dan op korte tijd worden afgewerkt. Het aantreden van de nieuwe regering zorgde ook voor enkele aanpassingen aan de begroting 1999, meer bepaald aan de kredieten voor de kabinetten, die via een afzonderlijk aanpassingsblad 1999 werden geregeld. Dankzij een amendement bij een ander aanpassingsblad 1999 werden op het einde van het jaar nog de nodige ordonnanceringsmiddelen vrijgemaakt om de eerste bestelling van 300.000 omrekentoestellen BEF/EURO te kunnen betalen. Voor een tweetal organieke begrotingsfondsen werd op het einde van het jaar het uitgavenplafond opgetrokken. De begroting van het Fonds voor de Organisatie van Internationale Tentoonstellingen werd op punt gesteld. De begrotingscontrole 2000 werd eind 1999 al voorbereid, mede dankzij de activiteiten van de werkgroep begrotingscorrespondenten. Ook het systeem van voorafgaand advies van de Financiële afdeling bij dossiers met budgettaire implicaties is een dankbaar hulpmiddel bij het streven naar tijdige begrotingsvooruitzichten.

5

DE BOEKHOUDING EN DE VEREFFENING VAN DE FACTUREN

De ontwikkeling van het FIMS (Financial Information Management System) werd in 1999 voor een jaartje uitgesteld ingevolge de absolute prioriteit die moest gegeven worden aan de informatica-ontwikkelingen op het vlak van het jaar 2000 of de invoering van de EURO. Wel werd voortgang gemaakt met de modernisering van het informaticapakket voor de betaling van de wachtvergoeding van de mijnwerkers. Een vlottere regeling van de werkgeverstussenkomst in de kost van het woon-werkverkeer, in samenwerking met de NMBS, werd in voege gebracht. Een nieuwe regeling werd ingesteld voor de vergoeding voor het gebruik van de fiets voor het woon-werkverkeer. Tevens werden de nodige stappen ondernomen om vanaf 2000 te kunnen starten met een eenvoudiger systeem voor reisvorderingen via treintickets in bulk. In het kader van de administratieve vereenvoudiging werden enkele initiatieven genomen om de dienstverlening aan andere besturen te verbeteren op het vlak van administratieve procedures inzake betaling van verplaatsingskosten (o.a. buitenlandse zendingen en kilometercontingenten). De interne boekhouding van de Expo 2000 te Hannover werd op punt gesteld. De voorbe-


25

E1

Jaarverslag 1999

reiding zelf van de tentoonstelling kwam op kruissnelheid. De Financiële afdeling heeft, onder meer via officiële adviezen, maar ook via dagelijkse contacten met andere besturen, inspanningen geleverd voor de correcte navolging van de reglementering op de overheidsopdrachten en een vlottere betaling van schuldvorderingen. Bovendien werd de Financiële Afdeling in de loop van 1999 nog meer dan vroeger rechtstreeks betrokken bij de voorbereiding en de realisatie van diverse projecten, uitgaande van de andere besturen van het departement. De Financiële Afdeling kon aldus, naast zijn basisfunctie als uitvoerende dienst, tevens beter zijn beleidsondersteunende verantwoordelijkheid inzake budgettaire en financiële materies opnemen.

6

INTERNE EN EXTERNE CONTROLES

De cel Financiële Controle heeft de onderzoeken naar de correcte aanwending van de begrotingsmiddelen van het departement verder uitgebouwd. Qua interne controles werd het toezicht op de rekenplichtigen van het departement uitgevoerd in samenwerking met de betrokken diensten. Bovendien werd een audit verricht bij de Geologische Dienst en werd er werk gemaakt van de definitieve vereffening van het Instituut voor Wetenschappelijk Onderzoek in Nijverheid en Landbouw (IWONL). Qua externe controles werden, naast de gebruikelijke controles van de openbare instellingen die door het departement gesubsidieerd worden (bv. Studiecentrum voor Kernenergie, Instituut voor Radio-elementen en de Nationale Instelling voor Radioactief Afval en Splijtstoffen), ook enkele vzw’s gecontroleerd (bv. Belgian Bioindustries Association, Sociale dienst). Binnen de nucleaire sector was de Financiële afdeling vertegenwoordigd in enkele adviescomités. De Financiële afdeling treedt in dit verband op als financieel-budgettair deskundige, complementair aan de bevoegdheden en activiteiten van het Bestuur Energie. Wat de lasten van het verleden betreft, werd een studie uitgevoerd naar de terugbetaling van terugvorderbare voorschotten in de steenkoolsector. Een hangend geschil in de scheepsbouwsector werd verder behandeld. Tenslotte werd de financiële nasleep van de betwisting in het Pijpleidingen Antwerpen/Limburg/Luik (PALL)-dossier geregeld.

7

AANKOPEN

De reglementering inzake de overheidsopdrachten onderging in 1999 enige wijzigingen. Er werd van de gelegenheid gebruik gemaakt om de betreffende dienstorder op een aantal punten aan te vullen en te verduidelijken. De dienstorder is bedoeld als instrument ter bevordering van de uniforme toepassing van de gunningprocedures voor overheidsopdrachten onder de verantwoordelijkheid van het Bestuur Algemene Diensten. Het informaticasysteem, dat feilloos de overgang naar 2000 heeft gemaakt, bewees daarbij zijn diensten.

26



8

E1

GEBOUWEN

Op 12 maart 1999 gaf de Ministerraad, zijn goedkeuring voor de bouw van World Trade Center 4 (WTC 4) om er de diensten van het Ministerie van Economische Zaken in onder te brengen. De Regie der Gebouwen wil dit project zo snel mogelijk realiseren. Dergelijk project neemt echter minstens een drietal jaren in beslag. De verdere centralisering van de diensten in de noordwijk zal kunnen gerealiseerd worden in de loop van 2003. De veiligheid van de gebouwen blijft een prioriteit. Toch werden ook heel wat middelen geïnvesteerd in de verfraaiing van de lokalen. In het raam van de overgang naar het jaar 2000 moest heel wat infrastructuur zoals liften, telefooncentrales, verwarmingsinstallaties enz. worden onderzocht op millenniumbestendigheid.

9

DRUKKERIJ

Aan de drukkerij worden steeds verdergaande eisen gesteld, vooral inzake de kwaliteit van de productie. Er werden in 1999 dan ook een aantal investeringen gerealiseerd met het oog op modernisering. Modernisering betekent in deze sector informatisering en een steeds verdere integratie van het hele productieproces: van opmaak tot eindafwerking.

10

VEILIGHEID OP HET WERK

In 1999 werd ook druk gesleuteld aan de veiligheid op het werk. De preventieve bezoeken aan de gebouwen van het ministerie werden voortgezet en er volgden structurele wijzigingen, met name in het kader van een betere brandbeveiliging. Daarnaast stelde het ministerie zich ook tot doel een nieuwe preventieraadgever aan te stellen die de leiding zou nemen van de Interne Dienst voor Preventie en Bescherming op het Werk (IDPBW), voorheen Veiligheid, Gezondheid en Verfraaiing van de Werkplaatsen (VGV). In het tussenoverlegcomité werd voor deze taak een industrieel ingenieur voorgesteld. Hij werd na goedkeuring van het comité door de minister benoemd.

11

DE JURIDISCHE WERKZAAMHEDEN

In de loop van 1999 heeft de Juridische Afdeling de inhoud en vorm nagezien van 390 wetten of koninklijke besluiten, 296 ministeriële besluiten en officiële adviezen, en een honderdtal antwoorden op parlementaire vragen. De toename van het regelgevende werk ten opzichte van 1998 (+ 12 %) kan worden verklaard door het opdrijven van de werkzaamheden aan het einde van de legislatuur. Met de nieuwe wettelijke regeling voor de sectoren gas en elektriciteit, gebaseerd op twee wetten van 29 april 1999, zal deze tendens zich wellicht voortzetten in 2000. De Juridische Afdeling heeft heel wat inspanningen gedaan om duidelijkheid te scheppen in de respectieve bevoegdheden van de drie Ministers en de Staatssecretaris die sinds de regeringsvorming van 12 juli 1999 voor het ministerie verantwoordelijk zijn, zonder daarbij het


27

E1

Jaarverslag 1999

openbare dienstbetoon en de rechtszekerheid uit het oog te verliezen. Het ingewikkelde onderhandelingsproces werd bekroond met het koninklijk besluit van 6 december 1999 waarin de kwestie is geregeld. De Juridische Afdeling heeft, samen met de Afdeling Diensten van Financiële Aard van het Bestuur Handelsbeleid, een voorontwerp van wet opgesteld tot wijziging van de wet van 22 juli 1985 betreffende de burgerlijke aansprakelijkheid op het gebied van kernenergie. Bovendien heeft de Juridische Afdeling over datzelfde thema, en ook met de steun van Handelsbeleid, in het Egmontpaleis een internationale bijeenkomst georganiseerd die de herziening inleidde van het Aanvullend Verdrag van Brussel bij het Verdrag van Parijs over de burgerlijke aansprakelijkheid op het gebied van kernenergie. De Juridische Afdeling heeft aan verschillende werkgroepen deelgenomen of er het voorzitterschap van waargenomen, zoals de groep van juristen of de groep voor administratieve vereenvoudiging. Zij heeft nieuwe impulsen gegeven voor het oplossen van diverse horizontale problemen, zoals de naleving van de wet van 20 juli 1990 ter bevordering van een evenwichtige vertegenwoordiging van mannen en vrouwen in organen met adviesbevoegdheden. Zo werd 1 januari 2000 een beslissende datum voor het uitbrengen van geldige adviezen door nietconforme organen.

12

DE VERTALINGEN

Het aantal vertaalopdrachten stijgt elk jaar. De vertaalafdeling van het ministerie zorgde in 1999 voor de vertaling van honderden notulen, dienstorders, wetteksten, antwoorden op parlementaire vragen, artikels, toespraken, brochures,... Dit jaar verrichtte de dienst ook veel vertaalwerk in verband met de invoering van de euro en voor de internetsite van het Ministerie van Economische Zaken. Via het intranet werd de interne communicatie vergemakkelijkt. Bestanden kunnen nu in elektronische vorm naar de verschillende diensten gestuurd worden. Dankzij het internet kunnen ook terminologiedatabases van internationale instellingen worden geraadpleegd (bijvoorbeeld Eurodicautom). Op elke pc van de vertaalafdeling werden elektronische woordenboeken geïnstalleerd. Dit versnelde het opzoekingswerk aanzienlijk.

28


Bestuur Energie

E2

Bestuur Energie 1

Opdracht en structurele taken ........................................................................................ 31

2

Prioritaire activiteiten ......................................................................................................... 32

3

Omkadering van de economische activiteiten ............................................................ 32 3.1 Openstelling van de Europese markten voor elektriciteit en aardgas ............ 32 3.2 Energiezekerheid .................................................................................................... 33 3.3 Bijdragen tot de duurzame ontwikkeling en tot de milieuzorgen .................... 37 3.4 Prijzen en tarieven .................................................................................................. 40 3.5 Marktevolutie .......................................................................................................... 41

4

Stimuleren van de economische activiteit ..................................................................... 41

5

Bescherming van de consument .................................................................................... 42 5.1 FAPETRO ................................................................................................................... 42 5.2 Veiligheid van elektrisch materieel en elektrische installaties ........................... 43 5.3 Veiligheid en energetische efficiëntie van de elektrische toestellen en de gastoestellen ............................................................................................... 44 5.4 Omzetting van de richtlijnen en wettelijke bepalingen dienaangaande ...... 45


29

E2

Jaarverslag 1999

30


Bestuur Energie

1

E2


Het Bestuur Energie coördineert en houdt toezicht op de toepassing van de aspecten van het energiebeleid die vallen onder de bevoegdheid van de federale regering en staat in voor de samenwerking met de gewesten. Het Belgisch energiebeleid kadert in een steeds opvallender Europese en internationale context, te meer daar België voor zijn primaire-energiebevoorrading geheel afhankelijk is van het buitenland. De bevoegdheden van het Bestuur zijn georganiseerd rond vijf grote assen: Coördinatie van gemeenschappelijke bevoegdheden met de gewesten Het Bestuur Energie evolueerde naar een structuur die rekening houdt met de hervorming der instellingen van de Belgische staat en met de nieuwe bevoegdheidsverdeling tussen de federale overheid en de gewesten. Door een officieel samenwerkingsakkoord werd een formele instantie opgericht, namelijk de ENOVER-groep (Overlegcel Staat-Gewesten voor Energie) om de standpunten van de Gewesten te coördineren over dossiers waarvoor zij bevoegd zijn of om internationale vergaderingen voor te bereiden die betrekking hebben op deze bevoegdheden. Het voorzitterschap en het secretariaat van deze groep worden waargenomen door het Bestuur Energie. De bevoorrading van het land en de energiemarkten Het Bestuur Energie zorgt voor de vaste bevoorrading van het land, doet voorstellen over de grote richtsnoeren van ons beleid op lange termijn en waakt erover dat de daartoe voorziene mechanismen in geval van crisis onmiddellijk operationeel zijn. Op internationaal vlak is het Bestuur nauw betrokken bij de voltooiing van de eenheidsmarkt van de Unie en bij de uitbouw van een energiestrategie op Europese schaal. Tevens neemt het Bestuur deel aan het Internationaal Energie Agentschap (IEA), in de schoot van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO), en helpt zo het beleid van de energieverbruikende landen op korte en middellange termijn te bepalen. Het Bestuur beheert ook de mechanismen waarmee de prijzen worden bepaald en werkt mee aan de omkadering van de sectoren. Beheer van de nucleaire cyclus Het Bestuur Energie houdt toezicht op de activiteiten met betrekking tot de nucleaire passiva, volgt de nucleaire brandstofcyclus op en volgt de nucleaire onderzoeksactiviteiten op, zowel op nationaal als op internationaal vlak. Tevens houdt het zich bezig met de uitvoer van nucleaire goederen. Het Bestuur volgt tevens de verschillende internationale programma’s die de verbetering van de nucleaire veiligheid beogen in de vroegere Oostbloklanden. Het beheert tenslotte een beperkt bilateraal programma op dit vlak. Gelet op de aanzienlijke nucleaire know-how waarover België beschikt, is het als een verplichting te aanzien dat de vroegere Oostbloklanden er beroep kunnen op doen. Hoog toezicht op de markt


31

E2

Jaarverslag 1999

Het Bestuur Energie is belast met het hoog toezicht op de markt in het raam van het vrij verkeer van producten, gelet op de verplichtingen die op België rusten ingevolge een aantal Europese richtlijnen. Dit geldt tevens voor de veiligheidsaspecten van het elektrisch materieel en van de gastoestellen en voor de vermindering van de CO2-uitstoot dank zij betere energie-efficiëntie van sommige toestellen. Met het oog op de bescherming van de consument beheert het Bestuur eveneens het Algemeen Reglement op de Elektrische Installaties. Administratieve procedures In het raam van de opdrachten die hem bij wetten en besluiten zijn toevertrouwd, vervult het Bestuur Energie courante taken zoals de administratieve procedures betreffende de aanleg van elektrische leidingen, gasleidingen en leidingen voor aardolie en aardolieproducten en zorgt het voor de omzetting van Europese richtlijnen.

2


De prioritaire activiteiten kaderen in drie globale thema’s: omkadering van de economische activiteit, stimuleren van de economische activiteit en bescherming van de consument. Het gaat achtereenvolgens om de openstelling van de markt voor gas en elektriciteit, de zekerheid van energie, duurzame ontwikkeling en milieuzorg, prijzen en tarieven en controles in het kader van het Fonds voor de Analyse van Aardolieprodukten (FAPETRO).

3

OMKADERING VAN DE ECONOMISCHE ACTIVITEITEN

3.1

OPENSTELLING VAN DE EUROPESE MARKTEN VOOR ELEKTRICITEIT EN AARDGAS

Het Bestuur Energie spitst zijn inspanningen voornamelijk toe op het afronden van de omzetting in Belgisch recht van de Europese richtlijn van 1996 betreffende de interne markt voor elektriciteit. De wet tot reorganisatie van de markt is gestemd op 29 april 1999 en onmiddellijk daarna werden de eerste toepassingsbesluiten voorbereid en vonden besprekingen plaats. Dergelijke werkwijze werd eveneens gevolgd voor de richtlijn van 1998 betreffende de interne markt voor gas. Ook de wet betreffende de organisatie van de gasmarkt werd gestemd in april 1999. Hiervoor werden eveneens tal van uitvoeringsmaatregelen voorbereid. Een eerste reeks van koninklijke besluiten van algemene aard werd aangenomen op 3 mei 1999, meer bepaald de besluiten die betrekking hebben op het Directiecomité van de Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas (CREG) en op de Algemene Raad van de CREG. In het raam van de nieuwe organisatie van de elektriciteitsmarkt heeft het Bestuur zich toegespitst op het nemen van maatregelen en het voorbereiden van ontwerpen van besluiten met het oog op de toepassing van de wet. Het gaat hier over: - de installatie van de CREG;

32


Bestuur Energie

E2

- het systeem van vergunningen die nodig zijn voor de nieuwe installaties voor elektriciteitsproductie; - de rechtstreekse lijnen; - een stelsel voor de concessies voor de installatie van windmolenparken in de Noordzee; - de toegang voor derden tot het net; - een onafhankelijke netbeheerder; - de mechanismen voor de promotie van hernieuwbare energiebronnen; - de naleving van de openbare dienstverplichtingen. Aangezien het vroegere stelsel inzake onderzoek en goedkeuring van de uitrustingsplans voor de elektriciteitsector is opgeheven, heeft het Bestuur Energie zich, meer nog dan in het verleden, toegelegd op de uitwerking van een indicatief programma van productiemiddelen en van het plan inzake de uitbouw van het transportnet. Het zal tevens instaan voor de opstelling van het indicatief plan voor de aardgasbevoorrading van het land. De federale regering heeft de Commissie voor de Analyse van de Middelen voor Productie van Elektriciteit en de Reëvaluatie van de Energievectoren (AMPERE) in het leven geroepen. Deze Commissie moet aanbevelingen formuleren omtrent de keuze inzake elektriciteitsproductie. De Commissie AMPERE moet de economische en algemene energiecontext bestuderen en een evaluatie maken van de evolutie van de vraag naar elektriciteit in België en van alle technologieën voor elektriciteitsproductie die aan die vraag kunnen tegemoetkomen. Zij dient zich tevens te buigen over thema’s die vervat zijn in de regeringsverklaring zoals de geleidelijke afbouw van kernenergie, de mogelijkheden om de vraag naar elektriciteit te beheersen en de ontwikkeling van massale hernieuwbare energiebronnen.

3.2

ENERGIEZEKERHEID

De opvolging van de activiteiten in het kader van de sanering van de gekende nucleaire passiva (BP1, BP2, SCK, IRE) is onverminderd doorgegaan. Bij het passief BP1 werd de conditionering voltooid van een belangrijk volume vloeibaar afval. Voor de rest werd vooral verder gewerkt aan de ontmanteling van het vroegere procesgebouw. Bij het passief BP2 hadden de voornaamste activiteiten betrekking op: - de voorbereiding van de behandeling van het laagactief radiumafval; - het detailontwerp van het Hoog Radio-actief Afval (HRA)/Solariumproject en de voorbereiding van de vergunningsdossiers; - de voltooiing van de installatie voor de behandeling van alfabesmette vloeistoffen; - de beëindiging van de conditionering van het slib van de kuip 2000; - de ontmanteling van verschillende installaties, zoals o.a. het lauwe pompstation, de slijkindikker, de bèta/gammacel, het containerpark, e.a. In het kader van het technisch passief van het Studiecentrum voor Kernenergie (SCK) werd voortgegaan op een laag tempo met de afvoer van de BR2-brandstof voor opwerking in


33

E2

Jaarverslag 1999

het Franse La Hague. De containers voor de droge opslag van de BR3-brandstof waren in aanbouw. De vergunningsdossiers voor de opslag van de brandstof waren in voorbereiding. Bij de werken met betrekking tot de reactorkuip hebben zich onvoorziene moeilijkheden voorgedaan, zodat men pas tegen eind 1999 klaar is gekomen om met de versnijding te kunnen starten. In het kader van de liberalisatie van de elektriciteitsmarkt werd een dossier ingediend bij de Europese Commissie om bepaalde uitgaven in de nucleaire sector te laten aanvaarden als “stranded costs”, zodat zij kunnen verrekend worden in de kWh-transportkosten in België vanaf het ogenblik van de liberalisatie van de elektriciteitsmarkt. De Nationale Instelling voor Radio-actief Afval en Splijtstoffen (NIRAS) heeft een werkprogramma opgesteld dat in 2001/2002 moet toelaten een keuze te maken tussen de oppervlakteberging en de geologische berging op één van de bestaande nucleaire zones in België. In 1999 heeft het Bestuur Energie de uitvoering van het werkprogramma opgevolgd. Een belangrijk aspect hierin was de oprichting van partnerschappen met de plaatselijke overheid met het oog op de integratie van het bergingsproject op lokaal vlak. Zo werd een partnerschapovereenkomst afgesloten met de gemeente Dessel. Andere overeenkomsten waren in voorbereiding met de gemeenten Mol en Fleurus-Farciennes. Met betrekking tot de werking van de NIRAS werden volgende ontwerpbesluiten opgesteld: - ontwerp van koninklijk besluit houdende regeling van de erkenning van uitrustingen bestemd voor de verwerking en conditionering van radioactief afval; - ontwerp van koninklijk besluit houdende vaststelling van de bijdragen van de NIRAS voor het opstellen en bijhouden van een inventaris van alle nucleaire installaties en alle terreinen die radioactieve stoffen bevatten; - ontwerp van koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 30 maart 1981 houdende bepaling van de opdrachten en van de werkingsmodaliteiten van de Openbare Instelling voor het beheer van radioactief afval en splijtstoffen (in overeenstemming brengen van het koninklijk besluit van de NIRAS met de wet van 15 april 1994 betreffende de bescherming van de bevolking en van het leefmilieu tegen de uit ioniserende stralingen voortspruitende gevaren en betreffende het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle en vertaling in een wettelijke tekst van het protocol van akkoord tussen de Minister belast met Energie en de Minister van Binnenlandse Zaken betreffende de uitoefening van de voogdij op de werking van de NIRAS). De overeenkomst werd getekend tussen de NIRAS en de Belgische Staat betreffende de financiering van de uitgaven die voortvloeien uit het Onderzoek&Ontwikkeling-programma voor de definitieve berging in de diepe klei van langlevend en/of hoogradioactief afval voor de periode 1998–2003. Deze overeenkomst legt het programma vast dat de NIRAS moet uitvoeren gedurende deze periode en bepaalt de financiële bijdrage van de Belgische Staat (maximaal 12 %) tot dit programma. In verband met de uitvoer van nucleaire materialen had het belangrijkste dossier behandeld door de Commissie van Advies voor de Niet-Verspreiding van Kernwapens (CANVEK) betrekking op het onderzoek van de uitvoer van een nucleair instrumentatiesysteem naar

34


Bestuur Energie

E2

de kerncentrale van Karachi in Pakistan. In het kader van de Groep Atoomvraagstukken werden verschillende dossiers behandeld door het Bestuur Energie, namelijk: - Het voorstel van Euratom-verordening dat de investeringsprojecten definieert die moeten meegedeeld worden aan de Commissie in overeenstemming met artikel 41 van het Euratom-verdrag. De erin vermelde bedragen werden geactualiseerd. - Het KEDO (Korean Peninsula Energy Development Organisation)-dossier. Dit dossier heeft betrekking op de Europese deelname in de financiering van twee kerncentrales in Noord-Korea, zodat dit land zijn internationale verbintenissen zou nakomen inzake de non-proliferatie van kernwapens. Behandelde onderwerpen waren: deelname van de Europese industrie, Europese aanwezigheid in de beheersorganen van KEDO en burgerlijke aansprakelijkheid m.b.t. dit dossier. - Het vierde rapport van de Commissie over het beheer van radioactieve afvalstoffen in de EU en goedkeuring van de raadsbesluiten die aan de hand van dat rapport werden opgesteld. - De samenwerkingsakkoorden tussen Euratom en Oekraïne op het vlak van de nucleaire veiligheid en fusie. - De opvolging van de besprekingen tussen de Europese Commissie en Japan over een samenwerkingsakkoord op het vlak van de nucleaire handel en de veiligheid. - Onderhandelingsrichtsnoeren voor het afsluiten van akkoorden met vier ex-Sovjetrepublieken op het vlak van de nucleaire handel (Kazakhstan, Oezbekistan, Kirgizië en Tadzjikistan). - Onderhandelingsrichtsnoeren voor het afsluiten van een globaal samenwerkingsakkoord tussen Euratom en Oekraïne op het vlak van nucleaire handel en onderzoek en ontwikkeling. Het Bestuur Energie nam deel aan de plenaire vergadering van de Nuclear Suppliers Group (NSG) in mei 1999, alsook aan de verschillende NSG-werkgroepen, waaronder de “Working Group on Implementation Issues” en de “Working Group on Intangible Technology Transfers”. De eerste werkgroep boog zich o.m. over voorstellen om de NSG doeltreffender te doen werken en over voorstellen om de richtlijnen voor exportcontrole te herzien. De tweede werkgroep bestudeerde de maatregelen van landen om ook niet tastbare uitvoer aan controle te onderwerpen. In het kader van de versterking van het waarborgsysteem van het Internationaal Agentschap voor Atoomenergie (IAEA) om ook clandestiene activiteiten en onwettig vervoer te kunnen opsporen, werd door het Departement van Buitenlandse Zaken een memorandum van toelichting opgesteld om het aanvullend protocol ter zake tussen het IAEA, Euratom en de 13 niet-kernwapenstaten van de EU ter ratificatie voor te leggen aan het Parlement. De memorie werd besproken met het Bestuur Energie. Het protocol voorziet dat een omvangrijke informatie zal moeten overgemaakt worden aan het Agentschap. Deze informatie zal moeten verzameld worden door het Bestuur Energie. Om deze informatieinzameling mogelijk te maken werd een ontwerp van wet opgesteld dat samen met het aanvullend protocol zal worden voorgelegd aan het Parlement.


35

E2

Jaarverslag 1999

Het Bestuur Energie nam deel aan de vergaderingen van het Zangger-Committee, waar nieuwe voorstellen omtrent de uitvoercontrole van zuiver nucleaire goederen werden gelanceerd. Het Bestuur Energie heeft deelgenomen aan de verschillende vergaderingen in het kader van Europese programma’s PHARE-TACIS. Zo werd meegewerkt aan de goedkeuring van het programma voor het jaar 1999. Als markantste feit kunnen de akkoorden vermeld worden die werden bereikt over de sluiting van de kerncentrales Ignalina 1 en 2 in Litouwen, Bohunice V1 en V2 in Slowakije en Kozloduy 1, 2, 3 en 4 in Bulgarije. Voor de eerste twee landen werden reeds activiteiten goedgekeurd om de ontmanteling voor te bereiden. Het Bestuur Energie heeft deelgenomen aan de activiteiten van het G24-secretariaat bij de Commissie, dat belast is met de coördinatie van de verschillende bilaterale hulpprogramma’s aan de landen van Oost- en Centraal-Europa en het Gemenebest van Onafhankelijke Staten (GOS) in het domein van de nucleaire veiligheid. Belgische hulpprojecten werden verder gezet in Hongarije, Slowakije en Slovenië. Een nieuw project werd opgestart in Kroatië. De Belgische projecten worden gecoördineerd door het Bestuur Energie. Tussen de NIRAS, Belgonucleaire en de Duitse firma SBK werden contracten getekend voor de overdracht aan de NIRAS van het afval ontstaan in België bij de fabricatie van een deel van de eerste kern van de Kalkar-reactor. De NIRAS zal instaan voor de behandeling, conditionering, tijdelijke opslag en berging van dit afval, tegen betaling van alle kosten door SBK. Om elke crisis inzake bevoorrading van aardolieproducten in de hand te kunnen houden, verplichten Reglementen van het IEA en Europese Richtlijnen hun Lidstaten om stocks aan te houden die gelijk zijn aan 90 verbruiksdagen. Het betreft drie categorieën van producten: - benzines voor voertuigen en vliegtuigen; - gasoil verwarming, gasoil wegverkeer en lampolie; - zware brandstoffen voor industriële stookketels, elektriciteitscentrales, e.a. Aangezien België nog niet beschikt over een nationale opslagmaatschappij heeft ons land de nationale opslagplicht overgedragen aan de invoermaatschappijen, waaronder de raffinaderijen. Op basis van de statistische gegevens betreffende de activiteiten van het voorgaande jaar berekent het Bestuur Energie de opslagplicht per productcategorie van de maatschappijen die olieproducten invoeren (een dertigtal in België) en deelt hun die gegevens mee. Elke maand melden de opslagplichtige maatschappijen het niveau van hun opslag, dat niet minder dan hun verplichtingen mag bedragen. Het Bestuur houdt een register bij van de opslagplaatsen waar deze strategische stocks kunnen worden ondergebracht, werkt samen met het Bestuur Economische Inspectie voor de controles ter plaatse om de effectieve aanwezigheid van de stocks na te gaan en onderhoudt contact met de administratieve overheden in onze buurlanden ten einde zich te vergewissen van de aanwezigheid van de Belgische voorraden in het buitenland en vice versa. De overgang naar het jaar 2000 vormde in het jaar 1999 een grote bekommernis. De millenniumbug in de sterk geïnformatiseerde systemen van de gas- en elektriciteitssector was immers

36


Bestuur Energie

E2

niet uitgesloten. Zowel bij de Belgische als bij de buitenlandse operatoren werd hieromtrent diepgaand onderzoek verricht. Voor de gassector werden tal van ontwerpen van koninklijke besluiten voorbereid met betrekking tot de transport- en leveringstoelatingen en de gedragscode. Hierbij werd rekening gehouden met de bijzondere kenmerken van België zoals de ontstentenis van productie in België, de rol van ons land als draaischijf voor gasdoorvoer, e.a.

3.3

BIJDRAGEN TOT DE DUURZAME ONTWIKKELING EN TOT DE MILIEUZORGEN

De politieke opties van de nieuwe Regering gaan duidelijk in de zin van een bevoorrechte bestudering van de milieuaspecten in het kader van de energiepolitiek. In navolging van een beslissing van de Verenigde Naties, keurde de federale Regering op 5 mei 1997 de “Wet betreffende de coördinatie van het federale beleid inzake duurzame ontwikkeling” goed. Deze wet voorziet vooreerst in het opmaken van een tweejaarlijks rapport waarbij het huidig beleid wordt geëvalueerd op duurzaamheid en waarbij projecties worden gemaakt bij gewijzigd en ongewijzigd beleid. Op basis van dit rapport wordt het Federaal Plan inzake Duurzame Ontwikkeling (vierjaarlijks) opgesteld met de te nemen maatregelen en hun uitvoeringsmodaliteiten. Als ondersteunende organen werden de Federale Raad voor Duurzame Ontwikkeling (FRDO) en de Interdepartementele Commissie Duurzame Ontwikkeling (ICDO) opgericht. De Directeur-generaal van het Bestuur, die reeds het Departement vertegenwoordigde in de schoot van de ICDO en de werkgroep inzake atmosfeerproblematiek voorzat, is nu voorzitter geworden van de ICDO. Deze groep heeft het federale beleid onderzocht inzake klimaatverandering, ozonconcentraties, e.a. en formuleerde mogelijke denkpistes voor een duurzamer beleid. “UN-Committee on Sustainable Development”: dit comité is een suborgaan van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties en het coördineert de werkzaamheden in het domein van Duurzame Ontwikkeling. In het licht van de ministeriële vergadering in 2001 (CSD9), die volledig zal zijn gewijd aan het opstellen van een mondiale strategie voor duurzame energie, werd gestart met een ad hoc werkgroep voor EU-energie-experten die zullen belast zijn met de onderhandeling van een concreet werkprogramma. De ad hoc groep kwam meerdere malen samen, inzonderheid met het doel nationale rapporten op te stellen met het oog op CSD9. Het Bestuur Energie neemt de vertegenwoordiging waar van deze energie-expertengroep en het heeft met het oog op CSD9 tevens gezorgd voor de coördinatie en het opstellen van het nationaal rapport inzake België. Op de Europese Raad van Milieuministers van 16 en 17 juli werd een akkoord bereikt over de verdeling van het door de EU in Kyoto aangegane engagement. België verbond zich tot een vermindering van 7,5% ten opzichte van het niveau van 1990 in 2008-2012.


37

E2

Jaarverslag 1999

Een nieuw Belgisch plan werd principieel ingediend tegen eind 1999: de evaluatie van het huidig programma fungeert hiervoor als vertrekpunt. De coördinatie van dit programma wordt verzekerd door het federale departement Leefmilieu, maar de bijdrage van het Bestuur Energie is essentieel, inzonderheid voor wat betreft de CO2-uitstoten, die in hoofdzaak te wijten zijn aan de energiesector. Diverse onderzoekingen die in 1999 werden toevertrouwd aan universitaire teams werden gefinaliseerd met het doel het beleid en de maatregelen voor te bereiden. Daar waar de beslissingen over de engagementen en de verdere uitwerking van de bepalingen van het Protocol zich vooral op het internationaal niveau afspelen, dient het reductiebeleid te worden gevoerd op nationaal, regionaal en zelfs lokaal niveau. Het vinden van een evenwicht tussen de beide niveaus is zeer belangrijk. Een specifieke ENOVER-werkgroep werd hiervoor opgericht: de ENOVER/Beperking van de Emissie van Broeikasgassen (BEBG)groep. Nationale standpunten voor de beslissingen inzake het communautaire klimaatbeleid worden geformuleerd in de Coördinatiegroep “Broeikaseffect” die gehuisvest is bij de Federale Diensten voor het Leefmilieu. In deze overleggroep wordt ook gerapporteerd over internationale conferenties en activiteiten en dient het nieuwe Nationale Programma voor de reductie van broeikaseffecten te worden uitgewerkt. Het Bestuur Energie neemt actief deel aan de werkzaamheden van deze groep. Ook in de ENOVER-structuur bestaat een werkgroep rond deze materie. De werkgroep is tevens het “National Focal Point” voor Joint Implementation, één van de drie flexibele mechanismen uit het Kyoto Protocol, ten opzichte van het secretariaat van het Klimaatverdrag. De uitwerking van het laatste uitrustingsplan 1995-2005 werd verdergezet via een verslag en maatregelen van aanmoediging ten voordele van: - warmtekrachtkoppeling: aanpassing van de terugleveringstarieven voor de zelfopwekkers, plafondprijzen voor nood- en bijkomende leveringen; - hernieuwbare energiebronnen: verhoging van 1 naar 2 BEF/kWh van de bestaande extratarifaire tegemoetkoming voor elektriciteit uit windenergie of waterkrachtenergie. Deze beide beslissingen worden aangevoeld als een belangrijk impuls voor de doorbraak van warmtekrachtkoppeling, windenergie en kleinschalige waterkracht in ons land. In navolging van de bespreking op Europees niveau, werd door de groep ENOVER veel aandacht besteed aan thema’s zoals energie-efficiëntie, hernieuwbare energiebronnen en klimaatverandering. Wat betreft de hernieuwbare energieën, werden inspanningen geleverd om convergentie te bereiken tussen de gewestelijke initiatieven inzake bevordering van hernieuwbare energieën, in de context van de liberalisering van de elektriciteits- en gasmarkten. Het gaat hier voornamelijk om ontwikkeling op Belgisch niveau van het systeem van ‘groene stroomcertificaten’. Een belangrijke verwezenlijking is ongetwijfeld de goedkeuring op 10 juni 1999 van een nieuw samenwerkingsakkoord waarin de oprichting van een permanente werkgroep ABC wordt aangekondigd. Binnen deze werkgroep zullen de drie gewesten en de federale overheid samen een gemeenschappelijke methodologie definiëren voor de uitwerking van conve-

38


Bestuur Energie

E2

nanten inzake energie-efficiëntie met de industrie. In verscheidene Europese landen, in het bijzonder in Nederland, vormen die convenanten of “voluntary agreements” zeer belangrijke elementen in de politiek van Rationeel Energie Gebruik (REG). Voor wat betreft het dossier van energiecertificatie van gebouwen, heeft het onderzoeksteam dat werd opgericht op initiatief van de groep ENOVER, bestaande uit experts van het Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf (WTCB), het Institut Wallon asbl, de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (VITO), zijn werkzaamheden verder gezet met het oog op de toepassing, van het binnen ENOVER uitgewerkte systeem, op een vijftiental woningen en het testen van verscheidene technologieën. Het overleg met de gewestelijke overheden werd dusdanig aangevuld dat meer aandacht wordt besteed aan de behoeften die voortvloeien uit de Conferentie van Kyoto en aan de nieuwe mechanismen die in dat kader worden voorzien, alsook aan deze die resulteren uit de omzetting van de richtlijnen inzake liberalisering van elektriciteits- en gasmarkten. Binnen het Bestuur Energie werd een “Post-Kyotocel” opgericht. Bijzonder overleg vindt plaats om de middelen te identificeren waarmee hernieuwbare energiebronnen kunnen worden gepromoot met betrekking tot de Europese initiatieven die op dat vlak worden genomen en op een manier die aansluit bij de interne markt voor elektriciteit (uitbouw van een systeem van ‘groene stroomcertificaten’ of soortgelijke). Overigens levert het Bestuur Energie inspanningen om de Belgische aanwezigheid en deelname in het kader van internationale studie- en onderzoeksprogramma’s te intensiveren, zowel op Europees niveau als op niveau van het Internationaal Energie Agentschap en om concrete realisaties in het verlengde van deze programma’s te bevorderen, bijvoorbeeld op het gebied van energiecertificatie van gebouwen of van regelmatig onderhoud van verwarmingsketels. Op 6 oktober 1999 werd België lid van het Internationaal Fonds voor de vergoeding van schade door Olie (FIPOL). De Fondsen 1971 en 1992 hebben als hoofdfunctie een vergoeding te bieden aan de slachtoffers van een olieverontreiniging die veroorzaakt werd door een tankschip. De vergoeding die betaalbaar is door het Fonds 1971, waaraan België deel heeft genomen van l maart 1995 tot 5 oktober 1999 is beperkt tot 60 miljoen bijzondere trekkingsrechten (hetzij ongeveer 3,2 miljard BEF) per vastgesteld feit, met inbegrip van de bedragen die door de eigenaar van het schip worden betaald. Het maximum bedrag dat betaalbaar is door het Fonds 1992 bedraagt 135 miljoen (hetzij ongeveer 7,2 miljard BEF). Behalve de deelneming aan de diverse zittingen van de vergadering en van het uitvoerend comité van het Fonds 1971 en sedert 6 oktober 1999 aan het Fonds 1992, is het Bestuur Energie belast met het verzamelen en overmaken van de rapporten die zijn opgesteld door elk van de personen die koolwaterstoffen ontvangt in België, die aanleiding geven tot bijdragen.

3.4

PRIJZEN EN TARIEVEN

De prijzen van de petroleumproducten worden bepaald door de Programma-overeenkomst tussen de petroleumsector (vertegenwoordigd door de Belgische petroleumfederatie) en de


39

E2

Jaarverslag 1999

Minister van Economie die voor de belangrijkste petroleumproducten maximale verkoopprijzen vastlegt op basis van een dagelijkse berekening, die wordt verricht door het Bestuur Energie. De huidige Programmaovereenkomst loopt tot 31 juli 2000 en zonder tegenbericht van één van de partijen wordt zij stilzwijgend verlengd voor een nieuwe periode van twee jaar. Het Bestuur Energie beheert de prijsberekening, de informatie voor de abonnees, het adressenbestand en de boekhouding (facturatie en staat van betalingen) van deze abonnementen. De dagelijkse prijsberekening werd dit jaar elke dag, per fax of per telex naar 110 abonnees gestuurd. Daarenboven kende 1999 voor alle olieproducten samen 94 officiële tariefwijzigingen die geheel of gedeeltelijk of naargelang van de aanvraag, meegedeeld werden aan 950 abonnees. De prijzen van het aardgas en van de elektriciteit worden maandelijks berekend door het Bestuur Energie. Zij verschillen enerzijds volgens de evolutie van de kostprijs van de brandstoffen die worden gebruikt door de elektrische centrales en de prijzen aan de grens van de ingevoerde gassen, en anderzijds volgens de lonen die eigen zijn aan deze sectoren en de gebruikte materialen. De schommelingen van deze kostprijscomponenten gaan volgens de parameters die elke maand in het Belgisch Staatsblad worden gepubliceerd. Het vastleggen van de maximumprijzen voor het geheel van het grondgebied, geschiedt door de federale Minister die bevoegd is voor economie, op aanbeveling van het Controlecomité voor de Elektriciteit en het Gas. Sedert het goedkeuren van de wet van 29 april 1999 betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt, zijn de aanbevelingen van het Controlecomité voornamelijk van toepassing op de leveringen van elektriciteit aan eindklanten, die niet de hoedanigheid hebben van verkiesbare klant. Het eventueel vastleggen van de maximumprijzen voor verkiesbare eindafnemers zal vanaf nu slechts op aanbeveling van de Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas kunnen gebeuren, die door voornoemde wet is ingesteld. In het kader van de bevoegdheden die het nu kreeg toegewezen, heeft het Controlecomité, in 1999 besloten om twee tariefverminderingen toe te passen. Op jaarbasis, bedroeg de ene 1 miljard BEF op 1 januari en de andere op 4,3 miljard BEF op 1 september. Het tweede luik houdt belangrijke structurele verminderingen in, voornamelijk ten bate van de laagspannings klanten van de distributie. Die maatregelen bestaan inzonderheid in het opheffen van het tariefverschil tussen residentiële klanten en professionelen op het vlak van de vaste termijn. Tevens worden twee nieuwe tarieven ingesteld: het ene voor vermogens die lager liggen dan of gelijk zijn aan 6 kVA en het andere voor vermogens die hoger of gelijk zijn aan 36 kVA.

3.5

MARKTEVOLUTIE

Er werd dit jaar een studie over de evolutie van de energiemarkt in 1998 gepubliceerd. Die studie omvat een algemeen overzicht van de evolutie van de verschillende energiemarkten in

40


Bestuur Energie

E2

België en dit zowel op het vlak van primair verbruik als van finaal verbruik van de belangrijkste economische sectoren. Zij vermeldt eveneens de evolutie van de gemiddelde verbruiksprijzen van de belangrijkste energieproducten en ze geeft een evaluatie van de graad van energieafhankelijkheid van het land. Aan de hand van die balans kan de evolutie van de energiebehoeften van het land worden gevolgd en kunnen ook de toekomstige behoeften worden geraamd, rekening houdend met zowel de Europese als de mondiale dimensie ervan. Deze gegevens worden overgemaakt aan Eurostat (het Bureau voor Statistiek van de Europese Gemeenschap), aan het IEA en aan de Verenigde Naties. Het Bestuur nam initiatieven om het systeem van gegevensinzameling te hervormen rekening houdend met de nieuwe omgeving van liberalisering van de markten en van de nieuwe behoeften inzake energetische voorspellingen op middellange en lange termijn.

4

STIMULEREN VAN DE ECONOMISCHE ACTIVITEIT

België neemt deel aan de euromediterrane samenwerking op het gebied van de energie, en aan de werkzaamheden van het IEA waarvan de Directieraad in 1999 voorgezeten wordt door de Directeur-generaal van het Bestuur voor Energie. Het Verdrag van het Europees Energiehandvest, werd op 17 december 1994 ondertekend door 46 staten. Het is de juridische uitvoering van een politiek document dat in 1991 werd ondertekend. De doelstelling is om met een Europese samenwerking op het vlak van energie, de onstabiele politieke en economische situatie van de voormalige sovjetlanden te counteren. De aanwezigheid van een rijk energiepotentieel in deze landen betekent bovendien een bijkomende troef voor de energiediversificatie in de Europese Unie. Concreet tracht het Verdrag een juridisch kader te scheppen voor buitenlandse investeerders die wensen te opereren in de staten van Oost- en Centraal-Europa. Op 16 april 1998 – na ratificatie door 30 lidstaten – trad het Verdrag in werking. België ratificeerde op 8 mei 1998. In 1999 werden de voorbereidende werkzaamheden voor dit Verdrag verder gezet, inzonderheid voor wat betreft transit. Na de goedkeuring van het vijfde Europese onderzoekskaderprogramma en het specifieke programma over kernenergie werd effectief gestart met de uitvoering van deze programma’s. Het specifiek programma kernenergie bestaat uit twee luiken: - thermonucleaire fusie; - nucleaire fissie; - uitbreiding en versteviging van de Europese kennis en bekwaamheid in de radiologische wetenschappen. Voor het luik nucleaire fissie en radiologische wetenschappen werd een gedetailleerd werkprogramma opgesteld dat na commentaar vanwege de lidstaten (waaronder België) werd goedgekeurd. Met betrekking tot de thermonucleaire fusie werd de EFDA-overeenkomst ondertekend tussen


41

E2

Jaarverslag 1999

de Belgische Staat en de Europese Commissie (EFDA-European fusion development agreement). De EFDA-overeenkomst is een gevolg van de herstructurering van het fusieprogramma en zij moet leiden tot een betere coördinatie van de verschillende fusiedomeinen. Het Bestuur Energie heeft verder meegewerkt aan het Europees programma inzake beheer van radioactief afval. In 1999 werd veel aandacht besteed aan de uitwerking van het nieuw actieplan. Andere belangrijke thema’s waren de samenwerking met betrekking tot de langdurige opslag of definitieve berging, de ontmanteling en de classificatie van vast radioactief afval.

5

BESCHERMING VAN DE CONSUMENT

5.1

FAPETRO

Het Fonds voor de Analyse van Aardolieprodukten (FAPETRO) heeft het register, waarin alle verkooppunten van brandstoffen zijn opgenomen, en het register van economische bedrijven die in het bezit zijn van een accijnsnummer voor minerale oliën op continue basis bijgewerkt. Het aantal geopende benzinestations bedraagt nu 4.750. Het aantal wekelijkse controles bleef gehandhaafd op 200. Het dagelijks beheer van FAPETRO is in de handen van het Bestuur Energie dat de planning en de organisatie verzorgt van de dagelijkse controles. Indien een product niet beantwoordt aan de gestelde normen wordt de verdeler daarvan op de hoogte gehouden. Hij wordt geacht binnen de 24 uur de kwaliteit van zijn product op te trekken naar het vereiste niveau. Tevens worden de labokosten doorgefactureerd naar de verantwoordelijken van het station. In 1999 werden in totaal 8.710 controles verricht in willekeurig gekozen benzinestations. Op de 8.710 genomen monsters, beantwoordden er 320 niet aan de norm, zijnde 3,67 % negatieve resultaten in 1999, tegenover 5,17 % in 1998 en 9,8 % in 1997. De helft van de controles werden uitgevoerd in de categorie van de gasolie-diesel; 5,33 % van de genomen stalen voldeden niet aan de norm, tegenover 6,8 % in 1998. De meeste overtredingen hebben betrekking op de aanwezigheid van furfurol (scheikundige indicator van gasolie-verwarming) en/of het vlampunt (het bewijs dat gasolie-diesel werd vermengd met andere aardolieproducten). Men stelt evenwel van jaar tot jaar een duidelijke verbetering vast van de brandstoffen die in België worden verbruikt. Het objectief van het Fonds om onder de 5 % te komen voor wat betreft het aantal stalen in overtreding, werd dus in ruime mate bereikt (3,67 % in 1999). De vastgestelde onregelmatigheden zijn te wijten aan verschillende factoren, zoals de onzuiverheid van de tanks, het gebruik van eenzelfde vrachtwagen voor het transport van verschillende soorten brandstof en de aanwezigheid van restanten van andere petroleumproducten in de leidingen, op het moment van de levering. Het bestaan van FAPETRO heeft de petroleummaatschappijen, de vervoerders en de eigenaars van benzinestations ertoe aangezet om de kwaliteit van hun producten grondig na te gaan. De daling van het aantal negatieve controles in vergelijking met de voorgaande jaren is hiervan het bewijs.

42


Bestuur Energie

5.2

E2

VEILIGHEID VAN ELEKTRISCH MATERIEEL EN ELEKTRISCHE INSTALLATIES

Het “Algemeen Reglement op de Elektrische Installaties” omvat alle veiligheidsvoorschriften waaraan industriële en huishoudelijke elektrische installaties en kabelnetten dienen te voldoen. Een interministeriële werkgroep waaraan het Bestuur Energie deelneemt, en volgens een tweejaarlijks mandaat het voorzitterschap en het secretariaat ervan waarneemt, staat in voor de aanpassing van de voorschriften van het Reglement aan de technische evolutie van het elektrisch materieel of ter verbetering van de inhoud ervan. Vanaf 1999 werd het voorzitterschap en het secretariaat van deze interministeriële werkgroep overgedragen aan de Administratie van de Arbeidsveiligheid van het Ministerie van Tewerkstelling en Arbeid voor een periode van twee jaar. Het Bestuur Energie werkte evenwel de dossiers waarover in 1998 een overeenstemming werd bereikt verder af met het oog op het opstellen van koninklijke en/of ministeriële besluiten (voorontwerp besluiten, advies van het Vast Elektrotechnisch Comité en van de Hoge Raad voor de Preventie en Bescherming op het Werk). Met betrekking tot de aanpassing van het Reglement is in 1999 een koninklijk besluit verschenen dat een zevental artikelen ervan wijzigt. Het betrof hoofdzakelijk een actualisatie van de voorschriften met betrekking tot de scheiding van de PEN-geleider (=combinatie van beschermings- en nulgeleider), de automatische differentieelstroominrichtingen, de voeding van kampeerwagens en het elektrisch materieel met een brandbaar diëlektricum, teneinde rekening te houden met de technologische evolutie van het elektrisch materieel, de normalisatie en praktijksituaties. Verder werden in een vijftal subwerkgroepen wijzigingen aan diverse artikelen van het Reglement voorbereid, voor de meeste ervan is de bespreking nog niet beëindigd aangezien het omvangrijke wijzigingen betreft. Daarnaast werden vier ministeriële besluiten tot afwijking op de voorschriften van het reglement afgeleverd, waarvan twee in de industriële sector (elektrische motoren in explosieve zones en reinigen van hoogspanningscabines onder spanning) en twee in de huishoudelijke sector (verplicht aanbrengen van een specifiek aardingssysteem wanneer er geen aarding werd geplaatst bij een nieuwbouw of ter vervanging van een niet-reglementair aangebracht aardingssysteem). Vervolgens werden een tiental klachtendossiers behandeld, inbegrepen een onderzoek ter plaatse en een verslagopmaken, met betrekking tot niet-conforme huishoudelijke en aanverwante elektrische installaties. Vier ervan hebben geleid tot een in ordestelling van de elektrische installatie. Voor de zes overige werd door de eigenaar of de huurder een rechtsgeding aangespannen tegen de installateur. Tenslotte werd in het kader van dezelfde reglementering een volledige controle uitgevoerd van de hoogspanningscabines toebehorend aan de Gemeenschappen.


43

E2

Jaarverslag 1999

5.3

VEILIGHEID EN ENERGETISCHE EFFICIENTIE VAN DE ELEKTRISCHE TOESTELLEN EN DE GASTOESTELLEN

Per sector van activiteit, zijn de resultaten: Veiligheid van het elektrisch materieel In de loop van 1999, werden 223 elektrische toestellen meegenomen om na te gaan of zij voldeden aan de essentiële veiligheidseisen (programmeerbare contactstoppen, veiligheidstransformatoren, elektrische waterketels, frituurketels, kleine elektrische komforen) in het kader van het koninklijk besluit van 23 maart 1977 tot vaststelling van de veiligheidswaarborgen waaraan sommige elektrische machines, toestellen en leidingen moeten voldoen (richtlijn 73/23/EEG gewijzigd bij de richtlijn 93/68/EEG op de CE-markering). Er werden drie vergaderingen belegd in 1999 door de Vaste Raadgevende Commissie voor de Veiligheid van het Elektrisch Materieel om dossiers van toestellen te onderzoeken waarvan belangrijke non-conformiteiten werden opgetekend, zoals een te grote verhitting, toegankelijkheid tot de actieve gedeelten, geen weerstand bij de gloeidraadtest of een slechte doorslagsterkte. Op basis van de adviezen van deze Commissie hebben in 1999, 59 toestellen het voorwerp uitgemaakt van een ministerieel besluit tot verbodsbepaling. Verder hebben 103 elektrische toestellen, die reeds in andere Europese landen een verbod van commercialisering kregen, het voorwerp uitgemaakt van ministeriële besluiten tot verbodsbepaling. Bovendien werd voor 92 types van elektrische toestellen onmiddellijk verkoopverbod opgelegd op basis van een technisch-administratief nazicht (visuele test), uitgevoerd door de dienst (ontbreken van een CE-markering, te geringe diameter van de voedingskabel, toestellen zonder aardgeleider in gevallen waar dit noodzakelijk is, contactdozen en –stoppen die niet voldoen aan de in België toegelaten afmetingen,…). Veiligheid van het elektrisch materieel dat kan worden gebruikt in een ontplofbare omgeving Al het elektrisch materiaal dat kan worden gebruikt in een ontplofbare atmosfeer moet, om op de markt te kunnen worden gebracht, een certificaat van gelijkvormigheid hebben. Indien het materiaal niet meer beantwoordt aan de essentiële veiligheidseisen, dan kan de erkende instantie het gebruik van het certificaat intrekken. De intrekking wordt rechtstreeks ter kennis gebracht van de andere Europese aangemelde instanties en van de Lidstaten van de Europese Economische Ruimte. In 1999 was er geen enkele kennisgeving van intrekking. Elektromagnetische compatibiliteit In de loop van 1999 werden 30 elektrische toestellen (dimmers, variatoren en ballasten) onderzocht door laboratoria teneinde te controleren of ze beantwoordden aan essentiële vereisten inzake bescherming in het kader van het koninklijk besluit van 18 mei 1994 betreffende elektromagnetische compatibiliteit (richtlijn 89/336/EEG). Voor geen enkel toestel werd er een verbod van commercialisering uitgevaardigd.

44


Bestuur Energie

E2

21 toestellen die reeds het onderworpen waren aan een verbod van commercialisering in een ander land van de Europese Economische Ruimte, vormden het voorwerp van een ministerieel besluit tot verbodsbepaling. Veiligheid van het gasmateriaal In de loop van 1999 werden 75 gastoestellen meegenomen, waarvan er 10 (4 vloerketels, 2 wandketels, 1 aerotherm, 1 warmeluchtkanon, 1 pittagrill, 1 infrarode stralingsverwarmer) belangrijke non-conformiteiten vertoonden. Zij hebben het voorwerp uitgemaakt van ministerieel besluit tot verbodsbepaling van commercialisering. Rendement van de verwarmingsketels In 1999 heeft de ‘Raadgevende Commissie voor advies inzake rendement voor nieuwe olie- en gasgestookte verwarmingsketels’ tweemaal vergaderd. Het reglement van inwendige orde werd goedgekeurd. De marktcontrole werd opgestart in september 1999; 9 gasapparaten werden meegenomen. Geen enkele non-conformiteit werd vastgesteld.

5.4

OMZETTING VAN DE RICHTLIJNEN EN WETTELIJKE BEPALINGEN DIENAANGAANDE

De Europese richtlijn 94/9/CE betreffende het materiaal dat kan worden gebruikt in een ontplofbare omgeving werd omgezet in Belgisch recht bij koninklijk besluit van 22 juni 1999. (B.S. van 25 september 1999). De richtlijn 93/42/CE betreffende de medische hulpmiddelen werd omgezet bij koninklijk besluit van 18 maart 1999. De divisie Gas-Elektriciteit is belast met het beheren van de bepalingen inzake het elektromedisch materieel. De richtlijn 98/11/CE betreffende de etikettering van het energieverbruik van lampen voor huishoudelijk gebruik werd omgezet bij ministerieel besluit van 1 december 1999. Bij ministerieel besluit van 23 december 1999, werd TECHNIGAZ erkend als aangemeld organisme en Koninklijke Vereniging van Belgische Gasvaklieden (KVBG) en het experimentele centrum van het WTCB werden erkend als proefstations in het kader van het koninklijk besluit van 18 maart 1997 betreffende de vereisten inzake rendement van de nieuwe olie- en gasgestookte centrale verwarmingsketels.


45

E2

Jaarverslag 1999

46


Bestuur Handelsbeleid

E3

Bestuur Handelsbeleid 1

Opdracht en structurele taken ........................................................................................ 49

2

Prioritaire activiteiten ......................................................................................................... 50

3

Bescherming van de consument .................................................................................... 51 3.1 Prijzenreglementering ............................................................................................ 51 3.2 Consumentenrecht en handelsreglementering ................................................. 52 3.3 Reglementering van verzekeringen ..................................................................... 54 3.4 Reglementering van krediet ................................................................................. 55

4

Verbetering van het concurrentievermogen van de ondernemingen ...................... 56 4.1 Bescherming van de economische mededinging ............................................ 56 4.2 Handelsreglementering ......................................................................................... 57 4.3 Wetgeving van de industriële eigendom ............................................................ 59 4.4 Reglementering op de handelsvestigingen ....................................................... 61 4.5 Bedrijfsorganisatie .................................................................................................. 62

5

De overgang naar de eenheidsmunt ............................................................................. 63

6

De informatiemaatschappij ............................................................................................. 63

7

De administratieve vereenvoudiging en de economische informatie ...................... 64 7.1 Berekening en verspreiding van indexcijfers ...................................................... 64 7.2 Cel info verbruikers ................................................................................................. 65 7.3 Verstrekken van informatie en promotie ............................................................. 67 7.4 Transparantie en vereenvoudiging van regelgevingen en procedures ......... 69


47

E3

Jaarverslag 1999

48



1

E3


Het Bestuur Handelsbeleid heeft vooral een normatieve opdracht. Het draagt bij tot de ontwikkeling van een gunstige omgeving waarin het concurrentievermogen van bedrijven en markten kan spelen en waarin de consument de grootst mogelijke bescherming geniet. Via de prijzenreglementering en de mededingingswetgeving draagt de Afdeling Prijzen en Mededinging bij tot het creëren van een economische ruimte waarin de consument goederen of diensten kan kiezen tegen normale voorwaarden. De belangrijkste taken die hieruit voortvloeien zijn: - de behandeling van prijsaanvragen en prijsverhogingaanvragen voor de gecontroleerde sectoren; - het opvolgen van de prijzen voor de vrije sectoren; - het onderzoek van concentratiedossiers en van restrictieve mededingingspraktijken; - het volgen van de Europese en internationale werkzaamheden op het vlak van de mededinging. - Europese instanties bij verificatie-opdrachten. De Afdeling Bescherming van de Consumentenrechten - Handelsreglementering zorgt voor: - bijsturing van het consumentenrecht op de volgende gebieden: - de bescherming van de juridische en economische belangen van de consument; - de bescherming van de veiligheid van de verbruiker; - de regeling van kleine consumentengeschillen; - reglementering van een aantal handelspraktijken om een normale concurrentie tussen de handelaars te verzekeren; - adequate consumenteninformatie. De Afdeling Diensten van Financiële Aard is actief in drie domeinen: verzekeringen, krediet en bedrijfsorganisatie. De belangrijkste opdrachten zijn: - in de verzekeringssector, reglementaire bevoegdheden met de nadruk op de bescherming en de informatie van de verbruiker; - het reglementeren van de overeenkomsten inzake consumentenkrediet (met uitzondering van het hypothecair krediet); - de opvolging van specifieke financiële dossiers; - het toezicht op de ondernemingsraden op het gebied van hun werking en van de inlichtingen die hen worden overgemaakt; - de erkenning van de coöperatieve vennootschappen. De Afdeling Rechtskundige Coördinatie - Economische Analyses omvat de diensten Distributie en Indexcijfer der Prijzen. - De hoofdactiviteit van de Dienst Distributie berust bij de sectie Handelsvestigingen. Deze regelt de oprichting of de uitbreiding van verkooppunten in de sector van de kleinhandel, met inachtneming van de voorwaarden en procedures voorgeschreven door de wet op de handelsvestigingen.


49

E3

Jaarverslag 1999

- De sectie Beurzen en Tentoonstellingen heeft zowel een opdracht op het informatieve vlak als op het vlak van de promotie van de bevoegdheden van het Departement en van de Belgische know-how op nationaal en op internationaal niveau. - De hoofdopdracht van de Dienst Indexcijfer der Prijzen is de maandelijkse berekening en de publicatie van de verschillende indexcijfers: de Nationale Index van de Consumptieprijzen, de Gezondheidsindex, de Geharmoniseerde (Europese) index in het kader van de Europese eenheidsmunt, en de Index van de Industriële Productieprijzen. De Dienst voor Industriële Eigendom: - moedigt de bescherming van industrieel eigendomsrecht aan, rekening houdend met de vereisten van het algemeen belang. Zowel in België als in het buitenland kent de dienst exclusieve rechten toe voor de exploitatie van onderzoeksresultaten, vernieuwingen en creatieve werkzaamheden (octrooien, merken, tekeningen of modellen) in ruil voor hun publicatie; - verzamelt en verspreidt informatie over de industriële eigendomsrechten en in het bijzonder over de technische informatie die in de octrooien te vinden is; - behartigt de dienst de belangen van de Belgische industrie en vertegenwoordigt zij België bij de internationale instanties waar ze onder andere meewerkt aan de aanpassing van het industrieel eigendomsrecht. Tenslotte is er een “Task Force” met als opdracht binnen het Bestuur Handelsbeleid het beheer van de horizontale dossiers inzake de handel en de informatiemaatschappij te verzekeren.

2


De prioriteiten van het Bestuur Handelsbeleid werden vooral bepaald in functie van het federaal regeringsprogramma. Bescherming van de consument - Prijzenreglementering: het onderzoek van prijzendossiers in de sectoren die nog onder een verstrengde controle vallen; - Consumentenrecht en handelsreglementering: de hervorming van de wet van 14 juli 1991 betreffende de handelspraktijken en de voorlichting en bescherming van de consument, de omzetting van de richtlijn betreffende het deeltijds gebruik van onroerende goederen (timesharing), en de hervorming van de wet van 9 maart 1993 ertoe strekkende de exploitatie van huwelijksbureaus te regelen en te controleren; - Reglementering inzake verzekeringen: wetsontwerpen houdende algemene herziening van de wet op de aansprakelijkheidsverzekering inzake auto, over de dekking van schade veroorzaakt door natuurrampen en over de nucleaire aansprakelijkheid; - Reglementering inzake krediet: de collectieve schuldenregeling, de wijziging van de wet van 12 juni 1991 op het consumentenkrediet en de wet over de grensoverschrijdende betalingen. Verbetering van het concurrentievermogen van de ondernemingen

50



E3

- Bescherming van de economische mededinging: de dossiers over de restrictieve mededingingspraktijken en, als gevolg van de wijzigingen in 1999 aangebracht aan de wet van 5 augustus 1991 tot bescherming van de economische mededinging, de voorbereiding van de voorontwerpen van de besluiten tot wijziging van sommige uitvoeringsbesluiten van deze wet. - Handelsreglementering: de opvolging van het groenboek inzake de commerciële communicatie. - Wetgeving inzake de industriële eigendom: de ontwikkelingen betreffende de informatiemaatschappij, het bestrijden van de namaak, het instellen van een oppositieprocedure tegen de Benelux-merken, en de Intergouvernementele Conferentie voor de herziening van de Conventie over het Europees octrooi. - Reglementering op de handelsvestigingen: de behandeling van socio-economische dossiers, de voortzetting van de wetsherziening van 29 juni 1975 betreffende de handelsvestigingen door de uitwerking van een reglementering tot herdefiniëring van de zone 1 en door de verhoging van de oppervlaktenormen, het actualiseren van de organen voorzien door de wet van 1975 en de afwerking van de nieuwe handelsatlas. - Bedrijfsorganisatie: de controle in de ondernemingsraden, met bijzondere aandacht voor de correcte toepassing van de regels over sluitingen, herstructureringen en collectieve afdankingen. De overgang naar de eenheidsmunt Het opvolgen van de werkzaamheden op nationaal en Europees niveau. De informatiemaatschappij Het opvolgen van de werkzaamheden op nationaal, Europees en internationaal niveau. De administratieve vereenvoudiging en de economische informatie - Vereenvoudiging van de regelgevingen, de procedures en de administratieve formaliteiten, voornamelijk in hoofde van de handelaars. - Verdere intensivering van de informatieverstrekking en verbetering van de kwaliteit van de economische informatie (onder meer via brochures en folders, internet, de Cel Info Verbruikers, de leeszaal van de Dienst Industriële Eigendom en de Dienst Indexcijfer der Prijzen).

3

BESCHERMING VAN DE CONSUMENT

3.1.

PRIJZENREGLEMENTERING

Zoals in 1998 was de Afdeling Prijzen en Mededinging er ook in 1999 toe genoopt vooral het accent te leggen op de behandeling van de prijzendossiers ingediend door ondernemingen die nog aan een strikt regime van vaststelling van prijzen en/of prijsverhogingen zijn onderworpen. De lijst van betrokken sectoren heeft geen wijzigingen ondergaan en de twee belangrijkste assen bleven de geneesmiddelen voor humaan gebruik en de implantaten (met 564 dossiers),


51

E3

Jaarverslag 1999

enerzijds, en de instellingen voor bejaardenopvang (met 377 dossiers), anderzijds. Vanuit de overige sectoren - autovoertuigen, afvalverwerking, teledistributie en waterdistributie - werden 135 dossiers ingeleid. Vermeldenswaard is het feit dat eind oktober 1999 het dossier over de broodprijs zijn uiteindelijk beslag heeft gekend door de uitvaardiging van een ministerieel besluit waarbij een prijsstijging van 2 BEF werd toegestaan. Enkele maanden voordien werd een verhoging van de taxitarieven toegelaten, die hoofdzakelijk op het wachtgeld was gericht. Daarnaast werden de prijzen van de terugbetaalbare geneesmiddelen en de implantaten verder geblokkeerd en ondergingen per 1 februari 1999 de prijzen van de zogenaamde “oude” terugbetaalbare geneesmiddelen een bijkomende prijsdaling van 4,2 % in uitvoering van een beslissing van einde 1998. Ten aanzien van de farmaceutische producten met een generisch statuut werd een regelgeving uitgewerkt waardoor de feitelijke toestand werd geconsacreerd in een juridisch canvas: in absolute waarde uitgedrukt mogen de verdelersmarges op het niveau liggen van deze van de referteproducten.

3.2

CONSUMENTENRECHT EN HANDELSREGLEMENTERING

De volgende wetten en reglementen werden in 1999 aangenomen: - de wet van 11 april 1999 betreffende de overeenkomsten inzake de verkrijging van een recht van deeltijds gebruik van onroerende goederen, en uitvoeringsbesluiten; - de wet van 11 april 1999 tot wijziging van de wet van 9 maart 1993 houdende de exploitatie van huwelijksbureaus te regelen en te controleren, en uitvoeringsbesluiten; - de wet van 25 mei 1999 tot wijziging van de wet van 14 juli 1991 betreffende de handelspraktijken en de voorlichting en bescherming van de consument; - het koninklijk besluit van 13 januari 1999 tot wijziging van het koninklijk besluit van 9 maart 1973 houdende reglementering der textielbenamingen; - het koninklijk besluit van 11 april 1999 houdende bepaling van de vermeldingen die op het bewijsstuk, voorzien door de wet van 14 juli 1991, moeten voorkomen bij de verkoop van diensten; - het koninklijk besluit van 9 juni 1999 betreffende de etikettering van rundvlees en rundvleesproducten; - het koninklijk besluit van 2 juli 1999 tot wijziging van het koninklijk besluit van 27 april 1993 betreffende de minnelijke schikking bij inbreuken op de wet van 14 juli 1991. De Afdeling Bescherming Consumentenrechten – Handelsreglementering heeft de uitwerking van wetten en reglementen verdergezet inzake de prijs per meeteenheid, de bestelbon voor nieuwe personenwagens, de financiële garanties in de sector van de timesharing, de intracommunautaire vordering tot staking en de ethische reclame. De Afdeling nam deel aan de voorbereiding van het wetsontwerp met betrekking tot uitgevoerde verrichtingen door middel van elektronische drager van fondsen en van het koninklijk

52


E3


besluit om sommige bepalingen van de wet van 14 juli 1991 van toepassing te verklaren op financiële instrumenten en op effecten. De Afdeling is van start gegaan met de uitwerking van de uitvoeringsbesluiten van de nieuwe gewijzigde wet van 14 juli 1991, namelijk met betrekking tot de reiscontracten op afstand, de te betalen voorschotten bij verkoop op afstand en het recht van verzet van de consument bij gebruik van een techniek voor communicatie op afstand. De Afdeling heeft de werkzaamheden van de EEG-werkgroepen opgevolgd betreffende de gemeenschappelijke politiek in verband met verbruik, het voorstel tot richtlijn op de overeenkomsten op afstand van financiële diensten, het voorstel van richtlijn met betrekking tot bepaalde juridische aspecten van de elektronische handel, de voorlichting van de consument, de milieubeweging, de universele dienstverlening, de vergelijkende reclame, de financiële garanties in het kader van forfaitaire reizen, de onrechtmatige bedingen, de verkoop op afstand, de intracommunautaire vordering tot staking en de garanties van consumptiegoederen. In het kader van de Mededeling van de Europese Commissie met betrekking tot de buitengerechtelijke beslechting van consumentengeschillen en de Aanbeveling van 30 maart 1998 betreffende de principes die van toepassing zijn op de organen die verantwoordelijk zijn voor de buitengerechtelijke organismen, heeft de Dienst een inventaris opgesteld van de Belgische buitengerechtelijke organismen met het oog op het onderzoeken van hun conformiteit met de Europese principes. De Dienst verzorgt het secretariaat van de Raad voor het Verbruik, van de Commissie van Onrechtmatige Bedingen en van de Commissie voor Milieu-etikettering en -reclame. De Dienst herbergt het secretariaat van de vzw Geschillencommissie Reizen, dat ondersteund wordt door het Ministerie van Economische Zaken (subsidies, personeel, infrastructuur, logistiek). Tabel 1 Raad voor het Verbruik en Commissies Aantal vergaderingen

Raad voor het Verbruik

Aantal adviezen

80

28

(waarvan 10 van de

(waarvan 6 van de

Commissie euro)

Commissie euro)

4

1

Commissie voor Onrechtmatige Bedingen Commissie voor Milieu-etikettering en reclame

8

Evaluatie van de milieureclamecode

Bron : MEZ, Bestuur Handelsbeleid

In 1999 heeft het arbitragecollege 246 dossiers behandeld tijdens veertig bijeenkomsten.

3.3

REGLEMENTERING VAN VERZEKERINGEN


53

E3

Jaarverslag 1999

Op het vlak van de prijzenreglementering heeft de Dienst Verzekeringen en Krediet 103 dossiers behandeld, waarvan er 24 betrekking hadden op een prijsverhogingsaanvraag, 73 op een kennisgeving en 6 klachten wegens niet-eerbiediging van de prijzenreglementering. De Dienst heeft verdergewerkt aan de projecten om de aansprakelijkheidsverzekering voor motorrijtuigen te herzien en om een doeltreffende dekking van natuurrampen door private verzekeringen mogelijk te maken. Vooral het laatste ontwerp stuit op ernstige juridische en praktische moeilijkheden. De Dienst heeft actief deelgenomen aan de besprekingen in de Commissie voor Verzekeringen over de onrechtmatige bedingen in de verzekeringsovereenkomsten. Deze besprekingen zijn uitgemond in een beleidsadvies. Hierna werd binnen de Commissie voor Verzekeringen een werkgroep onrechtmatige bedingen opgericht. De Dienst zal er in vertegenwoordigd zijn als waarnemer. De werkgroep kon evenwel nog niet van start gaan bij gebrek aan een samenwerkingsakkoord met de Raad voor het Verbruik en de in diens schoot werkende Commissie voor Onrechtmatige Bedingen. Bij de Europese Unie is de Dienst in 6 dossiers actief tussen gekomen: - de vierde richtlijn autoverzekering die beoogt de positie van bepaalde slachtoffers van auto-ongevallen te verbeteren; - de ontwerprichtlijn over de liquidatie van verzekeringsondernemingen; - de ontwerprichtlijn over de verkoop van financiële diensten op afstand; - de ontwerprichtlijn over de verzekeringsbemiddeling en de inhoud van de verzekeringsovereenkomst; - het voorontwerp van richtlijn betreffende de pensioenfondsen; - de follow-up van de richtlijn betreffende de grensoverschrijdende geldovermakingen. Bovendien is de Dienst vertegenwoordigd in het Europees Comité voor het Verzekeringswezen. Dit is een ontmoetingsforum op hoog niveau voor de nationale administraties die met verzekeringsaangelegenheden geconfronteerd worden. Op internationaal vlak neemt de Dienst het voorzitterschap waar van het “Comité des Assurances” van de OESO. Op dit ogenblik bestudeert dit comité de problemen die gepaard gaan met de vergrijzing van de bevolking (onder meer pensioenen en gezondheidszorgen). Verder werden de relaties met de niet-lidstaten uitgebreid, hetgeen aanleiding heeft gegeven tot een vijftal internationale ontmoetingen. Eveneens in het kader van de OESO heeft de Dienst eind 1999 in samenwerking met de Juridische Dienst van het Departement een internationale conferentie georganiseerd te Brussel over de burgerlijke aansprakelijkheid inzake de kernenergie. Deze conferentie vormt het startpunt voor de herziening van het Verdrag van Brussel zoals ook gebeurd is met het Verdrag van Parijs.

3.4

54

REGLEMENTERING VAN KREDIET



E3

In 1999 werd een uitvoeringsbesluit gepubliceerd (registratie berichten collectieve schuldenregeling bij de Nationale Bank van België) op de wet van 5 juli 1998 betreffende de collectieve schuldenregeling. De Dienst Verzekeringen en Krediet wordt evenwel geconfronteerd met twee beroepen tot nietigverklaring van bepalingen van deze wet (art. 1675/8 van het Gerechtelijk Wetboek en art. 20) ingediend bij het Arbitragehof. Het voorontwerp van wet ter hervorming van de wet van 12 juni 1991 op het consumentenkrediet werd door de Raad van State in behandeling genomen. Twee uitvoeringsbesluiten werden voorbereid: het gaat enerzijds om een wijziging van het koninklijk besluit van 4 augustus 1992 waardoor onder meer een Europese richtlijn naar Belgisch recht wordt omgezet en anderzijds om het hernemen van een vroeger ontwerp dat ertoe strekt een positieve risicocentrale voor particulieren bij de Nationale Bank op te richten. Een tiental dossiers over intrekking of opschorting van erkenning van kredietgevers en doorhaling of opschorting van de inschrijving van tussenpersonen, waaronder het opstellen van een gemotiveerd ministerieel besluit, werden voorbereid en opgevolgd door de Dienst, met inbegrip van de procedures voor de Rechtbank van Koophandel. De maandelijkse opmaak van de ministeriële erkenningbesluiten en de halfjaarlijkse bekendmaking van een volledige lijst van erkende kredietgevers werden voortgezet. Alhoewel de problematiek niet onmiddellijk te maken heeft met consumentenkrediet, werd door de Dienst eveneens een wetsontwerp voorbereid ter omzetting van de Europese richtlijn betreffende de grensoverschrijdende geldovermakingen. Dit ontwerp werd einde december 1999 door het Parlement goedgekeurd. Het strekt er toe de positie van de opdrachtgever van een grensoverschrijdende betaling ten aanzien van de financiële instellingen te verstevigen. Naast betwistingen van kredietcontracten door consumenten, die een groot deel van de bedrijvigheid van de Dienst uitmaken, werd deze laatste meer en meer geconfronteerd met dossiers inzake overmatige schuldenoverlast. Het Bestuur Economische Inspectie verzocht regelmatig om bijstand bij de controle, vooral bij banken. De Dienst Verzekeringen en Krediet zette ook zijn driemaandelijkse marktonderzoeken met betrekking tot het jaarlijkse kostenpercentage verder.

4

VERBETERING VAN HET CONCURRENTIEVERMOGEN VAN DE ONDERNEMINGEN


55

E3

4.1

Jaarverslag 1999

BESCHERMING VAN DE ECONOMISCHE MEDEDINGING

De voorontwerpen van wet tot wijziging van de wet van 5 augustus 1991 tot bescherming van de economische mededinging, hebben uiteindelijk geleid tot een goedkeuring van de wetten van 26 april 1999 tot wijziging van de voornoemde wet. Deze wijzigingen hebben voornamelijk betrekking op de creatie van een korps verslaggevers, belast met de leiding en de organisatie van de onderzoeken, een wijziging van de aanmeldingsdrempels waardoor concentraties van ondernemingen dienen te worden aangemeld en de creatie van vier voltijdse betrekkingen bij de Raad voor de Mededinging. Als gevolg van de wijzigingen aangebracht aan de wet, werden meerdere ontwerpen van koninklijke besluiten voorbereid, zoals ondermeer besluiten voor de coördinatie van de wet, voor de aanmeldingen van overeenkomsten, concentraties, klachten en voor de procedure. In totaal werden door de Afdeling Prijzen en Mededinging 35 aangemelde concentraties onderzocht. Hiervan heeft één concentratie het voorwerp uitgemaakt van een meer diepgaand onderzoek in een tweede fase en uiteindelijk geleid tot een verbodsbeslissing. Wat de dossiers inzake restrictieve mededingingspraktijken betreft, werden inzake overeenkomsten vier verslagen en inzake klachten acht verslagen overgemaakt aan de Raad voor de Mededinging. Daarnaast werden tien verzoeken om voorlopige maatregelen onderzocht Tabel 2 Concentratiecontrole overzicht 1993-1999

Aanmeldingen Beslissing 2de fase Toelaatbaarheid Niet toelaatbaar Stilzwijgende toelaatbaarheid Beroep tegen de beslissing Toelaatbaar in beroep

1993

1994

1995

1996

1997

1998

1999

Totaal

30 1 24 0 0 0 0

39 3 41 1 0 1 0

48 1 45 0 3 0 0

46 1 27 1 17 1 1

60 3 22 0 36 1 0

52 3 15 2 39 0 0

35 1 4 1 30 0 0

310 13 178 5 125 3 1

Bron: MEZ, Bestuur Handelsbeleid

en werd een verslag neergelegd bij de Raad. De Dienst heeft in 1999 zijn deelname aan de vergaderingen bij de Europese Raad en de Europese Commissie alsook zijn medewerking aan de activiteiten binnen de OESO verdergezet.

56


E3


Tabel 3 De mededingingspraktijken in 1999

a) Restrictieve mededingingspraktijken Overeenkomsten Klachten Voorlopige Maatregelen Onderzoek op verzoek van de Raad Onderzoek op verzoek van de Minister b) Concentratiecontrole Totaal

Neergelegd

Verslagen

Beslissingen

2 12 10 0 0 35 59

4 8 10 0 0 35 57

0 2 7 0 0 9 18 Bron: MEZ, Bestuur Handelsbeleid

Tabel 4 De restrictieve mededingingspraktijken overzicht 1993-1999

Overeenkomsten Klachten Voorlopige maatregelen Onderzoek op verzoek van de Raad Sectoraal onderzoek Onderzoek op verzoek van de Minister Totaal

Neergelegd

Verslagen

Beslissingen

52 145 40 5 3 2 247

19 40 40 0 0 0 99

0 2 7 0 0 0 9 Bron: MEZ, Bestuur Handelsbeleid

4.2

HANDELSREGLEMENTERING

De Afdeling Bescherming Consumentenrechten – Handelsreglementering volgt de werkzaamheden op van de werkgroep voor de commerciële communicatie op Europees niveau. De bedoeling van deze werkgroep is na te gaan in hoeverre nationale wetgevingen bepaalde verkoopstechnieken, die in een bepaalde lidstaat aangewend worden, beperken. Om het principe van het vrij verkeer van goederen volledig te laten spelen, wenst de Commissie na te gaan in hoeverre het principe van de “wederzijdse erkenning” kan toegepast worden op de door de ondernemingen gebruikte promotietechnieken (onder andere voor het toestaan van kortingen, het verspreiden van waardebonnen…). Naar de ondernemingen toe bestaat één van de belangrijkste taken van de Dienst uit de registratie van de kennisgevingen van de handelaars voor het organiseren van uitverkopen en openbare verkopen. In 1999 werden 3.511 uitverkopen gemeld aan de Dienst (exclusief de uitverkopen door middel van een openbare verkoop die sinds 1 oktober 1999 verboden zijn). Dit is een verhoging van meer dan 7 % ten opzichte van 1998. Van het aantal kennisgevingen bleken 3.384 (meer dan 96 %) te voldoen aan de voorwaarden om met een uitverkoop te starten.


57

E3

Jaarverslag 1999

In 1999 werden er 196 openbare verkopen gemeld, tegenover 213 in 1998 en 136 in 1997. De Dienst beheert ook de dossiers voor de erkenning van de ondernemingen gespecialiseerd in roerende financieringshuur voor uitrustingsgoederen (leasing). Eind 1999 bedroeg het aantal erkende ondernemingen 194. Tijdens 1999 werden vijf ondernemingen erkend en werden

Maandelijkse statistieken van de uitverkopen 1999


dertien erkenningen ingetrokken. De Dienst is ook belast met de dossiers voor het inschrijven van huwelijksbureaus. Op 31 december 1999 waren 244 huwelijksbureaus in orde met hun inschrijving. Voor de opvolging van het groenboek inzake de commerciële communicatie, vertegenwoordigt het Bestuur België en coördineert het zijn antwoorden binnen de Deskundigengroep die door de Commissie werd opgericht. Deze groep tracht de obstakels voor het verkeer van commerciële communicatie binnen de interne markt zoveel mogelijk te beperken. Hij onderzoekt dan ook de mogelijkheid en het nut van een wederzijdse erkenning van alle regels inzake reclame en promotionele acties of van een harmonisering van deze materies. De derde ministeriële conferentie van de Wereld Handels Organisatie (WHO) te Seattle, in december 1999, vergde van de Europese Unie, en van België in Europees verband, een enorme voorbereiding. Het Departement was hierbij in het bijzonder betrokken, gezien de vele materies die daar ter bespreking lagen. De “Task-Force” binnen het Bestuur Handelsbeleid heeft zijn rol van coördinator van de standpunten van de verschillende diensten van

58



E3

Maandelijkse statistieken openbare verkopen


het Bestuur gespeeld in een geest van nauwe samenwerking met het Bestuur Economische Betrekkingen.

4.3

WETGEVING VAN DE INDUSTRIELE EIGENDOM

De Dienst Industriële Eigendom registreerde in 1999: - 844 Belgische octrooiaanvragen; - 44 Belgische aanvragen voor aanvullende beschermingscertificaten voor geneesmiddelen; - 1 Belgische aanvraag voor aanvullende beschermingscertificaten voor gewasbeschermingsmiddelen; - 284 Europese octrooiaanvragen; - 170 Internationale (PCT) octrooiaanvragen. Er werden in 1999: - 1.023 Belgische octrooien verleend, gepubliceerd en geregistreerd; - 36 Belgische aanvullende beschermingscertificaten voor geneesmiddelen verleend, gepubliceerd en geregistreerd; - 48 Belgische aanvullende beschermingscertificaten voor gewasbeschermingsmiddelen verleend, gepubliceerd en geregistreerd. Meer dan 14.700 verleende Europese octrooien die België aanduiden werden geregistreerd.


59

E3

Jaarverslag 1999

Een bedrag van ongeveer 34 miljoen BEF proceduretaksen werd geïnd en een omzet van ongeveer 530 miljoen BEF jaartaksen werd gerealiseerd. Meer dan 600 attesten inzake Belgische octrooien en verleende Europese octrooien die België aanduiden, werden afgeleverd. Sinds begin 1999 kunnen Europese octrooiaanvragen (EP-EASY systeem) en internationale octrooiaanvragen (PCT-EASY systeem) onder elektronische vorm bij de Dienst worden ingediend. Het voorontwerp van wet betreffende de beteugeling van de namaak en de piraterij werd voor advies overgemaakt aan de Minister van Justitie. Het voorontwerp van wet betreffende de burgerlijke aspecten van de beteugeling van de namaak en de piraterij moet afgewerkt worden. De aanneming ervan maakt een wijziging van het Benelux tekeningen- en modellenrecht doelmatig met betrekking tot de cumul van de vordering inzake namaak met de vordering inzake oneerlijke mededinging. Deze wijziging staat ter discussie in het kader van de werkzaamheden in verband met de omzetting van de richtlijn over de tekeningen en modellen. Een voorontwerp van wet over de uitvindingen van werknemers werd opgesteld en voorgelegd aan de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven in januari 1999. Een voorontwerp van wet betreffende het bedrieglijk registreren van domeinnamen werd opgesteld en is voor advies voorgelegd aan de Raad van State. Op internationaal vlak heeft de Dienst deelgenomen aan het uitwerken van de volgende regelgevende teksten: - voorstel voor verordening betreffende de gemeenschapstekeningen en -modellen; - voorstel voor richtlijn betreffende de gebruiksmodellen; - herwerken en fusie van de wetten op de merken, tekeningen en modellen; - invoeren van een oppositieprocedure voor de Benelux merken; - Benelux octrooi; - ontwerp van verdrag inzake het octrooirecht (WIPO); - ontwerp van bepalingen over algemeen bekende merken (WIPO); - aanpassing van de Benelux wet op de tekeningen en de modellen aan de richtlijn 98/71; - Intergouvernementele Conferentie over de octrooien; - ontwerp van bepalingen over het gebruik van merken op het internet (WIPO); - ontwerp van Nieuwe Akte bij de Overeenkomst van ‘s Gravenhage betreffende de internationale inschrijving van nijverheidstekeningen en -modellen (WIPO). Op internationaal vlak heeft de Dienst eveneens meegewerkt aan onrechtstreekse regelende werkzaamheden in onder meer de Trade Related to Aspects of Intellectual Property Rights (TRIP’s) Bestuursraad (Akkoord over de aspecten van de intellectuele eigendom die raken aan de handel) in het kader van de Wereldhandelsorganisatie, de World Intellectual Property Organisation (WIPO), de werkgroepen van het Benelux secretariaat-generaal en in de beheersorganen van internationale instanties (WIPO, Benelux-bureaus, Europese Octrooi Organisatie, enz…).

60



E3

Als bereikte resultaten kan gewezen worden op de constante stijging van het aantal Europese octrooiaanvragen, het succes dat behaald werd door “espacenet” dat de octrooien op internet plaatst, de werkzaamheden ter herziening van de Europese octrooiovereenkomst met onder meer als doelstellingen een vermindering van de kosten, een vereenvoudiging van de procedures en een verbetering van het systeem van de rechtsmacht, de voorbereiding van de uitbreiding van de Europese Octrooi Organisatie (EOO), de opmerkelijke aantrekkingskracht van het gemeenschapsmerk en, desondanks, de stabiliteit van het aantal aanvragen voor een Benelux merk, de bevestiging van de procedure voor de weigering van Benelux merken op absolute gronden en de aanvang van de werkzaamheden voor de invoering van een oppositieprocedure tegen de Benelux merken, het succes van het eerste jaar van de i-DEPOT enveloppe die een datum voor de creatie vastlegt, enz.

4.4

REGLEMENTERING OP DE HANDELSVESTIGINGEN

In 1999 heeft de Dienst Distributie 478 socio-economische aanvragen genoteerd - met inbegrip van de herindieningen - tegen 422 in 1998. Dit bevestigt de tendens tot aangroei van het aantal dossiers sinds de verlaging van de oppervlaktenormen door het koninklijk besluit van 25 juni 1994 (+122 % in 5 jaar). Het Sociaal-economisch Comité heeft in 1999 393 adviezen verstrekt tegen 350 in 1998 (+12 %). Het aantal beroepen behandeld door de Nationale Commissie voor de Distributie en door het Interministerieel Comité voor de Distributie gaat van 28 in 1998 naar 39 in 1999 (+39 %). De Dienst heeft bovendien het volgende opgesteld:

Aantal socio-economische dossiers



61

E3

Jaarverslag 1999

- de wet van 3 mei 1999 die de wet van 29 juni 1975 wijzigt, betreffende de oprichting van een commissie voor de distributie in het administratief arrondissement Brussel-Hoofdstad; - het advies van 3 december 1999 van de Nationale Commissie voor de Distributie met betrekking tot de actualisering van de zones 1. De benoemingen in verband met de Nationale Commissie voor de Distributie, de provinciale commissies voor de distributie en de commissie voor de distributie in het administratief arrondissement Brussel-Hoofdstad werden geregeld via verschillende koninklijke besluiten.

4.5

BEDRIJFSORGANISATIE

Naast de normale controle van de ondernemingsraden binnen het tweejaarlijkse preventieve beleid (950) heeft de Dienst Bedrijfsorganisatie onmiddellijk gereageerd op de neergelegde schriftelijke klachten (25) en op de meldingen van herstructureringen en sluitingen die gepaard gingen met collectieve afdankingen. In het kader van de werkzaamheden van de Europese Raad heeft de Dienst deelgenomen aan de lopende werkzaamheden met betrekking tot de participatie van werknemers in de Europese vennootschap. De besprekingen konden nog steeds niet afgerond worden en zullen later hernomen worden. Wat de opvolging van de beroepen van bedrijfsrevisor en accountant betreft werd de Belgische positie verdedigd in drie vergaderingen van het Comité voor de Audit dat op Europees niveau de harmonisering van de auditregels onderzoekt. Met betrekking tot de toepassing van de boekhoudwet werden er een twintigtal aanvragen behandeld op grond van artikel 15 van de wet van 17 juli 1975. Meer bepaald werd er een afwijking gevraagd op de publicatieplicht van de jaarrekening, inzake het gebruik van een andere munt dan de Belgische frank, inzake afwijkende regels voor het gebruikte boekhoudschema, groepering van posten en zelfs het gebruik van buitenlandse normen (ISA). Deze beslissingen werden genomen na advies van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen. Binnen de doelstellingen van de nieuwe wet op de boekhoudkundige en fiscale beroepen werd nauwer contact gezocht met het Instituut der Accountants en de belastingsconsulenten. De opvolging van dit beroep zal in de toekomst gezamenlijk met dat van de bedrijfsrevisoren kunnen geschieden, rekening houdende met de internationale ontwikkelingen. De activiteit van de Dienst met betrekking tot de erkenning van coöperatieve vennootschappen werd voortgezet.

5

DE OVERGANG NAAR DE EENHEIDSMUNT

De Task Force binnen het Bestuur Handelsbeleid heeft de coördinatie verzorgd van de inventaris van de diverse acties die zullen worden opgezet om de overgang van het Bestuur naar de euro te vergemakkelijken.

62



E3

Bovendien nam de cel intensief deel aan de werkzaamheden van de Eurocommissie van de Raad voor het Verbruik, in verband met de Waarnemingsposten voor de overgang naar de euro, hun installatie in juni 1999, en hun werkingsveld. Het oprichten van dergelijke waarnemingsposten gebeurt in navolging van de aanbeveling van de Europese Commissie van 23 april 1998 betreffende de dialoog, de opvolging en de informatie om de overgang naar de euro te vergemakkelijken. De lokale waarnemingsposten, 11 in totaal - één per provincie - hebben als opdracht de evolutie van de euro op lokaal vlak te volgen en de eventuele problemen die daarmee gepaard gaan op te sporen. Op basis van hun periodieke verslagen kan de Eurocommissie, omgedoopt tot Federale Waarnemingspost, aan de betrokken officiële instanties gerichte voorstellen doen voor acties of tussenkomsten. De Eurocommissie van de Raad voor het Verbruik bracht in 1999 niet enkel een advies uit over de waarnemingsposten voor de overschakeling naar de euro, maar ook adviezen over: - de toevoeging bij de facturen van twee voorgedrukte overschrijvingsformulieren, het ene in franken en het andere in euro; - de uitbreiding tot het geheel van munten, van de regel van de afzonderlijke aanduiding van commissielonen, van toepassing op de omzettingsverrichtingen van biljetten uit de eurozone; - de dubbele omloopperiode van munten en biljetten in franken en in euro. In 1999 volgde de cel de werkzaamheden van de werkgroep “munten en biljetten” ter voorbereiding van het omwisselen van de munten en de biljetten. Zij nam eveneens deel aan de redactie van de tekst van de eurowet die het mogelijk zal maken dat meettoestellen, vanaf het tweede semester van 2001, de prijzen nog enkel in euro zullen aangeven.

6

DE INFORMATIEMAATSCHAPPIJ

Op Europees vlak werd 1999 gekenmerkt door een intensieve activiteit wat de elektronische handel betreft. Het Bestuur werkte aldus actief en constructief mee aan de voorbereidende werkzaamheden voor de richtlijn van het Parlement en van de Raad betreffende sommige juridische aspecten van de elektronische handel. Ondanks zijn waarschuwingen, werd in de maand december door de Europese Ministerraad een gezamenlijk standpunt ingenomen dat het traditionele handelsverkeer dreigt in gevaar te brengen. België heeft zich dan ook onthouden om voor deze tekst te stemmen. Binnen de Organisatie voor Europese Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) vertegenwoordigt het Bestuur België in het redactiecomité dat richtlijnen uitwerkt voor de bescherming van de consument in het kader van de elektronische handel. Deze richtlijnen, die in de eindfase zijn, zullen een zekere bescherming bieden aan de consument die overeenkomsten wenst te sluiten via het internet. Het Bestuur neemt ook als extern adviseur deel aan de vergaderingen van de vzw DNS-Belgium die sedert 1999 in België het beheer van de domeinnamen op het internet verzorgt.


63

E3

7

Jaarverslag 1999

DE ADMINISTRATIEVE VEREENVOUDIGING EN DE ECONOMISCHE INFORMATIE

7.1

BEREKENING EN VERSPREIDING VAN INDEXCIJFERS

De berekening van het Geharmoniseerde Indexcijfer van de Consumptieprijzen (GICP) behoort tot de permanente opdracht van de Dienst Indexcijfer der Prijzen. De methodologie en de noodzaak tot harmonisering vergen van de Dienst het constant herzien van de samenstelling van de indexkorf, het toevoegen van nieuwe goederen en diensten, het herberekenen van de wegingcoëfficiënten op basis van de jongste huishoudbudgetonderzoeken en het bijwonen van werkvergaderingen van Eurostat te Brussel, Luxemburg en in andere Europese hoofdsteden. Daarnaast heeft de Dienst ook de Prijsindex van de Industriële Productie maandelijks berekend en gepubliceerd. Het bestaande softwareprogramma is volledig herwerkt zodat het nu kan gebruikt worden voor PC-toepassingen en sneller de prijsevoluties kan opvolgen. Prijzen kunnen zowel in Belgische frank als in euro worden ingegeven. Sedert 1999 is België een hoofdschakel voor de internationale opdracht voor het vaststellen van de koopkrachtpariteiten in de Europese Unie. Dit had tot gevolg dat het aantal voorbereidende taken en het uitvoeren van de vereiste prijsenquêtes in opdracht van Eurostat aanzienlijk werden uitgebreid en er een vaste cel diende te worden gevormd voor de opvolging en uitvoering. De verspreiding van de indexcijfers en de informatie aan het publiek (voor huurindexering, aanpassingen van alimentatiegeld en allerlei vergoedingen en indexeringen van de industriële productieprijzen) werden verder opgevoerd door uitbreiding van de verzendlijsten (op vraag, voornamelijk naar advocaten, beroepsverenigingen en ondernemingen). De verzendlijst omvat thans 1.379 adressen die via de post geïnformeerd worden met de indextabellen. Het automatische antwoordsysteem (voice mail) behandelde in totaal 42.650 oproepen in 1999 (ongeveer 120 oproepen per dag). Op 28 januari 1999 vatte een nieuw samengestelde Indexcommissie haar werkzaamheden aan. De Commissieleden werden benoemd voor een mandaat van 6 jaar (1999 – 2005).

7.2

CEL INFO VERBRUIKERS

In 1999 heeft de Cel Info Verbruikers (tel. 02/206 51 83) meer dan 5.400 telefonische oproepen

64



E3

Gemiddeld aantal oproepen via de voice mail, per uur in 1999.


beantwoord van consumenten die op zoek waren naar informatie of advies ingeval van klachten. Daarenboven heeft de cel op bijna 600 schriftelijke vragen geantwoord.

7.3

VERSTREKKEN VAN INFORMATIE EN PROMOTIE

Om het Bestuur beter bekend te maken bij het publiek, en de consumenten, de handelaars en de ondernemingen nog beter informatie te verstrekken, werden in 1999 nieuwe bro-


65

E3

Jaarverslag 1999

chures en folders opgesteld over wetgevingen en reglementeringen waarover het Bestuur Vragen om informatie of klachten behandeld door de cel info-verbruikers (*) bevoegdheden heeft: - een brochure “Het indexcijfer der consumptieprijzen – basis 1996”;

Bron : MEZ, Bestuur Handelsbeleid (*) Niet inbegrepen : de klachten betreffende het consumentenkrediet en de veiligheid van produkten/

66



E3

- een brochure over de wet van 11 april 1999 betreffende de overeenkomsten inzake de verkrijging van een recht van deeltijds gebruik van onroerende goederen; - een brochure “Timesharing – de beter beschermde kopers”; - een brochure over de wet van 11 april 1999 tot wijziging van de wet van 9 maart 1993 houdende de exploitatie van huwelijksbureaus te regelen en te controleren; - een brochure “Aanbeveling inzake algemene verkoopsvoorwaarden in de meubelsector”; - een brochure over de wet van 25 mei 1999 tot wijziging van de wet van 14 juli 1991 betreffende de handelspraktijken en de voorlichting en bescherming van de consument; - een brochure “Eenzame harten, halt aan de oplichterij”; - de viertalige brochure met de kalender Beurzen en Tentoonstellingen in België in 2000; - een brochure en enkele vouwfolders over de industriële eigendom, over de beschermingstitels (octrooien, merken, tekeningen, modellen) en over de opdrachten van de Dienst Industriële Eigendom met de coördinaten van de terzake bevoegde ambtenaren. Een cd-rom getiteld “Van uitvinding tot octrooi” werd geproduceerd en de inhoud ervan werd op de website van het Departement gezet. In samenwerking met de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven werd een brochure afgewerkt en ter beschikking van het publiek gesteld waarin alle basisteksten voor de informatieverstrekking aan de ondernemingsraden werden opgenomen vergezeld van een kleine commentaar uitgaande van de sociale partners. De brochure ten behoeve van de leden van de ondernemingsraden werd wat de bevoegdheden van de Dienst Bedrijfsorganisatie betreft, herschreven voor publicatie voor de sociale verkiezingen van 2000. Om het publiek in te lichten over de mogelijkheden en het belang van de industriële eigendom heeft de Dienst Industriële Eigendom deelgenomen aan drie beurzen, met name Flanders Technoland (Gent), Initiatives (Luik) en Eureka (Brussel). Maandelijks werden er infosessies gehouden met als onderwerp: “Inleiding tot de industriële eigendom”. Naar aanleiding van het twintigjarig bestaan van de Europese Octrooi Organisatie bezocht een rondreizende tentoonstelling het gebouw NG III met als thema: “Octrooien in Europa, de innovatie ten dienste van de economie”. Deze tentoonstelling was open voor het publiek van 9 tot 26 maart 1999. De Afdeling Bescherming Consumentenrechten - Handelsreglementering was vertegenwoordigd op het Voedingssalon in het kader van een informatiecampagne op Europees vlak in verband met veilig voedsel. Deze Dienst heeft tevens zijn medewerking verleend aan de Europese wedstrijd van de jonge consument. De Dienst Verzekeringen en Krediet heeft in 1999 de nodige voorbereidingen getroffen voor de deelname van het Bestuur aan het autosalon tijdens de maand januari 2000. De hiernavolgende tabel geeft een overzicht van de diverse nationale manifestaties waarbij


67

E3

Jaarverslag 1999

de Sectie Beurzen en Tentoonstellingen logistieke ondersteuning verleende bij de realisatie van de stands. 7.4

TRANSPARANTIE EN VEREENVOUDIGING VAN REGELGEVINGEN EN PROCEDURES

De Afdeling Prijzen en Mededinging heeft voor de farmaceutische producten met een generisch statuut een initiatief opgestart om de prijsvaststellingsprocedure drastisch te vereenvoudigen en in te korten. Dit initiatief heeft reeds het principieel akkoord gekregen van de Minister.

Tabel 5 Beurzen en Tentoonstellingen 1999 Datum

Plaats

Titel

Betrokken Besturen

20/02-28/02

Palais des Expositions Charleroi

Remue Meninge

N.I.S.

25/02-07/03

Tentoonstellingspark Brussel

Batibouw

Handelsbeleid en Controledienst van de Verzekeringen

19/04-25/04

Flanders Expo Gent

F.T.I. Technoland

Handelsbeleid, Economische Informatie en N.I.S


Ontmoetingsdag en Kamers van Koophandel

Economische Betrekkingen Kamers van Koophandel

27/10-29/10

Halles des Foires Liège

Initiatives

Handelsbeleid, Economische Betrekkingen, N.I.S., Benelux Merkenbureau en Europees Merkenbureau

10/11-17/11

De Piramiden

Eureka Brussel

Handelsbeleid, Europees Merkenbureau en Benelux Merkenbureau

18/11-20/11


Salon van het hoger onderwijs in België en in Europa

Economische Informatie en N.I.S.

25/11-27/11

Palais des Expositions Namur

Best

Kwaliteit en Veiligheid

. 28/04


68



E3

In het kader van de handelsvestigingen heeft de Dienst Distributie nieuwe formulieren “Aanvraag tot machtiging Sociaal-economisch dossier” (SE1 en SE2) opgesteld. Ook met de herziening van de wet van 29 juni 1975 betreffende de handelsvestigingen streeft de Dienst een vereenvoudiging na, en dit zowel op het vlak van de werking van de provinciale commissies, de beroepsprocedure, als op het vlak van de definities van de concepten die gebruikt worden in de reglementering. Een onderzoek werd gestart zowel binnen als buiten de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven naar de mogelijkheden om de bestaande regels inzake de informatieverplichtingen aan de ondernemingsraden te vereenvoudigen. Eenzelfde onderzoek wordt gevoerd naar de mogelijkheden om de procedureregels inzake de benoeming van de leden van de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven en de Nationale Raad voor de Coöperatie te vereenvoudigen.


69

E3

Jaarverslag 1999

70


Bestuur Economische Betrekkingen

E4

Bestuur Economische Betrekkingen 1

Opdracht en structurele taken ........................................................................................73

2

Prioritaire activiteiten .........................................................................................................75

3

Administratieve vereenvoudiging ...................................................................................75 3.1 Initiatieven en projecten .......................................................................................75 3.2 Deelname aan Europese initiatieven ..................................................................76

4

Markttoegang ....................................................................................................................78 4.1 Internationale vrijhandel van goederen en diensten ........................................78 4.2 Toegang van Europese goederen en diensten op de markt van derde landen ..................................................................................................78 4.3 Tarifaire en niet-tarifaire maatregelen .................................................................80 4.4 Vergunningen .........................................................................................................80

5

Uitbreiding van de Europese Unie ...................................................................................82

6

Interne markt ......................................................................................................................83 6.1 Europese strategie voor de interne markt ...........................................................83 6.2 Het hervormingsproces van Cardiff .....................................................................84 6.3 Integratie van de milieubescherming en de duurzame ontwikkeling in het beleid van de interne markt ......................................................................84 6.4 Omzetting van de richtlijnen .................................................................................84 6.5 Agro-voedingsbeleid van de Europese Unie ......................................................84 6.6 Nijverheidsbeleid van de Europese Unie .............................................................85

7

Mededinging en distorsies – sectorale maatregelen ....................................................86

8

Investeringsbeleid ..............................................................................................................87

9

Nijverheidscompensaties ..................................................................................................88

10

Recuperatie van tijdens WO-II geroofde goederen .....................................................89

11

Economisch en politiek prospectivisme ..........................................................................89

12

Dioxinecrisis .........................................................................................................................90

13

Toegang tot de informatie ...............................................................................................90

14

Informatiemaatschappij ...................................................................................................90


71

E4

Jaarverslag 1999

72



1

E4


Het Bestuur Economische Betrekkingen is een spreekbuis op federaal niveau voor de economische en industriële wereld. Het speelt de rol van tussenschakel tussen de economische en industriële sectoren en de regionale, federale en internationale overheden. Het Bestuur verzamelt informatie bij de economische actoren, stelt een Belgisch standpunt op, verdedigt het en deelt vervolgens de resultaten van de onderhandelingen mee aan het economische bedrijfsleven. Het Bestuur ziet erop toe dat de internationale handelsreglementering correct wordt toegepast. Deze bevoegdheden zijn georganiseerd rond vier thema’s: Europees beleid Het Bestuur verdedigt de belangen van het Belgische bedrijfsleven. Het informeert de vertegenwoordigers van het bedrijfsleven, alsook de andere besturen van het Ministerie over de beslissingen die op de internationale vergaderingen worden genomen. Op Europees vlak werkt het Bestuur samen met de diensten van de Commissie om bijeenkomsten voor te bereiden van internationale organisaties van economische aard, zoals de Wereldhandelsorganisatie (WHO) en de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO). Op federaal vlak past het Bestuur de maatregelen toe die op Europees vlak werden goedgekeurd en die op België een economische impact hebben. Het legt voor bepaalde dossiers de contacten met de regionale overheden. Op Belgisch vlak neemt het Bestuur het secretariaat van de Interministeriële Economische Commissie waar en coördineert het voor het Ministerie de omzetting van de Europese richtlijnen in Belgisch recht. In het kader van de Interne Markt coördineert het Bestuur Europese projecten op het vlak van de vereenvoudiging van de procedures en van de Europese wetgeving. Meer in het algemeen organiseert het Bestuur geregeld bijeenkomsten met vertegenwoordigers van derde landen en draagt het op die manier bij tot het sluiten van overeenkomsten en het onderhandelen van economische akkoorden met deze landen. Markttoegangsbeleid Het Bestuur neemt deel aan onderhandelingen over een beperking van niet-tarifaire handelbelemmeringen en voert de overeenkomsten uit betreffende het Algemeen Preferentiesysteem, schorsingen en tarifaire contingenten en antidumping. Het is verantwoordelijk voor de toepassing van de reglementering over oorsprongsregels van ingevoerde en uitgevoerde producten, in samenwerking met de Kamers van Koophandel en Nijverheid. Op het gebied van textiel verstrekt het Bestuur advies over dossiers die betrekking hebben op het actieve en passieve veredelingsverkeer en op de behandelingen onder douanetoezicht. De Dienst Vergunningen stelt ter uitvoering van Europese verordeningen nationale


73

E4

Jaarverslag 1999

reglementen op over de uit- en doorvoer van goederen, beheert de kwantitatieve contingenten, controleert de toepassing van embargo’s en oefent toezicht uit op de naleving van e Overeenkomst over chemische wapens. Sectorenbeleid Wat de interne markt betreft, bestudeert het Bestuur de economische en sociale evolutie in belangrijke economische sectoren, en voornamelijk in de sectoren staal, textiel en voedingsmiddelen. Afhankelijk van de actualiteit kunnen ook andere sectoren aan bod komen. Nadat in overleg met de regionale overheden een gemeenschappelijk standpunt wer uitgewerkt, verdedigt het Bestuur de belangen van de Belgische industrie bij de Europese Unie of bij andere internationale instanties. Coördinatie van het federaal beleid Het Bestuur bezorgt aan potentiële investeerders, ambassades en gewesten zowel algemene als specifieke informatie over investeringen. Het staat ook in voor de verbinding met de contactpunten voor buitenlandse investeringen en geeft advies over de te kiezen strategie. Het neemt deel aan seminaries in het buitenland, zorgt voor het onthaal van potentiële investeerders en organiseert de bezoekprogramma’s. Het Bestuur geeft daarover verschillende publicaties uit, waarvan een aantal op de Internetsite van het Ministerie te vinden zijn. Om buitenlandse investeringen in België aan te moedigen, heeft het Federal Agency for Foreign Investors (FAFI) tot taak het imago van ons land te verbeteren. Het Bestuur is ook bevoegd voor de erkenning van Coördinatiecentra, de contacten met de Europese Unie over de staatssteundossiers, het KMO-beleid en de onderhandelingen bij de OESO en de WHO over de investeringsproblematiek. Het kan ook adviezen uitbrengen over uitvoerbevordering, leningen van staat tot staat, en Belgische investerings- en uitvoerprojecten in het buitenland die worden voorgelegd aan de Nationale Delcrederedienst. Het stelt financiële en commerciële analyses op en geeft EG-certificaten af die mensen het recht verlenen om in een ander land van de EU activiteiten uit te oefenen. Het Bestuur behandelt de economische compensaties voor wapenbestellingen, de economische aspecten van het Europees bewapeningsbeleid en ook de dossiers voor technologisch onderzoek die nog worden gecoördineerd door de federale overheid. Het Bestuur zet zich tenslotte in voor de teruggave van tijdens de Tweede Wereldoorlog geroofde goederen.

2


Voor het Bestuur waren prioritair:

74



E4

- de realisatie van de administratieve vereenvoudiging, zowel op nationaal als op Europees vlak: het Bestuur Economische Betrekkingen heeft het initiatief genomen om de Belgische coördinatie te verzekeren van het pilootproject “European Business Test Panel” en het project “SLIM” (vereenvoudiging van de wetgeving betreffende de interne markt); - de omzetting van de EU-richtlijnen naar nationaal recht; - de voorbereiding en de deelname aan de derde Ministerconferentie van de Wereldhandelsorganisatie, de Milleniumronde van december 1999 in Seattle, die de weg zou moeten openen voor de lancering van een nieuwe multilaterale ronde inzake de vrijmaking van de handel; - de werkzaamheden in verband met de interne markt; - de profilering van België ten overstaan van de buitenlandse investeerders; - de uitvoering van het partnerschap met de Kamers van Handel en Nijverheid.

3

ADMINISTRATIEVE VEREENVOUDIGING

3.1

INITIATIEVEN EN PROJECTEN

De nieuwe acties zijn de volgende: - elke maand de organisatie van een overlegvergadering met het bedrijfsleven met de bedoeling het handelsbeleid te coördineren; - het partnerschap tussen de Kamers voor Handel en Nijverheid en het Departement tot uitvoering brengen met als doelstelling te komen tot een eenvormige manier van afleveren van oorsprongscertificaten en tot wederzijdse steun; - aanwijzing van de dienst Buitenlandse Investeringen als enig contactpunt in de schoot van het Departement inzake de aflevering van EG-attesten voor werken in een andere lidstaat; - stappen ondernemen om de afschaffing te bekomen van de wet van 29 juli 1994 die tot doel heeft de handel in goederen afkomstig van een niet lidstaat van de EU doorzichtiger te maken en dubbel gebruik maakt met de wet van 14 juli 1991 over de handelspraktijken; - het opmaken van de samenvattende verslagen van de coördinatievergaderingen door het secretariaat van de IEC. Zes nieuwe projecten werden gestart: 1. Een ontwerp van ministerieel besluit inzake de oorsprong van goederen: het voorziet ondermeer dat in de toekomst de Kamers voor Handel en Nijverheid nog alleen maandelijks een lijst van afgeleverde oorsprongscertificaten zal overmaken en niet meer verplicht zal zijn een dubbel (ca. 170.000 per jaar) van elk certificaat op te sturen naar het Ministerie van Economische Zaken. In een latere fase komt het elektronische oorsprongcertificaat aan bod. 2. De procedures inzake de afgifte van in- en uitvoervergunningen zullen maximaal vereenvoudigd worden. Voor de uitvoer van “dual use” goederen en technologieën wordt een systeem van globale vergunningen uitgewerkt (t.t.z. vergunningen geldig voor meerdere landen) in samenwerking met Buitenlandse Zaken en Buitenlandse Handel.


75

E4

Jaarverslag 1999

3. Invoer in EU van goederen is alleen toegelaten na een dubbele controle. Deze controle materialiseert zich door een uitvoervergunning in het land van oorsprong en een invoervergunning in Europa. Op Europees niveau zal de uitvoervergunning van het derde land van oorsprong vervangen worden door een elektronische verbinding met de afgiftediensten in de derde landen. Op Belgisch niveau zal het daardoor mogelijk zijn om op termijn de aanvraag voor de invoervergunning te dematerialiseren van zodra het nieuwe Europese systeem operationeel is. Momenteel wordt reeds de mogelijkheid geboden om de aanvraag te downloaden van de website van het Departement. 4. Het KB van 23 oktober 1987 betreffende de statistische gegevens over voorraden en de invoer en uitvoer van diamanten wordt herzien als doel de procedures te vereenvoudigen en ze transparanter te maken. 5. In de Dienst Buitenlandse Investeringen wordt gewerkt aan de vereenvoudiging van de procedures voor onze investeerders en de buitenlandse investeerders die naar ons land komen. Hetzelfde geldt voor de procedures betreffende de toegang tot het grondgebied (toestemming tot plaatselijk verblijf). Deze materies behoren tot de bevoegdheid van meerdere overheden en vraagt dus een betere samenwerking en coördinatie op het gebied van de informatie. 6. Een betere toegang tot informatie betreffende de defensie- en technologiedossiers, meer specifiek de NAVO-aanbestedingen wordt gerealiseerd. Nu kunnen de bedrijven een databank met offerteaanvragen raadplegen in de lokalen van het bestuur. In een tweede fase wordt overwogen om de dossiers (zonder de vertrouwelijke informatie) via het internet door te sturen naar leveranciers van materiaal voor de NAVO strijdkrachten.

3.2

DE DEELNAME AAN EUROPESE INITIATIEVEN

Meerdere projecten inzake administratieve vereenvoudiging werden op Europees niveau ingesteld. Economische Zaken neemt er aan deel. Benchmarking Het betreft de vergelijking van het concurrentieniveau van de ondernemingen in de verschillende lidstaten. Het Bestuur Economische Betrekkingen heeft een nationaal contactpunt gecreëerd dat toelaat om op een vlugge en informele manier informatie uit te wisselen. SLIM (Simpler Legislation in the Internal Market) In 1996 lanceerde de Europese Commissie het project SLIM met de bedoeling de vereenvoudiging van de Europese wetgeving in bepaalde sectoren te onderzoeken. Dit initiatief wordt gesteund door de Raad “Interne Markt” (resolutie van 8 juli 1996) en wordt jaarlijks door haar geëvalueerd. De methode die hierbij gevolgd wordt is de volgende: de Commissie stelt werkgroepen samen die elk uit 5 experts bestaan afkomstig uit de lidstaten en uit een aantal gebruikers

76



E4

van de reglementering. Deze teams worden voorgezeten door een afgevaardigde van de Commissie. Een aantal domeinen werden reeds doorgelicht in vier opeenvolgende fases: - Intrastat (statistieken betreffende de buitenlandse handel van de EU), wederzijdse erkenning van diploma’s, sierplanten, bouwproducten; - BTW, meststoffen, gemeenschappelijke nomenclatuur van de buitenlandse handel, diensten van de banksector; - Verzekeringen, sociale zekerheid, elektronische boekhouding; - Recht van de ondernemingen, voorverpakking, gevaarlijke stoffen. Het Bestuur werkt mee in de projecten met betrekking tot de banksector, de sociale zekerheid, de voorverpakking en de sierplanten. European Business Test Panel Het actieplan ter bevordering van de eenheidsmarkt voorziet de oprichting van dit panel dat kan geraadpleegd worden om de kost en de administratieve gevolgen voor de bedrijven van een nieuwe reglementering voorgesteld op Europees vlak te evalueren. Deze aanpak vervangt niet het traditioneel overleg dat de Europese Commissie gewoonlijk pleegt maar vervolledigt deze. Het panel werd drie maal geraadpleegd, een eerste maal betreffende de 6de Richtlijn inzake BTW (september 1998) een tweede maal in november 1998 met betrekking tot de 4de Richtlijn inzake boekhouding en een derde maal inzake de Richtlijn over de afval van elektrische en elektronische uitrustingen in juni 1999. Deze werkwijze heeft steeds goed gefunctioneerd. De personen, die de vragenlijsten beantwoorden hebben doorgaans een verantwoordelijke functie (Directeur-generaal, Financieel directeur; enz) en het percentage antwoorden voor de drie raadplegingen is hoger dan 40 %. De Commissie beschouwt dit als een aanmoediging voor nog meer enquêtes. Op Europees vlak coördineert het Bestuur Economische Betrekkingen de “European Business Test Panel”. In de pilootfase bestaat dit uit 40 representatieve bedrijven. Van zodra de definitieve fase van start gaat zal het panel aangepast worden en zullen meer bedrijven er deel van uit maken. BEST (Business Environnement Simplification Task Force) Dit plan heeft tot doel de kwaliteit van de Europese reglementering te verbeteren en de administratieve lasten voor de ondernemingen, inclusief de KMO’s, te verminderen. Het Departement volgt dit actieplan op en neemt er aan deel. In de schoot van de Interministeriële Economische Commissie werd een subcommissie BEST opgericht. Deze subcommissie heeft een inventaris opgemaakt van de reeds ondernomen geplande acties met als doel de ondernemingsgeest en de mededinging te verbeteren. Deze inventaris werd opgemaakt met het oog op een rapport aan de Europese Commissie.


77

E4

Jaarverslag 1999

4

MARKTTOEGANG

4.1

INTERNATIONALE VRIJHANDEL VAN GOEDEREN EN DIENSTEN

De meest markante internationale gebeurtenis in 1999 was de derde Ministeriële Conferentie van de WHO te Seattle. Deze conferentie had tot doel een nieuwe onderhandelingsronde over de handel op te starten. In samenwerking met het bedrijfsleven en de sociale partners werd door het Ministerie van Economische Zaken, gecoördineerd door het Bestuur Economische Betrekkingen, gewerkt aan de redactie van de conclusies van de Europese Raad die de basisprincipes voor de onderhandelingen vormden. Belangrijk was: - een juist evenwicht te vinden tussen een verdere liberalisering van de handel enerzijds en de versterking van de multilaterale regels anderzijds (o.a. douanerechten, reglementering inzake dienstverlening, investeringen, concurrentie, industriële eigendom, technische barrières en fytho-sanitaire bepalingen); - dat de regels bijdragen tot een duurzame ontwikkeling op economisch, sociaal en milieugebied, tot de bescherming van de veiligheid en de gezondheid van de consument; - de ontwikkelingslanden in de wereldeconomie te integreren en gelijktijdig de armoede te bestrijden. 4.2

TOEGANG VAN EUROPESE GOEDEREN EN DIENSTEN OP DE MARKT VAN DERDE

LANDEN Na vier jaar onderhandelen werd een akkoord inzake handel, ontwikkeling en samenwerking afgesloten tussen de Europese Unie en Zuid-Afrika in oktober 1999. Vanaf 1 januari 2000 treedt het voorlopig en gedeeltelijk in werking in afwachting dat alle partijen het akkoord geratificeerd hebben. Het akkoord over de wijn en geestrijke dranken alsook over de visvangst moet nog afgewerkt worden. De laatste maatregelen inzake vrijhandel van gevoelige goederen zullen in 2005 genomen worden. Het vrijhandelsakkoord tussen de Europese Unie en Mexico werd afgesproken in november 1999 na slechts één jaar onderhandelingen (een recordtijd). Het is nu aan de lidstaten om zich uit te spreken over de inhoud van dit akkoord zodat het ten laatste in juli 2000 zou van start kunnen gaan. Dit ambitieuze akkoord, het omvat alle industriële producten, moet aan de Europese ondernemingen de mogelijkheid geven om te concurreren met de Noord-Amerikaanse, die reeds het voordeel genieten van een bevoorrechte toegang tot de Mexicaanse markt dankzij het North American Free Trade Association (NAFTA)-akkoord. Binnen de drie jaar na de datum dat het in voege treedt, zal het gedeelte inzake de dienstensector opnieuw onderzocht worden met het oog op het vastleggen van nieuwe modaliteiten inzake vrijhandel in deze sector vanaf het einde van een overgangsperiode van 10 jaar.

78



E4

De EU, Mercosur en Chili zijn officieel in november 1999 gestart met de onderhandelingen voor een toekomstig nieuw vrijhandelsakkoord. De lidstaten hebben echter beslist geen besprekingen inzake de dienstensector en de tarifaire vraagstukken aan te vatten vóór juli 2001. Inzake een nieuw kaderakkoord, dat de nu geldende Conventie van Lomé moet vervangen en die nog tot februari 2000 loopt, hebben de EU en de 71 ACS-landen (Staten van Afrika, Caraïbisch gebied en Stille Oceaan) in 1999 de belangrijkste keuzes genomen die uiteindelijk zullen toelaten een eindtekst op te stellen vóór de vervaldatum. De relatie met de twaalf landen van het Barcelona-akkoord werden beïnvloed door drie gebeurtenissen: - de afsluiting, eind juni 1999, van de onderhandelingen inzake een euro Middellandse Zee - akkoord reeds sinds 1996 aan de gang met Egypte; - de herstructurering van de industriële samenwerking welke toeliet om nieuwe prioriteiten vast te leggen inzake investeringen, industriële en technologische innovaties, de interne markt, KMO; - de toelating voor Libië om als waarnemer deel te nemen. Een historisch keerpunt in de relatie met Turkije was de aanvaarding van de kandidatuur van dit land om toe te treden tot de EU. Deze beslissing werd genomen tijdens de topontmoeting te Helsinki in december 1999. Voor de toetreding van Turkije zullen dezelfde criteria gelden als voor de andere kandidaat-lidstaten. Ondertussen werden de voorafgaande gesprekken gestart inzake de onderhandeling van vrijhandel voor de dienstensector tussen de EU en Turkije. In de onderhandeling van een vrijhandelsakkoord met de landen van de Gulf Cooperation Council (GCC) werd enige vooruitgang geboekt. De tarifaire classificatie van de producten die onder een extern tarief zullen vallen is opgesteld. Dit is een belangrijke stap in de richting van een douane-unie voor de golflanden, waarna een akkoord met de EU eveneens mogelijk wordt. Inzake de relaties met China, Vietnam, Rusland en de Nieuwe Onafhankelijke Staten (NOS) werd deelgenomen aan zowel de bilaterale gemengde commissies als aan de vergaderingen van de overlegstructuren voorzien in de Partnerschap- en Samenwerkingsakkoorden (NOS) op het niveau van de EU. Op een paar uitzonderingen na zijn deze in 1999 in voege getreden. Deze akkoorden zijn een belangrijk beheersinstrument voor de markt: problemen inzake markttoegang, de handelsbelemmeringen, de onverenigbaarheden tussen onze markteconomie en de overgangseconomie van de in herstructurering verkerende landen worden erin besproken. Op basis van de akkoorden worden er oplossingen gezocht en conflicten uitgepraat. Het Bestuur heeft de tweede vergadering van de Ministers van Economie van de Asia Europe Meeting (ASEM) te Berlijn op 14 juni 1999 voorbereid. De heer Minister heeft tijdens deze vergadering enerzijds de nadruk gelegd op het maximaal wegwerken van de hinderpalen inzake handel en anderzijds de wisselwerking tussen handel en economie en de sociale en milieu-dimensies bespreekbaar gemaakt.


79

E4

4.3

Jaarverslag 1999

TARIFAIRE EN NIET-TARIFAIRE MAATREGELEN

Het Ministerie van Economische Zaken hecht veel belang aan de identificatie en de analyse van de handelsbelemmeringen. In dit kader stelt het databanken over deze materie ter beschikking van de ondernemingen. In 1999 werden er daarnaast ook op handelsbeurzen en in seminaries specifieke informatie over bepaalde landen of bepaalde producten gegeven. Zoals in voorgaande jaren hebben verschillende klachten inzake handelsbelemmeringen geleid tot de opening van een geschillendossier bij de WHO. Parallel hiermee werden verschillende maatregelen inzake anti-dumping en anti-subsidie genomen om een loyaal klimaat van mededinging te garanderen. Op 28 april 1999 werd een partnerschap met betrekking tot de oorsprongsregeling van goederen afgesloten met de Kamers van Handel en Nijverheid. Dit belangrijk akkoord werd onmiddellijk in de praktijk gebracht. Het akkoord moet zorgen voor een correcte afgifte van oorsprongscertificaten en staat voor een wederzijdse bijstand tussen de Kamers en het Ministerie van Economische Zaken. Conferenties, cursussen, en de deelname aan manifestaties, zoals het salon “Initiatives” te Luik op 27, 28 en 29 oktober 1999, zijn voorbeelden van acties om samen de belangen van de economische operatoren te behartigen.

4.4

VERGUNNINGEN

Door de Dienst Vergunningen werden in 1999 meer dan 70.000 uit-, in- en doorvoervergunningen afgeleverd voor industriële producten. Opmerkelijk hierbij is dat ongeveer 12.000 invoervergunningen voor textielproducten werden afgeleverd aan Franse firma’s en 1.000 invoervergunningen voor staalproducten aan Spaanse bedrijven. In vergelijking met 1998 is het aantal vergunningen in de sector textiel (+8.000), de embargo’s (+436) en diamant (+300) toegenomen. Voor de sectoren staal en chemie (-1.700) en strategische goederen (-400) is een daling vast te stellen. Belangrijke wijzigingen hebben zich voorgedaan in de reglementering: - voor de invoer van een aantal textielproducten van oorsprong uit Cambodja werd een dubbele controle zonder kwantitatieve beperkingen ingesteld; - door de Europese Raad werd een dubbel toezichtregeling uitgewerkt voor de invoer van schoenen uit Vietnam; - in 1999 werd voor Kazakstan door de Raad, voor de invoer van een aantal staalproducten, tweemaal een autonoom contingent geopend. In deze sector werd het toezicht op de invoer van staal uit Turkije afgeschaft en voor de invoer uit Polen werd een regime voor dubbele controle ingesteld. Inzake embargo’s werd het bestaande embargo jegens Libië met het ministerieel besluit van 22 juni 1999 opgeschort. Een nieuw olie embargo werd door hetzelfde besluit van kracht voor

80



E4

de Federale Republiek Joegoslavië. Teneinde de wet en het koninklijk besluit inzake de in-, uit-, en doorvoer van wapens, munitie en militair materieel te herzien werden op Belgisch administratief vlak gesprekken gestart. In het kader van de Internationale Conventie inzake chemische wapens vond een internationale inspectie plaats van een chemisch bedrijf in de Antwerpse haven. In 1999 werd met het Ministerie van Buitenlandse Zaken een ontwerp van uitvoeringswet voor deze Conventie op punt gesteld.

5

UITBREIDING VAN DE EUROPESE UNIE

De onderhandelingen over de toetredingsvoorwaarden voor Cyprus, Hongarije, Polen, Estland, Tsjechië en Slovenië werden in de loop van 1999 steeds intensiever. Het Duitse en Finse voorzitterschap van de Europese Raad hebben de objectieven gehaald om onderhandelingen te starten over vijftien bijkomende hoofdstukken betreffende de communautaire verworvenheden. Ondertussen worden 22 van de 30 hoofdstukken besproken. Nu al blijkt dat de concurrentie, transport en leefmilieu steeds meer problemen geven voor de onderhandelaars wegens het feit dat de kandidaat lidstaten onvoldoende voorbereid zijn. Het ligt al vast dat de Europese Unie geen afwijkingen zal toestaan aan de toekomstige

Aantal afgeleverde vergunningen en weigeringen

Bron: MEZ, Bestuur Economische Betrekkingen (1) Textiel A: sector invoervergunningen voor textiel vanuit Azië met uitzondering van China, Taiwan en Hong Kong


81

E4

Jaarverslag 1999

lidstaten wat de wetgevende en normatieve aspecten van het vrije verkeer van goederen betreft. De Europese Raad van 10 en 11 december 1999 te Helsinki heeft besloten om de onderhandelingen te starten met Bulgarije, Letland, Litouwen, Malta, Roemenië en Slowakije. Voor deze landen kan de opening van de hoofdstukken betreffende de communautaire verworvenheden pas gebeuren na een evaluatie van hun vooruitgang op wetgevend vlak.

6

INTERNE MARKT

6.1

EUROPESE STRATEGIE VOOR DE INTERNE MARKT

Op 24 november 1999 heeft de Europese Commissie een mededeling met haar strategie voor de vijf komende jaren met betrekking tot de Interne markt goedgekeurd. Deze strategie steunt op vier objectieven: - de levenskwaliteit van de burgers verbeteren; - de efficiëntie van de communautaire markten voor goederen en kapitalen verbeteren; - de commerciële omgeving verbeteren; - de verworvenheden van de Interne markt maximaal ontginnen in een evoluerende we-

Lidstaten en kandidaat lidstaten EU

Bron: MEZ, Bestuur Economische Betrekkingen

82


E4


Tabel 1 Kandidaat lidstaten EU Onderhandelingen gestart in 1999

Onderhandelingen te starten in 2000

Estland Polen Tsjechië Hongarije Slovenië Cyprus

Letland Litouwen Slowakije Roemenië Bulgarije Malta Bron: MEZ, Bestuur Economische Betrekkingen

reld. Voor elke doelstelling voorziet de strategie een reeks doelgerichte acties, die regelmatig geëvalueerd worden en waarvoor prioriteiten zullen vastgelegd worden in functie van de goederen- of kapitaalmarkt en de reacties van de burgers en de ondernemingen. De eerste evaluatie zal in 2000 gebeuren. De andere zullen jaarlijks volgen. De Commissie verwacht ongeveer 100 acties, waarvan zeker 30 nieuwe initiatieven, welke binnen de 18 maanden te realiseren zijn volgens een vooraf vastgelegde agenda. De nieuwe strategie van de Commissie zal een toevlucht nemen tot de instrumenten die reeds bestaan in het kader van het actieplan uit 1997, zoals het hervormingsproces van Cardiff, het scorebord en de dialoog met de burgers en de ondernemingen. Dit vijfjarenplan past in het algemeen beleidsplan dat door de Voorzitter van de Commissie begin januari 2000 werd voorgesteld. De mededeling van de Commissie werd reeds in drie vergaderingen van de IEC besproken en zal in de nabije toekomst zeker nog aan bod komen.

6.2

HET HERVORMINGSPROCES VAN CARDIFF

Er bestaat een nauwe band tussen de nieuwe strategie voor de Interne markt en het hervormingsproces van Cardiff. De verdere uitwerking van dit proces is een prioriteit. Het is bijvoorbeeld noodzakelijk om de procedures en de werkmethodes te verbeteren zodat de Raad “Interne markt” de mogelijkheid krijgt om efficiënter bij te dragen tot het bepalen van de globale richtsnoeren voor het economisch beleid.

6.3

INTEGRATIE VAN DE MILIEUBESCHERMING EN DE DUURZAME ONTWIKKELING IN HET


83

E4

Jaarverslag 1999

BELEID VAN DE INTERNE MARKT Het rapport dat in Helsinki werd voorgelegd is een eerste stap in de richting van deze integratie.

6.4

OMZETTING VAN DE RICHTLIJNEN

Op 20 december 1999 werd door de Regeringscommissaris F. Willockx, het Directiecomité opgericht, dat zich zal bezighouden met de omzetting van de Europese Richtlijnen. Het comité werd “Comité 181” genoemd naar het aantal openstaande dossiers voor België op het moment dat de regeringscommissaris in functie trad. Het comité is bevoegd voor enerzijds de richtlijnen die nog niet tijdig werden omgezet en anderzijds de betwiste procedures omdat ze in strijd zijn met de richtlijnen. Het comité werd ingesteld in uitvoering van de regeringsverklaring van 14 juli 1999, welke voorziet dat de omzetting van Richtlijnen binnen de voorgeschreven termijnen moet gebeuren met het oog op de voorbereiding van het Belgisch voorzitterschap in het jaar 2001. De regeringscommissaris heeft de opdracht van het Comité 118 een zeer grote uitdaging genoemd welke een belangrijke toename van het werkvolume van de departementale coördinatoren met zich zal brengen. Het aandeel van het Ministerie van Economische Zaken in de Belgische vertraging is klein: op een totaal van 181 dossiers behoorden er slechts 9 tot de bevoegdheid van de Minister van Economie en 4 tot de bevoegdheid van de Staatssecretaris voor Energie.

6.5

AGRO-VOEDINGSBELEID VAN DE EUROPESE UNIE

Restitutieregeling bij de uitvoer van verwerkte landbouwproducten Voor de buiten bijlage I-goederen werd er een grondige verandering van het exportcertificatenstelsel voorbereid met invoegetreding op 1 februari 2000. De budgettaire beperkingen binnen de Europese Unie leidden tot een herdenken van het systeem van restitutiebetalingen. Beide gebeurtenissen hebben in 1999 voor veel beroering gezorgd in de sector. Bananenregime Naar aanleiding van herhaalde veroordelingen door de WHO heeft de Europese Commissie een voorstel gelanceerd om het actuele invoerregime voor bananen aan te passen. In november 1999 vonden de Verenigde Staten de wijzigingen voorgesteld door de Commissie aan het Europese regime voor de invoer en handel in bananen onvoldoende (vanaf 1/1/2006 de invoer alleen nog regelen via invoerrechten en alle beperkingen inzake quota weg laten vallen).

84



E4

Cacao en chocolade Na de goedkeuring van het gemeenschappelijk standpunt door de Raad “Interne markt” voor het cacao- en chocoladedossier werd het voorstel van richtlijn overgemaakt voor 2de lezing aan het Europees Parlement. Naast het bekende probleem betreffende de toelating van zes plantaardige vetten (niet in vervanging van cacaoboter maar als supplement en in kleine hoeveelheden) zijn er nog twee onregelmatigheden aan te stippen: - de drievoudige vermelding in de etikettering van plantaardige vetstof in de ingrediëntenlijst, naast de ingrediëntenlijst en naast de benaming; - het woord “chocolade” in samengestelde producten is niet beschermd waardoor de verplichte kwantitatieve aanduiding van de ingrediënten onmogelijk wordt. Indien het Europees Parlement bij de eis blijft dat een sluitende analysemethode moet gevonden worden voor de 5% grens van ander plantaardige vetten dan cacaoboter is de vrees groot dat de publicatie van deze richtlijn nog ettelijke maanden zal worden uitgesteld (de analytische fout ligt op ca. 25%).

6.6

NIJVERHEIDSBELEID VAN DE EUROPESE UNIE

Textiel Binnen het kader van de Europese Unie (Comité 133 textiel) nam het Bestuur Economische Betrekkingen deel aan de onderhandelingen van specifieke textielakkoorden met Egypte, China, Nepal, Laos, Wit-Rusland, Oekraïne, enz. Als tegenprestatie voor een aangepast contingent of toezichtkader verbinden deze landen er zich toe om progressief de invoerrechten te verminderen en de vergunningsprocedures te vereenvoudigen. Ondanks het herhaaldelijk aandringen van België blijft het moeilijk om een belangrijke vermindering van de douanerechten op tapijten te bekomen. In het geval van China gaat het dossier veel verder dan een verlenging met een jaar van de bestaande overeenkomst. Tijdens de onderhandelingen wordt de problematiek van de markttoegang gekoppeld aan toetreding van China tot de WHO. De laattijdige en onvolledige indiening bij de WHO van douanetarieven door India liet uiteindelijk niet toe voor dit land verdere soepelheid aan de dag te leggen. Staal In 1999 was er in deze sector een vernieuwing van het contingentenregime met betrekking tot de invoer uit Rusland, Oekraïne en Kazakstan. Het betrof de overgang van een autonoom regime naar een bilateraal akkoord. De Europese Unie is besprekingen gestart met Rusland om de uitvoertaks op schroot af te schaffen. Schoenen Met Vietnam werd een akkoord onderhandeld en afgesloten met het oog op de instelling van een toezicht bij de invoer. Dit regime zal vanaf 1 januari 2000 toegepast worden.


85

E4

Jaarverslag 1999

Automobielsector Deze sector verwacht vier nieuwe reglementen: - Richtlijn over de recyclage van auto’s: het voorstel van de Commissie werd uiteindelijk goedgekeurd nadat er enkele wijzigingen aan de tekst werden aangebracht die hoofdzakelijk betrekking hadden op de weerstand van de Duitse autoriteiten. Ze hadden, tevergeefs, de Directeurs-generaal voor de industrie samengebracht te Bonn teneinde het voorstel grondig te veranderen. In België werd er een akkoord afgesloten tussen de diverse openbare instellingen en de producenten. - Technische normen voor autobussen: de administratie trad op als tussenpersoon om de bezorgdheid van de nationale producenten over te brengen aan de Europese Commissie en Raad. - Lawaai van de banden: het controleaspect, en vooral de aard van de labo’s die met de controles zullen belast worden, bleef nog zonder gevolg. - Voertuigen met twee of drie wielen: een eerste bespreking van de wijzigingen aan de richtlijn had plaats. De wijzigingen zijn nodig om de richtlijn aan te passen aan de recente technische evolutie.

7

MEDEDINGING EN DISTORSIES – SECTORALE MAATREGELEN

Textiel Het vervolg op de werkzaamheden van het Forum Bangemann en meer specifiek het operationeel gedeelte van het actieplan voor de textielsector werd stilgelegd wegens het ontslag van de Europese Commissie. Als gevolg hiervan moet het dossier van de financiering van het Europees observatorium voor de textiel en de kleding (EOTK) opnieuw onderzocht worden in 2000. Staal Een belangrijke mededeling over de mededinging in de staalsector werd einde 1999 door de Commissie gepubliceerd. Dit document zal door de Raad besproken worden in de loop van 2000. Verschillende antidumpingprocedures werden door de Commissie, en met de steun van de Belgische administratie, versneld uitgevoerd ten voordele van o.a. bedrijven met een exploitatiezetel in België. Tot de vervaldag van het Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (EGKS) verdrag moeten de maatregelen inzake de omkadering van de EGKS-hulp vernieuwd worden. In 1999 bleef het dossier dus actueel. In het kader van de uitbreiding van de Unie betreft werd in 1999 specifiek de herstructurering van de staalsector van de kandidaat lidstaten bestudeerd, vooral dan de Poolse staalsector. Een forum werd georganiseerd over het concurrentievermogen van de recycling-nijverheid. In 1999 zijn vier werkgroepen meermaals samengekomen. Een eindontwerp werd eind december 1999 voorgesteld dat in de loop van 2000 zal onderzocht en besproken worden.

86



8

E4

INVESTERINGSBELEID

De activiteiten in 1999 werden gekenmerkt door de belangrijke toename van aanvragen van kleinere buitenlandse consultantkantoren en van middelgrote investeerders. Ze verwachten via e-mail een vlug antwoord van de administratie en dit zonder dat deze duidelijk het project, noch de firma in kwestie kent. E-mail is het voornaamste communicatiemiddel voor deze bedrijven geworden. Het aantal projecten in de dienstensector en high tech-sector, kende een sterke toename. Het Bestuur heeft vastgesteld dat de Belgische ambassade in de Verenigde Staten bijna de enige is die projecten overmaakte. Indien er uit andere landen dossiers toekomen dan is dit via andere kanalen dan de officiële. Dit is waarschijnlijk te verklaren door het feit dat de ambassade in de Verenigde Staten over een investeringsdienst beschikt. Tijdens de economische reis naar Japan georganiseerd door de Belgische Dienst voor Buitenlandse Handel (BDBH) (29 mei tot 5 juni 1999) waaraan de experts van het FAFI deelnamen, kwamen de verschillende aspecten van de investeringen in België aan bod. In april 1999 nam het FAFI deel aan de JAMA/CLEPA-conferentie te Amsterdam. Deze conferentie bracht de Japanse autoconstructeurs samen met de Europese toeleveringsbedrijven. In december 1999 nam een expert van het FAFI deel aan een informatieseminarie over de farmaceutische nijverheid in België georganiseerd door het Consulaat Generaal te New-York. Ingevolge de beslissingen genomen door de thematische Ministerraad van 5 december 1997 om twee junior-experts aan te werven, werd in 1999 tijdelijk en deeltijds een junior-expert aangeworven. Dezelfde Ministerraad besliste eveneens een netwerk van contactpunten uit te bouwen in niet EU-landen. Bepaalde contactpunten voor de buitenlandse investeerders werden gecreëerd doch het netwerk functioneert nog niet in de praktijk. Het aantal problemen inzake de toegang tot het grondgebied nam voor de investeerders toe. Daarenboven werden er extra formaliteiten opgelegd aan de investeerders zoals het bewijs van kennis van het bedrijfsbeheer voor KMO. De procedures werden daardoor enkel verlengd. Een belangrijke aantrekkingspool voor de investeerders is dan weer het feit dat de mogelijkheden van fiskale ruling werden uitgebreid. Dit heeft heel wat investeerders doen kiezen voor België. In 1999 is het aantal aanvragen voor coördinatiecentra eveneens toegenomen.


87

E4

Jaarverslag 1999

Verre uitvoer Bij gebrek aan personeel kon de beslissing van 1998 inzake de oprichting van een cel die zich specifiek met deze problematiek bezig zou houden, niet uitgevoerd worden. Dit neemt niet weg dat de dienst buitenlandse investeringen van het Bestuur Economische Betrekkingen de dossiers verder blijft behandelen. Deze activiteit wordt steeds belangrijker omdat een aantal bedrijven geconfronteerd worden met de globalisering. Richtlijnen voor multinationale ondernemingen De OESO richtlijnen, die vrijwillig zijn, bestaan sinds 1976. Naar aanleiding van de sluiting van Renault werd door België aangedrongen op een herziening van deze richtlijnen teneinde ze aan te passen aan de toenemende mondialisering. In december 1999 werd beslist om een werkdocument met de grote lijnen op het internet te plaatsen. Financiële analyses Het Bestuur beschikt over een cel “financiële analyses”, die in staat is om binnen het wettelijk toegestane kader het Departement allerlei economische en financiële informatie over ondernemingen, in België of in het buitenland, te geven. Dankzij gegevens uit diverse databanken, maakt deze cel financiële en commerciële analyses ten voordele van andere besturen maar eveneens ten voordele van andere officiële instanties zoals het Ministerie van Arbeid en Tewerkstelling wat de ondernemingen in moeilijkheden betreft, of de NAVO.

9

NIJVERHEIDSCOMPENSATIES

Het Bestuur heeft de evaluatie uitgevoerd van het economisch gedeelte van verschillende opdrachten die in 1999 door het Ministerie van Landsverdediging werden gelanceerd en nieuwe compensatieakkoorden voor een totaal bedrag van ongeveer 1,6 miljard BEF werden afgesloten. Met het oog op de werkzaamheden van de Raad voor Nijverheidscompensaties en de Parlementaire Commissie ad hoc “Aankoop van Legermateriaal” heeft het Bestuur statistieken uitgewerkt over de compensaties, o.a. per categorie, per gewest en per sector. Men kan aldus vaststellen dat de belangrijkste contracten afgesloten door het Ministerie van Landsverdediging sinds 1983 aanleiding gegeven hebben tot compensatiebestellingen in de Belgische nijverheid voor meer dan 98 miljard BEF. In het domein van het technologisch onderzoek heeft het Bestuur de tussenkomstmodaliteiten van de Overheid in het AIRBUS A 340-500/600 programma bestudeerd en een eerste conventie ten gunste van de firma BELAIRBUS werd afgesloten in 1999. De herstructurering van de defensieindustrie en de pogingen om een Europese bewapeningspolitiek uit te werken geven aanleiding tot besprekingen op officieel niveau die door het Bestuur Economische Betrekkingen gevolgd worden.

88



10

E4

RECUPERATIE VAN TIJDENS WO-II GEROOFDE GOEDEREN

Het Bestuur Economische Betrekkingen heeft steun verleend aan de “studiecommissie betreffende het lot van de bezittingen van de leden van de joodse gemeenschap van België geplunderd of achtergelaten tijdens de oorlog 1940-1945” (commissie Buysse). Naarmate het actieterrein van deze commissie uitbreidde werd de ondersteuning intensiever. In dit kader werd, in samenwerking met de Gewesten, een project gestart om de collecties van Belgische musea te inventariseren, zodat kan nagegaan worden of er zich werken bevinden waarover twijfel bestaat wat hun herkomst betreft. Het Bestuur heeft eveneens meegewerkt in de werkgroep van het Ministerie van Buitenlandse Zaken betreffende de gevolgen van de Russische wet van april 1998. Er stellen zich hier twee problemen, enerzijds het probleem om te weten te komen welke geroofde goederen zich in Rusland bevinden en anderzijds het probleem van de procedure die moet gevolgd worden om de teruggave van de goederen te vragen. De beslissende factor wordt de houding van de nieuwe leiding van de Russische Federatie. In het kader van de samenwerking aan de internationale nieuwsbrief “Spoils of War”, die vertegenwoordigers van verschillende Europese landen samenbrengt (Nederland, Duitsland, Hongarije, Polen, Rusland) en ruim verspreid wordt, werd een zesde nummer gepubliceerd in februari 1999. Met de Nederlandse dienst werd een groeiende samenwerking gestart in de loop van 1999. De samenwerking behelst verder de uitwisseling van informatie betreffende de geroofde werken zelf, maar eveneens betreffende de opsporingsorganisaties die werken voor de musea. In april werd er een werkdag georganiseerd in Den Haag.

11

ECONOMISCH EN POLITIEK PROSPECTIVISME

Over het algemeen werd 1999 gekenmerkt door een uitdieping van de kwaliteit van het gepubliceerde onderzoekswerk. Hieruit volgde een publicatie in internationale tijdschriften en een uitnodiging van buitenlandse regeringen om de gedachten van de cel naar voor te brengen en ze te bespreken met de leden van hun kabinet. In dit kader werd door de cel een seminarie bij de OESO georganiseerd betreffende de strategie van de ondernemingen en de beleidsmaatregelen die eruit volgen. De OESO heeft beslist om het document vrij te geven voor publicatie op grote schaal. In 1999 heeft de cel de vraagstukken betreffende het kennistijdperk, een thema dat aangevat werd in 1998, weer opgenomen en heeft haar ervaring in dit domein geconcretiseerd in een voorstel om een Internationaal Centrum voor de Wereldeconomie en de Kennis op te richten. Dit voorstel vindt langzaam maar zeker meer gehoor. Het jaar 2000 moet het jaar worden waarin dit centrum gerealiseerd wordt.


89

E4

12

Jaarverslag 1999

DIOXINECRISIS

De noodzaak om snel te reageren op de crisis en op de impact ervan op de Belgische economie vroeg een maximale inzet aan mensen en middelen. In eerste instantie diende een raming van de schade voor de voedselindustrie gemaakt te worden. Daarna werd op basis van ca. 4.500 dossiers een inventaris opgemaakt van het effect van de crisis op de uitvoer. De schadeclaims zelf zullen pas in 2000 behandeld worden.

13

TOEGANG TOT DE INFORMATIE

Sinds begin 1999 stelt het Bestuur Economische Betrekkingen de databanken inzake de anti -dumping gegevens, de tarifaire schorsingen en de tarifaire contingenten via de web site ter beschikking van het publiek. Om actueel te blijven werden de gegevens regelmatig bijgewerkt op basis van de publicaties in het Publicatieblad van de Europese Unie.

14

INFORMATIEMAATSCHAPPIJ

De Raad “Interne Markt” van de Europese Unie heeft gemeenschappelijke standpunten ingenomen inzake een aantal belangrijke reglementaire voorstellen waarvoor een akkoord werd bereikt: - elektronische handtekening; - voornemens inzake de wederzijdse erkenning van de normen werden aangenomen; - een zeker aantal dossiers in meerdere sleuteldomeinen: het intellectueel eigendomsrecht, de elektronische handel en de financiële dienstverlening (werken in uitvoering in het kader van de Raad).

90


Bestuur Economische Informatie

E5

Bestuur Economische Informatie 1

Opdracht en structurele taken .........................................................................................93

2

Prioritaire activiteiten ..........................................................................................................93

3

Activiteiten in verband met de overgang naar het jaar 2000 ......................................94

4

Opsporen en verzamelen van informatie .......................................................................95 4.1 Bibliotheek Queteletfonds ......................................................................................95 4.2 De euroruimte ..........................................................................................................96 4.3 Activiteiten in het kader van de informatiemaatschappij .................................97 4.4 Elektronische persdienst .........................................................................................97

5

Verwerking van informatie .................................................................................................98 5.1 Publicaties van het Departement .........................................................................98 5.2 Website http://mineco.fgov.be .............................................................................98 5.3 Fedenet ....................................................................................................................99 5.4 De uitbouw van een economische databank (ecodata) ................................99

6

De informatica-infrastructuur van het Departement ...................................................100 6.1 Uitrusting en infrastructuur ....................................................................................100 6.2 Ontwikkeling van informaticatoepassingen ......................................................101 6.3 Diensten aan gebruikers en bureautica .............................................................103 6.4 Intern opvolgingssysteem .....................................................................................103


91

E5

Jaarverslag 1999

92



1

E5


Het Bestuur Economische Informatie bestaat uit twee afdelingen: Documentatie en Economische Informatie en het Centrum voor Informatieverwerking (CIV). Documentatie en informatie is belast met het vezamelen, het verwerken en het verspreiden van (economische) informatie binnen het Departement en bij het grote publiek door het beheer van een documentatiefonds, het verzorgen van publicaties, het opzetten van databanken, het beheer van de internesite, het beantwoorden van alle vragen om informatie gericht aan het Departement en het opzetten van promotiecampagnes i.v.m. de bevoegdheden van het Departement. Het Centrum voor Informatieverwerking dient een zo goed mogelijke service te verlenen aan zijn gebruikers door aangepaste hulpmiddelen in te zetten. Daarbij worden de beschikbare middelen, personeel en budget, op de meest efficiënte wijze aangewend. De gebruikers van het CIV bevinden zich zowel intern (behalve het Nationaal Instituut voor de Statistiek, dat over een eigen informatieverwerkingscentrum beschikt), als extern het Departement (overheidssector en publiek). Het beheer en de ontwikkeling van het informatica-instrument van het Departement is een heel kerntaak van het centrum.

2


Het Bestuur heeft zich vooral toegelegd op: - Het profileren van het Departement, en het Bestuur in het bijzonder, als belangrijk contactpunt voor ondernemingen en burgers inzake economische informatie op federaal niveau, door onder meer: - een betere valorisatie van de aanwezige informatie in het Departement; het verder uitbouwen van een internetsite voor de verspreiding van pertinente economische informatie; - het verder uitbouwen van een geïntegreerde databank met macro-economische gegevens (Ecodata); - het uitgeven van een periodieke, economische publicatie Trefpunt Economie en van het Vademecum van de onderneming, de aanwinsten van de Bibliotheek Queteletfonds evenals haar classificatiesysteem en van de Catalogus van de Publicaties; - monografieën zoals de Euro-wegwijzer en de Euro in de praktijk. - Het zorgen voor de goede werking van de EURORUIMTE als informatiepunt betreffende de overgang naar de eenheidsmunt, zowel voor de ambtenaren van het Departement als voor het grote publiek. - Het meewerken aan activiteiten die belangrijk zijn voor het Departement in het kader van de Informatiemaatschappij. - Het beantwoorden aan de informaticabehoeften van het Departement door:


93

E5

Jaarverslag 1999

- de versnelde installatie van het globaal geïntegreerd netwerk (Local Area Network/Wide Area Network); - de uitbreiding en vernieuwing van het pc-park; - de voorbereiding van de overgang naar het jaar 2000, zowel op het vlak van hard- als software; - de aanpassingen aan de bestaande informaticaprogramma’s om de invoering van de euro mogelijk te maken; - de ontwikkeling van “client-server”-toepassingen; - de aanschaf van bureauticasoftware in netwerkomgeving; - de uitbreiding van het aantal raadpleegbare cd-rom’s zowel in de verschillende besturen van het Departement als voor het publiek (Bibliotheek Queteletfonds).

3

ACTIVITEITEN IN VERBAND MET DE OVERGANG NAAR HET JAAR 2000

De overgang naar het jaar 2000 was op informaticavlak een zware opdracht. De activiteiten hadden betrekking zowel op het beheer als op de toepassingen. Het beheer van de hardware De mainframe van het CIV werd vernieuwd, evenals de erop draaiende systeemsoftware. Deze operatie verliep vlekkeloos en volledig transparant voor de gebruiker. De overgang naar het jaar 2000 en de integratie van de pc’s in het globaal geïntegreerd computernetwerk van het Departement vereisten een omschakeling van het pc-park naar het Windows NT-besturingssysteem. Rekening houdend met het beschikbare budget werden de oudste toestellen vervangen. Voor recentere pc’s werd een upgrade voorzien. Voor enkele aangekochte systemen werden de nodige maatregelen genomen om de overgang naar het jaar 2000 zonder problemen te laten verlopen. Zo werd voor het Centraal Laboratorium van het Bestuur Kwaliteit en Veiligheid het intern beheerssysteem voor uitgevoerde analyses aangepast om te functioneren op een pc-netwerk in plaats van op de vroegere configuratie. Het dossier ter vervanging van de configuratie van de Centrale Drukkerij (E1) werd in februari 1999 afgerond. Het interne prikkloksysteem werd gemoderniseerd in de loop van september 1999. De bestaande toepassingen Er werd een definitieve inventaris opgemaakt van de programma’s die door het CIV zelf werden ontwikkeld. Hieruit bleek dat de totale impact van de nodige aanpassingen ongeveer 4.840 mandagen bedroeg, waarvan eind 1999 al 95 % gerealiseerd was. Omwille van de omvang van de opdracht en de beperkte middelen aan gespecialiseerd personeel, werd externe bijstand ingehuurd. De toepassing “Prepensioenen Mijnwerkers” werd volledig geherprogrammeerd. De functionele en technische analyse werd door het CIV van het Bestuur Economische Informatie uitgevoerd. De externe bijstand heeft het programmeren op zich genomen. De toepassing intern dossieropvolgingssysteem voor de Dienst Bedrijfsorganisatie van het Bestuur Handelsbeleid werd ontwikkeld, in nauwe samenwerking met het CIV. Naast deze volledig afgewerkte toepassingen werd eveneens externe bijstand ingehuurd

94



E5

voor de aanpassingen aan bestaande toepassingen. De belangrijkste hiervan zijn: - de toepassing “Metrosysteem”: een beheerssysteem voor de opvolging en facturatie van metrologische activiteiten (Bestuur Kwaliteit en Veiligheid); - de toepassing “Indexcijfer der Consumptieprijzen”: een systeem voor verwerking van prijsopname van producten, ingezameld door de diverse indexagenten verspreid over België, om uiteindelijk te komen tot een correct indexcijfer (Bestuur Handelsbeleid); - de toepassing Financial Information Management System (FIMS): het boekhoudsysteem voor het Departement; - de toepassing “Brevetten”: een beheerssysteem voor de dienst Brevetten (Bestuur Handelsbeleid); - de toepassing “Licenties-Industriële producten” (Bestuur Economische Betrekkingen) en “Farmacie” (Bestuur Handelsbeleid); - meerdere kleine pc-toepassingen. Voor de coördinatie en opvolging van alle activiteiten voor het jaar 2000 zorgde een in 1997 gecreëerde interne werkgroep. Maandelijks werd gerapporteerd aan de Minister van Economie en aan het Ministerie van Ambtenarenzaken dat de coördinatie van alle activiteiten in dat verband voor de Regering waarnam.

4

OPSPOREN EN VERZAMELEN VAN INFORMATIE

4.1

BIBLIOTHEEK QUETELETFONDS

De grootste economische bibliotheek van België blijft zich specialiseren in de “ontsluiting” van tijdschriften: ook voor artikels, verschenen in de tijdschriften behorende tot het fonds van de bibliotheek wordt een bibliografische referentie opgesteld die via de publiekscatalogus Online Public Access Catalog (OPAC) teruggevonden kan worden. Sinds anderhalf jaar is deze OPAC ook vrij raadpleegbaar via het internet (mineco.fgov.be onder het thema economische informatie). Onderzoekers, professoren, studenten, instellingen van openbaar nut maken steeds meer gebruik van deze dienstverlening, wat duidelijk blijkt uit het stijgende aantal consultaties van de OPAC via het internet (van circa 25 per week in het laatste kwartaal van 1998 naar gemiddeld 250 per week in het laatste kwartaal van 1999). Het belang van het aandeel artikel-referenties kan nauwelijks onderschat worden, zoals ook blijkt uit onderstaande grafiek. Het ministerie hecht overigens groot belang aan de verdere en onverdroten uitbouw van dit unieke economische documentatiecentrum. Op dit vlak situeren zich ondermeer de inspanningen om elektronische informatie onder zo vlot mogelijke omstandigheden beschikbaar te stellen aan de lezers. Daartoe werden niet alleen cd-romtorens geïnstalleerd (om de ruim vijftig beschikbare cd-rom-titels automatisch beschikbaar te stellen voor de lezers), ook het aantal pc’s dat gratis internetconsultatie toelaat in de leeszalen werd verhoogd van twee naar zes eenheden.


95

E5

Jaarverslag 1999

Nieuwe bibliografische referenties ingevoerd in de publiekscatalogus van de bibliotheek

Bron: Bibliotheek Queteletfonds

4.2

DE EURORUIMTE

De Euroruimte, die sinds januari 1997 operationeel is, heeft als taak om informatie te verstrekken over alle aspecten van de invoering van de euro die binnen de bevoegdheid van het Departement vallen. De Euroruimte verzamelt daartoe alle nationale en Europese documentatie. De Euroruimte is bereikbaar via het groen nummer 0800/90804, een apart faxnummer, 02/512.18.85 en een elektronische postbus, [email protected]. In de Bibliotheek Queteletfonds staat een gespecialiseerde leeszaal met uitgebreide documentatie ter beschikking van het publiek. De bibliotheek is aangesloten op een netwerk van bibliografische en statistische databanken en heeft via haar internetaansluiting toegang tot de verschillende Belgische en buitenlandse euro-sites. Eind 1999 bevatte de catalogus van de Bibliotheek Queteletfonds 1.849 specifieke euroreferenties (monografieën, tijdschriften en tijdschriftartikelen over de euro). In de leeszaal kan een maandelijkse selectieve bibliografie worden geraadpleegd. In 1999 heeft de Euroruimte voor de ambtenaren van het ministerie en voor het grote publiek enkele populair-wetenschappelijke brochures gepubliceerd, zoals de Wegwijzer voor de euro en De euro in de praktijk, alsook een speciaal aan de euro gewijd dossier van Trefpunt Economie. De Wegwijzer voor de euro is ook beschikbaar op de internetsite mineco.fgov.be in het thema euro.

4.3

96

ACTIVITEITEN IN HET KADER VAN DE INFORMATIEMAATSCHAPPIJ



E5

Het Bestuur verwierf een know how door inzameling van informatie via honderden documenten, krantenartikels en diverse studiën. Die inzameling gebeurde proactief via systematische opzoekingen in de pers, op gespecialiseerde internetsites (Europa, ISPO, Info2000, CORDIS, e.a.) en op specifieke en beveiligde servers (PROMISE, OLIS) met het oog op de voorbereiding van internationale vergaderingen. Het Bestuur nam het secretariaat waar van de departementale werkgroep “informatiemaatschappij” die in 1999 tien vergaderingen hield. Het Bestuur nam deel aan de afronding van de in 1998 aangevatte werkzaamheden in verband met twee overeenkomsten over multimedia en computersoftware, en over de handtekening van rechtspersonen, met inbegrip van de elektronische handtekening. Het Bestuur heeft tevens deel genomen aan verschillende werkzaamheden in verband met een overeenkomst die in 1999 werd gesloten met het Centre de Recherche en Informatique Distribuée (CRID) met het oog op een juridische analyse van de invloed van de ICT’s (het vademecum voor de overheidsdiensten) en de voorbereiding van de ministeriële conferentie van de WHO (Seattle, december 1999). Het Bestuur volgde de werkzaamheden van het ontwerp van Europese richtlijn over de elektronische handel en de gegevens met persoonlijk karakter en nam ook deel aan de coördinatievergaderingen Infotel en Info2000. Op Europees vlak vertegenwoordigde de cel België op de vergaderingen van het PROMISE- comité, het comité dat de realisatie van de informatiemaatschappij in Europa wil stimuleren. Op het vlak van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) woonden verscheidene leden van het Bestuur de vergaderingen bij van het ICCP-comité en van de vier werkgroepen die ervan afhangen. Het Bestuur nam eveneens deel aan een seminarie over de definitie en het meten van elektronische handel (Parijs, juni 1999) en aan een seminarie over elektronische handel tussen bedrijven (Oslo, juni 1999). Een jaar na de Conferentie van Ottawa leidde het Bestuur de Belgische delegatie op het forum van de OESO over de elektronische handel (Parijs, Oktober 1999) en woonde het bestuur twee aanverwante vergaderingen bij (symposium van Business Industry Advisory Committee (BIAC), een bijzondere vergadering over de gedragscodes in de elektronische handel). Het Bestuur coördineerde het standpunt van het Ministerie van Economische Zaken (juni 1999) over het groenboek COM(1998)585 van de Europese Commissie “Overheidsinformatie : een essentiële hulpbron voor Europa”.

4.4

ELEKTRONISCHE PERSDIENST

De Dienst spitst zich toe op de elektronische verwerking (scannen en archiveren) van economische artikels die relevant zijn voor het Departement. Die artikels handelen over de verschillende domeinen waarvoor het Departement bevoegd is, namelijk de internationale handel, de Europese eenheidsmunt en de informatiemaatschappij. Op basis van de gescande arti-


97

E5

Jaarverslag 1999

kels wordt dagelijks een persoverzicht in het Departement verpreid en wordt een databank bijgewerkt. De databank bevatte eind 1999 ongeveer 23.000 artikels.

5

VERWERKING VAN INFORMATIE

Naast informatie inzamelen uit diverse bronnen, worden de verschillende informaties verwerkt en met elkaar in relatie gebracht, zodat nieuwe informatiebronnen ontstaan.

5.1

PUBLICATIES VAN HET DEPARTEMENT

Tot de belangrijkste publicaties behoren: Trefpunt Economie, een folder met als titel Internetsite van het Ministerie, De euro in de praktijk, Eurowegwijzer, het Vademecum van de onderneming, de aanwinsten van Bibliotheek Queteletfonds en de Catalogus van de Publicaties. Het centrale maandelijkse tijdschrift van het Ministerie Trefpunt Economie gestart in 1998, blijft het publiek begeesteren. Gestart met amper 1.500 abonnees, is het aantal gegadigden ondertussen opgelopen tot ruim 7.000. De formule die gekozen werd, met name een tweeledig tijdschrift met enerzijds artikels over de werking van het Departement en anderzijds een overzicht van de belangrijkste macro-economische statistieken, vindt overduidelijk aftrek bij de geïnteresseerden in het economische verloop van de Belgische economie. Belangrijkste reden voor het succes is ongetwijfeld de sterke horizontale werking van de Redactieraad, die ervoor zorgt dat alle geledingen van het Departement een eigen inbreng hebben in het tijdschrift. De Redactieraad kwam viermaal bij elkaar in de loop van 1999.

5.2

WEBSITE HTTP://MINECO.FGOV.BE

Het Ministerie van Economische Zaken wil zich vastberaden positioneren in de informatiemaatschappij door informatie en diensten te verstrekken aan alle economische actoren: ondernemingen, kamers van koophandel, beroepsorganisaties, consumenten, studenten, burgers, overheden. Daartoe stelt zij een site met negen thema’s ter beschikking elk onderverdeeld in rubrieken. In de loop van 1999 werden de thema’s uitgebreid met een twintigtal rubrieken en werd extra zorg besteed aan het actueel houden van de informatie. De site werd gepromoot via de pers, aanwezigheid op beurzen en via mailing naar scholen en bibliotheken. Over het ganse jaar telde mineco.fgov.be meer dan een kwart miljoen consultaties. Behalve via mineco.fgov.be kan u instappen via: - beltest.fgov.be - investinbelgium.fgov.be - statbel.fgov.be

In 1999 heeft de internetsite een belangrijke rol gespeeld in het project “administratieve

98



E5

Consultaties Internetsite

vereenvoudiging” door het beschikbaar stellen van formulieren en de mogelijkheid om ze down te loaden. De noodzaak om over een performant en produktief intranet te beschikken heeft ertoe geleid dat het Departement de basis gelegd heeft voor zijn toekomstige ontwikkeling. In deze context werd een prototype ontwikkeld. Op technisch vlak werd de server besteld waarop het intranet zal geïnstalleerd worden.

5.3

FEDENET

Het CIV van het Bestuur Economische Informatie heeft deelgenomen aan de Fedenet-werkzaamheden. Om de toegang tot Fedenet, het intranet van de federale overheid, vlotter te laten verlopen worden de nieuwe pc’s automatisch uitgerust met de technische mogelijkheden voor deze toegang. Meerdere databanken van het federale netwerk, nuttig voor ambtenaren van het Departement, werden beschikbaar.

5.4

DE UITBOUW VAN EEN ECONOMISCHE DATABANK (ECODATA)

Ecodata, de databank met economische gegevens in de vorm van tijdreeksen, die in 1997 werd gecreëerd, heeft haar nut al bewezen voor de uitbating. Zo worden de tabellen van de publicatie Trefpunt Economie en de internetsite automatisch aangemaakt. Bovendien kan


99

E5

Jaarverslag 1999

de eindgebruiker nu bepaalde tabellen genereren zonder zelf te moeten programmeren. Ecodata fungeert als een informatiesysteem binnen het Departement. Het aantal opgenomen tijdreeksen werd aanzienlijk uitgebreid en er werden akkoorden afgesloten met de informatieleveranciers (Nationale Bank, NIS, Planbureau, Centrale Raad voor het Bedrijfsleven) om de gevraagde cijfers op regelmatige basis elektronisch in te sturen. Daarnaast nam het Bestuur deel aan interdepartementale projecten, onder de auspiciën van de federale Diensten voor Wetenschappelijke, Technische en Culturele Aangelegenheden (DWTC).

6

DE INFORMATICA-INFRASTRUCTUUR VAN HET DEPARTEMENT

6.1

UITRUSTING EN INFRASTRUCTUUR

Het Departement heeft in 1999 zijn globaal geïntegreerd computernetwerk verder uitgebouwd. Bijna alle gebouwen en diensten zijn nu geïntegreerd in het netwerk. Zo konden voor het gehele Departement (NIS inbegrepen) eind 1999 reeds 1.234 pc’s van de aanwezige 1.950 pc’s op het netwerk aangesloten worden. De netwerkgebruikers beschikken hierdoor over een toenemend aantal mogelijkheden. De interne communicatie binnen het Departement verloopt steeds meer elektronisch door de verdere verspreiding van de e-mailstandaard. Een dossier voor de aanschaf van servers voor alle gebouwen van het Departement werd goedgekeurd. Hierdoor zal elk gebouw uitgerust worden met meerdere servers die elk voor een specifieke functie worden gebruikt (file server, print server, cd-rom server, e-mail server,...). In afwachting van de realisatie van dit “server”-dossier zijn reeds een 30-tal servers in de hoofdgebouwen in Brussel operationeel en werden diverse cd-torens aangekocht. Eveneens in afwachting van de installatie van de bovenvermelde servers werd een dossier opgestart voor de installatie van een NT-netwerk, waarbij de huidige OS/2 servers naar NTomgeving gemigreerd moeten worden. Omdat het netwerk degelijk en efficiënt beheerd moet worden, werd een voorstudie voor netwerkbeheer gestart. Een informele marktverkenning vond plaats om de nodige specificaties in te zamelen voor een algemene offerteaanvraag en implementatie. Intussen werden, wegens de geleidelijke uitbreiding van het globaal geïntegreerd netwerk, aanpassingen aangebracht aan de bestaande beheersdatabanken, zodat alle gebruikers van dit netwerk identificeerbaar zijn. Om het beheer van het netwerk op het vlak van de servers te vergemakkelijken, werd de toelating verkregen een speciale ruimte voor de servers in de beveiligde lokalen van het CIV van het Bestuur in te richten. Een zeer specifieke opstelling (meubilair, bekabeling, luchtverversing, ...) is voorzien. De mainframe van het CIV van het Bestuur werd vernieuwd als gevolg van de studie over de noodzaak van de mainframe in de toekomstige computerarchitectuur (uitgevoerd in samenwerking met het CIV van het NIS) en van de behoeften van het “jaar 2000”. Bovendien

100



E5

heeft deze vernieuwing de prestaties van de mainframe binnen het netwerk verhoogd. De modernisering van de exploitatietaken in de machinezaal wordt voortgezet, wat op termijn een oplossing moet bieden voor de geleidelijke personeelsvermindering in de computerzaal. Via het project “automatisering van de mainframecomputer-back up” tracht het CIV de manuele interventies bij het nemen van de back up sterk te verminderen en de veiligheid te verhogen. Daarnaast vormt een aanzienlijke tijdwinst een bijkomend voordeel. Sinds juli 1999 is de daartoe aangeschafte cassetterobot operationeel in een speciale brandvrije zaal. De zogenaamde “zwarte dozen” voor het beheer van het wagenpark van de Afdeling Metrologie van het Bestuur Kwaliteit en Veiligheid werden in alle betrokken voertuigen geplaatst. Deze toestellen geven via een satellietverbinding continu de juiste locatie van elk voertuig weer. Dit project is gerealiseerd in de periode mei-juli 1999. Voor de Dienst Veiligheid van het Bestuur Kwaliteit en Veiligheid werd een Geographical Information System (GIS) aangekocht voor het administratief beheer van pijpleidingen in België. Het systeem werd geïnstalleerd in april 1999. In januari 1999 werd een internetserver voor de Dienst voor de Industriële Eigendom van het Bestuur Handelsbeleid in gebruik genomen. Voor de Vertaaldienst van het Departement (E1) werd de toelating verkregen tot het installeren van een specifieke vertaalsoftware. Met dit product kunnen vertaalde teksten als uitgangspunt worden gebruikt voor nieuwe vertalingen. Dit pilootproject zal het mogelijk maken de nodige ervaring op te doen met computerondersteund vertalen en zal later verspreid worden bij de andere vertalers van het Departement.

6.2

ONTWIKKELING VAN INFORMATICATOEPASSINGEN

Expertsystemen op het vlak van reglementeringen Voor de Dienst Metrologie van het Bestuur Kwaliteit en Veiligheid werd in 1997 een expertsysteem Metrological Information Expert System (MIES) gecreëerd, waarbij de kennis van specialisten over de reglementeringen met betrekking tot de voorverpakkingen in eenvoudige regels werd gegoten. Dit systeem biedt de mogelijkheid aan niet-specialisten om via een vraag-en-antwoordmethode de juiste toepassing van de reglementering te verkrijgen. Dit systeem werd in 1999 verder uitgebreid en aangevuld met bijkomende regels over de vigerende reglementering. Voor de afdeling Concurrentievermogen van het Bestuur Kwaliteit en Veiligheid werd een prototype van expertsysteem ontwikkeld over de reglementering met betrekking tot de milieutaksen. Dit nieuwe, aangepaste expertsysteem moet de mogelijkheid bieden om op termijn de “enig loket”-functie te realiseren, als aanvulling op een nog te realiseren documentatiesysteem. Hierna zal het systeem worden aangevuld met de andere bevoegdheidsdomeinen van de Dienst (in eerste instantie wordt gedacht aan de “wetgeving productnormen”). In 1999 werden, naast het voortzetten van bestaande ontwikkelingen, vooral grote inspan-


101

E5

Jaarverslag 1999

ningen geleverd voor de overgang naar het jaar 2000 (zie thema jaar 2000). Tevens werden nieuwe ontwikkelingen uitgewerkt waaronder de belangrijkste waren: - de toepassing voor het beheer en het gebruik van de economische databank van het Bestuur Economische Informatie werd naar aanleiding van de NT-migratie functioneel uitgebreid en gemoderniseerd (“on line help” is nu beschikbaar); - een nieuwe programma voor de Dienst Consumentenkrediet van het Bestuur Handelsbeleid werd gerealiseerd. Het doel is vooreerst alle fysieke of juridische personen, die bij verschillende typen van consumentenkrediet betrokken zijn, te inventariseren en vervolgens het dossierbeheer uit te voeren; - voor het Bestuur Algemene Diensten werd een databank voor de evaluatie van het personeel in productie gebracht. Het gaat om het gedecentraliseerd beheer van de personeelsgegevens van het nieuwe evaluatiesysteem. Naast het bewaren van de administratieve gegevens maakt de ontwikkelde software ook de opvolging van de evaluatietoestand per persoon en de opmaak van statistieken mogelijk. Andere ontwikkelingen Diverse ontwikkelingen op pc of in netwerk (via client/server benadering) werden gerealiseerd of zijn in ontwikkeling, onder andere: - een elektronisch documentbeheerssysteem werd in productie gebracht bij het CIV van het Bestuur zelf, bij het Bestuur Economische Betrekkingen en bij het Bestuur Kwaliteit en Veiligheid, telkens aangepast aan de behoeften van elk; - het Centraal Laboratorium van het Bestuur Kwaliteit en Veiligheid kreeg een documentbeheerssysteem om zijn technischedocumentatie op een geclassificeerde wijze ter beschikking te stellen van het personeel; voor de Dienst Beltest werd een databank ontwikkeld voor het opvolgen van de diverse auditfasen van de accreditatie-aanvragen. Een adresbeheerssysteem werd eveneens beschikbaar gesteld; - een databank taaladvies, met tips over correct Nederlands, kwam tot stand. Alle netwerkgebruikers aangesloten op de interne e-mail van het Departement kunnen deze databank raadplegen; - voor het CIV van het Bestuur werd een decentraal personeelsbeheerssysteem in productie gebracht dat de mogelijkheid biedt het dagelijkse personeelsbeheer uit te voeren. Op termijn zal dit systeem (eventueel in aangepaste vorm) bij de andere diensten van het Departement verspreid worden; - voor de dienst Brevetten van het Bestuur Handelsbeleid werd een aankoopdossier voor elektronisch documentbeheer afgerond. De realisatie ervan wordt verwacht in maart-april 2000.

6.3

DIENSTEN AAN GEBRUIKERS EN BUREAUTICA

Vernieuwing Het CIV van het Bestuur heeft zijn beleid inzake bureautica voortgezet door een versnelde

102



E5

vernieuwing en uitbreiding van het bestaande pc-park van het Departement. Eind 1999 beheert het CIV van het Bestuur ruim 1.650 pc’s. Door de inplanting van het globaal geïntegreerd netwerk, de integratie van alle pc’s en de overgang naar het jaar 2000, was een snelle vernieuwing nodig van de resterende verouderde pc’s. Een nieuw dossier voor de aankoop van 300 pc’s werd in 1999 volledig gerealiseerd. Daarnaast werd in het najaar beslist tot een supplementaire aankoop van 100 pc’s. De installatie ervan is voorzien voor het eerste semester 2000. Om rondreizende ambtenaren uit te rusten met geschikt materiaal, werden 80 draagbare configuraties aangekocht. Beide dossiers werden samen met het CIV van het NIS behandeld. Migratie Vanaf midden 1999 is deze migratie van pc naar Windows NT-omgeving geleidelijk en systematisch uitgevoerd (nieuw geïnstalleerde pc’s werken uitsluitend in NT-omgeving). Ook tijdens de kerstvakantie werd hieraan verder gewerkt. In 1999 migreerden 500 pc’s naar NT. Opleiding en ondersteuning Het CIV van het Bestuur staat in voor de opleiding en de ondersteuning van de gebruikers. In 1999 kregen 1.105 personen een bureautica-opleiding. Dit vertegenwoordigt 271 dagen opleiding. Bij de ondersteuning van de gebruikers heeft de helpdesk van het CIV in 1999 ongeveer 1.500 interventies afgehandeld.

6.4

INTERN OPVOLGINGSSYSTEEM

Om de grote hoeveelheid aanvragen tot interventies door het CIV van het Bestuur op te volgen en te coördineren werd een intern opvolgingssysteem ontwikkeld. De informaticacorrespondenten (dit zijn de verantwoordelijke contactpersonen per bestuur) kregen toegang tot deze toepassing. Een grote bijwerking in de nog openstaande aanvragen werd in nauwe samenspraak met hen uitgevoerd.


103

E5

104

Jaarverslag 1999


Bestuur Kwaliteit en Veiligheid

E6

Bestuur Kwaliteit en Veiligheid 1

Opdracht en structurele taken ......................................................................................107

2

Prioritaire activiteiten .......................................................................................................108

3

Competitiviteit van de ondernemingen .......................................................................108 3.1 Metrologie .............................................................................................................108 3.2 Accreditatie ..........................................................................................................110 3.3 Evaluatie van de producten door het centraal laboratorium .......................111 3.4 Collectieve centra ...............................................................................................111 3.5 Wetenschapsbeleid .............................................................................................112 3.6 Bio-industrie ...........................................................................................................113 3.7 Milieureglementering ...........................................................................................113 3.8 Milieutaksen ..........................................................................................................114 3.9 Enig loket “Productnormen” ...............................................................................114 3.10 Herdynamisering van de normalisatie ...............................................................114 3.11 Normen en technische regelgeving ..................................................................115 3.12 Deelname aan de werkzaamheden van de Wereldhandelsorganisatie .....115 3.13 Afvalbeurs .............................................................................................................115

4

Verhoogde bescherming van de consument .............................................................116 4.1 Metrologie .............................................................................................................116 4.2 Accreditatie ..........................................................................................................118 4.3 Versterkte veiligheid van de consumenten ......................................................119

5

Welzijn op het werk en sociale reglementering ...........................................................121

6

Openbare veiligheid .......................................................................................................122

7

Continentaal plat ............................................................................................................124

8

Geologie ...........................................................................................................................125 8.1 Basistaken ..............................................................................................................126 8.2 Toegepaste geologische projecten ..................................................................127


105

E6

106

Jaarverslag 1999



1

E6


Het Bestuur Kwaliteit en Veiligheid is belast met de uitvoering van technische opdrachten met als doel de kwaliteit en de veiligheid van producten, diensten en installaties, het welzijn van de werknemers, de openbare veiligheid alsook de know-how en het technologisch concurrentievermogen van de industrie te waarborgen. Daarnaast is het Bestuur actief op het gebied van het fundamenteel en toegepast wetenschappelijk onderzoek. De opdrachten van dit Bestuur spitsen zich toe op vier grote beleidslijnen: Het bevorderen van de competitiviteit van de ondernemingen De ondernemingen moeten kunnen steunen op een stevig technisch kader om in de best mogelijke competitiviteitsvoorwaarden productief te zijn. In de context van de globalisatie van de economie, moeten ze kunnen rekenen op een accreditatie- en een certificatiesysteem van hun productie. Dat systeem moet betrouwbaar zijn en op internationaal niveau worden erkend. Ze moeten toegang hebben tot een basis van fundamentele en toegepaste wetenschappelijke onderzoeken. Het milieubeleid moet ook in het kader van een coherent economisch beleid geplaatst worden. Het beschermen van de consumenten De burgers moeten als consumenten een technische bescherming kunnen krijgen wat betreft de producten, diensten en installaties waartoe ze toegang hebben. De ondernemingen moeten kunnen gecontroleerd worden door erkende instellingen, zodat de producten en de diensten die ze aanbieden de nodige waarborgen inzake kwaliteit en veiligheid bieden. Er moet toezicht worden uitgeoefend op de markt om te vermijden dat producten en diensten die gevaarlijk zijn omdat ze slecht ontworpen werden of omdat bij het ontwerp ervan geen rekening werd gehouden met de veiligheid van de consumenten, op de markt zouden worden gebracht. Het bijdragen tot het verzekeren van het welzijn op het werk,de toepassing van de sociale reglementering en de openbare veiligheid Deze taken houden verband met de winningsindustrieën, de staalnijverheid, de opslag, het vervoer en de distributie van gas, de verkoop en het gebruik van springstoffen. Het verzekeren van de evenwichtige exploitatie van het continentaal plat van België en de ontwikkeling van het onderzoek op het gebied van de geologie De ontginningen van zand en grind in de Noordzee en de werken met betrekking tot de geologische structuren van het land moeten nauwkeurig en op een degelijke wetenschappelijke basis beheerd worden om meer bepaald rekening te kunnen houden met de globale omgevingskrachten.

2



107

E6

Jaarverslag 1999

In 1999 waren de bescherming van de consument en de competitiviteit van de ondernemingen de voornaamste krachtlijnen waarop de inspanningen zich in hoofdzaak richtten. De nieuwe initiatieven die in de verschillende materies genomen werden zijn: metrologie, accreditatie, veiligheid van de consumenten, collectieve onderzoekscentra en milieu-aspecten. Bovendien is de administratieve vereenvoudiging voor het Bestuur een hoofddoelstelling. Een werkplan werd vastgelegd dat in 1998 startte. Het bevat de volgende richtlijnen: concrete informatie geven om de administratieve stappen te vergemakkelijken voor de consumenten en de ondernemingen om de investeringen te promoten; deze informatie op elektronische drager en op papier verstrekken; de behandelingsfases van de dossiers automatiseren, om deze sneller af te handelen; de vooraf vastgestelde schema’s definiëren voor de technische controle van de producten, installaties en verhandelde diensten, de “enige loket” aanpak in praktijk zetten. De actie rond administratieve vereenvoudiging werd in 1999 uitgebreid.

3

COMPETITIVITEIT VAN DE ONDERNEMINGEN

3.1.

METROLOGIE

Voor wat de metrologie betreft gaat het hier in hoofdzaak over de basismetrologie, die instaat voor het definiëren van de wettelijke meeteenheden en voor het realiseren van de nationale meetstandaarden die deze meeteenheden correct moeten reproduceren. Zonder correcte metingen kunnen bedrijven geen kwalitatief aanvaardbare producten of diensten ontwikkelen of leveren. Evenmin kunnen wetenschappelijk onderzoek en technische ontwikkeling geschieden zonder juiste metingen. Gedurende het jaar 1999 werd er geïnvesteerd in de basismetrologie. Het bewaren en het realiseren van de meeteenheden van het internationaal stelsel (SI) laat toe om op nationaal vlak de herleidbaarheid van de uitgevoerde metingen zowel op facultatieve basis (kalibraties, standaarden van de Belgische Kalibratie Organisatie geaccrediteerde laboratoria) als binnen een reglementaire context (wettelijke ijkingen) te verzekeren. De sectie Massa heeft een automatische comparator aangeschaft voor de kalibratie van de gewichten van 10 g tot 100 g alsook een volumecomparator met hoge precisie. De sectie Elektriciteit heeft haar kalibratiemogelijkheden verbeterd voor de AC bruggen die in de thermometrie gebruikt worden alsook de weerstanden met hoge ohm-waarde van 1 M tot 10 M . De sectie Lengte heeft lasers met een golflengte van 543 nm opgenomen in haar primaire realisatieketen voor de definitie van de meter. Tenslotte is de Metrologische Dienst een studie gestart over een partnership met de gasdistributiemaatschappijen om een primaire gasstandaard te ontwikkelen. Ter illustratie volgt onderstaand een overzicht van de kalibraties die werden uitgevoerd voor derden. De wettelijke metrologie speelt ook een belangrijke rol in het concurrentievermogen van

108


E6


bedrijven. Niettegenstaande tal van ijkingen inderdaad van rechtstreeks belang zijn voor de consument (benzinepompen, watermeters, gasmeters, toonbankweegschalen, ...) zijn er ook tal van metrologische keuringen die tussenkomen in de commerciële relaties van bedrijven Tabel 1 Prestaties van de basismetrologie Aantal kalibraties

1995

1996

1997

1998

1999

Standaardgewichten Geometrische metingen Snelheidsmetingen Kracht en druk Volume en dichtheid Thermometers Elektrische metingen

2 971 887 86 197 116 77 64

2 550 612 98 253 72 70 74

2 671 981 142 205 118 20 94

2 872 1 390 31 33 140 0 81

2 230 1 159 30 35 133 0 101

Bron: MEZ, Bestuur Kwaliteit en Veiligheid

op diverse niveaus van het economisch verkeer (tankwagens, scheepstanks, laadstations, e.a.). Een ontwerp van koninklijk besluit betreffende de beveiliging van de elektronische gegevens verwerkt door de meetwerktuigen en de beveiliging van de digitale handtekeningen werd door de voogdijministers goedgekeurd en werd voor kennisgeving aan de Commissie gestuurd. Op het gebied van de verkeersveiligheid werden de radars en de snelheidsmeters van de politie en de rijkswacht geijkt. Voor de curvimeters werd een akkoord bereikt met de voornoemde diensten om een controleprocedure op te stellen voor bromfietsen met twee wielen zodat een indeling naar hun snelheid kan vastgelegd worden. Digitale handtekening De Metrologische Dienst heeft meegewerkt aan de voorbereiding van het wetsontwerp, en in samenwerking met de Afdeling Accreditatie, aan de ontwerpen van de uitvoeringsbesluiten betreffende de werking van erkende certificatieautoriteiten met het oog op het gebruik van digitale handtekeningen. De Dienst heeft op communautair niveau deelgenomen aan de vergaderingen tot finalisering van de richtlijn 99/93/EG betreffende de digitale handtekening. Hij heeft ook deelgenomen aan fase II van het AGORA-project van de federale Diensten voor Wetenschappelijke, Technische en Culturele aangelegenheden (DWTC) en heeft een bestek opgemaakt voor het prototype dat op het Ministerie van Economische Zaken (MEZ) zal moeten geïnstalleerd worden.

3.2

ACCREDITATIE

De site mineco.fgov.be geeft in het thema marktordening nuttige informatie over accreditatie en conformiteitsbeoordeling. Hierin worden algemene informatie, documentatie, inlichtingen


109

E6

Jaarverslag 1999

over geaccrediteerde ondernemingen en laboratoria weergegeven naast een overzicht van antwoorden op veel gestelde vragen. BELCERT (Accreditatiesysteem voor Certificatie-instellingen van kwaliteitssystemen, producten en personen) Na de erkenning van het BELCERT-accreditatiesysteem op Europees niveau werd BELCERT ook op wereldschaal erkend. Hierdoor zal het voor de Belgische bedrijven gemakkelijker worden hun afzet niet alleen op de Europese markten maar ook op de internationale markten te verhogen gezien de overeenstemmingscertificaten afgeleverd voor hun producten of hun kwaliteitssystemen onder dekking van een BELCERT-accreditatie nu ook als volwaardig op wereldniveau erkend worden. Om de Belgische aannemers, die voor risicovolle industrieën werken, meer kansen te geven op buitenlandse markten, werden binnen BELCERT de nodige voorbereidingen genomen om in het jaar 2000, de certificatie-instellingen in de mogelijkheid te stellen VCA/LSI–certificaten af te leveren. BELTEST (Accreditatiesysteem voor Testlaboratoria en keuringsinstellingen) Door de afbouw van de tarifaire belemmeringen worden de technische handelsbelemmeringen het voornaamste obstakel voor de markttoegang en het concurrentievermogen bij export. Het is hierbij van essentieel belang dat de rapporten en certificaten die de overeenkomstigheid met de lokale reglementering aantonen door de handelspartners aanvaard worden. Door het lidmaatschap van BELTEST van het akkoord voor wederzijdse erkenning, genieten de rapporten van de door BELTEST geaccrediteerde instellingen vertrouwen op het internationaal niveau. De economische akkoorden die de Europese Unie (EU) in 1999 heeft afgesloten met Australië, Nieuw-Zeeland, USA, Canada en weldra ook Zwitserland en Japan, zijn illustraties van de toepassing van het accreditatieconcept als facilitator van de internationale handel. BKO (Belgische Kalibratie Organisatie) Sinds februari 1997 is de BKO lid van het multilateraal erkenningsakkoord van de Europese organisatie European Accreditation (EA). Via deze weg beginnen de BKO geaccrediteerde laboratoria zich op afdoende wijze te positioneren op de internationale kalibratiemarkt en hun certificaten te exporteren.

3.3

EVALUATIE VAN DE PRODUCTEN DOOR HET CENTRAAL LABORATORIUM

In het jaar 1999 heeft het Centraal Laboratorium ongeveer 3.000 monsters van uiteenlopende aard geanalyseerd. De verdeling en de oorsprong van de monsters wijzen op een reorganisatie van de activiteiten van het Centraal Laboratorium naar marktcontrole toe hetzij op het stuk van de kwaliteit hetzij op het stuk van de veiligheid van de aan de consumenten

110



E6

aangeboden producten. Meer dan de twee derden van de aan het Labo gevraagde analyses betrekken nog rechtstreeks de producten uit de landbouw of de voedingsindustrie die genomen werden in de context van de Gemeenschappelijke Landbouwpolitiek op initiatief van de Administratie der Douane en Accijnzen, het Bestuur Economische Inspectie of het Belgische Interventie- en Restitutiebureau (BIRB) zelf. Deze monsternemingen gebeuren onder meer bij de toekenning van uitvoercertificaten en om de verklaringen van de industriëlen die aan het BIRB (Ministerie van Landbouw) restituties vragen bij de uitvoer naar derde landen na te gaan. Andere analyses vinden plaats in het kader van de opslag of de afzet van de landbouwproducten. Deze bijdrage tot de Gemeenschappelijke Landbouwpolitiek betekent uiteraard dat experts van het Labo aan verschillende Europese werkgroepen deelnemen. In de sector van de suiker is de controlemethode gebaseerd op ring-tests en punctuele bemonsteringen; deze methode werd gestart in 1998 in samenwerking met het BIRB om de logge procedures te verlichten en werd met succes verlengd voor de suikercampagne van 1999. Om de textiel- en bierindustrie technisch te ondersteunen heeft het Labo de nodige analyses uitgevoerd voor het uitreiken van bijna 300 uitvoercertificaten geëist door de derde landen.

3.4.

COLLECTIEVE CENTRA

Wat vooreerst de toekenning van de toelagen aan de researchprojecten van 1999 betreft, werden de dossiers onder federale bevoegdheid geëvalueerd en werden 12 toelagen voor de totale som van 104,5 miljoen BEF toegekend. Dit duidt opnieuw op een toename van de normatieve researchactiviteiten van de Centra. Daarnaast werd in de 4C-groep, waarin het Departement en de Gewesten naar een consensus streven qua overheidssteun aan de andere researchprojecten van de centra, een gunstig advies gegeven voor 31 contracten in gemengde financiering, voor een totaal toelagebedrag van 139,3 miljoen BEF. De dalende tendens van de vorige jaren wordt hiermee voortgezet. Na goedkeuring door de Ministerraad werden beide beslissingen uitvoerbaar gemaakt door het koninklijk besluit van 23 december 1999. De wetenschappelijke adviseurs van de Afdeling Concurrentievermogen, die aangewezen werden door de Minister als MEZ-vertegenwoordiger in 9 verschillende Collectieve Centra, hebben actief deelgenomen aan de vergaderingen van de Vaste Comités en de Raden van Beheer van deze Centra. De zienswijze van het MEZ op de soms vitale evoluties in sommige Centra (wijzigingen in directie, in strategie, bij megafusies van grote leden …) kan aldus rechtstreeks worden uitgedrukt. In 1999 kwam tevens de nieuwe Kleine en Middelgrote Ondernemingen (KMO)-actie “Normen-antennes” in 5 Collectieve Centra, uitvoerbaar gemaakt bij het KB van 7 oktober 1998, op kruissnelheid. In samenspraak tussen de Afdeling en de Centra kwamen een eerste reeks brochures en documentaties tot stand die het basismateriaal vormen voor sensibiliseringscampagnes, waarbij de synergie tussen de benaderingen van de diverse Centra actief werd


111

E6

Jaarverslag 1999

aangemoedigd. Op basis van de gunstige evolutie van deze actie, hetgeen ook beaamd werd door de onderscheiden Begeleidingscomités, werd de toelage voor het tweede werkingsjaar gerealiseerd. Tenslotte werd er ook een aanvang gemaakt met de andere KMO-actie die aan de Afdeling was toevertrouwd in 1997 maar bij afwezigheid van het nodige team aan specialisten nog niet kon worden gelanceerd. Deze sensibilisering, die door het MEZ-personeel in vier geïnteresseerde Collectieve Centra moet worden georganiseerd, beoogt een betere vertrouwdheid en een grotere betrokkenheid met de begrippen rond industriële eigendom, octrooien, bescherming van merken en modellen, e.a. Een eerste informatiecampagne, op te zetten in 2000, werd voorbereid met de medewerking van de Dienst Industriële Eigendom van het Departement, en dit in de vorm van een basisopleiding voor enkele ingenieurs, welke ten voorlopige titel door 2 grote Centra ter beschikking van de actie gesteld werden.

3.5

WETENSCHAPSBELEID

De deelname van de Afdeling aan het overleg binnen de Commissie Internationale Samenwerking (CIS) en de Commissie Federale Samenwerking (CFS) ging in 1999 normaal door. De Afdeling levert verder de vertegenwoordiger van het Ministerie in twee van de acht CIS-overleggroepen die de diverse Europese programma’s opvolgen, met name die voor “Concurrerende en Duurzame Groei” en die voor “Innovatie en KMO’s”. Centraal stond hier de opvolging van de lancering van het vijfde Onderzoek en Technologische Ontwikkeling (OTO)-Kaderprogramma. Verder was er de deelname aan de Belgische vertegenwoordiging in het Programmacomité voor het thematische programma Energie. Het Comité heeft twee oproepen tot researchvoorstellen en een herziening van het verdere programma gemonitord in een groot aantal zittingen. De Belgische standpunten werden telkens voorbereid in de CIS-overleggroep “Energie”. Tenslotte werd een analoge functie door de Afdeling waargenomen in diverse federale researchprogramma’s, o.m. in verband met duurzame ontwikkeling, normalisatie, delocalisatie en innovatie, en verder ook in COST-programma’s.

3.6

BIO-INDUSTRIE

In 1999 werd actief meegewerkt aan de wetenschappelijke en industriegerichte activiteiten van de Belgian Bioindustries Association (BBA), ondermeer voor de animatie van de BBA-werkgroep voor de diagnostieksector en een nieuwe werkgroep “Biotechnologie en Milieu”.

112



3.7

E6

MILIEUREGLEMENTERING

Door de toenemende vraag naar reglementering ter bescherming van het leefmilieu waardoor de druk stijgt op de economische actoren, stijgt de behoefte aan overleg en aan efficiënte en industrievriendelijke coördinatie. De Afdeling Concurrentievermogen is gelast met de coördinatie en de opvolging, voor alle Besturen van het Departement, van de algemene evolutie van deze materie op Belgisch en Europees vlak. Een eerste en omvangrijke taak bestaat in de bijdragen en deelname van de Afdeling aan de tweewekelijkse bijeenkomsten van het Coördinatiecomité voor Internationaal Milieubeleid (CCIM) waar de Belgische standpunten worden voorbereid ten aanzien van de internationale milieupolitiek, en verder in bepaalde gespecialiseerde CCIM-werkgroepen (“Best available techniques”, “productenbeleid”, “stratosferische ozon”,…) waar de beleidsopties technisch worden besproken. Het doorsturen van nuttige informatie en het overleg met de andere Besturen van het Departement voor hun respectievelijke bevoegdheidsdomeinen vormt hiermee een geheel. In deze optiek werd eveneens deelgenomen aan de P11-vergaderingen georganiseerd door Buitenlandse Zaken, waar de gecoördineerde positie werd bepaald ten aanzien van de internationale milieupolitiek, o.m. met het oog op de verschillende EU-milieuraden. Een tweede forum voor coördinatie en opvolging is de Interministeriële Economische Commissie, meer bepaald de subcommissie “Diverse Problemen” waar tijdens 1999 meerdere thema’s aan bod kwamen, o.m. de integratie van de milieupolitiek in diverse beleidsdomeinen (zoals het industriële beleid, de interne markt,…). Een derde actieterrein wordt gevormd door diverse, horizontaal gestructureerde Europese discussiefora: - deelname aan diverse besprekingen (DGIII+DGXI) met het oog op de verbetering van het concurrentievermogen van de recyclingindustrie werd deelgenomen; - deelname aan het ENVECO-overleg, waarop ondermeer DGII, DGIII en DGXI aanwezig waren; - deelname aan de vergaderingen, georganiseerd door DGIII, met de zogenaamde “correspondenten leefmilieu” uit de departementen Industrie en Economische Zaken van de diverse lidstaten. Daartoe werd eveneens een informatienetwerk opgericht waarbij via elektronische weg informatie wordt uitgewisseld. Tenslotte werden in het kader van de Richtlijn 98-34-EG (zie hierna in punt 4.11) een aantal technische dossiers opgesteld die de aanleiding vormden voor een drietal gemotiveerde meningen voor materies waarvoor de Belgische industriële belangen in het gedrang kwamen. Bij de voorbereiding ervan werd ruim overleg gepleegd met de diverse betrokken industriële actoren. De bij de EU-Commissie ingediende bezwaren hadden betrekking op twee Deense notificaties (gewasbeschermingsmiddelen resp. loodhoudende producten) en een Nederlandse (met creosoot behandeld hout).


113

E6

3.8

Jaarverslag 1999

MILIEUTAKSEN

Aangezien de leden van de opvolgingscommissie, waarvan het mandaat in 1998 verviel nog steeds niet zijn benoemd, werden tijdens 1999 praktisch geen werkvergaderingen georganiseerd.

3.9

ENIG LOKET “PRODUCTNORMEN”

Naar aanleiding van de goedkeuring, eind 1998, van de wet betreffende de productnormen ter bevordering van duurzame productie- en consumptiepatronen en ter bescherming van het leefmilieu en de volksgezondheid werd voorgesteld binnen de Afdeling een “enig loket” voor dienstverlening aan de industrie te organiseren. Het is daarbij de bedoeling de industrie en de handel te begeleiden en in te lichten inzake alle wettelijke bepalingen die moeten worden nageleefd bij het op de markt brengen van stoffen, preparaten en producten (uitzondering wordt gemaakt voor de bepalingen in verband met een aantal welomlijnde sectoren zoals voedingsmiddelen, farmaceutische producten, militaire uitrusting,…). Tijdens 1999 werd binnen de Afdeling voortgewerkt aan de weerhouden bureautica-geïnspireerde aanpak voor het opladen van gegevens en de uitbouw van een gegevensbank. Gezien de te hoge complexiteit van deze “in-house”-benadering, werd uiteindelijk besloten de ganse uitbouw uit te besteden aan een specialist van elektronisch documentbeheer.

3.10

HERDYNAMISERING VAN DE NORMALISATIE

De beslissing van de Regering, eind 1997, een aantal maatregelen te treffen om te verhelpen aan de dysfunctie van het Belgisch normalisatiesysteem, kreeg een concrete vorm door de doorlichting van de structuren en de behoeften aan een externe consultant uit te besteden, en door de uitwerking van een scenario voor de herdynamisering. Deze audit heeft plaatsgevonden van juni 1999 tot januari 2000. De Afdeling Concurrentievermogen heeft hierbij een centrale rol gespeeld : enerzijds werd een zeer brede informatie uitgewisseld met de consultant en anderzijds werd het secretariaat van het begeleidingscomité van de audit waargenomen, alsmede de tussentijdse en de eindrapportering naar de Minister.

3.11

NORMEN EN TECHNISCHE REGELGEVING

Op Europees niveau vertegenwoordigt de Afdeling Concurrentievermogen België bij het Vast Comité dat werd opgericht naar aanleiding van de Richtlijn 98-34-EG van het Europese Parlement en van de Raad, waarbij een procedure wordt voorzien voor het aanmelden van nieuwe normen en technische regelgevingen, met als doel aldus de technische belemmeringen voor de handel binnen de Unie uit te schakelen. Deze richtlijn vervangt de voormalige

114



E6

richtlijn 83-189-EEG. In 1999 kwam daar nog bovenop de Richtlijn 98-48-EG die een substantiële aanvulling vormt op de eerstgenoemde richtlijn en deze uitbreidt tot de digitale diensten. Tijdens het dienstjaar werden in totaal 626 maatregelen door de EU-lidstaten en de landen van Europese economische ruimte aan de Commissie aangemeld, waarvan 20 Belgische. Zoals voorheen heeft de Afdeling, in overleg met de BIN-cel CIBELNOR, erover gewaakt dat de betrokken privé-middens en/of overheden over die notificaties ingelicht werden, en heeft het haar medewerking aangeboden zodat de procedures en de tijdslimieten konden worden in acht genomen.

3.12

DEELNAME AAN DE WERKZAAMHEDEN VAN DE WERELDHANDELSORGANISATIE

(WHO) Dankzij de extra medewerker toegewezen aan de Afdeling Concurrentievermogen kon begin 1999 ingegaan worden op het verzoek van het Bestuur Economische Betrekkingen om een ondersteuning te geven aan de Belgische vertegenwoordiging bij twee sub-comités van de Wereldhandelsorganisatie. Het betreft de comités “Handel-Milieu” en “Technische Handelsbelemmeringen”. In totaal werd door de Afdeling deelgenomen aan een groot aantal voorbereidende vergaderingen te Brussel (overlegplatform MEZ met de industriële actoren over handelsbeleid en Comité 133 van de Commissie) en aan een tiental zittingen van beide voornoemde comités te Genève op de WHO-zetel. Wegens het vertrek van de extra medewerker moest deze activiteit worden stilgelegd.

3.13

AFVALBEURS

De informatieverstrekking naar de KMO’s omtrent aanbiedingen en behoeften van secundaire grondstoffen werd voortgezet. Dit gebeurt door het Informatieblad (6 uitgaven per jaar) en het verstrekken van de gevraagde gegevens aan de geïnteresseerden. Dankzij diverse promotiecampagnes (persartikels, beurzen en mailings, e.a.) kon het abonneebestand nogmaals worden opgevoerd (thans 405 ondernemingen). Er was heel wat beweging en vernieuwing in de aangeboden en gevraagde materialen, respectievelijk 87 en 46 eenheden in totaal op 31 december 1999.

4

VERHOOGDE BESCHERMING VAN DE CONSUMENT

4.1

METROLOGIE

De taken die door de Metrologische Dienst worden waargenomen vloeien voort uit de wet van 16 juni 1970 betreffende de meeteenheden, de meetstandaarden en de meetwerktuigen, gewijzigd bij de wet van 21 februari 1986 en uit de wet van 14 juli 1991 betreffende de


115

E6

Jaarverslag 1999

handelspraktijken en de voorlichting en bescherming van de consument. Op het vlak van de meetwerktuigen heeft de dienst als opdracht er enerzijds voor te zorgen dat de in bepaalde gebieden, zoals het economisch verkeer, de veiligheid en de volksgezondheid, gebruikte meetwerktuigen in overeenstemming zijn met de reglementering en anderzijds te beletten dat niet conforme meetwerktuigen in gebruik worden genomen. Ook de reglementering betreffende de meetwerktuigen en hun gebruik wordt door de dienst ontworpen. In 1999 werd het volgende gerealiseerd: - de totstandkoming van het ontwerp van richtlijn “nieuwe aanpak” in verband met meetwerktuigen, gefinaliseerd voor wat de Commissie betreft, en van het ontwerp van koninklijk besluit betreffende de keuringsinstellingen waarvan de opstelling voorbereid wordt; - de wet van 7 mei 1999 op de kansspelen, de kansspelinrichtingen en de bescherming van de spelers waarbij de Metrologische Dienst belast wordt met de verificatie van de goede werking van de speeltoestellen. Op het vlak van de voorverpakte goederen heeft de Metrologische Dienst, via zijn sectie Voorverpakkingen, de controle op de juistheid van de meetwerktuigen tot opdracht. Hij oefent ook een repressieve taak uit via het toezicht op het juiste gebruik van de meetwerktuigen door de verpakkers en invoerders zoals bepaald door het koninklijk besluit van 28 december 1979, betreffende de voorverpakking in massa of volume. In het raam van de wettelijke metrologie worden ijkverrichtingen uitgevoerd op tal van meetwerktuigen, in hoofdzaak : gewichten, stoffelijke lengtematen, weegwerktuigen, vloeistofmeters en- meetinstallaties, gasmeters, elektriciteitsmeters, snelheidsmeters, radars en automatische weegwerktuigen.

4.2

ACCREDITATIE

BELCERT (Accreditatiesysteem voor Certificatie-instellingen van kwaliteitssystemen, producten en personen) Eén van de doelstellingen van de Belgische accreditatiestructuur is het vertrouwen in de kwaliteit van rapporten en certificaten van testlaboratoria, keurings- en certificatie-instellingen te versterken. Onrechtstreeks draagt dit bij tot kwaliteitsvollere en veiligere producten en diensten voor de consument en tot een verbetering van zijn leefomgeving.

116


E6


Tabel 6 Activiteiten in het toepassingsgebied van de wettelijke metrologie

Metrologische dienst sche

Modelgoedkeuringen

Eerste ijk

Herijk en t e c h n icontrole

Stoffelijke lengtematen Inhoudsmaten Taxameters Meetvaten Scheepstanks Landtanks Gasmeters Watermeters Vloeistofturbinemeters Tankwagens Tweetaktpompen LPG-pompen Benzine, diesel of stookolie pompen Laadstations Massa’s Balansen met niet-automatische evenwichtsinstelling Mechanische balansen met rechtstreekse aflezing Elektronische balansen Bascules Automatische conditioneerbalansen Doseerweegwerktuigen Checkweighers Continu totaliserende weegwerktuigen Discontinu totaliserende weegwerktuigen Weegbruggen Kilowattuurmeters Snelheidsmeters in het verkeer Ademanalysetoestellen

2

0 163

23

254

15 0 2

402 520 0 267 63 38 411 25 459 405 183 253 288 190 53 2 426 49 2 643

1 072 162 21 13 37 268 25 221 0 7 166 2 29 725

0

1 154

1 2 353 913 108 194 50 3 16 279 15 607 300 0

2 479 14 616 4 825 29 212 13 4 36 400 0 1 0

Controle voorverpakte waren

1995

1996

1997

1998

1999

Aantal gecontroleerde firma’s Aantal gecontroleerde loten Aantal vastgestelde inbreuken

835 2 140 280

729 1 926 207

1036 2 816 252

855 2 594 204

862 2 595 206

Bron: MEZ, Bestuur Kwaliteit en Veiligheid


117

E6

Jaarverslag 1999

In 1999 werden binnen BELCERT de accreditatieactiviteiten van productcertificateurs uitgebreid naar de sector metalen fabrikaten. Voor wat het leefmilieu betreft verhoogde het aantal geaccrediteerde EMAS-milieuverificateurs en certificateurs voor milieubeheersystemen zodat er voor de bedrijven die hun milieuhuishouding wensen te organiseren nu een ruim aanbod is. Het BELCERT accreditatiesyteem werd uitgebreid met een derde tak, nl. de accreditatie van certificatie-instellingen voor de certificatie van personen. Deze accreditatietoepassing zal in de toekomst onrechtstreeks bijdragen tot het verhogen van de bekwaamheid van bepaalde beroepsuitoefenaars (lassers, plaatsers van brandwerende deuren, personeel voor niet-destructief onderzoek, adviseurs), waardoor de consument een betere service van deze beroepsuitoefenaars zal aangeboden krijgen. BELTEST (Accreditatiesysteem voor Testlaboratoria en keuringsinstellingen) De BELTEST-accreditatie beperkt zich niet tot het aantonen van de technische bekwaamheid van de testlaboratoria en de keuringsinstellingen. Ze biedt eveneens vertrouwensgarantie voor de testen keuringsrapporten opgesteld door deze instellingen. In het jaar 1999 heeft BELTEST 41 nieuwe accreditaties afgeleverd, waarvan 21 aan de keuringsinstellingen. In die periode werden 41 nieuwe aanvragen geregistreerd. Het totale aantal geaccrediteerden bedraagt nu 170 en voor een honderdtal dossiers is de evaluatie lopend. De activiteiten van de geaccrediteerde instellingen zijn hoofdzakelijk gericht op het gebied van de handelsovereenkomsten, de veiligheid en het welzijn van de maatschappij. In het kader van haar opdracht van preventieve en repressieve marktcontrole doet de overheid steeds vaker een beroep op de diensten van instellingen waarvan men overtuigd is dat ze technisch bekwaam zijn. Het toepassingsveld van het accreditatiebegrip werd uitgebreid tot de sector research en development en een eerste accreditatie werd reeds uitgereikt. Aldus werden vijf besluiten gepubliceerd op het gebied van de gezondheidszorg, de kwaliteit van de voedingswaren en het leefmilieu en van de veiligheid. Bij deze besluiten werden de analyses en de controles aan de geaccrediteerde instellingen toevertrouwd. De mogelijkheid tot een soepel toepassingsdomein werd specifiek ingevoerd voor de controles in de gereglementeerde sector, zodoende kan de dienstverlening aan de Staat door de laboratoria sneller en efficiënter verlopen. BKO (Belgische Kalibratie Organisatie) Het aantal laboratoria geaccrediteerd door de BKO is in 1999 hetzelfde gebleven als in 1998. Het aantal certificaten uitgebracht door alle geaccrediteerde laboratoria heeft zich gestabiliseerd na een regelmatige groeiperiode. De technische bekwaamheid van de door de BKO geaccrediteerde laboratoria wordt regelmatig geëvalueerd in het kader van onderlinge vergelijkingen op Europees niveau (European Accreditation) en meer bepaald op het gebied van elektriciteit (demping hoogfrequentie) waarvan de resultaten uitstekend waren.

118


E6


4.3

VERSTERKTE VEILIGHEID VAN DE CONSUMENTEN

In 1999 werden de taken van de diensten Veiligheid van Installaties en Interadministratieve Samenwerking, wat het aspect consumentenbescherming betreft, toegevoegd aan de bevoegdheden van de dienst Veiligheid van Producten. Naast de gewone dossiers (klachten, ongevallen, meldingen via Europese notificatiesystemen, e.a.) werden enkele acties georganiseerd om de veiligheid van bepaalde categorieën van producten te controleren. Het betreft hier ladders, tuinmateriaal, speeltoestellen voor gebruik in de tuin en het afwerken van de acties pluchen dieren en carnavalkledij. Wat de actie “ladders” betreft werden informatievergaderingen belegd met de fabrikanten en verdelers om de bestaande reglementering toe te lichten. Een nieuw actieplan werd opgesteld. Doordat de personeelsleden die in 1998 aangeworven werden, ingewerkt waren in de vaak complexe reglementeringen en door een betere voorbereiding van de acties en selectievere monsternemingen, werden voor het eerst sinds het bestaan van de dienst, meer dossiers afgehandeld dan er gestart werden, zodat een deel van de achterstand werd weggewerkt. In samenspraak met de betrokkenen uit de sector werden een aantal specifieke reglementeringen opgesteld, die momenteel de procedure tot bekrachtiging doorlopen. Deze reglementeringen verduidelijken, voor een aantal productcategorieën of diensten, de algemene veiligheidseisen die bepaald worden door de wet van 9 februari 1994 betreffende de veiligheid van de consumenten. De belangrijkste van deze reglementeringen, is zonder twijfel die die de veiligheid van speelterreinen regelt. Op internationaal vlak werd de samenwerking met de Europese Commissie en de overheden van de andere lidstaten van de Europese Unie verder uitgebouwd. De dienst werkte mee aan het Mutual Joint Visit Programme, een uitwisselingsprogramma waarbij experten van een lidstaat een bezoek brachten aan de markttoezichtsautoriteiten in een andere lidstaat Tabel 2 Statistisch overzicht van de dossiers

Nieuwe dossiers Afgewerkte dossiers

1998

1999

291 255

307 386 Bron: MEZ, Bestuur Kwaliteit en Veiligheid

en hun markttoezichtssysteem bestudeerden. Dit programma leidde tot de oprichting van Europese administratieve samenwerkingsgroepen en gaf ideeën over hoe we onze aanpak konden verbeteren.


119

E6

Jaarverslag 1999

Eind 1999 organiseerde de dienst een interne audit die toeliet om de problemen waarmee de dienst te maken krijgt, duidelijk te identificeren en een voorstel te formuleren om de problemen qua organisatie, personeel en middelen op te lossen. De dienst Veiligheid van Producten hoopt op deze manier meer slagkracht te krijgen en in staat te zijn om te voldoen aan de verplichtingen die ons door de Europese richtlijnen opgelegd worden. In afwachting van praktische richtlijnen met betrekking tot het toezicht op de materies “consumenten” hebben de Buitendiensten meegewerkt aan enkele specifieke terreinonderzoeken (kermistoestellen, benji-springen, e.a.). De Dienst der Springstoffen heeft de wetgeving betreffende de veiligheid van vuurwerk bestemd voor verkoop aan particulieren versterkt. Een ministerieel besluit tot het uit de handel nemen van bepaald vuurwerk van groot kaliber werd genomen op 16 december 1999 en de ontwerpbesluiten betreffende de veiligheidsvoorschriften voor vuurwerk bestemd voor particulieren werden voor advies voorgelegd aan de Raad van State en in overeenstemming daarmee aangepast. Een informatiecampagne werd gevoerd naar aanleiding hiervan en in het kader van de overgang naar het jaar 2000; in deze eindejaarsperiode wordt uiteraard een forse stijging van de verkoop van feestvuurwerk voor particulieren vastgesteld. De dienst heeft deelgenomen aan zes informatievergaderingen door de politie over de wetgeving “vuurwerk” en heeft samen met de gerechtelijke autoriteiten 53 processen-verbaal opgemaakt in verband met ditzelfde vuurwerk. Centraal Laboratorium De controle van de kwaliteit en de veiligheid van de op de markt gebrachte producten is een opdracht van het Laboratorium die zich in het voorbije jaar ruim ontwikkeld heeft. Op het gebied van de veiligheid van de op de markt gebrachte producten werden in nauwe samenwerking met de dienst Veiligheid van Producten veiligheidstests uitgevoerd op meer dan honderd voorwerpen, hoofdzakelijk speelgoed. In samenspraak met deze dienst heeft het Laboratorium actief meegewerkt aan de toepassing van de richtlijn “Voor de bouw bestemde producten” zowel op het niveau van de gespecialiseerde werkgroepen als op dat van het Technisch Comité voor de Bouw. In de toekomst zullen de verschillende diensten van het Departement een grote inspanning moeten leveren om in deze ingewikkelde materie de markt efficiënt te controleren.

5

WELZIJN OP HET WERK EN SOCIALE REGLEMENTERING

De Buitendiensten staan in voor het bevorderen, het toezicht op en de controle van de wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen inzake welzijn op het werk in de winningsindustrieën, en hun aanhorigheden alsook in de staalindustrie. Hun taken zijn talrijk en gevarieerd. Deze activiteiten omvatten zowel specifieke acties (veiligheidscampagnes, nieuwsbrieven, gerichte actiepunten en omzendbrieven), onderzoeken van ongevallen en incidenten, als administratieve taken en inspectiebezoeken ter plaatse. De Buitendiensten houden ook toezicht op de veiligheid van het personeel in het kader van

120



E6

de gasopslag en in de ondergrondse uitgravingen. Ze maken voorstellen om de regelgeving inzake arbeidswelzijn in deze industriële sectoren aan te passen. Een aantal meer specifieke acties werden in 1999 voortgezet of gestart: akteverleningen en coördinatie van de veiligheid bij opdrachten in onderaanneming in ondergrondse groeven en uitgravingen, specifieke voertuigen gebruikt in de winningsindustrie, ontwerp in verband met de kartering van de mijngebieden en ondergrondse sites, opleiding van de afgevaardigden-werklieden, analyse en implementatie van nieuwe wetgevingen. Diepgaande onderzoeken werden gevoerd voor 85 ongevallen en incidenten, waaronder zes dodelijke ongevallen. Aanvullend werd een stijgend aantal onderzoeksopdrachten uitgevoerd op verzoek van de gerechtelijke autoriteiten. De Buitendiensten controleren ook de naleving van de reglementering inzake lonen, arbeidsduur en arbeidsreglementen in deze bedrijven. Ze moeten eveneens tussenkomen in geval van sociale conflicten maar kunnen wegens het personeelstekort niet systematisch tegemoetkomen aan alle aanvragen. Ze nemen deel aan de behandeling van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (EGKS)-dossiers, in het bijzonder in het kader van de herstructureringen in de staalnijverheid. Verschillende acties werden ondernomen of voortgezet wat betreft het gebruik van springstoffen : opleiding van de schietmeesters en vernieuwing van hun bevoegdheidsgetuigschriften, opvolging van de uitbesteding van het schietwerk, voorbereiding van de overgang van de slagpijpjes “Brug A” naar de slagpijpjes “Brug U”, proeven op elektronische slagpijpjes en nieuwe springstoffen, onderzoeken ten gevolge van incidenten of mislukkingen bij het schieten of het gebruiken van speciale springstoffen. In het kader van de opleiding van de schietmeesters werd door de Buitendiensten Zuid, te Mons, een conferentiedag over de veiligheid bij het gebruik van springstoffen georganiseerd; dit was een groot succes. Een speciale veiligheidscampagne werd gevoerd in de steenbakkerijen: - systematisch onderzoek van alle ongevallen en elektronische gegevensverwerking; - opmaken van veiligheidsbrochures waarin de gegevens over arbeidsongevallen onderzocht worden; - audit binnen de steenbakkerijen; - samenwerking met de uitbaters en de representatieve arbeidsorganisaties; - opstellen van aanbevelingen; - publicatie van infobrieven i.v.m. de ongevallen; - opvolging van punctuele acties. In het kader van zijn toezichtsopdracht heeft de Dienst der Springstoffen 39 springstoffenfabrieken en 109 opslagplaatsen bezocht. Exploitatievoorwaarden werden opgesteld in het kader van vergunningen voor 214 opslagplaatsen voor springstoffen, waarvan 59 voor vuurwerk. De Centrale Dienst van de Afdeling Veiligheid heeft de organisatie voorbereid van de sociale verkiezingen, gepland in mei 2000, in de sector van de mijnen, graverijen en ondergrondse groeven. Hiertoe heeft hij enerzijds het koninklijk besluit houdende wijziging van het koninklijk besluit van 25 mei 1999 betreffende de ondernemingsraden en de comités voor preventie


121

E6

Jaarverslag 1999

en bescherming op het werk voltooid en anderzijds een voorlichting voor de ondernemingen uit de betrokken sector georganiseerd. Verder heeft de dienst, steeds op sociaal gebied, gezorgd voor het vernieuwen van de mandaten van de leden van de gewestelijke comités voor veiligheid, gezondheid en verfraaiing der werkplaatsen in de graverijen en ondergrondse Tabel 3 Aantal bezoeken, controles en onderzoeken per activiteitssector Winningsindustrieën en aanhorigheden (bovengrondse graverijen, groeven, steenbergen, springstoffen- en munitiefabrieken) Springstoffen Staalnijverheid Sociale wetgeving Ondergrondse groeven/uitgravingen Onderzochte ongevallen en incidenten (6 met pro-justitia) Specifieke opdrachten

4 872 821 154 104 63 85 934 Bron: MEZ, Bestuur Kwaliteit en Veiligheid

groeven door de werknemers- en werkgeversorganisaties.

6

OPENBARE VEILIGHEID

De Buitendiensten van de Afdeling Veiligheid zorgen voor de openbare veiligheid inzake ondergrondse en bovengrondse gasopslag, het vervoer en de distributie van gas en andere producten door middel van leidingen, door toezicht op en controle van de reglementaire voorschriften en door onderzoek van ongevallen en incidenten. In samenwerking met de centrale dienst stellen zij de vergunningsbesluiten voor de ondergrondse gasopslag op. Zij voeren het technisch onderzoek uit voor de vergunningsaanvragen voor de aanleg van leidingen en de verlenging van de vervallen vergunningen wat betreft het vervoer door middel van leidingen. Zij houden toezicht op de bouw en de exploitatie van deze installaties. Op basis van steeds “meer gespecialiseerde” technische kennis, van jaarlijkse statistische gegevens over lekken bij de gasdistributie en van praktische ervaring werden verscheidene voorstellen en adviezen geformuleerd om de regelgeving en procedures te verbeteren en aan te passen. De Dienst Toezicht op de Ondergrondse Leidingen is belast met de coördinatie tussen de Centrale Dienst en de Buitendiensten Noord en Zuid van de Afdeling Veiligheid op het vlak van de distributie en het vervoer van gas en andere producten maar ook met de relaties met de dienst Gas van het Bestuur Energie. Zijn activiteit past in het kader van het protocol van 18 mei 1995 gesloten tussen de directeurs-generaal van de twee betrokken besturen, waarbij de normatieve taken aan Energie worden toevertrouwd en de controleopdrachten aan het Bestuur Kwaliteit en Veiligheid. In 1999 werden 23 vergaderingen en zendingen in de boeken opgenomen (zie tabel). Andere activiteiten : twee onderzoeken in verband met ongevallen en incidenten, acht coördinatievergaderingen tussen de besturen Kwaliteit en Veiligheid en Energie, 73 administratieve dossiers (40 vergunningsaanvragen en 33 verlengingsdossiers).

122


E6


Tabel 4 Aantal controles/onderzoeken Gasopslag, vervoer via leidingen en gasdistributie Onderzochte ongevallen/incidenten Behandelde dossiers (aanvragen/verlengingen) Ondergrondse gasopslag

412 33 124 11 Bron: MEZ, Bestuur Kwaliteit en Veiligheid

De Dienst der Springstoffen leverde 279 vervoersvergunningen af. Om de veiligheid van het springstoffenvervoer te waarborgen, erkende de dienst dertien begeleiders na het afleggen van een examen. Er werden 128 internationale erkenningscertificaten van voertuigen voor het vervoer van springstoffen afgeleverd. De controleurs hebben 48 overladingen in de zeehavens bijgewoond. De richtlijn 94/55/EG betreffende de raadgevers inzake veiligheid bij het vervoer van gevaarlijke producten werd volledig omgezet en twee instellingen werden erkend om de opleidingscursussen te geven. Zes nieuwe springstoffen werden officieel erkend. De Centrale Dienst van de Afdeling Veiligheid heeft het dagelijks beheer van het administratief dossier van de Proefbank voor Vuurwapens te Luik overgenomen.

Tabel 5 Vergaderingen en opdrachten van de dienst Toezicht op Ondergrondse Leidingen Habilitatie aardgas installeurs (binneninstallaties) Problematiek Y2K FINA FELUY (Intelligent piging) FINA afwijking hydraulische proef «»»Vorst»»-problematiek» BIN (felsverbindingstukken) Ontwerp K.B. betreffende de toekenning van de vervoervergunningen en de algemene voorwaarden voor de houders ervan Veiligheidsafstanden in mariene milieu Coördinatie SEVESO II SEVESO pipelines (ontwerp) Werken in de nabijheid van ondergrondse werken (Belgacom Liège)

5 3 1 1 5 1 1 2 1 2 1 Bron: MEZ, Bestuur Kwaliteit en Veiligheid

7

CONTINENTAAL PLAT

Het beheer van het continentaal plat gebeurt op basis van de wet van 13 juni 1969 inzake het continentaal plat van België en zijn uitvoeringsbesluiten waaronder het koninklijk besluit van


123

E6

Jaarverslag 1999

7 oktober 1974 betreffende het verlenen van concessies voor de exploratie en de exploitatie van de minerale en andere niet-levende rijkdommen van het continentaal plat. Tijdens het jaar 1999 werd deze basiswet gewijzigd bij de wet van 20 januari 1999 ter bescherming van het mariene milieu in de zeegebieden onder de rechtsbevoegdheid van België en bij de wet van 22 april 1999 betreffende de exclusieve economische zone van België in de Noordzee. De wijzigingen aangebracht door bovengenoemde wet van 20 januari 1999 zijn de volgende: - verplichting voor de aanvrager van een concessie om een milieueffectenrapport voor te leggen en om in het kader van het onderzoek van deze aanvraag een milieueffectenbeoordeling uit te voeren; - instelling, bij koninklijk besluit, van een raadgevende commissie om de coördinatie te verzekeren tussen de besturen betrokken bij het beheer van de exploratie en de exploitatie van het continentaal plat en de territoriale zee; - verplichting om een continu onderzoek uit te voeren naar de invloed van de betrokken activiteiten op de sedimentafzettingen en het mariene milieu. Deze wijzigingen zullen moeten uitgevoerd worden door een koninklijk besluit tot wijziging van het bovenvermelde koninklijk besluit van 7 oktober 1974 en door een koninklijk besluit tot benoeming van de leden van de raadgevende commissie. Naar aanleiding van de wijzigingen aangebracht bij de wet van 22 april 1999 wordt een reglementering via koninklijk besluit voorzien voor de aanleg van de kabels en pijpleidingen die: - in de territoriale zee of op het nationaal grondgebied binnenkomen; - geplaatst of gebruikt worden in het kader van de exploratie of de exploitatie van de minerale en andere niet-levende rijkdommen van het continentaal plat of van de werkzaamheden van kunstmatige eilanden die onder Belgische rechtsmacht vallen. De afbakening van het continentaal plat en de territoriale zee tussen België en Nederland werd vastgelegd bij de wet van 10 augustus 1998 die in het Belgisch Staatsblad is verschenen op 19 juni 1999. Deze wet impliceert onder meer een uitbreiding van het continentaal plat naar het noordoosten en de terugname van vroegere Hollandse exploitatiezones van zand en grind. Op 17 maart 1999 werd een studiedag georganiseerd omtrent de zandwinningen op het continentaal plat van België; 130 personen namen hieraan deel. De volgende onderwerpen werden toegelicht: de activiteiten van het Fonds voor Zandwinningen, van de Belgische Geologische Dienst en de Beheerseenheid van het Mathematische Model van de Noorzee en van het Schelde-Estuarium, de betrekkingen met de visserij, het belang van de winning voor de industrie, de reglementering, de blackboxen geïnstalleerd aan boord van de exploitatieschepen en de studies gefinancierd door het Fonds (Rijksuniversiteit Gent, Vrije Universiteit Brussel en Université de Mons-Hainaut). Aan de bestaande contracten met de Vrije Universiteit Brussel (VUB) en de Université de MonsHainaut (UMH) werd in 1999 een contract met de Rijksuniversiteit van Gent (RUG) toegevoegd

124



E6

in verband met de lithologische kartering van de exploitatiezones. Een expert aangeworven onder contract door het Departement neemt aan deze studie deel. In 1999 werd, via het Fonds, een multi-beam echosounder met een gegevensverwerkingspost besteld voor een budget van ongeveer 25,5 miljoen frank. De echosounder werd geïnstalleerd aan boord van het oceanografisch schip Belgica en de verwerkingspost op de Belgische Geologische Dienst. Met deze installatie kan een cartografie van de exploitatiezones opgemaakt worden met als gevolg een betere opvolging van de morfologische evolutie van de banken. De Dienst zorgt eveneens voor het secretariaat van het Fonds voor Zandwinningen en de coördinatie van de vijf andere experts die in de universiteiten (VUB, RUG en UMH) of op de Geologische Dienst werken. In het kader van de studies rond de zandwinning hebben de experts deelgenomen aan vijf zendingen van telkens een week aan boord van het schip Belgica. In het kader van het beheer van het continentaal plat werden één concessie voor zandwinning en vier akkoorden over het tracé van de aanleg van telecommunicatiekabels verleend. Daarna werd ook het onderzoek van drie concessieaanvragen gestart. Het volume zand en grind ontgonnen door de dertien concessiehouders bedroeg 1.685.170 m3. Tenslotte heeft de Dienst deelgenomen aan de subcommissie “Noordzee” in het kader van de Interministeriële Economische Commissie en aan de werkgroep “Kustwacht”.

8

GEOLOGIE

De Belgische Geologische Dienst (BGD) vervult zowel basistaken van geodocumentatie en kartering als projecten inzake toegepaste geologie.

8.1

BASISTAKEN

Geologische kartering De geologische kartering wordt uitgevoerd in samenwerking met de gewesten. De kartering van het Waalse Gewest (schaal 1/25.000) leverde drie nieuwe kaarten op. De kartering in het Vlaamse Gewest (schaal 1/50.000) leverde eveneens drie nieuwe kaarten op en vier Toelichtingen werden gepubliceerd. Het Vlaamse Gewest telt 24 kaartbladen waarvan er 15 verkrijgbaar zijn o.a. bij de BGD. De laatste twee kaartbladen Brussel en Antwerpen worden momenteel herzien, de overige worden voor het drukken voorbereid. Geodocumentatie (GeoDoc) De GeoDoc werd aangevuld met honderden beschrijvingen van boringen en ontsluitingen. In de publicatiereeksen van de BGD verschenen twee Memoirs of the Geological Survey of Belgium en één Professional Paper. Verder hebben de geologen vijftien artikels gepubliceerd


125

E6

Jaarverslag 1999

in binnen- en buitenlandse tijdschriften. Stratigrafisch onderzoek De kartering vereist voortdurend stratigrafisch onderzoek dat gebeurt in samenwerking met universitaire en wetenschappelijke instellingen. De BGD-geologen vervullen functies in de stratigrafische commissies. Een synthese van de lithostratigrafie wordt voorbereid en de sequentie-stratigrafie wordt toegepast, o.a. op het Dinantiaan. Adviesverlening Informatie en adviezen (voornamelijk over geologie en hydrogeologie) worden door zowel overheidsinstellingen als particulieren en bedrijven gevraagd. Dit levert een groot deel van de nieuwe informatie voor GeoDoc op. Informatisering van GeoDoc De GeoDoc-gegevens worden in een database en een informatiesysteem ondergebracht. Gezien de omvang en de verscheidenheid van de GeoDoc-informatie, verzameld over méér dan 100 jaar, is dit een gigantische taak. Het consulteren van GeoDoc-gegevens met een informatiesysteem door het publiek in de leeszaal wordt in het vooruitzicht gesteld, maar is nog niet aan concrete realisatie toe. Gravimetrie en Magnetisme Verwerking van de resultaten van de geofysische acquisitie, o.a. met ERMapper software en voorbereiding van nieuwe acquisitiecampagnes.

8.2

TOEGEPASTE GEOLOGISCHE PROJECTEN

De Belgische Geologische Dienst heeft zich i.v.m. de geologische risico’s toegespitst op de stadsgeologie en de mariene geologie, aspecten die ook door EuroGeoSurveys (een associatie van de geologische diensten van de Europese Unie) worden benadrukt. Geologische risicoprojecten Het betreft: - seismisch en geofysisch onderzoek naar actieve breuken in Nederlandstalig België in het kader van een inter-Europees onderzoeksprogramma “paleoseismiciteit” (prehistorische aardbevingen); - onderzoek naar de omvang van de ondergrondse ruimtes in de afgepompte kalksteen: de overbemaling (oppompen van grondwater) kan instortingsholten veroorzaken.

126



E6

Stadsgeologie Bij een toenemende urbanisatie dient ook rekening te worden gehouden met de geologische factoren. Het gebruik van een Geografisch Informatie Systeem (GIS) gekoppeld aan een database werd uitgebouwd om tegemoet te komen aan de noden van de lokale overheden. Momenteel wordt vooral de invloed van oude steenkoolwinningen op de verstedelijkte zones nagegaan, waarvoor een database van de mijnarchieven en van de boringen wordt opgesteld. De stad Bergen werd als pilootproject weerhouden. Mariene geologie In het kader van het project “Continentaal Plat”, gefinancierd door het Fonds voor de zandwinningen in de Noordzee, heeft de BGD in 1999 de geologische gegevens medegedeeld die door de experts van het Fonds voor Zandwinningen gebruikt werden voor de uitbouw van een GIS-systeem. Duurzame ontwikkeling De projecten inzake duurzame ontwikkeling zijn: - de geologische berging van CO2 (broeikasgas): de Belgische deelname aan een Europees project van EuroGeoSurveys werd voorbereid; - de grondwaterstudie: voorbereidend werk in het kader van EuroGeoSurveys voor de studie van de kwalitatieve en kwantitatieve aspecten: instandhouding, bescherming en monitoring van de watervoerende lagen die instaan voor de bevoorrading aan water in de EU; - het advies verleend inzake de toepassingsmogelijkheden van koude/warmte-opslag in watervoerende lagen. Een drietal dergelijke projecten werden in het land gerealiseerd, waarvoor de BGD geologisch en hydrogeologisch advies heeft verleend. Bescherming van het Geopatrimonium De BGD heeft zes jaar geleden het initiatief genomen voor de conservatie van een versteend bos, dat tijdens de Hoge Snelheid Lijn (HSL)-werken werd blootgelegd. Deze actie resulteert in een project voor de realisatie van een Geo-Park te Hoegaarden i.s.m. TucRail en de Vlaamse Gemeenschap. Het is de bedoeling om een gedeelte van het fossiele bos te conserveren en voor het publiek in een Geo-Park toegankelijk te maken. In 1998 heeft de United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO) een nieuw programma gelanceerd om het geologisch erfgoed veilig te stellen en duurzaam te beheren. Voor het project Hoegaarden zal de label “UNESCO GEOPARK” worden aangevraagd. Internationale programma’s - International Lithosphere Program. - Kennisverbetering van metaalertsen van centraal Patagonië (Argentinië). - GEIXS is een EuroGeoSurveys project om van de digitale bestanden met geologische informatie, die in de Europese Unie bestaan, een (meta)database te maken. Enkel het bestaan van die bestanden wordt daarin opgenomen. - Eumarsin is eveneens een EuroGeoSurveys project met EU-financiering dat een metadatabase beoogt van alle digitale gegevens van de Europese zeeën. - Foregs Geochemical Baseline Programme.


127

E6

128

Jaarverslag 1999


Bestuur Economische Inspectie

E7

Bestuur Economische Inspectie 1

Opdrachten en structurele taken ..................................................................................131

2

Prioritaire activiteiten en overzichtstabel .......................................................................131

3

Kwaliteitsbarometer .........................................................................................................132

4

Informatiemaatschappij ..................................................................................................133

5

Inspectie van bijzondere marktsegmenten ..................................................................133 5.1 De euro ...................................................................................................................133 5.2 Dioxinecrisis ............................................................................................................134 5.3 Eclipsbrillen .............................................................................................................135 5.4 Vuurwerk .................................................................................................................135

6

Consumentenbescherming ............................................................................................136 6.1 Wet van 14 juli 1991 op de handelspraktijken en de voorlichting en de bescherming van de consument (WHPC) ..............................................136 6.1.1 De waarschuwingen .................................................................................137 6.1.2 De taal der gebruiksaanwijzing ................................................................137 6.1.3 De verplichte vermeldingen bij de etikettering van goederen ...........137 6.1.4 De onrechtmatige bedingen ...................................................................138 6.1.5 De aankondiging van een prijsvermindering .........................................138 6.1.6 Kwade trouw ..............................................................................................138 6.1.7 Enkele definities en verduidelijkingen ......................................................138 6.1.8 De solden ....................................................................................................139 6.2 Financiële diensten ...............................................................................................140 6.2.1 Handelspraktijken ......................................................................................140 6.2.2 Consumentenkrediet .................................................................................140 6.3 Huwelijksbureaus ...................................................................................................142 6.4 Het contract van reisorganisatie en -bemiddeling ...........................................142 6.5 Timesharing ............................................................................................................143 6.6 Consumentenveiligheid .......................................................................................143 6.7 Gezondheid ...........................................................................................................144

7

Verplichtingen van de ondernemingen ........................................................................144 7.1 Beroepsuitoefeningsvoorwaarden ......................................................................144 7.2 Wekelijkse rustdag .................................................................................................144 7.3 Avondsluiting ..........................................................................................................145 7.4 Ambulante handel ................................................................................................145 7.5 Handelsvestigingen ...............................................................................................145 7.6 Sluikwerk met zelfstandig karakter ......................................................................145

8

Naleving prijzenreglementering ......................................................................................145


129

E7

Jaarverslag 1999

9

Minnelijke schikkingen ......................................................................................................146

10

Controles in specifieke sectoren .....................................................................................147 10.1 Petroleumproducten ............................................................................................147 10.2 Wapenhandel ........................................................................................................148 10.3 Ruimtevaart ...........................................................................................................148 10.3.1 Europees Ruimtevaart Agentschap (ESA) ..............................................148 10.3.2 Nieuwe Airbus-contracten ........................................................................148 10.4 Industriële compensaties voor defensiemateriaal ............................................149

11

Naleving Europese verordeningen .................................................................................149 11.1 Interne Audit ..........................................................................................................149 11.2 Externe relaties .......................................................................................................150 11.3 Onderzoeken .........................................................................................................150 11.4 Controles a posteriori ............................................................................................151

12

Internationale samenwerking .........................................................................................151 12.1 Bilaterale samenwerking ......................................................................................152 12.2 Multilaterale samenwerking .................................................................................153

130



1

E7


Het Bestuur Economische Inspectie ziet toe op de correcte naleving van grosso modo een vijftiental verordeningen van de Europese Unie (EU), een dertigtal Federale wetten, en ongeveer 250 koninklijke en ministeriële besluiten die het economisch leven regelen. Deze opdracht maakt van het Bestuur een officiële controle-instantie die zowel informatief, preventief als repressief kan optreden: - om de consumenten te beschermen; - om toe te zien op de onderlinge relaties tussen de handelaars; - om de regelgeving van de Europese Gemeenschap (EG) te doen naleven. De belangrijkste activiteiten van het Bestuur zijn: - overtreders opsporen; - economische overtredingen beteugelen; - bewijsstukken verzamelen; - expertises uitvoeren; - enquêtes uitvoeren; - adviezen verlenen; - documentatie verzamelen; - informatie verstrekken; - informatie uitwisselen.

2

PRIORITAIRE ACTIVITEITEN EN OVERZICHTSTABEL

In 1999 gaf het Bestuur prioriteit aan: - het snel en efficiënt afhandelen van klachten, zowel van handelaars als van consumenten; - het efficiënt behandelen van klachten die niet tot het bevoegdheidsdomein van het Bestuur behoren, door een snelle verzending ervan naar de bevoegde administraties; - het snel optreden in heel België in marktsegmenten waar er een disproportionele toename van de klachten vastgesteld werd; - het verzekeren van een zo efficiënt mogelijke toepassing van nieuwe in voege getreden wetten, uitvoeringsbesluiten en EG-verordeningen; - de opdracht inzake het opstarten van de Euro-observatoria en de Euro-enquêtes; - de bijstandsfunctie in het kader van de dioxinecrisis; - het verder onderzoek in de financiële sector en betreffende de wet op het consumentenkrediet; - de problematiek der rusthuizen; - de problematiek van de veiligheid.

3

KWALITEITSBAROMETER


131

E7

Jaarverslag 1999

Tabel 1 Totaal aantal onderzoeken en aantal overtredingen Aantal onderzoeken

CONSUMENTENBESCHERMING Wet op de handelspraktijken Reiscontracten Huwelijksbureaus Consumentenkrediet Consumentenveiligheid Gezondheid van de verbruiker Time-sharing Opgelegde prijzen en prijzen onder toezicht VERPLICHTINGEN VAN DE ONDERNEMINGEN Beroepsuitoefeningsvoorwaarden Wekelijkse rustdag Avondsluiting Ambulante handel Handelsvestigingen Sluikwerk SPECIFIEKE SECTOREN Petroleum Industriële compensaties

Aantal pro-justitia’s

Aantal processenverbaal van waarschuwing

54 515 336 119 1 595 925 2 524 17

642 20 35 138 7 17 3

2 291 29 5 145 49 37 1

1 566

53

0

1 506 775 597 782 838 378

238 199 97 196 103 105

35 0 26 0 0 0

376 487

35 0

271 0

EG-onderzoeken

13 008

6

9

Totaal

80 344

1 894

2 898

Diversen

161 klachten

betreft controleverslagen 258 staalnemingen 4.178 attesten

Bron: MEZ, Bestuur Economische Inspectie

In het raam van het Handvest van de Gebruiker van de Openbare Diensten en met de medewerking van de dienst ABC van het Ministerie van Ambtenarenzaken, heeft het Bestuur Economische Inspectie een enquête gehouden naar de tevredenheidsgraad van haar externe gesprekspartners. De inlichtingen werden ingewonnen in de loop van het laatste kwartaal van 1998, de verwerking van de gegevens werd afgesloten in mei 1999. De vragen sloegen op vier kwaliteitscriteria: snelheid, nauwkeurigheid, klantvriendelijkheid en efficiëntie en dit gezien vanuit de gebruiker: benadering, onthaal, relatie met de behandelende dienst en “nazorg”. Een derde van de 3.438 aangeschreven mensen heeft zijn enquêteformulier ingevuld en teruggestuurd. Van deze groep had 80 % een controle ondergaan, de overigen

132



E7

waren klagers of mensen die om inlichtingen gevraagd hadden. Als positief werd ervaren: vriendelijkheid, aandacht, telefoononthaal, snelheid, nauwkeurigheid en kwaliteit van de antwoorden. Eerder onverwacht was het feit dat 90 % van de geverbaliseerden zich bereid verklaarden in het vervolg verder te willen samenwerken met de Inspectie. Mindere scores werden behaald op volgende punten: toegankelijkheid (alhoewel 80 % niet geantwoord heeft op deze vraag), persoonlijk onthaal van de bezoekers. Verder viel het op dat de gebruikers weinig kennis hadden van de bevoegdheden van de Inspectie. In zijn geheel genomen zijn deze resultaten bemoedigend. Bovendien werd er een werkgroep opgericht die erop toe moet zien dat de kwaliteit van de dienstverlening nog verder wordt verbeterd.

4

INFORMATIEMAATSCHAPPIJ

De Economische Inspectie neemt actief deel aan de departementale werkgroep “informatiemaatschappij” met twee projecten: de digitale verwerking van de toegepaste wetgeving en de bewaking van Internet. Door de wetgeving, die de Economische Inspectie moet toepassen, op te slaan in digitale vorm, zijn meer dan dertig wetten met hun uitvoeringsbesluiten toegankelijk, samen ongeveer 8.000 pagina’s (NL/FR). Sinds 1 oktober 1999, datum waarop een specifieke regelgeving op de verkoop op afstand van kracht is geworden, moet de overheid optreden en de commerciële websites controleren. De internet-bewaking van het Bestuur is in feite een elektronisch toezicht op de virtuele handel-sites. Door deze “bewaking” kunnen onwettige praktijken op een georganiseerde wijze opgespoord worden. Krachtige software en aangepaste zoekprogramma’s werden uitgekozen zodat de daadwerkelijke bewaking van de elektronische handel in 2000 operationeel zal zijn en de illegale operatoren onderschept kunnen worden.

5

INSPECTIE VAN BIJZONDERE MARKTSEGMENTEN

Sommige controles kunnen niet opgenomen worden in de jaarplanning omdat ze als gevolg van de economische omstandigheden onverwacht optreden of als gevolg van een aantal klachten plots actueel worden. Ook het verzamelen en het geven van informatie in bepaalde economische segmenten geeft aanleiding tot bijzondere inspectieopdrachten.

5.1

EURO

Sinds de invoering van de euro (EUR) op 1 januari 1999 controleert het Bestuur Economische Inspectie de toepassing op de wet van 30 oktober 1998 op de euro en van haar uitvoeringsbesluiten. De voorlichting van consumenten en bedrijven, het toezicht op de markt, de afhandeling van klachten en het opzetten van observatoria vormden de hoofdmoot van de opdrachten van de Inspectie terzake.


133

E7

Jaarverslag 1999

Aan de hand van 3 landelijke onderzoeken werd geobserveerd hoe groot het aanpassingsvermogen van de markt aan de vereisten van de nieuwe munt is. Bijna 4.000 verkooppunten van producten en diensten werden erbij betrokken. Er werd nauwlettend nagegaan of de dubbele prijsaanduiding (BEF/EUR) werd toegepast, of er betaling in de twee deviezen aanvaard werd en of de computerterminals aangepast waren. Uit de analyse van de gegevens die geleidelijk aan ingezameld werden, bleek dat de grote distributieketens een voortrekkersrol spelen bij de invoering van de euro. Dit uitte zich in hun reclameblaadjes, de etiketten van de meest gebruikte producten en de kassabonnen die allemaal de dubbele prijsaanduiding droegen. Mettertijd hebben dan de kleine handelaars enigszins hun achterstand goedgemaakt, maar hier blijft nog heel wat te doen. Uit het onderzoek bleek dat het eurolabel-programma, opgezet met de bedoeling om zo veel mogelijk handelaars over te halen de euro te promoten door ze te belonen met het eurolabel, niet het verhoopte succes heeft gekend. De Observatoria De inrichting en de werking van de elf provinciale Observatoria werden toevertrouwd aan de hoofden van de regionale directies van het Bestuur met de logistieke steun van de provinciale agentschappen van de Nationale Bank. De Observatoria hielden zich vooral bezig met het kiezen van partners, het leiden van vergaderingen en het verzorgen van de publiciteit rond deze werkzaamheden. De doelgroepen zijn vooral de achtergestelden en de sociaal zwakkeren (jongeren, mensen van de derde leeftijd, andersvaliden, steuntrekkers). De Observatoria willen ook steun verlenen aan promotieactiviteiten bij grote bijeenkomsten van verkopers en kopers of in de scholen. Onwettige praktijken en klachtenbehandeling Het gaat hier om een heel laag aantal klachten. Elk dossier heeft aanleiding gegeven tot omstandige juridisch gemotiveerde antwoorden. De onwettige praktijken die voornamelijk bestaan uit omstreden omrekeningen en afrondingen leidden tot onderzoeken, die voorgeschreven of uitgevoerd werden in het kader van de algemene controle op de kleinhandel. De sectoren van banken en wisselagenten werden heel grondig onderzocht. Het koninklijk besluit van 17 december 1998 betreffende de commissielonen op het wisselen was een reden voor extra waakzaamheid. Niet-conforme situaties worden globaal gezien voornamelijk preventief aangepakt.

5.2

DIOXINECRISIS

Het Bestuur Economische Inspectie droeg bij tot de afhandeling van de dioxinecrisis. Van 7 tot 18 juni 1999 zetten gemiddeld 78 ambtenaren van het Bestuur zich in voor het onder bewarend beslag plaatsen van mogelijk aangetaste producten. In totaal werden 7.255 controles uitgevoerd. Deze gaven in 5.812 gevallen aanleiding tot het leggen van bewarend beslag. Slechts in 48 gevallen was het nodig moeilijkheden te signaleren aan de Eetwareninspectie van het Ministerie van Volksgezondheid. Twee ambtenaren van het Bestuur Economische Inspectie

134



E7

namen deel aan de werkzaamheden van de Technische Commissie dioxine (ministerieel besluit van 18 oktober 1999), welke bevoegd is voor de in beslag genomen producten die het Belgisch grondgebied niet verlaten hebben. De Technische Commissie werd opgericht met als doel een beslissing te nemen over het toekennen van de vergoeding voor sommige voedingsmiddelen in het kader van de dioxinecrisis. De commissie zal ongeveer 1.075 individuele dossiers behandelen. De uit te betalen vergoeding wordt geraamd op 6.030 miljoen BEF. Controleambtenaren van het Bestuur Economische Inspectie stonden de Technische Commissie tevens bij door het uitvoeren van boekhoudkundige controles in de bedrijven en door het onderzoeken van de conformiteit van de voorgestelde forfaitaire vergoedingen.

5.3

ECLIPSBRILLEN

Op basis van het koninklijk besluit van 13 december 1992 betreffende de veiligheid van persoonlijke beschermingsmiddelen (op basis van de wet van 11 juli 1961, zie punt 6.6) werd door het Bestuur Economische Inspectie, in samenwerking met het Bestuur Kwaliteit en Veiligheid, een nationaal onderzoek ingesteld naar de veiligheid van brillen voor de zonne-eclips. In de periode die aan de zonsverduistering van 11 augustus 1999 voorafging, werden 676 verdeelpunten gecontroleerd op de aanwezigheid van eclipsbrillen. Het betrof 257 apothekers, 189 opticiens en 230 superetten en andere verdeelpunten. In totaal werden er stalen genomen van 31 verschillende eclipsbrillen. Ook van de ongeveer 15.000 eclipsbrillen die de NMBS aan haar reizigers uitdeelde werd een staal genomen. Na analyse werden twee eclipsbrillen afgekeurd. Een derde merk werd uit de handel genomen op basis van een melding van het Europees systeem “Consom Alert”. In deze notificatie werd gemeld dat de Franse autoriteiten het merk hadden verboden. Van de afgekeurde modellen werden de verdeelpunten opgezocht en verwittigd per fax dat ze het model onmiddellijk uit de handel moesten nemen. Tevens dienden ze hun klanten onverwijld in te lichten dat ze de gekochte bril moesten inleveren.

5.4

VUURWERK

Het Bestuur Economische Inspectie nam het initiatief om begin december de groothandelaars in vuurwerk en de grote distributieketens aan een controle van de etikettering (artikel 13 van de wet op de handelspraktijken, zie ook punt 6.1) te onderwerpen. Er werd nagegaan of er een gebruiksaanwijzing aanwezig was en of deze in de juiste landstaal opgesteld werd. Alle handelaars die in overtreding waren, verleenden hun medewerking om een aparte notitie met verstaanbare uitleg toe te voegen aan het handelsproduct. De minister bevoegd voor Economische Zaken en de minister bevoegd voor Consumentenbescherming hebben op 16 december 1999 een ministerieel besluit over de verkoop van vuurwerk getekend, dat op 21 december 1999 in het Belgisch Staatsblad verscheen. In dit koninklijk besluit werden een aantal producten beschreven die door de kleinhandel niet meer mogen verkocht worden. Tussen 21 en 31 december 1999 heeft het Bestuur Economische Inspectie 1.213,1 kg verboden vuurwerk in beslag genomen in 1.767 verkooppunten over het hele land. In totaal werd 64 maal overgegaan tot het leggen van bewarend beslag van verboden producten in de handelszaken waar vuurwerk aan particulieren verkocht werd.


135

E7

Jaarverslag 1999

6

CONSUMENTENBESCHERMING

6.1

WET VAN 14 JULI 1991 OP DE HANDELSPRAKTIJKEN EN DE VOORLICHTING EN BESCHERMING VAN DE CONSUMENT (WHPC)

In de hierna volgende tabel worden het aantal controles, het aantal opgemaakte pro-justitia’s en het aantal opgestelde processen-verbaal van waarschuwing uitgesplitst over de voornaamste bepalingen van de wet. Rubriek 16 bevat bijvoorbeeld de onderzoekcijfers betreffende de wetsartikelen 13, 14, 93 en 94. Rubriek 17 bevat ook de controles inzake de naleving van de sperperiode (zie volgende tabel) en de echtheid van de aangekondigde solden. Ter verduidelijking van de tabel worden tevens enkele thema’s nader belicht.

6.1.1 DE WAARSCHUWINGEN (art. 101 WHPC) De inspecteurs controleurs stelden in totaal 2.291 processen-verbaal Tabel 2 Controles en en overtredingen betreffende de wet op de handelspraktijken van waarschuwing Aantal controles

Aantal Pro-Justitia’s

Aantal waarschuwin-

gen 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

Aanduiding prijzen en hoeveelheden (art. 2, 3, 4 & 11) Reclame (art. 23, 25 & 26) Onrechtmatige bedingen (art. 31 tot 33) Verkoopdocumenten (art. 37 tot 39) Verkoop met verlies (art. 40 & 41) Aankondiging prijsverminderingen (art . 5, 43 & 45) Uitverkoop (art. 46 tot 48) Opruimingen (art. 49 tot 53) Gezamenlijk aanbod (art. 54 tot 62) Waardebon (art. 63 tot 68) Openbare verkoop (art. 69 tot 75) Afgedwongen aankoop (art. 76) Verkoop op afstand (art. 77 tot 83) Onwettige verkooppraktijken (art. 84, 85) Verkoop buiten de onderneming (art. 86 tot 92) Overige bepalingen van de wet Totaal Algemene controles Algemeen totaal

136

8 990 2 877 466 153

261 17 2 5 2

471 230 520 22 21

1 840 2 636 1 400 523 74 121 93 143 123

59 47 88 19 1 4 1 4 17

224 107 194 164 21 0 5 15 1

344 2 376 22 454 32 061 54 515

29 86 642 0 642

6 290 2 291 0 2 291



E7

op voor wat de wet op de handelspraktijken betreft: - in 1.058 gevallen stelde diegene die in overtreding werd bevonden zich binnen de gestelde termijn in regel (via een tweede controle werd dit geverifieerd); - in 969 gevallen werd de waarschuwing opgesteld om herhaling in de toekomst te voorkomen. Hier kon niet onmiddellijk een tweede controle uitgevoerd worden, aangezien de inbreuk éénmalig was (bijvoorbeeld reeds verspreide publiciteit); - in 251 gevallen dient het onderzoek nog te worden verder gezet en is opvolging in de toekomst wenselijk; - ter gelegenheid van de tweede controle werd in 13 gevallen een pro-justitia opgesteld.

6.1.2

DE TAAL DER GEBRUIKSAANWIJZING (art. 13 WHPC)

Ingevolge klachten werden 187 onderzoeken uitgevoerd die aanleiding gaven tot 42 processen-verbaal van waarschuwing en één pro-justitia (zie punt 5.4).

6.1.3 DE VERPLICHTE VERMELDINGEN BIJ DE ETIKETTERING VAN GOEDEREN (art. 14 tot 21 WHPC) Bij de verkopers van wasmachines, droogtrommels, was- droogcombinaties en afwasmachines werd een algemeen onderzoek ingesteld naar het aanbrengen van de Europese energielabels die de consument inlichten over de energie-efficiëntie van de uitgestalde apparaten. In totaal werden 1.123 handelaars bezocht. Niet minder dan 537 (47,6 %) hiervan bleek nog niet in orde te zijn, zodat tegen hen een proces-verbaal van waarschuwing werd opgesteld. In totaal werd bij 33.229 toestellen nagegaan of het energielabel op conforme wijze en in de gepaste taal werd aangebracht: - 19.987 toestellen (60,1 %) bleken correct te zijn gelabeld; - 4.183 toestellen (12,6 %) waren niet correct gelabeld, bijvoorbeeld een onvolledige label; - op 9.059 toestellen (27,3 %) was totaal geen label aangebracht. Bij de nacontrole diende uiteindelijk slechts lastens zes handelaars een pro-justitia te worden opgesteld. Op het vlak van de textielbenamingen werden 37 onderzoeken ingesteld, 67 stalen genomen en vijf processen-verbaal van waarschuwing opgesteld. In het kader van het koninklijk besluit betreffende de fabricage van, en de handel in gehakt of gemalen vers vlees werden door de regionale directies stalen genomen van het gehakt en gemalen vlees. Het Centraal Labo van Economische Zaken onderzoekt de juistheid van de op het etiket vermelde gegevens. Bij hetzelfde onderzoek werden ook de andere reglementeringen uit de vleessector nagegaan.


137

E7

6.1.4

Jaarverslag 1999

DE ONRECHTMATIGE BEDINGEN (art. 31 tot 33 WHPC)

De 2.877 uitgevoerde onderzoeken resulteerden in 520 processen-verbaal van waarschuwing en 2 pro-justitia’s. Dit komt ten overstaan van het jaar 1998 neer op een meer dan verviervoudiging van het aantal onderzoeken en een vervijfvoudiging van het aantal processenverbaal van waarschuwing. De gecontroleerde sectoren betroffen vooral de meubelen, de fotografen en de keukens. Op repressief vlak zijn deze onderzoeken niet spectaculair maar het is een omvangrijk en informatief werk op het terrein. Het geeft aanleiding tot het systematisch verbeteren en verfijnen van de contracten verkoopvoorwaarden.

6.1.5

DE AANKONDIGING VAN EEN PRIJSVERMINDERING (art. 5, 43 en 45 WHPC)

Er werden ingevolge 1.840 uitgevoerde onderzoeken in totaal 224 processen-verbaal van waarschuwing en 59 pro-justitia’s opgesteld. Van deze onderzoeken vonden er tijdens de koopjesperiode januari en juli 631 plaats waarbij de realiteit van de aangekondigde prijsverlagingen werd onderzocht. Naar aanleiding hiervan werden dertien pro-justitia’s opgesteld wegens fictieve reducties.

6.1.6

KWADE TROUW

In een aantal gevallen werden de pro-justitia’s opgesteld wegens inbreuk te kwader trouw. Het betreft de onderverdelingen voeren van misleidende reclame (art. 23, 25 en 26 WHPC), de uitverkopen (art. 46 en 48 WHPC), het gezamenlijk aanbod (art. 54 tot 62 WHPC) en de openbare verkopen (art. 69 tot 75 WHPC). Uitverkopen door middel van openbare verkopen werden vanaf 1 oktober 1999 verboden ingevolge een wijziging van de wet op de handelspraktijken.

6.1.7

ENKELE DEFINITIES EN VERDUIDELIJKINGEN

De verkoop op afstand (art. 77 tot 83 WHPC) Onder deze zeer ruime noemer vallen zowel de verkopen per telefoon, via televisie, via internet of de klassieke postorderverkoop De onwettige verkooppraktijken (art. 84 tot 85 WHPC) Onder deze noemer worden zowel de kettingverkopen als het misbruik van liefdadigheidsargumenten begrepen. Zoals in 1998 reeds het geval was, hadden de opgestelde pro-justitia’s voornamelijk betrekking op het verkopen van werkaanbiedingen via een systeem van piramideverkoop. De verkoop buiten de onderneming (art. 86 tot 92 WHPC) Deze bepalingen beogen vooral de verbruiker te beschermen door hem een effectieve bedenktermijn van 7 werkdagen toe te kennen in het geval van verkoop van deur tot deur en op handelsbeurzen.

138


E7


6.1.8

DE SOLDEN (art. 49 tot 53 WHPC)

Het aantal overtredingen op het verbod tot aankondiging van prijsverlaging tijdens de sperperiode gaat nog steeds in dalende lijn, behalve voor wat de laatste koopjesperiode betreft.

Tabel 3 Evolutie van de controles en de overtredingen tijdens de sperperiodes Controles

ZOMER 1992 Sperperiode 01.07/17.07 WINTER 1992-1993 Sperperiode 25.12/15.01 ZOMER 1993 Sperperiode 01.07/16.07 WINTER 1993-1994 Sperperiode 15.11/02.01 ZOMER 1994 Sperperiode 15.05/30.06 WINTER 1994-1995 Sperperiode 15.11/02.01 ZOMER 1995 Sperperiode 15.05/30/06 WINTER 1995-1996 Sperperiode 15.11/02.01 ZOMER 1996 Sperperiode 15.05/30.06 WINTER 1996-1997 Sperperiode 15.11/02.01 ZOMER 1997 Sperperiode 15.05/30.06 WINTER 1997-1998 Sperperiode 15.11/02.01 ZOMER 1998 Sperperiode 15.05/30.06 WINTER 1998-1999 Sperperiode 15.11/01.01 ZOMER 1999 Sperperiode 15.05/30.06 WINTER 1999-2000 Sperperiode 15.11/02.01

Onmiddellijke rechtzettingen

Processenverbaal van waarschuwing

Pro-justitia’s

40 500

0

460

20

20 990

1 380

345

23

27 500

2 583

492

129

40 793

1 649

667

84

30 243

1 185

638

101

25 093

876

603

81

29 287

812

372

9

25 938

554

377

57

22 189

451

294

62

19 724

320

229

42

18 192

479

180

62

17 018

439

216

58

12 173

151

59

28

11 790

148

79

24

7 005

149

80

22

10 090

125

114

66



139

E7

Jaarverslag 1999

6.2

FINANCIELE DIENSTEN

6.2.1

HANDELSPRAKTIJKEN

In 1999 werd het algemeen onderzoek verdergezet naar het ter beschikking zijn van een meeneembare tariefprospectus in bankkantoren en het voorhanden zijn van een van buiten zichtbare vermelding hierover, zoals opgelegd door het koninklijk besluit van 23 maart 1995 betreffende de aanduiding van financiële diensten, gewijzigd bij koninklijk besluit van 1 maart 1998. Door de regionale directies en de sectie B (gespecialiseerde dienst) werden 890 kantoren van 45 verschillende financiële instellingen in het gehele land gecontroleerd. In 78 kantoren werden inbreuken op de betrokken reglementering vastgesteld, die aanleiding hebben gegeven tot het opstellen van 36 pro-justitia’s. Verder werd er door de Sectie B een algemeen onderzoek ingesteld naar het gezamenlijk aanbieden van een kredietkaart met een reisongevallenverzekering, hetgeen een verboden gezamenlijk aanbod vormt betreffende handelspraktijken (artikel 54 van de wet van 14 juli 1991). Er werden 51 financiële instellingen benaderd in verband met de reclame die ze voeren aangaande dit product. Ten laste van twaalf financiële instellingen werden processen-verbaal van waarschuwing opgesteld. Betreffende de aanduiding van de wisselkoersen van vreemde munten werd het merendeel van 96 te controleren financiële instellingen, zijnde banken, wisselkantoren en beursvennootschappen, aan een controle onderworpen. Meerdere processen-verbaal van waarschuwing en pro-justitia’s werden opgesteld wegens inbreuk op artikel 3 van de wet betreffende de handelspraktijken, waarbij opgelegd wordt dat het tarief alle verplicht door de consument te betalen kosten dient te vervatten. Meer bepaald worden door sommige financiële instellingen commissielonen voor het omwisselen van munten van buiten de euro-zone aangerekend die niet in de wisselkoers zijn vervat. Ten laste van verzekeringsmaatschappijen werden pro-justitia’s opgesteld wegens verschillende vormen van misleidende reclame.

6.2.2

CONSUMENTENKREDIET

Gewone onderzoeken De cel consumentenkrediet binnen de sectie B is verantwoordelijk voor de coördinatie van alle onderzoeken die door het bestuur uitgevoerd worden betreffende de naleving van de wet op het consumentenkrediet. Hiervoor werkt de cel nauw samen met de zeven regionale directies van het Bestuur Economische Inspectie. Samen met de medewerkers van de directies die zich specialiseerden in het consumentenkrediet werd een werkgroep “consumentenkrediet” gevormd. De cel voerde onderzoeken uit naar aanleiding van klachten van consumenten, (vaak

140



E7

mensen met een te grote schuldenlast) naar aanleiding van klachten van concurrenten van de overtreder, of op eigen initiatief. Zij gaat na of de voorschriften van de wet en haar uitvoeringsbesluiten nagevolgd worden zowel op het gebied van de reclame voor, de totstandkoming van, de inhoud en de uitvoering van de kredietovereenkomsten. Uit het Nederlandstalig landsgedeelte werd een belangrijke toename van het aantal klachten genoteerd. Bij de gewone controles werden 13 pro-justitia’s en 30 processen-verbaal van waarschuwing opgesteld. Indien bij deze onderzoeken feiten aan het licht kwamen die buiten de bevoegdheid van het Bestuur Economische Inspectie vallen, maar die toch een misdrijf kunnen uitmaken, werd dit gemeld aan het bevoegde parket. Algemene onderzoeken Het onderzoek naar overdreven prijzen voor schuldsaldoverzekeringen bij de kredietmakelaars werd in 1999 verder gezet. Het verkopen van abnormaal dure schuldsaldo verzekeringen is één van de meest voorkomende misbruiken in de sector van de kredietmakelaars. De kredietmakelaars pogen op die manier het wettelijk verbod op het vragen van kosten voor kredietbemiddeling te omzeilen. Het onderzoek naar de praktijken van de kredietsplitsing door kredietmakelaars startte in het najaar. Op basis van de kredietcontracten uit 1997 werden “gesplitste” kredieten ontdekt bij kredietmakelaars. Het gaat hierbij zowel om “zuivere splitsing”, dit wil zeggen dat één kredietaanvraag van de consument door de makelaar in twee werd gesplitst (overtreding van artikel 11 en 64 van de wet consumentenkrediet) als om “oneigenlijke splitsing”, waarbij de makelaar het aanvragen van een nieuw krediet, waarvan hij op de hoogte is, verzwijgt aan de kredietgever. Beide praktijken vormen een ernstige overtreding van de informatieen raadgevingsplicht van de kredietmakelaar, waarbij de betrokken consument een ernstig risico loopt op overmatige schuldenlast. De vastgestelde overtredingen worden aan het Bestuur Handelsbeleid medegedeeld, waarna dan eventueel de procedure tot schorsing of intrekking van de inschrijving van de betrokken makelaar door de Minister van Economische Zaken wordt gestart. Bij vaststelling van andere ernstige overtredingen (bijvoorbeeld valsheid in geschrifte) wordt het bevoegde parket ingelicht. Uit de eerste resultaten van dit onderzoek bleek dat een positieve kredietcentrale noodzakelijk is ter voorkoming van overmatige schuldenlast.


141

E7

Jaarverslag 1999

Tabel 4 Controles en overtredingen betreffende de wet op het consumentenkrediet. Aantal controles

Reclame (art. 5, 6, 40, 42, 43, 45, 48, 50, 51, 52, 55, 57) 2 Leuren en onwettige praktijken (art. 7 tot 9) 3 Aanbod en overeenkomst 4 Jaarlijks kostenpercentage 5 Onrechtmatige bedingen 6 Voorschot 7 Kredietbemiddelaars 8 Centrale gegevensbank 9 Erkenning - Inschrijving 10 Overige bepalingen


Aantal processenverbaal van waarschuwing

1

Totaal

272

0

85

87 228 63 58 158 234 17 93 385

0 5 5 1 0 24 1 13 89

0 7 6 9 1 16 3 8 10

1 595

138

145 Bron: MEZ, Bestuur Economische Inspectie

6.3

HUWELIJKSBUREAUS (WET VAN 9 MAART 1993)

Daar waar de pro-justitia’s vóór 1 juli 1999 rechtstreeks naar de bevoegde parketten werden verstuurd, beschikte het Bestuur Economische Inspectie vanaf deze datum over de mogelijkheid om aan de overtreders een voorstel van minnelijke schikking te formuleren. In 1999 maakten 5 ondernemingen het voorwerp van deze procedure uit. Op basis van de dossiers die door het Bestuur Economische Inspectie werden overgemaakt, startte het parket een aantal gerechtelijke onderzoeken waarbij er twee aanleiding hebben gegeven tot het uitvoeren van een huiszoeking met inbeslagname van alle documenten. In één geval heeft de Minister van Economie beslist om tegen één huwelijksbureau een vordering tot staking in te stellen.

6.4

HET CONTRACT REISORGANISATIE EN -BEMIDDELING (WET VAN 16 FEBRUARI 1994)

Als gevolg van de controles van de vorige jaren vermelden de meeste contracten van reisorganisatie en –reisbemiddeling ondertussen de naam en het adres van de firma bij dewelke een garantieverzekering afgesloten werd. De overtredingen waarvoor in 1999 pro-justitia werd opgesteld hadden voornamelijk betrekking op een gebrekkige prijsaanduiding: de kosten (zoals BTW, fooien, luchthaventaksen,…) waren niet inbegrepen. Wie als reisorganisator nog geen garantieverzekering (een verzekering die de consument de garantie biedt om bij onvermogendheid van de reisorganisator zijn betaalde sommen terugbetaald te krijgen) onderschreven had, werd geverbaliseerd. In de reissector werden er 336 onderzoeken ingesteld die aanleiding gaven tot 29 proces-

142



E7

sen-verbaal van waarschuwing en 20 pro-justitia’s (zie tabel met globaal overzicht). De vastgestelde inbreuken gingen meestal gepaard met overtredingen op de wet betreffende de handelspraktijken.

6.5

TIMESHARING (WET VAN 11 APRIL 1999)

Na de inwerkingtreding van deze nieuwe wet op 1 juli 1999 ontving het Bestuur Economische Inspectie 17 klachten. Na onderzoek resulteerde dit in 1 proces-verbaal van waarschuwing en 3 pro-justitia’s. Uit de ingestelde onderzoeken bleek tevens dat in België slechts een tiental firma’s actief zijn in deze sector.

6.6

CONSUMENTENVEILIGHEID

De controle wordt uitgeoefend in het kader van de wet van 9 februari 1994 betreffende de veiligheid van de consument, de wet van 11 juli 1961 betreffende de veiligheid van elektrische apparaten en de wet van 29 juni 1990 betreffende de veiligheid van speelgoed. In deze materie werkt het Bestuur Economische Inspectie nauw samen met het Bestuur Energie en het Bestuur Kwaliteit en Veiligheid (die de analyses verrichten). De taak van het Bestuur Economische Inspectie bestaat er voornamelijk in om de markt te analyseren en op basis van deze kennis een verantwoorde staalname uit te voeren. Naar aanleiding van enkele ongevallen en klachten, werden in het kader van de wet van 9 februari 1994 monsters genomen van theelichtjes. Van de 10 stalen waren er uiteindelijk slechts 2 niet in orde. In het kader van de Richtlijn 92/59/EG betreffende de algemene veiligheid van producten (art. 8) is het Bestuur Economische Inspectie ingeschakeld in het Europees netwerk voor snelle uitwisseling van informatie over risico’s verbonden aan het gebruik van consumptieartikelen. Dit systeem laat toe kennis te nemen van de maatregelen die de lidstaten van de Europese Unie reeds getroffen hebben ten aanzien van producten die een groot of onmiddellijk gevaar inhouden voor de gezondheid en de veiligheid van de consument. In 1999 werden in dit kader 63 notificaties gemeld. Er werden 10 producten teruggevonden op het Belgisch grondgebied. Naar aanleiding van deze notificaties werd onder meer een nationaal onderzoek ingesteld naar de veiligheid van gadgets (zoals sleutelhangers, pennen...) gevuld met een gevaarlijke vloeistof en een actie naar de veiligheid van engelenhaar bestaande uit een fijne metalen draad. In het kader van de wet van 11 juli 1961 werd een algemeen onderzoek gedaan naar de veiligheid van elektrische grasmaaiers, thermische grasmaaiers, gazonverluchters en hakselaars. Ook het onderzoek naar de eclipsbrillen (zie punt 5.3) kadert in deze wet. In het raam van de wet van 29 juni 1990 betreffende de veiligheid van speelgoed werd een algemeen onderzoek ingesteld naar de veiligheid van schommels, glijbanen en andere


143

E7

Jaarverslag 1999

tuinspelen. De genomen monsters worden onderzocht op de mechanische veiligheid en de monteerbaarheid van de kits. De controle op carnavalkleding, pluche speelgoed, vermommingkostuums voor kinderen onder 14 jaar en transformatoren voor elektrische treinen en autobanen werd in de loop van 1999 verder gezet. Het pluche speelgoed, de carnavalkleding en de vermommingkostuums werden getest op de ontvlambaarheid. Het pluche speelgoed werd eveneens getest op de trekvastheid. Uit de analyse van het Bestuur Kwaliteit en Veiligheid is gebleken dat de genomen monsters van pluche speelgoed, de carnavalkleding en de vermommingkostuums allen conform waren.

6.7

GEZONDHEID

Zoals reeds meerdere jaren het geval was, werden er in 1999 specifieke onderzoeken ingesteld naar de naleving van de wet van 24 januari 1977 betreffende de bescherming van de gezondheid van de verbruiker. De onderzoeken hadden vooral betrekking op de etikettering van voorverpakte voedingsmiddelen, meer in het bijzonder de verplichting tot etikettering in de landstaal. In totaal werden er 2.524 onderzoeken ingesteld welke aanleiding gaven tot 37 processen-verbaal van waarschuwing en 17 pro-justitia’s.

7

VERPLICHTINGEN VAN DE ONDERNEMINGEN

7.1

BEROEPSUITOEFENINGSVOORWAARDEN

Deze reglementering is van toepassing op meer dan 40 zelfstandige beroepen die niet mogen worden uitgeoefend zonder dat de noodzakelijke beroeps- en/of beheerskennis wordt aangetoond. Er werden 1.506 controles uitgevoerd waarvan er 35 aanleiding gaven tot een proces-verbaal van waarschuwing en 238 tot een pro-justitia. De meeste van de opgestelde pro-justitia werden opgesteld in de horeca-sector, hetzij naar aanleiding van de speciale controleacties.

7.2

WEKELIJKSE RUSTDAG (WET VAN 22 JUNI 1960)

In de meeste sectoren geldt de verplichting om wekelijks minstens gedurende een onafgebroken periode van 24 uur te sluiten. Vele handelaars overtreden nog steeds deze verplichting. De 775 uitgevoerde onderzoeken leidden dan ook tot de opstelling van niet minder dan 199 pro-justitia’s.

7.3

144

AVONDSLUITING (WET VAN 24 JULI 1973)



E7

Vaak ingevolge klacht (161) werden 597 onderzoeken uitgevoerd betreffende het nietrespecteren van de verplichting tot de avondsluiting. Dikwijls betrof het de zogenaamde nachtwinkels. Er werden in totaal 97 pro-justitia’s opgesteld en 26 processen-verbaal van waarschuwing. Ingevolge de nieuwe wetgeving werd een algemeen onderzoek opgestart inzake de nachtwinkels. Dit onderzoek loopt verder in het jaar 2000.

7.4

AMBULANTE HANDEL (WET VAN 25 JUNI 1993)

Zowel waar het verkopen van deur tot deur, op de openbare weg of op de openbare markten betreft werden regelmatig controles uitgevoerd op de naleving van de wetgeving ambulante handel. Dit leidde tot de opstelling van 196 pro-justitia’s naar aanleiding van 782 onderzoeken.

7.5

HANDELSVESTIGINGEN (WET VAN 29 JUNI 1975)

Het sedert 1998 opgestarte project om de controlegegevens van de handelsvestigingen (Wet van 29 juni 1975) in een databank op te slaan werd verder uitgewerkt en leidde reeds tot de verwerking van meer dan 900 dossiers. In totaal werden 838 onderzoeken ingesteld die leidden tot de opstelling van 103 opgestelde pro-justitia’s, wat een stijging betekent met 36 % tegenover 1998. In twee gevallen werd artikel 18 toegepast (stilleggen van de werken). In twee gevallen werd gevraagd om artikel 16 (sluiting van de handelsvestiging) te vorderen.

7.6

SLUIKWERK MET ZELFSTANDIG KARAKTER (WET VAN 6 JULI 1976)

Onder meer binnen het kader van het met de sociale inspectie afgesloten samenwerkingsprotocol werden 378 onderzoeken uitgevoerd om het sluikwerk met zelfstandig karakter te bestrijden. Dit leidde tot de opstelling van 105 pro-justitia’s.

8

NALEVING PRIJZENREGLEMENTERING

Op basis van de wet van 22 januari 1945 betreffende de economische reglementering en de prijzen gelden nog in enkele sectoren maximumprijzen (brood, taxi’s) of een verplichting tot voorafgaandelijke toestemming tot prijsverhoging (teledistributie, rusthuizen enz…). Ook in 1999 werd vooral de nadruk gelegd op de controles in de rusthuizen, gelet op het sociale karakter van deze sector (766 controles en 13 pro-justitia’s). Zoals gebruikelijk werden tevens een flink aantal controles (252 onderzoeken en 30 pro-justitia’s) uitgevoerd betreffende het verbod tot verkoop aan abnormale prijs. Zo werd op basis van een door het Bestuur Economische Inspectie samengesteld dossier een handelaar in onder-


145

E7

Jaarverslag 1999

Tabel 5 Controles en overtredingen betreffende de wet op de prijzenreglementering Aantal controles Abnormale prijs Maximumprijs Programma-overeenkomst Aangifte prijsverhoging Abnormale winst Totaal


252 179 168 942 25

30 5 0 16 2

1 566

53 Bron: MEZ, Bestuur Economische Inspectie

houdsprodukten op 4 oktober 1999 door de correctionele rechtbank te Leuven veroordeeld wegens inbreuk op dit verbod. In casu werden handelsmarges van niet minder dan 1.000 % toegepast, terwijl de brutowinstmarge voor soortgelijke of indentieke producten bij andere handelaars schommmelde tussen 41 % en 213 %. Daarenboven werden deze verkocht onder het mom van een onbestaand menslievend en humanitair doel.

9

MINNELIJKE SCHIKKINGEN

Op dit ogenblik komen er voor de procedure van de administratieve minnelijke schikkingen negen wetgevingen in aanmerking. Ze hebben betrekking op de economische reglementering en de prijzen, de handelspraktijken, het consumentenkrediet, de ambulante handel, de reisorganisatie, de huwelijksbemiddeling, de timesharing, de euro en het zelfstandig ondernemerschap. Bij inbreuk op deze wetten kan het Bestuur Economische Inspectie aan de overtreder een voorstel tot administratieve minnelijke schikking formuleren. Indien op de uitnodiging tot betaling wordt ingegaan, dan vervalt de strafvordering. Zoniet wordt het dossier naar de bevoegde Procureur des Konings opgestuurd.

10

146

CONTROLES IN SPECIFIEKE SECTOREN


E7


Tabel 6 Overzicht minnelijke schikkingen Onderwerp

Aantal dossiers

Aantal betaalde dossiers

Betaald bedrag in BEF (toestand 24 februari

Prijzen Handelspraktijken Consumentenkrediet Ambulante handel Reizen Euro Zelfstandig ondernemerschap Huwelijksbureaus Time-sharing

93 327 20 125 11 1 42 7 3

57 177 11 26 1 1 13 3 0

3 847 500 3 954 100 590 500 124 800 1 000 1 000 150 000 130 000 0

Totaal

629

289

8 798 900

2000)

10.1

PETROLEUMPRODUCTEN

Sinds 1996 worden de brandstoffen in de tankstations gecontroleerd, hetgeen tot zeer bemoedigende resultaten leidt. Ook in 1999 werd die trend bevestigd: de niet-conforme resultaten worden zeldzamer en de sector in zijn geheel genomen lijkt zich aangepast te hebben om de consument een constante productkwaliteit aan te bieden. De “niet conforme” resultaten die thans nog een optreden van de Economische Inspectie vergen, moet men eerder aan incidentele factoren dan aan opzet wijten. Op verzoek van het Analysefonds voor aardolieproducten, dat garant staat voor de kwaliteitsnormen van dieselbrandstof voor wegvoertuigen (KB van 28 oktober 1996) en voor benzine (KB van 26 september 1997), zorgt het Bestuur Economische Inspectie ervoor dat de vastgestelde onregelmatigheden strafrechtelijk vervolgd worden. Naast het groeiend aantal dossiers dat doorgegeven werd in het kader van deze spontane controles, valt op dat steeds meer particulieren klacht indienen bij de Economische Inspectie (voor 1999 waren dit 19 dossiers). In de loop van de tweede helft van het jaar werd een beroep gedaan op de regionale directies van de Economische Inspectie om de tankstations in kaart te brengen, die niet geregistreerd staan bij het Analysefonds voor Petroleumproducten.

10.2

WAPENHANDEL

Onderzoeken inzake de in-, uit- en doorvoer van wapens en militair materieel (wet van 5 au-


147

E7

Jaarverslag 1999

Tabel 7 Controles en overtredingen betreffende de wet op de kwaliteit van petroleumproducten

Aantal dossiers Processen-verbaal van waarschuwing Pro-justitia’s

1996

1997

1998

1999

300 212 10

307 161 21

268 135 38

376 271 35


gustus 1991) vinden hoofdzakelijk plaats op verzoek. Zo werden er in 1999 twaalf onderzoeken verricht op verzoek van de Dienst Vergunningen van het Bestuur Economische Betrekkingen. Het betrof overwegend de toepassing van Richtlijn 91/477/EEG betreffende het verwerven en het voorhanden hebben van wapens binnen de EG. Verder werden bij een veertigtal wapenhandelaars hun bij te houden registers gecontroleerd om te zien of de aanwezige wapens daarin opgenomen waren (wapenwet van 1933). Over deze controle-activiteiten wordt jaarlijks aan het Ministerie van Buitenlandse Zaken een rapport toegestuurd om gevoegd te worden bij het verslag van de Regering aan het Parlement. In dit rapport wordt ook gewezen op de moeilijkheden in verband met de toepassing van de Richtlijn 91/477/EEG.

10.3

RUIMTEVAART

10.3.1

EUROPEES RUIMTEVAART AGENTSCHAP (ESA)

In opdracht van de Federale Diensten voor Wetenschappelijke, Technische en Culturele Aangelegenheden (DWTC) lichtte het Bestuur Economische Inspectie de uurtarieven door die toepasselijk zijn op de contracten die door het Europese ruimtevaartagentschap ESA toegewezen werden aan diverse Belgische bedrijven. Het gaat hier om boekhoudkundige controles waarbij wordt nagegaan hoe de bedrijven hun gegevens inzake kosten en werkuren verzamelen en verwerken voor de berekening van de uurtarieven die gelden voor ruimtevaartactiviteiten. In 1999 werden 6 bedrijven doorgelicht.

10.3.2

NIEUWE AIRBUS-CONTRACTEN

Op verzoek van het Bestuur Economische Betrekkingen is het Bestuur Economische Inspectie overgegaan tot de controle op de omzetcijfers die in aanmerking genomen worden bij de berekening van de voorschotten, die de Belgische Staat toegestaan heeft aan een onderneming die deelneemt aan het “Airbus A330/340”-programma. Eind 1999 heeft de Belgische overheid de eerste conventies ondertekend waarbij de Belgische nijverheidssector van de vliegtuigconstructie renteloze voorschotten toegewezen kreeg om de éénmalige kosten te dekken die inherent zijn aan de productie van onderdelen voor de Airbus A340-500/600. Het Bestuur Economische Inspectie is belast met de boekhoudkundige controle van deze eenmalige kosten, die door de betrokken bedrijven opgegeven worden.

148



10.4

E7

INDUSTRIELE COMPENSATIES VOOR DEFENSIEMATERIAAL

Het Bestuur Economische Inspectie houdt toezicht op de uitvoering van de compensatieverplichtingen die gekoppeld zijn aan de aankoop van het belangrijkste defensiemateriaal door de Belgische Staat. De controles slaan op de boekhoudkundige, technische en commerciële kant van de zaak. Zij hebben tot doel de Belgische toegevoegde waarde te bepalen van de bestellingen die in België gedaan werden door buitenlandse contractanten, hun technologisch niveau in te schatten en hun compensatiewaarde. In de loop van 1999 werden er 450 mandagen gewijd aan controlebezoeken bij Belgische firma’s. Ook werden er 487 controleverslagen opgesteld die betrekking hebben op een potentiële omzet van 48,6 miljard BEF.

11

NALEVING EUROPESE VERORDENINGEN

11.1

INTERNE AUDIT

Naar aanleiding van de publicatie in 1998 van enkele Europese richtsnoeren, welke een verdere verfijning van EG-Verordening nr. 1663/95 van de Europese Commissie inhielden, werd binnen het Bestuur Economische Inspectie een dienst “interne audit” opgericht. De eerste taak van deze dienst was het opstellen van een “Charter van de Interne Audit”. Daarna werd – via interviews met de voornaamste betrokkenen - een analyse gemaakt van de risico’s van de verschillende sectoren waarvoor het Bestuur Economische Inspectie controles uitoefent en het Belgisch Interventie- en Restitutiebureau (BIRB) betalingen verricht. Op basis van een driejarenprogramma, waarin alle sectoren opgenomen werden, startte de audit in maart met de sector van de particuliere opslag van varkensvlees. Vanaf augustus werd de sector van het zetmeel geaudit. Het Audit Comité, waarin naast een vertegenwoordiger van het bestuur eveneens een vertegenwoordiger van een andere administratie van het Departement en een afgevaardigde van het BIRB zetelt, waakt onder andere over de kwaliteit van het werk van de interne audit. De taken van het Audit Comité werden beschreven in het “Charter van het Audit Comité”. Het eerste jaarverslag van de interne audit sloot af op 15 oktober, tesamen met het werkjaar van het Europees Oriëntatie- en Garantiefonds voor de Landbouw (EOGFL), afdeling Garantie.

11.2

EXTERNE RELATIES

Het BIRB verleent aan het Bestuur Economische Inspectie delegatie van bevoegdheid om controles uit te voeren in de sectoren boter, buiten bijlage I-producten (verwerkte landbouwgoederen), zetmeel, olijfolie, suiker, visserijproducten, hennepzaad, wijn en gedistilleerde dranken, vlees, mout, bananen, rijst, groenten en fruit. Om deze delegatie van bevoegdheid


149

E7

Jaarverslag 1999

verder te verfijnen werd op 20 december 1999 een protocol afgesloten tussen beide diensten. Dit ging gepaard met de bevestiging door de heer directeur-generaal van het Bestuur Economische Inspectie dat de door het BIRB, overeenkomstig de EG-Verordening nr. 1663/95 gedelegeerde controles, naar best vermogen werden uitgevoerd door de dienst “Tweede afdeling – sectie A: controles EU-Verordeningen”. Deze bevestiging werd geformaliseerd in een certificaat van goede uitvoering. Belangrijk is eveneens te vermelden dat de nodige herschikkingen binnen het bestuur werden doorgevoerd opdat er een volledige scheiding zou zijn tussen enerzijds de controlebevoegdheid van de sectie A (die uitsluitend de eerste lijncontroles uitvoert) en de sectie B binnen de Tweede afdeling, die op het vlak van de EUmarktordeningen enkel nog de controles a posteriori (tweede lijncontroles) uitvoert. In het kader van fraudebestrijding werd door de regering een Interdepartementale Commissie voor de Coördinatie van de Fraudebestrijding (ICCF) opgericht. Het voorzitterschap daarvan wordt waargenomen door het Bestuur Economische Inspectie. De ICCF brengt verslag uit aan de Ministerraad. In 1999 werd een eerste jaarverslag afgewerkt, dat betrekking had op de activiteiten van het jaar 1998. Binnen het kader van de werkzaamheden van de Interdepartementale Preventiecel (IPC), welke opgericht werd ingevolge een protocol op 17 december 1996 tussen de Ministers van Economie, Financiën, Volksgezondheid en Landbouw, werd door de Belgische controlediensten, die te maken krijgen met de uitgaven ten laste van het EOGFL, in 1999 een akkoord bereikt inzake de inhoud en de frequentie van de rapportering door het Bestuur Economische Inspectie aan het BIRB. Het akkoord had betrekking op de door de sectie A uitgevoerde controles in de sectoren “buiten bijlage I-producten”, “dierlijke” en “plantaardige” producten. Opvolging van de rapportering geschiedt op de driemaandelijkse IPC-vergaderingen. Het Bestuur Economische Inspectie nam eveneens deel aan verschillende ad hoc IPC-vergaderingen en acties m.b.t. het dioxineprobleem.

11.3

ONDERZOEKEN

Door de sectie A werden er in totaal een 3.000-tal onderzoeken uitgevoerd. De regionale directies voegen daar nog zo’n 10.000 onderzoeken aan toe. Naast de controles op de aanbiedingsvorm van wijnen en gedistilleerde dranken en in het bijzonder op het recht op het gebruik van de oorsprongsbenaming “Hagelandse wijn” werden naar jaarlijkse gewoonte ook de wijnwedstrijden “Concours Mondial de Bruxelles” en “Concours Monde Sélection” gecontroleerd. De in oktober 1998 door de Europese Commissie opnieuw geboden mogelijkheid om varkensvlees uit de markt te nemen en op te slaan in “private opslag” liep door in 1999. In totaal werd er in 1999 ongeveer 13 miljoen kg varkensvlees opgeslagen.

11.4

150

CONTROLES A POSTERIORI (CAP)



E7

De CAP worden uitgevoerd op basis van verordening EEG nr. 4045/89. Het doel van deze controles is nagaan of de door het EOGFL gefinancierde verrichtingen daadwerkelijk en op regelmatige wijze hebben plaatsgevonden. De opdracht is tevens om onregelmatigheden in de toekomst te voorkomen, de begane onregelmatigheden te vervolgen en om de verloren gegane bedragen te berekenen en terug te vorderen. Een coördinatiecomité, dat samengesteld is uit vertegenwoordigers van het Ministerie van Financiën (Administratie der Douane en Accijnzen) en van het Ministerie van Economische Zaken (Bestuur Economische Inspectie), staat in voor de voortgangscontrole op de uitvoering van de verordening (EEG) nr. 4045/89. De controle had in 1999 betrekking op de door het BIRB uitbetaalde bedragen voor uitvoerrestituties en interventiemaatregelen voor het begrotingsjaar 1996/1997. In totaal werden door het Bestuur Economische Inspectie (een gespecialiseerde cel binnen de sectie B) 86 dossiers onderzocht. Deze dossiers beslaan uiteenlopende sectoren: opkoopregeling varkens, opslag zuivelproducten, opslagkosten suiker, productierestituties in de sectoren suiker en zetmeel, steun voor magere melkpoeder, schoolmelk, extra heffing zuivel, verstrekking van landbouwproducten aan hulpbehoevenden, uitvoerrestituties in de sectoren zuivelproducten, suiker, granen, slachtpluimvee, varkensvlees, groenten en fruit, rundvlees, eieren en producten van buiten bijlage I. Ingevolge het grensoverschrijdend karakter van sommige CAP-dossiers verleende het Bestuur Economische Inspectie tevens haar medewerking aan talrijke verzoeken tot bijstand van buitenlandse controle-organismen (Nederland, Frankrijk, Duitsland, Verenigd Koninkrijk). Het Bestuur Economische Inspectie nam deel aan verschillende seminaries die georganiseerd werden door het Directoraat F van de Europese Commissie Coördinatie Fraudebestijding (UCLAF) in het kader van verordening (EEG) nr. 4045/89. De bedoeling van de seminaries is het uitwisselen van ervaringen en gegevens om de controle op Europees vlak te optimaliseren.

12

INTERNATIONALE SAMENWERKING

Voornamelijk op het vlak van de bescherming van de consument bij zijn contacten met andere economische actoren in het buitenland (bijvoorbeeld ter gelegenheid van aankopen op reis of in een grensoverschrijdende situatie) is de internationale samenwerking belangrijk. Bij grensoverschrijdend handelscontact is de verleiding voor de handelaars immers groter tot het stellen van daden die zowel de consument als een andere handelaar kunnen schaden. Het Bestuur Economische Inspectie streeft er naar enerzijds via nauwe bilaterale samenwerking met de instanties in de buurlanden, en anderzijds via medewerking in een multilateraal netwerk van overheidsdiensten bevoegd voor het toezicht op het in de handel brengen van goederen (International Marketing Supervision Network of IMSN), om een effectief kader te scheppen waarbinnen tegen dergelijke praktijken met succes kan worden opgetreden.

12.1

BILATERALE SAMENWERKING


151

E7

Jaarverslag 1999

Frankrijk Reeds in 1993 werd een protocol ondertekend voor een nauwe samenwerking met de Franse economische-fraudebestrijdingsdienst “Direction Générale de la Concurrence, de la Consommation et de la Répression des Fraudes” (DGCCRF). De samenwerking gaf aanleiding tot volgende uitwisseling van dossiers. Deze statistieken houden geen rekening met de veelvuldige uitwisseling van juridische informatie over de toepassing van de respectieve wetten. De uitgewisselde dossiers slaan grotendeels op consumentenklachten. De uitvoeringstermijnen van de onderzoeken schommelen tussen de 1 à 5 maanden. Worden er misdrijven vastgesteld, dan wordt ofwel vervolging ingesteld ofwel wordt de overtreder bij wijze van preventie ingelicht over de wetgeving. Verenigd Koninkrijk Via een samenwerkingsprotocol met het Trading Standards Department van het Graafschap Kent heeft het Bestuur Economische Inspectie ook een toegang tot het netwerk van controlediensten, opgesplitst per Graafschap, Verenigd Koninkrijk. Tabel 8 Uitwisseling van dossiers tussen België in enhet Frankrijk Richting uitwisselingsverkeer

1994

1995

BEI naar DGCCRF DGCCRF naar BEI

20 73

27 79

Totaal

93

106

1996

1997

1998

1999

15 92

12 62

19 72

17 78

107

74

91

95


De dagelijkse grensoverschrijdende contacten tussen België en het Verenigd Koninkrijk zijn duidelijk minder in aantal en beperken zich voornamelijk tot de problematiek van de verkoop op afstand of situeren zich in de toeristische sector. Nederland De samenwerkingsovereenkomst met de Nederlandse overheidsinstanties is op haar beurt gestoeld op een totaal verschillende overheidsorganisatie en de andere aanpak van de consumentenbescherming in Nederland. Duitsland Eind 1998 werd in een bilateraal economisch overleg met Duitsland ook wederzijds de noodzaak onderschreven om te komen tot een nauwere en effectievere samenwerking tussen het Bestuur Economische Inspectie en de Duitse instanties bevoegd voor de problematiek van de bescherming van de consument en de eerlijke handelspraktijken. Door de verhuis van de Duitse overheidsadministratie van Bonn naar Berlijn werd het opstellen van een daadwerkelijk akkoord verschoven naar het jaar 2000, maar desondanks wisten de aangesproken partners zich in 1999 reeds duidelijk te vinden. Zo konden, dankzij onderlinge samenwerking, diverse individuele klachtendossiers worden afgehandeld en kon in Duitsland een Zwitsers-Nederlandse frauduleus netwerk van mailor-

152



E7

derverkoop voor de rechter worden gebracht.

12.2

MULTILATERALE SAMENWERKING

De multilaterale samenwerking wordt gebundeld in het International Marketing Supervision Network (IMSN). Sinds 1991 is dit informele netwerk, waarvan de leden uit 29 verschillende landen komen, operationeel. Er worden strategieën aangebracht om oneerlijke handelspraktijken te detecteren, om gegevens uit te wisselen, die nodig zijn voor de opsporing van illegale operatoren en om de kennis van nieuwe communicatietechnieken (elektronische handel) te delen. Van september 1998 tot september 1999 werd het voorzitterschap van het IMSN toevertrouwd aan België, meer bepaald aan het Bestuur Economische Inspectie. In het kader van dit voorzitterschap werd in maart 1999 een tweede conferentie in België (Brugge) georganiseerd. Tijdens het werkjaar 1998-1999 wisselden de leden van het Netwerk bijna 800 dossiers uit. De typische sectoren waarin oneerlijke praktijken wereldwijd kunnen voorkomen zijn de verkoop op afstand, timesharing, geldspelen, tombola’s en verkoop van zogenaamde wondermiddelen. De elektronische handel op Internet is een terrein waar zich nieuwe vormen van grensoverschrijdende activiteiten voordoen. De leden van het Netwerk ondernamen in 1999 opnieuw een wereldwijd gecoördineerde actie om de economische criminaliteit op een maximaal aantal sites te identificeren.


153

E7

154

Jaarverslag 1999


Nationaal Instituut voor de Statistiek

E8

Nationaal Instituut voor de Statistiek 1

Opdracht en structurele taken .......................................................................................157

2

Prioritaire activiteiten ........................................................................................................158

3

Vernieuwingen ..................................................................................................................159 3.1 Een nieuw organogram ........................................................................................159 3.2 Ontwerp van een nieuwe statistiekwet ..............................................................159 3.3 Kwaliteitsverbetering van de statistieken ...........................................................160 3.4 Materiële middelen ...............................................................................................160

4

Het aspect verzamelen ...................................................................................................161 4.1 De gegevensverzameling in het algemeen ......................................................161 4.1.1 ...Bepalen van het universum “DBRIS” ........................................................161 4.1.2 ...Administratieve vereenvoudiging ............................................................162 4.1.3 Bewaking van de federale bevoegdheid van het Ministerie van Economische Zaken en deze van het NIS in het bijzonder ...........164 4.2 De opvolging van het statistisch aanbod ..........................................................165 4.2.1 ...Nieuwe thema’s .........................................................................................165 4.2.2 ...Algemene socio-economische enquête 2001 ......................................165 4.2.3 ...Vervoerstatistieken .....................................................................................166 4.2.4 ...Het opstellen van arbeidsrekeningen en het INR ..................................166 4.2.5 ...De Belgische Conjunctuurindicatoren ....................................................166

5

Het aspect verwerken ......................................................................................................168

6

Het aspect verspreiding ...................................................................................................168


155

E8

156

Jaarverslag 1999



1

E8


Het Nationaal Instituut voor de Statistiek (NIS) is de openbare Belgische Statisticus met een algemene opdracht gesitueerd in een wettelijk kader. Naast de wet van 4 juli 1962 betreffende de openbare statistiek, gewijzigd bij de wet van 1 augustus 1985 en de wet houdende sociale en diverse bepalingen van 21 december 1994 oefent de openbare statistiek zijn opdracht uit in het kader van welbepaalde internationale teksten en Europese verordeningen. Het NIS deelt deze bevoegdheid met het Instituut voor de Nationale Rekeningen, dat echter een specifieke opdracht heeft. De internationale juridische context verplicht de openbare statistici ertoe te handelen naar de principes van geoorloofdheid, finaliteit en proportionaliteit. Sinds 1992 legde de Europese Conferentie van Statistici principes voor de openbare statistiek vast in een gedragscode, die later werd goedgekeurd door de Statistiekcommissie van de Verenigde Naties en ten slotte in april 1994 door de Algemene Vergadering van de Economische en Sociale Raad van de Verenigde Naties. In de Europese context lagen zij aan de basis van de principes van artikel 10 van verordening 322/97 van 17 februari 1997 van de Raad van de Europese Unie betreffende de communautaire statistiek (Publicatieblad van de Europese Gemeenschappen, L 52 van 22 februari 1997). Om zijn opdracht te vervullen dient het NIS gegevens te verzamelen, te verwerken en te verspreiden. Verzamelen Het NIS zoekt gegevens bij de economische of sociale actoren. Dit gebeurt ofwel door rechtstreekse bevraging, waarbij personen of ondernemingen rechtstreeks ondervraagd worden, ofwel door onrechtstreekse bevraging, door gebruik te maken van administratieve bestanden. Voorrang wordt gegeven aan deze laatste methode. Deze handelwijze kadert in de principes van de kosteneffectiviteit - statistische informatie te verkrijgen tegen een zo gering mogelijke kost voor de aangevers - en van de administratieve vereenvoudiging. Het NIS is gebonden aan het statistisch geheim. Verwerken Kwantitatieve en kwalitatieve gegevens over een bepaald domein worden gecodeerd, geordend en op hun waarschijnlijkheid gecontroleerd. Het geheel van gegevens wordt in significante tabellen bij elkaar gebracht. Het NIS past de verwerkingssystemen aan de huidige technologische evolutie aan. Pc’s en pc-software en lokale netwerken spelen een steeds belangrijkere rol. Pc-software vergemakkelijkt de invoer van data, controles en resultatenanalyse. De werkzaamheden om informatie te verzamelen bij de aangevers, de controle, de codering en de invoer op informaticadragers zijn de zwaarste en duurste stadia in het statistische productieproces. Verspreiden De statistische informatie wordt voor zoveel mogelijk personen toegankelijk gemaakt door middel van moderne verspreidingsmethoden. Er zijn drie groepen van bestemmelingen en


157

E8

Jaarverslag 1999

gebruikers: - de overheid: hiermee worden alle Belgische overheden bedoeld alsook de internationale overheden; - de bedrijven: het geheel van economische actoren in nijverheid en diensten evenals hun beroepsverenigingen; - de gemeenschap in het algemeen: de burgers, de belangengroepen en de wetenschappelijke wereld.

2


De activiteiten van het NIS pasten in het kader van tien fundamentele principes die tijdens de 47ste zitting van de Economische Commissie van de Verenigde Naties op 15 april 1992 in Genève i.v.m. de officiële statistiek werden aangenomen: - onpartijdigheid van de openbare statistiek en toegangsrecht van de burgers; - eerbiedigheid van de deontologische en wetenschappelijke principes bij het verzamelen, verwerken en verspreiden van gegevens; - informatie over de bronnen, methoden en werkwijzen; - het recht van de nationale instituten voor de statistiek om kritiek te leveren op onjuiste interpretaties of misbruik van statistieken; - gebruik van alle bronnen, met inbegrip van administratieve bestanden; - eerbiediging van het statistisch geheim en van het uitsluitend gebruik voor statistische doeleinden; - openbaarheid van de wetten, reglementen en maatregelen die de werking van de statistiek bepalen; - coördinatie van de statistiek; - gebruik van internationaal normen; - internationale samenwerking. In die context zijn de volgende activiteiten prioritair voor het NIS: - aan de vraag naar statistieken voldoen; - het aanbod verbeteren; - de doorzichtigheid van werkwijze en de manier van verzamelen verzekeren; - voorrang geven aan de voorstelling van het (voorlopig) resultaat; - dienstverlening aan het publiek verbeteren.

3

VERNIEUWINGEN

3.1

EEN NIEUW ORGANOGRAM

158



E8

In 1999 werden vier statistiekproducerende afdelingen gecreëerd naast de stafdiensten, de afdeling Informaticamiddelen, de afdeling Beheer en de afdeling Verspreiding. De afdeling Structurele enquête van de ondernemingen en conjuncturele nijverheidsstatistieken verzamelt informatie over de economische activiteit van de Belgische ondernemingen en stelt maandelijkse statistieken op over de hoeveelheid en de waarde van de leveringen in de industriële sectoren. De afdeling Statistieken bij huishoudens bevraagt de gezinnen over het bestedingspatroon van hun inkomsten en onderzoekt bevolkingskenmerken; zij omvat ook de eenheid “Algemene socio-economische enquête” die deze enquête voorbereidt. Deze eenheid verzamelt naast demografische informatie eveneens socio-economische gegevens bij de gezinnen (onder meer mobiliteit, opleidingsgraad, woningbestand). De afdeling Statistieken van de ondernemingen; handel, transport en diensten stelt indicatoren op over de activiteit van de handel en de diensten en verzamelt informatie over de vervoerswijzen en de verkeersongevallen op de openbare weg. Deze afdeling stelt kortetermijnstatistieken op die door Europese Verordeningen worden opgelegd. Via de eenheid Conjunctuurindicatoren werkt de afdeling, samen met de Dienst voor het Indexcijfer van het Bestuur Handelsbeleid, aan de aanpassingen van de productieprijsindices, de tweede belangrijkste conjunctuurindicatoren na de productieindexcijfers. Via consultatie van de BTW-databanken worden omzet-, investerings- en exportstatistieken van de ondernemingen opgesteld. De afdeling Sociale Statistieken richt haar activiteiten op de evolutie van de lonen van arbeiders en bedienden, onderzoekt de loonkost en de loonstructuur en meet volgens internationaal vergelijkbare definities werkgelegenheid en werkloosheid. In de landbouwsector worden de productie, de lonen en de structuur van de landbouwbedrijven gekwantificeerd. Op basis van vergelijkbare Belgische gegevens afkomstig uit administratieve bestanden van de gewesten worden milieustatistieken opgesteld. Er worden eveneens gegevens verzameld omtrent de investeringen van de ondernemingen inzake milieuzaken. Op basis van administratieve gegevens van het kadaster en gegevens uit de landbouwtelling wordt een gegevensbank ontwikkeld over het bodemgebruik.

3.2

ONTWERP VAN EEN NIEUWE STATISTIEKWET

Op 26 maart 1999 heeft de Ministerraad het voorstel tot wijziging van de statistiekwet van 4 juli 1962, dat in 1998 werd uitgewerkt en aan de minister van Economie voorgelegd, voor advies naar de Raad van State doorgestuurd.

3.3

KWALITEITSVERBETERING VAN DE STATISTIEKEN

Het NIS waakt via de cel bureau “Methoden en Coördinatie”, die binnen het NIS een horizon-


159

E8

Jaarverslag 1999

tale opdracht vervult over de hoogstaande kwaliteit van de statistische gegevens, definieert het universum van waaruit de statisticus zijn gegevensverzameling doet, buigt zich over het probleem van de non-respons bij statistieken (non-respons wil zeggen dat een statistiekplichtige weigert aangifte te doen of onvolledig antwoordt), bepaalt de steekproef en analyseert de resultaten van de gegevensverzameling. Het NIS waakt ook over de metagegevens. De gebruikte definities, methoden en nomenclaturen worden uitgelegd, zodat de statistieken met kennis van zaken gebruikt kunnen worden en duidelijkheid bestaat over wat een statistische observatie juist meet. Het volstaat niet te beschikken over voldoende menselijke middelen, deze ambtenaren moeten ook op hoog niveau bijgeschoold worden. Naast het gebruik van de initiatieven van het Opleidingsinstituut van de Federale Overheid (OFO) en het hele Ministerie van Economische Zaken ontwikkelt het NIS interne opleidingsprojecten in statistische software, communicatie en internationale samenwerking. Hiertoe steunt het ook op een omvangrijke Europese activiteit, Training for European Statisticians (TES), gepatroneerd door Eurostat en alle Lidstaten met het doel de voorgezette opleiding van de statistici van de Europese NIS in brede zin te verzekeren. Het NIS startte in 1999 opnieuw de samenwerking op met de Belgische Vereniging voor Statistiek (BVS), die in 1935 werd opgericht en recent nieuw leven kreeg ingeblazen. De BVS verenigt diverse academische en wetenschappelijke deskundigen uit de wereld van de statistiek, de Belgische universiteiten en geïnteresseerden in de statistiek. De BVS is nuttig voor het NIS inzake opleiding, kennisuitwisseling en wetenschappelijke samenwerking.

3.4

MATERIELE MIDDELEN

In 1999 heeft het NIS grote financiële middelen uitgetrokken om zijn personeel adequaat te huisvesten en in te richten en om de bibliotheekbezoekers te kunnen ontvangen en beter te dienen. Het Centrum voor Informatieverwerking van het NIS staat in voor een doorgedreven informatisering van de statistische omgeving en voor de verdere uitbouw van de informaticainfrastructuur die daarvoor nodig is. Door de technologische ontwikkeling van informatietransmissietechnieken, de komst van steeds betrouwbaarder en krachtiger pc’s en steeds beter presterende software evolueert het NIS ertoe die technieken, software en lichte informatica te integreren in zijn mainframeomgeving. Dit heeft een invloed op nagenoeg alle werkzaamheden bij de productie van statistieken, namelijk het verzamelen, invoeren, coderen, opslaan, analyseren en publiceren van de informatie. De overgang naar het jaar 2000 verliep zonder problemen. De omzettingen naar de Euro worden intensief voortgezet. De statistiekformulieren zijn zo opgesteld dat de statistiekplichtigen in de overgangsfase aangifte kunnen doen in BEF of Euro. De antwoordgraad in Euro was in 1999 marginaal.

160



4

HET ASPECT VERZAMELEN

4.1

DE GEGEVENSVERZAMELING IN HET ALGEMEEN

4.1.1

BEPALEN VAN HET UNIVERSUM: “DBRIS”

E8

Het NIS wendt zich meestal tot potentiële aangevers bij wijze van steekproef. Wanneer het gaat om individuen of huishoudens gebruikt het NIS uittreksels uit de bestanden van het Rijksregister van natuurlijke personen. Voor wat de bedrijven betreft heeft het NIS vanaf eind 1994 een eigen bestand moeten samenstellen van alle productie-eenheden: DBRIS. DBRIS staat voor Databank van de Statistische Informatieplichtigen (bedrijven) en is het product dat het NIS heeft gecreëerd ter uitvoering van de Europese Verordening 2186/93: de Verordening Registers. Bij de ontwikkeling van DBRIS werden de bestaande grote administratieve bestanden met betrekking tot ondernemingen geïntegreerd. De meerwaarde van DBRIS bestaat erin dat men aldus een volledig beeld krijgt van alle economische actoren. DBRIS, dat informatie groepeert die bij diverse administraties te vinden is, bevat nu ongeveer 800.000 adressen. Via de faillissementenstatistiek (gegevens uit administratieve bestanden van het Ministerie van Justitie) en de BTW- en RSZ-bestanden maakt het NIS volgens de richtlijnen van Eurostat een demografie op van de ondernemingen. De nadruk wordt bij DBRIS gelegd op de economische activiteit van de ondernemingen. Via een Europees economisch statistisch classificatiesysteem aangepast aan de Belgische situatie (NACE-BEL) worden de economische actoren ingedeeld volgens hun economische activiteit. De activiteit wordt afgeleid uit de gegevens van bovenvermelde administratieve databanken of door het NIS toegekend op basis van eigen enquêtes zoals Prodcom (Products of the European Community) en de Structuurenquête. Naast het bepalen zelf van het universum van de statistiekplichtige ondernemingen wil DBRIS een databank creëren die alle ondernemingen (welke ook hun juridische vorm weze) en natuurlijke personen (zelfstandigen, vrije beroepen) bevat die in België een economische activiteit uitoefenen. In die zin kan men zeggen dat DBRIS bijdraagt tot de doelstelling van de administratieve vereenvoudiging. Hetgeen DBRIS put uit administratieve bestanden, wordt niet meer aan een statistiekplichtige onderneming gevraagd. Zo voorkomt DBRIS dubbele bevraging. De hoofdbronnen van DBRIS zijn de bestanden van de BTW (administratie van Financiën) en de RSZ (Rijksdienst voor Sociale Zekerheid) waartussen een link wordt gelegd via een door het NIS opgestelde concordantietabel. Verdere inputs zijn het Register van rechtspersonen (Ministerie van Binnenlandse Zaken), de Balanscentrale, het bestand van de vennootschapsbelasting, het bestand van de personenbelasting en sociale bestanden (o.a. de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid van de Provinciale en Plaatselijke Overheidsdiensten). Verder heeft het NIS zich in 1999 ingespannen om DBRIS inhoudelijk te vervolledigen en te verfijnen.


161

E8

4.1.2

Jaarverslag 1999

ADMINISTRATIEVE VEREENVOUDIGING

Het NIS put bij het opmaken van statistieken zoveel mogelijk uit beschikbare administratieve bronnen. Een aantal statistieken worden reeds geruime tijd opgesteld via het gebruik van administratieve databanken; voorbeelden hiervan zijn de financiële statistieken, de statistiek van de faillissementen en bepaalde milieustatistieken. Deze werkwijze voorkomt dat gegevens die reeds elders in een bestand zijn opgeslagen aan statistiekplichtigen worden gevraagd. De administratieve vereenvoudiging is het leidmotief van het NIS bij de herziening van de bestaande statistieken. Dit objectief werd in 1999 onmiskenbaar toegepast bij de hervorming van de loon- en arbeidskoststatistieken. Tot januari 1999 had het NIS vijf verschillende halfjaarlijkse enquêtes om gegevens over lonen en arbeidstijd te verzamelen. Bijkomend moet het instituut in opdracht van Eurostat en op basis van een verordening twee vierjaarlijkse enquêtes houden, enerzijds over de structuur van de lonen en anderzijds over de structuur en het niveau van de arbeidskosten. Vanaf 1999 is het NIS overgeschakeld op een geïntegreerd systeem van loonstatistieken. De halfjaarlijkse enquêtes betreffende het algemeen loononderzoek in de nijverheid, enkele dienstensectoren en de arbeidsduur in de nijverheid (KB van 4 oktober 94), worden samen met de vierjaarlijkse enquêtes naar de structuur en de verdeling van de lonen (EG-verordeningen nr. 530/99) omgevormd tot één jaarlijkse loonstructuurenquête. Met andere woorden, de jaarlijkse onderzoeken leveren de informatie voor de gelijknamige vierjaarlijkse EG-enquête. De enquête naar de structuur en het niveau van de arbeidskosten blijft behouden, maar de administratieve last voor de ondernemingen wordt in het jaar 2000 geminimaliseerd. Alle gegevens, beschikbaar in de administratieve bronnen, zullen worden overgenomen en de opgevraagde informatie zal enkel aanvullend zijn. De bruikbare administratieve bronnen in dit verband zijn de RSZ-gegevens op het niveau van de ondernemingen en de sociale balans voor de gegevens inzake arbeidsduur en opleidingskosten. Met deze belangrijke hervorming van de loonstatistieken heeft het NIS reeds een grote inspanning geleverd om een lastenverlaging naar de bedrijven door te voeren. Voor wat betreft de steekproefenquête naar de arbeidskrachten (KB van 10 april 1992), die vanaf 1999 driemaandelijks uitgevoerd wordt om tegemoet te komen aan de Europese Verordening ter zake, is dezelfde weg van administratieve vereenvoudiging bewandeld. De bruikbare administratieve bronnen van de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid (RSZ) kunnen ook hier leiden tot een reductie van het aantal vragen die gesteld worden aan 48.000 huishoudens. Hoewel het principe van dit soort administratieve vereenvoudiging “gegevens opvragen uit bestaande bestanden” logisch en efficiënt lijkt is het niet steeds zonder meer uitvoerbaar, waardoor het NIS zijn objectief van administratieve vereenvoudiging onvoldoende heeft kunnen bereiken. Het NIS heeft moeten vaststellen dat in vele gevallen de verantwoordelijken voor die bestanden, steunen op een eigen regelgeving of meer algemeen op de wetgeving m.b.t. de bescherming van de persoonlijke levenssfeer, zich terughoudend hebben opgesteld om informatie te leveren binnen een voldoende korte termijn, met een voldoende graad van precisie, en een voldoende mate van vergelijkbaarheid. Uiteraard is de zorg van deze verantwoordelijken om de individuele gegevens die zij hebben opgeslagen te beschermen lovenswaardig. Toch heeft hun houding onvermijdelijk tot gevolg dat de overgang naar de

162



E8

indirecte gegevensverzameling wordt geblokkeerd en dat het NIS hetzij moet afzien van het opstellen van bepaalde statistieken, hoewel de informatie ervoor beschikbaar is, ofwel deze informatie via directe bevraging moet inzamelen, wat zowel strijdig is met de belangen van de aangever (administratieve druk) als met die van het NIS. In het ontwerp van wet tot wijziging van de Statistiekwet krijgen de verantwoordelijken voor de bestanden nog meer expliciet alle garanties van bescherming van de persoonlijke levenssfeer en het zakengeheim. Ook het enquêteformulier voor een algemene socio-economische enquête 2001 kan ingekort worden via de bevraging van administratieve databanken. Het NIS heeft een studie gemaakt van gegevensbanken naast het Rijksregister die nuttig kunnen zijn in dat verband. Het kadaster bleek niet onmiddellijk bruikbaar, de instellingen verbonden met de Kruispuntbank voor de Sociale Zekerheid wel. Voor de bestanden van de instellingen van de sociale zekerheid dient het NIS toegang te krijgen tot individuele gegevens geïdentificeerd door het nummer in het Rijksregister van de gehele Belgische bevolking. Ook bij de landbouwstatistieken zet het NIS zijn inspanningen voort om de aangiftelast voor de landbouwer te verminderen. Het voorstel om de landen tuinbouwtelling van 1 december te vervangen door een steekproefonderzoek dient gezien te worden in het licht van een kwaliteitsverbetering van de ingezamelde gegevens, een vluggere verspreiding van de resultaten en een lastenvermindering voor de aangevers en de gemeentebesturen, die in de landbouwsector vaak instaan voor de inzameling van statistische gegevens. In dat verband wordt een elektronisch vragenformulier geïntroduceerd bij de gemeentebesturen. De algemene landen tuinbouwtelling op 1 mei blijft behouden. De structuurenquête bij de ondernemingen, één van de bronnen voor de Nationale Boekhouding, werd in 1999 onderworpen aan een interne audit. De steekproef werd herbekeken, de realisatie van elektronische vragenformulieren werd onderzocht. De kostprijs van deze statistiek werd gedrukt door zoveel mogelijk andere methoden te gebruiken dan reizende ambtenaren om de non-respons te verminderen. In het kader van de administratieve vereenvoudiging worden de vragenlijsten herzien en ingekort; gegevens die uit bestaande databanken (o.m. de Balanscentrale) geput kunnen worden, worden niet meer gevraagd aan een statistiekplichtige onderneming. Voor wat de handelsstatistiek betreft wordt nagegaan of deze statistiek geïntegreerd kan worden in het gedeelte handel uit de structuurenquête. Goede interne coördinatie vermijdt dubbel gebruik en dubbele bevraging.

4.1.3 BEWAKING VAN DE FEDERALE BEVOEGDHEID VAN HET MINISTERIE VAN ECONOMISCHE ZAKEN EN DEZE VAN HET NIS IN HET BIJZONDER Voor de milieustatistieken gebruikt het NIS vooral secundaire gegevens uit – vooral gewestelijke – administratieve bestanden en kruist deze met wetenschappelijke gegevens en socio-economische statistieken om reeksen te publiceren die op interregionaal en internationaal niveau vergelijkbaar zijn. In het kader van reeds opgerichte interministeriële coördinatiestructuren is


163

E8

Jaarverslag 1999

zulks slechts mogelijk mits een betere harmonisering van de methoden en een betere toegang tot de basisbestanden. De administratieve gegevens van de gewesten worden geharmoniseerd door de statistiekgroepen van het Coördinatiecomité voor het Internationaal Milieubeleid (CCIM). Het CCIM beantwoordt de vragenlijsten van de OESO en Eurostat. Het NIS heeft zich daar - tot nog toe vergeefs - tegen verzet aangezien de statistische onafhankelijkheid van de meegedeelde gegevens niet kan gewaarborgd worden. Het NIS blijft waakzaam om te voorkomen dat andere instanties dan het NIS zijn wettelijke statistiekopdrachten en de methodologische coördinatie overnemen. Diezelfde waakzaamheid is geboden bij de aanmaak van andere statistieken, met name de statistieken omtrent de audiovisuele nijverheid en markten, waar de activiteit van het NIS terzake zijn oorsprong vindt in een ontwerpbeschikking van de Raad van de Europese Unie, die als doel heeft een infrastructuur voor de informatieopslag over audiovisuele industrieën en markten op te zetten. In dat verband moeten de Lid-Staten overgaan tot een behoeftenanalyse, een analyse van de bestaande gegevens en bronnen, de regelmatige informatieoverdracht van deze gegevens en de opzet, op vrijwillige basis, van proefonderzoek. Deze acties moeten uitgevoerd worden in de periode 1998-2001. In 1999 vervulde het NIS enkel een waarnemende rol en waakte het erover dat andere instanties die statistiekopdracht niet overnemen van het NIS. De ministers die cultuur onder hun bevoegdheid hebben, nemen deel aan de werkvergaderingen. Het NIS werd niet betrokken bij de voorbereidingen van deze beschikking. Even oplettend moet het NIS blijven bij het opstellen van de landbouwstatistieken. Het feit dat de landbouwstatistiek binnen de Raad van de Europese Unie meespeelt in de besluitvorming over de landbouw vergemakkelijkt de taak van het NIS niet. Het NIS poogt de vergaderingen bij de landbouwdepartementen te volgen en alert te zijn bij eventuele problemen. Dezelfde oplettendheid dient aangehouden te worden bij het opstellen van cultuurstatistieken. Op dit ogenblik stelt het opstellen van de toerismestatistieken geen grote problemen. Aangezien het promoten van het toerisme is toevertrouwd aan de gemeenschappen en gewesten, is toch omzichtigheid geboden. De statistieken die het NIS levert dienen afgestemd te worden op de vraag van deze instellingen en snel en duidelijk genoeg te zijn om te vermijden dat men het NIS verwijt geen of onvoldoende statistieken te leveren.

4.2

DE OPVOLGING VAN HET STATISTISCH AANBOD

4.2.1

NIEUWE THEMA’S

De statisticus is vooral een waarnemer die kwantificeerbare informatie verzamelt, controleert, ordent en samenbrengt in anonieme reeksen. Het aanbod aan statistieken – voor het ogenblik ongeveer 150 – moet afgestemd blijven op de behoeften. De inventarisering en de berekening van de kostprijs van de statistieken

164



E8

worden voortgezet. Gezien de maatschappij die de statisticus waarneemt verandert, dient hij daar onmiddellijk in zijn waarnemingen rekening mee te houden – ook als daar nog geen wetgeving toe bestaat – zodat zijn informatie nuttig is om besluitvorming voor te bereiden, te volgen, te evalueren en aan te passen. Nieuwe thema’s zoals de tijdbudgetenquête, statistieken over mobiliteit, leefmilieu, audiovisuele industrie en markten, de informatiemaatschappij en indicatoren van de elektronische handel dienen in die samenhang gezien te worden. Het NIS tracht de internationale ontwikkelingen en beslissingen terzake te volgen, indicatoren en meetinstrumenten vast te leggen, na te gaan wat zij aan informatie reeds in huis heeft. Hiertoe wordt een inventaris opgesteld van informatie afkomstig uit bestaande statistische onderzoeken; daarna wordt de mogelijkheid onderzocht om doelgerichte kleine enquêtes bij gezinnen en bedrijven uit te voeren als bijkomende vragenmodule in een bestaande enquête. Alzo werd aan het huishoudbudgetonderzoek in 1999 een tijdbudgetenquête toegevoegd. Hierbij hielden de personen die deelnamen aan het onderzoek in agenda’s bij hoe zij hun normale werkdagen en weekends doorbrachten en wanneer en op welke wijze ze zich verplaatsten. Het koppelen van het huishoudbudget aan het tijdbestedingsbudget kan interessante gegevens opleveren over de invloed van de socio-economische toestand op de mobiliteit en het levenspatroon van de verschillende lagen van de bevolking. Bij de structuurenquête wordt aan de grote ondernemingen via een niet-verplichte vragenlijst gevraagd naar de uitgaven die bedrijven doen in het kader van milieubescherming. Het NIS zal die resultaten analyseren.

4.2.2

ALGEMENE SOCIO-ECONOMISCHE ENQUETE 2001

De Hoge Raad voor de Statistiek (HRS) heeft, overeenkomstig artikel 9 van de statistiekwet, de realisatie onderzocht van de tienjaarlijkse telling in 2001. Na consultatie van de gebruikers op alle niveaus (federale en regionale overheid, universiteiten, wetenschappers en andere) en onderzoek van de door het NIS voorgelegde alternatieve oplossingen (meer bepaald een steekproef van 10 % bij de hernieuwing van de identiteitskaarten en de medewerking van de Post en de postbodes bij het ophalen van de formulieren) heeft de HRS de overheid geadviseerd een telling van het traditionele type te houden, dus over heel de bevolking, waarbij echter vernieuwde methodes gebruikt zouden worden (zoals een zelf in te vullen vragenlijst, terugsturen van de formulieren per post en sterker gebruik van administratieve gegevensbanken).

4.2.3

VERVOERSTATISTIEKEN

Het NIS tracht te voldoen aan de verplichtingen uit de Europese Regelgeving. Een planning werd aangevat met het oog op een verwachte verdere werkuitbreiding opgelegd door de Europese Unie, inzonderheid in de personenvervoerstatistiek, de statistiek van het intermodaal vervoer en de luchtvaartstatistieken. Een nieuw basisformulier werd ontworpen in verband met het goederenvervoer over de weg om te voldoen aan een nieuwe Europese Verordening, die van toepassing is vanaf 1 januari 2000. Binnenscheepvaart: overname, aanpassing en verwerking van de tot dusverre toegepaste


165

E8

Jaarverslag 1999

programmatuur van het “Ministère de l’Equipement et du Transport” met het doel de continuïteit van deze statistiek verder te verzekeren.

4.2.4

HET OPSTELLEN VAN ARBEIDSREKENINGEN EN HET INR

In de schoot van het Instituut voor de Nationale Rekeningen (INR) werd in 1999 een coördinatiecel “Gegevens over werkgelegenheid en werkloosheid” opgericht, belast met het onderzoek naar de aanmaak en de validering van werkgelegenheidsgegevens en met de taak na te gaan of het mogelijk is om in België arbeidsrekeningen op te stellen. Het Europees Stelsel van Economische Rekeningen (ESER) legt verplichtingen op voor het leveren van deze sociale gegevens. De driemaandelijkse gegevens over de evolutie en de structuur van de arbeidsmarkt, verzameld via de continue enquête naar de arbeidskrachten, kunnen vanaf 2000 een belangrijke bijdrage leveren om te komen tot het opstellen van arbeidsrekeningen in België. Een analyse van deze gegevens en van andere bruikbare bestanden (Ministerie van Tewerkstelling en Arbeid) werd door het NIS beëindigd in juni 1999 en doorgestuurd naar alle leden van de coördinatiecel.

4.2.5

DE BELGISCHE CONJUNCTUURINDICATOREN

Conjunctuurindicatoren zijn belangrijk voor een land, omdat ze een zicht bieden op de ontwikkelingen in de economie, nu en in de nabije toekomst. Dat zicht is noodzakelijk om als overheid, als bedrijf of als andere actor te kunnen inspelen op die evoluties. Conjunctuurindicatoren zijn enkel nuttig als ze actueel zijn, als ze op tijd zijn en, beter nog, als ze vooruitlopen op de evoluties. Om tijdig indicatoren te hebben moet een afweging gemaakt worden. Bij maximale betrouwbaarheid en relevantie moeten enerzijds de snelheid en anderzijds de kwaliteit en de gedetailleerdheid tegen elkaar afgewogen worden. Precies omdat het toekomstperspectief zo belangrijk is, wordt veel waarde gehecht aan vooruitlopende indicatoren, zoals de nieuwe orders, de bouwvergunningen of de conjunctuurenquêtes naar de orderpositie en de vooruitzichten van de ondernemingen. Het NIS is op internationaal niveau verantwoordelijk voor de Belgische conjunctuurindicatoren, vooral naar Eurostat toe. Hoewel een aantal daarvan buiten het NIS berekend worden, moet het NIS erover waken dat ook die indicatoren voldoen aan alle methodologische normen. Het NIS berekent en verspreidt een hele reeks conjunctuurindicatoren. Enkele voorbeelden : productie, werknemers, gewerkte uren in industrie en bouw, arbeidskosten, omzet in industrie, handel en overige diensten, investeringen, faillissementen, uurlonen, inschrijvingen nieuwe wagens. Door een aantal recente evoluties is het belang van conjunctuurindicatoren sterk toegenomen, in de eerste plaats door de voortschrijdende Europese harmonisering (Verordening 1165/98), de invoering van de Euro en een protocol dat België in juni 1996 afsloot met het Internationaal Muntfonds. Tenslotte zijn er veel maatschappelijke actoren (de federale en regionale overheden, het Federaal Planbureau, de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven, het bedrijfsleven, de Organisatie voor de Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO), de Verenigde Naties (VN) en allerhande onderzoeksinstanties) die vragen naar meer, betere

166



E8

en snellere conjunctuurindicatoren. Dit vergt een aanpak op langere termijn. Bij het opmaken van de stand van zaken van de Belgische conjunctuurindicatoren, kan een drievoudig onderscheid gemaakt worden tussen indicatoren die helemaal of grotendeels in orde zijn, indicatoren waaraan gewerkt wordt met het oog op het halen van de deadlines volgens de Verordening inzake kortetermijnstatistieken en tenslotte problemen die overblijven. Bij de eerste groep horen de productie-indexcijfers (de belangrijkste indicator), de werknemersindexcijfers en de indexcijfers van de gewerkte uren in industrie en bouw, de bouwvergunningen, de omzet in de handel, de arbeidskosten, e.a. Naast de door de Verordening opgelegde indexcijfers berekent het NIS ook niet-verplichte maar interessante indicatoren als faillissementen, investeringen en nieuwe inschrijvingen van wagens. België is de enige EU-lidstaat die beschikt over gedetailleerde en maandelijkse investeringsindexcijfers! Om tegen de einddatum te kunnen voldoen aan de eisen van de Verordening, werden in het NIS een aantal projecten opgestart om het systeem van NIS-conjunctuurindicatoren uit te breiden en te verbeteren: - Op basis van de gegevens van de maandelijkse NIS-enquêtes in industrie en bouw wordt gewerkt aan een automatische berekening en verspreiding van indexcijfers van de omzet, de nieuwe orders en de lonen. - De methodologie voor de berekening van materiaalkostenindexcijfers voor de bouw wordt uitgewerkt; daarmee kunnen vervolgens, in combinatie met de bestaande indexcijfers van de loonkosten, bouwkostenindexcijfers berekend worden. In verband met de bouwkostenindex heeft het NIS nagegaan hoe het een alternatief kan bieden voor de mercuriale-index. Het NIS staat volgende oplossing voor: uit de inputgegevens voor de bouwkostenindex die aan Eurostat moet geleverd worden, zal het NIS, zodra deze volledig operationeel is, de nodige gegevens kunnen verstrekken aan de Nationale Confederatie van het Bouwbedrijf (NCB) om een index te construeren die geschikt is voor toepassing bij langlopende contracten. Op korte termijn dient een andere bron aangesproken te worden. Uit de maandelijkse cijfers van de Prodcom-enquête kunnen eenheidsprijzen per product berekend worden. Het NCB kan dan zelf aan de hand hiervan indexformules opstellen. - De omzetindexcijfers op basis van de exploitatie van het administratieve bestand van de BTW-aangiften worden in overeenstemming gebracht met de eisen van de Verordening. - Om sneller en efficiënter conjunctuurgegevens in te zamelen, op een wijze die minimale inspanningen vraagt van de ondernemingen, werd een pilootproject opgestart rond enquêtering via Computer Assisted Telephone Interviewing (CATI). Een tweetal items hebben tot op heden nog geen oplossing gekregen: - De indexcijfers van de productieprijzen (in samenwerking met het Bestuur Handelsbeleid): België beschikt niet over indexcijfers over de productieprijzen (-of afzet) voor buitenlandse markten, zoals de Europese Verordening ter zake voorschrijft. De productieindexcijfers voor de binnenlandse markt zijn methodologisch voorbijgestreefd zodat men zich vragen kan stellen over de bruikbaarheid ervan. Het NIS heeft voor dat laatste een voorstel uitgewerkt voor het Bestuur Handelsbeleid. - Indexcijfers van de werkzame personen (werknemers, werkgevers, zelfstandigen). Gegevens


167

E8

Jaarverslag 1999

uit administratieve databanken (RSZ en RSVZ) zouden gecombineerd moeten worden. Indien dit niet lukt zou de organisatie van een bijkomende enquête een alternatief kunnen zijn, wat echter niet zou stroken met de administratieve vereenvoudiging, één van de hoofdprioriteiten van het NIS.

5

HET ASPECT VERWERKEN

Bij het verwerkingsproces (codering, waarschijnlijkheidscontrole, ordening in tabellen) is het Centrum voor Informatieverwerking van het NIS in sterke mate betrokken. De toepassingen van optische lezing werden uitgebreid. Tot eind juni 2000 zullen de vier externe programmeringsanalisten in het kader van de problematiek van het jaar 2000 en de introductie van de Euro in dienst blijven. Het intern netwerk van het NIS werd verder uitgebreid. In de pc-omgeving werden 200 pc’s en twintig draagbare pc’s aangeschaft, gedeeltelijk ter vervanging van verouderde toestellen. Voor de pc-gebruikers werd MS-Office 2000 aangekocht evenals negen multimedia-pc’s en een facturatie- en boekhoudpakket voor de dienst Documentatie en Verkoop. Met het Geographical Information System (GIS) kunnen de statistische sectoren herzien en gedigitaliseerd worden. Voor de drukkerijomgeving werd een verzamelmachine aangekocht. De overgang van het hiërarchisch gestructureerd databasesysteem IMS naar het relationeel databasesysteem DB2 voor de opslag van de resultaten voor verspreiding en de organisatie van de gegevensverspreiding met de software Business Objects (BO) wordt voortgezet.

6

HET ASPECT VERSPREIDING

Het NIS heeft de laatste jaren ernstige inspanningen geleverd om statistische informatie op passende wijze ter beschikking te stellen van de bestemmelingen en gebruikers, met name de overheid, het bedrijfsleven en de samenleving in het algemeen. De activiteiten van het NIS hebben slechts zin als statistische resultaten passend verspreid worden. Het Instituut beschikt hiertoe over een aantal traditionele middelen (publicaties op papier, perscommuniqués), maar heeft de laatste jaren werk gemaakt van verspreiding via moderne gegevensdragers, onder meer via cd-rom en het Internet – mineco.fgov.be en statbel.fgov.be. Sinds enkele jaren heeft het NIS een verspreidingsbeleid uitgewerkt met volgende beleidslijnen: - Analyse van de vraag: de productie van statistieken mag zich niet laten leiden door administratieve gewoonten of gebruiken maar dient te beantwoorden aan de reële behoeften van de statistiekgebruikers in ruime zin. - Voor de traditionele publicaties wordt verder gewerkt aan een nieuwe stijl. Aandachtspunten van die nieuwe stijl zijn: harmonisering van de brochures (kaft, lettertype, achtergrond), kleurcodes per thema, keuze van een huisstijl, gebruik van hetzelfde logo en de huisstijl op alle producten met het doel de herkenbaarheid en de imagebuilding van het NIS te bevorderen tegen een aanvaardbare kostprijs en met aandacht voor marketingprincipes. - Het NIS levert ernstige inspanningen om de leesbaarheid van teksten te verhogen en ingewikkelde materies eenvoudig voor te stellen. - Tijdige publicatie van de resultaten: het NIS is er in geslaagd belangrijke statistieken, zoals de maandstatistieken Prodcom, de jaarlijkse enquête naar de structuur van de ondernemingen

168



E8

of de steekproefenquête naar de arbeidskrachten te publiceren op hetzelfde moment als grote statistiekinstellingen (Frankrijk – INSEE en Nederland – CBS). De resultaten van Prodcom België behoren tot de eerst gepubliceerde in Europa; de resultaten van de enquête naar de structuur van de ondernemingen (referentiejaar 1997) werden in december 1999 ter beschikking gesteld, drie maanden vroeger dan gepland. Ter uitvoering van zijn verspreidingsbeleid heeft het NIS de referentiegegevensbank DBREF ontwikkeld die de resultaten van de statistische gegevensverzameling bevat. Zij bevat tabellen met statistische gegevens die op maat van de gebruiker kunnen opgevraagd en verspreid worden op papier, diskette of een andere informatiedrager. In de vijf documentatiecentra van het NIS zijn er multimedia-pc’s en cd-rom-servers ten einde een betere dienstverlening te verschaffen aan de gebruikers. Het NIS spant zich eveneens verder in om zijn verspreidingsbeleid publieksvriendelijker te maken en zet zijn inspanningen inzake bibliotheek- en archiefbeleid voort.


169

E8

170

Jaarverslag 1999


Jaarverslag 1999


BIJLAGEN

171

BIJLAGEN

172

Jaarverslag 1999


totaal

108,0

108,0

Ministerie van Economische Zaken 3 172,9

1 761,0 1 761,0

59,2 721,7 117,1

584,7

57,9

326,3

31,8 31,8

10,2 33,1

17,9 5,0

219,3 42,1 261,4

E4

646,2

319,8

317,9

10,1

10,1

256,5 256,5

55,6 133,3

76,0 1,7

211,8 34,5 246,3

E5

E6

887,0

1,9

35,0 10,5 45,5

82,1

51,6 30,5

368,6 71,0 439,6

(1) De bedragen zijn ofwel vastleggingen op niet-gesplitste kredieten, ofwel ordonnanceringen op gesplitste en variabele kredieten. (2) De wetenschappelijke acitiviteiten betreffen de prototypes (31,8), de geologische studies (9,9) en BA 72.05 van de Metrologie (0,6).

45,5

3 121,3

138,7

TOTALEN

1 696,7

455,7 1,1 1 177,4

35,1

50,9

60,2 100,8

35,1

24,7 61,3

25,9 485,9

35,5 5,1

255,1 76,6 331,7

E3

50,9

35,7 0,9

96,8 25,5 122,3

E2

426,8 33,2

292,1 191,7 483,8

1 696,7

454,9

453,8

0,6

0,6

38,0 6,9 44,9

E1

LASTEN VAN HET VERLEDEN - ex-nationale sectoren - nucleair passief totaal

SUBSIDIES - nationale instellingen - internationale instellingen totaal

DIVERSE - begrotingsfondsen - wetenschappelijke activiteiten (2) totaal

INFORMATICA - centra voor informatieverwerking totaal

WERKINGSKOSTEN - diensten en goederen 25,0 - meubelen, machines, voertuigen5,7 - andere (verhuis, informatie, controles, enquêtes)» totaal 30,7

- kabinetten - statutair - niet-statutair

PERSONEEL

Tabel 1 Begrotingsrealisaties 1999 Economische Zaken (1) (in miljoenen franken) Administraties en Kabinetten Kabinetten E

0,1

142,6 142,6

35,9 117,9

80,6 1,4

812,9 56,4 869,3

E8

1 696,7 1 761,0 3 457,7

1 287,3 782,7 2 070,0

131,1 42,3 173,4

399,1 399,1

213,8 1 093,2

793,9 85,5

108,0 2 644,6 518,8 3 271,4

TOTAAL

411,6 1 130,6 10 464,8

0,8

0,7

1,3 47,5

44,2 2,0

350,0 14,1 364,1

E7

BUDGET

BIJLAGE 1

173

BIJLAGE 1

174

Jaarverslag 1999


BIJLAGE 2

PERSONEEL

Tabel 2 Personeel op 31.12.1999 Bestuur

E E1 E2 E3 E4 E5 E6 E7 E8

«Aantal eenheden op het kader»

Contractuelen

Statutairen

Totaal

33 301 83 237 206 147 311 255 818

6 245 28 73 40 35 74 16 75

26 264 71 186 167 144 238 249 742

32 509 99 259 207 179 312 265 817

Totaal

2 391

592

2 087

2 679

Totaal 1998 Totaal 1997 Totaal 1996 Totaal 1995

2 395 2 395 2 348 2 348 Bron: MEZ, Bestuur Algemene Diensten


175

BIJLAGE 2

Jaarverslag 1999

Tabel 3 Wervingen in 1999 Werving van contractuelen Bestuur V

Niv1 M

V

Niv2+ M

V

Niv2 M

V

Niv3 M

V

Niv4 M

Totaal

E E1 E2 E3 E4 E5 E6 E7 E8

1 0 0 1 0 1 2 0 1

0 0 0 1 0 0 2 1 2

0 2 1 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 2 0 0

1 3 2 1 1 2 1 2 2

1 1 0 7 1 3 1 0 3

0 3 1 1 1 0 0 0 3

0 1 0 0 0 0 0 0 2

0 2 0 0 0 0 0 0 0

0 4 1 0 0 0 4 0 0

3 16 5 11 3 6 12 3 13

Totaal

6

6

3

2

15

17

9

3

2

9

72


Werving van statutairen Bestuur V

Niv1 M

V

Niv2+ M

V

Niv2 M

V

Niv3 M

Totaal

E E1 E2 E3 E4 E5 E6 E7 E8

0 0 0 2 0 0 0 1 1

1 2 2 2 2 0 3 0 2

0 0 0 0 0 0 0 0 1

0 0 0 0 0 1 0 0 2

2 0 0 1 0 0 0 0 1

1 0 0 1 0 0 0 0 6

0 0 0 0 1 0 0 0 0

0 0 0 0 1 0 0 0 0

4 2 2 6 4 1 3 1 13

Totaal

4

14

1

3

4

8

1

1

36


176


BIJLAGE 2

PERSONEEL

Tabel 4 Verdeling van het statutair personeel per niveau (in %) op 31.12.1999 Bestuur

Niv1

Niv2+

Niv2

Niv3

Niv4

Totaal

E E1 E2 E3 E4 E5 E6 E7 E8

0,7 1,9 1,8 3,8 2,5 2,6 4,7 2,6 4,7

0 0,8 0 0,1 0,1 1,1 0,4 5,7 1,6

0,4 2,9 0,7 2,5 2,6 0,8 1,3 1,8 10,7

0,1 2,5 0,9 2,2 2,4 1,5 3,8 1,4 15,2

0 4,5 0 0,2 0,3 0,8 1,1 0,4 3,4

1,2 12,6 3,4 8,9 8 6,9 11,4 11,9 35,6

25,5

10

23,6

30,1

10,8

100

Totaal


Tabel 5 Verdeling van het statutair personeel per niveau en geslacht (in %) op 31.12.1999 Niveau

V

M

Totaal

Niv1 Niv2 Niv2+ Niv3 Niv4

5,7 13 3 19,5 6,3

19,8 10,6 7 10,5 4,5

25,5 23,6 10 30,1 10,8

Totaal

47,6

52,4

100 Bron: MEZ, Bestuur Algemene Diensten

Tabel 6 Verdeling van het statutair personeel van niveau 1 per geslacht (in %) op 31.12.1999 Rang

V

M

Totaal

10 11 12 13 14 15 16 17

18,6 0 0 3,2 0 0,6 0 0

58,3 0 0 16,2 0 1,5 1,5 0,2

76,9 0 0 19,4 0 2,1 1,5 0,2

Totaal

22,4

77,6

100 Bron: MEZ, Bestuur Algemene Diensten


177

BIJLAGE 2

Jaarverslag 1999

Tabel 7 Aantal ambtenaren die de tweetaligheidspremie ontvingen op 31.12.1999 Bestuur

Niv1

Niv2+

Niv2

Niv3

Niv4

Totaal

E E1 E2 E3 E4 E5 E6 E7 E8

1 12 1 4 6 5 7 15 14

0 5 0 0 0 1 1 11 4

1 5 0 4 5 3 0 3 24

0 8 2 3 2 3 8 1 25

0 10 0 0 0 0 0 0 5

2 40 3 11 13 12 16 30 72

Totaal

65

22

45

52

15

199


Tabel 8 Verminderde prestaties op 31.12.1999 (uitgedrukt in voltijdse eenheden) Niv1 Bestuur E E1 E2 E3 E4 E5 E6 E7 E8 Totaal

V

M

V

Niv2+ M

V

Niv2 M

V

Niv3 M

V

Niv4 M

Totaal

10 16 6 31 15 15 14 12 26

6 24 32 58 42 45 104 42 73

2 15 2 3 3 5 3 27 7

0 6 2 2 0 17 10 88 24

5 51 8 40 40 14 27 24 108

3 29 11 32 24 15 18 19 122

3 36 14 41 38 21 34 18 199

0 25 4 10 16 14 45 12 104

1 145 1 2 4 12 6 6 51

0 102 4 6 2 6 28 2 19

30 449 84 226 183 163 289 249 733

144

426

67

148

316

274

405

229

228

168

2406


178


BIJLAGE 2

PERSONEEL

Tabel 9 Vertrek in 1999 (pensioen, ontslag, overlijden, ...) Bestuur

Niv1

Niv2+

Niv2

Niv3

Niv4

Totaal

E E1 E2 E3 E4 E5 E6 E7 E8

0 0 1 10 1 2 4 1 6

4 18 1 17 11 11 16 3 25

1 1 0 1 0 2 2 8 0

0 8 1 10 3 5 8 0 25

1 9 0 0 0 0 4 2 8

6 36 3 38 15 20 34 14 64

Totaal

25

106

15

60

24

230


Tabel 10 Verdeling van het personeel per leeftijd op 31.12.1999 Leeftijd

Contractuelen Aantal %

Statutairen Aantal %

Totaal Aantal %

<20 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65+

1 50 99 90 101 77 72 52 37 10 3

0,04 1,87 3,7 3,36 3,77 2,87 2,69 1,94 1,38 0,37 0,11

0 3 52 122 313 334 541 392 274 55 1

0 0,11 1,94 4,55 11,68 12,47 20,19 14,63 10,23 2,05 0,04

1 53 151 212 414 411 613 444 311 65 4

0,04 1,98 5,64 7,91 15,45 15,34 22,88 16,57 11,61 2,43 0,15

Totaal

592

22,1

2 087

77,9

2 679

100



179

BIJLAGE 2

180

Jaarverslag 1999


WETTEN EN BESLUITEN

BIJLAGE 3

Selectie van wetten en besluiten van het Ministerie van Economische Zaken verschenen in het Belgisch Staatsblad in 1999 28 DECEMBER 1999 - Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 15 maart 1993 betreffende de procedures inzake bescherming van de economische mededinging Publicatie: 2000-02-01 (Ed. 1) 28 DECEMBER 1999 - Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 23 maart 1993 betreffende de verzoeken en de aanmeldingen bedoeld in de artikelen 6 en 7 van de wet van 5 augustus 1991 tot bescherming van de economische mededinging Publicatie: 2000-02-01 (Ed. 1) 28 DECEMBER 1999 - Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 22 januari 1998 betreffende het indienen van de klachten en verzoeken bedoeld bij artikel 23, § 1, c) en d) van de wet van 5 augustus 1991 tot bescherming van de economische mededinging Publicatie: 2000-02-01 (Ed. 1) 24 DECEMBER 1999 - Ministerieel besluit tot wijziging van het ministerieel besluit van 29 december 1989 betreffende de prijzen van de terugbetaalbare geneesmiddelen Publicatie: 1999-12-31 (Ed. 1) 24 DECEMBER 1999 - Ministerieel besluit houdende wijziging van het ministerieel besluit van 18 september 1996 tot erkenning van bevoegde instanties, aangewezen instanties en beproevingslaboratoria genomen in toepassing van artikelen 7, 8, 10, 11, 12, 13, 14 en 15 van het koninklijk besluit van 18 mei 1994 betreffende de elektromagnetische compatibiliteit Publicatie: 2000-01-25 (Ed. 1) 23 DECEMBER 1999 - Ministerieel besluit tot aanwijzing van de ambtenaren bevoegd om inbreuken op te sporen en vast te stellen, betreffende de benamingen en de kenmerken van petroleumproducten Publicatie: 2000-01-27 (Ed. 2) 23 DECEMBER 1999 - Ministerieel besluit tot aanstelling van de ambtenaren die ermee belast worden de daders van inbreuken op de wet van 24 juli 1973 tot instelling van een verplichte avondsluiting in handel, ambacht en dienstverlening de minnelijke schikking bedoeld in artikel 12, § 3, van de voornoemde wet voor te stellen Publicatie :2000-02-08 (Ed. 1) 22 DECEMBER 1999 - Ministerieel besluit houdende het schorsen van het op de markt brengen van speelgoed dat bestemd is om door kinderen jonger dan drie jaar in de mond te worden gestopt en vervaardigd is van zacht PVC dat één of meer van de stoffen diisononylftalaat (DINP), diethylhexylftalaat (DEHP), dibutylftalaat (DBP), diisodecylftalaat (DIDP), di-n-octylftalaat (DNOP) en butylbenzylftalaat (BBP) bevat Publicatie :1999-12-29 (Ed. 3) 20 DECEMBER 1999. - Koninklijk besluit betreffende de benamingen en de kenmerken van


181

BIJLAGE 3

Jaarverslag 1999

het commercieel propaan en het commercieel butaan Publicatie :2000-01-27 (Ed. 2) 16 DECEMBER 1999. - Ministerieel besluit tot vaststelling van de basisprincipes betreffende de vergoeding van de voorzitter en de leden van het directiecomité van de Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Publicatie :1999-12-18 (Ed. 1) 16 DECEMBER 1999. - Ministerieel besluit houdende reglementering van het transport, de verkoop, de verdeling en het verbruik van aardgas Publicatie :1999-12-31 (Ed. 3) 15 DECEMBER 1999. - Ministerieel besluit tot wijziging van het ministerieel besluit van 6 september 1994 houdende reglementering van de prijzen van de elektrische hoogspanningsenergie Publicatie :2000-02-01 (Ed. 1) 15 DECEMBER 1999. - Ministerieel besluit tot wijziging van het ministerieel besluit van 16 mei 1977 tot afwijking van de bepalingen van het ministerieel besluit van 5 november 1955 houdende reglementering der prijzen van de elektrische laagspanningsenergie en tot bekrachtiging van algemene tarieven met een vaste term Publicatie :2000-02-01 (Ed. 1) 14 DECEMBER 1999. - Koninklijk besluit houdende bekrachtiging van Belgische normen uitgewerkt door het Belgisch Instituut voor Normalisatie (BIN) Publicatie :2000-01-27 (Ed. 2) 14 DECEMBER 1999. - Koninklijk besluit waarbij een jaarstatistiek van de exploitatie van bioscoopzalen wordt voorgeschreven Publicatie :2000-01-27 (Ed. 2) 8 DECEMBER 1999. - Ministerieel besluit betreffende de erkenning van de instellingen die opleidingen van veiligheidsadviseur voor het vervoer van gevaarlijke goederen van de klasse 1 verstrekken Publicatie :2000-01-25 (Ed. 1) 7 DECEMBER 1999. - Koninklijk besluit betreffende het vullen, de distributie en de etikettering van flessen met vloeibaar gemaakt petroleumgas Publicatie :1999-12-29 (Ed. 2) 7 DECEMBER 1999. - Ministerieel besluit houdende inschrijving in het register van erkende gemachtigden met toepassing van artikel 63 van de wet van 28 maart 1984 op de uitvindingsoctrooien Publicatie :2000-01-07 (Ed. 1) 6 DECEMBER 1999. - Koninklijk besluit houdende vaststelling van bepaalde ministeriële be-

182


WETTEN EN BESLUITEN

BIJLAGE 3

voegdheden met betrekking tot het Ministerie van Economische Zaken Publicatie :2000-01-15 (Ed. 2) 3 DECEMBER 1999. - Ministerieel besluit tot wijziging van het ministerieel besluit van 6 september 1994 houdende reglementering van de prijzen voor aardgas Publicatie :1999-12-18 (Ed. 1) 2 DECEMBER 1999. - Ministerieel besluit nr. 36 houdende bevestiging van erkenning in toepassing van artikel 111 van de wet van 12 juni 1991 op het consumentenkrediet Publicatie :1999-12-22 (Ed. 1) 2 DECEMBER 1999. - Ministerieel besluit nr. 78 houdende bevestiging van erkenning en intrekking van erkenning in toepassing van de wet van 12 juni 1991 op het consumentenkrediet Publicatie :2000-01-25 (Ed. 1) 26 NOVEMBER 1999. - Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 22 februari 1991 houdende algemeen reglement betreffende de controle op de verzekeringsondernemingen Publicatie :1999-12-29 (Ed. 2) 25 NOVEMBER 1999. - Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 19 april 1999 tot inrichting van een Commissie voor de Analyse van de Middelen voor Productie van Elektriciteit en de Reëvaluatie van de Energievectoren (AMPERE) Publicatie :2000-01-29 (Ed. 1) 25 NOVEMBER 1999. - Koninklijk besluit betreffende de verkiezingen van de comités voor preventie en bescherming op het werk in de mijnen, de graverijen en de ondergrondse groeven Publicatie :2000-01-29 (Ed. 1) 22 NOVEMBER 1999. - Koninklijk besluit houdende vaststelling van de taalkaders van het Belgisch Instituut voor Normalisatie Publicatie :2000-01-14 (Ed. 1) 16 NOVEMBER 1999. - Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 8 februari 1995 tot vaststelling van de modaliteiten voor de werking van het Fonds voor de analyse van aardolieproducten Publicatie: 2000-01-26 (Ed. 1) 16 NOVEMBER 1999. - Ministerieel besluit houdende intrekking van de erkenning van ondernemingen gespecialiseerd in financieringshuur Publicatie :2000-01-01 (Ed. 1) 6 NOVEMBER 1999. - Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 27 april 1993


183

BIJLAGE 3

Jaarverslag 1999

betreffende de minnelijke schikking bij inbreuken op de wet van 12 juni 1991 op het consumentenkrediet Publicatie :1999-12-29 (Ed. 1) 28 OKTOBER 1999. - Ministerieel besluit houdende vaststelling van de maximumprijzen voor sommige broden Publicatie :1999-11-20 (Ed. 1) 18 OKTOBER 1999. - Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 19 april 1999 tot inrichting van de Commissie voor de Analyse van de Middelen voor Productie van Elektriciteit en de Reëvaluatie van de Energievectoren (AMPERE) Publicatie :2000-01-29 (Ed. 1) 18 OKTOBER 1999. - Ministerieel besluit tot vaststelling voor het dienstjaar 1999 van het bedrag van het inschrijvingsrecht bedoeld in artikel 10, 6°, van de wet van 27 maart 1995 betreffende de verzekeringsbemiddeling en de distributie van verzekeringen, gewijzigd door de wet van 11 april 1999 Publicatie :1999-11-25 (Ed. 3) 11 OKTOBER 1999. - Ministerieel besluit betreffende de beroepsbekwaamheid van de veiligheidsadviseurs voor het vervoer van gevaarlijke goederen van de klasse 1 Publicatie :1999-11-18 (Ed. 1) 8 OKTOBER 1999. - Koninklijk besluit waarbij een maandelijkse statistiek van de bewegingen in de voorraden van granen en van oliehoudende zaden wordt voorgeschreven Publicatie: 1999-11-19 (Ed. 1) 5 OKTOBER 1999 – Koninklijk besluit tot vaststelling van de datum van inwerkingtreding van de artikelen 3 tot 7 van de wet van 10 augustus 1998 houdende instemming met het Protocol van 1992 tot wijziging van het Internationaal Verdrag van 1971 ter oprichting van een Internationaal Fonds voor vergoeding van schade door verontreiniging door olie, gedaan te Londen op 27 november 1992 Publicatie: 1999-10-26 (Ed.2) 30 SEPTEMBER 1999. - Ministerieel besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 30 december 1993 waarbij een halfjaarlijkse statistiek van de kredietovereenkomsten bedoeld door de wet van 12 juni 1991 op het consumentenkrediet wordt voorgeschreven Publicatie :1999-10-29 (Ed. 1) 29 SEPTEMBER 1999 – Koninklijk besluit tot wijziging van het Koninklijk besluit van 10 oktober 1983 ter uitvoering van artikel 11bis van de wet van 22 januari 1945 betreffende de economische reglementering en de prijzen Publicatie: 1999-11-25 (Ed. 3) 29 SEPTEMBER 1999 – Koninklijk besluit tot wijzing van het koninklijk besluit van 5 april 1995 betreffende de activiteiten van de pensioenkassen bedoeld in artikel 2, §3, 4°, van de wet van 9 juli 1975 betreffende de controle der verzekeringsondernemingen

184


WETTEN EN BESLUITEN

BIJLAGE 3

Publicatie: 1999-11-25 (Ed.3) 24 SEPTEMBER 1999. - Ministerieel besluit betreffende de uitvoer van sommige producten van dierlijke oorsprong afkomstig van gevogelte of van varkens Publicatie :1999-09-28 (Ed. 1) 14 SEPTEMBER 1999 – Koninklijk besluit houdende de voorwaarden tot vervaardiging, uitgave en verspreiding van de telefoongidsen en tot intrekking van het koninklijk besluit van 13 juni 1999 met hetzelfde onderwerp Publicatie: 1999-09-18 (Ed. 1) 13 SEPTEMBER 1999. - Ministerieel besluit nr. 77 houdende erkenning, en intrekking van erkenning in toepassing van de wet van 12 juni 1991 op het consumentenkrediet Publicatie :1999-12-22 (Ed. 1) 12 SEPTEMBER 1999 – Koninklijk besluit tot goedkeuring der proeventarieven, vastgesteld door de Bestuurscommissie van de proefbank voor vuurwapens Publicatie: 1999-10-29 (Ed. 2) 26 JULI 1999. - Ministerieel besluit houdende intrekking van de ministeriële besluiten van 25 juni 1999 betreffende de oprichting van de Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas en waarbij de bevoegdheid wordt opgedragen om bepaalde handelingen van administratief beheer te stellen voor rekening van deze Commissie Publicatie :1999-09-09 (Ed. 1) 9 JULI 1999. - Ministerieel besluit nr. 76 houdende bevestiging van erkenning en intrekking van erkenning in toepassing van de wet van 12 juni 1991 op het consumentenkrediet Publicatie :1999-12-22 (Ed. 1) 7 JULI 1999. - Ministerieel besluit nr. 75 houdende erkenning in toepassing van de wet van 12 juni 1991 op het consumentenkrediet Publicatie :1999-08-25 (Ed. 1) 6 JULI 1999 – Koninklijk besluit tot uitvoering van artikel 5 van de wet van30 december 1970 betreffende de economische expansie Publicatie: 1999-07-21 (Ed. 1) 2 JULI 1999 – Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 27 april 1993 betreffende de minnelijke schikking bij inbreuken op de wet van 14 juli 1991 betreffende de handelspraktijken en de voorlichting en bescherming van de consument Publicatie: 1999-08-07 (Ed.1) 1 JULI 1999 – Koninklijk besluit houdende coördinatie van de wet van 5 augustus 1991 tot bescherming van de economische mededinging Publicatie: 1999-09-01 (Ed.1)


185

BIJLAGE 3

Jaarverslag 1999

30 JUNI 1999. - Ministerieel besluit tot erkenning van coöperatieve vennootschappen Publicatie :1999-11-13 (Ed. 1) 28 JUNI 1999. - Ministerieel besluit houdende vaststelling van de maximumprijzen voor het vervoer met taxi’s Publicatie :1999-07-31 (Ed. 1) 25 JUNI 1999. - Ministerieel besluit houdende aanwijzing van de voorzitters van de Departementale Raad van Beroep in het raam van de evaluatieprocedure Publicatie :2000-01-15 (Ed. 2) 24 JUNI 1999. - Ministerieel besluit genomen ter uitvoering van het koninklijk besluit van 13 juni 1999 tot vaststelling van de personeelsformatie van het Belgisch Instituut voor Normalisatie Publicatie :1999-10-29 (Ed. 2) 22 JUNI 1999 – Koninklijk besluit tot vaststelling van de veiligheidswaarborgen welke apparaten en beveiligingssystemen, bedoeld voor gebruik op plaatsen waar ontploffingsgevaar kan heersen, moeten bieden Publicatie: 1999-09-25 (Ed.1) 18 JUNI 1999 – Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 23 maart 1993 betreffende het aanmelden van de concentraties van ondernemingen bedoeld in artikel 12 van de wet van 5 augustus 1991 tot bescherming van de economische mededinging Publicatie: 1999-10-12 (Ed.1) 17 JUNI 1999 – Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 18 december 1986 betreffende de taksen en bijkomende taksen verschuldigd inzake uitvindingsoctrooien en inzake aanvullende beschermingscertificaten voor geneesmiddelen Publicatie: 1999-08-07 (Ed. 1) 17 JUNI 1999 – Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 31 mei 1994 betreffende het verstrekken, door de Dienst van de Industriële Eigendom, van documenten en gegevens inzake industriële eigendom Publicatie: 1999-08-07 17 JUNI 1999 – Koninklijk besluit waarbij het opmaken van een jaarlijkse statistiek van de overlijdensoorzaken wordt voorgeschreven Publicatie: 1999-09-04 17 JUNI 1999. - Ministerieel besluit nr. 35 houdende bevestiging van erkenning in toepassing van artikel 111 van de wet van 12 juni 1991 op het consumentenkrediet Publicatie :1999-08-25 (Ed. 1) 17 JUNI 1999. - Ministerieel besluit nr. 74 houdende erkenning in toepassing van de wet van 12 juni 1991 op het consumentenkrediet Publicatie :1999-08-25 (Ed. 1)

186


WETTEN EN BESLUITEN

BIJLAGE 3

14 JUNI 1999 – Koninklijk besluit tot verhoging van de drempels bedoeld in artikel 11, §1, van de wet van 5 augustus 1991 tot bescherming van de economische mededinging Publicatie: 1999-07-31 14 JUNI 1999 – Koninklijk Besluit houdende de inwerkingtreding van de artikelen 1 tot 5, 7, 11 tot 14, 18, 25, 27, 30, 32, 34 tot 37, 40, 42 tot 44 en 47 van de wet van 26 april 1999 tot wijziging van de wet van 5 augustus 1991 tot bescherming van de economische mededinging Publicatie: 1999-09-01 9 JUNI 1999 – Koninklijk besluit houdende het verbod tot het in de handel brengen van de opblaasbare vaartuigen “luchtmatras-waterfietsen AQUALINE 11 Monello 220”, referentie Lec 100 S 545 IMPORT Publicatie: 1999-08-12 (Ed.1) 8 JUNI 1999. - Ministerieel besluit houdende aanstelling van de ambtenaren die ermee belast zijn de daders van inbreuken op de wet van 9 maart 1993 ertoe strekkende de exploitatie van huwelijksbureaus te regelen en te controleren, de minnelijke schikking bedoeld in artikel 9bis van dezelfde wet voor te stellen Publicatie :1999-06-26 (Ed. 2) 8 JUNI 1999. - Ministerieel besluit houdende aanstelling van de ambtenaren die ermee belast zijn de daders van inbreuken op de wet van 11 april 1999 betreffende de overeenkomsten inzake de verkrijging van een recht van deeltijds gebruik van onroerende goederen, de minnelijke schikking bedoeld in artikel 21 voor te stellen Publicatie :1999-06-26 (Ed. 2) 8 JUNI 1999. - Ministerieel besluit tot aanstelling van de ambtenaren die met de opsporing en de vaststelling van de inbreuken op de wet van 11 april 1999 betreffende de overeenkomsten inzake de verkrijging van een recht van deeltijds gebruik van onroerende goederen belast zijn Publicatie :1999-06-26 (Ed. 2) 4 JUNI 1999 – Koninklijk besluit betreffende de minnelijke schikking bij inbreuken op de wet van 9 maart 1993 ertoe strekkende de exploitatie van huwelijksbureaus te regelen en te controleren Publicatie: 1999-06-26 4 JUNI 1999 – Koninklijk besluit betreffende de minnelijke schikking bij inbreuken op de wet van 11 april 1999 betreffende de overeenkomsten inzake de verkrijging van een recht van deeltijds gebruik van onroerende goederen Publicatie: 1999-06-26 4 JUNI 1999. - Ministerieel besluit nr. 73 houdende erkenning en intrekking van erkenning in toepassing van de wet van 12 juni 1991 op het consumentenkrediet Publicatie :1999-07-16 (Ed. 1) 31 MEI 1999. - Wet tot oprichting van een Federale Commissie voor het zeehavenbeleid (1)


187

BIJLAGE 3

Jaarverslag 1999

Publicatie :1999-06-24 (Ed. 1) 26 MEI 1999. - Ministerieel besluit tot erkenning van coöperatieve vennootschappen Publicatie :1999-09-24 (Ed. 1) 26 MEI 1999. - Ministerieel besluit nr. 5 houdende erkenning van een persoon die kredieten met een sociaal doel toekent in toepassing van de artikelen 3, § 3, 74 en 75 van de wet van 12 juni 1991 op het consumentenkrediet Publicatie :1999-12-22 (Ed. 1) 25 MEI 1999. - Wet tot wijziging van de wet van 14 juli 1991 betreffende de handelspraktijken en de voorlichting en bescherming van de consument (1) Publicatie :1999-06-23 (Ed. 1) 25 MEI 1999. - Wet tot wijziging van de artikelen 97 en 117 van de wet van 14 juli 1991 betreffende de handelspraktijken en de voorlichting en bescherming van de consument (1) Publicatie :1999-06-23 (Ed. 1) 10 MEI 1999. - Ministerieel besluit nr. 72 houdende erkenning, bevestiging van erkenning en intrekking van erkenning in toepassing van de wet van 12 juni 1991 op het consumentenkrediet Publicatie :1999-07-16 (Ed. 1) 7 MEI 1999 – Koninklijk besluit houdende de inwerkingtreding van artikel 6 van de wet van 26 april 1999 tot wijziging van de wet van 5 augustus 1991 tot bescherming van de economische mededinging Publicatie: 1999-07-01 3 MEI 1999 – Koninklijk besluit tot vaststelling van de datum van inwerkingtreding van de bepalingen van de wet van 29 april 1999 betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt Publicatie: 1999-06-02 3 MEI 1999 – Koninklijk besluit betreffende het beheer van het nationaal transmissienet voor elektriciteit Publicatie: 1999-06-02 3 MEI 1999 – Koninklijk besluit tot vaststelling van de regels toepasselijk op de voorzitter en de leden van het directiecomité van de Commissie voor Regulering van de Electriciteit en het Gas inzake onverenigbaarheden en belangenconflicten Publicatie: 1999-06-15 3 MEI 1999 – Koninklijk besluit betreffende de samenstelling en de werking van de algemene raad van de Commissie voor de Regulering van de Electriciteit en het Gas Publicatie: 1999-06-15 3 MEI 1999 - Koninklijk besluit waarbij aan de minister bevoegd voor energie de bevoegdheid wordt opgedragen om bepaalde handelingen te stellen voor rekening van de Commissie

188


WETTEN EN BESLUITEN

BIJLAGE 3

voor de Regulering van de Electriciteit en het Gas Publicatie: 1999-06-15 3 MEI 1999 – Koninklijk besluit tot vaststelling van de datum van inwerkingtreding van sommige bepalingen van de wet van 29 april 1999 betreffende de organisatie van de gasmarkt en het fiscaal statuut van de elektriciteitsproducenten Publicatie: 1999-06-15 30 APRIL 1999 – Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 17 december 1992 betreffende de levensverzekeringsactiviteit Publicatie: 1999-07-16 30 APRIL 1999 – Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 15 mei 1985 betreffende de activiteiten van de private voorzorgsinstellingen Publicatie: 1999-07-16 30 APRIL 1999 – Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 5 april 1995 betreffende de activiteiten van de pensioenkassen bedoeld in artikel2, §3, 4° van de wet van 9 juli 1975 betreffende de controle der verzekeringsondernemingen Publicatie: 1999-07-16 30 APRIL 1999 – Koninklijk besluit betreffende het statuut en de controle der maatschappijen voor onderlinge borgstelling Publicatie: 1999-08-06 29 APRIL 1999. - Wet betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt (1) Publicatie :1999-05-11 (Ed. 2) 29 APRIL 1999. - Wet betreffende de organisatie van de gasmarkt en het fiscaal statuut van de elektriciteitsproducenten (1) Publicatie :1999-05-11 (Ed. 2) 29 APRIL 1999. - Ministerieel besluit tot wijziging van het ministerieel besluit van 29 december 1989 betreffende de prijzen van de terugbetaalbare geneesmiddelen en tot wijziging van het ministerieel besluit van 29 december 1989 betreffende de prijzen van de niet-terugbetaalbare geneesmiddelen Publicatie :1999-05-08 (Ed. 1) 27 APRIL 1999. - Ministerieel besluit tot uitvoering van het koninklijk besluit van 20 april 1999 houdende vaststelling van de personeelsformatie van het Ministerie van Economische Zaken Publicatie :1999-05-28 (Ed. 1) 26 APRIL 1999. - Wet tot wijziging van sommige artikelen van de wet van 5 augustus 1991 tot bescherming van de economische mededinging (1) Publicatie :1999-04-27 (Ed. 3) 26 APRIL 1999. - Wet tot wijziging van de wet van 5 augustus 1991 tot bescherming van de economische mededinging (1)


189

BIJLAGE 3

Jaarverslag 1999

Publicatie :1999-04-27 (Ed. 3) 22 APRIL 1999 - Wet betreffende de exclusieve economische zone van België in de Noordzee Publicatie : 10.07.1999 (Ed. 1) 22 APRIL 1999 – Koninklijk besluit tot ontslag en benoeming van de voorzitter van de Commissie voor de Veiligheid van de Consumenten Publicatie: 1999-10-19 20 APRIL 1999 – Koninklijk besluit houdende vaststelling van de personeelsformatie van het Ministerie van Economische Zaken Publicatie: 1999-05-28 20 APRIL 1999 – Koninklijk besluit houdende vaststelling van de personeelsformatie van het Ministerie van Economische Zaken - Eratum Publicatie: 1999-06-19 20 APRIL 1999 - Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 11 januari 1993 tot vaststelling van de referte-indexen voor de veranderlijke rentevoeten inzake hypothecaire kredieten Publicatie:1999-07-08 19 APRIL 1999. - Wet tot wijziging van de wet van 10 juli 1997 betreffende de valutadatum van bankverrichtingen (1) Publicatie :1999-05-19 (Ed. 1) 19 APRIL 1999 – Koninklijk besluit houdende bekrachtiging van de Belgische normen uitgewerkt door het Belgisch Instituut voor Normalisatie (BIN) Publicatie: 1999-06-02 19 APRIL 1999 – Koninklijk besluit houdende gedeeltelijke inwerkingtreding van de wet van 16 juni 1970 betreffende de meeteenheden, de meetstandaarden en de meetwerktuigen Publicatie: 1999-07-01 19 APRIL 1999 - Koninklijk besluit inrichting van een Commissie voor de Analyse van de Middelen voor de Productie van Electriciteit en de Reëvaluatie van de Energievectoren (AMPERE) Publicatie: 2000-01-29 12 APRIL 1999. - Ministerieel besluit tot bepaling van de datum van inwerkingtreding van de aanpassing van het bedrag van de taks voor nieuwheidsonderzoek inzake uitvindingsoctrooien Publicatie :1999-07-01 (Ed. 1) 11 APRIL 1999. - Wet betreffende de overeenkomsten inzake de verkrijging van een recht van deeltijds gebruik van onroerende goederen (1) Publicatie :1999-04-30 (Ed. 1) 11 APRIL 1999. - Wet aangaande de vordering tot staking van de inbreuken op de wet be-

190


WETTEN EN BESLUITEN

BIJLAGE 3

treffende de overeenkomsten inzake de verkrijging van een recht van deeltijds gebruik van onroerende goederen (1) Publicatie :1999-04-30 (Ed. 1) 11 APRIL 1999. - Wet houdende wijziging van de wet van 9 maart 1993 ertoe strekkende de exploitatie van huwelijksbureaus te regelen en te controleren Publicatie :1999-04-30 (Ed. 1) 11 APRIL 1999. - Wet aangaande de vordering tot staking van de inbreuken op de wet van 9 maart 1993 ertoe strekkende de exploitatie van huwelijksbureaus te regelen en te controleren (1) Publicatie :1999-04-30 (Ed. 1) 11 APRIL 1999. - Wet tot wijziging van de wet van 27 maart 1995 betreffende de verzekeringsbemiddeling en de distributie van verzekeringen (1) Publicatie :1999-04-30 (Ed. 1) 11 APRIL 1999 – Koninklijk besluit houdende bepaling van de vermeldingen die op het bewijsstuk, voorzien door de wet van 14 juli 1991 betreffende de handelspraktijken en de voorlichting en bescherming van de consument, moeten voorkomen bij de verkoop van diensten Publicatie: 1999-05-19 24 MAART 1999. - Ministerieel besluit nr. 71 houdende erkenning en bevestiging van erkenning in toepassing van de wet van 12 juni 1991 op het consumentenkrediet Publicatie :1999-05-01 (Ed. 1) 23 MAART 1999. - Wet tot aanvulling van artikel 2 van de wet van 14 juli 1998 houdende verplichting om informatie te verstrekken over de debetrente op de bij kredietinstellingen of andere rechtspersonen geopende rekeningen (1) Publicatie :1999-04-14 (Ed. 2) 23 MAART 1999. - Ministerieel besluit betreffende de lijst der gemeenten waar een onderzoek bij steekproef naar de omvang van de varkensstapel op 1 april en 1 augustus 1999 wordt uitgevoerd Publicatie :1999-04-15 (Ed. 2) 22 MAART 1999. - Ministerieel besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 18 mei 1992 betreffende de mededeling van de prijzen van gas en elektriciteit die van toepassing zijn op de industriële eindverbruiker Publicatie :1999-06-09 (Ed. 2) 11 MAART 1999 – Koninklijk besluit tot wijziging van de koninklijke besluiten van 23 maart 1993 betreffende de verzoeken en de aanmeldingen bedoeld in de artikelen 6 en 7 van de wet van 5 augustus 1991 tot bescherming van de economische mededinging en van 23 maart 1993 betreffende het aanmelden van de concentraties van ondernemingen bedoeld in artikel 12 van de de wet van 5 augustus 1991 tot bescherming van de economische mededinging Publicatie: 1999-05-19


191

BIJLAGE 3

Jaarverslag 1999

22 FEBRUARI 1999. - Ministerieel besluit tot erkenning van coöperatieve vennootschappen Publicatie :1999-11-13 (Ed. 1) 8 FEBRUARI 1999. - Ministerieel besluit tot aanwijzing van de ambtenaren die ermee belast worden de daders van inbreuken op de bepalingen van hoofdstuk I van titel II van de programmawet van 10 februari 1998 tot bevordering van het zelfstandig ondernemerschap, de minnelijke schikking bedoeld in artikel 16, § 3, van dezelfde wet voor te stellen Publicatie :1999-04-15 (Ed. 1) 5 FEBRUARI 1999. - Ministerieel besluit houdende inschrijving in het register van erkende gemachtigden met toepassing van artikel 63 van de wet van 28 maart 1984 op de uitvindingsoctrooien Publicatie :1999-12-15 (Ed. 3) 2 FEBRUARI 1999. - Ministerieel besluit tot vaststelling voor het jaar 1999 van de begindatum van het examen voor inschrijving in het register van erkende gemachtigden bedoeld in artikel 60, § 1, 7° van de wet van 28 maart 1984 op de uitvindingsoctrooien Publicatie :1999-02-20 (Ed. 1) 1 FEBRUARI 1999 – Koninklijk besluit betreffende de veiligheid van siervoorwerpen, scherts- en fopartikelen, sierlampen en andere producten die vloeibare stoffen of preparaten bevatten Publicatie: 1999-03-05 1 FEBRUARI 1999. - Ministerieel besluit nr. 34 houdende bevestiging van erkenning en van registratie in toepassing van de artikelen 75bis en 111 van de wet van 12 juni 1991 op het consumentenkrediet Publicatie :1999-03-06 (Ed. 1) 26 JANUARI 1999. - Ministerieel besluit nr. 70 houdende erkenning in toepassing van de wet van 12 juni 1991 op het consumentenkrediet Publicatie :1999-03-18 (Ed. 1) 25 JANUARI 1999. - Ministerieel besluit houdende de benoeming van de voorzitter, de leden, de secretaris en de adjunct-secretaris van de Indexcommissie Publicatie :1999-02-06 (Ed. 1) 20 JANUARI 1999 - Wet ter bescherming van het mariene milieu in de zeegebieden onder de rechtsbevoegdheid van België Publicatie : 12.03.1999 (Ed. 2) 18 JANUARI 1999. - Ministerieel besluit nr. 69 houdende erkenning en registratie in toepassing van de wet van 12 juni 1991 op het consumentenkrediet Publicatie :1999-03-06 (Ed. 1) 14 JANUARI 1999 – Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 21 oktober 1975 houdende oprichting van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen Publicatie: 1999-02-18

192


WETTEN EN BESLUITEN

BIJLAGE 3

13 JANUARI 1999. - Wet tot aanvulling van artikel 52, § 1, van de wet van 14 juli 1991 betreffende de handelspraktijken en de voorlichting en bescherming van de consument (1) Publicatie :1999-02-23 (Ed. 1) 13 JANUARI 1999 – Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 9 maart 1973 houdende reglementering der textielbenamingen Publicatie: 1999-01-30 12 JANUARI 1999 –Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 15 mei 1985 betreffende de activiteiten van de private voorzorgsinstellingen Publicatie: 1999-03-20 10 JANUARI 1999 – Koninklijk besluit betreffende de goedkeuring van toestellen die de omrekening verrichten van de Belgische frank naar de euro en omgekeerd Publicatie: 1999-01-27 10 JANUARI 1999 – Koninklijk besluit betreffende een steekproefenquête naar de arbeidskrachten Publicatie: 1999-02-20 4 JANUARI 1999. - Ministerieel besluit nr. 68 houdende erkenning in toepassing van de wet van 12 juni 1991 op het consumentenkrediet Publicatie :1999-02-03 (Ed. 1) 4 JANUARI 1999. - Ministerieel besluit nr. 4 houdende erkenning van een persoon die kredieten met een sociaal doel toekent overeenkomstig de artikelen 3, § 3, 74 en 75 van de wet van 12 juni 1991 op het consumentenkrediet Publicatie :1999-02-03 (Ed. 1) MINISTERIE VAN ECONOMISCHE ZAKEN EN MINISTERIE VAN MIDDENSTAND EN LANDBOUW 10 DECEMBER 1999. - Koninklijk besluit betreffende de minnelijke schikking bij inbreuken op de wet van 24 juli 1973 tot instelling van een verplichte avondsluiting in handel, ambacht en dienstverlening Publicatie :2000-02-08 (Ed. 1) 1 DECEMBER 1999. - Ministerieel besluit houdende de toepassing van het koninklijk besluit van 10 november 1996 betreffende de vermelding van het energieverbruik en het verbruik van andere hulpbronnen via de etikettering en in de standaardproductinformatie van huishoudelijke apparaten wat de etikettering van het energieverbruik van lampen voor huishoudelijk gebruik betreft Publicatie :1999-12-31 (Ed. 1) 25 MEI 1999. - Ministerieel besluit tot vaststelling van het model van het boekhoudkundig register van de granen


193

BIJLAGE 3

Jaarverslag 1999

Publicatie :1999-08-25 (Ed. 1) 4 MEI 1999 – Koninklijk besluit betreffende de inwerkingtreding van de wet van 22 april 1999 betreffende de boekhoudkundige en fiscale beroepen en de wet van 22 april 1999 betreffende de beroepstucht voor accountants en belastingsconsulenten Publicatie: 1999-06-29 4 MEI 1999 - Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 22 november 1990 betreffende de diploma’s van de kandidaat-accountants Publicatie: 1999-06-29 4 MEI 1999 - Koninklijk besluit betreffende het Instituut van de Accountants en de Belastingsconsulenten Publicatie: 1999-06-29 MINISTERIE VAN ECONOMISCHE ZAKEN, MINISTERIE VAN MIDDENSTAND EN LANDBOUW EN MINISTERIE VAN JUSTITIE 8 JULI 1999 – Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 31 augustus 1964 tot vaststelling van de lijst van de in het handelsregister te vermelden handelsbedrijvigheden Publicatie: 1999-12-23 (Ed. 1) MINISTERIE VAN ECONOMISCHE ZAKEN EN MINISTERIE VAN ARBEID EN TEWERKSTELLING 13 JUNI 1999 – Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 31 maart 1995 betreffende de erkenning van de instantie die aangemeld worden bij de Commissie van de Europese Gemeenschappen voor de toepassing van bepaalde conformiteitsbeoordelingsprocedures van machines, drukvaten van eenvoudige vorm, liften en persoonlijke beschermingsmiddelen Publicatie: 1999-10-08 13 JUNI 1999 – Koninklijk besluit tot uitvoering van de richtlijn van het Europees Parlement en van de Raad van de Europese Unie van 29 mei 1997 inzake de onderlinge aanpassing van de wetgevingen der Lid-Staten betreffende drukapparatuur Publicatie: 1999-10-08 MINISTERIE VAN ECONOMISCHE ZAKEN, MINISTERIE VAN SOCIALE ZAKEN, VOLKSGEZONDHEID EN LEEFMILIEU EN MINISTERIE VAN MIDDENSTAND EN LANDBOUW 9 JUNI 1999 – Koninklijk besluit betreffende de etikettering van het rundvlees en van de rundvleesproducten Publicatie: 1999-06-12

194


WETTEN EN BESLUITEN

BIJLAGE 3

MINISTERIE VAN ECONOMISCHE ZAKEN EN MINISTERIE VAN JUSTITIE 11 APRIL 1999 – Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 13 februari 1991 houdende de inwerkingtreding en uitvoering van de wet van 21 november 1989 betreffende de verplichte aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen Publicatie: 1999-06-10 MINISTERIE VAN ECONOMISCHE ZAKEN, MINISTERIE VAN BINNENLANDSE ZAKEN EN MINISTERIE VAN SOCIALE ZAKEN, VOLKSGEZONDHEID EN LEEFMILIEU 18 MAART 1999 – Koninklijk besluit betreffende de medische hulpmiddelen Publicatie: 1999-04-14

MINISTERIE VAN ECONOMISCHE ZAKEN EN MINISTERIE VAN SOCIALE ZAKEN, VOLKSGEZONDHEID EN LEEFMILIEU 29 DECEMBER 1999. - Ministerieel besluit tot wijziging en verlenging van het ministerieel besluit van 26 oktober 1999 tot instelling van een vergoedingsregeling naar aanleiding van de dioxinecrisis voor sommige voedingsmiddelen van dierlijke oorsprong Publicatie :2000-02-10 (Ed. 1) 21 DECEMBER 1999. - Ministerieel besluit tot oprichting van een Technische Commissie inzake het toekennen van vergoedingen voor voedingsmiddelen die in het kader van de dioxinecrisis in het buitenland werden vernietigd of uit het buitenland werden teruggezonden Publicatie :1999-12-28 (Ed. 1) 26 OKTOBER 1999. - Ministerieel besluit tot instelling van een vergoedingsregeling naar aanleiding van de dioxinecrisis voor sommige voedingsmiddelen van dierlijke oorsprong Publicatie :1999-10-28 (Ed. 1) 18 OKTOBER 1999. - Ministerieel besluit tot oprichting van een Technische Commissie inzake het toekennen van een vergoeding voor sommige voedingsmiddelen in het kader van de dioxinecrisis Publicatie :1999-10-28 (Ed. 1) 20 SEPTEMBER 1999. - Ministerieel besluit tot het indienen van een dossier met het oog op de opstelling van een inventaris van de schade ingevolge de dioxinecrisis Publicatie :1999-09-22 (Ed. 2) 16 SEPTEMBER 1999. - Ministerieel besluit tot instelling van een vergoedingsregeling voor sommige voedingsmiddelen van dierlijke oorsprong die zich op het Belgisch grondgebied bevinden


195

BIJLAGE 3

Jaarverslag 1999

Publicatie :1999-09-18 (Ed. 1) 8 FEBRUARI 1999 – Koninklijk besluit betreffende natuurlijk mineraal water en bronwater Publicatie: 1999-04-23 13 JANUARI 1999 – Koninklijk besluit tot bepaling van het bedrag en de wijze van betaling van de kosten en rechten verbonden aan het Europese milieukeurmerk Publicatie: 1999-01-23 MINISTERIE VAN ECONOMISCHE ZAKEN, MINISTERIE VAN JUSTITIE EN MINISTERIE VAN FINANCIEN 28 DECEMBER 1999. - Koninklijk besluit houdende hernieuwing van het mandaat van een lid van de Commissie voor het Bank- en Financiewezen Publicatie :2000-01-11 (Ed. 1) 22 APRIL 1999 - Koninklijk besluit tot regeling van de registratie van de berichten van collectieve schuldenregeling door de Nationale Bank van België en van hun raadpleging door de personen bedoeld in artikel 19, §2, van de wet van 5 juli 1998 betreffende de collectieve schuldenregeling en de mogelijkheid van verkoop uit de hand van de in beslag genomen onroerende goederen Publicatie: 1999-05-19 21 APRIL 1999 – Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 8 november 1989 op de openbare overnameaanbiedingen en de wijzigingen in de controle op vennootschappen Publicatie: 1999-06-19 MINISTERIE VAN ECONOMISCHE ZAKEN EN MINISTERIE VAN BUITENLANDSE ZAKEN, BUITENLANDSE HANDEL EN ONTWIKKELINGSSAMENWERKING 22 JUNI 1999. - Ministerieel besluit tot opheffing van het ministerieel besluit waarbij de uit- en doorvoer van sommige goederen met bestemming Libië aan vergunning onderworpen wordt Publicatie :1999-09-16 (Ed. 1) 21 JUNI 1999. - Ministerieel besluit waarbij de uit- en doorvoer van sommige goederen met bestemming de Federale Republiek Joegoslavië aan vergunning onderworpen worden Publicatie :1999-09-16 (Ed. 1) 4 FEBRUARI 1999. - Ministerieel besluit waarbij de uit- en doorvoer van sommige goederen met bestemming ANGOLA aan vergunning onderworpen worden Publicatie :1999-03-27 (Ed. 1)

196


WETTEN EN BESLUITEN

BIJLAGE 3

MINISTERIE VAN ECONOMISCHE ZAKEN EN MINISTERIE VAN FINANCIEN 2 JUNI 1999. - Ministerieel besluit tot goedkeuring van het besluit van de Nationale Bank van België van 29 december 1998 betreffende de kosten van raadpleging van de door de Bank geregistreerde gegevens betreffende wanbetalingen inzake consumenten-krediet en hypothecair krediet Publicatie :1999-07-17 (Ed. 1)


197

BIJLAGE 3

198

Jaarverslag 1999


HOE ZICH WENDEN TOT HET MINISTERIE

BIJLAGE 4

Hoe kan u zich tot het Ministerie van Economische Zaken wenden? http://mineco.fgov.be beltest.fgov.be investinbelgium.fgov.be statbel.fgov.be Secretariaat-generaal de Meeûssquare 23 1000 Brussel tel: 02/506.51.11 fax: 02/513.29.54 Bestuur Algemene Diensten de Meeûssquare 23 1000 Brussel tel: 02/506.51.11 fax: 02/514.24.72 Bestuur Energie North Gate III Koning Albert II-laan 16 1000 Brussel tel: 02/206.41.11 fax: 02/206.57.32 Bestuur Handelsbeleid North Gate III Koning Albert II-laan 16 1000 Brussel tel: 02/206.49.83 fax: 02/206.57.63 Bestuur Economische Betrekkingen Hoornstraat 43 1040 Brussel tel: 02/206.58.11 fax: 02/230.00.50 Bestuur Economische Informatie Nijverheidsstraat 6 1000 Brussel tel: 02/506.62.61 fax: 02/513.46.57 Bestuur Kwaliteit en Veiligheid


199

BIJLAGE 4

Jaarverslag 1999

North Gate III Koning Albert II-laan 16 1000 Brussel tel: 02/206.46.55 fax: 02/206.57.46 Bestuur Economische Inspectie WTC III Simon Bolivarlaan 30 1000 Brussel tel: 02/208.36.11 fax: 02/208.39.15 Nationaal Instituut voor de Statistiek Leuvenseweg 44 1000 Brussel tel: 02/548.62.61 fax: 02/548.62.62

Informatieambtenaar Rudy Liekens de Meeûssquare 23 1000 Brussel tel: 02/506.52.25 fax: 02/506.50.60 e-mail: [email protected]

Vormingsdirecteuren Marc Deprez de Meeûssquare 23 1000 Brussel tel: 02/506.55.00 fax: 02/514.24.72 Gilberte De Wever de Meeûssquare 23 1000 Brussel tel: 02/506.55.08 fax: 02/506.54.58

Bibliotheken, leeszalen en informatieen documentatiecentra

200



BIJLAGE 4

Bibliotheek Queteletfonds Nijverheidsstraat 6 1000 Brussel tel: 02/506.61.51 en 02/506.60.54 fax: 02/506.84.25 Leeszaal dienst voor Industriële Eigendom North Gate III Koning Albert II-laan 16 1000 Brussel tel: 02/206.48.18 fax: 02/206.57.50 Informatie- en documentatiecentra van het NIS Leuvenseweg 44 1000 Brussel tel: 02/548.63.65 en 02/548.63.66 fax: 02/548.63.67 Italiëlei 124 bus 85 2000 Antwerpen tel: 03/229.07.07 fax: 03/233.28.30 Coupure rechts 620 9000 Gent tel: 09/225.77.16 fax: 09/233.41.93 Bd de la Sauvenière 73/75 4020 Luik tel: 04/222.47.00 fax: 04/222.49.94 Centre Albert place Albert 1er/8ème étage 6000 Charleroi tel: 071/32.44.72 fax: 071/32.44.71

Regionale directies van het Bestuur Economische Inspectie


201

BIJLAGE 4

Jaarverslag 1999

Centrale Dienst WTC III Simon Bolivaarlaan 30 1000 Brussel tel: 02/208.36.11 fax: 02/208.39.15 e-mail: [email protected] Regionale directies Brusselse agglomeratie + faciliteitengemeenten WTC III Simon Bolivaarlaan 30 1000 Brussel tel: 02/208.36.11 fax: 02/208.39.15 Provincies Oost- en West-Vlaanderen St. Lievenslaan 25 9000 Gent tel: 09/235.29.80 fax: 09/224.43.18 Provincies Antwerpen en Limburg Italiëlei 124 2000 Antwerpen tel: 03/206.94.40 fax: 03/206.94.65 Provincies Luik en Luxemburg Boulevard de la Sauvenière 73/2 4000 Liège tel: 04/222.09.33 fax: 04/222.32.36 Provincie Henegouwen Place Albert 1er, 4 - bte 3 6000 Charleroi tel: 071/31.61.15 fax: 071/30.17.51 Provincie Vlaams-Brabant Vital de Costerstraat 50 - bus 13 3000 Leuven tel: 016/22.83.16 fax: 016/20.75.83 Provincie Waals-Brabant en Provincie Namen Avenue Gouverneur Bovesse 25

202



BIJLAGE 4

5100 Jambes tel: 081/30.68.27 fax: 081/31.07.61


203

BIJLAGE 4

204

Jaarverslag 1999


JAARVERSLAG 1999 MINISTERIE VAN ECONOMISCHE ZAKEN

Recommend Documents